Giáo trình Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp - SXSH và tiết kiệm năng lượn

1. . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 1. Năng lượng & sử dụng năng lượng hiệu quả 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 3. Sản xuất sạch hơn & tiết kiệm năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng  Năng lượng: khả năng sinh công  Các dạng năng lượng sử dụng phổ biến trong công nghiệp: – Điện năng: • chiếu sáng • chạy động cơ cung cấp cơ năng cho các hệ thống cơ khí • sản xuất lạnh • gia nhiệt • – Dầu, than: sản xuất hơi nước để gia nhiệt, sấy, 1. Năng lượng: 1. Năng lượng & sử dụng năng lượng hiệu quả 2. . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng  Hiệu quả sử dụng năng lượng: đánh giá bằng hiệu suất A X Y Năng lượng cung cấp Năng lượng mất mát Năng lượng có ích Hệ thống tiêu thụ năng lượng Hiệu suất (%) = Năng lượng có ích (X) x 100 Năng lượng cung cấp (A) 2. Hiệu quả sử dụng năng lượng: 1. Năng lượng & sử dụng năng lượng hiệu quả  Hiệu suất càng cao: hiệu quả sử dụng năng lượng càng cao  Hiệu quả sử dụng năng lượng luôn < 1  Hiệu quả sử dụng năng lượng giảm dần theo thời gian hoạt động  Các công nghệ mới có hiệu quả sử dụng năng lượng cao hơn công nghệ cũ Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là sử dụng năng lượng một cách hợp lý: – giảm mức tiêu thụ năng lượng – giảm chi phí năng lượng cho hoạt động của các phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng nhưng – vẫn đảm bảo nhu cầu năng lượng cần thiết Tiết kiệm ≠ Hà tiện 2. Hiệu quả sử dụng năng lượng: 1. Năng lượng & sử dụng năng lượng hiệu quả 3. . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng  Sao chép chính xác/thiết kế tương tự: sự lặp các lỗi lại có tính hệ thống.  Chưa quan tâm đến công tác bảo dưỡng, bảo trì quản lý nội vi...  Hiệu suất sử dụng máy móc thiết bị thấp  Tâm lý sợ rủi ro khi thực hiện các cải tiến, thay đổi thói quen vì.  Ý thức chấp hành.  ...v...v... 3. Các nguyên nhân lãng phí năng lượng: 1. Năng lượng & sử dụng năng lượng hiệu quả Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng  Gia tăng lợi nhuận  Gia tăng ưu thế cạnh tranh  Cải thiện sản lượng, thời gian sản xuất, nguyên liệu đầu vào và tính linh hoạt  Hoạch toán được chi phí năng lượng trong chi phí sản xuất  Năng lực cơ sở hạ tầng được mở rộng  Bảo vệ môi trường  4. Lợi ích từ tiết kiệm & sử dụng năng lượng hiệu quả: 1. Năng lượng & sử dụng năng lượng hiệu quả 4. . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Xác định khách hàng Đánh giá điều kiện thực hiện của khách hàng Thực hiện đánh giá sơ bộ Kiểm toán mức đầu tư – kiểm toán NL Đánh giá kỹ thuật/ Thiết kế Đánh giá khả thi về tài chính Đàm phán và ký hợp đồng Lắp đặt/ chạy thử Kiểm tra và xác nhận (1) XÁC ĐỊNH DỰ ÁN (3) TRIỂN KHAI DỰ ÁN (2) LẬP KẾ HOẠCH DỰ ÁN 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (1) Xác định dự án: • Xác định khách hàng: - Khách hàng có nhu cầu/quan tâm đến vấn đề TKNL .. • Đánh giá điều kiện thực hiện của khách hàng: - Qui mô, hiện trạng sản xuất - Tiềm năng tiết kiệm năng lượng - Tình hình tài chính ổn định - Khả năng vay tín dụng .. 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 5. . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (1) Xác định dự án: • Đánh giá sơ bộ: - Quy mô nhà máy: vốn, năng lực - Các loại sản phẩm - Hiện trạng về hoạt động sản xuất kinh doanh - Đánh giá tiêu thụ năng lượng trong quá khứ - Xác định những thiết bị cuối cùng sử dụng nhiều năng lượng - Xác định sơ bộ tiềm năng tiết kiệm năng lượng - Ước tính chi phí và mức tiết kiệm của dự án 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (2) Lập kế hoạch dự án: • Kiểm toán mức đầu tư – kiểm toán năng lượng: - Xác định năng lượng được sử dụng ở đâu?, khi nào? và như thế nào? - Xác định các biện pháp TKNL để nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng và giảm chi phí năng lượng - Thực hiện phân tích chi phí/lợi ích của các biện pháp TKNL 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 6. . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (2) Lập kế hoạch dự án: • Kiểm toán mức đầu tư – kiểm toán năng lượng: - Phân tích số liệu quá khứ - Đánh giá hiện trạng kỹ thuật chi tiết - Xác định các giải pháp TKNL chi tiết - Phân tích kinh tế đối với các giải pháp TKNL - Đánh giá tài chính chi tiết 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (2) Lập kế hoạch dự án: • Đánh giá kỹ thuật/thiết kế: đánh giá tính khả thi về mặt kỹ thuật đối với các giải pháp: - Thiết bị - Hiện trạng - Năng lực - ...v...v... 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 7. . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (2) Lập kế hoạch dự án: • Đánh giá tính khả thi về tài chính: - Các giải pháp khả thi về mặt kỹ thuật không phải lúc nào cũng khả thi về mặt tài chính/kinh tế - Phân tích tài chính để nhà quản lý ra quyết định đầu tư - Phân tích tài chính luôn đi kèm với phương án tài chính:  Bảng phân tích tài chính: tổng chi phí, lợi ích, thời gian hoàn vốn...  Kế hoạch tài chính 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (2) Lập kế hoạch dự án: 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: Đầu ra của bước lập kế hoạch dự án: • Các phương án/giải pháp khả thi cụ thể • Chi phí – lợi ích, thời gian thu hồi vốn của từng phương án • Kế hoạch thực hiện, vốn đầu tư 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 8. . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (3) Triển khai dự án: • Thống nhất các vấn đề trong hợp đồng • Tiến độ triển khai • Mua sắm, lắp đặt và nghiệm thu thiết bị • Vận hành, giám sát/kiểm tra và xác nhận mức tiết kiệm • Bảo trì, bảo dưỡng 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (3) Triển khai dự án: Giám sát/kiểm tra & xác nhận: • Dựa trên thực tế hoạt động & vận hành • Theo hoá đơn năng lượng • Kết quả đo năng lượng • Theo thời gian vận hành & mức năng lượng tiết kiệm • Theo suất tiêu thụ năng lượng 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 9. . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Hoá đơn năng lượng trước khi tiến hành dự án TKNL Hoá đơn khi tiến hành dự án Hoá đơn tiền điện sau khi thực hiện TKNL Mức tiết kiệm Chi phí dự án Tiền/ Năng lượng Trước khi tiến hành dự án Trong khi tiến hành dự án Sau khi tiến hành dự án (3) Triển khai dự án: Giám sát/kiểm tra & xác nhận: 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Điện Đơn vị năng lượng quy đổi Trước khi tiến hành dự án Sau khi tiến hành dự án Dầu Than Điện Dầu Than (3) Triển khai dự án: Giám sát/kiểm tra & xác nhận: 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 10 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Tổng lượng tiêu thụ tiêu thụ hàng giờ Thời gian vận hành Tổng lượng tiêu thụ tiêu thụ hàng giờ Thời gian vận hành Tổng lượng tiêu thụ Trước Sau Mức tiết kiệm (3) Triển khai dự án: Giám sát/kiểm tra & xác nhận: 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 0.0 0.4 0.8 1.2 1.6 2.0 0 100 200 300 400 500 Sản lượng (tấn/tháng) S u ấ t tiê u t h ụ n ă n g lư ợ n g (k W h /k g )  Trước khi thực hiện TKNL: 1,06kWh/kg  Sau khi thực hiện TKNL: 0,92kWh/kg  Sản lượng trung bình: 280 tấn/tháng  Mức tiết kiệm = (1,06 – 0,92)* 280 = 39,2 nghìn kWh/tháng (3) Triển khai dự án: Giám sát/kiểm tra & xác nhận: 1. Các bước tiến hành dự án TKNL: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 11 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 2. Kiểm toán năng lượng: Xác định khách hàng Đánh giá điều kiện thực hiện của khách hàng Thực hiện đánh giá sơ bộ Kiểm toán mức đầu tư – kiểm toán NL Đánh giá kỹ thuật/ Thiết kế Đánh giá khả thi về tài chính Đàm phán và ký hợp đồng Lắp đặt/ chạy thử Kiểm tra và xác nhận (1) XÁC ĐỊNH DỰ ÁN (3) TRIỂN KHAI DỰ ÁN (2) LẬP KẾ HOẠCH DỰ ÁN Kiểm toán năng lượng 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Xác định nguy cơ hiện ta ̣i va ̀ tiềm â ̉n Theo dõi các luồng chi phí Trao đổi thông tin giữa các nhà ma ́y Gia ̉m công suâ ́t tiêu thụ đỉnh Ba ̉o đa ̉m tuân thủ luâ ̣t định Cung câ ́p thông tin cho Cty bảo hiểm Ba ̉o vệ danh tiếng Công ty Gia ̉m chi phí Năng lượng Nâng cao đa ̀o ta ̣o Nhân lực Tạo nhận thức cho Nhân viên (1) Mục đích của kiểm toán năng lượng: 2. Kiểm toán năng lượng: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 12 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng (2) Kiểm toán năng lượng & phân loại: A X Y Năng lượng cung cấp Năng lượng mất mát Năng lượng có ích Hệ thống tiêu thụ năng lượng Hiệu suất (%) = Năng lượng có ích (X) x 100 Năng lượng cung cấp (A) • Kiểm toán năng lượng là quá trình xác định mức độ hiệu quả trong việc sử dụng năng lượng 2. Kiểm toán năng lượng: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Xác định tiềm năng cải thiện hiệu quả năng lượng, không tập trung bới móc khuyết điểm 2. Kiểm toán năng lượng: (2) Kiểm toán năng lượng & phân loại: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 13 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 2. Kiểm toán năng lượng: • Quá trình đánh giá hệ thống các thiết bị, công nghệ sử dụng năng lượng: - Đánh giá hiện trạng và lượng hóa lượng tiêu thụ năng lượng - Chỉ ra các vấn đề tồn tại trong quản lý và sử dụng năng lượng - Đánh giá tiềm năng tiết kiệm cho doanh nghiệp - Xác định các giải pháp cải thiện và ước tính chi phí - Xây dựng kế hoạch thực hiện - Xác định nhu cầu theo dõi trong tương lai (2) Kiểm toán năng lượng & phân loại: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Phân loại kiểm toán năng lượng: - Kiểm toán sơ bộ - Kiểm toán chi tiết Việc phân loại kiểm toán năng lượng phụ thuộc vào: - Chức năng, loại hình, quy mô doanh nghiệp - Tiềm năng và mức độ tiết giảm chi phí đặt ra 2. Kiểm toán năng lượng: (2) Kiểm toán năng lượng & phân loại: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 14 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Mục tiêu: - Thu thập và phân tích sơ bộ những số liệu ban đầu - Xác định cách năng lượng được sử dụng trong các khu vực - Xác định các nguồn gây lãng phí năng lượng - Xác định các biện pháp tiết kiệm năng lượng đơn giản: . Quản lý nội vi tốt . Thay đổi nhỏ trong thói quen vận hành và bảo trì (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.1 Kiểm toán năng lượng sơ bộ: 2. Kiểm toán năng lượng: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 1. Lên danh sách các dữ liệu cần thu thập: - Chuẩn bị các biểu mẫu thu thập dữ liệu có liên quan 2. Thu thập dữ liệu: - Nghiên cứu các số liệu sản xuất, hóa đơn năng lượng - Vẽ sơ đồ mặt bằng bố trí thiết bị, quy trình công nghệ - Lập danh sách các hộ tiêu thụ năng lượng trọng điểm - Phỏng vấn trực tiếp quản lý cấp cao, cán bộ nhân viên từ các phòng ban khác nhau (sản xuất, phụ trợ, vận hành và bảo trì, tài chính) (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.1 Kiểm toán năng lượng sơ bộ: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 15 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 2. Thu thập dữ liệu (tiếp): - Đi lướt qua nhà máy (khu vực sản xuất, các khu vực phụ trợ) - Đo đạc các thông số liên quan nếu cần 3. Xác định sơ đồ mặt bằng và quy trình công nghệ: - Tổng quan hoạt động của từng đơn vị trong nhà máy - Các công đoạn quan trọng trong quy trình - Các dạng nguyên liệu và năng lượng được sử dụng - Các nguồn phát sinh chất thải (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.1 Kiểm toán năng lượng sơ bộ: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 4. Phân tích và đánh giá dữ liệu: - Xây dựng xu hướng, xem xét lại các dữ liệu trong quá khứ - Phát triển các chỉ số tiêu thụ năng lượng và mức độ quan trọng giữa các dạng năng lượng - Mô tả được hiện trạng vận hành và cơ hội sẽ cải tiến - Xác định các dữ liệu và các thiết bị đo đếm tại chỗ còn thiếu - Tiềm năng tiết kiệm năng lượng (dự toán sơ bộ) (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.1 Kiểm toán năng lượng sơ bộ: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 16 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 5. Lên kế hoạch thực hiện: - Lập danh sách các giải pháp có thể thực hiện ngay - Đề xuất các giải pháp cần được nghiên cứu chi tiết hơn - Xác định phạm vi các nguồn lực để thực hiện kiểm toán chi tiết (nhân lực, tài chính, thiết bị) - Tổ chức họp nội bộ nhà máy và đánh động nhận thức (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.1 Kiểm toán năng lượng sơ bộ: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Ví dụ: một số ví dụ về các giải pháp đơn giản có thể thực hiện ngay: - Rò rỉ nhiên liệu hoặc các chất lưu tải năng lượng (hơi nước, nước lạnh, khí nén) - Thất thoát nhiệt do các bề mặt cách nhiệt kém - Máy chạy non tải hoặc không tải - Mức độ chiếu sáng, gia nhiệt hoặc làm lạnh vượt quá yêu cầu - Lắp đặt các thiết bị sai quy cách - Các đầu đốt được điều chỉnh chưa hợp lý - Sụt áp do quá nhiều khúc cua hoặc tấm lọc bụi bị bẩn - Hệ thống đo đếm và điều khiển chưa hiệu quả (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.1 Kiểm toán năng lượng sơ bộ: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 17 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Thường được thực hiện sau kiểm toán sơ bộ • Đòi hỏi chuẩn bị thu thập dữ liệu chi tiết hơn (cần các thiết bị đo lường chi tiết) • Tập trung các yếu tố quan trọng: - Dòng nguyên liệu và năng lượng - Thói quen vận hành và bảo trì - Chủng loại và công suất của các thiết bị trọng điểm - Thay đổi hoạt động theo thời gian, (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.2 Kiểm toán năng lượng chi tiết: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Phân tích cách sử dụng năng lượng và giới hạn phạm vi xem xét các biện pháp tiết kiệm và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng • Phân tích lợi ích và chi phí cho các giải pháp khả thi về mặt kỹ thuật • Lập báo cáo chi tiết và gửi cho cấp lãnh đạo cao nhất (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.2 Kiểm toán năng lượng chi tiết: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 18 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 1. Thu thập các thông tin và dữ liệu cần thiết: - Số liệu tiêu thụ năng lượng theo dạng, theo các bộ phận, các thiết bị chính trong dây chuyền, theo mục đích sử dụng - Dữ liệu cần thiết để cân bằng chất (nguyên liệu thô, sản phẩm trung gian và thành phẩm, nguyên liệu tái sử dụng, phế phẩm) - Các nguồn cung cấp năng lượng (điện lưới hay máy phát) - Dữ liệu về giá và chi phí năng lượng (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.2 Kiểm toán năng lượng chi tiết: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 1. Thu thập các thông tin và dữ liệu cần thiết: - Quy trình sản xuất và dòng nguyên liệu - Tạo và phân phối các chất chuyển tải năng lượng (hơi nước, khí nén, nước lạnh) - Tiềm năng chuyển đổi năng lượng, hiệu chỉnh quy trình và ứng dụng đồng phát - Hệ thống quản lý năng lượng và các chương trình nâng cao nhận thức trong nội bộ (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.2 Kiểm toán năng lượng chi tiết: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 19 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 2. Thu thập dữ liệu nền: - Công nghệ, quy trình sử dụng và chi tiết về các thiết bị - Công suất hoạt động - Số lượng và loại nguyên liệu sử dụng - Tiêu thụ năng lượng (điện, dầu, than) - Nhu cầu có các chất tải năng lượng (hơi nước, khí nén, nước làm lạnh, nước giải nhiệt) - Số lượng, loại phế phẩm, chất thải, % loại bỏ/tái xử lý - Hiệu suất và sản lượng (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.2 Kiểm toán năng lượng chi tiết: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 3. Phân tích tính khả thi: Khả thi về kỹ thuật: - Kỹ thuật, năng lực được đào tạo, độ tin cậy, dịch vụ kèm theo - Ảnh hưởng khi thực hiện các giải pháp tiết kiệm năng lượng đối với an toàn và chất lượng sản phẩm - Yêu cầu bảo trì và không gian sẵn có (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.2 Kiểm toán năng lượng chi tiết: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 20 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 3. Phân tích tính khả thi: Khả thi về kinh tế: - Đầu tư: thiết bị, công cụ, dụng cụ đo, phụ trợ - Chi phí vận hành hằng năm: chi phí bảo trì, nhân lực, năng lượng, sụt giá - Khoản tiết kiệm hằng năm: nhiệt năng, điện năng, nguyên liệu thô và phế phẩm cần xử lý... (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.2 Kiểm toán năng lượng chi tiết: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Các bước thực hiện: 4. Phân loại các cơ hội tiết kiệm năng lượng: - Cơ hội yêu cầu chi phí thấp – lợi ích cao: nên được ưu tiên - Cơ hội yêu cầu chi phí trung bình – lợi ích tương đối: cần được phân tích, tính toán và thực hiện theo từng giai đoạn - Cơ hội yêu cầu chi phí cao – lợi ích cao: ∙ Thường phức tạp và đòi hỏi thời gian thuyết phục trước khi đi đến thực hiện ∙ Yêu cầu xem xét cẩn thận trước khi cam kết tài chính (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.2 Kiểm toán năng lượng chi tiết: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 21 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Phân loại và xếp mức độ ưu tiên của các giải pháp TKNL Phân loại giải pháp tiết kiệm năng lượng Tiết kiệm năng lượng hằng năm (Nhiên liệu: Kl/năm Điện: MWh/năm) Tiết kiệm chi phí hằng năm (triệu đồng/năm) Mức ưu tiên A Không cần đầu tư (ngay lập tức) - Thay đổi thói quen vận hành - Quản lý nội vi B Đầu tư thấp (ngắn và trung hạn) - Điều khiển - Hiệu chỉnh thiết bị máy móc - Thay đổi quy trình C Đầu tư cao (dài hạn) - Thiết bị hiệu quả năng lượng - Sửa đổi sản phẩm - Thay đổi công nghệ 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Bước thực hiện Tư vấn Tại nhà máy Doanh nghiệp Chuẩn bị tài liệu và bảng câu hỏi khảo sát Lên kế hoạch thực hiện khảo sát 1. Thu thập dữ liệu & kiểm toán tại nhà máy Khảo sát sơ bộ -Gây nhận thức đối với nhà máy -Mô hình hoạt động Kiểm toán NL -Thu thập dữ liệu -Kế hoạch đo đạc -Cân bằng Chuẩn bị và phân tích số liệu Cung cấp dữ liệu Phân chia trách nhiệm: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 22 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Đánh giá tiềm năng TKNL - Giảm tổn thất - Chế độ hoạt động - Hệ thống quản lý - Danh sách các hành động khả thi 2. Đánh giá tiềm năng TKNL Đánh giá chỉ tiêu kinh Tích hợp vào kế hoạch Lập báo cáo và kế hoạch thực hiện GP - tế của GP đề xuất - Lập kế hoạch thực hiện - của Nhà máy Thảo luận với cán bộ vận hành 2. Kết luận và Kế hoạch thực hiện Thảo luận với các bộ phận liên quan trong nhà máy Xem xét đề xuất và phản hồi ý kiến Quyết định kế hoạch thực hiện sơ bộ Bước thực hiện Tư vấn Tại nhà máy Doanh nghiệp Phân chia trách nhiệm: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Giới thiệu tóm tắt Doanh nghiệp • Trình bày báo cáo kỹ thuật chi tiết - Tổng quan nhà máy - Mô tả quy trình sản xuất - Mô tả hệ thống thiết bị và năng lượng - Sơ đồ quy trình, cân bằng chất và năng lượng - Các phương án kỹ thuật giúp nâng cao hiệu quả NL • Phân tích tài chính các giải pháp TKNL • Kiến nghị và kế hoạch theo dõi, hỗ trợ • Phụ lục (3) Các bước tiến hành kiểm toán năng lượng: 3.3 Báo cáo kiểm toán năng lượng chi tiết: 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 23 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Báo cáo KTNL: Tóm tắt các giải pháp TKNL đề xuất Giải pháp TKNL đề xuất Tiết kiệm năng lượng hằng năm (Nhiên liệu: Kl/năm Điện: MWh/năm) Tiết kiệm chi phí hằng năm (triệu đồng/năm) Chi phí đầu tư (triệu đồng) Thời gian thu hồi vốn giản đơn 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Cần phải thực hiện kiểm toán năng lượng định kỳ • Giá năng lượng luôn tăng • Biến động/chênh lệch giá của các loại năng lượng • Thay đổi trong quy trình sản xuất • Sự giảm sút hiệu suất của thiết bị hoặc dây chuyền theo thời gian • vv 2. Dự án tiết kiệm năng lượng và kiểm toán năng lượng 24 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Sản xuất sạch hơn & tiết kiệm năng lượng 1) Mục tiêu: • Nâng cao hiệu quả kinh doanh & giảm chi phí • Nâng cao hiệu quả hoạt động môi trường • Ngăn ngừa ô nhiễm 2) Trọng tâm: • SXSH: tập trung vào các dòng vật chất • TKNL: tập trung vào dòng năng lượng 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 1. Phương pháp luận triển khai SXSH & TKNL: Tổ chức & lập kế hoạch Chuẩn bị đánh giá Tiến hành đánh giá Thực hiện & duy trì Phân tích khả thi Phương pháp luận triển khai SXSH: 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng 25 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 1. Phương pháp luận triển khai SXSH & TKNL: 1. Cam kết của lãnh đạo 2. Huy động mọi người tham gia 3. Thành lập đội CP/EE 4. Chuẩn bị các dữ liệu nền 5. Xác đinh các rào cản & giải pháp 6. Xác định trọng tâm đánh giá CP/EE I. Tổ chức & lập kế hoạch 7. Chuẩn bị sơ đồ các quá trình 8. Tiến hành đánh giá sơ bộ 9. Chuẩn bị định lượng các dòng vật chất/năng lượng vào - ra & đặc tính dòng vật chất/năng lượng 10.Tổng hợp số liệu nền II. Chuẩn bị đánh giá 17.Lập kế hoạch hành động CP/EE 18. Duy trì hoạt động CP/EE V. Thực hiện & duy trì 11.Cân bằng vật chất & năng lượng 12.Phân tích nguyên nhân 13.Phát triển các lựa chọn CP/EE 14.Sàng lọc/phân loại các lựa chọn III. Đánh giá 15.Thẩm định về mặt công nghệ, kinh tế và môi trường 16.Lựa chọn các phương án khả thi IV. Phân tích khả thi Phương pháp luận triển khai SXSH & TKNL: 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 2. Các kỹ năng bổ sung đối với chuyên gia SXSH: 1) Có kiến thức cơ bản về hệ thống điện và khả năng đo các thông số điện năng cơ bản 2) Khả năng đánh giá nhiệt lượng trong các dòng môi chất thông qua đo lường nhiệt độ, áp suất và lưu lượng 3) Khả năng định lượng các dòng không nhìn thấy được thông qua các dòng đã biết 4) Hiểu và có khả năng chuyển đổi được đơn vị của các đại lượng như năng lượng, nhiệt lượng, áp suất 5) Kiến thức cơ bản về các thiết bị biến đổi năng lượng 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng 26 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 3. Các lợi ích khi tích hợp SXSH và TKNL: 1) Đối với các đơn vị tư vấn: • mở rộng & tăng tính hấp dẫn cho dịch vụ tư vấn • nâng cao khả năng đáp ứng các yêu cầu của thị trường • giảm bớt các nhiệm vụ trùng lặp • nâng cao khả năng tính phối hợp trong quá trình phát triển các giải pháp cải tiến 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 3. Các lợi ích khi tích hợp SXSH và TKNL: 2) Đối với doanh nghiệp: • nhất quán các mục tiêu SXSH & TKNL • giảm chi phí & thời gian thực hiện • tiềm năng mở rộng thị phần bằng các sản phẩm “xanh”, “thân thiện môi trường” • đảm bảo tính bền vững của các phương án TKNL thông qua lồng ghép phương pháp luận SXSH • tăng cường khả năng tiếp cận tới các quĩ tính dụng (vay đầu tư, tài trợ) • tạo điều kiện thực hiện hệ thống quán quản lý môi trường 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng 27 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Một số điểm cần lưu ý khi kết hợp giữa SXSH và TKNL: Nguyên tắc SXSH và kết quả TKNL: • Tái chế/tái sử dụng dầu mỡ bôi trơn • Phục hồi/tái sử dụng các vòng bi • Phục hồi/tái sử dụng động cơ bị cháy (quấn lại)  Có thể dẫn đến tiêu thụ năng lượng nhiều hơn 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng Một số ví dụ về kết hợp SXSH & TKNL: 1. Công ty Cổ phần bia Hà Nội – Hồng Hà • Sản phẩm: bia hơi & bia chai • Công suất: 10 triệu lít/năm • Tổng số cán bộ/nhân viên: 130 28 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Lợi ích kinh tế: • Không cần đầu tư • Tiết kiệm 264 triệu VNĐ/năm Lợi ích môi trường: • Tiết kiệm 94 tấn than/năm • Giảm phát thải CO2 • Vấn đề cần giải quyết: giảm tiêu thụ than (20% than hao phí do cháy không hết) • Giải pháp: chuẩn hóa qui trình vận hành lò, thu hồi & tái sử dụng than chưa cháy hết 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng 2. Nhà máy chè Ngọc Lập – Phú Thọ • Sản phẩm: Chè đen các loại • Công suất: 1000 tấn/năm • Tổng số cán bộ/nhân viên: 120 người 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng 29 . . Giới thiệu về sản xuất sạch hơn . . Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng • Giải pháp quản lý nội vi & kiểm soát quá trình: - Qui định rõ trách nhiệm kiểm tra than nhập kho - Đưa ra qui chế định mức thưởng phạt rõ ràng đối với công nhân vận hành lò - Đào tạo nâng cao kỹ thuật đốt lò cho công nhân - Bảo ôn các thiết bị dẫn nhiệt - Xây dựng kho chứa than • Vấn đề cần giải quyết: giảm suất tiêu thụ than 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp 12.SXSH & tiết kiệm năng lượng Lợi ích kinh tế: • đầu tư: 5,4 triệu VNĐ • tiết kiệm: 100 triệu VNĐ/năm nhờ giảm suất tiêu thụ than từ 1,35 tấn/tấn xuống 1,15 tấn/tấn sản phẩm. Lợi ích môi trường: • Giảm phát thải 275 tấn CO2 /năm Bảo ôn lớp vỏ của máy sấy 3. SXSH và tiết kiệm năng lượng