Giáo án lớp 7 môn ngữ văn: Hoán dụ

Tuaàn 26 Ngaøy soaïn: Baøi 24-25 Tieát101 HOAÙN DUÏ I.Muïc tieâu baøi hoïc: *Giuùp hs: - Naém khaùi nieäm hoaùn duï,caùc kieåu hoaùn duï. - Böôùc ñaàu phaân tích(khaùi nieäm) taùc duïng cuûa hoaùn duï II.Caùc böôùc leân lôùp 1.Oån ñònh 2.baøi cuõ: -Ñoïc thuoäc loøng 5 khoå thô ñaàu—phaân tích hình aûnh “Löôïm”? -Ñoïc 6 khoå thô tieáp theo—Ñoaïn vaên gôïi cho em nhöõng caûm xuùc gì veà Löôïm. -Ñoïc thuoäc loøng baøi thô—Neâu noäi dung-ngheä thuaät? 3.baøi môùi: Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng Ghi baûng *Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu khaùi nieäm Hoaùn duï Ví duï 1/82. Caùc töø ngöõ in ñaäm trong ví duï,chæ ai? +Aùo naâu—noâng daân +Aùo xanh—coâng nhaân +Noâng thoân—nhöõng ngöôøi soáng ôû noâng thoân +Thò thaønh--nhöõng ngöôøi soáng ôû thò thaønh *Goïi söï vaät coù thaät laø A—söï vaät tìm ra laø B -Giöõa A vaø B coù moái quan heä nhö theá naøo? +Döïa vaøo quan heä giöõa ñaëc ñieåm,tính chaát vôùi söï vaät coù ñaëc ñieåm tính chaát ñoù: noâng daân thöôøng maëc aùo naâu;coâng nhaân maëc aùo xanh. +Döïa vaøo quan heä giöõa vaät chöùa ñöïng(noâng thoân ,thò thaønh) vôùi vaät bò chöùa ñöïng(nhöõng ngöôùi soáng ôû noâng thoân thò thaønh). -Caùch noùi treân coù taùc duïng gì?(Caâu vaên giaøu hình aûnh,caûm xuùc). *Choát hoûi: Vaäy theá naøo laø hoaùn duï?Ñoïc ghi nhôù1/82. *Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caùc kieåu hoaùn duï? *Ñoïc ví duï 2a,b,c/83 Tìm hình aûnh hoaùn duï cuûa 3 ví duï treân? +Baøn tay------ngöôøi lao ñoäng +Moät,ba------chæ soá ít soá nhieàu +Ñoå maùu-----söï hi sinh maát maùt. Tìm moái quan heä giöõa A vaø B ôû moãi pheùp hoaùn duï treân? +Moät boä phaän--------toaøn theå(duøng thay theá ngöôøi) (Moät boä phaän con ngöôøi) +Moät,ba: chæ soá löôïng cuï the,duøng tahy cho soá ít vaø soá nhieàu noùi chung—quan heä: cuï theå-tröøu töôïng. +Ñoå maùu: daáu hieäu chieán tranh ñöôïc duøng thay cho söï”hy sinh maát maùt” noùi chung—quan heä: daáu hieäu söï vaät-söï vaät. +Vd: Giöõa A vaø B co quan heä nhö theá naøo? --Quan heä: vaät chöùa ñöïng ñeå goïi vaät bò chöùa ñöïng. *GV choát hoûi: Coù maáy kieåu hoaùn duï?Keå teân?Ñoïc ghi nhôù 2/83. *Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn hs luyeän taäp *BT1/84—Neâu yeâu caàu. -HS chæ ra pheùp hoaùn duï? -Neâu moái quan heä töøng caâu? *Ñoïc a—d --HS laàn löôït laøm: *BT2/84—Ñoïc baøi taäp 2 --Neâu yeâu caàu -Neâu ñieåm gioáng nhau -Ñieåm khaùc nahu ---HS laäp baûng-leân trình baøy:(thaûo luaän nhoùm). --Nhaän xeùt.-boå sung. I.Baøi hoïc 1.Hoaùn duï laø gì? 2.Caùc kieåu hoaùn duï (Ghi nhôù 2/83) II.Luyeän taäp A.ÔÛ lôùp 1.BT1/84: Tìm pheùp hoaùn duï,neâu moái quan heä giöõa caùc söï vaät a.Laøng xoùm—ngöôøi daân soáng trong laøng xoùm(ngöôøi noâng daân) quan heä giöõa vaät chöùa ñöïng vaø vaït bò chöùa ñöïng. b.Möôøi naêm—Thôøi gian tröôùc maét. Traêm naêm—thôøi gian laâu daøi. --Quan heä giöõa caùi cuï theå vôùi caùi tröøu töôïng. c.Aùo chaøm—ngöôøi Vieät Baéc. --Quan heä giöõa daáu hieäu söï vaät vôùi söï vaät. d.Traùi ñaát—ngöôøi daân soáng treân traùi ñaát(nhaân loaïi). --Quan heä giöõa vaät chöùa ñöïng vaø vaät bò chöùa ñöïng. 2.BT/84. So saùnh hoaùn duï vôùi aån duï Aån duï Hoaùn duï Gioáng Goïi teân söï vaät hieân töôïng naøy baèng teân söï vaät hieän töôïng khaùc coù taùc dung gôïi hình gôïi caûm cho söï dieãn ñaït Khaùc -Döïa vaøo quan heä töông ñoàng veà: +Hình thöùc +Caùch thöùc +Phaåm chaát +Caûm giaùc -Döïa vaøo quan heä töông caän veà: +Boä phaän-toaøn theå +Vaät chöùa ñöïng-vaät bò chöùa ñöïng +Daáu hieäu söï vaät-goïi söï vaät +Cuï theå-tröøu töôïng. 4.Cuûng coá: Theá naøo laø hoaùn duï?Keå teân caùc loaïi hoaùn duï. 5.Daën doø: -Hoïc noäi dung 2 phaàn ghi nhôù -Laøm baøi taäp 3/84-Vieát baøi chính taû”Ñeâm nay Baùc khoâng nguû” --Ñoaïn töø:”Laàn thöù 3…ñeán heát” *Soaïn baøi: Taäp laøm thô 4 chöõ. 1.Chuaån bò phaàn ôû nhaø: -Tìm baøi thô 4 chöõ -Tìm hieåu vaàng löng,vaàn chaân. 2.ÔÛ lôùp: -Leân trình baøy baøi thô 4 chöõ(vaàn) -Nhaän xeùt-ñaùnh giaù Tieát 102: TAÄP LAØM THÔ BOÁN CHÖÕ I.Muïc tieâu baøi hoïc *Giuùp hs: -Böôùc ñaàu naém ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa thô 4 chöõ -Nhaän dieän ñöôïc theå thô naøy khi hoïc vaø ñoïc thô ca. II.Caùc böôùc leân lôùp 1.Oån ñònh 2.Baøi cuõ: -Theá naøo laø hoaùn duï?Keå teân caùc kieåu hoaùn duï? -Cho 1 ví duï—phaân tích vaø cho bieát thuoäc kieåu hoaùn duï naøo 3.Baøi môùi: Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng Ghi baûng *Hoaït ñoäng 1: Traû lôøi phaàn baøi taäp ôû nhaø cuûa hs *Ñoïc BT/84 -Ngoaøi baøi thô”Löôïm” em coøn bieùt baøi thô,ñoaïn thô naøo 4 chöõ? +Baøi thô “Löôïm”-Toá Höõu +Baøi ca dao:”Chieác khaên tay” -Chæ ra nhöõng chöõ cuøng vaàn vôùi nhau trong baøi? *BT/84,85—neâu yeâu caàu: -Tìm vaàn chaân -Tìm vaàn löng? *Ñoïc baøi taäp 3—neâu yeâu caàu -Tìm vaàn lieàn vaø vaàn caùch ôû moãi ñoaïn thô *Ñoïc-neâu yeâu caàu BT4/85 -chæ ra vaàn sai -Dieàn vaøo 2 chöõ soâng,caïnh sao cho phuø hôïp --HS thaûo luaän ,leân baûng laøm. *Hoaït ñoäng 2: Taäp laøm thô 4 chöõ *Böôùc 1: HS trình baøy ñoaïn thô ñaõ chuaån bò ôû nhaø --Chæ ra noäi dung: vaàn.nhòp ôû trong baøi thô. *Böôùc 2: Caû lôùp nhaän xeùt öu,khuyeát ñieåm *Böôùc 3: Caû lôùp goùp yù-caù nhaân söûa chöõa baøi *Böôùc4: Caû lôùp cuøng GV nhaän xeùt-ñaùnh giaù. GV cho HS tham khaûo moät soá ñoaïn thô 4 chöõ-phaân tích vaàn,nhòp: --Phaàn ñoïc theâm/86,87. I.Chuaån bò ôû nhaø: 1.BT1/84: Baøi thô”Löôïm” -Baøi ca dao”chieác khaên tay” “Khaên thöông nhôù ai-khaên thöông nhôù ai? Khaên rôi xuoáng ñaát?Khaên vaét leân vai? Khaên thöông nhôù ai Khaên chuøi nöôùc maét”. -Vaàn “ai” 2.BT/84,85. Tìm vaàn chaân vaø vaàn löng. Maây löng chöøng haøng Veà ngang löng nuùi Ngaøn caây nghieâm trang Mô maøng theo buïi. -Ngang,mang: vaàn löng -Haøng,trang, nuùi, buïi: vaàn chaân. 3.BT3/85 –Tìm vaàn lieàn vaø vaàn caùch. *Ñoaïn 1: vaàn caùch *ñoaïn2: vaàn lieàn 4.BT4/85. Chæ ra vaàn sai ñieàn vaøo chöõ”soâng ,caïnh”cho phuø hôïp” Em böôùc vaøo ñaây Nay chò laáy choàng Gioù hoâm nay laïnh ÔÛ maõi Giang Ñoâng Chò ñoát than leân Döôùi laøn maây traéng Ñeå em ngoài söôûi Caùch maáy con ñoø --Vaàn sai: söôûi,ñoø --Chöõa laïi: -Ñeå em ngoài caïnh -Caùch maáy con soâng. II.Taäp laøm thô 4 chöõ: *Ñoaïn thô 4 chöõ: 1.Ñöôøng ñi thì nhoû Bôø coû thì xanh Trôøi cao thì thanh. Em ôi!coù roõ. -Vaàn caùch: nhoû- roõ -Vaàn lieàn: Xanh-thanh. -Nhòp 2-2 2.Hai con ngöïa traéng Aên coû ñoàng xanh Höông gioù thanh thanh Vang löøng ca ngôïi -Vaàn lieàn: Xanh –thanh -Nhòp 2-2 3.Löng meï coøng roài Cau thì vaãn thaúng Cau ngoïn xanh rôøn Meï ñaàu baïc traéng -Vaàn caùch: Thaúng –Traéng -Nhòp 2-2;1-3 4.Thôøi gian nhö gaïo chaûy qua tay ngöôøi Haït thôm haït thaûo Nong ñaày ,nong vôi. -Vaàn caùch: gaïo ,thaûo,ngöôøi,vôi -Nhòp 2-2 4.Cuûng coá: Theå thô 4 chöõ: -Nhieàu doøng -Nhòp 2-2 -1 doøng 4 chöõ -Vaàn: vaàn löng,chaân,lieàn,caùch. 5.Daên doø:-Taäp laøm thô 4 chöõ ôû nhaø *Soaïn baøi: “Coâ Toâ” -Ñoïc—naém taùc giaû,taùc phaåm/chuù thích(90) -Keå toùm taét -Phaân ñoaïn—yù nghóa moãi ñoaïn -Traû lôøi caùc caâu hoûi(SGK/91) -Naém noäi dung,ngheä thuaät/ghi nhôù -Laøm phaàn luyeän taäp/91. Tieát 103-104 Vaên baûn: CO TO A.Ñoïc hieåu vaên baûn I.Muïc tieâu baøi hoïc:*Giuùp HS: -Caûm nhaän ñöôïc veû ñeïp sinh ñoäng trong saùng cuûa nhöõng böùc tranh thieân nhieân vaø ñôøi soáng con ngöôøi ôû vuøng ñaûo Coâ Toâ ñöôïc mieâu taû trong baøi vaên. -Thaáy ñöôïc ngheä thuaät mieâu taû vaø taøi naêng söû duïng ngoân ngöõ ñieâu luyeän cuûa taùc giaû. II.Caùc böôùc leân lôùp 1.Oån ñònh 2.Baøi cuõ: Kieåm tra vôû soaïn baøi taäp: Laøm thô 4 chöõ 3.Baøi môùi Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng Ghi baûng *Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu taùc giaû-taùc phaåm *HS ñoïc phaàn chuù thích trang 80—Gv löu yù theâm: -Vaên baûng “Coâ Toâ” laø moät phaàn cuûa baøi kí”Coâ Toâ” cuûa Nguyeãn Tuaân—Ñaây laø moät baøi vaên mieâu taû. *Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu vaên baûn *GV höôùng daãn caùch ñoïc: ñoïc nhaán maïnh caùc töø ngöõ mieâu taû;tính töø,cuïm tính töø trong vaên baûn *GV ñoïc 1 laàn—3 hs ñoïc laïi roài nhaän xeùt *Tìm hieåu boá cuïc baøi vaên: baøi vaên coù theå chia thaønh maáy ñoaïn?Cho bieát noäi dung cuûa töøng ñoaïn?(3 ñoaïn) -Ñoaïn 1: “Töø ñaàu…ôû ñaây”: Quang caûnh Coâ Toâ sau côn baõo ñi qua -Ñoaïn 2:”Tieáp…nhòp caùnh”: Caûnh maët trôøi moïc tieâu bieåu ñaûo Coâ Toâ. -Ñoaïn 3:”Ñoaïn coøn laïi”: Caûnh sinh hoaït cuûa con ngöôøi treân ñaûo Coâ Toâ. *Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu veû ñeïp cuûa ñaûo Coâ Toâ khi côn baõo ñi qua -Veû ñeïp cuûa ñaûo Coâ Toâ khi côn baõo ñi qua ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo?Em haõy tìm nhöõng hình aûnh,töø ngöõ mieâu taû veû ñeïp ñoù? +Veû ñeïp trong treûo,saùng suûa. +Baàu trôøi saùng suûa-caây theâm xanh möôït;nöôùc bieån lam bieác ñaäm ñaø-caùt vaøng gìm;caù naëng löôùi -Khi mieâu taû veû ñeïp trong treûo saùng suûa cuûa ñaûo Coâ Toâ taùc giaû söû duïng ngheä thuaät gì?Coù taùc duïng nhö theá naøo? +Tính töø gôïi taû maøu saéc;gôïi caûm +Thieân nhieân bieån ñaûo Coâ Toâ khi traän baõo ñi qua thaät trong saùng,phoùng khoaùng,loäng laãy—Ghi. *Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu caûnh maët trôøi moïc treân bieån ñaûo Coâ Toâ -Taùc giaû quan saùt vaø mieâu taû caûnh maët trôùi moïc treân bieån ñaûo Coâ Toâ theo moät trình töï naøo? +Tröôùc khi maët trôøi moïc; +Trong luùc maët trôøi moïc +Sau khi maëc trôøi moïc -Em haõy tìm nhöõng chi tieát mieâu taû caûnh maët trôøi moïc? +Chaân trôøi,ngaán beå saïch nhö taám kính;troøn trónh phuùc haäu nhö loøng ñoû tröùng gaø;Quaû tröùng hoàng haøo,thaêm thaúm,ñöôøng beä ñaët treân moät maâm leã phaåm tieán ra töø trong bình minh. -Em coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät mieâu taû cuaû taùc giaû qua caùc chi tieát treân? +Hình aûnh so saùnh ñoäc ñaùo: .Chaân trôøi…nhö… .Troøn trónh…nhö… .Y nhö… --Theå hieän taøi quan saùt,töôûng töôïng cuûa nhaø vaên taïo ñöôïc böùc tranh cöïc kì röïc rôõ,loäng laãy veà caûnh maët trôøi moïc tieâu bieåu—Ghi. *Hoaït ñoäng 5: Tìm hieåu caûnh sinh hoaït vaø lao ñoäng trong moät buoåi saùng treân ñaûo. *HS ñoïc ñoaïn cuoái -Ñeå mieâu taû caûnh sinh hoaït treân ñaûo Coâ Toâ,taùc giaû ñaõ choïn ñieåm khoâng gian naøo?(caùi gieáng nöôùc ngoït giöõa ñaûo). -Taïi sao taùc giaû chon caùc gieáng nöôùc ngoït ñeå taû caûnh sinh hoaït treân ñaûo? +Laø nôi söï soáng dieãn ra mang tính chaát ñaûo: ñoâng vui,taáp naäp,bình dò… +Raát ñong ngöôøi: taém,muùc,gaùnh nöôùc,bao nhieâu laø thuøng goã,cong… -Hình aûnh anh huøng Chaâu Hoøa Maõn gaùnh nöôùc ngoït ra thuyeàn,chi Chaâu hoøa Maõn dòu daøng beân caøi gieáng nöôùc …gôïi cho em nhöõng caûm nghó gì veà cuoäc soáng cuûa con ngöôøi nôi ñaûo? +Cuoäc soáng aám eâm ,trong lao ñoäng bình dò *Hoaït ñoäng 6: Toång keát giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät baøi vaên -Baøi vaên ñaõ cho em hieåu gì veà Coâ Toâ?(Veû ñeïp ñoäc ñaùo veà thieân nhieân vaø con ngöôøi ôû treân ñaûo). -Ngheä thuaät ñaëc saéc trong vaên mieâu taû cuûa Nguyeãn Tuaân? +Töø ngöõ tinh teá,gôïi caûm;so saùnh ñoäc ñaùo;lôøi vaên giaøu caûm xuùc… --HS ñoïc ghi nhôù *Hoaït ñoäng 7: Höôùng daãn HS luyeän taäp --GV höôùng daãn HS vieát ñoaïn vaên taû caûnh maët trôøi moïc I.Tìm hieåu taùc giaû-taùc phaåm (Chuù thích trang/90) Tìm hieåu vaên baûn 1.Ñoïc. 2.Phaân tích a.Quang caûnh Coâ Toâ sau traän baõo -Caùc tính töø gôïi taû maøu saéc,vöøa gôïi caûm: +Trong treûo,saùng suûa +Caây theâm sanh möôït +Caùt vaøng gìm +Caù naëng löôùi --Moät böùc tranh phong caûnh bieån ñaûo trong saùng,phoùng khoaùng loäng laãy. b.Caûnh maët trôøi moïc tren bieån ñaûo -Hình aûnh ñoäc ñaùo: +Maët trôøi troøn trónh,phuùc haäu nhö loøng ñoû tröùng gaø. -Quaû tröùng…thaêm thaúm y nhö… --Moät böùc tranh tuyeät ñeïp röïc rô,traùng leä veà caûnh maët trôøi moïc treân bieån c.Caûnh sinh hoaït cuûa con ngöôøi treân ñaûo Coâ Toâ. -Caûnh sinh hoaït taáp naäp,ñoâng vaø thaân tình… --Moät cuoäc soáng thanh bình,haïnh phuùc 3.Ghi nhôù:(SGK/91) III.Luyeän taäp: .Vieát ñoaïn vaên taû caûnh maët trôøi moïc. 4.Cuûng coá: 5.Daën doø: -Toùm taét truyeän-naém yù phaân tích -Hoïc thuoäc ghi nhôù/SGK *Baøi môùi: --Vieát baøi taäp laøm vaên soá 6-mieâu taû ngöôøi.