Giáo trình Tin học

U BAN NHÂN DÂN THÀNH PH HÀ NI TRNG CAO NG Y T HÀ ÔNG GIÁO TRÌNH TIN HC Tài liu ào t o s cp Dân s y t Hà Ni - Nm 2011 1 LI NÓI U Tin hc là mt ni dung quan trng trong chng trình giáo d c i cng cho i t ng s cp Dân s y t, và là môn hc i vi tt c sinh viên trong toàn trng. T nhiu nm nay, môn hc này  c ging dy hu ht các trng i hc, cao ng, trung cp, s cp  nc ta vi nhng mc  khác nhau, và cng có nhiu sách, giáo trình Tin hc khác nhau do nhiu tác gi bin son. Do s phát trin nhanh chóng c a ngành Tin hc và yêu cu !i mi trong chng trình ào to c a B Giáo d c và ào to, chúng tôi ã biên son bài giáo trình môn hc TIN H"C C#N B$N cho tt c sinh viên các ngành vi m c ích  áp ng phn nào nhu cu ngày càng cao v t liu dy và hc Tin hc. Dù có nhiu c g%ng nhng chúng tôi v&n không th tránh  c nhng sai sót. Rt mong  c s góp ý kin c a các 'ng nghip, các em sinh viên và các c gi  cht l ng ngày càng hoàn thin. Xin trân trng cm n! CÁC TÁC GI 2 MC LC Trang CHNG I. H IU HÀNH WINDOWS .................................................... 3 Bài 1: KH(I NG WINDOWS ................................................................... 4 1. Khi ng Windows và các thành phn c a màn hình nn. ..................... 4 2. Các phng pháp to mt Shortcut ........................................................... 6 3. The Recycle Bin: thùng rác ...................................................................... 8 4. Thay !i màn hình nn .............................................................................. 9 Bài 2: MENU START VÀ WINDOWS EXPLORER ................................... 11 1. Menu Start ............................................................................................. 11 2. To và tìm kim t)p tin ho*c th m c ................................................... 12 3. Khi ng Windows Explorer ................................................................ 15 4. Di chuyn, sao chép, xóa các i t ng .................................................. 16 CHNG II: SON THO VN BN TRÊN MICROSOFT WORD ..... 18 Bài 1: CÁC THAO TÁC C#N B$N TRONG MICROSOFT WORD ......... 19 1. Khi ng Word và các thành phn c a màn hình ................................. 19 2. Các phím chc nng ................................................................................ 23 BÀI 2: THAY +I KI,U DÁNG T- LI.U ................................................. 25 1. Áp d ng kiu in )m, in nghiêng, gch di .......................................... 25 2. Phân bit  c phông ch Unicode và TCNV3. .................................... 26 3. Thay !i phông ch, c/ ch .................................................................... 30 BÀI 3: CHÈN KÝ T0 1C BI.T, C#N L2 CHO V#N B$N T3O TIÊU 2 4U TRANG VÀ CUI TRANG. ..................... 32 1. Chèn các ký t *c bit ......................................................................... 32 2. Cn l cho vn bn .................................................................................. 33 3. To tiêu  u trang và cui trang ......................................................... 34 BÀI 4: T3O B$NG BI,U ............................................................................. 35 BÀI 5 5NH D3NG V#N B$N B6NG PARAGRAPH CHIA CT CHO V#N B$N ................................................ 46 BÀI 6: IN TÀI LI.U RA GI7Y ..................................................................... 49 CHNG III: THIT LP BNG TÍNH TRÊN MICROSOFT EXCEL 52 Bài 1: CÁC KHÁI NI.M C8 B$N ............................................................... 52 1. Khi ng Excel và màn hình nn .......................................................... 52 2. Các chc nng c a màn hình nn ............................................................ 53 Bài 2: CÁC THAO TÁC C8 B$N V9I WORKBOOK ............................... 51 Bài 3: LÀM VI.C V9I B$NG TÍNH EXCEL ............................................. 54 3 CHNG I. H IU HÀNH WINDOWS  H iu hành Windows XP c hãng Microsoft sn xut  dùng cho các máy vi tính. Hin nay Windows c dùng r ng rãi trên khp th gi i do tính d hc, d s dng hn DOS nh giao din  ho thông qua h thng Menu, h p i thoi và các bi u tng.  Windows c hãng Microsoft cho ra i vào nm 1985. Windows làm vic theo ch  ca s, ti m t thi i m mi ng dng (thm chí mi t liu) c cp m t ca s  làm vic. Trong môi trng Windows có th thi hành nhiu chng trình cùng m t lúc. Windows liên tc c nâng cp và phát tri n qua nhiu phiên bn Windows 3.1, Windows 95, Windows 97, Windows 98, Windows XP.  Là m t h iu hành mnh, Windows XP có kh nng bo v d liu khi gp trc trc h thng. Bn thân mi chng trình chy trong Windows XP c dành trong m t vùng tài nguyên riêng.  H tr cho phép s dng tên dài.  H tr ti a cho các k thut m i, nh  a DVD, tích hp v i h thng truyn tin cao tc ISDN, ADSL, h thng qun lý ngun in linh hot  H tr các mng cc b (LAN) và truy cp mng t xa (Remode Network) và nhiu tính nng khác. 4 Bài 1: KHI NG WINDOWS VÀ CÁC THÀNH PHN CA MÀN HÌNH NN MC TIÊU 1. Trình bày  c ý ngh:a các thành phn chính c a màn hình nn. 2. To mt Short Cut theo các phng pháp khác nhau. 3. Thc hành tt các thao tác vi Recycle Bin (thùng rác). 4. Thay !i  c màn hình nn theo ý thích c a ngi dùng. NI DUNG 1. Khi ng Windows và các thành phn ca màn hình n n. Windows XP s;  c khi ng khi b)t máy tính. Tu< theo ch   c cài *t hay s la chn c a ngi dùng mà h thng s; khi ng Windows theo mt trong các phng thc khác nhau. Khi kt thúc vic khi ng, màn hình nn c a Windows có hình dáng nh sau: 5 Các thành phn chính ca màn hình n n Windows 1.1. Desktop: màn hình nn Màn hình nn bao g'm mi th bn nhìn thy trên màn hình. Bn cng có th thay !i màu s%c c a màn hình nn cho phù h p vi s thích. 1.2. My computer: bi u tng “máy vi tính c!a tôi” a tr= chut vào ây r'i nh%p úp,  thy mi th  c kt ni vi máy vi tính c a bn: nhng ! :a cng, nhng ! :a mm, nhng ! :a CD -ROM, máy in, cng nh mi th  c cha trong chúng. 1.3. Folder: nhóm tài liu Mt Folder cha nhng biu t ng c a nhng chng trình, tài liu và nhng t)p tin khác. 1.4. Icon: bi u tng M>i biu t ng biu th? mt chng trình ho*c mt tài liu mà bn có th khi ng b@ng cách a tr= chut ti biu t ng r'i nh%p úp. Nhng hình v; giúp bn nh)n din chng trình mà biu t ng biu th?. 1.5. Shortcut: lnh tt Bn có th *t lnh t%t ngay trên màn hình nn  truy c)p nhanh mt chng trình ho*c mt t)p tin khác, kh=i phi “sn lùng” nó sut dc nhng folders ho*c menu. 1.6. Taskbar: thanh tác v Thanh tác v luôn luôn hin din trên màn hình, theo dõi mi chng trình, mi folders và nhng tp tin mà bn ang m, dù lúc ó bn có sA d ng chúng hay không. Taskbar dùng  qun lý các chng trình ang chy và chuyn !i gia chúng. 6 2. Các ph!ng pháp t o mt Shortcut Cách 1:  to mt Shortcut, ta bm nút phi chut trên màn hình nn, chn New/ Shortcut, r'i chn tip Browse: Xut hin bng hi thoi Browse for folders, t ây ngi dùng dB dàng la chn chng trình mun to lnh t%t. Sau khi ã la chn xong bm Next, r'i bm tip Finish  kt thúc công vic to Shortcut. 7 Cách 2: Nháy phi chut lên biu t ng, chng trình mun to Short Cut. Xut hin Menu dc, bm chn Send to r'i chn tip Desktop (Create short cut). 8 3. The Recycle Bin: thùng rác Thùng rác là ni cha các tp, các i t ng b? xoá b= trong khi ta thao tác. Các tp không thc s b? xoá b= cho n khi ta làm r>ng thùng rác.  Các thao tác v"i thùng rác Nháy úp chut lên biu t ng Recycle Bin, xut hin cAa s! Recycle Bin: Trong cAa s! này ta có th thc hin các thao tác: o Ph#c h$i d% liu: Nháy chut vào tp hay biu t ng chng trình ho*c th m c cn ph c h'i, dùng lnh File/ Restore. Windows s; t ng khôi ph c tp hay biu t ng chng trình ho*c th m c theo ngu'n gc ban u. o Xoá kh&i thùng rác: Nháy chut lên chng trình cn xoá b=, dùng lnh File/ Delete. 9 o Làm r'ng thùng rác: Xoá b= toàn b nhng gì có trong thùng rác. Dùng lnh File/Empty Recycle Bin. Ho*c ta bm nút phi chut lên thùng rác r'i chn Empty Recycle Bin. 4. Thay (i màn hình n n 10  thay !i màn hình nn, ta bm nút phi chut trên màn hình nn r'i chn Properties, xut hin bng hi thoi Display Properties:  Background: chn cách trang trí màn hình nn theo các m&u có sCn.  Screen Saver: ch  bo v màn hình.  Appearance: thay !i mu nn, kiu và mu phông.  Settings: la chn ch  hin th? mu. 11 Bài 2: MENU START VÀ WINDOWS EXPLORER MC TIÊU 1. Khi ng  c chng trình t menu Start, thoát kh=i chng trình Windows. 2. To và tìm kim  c t)p tin ho*c th m c theo yêu cu. 3. Trình bày  c ni dung chính c a Windows Explorer 4. Thc hin  c phng pháp di chuyn, sao chép, xóa các tp và th m c. NI DUNG 1. Menu StartMenu Start dùng  qun lý các ng d ng, các chng trình ã cài *t. Khi nháy chut vào nút Start, xut hin menu Start: 12 Trong Menu này có các m c:  Programs: khi tr= chut vào m c này s; xut hin menu dc cp hai, Program cha tt c các chng trình có th chy  Documents: cha các tài liu ã m gn ây nht  Settings: thay !i cách hin th? c a Task bar & Start Menu ho*c các thit l)p h thng  Search: tìm kim tp ho*c th m c  Help and Support: cung cp cho bn nhng chD d&n tng bc, cng nh nhng gii thích cho mi công vic quen thuc thng  c thc hin trên máy tính.  Shut Down: thoát kh=i Windows và t%t máy ho*c khi ng li máy tính o Turn Off: t%t máy tính o Restart: khi ng li máy tính, np li h iu hành o Stand By: khi ng li máy tính, không np li h iu hành 2. T o và tìm kim t)p tin ho*c th! m#c   to mt th m c trong Windows Explorer ta nháy vào menu File/ New/ Folder. Xoá b= ch New Folder  khung bên phi cAa s! r'i nh)p vào tên th m c cn to. 13   tìm kim t)p tin ho*c th m c ta làm nh sau: T menu Start ta bm chn Search r'i chn tip For Files or Folders xut hin bng hi thoi Search Results:  Search for Files or Folders named: Nh)p vào tên Files ho*c th m c cn tìm.  Containing text: Nh)p vào kiu c a File Ví d: Gi sA ta mun tìm kim mt File có tên là: tinhc.doc thì  dòng Search for Files or Folders named ta gõ vào tên File là: tinh+c, còn  dòng Containing text ta gõ vào kiu c a File là: .doc. Thì máy tính s; chD tìm n các Files có tên là tinhc.doc và s; b= qua tt c các Files có cùng tên là tinhc nhng có phn m rng khác nh: tinhc.xls; tinhc.dbf  Look in: Xác ?nh phm vi tìm kim; chD tìm  ! :a C, ho*c ! :a D hay c ! C, D và E.  Search Option: La chn kiu tìm kim 14  Search Now: Sau khi nh)p tên File ho*c th m c cn tìm xong ta bm chn Search Now  b%t u vic tìm kim.  Stop Search: Dng vic tìm kim 15 3. Khi ng Windows Explorer Dùng lnh Start/ Programs/Accessories/ Windows Explorer  khi ng Windows Explorer, xut hin cAa s! chng trình Windows Explorer:  Khung bên trái: là cây th m c lit kê tt c các tài nguyên c a máy: Các ! :a, Control Panel, thùng rác, h thng mng Trong khung này có các thao tác:  Nháy lên i t ng (! :a, th m c ) thì ni dung chính bên trong c a i t ng s; hin lên  khung bên phi. ng tác này gi là m mt ! :a ho*c th m c.  Nháy vào du (+) ng trc mt i t ng thì trong cây th m c s; hin th? toàn b ni dung c a i t ng này.  Nháy vào du (-) óng i t ng hin hành.  Khung bên ph,i: lit kê chi tit ni dung (g'm các th m c con và tp) c a i t ng có trong hp sáng  khung bên trái. Có 5 cách hin th? ni dung b@ng cách dùng lnh View:  List: hin biu t ng và tên th m c, tên tp.  Details: hin biu t ng, tên tp, s bytes, kiu tp, ngày gi to. 16  Large Icons: hin biu t ng to.  Small Icons: biu t ng nh= xp hàng ngang.  Thumbnails: hin th? mt hình nh cha ng các ni dung chính c a tp nu có th. 4. Di chuy-n, sao chép, xóa các i t!.ng 4.1. Di chuyn i t ng Bôi en các i t ng (th m c, tp) cn di chuyn. Vào menu Edit: chn Cut (Ctrl + X)  di chuyn i t ng. Ho*c nháy phi chut vào khi r'i bm chn Cut. Chn ! :a (th m c) cn dán i t ng. Vào menu Edit: chn Paste. Ho*c nháy phi chut r'i chn Paste 4.2. Sao chép i t ng La chn các i t ng (th m c, tp) cn di chuyn ho*c sao chép. Sau ó vào menu Edit: Chn Cut  di chuyn i t ng 17 Chn Copy  sao chép các i t ng. Trong cây th m c  khung bên trái, ho*c bên phi. Chn th m c ích (hay ! :a) là ni mà các i t ng s;  c *t vào. Nháy vào Edit r'i chn Paste. 4.3. Xóa i t ng Cách 1. La chn các tp hay th m c cn xoá, dùng lnh File/ Delete, xut hin bng hi thoi Confirm Delete: YES: chp nh)n vic xoá các i t ng NO: huE b= vic xoá các i t ng Cách 2. La chn các tp hay th m c cn xoá, nháy nút phi chut vào tên mt i t ng ã chn, xut hin menu dc, chn Delete, xut hin bng hi thoi Confirm Delete: YES: chp nh)n vic xoá các i t ng NO: huE b= vic xoá các i t ng 18 CHNG II: SON THO VN BN TRÊN MICROSOFT WORD Ngày nay, tin hc ã có nhng b c tin nhanh chóng v ng dng c!a nó trong mi lnh v"c c!a cu c sng trên phm vi toàn th gi i nói chung và Vit Nam nói riêng. Tin hc c mi ngi quan tâm và nhc n nhiu hn bao gi ht vì nó là m t ph#n không th thiu trong cu c sng vn minh, góp ph#n $y nhanh công cu c công nghip hóa, hin i hoá t n c, tin n nn kinh t tri thc. Máy vi tính cùng v i nhng ph#n mm là công c c l"c giúp bn qun lý, t chc, sp xp và x lý công vic m t cách nhanh chóng và chính xác, phc v thit th"c cho vic tra cu, hc tp, làm vic c%ng nh gii trí. &ã t lâu h x lý vn bn Word ã c bit n và s dng r ng rãi ' nhiu n c trên th gi i. WORD ã ra i v i nhiu phiên bn khác nhau dùng trong môi trng MS - DOS. V i s" ra i c!a m t môi trng làm vic m i rt thun tin là WINDOWS, ã xut hin nhng phiên bn m i c!a WORD làm vic trong môi trng m i này. WINWORD hay còn gi là WORD for WINDOWS là m t h x lý vn bn cao cp dùng trong môi trng WINDOWS. Nó là m t công c thông dng hin nay  x lý các vn bn trong vn phòng. Nhng version c s dng r ng rãi c!a nó là version 6.0 trong môi trng WINDOWS 3.1 và Microsoft WORD 2000 trong môi trng WINDOWS 98/ WINDOWS Me/ WINDOWS XP/ WINDOWS 2000. WORD là ph#n mm son tho vn bn cao cp chy d i môi trng Windows, chuyên dùng  son tho vn bn, tp chí, sách v' phc v cho công tác vn phòng. WORD có các tính nng mnh nh: giao din  ho thông qua h thng Menu và các h p thoi v i hình thc th$m m rt cao; có kh nng giao tip vn bn v i các ng dng khác; có các b chng trình tin ích và ph tr giúp to các vn bn dng c bit; có chng trình ki m tra, sa li chính t, gõ tt giúp ngi s dng son các vn bn ting n c ngoài và tng tc  x lý vn bn; chc nng to bi u bng mnh và d dùng. 19 Bài 1: CÁC THAO TÁC CN BN TRONG MICROSOFT WORD MC TIÊU 1. N%m vng  c các phím chc nng. 2. Phân bit và b)t t%t  c các thanh công c trên cAa s! Word. 3. Thc hành thành tho các kiu gõ ting Vit. NI DUNG 1. Khi ng Word và các thành phn ca màn hình  khi ng Word ta nháy vào Start/ Programs/ Micrsoft Word. Màn hình chính c a Word xut hin g'm các thành phn sau:  Title bar (Thanh tiêu ): Cho bit tên c a vn bn ang m. Nu m ln u tiên thì Word có tên m*c ?nh là Document 1.  Menu bar (Thanh Menu): Thanh cha các lnh c a Word, m>i m c ng vi mt Menu dc.  m Menu dc ta chD cn nháy chut vào tên menu ho*c bm t! h p phím: Alt + Ký t i din c a menu (là ch cái  c gch chân trong tên m>i menu tng ng). 20 Ví d .  m Menu File ta nháy chut vào Menu này ho*c ta bm t! h p phím Alt + F.  Standard bar (Thanh công c chuFn): Thanh cha các nút lnh, thay vì phi vào Menu  chn lnh thì ta chD vic bm chn vào nút lnh tng ng. Ví d .  lu vn bn lên :a thay vì phi vào Menu File r'i chn Save thì ta chD cn bm chut vào biu t ng  (Save) trên thanh công c chuFn. Các nút trên thanh công c chun NÚT TÊN CH/C NNG New To mt vn bn mi Open M mt vn bn ã có Save Lu vn bn lên :a Permission Cho phép chDnh sAa vn bn hay không ( i vi bn sao chép) E-mail Cho phép nh)p ?a chD E-mail c a ngi s; nh)n vn bn Print In mt vn bn Print Preview Quan sát trang vn bn trc khi in Spelling Kim tra l>i chính t Research Tìm hiu sâu mt t Cut C%t i t ng ho*c vn bn  c chn Copy Sao chép vn bn ho*c i t ng  c chn 21 Paste Dán i t ng ã  c c%t ho*c sao chép vào mt v? trí ã  c chn Format Painter Sao chép kiu ?nh dng c a i t ng ho*c vn bn ã  c chn và áp d ng kiu ?nh dng ó cho i t ng ho*c vn bn khác Undo H y b= thao tác va thc hin Redo Thc hin li thao tác va h y b= Table and borders Hin th? thanh công c Table and Borders Insert Hyperlink M hp thoi Insert Hyperlink  thc hin mt siêu liên kt n mt trang web hay mt vn bn khác Insert Table Chèn bng biu vào vn bn Insert Microsoft Excel Worksheeet Chèn bng tính Excel vào vn bn Columns Chia ct cho vn bn Drawing B)t/ T%t thanh công c ' ha Document map Hin th? toàn b vn bn di dng s ' Zoom Chn tE l % phóng i t 25% n 400% Microsoft PowerPoint Help Kích hot Office Assistant  Formatting bar (Thanh ?nh dng): Cha các hp và biu t ng dành cho vic ?nh dng vn bn nh kiu, loi font, c/ font, cn l. 22 Các nút trên thanh  nh dng NÚT TÊN CH/C NNG Style Font Chn phông ch cho vn bn  c chn Font Size Chn c/ ch cho vn bn  c chn Bold Làm )m phn vn bn  c chn Italic Làm nghiêng phn vn bn  c chn Underline Gch di phn vn bn  c chn Align Left Cn l trái cho phn vn bn  c chn Align Center Cn l gia cho phn vn bn  c chn Align Right Cn l phi cho phn vn bn  c chn Align Justify Cn l u 2 bên cho phn vn bn  c chn Line spacing iu chDnh khong cách dòng trong phn vn bn  c la chn Numbering ánh s th t ti v? trí các u on vn bn theo trình t Bullets ánh du u m>i on b@ng mt ký hiu, ký t Decrease Indent D?ch chuyn mt hay nhiu on ng%n sang trái Increase Indent D?ch chuyn mt hay nhiu on ng%n sang phi Outsite Border Thêm/ b= ng vin c a mt ho*c nhiu ô 23 Font color Chn màu ch cho phn vn bn  c la chn Highlight Chn màu nn cho phn vn bn  c la chn Nút Minimize : Thu nh= cAa s! màn hình hin ti. Nút Maximize : Phóng to cAa s! màn hình hin ti.  Nút Close : óng cAa s! màn hình hin ti.  Thanh cu n dc và thanh cun ngang. Startus bar (Thanh trng thái): Thông báo tình trng c a cAa s! hin ti: S trang hin ti, trang hin ti là trang th my trong t!ng s trang, v? trí con tr=  dòng, ct th bao nhiêu, bàn phím  ch  chèn hay è.  Rulers (Thc): Mt thc theo chiu ngang  phía trên c a vùng vn bn, mt thc theo chiu dc  bên trái vùng vn bn. 2. Các phím ch0c nng 2.1. Các phím di chuyn con tr  Bn phím mi tên dùng  di chuyn con tr= sang trái, sang phi, lên hay xung mt dòng.  Home: a con tr= v u dòng vn bn.  End: a con tr= v cui dòng vn bn.  Page Up: Di chuyn con tr= lên mt trang màn hình.  Page Down: Di chuyn con tr= xung mt trang màn hình.  Ctrl + Home: Di chuyn con tr= v u vn bn.  Ctrl + End: Di chuyn con tr= v cui vn bn. 24  Ctrl + Page Up: Di chuyn con tr= lên mt trang vn bn.  Ctrl + Page Down: Di chuyn con tr= xung mt trang vn bn. 2.2. Các phím xoá ký t  Delete: Xoá tt c các ký t t v? trí con tr= v bên phi.  Back Space: Xoá tt c các ký t t v? trí con tr= v bên trái.  Phím Insert: Dùng  chuyn !i gia ch  chèn ký t (Insert) và ch  è ký t (Overwrite). Trong ch  chèn, khi nh)p vào mt ký t nó s; chèn vào ti v? trí hin thi c a con tr= nh)p và Fy ký t hin thi sang bên phi. Trong ch  è, khi nh)p vào mt ký t nó s; thay th ký t hin thi.  Phím Alt: Dùng  chn các thc n dc b@ng bàn phím. Ví d  chn Menu Edit ta bm Alt + E.  Phím Esc: Dùng  ng%t mt công vic ang thc hin.  Phím Enter: M>i khi n Enter, con tr= nh)p s; xung dòng và to ra mt on (Paragraph) mi, on mi này s; theo phông ch và các ?nh dng c a on trc. 3. Ki-u gõ ting Vit aa  â ee  ê ow, [   aw   oo  ô uw,w, ]   dd  {  8 W, }  - Du gõ  cu i t1: s – du s%c, f – du huyn, r – du h=i, x – du ngã, j – du n*ng, z – xoá du va ánh. 25 BÀI 2: THAY 2I KI3U DÁNG T LIU MC TIÊU 1. Thc hin  c các kiu in )m, in nghiêng, gch di vi t liu. 2. Phân bit  c phông ch Unicode và TCNV3. Chuyn !i phông ch t Unicode sang TCVN3 và ng c li. 3. Thay !i  c các loi c/ ch. Thay !i  c các kiu phông ch theo yêu cu. NI DUNG 1. Áp d#ng ki-u in )m, in nghiêng, g ch d!"i 1.1. Dùng chut  gây chú ý trong mt on vn bn, ta có th bin vn bn thành dng in )m, in nghiêng, và gch di. Ta chD vic bôi en on vn bn mun ?nh dng, sau ó nháy chut vào nút:  B (Bold): In )m mt t ho*c mt on vn bn.  I (Italic): In nghiêng mt t ho*c mt on vn bn.  U (Underline): Gch di mt t ho*c mt on vn bn. 1.2. Dùng bàn phím  in )m, in nghiêng, hay gch di mt t ho*c mt on vn bn ta bôi en on vn bn cn ?nh dng r'i bm t! h p phím: Ctrl + B: in )m mt t ho*c mt on vn bn. Ctrl + I: in nghiêng mt t ho*c mt on vn bn. Ctrl + U: gch di mt t ho*c mt on vn bn. Mun hu b ch  in m, in nghiêng, gch d i mt t, hay mt on ta bôi en t hoc on vân bn cn hu b ri chn li nó mt ln na. 26 2. Phân bit !.c phông ch% Unicode và TCNV3. Chuy-n (i phông ch% t1 Unicode sang TCVN3 và ng!.c l i. 2.1. Phân bit phông ch Unicode và TCVN3 2.1.1 Phông ch TCVN3 H thng phông ch c a TCVN3 luôn  c b%t u là .Vn.  .Vn .. (.VnTime) Ch in thng có du  .Vn .. H (.VnTimeH) Ch in hoa có du i vi h thng phông ch c a TCVN3 tuyt i không dùng Shift ho*c Caps Lock  ly ch in hoa có du, vì khi ó ch có du s; bé hn nhng ch còn li trong câu. Ví d : Shift (Caps Lock) + COONGJ  CNG 2.1.2 Phông ch Unicode H thng phông ch c a Unicode không có .Vn . Times New Roman, Arial, Verdana .  sA d ng ch in hoa có du trong h thng phông ch c a Unicode thì ta phi sA d ng Shift ho*c Caps Lock. Ví d : Shift (Caps Lock) + COONGJ  CNG 2.1.3 L"a chn ki u phông ch  vn bn hin th?  c y ch ting vit có du thì vic la chn phông ch phi 'ng nht gia phông ch trong bng mã VietKey ho*c bng mã c a Unikey và phông ch trong khung hi thoi phông trên thanh ?nh dng. 27 La chn kiu phông ch trong bng mã VietKey La chn kiu phông ch trong khung hi thoi phông Phông TCVN3 Phông Unicode Phông TCVN3 Phông Unicode 28 Nu trong bng mã VietKey hoc Unikey ã la chn là Unicode thì trong khung hi thoi phông cng phi là Unicode. Trong bng mã VietKey hoc Unikey là TCVN3 thì trong khung hi thoi phông cng phi là TCVN3. 2.2 Chuyn i phông ch t TCVN3 sang Unicode và ng c li.  chuyn i  c phông ch, yêu cu máy tính phi chy ch ng trình UniKey. La chn phím chuyn i Nháy trc tip vào biu t ng trên màn hình nn, xut hin bng hi thoi UniKey:  Bng mã: La chn phông ch cho vn bn  Kiu gõ: Chn kiu là TELEX.  Phím chuyn: Nên chn t! h p phím CTRL + SHIFT (vì Alt + Z trùng vi Vietkey  s; rt khó sA d ng nu máy tính chy 2 chng trình song song). La chn xong bm chn m c óng  kt thúc. 29 Chuyn i phông ch Nháy phi vào biu t ng c a Unikey n@m  góc di phi thanh Taskbar (thanh tác v ) r'i bm chn m c Công c# ho*c bm t! h p phím Ctrl + Shift + F6, xut hin bng hi thoi UniKey Toolkit:  B,ng mã: o Ngu$n: Kiu phông ch vn bn ang sA d ng o ích: Kiu phông ch mun sA d ng trong vn bn sau khi chuyn !i La chn xong  bm chn nút óng.  Các b!"c tin hành chuy-n (i phông o Bôi en on vn bn cn chuyn !i phông ch o Bm lnh Copy (Ctrl + C)  chép vào vùng m (Clipboard) o Bm t! h p phím: Ctrl + Shift + F9  thc hin vic chuyn !i phông ch o Bm lnh Paste (Ctrl + V)  thay th phông ch ti on vn bn ã la chn 30 o L!u ý:  thc hin  c vic chuyn i phông ch thì yêu cu phông ch trong on v!n bn phi ng nh"t mt kiu phông. 3. Thay (i phông ch%, c4 ch%  thay !i phông ch, c/ ch c a mt t ho*c mt on vn bn, ta bôi en t ho*c on vn bn cn thay !i phông ho*c c/ ch sau ó nháy chut vào hp lit kê Font ho*c Font Size trên thanh ?nh dng r'i la chn kiu phông ho*c c/ ch tùy ý. Ho*c ta nháy vào Menu Format trên thanh Menu, r'i chn Font, xut hin hp thoi Font: Font: Chn phông ch Font style: Chn kiu ch Size: Chn c/ ch Font color: Chn mu ch Underline Style: Dùng  gch di ký t Thay ®æi ph«ng, kiÓu d¸ng vμ cì ch÷ 31 Text Effects: Hiu 0ng Các lnh trong m c này có tính b)t ho*c t%t, ánh du  là m và b= du  là óng, tu< theo yêu cu bn có th nhp chn nhiu m c cùng mt lúc.  Strikethrough: Gch ngang gia ch b@ng nét n  Double Strikethrough: Gch ngang gia ch b@ng nét ôi Hai lnh trên thng  c dùng khi bn b= mt on vn bn mà li mun cho ngi khác thy.  Superscript: a ch lên trên và gim kích thc  Subscript: a ch xung di và gim kích thc Hai lnh trên  c dùng  to các biu thc nh: y = a1x3 + b1x2 + c1x  Shadow: Ch có bóng  Outline:  Emboss: T o cc h n!ii ,, cc h cc ó màà u tt rr %% ng,, bóng màà u ee n n@@m  phíí aa dii  Engrave: To cc h n!ii ,, cc h cc ó màà u tt rr %%ng,, bóng màà u ee n n@@m  phíí aa tt rr êê n Bn lnh trên thng  c dùng  trang trí cho vn bn cu k< hn.  Small caps: +I CHG TH-HNG THÀNH CHG IN V9I KÍCH TH-9C NHI H8N  All caps: +I CHG TH-HNG THÀNH CHG IN CÓ CÙNG KÍCH TH-9C Hai lnh trên thng  c dùng trong phn tiêu  c a vn bn (thc hin vn bn b@ng ting Anh s; cho hai hiu ng trên rõ ràng hn).  Hidden: Fn on vn bn trên màn hình và c khi in bn cng không thy  c on vn bn này. Lnh này không có tác d ng xoá mt on vn bn, nu cn bn có th chn khu vc on vn bn ã Fn và b= ánh du Hidden  vn bn nó hin li. Sau khi chn xong b"m vào nút OK  kt thúc vic la chn. Character Spacing: Khong cách gia các ký t  Spacing: chn khong cách gia các ký t 32  Normal: bình thng  Expanded: các ký t xa nhau thêm mt khong  Condensed: các ký t xít li vi nhau  By: Thay !i giá tr? khong cách  Position: V? trí c a các ký t  Normal: V? trí thng  Raised: a ch lên trên  Lowered: a ch xung di  By: Thay !i giá tr? v? trí Sau khi chn xong b"m vào nút OK  kt thúc vic la chn. BÀI 3: CHÈN KÝ T5 6C BIT, CN L CHO VN BN. TO TIÊU  U TRANG VÀ CU7I TRANG. MC TIÊU 1. Chèn  c các ký t *c bit vào vn bn 2. Cn l  c cho vn bn theo yêu cu 3. To  c tiêu  u trang và cui trang vi các ?nh dng có sCn. NI DUNG 1. Chèn các ký t8 *c bit *t con tr= chut ti v? trí cn chèn, sau ó vào Menu Insert r'i chn Symbol, xut hin hp thoi Symbol 33 . Font: Lùa chän c¸c biÓu t-îng cÇn chÌn. Sau khi ã la chn  c biu t ng cn chèn ta bm chn Insert  chèn, r'i bm vào nút Close ho*c Cancel  kt thúc vic chèn. 2. Cn l cho vn b,n Chèn ký t *c bit C¨n lÒ cho v¨n b¶n 34  cn l cho vn bn ta nháy chut vào Menu File chn m c Page Setup, xut hin bng hi thoi Page Setup: Trong khung Margins: Margins: Top: Cn l trên Bottom: Cn l di Left: Cn l trái Right: Cn l phi Hearder: Tiêu  u trang Footer: Tiêu  cui trang Trong khung Paper: Paper size: Chn c/ giy (chn kh! A4) Orientation: Portrait: In giy theo chiu dc Landscape: In ngang giy Apply to: Chn Whole document 3. T o tiêu u trang và cu i trang  Insert AutoText: in các m&u có sCn.  Insert Page Number: Chèn s trang.  Insert Number of Pages: Chèn t!ng s trang.  Format Page Number: ?nh dng kiu s.  Insert Date: Chèn ngày hin ti.  Insert Time: Chèn gi hin ti.  Page Setup: La chn kh! giy cho vn bn. To tiêu  u trang 35  Show/ Hide Document Text: Cho hay không cho phép hin th? vn bn c a trang hin ti.  Link to Previous: kt ni vi phn Header and Footer  trang trc.  Switch Between Header and Footer: Chuyn !i con tr= gia tiêu  u trang và cui trang.  Show Previous: Xem Header ho*c Footer k trc.  Show Next: Xem Header ho*c Footer k sau.  Close Header and Footer: óng khung son tho tiêu  u trang và cui trang. BÀI 4: TO BNG BI3U MC TIÊU 1. To  c biu bng theo các phng pháp khác nhau. 2. Thc hin  c các thao tác vi ct, hàng. 3. Cn chDnh  c d liu trong ô, to ng vin theo yêu cu. NI DUNG Có th dùng các bng  t! chc thông tin và to các ct vn bn n@m cnh nhau và trình bày d liu theo cách dB c. Vào Menu Table/ Insert/ Table xut hin bng hi thoi Insert Table: Number of Columns: S ct cn to. T¹o biÓu b¶ng 36 Number of Rows: S hàng cn to. Auto fit bihavior: ChDnh  rng c a ct. Ho*c nháy chut vào biu t ng Insert Table trên thanh công c chuFn, sau ó bm gi r'i kéo rê chut  thit l)p s ct và hàng cn to r'i th chut ra. 2. Các thao tác v"i ct, hàng 2.1. C!n ch#nh  rng ct Cn chDnh  rng cho tng ct mt: *t con tr= vào giao im c a ng kJ phân chia gia hai ct  xut hin mi tên 2 chiu, sau ó bm gi trái chut r'i kéo rê  cn chDnh  rng ct. Cn chDnh  rng cho nhiu ct cùng 1 lúc: a tr= chut lên u ct cn cn chDnh  xut hin mi tên tr= xung màu en. Bm gi trái chut r'i kéo rê  bôi en nhng ct cn cn chDnh. Nháy phi vào trong khi va bôi en, xut hin Menu dc  Bm chn: Table Properties  37 Xut hin bng hi thoi Table Properties  Bm chn lp Columns:  Preferred with: Bm chn vào ô vuông  hin th? hp sáng iu chDnh  rng ct.  Previous Column: Tr li ct trc y  Next Column: Chuyn n ct k tip 2.2. C!n ch#nh chi$u cao hàng Cn chDnh chiu cao cho tng hàng mt: *t con tr= vào giao im c a ng kJ phân chia gia hai hàng  xut hin mi tên 2 chiu, sau ó bm gi trái chut r'i kéo rê  cn chDnh chiu cao hàng. Cn chDnh chiu cao cho nhiu hàng cùng 1 lúc: a tr= chut ra u hàng cn cn chDnh  xut hin mi tên nghiêng góc 45o. Bm gi trái chut r'i kéo rê  bôi en nhng hàng cn cn chDnh. Nháy phi vào trong khi va bôi en, xut hin Menu dc  Bm chn: Table Properties  38 Xut hin bng hi thoi Table Properties  Bm chn lp Row:  Specify Height: Bm chn vào ô vuông  hin th? hp sáng cn chDnh chiu cao hàng.  Previous Row: Tr li hàng trc y  Next Column: Chuyn n hàng k tip Sau khi cn chDnh xong chiu cao hàng bm chn OK  kt thúc. 2.3. B sung hoc xoá ct, hàng Khi làm vic vi bng tính trong Word, có lúc ta cn chèn thêm ct, hàng sau khi ã to bng. Word luôn cho phép b! sung các ct, hàng trong cùng mt bng tính. Ngoài ra Word cng cho phép xoá nhanh các ct, hàng theo ý mun c a ngi dùng. 2.3.1. B xung thêm c t Cách 1: Ct !.c thêm vào s9 n:m bên trái ct !.c ch+n. a tr= chut lên u ct mun chèn  xut h?ên mi tên tr= xung màu en, sau ó bm nút phi chut r'i chn Insert Columns. 39 Cách 2: Vào Menu Table r'i chn Insert: Columns to the Left: Chèn thêm ct v bên trái con tr= Columns to the Right: Chèn thêm ct v bên phi con tr= 2.3.2. Xoá c t  xoá ct, ta a tr= chut lên u ct cn xoá, sau ó bm nút phi chut r'i chn Delete Columns. Ho*c vào Menu Table r'i chn Delete/ Columns. Ngoài ra ta cng có th dùng lnh Cut  xoá ct. 2.3.3. B xung thêm hàng Cách 1: Hàng !.c thêm vào s9 n:m bên trên hàng !.c l8a ch+n. a tr= chut ra u hàng mun chèn sau ó bm nút phi chut r'i chn Insert Rows. 40 Cách 2: Vào Menu Table r'i chn Insert: Rows Above: Thêm hàng vào phía trên v? trí con tr= Rows Below: Thêm hàng vào phía di v? trí con tr=  thêm mt hàng tr%ng vào cui bng, ta t con tr vào ô cui cùng góc d i phi ri b"m phím Tab. Ngay lp t&c Word s' thêm cho ta 1 hàng tr%ng vào cui bng. 2.3.4. Xoá hàng Cách 1: a tr= chut ra u hàng cn xoá sau ó bm nút phi chut r'i chn Delete Rows. 41 Cách 2: *t con tr= vào dòng vn bn cn xoá, vào Menu Table/ Delete: Table: Xoá toàn b bng Columns: Xoá ct ti v? trí con tr= Rows: Xoá hàng ti v? trí con tr= Cells: Xoá ô ti v? trí con tr= 2.4. Gp ô, chia ô 2.4.1. G p ô  Bôi en nhng ô cn gp. Nháy phi trong khi va bôi en  Bm chn Merge Cells, hoc vào Menu Table chn Merge Cells. Chia ô 42  *t con tr= vào ô cn chia, sau ó nháy phi chut  xut hin Menu dc  Bm chn Split Cells: - Number of columns: S ct cn to cho ô - Number of rows: S hàng cn to cho ô 3. Cn ch;nh d% liu trong ô, t o !<ng vi n 3.1. C!n ch#nh d liu trong ô Bôi en vùng d liu cn cn chDnh. *t con tr= chut vào trong khi, nháy phi  Bm chn Cells Alignment: 43 Trong khung Alignment: La chn kiu l và v? trí d liu trong ô.  Chiu ngang c a khung: th hin l c a ô  Chiu dc c a khung: th hin v? trí d liu trong ô  ?nh dng hng d liu trong ô: la chn ô d liu cn ?nh dng, tip theo nháy phi chut chn Text Direction. Xut hin bng hi thoi Text Direction – Table Cell  chn kiu d liu cn ?nh dng. Bm OK  hoàn tt. 44 3.2. To  (ng vi$n Bôi en vùng d liu cn to ng vin. Nháy phi chut vào trong khi, xut hin Menu dc  Bm chn Table Properties  xut hin bng hi thoi Table Properties  Bm chn Borders and Shading  ThJ Borders La chn kiu, màu ng vin: M#c Style: Chn kiu ng ?nh thit l)p:  Color: Chn màu cho ng thng.  Width: Chn  dày, m=ng cho ng vin. M#c Setting: Chn phm vi các ô thit l)p. Ngoài ra ta có th chn phm vi các ng cn thit l)p ?nh dng  m c Preview. M#c Apply to: Chn phm vi các ô thit l)p cho phù h p:  Table: Thit l)p ?nh dng này cho toàn b bng.  Cell: ChD thit l)p cho các ô ã chn. 45  ThJ Shading cho phép thit l)p các ?nh dng v tô nn bng biu: M#c Fill: Chn màu cn tô. Ta có th nhn nút More Colors  la chn nhng màu khác. M#c Apply to:  chn phm vi các ô cn to màu nn: + Table: Tô toàn b bng. + Cell: ChD tô cho các ô ã chn. 46 BÀI 5 =NH DNG VN BN B>NG PARAGRAPH. CHIA CT CHO VN BN MC TIÊU 1. Thc hin tt các kiu hin th? trong vn bn. 2. Trình bày  c toàn b vn bn ho*c mt phn vn bn di dng ct. NI DUNG 1. ?nh d ng vn b,n b:ng Paragraph Khái nim Chc nng này cho phép thay !i cách hin th? c a mt on ho*c mt vn bn. ánh du on vn bn cn thay !i sau ó vào Format r'i chn Paragraph, xut hin bng hi thoi Paragraph: nh dng bng Paragraph 47 Trong m#c Indents and Spacing: Alignment: Chn cách dóng l. Indentation: Dùng  chn l cho on: Left: chn l trái c a on so vi l trang. Right: Chn l phi c a on. Special: Dùng  chDnh l *c bit. None: Bình thng. First line: Dòng u th t vào. Hanging: C on th t vào. By: Quy ?nh khong th t vào theo ý ngi dùng. Spacing: Before: To khong trng phía trc m>i on. After: To khong trng phía sau m>i on. Line spacing: Quy ?nh khong cách dòng trong on. Single: Cách dòng n. Double: Khong cách b@ng 2 ln khong cách dòng n. 1.5 line: Khong cách b@ng 1.5 ln khong cách dòng n. At least: Cách dòng nh= nht. Exactly: Cách dòng chính xác theo giá tr? c a con s do ngi dùng nh)p. Multiple: Cách dòng theo bi s c a nAa dòng. Trong m#c Line and Page Breaks: Quy ?nh cách ng%t dòng và ng%t trang trong on. Ô kim tra Windows/ Orphan Control: Tránh dòng u tiên c a on  cui trang, tránh dòng cui mt on  u trang. Keep line together: Tránh ng%t trang  gia on. Keep with next: Tránh ng%t trang  gia on ang chn và on k tip. Page Break befor: Chèn du ng%t trang vào on u ang chn. 48 Suprress Line Number: Không in con s chD dòng trong on (la chn này áp d ng chD khi ánh du t ng dòng  c ?nh). Don’t Hephenate: Không dùng du ni khi ng%t dòng trong mt on (la chn này áp d ng chD khi vic dùng du ni  c chn). 2. Chia ct cho vn b,n Có th trình bày toàn b vn bn, mt phn vn bn (Section) hay mt nhóm các Paragraph trên nhiu ct (Nên nh,  trình bày  c v!n bn d i dng ct thì v!n bn phi n)m trong kiu xem Print Layout). Chn on vn bn mun chèn các ct, sau ó nháy chut vào biu t ng Columns trên thanh công c chuFn, hoc vào Menu Format chn Columns, xut hin hp thoi Columns: M#c Presets: La chn các cách chia ct cho vn bn. Numbers of Columns: Gõ vào s ct cn chèn. Width and spacing: Xác ?nh  rng và khong cách gia các ct. Line between: Có hay không hin th? ng kJ phân chia gia 2 ct. Apply To: Xác ?nh phm vi vn bn  c trình bày s; chia thành ct. Whole Document: Toàn b vn bn. Selected Text: ChD chia ct cho vn bn ã  c chn (bôi en) This point Forward: T v? trí con tr= tr i. Chia ct cho vn bn 49 BÀI 6: IN TÀI LIU RA GI@Y MKC TIÊU - In  c các trang vn bn ã chD ?nh ra máy in hin có NI DUNG In t! liu ra giy Mun in mt vn bn ta nháy vào biu t ng Print trên thanh công c chuFn, ho*c vào Menu File r'i chn Print xut hin bng hi thoi Print: Name: Cho bit máy in ang dùng và la chn máy in. Trong m#c Page range: All: in toàn b Current page: ChD in trang hin ti Pages: Quy ?nh in các trang nào Number of Copies: Nh)p vào s bn cn in Ô ki-m tra Collate: Trong khi in nhiu bn, in toàn b d liu m>i ln hay là cùng mt trang nhiu ln. In t liÖu ra giÊy 50 Print what: Chn loi i t ng cn in. M#c Pages per Sheet: In cùng mt bn tài liu trên cùng mt trang giy chng hn nh Card visit. M c Scale: T ng phóng to, hay thu nh= ni dung chính c a tài liu  phù h p vi ni dung chính vài trang. - Number of columns: S ct cn to cho ô - Number of rows: S hàng cn to cho ô 3. Cn ch;nh d% liu trong ô, t o !<ng vi n 3.1. C!n ch#nh d liu trong ô Bôi en vùng d liu cn cn chDnh. *t con tr= chut vào trong khi, nháy phi  Bm chn Cells Alignment: 51 Trong khung Alignment: La chn kiu l và v? trí d liu trong ô.  Chiu ngang c a khung: th hin l c a ô  Chiu dc c a khung: th hin v? trí d liu trong ô  ?nh dng hng d liu trong ô: la chn ô d liu cn ?nh dng, tip theo nháy phi chut chn Text Direction. 52 CHNG III: THIT LP BNG TÍNH TRÊN MICROSOFT EXCEL Excel là m t ph#n mm chuyên dùng cho công tác k toán, vn phòng trên môi trng Windows, th"c hin c nhiu phép tính t n gin n phc tp. Excel t chc và lu tr thông tin d i dng bng nh bng lng, bng kt toán, bng thanh toán, bng thng kê, bng d" toán , và khi có s" thay i d liu bng tính t"  ng tính toán li theo s liu m i. Thao tác trên bng tính có th to ra các báo cáo tng hp hoc phân tích có kèm theo các bi u , hình v( minh ho. Excel có nhiu công c mnh  tính toán tài chính, gii các bài toán thng kê và các bài toán ti u. Bài 1: CÁC KHÁI NIM C BN MKC TIÊU 1. Khi ng  c Excel theo các phng pháp khác nhau. 2. N%m  c các chc nng chính c a màn hình nn. 3. Thc hành thành tho các thao tác vi biu t ng tng ng trên thanh công c , thanh ?nh dng. NI DUNG 1. Khi ng Excel và màn hình n n  khi ng Excel ta vào Menu Start/ Programs/ Microsoft Excel, xut hin màn hình giao din c a Excel nh sau: 53 2. Các ch0c nng ca màn hình n n  Menu Bar (Thanh Menu): Lit kê tên các m c lnh chính c a Excel. M>i m c ng vi mt Menu dc,  m mt Menu dc ta chD cn nháy chut vào tên m c, ho*c bm t! h p phím Alt + ký t i din (ký t  c gch chân) c a m>i m c.  Workbook (S! tính): Là cAa s! cha ni dung tp. Tên tp hin trên thanh tiêu  cAa s! vi phn m rng ?nh sCn là XLS. Vi ln m u tiên thì tên tp  c m*c ?nh là: Book 1.  Ct (Column): Ghi tiêu  ct t trái sang phi theo ch cái A, B, C..., Y, Z,, AA, BB , IV. Ct là mt t)p h p nhng ô theo chiu dc, có  rng m*c ?nh là 9 ký t (có th thay !i tr? s này t 0 n 255), có t!ng cng 256 ct.  Hàng (Row): Ghi tiêu  hàng là ch s. Hàng là mt t)p h p nhng ô theo chiu ngang, Chiu cao m*c ?nh là 12.75 chm im (có th thay !i tr? s này t 0 n 409), và có t!ng cng 65536 hàng.  Ô (Cell): Là giao im c a mt hàng vi mt ct. ?a chD c a ô  c xác ?nh bi ct trc hàng sau. Ví d : B6 là ?a chD c a ô n@m trên ct B hàng 6. Ô hin hành (Select Cell) là ô có khung vin quanh, mt ô có th cha ti 32.000 ký t.  nh)p ni dung cho mt ô, cn *t tr= chut vào ô ó và tin hành nh)p các d liu theo quy c c a tng loi.  Sheet (Bng tính): là mt bng có 256 ct và 65536 hàng. Tên bng tính m*c ?nh là Sheet # (# là s th t). Mt tp Workbook có nhiu Sheet,  c lit kê Sheet1, Sheet2, Sheet3. Ta có th quy ?nh s Sheet trong mt Workbook b@ng cách: Nháy chut lên Menu Tools/ Option/ Sau ó ch+n m#c General: Sheet in New Workbook: Chn s l ng Sheet (lên ti 255 Sheet). 54 Recently used file list:  !i tên Sheet: Nháy phi chut lên Sheet cn !i tên  Rename  Nh)p vào tên mi. Lu ý: - Tên Sheet không  c trùng nhau - Tên Sheet không  c  là ký t tr%ng  Xoá Sheet: Nháy phi chut lên Sheet cn xoá  Delete  Thêm sheet: Sheet  c thêm vào s; n@m bên trái Sheet  c la chn.  thêm 1 Sheet vào gia 2 Sheet bt k<, nháy phi chut lên Sheet cn chèn  Insert.  Thanh Formating (Thanh ?nh dng): Cha các lnh di dng các nút có biu t ng  ?nh dng d liu c a bng tính nh kiu, loi font, c/ font, cn l  Thanh Standard (Thanh công c chuFn): Cha mt s lnh thông d ng c a Excel di dng các nút có biu t ng, các lnh này có th truy xut trc tip b@ng chut. 55 Các biu t ng trên thanh Standard: Bài 2: CÁC THAO TÁC CN BN VAI WORKBOOK M)C TIÊU 1. Lu  c Workbook ang son tho lên :a vào bt k< v? trí nào. 2. óng  c Workbook hin hành. 3. To  c mt Workbook mi theo các phng pháp khác nhau. 4. M li  c mt Workbook ã có trên :a. N*I DUNG L!u tr% mt Workbook lên Ba T o m"i 1 th! m#c 56  lu mt Workbook lên :a ta nháy chut vào Menu File r'i chn Save, ho*c bm chn vào biu t ng  Save trên thanh công c chuFn, xut hin bng hi thoi Save As: Save in: La chn ! :a, th m c cn lu tr vn bn. Ta cng có th to ra mt th mc mi  l u tr v!n bn b)ng cách b"m chut vào biu t ng Create New Folder ri nhp tên cho th mc. Khi ó v!n bn s'  c l u tr vào th mc va to. File name: Nh)p vào tên cho vn bn cn lu tr. 2. óng cCa s( b,ng tính Khi không còn làm vic trên mt s! bng tính, ta có th óng nó và tip t c làm vic trong ng d ng. Có th óng mt s! bng tính 'ng thi lu ho*c không lu các thay !i. Nu ang làm vic trong mt s! bng tính và g%ng óng nó, Excel s; h=i bn có mun lu s! bng tính trc khi óng hay không?  óng mt s! bng tính ta nháy chut vào nút Close  ( góc trên phi màn hình), ho*c vào Menu File chn Close: Khi ó Excel s; h=i bn có mun lu li các thay !i hay không? Y 57 Yes: Excel s9 l!u l i các thay (i và thoát kh&i ch!ng trình. No: Excel s9 không l!u l i các thay (i và thoát kh&i ch!ng trình. Cancel: Quay l i s( b,ng tính - tip t#c làm vic. 3. T o mt Workbook m"i  to mi mt Workbook bn chD vic nháy chut vào biu t ng New trên thanh công c , ho*c nháy chut lên Menu File r'i chn New (hoc b"m t h p phím Ctrl + N). 4. M mt Workbook ã có sDn trên Ba 58 Chú ý: cn chn úng ! :a ho*c th m c có cha tp tin cn m, r'i chn tên tp cn m trong ?a chD ã chn.  m mt Workbook ta nháy chut vào Menu File r'i chn Open, ho*c bm chn vào biu t ng Open trên thanh công c chuFn, xut hin bng hi thoi Open: Look in: Thông báo cho ngi dùng bit vn bn  c m n@m ti th m c hay ! :a nào. File name: Nh)p vào tên c a Workbook cn m. 59 Bài 3: LÀM VIC VAI BNG TÍNH EXCEL M)C TIÊU 1. Thc hành thành tho vic sao chép, c%t dán d liu trong mt Workbook. 2. Thc hin  c vic thôi lnh và hoàn lnh các lnh ã thc hin. 3. B! sung ho*c xoá các hàng theo yêu cu. 4. B! sung ho*c xoá các ct theo yêu cu. N*I DUNG 1. Sao chép, cEt dán d% liu 1.1. Sao chép d liu Chn vùng d liu cn sao chép b@ng cách: *t con tr= chut ti u khi d liu cn sao chép, bm gi trái chut r'i ko rê n cui khi, sau ó nháy chut vào biu t ng Copy, ho*c vào Menu Edit chn Copy. *t con tr= ti v? trí cn dán, sau ó nháy chut vào biu t ng Paste trên thanh công c , ho*c vào Menu Edit chn Paste. 60 1.2. C%t dán d liu Chn vùng d liu cn c%t, dán b@ng cách: *t con tr= chut ti u khi d liu cn c%t, bm gi chut r'i ko rê n cui khi, sau ó nháy chut vào biu t ng Cut trên thanh công c chuFn, ho*c vào Menu Edit chn Cut. *t con tr= ti v? trí cn dán, sau ó nháy chut vào biu t ng Paste trên thanh công c chuFn, ho*c vào Menu Edit chn Paste. 2. Thôi lnh và hoàn lnh các thay (i Có nhng lúc sau khi tin hành nhiu thay !i trong các bng tính, ta cn thôi lnh và thay !i. Excel cho phép thôi lnh các thay !i và hoàn lnh. Nh%p nút Undo trên thanh công c chuFn  thôi tng lnh mi thc hin (hu b các thao tác mi thc hin). Nh%p nút Redo trên thanh công c chuFn  hoàn tng lnh thay !i mi thc hin (l"y li các thao tác mi thc hin). 3. B( sung ho*c xoá các hàng 3.1. B sung các hàng Nháy nút phi chut vào u hàng mà bn mun b! sung, sau ó chn Insert. 3.2. Xoá các hàng Nháy nút phi chut vào u hàng mà bn mun xoá, sau ó chn Delete. 61 4. B( sung ho*c xoá các ct 4.1. B sung các ct Ct  c thêm vào s; n@m bên trái ct  c la chn. Nháy nút phi chut vào tiêu  ct mà bn mun b! sung, sau ó chn Insert. 4.2. Xoá các ct Bm nút phi chut vào tiêu  ct mà bn mun xoá, sau ó chn Delete.