Giáo án lớp 7 môn toán: Ôn tập học kì I

TIEÁT 39 OÂN TAÄP HOÏC KÌ I (Tieát 1) A. MUÏC TIEÂU: OÂn taäp caùc pheùp tính veà soá höõu tæ, soá thöïc. Tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng thöïc hieän caùc pheùp tính veà soá höõu tæ, soá thöïc ñeå tính giaù trò bieåu thöùc. Vaän duïng caùc tính chaát cuûa ñaúng thöùc, tính chaát cuûa tæ leä thöùc vaø daõy tæ soá baèng nhau ñeå tìm soá chöa bieát. Giaùo duïc tính heä heä thoáng, khoa hoïc, chính xaùc cho HS. B. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH GV: - Baûng phuï ghi baøi taäp. - Baûng toång keát caùc pheùp tính (coäng, tröø, nhaân, chia, luyõ thöøa, caên baäc hai), tính chaát cuûa tæ leä thöùc, tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau. HS: - OÂn taäp veà quy taéc vaø tính chaát caùc pheùp toaùn, tính chaát cuûa tæ leä thöùc, tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau. - Giaáy trong, buùt daï, baûng phuï nhoùm. C. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: OÂN TAÄP VEÀ SOÁ HÖÕU TÆ, SOÁ THÖÏC TÍNH GIAÙ TRÒ BIEÅU THÖÙC GV: - Soá höõu tæ laø gì? HS: Soá höõu tæ laø soá vieát ñöôïc döôùi daïng phaân soá vôùi a, b Î Z, b ¹ 0 Soá höõu tæ coù bieåu dieãn thaäp phaân nhö theá naøo? - Moãi soá höõu tæ ñöôïc bieåu dieãn bôûi moät soá thaäp phaân höõu haïn hoaëc voâ haïn tuaàn hoaøn vaø ngöôïc laïi. - Soá voâ tæ laø gì? - Soá voâ tæ laø soá vieát ñöôïc döôùi daïng soá thaäp phaân voâ haïn khoâng tuaàn hoaøn. - Soá thöïc laø gì? - Soá thöïc goàm soá höõu tæ vaø soá voâ tæ. - Trong taäp R caùc soá thöïc, em ñaõ bieát nhöõng pheùp toaùn naøo naøo? - Trong taäp R caùc soá thöïc, ta ñaõ bieát caùc pheùp toaùn laø coäng, tröø, nhaân, chia, luyõ thöøa vaø caên baäc hai cuûa moät soá khoâng aâm. - GV: Quy taéc caùc pheùp toaùn vaø caùc tính chaát cuûa noù trong Q ñöôïc aùp duïng töông töï trong R (GV ñöa "baûng oân taäp caùc pheùp toaùn" treo tröôùc lôùp). HS quan saùt vaø nhaéc laïi moät soá quy taéc pheùp toaùn (luyõ thöøa, ñònh nghóa caên baäc hai). GV yeâu caàu HS nhaéc laïi moät soá quy taéc pheùp toaùn trong baûng. Baøi taäp: Thöïc hieän caùc pheùp toaùn sau: HS laøm baøi, sau ít phuùt môøi 3 HS leân baûng Baøi 1: a) – 0,75. a) = b) b) c) c) GV yeâu caàu HS tính hôïp lí neáu coù theå GV yeâu caàu HS hoaït ñoäng nhoùm laøm baøi 2. HS hoaït ñoäng nhoùm Baøi 2 Baøi laøm Baøi 2: a) a) = = = b) b) = = = c) c) = 4 + 6 – 3 + 5 =12 Baøi 3 HS phaùt bieåu döôùi söï höôùng daãn cuûa GV a) a) = = = = b) b) Hoaït ñoäng 2: OÂN TAÄP TÆ LEÄ THÖÙC – DAÕY TÆ SOÁ BAÈNG NHAU TÌM x GV: Tæ leä thöùc laø gì? Neâu tính chaát coù baûn cuûa tæ leä thöùc. HS: Tæ leâï thöùc laø ñaúng thöùc cuûa hai tæ soá: Tính chaát cô baûn cuûa tæ leä thöùc: Neáu thì ad = bc (hay: trong tæ leä thöùc, tích caùc ngoaïi tæ baèng tích caùc trung tæ). - Vieát daïng toång quaùt cuûa tính chaát daõy tæ soá baèng nhau. - HS leân baûng vieát tính chaát daõy tæ soá baèng nhau. Baøi taäp Baøi 1: Tìm x trong tæ leä thöùc a) x: 8,5 = 0,69 : (-1,15) - Neâu caùch tìm moät soá haïng trong tæ leä thöùc. Hai HS leân baûng laøm a) b) (0,25x):3 = : 0,125 Baøi 2: Tìm hai soá x vaø y bieát 7x = 3y vaø x – y =16 b) x = 80 - GV: Töø ñaúng thöùc 7x = 3y haõy laäp tæ leä thöùc. AÙp duïng tính chaát daõy tæ soá baèng nhau ñeå tìm x vaø y. HS: 7x = 3y Þ Þ x = 3.(-4) = -12 y = 7. (-4) = -28 Baøi 3 (baøi 78 trang 14 SBT) So saùnh caùc soá a, b, c bieát: HS: Þ a = b = c Baøi 4 (baøi 80 trang 14 SBT) Tìm caùc soá a, b, c bieát: vaø a + 2b – 3c = -20. GV höôùng daãn HS caùch bieán ñoåi ñeå coù 2b; 3c = Þ a= 10; b=15; c=20 Baøi 5: Tìm x bieát a) a) x = -5 b) b) x = - c) c) x = 2 hoaëc x = -1 d) 8 - =3 d) x = hoaëc x = 2 e) (x+ 5)3 = -64 e) x = -9 Baøi 6: Tìm giaù trò lôùn nhaát hoaëc nhoû nhaát cuûa bieåu thöùc: a) A = 0,5 - a) Giaù trò nhoû nhaát cuûa cuûa A = 0,5 óx=4 b) B = + b) Giaù trò nhoû nhaát cuûa B = ó x=5 c) C = 5(x – 2)2 +1 GV höôùng daãn HS laøm baøi c) Giaù trò nhoû nhaát cuûa C = 1 ó x=2 Hoaït ñoäng 3: HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ OÂn taäp laïi kieán thöùc vaø caùc daïng baøi taäp ñaõ oân veà caùc pheùp tính trong taäp Q, taäp R, tæ leä thöùc, daõy tæ soá baèng nhau, giaù trò tuyeät ñoái cuûa moät soá. Tieát sau oân tieáp veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän, ñaïi löôïng tæ leä nghòch, haøm soá vaø ñoà thò cuûa haøm soá. Baøi taäp soá 57 (trang 54), soá 61 (trang 55), soá 68 (trang 58) SBT. TIEÁT 40 OÂN TAÄP HOÏC KÌ I (Tieát 2) A. MUÏC TIEÂU OÂn taäp veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän, ñaïi löôïng tæ leä nghòch, ñoà thò haøm soá y = ax (a¹0). Tieáp tuïc reøn kó naêng veà giaûi caùc baøi toaùn veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän, ñaïi löôïng tæ leä nghòch, veõ ñoà thò haøm soá y =ax (a ¹ 0), xeùt ñieåm thuoäc, khoâng thuoäc ñoà thò cuûa haøm soá. HS thaáy ñöôïc öùng duïng cuûa toaùn hoïc vaøo ñôøi soáng. B. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH GV: - Baûng phuï ghi baøi taäp. Baûng oân taäp ñaïi löôïng tæ leâï thuaän, ñaïi löôïng tæ leä nghòch. - Thöôùc thaúng coù chia khoaûng, phaán maøu, maùy tính boû tuùi. HS: - OÂn taäp vaø laøm baøi taäp theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân. - Buùt daï, baûng phuï nhoùm, maùy tính boû tuùi. C. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: OÂN TAÄP VEÀ ÑAÏI LÖÔÏNG TÆ LEÄ THUAÄN, ÑAÏI LÖÔÏNG TÆ LEÂÏ NGHÒCH GV: - Khi naøo hai ñaïi löôïng y vaø x tæ leä thuaän vôùi nhau? Cho ví duï. HS: Traû lôøi caâu hoûi Ví duï: (chaúng haïn). Trong chuyeån ñoäng ñeàu, quaõng ñöôøng vaø thôøi gian laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän. - Khi naøo hai ñaïi löôïng y vaø x tæ leä nghòch vôùi nhau? Cho ví duï HS: Traû lôøi caâu hoûi Ví duï: (chaúng haïn). Cuøng moät coâng vieäc soá ngöôøi laøm vaø thôøi gian laøm laø hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch. GV treo "Baûng oân taäp veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän, ñaïi löôïng tæ leä nghòch" leân tröôùc lôùp vaø nhaán maïnh vôùi HS veà tính chaát khaùc nhau cuûa hai töông quan naøy. Baøi taäp HS quan saùt baûng oân taäp vaø traû lôøi caâu hoûi cuûa GV. Baøi taäp 1: Chia soá 310 thaønh ba phaàn HS caû lôùp laøm baøi, hai HS leân baûng laøm. a) Tæ leä thuaän vôùi 2; 3; 5 (ñöa ñeà baøi leân maøn hình) a) Goïi 3 soá caàn tìm laàn löôït laø a, b, c Ta coù: Þ a = 2.31 = 62 b = 3.31 = 93 c = 5.31 = 155 b) Tæ leä nghòch vôùi 2; 3; b) Goïi 3 soá caàn tìm laàn löôït laø x;y;z Chia 310 thaønh 3 phaàn tæ leä nghòch vôùi 2; 3; 5 ta phaûi chia 310 thaønh 3 phaàn tæ leä thuaän vôùi Ta coù: = Þ a = b = c = Baøi taäp 2: (Ñöa ñeà baøi leân maøn hình) Bieát cöù 100kg thoùc thì cho 60 kg gaïo. Hoûi 20 bao thoùc, moãi bao naëng 60kg cho bao nhieâu kg gaïo. GV: Tính khoái löôïng cuûa 20 bao thoùc? Toùm taét ñeà baøi? Goïi HS leân baûng laøm tieáp HS: Khoái löông cuûa 20 bao thoùc laø 60kg.20=1200kg 100kg thoùc cho 60kg gaïo Vì soá thoùc vaø gaïo laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän Baøi taäp 3 Ñeå ñaøo moät con möông caàn 30 ngöôøi laøm trong 8 giôø. Neáu taêng theâm 10 ngöôøi thì thôøi gian giaûm ñi maáy giôø? (giaû söû naêng suaát laøm vieäc cuûa moãi ngöôøi nhö nhau vaø khoâng ñoåi). Toùm taét ñeà baøi: 30 ngöôøi laøm heát 8 giôø 40 laøm heát x giôø GV: Cuøng moät coâng vieäc laø ñaøo con möông, soá ngöôøi vaø thôøi gian laøm laø hai ñaïi löôïng quan heä nhö theá naøo? HS: Soá ngöôøi vaø thôøi gian hoaøn thaønh laø hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch. Goïi HS laøm tieáp Ta coù: (giôø) Vaäy thôøi gian laøm giaûm ñöôïc: 8 – 6 = 2 (giôø). Baøi taäp 4: GV yeâu caàu HS hoaït ñoäng theo nhoùm (Ñöa ñeà baøi leân maøn hình) Hai xe oâtoâ cuøng ñi töø A ñeán B. vaän toác xe I laø 60km/h, vaän toác xe II laø 40km/h. Thôøi gian xe I ñi ít hôn xe II laø 30 phuùt. Tính thôøi gian moãi xe ñi töø A ñeán B vaø chieàu daøi quaõng ñöôøng AB. Kieåm tra baøi laøm cuûa moät vaøi nhoùm HS hoaït ñoäng theo nhoùm Baøi laøm Goïi thôøi gian xe I ñi laø x (h) Vaø thôøi gian xe II ñi laø y (h) Xe I ñi vôùi vaän toác 60km/h heát x (h) Xe II ñi vôùi vaän toác 40km/h heát y (h) Cuøng moät quaõng ñöôøng, vaän toác vaø thôøi gian laø hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch, ta coù: vaø y – x = (h) Þ Þ Þ x = 2. (h) = 1(h) y = 3. (h) = 1h30ph Quaõng ñöôøng AB laø: 60.1 = 60(km) Ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy lôøi giaûi. HS nhaän xeùt, boå sung. Hoaït ñoäng 2: OÂN TAÄP VEÀ ÑOÀ THÒ HAØM SOÁ GV: Haøm soá y = ax (a ¹ 0) cho ta bieát y vaø x laø haïi ñaïi löôïng tæ leä thuaän. Ñoà thò cuûa haøm soá y = ax (a ¹ 0) coù daïng nhö theá naøo? HS: Ñoà thò haøm soá y = ax (a ¹ 0) laø moät ñöôøng thaúng ñi qua goác toaï ñoä. Baøi taäp (Ñöa ñeà baøi leân maøn hình) HS hoaït ñoäng theo nhoùm Cho haøm soá: y = -2x Baøi laøm a) Bieát ñieåm A(3;yo) thuoäc ñoà thi haøm soá y = - 2x. Tính y0 a) A (3;yo) thuoäc ñoà thò haøm soá y = - 2x. Ta thay x = 3 vaø y = yo vaøo y= - 2x yo= - 2.3 yo = -6 b) Ñieåm B (1,5;3) coù thuoäc ñoà thò haøm soá y =- 2x hay khoâng? Taïi sao? b) Xeùt ñieåm B (1,5;3) ta thay x = 1,5 vaøo coâng thöùc y = -2x y = -2.1,5 y = -3 (y¹ 3) Vaäy ñieåm B khoâng thuoäc ñoà thò haøm soá y=-2x. Kieåm tra baøi cuûa moät vaøi nhoùm c) Veõ ñoà thò haøm soá y =-2x; M(1;-2) 3 1 2 -1 -3 -2 -4 Ñaïi dieän moät nhoùm leân baûng trình baøy. HS nhaän xeùt, goùp yù. Hoaït ñoäng 3: HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ OÂn taäp theo caùc caâu hoûi oân taäp chöông I vaø oân taäp chöông II SGK. Laøm laïi caùc daïng baøi taäp. Kieåm tra hoïc kì moân toaùn trong 2 tieát (90 phuùt) goàm caû ñaïi soá vaø hình hoïc, khi kieåm tra hoïc kì caàn mang ñuû duïng cuï (thöôùc keû, compa, eâ ke, thöôùc ño ñoâï, maùy maùy boû tuùi). TIEÁT 41 Chöông III: THOÁNG KEÂ § 1. THU THAÄP SOÁ LIEÄU THOÁNG KEÂ, TAÀN SOÁ A. MUÏC TIEÂU HS caàn ñaït ñöôïc: Laøm quen vôùi caùc baûng (ñôn giaûn) veà thu thaäp soá lieäu thoáng keâ khi ñieàu tra (veà caáu taïo, veà noäi dung); bieát xaùc ñònh vaø dieãn taû ñöôïc daáu hieäu ñieàu tra, hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa caùc cuïm töø "soá caùc giaù trò cuûa daáu hieäu" vaø "soá caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu", laøm quen vôùi khaùi nieäm taàn soá cuûa moät giaù trò. Bieát caùc kí hieäu ñoái vôùi moät daáu hieäu, giaù trò cuûa noù vaø taàn soá cuûa moät giaù trò. Bieát laäp caùc baûng ñôn giaûn ñeå ghi laïi caùc soá lieäu thu thaäp ñöôïc qua ñieàu tra. B. CHUAÅN BÒ CUÛA GV VAØ HS GV: baûng phuï ghi soá lieäu thoáng keâ ôû baûng 1 (tr.4), baûng 2 (tr. 5), baûng 3 (tr.7) vaø phaàn ñoùng khung (tr.6 SGK). HS: Giaáy trong, baûng nhoùm vaø buùt daï. C. TIEÁN TRÌNH DAÏY - HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: GIÔÙI THIEÄU CHÖÔNG GV giôùi thieäu chöông: Chöông naøy coù muïc ñích böôùc ñaàu heä thoáng laïi moät soá kieán thöùc vaø kó naêng maø caùc em ñaõ bieát ôû tieåu hoïc vaø lôùp 6 nhö thu thaäp caùc soá lieäu, daõy soá, soá trung bình coäng, bieåu ñoà, ñoàng thôøi giôùi thieäu moät soá khaùi nieäm cô baûn, quy taéc tính toaùn ñôn giaûn ñeå qua ñoù cho HS laøm quen vôùi thoáng keâ moâ taû, moät boä phaän cuûa khoa hoïc thoáng keâ. GV cho HS ñoïc phaàn giôùi thieäu veà thoáng keâ (tr.4 SGK) HS nghe GV giôùi thieäu veà chöông thoáng keâ vaø caùc yeâu caàu maø HS caàn ñaït ñöôïc khi hoïc xong chöôgn naøy. 1 HS ñoïc phaàn giôùi thieäu veà thoáng keâ Hoaït ñoäng 2: THU THAÄP SOÁ LIEÄU, BAÛNG SOÁ LIEÄU THOÁNG KEÂ BA ÑAÀU GV ñöa leân maùy chieáu baûng 1 (tr.4 SGK) vaø noùi: Khi ñieàu tra veà soá caây troàng ñöôïc cuûa moãi lôùp trong dòp phaùt ñoäng phong traøo teát troàng caây, ngöôøi ñieàu tra laäp ñöôïc baûng döôùi ñaây: HS quan saùt baûng 1 treân maùy chieáu STT Lôùp Soá caây troàng ñöôïc STT Lôùp Soá caây troàng ñöôïc 1 6A 35 11 8A 35 2 6B 30 12 8B 50 3 6C 28 13 8C 35 4 6D 30 14 8D 50 5 6E 30 15 8E 30 6 7A 35 16 9A 35 7 7B 28 17 9B 35 8 7C 30 18 9C 30 9 7D 30 19 9D 30 10 7E 35 20 9E 30 GV: Tuyø theo yeâu caàu cuûa moãi cuoäc ñieàu tra maø caùc baûng soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu khaùc nhau. GV cho HS xem baûng 2 (tr.5 SGK) treân maùy chieáu ñeå minh hoaï yù treân (baûng coù 6 coät, noäi dung khaùc baûng 1). BAÛNG ÑIEÀU TRA DAÂN SOÁ NÖÔÙC TA TAÏI THÔØI ÑIEÅM 01/4/1999 Daân soá Ñòa phöông Toång soá Phaân theo giôùi tính Phaân theo thaønh thò Nam Nöõ Thaønh thò Noâng thoân Haø Noäi 2672,1 1336,7 1335,4 1538,9 1133,2 Haûi Phoøng 1673,0 825,1 847,9 568,2 1104,8 Höng Yeân 1068,7 516,0 552,7 92,6 976,1 Haø Giang 802,7 298,3 304,4 50,9 551,8 Baùc Caïn … 275,3 … 137,6 … 137,7 … 39,8 … 235,5 … Hoaït ñoäng 3 2) DAÁU HIEÄU BAÈNG NHAU GV: Trôû laïi baûng 1 vaø giôùi thieäu thuaät ngöõ: daáu hieäu vaø ñôn vò ñieàu tra baèng caùch cho HS laøm  ?2  HS laøm  ?2  Noäi dung ñieàu tra trong baûng 1 laø gì? Noäi dung ñieàu tra trong baûng 1 laø soá caây troàng cuûa moãi lôùp. GV: Vaán ñeà hay hieän töôïng maø ngöôøi ñieàu tra quan taâm tìm hieåu goïi laø daáu hieäu (kí hieäu baèng chöõ caùi in hoa X,Y…). Daáu hieäu X ôû baûng 1 laø soá caây troàng ñöôïc cuûa moãi lôùp, coøn moãi lôùp laø moät ñôn vò ñieàu tra. GV: Vieäc laøm treân cuûa ngöôøi ñieàu tra laø thu thaäp soá lieäu veà vaán ñeà ñöôïc quan taâm. Caùc soá lieäu treân ñöôïc ghi laïi trong moät baûng goïi laø baûng soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu (baûng 1). HS nghe GV giaûng ñeå hieåu theá naøo laø baûng soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu. - Döïa vaøo baûng soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu treân em haõy cho bieát baûng ñoù goàm maáy coät, noäi dung töøng coät laø gì? HS: Baûng 1 goàm 3 coät, caùc coät laàn löôït chæ soá thöù töï; lôùp vaø soá caây troàng ñöôïc cuûa moãi lôùp. GV: Cho HS thöïc haønh: Em haõy thoáng keâ ñieåm cuûa taát caû caùc baïn trong toå cuûa mình qua baøi kieåm tra toaùn hoïc kì I. GV: Toå chöùc cho HS hoaït ñoäng nhoùm laäp baûng treân. Sau ñoù yeâu caàu HS cho bieát caùch tieán haønh ñieàu tra cuõng nhö caáu taïo cuûa baûng. HS hoaït ñoäng nhoùm vôùi baøi taäp thoáng keâ ñieåm cuûa taát caû caùc baïn trong toå qua baøi kieåm tra toaùn hoïc kì I. GV ñöa leân maùy chieáu hoaëc kieåm tra treân baûng phuï moät vaøi nhoùm ñeå nhaän xeùt. Ví duï baûng soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu cuûa toå 1 nhö baûng beân. STT Hoï teân Ñieåm 1 Hoaøng Phöông Anh 10 2 Nguyeãn Hoàng Ngoïc 9 3 Nguyeãn Mai Phöông 10 4 Voõ Vieät Linh 10 5 Nguyeãn Vaên Lang 8 6 Phaïm Trung Hieáu 8 7 Nguyeãn Thuyø Linh 10 8 Phaïm Ngoïc Chaâm 10 9 Phan Thu Thuyû 9 10 Nguyeãn Duy Baûo 7 Ñaïi dieän toå 1 trình baøy caáu taïo baûng tröôùc toaøn lôùp. Hoaït ñoäng 4 3) TAÀN SOÁ CUÛA MOÃI GIAÙ TRÒ GV trôû laïi baûng 1 vaø yeâu caàu HS laøm  ?5  vaø ?6  HS laøm. ?5  Coù bao nhieâu soá khaùc nhau trong coät soá caây troàng ñöôïc? Neâu cuï theå caùc soá khaùc nhau ñoù? ?5 Coù 4 soá khaùc nhau trong coät soá caây troàng ñöôïc. Ñoù laø caùc soá 28; 30; 35; 50. ?6  Coù bao nhieâu lôùp troàng ñöôïc 30 caây? Traû lôøi caâu hoûi töông töï vôùi caùc giaù trò 28; 35;50 ?6  Coù 8 lôùp troàng ñöôïc 30 caây Coù 2 lôùp troàng ñöôïc 28 caây. Coù 7 lôùp troàng ñöôïc 35 caây. Coù 3 lôùp troàng ñöôïc 50 caây. GV höôùng daãn HS ñònh nghóa taàn soá: Soá laàn xuaát hieän cuûa moät giaù trò trong daõy giaù trò cuûa daáu hieäu ñöôïc goïi laø taàn soá cuûa giaù trò ñoù. Giaù trò cuûa daáu hieäu kí hieäu laø x vaø taàn soá cuûa daáu hieäu kí hieäu n. GV cho HS laøm ?7  (tr. 6 SGK) HS laøm ?7  Trong daõy giaù trò cuûa daáu hieäu ôû baûng 1 coù bao nhieâu giaù trò khaùc nhau? Trong daõy giaù trò daáu hieäu ôû baûng 1 coù 4 giaù trò khaùc nhau. Haõy vieát caùc giaù trò ñoù cuøng taàn soá cuûa chuùng. Caùc giaù trò khaùc nhau laø 28;30;35;50. Taàn soá töông öùng cuûa caùc giaù trò treân laàn löôït laø: 2;8;7;3. GV trôû laïi BT2 (tr.7 SGK) vaø yeâu caàu HS laøm noát caâu c, tìm taàn soá cuûa chuùng. Ñaùp soá: Taàn soá töông öùng cuûa caùc giaù trò 17; 18; 19; 20; 21 laàn löôït laø 1; 3; 3; 2; 1. GV: Thoâng qua BT2(tr.7 SGK) vaø ?7  coù theå höôùng daãn HS caùc böôùc tìm taàn soá nhö sau: GV giôùi thieäu thuaät ngöõ giaù trò cuûa daáu hieäu, soá caùc giaù trò cuûa daáu hieäu qua ?3  . GV: Trong baûng 1 coù bao nhieâu ñôn vò ñieàu tra. HS: Trong baûng 1 coù 20 ñôn vò ñieàu tra. GV: Moãi lôùp (ñôn vò) troàng ñöôïc soá caây: chaúng haïn lôùp 7A troàng ñöôïc 35 caây, lôùp 7D troàng ñöôïc 50 caây (baûng 1). Nhö vaäy öùng vôùi moãi ñôn vò ñieàu tra coù moät soá lieäu, soá lieäu ñoù goïi laø moät giaù trò cuûa daáu hieäu. Soá caùc giaù trò cuûa daáu hieäu ñuùng baèng soá caùc ñôn vò ñieàu tra (kí hieäu N). GV trôû laïi baûng 1 vaø giôùi thieäu daõy giaù trò cuûa daáu hieäu X chính laø caùc giaù trò ôû coät thöù 3 (keå töø beân traùi sang). GV cho HS laøm ?4  HS laøm ?4  Daáu hieäu X ôû baûng 1 coù taát caû bao nhieâu giaù trò? Haõy ñoïc daõy giaù trò cuûa daáu hieäu. Daáu hieäu X ôû baûng 1 coù taát caû 20 giaù trò. HS ñoïc daõy giaù trò cuûa daáu hieäu X ôû coät 3 baûng 1. GV cho HS laø baøi taäp 2 (tr. 7 SGK). Yeâu caàu HS ñoïc kyõ ñeà baøi sau ñoù laàn löôït goïi 3 HS traû lôøi 3 caâu hoûi. HS laøm baøi taäp 2 (tr.7 SGK) a. Daáu hieäu maø ban An quan taâm laø gì vaø daáu hieäu ñoù coù taát caû bao nhieâu giaù trò? a. Daáu hieäu maø An quan taâm laø: Thôøi gian caàn thieát haøng ngaøy maø An ñi töø nhaø ñeán tröôøng. Daáu hieäu ñoù coù 10 giaù trò. b. Coù bao nhieâu giaù trò khaùc nhau trong daõy giaù trò cuûa daáu hieäu ñoù? b. Coù 5 giaù trò khaùc nhau. c. Vieát caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu. + Quan saùt daõy vaø tìm caùc soá khaùc nhau trong daõy, vieát caùc soá ñoù theo thöù töï töø nhoû ñeán lôùn. + Tìm taàn soá cuûa töøng soá baèng caùch ñaùnh daáu vaøo soá ñoù trong daõy roài ñeám vaø ghi laïi. (Coù theå kieåm tra xem daõy taàn soá tìm ñöôïc coù ñuùng khoâng baèng caùch so saùnh toång taàn soá vôùi toång caùc ñôn vò ñieàu tra, neáu khoâng baèng nhau thì keát quaû tìm ñöôïc laø sai). c. Caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu laø 17; 18; 19; 20; 21. GV ñöa leân maùy chieáu phaàn ñoùng khung trong SGK (tr.6) vaø löu yù HS laø khoâng phaûi trong tröôøng hôïp naøo keát quaû thu thaäp ñöôïc khi ñieàu tra cuõng laø caùc soá. HS ñoïc phaàn ñoùng khung (tr.6 SGK) Cho HS ñoïc chuù yù (tr.7 SGK) ñeå hieåu roõ ñieàu treân. HS ñoïc phaàn chuù yù (tr.7 SGK). Hoaït ñoäng 5 CUÛNG COÁ GV ñöa leân maøn hình maùy chieáu baøi taäp sau: Soá HS nöõ cuûa lôùp 12 trong moät tröôøng trung hoïc cô sôû ñöôïc ghi laïi trong baûng sau: 18 14 20 17 25 14 19 20 16 18 14 16 Cho bieát: HS laøm baøi taäp. a) Daáu hieäu laø gì? Soá taát caû caùc giaù trò cuûa daáu hieäu? a) Daáu hieäu: Soá HS nöõ trong moãi lôùp. Soá taát caû caùc giaù trò cuûa daáu hieäu: 12. b) Neâu caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu vaø tìm taàn soá cuûa töøng giaù trò ñoù? b) Caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu laø: 14; 16; 17; 18; 19; 20; 25. Taàn soá töông öùng cuûa caùc giaù trò treân laàn löôït laø: 3; 2; 1; 2; 1; 2; 1. Hoaït ñoäng 6 HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ Hoïc thuoäc baøi. Laøm baøi taäp 1 (tr. 7 SGK), baøi taäp 3 (tr.8 SGK). Baøi taäp 1, 2, 3 (tr.3, 4 SBT) Moãi HS töï ñieàu tra, thu thaäp soá lieäu thoáng keâ theo moät chuû ñeà töï choïn. Sau ñoù ñaëc ra caùc caâu hoûi nhö trong tieát hoïc vaø trình baøy lôøi giaûi. TIEÁT 42 LUYEÄN TAÄP MUÏC TIEÂU HS ñöôïc cuûng coá khaéc saâu caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ôû tieát tröôùc nhö: daáu hieäu; giaù trò cuûa daáu hieäu vaø taàn soá cuûa chuùng. Coù kyõ naêng thaønh thaïo tìm giaù trò cuûa daáu hieäu cuõng nhö taàn soá vaø phaùt hieän nhanh daáu hieäu chung caàn tìm hieåu. HS thaáy ñöôïc taàm quan troïng cuûa moân hoïc aùp duïng vaøo ñôøi soáng haøng ngaøy. CHUAÅN BÒ CUÛA GV VAØ HS GV: baûng phuï ghi soá lieäu thoáng keâ ôû baûng 5, baûng 6 (tr.8 SGK), baûng 7 (tr.9 SGK), baûng ôû baøi taäp 3 (tr.4 SBT) vaø moät soá baøi taäp maø GV seõ ñöa ra trong tieát luyeän taäp naøy. HS: - Chuaån bò moät vaøi baøi ñieàu tra. - Baûng nhoùm, buùt daï. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1 KIEÅM TRA GV kieåm tra HS 1: Theá naøo laø daáu hieäu? Theá naøo laø giaù trò cuûa daáu hieäu? Taàn soá cuûa moãi giaù trò laø gì? HS 1 leân baûng a) Lyù thuyeát (SGK). Laäp baûng soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu theo chuû ñeà maø em ñaõ choïn. Sau ñoù töï ñaët ra caùc caâu hoûi vaø traû lôøi. GV coù theå cho HS ôû döôùi lôùp boå sung caâu hoûi neáu HS 1 ñaët ra coøn thieáu. GV kieåm tra HS 2: Baøi taäp HS theå hieän chuû ñeà töï choïn cuûa mình. Chöõa BT1 (tr.3 SBT). (Ñeà baøi ñöa baûng) Ñeå coù ñöôïc baûng treân ngöôøi ñieàu tra phaûi gaëp lôùp tröôûng (hoaëc caùn boä) cuûa töøng lôùp ñeå laáy soá lieäu. Daáu hieäu: Soá nöõ HS trong moät lôùp. Caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu laø 14; 15; 16; 17; 18; 19; 20; 24; 25; 28 vôùi taàn soá töông öùng laø: 2; 1; 3; 3; 3; 1; 4; 1; 1; 1. - GV cho HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa hai baïn vaø cho ñieåm. Hoaït ñoäng 2 LUYEÄN TAÄP GV cho HS laøm BT 3 (tr.8 SGK). GV ñöa ñeà baøi leân maùy chieáu. Thôøi gian chaïy 50 m cuûa caùc HS trong moät lôùp 7 ñöôïc thaày giaùo daïy theå duïc ghi laïi trong hai baûng 5 vaø baûng 6. 1 HS ñoïc to ñeà baøi Haõy cho bieát HS traû lôøi a) Daáu hieäu chung caàn tìm hieåu (ôû caû hai baûng). a) Daáu hieäu: Thôøi gian chaïy 50 meùt cuûa moãi HS (nam, nö). b) Soá caùc giaù trò cuûa daáu hieäu vaø soá caùc gaùi trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu (ñoái vôùi töøng baûng) b) Ñoái vôùi baûng 5: Soá caùc giaù trò laø 20. soá caùc giaù trò khaùc nhau laø 5. Ñoái vôùi baûng 6: Soá caùc giaù trò laø 20. soá caùc giaù trò khaùc nhau laø 4. c) Caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu vaø taàn soá cuûa chuùng (ñoái vôùi töøng baûng) Ñoái vôùi baûng 5: Caùc giaù trò khaùc nhau laø 8,3; 8,4; 8,5; 8,7; 8,8. Taàn soá cuûa chuùng laàn löôït laø 2; 3; 8; 5; 2. Ñoái vôùi baûng 6: Caùc gaùi trò khaùc nhau laø 8,7; 9,0; 9,2; 9,3. Taàn soá cuûa chuùng laàn löôït laø: 3; 5; 7; 5. GV cho HS laøm baøi taäp 4 (tr.9 SGK) HS laøm baøi taäp 4 (tr.9 SGK) (GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình) 1 HS ñoïc to ñeà baøi. GV goïi HS laøm laàn löôït töøng caâu hoûi HS traû lôøi caâu hoûi. a) Daáu hieäu caàn tìm hieåu vaø soá caùc giaù trò cuûa daáu hieäu ñoù. Daáu hieäu. Khoái löôïng cheø trong töøng hoäp. Soá caùc giaù trò: 30. b) Soá caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu. b) Soá caùc gaùi trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu laø: 5. c) Caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu vaø taàn soá cuûa chuùng. c) Caùc giaù trò khaùc nhau laø 98; 99; 100; 101; 102. Taàn soá cuûa caùc giaù trò theo thöù töï treân laø; 3; 4; 16; 4; 3. GV cho HS laøm baøi taäp 3 (tr.4 SBT) GV yeâu caàu HS ñoïc kyõ ñeà baøi. Moät ngöôøi ghi laïi soá ñieän naêng tieâu thuï (tính theo kWh) trong moät xoùm goàm hai möôi hoä ñeå laøm hoaù ñôn thu tieàn. Ngöôøi ñoù ghi nhö sau: HS laøm baøi taäp 3 (tr.4 SBT) 75 100 85 53 40 165 85 47 80 93 72 105 38 90 86 120 94 58 86 91 - Theo em thì baûng soá lieäu naøy coøn thieáu soùt gì vaø caàn phaûi laäp baûng nhö theá naøo? - Baûng soá lieäu naøy coøn thieáu teân caùc chuû hoä cuûa töøng hoä ñeå töø ñoù môùi laøm ñöôïc hoaù ñôn thu tieàn. - Baûng naøy phaûi laäp nhö theá naøo? - Phaûi laäp danh saùch caùc chuû hoä theo moät coät vaø moät coät khaùc ghi löôïng ñieän tieâu thuï töông öùng vôùi töøng hoä thì môùi laøm hoaù ñôn thu tieàn cho töøng hoä ñöôïc. GV coù theå boå sung theâm caâu hoûi: HS traû lôøi: Cho bieát daáu hieäu laø gì? Caùc giaù rò khaùc nhau cuûa daáu hieäu vaø taàn soá cuûa töøng giaù trò ñoù? Daáu hieäu laø soá ñieän naêng tieâu thuï (tính theo kWh) cuûa töøng hoä. Caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu 38; 40; 47; 53; 58; 72; 75; 80; 85; 86; 90; 91; 93; 94; 100; 105; 120; 165. Taàn soá töông öùng cuûa caùc giaù trò treân laàn löôït laø: 1; 1; 1; 1; 1; 1; 1; 1; 2; 2; 1; 1; 1; 1; 1; 1; 1; 1. GV ñöa leân maùy chieáu baøi taäp sau: Ñeå caét khaåu hieäu “NGAØN HOA VIEÄC TOÁT DAÂNG LEÂN BAÙC HOÀ”, haõy laäp baûng thoáng keâ caùc chöõ caùi vôùi taàn soá xuaát hieän cuûa chuùng. HS ñoïc kyõ ñeà baøi. GV toå chöùc cho HS hoaït ñoäng nhoùm HS hoaït ñoäng nhoùm Keát quaû hoaït ñoäng nhoùm N G A H O V I E C T D L B 4 2 4 2 3 1 1 2 2 2 1 1 1 GV cho HS kieåm tra moät vaøi nhoùm, coù theå ñaùnh giaù cho ñieåm. Ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy baøi giaûi. GV ñöa leân maùy chieáu baøi taäp sau: HS quan saùt baûng thoáng keâ soá lieäu ban ñaàu. Baûng ghi ñieåm thi hoïc kì I moân toaùn cuûa 48 HS lôùp 7A nhö sau: 8 8 5 7 9 6 7 8 8 7 6 3 9 5 9 10 7 9 8 6 5 10 8 10 6 4 6 10 5 8 6 7 10 9 5 4 5 8 4 3 8 5 9 10 9 10 6 8 GV yeâu caàu HS töï ñaët caùc caâu hoûi coù theå coù cho baûng ghi ôû treân? HS ñaët caâu hoûi: Cho bieát daáu hieäu laø gì? Soá taát caû caùc giaù trò cuûa daáu hieäu. Neâu caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu vaø tìm taàn soá cuûa chuùng. Sau ñoù caùc HS töï traû lôøi. HS traû lôøi: Daáu hieäu laø ñieåm thi hoïc kì I moân toaùn. Coù taát caû 48 giaù trò cuûa daáu hieäu. Caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu laø: 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9; 10. Taàn soá töông öùng vôùi caùc giaù trò treân laø: 2; 3; 7; 7; 5; 10; 7; 7. GV nhaän xeùt baøi laøm cuûa HS Hoaït ñoäng 3 HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ Hoïc kyõ lí thuyeát ôû tieát 41. Tieáp tuïc thu thaäp soá lieäu, laäp baûng thoáng keâ soá lieäu ban ñaàu vaø ñaët caùc caâu hoûi coù traû lôøi keøm theo veà keát quaû thi hoïc kì moân vaên cuûa lôùp. Laøm caùc baøi taäp sau: Soá löôïng HS nam cuûa töøng lôùp trong moät tröôøng trung hoïc cô sôû ñöôïc ghi laïi trong baûng döôùi ñaây: 18 14 20 27 25 14 19 20 16 18 14 16 Cho bieát: Daáu hieäu laø gì? Soá taát caû caùc giaù trò cuûa daáu hieäu. Neâu caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu vaø tìm taàn soá cuûa töøng giaù trò ñoù. TIEÁT 43 §2. BAÛNG “TAÀN SOÁ” CAÙC GIAÙ TRÒ CUÛA DAÁU HIEÄU MUÏC TIEÂU HS caàn ñaït ñöôïc: Hieåu ñöôïc baûng “taàn soá” laø moät hình thöùc thu goïn coù muïc ñích cuûa baûng soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu, noù giuùp cho vieäc sô boä nhaän xeùt veà giaù trò cuûa daáu hieäu ñôïc deã daøng hôn. Bieát caùch laäp baûng “taàn soá” töø baûng soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu vaø bieát caùch nhaän xeùt. CHUAÅN BÒ CUÛA GV VAØ HS: GV: baûng phuï ghi saün baûng 7 (tr.9 SGK), baûng 8 vaø phaàn ñoùng khung (tr.10 SGK). HS: Buùt daï, baûng nhoùm. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1 KIEÅM TRA BAØI CUÕ GV goïi hai HS chöõa baøi taäp maø tieát 42 GV cho cheùp. Baøi taäp 1 HS 1 chöõa baøi taäp 1 a) Daáu hieäu laø gì? Soá taát caû caùc giaù trò cuûa daáu hieäu. b) Neâu caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu vaø tìm taàn soá cuûa töøng giaù trò ñoù. GV goïi HS 2 chöõa baøi taäp 2 HS 2 chöõa baøi taäp 2 Döïa vaøo baûng cho bieát soá gia ñình coù khoâng quaù 2 con laø bao nhieâu Caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu laø 1; 2; 3; 4; 9; 6; 7; 8. a) 13; b) 25; c) 28; d) 38 Taàn soá töông öùng cuûa caùc giaù trò treân laàn löôït laø 13; 25; 15; 29; 12; 2; 3; 1. Nhö vaäy gia ñình coù khoâng quaù 2 con laø: 13 + 25 = 38. Choïn caâu d) 38. GV cho HS caû lôùp nhaän xeùt vaø ñaùnh giaù cho ñieåm. Hoaït ñoäng 2 1. LAÄP BAÛNG “TAÀN SOÁ” GV ñöa leân maùy chieáu baûng 7 (tr.9 SGK) ñeå HS quan saùt laïi. HS quan saùt baûng 7. GV yeâu caàu HS laøm ?1  döôùi hình thöùc hoaït ñoäng nhoùm. Haõy veõ moät khung hình chöõ nhaät goàm hai doøng: doøng treân ghi laïi caùc giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu theo thöù töï taêng daàn, doøng döôùi, ghi caùc taàn soá töông öùng döôùi moãi giaù trò ñoù. HS hoaït ñoäng nhoùm baøi ?1  Keát quaû hoaït ñoäng nhoùm cuûa HS 98 99 100 101 102 3 4 16 4 3 Sau ñoù GV boå sung theâm vaøo beân phaûi vaø beân traùi cuûa baûng nhö sau: Giaù trò(x) 98 99 100 101 102 Taàn soá (n) 3 4 16 4 3 N=30 GV giaûi thích cho HS hieåu: Giaù trò (x); taàn soá (n) ; N = 30 vaø giôùi thieäu baûng nhö theá goïi laø “Baûng phaân phoái thöïc nghieäm cuûa daáu hieäu”. Ñeå cho tieän ta goïi baûng ñoù laø baûng “Taàn soá”. GV yeâu caàu HS trôû laïi baûng 1 (tr.4 SGK) laäp baûng “Taàn soá”. Keát quaû Baûng 8 Giaù trò (x) 28 30 35 50 Taàn soá (n) 2 8 7 3 N=20 Hoaït ñoäng 3 2. CHUÙ YÙ GV höôùng daãn HS chuyeån baûng “Taàn soá” daïng “ngang” nhö baûng 8 thaønh baûng “doïc”, chuyeån doøng thaønh coät. Baûng 9 Giaù trò (x) Taàn soá (n) 28 2 30 8 35 7 50 3 N = 20 GV: Taïi sao phaûi chuyeån baûng “soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu” thaønh baûng “taàn soá”? Cho HS ñoïc chuù yù b. HS: Vieäc chuyeån thaønh baûng “taàn soá” giuùp chuùng ta quan saùt, nhaän xeùt veà giaù trò cuûa daáu hieäu moät caùch deã daøng, coù nhieàu thuaän lôïi trong vieäc tính toaùn sau naøy. GV ñöa phaàn ñoùng khung trong tr.10 SGK leân maøn hình. HS ñoïc phaàn ñoùng khung ñoù Hoaït ñoäng 4 6. LUYEÄN TAÄP CUÛNG COÁ GV cho HS laøm baøi taäp 6 (tr.11 SGK). Baøi taäp 6 (tr.11 SGK). GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình yeâu caàu HS ñoïc kyõ ñeà baøi vaø ñoäc laäp laøm baøi. a) Daáu hieäu: Soá con cuûa moãi gia ñình. Baûng “taàn soá” Soá con cuûa moãi gia ñình (x) 0 1 2 3 4 Taàn soá (n) 2 4 17 5 2 N = 30 b) Haõy neâu moät soá nhaän xeùt töø baûng treân veà soá con cuûa 30 gia ñình trong thoân? b) Nhaän xeùt: Soá con cuûa caùc gia ñình trong thoân laø töø 0 ñeán 4. Soá gia ñình coù 2 con chieám tæ leä cao nhaát. Soá gia ñình coù töø 3 con trôû leân chæ chieám xaáp xæ 23,3%. GV lieân heä vôùi thöïc teá qua baøi taäp naøy: Moãi gia ñình caàn thöïc hieän chuû tröông veà phaùt trieån daân soá cuûa nhaø nöôùc. Moãi gia ñình chæ neân coù töø 1 ñeán 2 con. GV cho HS laøm baøi taäp 7 (tr.10 SGK). (Ñeà baøi ñöa leân maøn hình) Baøi taäp 7(tr.10 SGK). Daáu hieäu: Tuoåi ngheà cuûa moãi coâng nhaân. Soá caùc giaù trò: 25. b) Baûng taàn soá Tuoåi ngheà cuûa moãi coâng nhaân (x) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Taàn soá (n) 1 3 1 6 3 1 5 2 1 2 N=25 Nhaän xeùt: Tuoåi ngheà thaáp nhaát laø 1 naêm. Tuoåi ngheà cao nhaát laø 10 naêm. Giaù trò coù taàn soá lôùn nhaát : 4 Khoù coù theå noùi laø tuoåi ngheà cuûa moät soá ñoâng coâng nhaân chuïm vaøo moät khoaûng naøo. Baøi taäp 5 (tr.11 SGK) GV toå chöùc cho HS troø chôi toaùn hoïc. GV toå chöùc 2 ñoäi chôi (moãi ñoäi goàm 5 em). Baûng danh saùch cuûa lôùp coù thoáng keâ ngaøy, thaùng, naêm sinh ñöôïc ñöa leân maøn hình vaø phaùt cho moãi ñoäi. + Yeâu caàu caùc ñoäi thoáng keâ caùc baïn coù cuøng thaùng sinh thì xeáp thaønh moät nhoùm caùc baïn hôn tuoåi xeáp oâ naêm tröôùc, caùc baïn keùm tuoåi xeáp oâ naêm sau. + Troø chôi ñöôïc theå hieän döôùi daïng thi tieáp söùc: caû ñoäi chæ coù moät buùt, moãi baïn vieát 3 oâ roài chuyeån cho baïn sau vieát tieáp. + Ñoäi thaéng cuoäc laø ñoäi thoáng keâ nhanh vaø ñuùng theo maãu. HS chôi troø chôi thoâng qua baøi taäp 5 Thaùng Naêm tröôùc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Naêm sau Taàn soá (n) N= GV ñöa ñaùp aùn leân maøn hình ñeå kieåm tra keát quaû cuûa hai ñoäi. Coâng boá ñoäi thaéng cuoäc vaø phaùt thöôûng. Hoaït ñoäng 5 HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ OÂn laïi baøi. Baøi taäp 4,5 6 (tr.4 SBT). TIEÁT 44 LUYEÄN TAÄP MUÏC TIEÂU Tieáp tuïc cuûng coá cho HS veà khaùi nieäm giaù trò cuûa daáu hieäu vaø taàn soá töông öùng. Cuûng coá kyõ naêng laäp baûng “taàn soá” töø baûng soá lieäu ban ñaàu. Bieát caùch töø baûng taàn soá vieát laïi moät baûng soá lieäu ban ñaàu. CHUAÅN BÒ CUÛA GV VAØ HS GV: Giaáy trong hoaëc baûng phuï ghi baøi taäp baûng 13 vaø baûng 14 (SGK). Baøi taäp 7 (tr.4 SBT) vaø moät soá baûng khaùc. HS: Buùt daï, baûng nhoùm, giaáy trong. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1 KIEÅM TRA BAØI CUÕ GV goïi HS 1 chöõa baøi taäp 5 (tr.4 SBT). HS 1 laøm baøi taäp 5 (tr.4 SBT). Coù 26 buoåi hoïc trong thaùng. Daáu hieäu: Soá HS nghæ hoïc trong moãi buoåi. Baûng “Taàn soá” Soá HS nghæ hoïc trong moãi buoåi (x) 0 1 2 3 4 6 Taàn soá (n) 10 9 4 1 1 1 N = 26 Nhaän xeùt: Coù 10 buoåi khoâng coù HS nghæ hoïc trong thaùng. Coù 1 buoåi lôùp coù 6 HS nghæ hoïc (quaù nhieàu). Soá HS nghæ hoïc coøn nhieàu. GV goïi HS 2 chöõa baøi taäp 6 (tr.4 SBT). HS 2 laøm baøi taäp 6 (tr.4 SBT). Daáu hieäu: Soá loãi chính taû trong moãi baøi taäp laøm vaên. Coù 40 baïn laøm baøi. c) Baûng “taàn soá” Soá loãi chính taû trong moãi baøi taäp laøm vaên (x) 1 2 3 4 5 6 7 9 10 Taàn soá (n) 1 4 6 12 6 8 1 1 1 N = 40 Nhaän xeùt: Khoâng coù ban naøo khoâng maéc loãi. Soá loãi ít nhaát laø 1. Soá loãi nhieàu nhaát laø 10. Soá baøi coù töø 3 ñeán 6 loãi chieám tæ leä cao. GV cho HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa hai baïn vaø cho ñieåm. Hoaït ñoäng 2 LUYEÄN TAÄP GV cuøng HS laøm baøi taäp 8 (tr.12 SGK). HS laøm baøi taäp 8 (tr.12 SGK). GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình vaø yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi - Sau ñoù GV goïi laàn löôït HS traû lôøi töøng caâu hoûi. HS ñoïc ñeà baøi. a) Daáu hieäu ôû ñaây laø gì? Xaï thuû ñaõ baén bao nhieâu phaùt? Daáu hieäu: Ñieåm soá ñaït ñöôïc cuûa moãi laàn baén suùng. Xaï thuû ñaõ baén 30 phaùt. b) Laäp Baûng “taàn soá” vaø ruùt ra nhaän xeùt. Baûng “taàn soá” Ñieåm soá (n) 7 8 9 10 Taàn soá (n) 3 9 10 8 N = 30 Nhaän xeùt: Ñieåm soá thaáp nhaát: 7. Ñieåm soá cao nhaát: 10. Soá ñieåm 8 vaø ñieåm 9 chieám tæ leä cao. GV coù theå giôùi thieäu cho HS bieát baén suùng laø moät moân theå thao maø caùc vaän ñoäng vieân Vieät Nam ñaõ giaønh ñöôïc raát nhieàu huy chöông trong caùc kì thi ôû trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñaëc bieät laø trong SEA Games 22 toå chöùc ôû nöôùc ta. GV cho HS laøm baøi taäp 9 (tr.12 SGK). HS laøm baøi taäp 9 (tr.12 SGK). Yeâu caàu HS laøm treân giaáy trong. Sau ñoù GV cuøng HS caû lôùp kieåm tra baøi laøm cuûa vaøi em treân baûng phuï. Daáu hieäu: Thôøi gian giaûi moät baøi toaùn cuûa moãi HS (tính theo phuùt). Soá caùc giaù trò: 35. b) Baûng “taàn soá” Thôøi gian (x) 3 4 5 6 7 8 9 10 Taàn soá (n) 1 3 3 4 5 11 3 5 N=35 c) Nhaän xeùt: Thôøi gian giaûi moät baøi toaùn nhanh nhaát : 3 phuùt. Thôøi gian giaûi moät baøi toaùn chaäm nhaát: 10 phuùt. Soá baïn giaûi moät baøi toaùn töø 7 ñeán 10 phuùt chieám tæ leä cao. GV ñaùnh giaù cho ñieåm caùc em laøm baøi toát treân giaáy trong. GV cuøng HS laøm baøi taäp 7 (tr.4 SBT) HS laøm baøi taäp 7 (tr.4 SBT) GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình vaø yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi. HS ñoïc ñeà baøi. Cho baûng “Taàn soá” Giaù trò (x) 110 115 120 125 130 Taàn soá (n) 4 7 9 8 2 N = 30 Haõy töø baûng naøy vieát laïi baûng soá lieäu ban ñaàu. GV: Em coù nhaän xeùt gì veà noäi dung yeâu caàu cuûa baøi naøy so vôùi baøi vöøa laøm. HS: Baøi toaùn naøy laø baøi toaùn ngöôïc vôùi baøi toaùn laäp baûng “taàn soá”. Baûng soá lieäu ban ñaàu naøy phaûi coù bao nhieâu giaù trò, caùc giaù trò nhö theá naøo? Baûng soá lieäu ban ñaàu naøy phaûi coù 30 giaù trò trong ñoù coù: 4 giaù trò 110; 7 giaù trò 115; 9 giaù trò 120; 8 giaù trò 125; 2 giaù trò 130. Cho ví duï Ví duï caùch trình baøy nhö sau: 110 115 125 120 125 110 115 120 125 120 115 120 115 130 115 120 125 120 115 125 125 110 125 120 130 125 120 115 120 110 GV ñöa ñeà baøi taäp sau leân maøn hình. Yeâu caàu HS hoaït ñoäng nhoùm. Ñeå khaûo saùt keát quaû hoïc toaùn cuûa lôùp 7A, ngöôøi ta kieåm tra 10 HS cuûa lôùp. Ñieåm kieåm tra ñöôïc ghi laïi nhö sau: 4; 4; 5; 6; 6;6; 8; 8;8 10. Keát quaû a) Daáu hieäu laø gì? Soá caùc giaù trò khaùc nhau laø bao nhieâu. a) Daáu hieäu: Ñieåm kieåm tra toaùn. Soá caùc giaù trò khaùc nhau laø 5. Laäp baûng taàn soá theo haøng ngang vaø theo coät doïc. Neâu nhaän xeùt (giaù trò lôùn nhaát, giaù trò nhoû nhaát) b) Baûng “Taàn soá” theo haøng ngang Ñieåm kieåm tra toaùn 4 5 6 8 10 Taàn soá (n) 2 1 3 3 1 N=10 Baûng “Taàn soá” theo coät doïc Ñieåm kieåm tra toaùn Taàn soá(n) 4 2 5 1 6 3 8 3 10 1 N=10 Nhaän xeùt: Ñieåm kieåm tra cao nhaát laø 10. Ñieåm kieåm tra thaáp nhaát laø 4. Tæ leä ñieåm trung bình trôû leân chieám 80%. GV choát laïi: trong giôø luyeän taäp hoâm nay, caùc em ñaõ bieát: Döïa vaøo baûng soá lieäu thoáng keâ tìm daáu hieäu, bieát laäp baûng “Taàn soá” theo haøng ngang cuõng nhö theo haøng doïc vaø töø ñoù ruùt ra nhaän xeùt. Döïa vaøo baûng “Taàn soá” vieát laïi baûng soá lieäu ban ñaàu. Hoaït ñoäng 3 HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ GV photo ñeà baøi taäp vaø phaùt cho HS caû lôùp. Baøi taäp 1: Tuoåi ngheà (tính theo naêm). Soá tuoåi ngheà cuûa 40 coâng nhaân ñöôïc ghi laïi trong baûng sau: 6 5 3 4 3 7 2 3 2 4 5 4 6 2 3 6 4 2 4 2 5 3 4 3 6 7 2 6 2 3 4 3 4 4 6 5 4 2 3 6 Daáu hieäu laø gì? Soá caùc giaù trò khaùc nhau laø bao nhieâu? Laäp baûng “Taàn soá” vaø ruùt ra nhaän xeùt. Baøi taäp 2. Cho baûng “Taàn soá” Giaù trò 5 10 15 20 25 Taàn soá (n) 1 2 13 3 2 N= 20 Töø baûng naøy vieát laïi moät baûng soá lieäu ban ñaàu. Baøi taäp 3: Thôøi gian hoaøn thaønh cuøng moät saûn phaåm (tính baèng phuùt) cuûa 35 coâng nhaân trong moät phaân xöôûng saûn xuaát ñöôïc ghi trong baûng sau: 3 5 4 5 4 6 3 4 7 5 5 5 4 4 5 4 5 7 5 6 6 5 5 6 6 4 5 5 6 3 6 7 5 5 8 Daáu hieäu ôû ñaây laø gì? Coù bao nhieâu giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu. Laäp baûng “taàn soá” vaø ruùt ra nhaän xeùt.  TIEÁT 45 §.3 BIEÅU ÑOÀ MUÏC TIEÂU HS caàn ñaït ñöôïc: Hieåu ñöôïc yù nghóa minh hoaï cuûa bieåu ñoà veà giaù trò cuûa daáu hieäu vaø taàn soá töông öùng. Bieát caùch döïng bieåu ñoà ñoaïn thaúng töø baûng “Taàn soá” vaø baûng ghi daõy soá bieán thieân theo thôøi gian. Bieát ñoïc caùc bieåu ñoà ñôn giaûn. CHUAÅN BÒ CUÛA GV VAØ HS GV: Thöôùc thaúng coù chia khoaûng, phaán maøu, maùy chieáu, giaáy trong in saün baøi taäp vaø bieåu ñoà cuûa baøi taäp maãu. HS: thöôùc thaúng coù chia khoaûng, söu taàm moät soá bieåu ñoà caùc loaïi (töø saùch, baùo haøng ngaøy, töø SGK caùc moân hoïc khaùc nhö ñòa, söû…), giaáy trong, buùt daï. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1 KIEÅM TRA BAØI CUÕ GV ñaët caâu hoûi: HS leân baûng traû lôøi caâu hoûi - Töø baûng soá lieäu ban ñaàu coù theå laäp ñöôïc baûng naøo? - Töø baûng soá lieäu ban ñaàu coù theå laäp ñöôïc baûng “Taàn soá”. - Neâu taùc duïng cuûa baûng ñoù - Taùc duïng cuûa baûng taàn soá laø deã tính toaùn vaø deã coù nhöõng nhaän xeùt chung veà söï phaân phoái caùc giaù trò cuûa daáu hieäu. GV ñöa baøi taäp leân maøn hình Thôøi gian hoaøn thaønh cuøng moät loaïi saûn phaåm (tính baèng phuùt) cuûa 35 coâng nhaân trong moät phaân xöôûng saûn xuaát ñöôïc ghi trong baûng sau. 3 5 4 5 4 6 3 4 7 5 5 5 4 4 5 4 5 7 5 6 6 5 5 6 6 4 5 5 6 3 6 7 5 5 8 Chöõa baøi taäp: a) Daáu hieäu ôû ñaây laø gì? Coù bao nhieâu giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu? Daáu hieäu: Thôøi gian hoaøn thaønh moät saûn phaåm (tính baèng phuùt) cuûa moãi coâng nhaân. Coù 6 giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu laø 3; 4; 5; 6; 7; 8. b) Laäp baûng “taàn soá” vaø ruùt ra nhaän xeùt? Baûng “taàn soá” Thôøi gian hoaøn thaønh moät saûn phaåm (x) 3 4 5 6 7 8 Taàn soá (n) 3 7 14 7 3 1 N=35 Nhaän xeùt: Thôøi gian hoaøn thaønh moät saûn phaåm ngaén nhaát: 3 phuùt Thôøi gian hoaøn thaønh moät saûn phaåm daøi nhaát: 8 phuùt Ña soá coâng nhaân hoaøn thaønh moät saûn phaåm trong 5 phuùt. GV cho HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn vaø cho ñieåm. Sau ñoù GV ñöa hình aûnh sau leân maøn hình. 12 11 10 13 1 14 2 3 4 5 6 7 8 8 7 9 6 5 4 2 1 0 3 n x GV: Ngoaøi baûng soá lieäu thoáng keâ ban ñaàu, baûng taàn soá, ngöôøi ta coøn duøng bieåu ñoà ñeå duøng cho moät hình aûnh cuï theå veà giaù trò cuûa daáu hieäu vaø taàn soá. Hình aûnh treân laø moät bieåu ñoà ñoaïn thaúng. GV hoûi HS: töøng truïc bieåu dieãn cho ñaïi löôïng naøo? Truïc hoaønh bieåu dieãn caùc giaù trò cuûa x. Truïc tung bieåu dieãn taàn soá n. GV chæ roõ trong tieát naøy chuùng ta seõ nghieân cöùu kó veà bieåu ñoà. Hoaït ñoäng 2 1. BIEÅU ÑOÀ ÑOAÏN THAÚNG GV trôû laïi vôùi baûng “Taàn soá” ñöôïc laäp töø baûng 1 vaø cuøng HS laøm ? theo caùc böôùc nhö trong SGK. GV cho HS ñoïc töøng böôùc vaø laøm theo. HS ñoïc töøng böôùc veõ bieåu ñoà ñaïon thaúng nhö trong  ? SGK GV löu yù: Ñoä daøi ñôn vò treân hai truïc coù theå khaùc nhau. Truïc hoaønh bieåu dieãn giaù trò x; truïc tung bieåu dieãn taàn soá n. b) Giaù trò vieát tröôùc, taàn soá vieát sau. 10 28 30 35 50 8 7 9 6 5 4 2 1 0 3 n x GV: Em haõy nhaéc laïi caùc böôõc veõ bieåu ñoà ñoaïn thaúng? HS traû lôøi: Böôùc 1: Döïng heä truïc taï ñoä. Böôùc 2: Veõ caùc ñieåm coù coù caùc toaï ñoä ñaõ cho trong baûng. Böôùc 3: Veõ caùc ñoaïn thaúng. GV cho HS laøm baøi taäp 10 (tr.14 SGK) treân giaáy trong. HS laøm BT (tr.14 SGK) GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình yeâu caàu HS ñoïc kyõ ñeà baøi. 1 HS ñoïc to ñeà baøi. Keát quaû Daáu hieäu: Ñieåm kieåm tra toaùn (hoïc kì I) cuûa moãi HS lôùp 7C. Soá caùc giaù trò 50. Bieåu ñoà ñoaïn thaúng: 12 11 10 1 2 3 4 5 6 7 8 8 7 9 6 5 4 2 1 0 3 n x 9 10 GV kieåm tra baøi laøm cuûa HS vaø cho ñieåm Hoaït ñoäng 3 CHUÙ YÙ GV: Beân caïnh caùc bieåu ñoà ñoaïn thaúng thì trong caùc taøi lieäu thoáng keâ hoaëc trong saùch, baùo coøn gaëp bieåu ñoà nhö hình 2 (tr.14 SGK). GV ñöa bieåu ñoà hình chöõ nhaät leân maùy chieáu. GV: Caùc hình chöõ nhaät coù khi ñöôïc veõ saùt nhau ñeå nhaän xeùt vaø so saùnh. GV giôùi thieäu cho HS ñaëc ñieåm cuûa bieåu ñoà hình chöõ nhaät naøy laø bieåu ñoà söï thay ñoåi giaù trò cuûa daáu hieäu theo thôøi gian (töø naêm 1995 ñeán naêm 1998). HS quan saùt hình 2 (tr.14 SGK). GV: Em haõy cho bieát töøng truïc bieåu dieãn cho ñaïi löôïng naøo? HS + Truïc hoaønh bieåu dieãn thôøi gian töø naêm 1995 ñeán naêm 1998. + Truïc tung bieåu dieãn dieän tích röøng nöôùc ta bò phaù, ñôn vò nghìn ha. - GV yeâu caàu HS noái trung ñieåm caùc ñaùy treân cuûa caùc hình chöõ nhaät vaø yeâu caàu HS nhaän xeùt veà tình hình taêng, giaûm dieän tích chaùy röøng. 1995 1996 1997 1998 20 15 10 5 0 Nhaän xeùt: Trong 4 naêm keå töø naêm 1995 ñeán naêm 1998 thì röøng nöôùc ta bò phaù nhieàu nhaát vaøo naêm 1995. Naêm 1996 röøng bò phaù ít nhaát so vôùi 4 naêm. Song möùc ñoä phaù röøng laïi coù xu höôùng gia taêng vaøo caùc naêm 1997, 1998 GV: Nhö vaäy bieåu ñoà ñoaïn thaúng (hay bieåu ñoà hình chöõ nhaät) laø hình goàm caùc ñoaïn thaúng (hay caùc hình chöõ nhaät) coù chieàu cao tæ leä thuaän vôùi caùc taàn soá. Hoaït ñoäng 4 CUÛNG COÁ LUYEÄN TAÄP 1. Em haõy neâu yù nghóa cuûa vieäc veõ bieåu ñoà? Veõ bieåu ñoà ñeå cho moät hình aûnh cuï theå deã thaáy, deã nhôù… veà giaù trò cuûa daáu hieäu vaø taàn soá. 2. Neâu caùc böôùc veõ bieåu ñoà ñoaïn thaúng. HS traû lôøi nhö SGK. Baøi 8 (tr.5 SBT) Bieåu ñoà treân bieåu dieãn keát quaû cuûa HS trong lôùp qua moät baøi kieåm tra. Töø bieåu ñoà ñoù haõy: HS quan saùt bieåu ñoà vaø traû lôøi: a) Nhaän xeùt. Nhaän xeùt: HS lôùp naøy hoïc khoâng ñeàu. Ñieåm thaáp nhaát laø 2. Ñieåm cao nhaát laø 10. Soá HS ñaït ñieåm 5, 6, 7 laø nhieàu nhaát. b) Laäp laïi baûng “taàn soá” b) Baûng “taàn soá” Ñieåm (x) 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Taàn soá (n) 1 3 3 5 6 8 4 2 1 N = 33 Hoaït ñoäng 5: HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ Hoïc baøi. Laøm baøi taäp 11, 12 (tr.14 SGK) 9, 10 (tr.6 SBT). - Ñoïc “Baøi ñoïc theâm” (tr. 15, 16 SGK).  TIEÁT 46  LUYEÄN TAÄP MUÏC TIEÂU HS bieát caùch döïng bieåu ñoà ñaïo thaúng töø baûng “taàn soá” vaø ngöôïc laïi töø bieåu ñoà ñoaïn thaúng HS bieát laäp baûng “Taàn soá”. HS coù kó naêng ñoïc bieåu ñoà moät caùch thaønh thaïo. HS bieát caùch tính taàn suaát vaø bieát theâm veà bieåu ñoà hình quaït qua baøi ñoïc theâm. CHUAÅN BÒ CUÛA GV VAØ HS GV: Chuaån bò tröôùc moät vaøi bieåu ñoà veà ñoaïn thaúng, bieåu ñoà hình chöõ nhaät vaø bieåu ñoà hình quaït. baûng phuï, buùt daï. Thöôùc thaúng coù chia khoaûng, phaán maøu. HS: Giaáy trong, buùt daï, thöôùc thaúng coù chia khoaûng. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1 KIEÅM TRA BAØI CUÕ GV: - Em haõy neâu caùc böôùc veõ bieåu ñoà ñoaïn thaúng. HS traû lôøi nhö SGK . - Chöõa baøi taäp 11 (tr.14 SGK), GV ñöa noäi dung baøi taäp leân maùy chieáu. HS chöõa baøi taäp 11 (tr.14 SGK), Baûng “taàn soá” Soá con cuûa moät hoä gia ñình (x) 0 1 2 3 4 Taàn soá (n) 2 4 17 5 2 N=30 GV cho HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn vaø cho ñieåm Bieåu ñoà ñoaïn thaúng: 1 2 3 4 17 5 4 2 0 n x Hoaït ñoäng 2: LUYEÄN TAÄP GV ñöa ñeà baøi 12 (tr. 14 SGK) leân maøn hình vaø yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi. Baøi 12 (tr. 14 SGK) HS ñoïc ñeà baøi. GV: Caên cöù vaøo baûng 16 em haõy thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa ñeà baøi. Sau ñoù GV goïi moät HS leân baûng laøm caâu a). a) Laäp baûng “taàn soá” Giaù trò (x) 17 18 20 25 28 30 31 32 Taàn soá (n) 1 3 1 1 2 1 2 1 N = 12 GV goïi tieáp HS leân baûng laøm caâu b) b) Bieåu dieãn baèng bieåu ñoà ñoaïn thaúng 17 18 20 25 28 2 1 0 3 n x 30 31 32 GV cho HS nhaän xeùt kó naêng veõ bieåu ñoà cuûa baïn. GV ñöa tieáp baøi taäp sau leân maøn hình. Bieåu ñoà sau bieåu dieãn loãi chính taû trong moät baøi taäp laøm vaên cuûa caùc HS lôùp 7B. töø bæeu ñoà ñoù haõy: Nhaän xeùt. Laäp laïi baûng “taàn soá” 1 2 3 4 5 6 7 8 7 6 5 4 2 1 0 3 n x 9 10 GV yeâu caàu HS ñoïc kó ñeà baøi vaø hoaït ñoäng nhoùm hoïc taäp. Keát quaû hoaït ñoäng nhoùm: Coù 7 HS maéc 5 loãi 6 HS maéc 2 loãi 5 HS maéc 3 loãi vaø 5 HS maéc 8 loãi. Ña soá HS maéc töø 2 ñeán 8 loãi (32 HS) b) Baûng “taàn soá” Soá loãi 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Taàn soá (n) 0 3 6 5 2 7 3 4 5 3 2 N=40 GV cuøng HS kieåm tra caùc nhoùm hoïc taäp, khen ngôïi caùc nhoùm laøm toát. GV: So saùnh baøi taäp 12 (SGK) vaø baøi taäp vöøa laøm em coù nhaän xeùt gì? HS nhaän xeùt: - Baøi taäp 12 vaø baøi taäp vöøa laøm laø hai baøi taäp ngöôïc cuûa nhau. Baøi taäp 12 laø töø soá lieâïu ban ñaàu laäp baûng taàn soá roài veõ bieåu ñoà. Baøi taäp vöøa laøm laø töø bieåu ñoà laäp baûng “taàn soá”. * GV cho HS laøm tieáp baøi taäp 10 (tr.5 SBT). (Ñeà baøi ñöa leân maøn hình) GV goïi HS ñoïc kó ñeà baøi. GV cho HS töï laøm baøi vaøo vôû vaø goïi moät HS leân baûng trình baøy. HS ñoïc ñeà baøi Moãi ñoäi phaûi ñaù 18 traän. Veõ bieåu ñoà ñoaïn thaúng 1 2 3 4 6 5 4 1 0 n x -5 2 3 Soá traän ñoäi boùng ñoù khoâng ghi ñöôïc baøn thaéng laø: 18 – 16 = 2 (traän). Khoâng theå noùi ñoäi naøy ñaõ thaéng 16 traän vì coøn phaûi so saùnh vôùi soá baøn thaéng cuûa ñoäi baïn trong moãi traän. GV vaø HS nhaän xeùt cho ñieåm baøi laøm cuûa HS. Baøi taäp 13 (tr. 15 SGK) - GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình maùy chieáu. - GV: Em haõy quan saùt bieåu ñoà ôû hình beân vaø cho bieát bieåu ñoà treân thuoäc loaïi naøo? - GV: ÔÛ hình beân (ñôn vò caùc coät laø trieäu ngöôøi) em haõy traû lôøi caùc caâu hoûi sau: HS: bieåu ñoà hình chöõ nhaät. a) Naêm 1921, soá daân cuûa nöôùc ta laø bao nhieâu? a) 16 trieäu ngöôøi. b) Sau bao nhieâu naêm (keå töø naêm 1921) thì daân soá nöôùc ta taêng theâm 60 trieäu ngöôøi? b) Sau 78 naêm (1999 – 1921 = 78). c) Töø naêm 1980 ñeán 1999, daân soá nöôùc ta taêng theâm bao nhieâu? GV coù theå noùi ñeå HS thaáy taàm quan troïng cuûa keá hoaïch gia ñình. c) 22 trieäu ngöôøi. Hoaït ñoäng 3 BAØI ÑOÏC THEÂM GV höôùng daãn HS baøi ñoïc theâm (tr. 15 SGK) GV giôùi thieäu cho HS caùch tính taàn suaát theo coâng thöùc: f = Trong ñoù: N laø soá caùc giaù trò n laø taàn soá cuûa moät giaù trò f laø taàn suaát cuûa giaù trò ñoù HS ñoïc baøi ñoïc theâm GV chæ roõ trong nhieàu baûng “ taàn soá” coù theâm doøng (hoaëc coät) taàn suaát. Ngöôøi ta thöôøng bieåu dieãn taàn suaát döôùi daïng tæ soá phaàn traêm. GV ñöa leân maùy chieáu ví duï (tr. 16 SGK). Laäp laïi baûng 8 vôùi doøng taàn suaát cuûa caùc giaù trò (baûng 17). GV giaûi thích yù nghóa cuûa taàn suaát ví duï: soá lôùp troàng ñöôïc 28 caây chieám 10 % toång soá lôùp HS ñoïc ví duï (tr. 16 SGK) GV giôùi thieäu cho HS bieåu ñoà hình quaït tr.16 SGK vaø nhaán maïnh: Bieåu ñoà hình quaït laø moät hình troøn (bieåu thò 100%) ñöôïc chia thaønh caùc hình quaït tæ leä vôùi taàn suaát. Ví duï: Hoïc sinh gioûi 5% ñöôïc bieåu dieãn bôûi hình quaït 18o. HS khaù 25% ñöôïc bieåu dieãn bôûi hình quaït 90o HS ñoïc baøi toaùn vaø quan saùt hìmh 4 tr. 16 SGK Töông töï, haõy ñoïc tieáp tuïc HS ñoïc tieáp: HS trung bình 45% ñöôïc bieåu dieãn bôûi hình quaït 162o Hoaït ñoäng 4 HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ OÂn laïi baøi. Laøm baøi taäp sau: Ñieåm thi hoïc kì I moân toaùn löùop 7B ñöôïc cho bôûi baûng sau: 7,5; 5; 5; 8; 7; 4,5; 6,5; 8; 8; 7; 8,5; 6; 5; 6,5; 8; 9; 5,5; 6; 4,5; 6; 7; 8; 6; 5; 7,5; 7; 6; 8; 7; 6,5. Daáu hieäu caàn quan taâm laø gì? Vaø daáu hieäu ñoù coù taát caû bao nhieâu giaù trò. Coù bao nhieâu giaù trò khaùc nhau trong daõy giaù trò cuûa daáu hieäu ñoù. Laäp baûng “Taàn soá” vaø baûng “taàn suaát” cuûa daáu hieäu. Haõy bieåu dieãn baèng bieåu ñoà ñoaïn thaúng. Thu thaäp keát quaû thi hoïc kì I moân vaên cuûa toå em.  TIEÁT 47  §4. SOÁ TRUNG BÌNH COÄNG MUÏC TIEÂU HS caàn ñaït ñöôïc: Bieát caùch tính soá trung bình coäng theo coâng thöùc töø baûng ñaõ laäp, bieát söû duïng soá trung bình coäng ñeå laøm “ñaïi dieän” cho moät daáu hieäu trong moät soá tröôøng hôïp vaø ñeå so saùnh khi tìm hieåu nhöõng daáu hieäu cuøng loaïi. Bieát tìm moát cuûa daáu hieäu vaø böôùc ñaàu thaáy ñöôïc yù nghóa thöïc teá cuûa moát. CHUAÅN BÒ CUÛA GV VAØ HS GV: baûng phuï ghi saün caùc ñeà baøi taäp, baøi toaùn, chuù yù; maùy chieáu. HS: - Buùt vieát baûng. Thoáng keâ ñieåm kieåm tra moân vaên hoïc kì I cuûa toå. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1 KIEÅM TRA VAØ ÑAËT VAÁN ÑEÀ GV kieåm tra baøi taäp veà nhaø ñaõ ra ôû tieát 46. Goïi moät HS leân baûng chöõa baøi, ñoàng thôøi ñöa ñeà baøi taäp ñoù leân baûng. Moät HS leân baûng chöõa baøi taäp (a, b, c). Daáu hieäu caàn quan taâm: ñieåm thi moân toaùn hoïc kì I cuûa moãi HS. Soá giaù trò cuûa daáu hieäu laø 30. Soá giaù trò khaùc nhau cuûa daáu hieäu laø 10. Baûng “taàn soá” vaø baûng “taàn suaát”. Giaù trò (x) 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 Taàn soá (n) 2 4 1 5 3 6 2 5 1 1 N = 30 Taàn suaát (f) 7% 13% 3% 17% 10% 20% 7% 17% 3% 3% HS 2 laøm caâu d. Bieåu ñoà ñoaïn thaúng 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 6 5 4 2 1 0 3 n x 8,5 9 GV cho HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa hai baïn vaø GV ñaùnh giaù cho ñieåm hai HS ñoù. GV yeâu caàu HS thoáng keâ ñieåm thi hoïc kì I moân vaên cuûa toå leân giaáy trong. GV: Vôùi cuøng moät baøi kieåm tra hoïc kì I moân vaên. Muoán bieát xem toå naøo laøm baøi thi toát hôn em coù theå laøm nhö theá naøo? HS: Tính soá trung bình coäng ñeå tính ñieåm trung bình cuûa toå. GV yeâu caàu HS tính soá trung bình coäng theo quy taéc ñaõ hoïc ôû tieåu hoïc vaø löu laïi ñieåm trung bình moân vaên hoïc kì I cuûa caùc toå ñeå so saùnh xem toå naøo hoïc toát nhaát. HS tính soá trung bình coäng cuûa toå mình (theo quy taéc ñaõ hoïc ôû tieåu hoïc). GV: Vaäy soá trung bình coäng coù theå “ñaïi dieän” cho caùc giaù trò cuûa daáu hieäu. Trong tieát hcoï naøy chuùng ta seõ nghieân cöùu kó hôn veà soá trung bình coäng. Hoaït ñoäng 2 : 1. SOÁ TRUNG BÌNH COÄNG CUÛA DAÁU HIEÄU GV ñöa baøi toaùn (tr.17 SGK) leân maøn hình. HS quan saùt ñeà baøi. ?1 Sau ñoù GV yeâu caàu HS laøm GV höôùng daãn HS laøm  ?2  ?1 Coù taát caû 40 baïn laøm baøi kieåm tra. Em haõy laäp baûng “Taàn soá” (baûng doïc) - HS laäph baûng “Taàn soá” (baûng doïc” GV: Ta thay vieäc tính toång soá ñieåm caùc baøi coù ñieåm soá baûng nhau baèng caùch nhaân ñieåm soá aáy vôùi taàn soá cuûa noù. Ñieåm soá (x) Taàn soá (n) Caùc tích (x,n) 2 3 6 3 2 6 4 3 12 5 3 15 6 8 48 7 9 63 8 9 72 9 2 18 10 1 10 N=40 Toång:250 GV boå sung theâm hai coät vaøo beân phaûi baûng: moät coät tính caùc tích (x.n) vaø moät coät ñeå tính ñieåm trung bình. GV giôùi thieäu ñeå HS bieát caùch tính (x.n) - Sau ñoù tính toång cuûa caùc tích vöøa tìm ñöôïc (keát quaû laø bao nhieâu?) HS: Toång 250 - Cuoái cuøng chia toång ñoù cho soá caùc giaù trò (töùc toång caùc taàn soá). Ta ñöôïc soá trung bình vaø kí hieäu . - Em haõy ñoïc keát quaû ôû baøi toaùn treân. = 6,25 GV: Cuõng coù theå noùi giaù trò trung bình coäng cuûa daáu hieäu laø 6,25. GV cho HS ñoïc chuù yù tr.18 SGK . GV: Thoâng qua baøi toaùn vöøa laøm em haõy neâu laïi caùc böôùc tìm soá trung bình coäng cuûa moät daáu hieäu? HS ñoïc chuù yù tr.18 SGK. HS traû lôøi: - Nhaân töøng giaù trò vôùi taàn soá töông öùng. - Coäng taát caû caùc tích vöøa tìm ñöôïc. - Chia toång ñoù cho soá caùc giaù trò (töùc toång caùc taàn soá). Ñoù chính laø caùch tính soá trung bình coäng. GV: Do ñoù ta coù coâng thöùc Trong ñoù laø k giaù rò khaùc nhau cuûa daáu hieäu X. laø k taàn soá töông öùng. N laø soá caùc giaù trò laø soá trung bình coäng GV: Em haõy chæ ra ôû baøi taäp treân thì k=? x1 = ? x2 = ? ……. x9 = ? n1 = ? n2 = ? ……. n9 = ? k=9 x1= 2; x2= 3; ……. ;x9 =10 n1 = 3; n2 = 2; ……. ;n9 = 1 ?3 GV tieáp tuïc cho HS laøm ?3 HS laøm Ñieåm soá (x) Taàn soá (n) Caùc tích (x,n) 3 2 6 4 2 8 5 4 20 6 10 60 7 8 56 8 10 80 9 3 27 10 1 10 N = 40 Toång: 267 GV: Vôùi cuøng ñeà kieåm tra em haõy so saùnh keát quaû laøm baøi kieåm tra toaùn cuûa lôùp 7C vaø 7A? HS: keát quaû laøm baøi kieåm tra toaùn cuûa lôùp 7A cao hôn lôùp 7C. ?4 GV: Ñoù laø caâu traû lôøi cho . Vaäy soá trung bình coäng coù yù nghóa gì? Ta sang phaàn 2. Hoaït ñoäng 3 : 2. YÙ NGHÓA CUÛA SOÁ TRUNG BÌNH COÄNG GV neâu yù nghóa cuûa soá trung bình nhö trong SGK. HS ñoïc yù nghóa cuaû soá trung bình coäng (tr.19 SGK). VD:Ñeå so saùnh khaû naêng hoïc toaùn cuûa HS , ta caên cöù vaøo ñaâu? HS: Ñeå so saùnh khaû naêng hoïc toaùn cuûa hai HS ta caên cöù vaøo ñieåm trung bình moân toaùn cuûa hai HS ñoù. GV yeâu caàu HS ñoïc chuù yù tr.19 SGK. HS ñoïc chuù yù (tr.19 SGK). Hoaït ñoäng 4 : 3. MOÁT CUÛA DAÁU HIEÄU GV ñöa ví duï baûng 22 leân maøn hình maùy chieáu vaø yeâu caàu HS ñoïc ví duï. Moät HS ñoïc ví duï tr.19 SGK GV: Côõ deùp naøo maø cöûa haøng baùn ñöôïc nhieàu nhaát? HS: Ñoù laø côõ 39, baùn ñöôïc 184 ñoâi. Coù nhaän xeùt gì veà taàn soá cuûa giaù trò 39? GV: Vaäy giaù trò 39 vôùi taàn soá lôùn nhaát (184) d]ôïc goïi laø moát. HS: Giaù trò 39 coù taàn soá lôùn nhaát laø 184. GV giôùi thieäu Moát vaø kí hieâïu HS ñoïc laïi khaùi nieäm Moát tr.19 SGK Hoaït ñoäng 5 LUYEÄN TAÄP Baøi taäp 15 (tr.20 SGK) (ñöa ñeà baøi leân maøn hình) HS laøm baøi taäp 15 (tr.20 SGK) Keát quaû Daáu hieäu caàn tìm laø: Tuoåi thoï cuûa moãi boùng ñeøn. Soá trung bình coäng. Tuoåi thoï (x) Soá boùng ñeøn töông öùng (n) Caùc tích (xn) 1150 5 5750 1160 8 9280 1170 12 14040 1180 18 21240 1190 7 8330 N= 50 Toång: 58640 Vaäy soá trung bình coäng laø 1172,8 (giôø) c) Mo = 1180 Baøi 16 tr.20 SGK GV cho HS quan saùt baûng sau treân maøn hình maùy chieáu vaø cho bieát coù neân duøng soá trung bình coäng “ñaïi dieän” cho daáu hieäu khoâng? Vì sao? Giaù trò (x) 2 3 4 90 100 Taàn soá (n) 3 2 2 2 1 N=10 HS quan saùt baûng “taàn soá” ta thaáy coù söï cheânh leäch raát lôùn giöõa caùc giaù trò cuûa daáu hieäu (ví duï 100 vaø 2) do vaäy khoâng neân duøng soá trung bình coäng laøm ñaïi dieän cho daáu hieäu. Hoaït ñoäng 6 HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ Hoïc baøi Laøm baøi taäp 14, 17 (tr. 20 SGK) Baøi taäp 11, 12, 13 (tr.6 SBT) Thoáng keâ keát quaû hoïc taäp hoïc kì I cuûa baïn cuøng baøn vaø em. Tính soá trung bình coäng cuûa ñieåm trung bình caùc moân cuûa baïn cuøng baøn vaø em . Coù nhaän xeùt gì veà keát quaû vaø khaû naêng hoïc taäp cuûa em vaø baïn.