Kết quả dịch tễ học

KEÁT QUAÛ & BAØN LUAÄN 1. KEÁT QUAÛ : 1.1. DÒCH TEà HOÏC : 1.1.1. Giôùi : *. Tyû leä chung caùc loaïi ung thö tuyeán giaùp. Giôùi Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Nam 126 15,6 Nöõ 680 84,4 Toång coäng 806 100 Baûng 1. Baûng phaân boá beänh nhaân theo giôùi. Nhaän xeùt : Nöõ maéc beänh nhieàu hôn nam. Tyû leä Nöõ/Nam = 5,39/1 Bieåu ñoà 1. Bieåu ñoà phaân boá beänh nhaân theo giôùi. * Phaân boá töøng loaïi ung thö tuyeán giaùp theo giôùi : Loaïi moâ hoïc Nam Nöõ Toång soá Tyû leä Nöõ/Nam Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Car.D.nhuù 108 14,9 615 85,1 723 5,6/1 Car.D.nang 2 7,4 25 92,6 27 12,5/1 Car.D.tuûy 3 23,1 10 76,9 13 3,3/1 Car.khoâng BH 13 36,1 23 63,9 36 1,7/1 Car.TB.Hurthle 0 0 7 100 7 100% nöõ Toång coäng 126 15,6 680 84,4 806 Baûng 2. Baûng phaân boá loaïi moâ hoïc theo giôùi. Nhaän xeùt : Carcinoâm daïng nhuù tyû leä Nöõ/Nam = 5,6/1 Carcinoâm daïng nang tyû leä Nöõ/Nam = 12,5/1 Carcinoâm daïng tuûy tyû leä Nöõ/Nam = 3,3/1 Carcinoâm khoâng bieät hoùa tyû leä Nöõ/Nam = 1,7/1 Carcinoâm teá baøo Hurthle = 100% laø nöõ Bieåu ñoà 2: Phaân boá loaïi moâ hoïc theo giôùi 1.1.2. Tuoåi : * Tyû leä tuoåi tính chung caùc loaïi ung thö tuyeán giaùp : Nhoùm tuoåi Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Tuoåi trung bình 5 - 9 3 0,4 38,72 + 14,94 10 - 19 38 4,7 20 - 29 207 25,7 30 - 39 226 28,0 40 - 49 157 19,5 50 - 59 78 9,7 60 - 69 63 7,8 70 - 79 32 4,0 > 80 2 0,2 Toång 806 100 Baûng 3. Phaân boá chung theo tuoåi. Nhaän xeùt : Tuoåi maéc beänh nhoû nhaát 6 tuoåi Tuoåi maéc beänh lôùn nhaát 91 tuoåi Tuoåi Tuoåi maéc beänh trung bình : 38,72 + 14,94 Bieåu ñoà 3: Phaân boá tuoåi beänh nhaân * Tuoåi trung bình töøng loaïi ung thö : Loaïi moâ hoïc Car. D. nhuù Car. D. nang Car. D. tuûy Car.Khoâng BH. Car. TB. Hurthle Tuoåi trung bình 37,59 + 14,03 42,67 + 17,82 37 + 18,6 56,31 + 15,67 53,43 + 20,77 Baûng 4. Tuoåi maéc beänh trung bình theo loaïi moâ hoïc. Nhaän xeùt : Tuoåi trung bình Carcinoâm daïng tuûy nhoû nhaát 37 + 18,6 Keá ñeán laø Carcinoâm daïng nhuù 37,59 + 14,03 Carcinoâm daïng nang tuoåi trung bình 42,67 + 17,82 Carcinoâm teá baøo Hurthle 53,43 + 20,77 Carcinoâm khoâng bieät hoùa coù tuoåi trung bình cao nhaát 56,31 + 15,67 Bieåu ñoà 4. Tuoåi maéc beänh trung bình theo töøng loaïi moâ hoïc. 1.2. ÑAËC ÑIEÅM LAÂM SAØNG : 1.2.1. Thôøi gian khôûi beänh : Thôøi gian khôûi beänh ngaén nhaát 1 tuaàn Thôøi gian khôûi beänh daøi nhaát 520 thaùng Thôøi gian khôûi beänh trung bình 40,44 + 60,5 1.2.2. Tình huoáng phaùt hieän : Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Böôùu tuyeán giaùp 719 89,2 Trieäu chöùng 10 1,2 Haïch coå 54 6,7 Di caên xa 6 0,7 Sieâu aâm tình côø 17 2,1 Toång 806 100 Baûng 5. Tình huoáng phaùt hieän beänh. Nhaän xeùt : Ña soá ñeán khaùm vì böôùu tuyeán giaùp 89,2% Trieäu chöùng chæ coù 10 tröôøng hôïp chieám 1,2% Haïch coå chieám 6,7% Ñaëc bieät coù 17 tröôøng hôïp phaùt hieän qua SATQ chieám 2,1%. Bieåu ñoà 5: Tình huoáng phaùt hieän 1.2.3. Trieäu chöùng : 752 beänh nhaân khoâng coù trieäu chöùng keøm theo 93,3% 54 tröôøng hôïp coù trieäu chöùng chieám keøm theo 6,7%, trong ñoù : Trieäu chöùng Soá tröôøng hôïp Ñau 4 Khoù nuoát 13 Khoù thôû 9 Khaøn tieáng 20 Cöôøng giaùp 4 Baûng 6 : Caùc trieäu chöùng laâm saøng ghi nhaän ñöôïc. Nhaän xeùt : - Trieäu chöùng thöôøng gaëp nhaát laø khaøn tieáng 20 tröôøng hôïp, ít gaëp nhaát laø ñau vaø cöôøng giaùp 4 tröôøng hôïp. Bieåu ñoà 6. Phaân boá caùc trieäu chöùng laâm saøng. 1.2.4. Soá haït treân laâm saøng : Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Khoâng haït treân laâm saøng 35 4,3 Ñôn haït 640 79,4 Ña haït 131 16,3 Toång soá 806 100 Baûng 7. Soá haït treân laâm saøng. Nhaän xeùt : - 35 tröôøng hôïp khoâng haït giaùp treân laâm saøng ña soá laø ñôn haït 79,4%. Bieåu ñoà 7. Soá haït treân laâm saøng. 1.2.5. Kích thöôùc böôùu treân laâm saøng : Kích thöôùc (cm) Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Kích thöôùc trung bình < 1 25 3,24% 1 - 4 638 82,7% 2,878 + 1,875 > 4 108 14% Baûng 8. Baûng phaân boá kích thöôùc böôùu. Nhaän xeùt : - Kích thöôùc lôùn nhaát 12cm, nhoû nhaát 0.5cm, trung bình 2,878+ 1,875 ,ña soá böôùu 1 - 4 cm chieám 82,7%. Bieåu ñoà 8. Bieåu ñoà phaân boá kích thöôùc böôùu. 1.2.6. Haïch coå : * Haïch vuøng treân laâm saøng : Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Khoâng haïch 568 70,5 Haïch cuøng beân 227 28,2 Haïch ñoái beân 2 0,2 Haïch hai beân 9 1,1 Toång coäng 806 100 Baûng 9. Haïch vuøng treân laâm saøng. Nhaän xeùt : Ña soá beänh nhaân khoâng coù haïch vuøng 70,5% Trong 238 tröôøng hôïp coù haïch laâm saøng thì ña soá laø haïch cuøng beân 95%. Bieåu ñoà 9. Phaân boá haïch vuøng treân laâm saøng * Ñoái chieáu haïch laâm saøng vôùi giaûi phaãu beänh haïch sau xöû lyù maïch : Trong 550 tröôøng hôïp coù xöû lyù haïch coå chuùng toâi ghi nhaän nhö sau : Khaùm laâm saøng Soá tröôøng hôïp GPB haïch Tyû leä % Haïch sôø thaáy laâm saøng 212 N (+) 190 89,6 N (-) 22 10,6 Haïch khoâng sôø thaáy 318 N (+) 166 49,1 N (-) 172 50,9 Baûng 10: Giaûi phaãu beänh sau moå caùc tröôøng hôïp naïo haïch coå. Nhaän xeùt : Ña soá (89,6%) haïch sôø thaáy treân laâm saøng laø haïch di caên. 50% di caên haïch aâm thaàm * Ñoái chieáu haïch laâm saøng - giaûi phaãu beänh haïch theo töøng loaïi moâ hoïc : Haïch laâm saøng GPB haïch GPB böôùu Nhuù Nang Tuûy K. BH Hurthle Khoâng haïch Khoâng di caên 154 48,7% 5 83,3% 4 80% 6 75% 3 100% Di caên 162 51,3% 1 16,7% 1 20% 2 25% 0 0% Toång 316 100% 6 100% 5 100% 8 100% 3 100% Coù haïch Khoâng di caên 19 10% 0 0% 0 0% 2 14,2% 1 100% Di caên 171 90% 2 100% 5 100% 12 85,8% 0 0% Toång 190 100% 2 100% 5 100% 14 100% 1 100% Toång 506 8 10 22 4 Baûng 11: Ñoái chieáu haïch laâm saøng - haïch vi theå vaø loaïi moâ hoïc. Carcinoâm daïng nhuù di caên haïch 333 ca chieám 46% Carcinoâm daïng nhuù khoâng di caên haïch 173 ca chieám 54% Di caên aâm thaàm chieám 51,3% caùc ca khoâng haïch laâm saøng. Carcinoâm daïng nang di caên haïch 3 ca chieám 11,1% Carcinoâm daïng nang khoâng di caên haïch 5 ca chieám 88,9% Di caên aâm thaàm chieám 16,7% caùc ca khoâng coù haïch laâm saøng. Carcinoâm daïng tuûy di caên haïch 6 ca chieám 46,1% Carcinoâm daïng tuûy khoâng di caên haïch 4 ca chieám 53,9% Di caên aâm thaàm chieám 20% caùc ca khoâng coù haïch laâm saøng. Carcinoâm khoâng bieät hoùa di caên haïch 14 ca chieám 41,1% Carcinoâm khoâng bieät hoùa khoâng di caên haïch 8 ca chieám 58,9% Di caên aâm thaàm chieám 20% caùc ca khoâng coù haïch laâm saøng. Carcinoâm teá baøo Hurthle : khoâng phaùt hieän di caên haïch trong 4 tröôøng hôïp naïo haïch coå. Bieåu ñoà 10:di caên haïch theo loaïi moâ hoïc  1.3. ÑAËC ÑIEÅM GIAÛI PHAÃU BEÄNH HOÏC : Loaïi moâ hoïc Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Car.D.nhuù 723 89,7 Car.D.nang 27 3,3 Car.D.tuûy 13 1,6 Car. K.BH 36 4,5 Car.TB.Hurthle 7 0,9 Toång coäng 806 100 Baûng 12: Baûng phaân boá loaïi moâ hoïc. Nhaän xeùt : Carcinoâm tuyeán giaùp daïng nhuù chieám tyû leä cao nhaát 89,7% Carcinoâm khoâng bieät hoùa chieám haøng thöù hai 4,5% Tieáp ñeán haøng thöù ba laø Carcinoâm daïng nang 3,3% Carcinoâm tuyeán giaùp daïng tuûy chieám 1,6% Carcinoâm teá baøo Hurthle chieám chöa ñeán 1% (0,9%). Bieåu ñoà 11. Phaân boá loaïi moâ hoïc 1.4. CAÄN LAÂM SAØNG : I.4.1. Xeùt nghieäm chöùc naêng tuyeán giaùp : Ñöôïc thöïc hieän 654 tröôøng hôïp 81,1%. Chöùc naêng tuyeán giaùp Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Bình giaùp 646 98,8 Cöôøng giaùp 8 1,2 Nhöôïc giaùp 0 0 Toång 654 100 Baûng 12. Chöùc naêng tuyeán giaùp Nhaän xeùt : - Ña soá tröôøng hôïp laø bình giaùp chieám 98,8%. Bieåu ñoà 12. Xeùt nghieäm chöùc naêng tuyeán giaùp 1.4.2. Xaï hình tuyeán giaùp : Ñöôïc thöïc hieän 14 tröôøng hôïp taát caû ñeàu nhaân laïnh. I.4.3. Xeùt nghieäm CEA : Ñöôïc thöïc hieän 100 tröôøng hôïp vôùi keát quaû : Keát quaû Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Taêng 4 4 Bình thöôøng 96 96 Toång 100 100 Baûng 13. Xeùt nghieäm CEA. Nhaän xeùt : - Trong nghieân cöùu naøy ña soá CEA ôû giôùi haïn bình thöôøng (96%). Bieåu ñoà 13. Xeùt nghieäm CEA.  1.4.4. Sinh thieát haïch : 59 tröôøng hôïp ñöôïc chaån ñoaùn tröôùc ñieàu trò baèng sinh thieát haïch coå vaø taát caû ñeàu phuø hôïp giaûi phaãu beänh sau moå. I.4.5. Sieâu aâm : Ghi nhaän 656 tröôøng hôïp (81,6%) trong ñoù : Chaån ñoaùn Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Laønh tính 162 24,7 Nghi ngôø 143 21,8 AÙc tính 290 44,2 Chæ moâ taû toån thöông 61 9,3 Toång 656 100 Baûng 15: Baûng chaån ñoaùn sieâu aâm. Nhaän xeùt : - Vôùi thaày thuoác sieâu aâm coù kinh nghieäm coù theå höôùng ñeán chaån ñoaùn ung thö tuyeán giaùp hôn 50% tröôøng hôïp (aùc tính + nghi ngôø = 66%). Baûng 14. Bieåu ñoà chaån ñoaùn sieâu aâm. 1.4.6. Choïc huùt teá baøo baèng kim nhoû (FNA) : Ñöôïc thöïc hieän 525 tröôøng hôïp 65,1% keát quaû ghi nhaän : Chaån ñoaùn FNA Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Laønh tính 93 17,7 Nghi ngôø 10 1,9 Car. daïng nhuù 398 75,8 Car. daïng nang 7 1,3 Car. daïng tuûy 5 1,0 Car. Khoâng bieät hoùa 12 2,3 Toång 525 100 Baûng 16: Baûng chaån ñoaùn FNA. Nhaän xeùt : AÂm tính giaû 93 tröôøng hôïp chieám 17,7% Ñoä nhaïy 83,2%, trong ñoù:Chaån ñoaùn aùc tính ñöôïc 80,4 % ,Nghi ngôø 10 tröôøng hôïp (1,9% ). Phuø hôïp vôùi keát quaû GPB lyù sau moå:96,2%. Bieåu ñoà 15. Bieåu ñoà chaån ñoaùn FNA 1.4.7. Caét laïnh : Thöïc hieän 187 tröôøng hôïp chieám 23,2%, trong ñoù : Chaån ñoaùn caét laïnh Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Laønh tính 12 6,4 Nghi ngôø 2 1,1 Car. daïng nhuù 163 87,2 Car. daïng nang 1 0,5 Car. daïng tuûy 3 1,6 Car. KBH 3 1,6 Car. teá baøo Hurthle 3 1,6 Toång 187 100 Baûng 16. Chaån ñoaùn caét laïnh. Nhaän xeùt : AÂm tính giaû 12 tröôøng hôïp chieám 6,4% Ñoä nhaïy 93,6% trong ñoù:Nghi ngôø 2 tröôøng hôïp chieám 1,1%,Chaån ñoaùn aùc tính 173 tröôøng hôïp chieám 92,5%. Phuø hôïp vôùi keát quaû GPB lyù sau moå :98,8% Bieåu ñoà 16. Chaån ñoaùn caét laïnh 1. 5. ÑIEÀU TRÒ : I.5.1. Phaãu thò : * Ñoái vôùi böôùu nguyeân phaùt : Coù toång coäng 782 tröôøng hôïp ñöôïc ñieàu trò phaãu thuaät chieám 97% trong ñoù : Phaãu thuaät Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Sinh thieát 12 1,5 Caét böôùu 1 0,1 Caét thuøy 89 11,4 Caét giaùp gaàn troïn 675 86,3 Caét troïn tuyeán giaùp 5 0,6 Toång 782 100 Baûng 18: Caùc loaïi phaãu thuaät böôùu nguyeân phaùt. Nhaän xeùt : - Phaãu thuaät aùp duïng nhieàu nhaát laø caét giaùp gaàn troïn chieám 675/782 tröôøng hôïp phaãu thuaät. Bieåu ñoà 17. Caùc loaïi phaãu thuaät vôùi böôùu nguyeân phaùt. * Phaãu thuaät tröôùc khi nhaäp vieän : Phaãu thuaät tröôùc khi nhaäp vieän 182 tröôøng hôïp 22,6%. Phaãu thuaät Soá tröôøng hôïp Tyû leä % Sinh thieát 1 0,5 Caét böôùu 103 56,6 Caét thuøy 77 42,3 Caét gaàn troïn 1 0,5 Toång 182 100 Baûng 18. Phaãu thuaät tröôùc nhaäp vieän. Nhaän xeùt : - Ña soá phaâu thuaät tröôùc laø caét böôùu chieám 56,6% caét thuøy 42,3% chæ coù 1 tröôøng hôïp caét gaàn troïn tuyeán giaùp. Ngoaøi ra trong nghieân cöùu naøy ghi nhaän thôøi gian moå laïi trung bình 2,779 + 2,911 töùc gaàn 3 thaùng.89,9% böôùu lôùn hôn 1,5cm tröôùc moå . Bieåu ñoà 18. Phaãu thuaät tröôùc nhaäp vieän. * Ñoái vôùi haïch vuøng : - Khoâng coù tröôøng hôïp naøo xöû lyù haïch tröôùc nhaäp vieän. - 550 tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc xöû lyù haïch phaân boå nhö sau : Xöû lyù haïch Soá tröôøng hôïp Tyû leä % NHC taän goác bieán ñoåi 17 3 Naïo haïch choïn loïc 530 96,3 Naïo haïch taän goác 3 0,7 Toång 550 100 Baûng 20: Xöû lyù haïch. Nhaän xeùt : Ña soá beänh nhaân ñöôïc naïo haïch choïn loïc chieám 96,3%. Naïo haïch phoøng ngöøa trong carcinoâm daïng nhuù chieám 61,8% caùc tröôøng hôïp carcinom daïng nhuù khoâng coù haïch laâm saøng. Bieåu ñoà 19. Xöû lyù haïch. Bieán chöùng phaåu thuaät: Trong 675 tröôøng hôïp ñieàu trò phaãu thuaät coù 493 tröôøng hôïp phaãu thuaät laàn ñaàu, 182 tröôøng hôïp ñaõ moå tröôùc.ghi nhaän 41 tröôøng hôïp coù bieán chöùng sau moå chieám 6%. Bieán chöùng Phaãu trò laàn ñaàu Coù phaãu tröôùc Caû hai nhoùm Taàn xuaát Tæ leä Taàn xuaát Tæ leä Taàn xuaát Tæ leä Töû vong 0 0 0 0 0 0 Nhieåm truøng veát moå 2 0.4 3 1.6 5 0.7 Chaûy maùu sau moå 13 2.6 2 1 15 2.2 Lieät TK hoài TQ 7 1.4 5 2.7 12 1.7 Suy tuyeán phoù giaùp 0 0 0 0 0 0 Doø döôûng chaáp 0 0 2 1 2 0.3 Bieán chöùng khaùc 5 1 2 1 7 1 Nhaän xeùt: Bieán chöùng lieät thaàn kinh hoài thanh quaûn ôû nhoùm coù moå tröôùc cao hôn nhoùm moå laà ñaàu. 1.5.2. Ñieàu trò baèng I131 : I131 ñöôïc chæ ñònh ñieàu trò cho 193 tröôøng hôïp trong ñoù : Ñieàu trò sau moå 184 tröôøng hôïp chieám 95,3%. Ñieàu trò I131 ñôn thuaàn laø 9 tröôøng hôïp chieám 4,7%. 1.5.3. Ñieàu trò noäi tieát : Ñöôïc söû duïng 573 tröôøng hôïp chieám 71,1%. 1.5.4. Hoùa trò : Ñöôïc aùp duïng 18 tröôøng hôïp (2,2%) trong ñoù : Hoùa trò sau moå 8 tröôøng hôïp chieám 44,8% Hoùa trò ñôn thuaàn 10 chieám 55,6% 1.5.5. Xaï trò ngoaøi : AÙp duïng 8 tröôøng hôïp (1%), trong coù coù 7 tröôøng hôïp xaï trò sau moå, 1 tröôøng hôïp xaï ñôn thuaàn. 2. BAØN LUAÄN : 2.1. DÒCH TEà HOÏC : Giôùi: 2.1.1.1. Tyû leä chung : Giôùi nöõ coù xuaát ñoä beänh cao gaáp 5,39 laàn nam giôùi. - Theo taùc giaû Traàn Vaên Thieäp [17] ghi nhaän 580 tröôøng hôïp ung thö tuyeán giaùp taïi BV. Ung Böôùu töø 1985 – 1994, tyû leä nam/nöõ laø 2,5/1. - Theo taùc giaû Traàn Thanh Phöông [12] ghi nhaän 153 tröôøng hôïp ung thö tuyeán giaùp tyû leä nöõ /nam laø 4,46/1. - Theo taùc giaû Nguyeãn Vaên Thaønh [16] ghi nhaän 300 tröôøng hôïp ung thö tuyeán giaùp töø 1994 – 1999 tyû leä nöõ /nam laø 3,91/1. - Theo caùc taùc giaû nöôùc ngoaøi : De Vita [37], Silverberg [40] tyû leä nöõ /nam laø 2,5/1. Nhö vaäy, soá lieäu cuûa chuùng toâi cao hôn so vôùi taát caû caùc taùc giaû treân ñaây. Söï cheânh leäch giöõa nöõ vaø nam coù leõ laø doTSH vaø TBG cao hôn ôû nöõ [37]. 2.1.1.2. Ñoái chieáu giöõa giaûi phaãu beänh vaø giôùi : * Carcinoâm daïng nhuù : tyû leä nöõ/nam = 5,6/1 Theo y vaên nöôùc ngoaøi : Devita 2,5/1, AFIP 2/1, Nguyeãn Vaên Thaønh 4,4/1, ôû Nhaät tyû leä naøy 9/1 tôùi 13/1. Vaäy soá lieäu cuûa chuùng toâi cao hôn caùc taùc giaû khaùc nhöng thaáp hôn ôû Nhaät. * Carcinoâm daïng nang : tyû leä nöõ/nam = 12,5/1. Cao hôn haún so vôùi caùc taùc giaû khaùc : Devita 2,5/1, Nguyeãn Vaên Thaønh 2,9/1. * Carcinoâm khoâng bieät hoùa : tyû leä nöõ/nam = 1,7/1 gaàn töông ñöông vôùi caùc taùc giaû kaùc. * Carcinoâm daïng tuûy : nöõ/nam = 3,3/1 cao hôn caùc taùc giaû khaùc Nguyeãn Vaên Thaønh : 1/1. * Carcinoâm teá baøo Hurthle 100% laø nöõ. 2.1.2. Tuoåi : 2.1.2.1. Tuoåi chung cho taát caû ung thö tuyeán giaùp : Tuoåi maéc beänh trung bình 38,72 + 14,94. - Theo taùc giaû Traàn Vaên Thieäp : tuoåi maéc beänh trung bình 48. - Theo taùc giaû Nguyeãn Vaên Thaønh, tuoåi maéc beänh trung bình 42,02 + 16,14. Theo y vaên nöôùc ngoaøi thì tuoåi maéc beänh trung bình cuõng gaàn töông töï nhö treân [37]. - Hieän nay nhôø söï naâng cao yù thöùc ngöôøi daân vaø söï phaùt trieån cuûa caùc phöông tieän chaån ñoaùn maø ung thö tuyeán giaùpngaøy caøng ñöôïc phaùt hieän sôùm hôn. 2.1.2.2. Tuoåi maéc beänh theo töøng loaïi moâ hoïc : * Tuoåi trung bình cuûa carcinoâm daïng nhuù : 37,59 + 14,03. * Tuoåi trung bình cuûa carcinoâm daïng nang : 42,67 + 17,82. * Tuoåi trung bình cuûa carcinoâm daïng khoâng bieät hoùa : 56,31 + 15,67 * Tuoåi trung bình cuûa carcinoâm daïng tuûy : 37 + 18,6 * Tuoåi trung bình cuûa carcinoâm daïng teá baøo Hurthle :53,43 + 20,77 So saùnh caùc taùc giaû nöôùc ngoaøi thì soá lieäu chuùng toâi khaù phuø hôïp ña soá cho raèng : . Carcinoâm daïng nhuù tuoåi trung bình : 31 – 49 tuoåi [45]. . Carcinoâm daïng nang tuoåi trung bình lôùn hôn daïng nhuù (cuûa chuùng toâi laø 42,67 + 17,82 so vôùi 37,59 + 14,03) [37] [45]. . Carcinoâm daïng keùm bieät hoùa coù tuoåi trung bình cao nhaát [37]. Soá lieäu chuùng toâi töông ñöông taùc giaû Nguyeãn Vaên Thaønh. . Carcinoâm daïng tuûy tuoåi trung bình laø : 36 [45] gaàn töông ñöông cuûa chuùng toâi. 2. 2. ÑAËC ÑIEÅM LAÂM SAØNG : 2.2.1. Thôøi gian khôûi beänh trung bình : laø 40,44 + 60,5. Do ñaëc tính dieãn tieán chaäm neân thôøi gian khôûi beänh töông ñoái daøi, tuy nhieân so vôùi caùc naêm tröôùc thì thôøi gian naøy ngaén ñi (Theo Nguyeãn Vaên Thaønh : 50,74 + 11,8 thaùng).Ñaây cuõng laø daáu hieäu tích cöïc. 2.2.2. Tình huoáng phaùt hieän beänh : Ña phaàn laø khoái tuyeán giaùp 89,2%, keá ñeán laø haïch coå 6,7%, veà trieäu chöùng 1,2%, ñaëc bieät trong nghieân cöùu naøy coù 17 tröôøng hôïp töùc 2,1% beänh nhaân phaùt hieän böôùu giaùp qua sieâu aâm toång quaùt, ñaây laø daáu hieäu ñaùng möøng vaø höùa heïn cho vieäc phaùt hieän vaø chaån ñoaùn sôùm ung thö tuyeán giaùp. 2.2.3. Trieäu chöùng : Ña soá beänh nhaân (93,3%) khoâng coù trieäu chöùng, chæ coù 54 tröôøng hôïp /806 tröôøng hôïp coù trieäu chöùng, trong ñoù nhieàu nhaát laø khaøn tieáng chieám 20 tröôøng hôïp, ñieàu naøy hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi dieãn tieán taïi vuøng cuûa ung thö tuyeán giaùp vì daây thaàn kinh quaëc ngöôïc thanh quaûn thöôøng laø nôi deã bò xaâm laán sôùm nhaát. 2.2.4. Ñaëc ñieåm böôùu : 2.2.4.1. Soá haït : 4,3% khoâng coù haït giaùp treân laâm saøng, 95,7% coù haït giaùp treân laâm saøng. Theo taùc giaû Traàn Vaên Thieäp : coù böôùu 89,49%, taùc giaû Nguyeãn Vaên Thaønh : coù böôùu 96% cuõng töông ñöông keát quaû cuûa chuùng toâi. * Trong 771 tröôøng hôïp coù haït giaùp thì 83% laø ñôn haït, 17% laø ña haït. Theo taùc giaû Nguyeãn Vaên Thaønh : ñôn haït 69%, ña haït 27%. Ñieàu naøy phuø hôïp y vaên, ung thö tuyeán giaùp ñaàu tieân thöôøng laø ñôn haït, sau ñoù moät soá loaïi ung thö tuyeán giaùp thöôøng do di caên theo baïch huyeát taïo neân tình traïng ña haït. Coù leõ do thôøi gian khôûi beänh cuûa chuùng toâi ngaén hôn neân tyû leä ñôn haït cao hôn caùc taùc giaû tröôùc ñoù. 2.2.4.2. Kích thöôùc böôùu trung bình : 2,878 + 1,875. Theo Nguyeãn Vaên Thaønh kích thöôùc böôùu trung bình 3,73 + 2,81, vaäy kích thöôùc trung bình cuûa chuùng toâi nhoû hôn, coù leõ do beänh ñöôïc phaùt hieän sôùm hôn. Ña phaàn böôùu töø 1 – 4 cm : 82,7%,cho thaáy tuy coù nhieàu tieán boä hôn tröôùc nhöng nhìn chung beänh nhaân vaãn con ñeán khaùm muoän. 2.2.5. Haïch vuøng : 2.2.5.1. Haïch coå treân laâm saøng chieám 29,5% trong ñoù ña phaàn laø haïch cuøng beân chieám 95%, ñoái beân: 0,2%,hai beân1,1%. Theo y vaên AFIP, Devita, Silverberg ... ñeàu cho raèng beänh nhaân ung thö tuyeán giaùp khi ñöôïc chaån ñoaùn, cuõng thöôøng coù haïch coå hoaëc cuøng coù vôùi böôùu hoaëc chæ ñôn thuaàn haïch coå. Theo taùc giaû Traàn Vaên Thieäp bieåu hieän haïch coå treân laâm saøng 10,51% thaáp hôn nghieân cöùu naøy. Theo taùc giaû Nguyeãn Vaên Thaønh, haïch laâm saøng laø 32% gaàn töông ñöông vôùi chuùng toâi. 2.2.5.2. Di caên haïch : trong caùc tröôøng hôïp ñieàu trò phaãu thuaät coù 550 tröôøng hôïp coù xöû lyù haïch. Trong ñoù 506 tröôøng hôïp carcinoâm daïng nhuù ñöôïc xöû lyù haïch. 8 tröôøng hôïp carcinoâm tuyeán giaùp daïng nang ñöôïc xöû lyù haïch, 10 tröôøng hôïp daïng tuûy, 22 tröôøng hôïp daïng keùm bieät hoùa, 4 tröôøng hôïp carcinoâm teá baøo Hurthle. * Carcinoâm daïng nhuù : tyû leä di caên haïch vuøng 46% theo Devita 33 – 45%, AFIP laø 33%, Sternberg laø 50%. Theo Nguyeãn Vaên Thaønh laø 27,3%, theo Voõ Thò Thu Hieàn laø 69,64%. Vaäy soá lieäu cuûa chuùng toâi töông ñöông vôùi taùc giaû nöôùc ngoaøi, cao hôn Nguyeãn Vaên Thaønh nhöng thaáp hôn Voõ Thò Thu Hieàn. Di caên haïch coå aâm thaàm 51,3%, theo y vaên tyû leä naøy laø 80%, caùc taùc giaû Nhaät 39,82%, Voõ Thò Thu Hieàn 48,8%,BVUB:48%,Mazzaferri:46%. Vaäy soá lieäu chuùng toâi gaàn töông ñöông Voõ Thò Thu Hieàn, nhöng thaáp hôn nhieàu so vôùi y vaên theá giôùi coù leõ do ung thö tuyeán giaùp ôû nöôùc ta phaùt hieän treã hôn, tyû leä beänh nhaân coù haïch coå treân laâm saøng nhieàu hôn ñieàu ñoù laøm giaûm tyû leä di caên haïch aâm thaàm. * Caùc loaïi ung thö tuyeán giaùp khaùc do soá löôïng ít vaø soá tröôøng hôïp ñöôïc xöû lyù haïch cuõng raát ít neân khoâng ñuû cô sôû ñeå baøn luaän. 2.3. ÑAËC ÑIEÅM GIAÛI PHAÃU BEÄNH : 2.3.1. Carcinoâm daïng nhuù chieám tyû leä cao nhaát 89,7%. sao saùnh vôùi caùc taùc giaû khaùc : Traàn.V. Thieäp Ng.V.Thaønh AFIP Devita BVUB(85-97) 61,1% 81,7% 60 – 80% 80 – 85% 69% Nhö vaäy, soá lieäu cuûa chuùng toâi töông ñöông y vaên nöôùc ngoaøi vaø Nguyeãn Vaên Thaønh, cao hôn taùc giaû Traàn Vaên Thieäp. 2.3.2. Carcinoâm daïng nang chieám 3,3% : So vôùi caùc taùc giaû khaùc : Traàn Vaên Thieäp Ng.V.Thaønh AFIP Devita BVUB(85-97) 22,8% 5 – 15% 13% 5 – 10% 16% Nhö vaäy, soá lieäu nghieân cöùu cuûa chuùng toâi thaáp hôn caùc taùc giaû khaùc. 2.3.3. Carcinoâm khoâng bieät hoùa chieám 4,5% : So saùnh vôùi caùc taùc giaû khaùc : Traàn V Thieäp Ng V Thaønh BVUB(85-97) AFIP 7,4% 3% 7% 4% Vaäy, soá lieäu chuùng toâi gaàn töông ñöông. 2.3.3. Carcinoâm daïng tuûy chieám 1,6% : So saùnh vôùi caùc taùc giaû khaùc Traàn Vaên Thieäp Ng V Thaønh AFIP Devita BVUB(85-97) 2,8% 10% 1,3% 3 – 12% 2,3% Vaäy, soá lieäu cuûa chuùng toâi töông ñöông caùc taùc giaû trong nöôùc, nhöng thaáp hôn caùc taùc giaû nöôùc ngoaøi. 2.3.4. Carcinoâm teá baøo Hurthle chieám 0,9% töông ñöông soá lieäu cuûa taùc giaû Traàn Vaên Thieäp. 2.4. CAÄN LAÂM SAØNG : 2.4.1. Xeùt nghieäm chöùc naêng tuyeán giaùp : 98,8% laø bình giaùp, 1,2% cöôøng giaùp, ñieàu naøy phuø hôïp vôùi y vaên. 2.4.2. Xaï hình tuyeán giaùp : thöïc hieän 14 tröôøng hôïp taát caû ñeàu laø nhaân laïnh, ñieàu naøy cuõng phuø hôïp y vaên. 2.4.3. Xeùt nghieäm CEA : 96% laø bình thöôøng 4%, phuø hôïp y vaên : CEA ít coù giaù trò chaån ñoaùn trong ung thö tuyeán giaùp. 2.4.4. Sinh thieát haïch : 59 tröôøng hôïp laøm sinh thieát haïch ñeå chaån ñoaùn taát caû caùc tröôøng hôïp ñeàu phuø hôïp vôùi giaûi phaãu beänh sau moå. 2.4.5. Sieâu aâm : Sieâu aâm ñöôïc thöïc hieän 656 tröôøng hôïp chaån ñoaùn aùc tính vaø nghi ngôø 66% caùc tröôøng hôïp. Vaäy vôùi ngöôøi Baùc só sieâu aâm coù kinh nghieäm thì sieâu aâm laø phöông tieän chaån ñoaùn khaù toát, coù theå höôùng daãn chaån ñoaùn aùc tính khoaûng 66% caùc tröôøng hôïp aùc tính. Hôn nöõa, trong nghieân cöùu naøy qua sieâu aâm toång quaùt ñaõ phaùt hieän 17 tröôøng hôïp ung thö tuyeán giaùp.Theo taùc giaû Leâ Hoàng Cuùc ,töø thaùng 7/200 ñeán thaùng 10/2001 qua sieâu aâm toång quaùt ñaõ phaùt hieän 305 nhaân giaùp coù ñöôøng kính nhoû hôn 1,5cm .trong ñoù 66 tröôøng hôïp (21,8%) laø UTTG. 2.4.6. FNA : Ñöôïc thöïc hieän trong 525 tröôøng hôïp, chaån ñoaùn aùc tính ñöôïc 80,4% ung thö tuyeán giaùp, nghi ngôø 1,9%, aâm tính giaû 17,7%.Theo caùc taùc giaû khaùc : Traàn Vaên Thieäp Leâ Vaên Xuaân Leâ Vaên Quang Devita Chuùng toâi Ñoä nhaïy 86,2% 80% 72 – 90% 82,3% AÂm giaû 13,8% 5,5% 2% < 5% 17,7% Vaäy keát quaû : Ñoä nhaïy cuûa FNA trong nghieân cöùu naøy töông ñöông vôùi caùc taùc giaû khaùc. Tuy nhieân tyû leä aâm tính giaû cao hôn caùc taùc giaû khaùc coù theå do soá maãu chuùng toâi cao hôn. FNA coù theå chaån ñoaùn loaïi moâ hoïc chính xaùc 96,2%. 2.4.7. Caét laïnh : Thöïc hieän 187 tröôøng hôïp vôùi keát quaû : Chaån ñoaùn aùc tính ñöôïc 173 tröôøng hôïp chieám 92,5% nghi ngôø 2 tröôøng hôïp chieám 1,.1%. AÂm tính giaû 12 tröôøng hôïp chieám 6,4%. Caét laïnh coù theå chaån ñoaùn chính xaùc loaïi moâ hoïc ñeán 98,8%. So vôùi caùc taùc giaû khaùc : Traàn Vaên Thieäp Chuùng toâi Ñoä nhaïy 94,3% 93,6% AÂm giaû 5,7% 6,4% Vaäy soá lieäu cuûa chuùng toâi so vôùi taùc giaû Traàn Vaên Thieäp laø töông ñöông nhau. 2.5. ÑIEÀU TRÒ : 2.5.1. Phaãu trò : * Böôùu nguyeân phaùt : Trong nghieân cöùu naøy coù 782 tröôøng hôïp (97%) ñöôïc chæ ñònh phaãu thuaät, trong ñoù ña phaàn laø caét giaùp gaàn troïn (86,3%). Sôû dó caét giaùp gaàn troïn choïn löïa hieän nay vì ña phaàn laø ung thö loaïi bieät hoùa toát. Hôn nöõa caét giaùp gaàn troïn laøm giaõm bieán chöùng,khoâng phaûi uoáng hormone thay theá suoát ñôøi,coù nhieàu coâng trình nghieân cöùu chöùng toû khoâng coù khaùc bieät veà tieân löôïng so vôùi caét troïn TG. Ngoaøi ra coù nhöõng tröôøng hôïp beänh nhaân ñeàu ôû giai ñoaïn muoän xaâm laán roäng thì sinh thieát hay khai khí ñaïo cuõng ñöôïc aùp duïng trong nghieân cöùu naøy coù 12 tröôøng hôïp sinh thieát böôùu ñôn thuaàn. . Caét troïn tuyeán giaùp ñöôïc aùp duïng 5 tröôøng hôïp : ña phaàn böôùu to, caû hai thuøy. * Phaãu thuaät tröôùc nhaäp vieän : 182 beänh nhaân ñaõ ñöôïc phaãu thuaät taïi caùc beänh vieän khaùc, ña soá laø caét böôùu (56,4%) caét thuøy 42,3%, caét gaàn troïn chæ coù moät tröôøng hôïp, ña phaàn khoâng ñöôïc chaån ñoaùn teá baøo hoïc tröôùc phaãu thuaät neân khi coù giaûi phaãu beänh aùc tính môùi göûi ñeán Beänh vieän Ung Böôùu ñieàu trò tieáp. Vì theá, vaán ñeà taêng cöôøng löïc löôïng Baùc só ung böôùu vaø caùc phöông tieän chaån ñoaùn cho caùc tuyeán mang laïi nhieàu lôïi ích cho ngöôøi beänh. Ñaëc bieät trong nghieân cöùu naøy thôøi gian töø luùc moå ñeán moå laïi trung bình laø gaàn 3 thaùng (2,779 + 2,991),vaø 89,9% böôùu lôùn hôn 1,5cm neân khoâng ñaûm baûo veà maët ung thö hoïc. * Ñoái vôùi haïch vuøng : Khoâng coù tröôøng hôïp naøo xöû lyù haïch tröôùc nhaäp vieän .550 tröôøng hôïp xöû lyù haïch, trong ñoù 96,3% laø naïo haïch baûo toàn, naïo taän goác chæ coû tröôøng hôïp. . Naïo haïch taän goác ñöôïc chæ ñònh nhieàu haïch di caên kích thöôùc haïch di caên lôùn hay xaâm laán tónh maïch haàu trong. . Naïo haïch coå baûo toàn ñöôïc söû duïng trong naïo phoøng ngöøa, hay caùc haïch di caên kích thöôùc nhoû khoâng xaâm laán caùc caáu truùc xung quanh. . Trong 550 tröôøng hôïp coù xöû lyù haïch thì co 318ù tröôøng hôïp khoâng haïch sôø thaáy. Keát quaû coù 166 tröôøng hôïp di caên khoaûng 50%. Ñaëc bieät carcinom daïng nhuù di caên aâm thaàm > 50% neân vieäc naïo haïch phoøng ngöøa trong ung thö tuyeán giaùp daïng nhuù raát caàn thieát.trong nghieân cöùu naøy naïo haïch phoøng ngöøa 61.8% caùc tröôøng hôïp ung thö tuyeán giaùp daïng nhuù khoâng haïch laâm saøng . Bieán chöùng phaãu thuaät: Trong 675 tröôøng hôïp phaãu thuaät, 6% tröôøng hôïp coù bieán chöùng sau moå. Bieán chöùng lieät thaàn kinh hoài thanh quaûn ôû nhoùm moå laàn hai cao hôn roõ reät. Vì vaäy vieäc chaån ñoaùn moâ hoïc tröôùc moå laø caàn thieát laø giaõm bieán chöùng naëng, tieát kieäm cho ngöôøi beänh…. Theo taùc giaû Traàn Vaên Thieäp , tyû leä bieán chöùng laø17.1 %.Thoáng keâ BVUB TPHCM töø 1985-1994,tæ leä bieán chöùng laø 12,8%.soá lieäu chuùng toâi thaáp hôn hai nghieân cöùu treân. 2.5.2. Caùc phöông phaùp ñieàu trò khaùc : Ñieàu trò noäi tieát sau moå : Ñöôïc aùp duïng ña soá beänh nhaân 573 tröôøng hôïp (71,1%) lieàu trung bình 0,2mg/ngaøy. * Ñieàu trò baèng ñoàng vò phoùng xaï I131 : 193 tröôøng hôïp ñöôïc ñieàu trò baèng I131 trong ñoù 184 tröôøng hôïp sau moå (95,3%) chuû yeáu coù xaâm laán ñaïi theå hay vi theå, kích thöôùc böôùu to, 9 tröôøng hôïp ñieàu trò I131 ñôn thuaàn cho caùc tröôøng hôïp, ung thö loaïi bieät hoùa, khoâng coøn khaû naêng phaãu thuaät. * Hoùa trò : 18 tröôøng hôïp coù hoùa trò. Trong ñoù hoùa trò sau moå 8 tröôøng hôïp, khoâng phaãu thuaät 10 tröôøng hôïp. * Xaï trò ngoaøi : 8 tröôøng hôïp coù xaï ïngoaøi, 7 tröôøng hôïp xaï sau moå, 1 tröôøng hôïp xaï ñôn thuaàn. KEÁT LUAÄN Quan saùt hoài cöùu 806 tröôøng hôïp ung thö tuyeán giaùp, chuùng toâi nhaän thaáy : 1. DÒCH TEà HOÏC :Nöõ maéc beänh nhieàu hôn nam.Tuoåi hay gaäp 20-50t. 2. ÑAËC ÑIEÅM LAÂM SAØNG :Ña soá beänh nhaân khoâng coù trieäu chöùng laâm saøng ,ña soá ñeán khaùm vì böôùu giaùp.ña soá laø ñôn haït. 3. ÑAËC ÑIEÅM GIAÛI PHAÃU BEÄNH HOÏC :Ña soá ung thö tuyeán giaùp laø Carcinoâm TG daïng nhuù.51.2% Carcinoâm TG daïng nhuù di caên haïch aâm thaàm. 4. CAÄN LAÂM SAØNG : Sieâu aâm giuùp gôïi yù chaån ñoaùn. FNA:coù theå chaån ñoaùn laønh aùc tröôùc ñieàu trò , laøm giaõm soá beänh nhaân phaûi moå 2 laàn laøm giaõm bieán chöùng phaãu thuaät. Caét laïnh laø phöông tieän caàn thieát trong nhöõng tröôøng hôïp nghi ngôø treân FNA. 5. ÑIEÀU TRÒ : 5.1. Phaãu thuaät : 5.1.1. Ñoái vôùi böôùu nguyeân phaùt : - Caét thuøy laø phaãu thuaät toái thieåu trong ung thö giaùp ñöôïc aùp duïng ung thö bieät hoùa toát, kích thöôùc nhoû.hôn nöõa neáu ñaõ caét thuøy tröôùc maø böôùu nhoû hôn 2 cm thì khoâng caàn moå laïi. - Hieän nay caét giaùp gaàn troïn laø phöông phaùp ñöôïc löïa choïn ,do giaûm bieán chöùng cho tuyeán phoù giaùp vaø daây thaàn kinh hoài thanh quaûn, vaø theo y vaên tyû leä soáng coøn töông ñöông nhau. 5.1.2. Ñoái vôùi haïch vuøng : naïo haïch coå phoøng ngöøa ñoái vôùi Carcinoâm daïng nhuù laø caàn thieát.phöông phaùp naïo haïch coå choïn löïa laø naïo hach coå choïn loïc nhoùm II, III, IV. 5.2. Caùc phöông phaùp khaùc : Ñieàu trò I131 vaø noäi tieát sau phaãu thuaät ñaõ khaúng ñònh ñöôïc vai troø vaø ñaõ ñöôïc chæ ñònh roäng raõi. Ñeà xuaát Phaùt trieån löïc löôïng thaày thuoác chuyeân khoa ung böôùu taïi taát caû caùc beänh vieän ña khoa, ñaëc bieät laø tuyeán tænh. Phaùt trieån choïc huùt teá baøo ôû caùc beänh vieän tænh giuùp chaån ñoaùn chính xaùc tröôùc khi ñieàu tri. Hoaøn thieän kyû thuaät caét thuøy ôû caùc beänh vieän tænh. Ñöa sieâu aâm tuyeán giaùp vaøo sieâu aâm toång quaùt,giuùp phaùt hieän sôùm beänh UTTG noùi rieâng vaø haït giaùp noùi chung . Neân coù khu ñieàu trò phoùng xaï ôû nhöõng beänh vieän lôùn ñieàu trò nhieàu beänh nhaân UTTG,ñeå quaûn lyù toát beänh nhaân UTTG vaø ñem laïi thuaän tieän cho beänh nhaân.