Khái quát hoá cơ sở lý luận của việc phân tích hoạt động tài chính của doanh nghiệp

Phần I : khái quát hoá cơ sở lý luận của việc phân tích hoạt động tài chính của doanh nghiệp I, Khái quát về phân tích tài chính doanh nghiệp 1./ Khái niệm về phân tích tài chính doanh nghiệp Phân tích tài chính là quá trình xem xét, kiểm tra, đối chiếu và so sánh về số liệu tài chính hiện hành với các số liệu được chọn trước(Tuỳ theo yêu cầu và phương pháp phân tích). Thông qua việc phân tích tài chính doanh nghiệp người sử dụng thông tin có thể đánh giá được tình hình tài chính của doanh nghiệp trong giai đoạn hiện tại và quá khứ cũng như dự báo được tiềm năng, hiệu quả kinh doanh cũng như rủi ro trong tương lai. 2./ Sự cần thiết của việc phân tích tài chính doanh nghiệp Mục đích tối cao và quan trọng nhất của phân tích tài chính doanh nghiệp là giúp những người ra quyết định lựa chọn phương án kinh doanh tối ưu và đánh giá chính xác thực trạng tài chính và tiềm năng của doanh nghiệp. Bởi vậy, việc phân tích tài chính doanh nghiệp có ý nghĩa quan trọng đối với nhiều phía (chủ doanh nghiệp và bên ngoài). Đối với chủ doanh nghiệp và các nhà quản trị doanh nghiệp, mối quan tâm hàng đầu của họ là tìm kiếm lợi nhuận và khả năng trả nợ. Bên cạnh đó, các quản trị doanh nghiệp còn quan tâm đến nhiều mục tiêu khác như tạo công ăn việc làm, nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hoá và dịch vụ với chi phí thấp, đóng góp phúc lợi xã hội, bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, một doanh nghiệp chỉ có thể thực hiện được mục tiêu này nếu đáp ứng được hai thử thách sống còn và là hai mục tiêu cơ bản: Kinh doanh có lãi và thanh toán được nợ. Một doanh nghiệp bị lỗ liên tục, rút cuộc sẽ bị cạn kiệt các nguồn lực và buộc phải đóng cửa. Mặt khác, nếu doanh nghiệp không có khả năng thanh toán nợ đến hạn cũng bị buộc phải ngừng hoạt động và đóng cửa. Như vậy, hơn ai hết, các nhà quản trị doanh nghiệp cần có đủ thông tin và hiểu rõ doanh nghiệp nhằm đánh giá tình hình tài chính đã qua, thực hiện cân bằng tài chính khả năng thanh toán, sinh lợi, rủi ro và dự đoán tình hình tài chính nhằm đề ra quyết định đúng. Đối với các chủ ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng, mối quan tâm của họ chủ yếu hướng vào khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Vì vậy, họ đặc biệt chú ý đến số lượng tiền và tài sản khác có thể chuyển đổi thành tiền nhanh. Từ đó, so sánh với số nợ ngắn hạn để biết được khả năng thanh toán tức thời của doanh nghiệp. Ngoài ra, các chủ ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng cũng rất quan tâm đến số lượng vốn của chủ sở hữu. Bởi vì, số vốn chủ sở hữu này là khoản bảo hiểm cho họ trong trường hợp doanh nghiệp gặp rủi ro. Không mấy ai sẵn sàng cho vay nếu các thông tin đó cho thấy người vay không đảm bảo chắc chắn rằng các khoản vay đó có thể và sẽ được thanh toán khi đến hạn. Người cho vay cũng quan tâm đến khả năng sinh lợi của doanh nghiệp vì đó là cơ sở của việc hoàn trả vốn và lãi vay dài hạn. Đối với các nhà cung cấp vật tư, thiết bị, hàng hoá, dịch vụ, họ phải quyết định xem có cho phép khách hàng sắp tới được mua chịu hàng, thanh toán chậm hay không. Cũng như các chủ ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng, nhóm người này cũng cần phải biết được khả năng thanh toán hiện tại và thời gian sắp tới của khách hàng. Đối với các nhà đầu tư, mối quan tâm của họ hướng vào các yếu tố như sự rủi ro, thời gian hoàn vốn, mức sinh lãi, khả năng thanh toán vốn... Vì vậy, họ cần những thông tin và điều kiện tài chính, tình hình hoạt động, kết quả kinh doanh và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp. Đồng thời, các nhà đầu tư cũng rất quan tâm tới việc điều hành hoạt động và tính hiệu quả của công tác quản lý. Những điều đó nhằm bảo đảm sự an toàn và tính hiệu quả cho các nhà đầu tư. Bên cạnh các chủ doanh nghiệp, (chủ sở hữu), các nhà quản lý, các nhà đầu tư, các chủ ngân hàng... còn có nhiều nhóm người khác quan tâm đến thông tin tài chính của doanh nghiệp. Đó là các cơ quan tài chính, thuế, thống kê, chủ quản, các nhà phân tích tài chính, những người lao động ... Những nhóm người này có nhu cầu thông tin về cơ bản giống các chủ ngân hàng, các nhà đầu tư, các chủ doanh nghiệp... bởi vì nó liên quan đến quyền lợi và trách nhiệm, đến khách hàng hiện tại và tương lai của họ. 3. Đối tượng nghiên cứu của việc phân tích tài chính doanh nghiệp . Là những kết quả kinh doanh cụ thể được biểu hiện bằng các chỉ tiêu kinh tế thông qua bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh . II. Nội dung và phương pháp phân tích hoạt động tài chính : Phương pháp phân tích Phương pháp so sánh Là phương pháp sử dụng phổ biến trong phân tích để đánh giá xác định xu hướng và biến động của chỉ tiêu phân tích . Để áp dụng phương pháp này cần phải đảm bảo các điều kiện có thể so sánh được của các chỉ tiêu (thống nhất về nội dung phương pháp và thời gian đơn vị tính toán của chỉ tiêu so sánh) và tuỳ theo mục đích phân tích để xác định gốc so sánh . So sánh về số tuyệt đối: là việc xác định số chênh lệch giữa giá trị của chỉ tiêu kỳ phân tích với giá trị của chỉ tiêu kỳ gốc. Kết quả so sánh cho thấy sự biến động của hiện tượng kinh tế đang nghiên cứu. So sánh bằng số tương đối: là xác định số % tăng (+) giảm (-) giữa thực tế so với kỳ gốc của chỉ tiêu phân tích hoặc chiếm tỷ trọng của một hiện tượng kinh tế trong tổng thể quy mô chung được xác định để đánh giá được tốc độ phát triển hoặc kết cấu, mức phổ biến của hiện tượng kinh tế So sánh bằng số bình quân : Khi so sánh bằng số bình quân sẽ cho thấy mức độ mà đơn vị đạt được so với bình quân chung của tổng thể ngành. ví dụ : tiền lương bình quân, vốn kinh doanh bình quân ... Khi dùng phương pháp so sánh để phân tích các báo cáo tài chính có thể sử dụng phương pháp phân tích theo chiều dọc hoặc phân tích theo chiều ngang Phân tích theo chiều ngang là việc so sánh cả về số tuyệt đối và số tương đối trên cùng một hàng (cùng một chỉ tiêu) trên các báo cáo tài chính. Qua đó thấy được sự biến động của từng chỉ tiêu. Phân tích theo chiều dọc là xem xét, xác định tỷ trọng của từng chỉ tiêu trong tổng thể qui mô chung. Qua đó thấy được mức độ quan trọng của từng chỉ tiêu trong tổng thể. Phương pháp tỉ lệ : Phương pháp này dựa trên ý nghĩa chuẩn mực các tỷ lệ đại lượng tài chính trong các quan hệ tài chính. Về nguyên tắc phương pháp này yêu cầu phải xác định các ngưỡng (định mức)để nhận xét đánh giá tình hình tài chính trên cơ sở so sánh các tỷ lệ của các doanh nghiệp đối với các tỷ lệ tham chiếu . Như vậy để đưa ra nhận xét đánh giá chính xác , người phân tích không chỉ sử dụng một phương pháp mà phải biết kết hợp hài hoà cả hai phương pháp nói trên, nó cho phép người phân tích biết rõ thực chất hoạt động tài chính cũng như phương pháp biến động của từng chỉ tiêu tài chính doanh nghiệp qua các giai đoạn khác nhau . Tổ chức công tác phân tích tài chính doanh nghiệp Tài liệu sử dụng trong phân tích tài chính doanh nghiệp : Việc phân tích tình hình tài chính đòi hỏi sử dụng nhiều tài liệu và thông tin khác nhau nhưng trong đó chủ yếu là báo cáo tài chính , báo cáo tài chính rất hữu ích với việc quản trị doanh nghiệp đồng thời là nguồn thông tin tài chính chủ yếu đối với người ngoài doanh nghiệp. Báo cáo tài chính không những cho thấy tình hình tài chính của doanh nghiệp tại thời điểm báo cáo mà còn cho thấy những kết quả hoạt động mà doanh nghiệp đạt được. Việc phân tích báo cáo tài chính là tiến trình chọn lọc tìm hiểu tương quan và thẩm định các dữ kiện trong báo cáo tài chính . Hệ thống báo cáo tài chính gồm : Bảng cân đối kế toán Bảng kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh . Báo cáo lưu chuyển tiền tệ . Thuyết minh báo cáo tài chính . Tuy nhiên do giới hạn của luận văn nên trong khuôn khổ luận văn này chỉ đề cập đến bảng cân đối kế toán và kết quả sản xuất kinh doanh dùng cho việc phân tích tài chính . Bảng cân đối kế toán: là một báo cáo tài chính phản ánh tổng quát tình hình tài sản của doanh nghiệp theo hai cách phân loại cấu thành vốn và nguồn hình thành vốn hiện có của doanh nghiệp ở các thời điểm nhất định dưới hình thái tiền tệ . Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh : là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh khái quát tình hình và kết quả kinh doanh cũng như tình hình thực hiện trách nhiệm nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với nhà nước. Trình tự phân tích tài chính doanh nghiệp Bước 1: - Lập kế hoạch phân tích, - xác định mục tiêu phân tích - xây dựng chương trình phân tích. Bước 2: Tiến hành phân tích bao gồm các công việc sau: Sưu tầm tài liệu, xử lý số liệu Tính toán xác định dự đoán . Tổng hợp kết quả rút ra nhận xét . Bước 3- Viết báo cáo phân tích Hoàn chỉnh hồ sơ phân tích . III, Nội dung phân tích báo cáo tài chính . Hoạt động tài chính là một trong những nội dung cơ bản thuộc hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhằm giải quyết mối quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình kinh doanh được được biểu thái dưới dạng tiền tệ . Việc tiến hành phân tích báo cáo tài chính sẽ giúp cho người sử dụng thông tin nắm được thực trạng hoạt động tài chính, xác định rõ nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến tình hình tài chính và tình hình kinh doanh. Trên cơ sở đó, đề xuất các biện pháp hữu hiệu và ra quyết định cần thiết để nâng cao chất lượng công tác quản lý kinh doanh và nâng cao hiệu quả kinh doanh . Việc phân tích báo cáo tài chính gồm những nội dung chủ yếu sau : Phân tích bảng cân đối kế toán. Phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Phân tích cơ cấu tài chính và tình hình đầu tư Phân tích mức độ đảm bảo vốn cho sản xuất kinh doanh Phân tích hiệu quả kinh doanh và khả năng sinh lời Đánh giá doanh nghiệp. Đánh giá khái quát tình hình tài chính của doanh nghiệp Đánh giá khái quát tình hình tài chính doanh nghiệp là việc xem xét nhận định về tình hình tài chính của doanh nghiệp là khả quan hay không khả quan. nguồn vốn chủ sở hữu tỷ suất tài trợ = Tổng số nguồn vốn Chỉ tiêu này càng cao, càng chứng tỏ mức độ độc lập về mặt tài chính của doanh nghiệp bởi vì hầu hết tài sản doanh nghiệp hiện có đều được đầu tư bằng số vốn của mình . Tài sản cố định - đầu tư dài hạn Tỷ suất đầu tư = Tổng tài sản Chỉ tiêu này phản ánh tình hình trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật nói chung và máy móc thiết bị noí riêng của doanh nghiệp , phản ánh năng lực sản xuất, xu hướng phát triển và khả năng cạnh tranh lâu dài của doanh nghiệp . Tỷ suất Nguồn vốn chủ sở hữu tự tài trợ = TSCĐ Giá trị tài sản cố định Nếu tỷ suất này lớn hơn 1 chứng tỏ khả năng tài chính vững mạnh. Khi tỷ suất này nhỏ hơn 1 thì một số bộ phận của TSCĐ được tài trợ bằng vốn vay, đặc biệt mạo hiểm khi đấy là vốn vay ngắn hạn . Hệ số nợ : đây là một chỉ tiêu tài chính phản ánh trong một đồng vốn hiện nay doanh nghiệp đang sử dụng có mấy đồng vốn vay nợ . Hệ số trên cho phép doanh nghiệp nhìn nhận kết cấu tài chính của doanh nghiệp ở khía cạnh nhất định. Phân tích hệ số nợ là vấn đề quan trọng đối với người quản lý doanh nghiệp cũng như đối với các chủ nợ của doanh nghiệp. Tổng số nợ Hệ số nợ = Tổng nguồn vốn của doanh nghiệp Phân tích bảng cân đối kế toán : Khi phân tích bảng cân đối kế toán cần xem xét xác định và nghiên cứu các vấn đề cơ bản sau : Xem xét sự biến động của tổng tài sản cũng như từng loại tài sản thông qua so sánh giữa số cuối kỳ và số đầu năm kể cả về số tuyệt đối lẫn tương đối của tổng số tài sản cũng như chi tiết đối với từng loại tài sản. Qua đó thấy được sự biến động về qui mô kinh doanh, năng lực kinh doanh của doanh nghiệp. Xem xét tính hợp lý của cơ cấu vốn, cơ cấu vốn đó tác động như thế nào đến quá trình kinh doanh: Muốn làm được điều này, trước hết phải xác định được tỷ trọng của từng loại tài sản trong tổng tài sản. Sau đó, so sánh tỷ trọng từng loại giữa cuối kỳ với đầu năm để thấy được sự biến động của cơ cấu vốn. Khi phân tích cần lưu ý đến tính chất của từng loại tài sản đến quá trình kinh doanh và hiệu quả kinh doanh đạt được trong kỳ. Có như vậy mới đưa ra được các quyết định hợp lý về phân bổ vốn cho từng giai đoạn, từng loại tài sản của doanh nghiệp. Xem xét mối quan hệ cân đối giữa các chỉ tiêu trong bảng cân đối kế toán: Nợ ngắn hạn = Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn TSCĐ và đầu tư dài hạn = Nguồn vốn chủ sở hữu + Vay dài hạn Nếu doanh nghiệp đạt được sự cân bằng trên thì có thể thấy khả năng tự tài trợ các loại tài sản ở doanh nghiệp tốt, mang lại sự an toàn về mặt tài chính. Phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Để kiểm soát các hoạt động kinh doanh và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp cần đi sâu phân tích tình hình biến động của các khoản mục trong báo cáo kết quả kinh doanh khi phân tích cần tính ra và so sánh mức và tỷ lệ biến động của kỳ phân tích so với kỳ gốc trên từng chỉ tiêu . Đồng thời so sánh tình hình biến động của từng chỉ tiêu với doanh thu thuần. Số liệu tính ra sẽ cho người sử dụng nắm được nhiều thông tin hữu ích . Nhóm chỉ tiêu phản ánh mức độ sử dụng chi phí Tỷ suất trị giá vốn hàng bán giá vốn hàng bán = x 100% trên doanh thu thuần Doanh thu thuần * Tỷ suất chi phí bán hàng trên doanh thu thuần = ´ 100% * Tỷ suất chi phí quản lý doanh nghiệp trên doanh thu thuần = chi phí quản lý doanh nghiệp Doanh thu thuần ´ 100% 3.2 Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả kinh doanh : * Tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu thuần = ´ 100% * Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên doanh thu thuần = ´ 100% * Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu thuần = ´ 100% 4. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản : * Vòng quay các khoản phải thu = Doanh thu thuần Số dư bình quân các khoản phải thu * Kỳ thu tiền trung bình = 365 ngày Số vòng quay các khoản phải thu Phân tích hiệu quả sử dụng vốn Hiệu quả sử dụng vốn lưu động = Doanh thu thuần Vốn lưu động bình quân Doanh thu thuần Hiệu quả sử dụng vốn cố định = Vốn cố định bình quân Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh = Doanh thu thuần Vốn kinh doanh bình quân 6. Phân tích tình hình và khả năng thanh toán của doanh nghiệp khả năng thanh toán nợ ngắn hạn : = khả năng thanh toán Tổng tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn nợ ngắn hạn nợ ngắn hạn Hệ số này cho biết tương quan giữa tài sản lưu động và nợ ngắn hạn, một sự thặng dư lớn về tài sản lưu động trên nợ ngắn hạn có ý nghĩa là doanh nghiệp sẽ có đủ khả năng thanh toán nợ ngắn hạn ngay cả khi kinh doanh gặp khó khăn . Khả năng thanh toán nhanh = hệ số khả năng Tiền + đầu tư ngắn hạn +các khoản phải thu thanh toán nhanh Nợ ngắn hạn = Hệ số khả năng Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn thanh toán hiện thời Tổng nợ ngắn hạn Nếu hệ số này >=1 chứng tỏ doanh nghiệp có thừa khả hoặc đủ khả năng thanh toán và tình hình tài chính của doanh nghiệp là tốt, sức mạnh tài chính dồi dào doanh nghiệp có khả năng độc lập về mặt tài chính. Nếu hệ số này < 1 chứng tỏ khả năng thanh toán của doanh nghiệp là thấp tình hình tài chính không bình thường, nếu kéo dài và không áp dụng các biện pháp cần thiết sẽ rơi vào tình trạng phá sản. = Hệ số khả năng thanh toán Tổng Tài sản tổng quát Tổng nợ phải trả Nếu hệ số này < 1 là báo hiệu sự phá sản của doanh nghiệp vốn chủ sở hữu bị mất toàn bộ. * Hệ số vốn bằng tiền = Lợi nhuận sau thuế Doanh thu thuần ´ 100% Phân tích khả nắng sinh lời * Tỷ suất lợi nhuận doanh thu = Lợi nhuận sau thuế Doanh thu thuần ´ 100% * Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu = Lợi nhuận sau thuế Vốn chủ sở hữu bình quân ´ 100% * Tỷ suất lợi nhuận vốn cố định = Lợi nhuận sau thuế Vốn cố định bình quân ´ 100% Phần II, Phân tích tình hình tài chính tại công ty Da giày Hà nội. I. Đặc điểm chung của công ty Da giày Hà nội Giới thiệu chung về công ty Công ty Da giầy Hà Nội là một doanh nghiệp nhà nước hạch toán kinh tế độc lập tự chủ chịu sự quản lý của Tổng công ty Da giầy Việt Nam thuộc bộ công nghiệp . Tên giao dịch : Hanshoes Trụ sở công ty: 409 Nguyễn Tam Trinh - HBT - Hà Nội (Đây vừa là nơi giao dịch vừa là nơi sản xuất của công ty). Ngành nghề hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty là thuộc da sản xuất giày da, giầy vải . Công ty Da giầy Hà nội ngày nay là tiền thân của xưởng thuộc da do nhà tư sản Pháp đầu tư và quản lý từ năm 1912 . Quá trình phát triển của công ty được chia làm nhiều giai đoạn khác nhau gắn liền với sự chuyển đổi cơ chế của đất nước. * Giai đoạn 1912 - 1954 . Do yêu cầu của cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp, xưởng thuộc da đã mở rộng thành "nhà máy thuộc da Đông Dương ". Mục đích hoạt động chủ yếu Phục vụ cho chiến tranh xâm lược của Pháp . * Giai đoạn 1954 - 1970 : Đến khi hoà bình được lập lại ở miền Bắc thì nhà máy bị đóng cửa để giải quyết các vấn đề kinh tế và chuyển nhượng lại cho phía Việt Nam và đổi tên thành Công ty thuộc da Việt Nam . Đến năm 1958, công ty chuyển sang hình thức "công ty hợp danh " và lấy tên là nhà máy thuộc da Thuỵ khuê với số vốn góp nhà nước và các nhà tư sản Việt Nam . * Giai đoạn 1970 đến 1990 từ sau năm 1970, công ty chuyển hẳn sang thành nhà máy quốc doanh Trung ương, 100% vốn của nhà nước và từ đó hoạt động dưới sự quản lý của nhà nước vaf có tên chính thức là nhà máy Da Thụy Khuê . Thời kỳ này nhà máy vẫn phải hoạt động theo cơ chế bao cấp, sản xuất tiếp tục phát triển: * Giai đoạn 1990 đến nay : Cùng với sự thay đổi của cơ chế quản lý kinh tế năm 1992, "Nhà máy Thuỵ Khuê " được đổi tên thành " Công ty Da giầy Thuỵ Khuê " . Năm 1993 đổi tên thành " Công ty Da giầy Hà nội " với tên giao dịch là quốc tế là HANSHOES theo quyết định số 3110/CNN-TCLĐ ngày 17/12/1992 của Bộ trưởng Bộ công nghiệp ngày 29/4/1993 Công ty chính thức mang tên "Công ty Da giày Hà nội" theo quyết định số 388/CNN-TCLD của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp 2. Đặc điểm tổ chức bộ máy của công ty : Bộ máy tổ chức quản lý của Công ty tổ chức theo mô hình trực tuyến và những người làm công ăn lương hiện không còn nữa công ty đã nhìn thẳng vào tình hình tổ chức của của công ty và đã có sự thay đổi Sơ đồ bộ máy Công ty Da giày Hà Nội Giám đốc P.Giám đốc TT kỹ thuật mẫu Phòng ISO XN Dày vải Phòng KD Phòng XNK Phòng TCKT Phòng TC P.Giám đốc Phòng. HC Phòng kế hoạch XN giày Da Xưởng cơ điện XN Cao su LD Hà Việt TungShing 3, Đặc điểm công tác kế toán tại công ty Da giày Hà nội Công ty áp dụng chế độ kế toán 1141TàI SảN / QĐ/ CĐKT ngày 1/11/1995 . Niên độ kế toán bắt đầu 1/1 và kết thúc vào 31/12 hàng năm Hình thức sổ kế toán áp dụng : Nhật ký chứng từ . Phương pháp kế toán tài sản cố định : áp dụng theo 1062 phương pháp kế toán hàng tồn kho : Nhập trước xuất trước phương pháp giá trị hàng tồn kho cuối kỳ . phương pháp hạch toán hàng tồn kho : kê khai thường xuyên Phương pháp tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ . Tình hình trích lập và hoàn dự phòng . 4, Tổ chức hoạt động của phòng kế toán : kế toán trưởng kế toán tổng hợp kế toán các xí nghiệp trực thuộc kế toán tiền lương Thủ quỹ kế toán tiền gửi ngân hàng kế toán nguyên vật liệu kế toán thành phẩm chú thích : quan hệ chỉ đạo quan hệ cung cấp số liệu Bảng 1: Một số chỉ tiêu kinh tế chủ yếu của Công ty Da giày Hà nội Đơn vị: Triệu đồng stt Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Chênh lệch Giá trị Tỷ trọng 1 2 3 4=3-2 5=4/2 1. Doanh thu Thuần 50.412 56.565 6.153 12.2 2. Lợi nhuận sau thuế 57,733 57,740 7 0.01 3. Vốn kinh doanh Bquân 59.489 78.177 18.687 31.4 4. Số cán bộ CNV 1.200 1.100 -100 -8.3 5. Thu nhập Bquân CBCNV 450 550 100 22.2 6. Đã nộp ngân sách 241 2.681 2440 1012 7. Phải nộp Ngân sách 2.506 2.753 247 9.8 8. Tỷ lệ hoàn thành nghĩa vụ với nhà nước (=6/7) 0,096 0,97 10,1 105 Nhìn chung năm 2003 các chỉ tiêu kinh tế của công ty Da giầy Hà nội đều tăng theo chiều hướng rất tốt. Doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế năm 2003 đều tăng cao hơn so với năm 2002 là 6,153 tỷ . Kéo theo đó là thu nhập của cán bộ công nhân viên cũng được nâng cao đáng kể năm 2003 cao hơn năm 2002 là 22.2% càng làm cho cán bộ công nhân viên gắn bó với công ty hơn. Năm 2003 công ty đã đóng góp cho ngân sách nhà nước cao hơn năm 2002 là 2,440 tỷ lên tới 105,2% . Để đạt được kết quả như vậy vốn kinh doanh bình quân của công ty cũng đã tăng lên 18,687 tỷ tương ứng với 31.4%. Số cán bộ công nhân viên của công ty giảm 8.3% giúp tinh gọn được bộ máy cồng kềnh của công ty. Trước kia trong tổng số 1100 công nhân viên thì có 210 người là nhân viên quản lý văn phòng nhưng đến năm 2003 thì đã giảm xuống trong số 1000 công nhân viên thì có 160 người là nhân viên quản lý văn phòng như vậy bộ máy quản lý của công ty sẽ bớt cồng kềnh mà quản lý vẫn tốt. II, Phân tích tình hình tài chính tại công ty Da giày Hà nội 1-Phân tích tình tài chính của Công ty Đánh giá khái quát tình hình tài chính của Công ty sẽ cho thấy một cách sơ bộ về sự thay đổi biến động của việc sử dụng tài sản, nguồn vốn cũng như tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty. Đánh giá khái quát bảng cân đối kế toán Theo số liệu của bảng cân đối kế toán tổng tài sản hay tổng nguồn vốn mà doanh nghiệp hiện nay đang quản lý và sử dụng có sự biến động từ 66,235 tỷ vào năm 2002 lên tới 90,029 tỷ vào năm 2003. Nghĩa là tăng thêm 23,794 tỷ tương đương 36%. Điều này cho thấy Công ty luôn cố gắng chú trọng vào việc nâng cao khả năng huy động vốn. Đây sẽ là một điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh áp dụng tiến độ kỹ thuật và công nghệ mới. Tuy nhiên khách quan mà nói việc gia tăng này chưa phản ánh thực chất tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty mà cần phải đi sâu vào phân tích mối quan hệ giữa các chỉ tiêu trong bảng được đề cập ở các phần tiếp sau: Theo nguyên tắc của bảng cân đối kế toán, tổng giá trị tài sản bằng tổng nguồn vốn hay nói cách khác giá trị tổng tài sản tăng lên tỷ lệ thuận với giá trị nguồn vốn. Việc gia tăng này có thể do một số nguyên nhân như việc gia tăng của các khoản nợ phải trả hay doanh nghiệp đưa thêm nguồn vốn CSH vào sử dụng. Một số chỉ tiêu sau sẽ làm sáng tỏ : Nhìn vào bảng 2 ta thấy, tỷ suất tài trợ của Công ty qua 2 năm có sự biến đổi đôi chút. Năm 2002 tỷ suất là 10% tức là trong tổng số tài sản thì có 10% được đầu tư bằng nguồn vốn chủ sở hữu sang đến năm 2003 có tăng đôi chút (18%). Tuy nhiên tỷ suất này là quá thấp so với các doanh nghiệp cùng ngành bởi chỉ có (10-18%) tài sản được đầu tư bằng chính số vốn của mình. Bảng 2: Bảng phản ánh kết cấu tài chính và tình hình đầu tư chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 chênh lệch số tiền % 1 3 4 5=4-3 6=5/3 1. Tổng nguồn vốn 66.325 90.029 23.704 36 2. Nguồn vốn chủ sở hữu 6.640 16.655 10.015 151 3. TSCĐ và đầu tư Dài hạn 21.682 31.978 10.296 47 4. Tỷ suất đầu tư 0.32 0.36 4 5. Tỷ suất tự tài trợ TSCĐ và ĐTDH 0.30 0.52 22 6. Hệ số nợ 0.9 0.81 -0.09 7. Hệ số nợ ngắn hạn 0.68 0.63 -0.05 8. Hệ số nợ dài hạn 0.22 0.19 -0.03 9. Tỷ suất tài trợ 10% 18% 8 Điều này cũng được phản ánh ở hệ số nợ, khi vào năm 2002 một đồng vốn Công ty sử dụng thì có đến 90% là vay nợ. Sang năm 2003 có giảm xuống chút ít 81%. Nhưng nhìn chung hệ số nợ của Công ty như vậy là quá cao nguồn vốn chủ sở hữu quá thấp so với các doanh nghiệp cùng ngành, điều này sẽ được làm rõ hơn trong phần phân tích cơ cấu nguồn vốn Nhìn vào bảng tỷ suất đầu tư ta thấy rằng Công ty có chú ý đến việc đầu tư vào TSCĐ năm 2002 TSCĐ chiếm 32% tổng tài sản năm 2003 chiếm 36% tổng tài sản. Tỷ suất tự tài trợ cho TSCĐ cũng tăng lên đáng kể từ 30% vào năm 2002, lên đến 52% vào năm 2003. Tuy nhiên nhìn vào bảng ta thấy cả 2 chỉ tiêu của tỷ suất tự tài trợ cho TSCĐ và ĐTDN đều nhỏ hơn 1 chứng tỏ khả năng tài chính đặc biệt là vốn chủ sở hữu không đủ để trang bị TSCĐ. Điều này này có nghĩa là một bộ phận TSCĐ được tài trợ bằng vốn vay mà trong đó phần vay ngắn hạn lớn mà vay dài hạn lại ít nên công ty đã phải sử dụng cả vốn vay ngắn hạn để đầu tư vào TSCĐ. Mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư vào TSCĐ là điều rất cần thiết, tuy nhiên tình hình kinh doanh của Công ty qua các năm vẫn chưa ổn định thì đầu tư vào TSCĐ là một việc rất mạo hiểm nhất là sử dụng nguồn vốn vay ngắn hạn để đầu tư vào TSCĐ. Nếu hoạt động không có hiệu qủa thì Công ty sẽ bị lỗ lớn vì chi phí khấu hao của Công ty sẽ tăng sau khi đầu tư vào TSCĐ. Nhìn vào bảng cân đối kế toán ta có thể thấy rõ điều này, lượng vay dài hạn của Công ty tăng có chút ít từ 14,759 tỷ lên 15,215 tỷ tăng thêm có 45,6 triệu trong khi đó vay ngắn hạn lại tăng lên một cách đáng kể, vay ngắn hạn năm 2002 là 44,925 tỷ đến năm 2003 thì tăng vọt lên 56,638 tỷ(tăng thêm 11,713 tỷ). Như vậy có thể kết luận giá trị tài sản tăng lên chủ yếu là do được đầu tư bằng nợ ngắn hạn. Đây là một dấu không tốt đối với tình hình tài chính của công ty. 1.2. Phân tích kết cấu tài sản năm 2003 Bảng 3 : Bảng phân tích kết cấu tài sản Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Đầu năm Cuối năm Chênh lệch Số tiền % Số tiền % Số tiền % 1 2 3 4 5 6=4-2 7=6/2 A.TSLĐ&ĐTNH 44.643 67.3 58.050 64.5 13.404 30 I.Tiền 5.663 8.53 263 0.29 -5.400 -95 II.Phải thu 26.092 39.3 45.134 50.1 19.042 72.9 III.Hàng tồn kho 11.118 16.7 10.568 11.7 -550 -4.9 IV.TSLĐ khác 1.769 2.66 2.084 2.3 315 17.8 B.TSCĐ&ĐTDH 21.682 32.69 31. 978 35.5 10.296 47.4 I.TSCĐ hữu hình 21.682 32.69 29.878 33.2 8.196 37.8 II. ĐTtài chính DH 0 0 0 0 0 0 III.CPXD cơ bản 0 0 2.100 100 2.100 100 Tổng cộng tài sản 66.325 100% 90.029 100% 23.704 36% Qua bảng này cho thấy, so với năm 2002 thì giá trị tài sản năm 2003 đã tăng thêm 23,704 tỷ tương đương với 36%. Cụ thể TSLĐ và đầu tư ngắn hạn đã tăng thêm 13,404 tỷ tương đương 30% so với năm 2002, tính riêng năm 2003 lượng TSLĐ và và đầu tư ngắn hạn chiếm 64,5% so với tổng tài sản. Chứng tỏ Công ty đã tăng quy mô sản xuất rất mạnh (30%). Tuy TSLĐ và đầu tư ngắn hạn tăng về số tuyệt đối nhưng lại giảm về số tương đối, năm 2002 tỷ lệ TSLĐ và ĐTNH so với tổng tài sản là 67,3% nhưng đến năm 2003 thì chỉ còn 64,5% đây là dấu hiệu thiếu lành mạnh đối với tình hình tài sản, tiền mặt của Công ty giảm mạnh từ 5,663 tỷ xuống còn 263 triệu nguyên nhân là do các khoản phải trả thu khách hàng tăng. Nhìn vào bảng ta thấy các khoản phải thu khách hàng tăng từ 26,092 tỷ năm 2002 lên 45,134 tỷ năm 2003, tức tăng thêm 13,042 tỷ tương đương với 72,9%. Tỷ trọng của các khoản phải thu so với tổng tài sản tăng từ 39,3%/năm 2002 lên 50,1% vào năm 2003. Các khoản phải thu của Công ty như vậy là quá nhiều so với các doanh nghiệp cùng ngành, gây tình trạng ứ đọng vốn, và bị chiếm dụng vốn. Lượng hàng tồn kho có xu hướng giảm chút ít, so với năm 2002 thì lượng hàng tồn kho giảm đi 550 triệu tương ứng với 4,9% đây là chiều hướng đáng mừng. Tuy nhiên doanh nghiệp cần phải tiếp thu cố gắng giảm tỷ trọng hàng tồn kho xuống tỷ lệ thấp hơn vì bởi tỷ lệ hàng tồn kho như vậy là chưa ổn định. Nguyên nhân của tỷ trọng hàng tồn kho lớn là do tồn kho nguyên vật liệu chính và tồn kho thành phẩm nhiều, điều này chứng tỏ có một lượng vốn bị ứ đọng trong quá trình này dẫn tới vòng quay hàng tồn kho chậm Năm 2003 TSCĐ và đầu tư dài hạn tăng mạnh tương ứng 47,4% trong đó TSCĐ cũng tăng mạnh. Điều này chứng tỏ Công ty đã mạnh dạn đầu tư mới. Năm 2002 TSCĐ của Công ty là 21,682 tỷ Đến cuối năm 2003 TSCĐ của Công ty đã là 29,878 tỷ, về số tuyệt đối thì TSCĐ tăng thêm 8,196 tỷ còn về số tương đối thì tăng từ 32,65% lên đến 33,2% ở năm 2003, với việc đầu tư mới này, hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trước mắt giảm vì TSCĐ có thời gian sử dụng dài và luân chuyển chậm. Nhưng về lâu dài, đây sẽ là một thuận lợi lớn để tạo ra năng lực sản xuất tốt hơn, giúp Công ty có điều kiện cạnh tranh mạnh và thu hút được nhiều hợp đồng sản xuất. Đánh giá kết cấu tài sản của Công ty mới chỉ cho ta thấy một cái nhìn chung về tình hình tăng giảm tài sản và đánh giá tổng quát mức độ hợp lý trong kết cấu tài sản của công ty. Tuy nhiên, do đặc trưng của Công ty có tính thời vụ cao nên việc tăng giảm tài sản có nhiều ảnh hưởng. Do đó, để đánh giá được kết cấu tài sản của Công ty cần đặt chúng vào trong từng hoàn cảnh và việc sử dụng tài sản . 1.3. Phân tích cơ cấu nguồn vốn. Bảng 4 : Phân tích cơ cấu nguồn vốn Đơn vị : triệu đồng Chỉ tiêu 2002 2003 Chênh lệch Số tiền % Số tiền % Số tiền % 1 2 3 4 5 6=4-2 7=6/2 A.Nợ phải trả 59.684 90 73.374 81.5 13.690 22.9 I.Nợ ngắn hạn 44.925 67.8 56.638 63 11.713 26 II.Nợ dài hạn 14.759 22.2 16.735 18.6 1.976 13.3 B.Nguồn vốn CSH 6.640 10 16.655 18.5 10.016 150.8 I. Nguồn vốn quỹ 6.640 10 16.655 18.5 10.016 150.8 II, nguồn kinh phí 0 0 0 0 0 0 Tổng cộng nguồn vốn 66.325 100 90.029 100 23.704 35.7 Nhìn vào bảng phân tích kết cấu nguồn vốn của Công ty cho thấy năm 2003, nguồn vốn chủ sở hữu là quá thấp so với các khoản phải trả nguồn vốn chủ sử hữu chỉ chiếm có 18,5% nợ phải trả thì chiếm 81,5%, như vậy tình hình tài chính của Công ty là rất căng thẳng. Nhìn vào các khoản nợ phải trả của Công ty có tăng về số tuyệt đối năm 2002 là 59,684 tỷ đến cuối năm 2003 là 73,374 tỷ. Tuy nhiên tỷ trọng các khoản trong nợ phải trả so với tổng nguồn vốn lại giảm từ 90% năm 2002 xuống còn 81,5% vào năm 2003. Tỷ trọng của nợ ngắm hạn và dài hạn cũng giảm đôi chút. Năm 2002 nợ ngắn hạn là 44,925 tỷ đồng đến năm 2003 tăng lên 56,638 tỷ nhưng tỷ trọng của nợ ngắn hạn so với nguồn vốn lại giảm xuống từ 67,8% (2002) còn 63% (2003). Tương tự các khoản nợ dài hạn cũng tăng thêm 1,976 tỷ nhưng tỷ trọng của chúng lại giảm 22,2% (2002) xuống còn 18,6% năm 2003. Nói chung các khoản nợ phải trả của Công ty đều tăng nhưng tỷ trọng của chúng so với tổng nguồn vốn lại giảm. Nguyên nhân là do nguồn vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tăng đáng kể nên tỷ trọng của nợ phải trả có giảm. Nhưng nhìn chung thì nguồn vốn của Công ty như vậy là rất bất hợp lý nguồn vốn chủ sở hữu chỉ chiếm có 18,5% tổng nguồn vốn trong khi đó nợ phải trả thì chiếm tới 81,5% mà trong đó nợ ngắn hạn lại chiếm những 63% trong tổng nợ, như vậy thì tình trạng tài chính của Công ty là rất căng thẳng. Vì nếu các khoản nợ ngắn hạn đến hạn trả thì việc thanh toán của Công ty sẽ gặp nhiều khó khăn vì lúc này một số khoản nợ ngắn hạn vẫn đang được sử dụng trong các mục đích dài hạn. Như vậy Công ty sẽ phải chịu một sự rủi ro lớn. Mặc dù Công ty vay nợ để mở rộng sản xuất kinh doanh nhưng khoản vay nợ này lại quá lớn khiến cho doanh nghiệp cũng không thể chủ động trong việc sản xuất kinh doanh. Đồng thời với hệ số nợ cao như vậy sẽ là một khó khăn lớn của Công ty khi muốn huy động vốn để đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh trong tương lai Tuy nhiên, xét trong hoàn cảnh kinh tế nước ta hiện nay hầu hết các doanh nghiệp Nhà nước đều phải vay nợ rất nhiều để đảm bảo sản xuất kinh doanh. Hơn nữa trong nền kinh tế thị trường và xu hướng hội nhập hiện nay để bắt kịp tốc độ phát triển của thế giới và tạo được một chỗ đứng cho Công ty trên thương trường, Công ty buộc phải mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh. Mặt khác, tình hình chung của các doanh nghiệp Nhà nước hiện nay là thiếu vốn kinh doanh và thua lỗ nhiều. Công ty Da giầy Hà Nội cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Do vậy việc Công ty đi vay nợ cũng là điều tất yếu 1.4. Phân tích tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh : Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp cần phải đảm bảo được nguồn vốn đầy đủ mà cụ thể là phải có tài sản, bao gồm TSCĐ và TSLĐ. Việc đảm bảo đầy đủ về nhu cầu tài sản là một vấn đề tất yếu để đáp ứng cho quá trình kinh doanh được tiến hành liên tục và có hiệu quả. Để đánh giá được vấn đề này cần phải tính ra và so sánh tổng nhu cầu về tài sản với nguồn tài trợ thường xuyên (bao gồm nguồn vốn chủ sở hữu hiện có và nguồn vốn vay nợ dài hạn). Bảng5 : phân tích tình hình đảm bảo nguồn vốn Chỉ tiêu Tài sản Nguồn tài trợ thường xuyên chênh lệch Số tiền % 2002 66.325 21.399 44.926 67.7% 2003 90.029 33.390 56.639 63.0% Nhìn vào bảng ta thấy nguồn tài trợ thường xuyên không đủ để đáp ứng nhu cầu về tài sản cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Phần chênh lệch chính là phần nguồn vốn thiếu cho việc đầu tư tài sản, mà cụ thể vào năm 2002 tỷ lệ thiếu đã lên tới 67,7% tương ứng 44,926 tỷ thì sang năm 2003 tỷ lệ thiếu đã lên tới 56,683 tỷ tương đương 63%. Tuy tỷ lệ thiếu có giảm xuống nhưng nhìn chung thì nguồn tài trợ thường xuyên của doanh nghiệp về tài sản cho hoạt động sản xuất kinh doanh là quá thấp. Điều này dẫn đến Công ty phải vay ngắn hạn hay chiếm dụng vốn để bù đắp. Để bù đắp lượng thiếu hụt này Công ty đã phải sử dụng đến nguồn tài trợ tạm thời được lấy từ khoản nợ phải trả mà chủ yếu là nợ ngắn hạn. Lượng tiền lấy từ nguồn tài trợ này đã phản ánh tình hình tài chính của Công ty là rất bấp bênh. 2- Phân tích, đánh giá khái quát kết quả hoạt động kinh doanh (lãi - lỗ) bảng 6 : Bảng phân tích kết quả hoạt động kinh doanh Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Chênh lệch 02/03 Số tiền % 1 2 3 4 5=4-3 6=5/3 1.Tổng doanh thu 24.283 50.412 56.565 6.153 12.2 2.Chiết khấu bán hàng 0 0 0 0 0 3.Giảm giá hàng bán 0 0 0 0 0 4.Hàng bị trả lại 0 0 0 0 0 5.Thuế xuất nhập khẩu phải nộp 0 0 0 0 0 6.Doanh thu thuần 24.283 50.412 56.565 6.153 12.2 7.Giá vốn hàng bán 17.741 43.523 51.845 8.322 19 8.Lợi tức gộp 6.542 6.889 4.719 -2.170 -31.5 9.Chi phí bán hàng 1.909 1.263 983 -280 -22 10.Chi phí quản lý doanh nghiệp 4.578 5.543 3.617 -1.926 34.7 11.Lợi tức thuần từ HĐKD 55 82 118 36 44 12.Lợi tức hoạt động tài chính 33 0 50 50 100 -Thu nhập hoạt động tài chính 33 0 50 50 100 -Chi phí hoạt động tài chính 0 0 0 0 0 13.Lợi tức bất thường 4.018 0 -83 -83 100 -Thu nhập bất thường 4.353 0 860 860 100 -Chi phí bất thường 335 0 943 943 100 14.Tổng lợi tức trước thuế 4.106 82 85 3 3.7 15.Thuế lợi tức phải nộp 1.314 26.3 27.2 0.9 3.4 16.Lợi tức sau thuế 2.792 55.7 57.8 2.1 3.8 Qua bảng kết quả sản xuất kinh doanh cho thấy sang đến năm 2003 doanh thu thuần tăng so với năm 2002 là 6,153 tỷ tương đương 12,2% và lợi nhuận sau thuế cũng tăng một chút. Từ 55,7 triệu 2002 lên 57,8 triệu năm 2003 tương đương 3,8%. Giá vốn hàng bán cũng tăng mạnh đây là dấu hiệu không tốt trong hoạt động kinh doanh của công ty. Vì doanh thu thuần chỉ tăng có 12,2% trong khi đó giá vốn hàng bán lại tăng 19% vào giữa năm 2002 và 2003. Sự tăng giảm bấp bênh của doanh thu và giá vốn hàng bán chứng tỏ hoạt động kinh doanh của Công ty là chưa ổn định. Nhưng để thấy hết được sự tăng giảm kết quả kinh doanh phải so sánh tỷ lệ của từng chỉ tiêu với doanh thu thuần. Bảng 7 : Phân tích mức độ sử dụng chi phí Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 - Tỷ suất giá vốn hàng bán trên doanh thu thuần 86.3 91.6 - Tỷ suất chi phí bán hàng trên doanh thu thuần 2.5 1.7 - Tỷ suất chi phí QLDN trên doanh thu thuần 10.9 6.4 - Tỷ suất tổng chi phí trên doanh thu thuần 99.83 99.78 - Tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu thuần 13.7 8.4 - Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên doanh thu thuần 0.16 0.15 - Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu thuần 0.11 0.10 - Nhìn vào bảng trên ta thấy mặc dù doanh thu thuần năm 2003 có tăng lên so với 2002 là 6,153 tỷ nhưng tỷ lệ giá vốn hàng bán trên doanh thu thuần cũng lại tăng lên đây là dấu hiệu không tốt. Vì nếu tỷ suất giá vốn hàng bán trên doanh thu thuần càng tăng thì lợi nhuận càng giảm. Chính điều này còn làm cho tỷ suất lợi tức gộp phải giảm xuống rõ rệt sang năm 2003 chỉ chiếm 8,4% so với doanh thu thuần. Điều này chứng tỏ sự gia tăng của giá vốn hàng bán không tỷ lệ vào sự biến động của doanh thu thuần nguyên nhân của giá vốn hàng bán tăng là do giá nguyên vật liệu rất cao, (chiếm 45,953 tỷ) (số liệu bảng cân đối kế toán ) chiếm 88,6% so với giá vốn hàng bán. Đây là nguyên nhân chính làm cho giá vốn hàng bán của Công ty chiếm 1 tỷ trọng lớn trong doanh thu thuần. Tỷ lệ chi phí bán hàng trên doanh thu thuần năm 2003 cũng giảm 0,8% so với năm 2002 mà nguyên nhân là sự giảm đi của chi phí vận chuyển hàng hoá. Đây là một ưu điểm của Công ty vì đối với một hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh thì mức độ sử dụng chi phí bán hàng như vậy là tương đối hợp lý (1,7). Tiếp đó là chi phí trong doanh nghiệp cũng giảm chút ít, nếu ở năm 2002 chiếm 10,5% so với doanh thu thuần thì sang đến năm 2003 còn 6,4%. Nguyên nhân của việc giảm chi phí quản lý chủ yếu là do tình hình sản xuất không ổn định nên Công ty đã chủ động thu gọn bộ máy sản xuất, giảm tối đa các loại chi phí điện nước, chi phí tiếp khách. Nhìn chung chi phí quản lý doanh nghiệp như vậy là hợp lý (6,4%). Trong khi doanh nghiệp đi vay rất nhiều và trả lãi tiền vay cũng tính vào chi phí quản lý. Doanh thu thuần năm 2003 tăng so với năm 2002, nhưng tỷ suất lợi nhuận trước thuế và sau thuế so với doanh thu thuần lại giảm năm 2002 lợi nhuận sau thuế là 0,11 đến năm 2003 là 0,10. Đây là một dấu hiệu không tốt đối với tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Mặc dù lợi nhuận sau thuế và trước thuế có tăng lên về số tuyệt đối. Năm 2003 lợi nhuận sau thuế tăng thêm 2,1 triệu, tương đương 3,8%. Nhưng nhìn chung tỷ suất lợi nhuận của Công ty hiện nay là quá thấp do với các doanh nghiệp cùng ngành. Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp năm 2003 có giảm nhiều nhưng tỷ suất lợi nhuận năm 2003 vẫn thấp hơn năm 2002 chủ yếu là do tỷ lệ giá vốn hàng bán tăng và do chi phí khấu hao nhiều do TSCĐ của Công ty tăng lên làm cho lợi nhuận của Công ty bị giảm. Một nguyên nhân nữa làm cho lợi nhuận giảm đó là do lợi nhuận bất thường lợi tức bất thường giảm 83 triệu do chi phí bất thường cao hơn so với thu nhập bất thường là 83 triệu. 3- Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản 3.1. Phân tích tốc độ luân chuyển khoản phải thu Trong quá trình bán hàng tiêu thụ sản phẩm, Công ty không thể tránh được tình trạng mua chịu của khách hàng, nếu để mua chịu nhiều thì các khoản phải thu sẽ từ đó mà tăng lên, còn nếu không thì sẽ rất khó có được khách hàng đặc biệt là khách hàng thường xuyên, nhất là ở trong một nền kinh tế thị trường cạnh tranh như hiện nay. Qua vòng quay của các khoản phải thu ta sẽ thấy được khả năng thu tiền về của Công ty ra sao. Bảng 8 : Bảng phân tích tốc độ luân chuyển các khoản phải thu Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Chênh lệch Số tiền % 1. Các khoản phải thu bình quân 26.414 36.613 10.199 38.6 2. Doanh thu thuần 50.412 56.565 16.163 12.2 3. Vòng quay các khoản phải thu 1.9 vòng 1.54 vòng -0.36 -18.9 4. Kỳ thu tiền trung bình 192 ngày 257 ngày -10.7 -4.1 Bảng 5 cho thấy, doanh thu thuần của Công ty tăng thêm lên 12,2%. Tuy nhiên vòng quay các khoản phải thu qua 2 năm cũng có chiều hướng đi xuống, tình hình tiêu thụ sản phẩm kém đi, cộng với việc cho bán chịu không thu tiền nay dẫn tới năm 2002 được 1,9 vòng năm 2003 giảm xuống còn 1,54 vòng. Kết quả này dẫn đến kỳ thu tiền trung bình tăng lên theo, từ 192 ngày năm 2002 lên đến 237 ngày năm 2003. Đây là dấu hiệu không tốt vì vốn của Công ty đang bị chiếm dụng, khả năng quay vòng vốn để tái sản xuất kém. Công ty cần phải tìm biện pháp để tăng vòng quay của các khoản phải thu vì số vòng quay của các khoản phải thu là quá thấp so với các doanh nghiệp cùng ngành. 3.2. Phân tích tốc độ luân chuyển hàng tồn kho Tốc độ luân chuyển hàng tồn kho phản ánh sự quay vòng hàng hoá vật tư dự trữ trong kho nhanh hay chậm có thể nhận thấy qua 2 chỉ tiêu số vòng qua kho và số ngày trung bình một vòng quay kho Bảng 9: số vòng quay kho Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Chênh lệch Số tiền % 1. hàng tồn kho bình quân 8.612 10.843 2.231 26% 2.Số vòng quay kho 5.4 vòng 5.9 vòng 0.5 vòng 9.2 3. Số vòng trung bình vòng quay kho 67.6 ngày 61.8 ngày -5.8 ngày -8.6 Nhìn vào bảng 9 trên ta thấy số vòng quay kho của Công ty đạt mức trung bình năm 2002 là 5,4 vòng đến năm 2003 đã tăng lên 5,9 vòng tương ứng với 9,2%, đây là dấu hiệu đáng mừng bởi số vòng quay của bàng tồn kho lại tăng lên cũng bởi do số vòng quay hàng tồn kho tăng nên số ngày trung bình vòng quay kho giảm từ 67,6% ngày xuống còn 61,8 ngày. Thật ra việc giảm đi 6 ngày đối với Công ty không phải là quá nhiều nhưng cũng đủ để cho thấy được khả năng tiêu thụ sản phẩm của Công ty có chiều hướng đi lên. Nhìn chung vòng quay hàng tồn kho tăng và số ngày trung bình vòng quay kho có giảm nhưng tỷ lệ vẫn còn thấp, chưa được cao so với các doanh nghiệp cùng ngành. Do vậy Công ty vẫn phải tiếp tục giảm tỷ lệ hàng tồn kho và tăng vòng quay hàng tồn kho lên. 4- Phân tích hiệu quả sử dụng vốn Đối với mọi doanh nghiệp để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh đều cần phải có một lượng vốn nhất định, vốn được coi là môt tiền đề không thể thiếu và việc sử dụng vốn hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp đạt được hiệu quả cao, tiết kiệm được những chi phí không cần thiết, tránh lãng phí. Khi phân tích ta nên xem xét khả năng sử dụng vốn lưu động, vốn cố định so với doanh thu thuần. Bảng10: phân tích hiệu quả sử dụng vốn Đơn vị :triệu đồng Chỉ tiêu 2002 2003 Chênh lệch Số tiền % 1. Doanh thu thuần 50.412 56.565 6.153 12.2 2. Vốn lưu động bình quân 33.477 50.804 17.327 51.7 3. Hiệu quả sử dụng vốn LĐ 1.5 1.1 -0.4 -26.6 4. Vốn cố định bình quân 14.765 14.987 222 1.5 5. Hiệu quả sử dụng vốn CĐ 3.4 3.8 0.4 11.7 6. Vốn kinh doanh bình quân 59.490 78.177 18.687 31.4 7. Hiệu quả sử dụng vốn KD 0.85 0.72 -0.13 -15 Qua bảng trên ta chỉ ra cho thấy hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh và vốn lưu động giảm so với năm 2002. Vốn lưu động bình quân của Công ty tăng lên đáng kể. Năm 2002 vốn lưu động bình quân là 33,477 tỷ đến năm 2003 đã lên tới 50.804 tỷ vốn lưu động đã tăng thêm 17,327 tỷ tương ứng 51,7%. Tuy vốn lưu động có tăng lên nhưng hiệu quả sử dụng vốn lưu động của Công ty lại giảm, từ 1,5 vòng năm 2002 xuống còn 1,1 vòng năm 2003. Nếu vào năm 2002, 1 đồng vốn lưu động tạo ra, 1,5 đồng doanh thu thì sang đến năm 2003, 1 đồng vốn lưu động chỉ tạo được 1,1 đồng doanh thu thuần. Nguyên nhân là do Công ty có khoản phải thu và lượng hàng tồn kho lớn, khiến hiệu quả sử dụng vốn lưu động cũng giảm đi. Năm 2002 hiệu quả sử dụng vốn cố định có tăng nhẹ so với năm 2003. Năm 2002 hiệu quả sử dụng vốn cố định là 3,4 vòng tức là 1 đồng vốn cố định tạo ra 3,4 đồng doanh thu thuần thì sang đến năm 2003, tăng lên 3,8 (tức 1 đồng vốn cố định tạo ra 3,8 đồng doanh thu thuần). Lý do bởi năm 2003 Công ty mở rộng quy mô sản xuất. Tuy nhiên hiệu quả sử dụng của vốn kinh doanh có giảm so với năm 2003 là 0,85 thì đến năm 2003 giảm xuống còn 0,72 dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh là quá thấp so với các doanh nghiệp cùng ngành. Tóm lại, tình hình sử dụng vốn tại Công ty là thấp. Điều này chứng tỏ Công ty làm ăn không mấy hiệu quả và sử dụng đồng vốn không hợp lý. 5- Phân tích khả năng thanh toán 5.1. Phân tích tình hình công nợ phải thu và công nợ phải trả Trước khi tiến hành phân tích khả năng thanh toán việc đánh giá tình hình công nợ phải thu và công nợ phải trả là một trong những nội dung quan trọng của phân tích tình hình TSCĐ. Bởi vì qua thực trạng tình hình công nợ doanh nghiệp, có thể đánh giá được thực trạng khả năng thanh toán nói riêng và về tình hình tài chính nói chung để từ đó giúp các nhà quản lý đưa các các quyết định đúng đắn trong việc xử lý công nợ nói riêng và về tình hình tài chính nói chung. Bảng 11:Phân tích tình hình công nợ phải thu và công nợ phải trả Đơn vị :triệu đồng Chỉ tiêu 2002 2003 Chênh lệch Số tiền % 1 2 3 4=3-2 5=4/2 I.Các khoản phải thu 26.092 45.134 19.042 73 1.Phải thu từ khách hàng 12.375 20.481 8.100 65.5 2.Trả trước cho người bán 68 20 -48 -70 3.Phải thu nội bộ 12.700 21.370 8.670 68.2 4.Phải thu khác 525 2.098 1.573 29.9 II.Các khoản phải trả 44.925 56.678 11.713 31.7 1. Vay ngắn hạn 36.936 49.463 12.527 .34 2.Nợ dài hạn 14.759 15.215 456 0 3.phải trả người bán 5.617 5.882 265 4.7 4.Người mua trả trước 272 311 39 14.3 5. thuế và các khoản phải nộp 573 646 73 12.7 6.Phải trả CNV (BHXH) 456 334 -122 -26.7 7.Phải trả nội bộ 0 0 0 0 8.Phải trả khác 1.069 0 -1.069 100 Qua bảng trên cho thấy: + Các khoản phải thu của Công ty tăng lên rất nhiều (tăng thêm 19,042 tỷ) đến năm 2003 số tiền mà Công ty bị đơn vị khác chiếm dụng đã lên tới 45.134 chiếm 73% giá trị tổng tài sản. Nguyên nhân là do Công ty cho khách hàng nợ tiền ngày một nhiều hơn và do sản phẩm của Công ty còn chưa có tính cạnh tranh cao nên phải cho khách hàng thanh toán chậm làm ảnh hưởng đến vòng quay của Công ty, các khoản phải trả trước cho khách hàng cũng giảm, năm 2002 là 68 triệu đến năm 2003 chỉ có 20 triệu đây cũng là một dấu hiệu không tốt bởi vì khoản trả trước cho người bán giảm Công ty sẽ không đảm bảo được mức dự trữ an toàn về nguyên vật liệu dùng cho nhu cầu về sản xuất và ổn định giá cả. Các khoản phải thu nội bộ tăng thêm 8,670 tỷ ở năm 2003 chiếm 68% tỷ trọng. Các khoản phải thu khác cũng tăng lên từ 525 triệu năm 2002 lên đến 2,098 tỷ vào năm 2003 nguyên nhân là do Công ty cho một số đơn vị trong ngày vay vốn dưới hình thức nợ ngắn hạn nên làm cho các khoản phải thu cũng tăng lên. Các khoản phải trả cũng tăng lên nhiều năm 2003 mà chủ yếu là sự tăng lên của các khoản vay ngắn hạn và các khoản phải cho người bán mà nguyên nhân chính là do có một lượng vốn bị chiếm dụng và khả năng tự tài trợ bằng nguồn vốn chủ sở hữu kém nên Công ty phải sử dụng đến biện pháp vay nợ. + Các khoản phải trả lớn hơn các khoản phải thu chứng tỏ Công ty tăng cường chiếm dụng vốn nhiều hơn là Công ty bị chiếm dụng vốn. Cụ thể là các khoản phải trả năm 2003 là56,638 tỷ và các khoản phải thu là 45,134 tỷ (56,638> 45,134). Đáng lo ngại là trong các khoản nợ phải trả thì vay ngắn hạn lại tăng quá nhiều(12,527 tỷ) tương ứng 34%. Tuy nhiên ta cũng cần phải xem xét tình hình khả năng thanh toán của Công ty qua bảng 12 5.2. Phân tích khả năng thanh toán Khả năng thanh toán là khả năng doanh nghiệp dùng tiền và các khoản tương đương tiền để thanh toán các khoản nợ ngắn hạn. Thông qua nghiên cứu khả năng thanh toán có thể đánh giá được thực trạng của tình hình tài chính của doanh nghiệp và cũng thông qua đó biết được xu hướng phát triển của doanh nghiệp. Để phân tích khả năng thanh toán ta cần lập bảng sau: Bảng 12: phân tích khả năng thanh toán Chỉ tiêu 2002 2003 Chênh lệch Số tiền % Hệ số k/ n thanh toán tổng quát 1.12 1.1 -0.02 -0.01 Hệ số k/n thanh toán hiện thời 0.96 0.99 0.03 3.1 Hệ số khả năng thanh toán nhanh 0.73 0.7 -0.03 4.1 Hệ số vốn bằng tiền 0.12 0.004 -0.116 96 Trên cơ sở bảng phân tích, ta thấy hầu hết các hệ số k/n thanh toán đều giảm đi so với năm trước chỉ trừ có khả năng thanh toán hiện thời là có tăng lên một chút. Khả năng thanh toán của Công ty có giảm đi một chút từ 1,12 năm 2002 xuống còn 1,10 vào năm 2003. Như vậy có thể thấy rằng hệ số k/n thanh toán tổng quát giảm chút ít là do Công ty vay vốn để đầu tư vào TSCĐ. Tuy nhiên hệ số thanh toán quá cao, có nghĩa là TSCĐ của Công ty không bị ứ đọng, có thể thấy rằng TSCĐ năm 2003 tăng thêm 8,196 tỷ trong đó vay dài hạn chưa tăng thêm 1,976 tỷ trong do nợ ngắn hạn tăng thêm 11,713 tỷ, chứng tỏ khả năng thanh toán tổng quát giảm là rất đáng lo ngại. Hệ số khả năng thanh toán nhanh cũng giảm 0,03 so với năm 2002, nguyên nhân là do Công ty vay ngắn hạn quá nhiều. Điều này khiến cho tình hình tài chính của Công ty trở nên rất căng thẳng. Hệ số khả năng thanh toán hiện thời của Công ty tại thời điểm 2003 của Công ty là khá tốt do TSLĐ tăng 13,404 tỷ trong khi đó, ngắn hạn lại tăng ít hơn (13,404 - 11,713 = 1,691 tỷ) (số liệu bảng 3) vì xét về tốc độ tăng thì TSLĐ tăng nhanh hơn là NNH tốc độ tăng của TSLĐ là 30% tốc độ tăng của NNH là 26%. Do đó hệ số k/n thanh toán hiện thời của Công ty là ổn định Mặc dù hệ số k/n thanh toán hiện thời tăng nhưng hệ số vốn bằng tiền của Công ty tại thời điểm 2003 là quá thấp và giảm rất nhiều so với năm 2002. Nếu như hệ số vốn bằng tiền của Công ty năm 2002 là 0,12 thì đến năm 2003 thì chỉ còn 0.004 .So với năm 2002 hệ số vốn bằng tiền giảm 5,4 tỷ. Tương ứng 95%. Điều này khiến tình hình tài chính của Công ty rất căng thẳng và làm tăng rủi ro tài chính. Hệ số vốn bằng tiền giảm là do các khoản phải thu rất nhiều và lượng hàng tồn kho cũng khá lớn. Do vậy Công ty cần phải xác định mức tiền mặt dự trữ cần thiết theo kế hoạch lưu chuyển tiền tệ một cách hợp lý, xác định mức tồn kho hợp lý và giải phóng thành phẩm tồn kho. Tóm lại, nếu với tình hình như trên thì khả năng thanh toán của Công ty như vậy là rất kém, mà nguyên nhân chính là do các khoản phải thu lớn, vay nợ nhiều, vòng quay của vốn lại chậm, khả năng đáp ứng tiền mặt cho việc chi tiêu tại chỗ kém lên dẫn tới khả năng thanh toán các khoản nợ tới hạn lại trở nên rất khó khăn. 6- Phân tích khả năng sinh lời Chỉ tiêu lợi nhuận là chỉ tiêu chất lượng phản ánh kết quả tài chính cuối cùng và quan trọng của các hoạt động sản xuất kinh doanh. Sau một quá trình sản xuất kinh doanh, Công ty muốn quan tâm xem kết quả hoạt động của mình lãi hay lỗ và đưa vào đó làm luận cứ quan trọng để các nhà hoạch định đưa ra các quyết định tài chính trong tương lai. Bảng 13 : Phân tích khả năng sinh lời . Chỉ tiêu 2002 2003 Chênh lệch Số tiền % 1. Doanh thu thuần 50.412 56.565 6.153 12.2 2.Lợi tức gộp . 6.889 4.719 -2.170 31.5 3.Lợi tức trước thuế 82 85 3 3.7 4.Lợi tức sau thuế 55.7 57.8 2.1 3.8 5. Vốn lưu động bình quân 33.477 50.804 17.327 51.7 6.Vốn cố định bình quân 14.765 14.987 222 1.5 7.Vốn kinh doanh bình quân 59.490 78.177 18.687 31.4 8.Vốn chủ sở hữu bình quân 6.244 11.647 5.403 86.5 9.Tỷ suất lợi nhuận doanh thu 0.11 0.10 -0.01 9 10.Tỷ suất lợi nhuận vốn LĐ 0.16 0.11 -0.04 29 11.Tỷ suất lợi nhuận vốn CĐ 0.37 0.38 0.01 2.7 12 Tỷ suất lợi nhuận ròng VKD 0.09 0.07 -0.02 -22.2 13.Tỷ suất lợi nhuận vốn CSH 0.9 0.5 -0.4 -44 Nhìn vào bảng phân tích cho thấy hầu hết các tỷ suất lợi nhuận năm 2002 đều giảm so với năm 2003, chỉ có duy nhất tỷ suât lợi nhuận vốn cố định là tăng lên một chút. Chỉ tiêu doanh thu thuần tăng lên nhưng chỉ tiêu lợi nhuận doanh thu lại giảm đi so với năm 2002, lợi nhuận sau thuế năm 2002 chiếm 0.11% so với doanh thu thuần thì lợi nhuận sau thuế năm 2003 thì chỉ chiếm 0.10% doanh thu thuần. Ngoài việc xem xét chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế cũng còn phải chú ý cả hiệu quả sử dụng vốn dưới góc độ sinh lời. Cũng như đã phân tích thì hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty qua 2 năm giảm xuống hiệu quả sử dụng vốn lưu động thấp hơn so với vốn cố định nên tỷ suất lợi nhuận cũng thấp hơn. Ngoài khả năng sinh lời của vốn kinh doanh thì khả năng sinh lời của cố chủ sở hữu cũng là mối quan tâm của Công ty. Hiệu quả của vốn chủ sở hữu một mặt phụ thuộc vào cơ cấu nguồn vốn hoặc trình độ tổ chức nguồn vốn của doanh nghiệp mặt khác còn phụ thuộc vào hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Sang đến năm 2003 khả năng sinh lời của vốn chủ sở hữu lại giảm 0,4 đồng nghĩa là nếu vào năm 2002 một đồng vốn chủ sở hữu tạo ra 0.9 đồng lợi nhuận thì sang đến năm 2003 lại giảm chỉ còn 0,5 đồng lợi nhuận. Nhìn chung, các chỉ tiêu thể hiện k/n sinh lời của Công ty là không khả quan nếu không nói là quá thấp ta có thể thấy rõ điều này qua sự so sánh giữa lợi nhuận các năm với doanh nghiệp và vốn kinh doanh . Nguyên nhân là do giá vốn hàng bán còn chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu và vốn kinh doanh lại tăng mạnh. Một nguyên nhân khác khiến các chỉ tiêu phản ánh khả năng sinh lời năm 2003 chưa cao là do các khoản chi phí bất thường tăng lên làm lợi nhuận của Công ty giảm xuống. Tóm lại qua việc phân tích các hiệu suất tài chính của Công ty đã cho ta thấy được tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty, các hệ số hầu hết thể hiện được một tình hình tài chính chưa thật vững mạnh cũng như sản xuất kinh doanh chưa thật hiệu quả. Phần III, Một số nhận xét và kiến nghị nhằm lành mạnh hoá tình hình tài chính tại công ty Da giày Hà nội Nhận xét chung về công ty Da giày Hà nội 1. Những ưu điểm của công ty Da giày Hà nội đã đạt được Thứ nhất : Trong sự phát triển chung của Công ty thì công tác kế toán nói riêng cũng phát triển rất mạnh, các phòng ban, phân xưởng sản xuất luôn có sự phối hợp chặt chẽ với phòng kế toán đảm bảo cho công tác hạch toán kế toán được tiến hành nhịp nhàng, trôi chảy. Việc tổ chức kế toán ở Công ty Da giày Hà nội đã đảm bảo tính thống nhất về phạm vi, phương pháp tính toán các chỉ tiêu kinh tế giữa kế toán và các bộ phận liên quan. Số liệu kế toán được phản ánh trung thực, rõ ràng, chính xác tình hình hiện có, biến động của từng tài sản hay nguồn vốn của Công ty. Bên cạnh đó, công tác kế toán đã được cơ giới hoá và ứng dụng được tin học. Thứ hại : Trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay, để tồn tại và phát triển được, Công ty Da Giầy Hà Nội đã phải trải qua những thử thách khó khăn. Đặc biệt trong cơ chế thị trường hiện nay, sự năng động, nhạy bén trong công tác quản lý kinh tế, quản lý sản xuất đã trở thành đòn bảy tích cực thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh phát triển. Cùng với sự phối hợp nhịp nhàng các chủ trưởng đổi mới, cải cách chính sách kinh tế của Đảng và Nhà nước và các qui luất kinh tế, công ty cũng từng bước từng bước cải tiến lại cơ cấu tổ chức và quản lý sản xuất, chủ động mở rộng diện tích nhà xưởng... . Cho nên chỉ trong vòng mấy năm đổi mới đơn vị đã đạt được những thành quả đáng khích lệ như: Sản lượng không ngừng tăng trưởng, mở rộng được thị trường ở Châu âu và EU... và công ty đã không ngừng cải thiện đời sống cán bộ công nhân viên. Thứ ba : Trong quá trình phấn đấu và trưởng thành, Công ty đã không ngừng đổi mới toàn diện về dây chuyền sản xuất, cơ cấu tổ chức và quản lý sản xuất. Việc đầu tư đổi mới TSCĐ của công ty đã làm cho doanh thu thuần, lợi nhuận, nộp Ngân sách Nhà nước và thu nhập của cán bộ công nhân viên tăng đáng kể. Bằng cách đó, Công ty đã tăng năng lực sản xuất, sức cạnh tranh để hội nhập với sự phát triển chung của nền kinh tế trong khu vực, ngày càng mở rộng thị trường tiêu thụ. Thứ tư : trong quá trình kinh doanh, doanh nghiệp có mối quan hệ tốt với ngân hàng qua thời gian dài nên khả năng huy động vốn của Công ty rất tốt. 2./ Những tồn tại của Công ty Da giày Hà nội Thứ nhất : Về kết cấu tài chính của Công ty (Hệ số nợ của công ty lớn) Kết cấu tài chính của công ty hiện nay rất bất hợp lý. Công ty sử dụng rất nhiều vốn vay để phục vụ sản xuất kinh doanh và xu hướng vay vốn có chiều hướng gia tăng. Hiện nay hệ số nợ của Công ty đã lên đến 81.5% và nguồn vốn chủ sở hữu chỉ còn 18.5%. Tuy doanh thu của Công ty năm 2003 tăng lên đáng kể nhưng điều đó không có nghĩa là sẽ không có những rủi ro tiềm tàng và hệ số nợ càng lớn thì rủi ro càng tăng. Mặt khác, với một kết cấu tài chính mất cân đối, hoạt động tài chính của Công ty cũng trở nên căng thẳng dẫn đến sự mất tự chủ trong kinh doanh. Nếu Công ty có những hợp đồng sản xuất lớn thì việc vay vốn để đảm bảo hoạt động sản xuất là sẽ rất khó khăn khi mà hệ số nợ đã quá cao như vậy. Bên cạnh đó, việc vay vốn Ngân hàng quá nhiều sẽ khiến chi phí về sử dụng vốn lớn và làm giảm lợi nhuận của Công ty, giảm khả năng thanh toán, tăng rủi ro kinh doanh. Chi phí lãi vay cũng chính là nguyên nhân dẫn đến hệ số khả năng sinh lời của Công ty thấp trong khi doanh thu thuần và lãi gộp tăng mạnh. Về việc đảm bảo vốn cho sản xuất kinh doanh, nguồn vốn chủ sở hữu của Công ty còn quá thấp so với tổng tài sản. Vì vậy, để mở rộng kinh doanh, Công ty đã phải vay nợ rất nhiều. Trong đó, phần vay ngắn hạn lớn mà nguồn vay dài hạn lại ít nên Công ty đã phải sử dụng cả vốn vay ngắn hạn để trang trải cho những sử dụng dài hạn của mình. Điều này làm cho tình hình tài chính của Công ty không lành mạnh. Nếu các khoản nợ ngắn hạn đến hạn thì việc thanh toán của Công ty sẽ gặp nhiều khó khăn vì lúc này một số khoản nợ ngắn hạn vẫn đang được sử dụng trong các mục đích dài hạn. Như vậy, Công ty vẫn phải chịu một rủi ro rất lớn và cần phải sớm khắc phục . Thứ hai : Vềsự gia tăng của các khoản nợ phải thu và nợ phải trả . Có thể thấy năm 2003, các khoản nợ phải thu tăng lên rất mạnh . Cụ thể là năm 2002 các khoản phải thu chỉ có 29,029 tỷ nhưng sang đến năm 2003 đã lên tới 45,134 tỷ ( tức tăng thêm 72,9%). Điều này dẫn đến tình trạng ứ đọng vốn như vậy thì vốn sẽ không được đưa thêm vào sản xuất. Thêm vào đó là khoản phải trả của công ty là quá cao.(hệ số nợ chiếm 81.5% tổng tài sản) Thứ ba : Khả năng sử dụng vốn Qua quá trình phân tích cho thấy hiệu quả sử dụng vốn của công ty là rất thấp. Tính đến thời điểm năm 2003 một đồng vốn kinh doanh chỉ tạo ra 0.72 đồng doanh thu thuần và giảm hơn so với năm 2002. Mức độ đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như khả năng tự tài trợ của công ty luôn ở trong tình trạng thiếu . Hiện tượng này phản ánh hoạt động quản lý vốn kém hiệu quả và làm giảm khả năng sinh lời . Thứ bốn : Về giá vốn hàng bán của Công ty Phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Da giày Hà nội , giá vốn hàng bán còn chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu thuần, có nghĩa là, giá thành sản phẩm của Công ty còn cao dẫn đến tình trạng lợi nhuận của Công ty hiện tại rất thấp. Nguyên nhân chủ yếu là do một số nguyên vật liệu đầu vào ( đế giầy ) của Công ty phải nhập khẩu từ nước ngoài với giá đắt. Thứ năm : Về việc lập và phân tích các báo cáo tài chính Công ty hiện nay chưa lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Đối với một doanh nghiệp sản xuất lại hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh thì các nghiệp vụ kinh tế phát sinh rất nhiều, luồng tiền ra vào doanh nghiệp liên tục và rất lớn. Mặt khác báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp cho người sử dụng thông tin một cơ sở để đánh giá khả năng của Công ty trong việc tạo ra tiền và các nhu cầu của Công ty trong việc sử dụng các luồng tiền đó. Chính vì lẽ đó trong hệ thống báo cáo tài chính của Công ty cần có báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Phụ lục) để công khai về sự vận động của tiền, cụ thể là cần thể hiện được lượng tiền tệ Công ty đã thực thu và thực chi trong kỳ kế toán. II. Một số kiến nghị làm lành mạnh hoá tình hình tài chính và nâng cao hiệu quả kinh doanh tại công ty Da giày Hà nội. ở công ty Da giày Hà nội cũng như mọi doanh nghiệp khác tình hình tài chính được coi là lành mạnh khi hoạt động tài chính tuân theo các nguyên tắc, chuẩn mực chung làm phương hướng cho công tác tài chính của công ty. Qua quá trình nghiên cứu và phân tích tài chính tại công ty Da giày Hà nội cho thấy mặc dù công ty liên tục phát triển song bên cạnh đó công ty vẫn còn một số tồn tại liên quan tới tình hình tài chính của công ty do đó em xin mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa tình hình tài chính tại công ty Da giày Hà nội. Thứ nhất : Giảm tỷ lệ các khoản phải thu của khách hàng. Tính đến thời điểm cuối năm 2003 công ty đã bị chiếm dụng 20,48 tỷ chiếm 65,5% tổng tài sản so với năm 2002, đây là số tiền tương đối lớn mà chủ yếu là do nghiệp vụ bán chịu tạo ra. Vì vậy để thu hồi được sớm công ty nên có biện pháp giảm giá chiết khấu cho những khách hàng trả tiền sớm . Hiện nay công ty đang áp dụng biện pháp giảm giá 5% cho những khách hàng mua với số lượng lớn bằng cách này công ty chỉ tăng được bán sản phẩm chứ không thúc đẩy việc trả tiền nhanh.Theo ý kiến của em thì công ty nên chủ động giảm gía thêm 2% cho những khách hàng mua trả tiền ngay hoặc cụ thể xuất phát từ đặc điểm sản phẩm của công ty có thể giảm giá 2% cho những khách hàng có thể trả tiền từ 20 đến 30 ngày đầu kể từ khi xuất bán, và có thể khoảng 1.2% cho những khách hàng trả trong vòng từ 1.5 đến 2 tháng. Việc nhanh chóng thu tiền sẽ làm tăng được hiệu quả sử dụng vốn để đầu tư vào tái sản xuất vào tái sản xuất. Bên cạnh đó việc nhanh chóng thu hồi được các khoản phải thu sẽ phần nào giảm được các khoản phải trả . Thứ 2: Nâng cao khả năng thanh toán Do hệ số nợ của công ty quá cao( 81.5%) nên Công ty cần phải giảm bớt các khoản phải thu nâng cao khả năng thanh toán hoặc tăng lượng vốn bằng tiền. Nếu như trong tình hình các khoản phải thu ngày càng nhiều như hiện nay thì khả năng giảm bớt các khoản phải trả là khó. Như đã phân tích nhân tố ảnh hưởng đến khả năng thanh toán chính là do các khoản phải thu lớn, dẫn đến vay nợ nhiều, lượng vốn bằng tiền giảm và hệ số khả năng thanh toán là quá thấp chính vì vậy muốn thu hồi được nhanh các khoản này công ty nên xúc tiến tăng cường công tác đòi nợ. Công ty có thể cử nhân viên đến tận nơi để thúc nợ hoặc gửi giấy đòi nợ, mặt khác công ty bước đầu nên thực hiện việc phân loại khách hàng mà cụ thể là tìm hiểu tình hình tài chính của đơn vị khách hàng. Việc bán hàng là quan trọng nhưng khả năng chi trả kém thì công ty sẽ bị chiếm dụng vốn. Còn nếu là đơn vị có khả năng thanh toán ở mức trung bình thì công ty nên giữ một lượng cung ứng vừa phải để có thể thu tiền rồi mới cung ứng tiếp. Làm như vậy có thể giúp lượng vốn bằng tiền của công ty tăng lên và cũng từ đó giảm các khoản phải trả. Thứ 3: Nâng cao hiệu qủa sử dụng vốn: Đây có thể coi đây là một giải pháp quan trọng bởi nếu có sử dụng tốt các nguồn vốn kinh doanh thì hoạt động sản xuất kinh doanh mới trở nên hiệu quả cho dù lượng vốn chiếm dụng được mà không biết cách sử dụng thì cũng trở nên lãng phí. Muốn nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cần chú trọng vào sử dụng vốn cố định và vốn lưu động. - Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động của công ty: Mặc dù trong hai năm vừa qua lượng vốn lưu động bình quân của công ty tăng thêm 17,327 tỷ nhưng hiệu quả sử dụng vốn lưu động lại giảm xuống từ 1.5 vòng xuống còn 1.1 vòng (bảng10). Để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động công ty cần phải lập bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ để xác định được lượng tiền cần sử dụng , nhu cầu vốn cần dùng trong từng trường hợp rồi có biện pháp sắp xếp hợp lý để mang lại hiệu quả hơn , bên cạnh đó để giảm bớt tối đa nguyên liệu hoặc sản phẩm tồn kho thì công ty cần xác định một cách chính xác nhất, lượng nguyên vật liệu cần thiết nhất trong kỳ, ở giai đoạn này công ty nên thường xuyên theo dõi tình hình biến động của vật tư hàng hoá để có quyết định điều chỉnh kịp thời việc mua nguyên vật liệu sao cho có lợi nhất, sau đó thực hiện việc quản lý chặt chẽ quá trình tiêu dùng vật tư nguyên vật liệu, giải phóng ngay những sản phẩm tồn kho để nhanh chóng thu hồi vốn. Ngoài việc xác định lượng vốn sẽ tiêu dùng trong kỳ , công ty nên giảm lượng vốn còn tồn đọng trong khâu dự trữ. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định : Mặc dù trong hai năm qua lượng vốn cố định của công ty cũng có tăng lên, và hiệu quả sử dụng vốn cố định có chiều hướng tốt song hiệu quả sử dụng vốn cố định vẫn chưa cao . Vì vậy công ty cần nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng vốn cố định vì vốn cố định đóng một vai trò rất quan trọng trong tài sản cố định - loại tài sản có giá trị lớn - nên càng phải có sự quan tâm hơn nữa. Để nâng cao hiệu quả sử dụng, trước tiên công ty nên có kế hoạch lập và thực hiện tốt dự án đầu tư vào tài sản cố định. Đối với dây truyền sản xuất giầy công ty nên khai thác hết công suất thiết kế, nâng cao hiệu quả sử dụng nhằm giảm chi phí khấu hao trong giá thành sản phẩm như là nhận gia công cho các doanh nghiệp trong nước và ngoài nước. Thực hiện tốt việc bảo dưỡng và sửa chữa thường xuyên, quản lý chặt chẽ về hiện vật không để hư hỏng mất mát trước thời hạn . Thứ 4, Về giảm giá vốn hàng bán Việc giảm giá vốn hàng bán của công ty phụ thuộc rất nhiều vào việc thu mua nguyên vật liệu đầu vào . Do vậy, các giải pháp để giảm giá vốn hàng bán chủ yếu tập trung vào giải quyết các vấn đề về nguyên vật liệu như sau : Xác định người cung ứng thích hợp . Công ty cần lựa chọn người cung ứng và nguồn cung ứng thích hợp. Việc cung ứng nguồn nguyên vật liệu và nhà cung cấp thích hợp , công ty có thể tìm kiêm ở trên Internet ở cả trong và ngoài nước. Công ty nên tăng tỷ lệ của các nguyên vật liệu trong nước của mình để giảm bớt chi phí mua nguyên vật liệu . Mục tiêu cần đạt được trong việc lựa chọn là giá cả thấp, gắn liền với chất lượng của hàng hoá . Đây là một yếu tố sống còn của một doanh nghiệp kinh doanh. Thường xuyên theo dõi sự biến động của thị trường vật tư hàng hoá . Từ đó dự đoán và điều chỉnh kịp thời việc mua sắm nguyên vật liệu hoặc hàng hoá có lợi cho công ty trước sự biến động của thị trường . Công ty cần có kế hoạch tích cực chuyển hoàn toàn từ phương thức gia công sang phương thức mua đứt nguyên vật liệu , bán thành phẩm để nâng dần tỷ trọng hàng bán đứt trong kim ngạch xuất khẩu nhằm tăng giá trị gia tăng của sản phẩm xuất khẩu. Thứ 5 : Nâng cao khả năng sinh lời Muốn tăng khả năng sinh lời thì thông thường có hai biện pháp là tăng doanh thu và giảm chi phí. Việc tăng doanh thu được thể hiện qua khối lượng bán hay tăng giá bán . Trong tình hình hiện nay việc tăng giá bán là điều khó thực hiện bởi làm như vậy công ty sẽ mất khả năng cạnh tranh về giá. Còn việc tăng khối lượng bán thì ngoài biện pháp chiết khấu giảm giá công ty có thể sử dụng đội ngũ Marketing tìm kiếm khách hàng và mở rộng thị trường, thật chú trọng về chất lượng sản phẩm . Còn việc giảm giá như đã trình bày ở trên công ty có thể sử dụng tiết kiệm vốn, vật tư nguyên vật liệu trong quá trình sản xuất . Việc tăng khối lượng sản xuất cũng là một biện pháp để giảm giá vốn hàng bán vì nếu tăng khối lượng sản phẩm thì chi phí cố định trong mỗi sản phẩm sẽ giảm đi . Thứ 6 : Cần cải thiện kết cấu tài chính của công ty . Để cải thiện kết cấu tài chính và thu hút thêm vốn để mở rộng quy mô kinh doanh, công ty nên tiến hành cổ phần hoá. Việc cổ phần hoá sẽ giúp công ty giảm hệ số nợ tăng thêm vốn chủ sở hữu làm dịu bớt căng thẳng tài chính trong công ty . Hơn thế nữa, cổ phần hoá đang là xu thế chung của nền kinh tế nước ta , đồng thời cũng là một yếu tố để doanh nghiệp hoà mình vào nền kinh tế thế giới . Công ty không những thu hút được vốn ở bên trong công ty mà còn thu hút được vốn từ bên ngoài công ty và các nhà đâù tư nước ngoài . Vì vậy nhà nước đang khuyến khích các doanh nghiệp cổ phần hoá đồng thời việc cổ phần hoá sẽ được hưởng ưu đãi của nhà nước. Về phía công ty, việc cổ phần hoá không những giúp công ty tăng khả năng về tài chính mà còn giúp công ty tăng khả năng hoạt động cũng như tính cạnh tranh của mình trên thị trường. Mặt khác, trong quá trình hoạt động của công ty cổ phần nếu có nhu cầu thì công ty có thể phát hành thêm cổ phiếu để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh . Thứ 7, Về việc lập phân tích báo cáo tài chính của công ty Đây là tài liệu quan trọng có tính hướng ngoại nhằm phản ánh một cách tổng quát tình hình tài chính của doanh nghiệp cho các đối tượng quan tâm . Nhưng hiện nay công ty chưa thực hiện việc lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ . Đây là một báo cáo rất quan trọng trong hệ thống báo cáo tài chính, vì vậy công ty cần phải tiến hành nghiên cứu để áp dụng thực hiện báo cáo này . Trong nền kinh tế thị trường , tiền của doanh nghiệp là một yếu tố rất quan trọng . ở một thời điểm nhất định, tiền chỉ phản ánh và có ý nghĩa như một hình thái biểu hiện của tài sản lưu động. Nhưng trong quá trình kinh doanh , sự vận động của tiền được xem là hình ảnh trung tâm của hoạt động kinh doanh - phản ánh năng lực tài chính của doanh nghiệp . Mặt khác thông tin về luồng tiền của doanh nghiệp rất hữu dụng trong việc sử dụng luồng tiền đó . Chính vì lẽ đó trong hệ thống báo cáo tài chính công ty cần có bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ để công khai sự vận động của tiền ,cụ thể là thể hiện lượng tiền tệ đã thực thu, thực chi trong kỳ kế toán. Thứ 8, Nâng cao hiệu quả của hệ thống quản lý. Muốn nâng cao được hiệu quả sử dụng vốn thì điều cần thiết đầu tiên là việc quản lý tổ chức tốt mọi khâu trong quá trình sản xuất được tiến hành một cách thông suốt có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận. Trên thực tế các giải pháp đem lại hiệu quả sản xuất kinh doanh luôn có mối quan hệ chặt chẽ và có sự kết hợp tương hỗ lẫn nhau để đạt được hiệu quả cao chính vì thế mà công ty cần phải nâng cao hiệu quả của hệ thống quản lý tài chính . Ban lãnh đạo công ty nên có sự kiểm tra giám sát thường xuyên,có chế độ thưởng phạt hợp lý để khuyến khích . Với những giải pháp độc lập trên, có những giải pháp tác động trực tiếp có những giải pháp có tác động gián tiếp. Sự kết hợp khéo léo sẽ mang lại cho công ty những lợi ích thiết thực. Nó không những đem lại hiệu quả cho quá trình sản xuất kinh doanh mà còn đem lại cho công ty chỗ đứng trên thị trường nâng cao được khả năng cạnh tranh mà còn giúp cho công ty có tự chủ trong hoạt động sản xuất kinh doanh . Với khả năng có hạn và chưa có kinh nghiệm, chắc chắn các giải pháp nêu trên còn nhiều điều bất cập và mang tính lý thuyết những em hy vọng có thể góp một phần nhỏ bé vào việc nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty, góp phần làm lành mạnh hoá hệ thống tài chính của công ty.