Kinh tế học Vĩ mô - Chương 6: Tổng cầu và chính sách tài khóa - Lê Phương Thảo Quỳnh

.,1+7ӂ+Ӑ&9Ƭ0Ð ThS. Lê 3KѭѫQJ 7KҧR 4XǤQK Khoa Kinh WӃ 4XӕF WӃ - WҫQJ 2 nhà B Mobile: 0987027398 Email: phuongthaoquynhle@yahoo.com.vn &+ѬѪ1* 7Ә1*&Ҫ89¬&+Ë1+6È&+7¬,.+Ï$ 1ͱL dung: ‡ Xác ÿӏQK các thành SKҫQ FӫD AD ‡ Phân tích các nhân Wӕ tác ÿӝQJ ÿӃQ các thành SKҫQ này và xây GӵQJ PӕL quan KӋ JLӳD chúng. ‡ Xác ÿӏQK Vӕ nhân WәQJ FҫX và các Vӕ nhân cá ELӋW ‡ Nguyên WҳF WKӵF KLӋQ CSTK và tác ÿӝQJ FӫD CSTK ÿӃQ AD ‡ Tìm KLӇX PӕL quan KӋ JLӳD CSTK và ngân sách chính SKӫ; Fѫ FKӃ Wӵ әQ ÿӏQK FӫD QӅQ KT &+ѬѪ1* 7Ә1*&Ҫ89¬&+Ë1+6È&+7¬,.+Ï$ Các JLҧ ÿӏQK : ‡ Giá Fҧ và WLӅQ OѭѫQJ không thay ÿәL ‡ 1JXӗQ OӵF FӫD QӅQ kinh WӃ FKѭD Vӱ GөQJ KӃW, AS không Eӏ KҥQ FKӃ (VҧQ OѭӧQJ Y do AD TX\ӃW ÿӏQK). ‡ Lãi VXҩW FKѭD thay ÿәL ‡ ĈӗQJ QKҩW VҧQ OѭӧQJ YӟL thu QKұS, ký KLӋX là Y 7Ә1*&+,7,Ç87+(2.ӂ+2Ҥ&+- APE ‡ APE ÿӅ FұS ÿӃQ WͭQJ chi tiêu theo N͗ KR̹FK cho tiêu dùng, ÿҫX Wѭ, hàng hóa và GӏFK Yө công, và [XҩW NKҭX ròng WҥL PӛL PӭF giá P ‡ Ӣ ÿk\, P không ÿәL => APE = AD &È&7+¬1+3+Ҫ1&Ӫ$$' Các thành SKҫQ FӫD AD JӗP: 1. Tiêu dùng FӫD +*Ĉ& 2. ĈҫX Wѭ FӫD khu YӵF Wѭ nhân: I 3. Chi tiêu FӫD chính SKӫ: G 4. ;XҩW NKҭX ròng: NX = X - M ,7Ә1*&Ҫ87521*1ӄ1.7*,Ҧ1ĈѪ1 1ӅQ KT JLҧQ ÿѫQ: 9 &KӍ có +*Ĉvà DN 9 G = 0; X= 0, M = 0 => AD = APE = C + I 1. Tiêu dùng Tiêu dùng FӫD PӝW +*ĈSKө WKXӝF vào các nhân Wӕ: ‡ Giá Fҧ hàng tiêu dùng (P) ‡ Thu QKұS NKҧ GөQJ (Yd) ‡ 1LӅP tin (NǤ YӑQJ) ‡ Tài VҧQ ‡ Chính sách kinh WӃ (Yd ÿyQJ vai trò quan WUӑQJ QKҩW) Hàm tiêu dùng ‡ Hàm tiêu dùng SKҧQ ánh P΁F tiêu dùng (chi tiêu) FͿD Kͱ gia ÿuQK Ẃ˿QJ ΁QJ YͳL PͯL P΁F thu QKͅS. ‡ Công WKӭF FӫD hàm tiêu dùng QKѭ sau : (1) ‡ 1ӅQ KT JLҧQ ÿѫQ: Yd = Y ‡ : tiêu dùng không SKө WKXӝF vào thu QKұS hay tiêu dùng Wӵ ÿӏQK (KҵQJ Vӕ) Yd = 0 => C = YdMPCCYdfC .)(1   C  C Hàm tiêu dùng MPC (Marginal Propensity to Consume) ± xu KѭӟQJ tiêu dùng FұQ biên: Cho ELӃW khi thu QKұS NKҧ GөQJ Yd WăQJ lên 1 ÿѫQ Yӏ thì +*Ĉ có xu KѭӟQJ WăQJ tiêu dùng C thêm bao nhiêu ÿѫQ Yӏ. ‡ Y n => C n => 'C > 0 => MPC > 0 ‡ Y n => S n => 'C MPC <1 Yd CMPC ' ' Hàm tiêu dùng VD: MPC = 0,7, Yd WăQJ 200 WULӋX +*Ĉ dành: 200 x 0,7 = 140 WULӋX ÿӇ mua hàng hóa GӏFK Yө, còn 60 WULӋX ÿӇ WLӃW NLӋP. Hàm tiêu dùng Yd (Disposable Income) ± Thu QKұS NKҧ GөQJ bao JӗP tiêu dùng C và tích ONJ\ S. YdMPSCS YdMPCCYMPCCYdS CYdS . ).1(.     Hàm tiêu dùng ‡ MPS (Marginal Propensity to Save) - Xu KѭӟQJ WLӃW NLӋP FұQ biên: cho ELӃW khi thu QKұS NKҧ GөQJ WăQJ lên 1 ÿѫQ Yӏ các +*Ĉ có xu KѭӟQJ WăQJ WLӃW NLӋP thêm bao nhiêu ÿѫQ Yӏ. 0<MPS<1; MPC + MPS = 1 Yd SMPS ' ' Hàm tiêu dùng Ví Gө : Cho hàm tiêu dùng C = 50 + 0,8.Yd. Hãy YLӃW hàm TK? Ta có: Yd = 0 => C = 50 (tiêu dùng Wӵ ÿӏQK) MPC = 0,8 => MPS = 1 ± 0,8 = 0,2. Lúc này hàm WLӃW NLӋP ÿѭӧF ELӇX GLӉQ QKѭ sau: S = -50 + MPS. Yd = -50 + 0,2. Yd Ĉӗ WKӏ hàm tiêu dùng 2 ĈҫX Wѭ (I) ĈҫX Wѭ (I) trong khu YӵF Wѭ nhân bao JӗP: 9 ĈҫX Wѭ FӫD DN mua máy móc, nhà [ѭӣQJ 9 ĈҫX Wѭ FӫD +*Ĉ mua EҩW ÿӝQJ VҧQ 9 Hàng WӗQ kho 2 ĈҫX Wѭ (I) Các nhân Wӕ ҧQK KѭӣQJ WӟL ÿҫX Wѭ : ± Giá Fҧ hàng ÿҫX Wѭ hay chi phí ÿҫX Wѭ (Wӹ OӋ QJKӏFK) ± Lãi VXҩW (Wӹ OӋ QJKӏFK) ± Thu QKұS FӫD nhà ÿҫX Wѭ ± .ǤYӑQJ FӫD nhà ÿҫX Wѭ ± Chính sách kinh WӃ 2. ĈҫX Wѭ (I) ‡ Hàm ÿ̿X Ẃ có GҥQJ QKѭ sau : 9 : ĈҫX Wѭ Wӵ ÿӏQK (không SKө WKXӝF Y). VD: ĈҫX Wѭ khi doanh QJKLӋS PӟL EҳW ÿҫX Fѫ Vӣ VҧQ [XҩW 9 b1: Ĉӝ co giãn FӫD ÿҫX Wѭ ÿӕL YӟL lãi VXҩW. Mang GҩX âm vì ÿҫX Wѭ Wӹ OӋ QJKӏFK YӟL lãi VXҩW 9 b2: Ĉӝ co giãn FӫD ÿҫX Wѭ ÿӕL YӟL thu QKұS (Wӹ OӋ WKXұQ)  I  I I b1ib2Y 2. ĈҫX Wѭ (I) Ӣ ÿk\, chúng ta JLҧ ÿӏQK PӭF ÿҫX Wѭ không thay ÿәL và không liên quan WӟL lãi VXҩW hay thu QKұS FӫD QӅQ kinh WӃ. I = ‡ *Lҧ WKLӃW GӵD trên quan ÿLӇP ÿҫX Wѭ ÿѭӧF Tÿ EӣL Gӵ tính FӫD DN YӅ WULӇQ YӑQJ KT trong WѭѫQJ lai nên nó ít FKӏX ҧQK KѭӣQJ EӣL QKӳQJ gì GLӉQ ra trong KLӋQ WҥL.  I 3 7әQJ FҫX và VҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ trong QӅQ KT JLҧQ ÿѫQ a. 3KѭѫQJ trình AD: Ví Gͽ: C = 50 + 0,8.Yd I = 100 3KѭѫQJ trình APE hay AD: APE = 150 + 0,8.Yd  APE C  I APE C  I MPC .Yd 3. 7әQJ FҫX và VҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ trong QӅQ KT JLҧQ ÿѫQ   b. 6̻Q ÓͻQJ cân E͉QJ (Yo): là PӭF VҧQ OѭӧQJ ÿѭӧF mua KӃW, không WKLӃX FNJQJ không WKӯD. Khi ÿy, WәQJ chi tiêu FӫD QӅQ kinh WӃ chính là WәQJ VҧQ OѭӧQJ QӅQ kinh WӃ VҧQ [XҩW ra. Ta có :   Y APE Y C  I MPC .Yd 3. 7әQJ FҫX và VҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ trong QӅQ KT JLҧQ ÿѫQ   Yd = Y ± T T (WKXӃ ròng) = Tx (WKXӃ) ± Tr (WUӧ FҩS) 1ӅQ KT JLҧQ ÿѫQ không có chính SKӫ nên WKXӃ Tx và WUӧ FҩS TR ÿӅX EҵQJ O => T = 0 và Y = Yd. Ÿ6ҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ:   Y C  I MPC .Y  Yo 1 1MPC(C  I) 6ӕnhân chi tiêu ‡ 6ӕnhân chi tiêu: ‡ là chi tiêu Wӵ ÿӏQK FӫD QӅQ KT JLҧQ ÿѫQ ‡ Tiêu dùng KRһF ÿҫX Wѭ WăQJ PӝW ÿѫQ Yӏ QKѭQJ NӃW KӧS YӟL Vӕ nhân chi tiêu thì VӁ làm cho VҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ Yo WăQJ lên UҩW QKLӅX.  m 1 1MPC 1 MPS  (C  I) ĈӖ 7+ӎ$3( ,,7Ә1*&Ҫ87521*1ӄ1.7ĈÏ1*&Ï6Ӵ 7+$0*,$&Ӫ$&+Ë1+3+Ӫ 1. Vai trò FӫD chính SKӫ ÿӕL YӟL WәQJ AD ‡ « 1ӅQ kinh WӃ ÿyQJ » : X = M = 0 ‡ « Có Vӵ tham gia FӫD chính SKӫ » : 9 Chính SKӫ thu WKX͗ (Tx) và WKӵF KLӋQ các NKRҧQ FKX\ӇQ giao thu QKұS hay WUͻ F̽S (Tr): 7KX͗ ròng T = Tx ± Tr 9 Chi tiêu FͿD chính SKͿ (G) : *ӗP QKӳQJ NKRҧQ chi tiêu cho ÿ̿X Ẃ (xây GӵQJ ÿѭӡQJ xá, sân bay...) và chi cho tiêu dùng (WUҧ OѭѫQJ cho viên FKӭF chính SKӫ, chi SKөF Yө Kÿ Eӝ máy cp...) ,,7Ә1*&Ҫ87521*1ӄ1.7ĈÏ1*&Ï6Ӵ 7+$0*,$&Ӫ$&+Ë1+3+Ӫ 2. APE FӫD QӅQ KT ÿyQJ có CP ( G không SKө WKXӝF vào thu QKұS KLӋQ WҥL FӫD QӅQ kinh WӃ. Tuy G SKө WKXӝF SKө WKXӝF vào QJXӗQ thu QKѭQJ chính SKӫ WKѭӡQJ Gӵ tính WUѭӟF chi tiêu FӫD QăP là bao nhiêu WUѭӟF khi có QJXӗQ thu).  APE C  I G C f (Yd) C MPC.Yd I I G G ,,7Ә1*&Ҫ87521*1ӄ1.7ĈÏ1*&Ï6Ӵ 7+$0*,$&Ӫ$&+Ë1+3+Ӫ Khi có WKX͗, APE thay ÿͭL QḰ WK͗ nào ? TH1: CP ÿiQK WKX͗ WΉ ÿͣQK (ÿͱF OͅS YͳL thu QKͅS): VD: Chính SKӫ quy ÿӏQK ÿiQK WKXӃ Fӕ ÿӏQK là = 100 thì PӭF thu QKұS là 100 hay 2000 chính SKӫ YүQ thu WKXӃ = 100.  T T 7+&3ĈÈ1+7+8ӂ7ӴĈӎ1+ ‡ Do I và G Fӕ ÿӏQK nên ta FKӍ xét ҧQK KѭӣQJ FӫD T lên hàm tiêu dùng:  C f (Yd) C MPC.Yd C C MPC.(Y T) 7+&3ĈÈ1+7+8ӂ7ӴĈӎ1+ ‡ 3KѭѫQJ trình APE FӫD QӅQ KT ÿyQJ có WKXӃ ÿӝF OұS YӟL thu QKұS: ‡ 6ҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ : Yo  APE C  I G MPC (Y T)  Y APE Y C  I G MPC(Y T) Yo 1 1MPC (C  I G)  MPC 1MPCT 7+&3ĈÈ1+7+8ӂ7ӴĈӎ1+ ‡ 6ӕnhân chi tiêu có giá WUӏ là : ‡ là chi tiêu Wӵ ÿӏQK FӫD QӅQ KT ÿyQJ  (C  I G)  m 1 1MPC 0  MPC 1 !m !1 7+&3ĈÈ1+7+8ӂ7ӴĈӎ1+ 6ӕ nhân chi tiêu: ‡ nG PӝW OѭӧQJ là 'G thì VҧQ OѭӧQJ VӁ WăQJ PӝW OѭӧQJ là 'Yo, có : 'Yo = m . 'G VD: MPC = 0,8, G WăQJ PӝW OѭӧQJ là 50, Y VӁ WăQJ thêm: 'Yo = 1/(1-0.8) x 50 = 250 ‡ nC PӝW OѭӧQJ là 'C thì VҧQ OѭӧQJ WăQJ: 'Yo = m . 'C ‡ nI PӝW OѭӧQJ là 'I thì VҧQ OѭӧQJ WăQJ: 'Yo = m . 'I => Chính SKӫ PXӕQ WăQJ hay JLҧP VҧQ OѭӧQJ thì FKӍ FҫQ tác ÿӝQJ vào các thành Wӕ FӫD APE. 6ӕnhân WKXӃ ‡ 6ӕ nhân WKXӃ: ‡ ĈҵQJ WUѭӟF Vӕ nhân WKXӃ có GҩX (-) SKҧQ ánh tác ÿӝQJ QJѭӧF FKLӅX FӫD WKXӃ WӟL APE và VҧQ OѭӧQJ, khi WKXӃ WăQJ PӝW OѭӧQJ là , VҧQ OѭӧQJ JLҧP PӝW OѭӧQJ là: MPC MPCmt   1  'T  'Yo mt .'T 6ӕnhân chi tiêu và Vӕ nhân WKXӃ   ‡ Xét WăQJ KRһF JLҧP G và T cùng PӝW OѭӧQJ QKѭ nhau : VD : Gn = 50 => 'Yo = m . 50 T n = 50 => 'Yo = mt . 50 => 'Yo = 50. (m + mt) ‡ Nên (m + mt) =1 => 'Yo = 50 MPC m  1 1 MPC MPCmt   1 6ӕnhân chi tiêu và Vӕ nhân WKXӃ   ‡ 1KͅQ xét: Khi WăQJ G và T lên cùng PӝW OѭӧQJ QKѭ nhau thì VҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ FNJQJ VӁ WăQJ PӝW OѭӧQJ ÿ~QJ EҵQJ PӭF WăQJ G KRһF T. Ngân sách chính SKӫ = T ± G ‡ 1ӃX WăQJ VҧQ OѭӧQJ EҵQJ cách WăQJ G thì ngân sách VӁ Eӏ thâm KөW. 1KѭQJ QӃX WăQJ G bao nhiêu FNJQJ WăQJ T Eҩ\ nhiêu thì ngân sách không ÿәL mà VҧQ OѭӧQJ YүQ WăQJ. 7+&+Ë1+3+ӪĈÈ1+7+8ӂ7+(27+81+Ұ3 (T=tY) ‡ Chính sách ÿiQK WKXӃ theo QKұS: T = tY (t : WKXӃ VXҩW) ‡ Ta có : Yd = Y ± T = Y ± t.Y = (1 ± t)Y  C C MPC.(Y  tY) C MPC(1 t)Y I I G G 7+&+Ë1+3+ӪĈÈ1+7+8ӂ7+(27+81+Ұ3 (T=tY) 3KѭѫQJ trình APE : 6ҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ (Yo):  APE C  I G MPC (1 t)Y  Y APE Y C  I G MPC(1 t)Y Y0 1 1MPC(1 t) (C  I G) 7+&+Ë1+3+ӪĈÈ1+7+8ӂ7+(27+81+Ұ3 (T=tY) ‡ 6ӕ nhân chi tiêu: ‡ P¶ < m cho WKҩ\ khi chính SKӫ ÿiQK WKXӃ theo thu QKұS thì NKҧ QăQJ NKXӃFK ÿҥL chi tiêu FӫD QӅQ kinh WӃ Eӏ JLҧP [XӕQJ. )1(1 1 tMPC m  c MPC m tMPC m   c 1 1 )1(1 1 7+&+Ë1+3+Ӫ9Ӯ$ĈÈ1+7+8ӂ7ӴĈӎ1+9Ӯ$ ĈÈ1+7+(27+81+Ұ3 ‡ Ta có: ‡ 3KѭѫQJ trình APE:  T T  tY  C C MPC.Yd C C MPC.(Y T  tY ) I I G G  APE C  I GMPC (1 t)Y MPC .T 7+&+Ë1+3+Ӫ9Ӯ$ĈÈ1+7+8ӂ7ӴĈӎ1+9Ӯ$ ĈÈ1+7+(27+81+Ұ3 ‡ 6ҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ Yo:  T T  tY  Y APE Y C  I G MPC(1 t)Y MPC.T Yo 1 1MPC(1 t) (C  I G)  MPC 1MPC(1 t) .T 7+&+Ë1+3+Ӫ9Ӯ$ĈÈ1+7+8ӂ7ӴĈӎ1+9Ӯ$ ĈÈ1+7+(27+81+Ұ3 ‡ ^Һnhân  chi  tiêu  :   ‡ ^Һnhân  ƚŚƵұ:     )1(1 1 tMPC m  c  mt MPC 1MPC (1 t) ,,,7Ә1*&Ҫ87521*1ӄ1.,1+7ӂ0Ӣ 1. Vai trò FӫD WKѭѫQJ PҥL TXӕF WӃ ÿӕL YӟL AD - Các nhân Wӕ TX\ӃW ÿӏQK X và M Trong QӅQ kinh WӃ Pӣ: APE = C + I + G + X ± M ‡ ;XҩW NKҭX (X) SKө WKXӝF vào các nhân Wӕ sau : 9 Giá Fҧ hàng hóa trong QѭӟF 9 7ӹ giá KӕL ÿRiL 9 Chính sách 9 Thu QKұS FӫD QѭӟF QKұS NKҭX 1. Vai trò FӫD WKѭѫQJ PҥL TXӕF WӃ ÿӕL YӟL AD - Các nhân Wӕ TX\ӃW ÿӏQK X và M ‡ ;XҩW NKҭX không SKө WKXӝF vào thu QKұS trong QѭӟF mà SKө WKXӝF vào thu QKұS FӫD QJѭӡL QѭӟF ngoài nên khi xác ÿӏQK WәQJ chi tiêu trong QѭӟF ta JLҧ ÿӏQK [XҩW NKҭX là Fӕ ÿӏQK : ‡ : [X̽W NḰX WΉ ÿͣQK, không SKͽ WKXͱF thu QKͅS  X X 1. Vai trò FӫD WKѭѫQJ PҥL TXӕF WӃ ÿӕL YӟL AD - Các nhân Wӕ TX\ӃW ÿӏQK X và M ‡ 1KұS NKҭX SKө WKXӝF: 9 7ӹ giá KӕL ÿRiL 9 Chính sách 9 Thu QKұS trong QѭӟF M = MPM.Y ‡ MPM (Marginal Propensity to Import) ± Xu KѭӟQJ QKұS NKҭX FұQ biên: 3KҧQ ánh khi thu QKұS WăQJ thêm 1 ÿѫQ Yӏ thì Fѭ dân trong QѭӟF WăQJ chi cho hàng QKұS NKҭX bao nhiêu ÿѫQ Yӏ. 0 < MPM < 1  MPM 'M'Yd 1. Vai trò FӫD WKѭѫQJ PҥL TXӕF WӃ ÿӕL YӟL AD - Các nhân Wӕ TX\ӃW ÿӏQK X và M ‡ MPM > 0: do quan sát QKұQ WKҩ\ thu QKұS NKҧ GөQJ WăQJ thì QKұS NKҭX FNJQJ WăQJ ‡ MPM < 1: thu QKұS NKҧ GөQJ WăQJ thì chi tiêu cho hàng QӝL, hàng QJRҥL và WLӃW NLӋP ÿӅX WăQJ nên 'Yd > 'M. VD? 2. 7әQJ FҫX và VҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ trong PӝW QӅQ kinh WӃ Pӣ 3KѭѫQJ trình APE: APE = C + I + G + X ± M *Lҧ Vӱ chính SKӫ ÿiQK WKXӃ theo thu QKұS : T = t.Y I, G, X ÿӅX Fӕ ÿӏQK. M=MPM.Y Ta có:  C C MPC .(Y  tY)  APE C  I GMPC(1 t)Y  X MPM.Y APE C  I G X  MPC(1 t) MPM> @Y  X 2. 7әQJ FҫX và VҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ trong PӝW QӅQ kinh WӃ Pӣ 3KѭѫQJ trình APE: VD: C = 50 + 0,8Yd; I = 100 ; G = 150 ; X = 30 M = 0,11.Y ; t= 20% 9LӃW SKѭѫQJ trình APE? Ta có: APE = 330 + 0,8 (1-t).Y ± 0,11.Y = 330 + 0,8 (1- 0,2).Y ± 0,11.Y = 330 + 0,53Y 2. 7әQJ FҫX và VҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ trong PӝW QӅQ kinh WӃ Pӣ 6ҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ Yo:  Y APE Y C  I G  MPC(1 t) MPM> @Y  X Yo 1 1MPC(1 t)MPM (C  I G  X) 2. 7әQJ FҫX và VҧQ OѭӧQJ cân EҵQJ trong PӝW QӅQ kinh WӃ Pӣ 6ӕ nhân chi tiêu: ‡ Ta WKҩ\: m¶¶ < m¶ < m ‡ 6ӕ nhân chi tiêu trong QӅQ kinh WӃ Pӣ có NKҧ QăQJ NKXӃFK ÿҥL kém KѫQ so YӟL QӅQ kinh WӃ ÿyQJ. Tiêu dùng Wӵ ÿӏQK trong QӅQ KT Pӣ:  m' ' 1 1 MPC (1 t)  MPM  (C  I G  X) IV. CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA 1. Chính sách tài khóa a. Khái QL͟P: CSTK SKҧQ ánh cách WKӭF chính SKӫ Vӱ GөQJ WKXӃ (T) và chi tiêu chính SKӫ (G) ÿӇ ÿLӅX WLӃW QӅQ kinh WӃ. 1. Chính sách tài khóa b. Phân ORҥL: ‡ CSTK QJ͇Q K̹Q: QKҵP FKӕQJ suy thoái, OҥP phát, WKҩW QJKLӋS KRһF cân EҵQJ ngân sách. ‡ CSTK trong dài K̹Q: ÿѭӧF Vӱ GөQJ ÿӇ thay ÿәL Fѫ FҩX kinh WӃ và thúc ÿҭ\ WăQJ WUѭӣQJ. VD: Chi tiêu chính SKӫ ÿӇ ÿҫX Wѭ cho Fѫ Vӣ Kҥ WҫQJ, các công trình công FӝQJ« *LҧP WKXӃ ÿiQK vào QKӳQJ ngành sx ra hàng hóa SKөF Yө ÿҫX Wѭ => 7ăQJ WUѭӣQJ trong WѭѫQJ lai. b. Phân ORҥL CSTK ‡ CSTK QJҳQ KҥQ: CSTK Pӣ UӝQJ/ QӟL OӓQJ (Expansionary fiscal policy) CSTK thu KҽS/ WKҳW FKһW (Contractionary fiscal policy) 7KӡL ÿLӇP áp GөQJ Khi QӅQ kinh WӃ ÿDQJ suy thoái ÿӇ làm WăQJ AD và VҧQ OѭӧQJ Khi QӅQ kinh WӃ ÿDQJ phát WULӇQ quá nóng ÿӇ làm JLҧP AD và VҧQ OѭӧQJ Công Fө + Gn + KRһF Tp + KRһF Fҧ Gn và Tp + Gp + KRһF Tn + KRһF Fҧ Gp và Tn c. CSTK trong YLӋF ÿҧP EҧR PөF tiêu cân EҵQJ ngân sách: T = G ‡ *L̻ V΅ Q͙Q kinh W͗ ÿDQJ suy thoái (WḰ͵QJ có G > T) và ngân sách Eͣ thâm KͽW. ĈӇ cân EҵQJ ngân sách, chính SKӫ SKҧL: - *LҧP chi tiêu QKѭQJ YүQ JLӳ nguyên WKXӃ - *Lӳ nguyên chi tiêu QKѭQJ WăQJ WKXӃ - Không ÿѭӧF NӃW KӧS YӯD JLҧP G YӯD WăQJ T vì lúc này VӁ làm WәQJ FҫX AD JLҧP, VҧQ OѭӧQJ JLҧP. Mà T = t.Y. Khi VҧQ OѭӧQJ Y JLҧP, T càng JLҧP => Ngân sách càng thâm KөW. c. CSTK trong YLӋF ÿҧP EҧR PөF tiêu cân EҵQJ ngân sách: T = G ‡ *L̻ V΅ Q͙Q kinh W͗ ÿDQJ WăQJ WÚͷQJ nóng: WḰ͵QJ có G < T. Ĉ͛ cân E͉QJ ngân sách có 2 cách: - 7ăQJ chi tiêu QKѭQJ YүQ JLӳ nguyên WKXӃ - *Lӳ nguyên chi tiêu QKѭQJ JLҧP WKXӃ - 1ӃX YӯD Gn YӯD Tp thì ADn => Yn => 1ӅQ kinh WӃ càng nóng, ngân sách càng WKһQJ Gѭ => Không nên NӃW KӧS. d. +ҥQ FKӃ FӫD CSTK ‡ Tính OL͙X ÓͻQJ T và G khó chính xác ‡ Ĉͱ WU͝: Ĉͱ WU͝ trong và ngoài - Ĉӝ WUӉ trong: FҫQ WKӡL gian ÿӇ ÿѭD ra CSTK - Ĉӝ WUӉ ngoài: FҫQ WKӡL gian ÿӇ CSTK phát huy tác GөQJ (15-18 tháng theo World Bank) &ѫFKӃ Wӵ әQ ÿӏQK FӫD QӅQ KT ‡ &˿ FK͗ WΉ ͭQ ÿͣQK: Là YLӋF JLҧP EӟW QKӳQJ ELӃQ ÿӝQJ FӫD QӅQ kinh WӃ khi các thành SKҫQ FӫD WәQJ chi tiêu ÿӝW QJӝW thay ÿәL. ‡ Công Fͽ FͿD F˿ FK͗: 7KXӃ VXҩW (t) và WUӧ FҩS (TR) ± t: WKXӃ VXҩW. 7әQJ WKXӃ: T = t.Y QӅQ kinh WӃ UѫL vào suy thoái, thu QKұS JLҧP, WKXӃ Wӵ ÿӝQJ JLҧP => Kích thích AD WăQJ. ± Tr: WUӧ FҩS. QӅQ kinh WӃ UѫL vào suy thoái, WKҩW QJKLӋS WăQJ => WUӧ FҩS WKҩW QJKLӋS FNJQJ WăQJ => Kích thích AD WăQJ 3. Chính sách tài khóa và thâm KөW ngân sách chính SKӫ a. Ngân sách nhà Q́ͳF: là E̻QJ WͭQJ KͻS các NKR̻Q thu, chi FͿD chính SKͿ trong NKR̻QJ WK͵L gian QK̽W ÿͣQK (WḰ͵QJ là PͱW QăP). *ӑL B là KLӋX Vӕ JLӳD thu và chi ngân sách: B = T ± G T: 7KXӃ ròng (%ҵQJ WәQJ QJXӗQ thu Wӯ WKXӃ WUӯ ÿL FKX\ӇQ giao thu QKұS = Tx - Tr) G: Chi tiêu chính SKӫ ÿӇ mua hàng hóa và GӏFK Yө. B: Cán cân ngân sách 3. Chính sách tài khóa và thâm KөW ngân sách chính SKӫ Cán cân ngân sách: B = T ± G ‡ B = 0: WK͏QJ Ǵ ngân sách. ‡ B < 0: thâm KͽW ngân sách ‡ B > 0: cân E͉QJ ngân sách. a. Ngân sách nhà QѭӟF *Lҧ ÿӏQK T = t.Y, có SKѭѫQJ trình ngân sách ÿѫQ JLҧQ: B = - G + t.Y (t: KӋ Vӕ góc) => Ngân sách chính SKӫ SKө WKXӝF vào: ‡ +ӋVӕ góc t (hay WKXӃ VXҩW) ‡ Thu QKұS Y ‡ Chi tiêu chính SKӫ G a. Ngân sách nhà QѭӟF Phân tích SḰ˿QJ trình ÿ́͵QJ ngân sách: ‡ tn: Ngân sách có xu KѭӟQJ WKһQJ Gѭ KRһF ÿDQJ thâm KөW VӁ JLҧP EӟW thâm KөW. ‡ Yn: Ngân sách WăQJ; Yp: Ngân sách JLҧP ‡ Gn: Ngân sách có xu KѭӟQJ thâm KөW KRһF WKһQJ Gѭ JLҧP. 3KҧQ ӭQJ FӫD CP khi có thâm KөW NS (tY<G) ‡ 3K̻Q ΁QJ cùng FKL͙X (CSTK cùng FKL͙X): Khi tY < G Ÿ Nhà QѭӟF WăQJ T, JLҧP G ÿӇ ÿҧP EҧR G = tY ; B=0. 1KѭQJ có WKӇ làm cho suy thoái càng WUҫP WUӑQJ KѫQ do YLӋF JLҧP G VӁ làm JLҧP AD. ‡ 3K̻Q ΁QJ QJ́ͻF FKL͙X (CSTK QJ́ͻF FKL͙X): 9ӟL PөF tiêu JLӳ cho QӅQ KT luôn ӣ PӭF VҧQ OѭӧQJ WLӅP QăQJ YӟL PӭF YLӋF làm ÿҫ\ ÿӫ, khi tY<G Ÿ thay vì WăQJ t ÿӇ EҧR ÿҧP thu, Nhà QѭӟF OҥL JLҧP t ÿӇ kích thích ÿҫX Wѭ (ž I), thay vì JLҧP G thì Nhà QѭӟF OҥL ž G ÿӇ žAD. b. Phân ORҥL thâm KөW ngân sách ‡ Thâm KͽW ngân sách WKΉF W͗: Là thâm KөW khi Vӕ chi WKӵF WӃ YѭӧW Vӕ thu WKӵF WӃ trong PӝW WKӡL NǤ QKҩW ÿӏQK. ‡ Thâm KͽW ngân sách chu NǤ: Là thâm KөW khi QӅQ kinh WӃ Eӏ suy thoái theo chu NǤ kinh doanh. VD: KT suy thoái, WKҩW QJKLӋS WăQJ GүQ ÿӃQ thu ngân sách Wӯ WKXӃ JLҧP [XӕQJ, chi ngân sách cho WUӧ FҩS WKҩW QJKLӋS WăQJ lên. b. Phân ORҥL thâm KөW ngân sách ‡ Thâm KͽW ngân sách F˿ F̽X: Là thâm KөW tính toán ÿѭӧF khi JLҧ ÿӏQK QӅQ kinh WӃ ÿҥW VҧQ OѭӧQJ WLӅP QăQJ. NS thâm KөW là do FKӏX ҧQK KѭӣQJ FӫD các \ӃX Wӕ QKѭ quy ÿӏQK WKXӃ VXҩW, WUӧ FҩS BHXH hay chi tiêu cho giáo GөF, TXӕF phòng« ‡ Thâm KөW WKӵF WӃ = Thâm KөW chu NǤ + Thâm KөW Fѫ FҩX Btt = Bck + Bcc =>Bcc = Btt - Bck 4. Các ELӋQ pháp tài WUӧ thâm KөW ngân sách ‡ Vay WL͙Q W΃ ngân hàng trung ́˿QJ (WL͙Q W͟ hóa thâm KͽW): 9LӋF chính SKӫ vay WLӅQ Wӯ ngân hàng trung ѭѫQJ WѭѫQJ ÿѭѫQJ YӟL YLӋF in thêm WLӅQ. Cung WLӅQ MS WăQJ => Lãi VXҩW i JLҧP, WәQJ FҫX AD WăQJ => Ĉҭ\ PӭF giá lên cao gây ra OҥP phát. ‡ Vay W΃ ngân hàng WḰ˿QJ P̹L: Gây ra VӭF ép WăQJ lãi VXҩW i => *LҧP ÿҫX Wѭ Wѭ nhân I. 4. Các ELӋQ pháp tài WUӧ thâm KөW ngân sách ‡ Vay ngoài ngân hàng: Cp phát hành trái SKLӃX và vay WUӵF WLӃS Wӯ công chúng. Không làm WăQJ OѭӧQJ WLӅQ trong OѭX thông nên không gây ra OҥP phát. 1KѭQJ YLӋF vay WLӅQ WUӵF WLӃS Wӯ công chúng FNJQJ làm NKҧ QăQJ WLӃS FұQ tín GөQJ FӫD khu YӵF Wѭ nhân Eӏ JLҧP sút => Gây VӭF ép làm WăQJ lãi VXҩW => *LҧP ÿҫX Wѭ I. ‡ Vay Q́ͳF ngoài: %ҵQJ cách phát hành trái SKLӃX ra QѭӟF ngoài KRһF JLҧP Gӵ WUӳ TXӕF WӃ. 1KѭQJ: 9 1ӧ QѭӟF ngoài WăQJ 9 +RһF SKҧL FKҩS QKұQ ÿLӅX NLӋQ FӫD QѭӟF ngoài. VD: Thay ÿәL chính sách tài khóa, WLӅQ WӋ« 4. Các ELӋQ pháp tài WUӧ thâm KөW ngân sách ‡ &ҧ 4 cách này ÿӅX có QKӳQJ QKѭӧF ÿLӇP QKҩW ÿӏQK nên PӝW Vӕ chính WUӏ gia ÿӅ QJKӏ chính SKӫ SKҧL tuân WKӫ WULӋW ÿӇ nguyên WҳF cân E͉QJ ngân sách. ‡ Tuy nhiên, các nhà kinh WӃ OҥL SKҧQ ÿӕL quan ÿLӇP này. +ӑ cho UҵQJ QӃX WKӵF KLӋQ nghiêm QJһW qui WҳF này VӁ NKLӃQ QӅQ kinh WӃ càng EҩW әQ. ‡ VD: Khi suy thoái kinh WӃ [ҧ\ ra, T Wӵ ÿӝQJ JLҧP, G WăQJ, ngân sách Eӏ thâm KөW. 1ӃX lúc này Fӭ Fӕ JҳQJ WKӵF KLӋQ cân EҵQJ ngân sách thì chính SKӫ SKҧL WăQJ T, JLҧP G => *LҧP AD => Càng suy thoái.