Giáo án lớp 8 môn toán: Luyện tập tiết 33

Tieát 33: LUYEÄN TAÄP I. Muïc tieâu: Reøn luyeän cho hoïc sinh: Coù kyõ naêng bieán ñoåi 1 bieåu thöùc höõu tæ thaønh 1 phaân thöùc. Coù kyõ naêng thaønh thaïo trong vieäc tìm ñieàu kieän cuûa bieán ñeå giaù trò cuûa moät phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh. Tính caån thaän vaø chính xaùc trong quaù trình bieán ñoåi. II. Chuaån bò: Hoïc sinh: - Chuaån bò tröôùc caùc baøi taäp veà nhaø cuûa tieát tröôùc. - Film trong. Giaùo vieân: - Baøi giaûi maãu ôû film trong. III. Noäi dung: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Ghi baûng * Hoaït ñoäng 1: (Kieåm tra baøi cuõ) a. Giaùo vieân goïi 1 hoïc sinh giaûi baøi 46b. b. Giaùo vieân goïi 1 hoïc sinh giaûi baøi 54a. - Hoïc sinh ñöôïc goïi leân baûng giaûi baøi 46b. Caû lôùp theo doõi ñeå nhaän xeùt. - Hoïc sinh ñöôïc goïi leân baûng giaûi baøi 54a. Caû lôùp theo doõi ñeå nhaän xeùt. * Hoaït ñoäng 2: (Chöõa baøi taäp 48) - Giaùo vieân goïi 1 hoïc sinh leân laøm caâu a, caâu b. - Giaùo vieân goïi 1 hoïc sinh leân laøm caâu c, caâu d. a. Ta coù: x + 2 ¹ 0 Þ x ¹ -2 Vaäy ñieàu kieän ñeå giaù trò cuûa phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh laø x ¹ -2. b. = x + 2 c. Neáu giaù trò cuûa phaân thöùc cho baèng 1 thì x + 2 = 1 suy ra x = -1 ¹ - 2, Neân vôùi x = -1 thì giaù trò cuûa phaân thöùc baèng 1. d. Neáu giaù trò cuûa phaân thöùc ñaõ cho baèng 0 thì: x + 2 = 0 suy ra x = -2 do ñieàu kieän x ¹ -2 neân khoâng coù giaù trò cuûa phaân thöùc ñaõ cho baèng 0. * Hoaït ñoäng 3: Söûa baøi taäp 50a. - Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh neâu böôùc giaûi tröôùc khi trình baøy lôøi giaûi. - Moät hoïc sinh leân baûng giaûi. - Caû lôùp nhaän xeùt. - Baøi taäp 50a: * Hoaït ñoäng 4: Söûa baøi taäp 51b. * Hoaït ñoäng 5: Söûa baøi taäp 52. - Moät hoïc sinh khaù leân baûng giaûi. Baøi taäp 52: = 2a Do aÎZ neân 2a soá chaün Vaäy vôùi x ¹ 0, x ¹ ±a thì giaù trò cuûa bieåu thöùc beân laø moät soá chaün. * Hoaït ñoäng 6: Söûa baøi 53 Cho hoïc sinh döï ñoaùn caâu b. Höôùng daãn veà nhaø - Baøi taäp 55, 56 Xem laïi heä thoáng lyù thuyeát chöông II. - Traû lôøi caâu hoûi trang 61. Baøi taäp 53 V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 33: OÂN TAÄP CHÖÔNG II I. Muïc tieâu: Hoïc sinh cuûng coá vöõng chaéc caùc khaùi nieäm ñaõ hoïc ôû chöông II vaø hieåu ñöôïc moái lieân quan giöõa caùc kieán thöùc. + Phaân thöùc ñaïi soá. + Hai phaân thöùc baèng nhau. + Phaân thöùc ñoái. + Phaân thöùc nghòch ñaûo. + Bieåu thöùc höõu tæ. + Tìm ñieàu kieän cuûa bieán ñeå giaù trò cuûa moät phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh. Tieáp tuïc reøn luyeän kyõ naêng giaûi caùc baøi taäp veà 4 pheùp toaùn coäng, tröø, nhaân, chia phaân thöùc. Bieán ñoåi bieåu thöùc höõu tæ. Naém chaéc quy trình tìm giaù trò cuûa 1 bieåu thöùc. Reøn luyeän kyõ naêng trình baøy baøi. II. Chuaån bò: Hoïc sinh: töï oân taäp vaø traû lôøi caùc caâu hoûi. Giaùo vieân: ñaùp aùn caùc caâu hoûi ôû film trong. III. Noäi dung: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Ghi baûng * Hoaït ñoäng 1: (oân laïi khaùi nieäm vaø caùc tính chaát cuûa phaân thöùc ñaïi soá) Caâu 1: Cho 1 ví duï veà phaân thöùc ñaïi soá? - Phaân thöùc ñaïi soá laø gì? - Moät ña thöùc coù phaûi laø phaân thöùc ñaïi soá khoâng? Caâu 2: hai phaân thöùc vaø coù baèng nhau khoâng? Taïi sao? - Nhaéc laïi ñònh nghóa 2 phaân thöùc ñaïi soá baèng nhau. - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. Tieát 15: OÂN TAÄP CHÖÔNG II vì 1.(x2 – 1) = (x + 1).(x – 1) Caâu 3: Neâu tính chaát cô baûn cuûa phaân thöùc döôùi daïng coâng thöùc. - Giaûi thích taïi sao: - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. Caâu 4: Nhaéc laïi quy taéc ruùt goïn phaân thöùc. Ruùt goïn phaân thöùc: - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. Caâu 5: “Muoán quy ñoàng maãu thöùc coù nhieàu phaân thöùc coù maãu thöùc khaùc nhau ta coù theå laøm nhö theá naøo? - Haõy quy ñoàng maãu cuûa 2 phaân thöùc sau: - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. 5. x2 – 2x + 1 = (1 – x)22 5 – 5x22222222 = 5(1 – x)(1 + x) MTC: 5(1 – x)2222(1 + x) Caâu 6: “Tính chaát cô baûn cuûa phaân thöùc, ruùt goïn phaân thöùc, quy ñoàng maãu caùc phaân thöùc lieân quan gì vôùi nhau. - Quy ñoàng maãu caùc phaân thöùc coù lieân quan gì ñeán pheùp tính coäng, tröø phaân thöùc?” - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. * Hoaït ñoäng 2: (Coäng tröø phaân thöùc) Caâu 7: Neâu quy taéc coäng hai phaân thöùc cuøng maãu. AÙp duïng tính - Neâu quy taéc coäng 2 phaân thöùc khoâng cuøng maãu: - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. Caâu 8: Tìm phaân thöùc ñoái cuûa caùc phaân thöùc: - Theá naøo laø 2 phaân thöùc ñoái nhau? - Giaûi thích taïi sao: - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. Caâu 9: Phaùt bieåu quy taéc tröø 2 phaân thöùc. - AÙp duïng: Tính - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. * Hoaït ñoäng 3: (Nhaân chia phaân thöùc) Caâu 10: Neâu quy taéc nhaân 2 phaân thöùc. Thöïc hieän pheùp tính: - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. Caâu 10: = … = … = … Caâu 11: Neâu quy taéc chia 2 phaân thöùc ñaïi soá. Thöïc hieän pheùp tính: - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. Caâu 12: Tìm ñieàu kieän cuûa x ñeå giaù trò cuûa ñöôïc xaùc ñònh. - Goïi 1 hoïc sinh leân traû baøi. Caâu 12: Ta coù: 4x2 – 1 ¹ 0 khi (2x + 1)(2x - 1) ¹ 0 2x + 1 ¹ 0 vaø 2x – 1 ¹ 0 x ¹ -1/2 vaø x ¹ -1/2 vaø x ¹ 1/2 Vaäy ñieàu kieän ñeå giaù trò cuûa phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh laø: x ¹ -1/2 vaø x ¹ 1/2 Höôùng daãn veà nhaø: - OÂn taäp veà coäng, tröø, nhaân, chia phaân thöùc. - Laøm baøi taäp 58c, 59a, 60. V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 36: OÂN TAÄP (tieáp theo) Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Ghi baûng * Hoaït ñoäng 1: Chöõa baøi taäp 58c. - Giaùo vieân goïi 1 hoïc sinh leân baûng chöõa baøi taäp. - Giaùo vieân yeâu caàu phaân tích baøi toaùn roài trình baøy höôùng giaûi tröôùc khi chöõa baøi taäp. + Ñoái vôùi hoïc sinh yeáu, trung bình giaùo vieân höôùng daãn caùc em thöïc hieän theo töøng böôùc. + Neâu caùch thöû. * Hoaït ñoäng 2: Baøi 59a. - Goïi 1 hoïc sinh leân baûng. - Yeâu caàu hoïc sinh trình baøy höôùng giaûi. - Hoïc sinh phaân tích: + Pheùp tröø 1 phaân thöùc cho 1 bieåu thöùc höõu tæ thaønh phaân thöùc. + Tính hieäu. - Hoïc sinh trình baøy höôùng giaûi: + Thöïc hieän pheùp tính trong ngoaëc roài thöïc hieän pheùp nhaân. Hoaëc: + Söû duïng phaân phoái giöõa pheùp nhaân vaø pheùp coäng. + Söû duïng pheùp tröø. - Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm traû lôøi. Thay x bôûi moät giaù trò laøm cho giaù trò cuûa caùc maãu cuûa bieåu thöùc ñaàu khaùc 0, neáu giaù trò cuûa bieåu thöùc ñaàu vaø bieåu thöùc ruùt goïn baèng nhau thì vieäc bieán ñoåi coù khaû naêng ñuùng; ngöôïc laïi thì vieäc bieán ñoåi chaéc chaén sai. Baøi taäp 58c = … = … Do ñoù: . * Hoaït ñoäng 3: Söûa baøi taäp 60 - Cho hoïc sinh trình baøy höôùng giaûi cuûa caâu a. - Ñeå chöùng minh caâu b, ta chöùng minh nhö theá naøo? - Hoïc sinh thaûo luaän ôû nhoùm. + Tìm ñieàu kieän cuûa x ñeå giaù trò cuûa ñöôïc xaùc ñònh. + Tìm ñieàu kieän cuûa x ñeå giaù trò cuûa ñöôïc xaùc ñònh. + Tìm ñieàu kieän cuûa x ñeå giaù trò cuûa ñöôïc xaùc ñònh. + Tìm ñieàu kieän chung. Giaù trò cuûa x ñeå giaù trò cuûa bieåu thöùc ñöôïc xaùc ñònh laø: 2x – 2 ¹ 0, x2 – 1 ¹ 0 vaø 2x + 2 ¹ 0… * Hoaït ñoäng 4: Söûa baøi 61 - Neâu caùch tìm giaù trò cuûa bieán ñeå giaù trò cuûa 1 phaân thöùc baèng 0. * Hoaït ñoäng 5: Söûa baøi 63. - Giaùo vieân yeâu caàu phaân tích baøi toaùn roài trình baøy höôùng giaûi tröôùc khi chöõa baøi taäp. Höôùng daãn veà nhaø. Hoïc sinh oân taäp toát chöông II chuaån bò tieát sau kieåm tra 1 tieát. 60b. + Ruùt goïn bieåu thöùc. + Keát quaû cuûa bieåu thöùc khoâng chöùa x. + Tìm giaù trò cuûa bieán ñeå maãu khaùc 0. + Tìm giaù trò cuûa bieán ñeå töû thöùc baèng 0. + Choïn nhöõng giaù trò vöøa tìm ñöôïc thoûa maõn ñieàu kieän cuûa bieán laøm cho maãu khaùc 0. + Ruùt goïn phaân thöùc. + Thay giaù trò x = 20040 vaøo phaân thöùc ruùt goïn. Giaù trò cuûa phaân thöùc baèng 0 khi x2 – 10x + 25 = 0 vaø x2 – 5x ¹ 0 … Baøi 63 Caùch 1: Thöïc hieän pheùp chia 3x2 – 4x – 17 cho x + 2 3x2 – 4x – 17 = (3x–10)(x+2) + 3 Vôùi x laø soá nguyeân thì giaù trò cuûa cuõng laø soá nguyeân khi x + 2\3 hay x + 3 = ±1, ±3. … … … V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Phaàn I: ÑAÏI SOÁ Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN Tieát 40 §1. MÔÛ ÑAÀU VEÀ PHÖÔNG TRÌNH I. Muïc tieâu: Hoïc sinh: Hieåu ñöôïc khaùi nieäm phöông trình moät aån vaø caùc thuaät ngöõ lieân quan: veá traùi, veá phaûi, nghieäm cuûa phöông trình, taäp nghieäm cuûa phöông trình. Bieát caùch keát luaän moät giaù trò cuûa bieán ñaõ cho coù phaûi laø nghieäm cuûa moät phöông trình ñaõ cho hay khoâng. Hieåu ñöôïc khaùi nieäm hai phöông trình töông ñöông. II. Chuaån bò: Hoïc sinh: ñoïc tröôùc baøi hoïc, film trong vaø buùt xaï (neáu ñöôïc). Giaùo vieân: chuaån bò phieáu hoïc taäp, film trong noäi dung ?2, ?3, BT1, BT2. III. Noäi dung: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: "Giôùi thieäu khaùi nieäm phöông trình moät aån vaø caùc thuaät ngöõ lieân quan". - GV: Cho HS ñoïc baøi toaùn coå: "Vöøa gaø…, bao nhieâu choù". - GV: "Ta ñaõ bieát caùch giaûi baøi toaùn treân baèng phöông phaùp giaû thuyeát taïm; lieäu coù caùch giaûi khaùc naøo nöõa khoâng vaø baøi toaùn treân lieäu coù lieân quan gì vôùi baøi toaùn sau: Tìm x, bieát: 2x + 4(36 – x) = 100? Hoïc xong chöông naøy ta seõ coù caâu traû lôøi". - GV: ghi baûng §1 - GV: ñaët vaán ñeà: "Coù nhaän xeùt gì veà caùc heä thöùc sau: 2x + 5 = 3(x – 1) + 2; x2 + 1 = x + 1; 2x5 = x3 + x; - GV: "Moãi heä thöùc treân coù daïng A(x) = B(x) vaø ta goïi moãi heä thöùc treân laø moät phöông trình vôùi aån x?" - HS thöïc hieän ?1 - Löu yù HS caùc heä thöùc: x + 1 = 0; x2 – x = 100 cuõng ñöôïc goïi laø phöông trình moät aån. - GV: "Moãi heä thöùc 2x + 1 = x; 2x + 5 = 3(x – 1) + 2; x – 1 = 0; x2 + x = 10. coù phaûi laø phöông trình moät aån khoâng? Neáu phaûi haõy chæ ra veá traùi, veá phaûi cuûa moãi phöông trình". Hoaït ñoäng 2: "Giôùi thieäu nghieäm cuûa moät phöông trình". - GV: "Haõy tìm giaù trò cuûa veá traùi vaø veá phaûi cuûa phöông trình 2x + 5 = 3(x – 1) + 2 taïi x = 6; 5; -1". - GV: "Trong caùc giaù trò cuûa x neâu treân, giaù trò naøo khi thay vaøo thì veá traùi, veá phaûi cuûa phöông trình ñaõ cho coù cuøng giaù trò". - GV: "Ta noùi x = 6 laø moät nghieäm cuûa phöông trình 2x + 5 = 3(x – 1) + 2 x = 5; x = -1 khoâng phaûi nghieäm cuûa phöông trình treân". - HS thöïc hieän ?3. - GV: "giôùi thieäu chuù yù a" - GV: "Haõy döï ñoaùn nghieäm cuûa caùc phöông trình sau: a. x2 = 1 b. (x – 1)(x + 2)(x – 3) = 0 c. x2 = -1 Töø ñoù ruùt ra nhaän xeùt gì?" - HS ñoïc baøi toaùn coå SGK. - HS trao ñoåi nhoùm vaø traû lôøi: "Veá traùi laø 1 bieåu thöùc chöùa bieán x". - HS suy nghó caù nhaân, trao ñoåi nhoùm roài traû lôøi. - HS thöïc hieän caù nhaân ?1 (coù theå ghi ôû film trong, GV: chieáu moät soá film). - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi ôû nhoùm. - HS laøm vieäc caù nhaân vaø traû lôøi. - HS laøm vieäc caù nhaân vaø trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. - HS traû lôøi. - HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi. - HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi. §1. MÔÛ ÑAÀU VEÀ PHÖÔNG TRÌNH 1. Phöông trình moät aån Moät phöông trình vôùi aån x luoân coù daïng A(x) = B(x), trong ñoù: A(x): Veá traùi cuûa phöông trình. B(x): veá phaûi cuûa phöông trình. Ví duï: 2x + 1 = x; 2x + 5 = 3(x – 1) + 2; x – 1 = 0; x2 + x = 10 laø caùc phöông trình moät aån. - Cho phöông trình: 2x + 5 = 3(x – 1) + 2 Vôùi x = 6 thì giaù trò veá traùi laø: 2.6 + 5 = 17 giaù trò veá phaûi laø: 3(6 – 1) + 2 = 17 ta noùi 6 laø moät nghieäm cuûa phöông trình: 2x + 5 = 3(x – 1) + 2 Chuù yù: (SGK) a. b. Hoaït ñoäng 3: "Giôùi thieäu thuaät ngöõ laäp nghieäm, giaûi phöông trình". - GV: Cho HS ñoïc muïc 2 giaûi phöông trình. - GV: "Taäp nghieäm cuûa moät phöông trình, giaûi moät phöông trình laø gì?". - GV: Cho HS thöïc hieän ?4. Hoaït ñoäng 4: "Giôùi thieäu khaùi nieäm 2 phöông trình töông ñöông". - GV: "Coù nhaän xeùt gì veà taäp nghieäm cuûa caùc caëp phöông trình sau: 1. x = -1 vaø x + 1 = 0 2. x = 2 vaø x – 2 = 0 3. x = 0 vaø 5x = 0 4. vaø - GV: "Moãi caëp phöông trình neâu treân ñöôïc goïi laø 2 phöông trình töông ñöông, theo caùc em theá naøo laø 2 phöông trình töông ñöông?". - HS töï ñoïc phaàn 2, roài trao ñoåi nhoùm vaø traû lôøi. - HS laøm vieäc theo nhoùm, ñaïi dieän traû lôøi. 2. Giaûi phöông trình: a. Taäp hôïp taát caû caùc nghieäm cuûa phöông trình "kyù hieäu laø S" ñöôïc goïi laø taäp nghieäm cuûa phöông trình ñoù. Ví duï: - Taäp nghieäm cuûa phöông trình x = 2 laø S = {2} - Taäp nghieäm cuûa phöông trình x2 = -1 laø S = f b. Giaûi moät phöông trình laø tìm taát caû caùc nghieäm cuûa phöông trình ñoù. - GV: Giôùi thieäu khaùi nieäm hai phöông trình töông ñöông Hoaït ñoäng 5: "Cuûng coá" 1. BT2; BT4; BT5; 2. Qua tieát hoïc naøy chuùng ta caàn naém chaéc nhöõng khaùi nieäm gì? Höôùng daãn veà nhaø: BT1; BT3; ñoïc tröôùc baøi "phöông trình moät aån vaø caùch giaûi". - HS laøm vieäc theo nhoùm 2 em. 3. Phöông trình töông ñöông Hai phöông trình töông ñöông "kyù hieäu Û" laø 2 phöông trình coù cuøng taäp nghieäm. Ví duï: x + 1 = 0 Û x – 1 = 0 x = 2 Û x – 2 = 0 x = 0 Û 5x = 0 Û V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 41 §2. PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN VAØ CAÙCH GIAÛI I. Muïc tieâu: Hoïc sinh: Naém chaéc khaùi nieäm phöông trình baäc nhaát moät aån. Hieåu vaø vaän duïng thaønh thaïo hai quy taéc chuyeån veá, quy taéc nhaân vöøa hoïc ñeå giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån. II. Chuaån bò: Hoïc sinh: ñoïc tröôùc baøi hoïc. Giaùo vieân: Phieáu hoïc taäp, film trong. III. Noäi dung: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: "Hình thaønh khaùi nieäm phöông trình baäc nhaát moät aån". - GV: "Haõy nhaän xeùt daïng cuûa cuûa caùc phöông trình sau: a. 2x – 1 = 0; b. ; c. d. ." - GV: "Moãi phöông trình treân laø moät phöông trình baäc nhaát moät aån; theo caùc em theá naøo laø moät phöông trình baäc nhaát moät aån". - GV: Neâu ñònh nghóa phöông trình baäc nhaát moät aån. - GV: "Trong caùc phöông trình: a. b. x2 – x + 5 = 0; c. d. phöông trình naøo laø phöông trình baäc nhaát moät aån. Taïi sao? Hoaït ñoäng 2: "Hai quy taéc bieán ñoåi phöông trình". GV: "Haõy thöû giaûi caùc phöông trình sau: a. x – 4 = 0 b. c. d. 0,1x = 1,5 - HS trao ñoåi nhoùm vaø traû lôøi. HS khaùc boå sung: "Coù daïng ax + b = 0; a, b laø caùc soá; a ¹ 0". - HS laøm vieäc caù nhaân vaø traû lôøi. - HS laøm vieäc caù nhaân, roài trao ñoåi nhoùm 2 em cuøng baøn vaø traû lôøi. - GV yeâu caàu HS suy nghó vaø traû lôøi ngay (khoâng caàn trình baøy). §2. PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN VAØ CAÙCH GIAÛI 1. Ñònh nghóa phöông trình baäc nhaát moät aån. (SGK) Ví duï: a. 2x – 1 = 0; b. ; c. d. Caùc phöông trình a. x2 – x + 5 = 0 b. khoâng phaûi laø phöông trình baäc nhaát moät aån. - GV: "Caùc em ñaõ duøng tính chaát gì ñeå tìm x?". - GV: Giôùi thieäu cuøng moät luùc 2 quy taéc bieán ñoåi phöông trình. - GV: "Haõy thöû phaùt bieåu quy taéc nhaân döôùi daïng khaùc". - HS trao ñoåi nhoùm traû lôøi: "ñoái vôùi phöông trình a/, b/ ta duøng quy taéc chuyeån veà. - Ñoái vôùi phöông trình c/, d/ ta nhaân hai veá vôùi cuøng moät soá khaùc 0". 2. Hai quy taéc bieán ñoåi phöông trình a. Quy taéc chuyeån veà: (SGK) b. Quy taéc nhaân moät soá: (SGK) Hoaït ñoäng 3: "Caùch giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån". - GV: giôùi thieäu phaàn thöøa nhaän vaø yeâu caàu hai HS ñoïc laïi. - HS thöïc hieän giaûi phöông trình 3x – 12 = 0. - HS thöïc hieän ?3 - Hai HS ñoïc laïi phaàn thöøa nhaän ôû SGK. - Goïi moät HS leân baûng trình baøy lôøi giaûi. Lôùp nhaän xeùt vaø GV keát luaän. - HS laøm vieäc caù nhaân, trao ñoåi nhoùm hai em cuøng baøn veà keát quaû vaø caùch trình baøy. 3. Caùch giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån 3x – 12 = 0 Û 3x = 12 Û Û x = 4 Phöông trình coù moät nghieäm duy nhaát x = 4 (hay vieát taäp nghieäm S = {4}). Hoaït ñoäng 4: "Cuûng coá". a. BT7 b. BT 8a; 8c c. BT 6 - Goïi moät HS ñöùng taïi choã traû lôøi BT7. - HS laøm vieäc caù nhaân, roài trao ñoåi ôû nhoùm veà keát quaû vaø phaàn trình baøy baøi taäp 8a, 8c. - HS laøm vieäc theo nhoùm baøi taäp 6. Baøi taäp 6 1. 2. Vôùi S = 20 ta coù: khoâng phaûi laø caùc phöông trình baäc nhaát. Höôùng daãn veà nhaø: Baøi taäp 8b; 8d; 9; (SGK), 10; 11; 12; 17 (SBT). V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 42 §3. PHÖÔNG TRÌNH ÑÖA ÑÖÔÏC VEÀ DAÏNG ax + b = 0 I. Muïc tieâu: Hoïc sinh: Bieát vaän duïng quy taéc chuyeån veá, quy taéc nhaân ñeå bieán ñoåi moät soá phöông trình veà daïng ax + b = 0 hoaëc ax = -b. Reøn luyeän kyõ naêng trình baøy baøi. Naém chaéc phöông phaùp giaûi caùc phöông trình. II. Chuaån bò: Hoïc sinh: Chuaån bò toát caùc baøi taäp veà nhaø, film trong, buùt xaï (neáu ñöôïc) Giaùo vieân: Chuaån bò caùc ví duï treân film trong hoaëc treân caùc slide chaïy treân phaàn meàm PowerPoint. III. Noäi dung: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: "Kieåm tra baøi cuõ". a. BT 8d. Sau khi giaûi xong. GV yeâu caàu HS giaûi thích roõ caùc böôùc bieán ñoåi. - HS leân baûng giaûi baøi taäp 8d vaø giaûi thích roõ caùc böôùc bieán ñoåi. Tieát 42: PHÖÔNG TRÌNH ÑÖA VEÀ DAÏNG ax + b = 0 b. Baøi taäp 9c - HS laøm vieäc theo nhoùm (trình baøy ôû Film trong neáu ñöôïc) cöû ñaïi dieän nhoùm leân baûng giaûi. Lôùp nhaän xeùt. Hoaït ñoäng 2: “Caùch giaûi” a/Giaûi phöông trình: 2x – (5 -3x) = 3(x+2) Khi HS giaûi xong, GV neâu caâu hoûi: “Haõy thöû neâu caùc böôùc chuû yeáu ñeå giaûi phöông trình treân” b/Giaûi phöông trình -HS töï giaûi, sau ñoù 5 phuùt cho trao ñoåi nhoùm ñeå ruùt kinh nghieäm. 1.Caùch giaûi Ví duï 1: 2x –(5 -3x) = 3(x+2) Û 2x - 5+3x = 3x + 6 Û 2x +3x -3x = 6+5 Û 2x = 11 Û x = Phöông trình coù taäp nghieäm S = Hoaït ñoäng 3:“ Aùp duïng” -GV yeâu caàu HS gaáp saùch laïi vaø giaûi ví duï 3. Sau ñoù goïi HS leân baûng giaûi. -GV: “Haõy neâu caùc böôùc chuû yeáu khi giaûi phöông trình naøy” -HS thöïc hieän ?2 -HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi ôû nhoùm. 2. Aùp duïng Ví duï 3: Giaûi phöông trình Hoaït ñoäng 4: “Chuù yù”ù 1/Giaûi caùc phöông trình sau: a/ x+1 = x -1; b/ 2(x+3) = 2(x -4)+ 14 -HV : löu yù söûa nhöõng sai laàm cuûa HS hay maéc phaûi, chaúng haïn: 0x = 5 Û x = Û x =0 vaø giaûi thích töø nghieäm ñuùng cho HS hieåu. 2/GV: trình baøy chuù yù 1, giôùi thieäu ví duï 4 Hoaït ñoäng 5: “ Cuûng coá” a/ BT 10 b/ BT11c c/ BT12c Höôùng daãn veø nhaø: Phaàn coøn laïi cuûa caùc baøi taäp 11, 12,13 SGK -HS ñöùng daây traû lôøi baøi taäp 10. -HS töï giaûi baøi taäp 11c, 12c. Chuù yù: 1) Heä soá cuûa aån baèng 0 a/ x+1 = x -1 Û x –x = -1-1 Û 0x =-2 Phöông trình voâ nghieäm: S = Æ b/ 2(x+3) = 2(x-4)+14 Û 2x +6 = 2x + 6 Û 2x -2x = 6 – 6 Û 0x = 0 Phöông trình nghieäm ñuùng vôùi moïi soá thöïc x hay taäp nghieäm S = R 2/ Chuù yù 1 cuûa SGK V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 43 LUYEÄN TAÄP I. Muïc tieâu Thoâng qua caùc baøi taäp, HS tieáp tuïc cuûng coá vaø reøn luyeän lyõ naêng giaûi phöông trình, trình baøy baøi giaûi. II. Chuaån bò. HS chuaån bò toát baøi taäp ôû nhaø. III. Noäi dung. Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: “ Kieåm tra baøi cuõ” a/Goïi HS leân baûng giaûi baøi taäp 12b. b/Goïi HS leân baûng giaûi baøi taäp 13 Löu yù: GV löu yù giaûi thích cho HS sôû dó baïn Hoaø giaûi sai vì baïn ñaõ chia 2 veà cuûa phöông trình cho x. Tieát 43: LUYEÄN TAÄP Baøi taäp 13: a/Sai Vì x =0 laø 1 nghieäp cuûa phöông trình b/Giaûi phöông trình x(x+2) = x(x+3) Û x2 +2x = x2 +3x Û x2 +2x - x2 -3x =0 Û - x = 0 Û x = 0 Taäp nghieäm cuûa phöông trình S = Hoaït ñoäng 2: “ Giaûi baøi taäp 17f; 18a” Ñoái vôùi HS yeáu vaø trung bình GV yeâu caàu caùc em ghi doøng giaûi thích beân phaûi. Hoaït ñoäng 3: “ Giaûi baøi taäp 14; 18a”. GV: Ñoái vôùi phöông trình = x coù caàn thay x = -1; x = 2; x =-3 ñeå thöû nhieäm khoâng? -HS laøm vieäc caù nhaân vaø trao ñoåi ôû nhoùm keát quaû vaø caùch trình baøy. -HS laøm vieäc caù nhaân vaø trao ñoåi ôû nhoùm keát quaû vaø caùch trình baøy. =x Û x ³ 0 Do ñoù chæ coù 2 laø nghieäm cuûa phöông trình. 17f: (x-1) – (2x-1) = 9 –x Û x -1 -2x +1 =9 –x Û x -2x +x = 9 + 1-1 Û 0x =9 Phöông trình voâ nghieäm. Taäp nghieäm cuûa phöông trình S = Æ Hoaït ñoäng 4: “ Giaûi baøi taäp 15” GV cho HS ñoïc kyõ ñeà toaùn roài traû lôøi caùc caâu hoûi. “ Haõy vieát caùc bieåu thöùc bieåu thò: -Quaûng ñöôøng oâtoâ ñi trong x giôø. -Quaõng ñöôøng xe maùy ñi töø khi khôûi haønh ñeán khi gaëp oâtoâ” Ñoái vôùi HS khaù gioûi coù theå yeâu caàu HS tieáp tuïc giaûi phöông trình tìm x. Baøi taäp 15: -Quaõng ñöôøng oâyoâ ñi trong x giôø: 48x(km) -Vì xe maùy ñi tröôùc oâtoâ 1(h) neân thoøi gian xe maùy töø khu khôûi haønh ñeân khi gaëp oâtoâ laø x+1(h) -Quaõng ñöôøng xe maùy ñi trong x+1(h) laø 32(x+1)km. Ta coù phöông trình : 32(x+1) = 48x - GV cho HS giaûi baøi taäp 19 Hoaït ñoäng 5: “ Aùp duïng” a/Tìm ñieàu kieän cuûa x ñeå giaù trò cuûa phöông trình ñöôïc xaùc ñònh. -GV: “Haõy trình baøy caùc böôùc ñeå giaûi baøi toaùn naøy, hoaëc gôïi yù: “ Vôùi ñieàu kieän naøo cuûa x thì giaù trò cuûa phöông trình ñöôïc xaùc ñònh?” “ Neâu caùch tìm x sao cho: 2(x-1) -3(2x+1) ¹ 0” b/ Tìm giaù trò k sao cho phöông trình: (2x+1)(9x+2k)-5(x+2)= 40 coù nghieäm x=2 Höôùng daãn veà nhaø: a/ Baøi taäp 24a, 25 saùch baøi taäp trang 6,7. b/ Cho a, b laø caùc soá; -Neáu a = 0 thì ab = …? - Neáu ab = 0 thì …? c/ Phaân tích caùc ña thöùc sau thaønh nhaân töø 2x2 + 5x; 2x(x2 – 1)-(x2 -1) -HS ñoïc kyõ ñeå trao ñoåi nhoùm roài neâu caùch giaûi. -HS traû lôøi 2(x-1) -3(2x+1) = 0 -Giaûi phöông trình 2(x-1) -3(2x+1) = 0 -HS trao ñoåi nhoùm vaø traû lôøi. -Thay x = 2 vaøo phöông trình ta ñöôïc phöông trình aån laø k. - Giaûi phöông trình aån khoâng, tiøm ñöôïc k. Baøi taäp 19: Chieàu daøi hình chöõ nhaät: x + x + 2(m) Dieän tích hình chöõ nhaät 9(x + x + 2) (m) Ta coù phöông trình: 9(x + x + 2) = 144 Giaûi phöông trình: x = 7 (m) Ta coù: 2(x-1)-3(2x+1) = 0 … Û x = - Do ñoù vôùi x ¹ - thì giaù trò cuûa phöông trình ñöôïc xaùc ñònh. b/Vì x = 2 laø nghieäm cuûa phöông trình (2x+1)(9x+2k)-5(x+2)= 40 neân (22+1)(9.2+2k) -5(2+2) = 40 Û 5(18+2k) -20 =40 Û 90 +10k -20 =40 Û 70 + 10k = 40 Û 10k = -30 Û k = -30 :10 Û k = -3 V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 44 Baøi 4. PHÖÔNG TRÌNH TÍCH I. Muïc tieâu: HS hieåu theá naøo laø moät phöông trình tích vaø bieát caùch giaûi phöông trình tích daïng: A(x)B(x)C(x) = 0. Bieát bieán ñoåi moät phöông trình thaønh phöông trình tích ñeå giaûi, tieáp tuïc cuûng coá phaàn phaân tích moät ña thöùc thaønh nhaân töø II. Chuaån bò: - HS: chuaån bò toát baøi taäp ôû nhaø film trong, ñoïc tröôùc baøi phöông trình tích. - GV: chuaån bò caùc ví duï ôû film trong ñeå tieát kieäm thì giôø III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: “Kieåm tra baøi cuõ”. Phaân tích caùc ña thöùc sau thaønh nhaân töø: a. x2 + 5x b. 2x(x2 – 1) – (x2 – 1) Hoaït ñoäng 2: “Giôùi thieäu daïng phöông trình tích vaø caùch giaûi”. - GV: “Haõy nhaän daïng caùc phöông trình sau: a. x(5 + x) = 0 b. (2x – 1)(x + 3)(x + 9) = 0” - GV: Yeâu caàu moãi HS cho 1 ví duï veà phöông trình tích. - GV: “Muoán giaûi phöông trình coù daïng A(x)B(x) = 0 ta laøm nhö theá naøo?” Hoaït ñoäng 3: “AÙp duïng” Giaûi caùc phöôïng trình: a. 2x(x – 3) + 5(x-3) = 0 b. (x + 1)(2 + 4) = (2 – x)(2+x) - GV: Yeâu caàu HS neâu höôùng giaûi moãi phöông trình tröôùc khi giaûi, cho HS nhaän xeùt vaø GV keát luaän choïn phöông aùn. - GV: cho HS thöïc hieän ?3. - Cho HS töï ñoïc ví duï 3 sau ñoù thöïc hieän ?4 (coù theå thay ñoåi bôûi baøi x3 + 2x2 + x = 0). - Tröôùc khi giaûi, GV cho HS nhaän daïng phöông trình, suy nghó vaø neâu höôùng giaûi. GV neân döï kieán tröôøng hôïp HS chia 2 veá cuûa phöông trình cho x. Hoaït ñoäng 4: “cuûng coá” HS laøm baøi taäp 21c; 22b; 22c. GV: löu yù söõa chöõa nhöõng thieáu soùt cuûa HS. Höôùng daãn baøi taäp veà nhaø Baøi taäp 21b; 21d; 23; 24; 25. - Moät HS leân baûng giaûi. - HS trao ñoài nhoùm vaø traû lôøi. - HS trao ñoåi nhoùm veà höôùng giaûi, sau ñoù laøm vieäc caù nhaân - HS trao ñoåi nhoùm, ñaïi dieän nhoùm trình baøy. - HS neân höôùng giaûi moãi phöông trình, caùc HS khaùc nhaän xeùt. - HS laøm vieäc caù nhaân, roài trao ñoåi ôû nhoùm. Phöông trình x3 + 2x2 + x = 0 khoâng coù daïng ax + BCH = 0; do ñoù ta tìm caùch phaân tích veà traùi thaønh nhaân töû. - HS laøm vieäc caù nhaân; sau ñoù trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. Ba HS laàn löôït leân baûng giaûi. 1. Phöông trình tích vaø caùch giaûi Ví duï 1: x(5 + x) = 0 (2x – 1)(x + 3)(x + 9) = 0 laø caùc phöông trình tích. Ví duï 2: Giaûi phöông trình x(x + 5) = 0 Ta coù: x(x + 5) = 0 Û x = 0 hoaëc x + 5 = 0 a. x = 0 b. x + 5 = 0 Û x = -5 Taäp nghieäm phöông trình S = {0; -5} 2. AÙp duïng Ví duï: Giaûi phöông trình 2x(x – 3) + 5(x – 3) = 0 Û (x – 3)(2x + 5) = 0 Û x – 3 = 0 hoaëc 2x + 5 = 0 a. x – 3 = 0 Û x = taäp nghieäm cuûa phöông trình S = Ví duï: Giaûi phöông trình x3 + 2x2 + x = 0 Ta coù Û x(x2 + 2x + 1) = 0 Û x(x + 1)2 = 0 Û x = 0 hoaëc x + 1 = 0 a. x = 0 b. x + 1 = 0 Û x = -1 Phöông trình coù 2 nghieäm: x = 0; x = -1 Taäp nghieäm cuûa phöông trình: S = {0; -1} Baøi taäp 21c (4x + 2)(x2 + 1) = 0 Û 4x + 2 = 0 Hoaëc x2 + 1 = 0 a. 4x + 2 = 0 Û 4x = -2 Û x = - b. x2 + 1 = 0 do x2 ³ 0; "x Î R neân x2 + 1 > 0; "x Î R Phöông trình x2 + 1 = 0 voâ nghieäm. Keát luaän: phöông trình coù 1 nghieäm x = V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 45 LUYEÄN TAÄP I. Muïc tieâu Thoâng qua heä thoáng baøi taäp, tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng giaûi phöông trình tích, ñoàng thôøi reøn luyeän cho HS bieát nhaän daïng baøi toaùn vaø phaân tích ña thöùc thaønh nhaân töû II. Chuaån bò - HS: Chuaån bò toát baøi taäp ôû nhaø, film trong, böùc xaï. - GV: Chuaån bò caùc baøi giaûi ôû film trong. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: “Kieåm tra baøi cuõ” 1. Giaûi caùc phöông trình sau: a. 2x(x-3) + 5(x – 3) = 0 b. (x – 4) + (x -2)(3 – 2x) = 0 2. Giaûi caùc phöông trình sau: c. x3 – 3x2 + 3x – 1 = 0 d. x(2x – 7) – 4x + 14 = 0 3. Giaûi caùc phöông trình sau: e. (2x – 5)2 – (x + 2)2 = 0 f. x2 – x – (3x – 3) = 0 Hoaït ñoäng 2: “Giaûi baøi taäp”. 1. Giaûi caùc phöông trình a. 3x – 15 = 2x(x – 5) b. (x2 – 2x + 1) – 4 = 0 2. Giaûi caùc phöông trình a. b. x2 – x = -2x + 2 GV: yeâu caàu HS neâu höôùng giaûi vaø khuyeán khích HS giaûi baøi BCH caùc caùch khaùc nhau. 3. Giaûi caùc phöông trình a. 4x2 + 4x + 1 = x2 b. x2 – 5x + 6 = 0 GV: Khuyeán khích HS giaûi baèng nhieàu caùch khaùc nhau. Hoaït ñoäng 3: “Toå chöùc troø chôi nhö saùch giaùo khoa”. Höôùng daãn veà nhaø: Baøi taäp 25 SGK Baøi taäp 30, 31, 33 saùch baøi taäp. - Goïi 2 HS leân baûng giaûi baøi cho lôùp nhaän xeùt. - Goïi 2 HS leân baûng giaûi baøi, lôùp nhaän xeùt. - Goïi 2 HS leân baûng giaûi baøi cho lôùp nhaän xeùt. - HS trao ñoåi nhoùm ñeå tìm höôùng giaûi, sau ñoù laøm vieäc caù nhaân. - Goïi 2 HS leân baûng söûa baøi. - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. HS leân baûng söûa baøi taäp. Tieát 45: LUYEÄN TAÄP 1. a. 3x – 15 = 2x(x – 5) Û 3(x – 5) – 2x(x – 5) = 0 Û (x – 5)( 3 – 2x) = 0 Û x – 5 = 0 hoaëc 3 – 2x = 0 b. (x2 – 2x + 1) – 4 = 0 Û (x – 1)2 – 22 = 0 Û (x – 1 – 2)(x – 1 + 2) = 0 Û (x – 3)(x + 1) = 0 Û x – 3 = 0 hoaëc x + 1 = 0 ... 2. a. ... b. Caùch 1: x2 – x = -2x + 2 Û x(x – 1) = -2x(x – 1) Û x(x – 1) + 2(x – 1) = 0 Û (x – 1)(x + 2) = 0 ... Caùch 2. x2 – x = -2x + 2 Û x2 – x + 2x – 2 = 0 Û x2 + x – 2 = 0 Û x2 – x + 2x – 2 = 0 Û x(x – 1) + 2(x – 1) = 0 Û (x + 2)(x – 1) = 0 3. Caùch 1. 4x2 + 4x + 1 = x2 Û (2x + 1)2 – x2 = 0 ... Caùch 2. 4x2 + 4x + 1 = x2 Û 3x2 + 4x + 1 = 0 Û (x + 1)(3x + 1) = 0 ... V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 46 & 47 PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA AÅN ÔÛ MAÃU I. Muïc tieâu HS nhaän daïng ñöôïc phöông trình chöùa aån ôû maãu, bieát caùch tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät phöông trình; hình thaønh ñöôïc caùc böôùc giaûi moät phöông trình chöùa aån ôû maãu, böôùc ñaàu giaûi ñöôïc caùc baøi taäp ôû saùch giaùo khoa. II. Chuaån bò - HS: nghieân cöùu tröôùc baøi hoïc, film, trong vaø buùt xaï. - GV: chuaån bò noäi dung baøi daïy ôû film trong. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: “Ví duï môû ñaàu”. GV: “Haõy thöû phaân loïai caùc phöông trình sau: a. x – 2 = 3x + 1; b. ; c. x + d. ; e. - GV: Caùc phöông trình c, d, e ñöôïc goïi laø caùc phöông trình chöùa aån ôû maãu”. - GV: cho HS ñoïc ví duï môû ñaàu vaø thöïc hieän ?1. - GV: “Hai phöông trình Vaø x = 1 coù töông ñöông vôùi nhau khoâng? Vì sao? - GV: giôùi thieäu chuù yù. Hoaït ñoäng 2: “Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät phöông trình”. - GV: “x = 2 coù theå laø nghieäm cuûa phöông trình khoâng? x = 1, x = -2 coù theå laø nghieäm cuûa phöông trình khoâng?” GV: “Theo caùc em neáu phöông trình coù nghieäm hoaëc phöông trình coù nghieäm thì phaûi thoûa maõn nhöõng ñieàu kieän gì?” GV giôùi thieäu khaùi nieäm, ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät phöông trình chöùa aån ôû maãu. HS thöïc hieän ?2. Hoaït ñoäng 3: “Giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu”. GV ghi ñeà baøi leân baûng. “Giaûi phöông trình Yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm neâu höôùng giaûi baøi toaùn, cuoái cuøng GV nhaän xeùt. - Yeâu caàu HS tieán haønh giaûi. - GV söûa chöõa nhöõng thieáu soùt cuûa HS vaø nhaán maïnh yù nghóa töøng böôùc giaûi, nhaát laø vieäc khöû maãu coù theå xuaát hieän 1 phöông trình khoâng töông ñöông vôùi phöông trình ñaõ cho. - GV: “Qua ví duï treân, haõy neâu caùc böôùc sau khi giaûi 1 phöông trình chöùa aån ôû maãu”. Hoaït ñoäng 4: “cuûng coá”. Baøi taäp 27a, 27b. HS trao ñoåi nhoùm ñeå phaân loaïi döïa vaøo daáu hieäu “chöùa aån ôû maãu”. - Goïi HS traû lôøi?! - HS trao ñoåi nhoùm roài traû lôøi: “Giaù trò cuûa x ñeå giaù trò cuûa veá traùi, veá phaûi cuûa phöông trình ñöôïc xaùc ñònh laø: x ¹ 1, vì vaäy hai phöông trình treân khoâng töông ñöông. - HS trao ñoåi nhoùm vaø traû lôøi. “Neáu phöông trình coù nghieäm thì nghieäm ñoù phaûi khaùc 2”. “Neáu phöông trình coù nghieäm thì nghieäm ñoù phaûi khaùc -2 vaø 1”. - HS laøm vieäc caù nhaân roài traû lôøi keát quaû. - HS trao ñoåi nhoùm veà höôùng giaûi baøi toaùn, ñaïi dieän nhoùm traû lôøi, lôùp nhaän xeùt. - Laøm theo nhoùm, ñaïi dieän nhoùm leân trình baøy (hoaëc laøm ôû film trong thì chieáu leân cho toaøn HS xem). 1. Ví duï môû ñaàu: a. x + b. x + ; c. d. laø caùc phöông trình chöùa aån ôû maãu. Chuù yù: Khi bieán ñoåi phöông trình maø laøm maát maãu chöùa aån cuûa phöông trình thì phöông trình nhaän ñöôïc coù theå khoâng töông ñöông vôùi phöông trình ban ñaàu. 2. Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät phöông trình Ví duï 1: Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moãi phöông trình sau: a. b. Giaûi a. x – 2 = 0 Û x = 2 Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình laø: x ¹ 2. b. x – 1 = 0 Û x = 1; x + 2 = 0 Û x = -2. Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình laø: x ¹ 1 vaø x ¹ -2. 3. Giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu. Ví duï 2: Giaûi phöông trình: (xem saùcha giaùo khoa) - Caùch giaûi moät phöông trình chöùa aån ôû maãu. (SGK). V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 47 PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA AÅN ÔÛ MAÃU (TIEÁP) I. Muïc tieâu Reøn luyeän cho HS kó naêng giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu, kó naêng trình baøy baøi giaûi, hieåu ñöôïc yù nghóa töøng böôùc giaûi, tieáp tuïc cuûng coá quy ñoàng maãu caùc phaân thöùc. II. Chuaån bò - HS: naém chaéc caùc böôùc giaûi phöông trình coù chöùa aån ôû maãu, film trong, buùt xaï. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: “AÙp duïng”. Giaûi phöông trình: (1) GV: “Haõy nhaän daïng phöông trình vaø neâu höôùng giaûi”. GV: vöøa gôïi yù vöøa trình baøy lôøi giaûi. - Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình. - Haõy quy ñoàng maãu 2 veá vaø khöû maãu. - Giaûi phöông trình x(x + 1) + x(x – 3) = 4x vaø keát luaän nghieäm cuûa phöông trình. - GV: “Coù neân chia 2 veá cuûa phöông trình cho x khoâng? GV: cho HS chia 2 veá cho x, yeâu caàu HS nhaän xeùt. Hoaït ñoäng 2: “HS thöï c hieän ?3” Giaûi phöông trình: a. b. - Khuyeán khích caùc em giaûi baøi toaùn baèng caùc caùch khaùc. Chaúng haïn ôû phöông trình a. Böôùc khöû maãu coù theå nhaân cheùo x(x + 1) = (x – 1)(x + 4) hoaëc ôû phöông trình b. coù theå chuyeån veà veá traùi roài quy ñoàng. * GV chuù yù caùch trình baøy cuûa HS. Hoaït ñoäng 3: “Giaûi baøi taäp 27b, 27c, GV chuaån bò baøi 27c ôû film trong”. Hoaït ñoäng 4: “cuûng coá” 1. Cho HS ñoïc baøi 36 (trang 9 saùch baøi taäp) ñeå ruùt ra nhaän xeùt. 2. Tìm x sao cho giaù trò cuûa bieåu thöùc 3. Tìm x sao cho giaù trò cuûa 2 bieåu thò vaø baèng nhau. GV yeâu caàu HS chuyeån baøi toaùn thaønh baøi toaøn ñaõ bieát. Höôùng daãn veà nhaø: baøi taäp 28, 29, 30a, 30b, 31c, 32. - HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi. - HS laøm ôû nhaùp vaø traû lôøi. - HS “Chia 2 veá cuûa phöông trình cho cuøng moät ña thöùc maát nghieäm”. - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi nhoùm. HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi keát quaû nhoùm. HS trao ñoåi nhoùm chuyeån baøi toaùn thaønh baøi toaùn ñaõ bieát, chaúng haïn: baøi 2 chuyeån thaønh daïng phöông trình Baøi 3: Giaûi phöông trình Tieát 47: PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA AÅN ÔÛ MAÃU (TIEÁP) 4. AÙp duïng Giaûi phöông trình: (1) Trình baøy nhö SGK. 27c. ÑKXÑ: x ¹ 3 Khöû maãu: (x2 + 2x) – (3x + 6) = 0 (1) Giaûi phöông trình (1) (1) Û x(x + 2) – 3(x+2) = 0 Û (x + 2)(x – 3) = 0 Û x + 2 = 0 hoaëc x -3 = 0 x + 2 = 0 Û x = -2 (thoõa maõn ÑKXÑ) x -3 = 0 Û x = 3 (loaïi vì khoâng thoûa maõn ÑKXÑ). V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 48 LUYEÄN TAÄP I. Muïc tieâu HS tieáp tuïc ñöôïc reøn luyeän kó naêng giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu, reøn luyeän tính caån thaän khi bieán ñoåi, bieát caùch thöû laïi nghieäm khi caàn. II. Chuaån bò - HS: chuaån bò toát baøi taäp ôû nhaø. - GV: chuaån bò caùc lôøi giaûi ôû film trong. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: “Kieåm tra baøi cuõ” Goïi 2 HS leân baûng söûa baøi taäp 28c, 28d. Sau khi HS theo doõi ñaùnh giaù, GV nhaän xeùt vaø söûa chöõa nhöõng sai laàm neáu coù GV caàn löu yù HS caùch trình baøy khaùc. (x – 1)2(x2 + x + 1) = 0 Û (x – 1)2 = 0 hoaëc x2 + x + 1 = 0 *(x – 1)2 = 0 Û x = 1 *x2 + x + 1 = 0 Û veá traùi luoân luoân lôùn hôn 0 vôùi moïi giaù trò cuûa x neân phöông trình x2 + x + 1 = 0 voâ nghieäm. Hoaït ñoäng 2: “Söûa baøi taäp 29”. Hoaït ñoäng 3: “Söûa baøi taäp 31b”. (GV: tranh thuû chaám moät soá baøi laøm cuûa HS) Hoaït ñoäng 4: “Söûa baøi taäp 32a”. GV: Yeâu caàu HS nhaän daïng phöông trình, lieäu coù neân quy ñoàng maãu vaø khöû maãu khoâng? Neáu khoâng thì neân laøm nhö theá naøo. GV: löu yù HS taïi sao Þ Hoaëc x2 = 0 maø khoâng söû duïng kyù hieäu Û. Kieåm tra 15’ Ñeà A: Baøi taäp 40c trang 10 saùch baøi taäp. Ñeà B: Baøi taäp 41c trang 10 saùch baøi taäp. Hai HS leân baûng söûa baøi, caû lôùp theo doõi vaø ñaùnh giaù - Goïi moät HS ñöùng daäy taïi choã traû lôøi. - Moät HS leân baûng söûa baøi taäp 31b. - Moät HS leân baûng söûa baøi taäp 32a. Tieát 48: Luyeän taäp Baøi taäp 28c: ÑKXÑ: x ¹ 0 Quy ñoàng maãu vaø khöû maãu ta coù: Suy ra x3 + x = x4 + 1 x4 – x3 – x + 1 = 0 Û x3(x -1) – (x – 1) = 0 Û (x – 1)(x3 – 1) = 0 Û (x – 1)2(x2 + x + 1) = 0 Û (x – 1)2 = 0 vì x2 + x + 1 = Û x = 1 thoûa maõn ÑKXÑ. Baøi taäp 28d: Giaûi phöông trình: (1) ÑKXÑ: x ¹ -1 vaø x ¹ 0 Quy ñoàng maãu vaø khöû maãu ta coù: x(x + 3) + (x -2)(x + 1) = 2x(x + 1) Û ......... Û ......... Û -2 = 0 (0x – 2 = 0) Phöông trình voâ nghieäm, suy ra phöông trình (1) voâ nghieäm. Baøi taäp 32a. ÑKXÑ: x ¹ 0 Chuyeån veá: ( Û Þ hoaëc x2 = 0 ......... ......... V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 49 GIAÛI BAØI TOAÙN BAÈNG CAÙCH LAÄP PHÖÔNG TRÌNH I. Muïc tieâu HS: - Bieát caùch choïn aån vaø ñaët ñieàu kieän thích hôïp cho aån. - Bieát caùch bieåu dieãn moät ñaïi löôïng chöa bieát thoâng qua bieåu thöùc chöùa aån, töï hình thaønh caùc böôùc giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình, böôùc ñaàu bieát vaän duïng ñeå giaûi moät soá baøi toaùn baäc nhaát ôû saùch giaùo khoa. II. Chuaån bò - HS: ñoïc tröôùc baøi hoïc, film trong vaø buùt xaï. - GV: chuaån bò caùc phieáu hoïc taäp. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: "Ñaët vaán ñeà". GV yeâu caàu moät HS ñoïc baøi toaùn coå: "vöøa gaø vöøa choù boù laïi…". GV: "ÔÛ tieåu hoïc chuùng ta ñaõ bieát caùch giaûi baøi toaùn coå naøy baèng phöông phaùp giaû thieát taïm, lieäu ta coù theå giaûi baøi toaùn naøy baèng caùch laäp phöông trình khoâng? Tieát hoïc hoâm nay chuùng ta cuøng nhau giaûi quyeát vaán ñeà naøy". GV phaùt phieáu hoïc taäp cho HS. Ví duï 1: Goïi x (km/h) laø vaän toác cuûa moät oâtoâ. Khi ñoù: quaõng ñöôøng oâtoâ ñi ñöôïc trong 5 giôø laø: …………… quaõng ñöôøng oâtoâ ñi ñöôïc trong 10 giôø laø: ………… Thôøi gian ñeå oâtoâ ñi ñöôïc quaõng ñöôøng 100km laø:……… Thôøi gian ñeå oâtoâ ñi ñöôïc quaõng ñöôøng laø ……… Ví duï 2: Maãu soá cuûa moät phaân soá lôùn hôn töû soá cuûa noù laø 3 ñôn vò. Neáu goïi x (x Î Z; x ¹ 0) laø maãu soá thì töû soá laø: ………… Ví duï 3: ?1 Ví duï 4: ?2 Hoaït ñoäng 2: "ví duï veà giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình". GV cho HS ñoïc laïi baøi toaùn coå hoaëc toùm taét baøi toaùn, sau ñoù neâu giaû thieát, keát luaän baøi toaùn. GV höôùng daãn HS laøm theo caùc böôùc nhö sau: - Goïi x (x Î z; 0 < x < 36) laø soá gaø. Haõy bieåu dieãn theo x: + Soá choù + Soá chaân gaø; + Soá chaân choù. - Duøng giaû thieát toång soá chaân gaø, chaân choù laø 100 ñeå thieát laäp 1 phöông trình. - Giaûi phöông trình tìm giaù trò cuûa x, kieåm tra giaù trò naøy coù phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa baøi toaùn khoâng vaø traû lôøi. (GV löu yù HS phaûi ngaàm hieåu moãi con gaø coù 2 chaân , moãi con choù coù 4 chaân). - GV: cho HS giaûi baøi toaùn treân baèng caùch choïn x laø soá choù. - GV: "Qua vieäc giaûi baøi toaùn treân, caùc em thöû neâu caùc böôùc ñeå giaûi 1 baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình". Hoaït ñoäng 3: "Cuûng coá." Baøi taäp 43, 35 chæ yeâu caàu HS thöïc hieän ñeán böôùc laäp phöông trình, caùc böôùc coøn laïi veà nhaø laøm. Höôùng daãn veà nhaø: Giaûi baøi taäp 34, 35, 36. - Moät HS ñoïc baøi toaùn coå "vöøa gaø vöøa choù boù laïi…" - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoå ôû nhoùm. - HS thaûo luaän nhoùm roài traû lôøi: + Toång soá gaø vaø choù 36 con. + Toång soá chaân gaø vaø chaân choù laø 100. Tìm soá gaø, soá choù? HS laøm vieäc theo nhoùm roài traû lôøi. - HS laøm vieäc theo nhoùm roài traû lôøi. - HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi. Tieát 49: GIAÛI BAØI TOAÙN BAÈNG CAÙCH LAÄP PHÖÔNG TRÌNH 1. Bieåu dieãn moät ñaïi löôïng bôûi bieåu thöùc chöùa aån. Ví duï 1: Goïi x (km/h) laø vaän toác cuûa moät oâtoâ. Khi ñoù: Quaõng ñöôøng oâtoâ ñi ñöôïc trong 5 giôø laø: 5x(km). Quaõng ñöôøng oâtoâ ñi ñöôïc trong 10 giôø laø: 10x(km). Thôøi gian ñeå oâtoâ ñi ñöôïc quaõng ñöôøng 100km laø laø: . Thôøi gian ñeå oâtoâ ñi ñöôïc quaõng ñöôøng laø . 2. Ví duï veà giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình. Goïi x laø soá gaø (x Î Z; 0 < x < 36). Do toång soá gaø vaø choù laø 36 neân: Soá choù 36 – x (con) Soá chaân gaø: 2x; Soá chaân choù 4(36 – x) Do toång soá chaân gaø vaø chaân cho laø 100 neân ta coù phöông trình: 2x + 4(36 – x) = 100 Û ... Û ... Û x = 22 x = 22 thoaû maõn ñieàu kieän cuûa aån, vaäy soá gaø laø 22, soá choù laø 14. Caùch 2: Goïi x laø soá choù (x Î Z+; x < 36). Do toång soá gaø vaø choù laø 36, neân soá gaø: 36 – x (con) Soá chaân choù: 4x; Soá chaân gaø: 2(36 – x) Do toång soá chaân gaø vaø chaân choù laø 100, neân ta coù phöông trình: 4x + 2(36 – x) = 100 Û... Û... Û x = 14 x = 14 thoaû maõn ñieàu kieän cuûa aån, vaäy soá choù laø 14, soá gaø laø 22. V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 50 GIAÛI BAØI TAÄP BAÈNG CAÙCH LAÄP PHÖÔNG TRÌNH (Tieáp) I . Muïc tieâu Tieáp tuïc reøn luyeän cho HS kó naêng giaûi toaùn baèng caùch laäp phöông trình. HS bieát caùch choïn aån khaùc nhau hoaëc bieåu dieãn caùc ñaïi löôïng theo caùc caùch khaùc nhau, reøn luyeän kó naêng trình baøy baøi, laäp luaän chính xaùc. II. Chuaån bò - HS: chuaån bò baøi taäp ôû nhaø, ñoïc tröôùc baøi hoïc. - GV: chuaån bò caùc phieáu hoïc taäp. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: "Phaân tích baøi toaùn" - GV: cho HS ñoïc ví duï (GV: coù theå duøng ñeøn chieáu chieáu noäi dung ví duï ôû SGK, HS gaáp saùch laïi). - GV: yeâu caàu HS traû lôøi caùc caâu hoûi sau: - Neâu giaû thieát, keát luaän cuûa baøi toaùn. - Neâu nhöõng ñaïi löôïng ñaõ bieát, ñaïi löôïng chöa bieát, quan heä giöõa caùc ñaïi löôïng cuûa baøi toaùn. - Haõy bieåu dieãn caùc ñaïi löôïng chöa bieát trong baøi ra ôû caùc baûng sau: Vaän toác (km/h) Thôøi gian (h) Quaõng ñöôøng (km) Xe maùy 35 x oâtoâ 45 Vaø thieát laäp phöông trình. - GV: ghi baûng ñen phaàn phöông trình, goïi 1 HS leân giaûi. - GV: löu yù HS trong khi giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình coù nhöõng ñieàu khoâng ghi trong giaû thieát nhöng ta phaûi suy luaän môùi coù theå bieåu dieãn caùc ñaïi löôïng chöa bieát hoaëc thieát laäp phöông trình ñöôïc; chaúng haïn: Gaø coù 2 chaân; hoaëc khi ñi ngöôïc chieàu toång quaûng ñöôøng ñi cuûa 2 chuyeån ñoäng töø khi ñeán ñieåm gaëp nhau laø baèng quaûng ñöôøng. - GV: phaùt tieáp phieáu hoïc taäp yeâu caàu HS: a. Ñieàn tieáp caùc döõ lieäu vaøo oâ troáng: Vaän toác (km/h) Thôøi gian (h) Quaõng ñöôøng (km) Xe maùy oâtoâ x b. Trình baøy lôøi giaûi - GV: goïi moät HS leân baûng trình baøy. - HS thöïc hieän ?4. Hoaït ñoäng 2: "Giaûi baøi taäp 37". - GV: phaùt tieáp phieáu hoïc taäp yeâu caàu HS: a. Ñieàn tieáp caùc döõ lieäu vaøo oâ troáng. Vaän toác (km/h) Thôøi gian (h) Quaõng ñöôøng (km) Xe maùy x oâtoâ b. Trình baøy lôøi giaûi - GV: phaùt phieáu hoïc taäp yeâu caàu HS: a. Ñieàn tieáp caùc döõ lieäu vaøo oâ troáng: Vaän toác (km/h) Thôøi gian (h) Quaõng ñöôøng (km) Xe maùy x oâtoâ x b. Trình baøy lôøi giaûi. Höôùng daãn veà nhaø: Laøm caùc baøi taäp 38, 39 SGK. - Moät HS ñoïc noäi dung ví duï 1. - HS thaûo luaän nhoùm, ñieàn vaøo caùc oâ troáng, vieát phöông trình vaø traû lôøi. 1 HS leân giaûi tieáp. - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. - HS trao ñoåi nhoùm vaø leân baûng trình baøy baøi giaûi. - HS trao ñoåi nhoùm, sau ñoù laøm vieäc caù nhaân. - HS laøm vieäc caù nhaân, sau ñoù trao ñoåi ôû nhoùm. Tieát 50: GIAÛI BAØI TOAÙN BAÈNG CAÙCH LAÄP PHÖÔNG TRÌNH (tieáp) Ví duï: SGK Giaûi: SGK Baøi taäp 37: Goïi x(km/h) laø vaän toác cuûa xe maùy. Thôøi gian cuûa xe maùy ñi heát quaõng ñöôøng AB: thôøi gian cuûa oâtoâ ñi heát quaõng ñöôøng AB: vaän toác cuûa oâtoâ (x + 20) km/h Quaõng ñöôøng ñi cuûa xe maùy Ta coù phöông trình: Û... Û... Û... x = 50 Traû lôøi: Vaän toác xe maùy 50km/h. Quaõng ñöôøng AB: V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 51 LUYEÄN TAÄP I. Muïc tieâu Tieáp tuïc reøn luyeän cho HS kó naêng giaûi toaùn baèng caùch laäp phöông trình. Reøn luyeän kó naêng phaân tích baøi toaùn, bieát caùch choïn aån thích hôïp. II. Chuaån bò - HS: Chuaån bò baøi taäp ôû nhaø. - GV: Ghi caùc phöông aùn giaûi film trong. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: "Söûa baøi taäp". Baøi taäp 38 - GV: yeâu caàu HS phaân tích baøi toaùn khi giaûi trong ñoù caàn giaûi thích: - Theá naøo laø ñieåm trung bình cuûa toå 6,6; - YÙ nghóa taàn soá (n); N = 10. Hoaït ñoäng 2: "Söûa baøi taäp 39". a. Ñieàn tieáp caùc döõ lieäu vaøo oâ troáng Vaän toác (km/h) Thôøi gian (h) Quaõng ñöôøng (km) Xe maùy x oâtoâ b. Trình baøy lôøi giaûi Neáu HS luùng tuùng thì GV: coù theå gôïi yù nhö sau: - Goïi x (ñoàng) laø soá tieàn Lan phaûi traû khi mua loaïi haøng (1) chöa tính VAT. - Toång soá tieàn phaûi traû chöa tính thueá VAT laø: ...? - Soá tieàn Lan phaûi traû cho loaïi haøng (2) laø: - Tieáp tuïc haõy ñieàn vaøo oâ troáng. Hoaït ñoäng 3: "Laøm baøi taäp 40". Hoaït ñoäng 4: baøi taäp 45. - GV: khuyeán khích HS giaûi caùc caùch khaùc nhau. Caùch 1: Soá thaûm len Soá ngaøy laøm Naêng suaát Theo hôïp ñoàng x 20 Ñaõ thöïc hieän 18 Caùch 2: Soá ngaøy laøm Moãi ngaøy laøm Soá thaûm len laøm ñöôïc Theo hôïp ñoàng 20 x Ñaõ thöïc hieän 18 Höôùng daãn veà nhaø: BT41, 42, 43, 44, 46 Goïi 1 HS traû lôøi vaø giaûi + Ñieåm trung bình cuûa toå laø 6,6 nghóa laø toång ñieåm cuûa 10 baïn chia cho 10 baèng 6,6. + Taàn soá (n): soá baïn ñöôïc nhaän 1 loaïi ñieåm, ví duï nhìn vaøo baûng thoáng keâ ta coù. 1 baïn nhaän ñieåm 4, 2 baïn nhaän ñieåm 7, 3 baïn nhaän ñieåm 8... + N = 10, toå coù 10 baïn. - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi ôû nhoùm HS thaûo luaän nhoùm ñeå phaân tích baøi toaùn roài laøm vieäc caù nhaân Goïi 1 HS leân baûng söûa. Tieát 51: LUYEÄN TAÄP Baøi taäp 38 Goïi x laø soá baïn ñaït ñieåm 9 (x Î N, x < 10) Soá baïn ñaït ñieåm 5 laø: 10 - (1 + 2 + 3) = 4 – x Toång ñieåm cuûa 10 baïn nhaän ñöôïc 4.1 + 5(4 – x) + 7.2 + 8.3 + 9.2 ta coù phöông trình ... ... x = 1 Vaäy coù 1 baïn nhaän ñieåm 9, 3 baïn nhaän ñieåm 5. Baøi taäp 39: Goïi soá tieàn Lan phaûi traû cho loaïi haøng 1 (khoâng keå VAT) laø x (x > 0) Toång soá tieàn laø: 120.000 – 10.000 = 110.000ñ. Soá tieàn Lan phaûi traû cho loaïi haøng 2: 110.000 – x (ñ) Soá tieàn Lan phaûi traû cho loaïi haøng 2: 110.000 – x (ñ) Tieàn thueá VAT ñoái vôùi loaïi haøng 1: 10%x. Tieàn thueá VAT ñoái vôùi loaïi haøng 2: (110.00 – x).8% Ta coù phöông trình: Giaûi ra ta coù: x = 60.000ñ Baøi taäp 40 Goïi x laø soá tuoåi cuûa Phöông hieän nay (x Î N') Soá tuoåi cuûa meï hieän nay: 3x 13 naêm nöõa tuoåi cuûa Phöông laø: x + 13 ta coù phöông trình: 3x + 13 = 2(x + 13) Û... Û... Baøi taäp 45: Goïi x (x Î Z+) laø soá thaûm len maø xí nghieäp phaûi deät theo hôïp ñoàng. Soá thaûm len ñaõ thöïc hieän ñöôïc: x + 24 (taám) Theo hôïp ñoàng moãi ngaøy xí nghieäp deät ñöôïc: (taám) Nhôø caûi tieán kó thuaät neân moãi ngaøy xí nghieäp deät ñöôïc: (taám) Ta coù phöông trình Giaûi phöông trình ta ñöôïc: x = 300 taám. Caùch 2: Goïi x (taám) laø soá taám thaûm len moãi ngaøy xí nghieäp deät ñöôïc theo döï ñònh (x Î Z+) Soá taám thaûm len moãi ngaøy xí nghieäp deät ñöôïc nhôø taêng naêng suaát: Soá thaûm len deät ñöôïc theo döï ñònh 20x (taám). Soá thaûm len deät ñöôïc nhôø taêng naêng suaát: 12x.18 (taám). Ta coù phöông trình 1,2x.18 – 20x = 24 Û 21,6x – 20x = 24 Û x = 15 Keát luaän: soá thaûm len deät theo döï ñònh 20.15 = 300 (taám) Tieát 52 LUYEÄN TAÄP (tieáp) I. Muïc tieâu Tieáp tuïc reøn luyeän cho HS kó naêng giaûi toaùn baèng caùch laäp phöông trình. Reøn luyeän kó naêng phaân tích baøi toaùn, bieát caùch choïn aån thích hôïp. II. Chuaån bò - HS: Chuaån bò baøi taäp ôû nhaø. - GV: ghi caùc phöông aùn giaûi film trong. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: "Söûa baøi taäp 41". - GV: "Haõy thöû giaûi baøi toaùn neáu choïn aån laø soá caàn tìm". Hoaït ñoäng 2: "Söûa baøi taäp 43". Hoaït ñoäng 3: "Söûa baøi taäp 46". GV yeâu caàu HS phaân tích baøi toaùn: + Neáu goïi x (km) laø quaõng ñöôøng AB, thì thôøi gian döï ñònh ñi heát quaõng ñöôøng laø ...? + Laøm theá naøo ñeå thieát laäp phöông trình. Hoaït ñoäng 4: "Giaûi baøi taäp 48”. - GV yeâu caàu HS laäp baûng. Höôùng daãn veà nhaø: - Traû lôøi phaàn A. - BT 50a, b; 51a, b; 55a, b, d. HS phaân tích baøi toaùn tröôùc khi giaûi. - HS trao ñoåi nhoùm vaø phaân tích baøi toaùn. - Moät HS leân baûng giaûi. - - Tìm thôøi gian ñi trong thöïc teá. - HS trao ñoåi nhoùm, phaân tích baøi toaùn, laäp baûng. Tieát 52: LUYEÄN TAÄP (tieáp) Baøi taäp 41: Caùch 1: Goïi x laø chöõ soá haøng chuïc cuûa soá ban ñaàu (x Î N; 1 £ x £ 4) thì chöõ soá haøng ñôn vò 2x. Soá ban ñaàu: 10x + 2x Neáu theâm 1 xen vaøo giöõa 2 chöõ soá aáy thì ban ñaàu 100x + 10 + 2x. Ta coù phöông trình: 100x + 10 + 2x = 10x + 2x + 370 Û 102x + 10 = 12x + 370 Û 102x -12x = 370 – 10 Û 90x = 360 Û x = 360 :90 = 4 Caùch 2: goïi soá caàn tìm laø (0 £ a,b £ 9; a Î N). Soá môùi . Ta coù Û 100a + 10 + b – (10 + b) = 370 Û 90a + 10 = 370 Û 90a = 360 Û a = 4 Baøi taäp 43: Goïi x laø töû soá (x Î Z; x ¹ 4). Maãu soá cuûa phaân soá: x – 4 Neáu vieát theâm vaøo beân phaûi cuûa maãu soá moät chöõ soá ñuùng baèng töû soá, thì maãu soá môùi 10(x – 4) + x Phaân soá môùi Ta coù phöông trình: Baøi taäp 46: Goïi x (km) laø quaõng ñöôøng AB (x > 0) - Thôøi gian ñi heát quaõng ñöôøng AB theo döï ñònh - Quaõng ñöôøng oâtoâ ñi trong 1 giôø laø 48 (km) - Quaõng ñöôøng coøn laïi oâtoâ phaûi ñi x – 48 (km) - Vaän toác cuûa oâtoâ ñi quaõng ñöôøng coøn laïi 48 + 6 = 54 (km) Thôøi gian oâtoâ ñi quaõng ñöôøng coøn laïi: - Thôøi gian oâtoâ ñi töø A ñeán B: Ta coù phöông trình: Giaûi phöông trình tính ñöôïc x = 120 (thoaû maõn baøi ra). Keát luaän:.... Baøi taäp 48: Soá daân naêm tröôùc Tæ leä taêng Soá daân naêm nay A x 1,1% B 4trieäu-x 1,2% 4trieäu-x V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 53 & 54 OÂN TAÄP CHÖÔNG III. I. Muïc tieâu: Giuùp HS naém chaéc lyù thuyeát cuûa chöông. - Reøn luyeän kó naêng giaûi phöông trình, giaûi toaùn baèng caùch laäp phöông trình. - Reøn luyeän kó naêng trình baøy baøi giaûi. - Reøn luyeän tö duy phaân tích toång hôïp. II. Chuaån bò: - HS: oân kó lyù thuyeát cuûa chöông, chuaån bò baøi taäp ôû nhaø. - GV: chuaån bò caùc phieáu hoïc taäp. III. Noäi dung: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: “OÂn laïi lyù thuyeát chöông III”. - GV: goïi HS ñöùng taïi choã traû lôøi caâu hoûi. Hoaït ñoäng 2: “Söûa baøi taäp 50a, 50b”. - GV: tranh thuû kieåm tra vôû baøi taäp cuûa moät soá em HS. Hoaït ñoäng 4: “Giaûi baøi taäp 52a" - GV: yeâu caàu HS nhaän daïng phöông trình; neâu höôùng giaûi. Hoaït ñoäng 5: “Söûa baøi taäp 53”. GV: choïn nhoùm naøo giaûi caùch 1 cho leân laøm tröôùc sau ñoù söûa caùch 2. Höôùng daãn veà nhaø laøm caùc baøi taäp coøn laïi. - Goïi HS ñöùng taïi choã traû lôøi, lôùp nhaän xeùt. - Hai HS leân baûng giaûi 50a, 50b lôùp nhaän xeùt. - HS laøm vieäc theo nhoùm, ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy lôøi giaûi. Baøi taäp 50a: 3-4x(25-2x)= 8x2+x-300 Û3-(100x-8x2)=8x2+x-300 Û 3-100x+8x2=8x2+x-300 Û 8x2-100x-8x2-x=-300-3 Û -101x = -303 Û x = -303:(-101) Û x = 3 Taäp nghieäm cuûa phöông trình: S = {3} Baøi taäp 50b: Û Û 8(1 – 3x) – 2(2 + 3x) =140 – 15(2x + 1) ............ Û 4 = 125 PTVN S = Æ Baøi taäp 51b: 4x2 – 1 = (2x + 1)(3x – 5) Û (2x – 1)(2x + 1) – (2x + 1)(3x – 5) = 0 Û (2x + 1)[2x – 1 – (3x – 5)] = 0 Û............... Û(2x + 1)(-x + 4) = 0 Û............... Ûx = S = Baøi taäp: 52a ÑKXÑ: Quy ñoàng maãu ai veá vaø khöû maãu: Giaû phöông trình (*) (*) Û x – 3 = 10x – 15 Û x – 10x = 3 – 15 Û -9x = -12 Û x = thoûa maõn ÑKXÑ neân phöông trình ñaõ cho coù moät nghieäm laø S = Baøi taäp 53: C1: Giaûi bình thöôøng. C2: neân (1) Û x + 10 = 0 Û x = -10 V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 54 OÂN TAÄP CHÖÔNG III (tieáp) I. Muïc tieâu Giuùp HS naém chaéc lí thuyeát cuûa chöông. - Reøn luyeän kó naêng giaûi phöông trình, giaûi toaùn baèng caùch laäp phöông trình. - Reøn luyeän kó naêng trình baøy baøi giaûi. - Reøn luyeän tö duy phaân tích toång hôïp. II. Chuaån bò - HS: oân taäp kó lyù thuyeát cuûa chöông, chuaån bò baøi taäp ôû nhaø. - GV: chuaån bò caùc phieáu hoïc taäp. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng I: “Kieåm tra baøi cuõ”. 1. Tìm 3 phöông trình baäc nhaát coù moät nghieäm laø -3. 2. Tìm m bieát phöông trình 2x + 5 = 2m + 1 coù 1 nghieäm laø -1. GV: yeâu caàu HS neâu höôùng giaûi. Hoaït ñoäng 2: “Söûa baøi taäp 51d” Hoaït ñoäng 3: “Söûa baøi taïp 52d” GV yeâu caàu HS nhaän daïng phöông trình vaø trình baøy höôùng giaûi. Hoaït ñoäng 4: “Söûa baøi taäp 54”. - GV: khuyeán khích HS giaûi caùch khaùc. Hoaït ñoäng 4: “Baøi taäp 56” Caån choát cho HS 2 vaán ñeà: - Khi duøng heát 165 soá ñieän thì phaûi traû bao nhieâu möùc giaù. - Traû 10% thueá GTGT tieàn laø theá naøo. Höôùng daãn veà nhaø: OÂn taäp toát chöông III ñeå chuaån bò tieát kieåm tra. - HS tìm moät phöông trình chaúng haïn x + 3 = 0. Sau ñoù duøng quy taéc nhaân tìm 4 phöông trình coøn laïi. 1 HS leân baûng söûa baøi taäp. 1 HS leân baûng söûa baøi taäp. HS laäp baûng phaân tích VT TG Qñ AB Xuoâi doøng 4 x Ngöôïc doøng 3 X VT TG Qñ AB Xuoâi doøng x 4 4x Ngöôïc doøng x - 4 5 5(x – 4) - HS coù theå trao ñoåi nhoùm, kieåm tra keát quaû cuûa baøi. Moät HS leân baûng söûa. 1/ x + 3 = 0 2x + 6 = 0 3x + 18 = 0 ... 2. Do phöông trình 2x + 5 = 2m + 1 neân 2(-1) + 5 = 2m + 1 Û ..... Û m = 1 Baøi taäp: 51d. 2x3 +5x2 – 3x = 0 Û x(2x2 + 5x -3) = 0 Û x[2x2 – x + 6x – 3] = 0 Û x(2x – 1)(x + 3) = 0 Û ........ Baøi taäp 52d: ÑKXÑ: x ¹ (2x + 3) =(x + 5) Û (2x + 3) - (x + 5) Û Û= 0 Þ -4x + 10 = 0 x – 2 = 0 hoaëc............. Baøi taäp 54: Goïi x(km) laø khoaûng caùch giöõa 2 beán A vaø B (x>0). Vaän toác xuoâi doøng . Do vaän toác cuûa doøng nöôùc laø 2 km/h neân ta coù phöông trình: ............... C2: Goïi x (km/h) laø vaän toác cuûa canoâ khi xuoâi doøng (x > 4). Vaän toác cuûa ca noâ khi ngöôïc doøng x – 4 km/h. Quaõng ñöôøng xuoâi doøng: 4x (km). Quaõng ñöôøng ngöôïc doøng: 5(4 – x) (km). Ta coù phöông trình 4x = 5(x – 4) ................ Giaûi Xem SGK trang 36 V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Chöông IV: BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN. Tieát 56 LIEÂN HEÄ GIÖÕA THÖÙ TÖÏ VAØ PHEÙP COÄNG I. Muïc tieâu HS: - Hieåu theá naøo laø moät baát ñaúng thöùc. - Phaùt hieän tính chaát lieân heä giöõa thöù töï cuûa pheùp coäng. - Bieát söû duïng tính chaát lieân heä giöõa thöù töï cuûa pheùp coäng ñeå giaûi moät soá baøi taäp ñôn giaûn. II. Chuaån bò - HS: Nghieân cöùu baøi tröôùc khi hoïc. - GV: Chuaån bò phieáu hoïc taäp. III. Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: “Nhaéc laïi veà thöù töï treân taäp hôïp soá”. GV: “Khi so saùnh 2 soá thöïc a vaø b xaûy ra nhöõng tröôøng hôïp naøo”. - HS thöïc hieän ?1. GV: “Haõy bieåu dieãn caùc soá: -2; -1,3; 0; ; 3 leân truïc soá vaø coù keát luaän gì? GV: giôùi thieäu kí hieäu a £ b; a ³ b. Hoaït ñoäng 2: “Baát ñaúng thöùc”. GV cho HS töï nghieân cöùu saùch giaùo khoa. Hoaït ñoäng 3: “Lieân heä giöõa thöù töï vaø pheùp coäng”. GV phaùt phieáu hoïc taäp. Ñieàn daáu “” thích hôïp vaøo o⠀. a. -4 € 2 5 € 3 4 € -1 -1,4 € -1,41 -4 + 3 € 2 + 3 5 + 3 € 3 + 3 4 + 5 € -1 + 5 -1,4 + 2 € -1,41 -2 b. Neáu a > 1 thì a + 2 € 1 + 2 Neáu a < 1 thì a + 2 € 1 + 2 Neáu a < b thì a + c € b + c a – c € b – c - GV cho HS ruùt ra nhaän xeùt. - HS thöïc hieän ?3, ?4. Hoaït ñoäng 4: “cuûng coá” Baøi taäp 1, 2, 3. Höôùng daãn veà nhaø: Baøi taäp 6, 7, 8, 9 (Saùch baøi taäp) trang 42. HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi: - Xaûy ra 1 trong 3 tröôøng hôïp sau: a = b hoaëc a > b hoaëc a < b - Moät HS ñöùng taïi choã traû lôøi. - HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi. - HS töï nghieân cöùu saùch giaùo khoa. - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi ôû nhoùm. - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi vôùi nhoùm. - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi vôùi nhoùm. - HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi vôùi nhoùm. Tieát 56: LIEÂN HEÄ GIÖÕA THÖÙ TÖÏ VAØ PHEÙP COÄNG 1. Nhaéc laïi veà thöù töï treân taäp hôïp soá. Khi so saùnh 2 soá thöïc a vaø b xaûy ra 1 trong 3 tröôøng hôïp sau: a = b hoaëc a > b hoaëc a < b Ví duï: 1,53 < 1,8 -2,37 > -2,41. 2. Baát ñaúng thöùc: (SGK) 3. Tính chaát: vôùi 3 soá a, b, c ta coù: neáu a < b thì a + c < b + c; neáu a > b thì a + c> b + c; neáu a £ b thì a + c £ b + c;neáu a ³ b thì a + c ³ b + c. Baøi taäp 1d: Ta coù: x2 ³ 0 vôùi moïi soá thöùc x. Suy ra: hay x2 + 1 ³ 0 + 1 x2 + 1 ³ 1 Baøi taäp 3a: ta coù: A – 5 ³ b – 5 Suy ra a – 5 + 5 ³ b -5 + 5 Hay a ³ b. V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- CHÖÔNG IV BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN Tieát 56: Baøi 1: LIEÂN HEÄ GIÖÕA THÖÙ TÖÏ VAØ PHEÙP COÄNG MUÏC TIEÂU: Nhaän bieát veá traùi, veá phaûi vaø bieát duøng daáu cuûa baát ñaüng thöùc. Bieát tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vôùi pheùp coäng ôû daïng baát ñaüng thöùc. Bieát chöùng minh baát ñaüng thöùc nhôø so saùnh giaù trò caùc veá ôû baát ñaüng thöùc hoaëc vaän duïng tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vaø pheùp coäng (ôû möùc ñôn giaûn). ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC: GV: SGK, baûng phuï, phaán, thöôùc. HS: duïng cuï hoïc taäp, thöôùc. HOÏAT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC: Hoïat ñoäng GV Hoïat ñoäng HS Ghi baûng *Hoïat ñoäng 1: - Khi so saùnh 2 soá thöïc a vaø b coù theå xaûy ra nhöõng tröôøng hôïp naøo? - Giaùo vieân treo baûng phuï bieåu dieãn soá thöïc treân truïc soá vaø nhaän xeùt thöù töï treân taäp soá thöïc. * Hoïat ñoäng 2: Giôùi thieäu kyù hieäu “³” “£” + GV nhaán maïnh: - Soá a khoâng nhoû hôn soá b thì a lôùn hôn hoaëc baèng soá b - Soá a khoâng lôùn hôn soá b thì a nhoû hôn hoaëc baèng soá b * Hoïat ñoäng 3: GV giôùi thieäu khaùi nieäm BÑT , veá traùi, veá phaûi cuûa BÑT theo SGK. GV treo baûng phuï baøi taäp 1 cho hoïc sinh traû lôøi. * Hoïat ñoäng 4: - Giôùi thieäu hình veõ minh hoïa keát quaû nhö ví duï SGK. - Cho hoïc sinh laøm ? 2 theo nhoùm -> giôùi thieäu tính chaát. GV cho ví duï aùp duïng tính chaát. - Cho hoïc sinh laøm ? 3. - GV höôùng daãn ?4 thoâng qua truïc soá thöïc luùc ñaàu ôû baûng phuï - GV giôùi thieäu chuù yù SGK cho HS. * Hoïat ñoäng 5: Cuûng coá. - Moät hoïc sinh traû lôøi coù 1 trong 3 tröôøng hôïp xaûy ra a < b a > b a = b HS theo doõi baûng phuï. Laøm baøi taäp ?1 treân baûng phuï. - HS nhìn leân baûng phuï GV ghi saún ñoïc vaø hieåu. -Hoïc sinh hieåu vaø cho ví duï veà BÑT; chæ ra veá traùi veá phaûi cuûa BÑT. -Hoïc sinh töï nhaän xeùt tính toaùn treân hai veá BÑT ñeå traû lôøi ñuùng. -Boán nhoùm töï giaûi vaø treo keát quaû treân baûng cho caû lôùp nhaän xeùt. -Hoïc sinh theo doõi vaø töï laøm laïi. -Hoïc sinh laøm baøi taäp 2, 3 theo nhoùm. 1/Nhaéc laïi veà thöù töï treân taäp hôïp soá: (SGK/35) a lôùn hôn hoaëc baèng b Kí hieäu : a ³ b a nhoû hôn hoaëc baèng b Kí hieäu: a £ b 2/Baát ñaüng thöùc (SGK/ 36) Ví duï: -5 + 2 =< -3 6 –(-3) > 5 + (-2) 2 + x>= 2 laø nhöõng BÑT 3/Lieân heä giöõa thöù töï vaø pheùp coäng *Tính chaát: (SGK/ 36) Tính chaát treân duøng ñeå so saùnh hai soá hoaëc chöùng minh BÑT Ví duï 2: (SGK/ 36) Ví duï: chöùng toû 5 + (-3) < 5 + (-1) Theo tính chaát treân neáu coäng caû hai veá BÑT (-3) < (-1) cho 5 thì ñöôïc 5 + (-3) < 5 + (-1) *Chuù yù: Tính chaát cuûa thöù töï cuõng chính laø tính chaát cuûa BÑT IV. Höôùng daãn veà nhaø: Hoïc baøi theo SGK BT: 1,2,3,4/ 41 Chuaån bò baøi môùi V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 57: Baøi 2: LIEÂN HEÄ GIÖÕA THÖÙ TÖÏ VAØ PHEÙP NHAÂN MUÏC TIEÂU: Kieán thöùc : HS nam ñöôïc tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vaø pheùp nhaân (vôùi soá döông vaø vôùi soá aâm) ôû daïng BÑT. Kæ naêng : bieát caùch söû duïng tính chaát ñoù ñeå chöùng minh BÑT qua moät soá kyõ thuaät suy luaän. Thaùi ñoä: Bieát phoái hôïp vaän duïng caùc tính chaát thöù töï. CHUAÅN BÒ CUÛA GV VAØ HS: GV: Truïc bieåu dieãn. HS: Baûng thaûo luaän buùt loâng TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 1/ Kieåm tra baøi cuõ: HS 1: Cho ví duï 2 BÑT cuøng chieàu. Choïn ra nhöõng BÑT cuøng chieàu trong caùc BÑT sau: a > b ; -2 -3 HS 2 : Phaùt bieåu tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vaø pheùp coäng Khoâng tính haõy so saùnh –2005 + 5 vaø –2000 + 5 –107 – 3 vaø –110 – 3 2/ Daïy baøi môùi: Hoïat ñoäng cuûa GV Hoïat ñoäng cuûa HS Noäi dung GV treo truïc bieåu dieãn treân baûng (trang 37 SGK) Höôùng daãn hoïc sinh nhaän xeùt chieàu cuûa caùc BÑT treân cuøng, HS ruùt ra tính chaát vaø goïi moät soá em taäp phaùt bieåu tính chaát treân Cho HS aùp duïng ?2 Nhaän xeùt chieàu caùc BÑT môùi vôùi chieàu caùc BÑT cuõ? Töông töï tính chaát ôû treân GV ruùt ra tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vaø pheùp nhaân vôùi soá aâm vaø phaùt bieåu laïi baèng lôøi. Cho HS laøm baøi taäp cuûng coá: Cho m < n . So saùnh 4m vaø 4n –7m vaø –7n 2m – 5 vaø 2n – 5 GV giôùi thieäu tính chaát baét caàu Duøng laïi m < n Aùp duïng tính chaát baéc caàu, so saùnh 2m – 5 vaø 2n + 3 GV toå chöùc HS laøm BT 5 taïi lôùp HS xem truïc bieåu dieãn vaø töï laøm ?1 -Cuøng chieàu. -HS ruùt ra tính chaát. -Phaùt bieåu tính chaát baèng lôøi vaø baèng kyù hieäu. (-2) . (-1) > 3 . (-1) (-2) . (-2) > 3 . (-2) (-2) . (-3) > 3 . (-3) -Ngöôïc chieàu. -HS laøm ?4 vaø ?5 baèng thaûo luaän, ñaïi dieän moãi nhoùm trình baøy. 4m < 4n -7m > -7n m < n neân 2m < 2n suy ra 2m – 5 < 2n – 5 -HS tham khaûo theâm SGK Vì 5 < 3 neân -5 + 2n < 3 +2n hay 2n – 5 < 2n +3 maø 2m – 5 < 2n –5 Suy ra 2m – 5 < 2n + 3 1/ Lieân heä giöõa thöù töï vaø pheùp nhaân vôùi soá döông ?1 a) –2 < 3 -2 . 5091 < 3 . 5091 b) Nhaân caû 2 veá cuûa BÑT –2 < 3 vôùi c döông thì ñöôïc : -2c < -3c *Tính chaát (SGK/ 38) ?2 a) (-15,2). 3,5 < (15,08). 3,5 b) 4,15 . 2,2 > (-5,3). 2,2 2/ Lieân heä giöõa thöù töï vaø pheùp nhaân vôùi soá aâm *Tính chaát: (SGK/38) ?4 HS töï thöïc hieän ?5 Khi chia caû 2 veá cuûa BÑT cho 1 soá: -Döông thì ñöôïc 1 BÑT môùi cuøng chieàu vôùi BÑT ban ñaàu. -Aâm thì ñöôïc BÑT ngöôïc chieàu vôùi BÑT ban ñaàu IV. Höôùng daãn HS hoïc ôû nhaø: Hoïc baøi SGK. Chuaån bò baøi môùi V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 58: LUYEÄN TAÄP MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU: Kieán thöùc: Hoïc sinh ñöôïc laïi kieán thöùc vaø nhaän bieát, khaéc saâu caùc tính chaát veà lieân heä giöõa thöù töï vôùi pheùp nhaân, pheùp coäng thoâng qua caùc daïng baøi taäp cô baûn. Kyõ naêng: Reøn luyeän kyõ naêng tính toùan nhanh, chính xaùc. NOÄI DUNG DAÏY HOÏC: Hoïat ñoäng cuûa GV Hoïat ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoïat ñoäng 1:”söûa baøi taäp” Baøi taäp 9: -GV goïi 1 soá hoïc sinh leân baûng traû lôøi. -GV chuù yù giaûi thích tröôøng hôïp c (meänh ñeà hoaëc laø ñuùng khi coù ít nhaát moät meänh ñeà laø ñuùng). Baøi taäp 10: -GV goïi 1 hoïc sinh leân baûng traû lôøi. Baøi taäp12: -GV goïi moät HS leân baûng traû lôøi Hoïat ñoäng 2: “söûa baøi taäp” Baøi taäp 11: -GV goïi 1 hoïc sinh leân baûng traû lôøi. Baøi taäp 13: -GV goïi 1 HS leân baûng neâu höôùng giaûi roài trình baøy lôøi giaûi. Baøi taäp 14: -GV hco hoïc HS döï ñoùan keát quaû tröôùc khi so saùnh. Hoïat ñoäng 3: “laøm baøi taäp” -GV cho HS laøm baøi taäp 16b, 17b Saùch baøi taäp. Goïi 2 HS leân baûng söûa baøi. Sau khi 2 HS giaûi xong baøi taäp 16b, 17b GV yeâu caàu HS ruùt ra caùch giaûi 2 baøi taäp noùi treân. Hoïat ñoäng 4: “laøm baøi taäp” Baøi taäp 20, 25 Saùch baøi taäp. -GV yeâu caàu HS neâu höôùng giaûi baøi 20a. HS traû lôøi -Moät HS leân baûng söûa baøi -Moät HS leân baûng söûa baøi -Moät HS leân baûng söûa baøi -Moät HS leân baûng söûa baøi -HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. -Hai HS leân baûng söûa baøi -Duøng tính chaát baéc caàu. -HS suy nghó traû lôøi, chaúng haïn: Do a < b neân muoán so saùnh a(m-n) vôùi (m-n) ta phaûi bieát daáu cuûa m-n. Tieát 58: LUYEÄN TAÄP Baøi taäp 9: Caâu a, caâu d sai. Caâu b, caâu c ñuùng. Baøi taäp 10: b)Töø (-2). 3 < -4,5 ta coù (-2). 3. 10 < -4,5 . 10 do 10 > 0. Suy ra (-2). 30 < 45 Baøi taäp 12: Caùch 1: Tính tröïc tieáp roài so saùnh. Caùch 2: Töø –2 < -1 neân 4.(-2) 0 Suy ra: 4.(-2) + 14 < 4.(-1) + 14 Baøi taäp 11: a)Töø a < b, ta coù: 3a 0 Suy ra 3a + 1 < 3b + 1 b)Töø a < b, ta coù: -2a > -2b do –2 < 0 Suy ra: -2a – 5 > -2b – 5 Baøi taäp 13: a)Töø a + 5 < b + 5 ta coù a + 5 – 5 < b + 5 – 5 suy ra a < b d)Töø -2a + 3 £ -2b + 3 ta coù: -2a + 3 – 3 £ -2b + 3 –3 Hay: -2a £ -2b Suy ra: a ³ b do –2 < 0 Baøi taäp 16b: Cho m < n Chöùng toû: 3 – 5m > 1 – 5n Giaûi: Töø m < n, ta coù: -5m > -5n. Do ñoù: 3 – 5m > 3 – 5n (*) Töø 3 > 1, ta coù: 3 – 5n > 1 – 5n (**) Töø (*) vaø (**) suy ra: 3 – 5m > 1 –5n Baøi taäp 20a/ 43. Töø m < n, ta coù: m- n < 0 Do a < b vaø m –n < 0 Neân: a(m-n) > b(m-n) IV. Höôùng daãn veà nhaø: Xem laïi caùc BT Laøm baøi taäp 18, 21, 23, 26, 28. Saùch baøi taäp. V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 59: Baøi 3: BAÁT PHÖÔNG TRÌNH MOÄT AÅN Muïc tieâu: HS hieåu ñöôïc theá naøo laø baát phöông trình baät nhaát moät aån vaø caùc thuaät ngöõ lieân quan veá traùi veá phaûi, nghieäm cuûa baát phöông trình, taäp nghieäm cuûa baát phöông trình. HS bieát bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa baát phöông trình treân truïc soá. HS böôùc ñaàu hieåu ñöôïc khaùi nieäm baát phöông trình töông ñöông. Chuaån bò: HS nghieân cöùu tröôùc baøi hoïc, film trong vaø buùt loâng. GV chuaån bò caùc phieáu hoïc taäp. Noäi dung: Hoïat ñoäng cuûa GV Hoïat ñoäng cuûa HS Ghi baûng Giôùi thieäu baát phöông trình moät aån Tieát 59: BAÁT PHÖÔNG TRÌNH MOÄT AÅN 1.Môû ñaàu: Ví duï: 2200x + 4000 £ 25000(a) -GV cho HS ñoïc baøi toùan “baïn Nam… coù theå mua ñöôïc” ôû SGK vaø traû lôøi. -GV yeâu caàu HS giaûi thích keát quaû tìm ñöôïc. -GV “Neáu goïi x laø soá quyeån vôû maø baïn Nam coù theå mua ñöôïc, ta coù heä thöùc gì?”. -GV giôùi thieäu caùc baát phöông trình moät aån. -Haõy chæ ra veá traùi, veá phaûi trong baát phöông trình (b);(c) -GV duøng ví duï (a) ñeå giôùi thieäu nghieäm cuûa baát phöông trình. -HS thöïc hieän ?1 -HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi: Soá quyeån vôû maø baïn Nam coù theå mua ñöôïc laø 1 hoaëc 2,……,9 quyeån; vì 2200.1 + 4000 < 25000 2200.2 + 4000 < 25000 … 2200.9 + 4000 < 25000 2200.10 + 4000 > 25000 -HS suy nghó vaø traû lôøi. 2200.x + 4000 £ 25000 x< 6x – 5 (b) x- 1 > x + 5 (c) laø caùc baát phöông trình moät aån. Trong baát phöông trình (a) Veá phaûi: 25000 Veá traùi: 2200x + 4000 Do: 2200.1 + 4000 < 25000 2200.2 + 4000 < 25000 … 2200.9 + 4000 < 25000 2200.10 + 4000 > 25000 neân 1,2,3,4,…,9 laø caùc nghieäm cuûa baát phöông trình (a) Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình. -GV: “Töông töï nhö taäp nghieäm cuûa phöông trình vaø giaûi phöông trình; caùc em thöû neâu ñònh nghóa taäp nghieäm cuûa baát phöông trình; giaûi baát phöông trình”. -GV cho HS thöïc hieän ?2 -GV: “Haõy vieát taäp nghieäm cuûa baát phöông trình x > 3; x < 3; x ³ 3; 3 £ 3 vaø bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa moãi baát phöông trình treân truïc soá” GV söûa chöõa nhöõng sai soùt neáu coù cuûa HS. -GV cho HS thöïc hieän ?3,?4. -HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. -Moät HS leân baûng giaûi. -HS thaûo luaän nhoùm roài laøm vieäc caù nhaân. 2.Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình . -Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình (SGK) -Giaûi baát phöông trình (SGK) -Ví duï: Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình x > 3 laø: {x /x > 3} Bieåu dieãn taäp nghieäm treân truïc soá: “Baát phöông trình töông ñöông” SV cho HS nghieân cöùu SGK. “Cuûng coá” GV cho HS laàn löôït laøm caùc baøi taäp sau: 1/ BT15; 2/ BT 16; 3/ BT 17; -HS laøm caù nhaân roài kieåm tra keát quaû thoâng qua caùc höôùng daãn ôû SGK. -HS laøm vieäc caù nhaân. -HS laøm vieäc caù nhaân. 3/ Baát phöông trình töông ñöông: Hai baát phöông trình ñöôïc goïi laø töông ñöông kí hieäu Û neáu chuùng coù cuøng taäp nghieäm. Ví duï: x > 3 Û 3 < x Chuù yù: hai baát phöông trình voâ nghieäm thì töông ñöông vôùi nhau. Ví duï: x 3 IV. Höôùng daãn veà nhaø: Hoïc baøi. Laøm Bt 18(SGK) , 33, 35, 38 (SBT) Xem laïi 2 tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vôùi pheùp coäng vaø pheùp nhaân V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 60: Baøi 4: BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄT NHAÁT MOÄT AÅN Muïc tieâu: HS hieåu ñöôïc theá naøo laø moät baát phöông trình baäc nhaát, neâu ñöôïc quy taéc chuyeån veá vaø quy taéc nhaân ñeå bieán ñoåi hai baát phöông trình töông ñöông töø ñoù bieát caùch giaûi baát phöông trình baät nhaát moät aån vaø caùc baát phöông trình coù theå ñöa veà daïng baát phöông trình baäc nhaát moät aån. HS bieát vaän duïng caùc kieán thöùc vöøa hoïc ñeå giaûi caùc baøi taäp ôû SGK. Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc ñaëc bieät khi nhaân hay chia hai veá cuûa baát phöông trình vôùi cuøng moät soá. Chuaån bò: HS: naém chaéc hai tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vaø hai pheùp tính coäng, nhaân. GV: chuaån bò moät soá noäi dung ôû film trong ñeå tieát kieän thôøi gian. Noäi dung: Hoïat ñoäng cuûa GV Hoïat ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoïat ñoäng 1: “Kieåm tra baøi cuõ” a.BT 18 (SBT) b.BT 33 (SBT) -Goïi 2 HS leân baûng trình baøy. Hoïat ñoäng 2: “Ñònh nghóa baát phöông trình baäc nhaát moät aån” GV: chieáu film trong (neáu ñöôïc) “coù nhaän xeùt gì veà daïng cuûa BPT sau: a.2c – 3 < 0; b.5x – 15 ³ 0 c.x + £ 0; d.1,5x – 3 > 0; e.0,15x – 1 < 0; f.1,7x < 0.” GV: Moãi baát phöông trình treân ñöôïc goïi laø baát phöông trình baäc nhaát moät aån, caùc em thöû ñònh nghóa baát phöông trình baäc nhaát moät aån”. -GV: chuù yù ñieàu chænh phaùt bieåu cuûa HS. GV: “Trong ?1, baát phöông trình b,d coù phaûi laø baát phöông trình baäc nhaát moät aån hay khoâng? Taïi sao?” -GV: yeâu caàu moãi HS cho moät ví duï veà baát phöông trình baäc nhaát moät aån vaø moät ví duï baát phöông trình khoâng phaûi baát phöông trình baäc nhaát moät aån. Hoïat ñoäng 3: “Hai qui taéc bieán ñoåi baát phöông trình” GV: Ñaët vaán ñeà: “Khi giaûi moät phöông trình baäc nhaát, ta ñaõ duøng qui taéc chuyeån veá vaø qui taéc nhaân ñeå bieán ñoåi thaønh caùc phöông trình töông ñöông, vaäy khi giaûi moät baát phöông trình, caùc qui taéc bieán ñoåi baát phöông trình töông ñöông laø gì? -GV: trình baøy nhö SGK vaø giôùi thieäu qui taéc chuyeån veá. Hai HS leân baûng trình baøy. -HS thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy nhaän xeùt. “Coù daïng ax + b > 0 hoaëc ax + b ³ 0 hoaëc ax + b < 0; hoaëc ax + b £ 0 vaø a ¹ 0” -HS suy nghóa caù nhaân, trao ñoåi nhoùm vaø traû lôøi. -HS laøm vieäc caù nhaân roài traû lôøi. -HS laøm vieäc caù nhaân roài traû lôøi. Tieát 60: Baát phöông trình baäc nhaát moät aån 1.Ñònh nghóa (SGK) Ví duï: a.2c – 3 < 0 b.5x – 15 ³ 0; c.x + £ 0; d.1,5x – 3 > 0; e.0,15x – 1 < 0; f.1,7x < 0;” laø caùc baát phöông trình baäc nhaát moät aån -Gv trình baøy ví duï 1. -GV: haõy giaûi caùc baát phöông trình sau: a/ x + 3 ³ 18; b/ x – 4 £ 7; c/ 3x < 2x – 5; d/ -2x ³ -3x – 5 . Roài bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa töøng baát phöông trình treân truïc soá. -GV: trình baøy nhö SGK vaø giôùi thieäu qui taéc nhaân vôùi moät soá. GV trình baøy ví duï 3,4 -GV: Haõy giaûi caùc baát phöông trình sau, roài bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa moãi baát phöông trình treâ truïc soá: a/ x – 1 > -5 b/ -x + 1 < -7 c/ -0,5x > -9 d/ -2 (x + 1) < 5 Hoïat ñoäng 4: “cuõng coá”. Baøi taäp 19,20. -Hoïc sinh laøm vieäc caù nhaân, roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. -Hoïc sinh laøm vieäc caù nhaân, roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. -Hoïc sinh laøm vieäc caù nhaân, roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. 2.Hai quy taéc bieán ñoåi baát phöông trình. a.Quy taéc chuyeån veá (SGK) Ví duï 1: SGK Ví duï 2: x + 3 ³ 18 (a) Û x ³ 18 – 3 Û x ³ 15 Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình (a) laø {x { x ³ 15} b.Quy taéc nhaân vôùi moät soá (SGK) Ví duï 3: SGK c.3< 2x – 5 (b) Û 3x – 2x < -5 Û x < -5 Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình (b) laø {x { x < -5} IV. Höôùng daãn veà nhaø: Xem kyõ baøi hoïc Ñoïc muïc 3,4. Baøi taäp 23,24 SGK V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 61: Baøi 5: BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN (tieáp) Muïc tieâu: HS bieát vaän duïng hai quy taéc bieán ñoåi baát phöông trình ñeå giaûi baát phöông trình baäc nhaát moät aån vaø caùc baát phöông trình ñöa veà daïng. ax + b 0; ax + b ³ 0; ax + b £ 0. Tieáp tuïc reøn luîeân cho HS kyõ naêng giaûi baát phöông trình. Chuaån bò: HS: Naém chaéc hai quy taéc bieán ñoåi baát phöông trình nhaát laø khi nhaân hoaëc chia hai veá cuûa moät baát phöông trình cho moät soá aâm. GV: Chuaån bò phieáu hoïc taäp. Noäi dung: Hoïat ñoäng 1: “kieåm tra baøi cuõ” -GV phaùt phieáu hoïc taäp cho HS. Thôøi gian laøm baøi 10 phuùt. 1.Ñieàn vaøo o⠔ daáu > hoaëc < hoaëc ³ hoaëc £ thích hôïp. a/ x – 1 < 5 Û x5 + 1 b/ -x + 3 < -2 Û 3 -2 + x c/ -2x < 3 Û x - d/ 2x< -3 Û x - e/ x- 4 < x Û x x + 4 2.Giaûi baát phöông trình -x > 3 vaø bieåu dieãn taäp nghieäm treân truïc soá. Hoïat ñoäng cuûa GV Hoïat ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoïat ñoäng 2: “Giaûi baát phöông trình baäc nhaát moät aån” Giaûi caùc baát phöông trình: a.2x + 3 < 0 b.x + 5 > -3 -GV yeâu caàu HS giaûi thích “Giaûi baát phöông 2x + 3 < 0 laø gì ?” vaø neâu höôùng giaûi -GV: toång keát nhö beân. -GV: cho HS thöïc hieän ?5 -GV: chöõa nhöõng sai laàm cuûa HS neáu coù. Gv giôùi thieäu chuù yù cho HS. Hoïat ñoäng 3: “Giaûi baát phöông trình ñöa veà daïng ax + b 0; ax+ b ³ 0; ax + b £ 0” -GV: cho HS giaûi caùc baát phöông trình: a/ 3x + 1 < 2x – 3 b/ x – 3 ³ 3x + 2 GV yeâu caàu HS trình baøy höôùng giaûi tröôùc khi giaûi. Hoïat ñoäng 4: “Cuûng coá” a.Baøi taäp 24a,c, 25d b.Baøi taäp 26a “hình veõ 26a bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa baát phöông trình naøo? Laøm theá naøo tìm theâm 2 baát phöông trình nöõa coù taäp nghieäm bieåu dieãn ôû hình 26a” -Hoïc sinh laøm vieäc caù nhaân. -HS thaûo luaän nhoùm roài laøm vieäc caù nhaân. *Giaûi baát phöông trình 2x + 3 < 0 töùc laø tìm taát caû nhöõng giaù trò cuûa x ñeå khaúng ñònh 2x + 3 < 0 laø ñuùng. *Muoán tìm x thì tìm 2x. *Do ñoù: Böôùc 1: chuyeån +3 sang veá phaûi Böôùc 2: chia 2 veá cho soá 2 > 0 -HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. Moät HS leân baûng trình baøy lôøi giaûi. -HS trao ñoåi ôû nhoùm veà höôùng giaûi, roài laøm vieäc caù nhaân. -Hai HS leân baûng trình baøy lôøi giaûi. -HS laøm vieäc caù nhaân caùc baøi taäp 24a, c, 25d. -HS traû lôøi: x £ 12 Duøng caùc tính chaát chaúng haïn: x- 12 £ 0 ; 2x £ 24; 3.Giaûi moät soá baát phöông trình khaùc: a/ 2x + 3 < 0 Û 2x < -3 (chuyeån veá) Û x < - (chia 2 veá cho 2) Taäp nghieäm cuûa phöông trình: {x / x < - } Bieåu dieãn taäp nghieäm treân truïc soá /////// Xoùa phaàn ³ treân truïc soá. Ví duï: -4x – 8 < 0 Û -4x < 8 Û x > Û x > -2 Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình laø: {x { x > -2} b/ x – 3 ³ 3x + 2 Û x – 3x ³ 3 + 2 Û -2x ³ 5 Û x £ - Taäp nghieäm cuûa phöông trình laø: {x { x £ - } IV. Höôùng daãn veà nhaø: Xem laïi caùc BT Laøm caùc baøi taäp coøn laïi trang 47. Laøm baøi taäp 28, 29 V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 62: LUYEÄN TAÄP Muïc tieâu: HS tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng giaûi baát phöông trình baäc nhaát moät aån, bieát chuyeån moät soá baøi toùan thaønh baøi toùan giaûi baát phöông trình baäc nhaát moät aån. HS tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng trình baøy lôøi giaûi, tính caån thaän, tính chính xaùc khi giaûi toùan. Chuaån bò: - HS: Giaûi caùc baøi taäp phaàn höôùng daãn veà nhaø. Noäi dung: Hoïat ñoäng cuûa GV Hoïat ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoïat ñoäng 1: “söûa baøi taäp” Baøi taäp 28: -GV yeâu caàu HS neâu höôùng khi söûa baøi taäp. -Sau khi giaûi xong caâu b, GV yeâu caàu HS phaùt bieåu ñeà baøi toùan caùch khaùc, chaúng haïn. “Tìm taäp nghieäm cuûa baát phöông trình x > 0;hoaëc Moïi giaù trò cuûa aån x ñeàu laø nghieäm cuûa phöông trình naøo?” Baøi taäp 29: -GV: yeâu caàu HS vieát baøi taäp 29a, 29b döôùi daïng baát phöông trình. -Moät HS leân baûng söûa baøi taäp. -{x { x ¹ 0} -{ x³ 0 } -Giaûi baát phöông trình: 2x – 5 ³ 0 –3x £ -7x + 5 Tieát 62: LUYEÄN TAÄP Baøi taäp 28 a.Vôùi x = 2 ta ñöôïc 2= 4 > 0 laø 1 khaúng ñònh ñuùng, neân 2 laø moät nghieäm cuûa baát phöông trình x > 0. b.Vôùi x = 0 thì 0> 0 laø moät khaúng ñònh sai neân 0 khoâng phaûi laø nghieäm cuûa baát phöông trình x > 0. Hoïat ñoäng 2: “Laøm baøi taäp”. Baøi taäp 30: GV: yeâu caàu HS chuyeån baøi taäp 30 thaønh baøi toùan giaûi baát phöông trình baèng caùch choïn aån x (x Î Z) laø soá giaáy baïc 5000 ñoàng. -GV coù theå ñeán moät soá nhoùm gôïi yù caùch laäp baát phöông trình. -HS töï giaûi. -HS thaûo luaän nhoùm, roài laøm vieäc caù nhaàntm ra lôøi giaûi. Baøi taäp 30: -Goïi x (x Î Z) laø soá tôø giaáy baïc loïai 5000 ñoàng. -Soá tôø giaáy baïc loïai 2000 ñoàng laø 15 – x (tôø) Ta coù baát phöông trình 5000x + 2000(15 – x) £ 70000 Giaûi baát phöông trình Ta coù: x £ . Do x Î Z neân x =1,2,.13 -Keát luaän soá tôø giaáy loïai 5000 laø 1;2;….;13 -Giaûi baøi taäp 31c -Giaûi baøi taäp 34. a.GV khaéc saâu töø “haïng töû” ôû quy taéc cguyeån veá b.GV khaéc saâu nhaân hai veá vôùi cuøng soá aâm. -HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi nhoùm. Baøi taäp 31c: Ta coù: (x – 1) < Û 12. (x – 1) <12. Û 3(x – 1) < 2(x – 4) Û 3x – 3 < 2x – 8 Û … IV.Höôùng daãn veà nhaø: Naém laïi ñònh nghóa giaù trò tuyeät ñoái cuûa moät soá. Ñoïc tröôùc baøi phöông trình chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái. Baøi taäp 33 SGK V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 63: Baøi 5: PHÖÔNG TRÌNH COÙ CHÖÙA DAÁU GIAÙ TRÒ TUYEÄT ÑOÁI Muïc tieâu: HS naém kó ñònh nghóa giaù trò tuyeät ñoái, töø ñoù bieát caùch môû daáu giaù trò tuyeät ñoái cuûa moät bieåu thöùc coù chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái. Bieát giaûi baát phöông trình baäc nhaát moät aån vôùi ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa baøi toùan. Tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng trình baøy lôøi giaûi, tính caån thaän, chính xaùc. Chuaån bò: - HS: chuaån bò toát phaàn höôùng daãn veà nhaø. Noäi dung: Hoïat ñoäng cuûa GV Hoïat ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoïat ñoäng 1: “nhaéc laïi veà giaù trò tuyeät ñoái”. -GV: ‘haõy nhaéc laïi ñònh nghóa giaù trò tuyeät ñoái döôùi daïng kí hieäu” -GV: cho HS tìm {5{; {-27{, {{; {-4,13{. -GV: “haõy môû daáu giaù trò tuyeât ñoái cuûa caùc bieåu thöùc sau a/{x – 1{ b/{-3x}; c/{x + 2{; d/{1 – x{. -GV: chuù yù söûa nhöõng sai laàm neáu coù cuûa HS. -GV: cho HS laøm ví duï 1 SGK. -GV: cho HS laøm ?1 (GV: yeâu caàu HS trình baøy höôùng giaûi tröôùc khi giaûi) -{a{= a neáu a ³ 0; {a{ = -a neáu a < 0 -HS laøm vieäc caù nhaân. -HS trao ñoåi nhoùm, laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy keát quaû. -HS thaûo luaän nhoùm, laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy keát quaû. Tieát 63: Phöông trình coù chöùa daáu trò tuyeät ñoái 1.Nhaéc laïi veà giaù trò tuyeät ñoái. {a{ = a neáu a ³ 0; {a{ = -a neáu a < 0 Ví duï: {5{ = 5 vì 5 > 0 {-2,7{ = -(-2,7) = 5 > 0 vì –2,7 < 0 a/ {x-1{ = x-1 neáu x-1 ³ 0 hay {x-1{ = x-1 neáu x ³ 1 {x-1{ = -(x-1) neáu x-1< 0 hay {x-1{ = 1-x neáu x < 1 Trình baøy goïn: Khi x ³ 1, thì {x-1{ = x-1 Khi x < 1, thì {x-1{ = 1- x Ví duï 1: SGK Hoïat ñoäng 2: “Giaûi 1 soá phöông trình chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái”. GV: cho HS laøm ví duï 2. GV: xem moät soá baøi giaûi cuûa HS vaø söûa maãu cho HS roõ. GV: cho HS giaûi ví duï 3 Hoïat ñoäng 3: “cuûng coá”. 1-Hoïc sinh thöïc hieän ?2; GV theo doõi kó baøi laøm cuûa moät soá HS yeáu, trung bình ñeå coù bieän phaùp giuùp ñôõ. 2-HS thöïc hieän baøi taäp 36c, 37c. -HS thaûo luaän nhoùm tìm caùch chuyeån phöông trình coù chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái thaønh phöông trình baäc nhaát moät aån coù ñieàu kieän. HS trao ñoåi nhoùm ñeå tìm höôùng giaûi sau khi laøm vieäc caù nhaân. -Hs laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. -Hs laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi keát quaû ôû nhoùm. 2.Giaûi moät soá phöông trình coù chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái: Ví duï 2: Giaûi phöông trình: {3x{ = x + 4 Böôùc 1: Ta coù : {3x{ = 3x neáu x ³ 0 {3x{ = -3x neáu x < 0 Böôùc 2: Neáu x ³ 0 ; ta coù {3x{ = x + 4 Û3x = x + 4 Û x = 2 > 0 Thoûa ñieàu kieän. Neáu x < 0 {3x{ = x + 4 Û -3x = x + 4 Û … Û x = -1 < 0 thoûa ñieàu kieän Böôùc 3: Keát luaän: S = {-1,2} Höôùng daãn veà nhaø: BT 35, 37b,d Soïan phaàn traû lôøi phaàn A. Caâu hoûi phaàn oân taäp. V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- Tieát 64: OÂN TAÄP CHÖÔNG IV Muïc tieâu: HS: tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng giaûi baát phöông trình baäc nhaát moät aån vaø phöông trình coù chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái. Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc khi bieán ñoåi. Chuaån bò: -HS: naém kó 2 quy taéc bieán ñoåi töông ñöông vaø caùch môû daáu tuyeät ñoái. Noäi dung: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Ghi baûng Hoaït ñoäng 1: “Laøm baøi taäp” GV: cho HS laàn löôït laøm baøi taäp 38c, 39a,c,e,41a. GV tranh thuû theo doõi baøi giaûi cuûa 1 soá HS -HS laøm vieäc caù nhaân roài trao ñoåi ôû keát quaû ôû nhoùm. Tieát 64: OÂN TAÄP CHÖÔNG Baøi taäp 38c: Töø m > n ta coù 2m > 2n (n>0) Suy ra 2m – 5 > 2n – 5 Baøi taäp 41a: < 5 Û 4 0) Û 2 – x < 20 Û 2 – 20 < x Û -18 < x Taäp nghieäm: {x{x > -18} Hoaït ñoäng 2: “HS traû lôøi caâu hoøi,4,5” Löu yù HS {A{ = {-A{ ví duï: {x – 1{= {1 – x{ Hoaït ñoäng 5: “Giaûi baøi taäp”. Baøi taäp 45b,d. Baøi taäp veà nhaø: OÂn taäp chuaån bò kieåm tra chöông IV 5 – 2x > 0 x + 3 < 4x – 5 Û x < S = {x/x < } Baøi taäp 45: b/ Khi x £ 0; {-2x{ = 4x + 18 Û -2x = 4x + 18 Û -2x + 4x = 18 Û -6x = 18 Û x = 18 : (-6) Û x = -3 < 0 (thoûa ñieàu kieän) Khi x > 0 {-2x{ = 4x + 18 Û -(-2x) = 4x + 18 Û 2x + 4x = 18 Û -2x = 18 Û x = 18 : (-2) Û x = -9 < 0 (khoâng thoûa maõn ñieàu kieän) Keát luaän: Taäp nghieäm cuûa phöông trình laø: S = {-3} V/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------4--------------- MOÄT SOÁ ÑEÀ KIEÅM TRA CHÖÔNG III ÑEÀ 1 (Thôøi gian laøm baøi 45 phuùt) Baøi 1 (3ñ): Giaûi caùc phöông trình sau: 2x + 1 = -5; (x – 1)(5x + 3) = (3x – 8)(1 – x); + = -1 Baøi 2 (2ñ): Tìm a ñeå phöông trình 2x – 5a + 3 = 0 vaø phöông trình x – 3 = 0 töông ñöông vôùi nhau Baøi 3: (3 ñ) : Moät xe löûa ñi töø A ñeán B heát 10 giôø 40 phuùt . Neáu vaän toác giaûm ñi 10km/h thì noù seõ ñeán B chaäm hôn 2 giôø 8 phuùt. Tính khoûang caùch AB vaø vaän toác ban ñaàu cuûa xe löûa Baøi 4: ( 1 ñ): Giaûi phöông trình: