Kết quả 5 năm của phẫu thuật khâu thủng loét dạ dày - Tá tràng kết hợp với điều trị tiệt trừ Helicobacter pylori

Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 KEÁT QUAÛ 5 NAÊM CUÛA PHAÃU THUAÄT KHAÂU THUÛNG LOEÙT DAÏ DAØY - TAÙ TRAØNG KEÁT HÔÏP VÔÙI ÑIEÀU TRÒ TIEÄT TRÖØ HELICOBACTER PYLORI Traàn Thieän Trung* TOÙM TAÉT Muïc tieâu: Ñieàu trò tieät tröø H. pylori ñoái vôùi loeùt DD-TT ngoaøi bieán chöùng ñaõ trôû thaønh nguyeân taéc treân nhöõng beänh nhaân nhieãm H. pylori . Nghieân cöùu naøy nhaèm ñaùnh giaù keát quaû cuûa phöông phaùp khaâu thuûng loeùt DD-TT keát hôïp vôùi ñieàu trò tieät tröø H. pylori vaø hieäu quaû cuûa vieäc tieät tröø naøy ñoái vôùi loeùt taùi phaùt sau phaãu thuaät khaâu thuûng. Phöông phaùp nghieân cöùu: Treân 115 beänh nhaân thuûng loeùt daï daøy - taù traøng, 111 (96,5%) coù H. pylori döông tính, ñöôïc moå khaâu thuûng vaø tieät tröø H. pylori baèng phaùc ñoà OAC (O: Omeprazole, C: Clarithromycin vaø A: Amoxicillin) vôùi lieàu O20mgA1000mgC500mg x 2 laàn/ngaøy x 7 ngaøy. Keát quaû ñaùnh giaù baèng noäi soi daï daøy – taù traøng ñöôïc thöïc hieän sau > 2 thaùng, sau > 1 naêm vaø 5 naêm veà caùc tyû leä: laønh oå loeùt, loeùt taùi phaùt, tieät tröø vaø taùi nhieãm H. pylori . Ñieåm chính cuûa nghieân cöùu laø ñaùnh giaù laønh oå loeùt, loeùt taùi phaùt sau 1 naêm vaø 5 naêm cuûa phaãu thuaät khaâu thuûng. Keát quaû: 107 (96,4%) beänh nhaân theo doõi sau > 2 thaùng: laønh oå loeùt 99 (92,5%) vaø tieät tröø H. pylori thaønh coâng laø 102 (95,3%). Sau > 1 naêm, theo doõi ñöôïc 95 (85,6%), tyû leä loeùt taùi phaùt 7 (7,4%) vaø taùi nhieãm H. pylori laø 16ø (16,8%). Theo doõi ñeán thôøi gian 5 naêm ñöôïc 62 (55,9%) beänh nhaân vôùi tyû leä loeùt taùi phaùt 6 (9,7%) vaø taùi nhieãm H. pylori laø 22 (35,5%). Keát luaän: Ñieàu trò tieät tröø H. pylori tieáp sau phaãu thuaät khaâu thuûng loeùt daï daøy – taù traøng coù khaû naêng chöõa laønh beänh loeùt vaø ngaên ngöøa loeùt taùi phaùt. Qua theo doõi ñeán thôøi gian 5 naêm, khoâng coù beänh nhaân naøo phaûi can thieäp phaãu thuaät laïi ñeå ñieàu trò beänh loeùt. SUMMARY LONG–TERM RESULTS WITH TREATMENT OF PEFORATED PEPTIC ULCERS BY SURGICAL SUTURE FOLLOWED BY ERADICATION OF HELICOBACTER PYLORI Tran Thien Trung * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 27 – 32 Background: Although H. pylori eradication is now the standard treatment of uncomplicated peptic ulcer, its role in perforation remains controversial. This study was planed to assess the eradication of H. pylori after simple surgical closure of perforated peptic ulcer and to study the effect of eradication on ulcer recurrence. Methods: Of 115 patients with perforated peptic ulcer, 111 (96,5%) with positive H. pylori were treated by simple surgical closure followed by H. pylori eradication. These patients received triple therapy including Omeprazole 20mg b.d + Clarithromycin 500mg b.d + Amoxicillin 1000mg b.d for 7 days (OCA- 7). Follow-up endoscopy was performed over 2 months, over 1 year and 5 years after hospital discharge for surveillance of ulcer healing and determination of H. pylori status. The endpoints were initial ulcer healing and ulcer relapse rate after over 1 year and 5 years. Results: Of 107 patients who underwent follow-up endoscopy, the rate of H. pylori eradication was * Boä moân Ngoaïi – Ñaïi hoïc Y Döôïc Tp. Hoà Chí Minh 27 102 (95,3%) and initial ulcer healing was 99 (92,5%). Of 95 patients who underwent follow-up endoscopy, after over 1 year, the rate of H. pylori reinfection was 16 (16,8%) and ulcer relapse was 7 (7,4%). Of 62 patients who underwent follow-up endoscopy, after 5 years, the rate of H. pylori reinfection was 22 (35,5%) and ulcer relapse was 6 (9,7%). Conclusion: Eradication of H. pylori after simple closure prevents ulcer recurrence in patients with H. pylori -associated perforated peptic ulcer and not any patient required reoperation for continued ulcer intractability or other complications in 5 years follow-up. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Thuûng oå loeùt daï daøy - taù traøng (DD-TT) laø moät bieán chöùng naëng vaø thöôøng gaëp trong caáp cöùu ngoaïi khoa tieâu hoùa. Ñieàu trò chuû yeáu laø phaãu thuaät. Cuøng vôùi thôøi gian, ñieàu trò phaãu thuaät thuûng loeùt DD-TT ñaõ coù nhieàu thay ñoåi nhöng töïu trung coù hai phöông phaùp chính: (1) moå khaâu loeùt thuûng, vaø (2) moå trieät caên - caét daï daøy baùn phaàn hoaëc caét TKX + khaâu thuûng ± phaãu thuaät daãn löu. Phaãu thuaät trieät caên tröôùc ñaây cuõng nhö hieän nay ít ñöôïc aùp duïng roäng raõi ôû nöôùc ta. Khaâu loã thuûng laø phöông phaùp thöôøng ñöôïc söû duïng chieám 70-80%(1,8), vaø gaàn ñaây treân 90% tröôøng hôïp(12,13,14). Nhöôïc ñieåm chính cuûa phöông phaùp chæ chöõa bieán chöùng thuûng maø khoâng chöõa khoûi beänh loeùt. Sau khaâu thuûng, beänh loeùt vaãn tieáp tuïc dieãn tieán trong khoaûng 50-70% vaø phaûi moå laïi ñeå ñieàu trò beänh loeùt trung bình töø 30-50% tröôøng hôïp(1,4,5,8,14), trong soá naøy moå laïi trong 1-2 naêm ñaàu laø 68%(1). Ngaøy ngay vai troø cuûa Helicobacter pylori (H. pylori ) trong vieâm daï daøy, loeùt DD-TT ñaõ ñöôïc chöùng minh. Ñieàu trò tieät tröø H. pylori thaønh coâng coù yù nghóa chöõa laønh beänh loeùt vaø ngaên ngöøa ñöôïc loeùt taùi phaùt. Trong bieán chöùng thuûng oå loeùt, ñieàu trò tieät tröø H. pylori tieáp sau phaãu thuaät khaâu thuûng nhaèm haïn cheá tyû leä loeùt taùi phaùt vaø tyû leä phaûi can thieäp phaãu thuaät laïi laø höôùng nghieân cöùu coù taàm quan troïng vaø mang laïi yù nghóa thieát thöïc. Coâng trình nghieân cöùu naøy cuûa chuùng toâi nhaèm ñaùnh giaù keát quaû qua theo doõi 5 naêm cuûa phaãu thuaät khaâu thuûng loeùt DD-TT keát hôïp vôùi ñieàu trò tieät tröø H. pylori . PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Nghieân cöùu tieàn cöùu, can thieäp laâm saøng. Trong thôøi gian 1 naêm (8/1998-8/1999), taïi Beänh vieän Chôï Raãy TP. Hoà Chí Minh coù 170 beänh nhaân (BN) thuûng loeùt DD-TT, trong soá naøy coù 115 ñöôïc ñöa vaøo dieän nghieân cöùu moå khaâu thuûng, chaån ñoaùn vaø ñieàu trò tieät tröø H. pylori. Tyû leä nhieãm H. pylori laø 111 (96,5%) tröôøng hôïp, chaån ñoaùn thuûng loeùt taù traøng - 107 vaø daï daøy laø 4. Chaån ñoaùn nhieãm H. pylori. Chaån ñoaùn H. pylori döïa treân 3 thöû nghieäm: Urease Test (CLO Test), giaûi phaãu beänh vaø huyeát thanh. H. pylori (+) khi coù ít nhaát 1 trong 3 thöû nghieäm (+). Ñieàu trò tieät tröø H. pylori Phaùc ñoà OAC (O: Omeprazole - Losec®, A: Amoxicillin vaø C: Clarithromycin - Klacid®) vôùi lieàu O20mgA1000mgC500mg x 2 laàn / ngaøy x 7 ngaøy. Ñieàu trò tieáp theo baèng Losec 20mg/ngaøy x 3 tuaàn ñoái vôùi thuûng loeùt taù traøng vaø 5 tuaàn ñoái vôùi thuûng loeùt daï daøy. Nhöõng tröôøng hôïp tieät tröø thaát baïi hoaëc taùi nhieãm H. pylori , beänh nhaân ñöôïc ñieàu trò baèng phaùc ñoà 4 thuoác OBMT (O: Omeprazole, B: Colloidal Bismuth Subcitrate, M: Metronidazole, T: Tetracyciline) vôùi lieàu O20mgBB240mgM500mgT1000mg x 2 laàn / ngaøy x 7 ngaøy. Nhöõng tröôøng hôïp loeùt chöa laønh hoaëc loeùt taùi phaùt ñöôïc ñieàu trò tieáp tuïc vôùi Losec . Caû hai tröôøng hôïp tieät tröø thaát baïi / taùi nhieãm vaø taùi phaùt, sau ñieàu trò ñeàu ñöôïc ñaùnh giaù baèng noäi soi DD-TT cho ñeán khi tieät tröø thaønh coâng vaø loeùt laønh. ® Ñaùnh giaù keát quaû baèng noäi soi DD-TT. Sau > 2 thaùng: tyû leä laønh seïo vaø tieät tröø H. pylori . Sau > 1 28 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 naêm vaø sau 5 naêm: tyû leä loeùt taùi phaùt / can thieäp phaãu thuaät laïi vaø taùi nhieãm H. pylori . Ñaùnh giaù tieät tröø vaø taùi nhieãm H. pylori döïa treân maãu moâ sinh thieát nieâm maïc daï daøy laáy trong luùc noäi soi, laøm hai thöû nghieäm Urease vaø moâ beänh hoïc. BN ñöôïc coi laø tieät tröø thaát baïi hoaëc taùi nhieãm H. pylori khi coù ít nhaát 1 trong 2 thöû nghieäm döông tính. Trong coâng trình naøy vaø vôùi hoaøn caûnh thöïc teá ôû Vieät Nam, chuùng toâi chöa coù ñuû ñieàu kieän ñeå xaùc ñònh moät taùi nhieãm hay taùi phaùt H. pylori. Xin ñöôïc goïi chung laø taùi nhieãm H. pylori . Quaûn lyù hoà sô vaø xöû lyù soá lieäu baèng phaàn meàm SPSS 9.05 vôùi pheùp kieåm χ2. KEÁT QUAÛ 111 BN thuûng loeùt DD-TT coù H. pylori (+), sau khaâu thuûng vaø ñieàu trò tieät tröø H. pylori baèng phaùc ñoà OAC. BN ñöôïc theo doõi vaø ñaùnh giaù baèng noäi soi DD- TT sau 2 thaùng, sau > 1 naêm vaø sau 5 naêm. Thôøi gian vaø soá BN theo doõi ñöôïc ôû Baûng 1. Baûng 1: Tyû leä theo doõi baèng noäi soi DD-TT Thôøi gian trung bình Soá BN Tyû leä % Sau > 2 thaùng (n=111) - 107 96,4 Sau > 1 naêm 13,6 ± 1,1 95 85,6 Sau 5 naêm 59,9 ± 0,91 62 55,9 Tyû leä laønh seïo oå loeùt thuûng hoaëc chöa laønh / loeùt taùi phaùt vaø tyû leä tieät tröø thaønh coâng hoaëc thaát baïi / taùi nhieãm H. pylori ôû Baûng 2. Baûng 2: Keát quaû phaãu thuaät khaâu thuûng loeùt DD-TT keát hôïp vôùi ñieàu trò tieät tröø H. pylori Keát quaû noäi soi Keát quaû tieät tröø H. pylori Thôøi gian vaø soá BN theo doõi Loeùt laønh Chöa laønh / loeùt taùi phaùt Thaønh coâng Thaát baïi / taùi nhieãm Sau > 2 thaùng (n=107) 99 (92,5%) 8 (7,5%) 102 (95,3%) 5 (4,7%) Sau > 1 naêm (n=95) 88 (92,6%) 7 (7,4%) 79 (83,2%) 16 (16,8%) Sau 5 naêm (n=62) 56 (90,3%) 6 (9,7%) 40 (64,5%) 22 (35,5%) Nhöõng tröôøng hôïp loeùt chöa laønh sau > 2 thaùng hoaëc loeùt taùi phaùt sau > 1 naêm ñöôïc ñieàu trò tieät tröø baèng phaùc ñoà 4 thuoác, vaø sau 5 naêm baèng phaùc ñoà OAC neáu H. pylori (+). Ñieàu trò khaùng tieát neáu H. pylori (-). Nhöõng tröôøng hôïp tieät tröø thaát baïi sau > 2 thaùng baèng phaùc ñoà OAC hoaëc taùi nhieãm H. pylori sau > 1 naêm ñöôïc ñieàu trò vôùi phaùc ñoà 4 thuoác, vaø sau 5 naêm baèng phaùc ñoà OAC. Keát quaû cuoái cuøng ôû thôøi ñieåm theo doõi sau > 2 thaùng vaø sau > 1 naêm, taát caû beänh nhaân ñeàu laønh oå loeùt vaø tieät tröø H. pylori thaønh coâng trong 100% tröôøng hôïp. Lieân quan giöõa loeùt chöa laønh sau > 2 thaùng vaø loeùt taùi phaùt sau > 1 naêm, 5 naêm vôùi keát quaû tieät tröø H. pylori thaát baïi sau 2 thaùng vaø taùi nhieãm H. pylori sau > 1 naêm, 5 naêm ñöôïc neâu leân ôû Baûng 3. Baûng 3: Keát quaû noäi soi DD-TT vaø vai troø cuûa nhieãm H. pylori Keát quaû noäi soi vaø thôøi gian theo doõi Soá BN Tieät tröø thaát baïi / taùi nhieãm H. pylori * Giaù trò P** Sau > 2 thaùng (n=107) Loeùt laønh Loeùt chöa laønh 99 8 3 (3%) 2 (25%) 0,005 Sau > 1 naêm (n=95) Loeùt laønh Loeùt taùi phaùt 88 7 12 (13,6%) 4 (57,1%) < 0,005 Sau 5 naêm (n=62) Loeùt laønh Loeùt taùi phaùt 56 6 19 (33,9%) 3 (50%) 0,434 * Tieät tröø H. pylori thaát baïi sau > 2 thaùng baèng phaùc ñoà OAC. Taùi nhieãm H. pylori ñöôïc ñaùnh giaù sau ñieàu trò (keå caû nhöõng tröôøng hôïp tieät tröø thaát baïi ñöôïc ñieàu trò thaønh coâng vôùi phaùc ñoà 4 thuoác) ôû thôøi ñieåm sau > 1 naêm. ** Giaù trò P (pheùp kieåm χ2) ñöôïc duøng ñeå so saùnh lieân quan giöõa tyû leä tieät tröø / taùi nhieãm H. pylori vôùi keát quaû loeùt laønh / loeùt chöa laønh hoaëc laø loeùt taùi phaùt. Lieân quan giöõa caùc yeáu toá trong thuûng loeùt DD- TT vôùi keát quaû noäi soi ôû Baûng 4. 29 Baûng 4: Keát quaû noäi soi DD-TT vaø caùc yeáu toá Keát quaû laønh seïo hoaëc loeùt taùi phaùt (P*)Caùc yeáu toá Sau 2 thaùng Sau >1 naêm Sau 5 naêm Vò trí loeùt thuûng (daï daøy / taù traøng) 0,626 0,754 0,638 Ñaëc ñieåm loeùt thuûng (non / xô chai) 0,334 0,446 0,435 Kích thöôùc loã thuûng 0,471 0,424 0,578 Tieàn söû chaûy maùu hoaëc thuûng 0,194 0,888 0,895 Röôïu, thuoác laù 0,001 0,990 0,837 * Giaù trò P (pheùp kieåm χ2) ñöôïc duøng ñeå phaân tích, so saùnh söï lieân quan giöõa caùc yeáu toá vôùi keát quaû loeùt laønh hoaëc loeùt taùi phaùt. BAØN LUAÄN Khaâu thuûng keát hôïp ñieàu trò baèng thuoác khaùng tieát Keå töø khi xuaát hieän caùc thuoác khaùng tieát - nhoùm khaùng thuï theå H2 giöõa thaäp nieân nhöõng naêm 70 vaø nhoùm öùc cheá bôm proton vaøo ñaàu nhöõng naêm 80(13), caùc taùc giaû ñaõ keát hôïp ñieàu trò vôùi thuoác khaùng tieát sau khaâu thuûng. Theo Sevvel(10), ñieàu trò vôùi Ranitidine coù tyû leä loeùt taùi phaùt sau 6 thaùng laø 33% vaø theo Ng(7), ñieàu trò vôùi Omeprazole, loeùt taùi phaùt qua theo doõi 1 naêm laø 38,1%. Nhö vaäy sau khaâu thuûng ñieàu trò vôùi thuoác khaùng tieát, loeùt taùi phaùt coù giaûm nhöng tyû leä naøy vaãn coøn khaù cao: 33-38,1%. Nhieãm H. pylori trong thuûng loeùt DD-TT Trong 115 BN cuûa chuùng toâi ñöôïc ñöa vaøo nghieân cöùu, tyû leä H. pylori (+) laø 96,5% (111/115). Theo caùc taùc giaû khaùc, tyû leä nhieãm H. pylori ñöôïc neâu leân ôû Baûng 5. Baûng 5: Nhieãm H. pylori trong thuûng loeùt DD-TT Taùc giaû Soá BN Thuûng loeùt** Chaån ñoaùn H. pylori Tyû leä % nhieãm H. pylori Gisbert(3) 16 DD-TT Test thôû Urease 86* Kate(6) 202 TT Huyeát thanh 73 Ng(7) 73 TT Giaûi phaãu beänh 80* Sebastian(9) 29 DD-TT Test thôû Urease 83 Chuùng toâi(12,13,14) 111 DD-TT Urease Test, huyeát thanh, giaûi phaãu beänh 96,5 * Loaïi tröø beänh nhaân duøng NSAIDs (thuoác khaùng vieâm khoâng Steroid) ** DD-TT: daï daøy-taù traøng; TT: taù traøng. Nhö vaäy trong thuûng loeùt DD-TT, tyû leä nhieãm H. pylori töø 73-96,5%, ñieàu trò tieät tröø H. pylori sau khi giaûi quyeát bieán chöùng thuûng laø vieäc laøm caàn thieát(6,7,9,11,12,13,14). Laønh oå loeùt thuûng vaøvai troø cuûa tieät tröø H. pylori trong thuûng loeùt DD-TT Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi treân 111 BN thuûng loeùt DD-TT coù H. pylori (+), theo doõi ñöôïc sau >2 thaùng laø 96,4%. Keát quaû ñaùnh giaù qua noäi soi: laønh oå loeùt laø 92,5% vaø loeùt chöa laønh laø 7,5%. 8 BN loeùt chöa laønh: 6 tieät tröø thaønh coâng heát H. pylori ñöôïc ñieàu trò tieáp tuïc baèng thuoác khaùng tieát töø 2 ñeán 5 thaùng vaø 2 coøn H. pylori ñieàu trò baèng phaùc ñoà 4 thuoác trong 1 tuaàn. Keát quaû cuoái cuøng taát caû BN ñeàu laønh vaø tieät tröø thaønh coâng trong 100% tröôøng hôïp. Keát quaû tieät tröø H. pylori thaønh coâng laø 95,3% vaø thaát baïi laø 4,7%. Chuùng toâi nhaän thaáy coù söï lieân quan giöõa laønh oå loeùt vaø tieät tröø H. pylori thaønh coâng (P = 0,005). 5 BN tieät tröø thaát baïi (3 loeùt laønh vaø 2 chöa laønh), tieáp tuïc ñieàu trò baèng phaùc ñoà 4 thuoác, keát quaû cuoái cuøng ñeàu laønh vaø tieät tröø thaønh coâng H. pylori. Trong nghieân cöùu cuûa Ng(7), BN sau khaâu thuûng loeùt taù traøng ñöôïc ñieàu trò baèng phaùc ñoà 4 thuoác, keát quaû sau 2 thaùng laønh oå loeùt laø 82,4% vaø tieät tröø H. pylori thaønh coâng laø 84,3%. Tyû leä tieät tröø H. pylori ñieàu trò vôùi Omeprazole laø 16,7% so vôùi 84,3% ñieàu trò baèng phaùc ñoà 4 thuoác (P < 0,01). Theo Kate(6), 124 BN theo doõi 2 thaùng ñöôïc chia thaønh hai nhoùm: nhoùm (1) 60 BN ñieàu trò vôùi Ranitidine vaø nhoùm (2) 64 BN ñieàu trò vôùi phaùc ñoà 4 thuoác. Tyû leä tieät tröø H. pylori laàn löôït giöõa hai nhoùm laø 57% so vôùi 80% (P = 0,01). Tuy nhieân taùc giaû khoâng neâu chính xaùc tyû leä laønh hoaëc loeùt chöa laønh giöõa hai nhoùm. Vai troø cuûa H. pylori vaø loeùt taùi phaùt Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, theo doõi baèng noäi soi DD-TT sau > 1 naêm vôùi thôøi gian trung bình laø 13,6 ± 1,1 thaùng, tyû leä theo doõi ñöôïc laø 85,6%. Theo doõi 5 naêm vôùi thôøi gian trung bình laø 59,9 ± 0,91 thaùng, tyû leä theo doõi ñöôïc laø 55,9%. Keát quaû laønh seïo 30 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 sau > 1 naêm laø 92,6% so vôùi 90,3% sau 5 naêm. Tyû leä loeùt taùi phaùt laø 7,4% so vôùi 9,7% sau 5 naêm.. Tyû leä taùi nhieãm H. pylori sau > 1 naêm laø 16,8% so vôùi 35,5% sau 5 naêm. Lieân quan giöõa loeùt taùi phaùt vaø taùi nhieãm H. pylori theo doõi sau 1 naêm coù yù nghóa thoáng keâ (P < 0,005) vaø sau thôøi gian 5 naêm (P = 0,434). Tyû leä taùi nhieãm H. pylori laø khaù cao sau 5 naêm theo doõi, theo chuùng toâi coù theå do: (1) BN theo doõi vôùi khoaûng thôøi gian daøi (gaàn 4 naêm tính töø laàn noäi soi sau > 1 naêm) khoâng ñöôïc ñieàu trò tieáp tuïc; (2) Ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi, BN haàu heát laø noâng daân hoaëch laøm ngheà töï do, ñieàu kieän veä sinh moâi tröôøng (thöùc aên, nöôùc uoáng) aûnh höôûng ñeán tyû leä laây nhieãm / taùi nhieãm H. pylori . Theo Kate vaø coäng söï(6), ôû 60 BN hoài cöùu theo doõi hôn 5 naêm sau moå khaâu thuûng loeùt taù traøng, trong tröôøng hôïp loeùt taùi phaùt nhieãm H. pylori laø 90% so vôùi 19% ôû nhoùm loeùt laønh (P < 0,0001). Treân 202 BN nghieân cöùu tieàn cöùu, sau moå khaâu thuûng theo doõi 18 thaùng, nhoùm (1) ñieàu trò vôùi Ranitidine vaø nhoùm (2) ñieàu trò vôùi phaùc ñoà 4 thuoác, tyû leä nhieãm H. pylori laø 76% ôû nhoùm loeùt taùi phaùt cao hôn so vôùi 38% khoâng loeùt taùi phaùt (P = 0,029). Theo doõi ñeán 24 thaùng, ôû nhoùm loeùt taùi phaùt, nhieãm H. pylori laø 86% so vôùi 42% ôû nhoùm loeùt laønh (P = 0,08). Theo Ng vaø coäng söï(7), treân 104 BN thuûng loeùt taù traøng ñöôïc chia laøm hai nhoùm: nhoùm (1) ñieàu trò vôùi Omeprazole vaø nhoùm (2) ñieàu trò H. pylori baèng phaùc ñoà 4 thuoác. Qua theo doõi 1 naêm, tyû leä loeùt taùi phaùt ôû nhoùm ñieàu trò vôùi Omeprazole laø 38,1% so vôùi 4,7% ñieàu trò tieät tröø H. pylori . Taùc giaû keát luaän sau khaâu thuûng loeùt taù traøng, ñieàu trò tieät tröø H. pylori coù yù nghóa ngaên ngöøa loeùt taùi phaùt vaø phaãu thuaät trieät caên coù theå khoâng coøn caàn thieát. Gisbert vaø coäng söï(2), qua phaân tích toång quan caùc coâng trình nghieân cöùu cuûa caùc taùc giaû treân theá giôùi, taùc giaû ñaõ ñöa ra khuyeán caùo veà vai troø cuûa nhieãm H. pylori coù lieân quan ñeán loeùt taùi phaùt sau phaãu thuaät loeùt DD-TT. Ñieàu trò tieät tröø H. pylori thaønh coâng ngoaøi vieäc chöõa laønh beänh loeùt, quan troïng hôn coøn coù khaû naêng ngaên ngöøa vaø giaûm tyû leä loeùt taùi phaùt. Caùc taùc giaû Kate(6), Ng(7) vaø theo chuùng toâi, nhieãm H. pylori coù lieân quan ñeán loeùt taùi phaùt ôû thôøi ñieåm theo doõi 12-18 thaùng, khi thôøi gian theo doõi daøi hôn, nhieãm H. pylori coù theå khoâng lieân quan do tình traïng laây nhieãm / taùi nhieãm coøn phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá maø ñaëc bieät laø ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi vaø veä sinh moâi tröôøng... Ñieåm chuù yù vaø quan troïng nhaát trong coâng trình nghieân cöùu cuûa chuùng toâi laø sau phaãu thuaät khaâu thuûng loeùt DD-TT keát hôïp ñieàu trò tieät tröø H. pylori , qua theo doõi beänh nhaân lieân tuïc ñeán thôøi gian 5 naêm, tyû leä loeùt taùi phaùt laø 9,7% vaø khoâng coù beänh nhaân naøo phaûi can thieäp phaãu thuaät laïi ñeå ñieàu trò beänh loeùt. KEÁT LUAÄN Khaâu loã thuûng laø phöông phaùp ñieàu trò chuû yeáu bieán chöùng thuûng loeùt DD-TT. Qua theo doõi vôùi thôøi gian 5 naêm, ñieàu trò tieät tröø H. pylori sau khaâu thuûng coù khaû naêng chöõa laønh beänh loeùt, ñoàng thôøi haïn cheá ñöôïc tyû leä loeùt taùi phaùt. Trong coâng trình naøy, ñieàu quan troïng laø khoâng coù beänh nhaân naøo phaûi can thieäp phaãu thuaät laïi ñeå ñieàu trò beänh loeùt. Khaâu thuûng keát hôïp vôùi tieät tröø H. pylori laø söï keát hôïp giöõa hai phöông phaùp ñieàu trò Ngoaïi - Noäi khoa, vöøa coù yù nghóa khoa hoïc vaø vöøa coù yù nghóa thöïc tieãn coù theå giuùp cho caùc phaãu thuaät vieân trong thöïc haønh, khi thuûng loeùt DD-TT vaãn coøn laø bieán chöùng naëng vaø thöôøng gaëp trong caáp cöùu Ngoaïi khoa Tieâu hoùa. Trong khi chôø ñôït coù ñöôïc vaccin chuûng ngöøa H. pylori , ñeå traùnh vaø haïn cheá laây nhieãm hoaëch taùi nhieãm H. pylori , caàn löu yù ñeán ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi vaø veä sinh moâi tröôøng (nöôùc uoáng, thöùc aên...). TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1 Ñoã Ñöùc Vaân. Keát quaû ñieàu trò phaãu thuaät oå loeùt taù traøng thuûng trong caáp cöùu taïi BV. Vieät Ñöùc (Thoáng keâ 2481 tröôøng hôïp trong 31 naêm 1960-1990). Ngoaïi Khoa 1995; 9: 32-9. 2 Gisbert JP, Pajares JM. Helicobacter pylori infection and perforated peptic ulcer. Prevalence of the infection and role of antimicrobial treatment. Helicobacter 2003; 8: 159-67. 3 Gisbert JP, Legido J, García-Sans, Pajares JM. Helicobacter pylori and perforated peptic ulcer. Prevalence of the infection and role of non- steroidal anti- inflammatory drugs. Digestive and Liver Disease 2004; 36: 116-20. 31 4 Jarrett F, Donaldson GA. The ulcer diathesis in perforated duodenal ulcer disease. Experience with 252 patients during a twenty - five year period. Am J Surg 1972; 123: 406-10. 9 Sebastian M, Chandran VPP, Elashaal YIM, Sim AJW. Helicobacter pylori infection in perforated peptic ulcer disease. Br J Surg 1995; 82: 360-2. 10 Sevvel S, Ananthakrishnan N, Kate V. Role of histamine - 2 receptor antagonists after simple closure of perforated duodenal ulcer - a double blind randomized, controled study. Trop. Gastroenterol 1996; 17: 227-9. 5 Jordan GL, DeBakey ME, Duncan JM. Surgical management of perforated peptic ulcer. Ann Surg 1974; 5: 628-33. 6 Kate V, Ananthakrishnan N, Badrinath. Effect of Helicobacter pylori eradication on the ulcer recurrence rate after simple closure of perforated duodenal ulcer: retrospetive and prospective randomied controlled studies. Br J Surg 2001; 88: 1054-58. 11 Stabile BE. Redefining the role of surgery for perforated duodenal ulcer in the Helicobacter pylori era. Ann Surg 2000; 231: 159-60. 12 Traàn Thieän Trung. Keát quaû phaãu thuaät khaâu thuûng loeùt daï daøy - taù traøng keát hôïp vôùi ñieàu trò tieät tröø Helicobacter pylori. Luaän aùn Tieán só Y hoïc. Ñaïi hoïc Y Döôïc TP. Hoà Chí Minh 2001. 7 Ng EKW, Lam YH, Sung JJY, Yung MY, To KF, et al. Eradication of Helicobacter pylori prevents recurrence of ulcer after simple closure of duodenal ulcer perforation - Randomized controlled trial. Ann Surg 2000; 231: 153-8. 13 Traàn Thieän Trung. Vieâm loeùt daï daøy - taù traøng vaø vai troø cuûa Helicobacter pylori. Nhaø xuaát baûn Y hoïc 2002. 8 Nguyeãn Ñình Hoái. Beänh lyù phaãu thuaät daï daøy taù traøng. Nhaø xuaát baûn Haäu Giang 1989. 14 Tran TT, Quandalle P. Traitement des perforations d’ulceøre gastroduodeùnal par suture simple suivie de l’eùradication de Helicobacter pylori. Ann Chir 2002; 127: 32-4. 32