Giáo án lớp 7 văn bản: Đêm nay Bác không ngủ

Tuaàn:24. Ngaøy soaïn: Baøi 23 Tieát 93-94 Vaên baûn: ÑEÂM NAY BAÙC KHOÂNG NGUÛ A.ÑOÏC,HIEÅU VAÊN BAÛN: I.Muïc tieâu caàn ñaït: * Giuùp HS - Caûm nhaän ñöôïc veû ñeïp cuûa hình töôïng cuûa Baùc Hoà trong baøi thô vôùi taám loøng yeâu thöông meânh moâng,söï chaêm soùc aân caàn ñoái vôùi caùc chieán só ñoàng baøo,thaáy ñöôïc tình caûm yeâu quí,kính troïng cuûa ngöôøi chieán só ñoái vôùi Baùc Hoà. - Naém ñöôïc nhöõng ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi thô.Keát hôïp mieâu taû,keå chuyeän vôùi bieåu hieän caûm xuùc, taâm traïng,nhöõng chi tieát giaûn dò töï nhieân maø giaùu söùc truyeàn caûm;theå thô 5 chöõ thích hôïp vôùi baøi thô coù yeáu toá keå chuyeän. II.Caùc böôùc leân lôùp: 1.Oån ñònh 2.Baøi cuõ: - Khi mieâu taû ngöôøi ta caàm naém nhöõng yeâu caàu gì ? Boá cuïc baøi vaên taû ngöôøi goàm coù maáy phaàn?Neâu noäi dung töøng phaàn? 3.Baøi môùi *Giôùi thieäu baøi: Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng Ghi baûng Hoaït ñoâïng 1: Tìm hieåu taùc giaû ,taùc phaåm HS ñoïc chuù thích (trang 66) GV boå sung: + Taùc giaû + Hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa taùc phaåm Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu vaên baûn * GV höôùng daãn caùch ñoïc: - Ñoïaïn ñaàu: nhòp chaäm,gioïng thaáp. - Ñoaïn sau: nhòp nhanh hôn,gioïng leân cao hôn -Khoå thô cuoái: ñoïc chaäm vaø maïnh - Gv ñoïc maãu caû baøi2 roài 2 Hs ñoïc laïi *Gv höôùng daãn HS traû lôøi caâu hoûi: 1.Baøi thô naøy keå laïi caâu chuyeän gì?veà ai?thôøi kì naøo? Em haõy keå vaén taét caâu chuyeän ñoù. - Baøi thô keå veà chuyeän moät ñeâm khoâng nguû;cuûa Baùc Hoà;trong thôøi kì khangsg chieán choáng Phaùp - Toùm taét: Trong moät ñeâm khuya,ñeå chuaån bò cho chieán dich ngaøy mai Baùc Hoà ôû cuøng laùng vôùi boä ñoäi trong röøng.Beân beáp löûa Baùc khoâng nguû vì thöông ñoaøn daân coâng ñeâm nay coøn phaûi chòu reùt möôùt khoå sôû ngoaøi röøng saâu,möa ñeâm raû rích.Baùc khoâng nguû neân Baùc ñi laïi saên soùc giaác nguû cho nhöõng ngöôøi boä ñoäi ñeå saùng hoâm sau haønh quaân ñi vaøo caùc traän ñaùnh vôùi quaân thuø. 2.Hình aûnh anh Ñoäi vieân trong baøi thô ñöôïc taïo döïng bôûi nhöõng chi tieát naøo? Taâm traïng cuûa anh dieãn bieùn ra sao trong ñeâm thaáy Baùc khoâng nguû? - Caâu chuyeän keå theo ngoâi thöù 3,hình aûnh anh ñoäi vieân ñöôïc motaroo vaø traàn thuaät moät caùch khaùch quan.Ngöôøi traàn thuaät chuû yeáu mieâu taû dieãn bieán taâm traïng cuûa anhqua 3 laàn thöùc giaác. - Taâm traïng cuûa anh ñoäi vieân . *Laàn ñaàu thöùc giaác anh ngaïc nhieân vì trôøi ñaõ khuya laém roài maø Baùc vaãn ngoài “traàm ngaâm” beân beáp löûa roài xuùc ñoänh khi anh hieåu raèng Baùc vaãn ngoài vaãn ngoài ñoát löûa cho caùc chieán só;nieàm xuùc ñoäng caøng lôùn khi anh ñöôïc chöùng kieán caûnh Baùc Hoà ñi”deùm chaên”cho caùc chieán só vôùi nhöõng böôùc chaân nheï nhaøng ñeå laøm hoï khoâng giaät mình. .Trong traïng thaùi mô maøng trong giaác moäng anh ñoäi vieân caûm nhaän ñöôïc söï lôùn lao vaø gaàn guõi cuûa vò laõnh tujqua hình aûnh so saùnh: “Boùng Baùc…ngoïn löûa hoàng” Hình aûnh Baùc hieän qua caùi nhìn ñaày xuùc ñoäng cuûa anh chieán só trong taâm traïng laâng laâng mô maøng vöøa lôùn lao vó ñaïi nhöng laïi heát söùc gaàn guõi söôûi aám loøng anh hôn caû ngoïn löûa hoàng. .Trong söï xuùc ñoäng cao ñoä,anh ñoäi vieân” Thoån thöùc caû noãi loøng vaø theùt leân nhöõng caâu hoûi thaàm thì ñaày tin yeâu vaø lo laéng vôùi Baùc” Baùc coù laïnh laém khoâng?” Anh tha thieát môøi Baùc ñi nghæ,anh lo cho söùc khoûe cuûa Baùc. *Laàn thöù 3 thöùc daäy,trôøi saép saùng,anh chieán só vaãn thaáy Baùc ngoài”ñinh ninh”.Söï lo laéng cuûa anh ñaõ thaønh söï “hoát hoaûng” thaät söï. - ÔÛ treân anh chæ daùm”thaàm thì hoûi nhoû”thì giôø ñaây anh heát söùc naøi næ”voäi vaøng naèng naëc” môùi Baùc ñi nghæ:”Môøi Baùc nguû Baùc ôi!... Baùc nguû”. - Caâu traû lôøi cuûa Baùc:”Baùc nguû khoâng an loøng…thöông ñoaøn daân coâng”,laøm cho anh ñoäi vieân caûm nhaän moät laàn nuõa thaät saâu xa,thaám thía taám loøng meâng moâng cuûa Baùc:”loøng vui soáng… cuøng Baùc” *Vì sao baøi thô khoâng keå laàn thöù 2 thöùc daäy? Vì: - Trong ñeâm aáy anh ñaõ nhieàu laàn thöùc tænh vaø laàn naøo anh cuõng chöùng kieán Baùc Hoà khoâng nguû,nhöng töø laàn 1 ñeán laàn 3 taâm traïng cuûa anh ñoäi vieân môùi coù söï bieán ñoåi roõ reät. * Qua caûm nghó cuûa anh ñoäi vieân ø hình aûnh va taám loøng cuûa Baùc Hoà ñaõ ñöôïc khaéc hoïa saâu ñaäm nhö theá naøo? - Bieåu hieän cuï theå vaø chaân thöïc tình caûm cuûa anh,cuõng laø tình caûm chung cuûa boä ñoäi vaø nhaân daân ta ñoái vôùi Baùc Hoà.Ñoù laø loøng kính yeâu vöøa thieâng lieâng vöøa gaàn guõi,laø loøng bieát ôn vaø nieàm haïnh phuùc ñöôïc nhaän tình yeâu thöông vaø söï chaêm soùc cuûa Baùc Hoà laø nieàm töï haøo veà vò laõnh tuï vó ñaïi maø bình dò. -Hình töôïng Baùc Hoà trong baøi thô ñöôïc mieâu taû qua con maét vaø caûm nghó cuaû ai? + Caûm nghó cuûa anh ñoäi vieân - Tìm ñoïc caâu thô,khoå thô mieâu taû hình töôïng Baùc Hoà? +”Laëng yeân…xô xaùc”; “Roài Baùc …nheï nhaøng”;”Baùc vaãn…phaêng phaéc”. - Nhaø thô mieâu taû Baùc ôû nhöõng phieán dieän naøo? +Hình daùng,tö theá ,veû maët ,cöû chæ,haønh ñoäng vaø lôøi noùi - Tìm töø ngöõ mieâu taû hình daùng,tö theá cuûa Baùc?+Veû maët “traàm ngaâm”;”ngoài ñinh ninh”? +Traàm ngaâm: ñang nghæ ngôi chaêm chuù veà moät ñieàu gì? +Ngoài ñinh ninh - Nhöõng töø raùng buoäc thuoäc kieåu töø gì? +töø laùy;coù taùc duïng gì;+gôïi hình aûnh +Bieåu hieän chieáu saâu taâm traïng cuûa Baùc. _Ghi. *Ñoïc dieãn caûm khoå thô 3-4: - Trong luùc boä ñoäi nguû say Baùc Hoà ñang laøm gì?+ñoát löûa,deùm chaên;ñi nhoùn chaân\ - Cöû chæ chaêm soùc naøo cuûa Baùc laøm ta xuùc ñoäng nhaát?(ñi nhoùn chaân) - “Ñi nhoùn chaân “laø ñi nhö theá naøo?+Ñi nheï nhaøng khoâng gaây tieáng ñoäng. - Tìm töø ngöõ mieâu taû daùng ñi nhö theá(ñi ruït reø,roùn reùn) - Thay töø”nhoùn”baèng töø”roùn” ñöôïc khoâng vì sao?(khoâng,chöa theå hieän tình caûm cuûa Baùc) - Haønh ñoäng chaêm soùc nhö theá khieán em lieân töông ñeán ai?(cha,meï) GV giaûng-bình-ghi *Baøi thô cho thaáy 2 laàn anh ñoäi vieân (Baùc) noùi vôùi Baùc(anh ñ/v) - Em haõy ñoïc 2 laàn noùi aáy - Thaûo luaän: ñoái chieáu vôùi 2 lôøi noùi ñoù coù gì gioáng vaø khaùc? + Lo Boä ñoäi;lo cho caû boä ñoäi vaø nhaân daân. - Vì sao Baùc nguû khoâng yeân loøng? + Lo cho daân,cho nöôùc. Ghi… *Em coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät mieâu taû cuûa Minh Hueä?(Taû chaân dung Baùc duøng töø laùy) *Qua ngoøi buùt taùc giaû em hieåu theâm gì veà Baùc? Ghi.. 4.Ñoïc khoå thô cuoái: - Vì sao trong khoå thô cuoái nhaø thô laïi vieát “ Ñeâm nay …Hoà Chí Minh”? + Tình thöông Baùc khoâng chæ laø nhöõng bieåu hieän leû teû maø noù laø baûn chaát trong nhaân caùch Hoà Chí Minh laøm ngöôøi ñoïc thaáu hieåu moät chaân lí ñôn giaûn maø lôùn lao. + Caùi ñeâm khoâng nguû mieâu taû trong baøi thô chæ laø moät ñeâm trong voâ vaøng ñeâm khoâng nguû cuûa Baùc.Vieäc Baùc khoâng nguû ñeå lo vieäc nöôùc vaø thöông boä ñoäi,daân coâng ñaõ laø moät leõ thöôøng tình cuûa cuoäc ñôøi Baùc vì Baùc laø Hoà Chí Minh: vò laõnh tuï cuûa daân toäc va laø ngöôøi cha thaân yeâu cuûa quaân ñoäi ta,cuoäc ñôøi ngöôøi daønh troïn veïn cho nhaân daân,Toå quoác. - Tìm ñoïc baøi thô noùi veà Baùc khoâng nguû?( Caûnh khuya…) *Em hieåu gì veà Baùc vaø anh ñoäi vieân ?Neâu nhöõng neùt ngheä thuaät tieâu bieåu trong baøi thô ? HS ñoïc ghi nhôù SGK/16 Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu noäi dung ghi nhôù Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn HS luyeän taäp. Em haõy phaùt bieåu caûm nghó veà Baùc ? Ñoïc dieãn caûm moät ñoaïn thô em thích?Neâu lí do vì sao thích? Baøi taäp 2/68.Vieát moät baøi vaên ngaén baèng lôøi cuûa ngöôøi chieán só keå veà kæ nieäm moät ñeâm ñöôïc ôû beân Baùc Hoà khi ñeán chieán dòch. Toâi baøng hoaøng giaät mình khi trôøi ñaõ khuya roài maø Baùc vaãn ngoài tö löï beân beáp löûa.Baùc boû cuûi vaøo cho ngoïn löûa buøng leân aám aùp,roài Baùc ñi raát nheï nhaøng ñeå deùm chaên cho töøng chieán só.Baùc ñang quan taâm ñeán giaác nguû cuûa anh boä ñoäi,vò laõnh tuï aáy khoâng nhöõng lo cho töøng con ngöôøi.Ñoù laø nhöõng cöû chæ chaêm soùc cuûa ngöôøi meï! Toâi xuùc ñoäng vaø thieáp ñi trong sung söôùng.Queân caû traän ñaùnh khoác lieät ngaøy mai,toâi nheï nhaøng troâi vaøo giaác nguû nhö thuûa vaøo naèm yeân trong loøng meï 4.Cuûng coá: - Ñoïc dieãn caûm baøi thô _ Treo tranh minh hoïa(neáu coù) 5.Daën doø: _ Hoïc thuoäc loøng 5 khoå thô ñaàu,khoå thô cuoái - Hoïc noäi dung ghi nhôù /67 *Soaïn : Aån duï - Ví duï hình thaønh kieán thöùc Aån duï laø gì? Caùc kieåu aån duï _ Tìm ví duï trong baøi vaên thô ñaõ hoïc coù pheùp aån duï _ Laøm phaàn luyeän taäp/69-70 I.Tìm hieåu taùc -giaû taùc phaåm .SGK/66 II.Tìm hieåu vaên baûn 1.Ñoïc 2.Phaân tích a.Phaân tích taâm traïng vaø suy nghó cuûa anh Ñoäi vieân 2 laàn thaáy Baùc khoâng nguû: *Laàn ñaàu: - Ngaïc nhieân: thaáy Baùc khoâng nguû - Xuùc ñoäng tröôùc vieäc laøm cuûa Baùc :ñoát löûa .deùm chaên cho boä ñoäi - Traïng thaùi mô maøng nhö trong giaác moäng: anh thaáy hình aûnh Baùc lôùn lao vó ñaïi - Xuùc ñoäng cao ñoä ñeå lo laéng cho söùc khoûe cuûa Baùc. *Laàn thöù 3: - Hoát hoaûng khi thaáy Baùc vaãn ngoài ñinh ninh - Naøi næ môøi Baùc ñi nguû - Thaám hieåu cuûa taám loøng caûu Baùc anh sung söôùng haïnh phuùc. Theå hieän tình caûm cuûa boä ñoäi,nhaân daân ñoái vôùi Baùc Hoà.Ñoù laø loøng kính yeâu vöøa thieâng lieâng vöøa gaàn guõi,loøng bieát ôn töï haøo veà vò laõnh tuï vó ñaïi maø bình dò. b.Hình töôïng Baùc Hoà: *Hình daùng tö theá cuûa Baùc:veû maët”traàm ngaâm”;”ngoài ñinh ninh”—Taâm traïng lo laéng,suy nghó. *Lôøi noùi”Chuù cöù vieäc nguû ngon”;”Baùc thöông…mau mau”—Tình thöông yeâu cuûa Baùc ñoái vôùi Boä ñoäi,daân coâng. -- Hình aûnh Baùc hieän leân thaät giaûn dò gaàn guõi chaân thöïc maø lôùn lao,vó ñaïi III.Ghi nhôù: SGK/67 IV.Luyeän taäp: 1.Phaùt bieåu caûm nghó veà Baùc 2.Ñoïc dieãn caûm moät ñoaïn thô em thích?Lí do vì sao thích? BT1/68: Ñoïc ñoaïn vaên maãu. Tieát 96. LUYEÄN NOÙI VEÀ VAÊN MIEÂU TAÛ I.Muïc tieâu caàn ñaït: *Giuùp HS: - Naém ñöôïc caùch trình baøy mieäng moät ñoaïn,1 baøi vaên mieâu taû - Luyeän kó naêng,trình baøy mieïng nhöõng ñieàu ñaõ quan saùt vaø ,öïa chon theo moät thöù töï thích hôïp II.Caùc böôùc leân lôùp: Oån ñònh Baøi cuõ: Theá naøo laø aån duï? Coù maáy kieåu aån duï? Cho ví duï ,phaân tích vaø cho bieát thuoäc kieåu aån duï naøo? Baøi môùi: *GV: giôùi thieäu giôø luyeän noùi: Ñeå reøn cho caùc em khaû naêng dieãn ñaït,söï töï tin vaøo baûn thaân mình khi trình baøy tröôùc taäp theå baèng lôøi vaên cuûa mình veà theå loaïi vaên mieâu taû Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng Ghi baûng *Hoaït ñoäng 1: Neâu yeâu caàu caàn vaø yù nghóa cuûa giôø hoïc roài hs luyeän noùi theo 1 ñoaïn vaên ñaõ hoïc *BT1/70. HS ñoïc ñoaïn vaên roài neâu yeâu caàu giai thích *GV höôùng daãn HS tìm yù trong ñoaïn vaên. - Ñoaïn vaên taû caûnh gì? --- Quang caûnh lôùp hoïc trong giôø taäp vieát - Tìm nhöõng hình aûnh tieâu bieåu trong ñoaïn vaên? + Con ngöôiø (Thaày giaùo Ha-men;hoïc sinh) + Caûnh vaät xung quanh Caûnh lôùp hoïc Caûnh taäp vieát + Khoâng khí lôùp hoïc - Taû theo trình töï naøo? (Thôøi gian) GV höôùng daãn hs laøm daøn yù. HS trình baøy ñoaïn vaên cuûa mình_Caùc baïn nhaän xeùt *Hoaït ñoäng 2: Luyeän noùi theo moät taùc phaåm –taû ngöôøi BT2/70: Neâu yeâu caàu baøi taäp 2? Luyeän noùi theo moät taùc phaåm ñaõ hoïc töø vaên baûn”Buoåi hoïc cuoái cuøng”.Haõy taû laïi hình aûnh thaày giaùo Ha-men.(Taû ngöôøi). Muïc ñích: Laøm noåi baät söï khaùc bieät cuûa thaày so vôùi caùc buoåi hoïc thöôøng ngaøy). *HS ñoïc laïi vaên baûn,döïa vaøo 4 caâu hoûi SGK/71 ñeå laäp daøn yù. *MôûÛ baøi: Giôùi thieäu thaày giaùo Ha-men laø ngöôøi nhö theá naøo? *Thaân baøi: Taû thaày giaùo Ha-men veà phöông dieän naøo? - Trang phuïc cuûa thaày ngaøy hoâm ñoù coù gì khaùc thöôøng - Gioïng noùi ,cöû chæ vaø thaùi ñoä cuûa thaày nhö theà naøo khi Phrang ñeán muoän vaø khoâng thuoäc baøi? - Neùt maët,lôøi noùi vaø haønh ñoäng cuûa thaày cuoái buoåi hoïc nhö theá naøo? *Keát baøi: Neâu caûm nghó cuûa em veà thaày giaùo Ha-men?(Khaâm phuïc,kính troïng)> *GV goïi moãi toå,ñaïi dieän leân trình baøy baøi ñaã chuaån bò baøi saün ôû nhaø - HS khaùc nhaän xeùt *Ñoïc baøi taäp roài neâu yeâu caàu __ GV höôùng daãn laäp daøn yù. - GT thôøi gian gaëp laïi thaày giaùo cuõ? - Taû thaày giaùo veà phöông dieän naøo?(Tình caûm) + Taû veà ñieàu gì? Suy nghó veà hình aûnh ngöôøi thaày trong giaây phuùt gaëp gôõ? *Neáu coøn thôøi gian thì HS luyeän noùi ___ Höôùng daãn HS veà nhaø laøm baøi taäp I. Baøi taäp luyeän noùi: 1.BT1/70. Taû quang caûnh lôùp hoïc trong giôø taäp vieát qua ñoaïn vaên trích töø vaên baûn “Baøi hoïc cuoái cuøng”. a. Caûnh lôùp hoïc - Nhöõng tôø maãu thaày Ha-men ñaõ chuaån bò - Nhöõng tôø maãu treo tröôùc baøn hoïc troâng nhö nhöõng laù côø nhoû bay phaáp phôùi xung quanh lôùp hoïc. b Caûnh taäp vieát: - HS chaêm chus vieát,im phaêng phaéc - Tieáng ngoøi buùt soät soaït treân giaáy. - Nhöõng troø nhoû caëm cuïi vaïch nhöõng neùt soå. - Treân maøi tröôøng chim boà caâu guø thaät kheõ. *HS trình baøy. 2.BT2/70: Taû hình aûnh thaày giaùo Ha-men(taû ngöôøi) döïa theo vaên baûn”Buoåi hoïc cuoái cuøng”. Daøn yù: I. Môû baøi: - Giôùi thieäu thaày giaùo Ha-men(yeâu nöôùc,yeâu tieáng noùi daân toäc mình). II. Thaân baøi - Trang phuïc (coù gì khaùc thöôøng). + Maëc aùo maøu xanh luïc coù dieàm laù sen… + Muõ: troøn baèng luïa ñen theâu - Lôøi noùi cöû chæ thaùi ñoä cuûa thaày ñoái vôùi hs:(dòu daøng,thöông yeâu,khoâng la maéng;kieân nhaãn giaûng daõi cho caùc em ñeán phuùt cuoái cuøng) - Neùt maët , lôøi noùi vaø haønh ñoäng cuûa tddoongjcuoois buoåi hoïc(maetj taùi nhôït,ngheïn ngaøo khoâng noùi thaønh lôøi,coá gaéng vieát,giô tay ra hieäu…)---xuùc ñoäng III. Keát baøi: - Caûm nghó baûn thaân: Thaày giaùo Ha-men laø hình aûnh ñaùng khaâm phuïc vaø ñaùng kính troïng(taùc ñoäng saâu saéc vôùi chuù beù Phraêng,HS trong lôùp,daân lnagf maø coøn laø baøi hoïc caûm ñoäng vaø thaám thía vôùi moïi ngöôøi chuùng ta. 3. BT3/70. Mieâu taû saùng taïo,töôûng töôïng hình aûnh ngöôøi thaày giaùo giaø gaëp laïi ngöôøi hoïc sinh cuõ sau nhieàu naêm xa caùch. Daøn yù: I. Môû baøi: Nhaân dòp 20-11 gaëp laïi thaày giaùo cuõ. II. Thaân baøi: * Taû thaày giaùo trong giaây phuùt xuù ñoäng gaëp laïi ngöôøi hoïc troø cuõ - Taû noãi vui möøng ñoät ngoät hieïn leân treân khuoân maët,cöû chæ - Tình ngöôøi thaày troù saâu naëng. - Nieàm tin töôûng veà theá heä treû töông lai. III. Keát baøi: Khaéc ghi nhôù maõi hình aûnh ngöôøi thaày Laøm theo yù nguyeän cuûa thaày Cuûng coá: - GV nhaän xeùt,toång keát giôø luyeän noùi Daën doø: - OÂn taäp : Chuaån bò kieåm tra vaên +OÂn laïi 5 vaên baûn ñaõ hoïc: 1. Baøi hoïc ñöôøng ñôøi ñaàu tieân 2. Soâng nöôùc Caø Mau 3. Vöôït thaùc 4. Buoåi hoïc cuoái cuøng +Taùc giaû,taùc phaåm +Noäi dung phaân tích ----ôû moãi vaên baûn. +Phaàn ghi nhôù.