Hợp tác với cha mẹ trong giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật ở trường mầm non

JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: 10.18173/2354-1075.2015-0220 Educational Sci., 2015, Vol. 60, No. 8C, pp. 25-30 This paper is available online at HỢP TÁC VỚI CHA MẸ TRONG GIÁO DỤC HÒA NHẬP TRẺ KHUYẾT TẬT Ở TRƯỜNG MẦM NON Bùi Thị Lâm Khoa Giáo dục Đặc biệt, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Hợp tác với cha mẹ là một kĩ năng quan trọng của giáo viên mầm non trong giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật ở trường mầm non. Nội dung bài báo này đề cập đến các biện pháp giúp giáo viên hợp tác tốt với cha mẹ trẻ nhằm đáp ứng các nhu cầu cá nhân của từng trẻ. Các biện pháp bao gồm: hiểu gia đình trẻ, duy trì giao tiếp thường xuyên với cha mẹ trẻ, tăng cường sự tham gia của cha mẹ vào các hoạt động ở trường mầm non, cung cấp thông tin về chăm sóc- giáo dục trẻ cho cha mẹ. Từ khóa: Giáo dục hòa nhập, hợp tác với cha mẹ, trẻ khuyết tật, trường mầm non. 1. Mở đầu Cha mẹ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo dục và phát triển trẻ em đặc biệt ở độ tuổi mầm non. Ngày nay, vấn đề củng cố vai trò của cha mẹ và tạo những điều kiện cần thiết để thực hiện những nhiệm vụ giáo dục gia đình cho trẻ mầm non đang rất được quan tâm. Cả lí thuyết và thực tiễn đều cho thấy rằng: nền tảng cho sự thành công của chương trình giáo dục mầm non cho trẻ khuyết tật là sự quan tâm, cộng tác của gia đình, là sự kiên trì, nỗ lực không ngừng của các bậc cha mẹ và những người thân của trẻ [6]. Trường mầm non muốn thực hiện mục tiêu chăm sóc và giáo dục trẻ phát triển toàn diện cần phải dựa vào gia đình, phối hợp chặt chẽ với cha mẹ trẻ. Trong đề án phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2006- 2015 đã xác định: ”Việc chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non phải được thực hiện với sự phối hợp, gắn kết chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội” [3]. Nhiệm vụ phối hợp với gia đình trong chăm sóc, giáo dục trẻ cũng đã được quy định tại Điều lệ Trường mầm non [1]. Sự xuất hiện của trẻ khuyết tật trong gia đình có thể làm cho cha mẹ trẻ phải trải qua những cảm xúc khác nhau. Trẻ em và cha mẹ trẻ không khuyết tật cũng có nhiều quan điểm, cảm xúc khác nhau với sự có mặt của trẻ khuyết tật trong lớp học. Tất cả những điều này đều ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa giáo viên với các cha mẹ trẻ em trong môi trường giáo dục hòa nhập. Do vậy, đòi hỏi giáo viên làm việc trong các lớp hòa nhập cần hiểu và có một số kĩ năng làm việc với cha mẹ trẻ trong các lớp học đa dạng. Giáo viên không chỉ cần phối hợp chặt chẽ với cha mẹ trẻ khuyết tật mà còn cần phối hợp tốt với cả cha mẹ các trẻ em khác, giải quyết mối quan hệ hài hòa giữa cha mẹ trẻ khuyết tật và các cha mẹ khác. Hiện nay, đã có một số nghiên cứu về sự hợp tác giữa cha mẹ và giáo viên trong giáo dục trẻ em nói chung và trẻ khuyết tật nói riêng của các tác giả Karen Kearns, Đỗ Thị Thảo,... [5, 7]. Tuy Ngày nhận bài: 20/7/2015. Ngày nhận đăng: 15/9/2015. Liên hệ: Bùi Thị Lâm, e-mail: lambt@hnue.edu.vn 25 Bùi Thị Lâm nhiên, vẫn thiếu các chỉ dẫn cụ thể cho giáo viên mầm non trong hợp tác với các cha mẹ trẻ em, giải quyết các tình huống xảy ra trong mối quan hệ với cha mẹ trẻ và các cha mẹ với nhau trong môi trường giáo dục hòa nhập. Vấn đề này cần được nghiên cứu và đưa ra các chỉ dẫn giúp giáo viên thực hiện tốt hơn vai trò của mình trong quá trình hợp tác với cha mẹ. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Khái niệm hợp tác với cha mẹ trẻ Hợp tác là cùng nhau thực hiện một kế hoạch và cùng đi đến một mục đích [2]. Sự hợp tác giữa giáo viên và cha mẹ trong chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non hòa nhập là cùng nhau làm việc, chia sẻ thông tin giữa giáo viên và cha mẹ vì một mục đích chung là chăm sóc, giáo dục trẻ trong môi trường giáo dục hòa nhập ở trường mầm non. Sự hợp tác giữa giáo viên và cha mẹ trong chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non hòa nhập mang tính hai chiều: cha mẹ đóng góp, tham gia vào các hoạt động, hợp tác, chia sẻ trách nhiệm chăm sóc, giáo dục trẻ, chia sẻ thông tin cho giáo viên, nhà trường. Giáo viên và nhà trường tạo điều kiện cho cha mẹ có cơ hội phối hợp với nhà trường, chia sẻ thông tin, tư vấn bồi dưỡng nâng cao kiến thức, kĩ năng giáo dục trẻ cho cha mẹ. Sự hợp tác giữa giáo viên với cha mẹ trẻ là điều kiện thuận lợi tạo sự thống nhất về mục tiêu, nội dung và phương pháp, biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ, mang lại lợi ích cho trẻ em, gia đình, trường mầm non và cộng đồng. Sự hợp tác chặt chẽ giữa giáo viên và cha mẹ giúp trẻ nhận được sự giáo dục phù hợp với đặc điểm cá nhân, có cách tiếp cận tích cực với nhà trường, tự tin vào giá trị của bản thân và nâng cao kết quả học tập, phát triển. 2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hợp tác với cha mẹ trẻ ở trường mầm non hòa nhập Trường mầm non hòa nhập với sự đa dạng về đối tượng trẻ em dẫn đến sự đa dạng về cha mẹ và các yếu tố ảnh hưởng đến sự hợp tác, trong đó bao gồm các yếu tố chính là: - Nhận thức của cha mẹ về vai trò của giáo dục trẻ em trong những năm đầu đời, các cha mẹ nhận thức tốt về vai trò của giáo dục trẻ sẽ quan tâm hơn đến con cái và các vấn đề ở trường. - Nghề nghiệp, công việc của cha mẹ có thể phản ánh mối quan hệ, thái độ, giá trị và niềm tin vào tác động của giáo dục và mối quan hệ với giáo viên. - Hoàn cảnh sống của gia đình trẻ, các gia đình có hoàn cảnh éo le họ có thể gặp một số khó khăn trong chia sẻ thông tin, sự cởi mở trong mối quan hệ với giáo viên. - Mức độ ưu tiên, sự kì vọng của cha mẹ vào trẻ. Các bậc cha mẹ có sự kì vọng vào sự phát triển của trẻ sẽ nỗ lực hỗ trợ để giúp trẻ đạt được các mục tiêu đã đặt ra. - Ngôn ngữ, khi giáo viên và cha mẹ trẻ không sử dụng cùng một ngôn ngữ sẽ ảnh hưởng đến việc giao tiếp, hiểu và chia sẻ thông tin. - Sự chấp nhận của cha mẹ đối với khuyết tật của con mình và sự chấp nhận của các cha mẹ trẻ bình thường đối với trẻ khuyết tật. - Mối quan tâm của cha mẹ đối với trẻ khuyết tật ở lớp, trường mầm non. Trong các yếu tố trên thì mối quan tâm của cha mẹ trẻ là yếu tố có ảnh hưởng quan trọng đến sự hợp tác giữa cha mẹ với giáo viên. Ở lớp mầm non có nhiều nhóm cha mẹ khác nhau, tuy nhiên trong môi trường giáo dục hòa nhập có thể chia thành hai nhóm chính đó là cha mẹ trẻ không khuyết tật và cha mẹ trẻ khuyết tật. Đây là hai nhóm cha mẹ có các nhu cầu và mối quan tâm khác 26 Hợp tác với cha mẹ trong giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật ở trường mầm non nhau khi đưa con đến trường. Đối với cha mẹ trẻ không khuyết tật, điều họ quan tâm nhất là con họ ở lớp như thế nào, trẻ có ăn uống được không, trẻ có tham gia các hoat động cùng các bạn không, giáo viên đối xử với trẻ như thế nào? Nhìn chung, những cha mẹ của trẻ bình thường không quá quan tâm đến việc có mặt của trẻ khuyết tật trong lớp. Tuy nhiên, họ cũng có thể có một vài vấn đề quan tâm như con họ có thể học những hành vi không phù hợp từ các trẻ khuyết tật, thời gian của giáo viên dành cho con họ, trẻ khuyết tật có thể làm đau con họ. Các vấn đề này nếu được giáo viên giải thích một cách bình tĩnh, có lí và khách quan, cha mẹ trẻ không khuyết tật cũng có thể nhận thấy những lợi ích thiết thực đối với con họ khi học cùng với trẻ khuyết tật. Cha mẹ trẻ khuyết tật thì khác, họ có thể phải trải qua các cảm xúc khác nhau khi có con khuyết tật như sự mặc cảm, cảm thấy có lỗi, ghen tị [6]... Những cảm xúc này có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa họ với con mình, với giáo viên và các cha mẹ trẻ em không khuyết tật. Cha mẹ trẻ khuyết tật thường có một số mối quan tâm đặc biệt đó là: khả năng tham gia của trẻ vào lớp học: Trẻ có tham gia được các hoạt động ở lớp không? Chương trình giáo dục có phù hợp với con họ không? Sự chấp nhận của những trẻ khác, trẻ có được chấp nhận ở lớp học không? những trẻ khác có trêu chọc con họ không; thời gian của giáo viên dành cho trẻ; sự tiến bộ và tương lai của trẻ. 2.3. Biện pháp hợp tác với cha mẹ trẻ trong giáo dục hòa nhập ở trường mầm non 2.3.1. Hiểu gia đình trẻ Để có được mối quan hệ hợp tác tốt với cha mẹ trẻ, trước hết giáo viên cần dành thời gian để tìm hiểu về gia đình trẻ và điều mà cha mẹ trẻ thực sự mong muốn. Mỗi gia đình trẻ là khác nhau, các ông bố, bà mẹ cũng rất khác nhau trong tính cách, nghề nghiệp, năng lực, sự sẵn sàng tham gia. . . Giáo viên cần nhận ra các thế mạnh của mỗi người về chuyên môn và năng lực để có thể phối kết hợp, thu hút họ tham gia có hiệu quả trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Tìm hiểu hoàn cảnh của các gia đình có thể dựa vào một số đặc điểm về văn hóa – xã hội: trình độ giáo dục của cha mẹ, vị trí của họ trong xã hội, đặc điểm phong tục, tập quán và lối sống gia đình; về kinh tế: nghề nghiệp của cha mẹ, điều kiện sống của gia đình; về vệ sinh: điều kiện ăn ở, nhà cửa, mức sống của gia đình; về số người trong gia đình và cơ cấu gia đình: số người cùng sống, có bao nhiêu thế hệ cùng sinh sống. Đối với gia đình trẻ khuyết tật cần tìm hiểu môi trường giáo dục trẻ tại gia đình, sự kì vọng của cha mẹ đối với trẻ. Hiểu gia đình của trẻ cũng có nghĩa là hiểu những giới hạn của gia đình trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Giáo viên cần biết được thực sự giới hạn của cha mẹ trẻ cả về kiến thức, thái độ và thực hành của cha mẹ trong chăm sóc, giáo dục trẻ, những điều kiện hỗ trợ từ môi trường gia đình cho trẻ. Đều này giúp đảm bảo những gợi ý của giáo viên cho cha mẹ trong làm việc với trẻ có thể dễ dàng đưa vào các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của gia đình, tìm kiếm những cách để giải quyết những hạn chế của gia đình. Tuy nhiên, giáo viên cần tôn trọng sự khác biệt về hoàn cảnh gia đình của các trẻ em trong lớp. 2.3.2. Duy trì giao tiếp thường xuyên với cha mẹ trẻ Duy trì giao tiếp thường xuyên với cha mẹ là một biện pháp quan trọng trong hợp tác với cha mẹ trẻ trong chăm sóc, giáo dục trẻ em lứa tuổi mầm non. Giao tiếp với cha mẹ là cơ sở để xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt, tạo sự tin cậy lẫn nhau với cha mẹ trẻ. Là một người giáo viên mầm non, điều quan trọng là phải biết giao tiếp, tạo mối quan hệ tốt với cha mẹ để cha mẹ hỗ trợ 27 Bùi Thị Lâm cùng mình đưa chất lượng chăm sóc trẻ đạt hiệu quả. Trong mối quan hệ hợp tác với cha mẹ trẻ, giáo viên không chỉ là người chủ động mà còn cần khuyến khích cha mẹ trẻ chủ động liên hệ với giáo viên thông qua quá trình giao tiếp với cha mẹ trẻ. Giáo viên nên duy trì liên lạc với cha mẹ trẻ càng nhiều càng tốt. Với bất cứ trẻ nào, giáo viên không nên chỉ liên lạc với cha mẹ khi trẻ có vấn đề. Giao tiếp của giáo viên với cha mẹ không phải khi nào cũng diễn ra tốt đẹp. Trong khi giao tiếp với cha mẹ, giáo viên cần đặt những câu hỏi thể hiện sự quan tâm thực sự của mình với những nhu cầu của đứa trẻ hơn là việc đổ lỗi hoặc chỉ trích cha mẹ đối với những vấn đề của trẻ. Chú trọng các hành vi tích cực của trẻ vì những hành vi tốt của trẻ làm cha mẹ vui, thích giao tiếp với giáo viên. Khi giao tiếp với cha mẹ trẻ khuyết tật, giáo viên cần tỏ thái độ tôn trọng, không phân biệt, không kì thị và định kiến với cha mẹ, chia sẻ cảm xúc với cha mẹ trẻ, hỗ trợ, động viên và thành thật với cha mẹ của trẻ Khi cha mẹ tiếp cận với giáo viên để phàn nàn, giáo viên nên thừa nhận tâm trạng của cha mẹ bằng cách biểu thị sự đồng cảm và nhạy cảm đối với quan điểm và trải nghiệm của cha mẹ, tránh phê phán hay lờ đi, lắng nghe và chấp nhận việc trình bày của cha mẹ song không nhất thiết phải đồng tình với họ, đưa cha mẹ tham gia vào việc tìm ra một số cách có thể để giải quyết được vấn đề hoặc các bên thống nhất được với nhau. Hỏi ý kiến của các giáo viên/ cán bộ quản lí khác về làm thế nào giải quyết được vấn đề. Giáo viên giao tiếp với cha mẹ thông qua nhiều hình thức khác nhau như: trò chuyện trực tiếp hàng ngày, cuộc họp, hội thảo; nói chuyện qua điện thoại; ghi sổ liên lạc, gửi thư điện tử, trang website, facebook; viết thông báo hay báo cáo cho cha mẹ trẻ; trang thông tin của nhà trường, gửi chương trình của trẻ về nhà để giúp cha mẹ biết con họ đang học kĩ năng gì . . . 2.3.3. Tăng cường sự tham gia của cha mẹ trẻ trong các hoạt động ở trường mầm non Tăng cường sự tham gia của cha mẹ vào các hoạt động ở trường mầm non là một biện pháp quan trọng để duy trì sự hợp tác cùng với giáo viên trong chăm sóc, giáo dục trẻ em. Sự tham gia của cha mẹ vào các hoạt động ở trường cũng giúp cha mẹ hiểu hơn công việc của giáo viên, hoạt động của trẻ, mối quan hẹ giữa các trẻ với nhau và an tâm hơn khi con ở trường. Để khuyến khích sự tham gia của cha mẹ giáo viên cần cụ thể hóa các vấn đề dựa trên tầm quan trọng đối với trẻ. Giáo viên có thể khuyến khích cha mẹ tham gia vào các hoạt động ở trường mầm non thông qua mời cha mẹ đến thăm và tham gia vào lớp học của con họ càng nhiều càng tốt. Đối với tất cả cha mẹ trẻ, các hoạt động dọn dẹp, sắp xếp lớp học, trang trí lớp học đặc biệt là góc địa phương trong lớp, trò chuyện với trẻ em về các ngành nghề, văn hóa, bài hát truyền thống của địa phương, cung cấp vật liệu làm đồ dùng, đồ chơi, tham gia vào các hội thi chế biến thức ăn cho trẻ, các sự kiện đặc biệt, trò chơi cho bố mẹ và con. . . là những cơ hội tốt để cha mẹ tham gia vào các hoạt động ở trường mầm non và hiểu hơn về trẻ em ở trường. Đối với cha mẹ trẻ khuyết tật, tham gia vào các hoạt động ở trường mầm non càng quan trọng hơn, đặc biệt tham gia vào các hoạt động can thiệp cá nhân cho trẻ. Điều quan trọng đối với giáo viên là không cần chỉ có kĩ năng tổ chức các hoạt động hỗ trợ cá nhân cho trẻ khuyết tật mà cần hướng dẫn để cha mẹ có thể tổ chức được cho trẻ tại gia đình. Cha mẹ có thể tham gia vào các giờ can thiệp cá nhân cho trẻ để học tập cách hướng dẫn cho trẻ tại gia đình, giúp cha mẹ đặt ra những mục tiêu phù hợp với trẻ. Để tăng cường sự tham gia của cha mẹ vào hoạt động can thiệp cá nhân cho trẻ khuyết tật thì cha mẹ cần được hướng dẫn các mục tiêu và nội dung và các phương pháp mà trẻ đang được can thiệp tại trường để về nhà cùng áp dụng và dạy con tại gia đình. Cha mẹ có thể tham gia một phần hoặc toàn bộ hoạt động can thiệp cá nhân cho trẻ khuyết tật. Cha mẹ 28 Hợp tác với cha mẹ trong giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật ở trường mầm non cũng có thể hỗ trợ về thời gian, công sức, đồ dùng đồ chơi cho giáo viên để chuẩn bị và thực hiện các hoạt động can thiệp cá nhân cho trẻ. 2.3.4. Cung cấp thông tin cho cha mẹ trẻ về chăm sóc giáo dục trẻ tại gia đình Kết nối việc học của trẻ ở trường với ở nhà, tiếp tục hướng dẫn trẻ học và chơi trong sinh hoạt hàng ngày tại nhà tác động lên phát triển của trẻ rất nhiều. Tuy nhiên, rất nhiều bậc cha mẹ chưa biết cách hướng dẫn, hỗ trợ việc học tập và phát triển cho trẻ tại gia đình. Mặt khác, phần lớn trẻ khuyết tật được sinh ra trong các gia đình có cha mẹ là người bình thường [4], vì vậy các bậc cha mẹ trẻ khuyết tật thiếu kiến thức, kinh nghiệm giáo dục trẻ. Việc hỗ trợ, hướng dẫn cho cha mẹ trẻ khuyết tật cách thức chăm sóc - giáo dục trẻ, tận dụng các hoạt động hàng ngày để phát triển cho trẻ sẽ giúp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ ở độ tuổi mầm non và là một phần quan trọng của các chương trình hỗ trợ gia đình trẻ khuyết tật. Các thông tin cần cung cấp cho cha mẹ trẻ bảo gồm vai trò của giáo dục cho trẻ mầm non, cách chăm sóc- giáo dục trẻ tại gia đình, các cơ hội chăm sóc- giáo dục trẻ hàng ngày tại gia đình, hướng dẫn trẻ thực hiện vệ sinh, thực hiện các kĩ năng tự phục vụ tại nhà, giao tiếp với trẻ. . . Có nhiều cách khác nhau để cung cấp thông tin cho cha mẹ trẻ, đó là cuocj trao đổi trực tiếp, các buổi nói chuyện chuyên đề hoặc tập huấn cho cha mẹ. Hãy giải thích cho cha mẹ một cách đơn giản, phù hợp với khả năng của họ. Một trong những hình thức phổ biến để cung cấp thông tin cho cha mẹ trẻ là cung cấp tài liệu cho cha mẹ. Tài liệu cung cấp cho cha mẹ có thể dưới nhiều hình thức khác nhau như sách hướng dẫn, các đoạn video, tài liệu giáo viên tự tìm kiếm hoặc thiết kế cho cha mẹ. Khi xây dựng và lựa chọn tài liệu cần lưu ý: nội dung của tài liệu cần được chọn lọc sao cho phù hợp với đối tượng cha mẹ mà tài liệu phục vụ, thông tin ngắn gọn, rõ ràng, sử dụng ngôn ngữ thông dụng, Có hình ảnh minh hoạ. Nhiều cha mẹ trẻ khuyết tật có thể kì vọng nhiều hơn so với khả năng thực tế của trẻ. Khi họ làm theo các hướng dẫn của giáo viên họ luôn mong muốn trẻ có sự tiến bộ tốt hơn và nếu trẻ không đạt được như mong đợi cha mẹ rất lo lắng và buồn rầu. Giáo viên muốn xoa dịu sự lo lắng của cha mẹ, đó là một điều rất tự nhiên. Tuy nhiên giáo viên cần biết chắc chắn những thông tin mình cung cấp cho cha mẹ trẻ. Hãy trấn an cha mẹ nhưng phải trung thực. Với một số câu hỏi về những vấn đề của trẻ mà giáo viên không biết như: Điều gì xảy ra với trẻ? Cuối năm nay trẻ có thể nói được như những trẻ khác chứ? Câu trả lời cho những câu hỏi này thường rất phức tạp và thiếu chắc chắn. Giáo viên hãy giúp cha mẹ tìm những nhà chuyên môn có thể trao đổi về những điều họ quan tâm như chuyên gia trị liệu lời nói, ngôn ngữ. Nhưng giáo viên có thể lí giải và chứng minh rằng cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển và giúp họ nhận ra nhiều khả năng mà họ có để dạy trẻ và nói với họ về những gì mà họ đã và đang làm tốt. 3. Kết luận Không ai có thể hiểu rõ một đứa trẻ tốt hơn cha mẹ của trẻ và họ cũng là những người có thể hỗ trợ tốt nhất trong sự phát triển toàn diện của trẻ đặc biệt ở độ tuổi mầm non. Khi cha mẹ được trang bị những kiến thức, kĩ năng và cam kết áp dụng những thực hành tích cực và hiệu quả, thì cha mẹ có thể hỗ trợ cho con mình đạt được mốc phát triển. Trong môi trường giáo dục hòa nhập, để đạt được các mục tiêu giáo dục, giáo viên và nhà trường cần phải dựa vào gia đình, hợp chặt chẽ với cha mẹ trẻ. Sự hợp tác giữa giáo viên và cha mẹ cần được xây dựng dựa trên sự thấu hiểu, chân thành, thương yêu và cảm thông. Duy trì, phát triển mối quan hệ hợp tác giữa giáo viên và cha mẹ là trách nhiệm và tự nguyện từ cả hai phía song vẫn luôn đòi hỏi giáo viên sáng tạo và linh hoạt trong quá trình giao tiếp, làm việc cùng cha mẹ. 29 Bùi Thị Lâm TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2008. Điều lệ trường mầm non (Ban hành kèm theo Quyết định số 14 /2008/QĐ-BGDĐT ngày 07 tháng 4 năm 2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) [2] Bộ Giáo dục & Đào tạo, 2013. Hợp tác với cha mẹ trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ. Tài liệu nâng cao năng lực giáo viên mầm non. [3] Chính phủ nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Quyết định số: 149/2006/QĐ - TTg về việc phê duyệt Dự án đầu tư chiến lược phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2006 - 2015. [4] Gargiulo R.M., Kilgo J.L., 2000. Young Children with Special Needs. Delmar Publishers. [5] Karen Kearns, 2010. The big picture: Working in Children’s Services Series. Pearson Publisher. [6] Raver, S.A., 2009. Early childhood special education, 0 - 8 years: Strategies for positive outcomes. New Jersey: Pearson Education. [7] Đỗ Thị Thảo, 2011. Sự cần thiết của việc phối hợp giữa giáo viên và cha mẹ trong can thiệp sớm trẻ tự kỉ lứa tuổi mẫu giáo. Kỉ yếu hội thảo khoa học “Giáo dục đặc biệt Việt Nam - Kinh nghiệm và triển vọng”. Nxb Đại học Sư phạm Hà Nội. ABSTRACT Cooperating with parents in preschools that include children with disabilities The ability to cooperate with parents is an important skill needed by preschool teachers in inclusive educational facilities that include children with disabilities. This article presents measures that can be followed to establish a positive relationship with children’s parents and an ability to work with them to ensure that the best possible care is provided for individual children. These measures include: understanding children’s families, regular communication with parents, involving parents in preschool activities and providing information to parents. Keywords: Inclusive education, cooperation with parents, children with disabilities, preschool. 30