Hiện trạng về hệ thống quản lý chất thải rắn của khu công nghiệp Tân Bình

CHÖÔNG 3 HIEÄN TRAÏNG VEÀ HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN CUÛA KCN TAÂN BÌNH 3.1 Giôùi thieäu KCN Taân Bình KCN Taân Bình thuoäc phöôøng Taây Thaïnh, Quaän Taân Phuù, Tp Hoà Chí Minh. Khu coâng nghieäp laø ñaàu moái quan troïng vôùi caùc tænh mieàn Taây vaø Ñoâng Nam Boä, coù vò trí raát thuaän lôïi; caùch trung taâm thaønh phoá 10km , caùch caûng Saøi Goøn 11km theo ñöôøng vaän chuyeån container, caùch xa loä vaønh ñai quoác loä 1A 600m, caùch quoác loä 22 khoaûng 400m vaø naèm caïnh saân bay Taân Sôn Nhaát. Phía Taây Baéc tieáp giaùp vôùi huyeän Bình Chaùnh vaø huyeän Hoùc Moân. Phía Taây Nam giaùp huyeän Bình Chaùnh. Phía Ñoâng laø ñöôøng Caùch Maïng Thaùng 8, ñöôøng Taây Thaïnh. Khu coâng nghieäp (KCN) Taân Bình laø KCN saïch duy nhaát naèm trong thaønh phoá, ñöôïc thaønh laäp theo Quyeát ñònh soá 65/TTg ngaøy 01/02/1997 cuûa thuû töôùng chính phuû vôùi qui moâ 151.2ha vaø ñaõ ñöôïc ñieàu chænh giaûm dieän tích xuoáng coøn 123,3 ha theo quyeát ñònh soá 3756/QÑ-UB ngaøy 30/07/2004 cuûa UBND Thaønh phoá Hoà Chí Minh (ñeå chuyeån sang dieän tích ñaát boá trí khu taùi boá trí cho daân). KCN Taân Bình ñöôïc chia laøm 4 nhoùm coâng nghieäp I, II, III, IV; vôùi toång dieän tích ñaát coâng nghieäp cho thueâ laïi laø 82,47 ha. Ngoaøi ra, ñeå phuïc vuï cho nhu caàu taùi ñònh cö cuûa Khu coâng nghieäp, Thuû Töôùng Chính Phuû cuõng ñaõ ban haønh quyeát ñònh soá 64/ TTg ngaøy 01/02/1997 cho pheùp ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh Khu phuï trôï nhaø ôû naèm caïnh Khu coâng nghieäp Taân Bình vôùi quy moâ 74ha. Theo quyeát ñònh 3756/QÑ-UB ngaøy 30/07/2004 cuûa UBND Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñieàu chænh taêng theâm dieän tích xaây döïng khu phuï trôï nhaø ôû ñeå phuïc vuï taùi ñònh cö cho KCN Taân Bình laø 22.9 ha. Caû hai döï aùn ñaàu tö treân ñeàu do Coâng ty Saûn xuaát Kinh doanh Xuaát Nhaäp khaåu Dòch Vuï vaø Ñaàu tö Taân Bình (TANIMEX) laøm chuû ñaàu tö. Tính ñeán nay, Khu coâng nghieäp Taân Bình ñaõ thu huùt ñöôïc 137 doanh nghieäp vaøo ñaàu tö vôùi toång dieän tích thueâ laø 77.1 ha, laáp ñaày 90% dieän tích coâng nghieäp cho thueâ laïi. Vôùi toång voán ñaàu tö ñaêng kí khoaûng 110 trieäu USD. Hieän coù khoaûng 103 doanh nghieäp ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng giaûi quyeát vieäc laøm cho khoaûng 12.000 lao ñoäng. Trong soá 137 doanh nghieäp (DN) coù: 26 DN 100% voán nöùôc ngoaøi; 7 doanh nghieäp lieân doanh 69 DN TNHH; 9 DN tö nhaân; 13 DN coå phaàn ; 13 DN nhaø nöôùc Baûng 3.1 Thoáng keâ soá löôïng caùc doanh nghieäp (ñang hoaït ñoäng) theo ngaønh ngheà STT NGAØNH SAÛN XUAÁT SL DN 1 Deät nhuoäm 3 2 Döôïc phaåm, hoaù chaát 8 3 Goã 3 4 In aán 4 5 Ñieän töû 5 6 Caùc ngaønh saûn xuaát maët haøng giaáy 5 7 Cô khí 6 8 Cheá bieán thöïc phaåm 15 9 Caùc ngaønh saûn xuaát maëc haøng nhöïa 16 10 May mặc 21 11 Caùc ngaønh saûn xuaát maët haøng kim loaïi 19 TOÅNG COÄNG 103 (Nguoàn : Toå moâi tröôøng – KCN Taân Bình –Baùo caùo quaûn lyù CTR trong KCN Taân Bình, thaùng 06/2006) Hình 3.1 Thoáng keâ soá löôïng caùc doanh nghieäp theo ngaønh ngheà 3.2 Tình hình thu gom vaän chuyeån vaø xöû lí Chaát thaûi raén taïi khu coâng nghieäp Taân Bình. 3.2.1 Hieän traïng phaùt thaûi Chaát thaûi raén taïi Khu coâng nghieäp Taân Bình bao goàm 2 loaïi: Chaát thaûi raén töø quaù trình saûn xuaát cuûa caùc nhaø maùy, xí nghieäp trong khu coâng nghieäp: loaïi chaát thaûi naøy raát ña daïng, tuøy thuoäc vaøo töøng loaïi coâng ngheä vaø töøng loaïi saûn phaåm, nhieàu loaïi coù theå coù tính chaát raát ñoäc haïi (theo thoáng keâ taïi KCN Taân Bình goàm hôn 10 ngaønh saûn xuaát khaùc nhau, trong ñoù chuû yeáu laø caùc ngaønh may maëc, caùc ngaønh saûn xuaát nhöõng maët haøng kim loaïi, caùc ngaønh saûn xuaát caùc maët haøng nhöïa vaø cheá bieán thöïc phaåm). Theo thoáng keâ töø keát quaû caùc ñôït phoái hôïp ñieàu tra khaûo saùt chaát thaûi cuûa tröôøng ÑH Khoa Hoïc Töï Nhieân, Sôû Taøi Nguyeân &Moâi Tröôøng vaø Hepza… soá lieäu chaát raén saûn xuaát töø moät soá nhaø maùy trong KCN Taân Bình nhö sau: Baûng 3.2 Soá lieäu chaát thaûi raén töø moät soá nhaø maùy trong KCN Taân Bình LOAÏI CTR Tấn CTRCN/ ngaøy Hoaù chaát 0,0135 Buïi 0.0224 Vaûi, gieû lau 0,1582 Al, inox, saét, theùp, caùc kim loaïi khaùc 0,3073 CTR khaùc 0,8348 Giaáy 0,1229 Nhôùt thaûi 0.0046 Nhöïa, cao su 1.6451 Toång coäng 3.1088 (Nguoàn: soá lieäu thoáng keâ ñöôïc töø 39 DN ñieån hình cho caùc ngaønh ngheà trong KCN Taân Bình, 2006) Baûng 3.3 Baûng döï tính khoái löôïng CTR cho 137 DN trong KCN Taân Bình : Loaïi CTR Taán/ ngaøy (39 DN) Taán/ngaøy (137 DN) Taán/naêm Tæ leä % Hoaù chaát 0,0135 0,047 17,309 0.43% Buïi 0.0224 0,078 28,734 0.72% Vaûi, gieû lau 0,1582 0,555 202,866 5.09% Nhoâm, inox, saét, theùp, caùc kl khaùc 0,3073 1,079 393,962 9.88% CTR khaùc 0,8348 2,933 1.070,41 26.855 Giaáy 0,1229 0,431 157.515 3.955 Nhôùt thaûi 0.0046 0,016 5,885 0.15% Nhöïa, cao su 1.6451 5,779 2.109,32 52.92% Toång coäng 3.1088 10,9205 3.986.02 100% 26.85% 9.89% 0.72% 5.09% 0.43% 3.95%% 0.15% 52,91% Hình 3.2 Baûng döï tính khoái löôïng CTR cho 124 DN trong KCN Taân Bình Chaát thaûi coâng nghieäp bao goàm chaát thaûi nguy haïi vaø chaát thaûi khoâng nguy haïi. Trong ñoù, chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh tuyø theo töøng ngaønh ngheà. Trong KCN Taân Bình, coù nhieàu DN thuoäc caùc ngaønh ngheà phaùt sinh nhieàu chaát thaûi nguy haïi nhö deät nhuoäm, xi maï, saûn xuaát giaáy, möïc in, thöïc phaåm. Sau ñaây laø danh saùch caùc loaïi chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh trong töøng ngaønh ngheà phoå bieán trong KCN Taân Bình. Baûng 3.4 thoáng keâ caùc loaïi CHTN trong KCN Taân Bình stt Loaïi hình Chaát thaûi nguy haïi Maõ haïng muïc Teân, thaønh phaàn chaát thaûi 1 Deät nhuoäm A3020 Daàu nhôùt caën, daàu nhôùt maùy A3020 Gieû lau dính daàu nhôùt A2010 Boùng ñeøn thaûi boû A1120 Buøn thaûi töø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi nhuoäm A4070 Möïc in, thuøng chöùa möïc in Caën sôn, thuøng chöùa sôn A4130 Bao bì, thuøng chöùa dính hoaù chaát 2 Döôïc phaåm A4010 Nguyeân lieäu quaù haïn söû duïng, hoùa chaát loûng A4010 Thuoác vuïn, keùm chaát löôïng, hö hoûng, quaù haïn duøng A4130 Bao bì chöùa nguyeân lieäu hoùa chaát, phuï gia, chaát choáng moác, aåm 3 Ñieän-ñieän töû A1180 Do maïch hö, sai quy caùch A3020 Daàu nhôùt maùy A3020 Gieû lau dính daàu nhôùt A3140 Dung moâi thaûi (traùng röûa bo maïch) A4130 Bao bì ñöïng hoùa chaát A1180 Boùng ñeøn caùc loaïi ñeøn hình caùc loaïi, tuï ñieän coù chöùa PCB (daàu bieán theá) A1120 Buøn töø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi (maï) 4 Giaáy vaø boät giaáy A1120 Buøn töø heä thoáng xöû lí nöôùc thaûi A3150 Nöôùc thaûi chöaù chlorolignin A3020 Daàu nhôùt thaûi Gieû lau dính daàu nhôùt A4130 Bao bì, thuøng chöùa hoùa chaát thaûi A4090 Hoùa chaát naáu boät giaáy thaûi, hoùa chaát taåy 5 Möïc in-in A4070 Möïc in thaûi A3140 Dung moâi (acetone, coàn, daàu hoâi, xaêng, xylen, toluen…) A4130 Bao bì nhöïa, can, thuøng ñöïng möïc, hoùa chaát A3020 Daàu nhôùt caën Gieû lau, bao tay dính möïc, daàu nhôùt, nilon dính möïc A1120 Buøn thaûi töø heä thoáng xöû lí nöôùc thaûi 6 May maëc A3140 Dung moâi taåy röûa (aceton) A3020 Daàu nhôùt thaûi Gieû lau, bao tay dính daàu nhôùt A2010 Boùng ñeøn hoûng A3050 Keo daùn dö thöøa 7 Thöïc phaåm 7.1 Thuûy haûi saûn Caù, möïc nhieãm khuaån gaây beänh A4130 Bao bì ñöïng hoùa chaát A3020 Daàu nhôùt caën Bao bì, gieû lau dính daàu nhôùt 7.1 Thöïc phaåm aên nhanh, aên lieàn Saûn phaåm keùm chaát löôïng A3040 Daàu chieân ñaõ qua söû duïng 7.3 Baùnh keïo, nöôùc giaûi khaùt A4150 Chaát taïo maøu, höông lieäu, chaát baûo quaûn quaù haïn söû duïng Saûn phaåm keùm chaát löôïng, quaù haïn söû duïng Nguyeân lieäu nhieãm naám moác 11 Xi maï A4050 Hoùa chaát thaûi(xyanua) A1040 Caën xi maï chöùa kim loaïi naëng AA1120 Buøn thaûi töø heä thoáng xöû lí nöôùc thaûi A4130 Bao bì: thuøng, can, nylon... dính hoaù chaát A3020 Daàu nhôùt caën Bao bì, gieû lau dính daàu nhôùt (Nguoàn : Toå moâi tröôøng – KCN Taân Bình –Baùo caùo quaûn lyù CTR trong KCN Taân Bình, thaùng 06/2006) Chaát thaûi sinh hoaït töø caùc khu haønh chính, dòch vuï, vaên phoøng cuûa caùc Nhaø maùy trong KCN. Löôïng chaát thaûi hieän nay vaøo khoaûng 30 taán/ngaøy (caên cöù soá lieäu thu gom cuûa Xí nghieäp KDDVTH). Tuy nhieân, do caùc Nhaø maùy trong KCN chöa phaân loaïi chaát thaûi raén sinh hoaït vaø chaát thaûi raén saûn xuaát neân coù theå coù söï laãn loän giöõa 2 loaïi. Ngoaøi ra, theo thoáng keâ hieän nay, KCN Taân Bình coù 31 DN saûn xuaát coù phaùt sinh chaát thaûi nguy haïi ñaùng keå thì chæ coù 10 DN coù ñaêng kyù chuû nguoàn thaûi chaát thaûi nguy haïi, coøn laïi 21 DN chöa ñaêng kyù chuû nguoàn thaûi chaát thaûi nguy haïi, do ñoù, toaøn boä löôïng chaát thaûi raén (raùc sinh hoaït, raùc coâng nghieäp nguy haïi vaø khoâng nguy haïi) cuûa 14 DN naøy ñeàu giao cho Xí nghiệp dịch vụ Tanimex thu gom. Töø ñoù, gaây trôû ngaïi cho giai ñoaïn xöû lyù tieáp theo vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. 3.2.2 Coâng taùc quaûn lí Quaûn lyù haønh chaùnh Kinh phí thu gom raùc thaûi: 160.000 ñoàng/ 01 thuøng 240 lít/thaùng (tröôøng hôïp doanh nghieäp söû duïng treân 2 thuøng thì töø thuøng thöù 2 seõ tính 130.000 ñoàng/ 01 thuøng 240lít – thaùng); 450.000 ñoàng/ 01thuøng 660 lít – thaùng (tröôøng hôïp doanh nghieäp söû duïng treân 2 thuøng töø thuøng thöù 2 seõ tính 400.000 ñoàng/ 01 thuøng 660lít – thaùng). Chaát thaûi trong KCN Taân Bình khoâng ñöôïc phaân loaïi bao goàm raùc thaûi sinh hoaït vaø chaát thaûi raén, soá löôïng thu gom bình quaân laø 30 taán/ngaøy (trong ñoù chaát thaûi sinh hoaït khoaûng 29,1 taán/ngaøy, chaát thaûi raén khoaûng 10,9 taán/ngaøy). Quaûn lyù kyõ thuaät Heä thoáng thu gom raùc thaûi: Hieän KCN Taân Bình ñaõ ñaàu tö 02 xe eùp raùc chuyeân duøng (01 xe troïng taûi 4 taán, 01 xe troïng taûi 8 taán ) vaø tieán haønh toå chöùc thu gom vaän chuyeån raùc thaûi cho caùc doanh nghieäp trong KCN Taân Bình. Khi caùc doanh nghieäp coù nhu caàu söû duïng dòch vuï thu gom vaän chuyeån raùc cuûa KCN, doanh nghieäp seõ ñöôïc cung caáp caùc thuøng raùc Plastic loaïi 240 lít hoaëc 660 lít, sau ñoù xe chuyeân duøng haøng ngaøy seõ tôùi thu gom vaän chuyeån tôùi traïm trung chuyeån raùc cuûa Quaän Taân Phuù chuyeån giao laïi cho ñôn vò thu gom raùc thaûi cuûa Quaän Taân Phuù tieáp nhaän xöû lyù. 3.3 Ñaùnh giaù hieän traïng quaûn lyù chaát chaát thaûi raén cuûa Khu Coâng Nghieäp Taân Bình 3.3.1 Ñaùnh giaù chung Ban quaûn lí caùc KCX vaø KCN laø cô quan ñaïi dieän Nhaø nöôùc quaûn lyù caùc KCN taïi tænh, thaønh phoá. Coâng taùc naøy coù söï phoái hôïp cuûa caùc coâng ty ñaàu tö kinh doanh cô sôû haï taàng cuûa KCN. Vieäc boá trí caùc cô sôû coâng nghieäp trong KCN laøm phaùt sinh caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng trong khi heä thoáng xöû lí chaát thaûi chöa ñaùp öùng nhu caàu xöû lí. Moät nhu caàu böùc baùch nöõa laø coøn thieáu heä thoáng thoáng nhaát quaûn lyù vaø luaät phaùp veà moâi tröôøng, do vaäy moãi KCN ñang toå chöùc quaûn lyù moâi tröôøng theo caùch khaùc nhau. Thöïc teá quaûn lyù moâi tröôøng KCN trong thôøi gian qua cho thaáy một. soá yeáu keùm khoù khaên chung nhö sau: Vieäc phaân caáp quaûn lyù chöa roõ raøng vaø cuï theå daãn ñeán vieäc neù traùnh vaø ñuøn ñaåy traùch nhieäm giöõa caùc cô quan quaûn lyù Caùc caùn boä quaûn lyù moâi tröôøng ñòa phöông, bao goàm caû Ban quaûn lyù KCN khoâng theå coù maët thöôøng xuyeân taïi töøng cô sôû coâng nghieäp ñeå giaùm saùt vieäc thöïc thi caùc cam keát trong ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng hoaëc baûn ñaêng kí ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng vaø kieåm soaùt töøng nguoàn oâ nhieãm vaø chöa coù tieâu chuaån phuø hôïp cho töøng nguoàn oâ nhieãm. Caùc cô quan quaûn lí moâi tröôøng ôû ñòa phöông khoâng ñuû phöông tieän vaø trang thieát bò ñeå thöïc hieän vieäc giaùm saùt taát caû caùc cô sôû doanh nghieäp trong KCN, thieáu caùn boä quaûn lí moâi tröôøng trong KCN. Caùc cô quan quaûn lí nhaø nöôùc veà moâi tröôøng tænh, T.P chæ coù theå ñaùp öùng phaàn naøo vieäc quaûn lyù caùc vaán ñeà moâi tröôøng beân ngoaøi haøng raøo khu coâng nghieäp, caùc vaán ñeà beân trong KCN chæ coù theå quaûn lyù toát bôûi chính boâ phaän chöùc naêng quaûn lyù moâi tröôøng cuûa töøng KCN. Vieäc xöû phaït caùc tröôøng hôp vi phaïm Luaät baûo veä moâi tröôøng coøn loûng leûo, möùc phaït coøn quaù thaáp chöa ñuû söùc ñeå buoâc caùc ñoái töôïng vi phaïm noã löïc thöïc hieän caùc giaûi phaùp BVMT hoaëc thay ñoåi haønh vi gaây oâ nhieãm moâi tröôøng Chöa coù nhöõng qui ñònh thoáng nhaát veà moâi tröôøng daønh rieâng cho KCN, chöa coù nhöõng coâng cuï chính saùch Mt thích hôïp vaø chöa xaây döïng ñöôïc heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng moâi tröôøng cho KCN. Trong soá caùc KCN ñang hoaït ñoäng ôû Vieät Nam hieän nay, môùi chæ coù raát ít kCN coù nhaø maùy xöû lí nöôùc thaûi taäp trung. Beân caïnh ñoù haàu heát caùc KCN ñeàu chöa coù heä thoáng löu tröõ vaø xöû lí chaát thaûi raén an toaøn veà maët moâi tröôøng, ñaëc hieät laø chaát thaûi nguy haïi. Maët khaùc, trong khi heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén ñoâ thò ñöôïc ñaàu tö khaù lôùn vaø ngaøy caøng hoaøn thieän vôùi toác ñoä cao, thì heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø chaát thaûi nguy haïi, do nhieàu yeáu toá vaø ñieàu kieän khaùch quan cuõng nhö chuû quan, coù raát ít caûi thieän vôùi söï hoã trôï cuûa heä thoáng quaûn lyù nhaø nöôùc. Thaønh phoá Hoà Chí Minh chöa coù qui hoaïch toång theå heä thoáng quaûn lyù chaât thaûi raén coâng nghieäp vaø chaát thaûi nguy haïi, heä thoáng quaûn lyù coøn caàn phaûi ñöôïc hoaøn thieän theâm raát nhieàu ñeå ñaùp öùng nhu caàu quaûn lyù trong thöïc teá, toaøn boä heä thoáng toàn tröõ, thu gom, vaän chuyeån, xöû lyù, tieâu huûy ñeàu do caùc cô sôû tö nhaân thöïc hieän vôùi ñaày ñuû öu nhöôïc cuûa chuùng. Nhìn chung vôùi boái caûnh hieän nay, vaán ñeà quaûn lyù CTRCN&CTNH taïi Vieät Nam noùi chung vaø TP.Hoà Chí Minh noùi rieâng coøn nhieàu baát caäp. Caùc chuû nguoàn thaûi chæ thu laïi nhöõng phaàn coù theå taùi cheá vaø baùn laïi cho caùc cô sôû khaùc laøm nguyeân lieäu taùi cheá. Nhöõng phaàn raùc coøn laïi haàu nhö khoâng quan taâm, hoï chæ chuyeån giao cho caùc ñôn vò thu gom raùc sinh hoaït hoaëc nhöõng ngöôøi thu mua ve chai maø khoâng quan taâm ñeán ñöôøng ñi vaø nôi ñeán cuoái cuøng cuûa chaát thaûi. Vieäc chuyeån giao cuõng khoâng coù chöùng töø xaùc nhaän soá löôïng, khoái löôïng vaø thaønh phaàn CTNH, vì vaäy raát khoù khaên cho coâng taùc quaûn lyù CTRCN & CTNH cuûa cô quan chöùc naêng hieän nay. 3.3.2 Nhaän xeùt Öu ñieåm Hieän nay, qua keát quaû ñieàu tra caùc ñôït khaûo saùt, kieåm tra vieäc thöïc hieän coâng taùc quaûn lyù CTRCN – CTNH naêm 2005 do Boä phaän quaûn lyù moâi tröôøng taïi KCN Taân Bình phoái hôïp Phoøng chaát thaûi raén – Sôû Taøi Nguyeân & Moâi tröôøng TP.HCM vaø Ban Quaûn lí caùc KCN vaø KCN (Hepza) cho thaáy: haàu heát caùc doanh nghieäp trong KCN ñeàu ñöôïc caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng ( sôû Taøi Nguyeân Moâi Tröôøng vaø hepza) nhaéc nhôû nghieâm tuùc thöïc hieän theo quy ñònh veà quaûn lyù CTRCN – CTNH ñoài vôùi haønh vi vi phaïm, chöa thoáng keâ ñöôïc tröôøng hôïp tieán haønh xöû lyù vi phaïm theo Nghò ñònh 121/CP. Ñoàng thôøi, Boä phaän quaûn lyù moâi tröôøng taïi KCN Taân Bình coøn phoái hôïp vôùi Phoøng Quaûn lyù chaát thaûi raén – Sôû Taøi Nguyeân moâi tröôøng TP.HCM tổ chức taäp huaán cho caùc doanh nghieäp trong KCN taân Bình veà coâng taùc quaûn lyù CTRCN –CTNH taïi Hoäi quaùn KCN Taân Bình. Beân caïnh ñoù, boä phaän quaûn lyù moâi tröôøng cuûa KCN Taân Bình ñaõ tham gia caùc lôùp taäp huaán ngaén haïn veà quaûn lyù CTRCN – CTNH cho caùn boä quaûn lyù do Sôû Taøi Nguyeân Moâi Tröôøng TP. HCM vaø Tröôøng Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc töï nhieân toå chöùc phoái hôïp vaøo thaùng 11/2005 vaø tham gia hoäi thaûo veà coâng ngheä xöû lyù vaø quaûn lyù CTNH do Sôû Taøi Nguyeân & Moâi tröôøng vaø Coâng ty tö vaán Na Uy toå chöùc. Nhöôïc ñieåm Vôùi raùc coâng nghieäp, hieän nay quaûn lyù coøn loûng leûo, chöa tieán haønh quaûn lyù vaø phaân loaïi taïi nguoàn, chöa coù söï taùch bieät roõ raøng ñoái vôùi caùc xe thu gom raùc töø caùc KCN vôùi caùc xe chôû raùc sinh hoaït. Do cô sôû haï taàng veà xöû lyù coøn chöa thoûa ñaùng, coâng taùc quaûn lyù CTNH coøn nhieàu ñieàu baát caäp nhö sau: Thu gom CTNH töø doanh nghieäp cuøng vôùi chaát thaûi khoâng nguy haïi vaø tieâu huûy taïi baõi choân laáp raùc sinh hoaït maø khoâng heà taùch rieâng CTNH. Moät soá coâng ty quaûn lyù CTNH coù giaáy pheùp thu gom CTNH ñaõ taùch rieâng, sau ñoù CTNH coù theå ñem ñeán nôi xöû lyù vaø tieâu huûy daønh rieâng cho CTNH hoaëc tôùi tieâu huûy chung vôùi chaát thaûi khoâng nguy haïi, vaø thaûi boû buøn vaø chaát loûng ñoäc vaøo doøng nöôùc thaûi, hoaëc taùi söû duïng taùi cheá chaát thaûi khoâng theo thuû tuïc qui ñònh. Töø ñoù ruùt ra nhaän xeùt raèng Coâng taùc quaûn lyù CTNH yeáu keùm trong khaâu giaùm saùt vaø cöôõng cheá chöùng toû caùc coâng ty khoâng quaûn lyù CTNH cuûa mình ñuùng caùch do thieáu nhaän thöùc veà loaïi chaát thaûi naøo laø nguy haïi, laøm theá naøo ñeå taùch rieâng, löu giöõ vaø quaûn lyù chaát thaûi moät caùch hôïp lyù. Coâng taùc naøy coøn bò giôùi haïn do thieáu caùc vaên baûn höôùng daãn cuï theå cuûa chính phuû. Coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi seõ ñuôïc caûi thieän moät caùch ñaùng keå neáu laäp keá hoaïch vaø thöïc hieän roäng raõi caùc chöông trình ñaøo taïo vaø naâng cao nhaän thöùc nhaèm taùch rieâng chaát thaûi nguy haïi vaø giaûm tình traïng yeáu keùm. Ñieàu naøy neân thöïc hieän trong thôøi gian chuyeån tieáp tröôùc khi xaây döïng moät sô sôû xöû lyù chaát thaûi lôùn. Duø vieäc naâng cao nhaän thöùc coù coù moät soá taùc ñoäng coù lôïi, nhaät thieát phaûi xaây döïng moät cô sôø quaûn lyù vaø xöû lyù chaát thaûi vì tình traïng thieáu thoán caùc cô sôû toát ñeå quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi seõ ngaên caûn vieäc aùp duïng caùc bieän phaùp caûi tieán. 3.4 Döï baùo toác ñoä gia taêng chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø chaát thaûi nguy haïi trong KCN Taân Bình 3.4.1 Caùc cô sôû vaø phöông phaùp baùo taûi löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø nguy haïi Caùc cô sôû döï baùo chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø nguy haïi Tính toaùn vaø döï baùo löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø chaát thaûi nguy haïi phuï thuoäc vaøo: Caùc ñònh höôùng veà quy hoaïch kinh teá cuõng nhö cô caáu saûn xuaát coâng nghieäp trong töøng KCN Toác ñoä taêng tröôûng saûn xuaát coâng nghiệp thöïc teá Caùc phöông phaùp döï baùo Döï baùo toång taûi löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp treân cô sôû phaùt trieån kinh teá, döïa vaøo: Khoái löôïng CTR ñöôïc tính thoâng qua toác ñoä taêng tröôûng coâng nghieäp. Khoái löôïng CTR treân taán nguyeân lieäu hoaëc taán saûn phaåm. Khoái löôïng CTR ñöôïc tính thoâng qua heä soá oâ nhieãm tính baèng löôïng CTR sinh ra treân moãi cô sôû saûn xuaát Döï baùo toång taûi löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp treân cô sôû taêng daân soá: chuû yeáu söû duïng cho chaát thaûi sinh hoaït Döï baùo toång taûi löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp treân cô sôû taêng GDP: Coâng trình Khaûo saùt chaát thaûi toaøn caàu cuûa Toå chöùc Haøng haûi Quoác teá naèm trong chieán löôïc Quaûn lyù CTNH cuûa Ngaân haøng Phaùt trieån Chaâu AÙ ñaõ thu thaäp caùc döõ lieäu phaùt sinh chaát thaûi töø moät soá nöôùc ñaïi dieän treân theá giôùi vaø treân cô sôû ñoù öôùc tính söï phaùt sinh chaát thaûi ñoái vôùi taát caû caùc nöôùc.Döï aùn naøy ñöôïc xaây döïng döïa treân giaû thieát khi taïo ra 1 tæ USD cuûa GDP seõ phaùt sinh 4.500 taán CTCN vaø vôùi tyû leä CTNH chöùa trong CTRCN laø 20% Ñoái vôùi KCN Taân Bình – khu coâng nghieäp chöa coù soá lieäu cuï theå thì ñöôïc thöïc hieän theo phöông phaùp sau: Khaûo saùt chaát thaûi: ñaây laø phöông phaùp ñöôïc söû duïng phoå bieán nhaát. Nguyeân taéc cuûa phöông phaùp laø göûi baûn caâu hoûi hoaëc tröïc tieáp ñieàu tra töøng cô sôû coâng nghieäp. Maëc duø phöông phaùp naøy toán keùm nhieàu thôøi gian vaø coâng söùc, nhöng moät khi ñaõ coù ñöôïc thoâng tin thì chuùng cho ñoä tin caäy toát hôn, taát nhieân laø khoâng phaûi hoaøn toaøn chính xaùc. Keát quaû cuûa ñoà aùn naøy ñaõ ñöôïc khaûo saùt 39/103 doanh nghieäp ñieån hình cuûa töøng ngaønh ngheà saûn xuaát trong KCN Taân Bình. Noäi dung khaûo saùt bao goàm khoái löôïng nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo, khoái löôïng saûn phaåm, khoái löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø chaát thaûi nguy haïi, hình thöùc xöû lyù trong töøng doanh nghieäp Döï baùo taûi löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø chaát thaûi nguy haïi cuûa caùc ngaønh döïa vaøo Thoáng keâ, toång keát veà saûn xuaát coâng nghieäp cuûa töøng ngaønh trong khu coâng nghieäp qua caùc naêm Öôùc tính ñöôïc heä soá trung bình phaùt thaûi chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø chaát thaûi nguy haïi theo saûn phaåm cuûa ngaønh treân cô sôû thoáng keâ saûn phaåm cuûa caùc ñôn vò saûn xuaát vaø löôïng thaûi phaùt sinh. Döïa theo theo heä soá phaùt thaûi chung treân töøng ha cuûa caùc khu coâng nghieäp vaø söï môû roäng dieän tích cuûa KCN Taân Bình trong thôøi gian tôùi döïa treân caùc heä soá phaùt thaûi ñôn vò keát hôïp vôùi caùc döõ lieäu khaùc nhö GDP, caùc thoáng keâ veà daân soá ñeå tính toaùn khoái löôïng chaát thaûi phaùt sinh. Tuy nhieân, phöông phaùp naøy raát ít chính xaùc, nhaát laø khi caùc döõ lieäu phaùt thaûi ñôn vò cuûa caùc nöôùc phaùt trieån laïi ñem söû duïng ñeå döï ñoaùn vieäc phaùt sinh chaát thaûi ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån         3.4.2 Döï baùo toång taûi löôïng CTRCN KCN TB giai ñoaïn 2006-2020 Phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp (KCN) vaø caùc khu cheá xuaát(KCX) laø yeâu caàu quan troïng ñeå thuùc ñaåy phaùt trieån coâng nghieäp hoùa. Hoaït doäng cuûa caùc KCN vaø KCX ñem laïi nhieàu thaønh töïu ñaùng keå, ñaõ thu huùt voán ñaàu tö khaù lôùn: treân 5.3 tyû USD voán nöôùc ngoaøi vaø treân 12 ngaøn tyû ñoàng voán trong nöôùc. Doanh thu töø caùc KCN-KCX ñaït xaáp xæ 2.000 trieäu USD; trong ñoù xuaát khaåu 1.400 trieäu USD; taïo vieä laøm cho treân 110.000 lao ñoäng; thu huùt caùc ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát haøng tieâu duøng, ñieän töû laøm tieàn ñeà thuùc ñaåy quaù trình CNH-HÑH trong vuøng vaø caû nöôùc trongnhöõng naêm tôùi. Caùc khu coâng nghieäp trong vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam ñaõ ñoùng goùp 80% veà giaù trò saûn xuùaât vaø kim ngaïch xuaát khaåu cuûa caùc KCN-KCX caû nöôùc. Rieâng ñoái vôùi khu coâng nghieäp Taân Bình, ñeå taïo quyõ ñaát coù gaén keát caáu haï taàng kyõ thuaät ñaùp öùng nhu caàu môû roäng nhaø xöôûng cuûa caùc doanh nghieäp ñaõ ñaàu tö vaøo khu coâng nghieäp Taân Bình trong giai ñoaïn 1; ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän cho moät soá ngaønh coâng nghieäp khaùc cuûa thaønh phoá phaùt trieån, theo quy hoaïch phaùt trieån coâng nghieäp thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán naêm 2010; UBND TPHCM ñaõ coù vaên baûn ñeà nghò Boä keá hoaïch vaø Ñaàu tö kieåm tra, trình thuû töôùng Chính phuû cho pheùp ñaàu tö döï aùn môû roäng khu coâng nghieäp Taân Bình, vôùi quy moâ dieän tích 24.01 ha, toång möùc ñaàu tö laø 185 tyû ñoàng( theo Trang web hochiminhciy. City – caäp nhaät ngaøy 31/07/2006) Theo ñeà taøi “Chuyeån dòch cô caáu noäi boä caùc ngaønh kinh teá treân ñiaï baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh”( ñeà taøi ñang nghieân cöùu cuûa Vieän kinh teá thaønh phoá Hoà Chí Minh) laø khu coâng nghieäp Taân Bình seõ môû roäng 100ha trong thôøi gian tôùi. Baûng 3.5 Heä soá taûi löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp sinh ra töø khu coâng nghieäp Naêm Heä soá (kg/ha/ngaøy) 2006 90 2010 100 2015 110 2020 120 (Nguoàn : WHO, Rapid Environmental Assessment, 1993) Baûng 3.6 Baûng döï ñoaùn dieän tích môû roäng KCN Taân Bình ñeá2010 Năm Dieän tích (ha) 2006 123.3 2010 147.31 2015 223.3 2020 223.3 (Nguoàn www.qhkt.hochiminhcity.gov.vn: Sôû Qui hoaïch kieán truùc TP.HCM) Baûng 3.7 döï ñoaùn khoái löôïng CTR coâng nghieäp phaùt sinh ra ôû Khu coâng nghieäp Taân Bình ñeán naêm 2020 Taûi löôïng CTR = dieän tích * heä soá Naêm Heä soá (kg/ha/ngaøy) Dieän tích (ha) Taûi löôïng CTR (kg/ngaøy) Taûi löôïng CTR nguy haïi(=20% CTR) 2006 90 123.3 11,097 2.219,4 2010 100 147.31 14,731 2.946,2 2015 110 223.3 24,563 4.912,6 2020 120 223.3 26,796 5.359,2 Baûng 3.8 döï ñoaùn löu löôïng chaát thaûi raén trong naêm (taán/naêm) Taûi löôïng CTRCN (taán/ naêm) = (dieän tích * heä soá *365)/ 1000 Naêm Taûi löôïng CTRCN(taán/ naêm) Taûi löôïng CTNH(taán/ naêm) 2006 4.050,41 810,081 2010 5.376,82 1.075.36 2015 8.965,50 1.793,10 2020 9.780,54 1.956,11 Hình 3.3 Taûi löôïng CTRCN vaø CTNH tôùi naêm 2020 3.4.3 Döï baùo soá löôïng, thaønh phaàn , quy moâ cuûa caùc loaïi chaát thaûi coù theå taùi sinh taùi cheá, trao ñoåi trong KCN Taân Bình Thaønh phaàn coù theå thu hoài vaø taùi cheá coù theå bao goàm: Hôïp chaát voâ côù khoâng ñoäc Dung moâi daàu caën Nhöïa, sôn Hoùa chaát höõa cô… Töông töï döï baùo soá löôïng thaønh phaàn vaø quy moâ taùi cheá thu hoài cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp döïa vaøo: Thoâng qua thoáng keâ veà coâng nghieäp, xaùc ñònh soá löôïng vaø qui moâ caùc ngaønh coù theå saûn sinh ra chaát thaûi taùi cheá thu hoài qua caùc naêm vaø ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá cuaû caùc ngaønh kinh teá naøy. Heä soá phaùt thaûi, löôïng thaønh phaàn coù thu hoài söû duïng theo coâng suaát saûn phaåm cuûa caùc ñôn vò saûn xuaát vaø löôïng caùc thaønh phaàn taùi sinh/ taùi söû duïng laïi Tyû leä raùc coâng nghieäp coù theå taùi sinh taùi cheá taùi söû duïng khaù cao. Theo caùc ñeà taøi ñieàu tra nghieân cöùu gaàn ñaây thì con soá naøy coù theå ôû möùc 60-70% vaø ñaëc bieät laø 90% ôû caùc khu coâng nghieäp. Baûng 3.9 Ñònh löôïng phaàn traêm khoái löôïng CTRCN chuû yeáu taïi KCN Taân Bình STT LOAÏI CHAÁT THAÛI % KHOÁI LÖÔÏNG 1 Phoâi vaø maïc vuïn kim loaïi 50.2 2 Vaûi, boâng vuïn caùc loaïi 11.2 3 Plastic 7.9 4 Goã vuïn, mac ïcöa 6.2 5 Pheá lieäu thöïc phaåm 3.9 6 Giaáy vuïn, carton caùc loaïi 3.8 7 Buøn thaûi caùc loaïi 1.8 8 Thuûy tinh vuïn 0.7 9 Dung moâi hoùa chaát heát haïn söû duïng 0.5 10 Thuøng, can nhöïa caùc loaïi 0.8 11 Daàu nhôùt, giaû lau dính daàu 5 12 Caùc loaïi chaát thaûi khaùc 8 Toång coäng 100 ( nguồn : KCN Tâaân Bình) Hình 3.4 Ñònh löôïng phaàn traêm khoái löôïng CTRCN chuû yeáu taïi KCN TB STT LOAÏI CHAÁT THAÛI % KHOÁI LÖÔÏNG Naêm 2006 Naêm 2010 Naêm 2015 Naêm 2020 1 Phoâi vaø maïc vuïn kim loaïi 50.2 2,033.31 2,699.16 4,500.68 4,909.83 2 Vaûi, boâng vuïn caùc loaïi 11.2 453.65 602.20 1,004.14 1,095.42 3 Pastic 7.9 319.98 424.77 708.27 772.66 4 Goã vuïn, mac ïcöa 6.2 251.13 333.36 555.86 606.39 5 Pheá lieäu thöïc phaåm 3.9 157.97 209.70 349.65 381.44 6 Giaáy vuïn, carton caùc loaïi 3.8 153.92 204.32 340.69 371.66 7 Buøn thaûi caùc loaïi 1.8 72.91 96.78 161.38 176.05 8 Thuûy tinh vuïn 0.7 28.35 37.64 62.76 68.46 9 Dung moâi hoùa chaát heát haïn söû duïng 0.5 20.25 26.88 44.83 48.90 10 Thuøng, can nhöïa caùc loaïi 0.8 32.40 43.01 71.72 78.24 11 Daàu nhôùt, giaû lau dính daàu 5.0 202.52 268.84 448.28 489.03 12 Caùc loaïi Chaát thaûi khaùc 8.0 324.03 430.15 717.24 782.44 toãng coäng 100.0 4,050.41 5,376.82 8,965.50 9,780.54 Baûng 3.10 Döï baùo khoái löôïng vaø thaønh phaàn chaát thaûi coù theå taùi cheá, taùi söû duïng trong KCN Taân Bình Hình 3.5 Döï baùo khoái löôïng vaø thaønh phaàn chaát thaûi coù theå taùi cheá, taùi söû duïng trong KCN Taân Bình