Giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống trong thời kì hội nhập và toàn cầu hóa - Nguyễn Tuấn Hưng

K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦31 oaân cêìu hoaá àang diïîn ra hïët sûác maånh meä. Noá laâ möåt quaá trònh khaách quan, vò vêåy laâ möåt quaá trònh têët yïëu trong lõch sûã nhên loaåi. Tuy quaá trònh toaân cêëu hoaá hiïån nay mang nùång tñnh chêët tû baãn chuã nghôa, do caác nûúác tû baãn phaát triïín chi phöëi, nhûng noá àang cuöën huát caác quöëc gia vaâo quô àaåo cuãa noá. Noá vûâa taåo ra nhûäng thúâi cú lúán, àöìng thúâi cuäng àang àùåt ra khöng ñt thaách thûác lúán àöëi vúái caác quöëc gia, caác dên töåc. Sûå taác àöång nhiïìu mùåt, theo nhiïìu chiïìu khaác nhau, thêåm chñ àöëi lêåp nhau cuãa toaân cêìu hoaá àïën caác nûúác, caác khu vûåc khaác nhau cuãa thïë giúái, möåt mùåt, vûâa àûúåc sûå uãng höå, chaâo àoán cuãa nhiïìu ngûúâi; song, mùåt khaác, cuäng àang gêy ra sûå lo ngaåi chñnh àaáng vaâ sûå phaãn àöëi quyïët liïåt cuãa khöng ñt nhûäng ngûúâi chöëng àöëi. Trong sûå taác àöång àoá, caã tñch cûåc lêîn tiïu cûåc cuãa toaân cêìu hoaá àïën caác mùåt khaác nhau cuãa caác quöëc gia coá taác àöång àïën truyïìn thöëng vaâ caác giaá trõ truyïìn thöëng lêu àúâi cuãa caác dên töåc. Chñnh vò leä àoá maâ viïåc baão töìn, nêng cao, phaát huy, phaát triïín caác giaá trõ truyïìn thöëng trong àiïìu kiïån höåi nhêåp vaâ toaân cêìu hoaá khöng chó trúã thaânh vêën àïì hïå troång vaâ cêëp baách vïì mùåt lñ GIÛÄ GÒN VAÂ PHAÁT HUY GIAÁ TRÕ TRUYÏÌN THÖËNG TRONG THÚÂI KÒ HÖÅI NHÊÅP VAÂ TOAÂN CÊÌU HOÁA. Nguyïîn Têën Hûng* luêån maâ coân coá yá nghôa thiïët thûåc caã vïì mùåt thûåc tiïîn. Truyïìn thöëng àûúåc hiïíu "laâ têåp húåp nhûäng tû tûúãng vaâ tònh caãm, nhûäng têåp quaán, thoái quen trong tû duy, löëi söëng vaâ ûáng xûã cuãa möåt cöång àöìng ngûúâi nhêët àõnh, àûúåc hònh thaânh trong lõch sûã vaâ àaä trúã nïn öín àõnh, àûúåc lûu truyïìn tûâ thïë hïå naây sang thïë hïå khaác"1. Nhû vêåy, caái àûúåc coi laâ truyïìn thöëng chó khi naâo noá trúã thaânh möåt böå phêån thiïët yïëu cuãa cuöåc söëng con ngûúâi; chó khi naâo noá baão töìn cuöåc söëng con ngûúâi vaâ chó khi naâo noá coá khaã nùng phaát triïín cuöåc söëng cuãa con ngûúâi. Lûåa choån möåt truyïìn thöëng chñnh laâ lûåa choån möåt löëi söëng. Vò thïë, khöng nïn quan niïåm truyïìn thöëng chó laâ sûå phaán xeát giaá trõ maâ thöi, maâ coi noá laâ sûå lûåa choån cuãa con ngûúâi; laâ cêìu nöëi tûâ quaá khûá àïën hiïån taåi vaâ liïn kïët caác giaá trõ cuä vúái caác giaá trõ múái. Truyïìn thöëng laâ lõch sûã vûúåt thúâi gian; noá giuáp chuáng ta tòm àïën vúái cùn nguyïn tûâ quaá khûá vúái tû caách laâ sûå thïí nghiïåm hiïån hûäu mang tñnh caá nhên, tûå do vaâ àêìy traách nhiïåm, laâ ngoån nguöìn thiïng liïng, hún thïë nûäa, noá chó cho chuáng ta tiïën túái muåc àñch thiïng liïng, con * NCS chuyïn ngaânh Lõch sûã Triïët hoåc (Khoaá 2005-2008) 1. Phaåm Minh Haåc, 1995, Vêën àïì con ngûúâi trong sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoaá, hiïån àaåi hoáa, Nxb. Chñnh trõ quöëc gia, Haâ Nöåi, tr.343. 32♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N àûúâng chên chñnh. Àêy chñnh laâ caái àñch sêu xa vaâ laâ àöång lûåc cuãa cuöåc söëng. Vò vêåy, noá chñnh laâ àiïím tûåa trong cuöåc cuöåc söëng cuãa möåt dên töåc. Noái caách khaác, tuên theo möåt truyïìn thöëng laâ möåt sûå lûåa choån, laâ sûå thêím àõnh mang tñnh lõch sûã cuå thïí, chûá khöng phaãi laâ thaái àöå phuåc tuâng muâ quaáng, cöë chêëp àïën mûác baão thuã. Caái àûúåc moåi ngûúâi lûåa choån, àûúåc thïë hïå sau tiïëp tuåc baão töìn, lûu giûä chñnh laâ nhûäng giaá trõ vaâ seä trúã thaânh nhûäng giaá trõ truyïìn thöëng. Giaá trõ truyïìn thöëng laâ giaá trõ töët àeåp mang yá nghôa tñch cûåc vaâ noá tiïu biïíu cho baãn sùæc vùn hoaá cuãa dên töåc. Àoá laâ sûå kïët tinh toaân böå tinh hoa vùn hoaá, àûúåc cö àuác nïn trong quaá trònh hònh thaânh, töìn taåi vaâ phaát triïín cuãa dên töåc. Noá gùæn liïìn vúái tiïën trònh phaát triïín lõch sûã cuãa dên töåc, vúái nhûäng thùng trêìm trong lõch sûã dên töåc. Giaá trõ truyïìn thöëng thïí hiïån têåp trung úã baãn sùæc vùn hoaá dên töåc, noá coá sûác maånh tiïìm taâng vaâ bïìn vûäng. Giaá trõ truyïìn thöëng coá cöët loäi bêët biïën, àöìng thúâi cuäng coá phêìn biïën àöång, noá tûå böí sung, chuyïín hoaá, laâm cho phuâ húåp vúái tñnh chêët cuãa thúâi àaåi vaâ ngaây caâng phong phuá hún. Giaá trõ truyïìn thöëng laâ cú súã vûäng chùæc trong sûå vêån àöång vaâ phaát triïín cuãa xaä höåi úã möîi cöång àöìng dên töåc. Dên töåc Viïåt Nam ta àaä traãi qua haâng ngaân nùm dûång nûúác vaâ giûä nûúác, àaä taåo nïn möåt bïì daây caác giaá trõ truyïìn thöëng. Chñnh nhûäng giaá trõ naây àaä taåo nïn sûác maånh giuáp cho dên töåc ta àûáng vûäng trûúác nhûäng thûã thaách khùæc nghiïåt cuãa thiïn tai vaâ chiïën tranh àïí àûáng vûäng trïn àöi chên cuãa mònh vaâ taåo ra baãn sùæc àöåc àaáo cuãa dên töåc. Möåt trong nhûäng giaá trõ truyïìn thöëng xuyïn suöët lõch sûã dên töåc vaâ hun àuác tinh thêìn, khñ phaách cuãa con ngûúâi Viïåt Nam laâ loâng yïu nûúác. Dên töåc ta laâ möåt dên töåc nhoã luön phaãi àûúng àêìu vúái nhiïìu àaåo quên xêm lûúåc hung baåo nïn àaä taåo lêåp nïn neát àùåc sùæc naây trong truyïìn thöëng vùn hoaá cuãa mònh. Yïu nûúác àûúåc coi laâ giaá trõ haâng àêìu cuãa möîi ngûúâi Viïåt Nam qua moåi thúâi àaåi, noá trúã thaânh caái chung trong möîi con ngûúâi, trúã thaânh thûúác ào phêím giaá cuãa con ngûúâi Viïåt Nam. Loâng yïu nûúác cuãa ngûúâi Viïåt Nam àûúåc biïíu hiïån cuå thïí úã loâng duäng caãm, yá chñ, bêët khuêët trûúác keã thuâ, daám xaã thên vò sûå nghiïåp baão vïå Töí quöëc. Chñnh loâng yïu nûúác êëy àaä taåo ra chuã nghôa anh huâng Viïåt Nam. Ngûúâi Viïåt Nam rêët yïu hoaâ bònh, tön troång tûå do nhûng khi búâ coäi bõ xêm chiïëm, tûå do cuãa dên töåc bõ àe doaå thò moåi ngûúâi àïìu quyïët têm "thaâ hi sinh têët caã chûá nhêët àõnh khöng chõu mêët nûúác, nhêët àõnh khöng chõu laâm nö lïå". Àaãng ta luön chuã trûúng giûä gòn, kïë thûâa vaâ phaát huy truyïìn thöëng yïu nûúác àoá. Trong cöng cuöåc giûä nûúác, truyïìn thöëng yïu nûúác, yá chñ àöåc lêåp, tinh thêìn àoaân kïët dên töåc, lêëy nghôa caã laâm lñ tûúãng cuöåc söëng àaä coá taác duång to lúán. Lõch sûã haâng ngaân nùm caác dên töåc trïn àêët Viïåt àaä àûáng lïn cuâng caác thïë hïå àûúng thúâi chiïën thùæng moåi cuöåc xêm lùng cuãa keã thuâ hung baåo, giaãi phoáng dên töåc, giûä gòn biïn cûúng cuãa Töí quöëc, àûa dên töåc Viïåt Nam àïën àaâi vinh quang. Chñnh lõch sûã chöëng ngoaåi xêm cuãa dên töåc àaä hun àuác nïn truyïìn thöëng yïu nûúác, yá chñ àöåc lêåp, tinh thêìn àoaân kïët cho dên töåc ta. Àêy laâ möåt di saãn truyïìn thöëng nöíi bêåt, cêìn àûúåc kïë thûâa vaâ phaát huy trong quaá trònh höåi nhêåp vúái thïë giúái. Bïn caånh loâng yïu nûúác, tinh thêìn cöång àöìng, àoaân kïët, tûúng trúå lêîn nhau cuäng laâ neát nöíi bêåt cuãa giaá trõ truyïìn thöëng Viïåt Nam. Tûâ thûåc tïë lõch sûã phaãi cuâng nhau àêëu tranh vúái thiïn tai, àõch hoaå àïí töìn taåi vaâ phaát triïín àaä hònh thaânh nïn truyïìn thuyïët Êu Cú - Laåc Long Quên vaâ cêu chuyïån baâo thai trùm trûáng. Coá thïí noái rùçng khöng úã àêu caái nghôa "àöìng baâo" lúán lao vaâ coá yá nghôa nhû úã Viïåt Nam, chñnh noá àaä giuáp cho dên töåc ta trong suöët mêëy chuåc thïë kó dûång nûúác vaâ giûä nûúác. Giúâ àêy, trong thúâi kò höåi nhêåp vaâ toaân cêìu hoaá, truyïìn thöëng àoá laåi caâng phaãi àûúåc giûä gòn vaâ phaát huy àïí coá àûúåc nhûäng con ngûúâi coá yá thûác cöång àöìng, cuâng phêën àêëu cho muåc tiïu "dên giaâu, nûúác maånh, xaä höåi cöng bùçng, dên chuã vaâ vùn minh". Hïå thöëng giaá trõ truyïìn thöëng cuãa dên töåc Viïåt Nam hïët sûác phong phuá. Do àoá, trong viïåc giaáo duåc caác giaá trõ êëy trong giai àoaån hiïån nay, chuáng ta cêìn thêëy rùçng khi bûúác vaâo thúâi kò höåi nhêåp àaä bùæt àêìu hònh thaânh xu hûúáng quay lûng laåi vúái truyïìn thöëng, coi thûúâng di saãn vùn hoaá vaâ baãn sùæc dên töåc, chaåy theo àöìng tiïìn vaâ lúåi nhuêån möåt caách vö àiïìu kiïån. Cú chïë thõ trûúâng, khoa hoåc vaâ cöng nghïå hiïån àaåi, nhêët laâ cöng nghïå thöng tin, àang coá xu hûúáng tûâng bûúác laâm xaáo tröån hïå giaá trõ àaä hònh thaânh tûâ nhiïìu àúâi nay. Thêåm chñ, coá khöng ñt hïå giaá trõ àang àûáng trûúác nguy cú bõ phaá vúä hoùåc töín haåi nùång nïì, K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦33 chùèng haån sûå bïìn vûäng cuãa gia àònh, caác giaá trõ tònh nghôa, nhên vùn, cöång àöìng, võ tha, khoan dung, caác chuêín mûåc nhên caách, sûå tön troång ngûúâi cao tuöíi v.v.. Möåt nguy cú khaác àöëi vúái chuáng ta laâ thöng qua caác cöng nghïå truyïìn thöng hiïån àaåi aáp àùåt caác giaá trõ xa laå, sûå àöìng hoaá vùn hoaá tûâ bïn ngoaâi, theo àoá laâ sûå xung àöåt giûäa caác nïìn vùn hoaá khaác nhau, àang song haânh diïîn ra vúái toaân cêìu hoaá vïì kinh tïë. Trong khi àoá, úã nöng thön, nhêët laâ nhûäng núi kinh tïë thõ trûúâng chûa phaát triïín laåi coá xu hûúáng quay vïì truyïìn thöëng, khöi phuåc caác lïî höåi, caác phong tuåc têåp quaán cöí, caác löëi söëng cöí vaâ qua àoá àaä khöi phuåc laåi möåt söë huã tuåc, truyïìn thöëng laåc hêåu. Àêy laâ nhûäng thaách thûác khöng nhoã àöëi vúái caác giaá trõ truyïìn thöëng Viïåt Nam. Tûâ thûåc traång trïn, vêën àïì coá yá nghôa lñ luêån vaâ thûåc tiïîn àang àùåt ra cho caách maång nûúác ta laâ liïåu chuáng ta coá thïí tiïën lïn vùn minh, hiïån àaåi vaâ vêîn giûä àûúåc baãn sùæc dên töåc, vêîn coá sûå kïë thûâa vaâ phaát huy nhûäng giaá trõ truyïìn thöëng cuãa dên töåc hay khöng? Giaãi quyïët vêën àïì naây, möåt mùåt, chuáng ta phaãi quay vïì vúái cöåi nguöìn dên töåc, trúã vïì vúái chñnh mònh, vúái baãn sùæc dên töåc cuãa mònh. Mùåt khaác, chuáng ta phaãi hûúáng àïën nïìn vùn minh nhên loaåi, hoaâ nhêåp vaâo cöång àöìng quöëc tïë àïí tiïëp thu tinh hoa vùn hoaá cuãa nhên loaåi. Àöìng thúâi, chuáng ta cêìn phaãi hiïíu rùçng höåi nhêåp vúái thïë giúái maâ chó nhùçm hûúáng ngoaåi àïí tiïëp thu cöng nghïå, nguöìn vöën, chó lo tùng trûúãng kinh tïë, quïn mêët hoùåc coi nheå viïåc baão töìn vùn hoaá dên töåc thò súám hay muöån cuäng dêîn túái hêåu quaã tai haåi, tûå huyã hoaåi nïìn taãng bïn trong cuãa sûå phaát triïín. Höåi nhêåp phaãi gùæn liïìn vúái cöng cuöåc phuåc hûng dên töåc, phaãi lêëy vùn hoaá dên töåc laâm cú súã, lêëy con ngûúâi mang truyïìn thöëng dên töåc laâm muåc tiïu vaâ àöång lûåc cuãa sûå phaát triïín. Tûâ yá nghôa naây, vêën àïì giaáo duåc giaá trõ truyïìn thöëng dên töåc cêìn àûúåc àùåt ra möåt caách bûác thiïët, coá yá nghôa söëng coân trong chiïën lûúåc phaát triïín con ngûúâi úã giai àoaån caách maång hiïån nay. Trong cöng cuöåc xêy dûång vaâ phaát triïín àêët nûúác, tinh thêìn yïu nûúác cuãa ngûúâi Viïåt Nam bïn caånh nhûäng giaá trõ truyïìn thöëng coân biïíu hiïån úã nhûäng nöåi dung múái. Àoá laâ sûå duäng caãm vûúåt qua chñnh mònh, maâ trûúác hïët laâ vûúåt qua nhûäng tñnh toaán võ kó, àêìu oác heåp hoâi, trò trïå, baão thuã, yïëu keám vïì trñ tuïå, khöng chõu hoåc hoãi, khöng chõu àöíi múái. Àoá coân laâ thaái àöå khöng cam chõu àoái ngheâo, laåc hêåu, daám nghô, daám laâm, laâ tinh thêìn saáng taåo trong tû duy, hùng say trong hoåc têåp, khöng ngûâng nêng cao hiïíu biïët, trònh àöå chuyïn mön, hùng haái tiïën quên vaâo khoa hoåc - cöng nghïå vò sûå phaát triïín cuãa àêët nûúác. Àoá coân laâ tinh thêìn lao àöång cêìn cuâ, coá kô thuêåt saáng taåo vaâ coá hiïåu quaã cao, quyïët chñ laâm giaâu cho baãn thên, gia àònh, têåp thïí vaâ xaä höåi. Tinh thêìn yïu nûúác ngaây nay coân biïíu hiïån úã baãn lônh chñnh trõ vûäng vaâng trûúác nhûäng caám döî àúâi thûúâng, trûúác löëi söëng phûúng Têy xa laå khöng phuâ húåp vúái àiïìu kiïån Viïåt Nam, úã phêím chêët àaåo àûác trong saáng vúái löëi söëng laânh maånh, nïëp söëng vùn minh, troång àaåo lñ, troång nghôa tònh. Chuã nghôa yïu nûúác, tinh thêìn tûå tön, tûå haâo dên töåc trong truyïìn thöëng lõch sûã phaãi àûúåc chuyïín sang thúâi kò múái, thúâi kò xêy dûång àêët nûúác vúái quan niïåm vaâ yá thûác coi ngheâo naân, laåc hêåu cuäng laâ nöîi nhuåc khöng keám gò nöîi nhuåc mêët nûúác. Quan niïåm àoá, yá thûác àoá phaãi àûúåc thêëm sêu trong möîi ngûúâi vaâ toaân dên töåc àïí trúã thaânh sûác maånh tinh thêìn to lúán, thaânh àöång lûåc nöåi sinh cho sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoaá, hiïån àaåi hoáa. Loâng yïu nûúác vaâ yá thûác dên töåc phaãi àûúåc kïë thûâa vaâ phaát huy vúái nhûäng nöåi dung múái, biïíu hiïån múái trong giai àoaån àêíy maånh cöng nghiïåp hoaá, hiïån àaåi hoaá vò muåc tiïu "dên giaâu, nûúác maånh, xaä höåi cöng bùçng, dên chuã, vùn minh". Trïn cú súã nhêån thûác möåt caách sêu sùæc yá thûác vaâ têìm quan troång cuãa viïåc kïët húåp caác giaá trõ truyïìn thöëng vúái caác giaá trõ hiïån àaåi trong viïåc phaát triïín con ngûúâi, taåo nguöìn nhên lûåc cho sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoaá, hiïån àaåi hoaá àêët nûúác, Àaãng ta àaä khùèng àõnh: "böìi dûúäng vaâ phaát huy nhên töë con ngûúâi Viïåt Nam laâ khöng ngûâng gia tùng tñnh tûå giaác, nùng àöång, tûå chuã, phaát huy sûác maånh bïn trong cuãa möîi caá nhên kïët húåp vúái sûác maånh cuãa caã cöång àöìng, xêy dûång nïìn taãng tinh thêìn vûäng chùæc cuãa chïë àöå múái"2. Quaá trònh cöng nghiïåp hoaá, hiïån àaåi hoáa úã nûúác ta diïîn ra trong böëi caãnh quöëc tïë coân diïîn 2. Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam, Vùn kiïån Höåi nghõ lêìn thûá tû Ban Chêëp haânh Trung ûúng Àaãng khoáa VII, Nxb. Chñnh trõ quöëc gia, Haâ Nöåi, tr.7. 34♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N biïën hïët sûác phûác taåp, chûáa àûång nhûäng yïëu töë khoá lûúâng, khi caác thïë lûåc thuâ àõch vêîn luön mûu toan thûåc hiïån "diïîn biïën hoaâ bònh". Do vêåy, noá coân àoâi hoãi úã ngûúâi lao àöång Viïåt Nam, trûúác hïët laâ caán böå quaãn lñ caác cêëp, möåt àûác tñnh trung thaânh vúái lúåi ñch quöëc gia vaâ dên töåc, möåt phêím chêët chñnh trõ kiïn àõnh, möåt tinh thêìn caãnh giaác cao vaâ thaái àöå trên troång trong húåp taác, liïn kïët vúái nûúác ngoaâi, àïí khöng nhûäng khöng laâm töín haåi lúåi ñch quöëc gia - dên töåc maâ coân goáp phêìn àem laåi phöìn vinh cho àêët nûúác, nêng cao võ thïë quöëc gia lïn têìm cao hún trïn trûúâng quöëc tïë. Sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoaá, hiïån àaåi hoaá maâ chuáng ta àang tiïën haânh khoá coá thïí thaânh cöng nïëu ngûúâi lao àöång nûúác ta chûa coá yá thûác xêy dûång vaâ thûåc haânh nïìn vùn hoaá nhên vùn - dên chuã. Búãi nïìn vùn hoaá nhên vùn - dên chuã laâ àiïìu kiïån quan troång àïí nêng cao tñnh tñch cûåc xaä höåi cuãa ngûúâi lao àöång trong böëi caãnh nûúác ta àang thûåc hiïån nïìn kinh tïë thõ trûúâng vúái têët caã nhûäng taác àöång tñch cûåc vaâ tiïu cûåc cuãa noá. Trong cú chïë thõ trûúâng, lúåi ñch cuãa caá nhên àûúåc khuyïën khñch vaâ baão àaãm bùçng phaáp luêåt. Cú chïë thõ trûúâng taåo cú höåi vaâ àiïìu kiïån thuêån lúåi cho con ngûúâi tham gia caác quan hïå kinh tïë - xaä höåi, caác hoaåt àöång kinh tïë - xaä höåi àa daång. Do àoá, con ngûúâi trong nïìn kinh tïë thõ trûúâng trúã nïn nùng àöång vaâ tñch cûåc hún. Song do baãn chêët cuãa noá, vïì cú baãn, cú chïë thõ trûúâng khoá coá thïí dung húåp vúái cöng bùçng xaä höåi vaâ sûå trung thûåc cuãa ngûúâi lao àöång. Cú chïë thõ trûúâng dïî laâm cho ngûúâi ta coá nhûäng haânh àöång, nhûäng löëi ûáng xûã vuå lúåi, löëi söëng võ kó, bêët chêëp àaåo lñ, phaáp luêåt, kó cûúng. Thûåc tïë nhûäng nùm qua cho thêëy, dêîu chuáng ta chuyïín tûâ cú chïë kïë hoaåch hoaá têåp trung, quan liïu bao cêëp sang cú chïë thõ trûúâng chûa lêu, song àaä xuêët hiïån "möåt böå phêån khöng nhoã caán böå, àaãng viïn thiïëu tu dûúäng baãn thên, phai nhaåt lñ tûúãng, mêët caãnh giaác, giaãm suát yá chñ, keám yá thûác töí chûác kó luêåt, sa àoaå vïì àaåo àûác vaâ löëi söëng"3. Taåi Höåi nghõ Trung ûúng nùm khoaá VIII, Àaãng ta àaä nhêån àõnh: "Tïå suâng baái nûúác ngoaâi, coi thûúâng nhûäng giaá trõ vùn hoaá dên töåc, chaåy theo löëi söëng thûåc duång caá nhên võ kó... àang gêy haåi àïën thuêìn phong mô tuåc cuãa dên töåc. Nghiïm troång hún laâ sûå suy thoaái vïì àaåo àûác, löëi söëng úã möåt böå phêån khöng nhoã caán böå, àaãng viïn, trong àoá coá caã caán böå coá chûác, coá quyïìn. Naån tham nhuäng, duâng tiïìn cuãa Nhaâ nûúác tiïu xaâi phung phñ, ùn chúi sa àoaå khöng àûúåc ngùn chùån coá hiïåu quaã..."4. Möåt àiïìu àaáng lo ngaåi laâ löëi söëng cú höåi chuã nghôa, thûåc duång cuãa möåt böå phêån caán böå, àaãng viïn laåi diïîn ra dûúái nhiïìu hònh thûác, tònh traång höëi löå, moác ngoùåt, tham nhuäng dûúâng nhû trúã thaânh phöí biïën. Nïëu nhûäng khuyïët àiïím, sai lêìm, tïå naån, thêåm chñ coá thïí coi laâ töåi aác àoá, khöng àûúåc khùæc phuåc, loaåi trûâ, nghiïm trõ thò àêy thûåc sûå laâ möåt nguy cú vaâ do vêåy, rêët coá thïí muåc tiïu cöng nghiïåp hoaá, hiïån àaåi hoaá seä khöng àaåt àûúåc. Àïí xûã lñ möëi quan hïå giûäa vêën àïì höåi nhêåp, toaân cêìu hoaá vaâ caác giaá trõ truyïìn thöëng noái riïng, vùn hoaá dên töåc noái chung, theo chuáng töi cêìn thûåc hiïån töët ba nguyïn tùæc sau àêy: Thûá nhêët, giûä gòn vaâ baão vïå caác giaá trõ truyïìn thöëng laâ àoâi hoãi bùæt buöåc cuãa cuöåc söëng nhûng khöng àûúåc rúi vaâo thaái cûåc baão thuã, cêìn nùæm vûäng nguyïn tùæc kïë thûâa biïån chûáng; Thûá hai, phaát huy nöåi lûåc kïët húåp vúái múã röång giao lûu, hoåc hoãi bïn ngoaâi. Nïëu khöng giûä gòn vaâ phaát triïín töët caác giaá trõ truyïìn thöëng thò khöng coá cú súã nöåi sinh àïí tiïëp thu caác giaá trõ múái tûâ bïn ngoaâi. Àöìng thúâi, chó coá giûä gòn vaâ phaát huy caác giaá trõ truyïìn thöëng thò múái coá thïí àoáng goáp phêìn mònh vaâo nïìn vùn hoaá chung vaâ caác giaá trõ chung cuãa nhên loaåi. Thûá ba, tñch cûåc giao lûu vaâ höåi nhêåp nhûng phaãi chöëng laåi sûå àöìng hoaá, sûå xoaá nhoaâ, sûå phuã nhêån caác giaá trõ truyïìn thöëng cuãa dên töåc vaâ sûå aáp àùåt caác giaá trõ xa laå vúái caác giaá trõ cuãa dên töåc. Möåt sûå phaát triïín nhêët laâ trong àiïìu kiïån toaân cêìu hoaá khöng thïí taách rúâi cöåi nguöìn dên töåc, khöng thïí xa rúâi caác giaá trõ truyïìn thöëng vúái caác nguyïn tùæc àaä nïu úã trïn. Nïëu ngûúåc laåi thò khöng nhûäng khöng coá sûå phaát triïín maâ coân àaánh mêët ài chñnh mònh. 3. Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam, 1996, Vùn kiïån Àaåi höåi àaåi biïíu toaân quöëc lêìn thûá VIII cuãa Àaãng, Nxb. Chñnh trõ quöëc gia, Haâ Nöåi, tr.137. 4. Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam, 1998, Vùn kiïån Höåi nghõ lêìn thûá nùm Ban Chêëp haânh Trung ûúng Àaãng khoáa VIII, Nxb. Chñnh trõ quöëc gia, Haâ Nöåi, tr. 46-47. K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦35 SUMMARY PRESERVATION AND DEVELOPMENT OF TRADITIONAL VALUES IN AFFILIATION AND GLOBALIZATION EPOCH. M.A. Nguyïîn Têën Hûng Globalization is an objective and inevitable process in the history of mankind. It both creates many great chances, and sets up challenges to Vietnam' s traditional values and cultural identity. In the condition of affiliation and globalization, adopting the new Western values in combination with preserving, raising and developing the traditional values of Vietnam is the best solution to become an industrial developed country.