Giáo án lớp 6 môn toán: Tập hợp, phần tử của tập hợp

Chöông I OÂN TAÄP VAØ BOÅ TUÙC VEÀ SOÁ TÖÏ NHIEÂN Ngaøy soaïn : 06 – 09 - 2006 --- —²– --- Tieát 1 §1 . TAÄP HÔÏP – PHAÀN TÖÛ CUÛA TAÄP HÔÏP Haõy laøm quen vôùi taäp hôïp vaø caùc kyù hieäu Î , Ï I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh ñöôïc laøm quen vôùi khaùi nieäm taäp hôïp baèng caùch laáy caùc ví duï veà taäp hôïp , nhaän bieát ñöôïc moät ñoái töôïng cuï theå thuoäc hay khoâng thuoäc moät taäp hôïp cho tröôùc . - Hoïc sinh bieát vieát moät taäp hôïp theo dieãn ñaït baèng lôøi cuûa baøi toaùn , bieát söû duïng caùc kyù hieäu Î vaø Ï Reøn luyeän cho hoïc sinh tö duy linh hoaït khi duøng nhöõng caùch khaùc nhau ñeå vieát moät taäp hôïp 1./ Kieán thöùc cô baûn : Hieåu ñöôïc theá naøo laø moät taäp hôïp , vieát ñuùng kyù hieäu cuûa moät taäp hôïp baèng caùch lieät keâ caùc phaàn töû vaø baèng caùch chæ ra tích chaát ñaëc tröng cuûa caùc phaàn töû . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Bieát vieát ñuùng kyù hieäu cuûa moät taäp hôïp . 3./ Thaùi ñoä : Nhaän thöùc ñöôïc caùc taäp hôïp thöôøng gaëp trong toaùn hoïc vaø trong caû ñôøi soáng . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa , baûng phuï III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng ñieåm danh baùo caùo só soá . 2./ Baøi môùi : Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Cho hoïc sinh quan saùt caùc duïng cuï hoïc taäp coù treân baøn - GV giôùi thieäu theá naøo laø taäp hôïp - Khaùi nieäm veà taäp hôïp - Goïi B laø taäp hôïp cuûa caùc chöõ caùi a , b , c - Hoïc sinh cho moät vaøi ví duï veà taäp hôïp - Hoïc sinh vieát kyù hieäu taäp hôïp B I ./ Caùc ví duï : Khaùi nieäm taäp hôïp thöôøng gaëp trong toaùn hoïc vaø trong ñôøi soáng nhö - Taäp hôïp caùc hoïc sinh cuûa lôùp 6A - Taäp hôïp caùc soá töï nhieân nhoû hôn 4 - Taäp hôïp caùc chöõ caùi a ,b , c - Taäp hôïp caùc duïng cuï hoïc taäp coù treân baøn - 5 coù phaûi laø moät phaàn töû cuûa taäp hôïp A khoâng ? Ngöôøi ta coøn coù theå minh hoïa taäp hôïp baèng moät voøng kheùp kín moãi phaàn töû ñöôïc bieåu dieãn bôûi moät daáu chaám trong voøng ñoù . Goïi laø bieåu dieãn taäp hôïp baèng sô ñoà Venn A ·1 ·3 ·2 ·0 B ·a ·b ·c Veà nhaø laøm tieáp caùc baøi taäp 4 , 5 SGK trang 6 ( Chuù yù xem kyû hình 5 ôû baøi taäp 4 , caùc phaàn töû cuûa taäp hôïp naøo thì naèm trong voøng cuûa taäp hôïp ñoù ) 4./ Cuûng coá : Cuûng coá töøng phaàn 5./ Daën doø : - Hoïc sinh laøm caùc baøi taäp 4 ; 5 SGK trang 6 - Coù theå laøm theâm caùc baøi taäp töø 1 ñeán 9 ôû saùch Baøi taäp Toaùn 6 trang 3 vaø 4 - Hoïc sinh leân baûng vieát 5 khoâng thuoäc A - Ñieàn soá hoaëc kyù hieäu thích hôïp vaøo oâ vuoâng : 3 A ; 7 A a Î A ; a B 1 B ; Ï B - Hoïc sinh laøm ? 1 ; ?2 - Hoïc sinh laøm caùc baøi taäp 1 ; 2 ; 3 SGK trang 6 - Coù theå laøm theâm caùc baøi taäp töø 1 ñeán 9 ôû saùch Baøi taäp Toaùn 6 trang 3 vaø 4 II ./ Caùch vieát – Caùc kyù hieäu Ngöôøi ta thöôøng ñaët teân caùc taäp hôïp baèng chöõ caùi in hoa Goïi A laø taäp hôïp caùc soá töï nhieân nhoû hôn 4 A = {0 ; 1 ; 2 ; 3 } Hay A = {2 ; 1 ; 0 ; 3 } B = { a ,b , c } Caùc soá 0,1,2,3 goïi laø phaàn töû cuûa taäp hôïp A a,b,c laø caùc phaàn töû cuûa taäp hôïp B Kyù hieäu : 2 Î A Ñoïc : 2 thuoäc A hay 2 laø phaàn töû cuûa A a Ï A Ñoïc a khoâng thuoäc A hay a khoâng laø phaàn töû cuûa A 4 Chuù yù : - Caùc phaàn töû cuûa moät taäp hôïp ñöôïc vieát trong hai daáu ngoaëc { } , caùch nhau bôõi daáu “ ; “ hay daáu “ , “ . - Moãi phaàn ñöôïc lieät keâ moät laàn , thöù töï lieät keâ tuøy yù . - Ngoaøi caùch vieát lieät keâ taát caû caùc phaàn töû cuûa taäp hôïp ta coù theå vieát baèng caùch chæ ra tính chaát ñaëc tröng cuûa caùc phaàn töû Ví duï : Goïi A laø taäp hôïp caùc soá töï nhieân nhoû hôn 4 Ta vieát : A = { xÎN / x < 4 } Ñeå vieát moät taäp hôïp , thöôøng coù hai caùch: - Lieät keâ caùc phaàn töû cuûa taäp hôïp . - Chæ ra tính chaát ñaëc tröng cho caùc phaàn töû cuûa taäp hôïp ñoù . Tieát 2 §§ 2 . TAÄP HÔÏP CAÙC SOÁ TÖÏ NHIEÂN Coù gì khaùc nhau giöõa hai taäp hôïp N vaø N* ? I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh bieát ñöôïc taäp hôïp caùc soá töï nhieân , naém ñöôïc caùc qui öôùc veà thöù töï trong taäp hôïp soá töï nhieân , bieát bieåu dieãn moät soá töï nhieân treân tia soá , naém ñöôïc ñieåm bieåu dieãn soá nhoû hôn ôû beân traùi ñieåm bieåu dieãn soá lôùn hôn treân tia soá . Hoïc sinh phaân bieät ñöôïc caùc taäp hôïp N vaø N* , bieát söû duïng caùc kyù hieäu £ vaø ³ , bieát vieát soá töï nhieân lieàn sau , soá töï nhieân lieàn tröôùc cuûa moät soá töï nhieân . Reøn luyeän cho hoïc sinh tính chính xaùc khi söû duïng caùc kyù hieäu . 1./ Kieán thöùc cô baûn : Hieåu roõ ñöôïc taäp hôïp N vaø N* 2./ Kyõ naêng cô baûn : So saùnh ñöôïc caùc soá töï nhieân , bieát tìm soá töï nhieân lieàn tröôùc , lieàn sau 3./ Thaùi ñoä : Vaän duïng ñöôïc tính keá thöøa caùc kieán thöùc cuûa naêm hoïc tröôùc . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa , baûng phuï III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá 2./ Kieåm tra baøi cuû : Kieåm tra baøi taäp 4 vaø 5 SGK trang 6 (hoïc sinh khaùc cuûng coá vaø söûa sai) Vieát taäp hôïp A caùc soá töï nhieân lôùn hôn 3 nhöng nhoû hôn 10 baèng hai caùch Lieät keâ vaø neâu tính chaát ñaëc tröng cuûa phaàn töû 3./ Baøi môùi : Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - ÔÛ tieåu hoïc ta ñaõ bieát caùc soá 0 ; 1 ; 2 ...laø caùc soá töï nhieân . - Taäp hôïp caùc soá töï nhieân kyù hieäu laø N - Haõy ñieàn vaøo oâ vuoâng caùc kyù hieäu Î vaø Ï :  12 N ; N I./ Taäp hôïp N vaø Taäp hôïp N* Taäp hôïp caùc soá 0 ; 1 ; 2 ; 3 ; . . . . . . . . goïi laø taäp hôïp caùc soá töï nhieân. Kyù hieäu N N = {0 ; 1 ; 2 ; 3 ; . . . . . . . . . } - GV veõ tia vaø bieåu dieån caùc soá 0 ; 1 ; 2 ; 3 treân tia soá ñoù . - Caùc ñieåm ñoù laàn löôït ñöôïc goïi laø ñieåm 0 , ñieåm 1 , ñieåm 2 , ñieåm 3 . - GV nhaán maïnh : Moãi soá töï nhieân ñöôïc bieåu dieãn bôõi moät ñieåm treân tia soá . - GV giôùi thieäu taäp hôïp N* - Cuûng coá - GV giôùi thieäu tieáp kyù hieäu ³ vaø £ Cuûng coá : Vieát taäp hôïp A ={ x Î N | 6 £ x £8 } GV giôùi thieäu soá lieàn tröôùc vaø lieàn sau cuûa moät soá töï nhieân . Cuûng coá Baøi taäp 6 SGK GV giôùi thieäu hai soá töï nhieân lieân tieáp - Laøm ? - Hoïc sinh leân baûng ghi tieáp treân tia soá caùc ñieåm 4 , 5 , 6 . - Hoïc sinh ñieàn vaøo oâ vuoâng caùc kyù hieäu Î vaø Ï cho ñuùng : 5 N* ; 5 N 0 N* ; 0 N - Ñieàn kyù hieäu > hoaëc < vaøo oâ vuoâng cho ñuùng : 3 9 ; 15 7 - Hoïc sinh cho bieát soá töï nhieân nhoû nhaát ? soá töï nhieân lôùn nhaát ? - Hoïc sinh cho bieát soá phaàn töû cuûa taäp N vaø N* 0 ; 1 ; 2 ; 3 ; . . laø caùc phaàn töû cuûa N chuùng ñöôïc bieåu dieån treân tia soá : 0 1 2 3 4 5 Taäp hôïp caùc soá töï nhieân khaùc 0 ñöôïc kyù hieäu N* N* = { 1 ; 2 ; 3 ; . . . . . . . . . . } Hoaëc N* = { x Î N | x ¹ 0 } II./ Thöù töï trong taäp hôïp soá töï nhieân 1.- Vôùi a , b Î N thì a ³ b hay a £ b 2.- Neáu a < b vaø b < c thì a < c 3.- Moãi soá töï nhieân coù moät soá lieàn sau duy nhaát. 4.- Soá 0 laø soá töï nhieân nhoû nhaát . Khoâng coù soá töï nhieân lôùn nhaát . 5.- Taäp hôïp soá töï nhieân coù voâ soá phaàn töû . 4 ./ Cuûng coá : Cuûng coá töøng phaàn nhö treân 5./ Daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 7 ; 8 ; 9 ; 10 Tieát 3 §§ 3 . GHI SOÁ TÖÏ NHIEÂN ÔÛ heä thaäp phaân , giaù trò cuûa moãi chöõ soá trong moät soá Thay ñoåi theo vò trí nhö theá naøo ? I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh hieåu theá naøo laø heä thaäp phaân , phaân bieät soá vaø chöõ soá trong heä thaäp phaân . Hieåu roõ trong heä thaäp phaân , giaù trò cuûa moãi chöõ soá trong moät soá thay ñoåi theo vò trí Hoïc sinh bieát ñoïc vaø vieát caùc soá La Maõ khoâng quaù 30 . Hoïc sinh thaáy ñöôïc öu ñieåm cuûa heä thaäp phaân trong vieäc ghi soá vaø tính toaùn . 1./ Kieán thöùc cô baûn : Naém vöõng caùch ghi soá töï nhieân , phaân bieät ñöôïc soá vaø chöõ soá trong heä thaäp phaân 2./ Kyõ naêng cô baûn : Ñoïc vaø vieát ñöôïc caùc soá töï nhieân 3./ Thaùi ñoä : II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa , baûng phuï veõ hình maët ñoàng hoà ghi caùc soá baèng chöõ soá La maõ III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , Toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : - Kieåm tra baøi taäp veà nhaø 7 vaø 8 SGK trang 29 GV cuûng coá Hoïc sinh söûa sai . 3./ Baøi môùi : Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - GV : ngöôøi ta duøng nhöõng chöõ soá naøo ñeå vieát moïi soá töï nhieân - Cuûng coá : Trong soá 3895 coù bao nhieâu chöõ soá Giôùi thieäu soá traêm , soá haøng traêm . . . - Ñoïc vaøi soá töï nhieân baát kyø chuùng goàm nhöõng chöõ soá naøo - Phaân bieät soá vaø chöõ soá . I .- Soá vaø chöõ soá : Vôùi 10 chöõ soá 0 ; 1 ; 2 ; 3 ; 4 ; 5 ; 6 ; 7 ; 8 ; 9 ta coù theå ghi ñöôïc moïi soá töï nhieân Ví duï : 7 laø soá coù 1 chöõ soá laø soá coù 3 chöõ soá Chuù yù : Khi vieát caùc soá töï nhieân coù treân 3 chöõ soá ta khoâng neân duøng daáu chaám ñeå taùch nhoùm 3 chöõ soá maø chæ vieát rôøi ra maø khoâng duøng daáu gì nhö 5373 589 - GV giôùi thieäu heä thaäp phaân vaø nhaán maïnh trong heä tha6p phaân , giaù trò cuûa moãi chöõ soá trong moät soá vöøa phuï thuoäc vaøo baûn thaân chöõ soá ñoù , vöøa phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa noù trong soá ñaõ cho . - GV cho hoïc sinh ñoïc 12 chöõ soá La maõ treân maët ñoàng hoà - GV giôùi thieäu caùc chöõ soá I , V , X vaø hai soá ñaëc bieät IV vaø IX . - Hoïc sinh caàn löu yù ôû soá La maõ nhöõng chöõ soá ôû caùc vò trí khaùc nhau nhöng vaãn coù giaù trò nhö nhau . - Cuûng coá Hoïc sinh laøm baøi taäp 11 SGK - Hoïc sinh vieát soá 444 thaønh toång caùc soá haøng traêm , haøng chuïc , haøng ñôn vò - Hoïc sinh vieát nhö treân vôùi caùc soá - Cuûng coá baøi taäp ? - Hoïc sinh nhaän xeùt giaù trò cuûa moãi soá trong caùch ghi heä La maõ nhö theá naøo ? ( giaù trò caùc chöõ soá khoâng ñoåi) 4 Chuù yù : Khi vieát caùc soá coù töø 5 chöõ soá trôû leân ngöôøi ta thöôøng taùch thaønh töøng nhoùm 3 chöõ soá cho deã ñoïc . Soá Soá traêm Chöõ soá haøng traêm Soá chuïc Chöõ soá haøng chuïc Caùc chöõ soá 3895 38 8 389 9 3,8,9,5 II .- Heä thaäp phaân : Caùch ghi soá nhö treân laø caùch ghi soá trong heä thaäp phaân . Trong heä thaäp phaân cöù 10 ñôn vò ôû moät haøng thì laøm thaønh 1 ñôn vò ôû haøng lieàn tröôùc noù. 444 = 400 + 40 + 4 = a.100 + b . 10 + c III .- Chuù yù : Ngoaøi caùch ghi soá ôû heä thaäp phaân coøn coù caùch ghi khaùc nhö caùch ghi soá heä La maõ . Trong heä La maõ ngöôøi ta duøng Chöõ I ,V , X , D , C …. I ® 1 ; V ® 5 ; X ® 10 30 chöõ soá La maõ ñaàu tieân : I II III IV V VI VII VIII IX X 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 XI XII XIII XIV XV XVI XVII 11 12 13 14 15 16 17 - Hoïc sinh caàn löu yù ôû soá La maõ nhöõng chöõ soá ôû caùc vò trí khaùc nhau nhöng vaãn cí giaù trò nhö nhau . XVIII XIX XX XXI XXII XXIII 18 19 20 21 22 23 XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII 24 25 26 27 28 XXIX XXX 30 4./ Cuûng coá : Baøi taäp 12 ; 13 a . 5./ Höôùng daãn daën doø : Baøi taäp veà nhaø 13b ; 14 ; 15 . Tieát 4 § § 4 . SOÁ PHAÀN TÖÛ CUÛA MOÄT TAÄP HÔÏP - TAÄP HÔÏP CON Moät taäp hôïp coù theå coù bao nhieâu phaàn töû ? I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh hieåu ñöôïc moät taäp hôïp coù theå coù moät phaàn töû , coù nhieàu phaàn töû , coù theå coù voâ soá phaàn töû , coù theå khoâng coù phaàn töû naøo ; hieåu ñöôïc khaùi nieäm taäp hôïp con vaø khaùi nieäm hai taäp hôïp baèng nhau . Hoïc sinh bieát tìm soá phaàn töû cuûa moät taäp hôïp , bieát kieåm tra moät taäp hôïp laø taäp hôïp con hoaëc khoâng laø taäp hôïp con cuûa moät taäp hôïp cho tröôùc , bieát vieát moät vaøi taäp hôïp con cuûa moät taäp hôïp cho tröôùc , bieát söû duïng ñuùng caùc kyù hieäu Ì vaø Ø. Reøn luyeän cho Hoïc sinh tính chính xaùc khi söû duïng caùc kyù hieäu Î vaø Ì . 1./ Kyõ naêng cô baûn : Söû duïng thaønh thaïo caùc kyù hieäu Î vaø Ï ; Ì vaø 2./ Kieán thöùc cô baûn : Soá phaàn töû cuûa moät taäp hôïp , taäp hôïp con 3./ Thaùi ñoä : Nhaän bieát söï lieân heä cuûa phaàn töû vôùi taäp hôïp vaø cuûa taäp hôïp vôùi taäp hôïp chính xaùc . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , Toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : - Laøm baøi taäp 14 SGK trang 10 Vieát giaù trò cuûa soá trong heä thaäp phaân . - Laøm baøi taäp 15 SGK trang 10 3./ Baøi môùi : Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Trong taäp hôïp A soá 5 goïi laø gì cuûa A - Hoïc sinh coù keát luaän gì veà soá phaàn töû cuûa moät taäp hôïp ? - Trong caùc ví duï treân hoïc sinh xaùc ñònh soá phaàn töû cuûa moãi taäp hôïp - Cuûng coá : hoïc sinh laøm baøi taäp ?1 I.- Soá phaàn töû cuûa moät taäp hôïp : Cho caùc taäp hôïp A = { 5 } coù 1 phaàn töû B = { x , y } coù 2 phaàn töû C = { 0 ; 1 ; 2 ; 3 . . . } coù voâ soá phaàn töû - Cho M ={x Î N | x + 5 = 2 } - GV giôùi thieäu kyù hieäu taäp hôïp roãng (laø Æ) - Cuûng coá baøi taäp 17 - Hoïc sinh coù nhaän xeùt gì veà caùc phaàn töû cuûa hai taäp hôïp ? - GV cuûng coá nhaän xeùt ñeå giôùi thieäu taäp hôïp con . - Cuûng coá : Cho taäp hôïp  M = {a , b , c }a) Vieát caùc taäp hôïp con cuûa M maø coù moät phaàn töû , hai phaàn töû . b) Duøng kyù hieäu Ì ñeå theå hieän quan heä giöõa caùc taäp hôïp con ñoù vôùi M . Chuù yù : {a} Ì M - Hoïc sinh laøm baøi taäp ?2 (Khoâng coù soá töï nhieân x naøo maø x + 5 = 2) - Hoïc sinh nhaéc laïi soá phaàn töû cuûa moät taäp hôïp . - Hoïc sinh traû lôøi : Moïi phaàn töû cuûa taäp hôïp A ñeàu thuoäc taäp hôïp B - Hoïc sinh nhaéc laïi quan heä cuûa phaàn töû vaø taäp hôïp , taäp hôïp vaø taäp hôïp trong vieäc duøng kyù hieäu Ì vaø Î .- Cuûng coá : Hoïc sinh laøm baøi taäp ?3 - Hoïc sinh laøm tieáp baøi taäp 16 / 13 - Taäp hôïp khoâng coù phaàn töû naøo goïi laø taäp hôïp roãng kyù hieäu Æ Ví duï : M = { x Î N | x + 5 = 2 } M = Æ Moät taäp hôïp coù theå coù moät phaàn töû , coù nhieàu phaàn töû , coù voâ soá phaàn töû , cuõng coù theå khoâng coù phaàn töû naøo . II .- Taäp hôïp con : Ví duï : Cho hai taäp hôïp : A = {a , b } B = { a , b , c ,d } Ta thaáy moïi phaàn töû cuûa A ñeàu thuoäc B , ta noùi : taäp hôïp A laø taäp hôïp con cuûa taäp hôïp B kyù hieäu : A Ì B hay B É A Ñoïc laø : A laø taäp hôïp con cuûa B hay A ñöôïc chöùa trong B hay B chöùa A Neáu moïi phaàn töû cuûa taäp hôïp A ñeàu thuoäc taäp hôïp B thì taäp hôïp A goïi laø taäp hôïp con cuûa taäp hôïp B . · c B · a · b · d A 4./ Cuûng coá : Cuûng coá töøng phaàn nhö treân 5 ./ Daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 18 ; 19 ; 20 SGK trang 13 Ngaøy soaïn : 15 – 09 - 2006 Tieát 5 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh naém vöõng kieán thöùc veà taäp hôïp , phaân bieät ñöôïc caùc taäp hôïp N vaø N* , taäp hôïp con Reøn luyeän kyû naêng vieát moät taäp hôïp theo dieãn ñaït baèng lôøi cuûa baøi toaùn baèng hai caùch lieät keâ caùc phaàn töû vaø chæ ra tính chaát ñaëc tröng cuûa caùc phaàn töû , bieát söû duïng thaønh thaïo caùc kyù hieäu Î vaø Ï ; Ì vaø Ë ,xaùc ñònh chính xaùc soá phaàn töû cuûa moät taäp hôïp . 1./ Kyõ naêng cô baûn : Söû duïng thaønh thaïo caùc kyù hieäu Î vaø Ï ; Ì vaø Ë 2./ Kieán thöùc cô baûn : Taäp hôïp , soá phaàn töû cuûa moät taäp hôïp , taäp hôïp N vaø N* , taäp hôïp con 3./ Thaùi ñoä : Laøm baøi caån thaän , chính xaùc . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ OÅn ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá , Toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa Hoïc sinh trong toå . 2./ Kieåm tra baøi cuû : - Laøm baøi taäp 19 SGK trang 13 - Laøm baøi taäp 20 SGK trang 13 3./ Luyeän taäp Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Trong tröôøng hôïp caùc phaàn töû cuûa moät taäp hôïp khoâng vieát lieät keâ heát ( bieåu thò bôûi daáu “. . . “ ) caùc phaàn töû cuûa taäp hôïp ñöôïc vieát coù qui luaät . - GV cuûng coá vaø cho bieát coâng thöùc giaûi baøi taäp naøy ñeå tìm soá phaàn töû cuûa taäp hôïp laø (b – a + 1) - Hoïc sinh chaát vaán caùch giaûi cuûa baïn mình - Hoïc sinh leân baûng giaûi LUYEÄN TAÄP - Baøi taäp 21 / 14 Taäp hôïp A = {8 ; 9 ; 10 ; . . . . ; 20 } Coù 20 – 8 + 1 = 13 phaàn töû - Baøi taäp 22 / 14 a) Taäp hôïp C caùc soá chaún nhoû hôn 10 C = { 0 ; 2 ; 4 ; 6 ; 8 } b) Taäp hôïp L caùc soá leû lôùn hôn 10 nhöng nhoû hôn 20 L = { 11 ; 13 ; 15 ; 17 ; 19 } - Hoïc sinh hoaït ñoäng theo nhoùm - Hoïc sinh xem kyõ phaàn Toång quaùt trong baøi taäp 23 - Vieát caùc taäp hôïp A , B , N* döôùi daïng lieät keâ (ñeå caùc hoïc sinh yeáu deå hieåu) - Hoïc sinh leân baûng giaûivaø cho bieát coâng thöùc toång quaùt - Hoïc sinh leân baûng giaûi - Hoïc sinh leân baûng giaûi c) Taäp hôïp A ba soá chaún lieân tieáp , soá nhoû nhaát laø 18  A = { 18 ; 20 ; 22 }Taäp hôïp B boán soá leû lieân tieáp ,trong ñoù soá lôùn nhaát laø 31 B = { 25 ; 27 ; 29 ; 31 } - Baøi taäp 23 / 14 Taäp hôïp D coù (99 – 21) : 2 + 1 = 40 phaàn töû Taäp hôïp E coù (96 – 32 ) : 2 + 1 = 33 phaàn töû - Baøi taäp 24 / 14 A laø taäp hôïp caùc soá töï nhieân nhoû hôn 10 B laø taäp hôïp caùc soá chaún N* Quan heä giöõa caùc taäp hôïp treân vôùi N laø A Ì N ; B Ì N ; N* Ì N - Baøi taäp 25 / 14 A = { In-do-neâ-xi-a , Mi-an-ma , Thaùi Lan , Vieät Nam } B = { Xin-ga-po , Bru-naây , Cam-pu-chia } . 4./ Cuûng coá : trong töøng baøi taäp treân 5./ Daën doø : Veà nhaø luyeän taäp theâm ôû saùch baøi taäp vaø xem tröôùc baøi Pheùp Coäng vaø Pheùp Nhaân Tieát 6 § § 5 . PHEÙP COÄNG VAØ PHEÙP NHAÂN Pheùp coäng vaø pheùp nhaân caùc soá töï nhieân Coù tính chaát gì gioáng nhau ? I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh naém vöõng tính chaát giao hoaùn vaø keát hôïp cuûa pheùp coäng , pheùp nhaân caùc soá töï nhieân; tính chaát phaân phoái cuûa pheùp nhaân ñoái vôùi pheùp coäng ; bieát phaùt bieåu vaø vieát daïng toång quaùt cuûa caùc tính chaát ñoù . Hoïc sinh bieát vaän duïng caùc tính chaát treân vaøo caùc baøi taäp tính nhaåm , tính nhanh . Hoïc sinh bieát vaän duïng hôïp lyù caùc tính chaát cuûa pheùp coäng vaø pheùp nhaân vaøo giaûi toaùn . 1./ Kieán thöùc cô baûn : Naém vöõng caùc tính chaát cuûa pheùp coäng vaø pheùp nhaân . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Vaän duïng moät caùch hôïp lyù caùc tính chaát ñoù ñeå giaûi toaùn nhanh choùng 3./ Thaùi ñoä : Bieát nhaän xeùt ñeà baøi vaän duïng ñuùng , chính xaùc caùc tính chaát . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa , baûng phuï III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ OÅn ñònh : - Lôùp tröôûng baùo caùo só soá 2./ Kieåm tra baøi cuû : - Theá naøo laø taäp hôïp con cuûa moät taäp hôïp ? - Cho taäp hôïp A caùc soá töï nhieân lôùn hôn 0 nhöng khoâng vöôït quaù 5 vaø taäp hôïp B caùc soá thuoäc N* nhoû hôn 4 Haõy vieát taäp hôïp A , B vaø cho bieát quan heä giöõa hai taäp hôïp aáy . 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Duøng baûng con - Tính chu vi moät saân hình chöõ nhaät coù chieàu daøi baèng 32m vaø chieàu roäng baèng 25m . - Qua baøi taäp treân giôùi thieäu pheùp coäng vaø pheùp nhaân - Chu vi hình chöõ nhaät laø : (32 + 25) . 2 - Cuûng coá : - Hoïc sinh laøm baøi taäp ?1 vaø ?2 - Tìm soá töï nhieân x bieát 5 . (x + 6) = 7 I.- Toång vaø tích hai soá töï nhieân ( Xem SGK trang 15) 4 Chuù yù : Neáu A . B = 0 thì A = 0 hay B = 0 - Hoïc sinh laøm baøi taäp taïi lôùp - Pheùp coäng soá töï nhieân coù nhöõng tính chaát gì ? - Phaùt bieåu tính chaát ñoù ? - Pheùp nhaân soá töï nhieân coù nhöõng tính chaát gì ? - Phaùt bieåu tính chaát ñoù ? - Tính chaát naøo lieân quan ñeán caû hai pheùp tính coäng vaø nhaân ? Phaùt bieåu tính chaát ñoù ? 4./ Cuûng coá : Baøi taäp 26 ; 27 5./ Daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 28 ; 29 ; 30 - Cuûng coá : Hoïc sinh laø baøi taäp ?3 a) 46 + 17 + 54 = (46 + 54) + 17 = 100 + 17 = 117 b) 4 . 37 . 25 = (4 . 25) . 37 = 100 . 37 = 3700 c) 87 . 36 + 87 . 64 = 87 . (36 + 64) = 87 . 100 = 8700 II.-Tính chaát cuûa pheùp coäng vaø pheùp nhaân soá töï nhieân Phaân phoái cuûa pheùp nhaân vôùi pheùp coäng Nhaân vôùi soá 1 Coäng vôùi soá 0 Keát hôïp Giao hoaùn Pheùp tính Tính chaát a . (b + c) = a . b + a . c a + 0 = 0 + a = a (a + b) + c = a + (b + c) a + b = b + a Coäng a . 1 = 1 . a = a (a . b) . c = a . (b . c) a . b = b . a Nhaân Tieát 7 LUYEÄN TAÄP 1 I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Naém vöõng caùc tính chaát cuûa pheùp coäng vaø pheùp nhaân . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Vaän duïng moät caùch hôïp lyù caùc tính chaát ñoù ñeå giaûi toaùn nhanh choùng 3./ Thaùi ñoä : Bieát nhaän xeùt ñeà baøi vaän duïng ñuùng , chính xaùc caùc tính chaát . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Kieåm tra baøi taäp 30 : Tìm soá töï nhieân x , bieát : a) (x – 34) . 15 = 0 b) 18 . (x – 16) = 18 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoaït ñoäng theo nhoùm - Nhaän xeùt ñeà baøi cho nhöõng soá haïng coäng ñöôïc soá troøn ® aùp duïng tính chaát gì cuûa pheùp coäng ? - Trong toång - Nhaän xeùt toång cuûa daõy n soá haïng töï nhieân lieân tieáp khaùc ta cuõng duøng tính chaát giao hoaùn vaø keát hôïp ñeå thöïc hieän nhö baøi naøy - Aùp duïng tính chaát giao hoaùn vaø keát hôïp cuûa pheùp coäng - Hoïc sinh thöïc hieän baøi giaûi treân baûng con + Baøi taäp 31 /17 : Tính nhanh a) 135 + 360 + 65 + 40 = (135 + 65) + (360 + 40) = 200 + 400 = 600 463 + 318 + 137 + 22 = (463 + 137) + (318 + 22) = 600 + 340 = 940 c) 20 + 21 + 22 + . . . + 29 + 30 = (20 + 30) + . . . +(24 + 26) + 25 = 50 + 50 + 50 + 50 +50 + 25 = 275 - Nhaän xeùt höôùng daãn ñeå thöïc haønh - Hoïc sinh xem kyõ höôùng daãn vaø cho bieát caùch thöïc hieän baøi toaùn naøy . - Gv cuûng coá : Taùc duïng cuûa tính chaát keát hôïp giuùp ta giaûi nhanh ñöôïc moät soá baøi taäp . - GV höôùng daãn söû duïng maùy tính boû tuùi - Nhaän xeùt : Trong toång coù moät soá haïng gaàn troøn traêm hoaëc troøn nghìn … - Thöïc hieän : Taùch soá haïng thöù hai thaønh toång sao cho coù theå keát hôïp vôùi soá haïng thöù nhaát ñöôïc soá troøn roài duøng tính chaát keát hôïp ñeå tính nhanh keát quaû - Hoïc sinh söû duïng maùy tính boû tuùi thöïc hieän caùc baøi taäp ghi keát quaû vaøo baûng con + Baøi taäp 32 / 17 : 996 + 45 = 996 + (4 + 41) = (996 + 4) + 41 = 1000 + 41 = 1041 b) 37 + 198 = (35 + 2) + 198 = 35 + (2 + 198) = 35 + 200 = 235 + Baøi taäp 33 / 17 : 1 , 1 , 2 , 3 , 5 , 8 , 13 , 21 , 34 , 55 + Baøi taäp 34 /17 : 1364 + 4578 = 5942 6453 + 1469 = 7922 5421 + 1469 = 6890 3124 + 1469 = 4593 1534 + 217 + 217 + 217 = 2185 4./ Cuûng coá : Tính giaù trò bieåu thöùc : A = 1 + 3 + 5 +. . . + 95 + 97 + 99 - Neáu bieát söû duïng caùc tính chaát giao hoaùn vaø keát hôïp cuûa pheùp coäng vaø pheùp nhaân thì giuùp ta giaûi ñöôïc baøi toaùn  moät caùch nhanh choùng 5./ Höôùng daãn daën doø : Hoïc kyõ caùc tính chaát cuûa pheùp nhaân (ñaëc bieät laø tính chaát phaân phoái cuûa pheùp nhaân ñoái vôùi pheùp coäng) Laøm baøi taäp 43 ; 44 ; 45 ; 46 Saùch Baøi taäp trang 8. Tieát 8 LUYEÄN TAÄP 2 I.- Muïc tieâu : 1./ Kyõ naêng cô baûn : AÙp duïng thaønh thaïo caùc tính chaát cuûa pheùp coäng vaø pheùp nhaân ñeå giaûi ñöôïc caùc baøi taäp tính nhaåm , tính nhanh . Vaän duïng hôïp lyù caùc tính chaát cuûa pheùp coäng ,pheùp nhaân vaøo giaûi toaùn . 2./ Kieán thöùc cô baûn : Hoïc sinh naém vöõng kieán thöùc veà caùc tính chaát cuûa pheùp coäng vaø pheùp nhaân . 3./ Thaùi ñoä : Nhaän xeùt ñöôïc caùc daïng cuûa baøi taäp ñeå aùp duïng chính xaùc caùc tính chaát ,Laøm baøi caån thaän , chính xaùc . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : - Tính nhanh : A = 26 + 27 + 28 + 29 + 30 + 31 + 32 + 33 Neâu caùc tính chaát cuûa pheùp nhaân Phaùt bieåu caùc tính chaát aáy va ø vieát coâng thöùc toång quaùt 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Cho hoïc sinh nhaän xeùt bieát phaûi aùp duïng tính chaát gì ñeå giaûi - Nhaän xeùt : (3 . 5 = 15; 3 . 4 = 12 ; 2 . 6 = 12 ) - Em ñaõ aùp duïng tính chaát gì - Hoïc sinh tính chaát keát hôïp - Hoïc sinh leân baûng giaûi LUYEÄN TAÄP - Baøi taäp 35 / 19 : 15 . 2 . 6 = 15 . 12 5 . 3 . 12 = 15 . 12 15 . 3 . 4 = 15 . 12 15 . 2 . 6 = 5 . 3 . 12 = 15 . 3 . 4 4 . 4 . 9 = 16 . 9 8 . 2 . 9 = 16 . 9 8 . 18 = 8. 2 . 9 = 16 . 9 4 . 4 . 9 = 8 . 2 . 9 = 8 . 18 - Thöïc hieän baøi laøm vaøo baûng con vaø trình baøy caùch laøm - Thöïc hieän baøi laøm vaøo baûng con vaø trình baøy caùch laøm - Ta ñaõ bieát 5 . 2 = 10 25 . 4 = 100 125 . 8 = 1000 - Treân cô sôû ñoù phaân tích caùc soá sao cho ñöôïc tích cuûa chuùng troøn traêm , troøn chuïc hay troøn nghìn - GV höôùng daãn söû duïng maùy tính boû tuùi - Hoïc sinh duøng baûng con thöïc hieän - Hoïc sinh khaùc coù theå chaát vaán baïn trình baøy caùch laøm cuûa mình (döïa treân cô sôû naøo ?) - Hoïc sinh duøng baûng con thöïc hieän - Hoïc sinh khaùc coù theå chaát vaán baïn trình baøy caùch laøm cuûa mình (döïa treân cô sôû naøo ?) - Hoïc sinh duøng maùy tính boû tuùi -hoïc sinh coù theå duøng maùy tính boû tuùi tính vaø nhaän xeùt cho keát luaän - Baøi taäp 36 / 19 a) 15 . 4 = 15 . (2 . 2) = (15 . 2) . 2 = 30 . 2 = 60 25 . 12 = 25 . (4 . 3) = (25 .4) .3 = 100 . 3 = 300 125 . 16 = 125 . (8 . 2) = (125 . 8) . 2 = 1000 . 2 = 2000 b) 25 . 12 = 25 . (10 + 2) = 25 . 10 + 25 . 2 = 250 + 50 = 300 34 . 11 = 34 . (10 + 1) = 34 . 10 + 34 . 1 = 340 + 34 = 374 - Baøi taäp 37 / 20 16 . 19 = 16 . ( 20 – 1) = 16 . 20 – 16 . 1 = 320 – 16 = 304 46 . 99 = 46 . (100 – 1) = 46 . 100 – 46 . 1 = 4600 – 46 = 4554 35 . 98 = 35 . (100 – 2) = 35 . 100 – 35 . 2 = 3500 – 70 = 3430 - Baøi taäp 38 / 20 375 . 376 = 141 000 624 . 625 = 390 000 13 . 81 . 215 = 226 395 - Baøi taäp 39 / 20 142 857 . 2 = 285 714 142 857 . 3 = 428 571 142 857 . 4 = 571 428 142 857 . 5 = 714 285 142 857 . 6 = 857 142 Soá 142 857 nhaân vôùi 2 ; 3 ; 4 ; 5 ; 6 ñeàu ñöôïc tích laø saùu chöõ soá aáy vieät theo thöù töï khaùc . - Baøi taäp 40 / 20 Bình Ngoâ ñaïi caùo ra ñôøi naêm : 1428 4./ Cuûng coá : Tính nhanh : 2 . 31 . 12 + 4 . 6 . 42 + 8 . 27 . 3 = 31 . 24 + 24 . 42 + 24 . 27 = 24 . (31 + 42 + 27) = 24 . 100 = 2400 5./ Daën doø : Veà nhaø laøm theâm caùc baøi taäp trong Saùch baøi taäp töø baøi 47 ñeán baøi 61 Tieát 9 §§ 6 . PHEÙP TRÖØ VAØ PHEÙP CHIA Pheùp coäng vaø pheùp nhaân luoân thöïc thöïc hieän ñöôïc Trong taäp hôïp soá töï nhieân . Coøn pheùp tröø vaø pheùp chia ? I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh hieåu ñöôïc khi naøo keát quaû cuûa moät pheùp tröø laø moät soá töï nhieân , keát quaû cuûa moät pheùp chia laø moät soá töï nhieân . Hoïc sinh naém ñöôïc quan heä giöõa caùc soá trong pheùp tröø , pheùp chia heát , pheùp chia coù dö . Reøn luyeän cho hoïc sinh vaän duïng kieán thöùc veà pheùp tröø vaø pheùp chia ñeå giaûi moät vaøi baøi toaùn thöïc teá. 1./ Kieán thöùc cô baûn : Pheùp tröø vaø pheùp chia 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh vaän duïng kieán thöùc veà pheùp tröø vaø pheùp chia ñeå giaûi moät vaøi baøi toaùn thöïc teá. 3./ Thaùi ñoä : Nhaän bieát söï lieân heä giöõa caùc pheùp toaùn. II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ OÅn ñònh lôùp : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá 2 ./ Kieåm tra baøi cuû : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Ñaët vaán ñeà xaùc ñònh soá tröø phaûi nhoû hôn soá bò tröø - Tìm x bieát : 2 + x = 5 x = 3 (vì 2 + 3 = 5) - GV giôùi thieäu pheùp tröø - Tìm x bieát : 6 + x = 5 - Khoâng coù soá töï nhieân naøo maø coäng vôùi 6 ñeå ñöôïc 5 , vaäy ta coù nhaän xeùt gì - Hoïc sinh traû lôøi vì sao ? - Hoïc sinh ñoïc pheùp tröø hai soá töï nhieân - Hoïc sinh tìm x sao cho 6 + x = 5 ( Khoâng coù soá töï nhieân naøo maø coäng vôùi 6 ñeå ñöôïc 5 ) I.- Pheùp tröø hai soá töï nhieân : Ngöôøi ta duøng daáu “ – “ ñeå chæ pheùp tröø a – b = c (Soá bò tröø) – (Soá tröø) = (Hieäu) Cho hai soá töï nhieân a vaø b neáu coù soá töï nhieân x sao cho b + x = a thì ta coù pheùp tröø a – b = x ( a > b ) 4 Chuù yù : Soá bò tröø phaûi lôùn hôn soá tröø - Hoïc sinh laøm treân baûng con - Ñaët buùt ôû ñieåm 0 , di chuyeån treân tia soá 5 ñôn vò theo chieàu muõi teân , roài di chuyeån theo chieàu ngöôïc laïi 2 ñôn vò , khi ñoù buùt seõ chæ ñieåm 3 . - Coøn 4 – 5 khoâng thöïc hieän ñöôïc : Khi di chuyeån buùt töø ñieåm 4 theo chieàu ngöôïc laïi 5 ñôn vò , buùt seõ vöôït ra ngoaøi tia soá . - GV cuûng coá ñieàu kieän ñeå coù hieäu a – b laø a ³ b - Xeùt xem coù soá töï nhieân x naøo maø 3 . x = 12 hay khoâng ? GV giôùi thieäu pheùp chia heát - Tìm x ñeå 3 . x = 14 ? - Vaäy khi thöïc hieän pheùp chia 14 cho 3 thì ñöôïc thöông laø 4 coøn dö 2 - GV giôùi thieäu pheùp chia coù dö 4./ Cuûng coá : Cuûng coá töøng phaàn 5./ Daên doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp  43 , 44 , 45 , 46 trang 23 vaø 24 - Hoïc sinh theo doõi Gv di chuyeån buùt treân tia soá - Hoïc sinh leân baûng thöïc hieän - Cuûng coá : Laøm baøi taäp ?1 - Hoïc sinh traû lôøi x = 4  vì 3 . 4 = 12 hay 12 : 3 - Hoïc sinh traû lôøi khoâng tìm ñöôïc soá töï nhieân x ñeå 3 . x = 14 - Cuûng coá baøi taäp ? 2 vaø ? 3 - Cuûng coá : toång quaùt vaø laøm baøi taäp 41 , 42 trang 22 vaø 23 Ta coù theå tìm hieäu nhôø tia soá : Ví duï : 5 – 2 5 0 1 2 3 4 5 3 Ví duï : 4 – 5 4 0 1 2 3 4 II.- Pheùp chia heát vaø pheùp chia coù dö Cho hai soá töï nhieân a vaø b , trong ñoù a ¹ 0 neáu coù soá töï nhieân x sao cho b . x = a thì ta noùi a chia heát cho b vaø ta coù pheùp chia heát a : b = x a : b = x (soá bò chia) : (soá chia) = (thöông) Ví duï : 12 : 3 = 4 (vì 4 . 3 = 12) Trong pheùp chia 14 : 3 goïi laø pheùp chia coù dö vì khoâng coù soá töï nhieân naøo nhaân vôùi 3 ñeå ñöôïc 14 14 : 3 = 4 (dö 2) 14 = 3 . 4 + 2 + Cho hai soá töï nhieân a vaø b trong ñoù b ¹ 0 , ta luoân tìm ñöôïc hai soá töï nhieân q vaø r duy nhaát sao cho : a = b . q + r trong ñoù 0 £ r < b Neáu r = 0 thì ta coù pheùp chia heát Neáu r ¹ 0 thì ta coù pheùp chia coù dö Tieát 10 & 11 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Pheùp tröø vaø pheùp chia 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh vaän duïng kieán thöùc veà pheùp tröø vaø pheùp chia ñeå reøn luyeän kyû naêng giaûi toaùn bieát tìm x trong moät bieåu thöùc , söû duïng thaønh thaïo maùy tính boû tuùi trong tröôøng hôïp thöïc hieän caùc pheùp tính ñôn giaûn . 3./ Thaùi ñoä : Nhaän bieát söï lieân heä giöõa caùc pheùp toaùn. II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : (Tieát 10) 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Kieåm tra baøi taäp 44 SGK trang 24 GV cuûng coá cho ñieåm - Hoïc sinh 1 laøm caùc baøi 44 a) , 44 c) , 44 e) - Hoïc sinh 2 laøm caùc baøi 44 b) , 44 d) , 44 g) 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoaït ñoäng theo nhoùm - Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi caùch tìm moät soá haïng chöa bieát trong moät toång , soá bò tröø , soá tröø trong hieäu . - Trong moãi caâu GV söõa sai (neáu coù) cuûng coá laïi sau khi hoïc sinh trình baøy caùch giaûi . - Hoïc sinh laàn löôït leân baûng giaûi vaø trình baøy caùch giaûi cuûa mình . + Baøi taäp 47 / 24 Tìm x (x – 35) – 120 = 0 x – 35 = 0 + 120 = 120 x = 120 + 35 = 155 b) 124 + (118 – x) = 217 118 – x = 217 – 124 = 93 x = 118 – 93 = 25 c ) 156 – (x + 61) = 82 x + 61 = 156 – 82 = 74 x = 74 – 61 = 13 - Hoaït ñoäng theo nhoùm - GV cuûng coá laïi nhaän xeùt cuûa hoïc sinh cho caû lôùp vaø nhaéc laïi vieäc quan saùt kyõ moät ñeà baøi toaùn ñeå bieát aùp duïng caùch giaûi chính xaùc , nhanh , goïn - GV quan saùt nhaän ñònh keát quaû - GV cho hoïc sinh neâu nhaän xeùt vaø ñieàn soá thích hôïp - Hoïc sinh laøm theo nhoùm treân baûng con sau khi ñoïc kyõ ví duï - Hoïc sinh nhoùm khaùc chaát vaán baïn cho bieát nhaän xeùt khi giaûi quyeát baøi toaùn theo höôùng naøy . - Hoïc sinh söû duïng maùy tính boû tuùi vaø ghi keát quaû vaøo baûng con + Baøi taäp 48 /24 Tính nhaåm : 35 + 98 = (35 – 2) + (98 + 2) = 33 + 100 = 133 46 + 29 = (46 – 1) + (29 + 1) = 45 + 30 = 75 + Baøi taäp 49 /24 321 – 96 = (321 + 4) – (96 + 4) = 325 – 100 = 225 1354 – 997 = (1354 + 3) – (997 + 3) = 1357 – 1000 = 357 + Baøi taäp 50 /24 Ñaùp soá : 168 ; 35 ; 26 ; 17 ; 514 + Baøi taäp 51 /25 4 9 2 3 5 7 8 1 6 4./ Cuûng coá : Ñeå giaûi nhanh choùng vaø chính xaùc moät baøi toaùn caàn phaûi quan saùt vaø nhaän xeùt ñeà baøi kyõ löôõng tröôùc 5./ Höôùng daãn daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp ôû phaàn luyeän taäp 2 trang 25 III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : (Tieát 11) 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Phaùt bieåu veà pheùp chia hai soá töï nhieân (Pheùp chia heát vaø pheùp chia coù dö) Toång quaùt ? 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoaït ñoäng theo nhoùm - GV cuûng coá laïi nhaän xeùt cuûa hoïc sinh cho caû lôùp vaø nhaéc laïi vieäc quan saùt kyõ moät ñeà baøi toaùn ñeå bieát aùp duïng caùch giaûi chính xaùc , nhanh , goïn - Hoïc sinh laøm theo nhoùm treân baûng con sau khi ñoïc kyõ ví duï - Hoïc sinh nhoùm khaùc chaát vaán baïn cho bieát nhaän xeùt khi giaûi quyeát baøi toaùn theo höôùng naøy . - Hoïc sinh söõa sai (neáu coù) + Baøi taäp 52 /25 Tính nhaåm : 14 . 50 = (14 : 2) . (50 . 2) = 7 . 100 = 700 16 . 25 = (16 : 4) . ( 25 . 4) = 4 . 100 = 400 b) 2100 : 50 = (2100 . 2) : (50 . 2) = 4200 : 100 = 42 1400 : 25 = (1400 . 4) : (25 . 4) = 5600 : 100 = 56 c) 132 : 12 = (120 + 12) : 12 = 120 : 12 + 12 : 12 = 10 + 1 = 11 96 : 8 = (80 + 16) : 8 = 80 : 8 + 16 : 8 = 10 + 2 = 12 + Baøi taäp 53 /25 a) 21000 chia cho 2000 ñöôïc 10 coøn dö. Vaäy Taâm mua ñöôïc nhieàu nhaát 10 vôû loaïi I - GV quan saùt nhaän ñònh keát quaû - Hoïc sinh giaûi thích roõ vì sao caàn 11 toa ñeå chôû heát soá khaùch . - Hoïc sinh söû duïng maùy tính boû tuùi vaø ghi keát quaû vaøo baûng con b) Neáu mua vôû loaïi II thì Taâm seõ mua ñöôïc 21 000 : 1500 = 14 (vôû) + Baøi taäp 54 /25 Soá ngöôøi ôû moãi toa : 8 . 12 = 96 (ngöôøi) 1000 chia cho 96 ñöôïc 10 ,coøn dö . Vaäy Caàn ít nhaát 11 toa môùi chôû heát soá khaùch + Baøi taäp 55 /25 48 km/g ; 45m 4./ Cuûng coá : Trong pheùp chia heát : Neáu moät soá töï nhieân a chia heát cho soá töï nhieân b ¹ 0 thì tích a nhaân vôùi baát kyø soá töï nhieân naøo cuõng chia heát cho b Ví duï: 12 chia heát cho 6 thì 12 . 8 = 96 cuõng chia heát cho 6 5./ Höôùng daãn daën doø : Veà nhaø xem kyõ laïi baøi ñaõ hoïc vaø xem tröôùc baøi Luõy thöøa vôùi soá muõ töï nhieân Tieát 12 §§ 7 . LUÕY THÖØA VÔÙI SOÁ MUÕ TÖÏ NHIEÂN NHAÂN HAI LUÕY THÖØA CUØNG CÔ SOÁ a + a + a + a = a . 4 coøn a . a . a . a = ? I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa luõy thöøa , phaân bieät ñöôïc cô soá vaø soá muõ , naém ñöôïc coâng thöùc nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá . Hoïc sinh bieát vieát goïn moät tích coù nhieàu thöøa soá baèng nhau baèng caùch duøng luõy thöøa , bieát tính giaù trò cuûa caùc luõy thöøa , bieát nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá . Hoïc sinh thaáy ñöôïc lôïi ích cuûa caùch vieát goïn baèng luõy thöøa . 1./ Kieán thöùc cô baûn : Ñònh nghóa luõy thöøa , nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá 2./ Kyõ naêng cô baûn : Reøn luyeän kyõ naêng vieát goïn tích caùc thöøa soá baèng nhau , tính giaù trò moät luõy thöøa , nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá . 3./ Thaùi ñoä : Tính caån thaän khi tính giaù trò moät luõy thöøa ,tính chính xaùc khi laøm baøi khoâng nhaàm laãn giöõa luõy thöøa vaø tính nhaân II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa , baûng phuï III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp . 2./ Kieåm tra baøi cuû : 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Ñaët vaán ñeà : Trong pheùp coäng nhieàu soá haïng baèng nhau ta coù theå vieát goïn thaønh pheùp nhaân Ví duï : 3 + 3 + 3 + 3 = 3 . 4 Vaäy khi nhaân nhieàu thöøa soá baèng nhau chaúng haïn nhö 3 . 3 . 3 . 3 ta coù theå vieát goïn? 3 + 3 + 3 + 3 = 3 . 4 I.- Luõy thöøa vôùi soá muõ töï nhieân : Ngöôøi ta vieát goïn 3 . 3 . 3 . 3 = 34 ; a . a . a = a3 Ta goïi 34 ; a3 laø moät luõy thöøa * Luõy thöøa baäc n cuûa a laø tích cuûa n thöøa soá baèng nhau ,moãi thöøa soá baèng a : an = (a ¹ 0) - Giôùi thieäu luõy thöøa ,cô soá , soá muõ  Cô soá an Soá muõ Luõy thöøa - Giôùi thieäu caùch ñoïc - GV nhaán maïnh : Trong moät luõy thöøa vôùi soá muõ töï nhieân (¹ 0) Cô soá cho bieát giaù trò cuûa moãi thöøa soá baèng nhau . Soá muõ cho bieát soá löôïng caùc thöøa soá baèng nhau . - Cuûng coá : Tính nhaåm 92 ; 112 ; 33 ; 43 + Vieát tích 23 . 22 ; a4 . a3 cho hoïc sinh tính vaø nhaän xeùt veà lieân heä cuûa hai luõy thöøa + Cho hoïc sinh döï ñoaùn daïng toång quaùt : am . an = ? + GV nhaán maïnh : - Giöõ nguyeân cô soá - Coäng (chöù khoâng nhaân) caùc soá muõ - Cuûng coá : hoïc sinh laøm ?1 Luõy thöøa Cô soá Soá muõ Giaù trò 72 23 34 7 2 3 2 3 4 49 8 81 - Cuûng coá : Laøm baøi taäp 56 Tính 22 ; 23 ; 24 ; 25 ; 32 ; 33 ; 34… Giôùi thieäu baûng - Cuûng coá : Laøm ?2 a : goïi laø cô soá ; n goïi laø soá muõ 4 Chuù yù : + a2 coøn ñöôïc goïi laø a bình phöông (hay bình phöông cuûa a) + a3 coøn ñöôïc goïi laø a laäp phöông (hay laäp phöông cuûa a) Quy öôùc : a1 = a II.- Nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá Ví duï : 23 . 22 = (2 . 2 . 2) . (2 . 2) = 25 a4 . a3 = a . a . a . a . a . a . a = a7 Toång quaùt : am . an = am + n 4 Chuù yù : Khi nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá , ta giöõ nguyeân cô soá vaø coäng caùc soá muõ . 4./ Cuûng coá : Baøi taäp 57 a ; 60 a Tìm soá töï nhieân a ,bieát a2 = 35 ; a3 = 27 5./ Höôùng daãn daën doø : Baøi taäp 57 ; 58 ; 59 ; 60 b,c Tieát 13 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Ñònh nghóa luõy thöøa , nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá vaø quy öôùc a1 = a . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Reøn luyeän kyõ naêng vieát goïn tích caùc thöøa soá baèng nhau , tính giaù trò moät luõy thöøa , nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá . 3./ Thaùi ñoä : Tính caån thaän khi tính giaù trò moät luõy thöøa ,tính chính xaùc khi laøm baøi khoâng nhaàm laãn giöõa luõy thöøa vaø tính nhaân II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Hoïc sinh laøm baøi taäp veà nhaø 57 b , c , d ; 60 b , c Tìm x bieát : x2 = 81 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoaït ñoäng theo nhoùm - Nhaéc laïi luõy thöøa cuûa moät soá - Cuûng coá : Vieát 20 trieäu döôùi daïng luõy thöøa . 20 trieäu = 2 . 10 trieäu = 2 . 107 - Hoïc sinh laøm vaø giaûi thích caùch laøm - Hoïc sinh cho nhaän xeùt veà söï lieân heä giöõa soá muõ cuûa luõy thöøa vaø soá chöõ soá 0 + Baøi taäp 61 / 28 8 = 23 ; 16 = 42 = 24 ; 27 = 33 64 = 82 = 26 = 43 ; 81 = 92 = 34 100 = 102 + Baøi taäp 62 / 28 a) 102 = 100 103 = 1 000 104 = 10 000 105 = 100 000 106 = 1 000 000 b) 1 000 = 103 ; 1 000 000 = 106 1 tæ = 109 = 1012 - Laøm baøi treân baûng con - Nhaéc laïi coâng thöùc nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá - Chuù yù : a = a1 - Ñeå so saùnh hai luõy thöøa khaùc cô soá ta phaûi tính giaù trò cuûa chuùng roài so saùnh - Hoïc sinh : am . an = am+n - Hoïc sinh thöïc hieän baøi taäp treân baûng con - Hoïc sinh laøm vaø giaûi thích caùch laøm - Hoïc sinh giaûi thích keát quaû + Baøi taäp 63 / 28 Caâu Ñuùng Sai a) 23 . 22 = 26 x b) 23 . 22 = 25 x c) 54 . 5 = 54 x + Baøi taäp 64 / 29 23 . 22 . 24 = 29 102 . 103 . 105 = 1010 x . x5 = x6 a3 . a2 . a5 = a10 + Baøi taäp 65 / 29 a) 23 = 8 ; 32 = 9 23 < 32 b) 24 = 16 ; 42 = 16 24 = 42 c) 25 = 32 ; 52 = 25 25 > 52 d) 210 = 1024 ; 100 210 > 100 + Baøi taäp 66/ 29 112 = 121 ; 1112 = 12 321 Vaäy : 11112 = 1 234 321 4./ Cuûng coá : Nhaéc laïi coâng thöùc nhaân hai luõy thöøa cuøng cô soá Quy öôùc : a1 = a 5./ Höôùng daãn daën doø : Xem baøi Chia hai luõy thöøa cuøng cô soá . Ngaøy soaïn : 06 - 10 - 2006 Tieát 14 §§ 8 . CHIA HAI LUÕY THÖØA CUØNG CÔ SOÁ a10 : a2 = ? I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Hoïc sinh naém ñöôïc coâng thöùc chia hai luõy thöøa cuøng cô soá , quy öôùc a0 = 1 (vôùi a ¹ 0) . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh bieát chia hai luõy thöøa cuøng cô soá . 3./ Thaùi ñoä : Reøn luyeän cho hoïc sinh tính chính xaùc khi vaän duïng caùc quy taéc nhaân vaø chia hai luõy thöøa cuøng cô soá . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1.- OÅn ñònh lôùp : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá 2.- Kieåm tra baøi cuû : Tính : a4 . a3 = ? Tìm x bieát : 54 . x = 57 6 . x = 18 3.- Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoïc sinh laøm baøi taäp theo nhoùm thöïc hieän treân baûng con - Töø kieåm tra GV ñaët vaán ñeà 57 : 54 = ? - Caùc em coù nhaän xeùt gì veà lieân heä giöõa caùc soá muõ cuûa luõy thöøa . - GV gôïi yù hoïc sinh neâu toång quaùt - Nhaán maïnh a ¹ 0 - Coù lieân heä gì giöõa hai caùch giaûi ? - Hoïc sinh nhaän xeùt lieân heä giöõa caùc soá muõ cuûa caùc luõy thöøa ? - Hoïc sinh tính 53 : 53 ( baèng 2 caùch ) 1.- Ví duï : a3 . a4 = a7 Do ñoù a7 : a4 = a3 (= a7 – 4 ) 2.- Toång quaùt : Vôùi m > n ta coù : am : an = am – n ( a ¹ 0 ) Trong tröôøng hôïp m = n ta coù : am : an = am – n = a0 maëc khaùc am : an = am – m = 1 Ví duï : 53 : 53 = 125 : 125 = 1 Ta quy öôùc : a0 = 1 ( a ¹ 0) - Hoïc sinh laøm baøi taäp theo nhoùm - Cuûng coá baøi taäp 67 / 30 SGK - GV cuûng coá baèng baøi taäp ? 2 SGK - Vieát soá 2745 döôùi daïng toång cuûa caùc soá haøng nghìn, haøng traêm … - Cuûng coá baøi taäp ? 3 SGK - Cuûng coá baøi taäp 68 / 30 SGK - Hoïc sinh nhaéc laïi coâng thöùc nhieàu laàn  - Hoïc sinh leân baûng giaûi - Hoïc sinh leân baûng giaûi Toång quaùt : am : an = am – n ( a ¹ 0 ; m ³ n ) 3.- Chuù yù : Moïi soá töï nhieân ñeà vieát ñöôïc döôùi daïng toång caùc luõy thöaø cuûa 10 . Ví duï : 2745 = 2 . 1000 + 7 . 100 + 4 . 10 + 5 = 2 . 103 + 7 . 102 + 4 . 101 + 5 . 100 4.- Cuûng coá : Cuûng coá töøng phaàn nhö treân . 5.- Höôùng daãn ,daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 69 ; 70 ; 71 ; 72 SGK trang 30 vaø 31 Giaûi thích veà soá chính phöông . Tieát 15 §§ 9 . THÖÙ TÖÏ THÖÏC HIEÄN CAÙC PHEÙP TÍNH Khi tính toaùn , caàn chuù yù ñeán thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn: Hoïc sinh naém ñöôïc caùc quy öôùc veà thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính . 2./ Kyõ naêng cô baûn: Hoïc sinh bieát vaän duïng caùc quy öôùc treân ñeå tính ñuùng giaù trò cuûa bieåu thöùc . 3./ Thaùi ñoä : Reøn luyeän cho hoïc sinh tính caån thaän ,chính xaùc trong tính toaùn . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1.- OÅn ñònh lôùp : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá , toå tröôûng baùo caùo tình hình thöïc hieän baøi taäp veà nhaø . 2.- Kieåm tra baøi cuû : - Laøm baøi taäp 69 SGK trang 30 - Laøm baøi taäp 70 SGK trang 30 - Laøm baøi taäp 71 SGK trang 30 3.- Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoïc sinh leân baûng cho ví duï veà bieåu thöùc 5 + 4 – 2 ; 14 + (17 - 3 . 5 ) ; 74 ; 5 ñöôïc goïi laø bieåu thöùc - Hoïc sinh cho bieát taïi sao 5 cuõng ñöôïc coi laø bieåu thöùc 4 Chuù yù : Moãi soá cuõng ñöôïc coi laø laø moät bieåu thöùc Trong bieåu thöùc coù theå coù caùc daáu ngoaëc ñeå chæ thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính - Hoïc sinh cho ví duï veà bieåu thöùc - Hoïc sinh traû lôøi 5 = 5 . 1 hay = 5 + 0 neân moãi soá cuõng ñöôïc coi laø bieåu thöùc - Hoïc sinh giaûi vaø cho bieát thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính I.- Nhaéc laïi veà bieåu thöùc 5 + 4 – 2 ; 14 + (17 - 3 . 5 ) ; 74 laø nhöõng bieåu thöùc II.- Thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính : 1 ./ Bieåu thöùc khoâng coù daáu ngoaëc a) Chæ coù pheùp tính coäng vaø tröø hoaëc nhaân vaø chia :Thöïc hieän : Töø traùi sang phaûi Ví duï : Tính 15 + 8 – 13 = 23 – 13 = 10 - Duøng baûng con - Hoïc sinh nhaéc laïi thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính trong bieåu thöùc khoâng coù daáu ngoaëc , chæ coù pheùp tính coäng vaø tröø hoaëc nhaân vaø chia- Hoïc sinh nhaéc laïi thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính trong bieåu thöùc khoâng coù daáu ngoaëc , coù ñaày ñuû caùc pheùp tính coäng , tröø , nhaân , chia vaø luõy thöøa . - Hoïc sinh nhaéc laïi thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính trong bieåu thöùc coù daáu ngoaëc 4 Chuù yù : trong baøi taäp ?2 caàn phaûi tìm soá bò chia laø ( 6x – 39 ) - Hoïc sinh giaûi Cuûng coá : - Baøi taäp ?1 - Hoïc sinh giaûi ví duï - Baøi taäp ?2 Cuûng coá : - Baøi taäp 73 a) , 73 b) ;  74 a) ; 74 d) Tính 24 : 6 . 5 = 4 . 5 = 20 Coù ñuû caùc pheùp tính : Thöïc hieän : Luõy thöøa ® Nhaân ,Chia ® Coäng tröø Ví duï : Tính : 38 – 12 : 22 + 5 . 3 = 38 – 12 : 4 + 5 . 3 = 38 – 3 + 15 = 35 + 15 = 50 2 ./ Bieåu thöùc coù daáu ngoaëc Thöïc hieän : ( ) ® [ ] ® { } Ví duï : Tính 100 :{2 . [52 – ( 35 – 8 )]} = 100 : { 2 . [ 52 – 27 ] } = 100 : { 2 . 25 } = 100 : 50 = 2 4./ Cuûng coá : - Hoïc sinh nhaéc laïi thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính ñoái vôùi bieåu thöùc khoâng coù daáu ngoaëc vaø bieåu thöùc coù daáu ngoaëc - Cuûng coá töøng phaàn nhö treân 5 ./ Daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 73 c) d) ; 74 b) c) ; 75 ; 76 Saùch GK trang 32 Tieát 16 & 17 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : - Hoïc sinh bieát aùp duïng caùc tính chaát cuûa caùc pheùp tính cuõng nhö caùc quy öùôc veà thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh vaän duïng ñöôïc caùc tính chaát cuõng nhö caùc quy öùôc veà thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính ñeå tính giaù trò cuûa caùc bieåu thöùc moät caùch thaønh thaïo . Bieát tìm x trong moät ñaúng thöùc 3./ Thaùi ñoä : - Bieát nhaän xeùt ñeà baøi ,vaän duïng caùc tính chaát moät caùch chính xaùc , caån thaän khi tính toaùn . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : (Tieát 16) 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Nhaéc laïi thöï töï thöïc hieän caùc pheùp tính trong bieåu thöùc khoâng coù daáu ngaëc vaø trong bieåu thöùc coù daáu ngoaëc Laøm caùc baøi taäp 73 , 74 SGK Hoûi theâm : trong baøi 73 b , 73 c Taïi sao khoâng aùp duïng qui öùôc veà thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính ? Ta ñaõ aùp duïng tính chaát gì ? 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi -Hoïc sinh hoaït ñoäng theo nhoùm - Cho hoïc sinh giaûi baøi taäp theo nhoùm -Trình baøy baøi giaûi treân baûng vaø caùc hoïc sinh khaùc coù theå chaát vaán caùch giaûi ñeå baïn giaûi thích + Baøi taäp 77 / 32 Thöïc hieän caùc pheùp tính : a) 27 . 75 + 25 . 27 – 150 = 27 ( 75 + 25 ) – 150 = 27 . 100 – 150 = 2700 – 150 = 2550 - Hoaït ñoäng theo nhoùm ,toå - GV söõa sai , cuûng coá caùch thöïc hieän caùc pheùp tính - Hoïc sinh giaûi vaø trình baøy caùch giaûi töøng böôùc giaûi thích - Hoïc sinh thöïc hieän baøi giaûi cuûa mình treân baûng con b) 12 : {390 : [500 – (125 + 35 . 7)]} = 12 : {390 : [ 500 – ( 125 + 245)]} = 12 : {390 : [ 500 – 370]} = 12 : {390 : 130} = 12 : 3 = 4 + Baøi taäp 78 / 33 Tính giaù trò bieåu thöùc : 12 000 – (1500 . 2 + 1800 . 3 + 1800 . 2 : 3) = 12 000 – (3000 + 5400 + 1200) = 12 000 – 9600 = 2400 + Baøi taäp 79 / 33 An mua hai buùt bi giaù 1500 ñoàng moät chieác, mua ba quyeån vôû giaù 1800 ñoàng moät quyeån, mua moät quyeån saùch vaø moät goùi phong bì . Bieát soá tieàn mua ba quyeån saùch baèng soá tieàn muahai quyeån vôû ,toång soá tieàn phaûi traû laø 12000 ñoàng . Tính giaù moät goùi phong bì . + Baøi taäp 80 / 33 12 = 1 13 = 12 – 02 22 = 1 + 3 23 = 32 – 12 32 = 1 + 3 + 5 33 = 62 - 32 43 = 102 - 62 (0 + 1)2 = 02 + 12 (1 + 2)2 > 12 + 22 (2 + 3)2 > 22 + 32 4./ Cuûng coá : Cuûng coá töøng phaàn nhö treân 5./ Höôùng daãn daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 104 108 Saùch Baøi taäp trang 15 III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : (Tieát 17) 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Nhaéc laïi thöï töï thöïc hieän caùc pheùp tính trong bieåu thöùc khoâng coù daáu ngaëc vaø trong bieåu thöùc coù daáu ngoaëc 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi -Hoïc sinh hoaït ñoäng theo nhoùm -Trình baøy baøi giaûi treân baûng vaø caùc hoïc sinh khaùc coù theå chaát vaán caùch giaûi ñeå baïn giaûi thích - Cho hoïc sinh giaûi baøi taäp theo nhoùm - Löu yù hoïc sinh coù theå giaûi theo quy öùôc veà thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính - Coù theå giaûi baèng caùch khaùc khoâng ? - So saùnh thôøi löôïng laøm baøi cuûa hai phöông phaùp ñeå tìm phöông phaùp toát nhaát  - Hoïc sinh Toå 1 giaûi  Hoïc sinh Toå 2 giaûi  - Hoïc sinh Toå 3 giaûi - Hoïc sinh Toå 4 giaûi  - Hoïc sinh Toå 5 giaûi Saùch baøi taäp + Baøi taäp 104 / 15 Thöïc hieän caùc pheùp tính : 3 . 52 – 16 : 22 = 3 . 25 – 16 : 4 = 75 – 4 = 71 23 . 17 – 23 .14 = 8 . 17 – 8 . 14 = 8 ( 17 – 14 ) = 8 . 3 = 24 15 . 141 + 59 . 15 = 15 . (141 + 59) = 15 . 200 = 3000 17 . 85 + 15 . 17 – 120 = 17 ( 85 + 15 ) – 120 = 17 . 100 – 120 = 1700 – 120 = 1580 20 – [ 30 – ( 5 – 1 )2 ] = 20 – [ 30 – 42 ] = 20 – [ 30 – 16 ] = 20 – 14 = 6 - Hoïc sinh hoaït ñoäng theo nhoùm - Trình baøy baøi giaûi treân baûng vaø caùc hoïc sinh khaùc coù theå chaát vaán caùch giaûi ñeå baïn giaûi thích - Tìm soá tröø laø 5 . (x – 3) tröôùc ,tieáp theo tìm thöøa soá chöa bieát laø x – 3 cuoái cuøng tìm x laø soá bò tröø . - Thöïc hieän tröôùc pheùp tính 45 : 43 roài tìm soá haïng chöa bieát cuûa toång laø 2.x cuoái cuøng tìm x laø moät thöøa soá chöa bieát - Thöïc hieän tröôùc pheùp tính 23 . 32 roài tìm soá bò tröø laø 2 . x ,cuoái cuøng tìm x laø moät thöøa soá chöa bieát - Thöïc hieän tröôùc pheùp tính 1339 : 13 roài tìm soá tröø laø x – 6 ,cuoái cuøng tìm x laø soá bò tröø chöa bieát - Hoïc sinh khaùc cuûa toå 1- Hoïc sinh khaùc cuûa toå 2 - Hoïc sinh khaùc cuûa toå 3- Hoïc sinh khaùc cuûa toå 4 + Baøi taäp 105 / 15 Tìm soá töï nhieân x bieát : 70 – 5 . (x – 3) = 45 5 . (x – 3) = 70 – 45 5 . (x – 3) = 25 x – 3 = 25 : 5 x – 3 = 5 x = 5 + 3 = 8 10 + 2 . x = 45 : 43 10 + 2 . x = 42 = 16 2 . x = 16 – 10 2 . x = 6 x = 6 : 2 = 3 + Baøi taäp 108 / 15 a) 2 . x – 138 = 23 . 32  2 . x – 138 = 8 . 9 = 72 2 . x = 72 + 138 2 . x = 210 x = 210 : 2 = 105 b) 231 – (x – 6) = 1339 : 13 231 – (x – 6) = 103 x – 6 = 231 – 103 x – 6 = 128 x = 128 + 6 = 134 4./ Cuûng coá : Cuûng coá töøng phaàn 5./ Höôùng daãn daën doø : Veà nhaø oân laïi toaøn boä kieán thöùc ñaõ hoïc troïng taâm laø Taäp hôïp , caùch vieát moät taäp hôïp , taäp hôïp con , thöù töï thöïc hieän caùc pheùp tính coäng ,tröø , nhaân , chia , luõy thöøa , vaø caùc baøi toaùn tìm x ñeå chuaån bò baøi kieåm tra 1 tieát . Tieát 18 KIEÅM TRA 1 TIEÁT I.- Troïng taâm : 1./ Kieán thöùc cô baûn : - Taäp hôïp , caùch vieát taäp hôïp , taäp hôïp con . Thöïc hieän caùc pheùp tính (chuù yù caùc tính chaát cuûa caùc pheùp tính , tính nhanh) coäng , tröø , nhaân , chia , luõy thöøa Tìm x 2./ Kyõ naêng cô baûn : Reøn kyõ naêng aùp duïng ñöôïc caùc tính chaát cuûa caùc pheùp tính ñeå giaûi nhanh , nhaän ra khi naøo coù theå 3./ Thaùi ñoä : Caån thaän ,chính xaùc , trung thöïc II.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . Ñeà Tieát 19 §§ 10 . TÍNH CHAÁT CHIA HEÁT CUÛA MOÄT TOÅNG Coù nhöõng tröôøng hôïp khoâng tính toång hai soá maø vaãn xaùc ñònh ñöôïc toång ñoù coù chia heát hay khoâng chia heát cho moät soá naøo ñoù . I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Hoïc sinh naém ñöôïc caùc tính chaát chia heát cuûa moät toång ,moät hieäu . 2./ Kyõ naêng cô baûn: Hoïc sinh bieát nhaän ra moät toång cuûa hai hay nhieàu soá ,moät hieäu cuûa hai soá coù hay khoâng chia heát cho moät soá maø khoâng caàn tính giaù trò cuûa toång ,cuûa hieäu ñoù ; bieát söû duïng caùc kyù hieäu ! ; ! . 3./ Thaùi ñoä : Reøn luyeän cho hoïc sinh tính chính xaùc khi vaän duïng caùc tính chaát chia heát noùi treân . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Ñaõ thöïc hieän baøi kieåm tra 1 tieát 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Ví duï : Trong pheùp chia 12 : 6 soá dö ? - Giôùi thieäu kyù hieäu !- Ví duï : Trong pheùp chia 14 : 6 soá dö ? - Giôùi thieäu kyù hieäu ! - Hoïc sinh traû lôøi Soá dö laø 0 - Hoïc sinh traû lôøi soá dö laø 2 - Hoïc sinh ñoïc ñònh nghóa I.- Nhaéc laïi veà quan heä chia heát Soá töï nhieân a chia heát cho soá töï nhieân b ¹ 0 neáu coù soá töï nhieân k sao cho a = b . k . Kyù hieäu a chia heát cho b laø : a ! b a khoâng chia heát cho b laø : a ! b - Hoïc sinh duøng baûng con ñeå laøm baøi - Hoïc sinh laøm baøi taäp ?1 - Ruùt ra nhaän xeùt ? - Hoïc sinh tìm ba soá chia heát cho 4 ví duï nhö 12 ; 40 ; 60 - Xeùt xem hieäu 40 – 12 ; 60 – 12 toång 12 + 40 + 60 coù chia heát cho 4 khoâng ? - Laøm ?2 cho hoïc sinh döï ñoaùn  a ! m vaø b ! m Þ ? - Hoïc sinh cho ví duï 4./ Cuûng coá : Cuûng coá töøng phaàn 5./ Daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 83 ; 84 ; 85 ; 86 SGK trang 35 vaø 36 - Hoïc sinh traû lôøi : Neáu hai soá haïng cuûa toång ñeàu chia heát cho 6 thì toång chia heát cho 6 . 40 – 12 = 28 ! 4 60 – 12 = 48 ! 4 - Hoïc sinh keát luaän 12 + 40 + 60 = 112 ! 4 - Hoïc sinh keát luaän - Cuûng coá : Khoâng laøm tính haõy giaûi thích vì sao caùc toång vaø hieäu sau ñeà chi heát cho 11 33 + 22 ; 88 – 55 ; 44 + 66 + 77 - Cuûng coá : Nhaéc laïi tính chaát 1 vaø 2 - Laøm baøi taäp ?3 vaø ?4 II.- Tính chaát 1 Neáu a ! m vaø b ! m thì (a + b) ! m a ! m vaø b ! m Þ (a + b) ! m - Kyù hieäu “ Þ “ ñoïc laø suy ra (hoaëc keùo theo) - Ta coù theå vieát a + b !m hay (a + b) ! m 4 Chuù yù : Tính chaát 1 cuõng ñuùng ñoái vôùi moät hieäu a ! m vaø b ! m Þ (a – b) ! m Tính chaát 1 cuõng ñuùng vôùi moät toång nhieàu soá a ! m ; b ! m vaø c ! m Þ (a + b + c) ! m Neáu taát caû caùc soá haïng cuûa toång ñeàu chia heát cho cuøng moät soá thì toång chia heát cho soá ñoù . a ! m ; b ! m vaø c ! m Þ (a + b + c) ! m III.- Tính chaát 2 : Neáu a ! m vaø b ! m thì (a + b) ! m a ! m vaø b ! m Þ (a + b) ! m 4 Chuù yù : Tính chaát 2 cuõng ñuùng ñoái vôùi moät hieäu a ! m vaø b ! m Þ (a – b) ! m (a>b) Tính chaát 2 cuõng ñuùng vôùi moät toång nhieàu soá trong ñoù chæ coù moät soá haïng khoâng chia heát cho m a ! m ; b ! m vaø c ! m Þ (a + b + c) ! m Neáu chæ coù moät soá haïng cuûa toång khoâng chia heát cho moät soá ,coøncaùc soá haïng khaùc ñeàu chia heát cho soá ñoù thì toång khoâng chia heát cho soá ñoù . a ! m ; b ! m vaø c ! m Þ (a + b + c) ! m Tieát 20 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Tính chaát chia heát cuûa moät toång , moät hieäu 2./ Kyõ naêng cô baûn : Nhaän bieát ñöôïc toång nhieàu soá hay moät hieäu chia heát cho moät soá maø khoâng caàn tính giaù trò cuûa toång hay hieäu ñoù ; bieát söû duïng kyù hieäu M vaø M 3./ Thaùi ñoä : Reøn luyeän tính chính xaùc khi vaän duïng tính chia heát . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa , baûng con III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Phaùt bieåu caùc tính chaát chia heát cuûa moät toång Baøi taäp 85 vaø 86 / 36 SGK 9 coù chia heát cho 3 khoâng ? 2 . 9 ; 3 . 9 ; 4 . 9 …. Coù chia heát cho 3 khoâng ? Vaäy ta coù keát luaän gì veà tính chaát chia heát cuûa moät soá . 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoïc sinh laøm baøi taäp vaøo vôû. - Hoïc sinh laøm baøi taäp vaøo baûng con - Phaùt bieåu laïi tính chaát chia heát cuûa moät toång (tính chaát 1 vaø tính chaát 2 ) - Vieát coâng thöùc toång quaùt cuûa moät soá a chia cho b ñöôïc thöông laø q vaø coù dö laø r (Coù theå cho ví duï cuï theå 16 chia cho 5 ñöôïc thöông laø 3 dö 1 ta coù 16 = 3 . 5 + 1) - Trong baøi taäp 88 neáu goïi q laø thöông cuûa pheùp chia a cho 12 dö 8 thì a = ? - Hoïc sinh traû lôøi vaø thöïc hieän baøi laøm treân baûng . - Hoïc sinh traû lôøi a = b . q + r - a chia cho 12 coù thöông laø q soá dö 8 thì a = 12 . q + 8 + Baøi taäp 87 / 36 : A = 12 + 14 + 16 + x (xÎ N) 12 ! 2 ; 14 ! 2 ; 16 ! 2 Neáu x chia heát cho 2 thì A chia heát cho 2 . Neáu x khoâng chia heát cho 2 thì A khoâng chia heát cho 2 . + Baøi taäp 88 / 36 : Neáu goïi q laø thöông cuûa soá töï nhieân a chia cho 12 dö 8 ta coù : a = 12 . q + 8 - Hoïc sinh duøng baûng con ñeå cho ví duï cuï theå trong baøi taäp 89 - Caên cöù vaøo baøi taäp 87 / 36 ñaõ laøm ôû treân ñeå xaùc ñònh Ñ hay S ôû caâu c) vaø caâu b) - Trong caâu b) vaø c) hoïc sinh cho bieát vì sao ? - Coù theå cho ví duï cuï theå - Hoïc sinh coù theå chaát vaán laãn nhau 12 . q ! 4 8 ! 4 Vaäy : a ! 4 12 . q ! 6 nhöng 8 ! 6 Vaäy : a ! 6 + Baøi taäp 89 / 36 : Caâu Ñ S a) Neáu moãi soá haïng cuûa toång chia heát cho 6 thì toång chia heát cho 6 X b) Neáu moãi soá haïng cuûa toång khoâng chia heát cho 6 thì toång khoâng chia heát cho 6 X c) Neáu toång cuûa hai soá chia heát cho 5 vaø moät trong hai soá ñoù chia heát cho 5 thì soá coøn laïi chia heát cho 5 X d) Neáu hieäu cuûa hai soá chia heát cho 7 vaø moät trong hai soá ñoù chia heát cho 7 thì soá coøn laïi cuõng chia heát cho 7 X + Baøi taäp 90 / 36 : a) Neáu a ! 3 vaø b ! 3 thì toång a + b chia heát cho 6 ; 9 ; 3 b) Neáu a ! 2 vaø b ! 4 thì toång a + b chia heát cho 4 ; 2 ; 6 c) Neáu a ! 6 vaø b ! 9 thì toång a + b chia heát cho 6 ; 3 ; 9 4./ Cuûng coá : 5./ Höôùng daãn daën doø : Veà nhaø xem tröôùc baøi daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 Tieát 21 §§ 11 . DAÁU HIEÄU CHIA HEÁT CHO 2 ; CHO 5 Duøng caùc tính chaát chia heát , Coù theå giaûi thích caùc daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 ? I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh naém vöõng daáu hieäu chia heát cho 2 ,cho 5 vaø hieåu ñöôïc cô sôû lyù luaän cuûa caùc daáu hieäu ñoù . Hoïc sinh bieát vaän duïng caùc daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 ñeå nhanh choùng nhaän ra moät soá , moät toång , moät hieäu coù hay khoâng chia heát cho 2 , cho 5 . Reøn luyeän cho hoïc sinh tính chính xaùc khi phaùt bieåu vaø vaän duïng caùc daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 . 1./ Kieán thöùc cô baûn : Daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 2./ Kyõ naêng cô baûn : Vaän duïng moät caùch linh hoaït cho caùc baøi taäp . 3./ Thaùi ñoä : Reøn tính chính xaùc , caån thaän khi laøm baøi . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Xeùt bieåu thöùc 186 + 42 . Moãi soá haïng coù chia heát cho 6 hay khoâng ? Khoâng laøm pheùp coäng , haõy cho bieát : Toång coù chia heát cho 6 khoâng ? Phaùt bieåu tính chaát töông öùng . Xeùt bieåu thöùc 186 + 42 + 56 . Khoâng laøm pheùp coäng haõy cho bieát : Toång coù chia heát cho 6 khoâng ? Phaùt bieåu tính chaát töông öùng . 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Duøng baûng con - Ñaët vaán ñeà : Vôùi soá 186 ñeå bieát ñöôïc coù chia heát cho 6 khoâng ta phaøi thöïc hieän pheùp chia vaø xeùt soá dö . Tuy nhieân trong nhieàu tröôøng hôïp coù theå khoâng caàn laøm pheùp chia maø vaãn coù theå nhaän bieát moät soá coù hay khoâng chia heát cho moät soá khaùc . - Phaân tích 90 = 9 . 2 . 5 610 = 61 . 2 . 5 - Hoïc sinh nhaän xeùt I .- Nhaän xeùt môû ñaàu : 90 = 9 . 2 . 5 chia heát cho 2, cho 5 610 = 61 . 2 . 5 chia heát cho 2, cho  Nhaän xeùt : Caùc soá coù chöõ soá taän cuøng laø 0 ñeàu chia heát cho 2 vaø chia heát cho 5 - Duøng phaùt vaán , ñaëc vaán ñeà - Hoaït ñoäng töông töï nhö daáu hieäu chia heát cho 2 - Trong caùc soá coù moät chöõ soá , soá naøo chia heát cho 2 - Vieát döôùi daïng toång soá chuïc vaø soá ñôn vò * laø soá coù moät chöõ soá - Neáu thay * = 1 , 3 , 5 , 7 , 9 thì n coù chia heát cho 2 khoâng ? Vaäy ta coù theå keát luaän gì ? - Gv khaúng ñònh laïi chæ coù nhöõng soá taän cuøng laø chöõ soá chaún môùi chia heát cho 2 4 ./ Cuûng coá : - n coù chöõ soá taän cuøng laø : 0 ; 2 ; 4 ; 6 ; 8 Û n ! 2- n coù chöõ soá taän cuøng laø 0 hoaëc 5 Û n ! 5 - Soá naøo vöøa chia heát cho 2 vöøa chia heát cho 5 ? - Baøi taäp 91 ; 92 ; 93 a) ; 93 b) - Hoïc sinh vieát = 430 + * - Nhaän xeùt : 430 !2  muoán cho n ! 2 thì * phaûi chia heát cho 2 - Hoïc sinh keát luaän - Cuûng coá baøi taäp ?1 Cuûng coá baøi taäp ?2 II .- Daáu hieäu chia heát cho 2 : Xeùt soá n = = 430 + * neáu thay * = 2 , 4 , 6 , 8 thì n ! 2 Keát luaän 1 : Soá coù chöõ soá taän cuøng laø soá chaún thì chia heát cho 2 - Neáu thay * = 1 , 3 , 5 , 7 , 9 thì n khoâng chia heát cho 2 Keát luaän 2 : Soá coù chöõ soá taän cuøng laø soá leû thì khoâng chia heát cho 2 . Caùc soá coù chöõ soá taän cuøng laø chöõ soá chaún thì chia heát cho 2 vaø chæ nhöõng soá ñoù môùi chia heát cho 2 . III.- Daáu hieäu chia heát cho 5 : Xeùt soá n = = 430 + * neáu thay * = 0 ; 5 thì n ! 5 Keát luaän 1 : Soá coù chöõ soá taän cuøng laø 0 hoaëc 5 thì chia heát cho 5 - Neáu thay * = 1 , 2 , 3 , 4 , 6 , 7 , 8 ,9 thì n khoâng chia heát cho 5 Keát luaän 2 : Soá coù chöõ soá taän cuøng khaùc 0 vaø 5 thì khoâng chia heát cho 5 . Caùc soá coù chöõ soá taän cuøng laø 0 vaø 5 thì chia heát cho 5 vaø chæ nhöõng soá ñoù môùi chia heát cho 5 . 5./ Höôùng daãn daën doø : Veà nhaø hoïc thuoäc daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 Laøm caùc baøi taäp 93 ; 94 ; 95 trang 38 SGK Tieát 22 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 2./ Kyõ naêng cô baûn : Vaän duïng moät caùch linh hoaït cho caùc baøi taäp . 3./ Thaùi ñoä : Reøn tính chính xaùc , caån thaän khi laøm baøi . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Neâu daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 Laøm baøi taäp 93 Laøm baøi taäp 94 813 = 810 + 3 = q . 5 + 3 (q laø thöông cuûa 810 : 5) Vaäy soá dö cuûa 810 cho 5 laø 3 - Baøi taäp 95 540 ; 542 ; 544 ; 546 ; 548 chia heát cho 2 , 540 ; 545 chia heát cho 5 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoïc sinh laøm theo nhoùm - Soá taän cuøng laø 5 coù chia heát cho 2 khoâng ? Coù chia heát cho 5 khoâng ? - Vaäy ta phaûi thay nhöõng chöõ soá naøo vaøo daáu * ñeà chia heát cho 2 , cho 5 - Nhaéc laïi daáu hieäu chia heát cho 2 vaø cho 5 - Hoïc sinh traû lôøi vaø thöïc hieän treân baûng con - Hoïc sinh thöïc hieän treân baûng con + Baøi taäp 96 / 39 a) taän cuøng laø leû neân duø thay daáu baèng soá naøo thì cuõng khoâng chia heát cho 2 . b) * = {1 ; 2 ; 3 ; . . . ; 9 } + Baøi taäp 97 / 39 Vôùi 3 chöõ soá 4 , 0 , 5 ta coù 450 ; 504 ; 540 chia heát cho 2 405 ; 450 ; 540 chia heát cho 5 - Hoïc sinh laøm theo nhoùm - GV cuûng coá moät soá chia cho 5 dö 3 thì chöõ soá taän cuøng phaûi laø 3 hoaëc 8 nhöng soá ñaõ cho laïi chia heát cho 2 neân chöõ soá taän cuøng phaûi laø soá chaèn vaø coù hai chöõ soá gioáng nhau ,vaäy soá ñoù phaûi laø 88 - maø n ! 5 vaø a , b , c Î {1 , 5 , 8} neân c phaûi laø chöõ soá 5 a , b , c khaùc nhau vaäy n = 1885 - Hoïc sinh thöïc hieän treân baûng con . - Hoïc sinh laøm vaø trình baøy caùch giaûi + Baøi taäp 98 / 39 a) Soá coù chöõ soá taän cuøng baèng 4 thì chia heát cho 2 (Ñ) b) Soá chia heát cho 2 thì coù chöõ soá taän cuøng baèng 4 (S) c) Soá chia heát cho 2 vaø chia heát cho 5 thì coù chöõ soá taän cuøng baèng 0 (Ñ) d) Soá chia heát cho 5 thì coù chöõ soá taän cuøng baèng 5 (S) + Baøi taäp 99 / 39 Soá töï nhieân coù hai chöõ soá gioáng nhau chia heát cho 2 vaø chia cho 5 thì dö 3 Ñoù laø : 88 + Baøi taäp 100 / 39 O toâ ñaàu tieân ra ñôøi naêm 1885 4./ Cuûng coá : Baøi taäp 129 vaø 130 trang 18 Saùch Baøi taäp 5./ Höôùng daãn daën doø : Baøi taäp veà nhaø 130 vaø 131 Saùch baøi taäp trang 18 Höôùng daãn : Baøi 131 Caùc soá chia heát cho 2 laø 2 ,4 ,6 ,8 , . . . ,100 , goàm (100 – 2) : 2 + 1 = 50 soá Caùc soá chia heát cho 5 laø 5 ,10 ,15 ,20 , . . . ,100 , goàm (100 – 5) : 5 + 1 = 20 soá Baøi 132 Neáu n = 2k ( n laø soá chaún) thì n + 6 = 2k + 6 ! 2 Vaäy (n + 3) (n + 6) ! 2 Neáu n = 2k + 1 ( n laø soá leû) thì n +3 = 2k + 1 + 3 = 2k + 4 ! 2 Vaäy (n + 3) (n + 6) ! 2 Tieát 23 §§ 12 . DAÁU HIEÄU CHIA HEÁT CHO 3 ; CHO 9 Daáu hieäu chia heát cho 3 ,cho 9 coù gì khaùc vôùi daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 ? I.- Muïc tieâu : Hoïc sinh naém vöõng daáu hieäu chia heát cho 3 ,cho 9 vaø hieåu ñöôïc cô sôû lyù luaän cuûa caùc daáu hieäu ñoù . Hoïc sinh bieát vaän duïng caùc daáu hieäu chia heát cho 3 , cho 9 ñeå nhanh choùng nhaän ra moät soá coù hay khoâng chia heát cho 3 , cho 9 . Reøn luyeän cho hoïc sinh tính chính xaùc khi phaùt bieåu vaø vaän duïng caùc daáu hieäu chia heát cho 3 , cho 9 . 1./ Kieán thöùc cô baûn : Daáu hieäu chia heát cho 3 , cho 9 2./ Kyõ naêng cô baûn : Vaän duïng moät caùch linh hoaït cho caùc baøi taäp . 3./ Thaùi ñoä : Reøn tính chính xaùc , caån thaän khi laøm baøi . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa , baûng con III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Phaùt bieåu daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 . 2124 ; 5124 coù chia heát cho 2 khoâng ? Phaân tích soá 378 thaønh toång caùc soá haøng traêm , høaøng chuïc , haøng ñôn vò . 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Duøng baûng con - Ñaët vaán ñeà : Xeùt hai soá 2124 vaø 5124 thöïc hieän pheùp chia ñeå kieåm tra xem soá naøo chia heát cho 9 . GV : ta thaáy hai soá ñeàu taän cuøng baèng 124 nhöng 2124 ! 9 coøn 5124 ! 9 nhö theá chöõ soá taän cuøng khoâng lieân quan gì ñeán daáu hieäu chia heát cho 9 ? Vaäy noù lieân quan ñeán yeáu toá naøo ? - Hoïc sinh thöïc hieän - Hoïc sinh thöïc hieän tính chaát phaân phoái I .- Nhaän xeùt môû ñaàu : Xeùt soá 378 378 = 3 . 100 + 7 . 10 + 8 = 3 (99 + 1) + 7 (9 + 1) + 8 = 3 . 99 + 3 . 1 + 7 . 9 + 7 . 1 + 8 = - Hoïc sinh laøm ?1 treân baûng con - Hoïc sinh laøm ?2 treân baûng con + Baát cöù soá töï nhieân naøo cuõng coù theå phaân tích thaønh moät toång goàm moät soá haïng chia heát cho 9 ( chia heát cho 3 ) vaø moät soá haïng laø toång caùc chöõ soá trong soá ñaõ cho . Vaäy ta coù theå keát luaän gì neáu toång caùc chöõ soá cuûa soá ñaõ cho chia heát cho 9 - Soá chia heát cho 9 cuõng chia heát cho 3 neân theo nhaän xeùt môû ñaàu ta coù theå keát luaän gì veà soá chia heát cho 3 ? - Hoïc sinh phaân tích soá 252 vaø 253 - Hoïc sinh keát luaän 1 - Hoïc sinh keát luaän 2 - Keát luaän chung ñeå khaúng ñònh chæ coù nhöõng soá ñoù . - Cuûng coá : Laøm ?1 - Hoïc sinh keát luaän vaø laäp laïi nhieàu laàn - Cuûng coá : Laøm ?2 3 + 7 + 8 = 19 ! 9 Vaäy 378 ! 9 II.- Daáu hieäu chia heát cho 9 Ví duï : 252 = (soá chia heát cho 9) + (2 + 5 + 2) 2 + 5 + 2 = 9 ! 9 Vaäy 252 ! 9 253 = (soá chia heát cho 9) + (2 + 5 + 3) 2 + 5 + 3 = 10 ! 9 Vaäy 253 ! 9 + Keát luaän 1 : Soá coù toång caùc chöõ soá chia heát cho 9 thì chia heát cho 9 . + Keát luaän 2 : Soá coù toång caùc chöõ soá khoâng chia heát cho 9 thì khoâng chia heát cho 9 . Caùc soá coù toång caùc chöõ soá chia heát cho 9 thì chia heát cho 9 vaø chæ nhöõng soá ñoù môùi chia heát cho 9 . III.- Daáu hieäu chia heát cho 3 + Keát luaän 1 : Soá coù toång caùc chöõ soá chia heát cho 3 thì chia heát cho 3 . + Keát luaän 2 : Soá coù toång caùc chöõ soá khoâng chia heát cho 3 thì khoâng chia heát cho 3 . Caùc soá coù toång caùc chöõ soá chia heát cho 3 thì chia heát cho 3 vaø chæ nhöõng soá ñoù môùi chia heát cho 3 . 4./ Cuûng coá : Laøm baøi taäp 102 SGK trang 41 - Daáu hieäu chia heát cho 9 , cho 3 coù gì khaùc vôùi daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 . 5./ Höôùng daãn daën doø : Baøi taäp veà nhaø 101 , 103 , 104 vaø 105 SGK Tieát 24 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Daáu hieäu chia heát cho 3 , cho 9 2./ Kyõ naêng cô baûn : Vaän duïng moät caùch linh hoaït cho caùc baøi taäp . 3./ Thaùi ñoä : Reøn tính chính xaùc , caån thaän khi laøm baøi . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : - Kieåm tra baøi veà nhaø ñeå hoïc sinh söûa 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Laøm baøi taäp taïi lôùp - GV yeâu caàu hoïc sinh caû lôùp ñöa baûng con leân cho GV xem vaø nhaän xeùt . - GV cho hoïc sinh phaân tích caùc caâu ñuùng , sai giaûi thích - Hoïc sinh laøm treân baûng con - Hoïc sinh ñöùng taïi choã ñoïc vaø xaùc ñònh ñuùng , sai giaûi thích . + Baøi taäp 106 / 42 Soá töï nhieân nhoû nhaát coù 5 chöõ soá chia heát cho 3 laø 10 002 Soá töï nhieân nhoû nhaát coù 5 chöõ soá chia heát cho 9 laø 10 008 + Baøi taäp 107 / 42 Caâu Ñuùng Sai a) X b) X c) X d) X - Laøm baøi taäp taïi lôùp - Gv theo doõi cuûng coá - Gv theo doõi cuûng coá - Gv theo doõi cuûng coá - Gv theo doõi cuûng coá - Gv theo doõi cuûng coá 4./ Cuûng coá : cuûng coá töøng phaàn 5./ Daën doø : Hoïc thuoäc caùc daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 5 , cho 3 , cho 9 . - Hoïc sinh leân baûng thöïc hieän - Hoïc sinh leân baûng thöïc hieän - Hoïc sinh leân baûng thöïc hieän - Hoïc sinh leân baûng thöïc hieän - Hoïc sinh leân baûng thöïc hieän - Hoïc sinh leân baûng thöïc hieän + Baøi taäp 108 / 42 1546 coù toång caùc chöõ soá laø 1 + 5 + 4 + 6 = 16 16 : 9 = 1 (dö 7) vaäy 1546 : 9 cuõng dö 7 16 : 3 = 5 (dö 1) vaäy 1546 : 3 cuõng dö 1 1527 coù toång caùc chöõ soá laø 1 + 5 + 2 + 7 = 15 15 : 9 = 1 (dö 6) vaäy 1527 : 9 cuõng dö 6 15 : 3 = 5 (dö 0) vaäy 1527 : 3 cuõng dö 0 2468 coù toång caùc chöõ soá laø 2 + 4 + 6 + 8 = 20 20 : 9 = 2 (dö 2) vaäy 2468 : 9 cuõng dö 2 20 : 3 = 6 (dö 2) vaäy 2468 : 3 cuõng dö 2 1011 coù toång caùc chöõ soá laø 1 + 0 + . . . + 0 = 1 1: 9 = 0 (dö 1) vaäy 1011 : 9 cuõng dö 1 1 : 3 = 0 (dö 1) vaäy 1011 : 3 cuõng dö 1 + Baøi taäp 109 / 42 a 16 213 827 468 m 7 6 8 0 + Baøi taäp 110 / 42 Tieát 25 §§ 13 . ÖÔÙC VAØ BOÄI Theâm nhöõng caùch môùi ñeå dieãn ñaït quan heä a chia heát cho b I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : - Hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa öôùc vaø boäi cuûa moät soá , - Kyù hieäu taäp hôïp caùc öùôc , caùc boäi cuûa moät soá . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh bieát kieåm tra moät soá coù hay khoâng laø öôùc hay laø boäi cuûa moät soá cho tröôùc , Bieát tìm öùôc vaø boäi cuûa moät soá cho tröôùc trong caùc tröôøng hôïp ñôn giaûn . 3./ Thaùi ñoä : - Hoïc sinh bieát xaùc ñònh öôùc vaø boäi trong caùc baøi toaùn thöïc teá ñôn giaûn . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Haõy nhaéc laïi khi naøo thì soá töï nhieân a chia heát cho soá töï nhieân b 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Haõy nhaéc laïi khi naøo thì soá töï nhieân a chia heát cho soá töï nhieân b ? + GV giôùi thieäu öôùc vaø boäi a ! b a laø boäi cuûa b b laø öôùc cuûa a - Traû lôøi : Soá töï nhieân a chia heát cho soá töï nhieân b khi soá dö cuûa pheùp chia baèng 0 - Cuûng coá : Laøm ?1 Soá 18 laø boäi cuûa 3 ,khoâng laø boäi cuûa 4 Soá 4 laø öôùc cuûa 12 ,khoâng laø öôùc cuûa 15 I.- Öôùc vaø Boäi : Neáu coù soá töï nhieân a chia heát cho soá töï nhieân b thì ta noùi a laø boäi cuûa b , coøn b goïi laø öôùc cuûa a . Ví duï : 24 ! 6 neân : 24 laø boäi cuûa 6 vaø 6 laø öôùc cuûa 24 - Hoûi -ñaùp - Nhaän xeùt Keát luaän - GV cho khoaûng 10 hoïc sinh tìm boäi cuûa 7 (moãi hoïc sinh tìm moät boäi cuûa 7) - Ñeå tìm boäi cuûa 7 ta coù theå laøm nhö theá naøo ? - GV neâu nhaän xeùt toång quaùt veà caùch tìm boäi cuûa moät soá töï nhieân khaùc 0 . - GV cho moät hoïc sinh tìm caùc öôùc cuûa 24 ,hoïc sinh khaùc nhaän xeùt boå sung - Ñeå tìm öôùc cuûa 24 ta laøm nhö theá naøo ? - GV neâu toång quaùt caùch tìm öôùc cuûa moät soá - Hoïc sinh tìm caùc boäi cuûa 7 - Hoïc sinh traû lôøi - Hoïc sinh nhaéc laïi vaø laøm ?2 - Hoïc sinh traû lôøi - Hoïc sinh traû lôøi - Hoïc sinh nhaéc laïi vaø laøm ?3 vaø ?4 II.- Caùch tìm öôùc vaø boäi : Ta kyù hieäu taäp hôïp caùc öôùc cuûa a laø Ö(a) , taäp hôïp caùc boäi cuûa a laø B(a) 1 ./ Caùch tìm boäi : Ví duï : Tìm taäp hôïp caùc boäi cuûa 7 B(7) = { 0 ; 7 ; 14 ; 21 ; 28 ; . . . . } Ta coù theå tìm caùc boäi cuûa moät soá baèng caùch nhaân soá ñoù laàn löôït vôùi 0 , 1, 2 , 3 . . . 2 ./ Caùch tìm öôùc : Ví duï : Tìm taäp hôïp caùc öôùc cuûa 24 Ö(24) = {1 ; 2 ; 3 ; 4 ; 6 ; 8 ; 12 ; 24 } Ta coù theå tìm caùc öôùc cuûa a baèng caùch laàn löôït chia a cho caùc soá töï nhieân töø 1 ñeán a ñeå xeùt xem a chia heát cho nhöõng soá naøo ,khi ñoù caùc soá aáy laø öôùc cuûa a . 4./ Cuûng coá : Neâu caùch tìm boäi vaø tìm öôùc cuûa moät soá Soá 1 chæ coù moät ö ôùc laø 1 vaø laø öôùc cuûa baát kyø soá töï nhieân naøo Soá 0 laø boäi cuûa moïi soá töï nhieân khaùc 0 Hoïc sinh lôùp 6A xeáp haøng 4 khoâng leû Tìm soá hoïc sinh cuûa lôùp 6A bieát soá hoïc sinh cuûa lôùp treân 40 vaø khoâng quaù 45 Lôùp 6A coù 48 hoïc sinh ñöôïc chia ñeàu vaøo caùc toå coù bao nhieâu caùch chia toå moãi toå coù bao nhieâu hoïc sinh 5./ Höôùng daãn daën doø : Baøi taäp veà nhaø 111 ñeán 114 SGK trang 44 , 45 . Tieát 26 § § 14 . SOÁ NGUYEÂN TOÁ – HÔÏP SOÁ – BAÛNG SOÁ NGUYEÂN TOÁ Moãi soá trong caùc soá 2 , 3 , 5 , 7 coù bao nhieâu öôùc ? I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa soá nguyeân toá , hôïp soá . Hoïc sinh bieát nhaän ra moät soá laø soá nguyeân toá hay hôïp soá trong caùc tröôøng hôïp ñôn giaûn , thuoäc 10 soá nguyeân toá ñaàu tieân , hieåu caùch laäp baûng soá nguyeân toá 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh bieát vaän duïng hôïp lyù caùc kieán thöùc veà chia heát ñaõ hoïc ñeå nhaän bieát moät hôïp soá . 3./ Thaùi ñoä : Nhaän bieát ñuùng soá naøo laø nguyeân toá ,soá naøo laø hôïp soá . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa , baûng soá töø 1 ñeán 100 III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : - Kieåm tra baøi veà nhaø 113 vaø 114 ñeå hoïc sinh khaùc söûa baøi 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - GV keû baûng vaø cho hoïc sinh tìm Ö(a) leân baûng ghi vaøo - Hoïc sinh tìm Ö(a) vaø nhaän xeùt veà soá öôùc soá trong caùc soá treân I.- Soá nguyeân toá – Hôïp soá : Xeùt baûng sau Soá a 2 3 4 5 6 Ö(a) 1; 2 1; 3 1;2;3 1; 5 1;2;3;6 Ta thaáy caùc soá 2 ; 3 ; 5 chæ coù hai öôùc soá laø 1 vaø chính noù coøn 4 vaø 6 coù nhieàu hôn 2 öôùc soá . - Hoûi – Ñaùp - 8 vaø 9 laø hôïp soá vì 8 ! 2 ; 9 ! 3 - Soá 0 coù laø soá nguyeân toá khoâng ? Coù laø hôïp soá khoâng ? - Soá 1 coù laø soá nguyeân toá khoâng ? Coù laø hôïp soá khoâng ? - Ñoïc caùc soá nguyeân toá nhoû hôn 10 - Döïa vaøo daáu hieäu chia heát cho 2 , cho 3 ,cho 5 . . . duøng phöông phaùp loaïi tröø ta tìm ñöôïc caùc soá nguyeân toá khoâng vöôït quaù 100 - Cuûng coá : Coù soá nguyeân toá naøo chaún khoâng ? - Caùc soá nguyeân toá lôùn hôn 5 chæ coù theå taän cuøng bôõi caùc chöõ soá naøo ? - Tìm hai soá nguyeân toá hôn keùm nhau 2 ñôn vò ? - Tìm hai soá nguyeân toá hôn keùm nhau 1 ñôn vò ? 4./ Cuûng coá : Laøm caùc baøi taäp 115 vaø 116 SGK . 5./ Daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 116 , 117 , 118 SGK - Cuûng coá : Laøm ? trong SGK Hoïc sinh traû lôøi : 8 laø hôïp soá vì noù lôùn hôn 1 ,coù ít nhaát ba öôùc laø 1 ,2 ,8 9 laø hôïp soá vì noù lôùn hôn 1 ,coù ít nhaát ba öôùc soá 1 ,3 ,9 . - Soá 0 khoâng laø soá nguyeân toá ,khoâng laø hôïp soá , vì khoâng thoûa maõn ñònh nghóa soá nguyeân toá , hôïp soá . - Soá 2 - Chöõ soá 1 , 3 , 7 , 9 - 3 vaø 5 ; 5 vaø 7 ; 11 vaø 13 - 2 vaø 3 Ta goïi 2 ; 3 ; 5 laø caùc soá nguyeân toá , caùc soá 4 vaø 6 laø hôïp soá Soá nguyeân toá laø soá töï nhieân lôùn hôn 1 ,chæ coù hai öôùc laø 1 vaø chính noù . Hôïp soá laø soá töï nhieân lôùn hôn 1 coù nhieàu hôn hai öôùc . 4Chuù yù : - a) Soá 0 vaø soá 1 khoâng laø soá nguyeân toá cuõng khoâng laø hôïp soá . - b) Caùc soá nguyeân toá nhoû hôn 10 laø 2 , 3 , 5 , 7 . II.- Laäp baûng caùc soá nguyeân toá nhoû hôn 100 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 Ta ñöôïc 25 soá ngueân toá khoâng vöôït quaù 100 laø : 2 , 3 , 5 , 7 , 11 , 13 , 17 , 19 , 23 , 29 , 31 , 37 , 41 , 43 , 47 , 53 , 59 , 61 , 67 , 71 , 73 , 79 , 83 , 89 , 97 . Soá nguyeân toá nhoû nhaát laø soá 2 , ñoù laø soá nguyeân toá chaún duy nhaát . Tieát 27 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Ñònh nghóa soá nguyeân toá , hôïp soá . Hoïc sinh bieát nhaän ra moät soá laø soá nguyeân toá hay hôïp soá trong caùc tröôøng hôïp ñôn giaûn , thuoäc 10 soá nguyeân toá ñaàu tieân , hieåu caùch laäp baûng soá nguyeân toá 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh bieát vaän duïng hôïp lyù caùc kieán thöùc veà chia heát ñaõ hoïc ñeå nhaän bieát moät hôïp soá . 3./ Thaùi ñoä : Nhaän bieát ñuùng soá naøo laø nguyeân toá ,soá naøo laø hôïp soá . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Kieåm tra baøi taäp veà nhaø 118 SGK trang 47 a) (3 . 4 . 5) ! 3 ; (5 . 7) ! 3 Þ (3 . 4 . 5 + 6 . 7) ! 3 Vaäy 3 . 4 . 5 + 6 . 7 laø hôïp soá b) (7 . 9 . 11 . 13) ! 7 ; (2 . 3 . 4 . 7) ! 7 Þ (7 . 9 . 11 . 13 – 2 . 3 . 4 . 7) ! 7 Vaäy 7 . 9 . 11 . 13 – 2 . 3 . 4 . 7 laø hôïp soá Moãi soá haïng cuûa toång laø soá leû neân toång laø soá chaún . Toång laø soá chaún vaø lôùn hôn 2 neân laø hôïp soá . Toång coù chöõ soá taän cuøng laø 5 vaø lôùn hôn 5 neân laø hôïp soá . 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Laøm baøi taäp taïi lôùp - Caùc soá nguyeân toá lôùn hôn 5 coù caùc chöõ soá taän cuøng laø nhöõng chöõ soá naøo ? - Hoïc sinh traû lôøi Caùc soá nguyeân toá lôùn hôn 5 coù caùc chöõ soá taän cuøng laø nhöõng chöõ soá 1 , 3 , 7 , 9 - Hoïc sinh thöïc hieän + Baøi taäp 120 / 47 53 , 59 laø soá nguyeân toá Vaäy * = 3 vaø 9 97 laø soá nguyeân toá Vaäy * = 7 - Laøm taïi lôùp - Laàn löôït thay k baèng nhöõng soá töï nhieân vaø xeùt tích 3.k ñeå tìm giaù trò cuûa k . 4./ Cuûng coá : - 2 vaø 3 laø caëp soá töï nhieân lieân tieáp duy nhaát ñeàu laø soá nguyeân toá - 3 , 5 , 7 laø ba soá leû lieân tieáp duy nhaát ñeàu laø soá nguyeân toá . 5./ Höôùng daãn daën doø : Laøm theâm caùc baøi taäp 154 ñeán 158 Saùch Baøi taäp Toaùn 6 - Hoïc sinh thöïc hieän - Hoïc sinh thöïc hieän treân baûng con - Hoïc sinh thöïc hieän - Hoïc sinh thöïc hieän + Baøi taäp 121 / 47 a) Vôùi k = 0 thì 3 . k = 0 , khoâng laø soá nguyeân toá , khoâng laø hôïp soá . Vôùi k = 1 thì 3 . k = 3 laø soá nguyeân toá Vôùi k > 1 thì 3 . k laø hôïp soá (vì coù öôùc khaùc 1 vaø khaùc vôùi chính noù laø 3 . Vaäy vôùi k = 1 thì 3.k laø soá nguyeân toá . + Baøi taäp 122 / 47 a) Ñuùng chaúng haïn 2 vaø 3 b) Ñuùng chaúng haïn 3 , 5 , 7 c) Sai Ví duï 2 laø soá nguyeân toá chaún Coù theå boå sung : Moïi soá nguyeân toá lôùn hôn 2 ñeàu laø soá leû d) Sai Ví duï 5 laø soá nguyeân toá taän cuøng laø 5 Coù theå boå sung : Moïi soá nguyeân toá lôùn hôn 5 ñeàu taän cuøng bôõi moät trong caùc chöõ soá 1 , 3 , 7 , 9 + Baøi taäp 123 / 47 a 29 67 49 127 p 2, 3, 5 2 ,3 ,5 ,7 2 ,3 ,5 ,7 2 ,3 ,5 ,7 ,11 a 173 253 p 2 ,3 ,5 ,7 ,11 ,13 2 ,3 ,5 ,7 ,11 ,13 + Baøi taäp 124 / 47 Maùy bay coù ñoäng cô ra ñôøi naêm 19ngöôøi Tieát 28 §§ 15 . PHAÂN TÍCH MOÄT SOÁ RA THÖØA SOÁ NGUYEÂN TOÁ Laøm theá naøo ñeå vieát moät soá döôùi daïng tích caùc thöøa soá nguyeân toá ? I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Hoïc sinh hieåu ñöôïc theá naøo laø phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh bieát phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá trong caùc tröôøng hôïp maø söï phaân tích khoâng phöùc taïp , bieát duøng luõy thöøa ñeå vieát goïn daïng phaân tích . 3./ Thaùi ñoä : Hoïc sinh bieát vaän duïng caùc daáu hieäu chia heát ñaõ hoïc ñeå phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá ,bieát vaän duïng linh hoaït khi phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Theá naøo laø soá nguyeân toá ? Hôïp soá ? 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoûi – ñaùp - Soá 300 coù theå vieát ñöôïc döôùi daïng moät tích cuûa hai thöøa soá lôùn hôn 1 hay khoâng ? - Vôùi moãi thöøa soá treân ,coù vieát ñöôïc döôùi daïng moät tích cuûa 2 thöøa soá lôùn hôn 1 hay khoâng ? - Hoïc sinh laøm theo caâu hoûi cuûa GV I.- Phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá laø gì ? Vieát soá 300 döôùi daïng moät tích cuûa nhieàu thöøa soá lôùn hôn 1 ,vôùi moãi thöøa soá laøm laïi nhö vaäy (neáu coù theå) - Duøng baûng con 4./ Cuûng coá : Baøi taäp 125 a , b Baøi taäp 127 a , b 5./ Daën doø : Baøi taäp 125 c , d Baøi taäp 126 Baøi taäp 127 c , d Xem muïc “ Coù theå em chöa bieát “ SGK trang 51 - Coù theå thöïc hieän nhö treân baèng caùch khaùc khoâng ? - GV giôùi thieäu theá naøo laø phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá . - Neâu hai chuù yù trong baøi - GV höôùng daãn hoïc sinh phaân tích soá 2100 ra thöøa soá nguyeân toá theo coät doïc - Löu yù hoïc sinh neân Neân laàn löôït xeùt tính chia heát cho caùc soá nguyeân toá töø nhoû ñeán lôùn Trong quaù trình xeùt tính chia heát , neân vaän duïng caùc daáu hieäu chia heát cho 2 ,cho 3 , cho 5 - Hoïc sinh thöïc hieän nhieàu caùch khaùc nhau treân baûng con . - Hoïc sinh vieát goïn döôùi daïng luõy thöøa vaø nhaän xeùt keát quaû - Hoïc sinh vieát goïn döôùi daïng luõy thöøa - Cuûng coá : Laøm ? SGK 300 300 50 3 100 2 3 2 25 4 25 5 5 2 2 5 5 300 = 2 . 3 . 2 . 5 . 5 300 = 3 . 2 . 2 . 5 . 5 300 = 22 . 3 . 52 300 = 22 . 3 . 52 Duø phaân tích baèng nhieàu caùch khaùc nhau ta ñeàu coù keát quaû nhö nhau Phaân tích moät soá töï nhieân lôùn hôn 1 ra thöøa soá nguyeân toá laø vieát soá ñoù döôùi daïng moät tích caùc thöøa soá nguyeân toá . Chuù yù : a) Daïng phaân tích ra thöøa soá nguyeân toá cuûa moãi soá nguyeân toá laø chính noù b) Moïi hôïp soá ñeàu phaân tích ñöôïc ra thöøa soá nguyeân toá . II.- Caùch phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá : Phaân tích 2100 ra thöøa soá nguyeân toá 2 2 525 3 5 2100 = 22 . 3 . 52 . 7 5 7 7 1 Tieát 29 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh reøn luyeän thaønh thaïo kyû naêng phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá trong caùc tröôøng hôïp maø söï phaân tích khoâng phöùc taïp , duøng luõy thöøa ñeå vieát goïn daïng phaân tích . 3./ Thaùi ñoä : Hoïc sinh vaän duïng ñöôïc caùc daáu hieäu chia heát ñaõ hoïc ñeå phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá , vaän duïng linh hoaït khi phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : - Phaân tích moät soá ra thöøa soá nguyeân toá laø gì ? Phaân tích soá 23100 ra thöøa soá nguyeân toá . - Cho soá a = 22 . 3 . 53 Hoûa soá a coù bao nhieâu öôùc soá 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - GV höôùng daãn hoïc sinh thöïc hieän - Khi moät soá a laø moät tích caùc thöøa soá nguyeân toá ta coù theå tìm ñöôïc caùc öôùc cuûa a laø chính caùc thöøa soá ñoù vaø nhöõng tích cuûa laàn löôït hai thöøa soá coù trong tích . (caàn xaùc ñònh soá öôùc soá cuûa soá a khi a ñaõ ñöôïc phaân tích ra thöøa soá nguyeân toá - Hoïc sinh laøm theo höôùng daãn cuûa GV + Baøi taäp 129 / 50 a) a = 5 . 15 Ö(a) = { 1 , 5 , 13 , 65 } b) a = 25 Ö(a) = {1 , 2 , 4 , 8 , 16 , 32 } c) a = 32 . 7 Ö(a) = {1 , 3 , 7 , 9 , 21 , 63} - Hoïc sinh laøm taïi lôùp - Laøm treân baûng con - Döïa vaøo baøi taäp 129 sau khi phaân tích caùc soá 51 ; 75 ; 42 ; 30 ra thöøa soá nguyeân toá ta coù theå deå daøng tìm caùc öôùc cuûa chuùng - 28 phaûi chia heát cho soá tuùi vaäy soá tuùi phaûi chia laø gì cuûa 28 ? - Döïa vaøo caùc baøi treân hoïc sinh coù theå laøm ñöôïc - Boán hoïc sinh leân baûng laøm cuøng moät luùc . - Hoïc sinh laøm treân baûng con - Hoïc sinh giaûi GV cuûng coá + Baøi taäp 130 / 50 · 51 = 3 . 17 Ö(51) = {1 ; 3 ; 7 ; 51} · 75 = 3 . 52 Ö(75) = { 1 ; 3 ; 5 ; 15 ; 25 ; 75} · 42 = 2 . 3 . 7 Ö(42) = {1 ; 2 ; 3 ; 6 ; 7 ; 14 ; 21 ; 42} · 30 = 2 . 3 . 5 Ö(30) = {1 ; 2 ; 3 ; 5 ; 6; 10 ; 15 ; 30} + Baøi taäp 131 / 50 a) Moãi soá laø öôùc cuûa 42 42 = 1 . 42 42 = 2 . 21 42 = 3 . 14 42 = 6 . 7 b) a vaø b laø öôùc cuûa 30 (a < b) a 1 2 3 5 b 30 15 10 6 + Baøi taäp 132 / 50 Soá tuùi laø öôùc cuûa 28 Ö(28) = {1 ; 2 ; 4 ; 7 ; 14 ; 28} Vaäy soá tuùi coù theå xeáp ñöôïc laø 1 ; 2 ; 4 ; 7 ; 14 ; 28 + Baøi taäp 133 / 50 a) 111 = 3 . 37 Ö(111) = {1 ; 3 ; 37 ; 111} b) ** vaø * laø ö ôùc cuûa 111 Vaäy : ** vaø * laø 37 vaø 3 4./ Cuûng coá : Caùch xaùc ñònh soá löôïng öôùc cuûa moät soá 5./ Höôùng daãn daën doø : Laøm theâm caùc baøi taäp ôû Saùch baøi taäp Oân kyû laïi toaøn boä kieán thöùc ñaõ hoïc töø taäp hôïp ñeå chuaån bò kieåm tra giöõa hoïc kyø I Tieát 30 §§ 16 . ÖÔÙC CHUNG VAØ BOÄI CHUNG Nhöõng soá naøo vöøa laø öôùc cuûa 4 , vöøa laø öôùc cuûa 6 ? I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa öôùc chung ,boäi chung . Hieåu ñöôïc khaùi nieäm giao cuûa hai taäp hôïp . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh bieát tìm öôùc chung , boäi chung cuûa hai hay nhieàu soá baèng caùch lieät keâ caùc öôùc roài tìm caùc phaàn töû chung cuûa hai taäp hôïp ñoù ; bieát söû duïng kyù hieäu giao cuûa hai taäp hôïp . 3./ Thaùi ñoä : Hoïc sinh bieát tìm öôùc chung vaø boäi chung trong moät soá baøi toaùn ñôn giaûn . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoûi ñaùp - Vieát taäp hôïp caùc öôùc cuûa 4 .Vieát taäp hôïp caùc öôùc cuûa 6 .Soá naøo vöøa laø öôùc cuûa 4 vöøa laø öôùc cuûa 6 ? - GV giôùi thieäu öôùc chung , kyù hieäu Ö(4) = { 1 ; 2 ; 4 } Ö(6) = { 1 : 2 ; 3 ; 6 } Caùc soá 1 vaø 2 vöøa laø öôùc cuûa 4 vöøa laø öôùc cuûa 6 I.- Öôùc chung Ví duï : Ö(4) = { 1 ; 2 ; 4 } Ö(6) = { 1 : 2 ; 3 ; 6 } Caùc soá 1 ; 2 vöøa laø öôùc cuûa 4 vöøa laø öôùc cuûa 6 Ta noùi chuùng laø öôùc chung cuûa 4 vaø 6 . Kyù hieäu : ÖC(4,6) = { 1 ; 2 } - Duøng baûng con - Hoûi - Ñaùp - Duøng baûng con - Thöïc hieän theo nhoùm - Nhaán maïnh x Î ÖC(a,b) neáu a ! x vaø b ! x - Vieát taäp hôïp caùc boäi cuûa 4 , vieát taäp hôïp caùc boäi cuûa 6 . Soá naøo vöøa laø boäi cuûa 4 , vöøa laø boäi cuûa 6 . - Giôùi thieäu kyù hieäu BC(a,b) - Nhaán maïnh : x Î BC(a,b) neáu x ! a ; x vaø x ! b - Giôùi thieäu giao cuûa hai taäp hôïp - Hoïc sinh quan saùt 3 taäp hôïp ñaõ vieát : Ö(4) , Ö(6) vaø ÖC(4,6) - Taäp hôïp naøo laø giao cuûa hai taäp hôïp naøo ? 4./ Cuûng coá : Baøi taäp 135 SGK 5./ Höôùng daãn daën doø : Laøm caùc baøi taäp coøn laïi ÔÛ SGK trang 53 vaø 54 - Cuûng coá : Laøm ?1 8 Î ÖC(16,40) laø ñuùng 8 Î ÖC(32,28) laø sai vì 28 ! 8 B(4) = { 0 ; 4 ; 8 ; 12 ; 16 ; 20 ; 24 ; 28 . . .} B(6) = { 0 ; 6 ; 12 ; 18 ; 24 ; 28 ; 32 . . . } Caùc soá 0 ; 12 , 24 vöøa laø boäi cuûa 4 vöøa laø boäi cuûa 6 - Cuûng coá : Laøm ?2 (coù theå ñieàn vaøo oâ vuoâng caùc soá 1 , 2 , 3 , 6 ) Öôùc chung cuûa hai hay nhieàu soá laø öôùc cuûa taát caû caùc soá ñoù x Î ÖC(a,b,c) neáu a ! x ; b ! x vaø c ! x II.- Boäi chung Ví duï : B(4) = { 0 ; 4 ; 8 ; 12 ; 16 ; 20 ; 24 ; 28 . . .} B(6) = { 0 ; 6 ; 12 ; 18 ; 24 ; 28 ; 32 . . . } Caùc soá 0 ; 12 ; 24 ; . . . vöøa laø boäi cuûa 4 vöøa laø boäi cuûa 6 . Ta noùi chuùng laø boäi chung cuûa 4 vaø 6 . Kyù hieäu : BC(4,6) = { 0 ; 12 , 24 , . . . . . } Boäi chung cuûa hai hay nhieàu soá laø boäi cuûa taát caû caùc soá ñoù . x Î BC(a,b,c) neáu x ! a ; x ! b vaø x ! c III.- Chuù yù : Giao cuûa hai taäp hôïp laø moät taäp hôïp goàm caùc phaàn töû chung cuûa hai taäp hôïp ñoù . Kyù hieäu : A Ç B Ví duï : A = { 3 ; 4 ; 6 } ; B = { 4 ; 5 ; 6 } ; C = {1 ; 2} A Ç B = { 4 ; 6 } ; A Ç C = Æ ; B Ç C = Æ 4 3 6 5 1 2 Tieát 31 LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Ñònh nghóa öôùc chung ,boäi chung . Giao cuûa hai taäp hôïp . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh thaønh thaïo tìm öôùc chung , boäi chung cuûa hai hay nhieàu soá baèng caùch lieät keâ caùc öôùc roài tìm caùc phaàn töû chung cuûa hai taäp hôïp ñoù ; söû duïng raønh reõ kyù hieäu giao cuûa hai taäp hôïp . 3./ Thaùi ñoä : Hoïc sinh bieát tìm öôùc chung vaø boäi chung trong moät soá baøi toaùn ñôn giaûn . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Ñieàn teân moät taäp hôïp thích hôïp vaøo choã troáng : a ! 6 vaø a ! 8 Þ a Î . . . . BC(6 , 8) 100 ! x vaø 40 ! x Þ x Î . . . ÖC(100,40) m ! 3 , m ! 5 vaø m ! 7 Þ m Î . . . BC(3,5,7) 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Duøng baûng con - Vì sao 4 Ï ÖC(12,18) 6 Î ÖC(12,18) 80 Ï BC(20,30) 60 Î BC(20,30) - Hs thöïc hieän treân baûng con - Hs toå 1 giaûi thích - Hs toå 2 giaûi thích - Hs toå 3 giaûi thích - Hs toå 4 giaûi thích + Baøi taäp 134 / 53 a) 4 Ï ÖC(12,18) b) 6 Î ÖC(12,18) c) 2 Î ÖC(4,6,8) d) 4 Ï ÖC(4,6,8) e) 80 Ï BC(20,30) g) 60 Î BC(20,30) h) 12 Ï BC(4,6,8) I) 24 Î BC(4,6,8) - Theá naøo laø giao cuûa hai taäp hôïp ? - Gv cuûng coá giao cuûa hai taäp hôïp - Taäp hôïp caùc phaàn töû chung cuûa hai taäp hôïp goïi laø giao cuûa hai taäp hôïp - Hoïc sinh 1 vieát taäp hôïp A - Hoïc sinh 2 vieát taäp hôïp B - Hoïc sinh 3 vieát taäp hôïp M - Hoïc sinh thöïc hieän theo nhoùm vaø trình baøy caùch giaûi treân baûng - Hoïc sinh thöïc hieän theo nhoùm vaø trình baøy caùch giaûi treân baûng + Baøi taäp 136 / 53 A = { 0 ; 6 ; 12 ; 18 ; 24 ; 30 ; 36 } B = { 0 ; 9 ; 18 ; 27 ; 36 } M = A Ç B = { 0 ; 18 ; 36 } M Ì A ; M Ì B + Baøi taäp 137 / 53 a) A = { cam , taùo , chanh } B = { cam , chanh , quít } A Ç B = { cam , chanh } b) A = { x | x laø hoïc sinh gioûi Vaên } B = { x | x laø hoïc sinh gioûi Toaùn } A Ç B = { x | x laø hoïc sinh gioûi caû Vaên vaø Toaùn} c) A = { x | x ! 5 } B = { x | x ! 10 } A Ç B = B d) A laø taäp hôïp caùc soá chaún B laø taäp hôïp caùc soá leû A Ç B = Æ + Baøi taäp 138 / 54 Caùch chia Soá phaàn thöôûng Soá buùt ôû moãi phaàn thöôûng Soá vôû ôû moãi phaàn thöôûng a 4 6 8 b 6 Khoâng thöïc hieän ñöôïc c 8 3 4 4./ Cuûng coá : Nhaéc laïi caùch tìm öôùc cuûa moät soá , caùch tìm boäi cuûa moät soá , xaùc ñònh öôùc chung vaø boäi chung cuûa hai hay nhieàu soá 5./ Höôùng daãn daën doø : Xem baøi Öôùc chung lôùn nhaát . Tieát 32 §§17 . ÖÔÙC CHUNG LÔÙN NHAÁT Coù caùch naøo tìm öôùc chung cuûa hai hay nhieàu soá Maø khoâng caàn lieät keâ caùc öôùc cuûa moãi soá hay khoâng ? I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : Hoïc sinh hieåu ñöôïc theá naøo laø ÖCLN cuûa hai hay nhieàu soá , theá naøo laø hai soá nguyeân toá cuøng nhau , ba soá nguyeân toá cuøng nhau . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh bieát tìm ÖCLN cuûa hai hay nhieàu soá baèng caùch phaân tích caùc soá ñoù ra thöøa soá nguyeân toá , töø ñoù bieát caùch tìm caùc öôùc chung cuûa hai hay nhieàu soá . 3./ Thaùi ñoä : Hoïc sinh bieát tìm ÖCLN moät caùch hôïp lyù trong töøng tröôøng hôïp cuï theå , bieát vaän duïng tìm öôùc chung vaø ÖCLN trong caùc baøi toaùn thöïc teá ñôn giaûn . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : 3./ Baøi môùi : Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Kieåm tra baøi cuû - Tìm taäp hôïp caùc öôùc cuûa 12 vaø 30 roài tìm taäp hôïp caùc öôùc chung cuûa 12 vaø 30 Ö(12) = {1 ; 2 ; 3 ; 4 ; 6 ; 12 } Ö(30) = { 1 ; 2 ; 3 ; 5 ; 6 ; 10 ; 15 ; 30 } ÖC(12,30) = { 1 ; 2 ; 3 ; 6 } I.- Öôùc chung lôùn nhaát : Ví duï Ö(12) = {1 ; 2 ; 3 ; 4 ; 6 ; 12 } Ö(30) = { 1 ; 2 ; 3 ; 5 ; 6 ; 10 ; 15 ; 30 } ÖC(12,30) = { 1 ; 2 ; 3 ; 6 } - Hoûi - Ñaùp - Thöïc hieän theo nhoùm laøm treân baûng con - Öôùc chung lôùn nhaát cuûa 12 vaø 30 ? - Coù nhaän xeùt gì veà lieàn heä giöõa caùc phaàn töû trong taäp hôïp caùc öôùc chung . - Nhö vaäy muoán tìm taäp hôïp caùc öôùc cuûa hai hay nhieàu soá ta chæ caàn tìm öôùc chung lôùn nhaát cuûa chuùng ,roài tìm caùc öôùc cuûa öôùc chung ñoù . - GV giôùi thieäu öôùc chung lôùn nhaát vaø kyù hieäu - GV höôùng daãn caùch tìm öôùc chung lôùn nhaát - Neáu caùc soá ñaõ cho khoâng coù thöøa soá nguyeân toá chung thì ÖCLN cuûa chuùng laø gì ? - Nhaän xeùt gì veà ÖCLN(24,16,8) - 6 laø öôùc chung lôùn nhaát cuûa 12 vaø 30 - 1 ; 2 ; 3 laø caùc öôùc cuûa 6 - Tìm ÖCLN(5,1) - Hoïc sinh phaân tích 36 ; 84 ; 168 ra thöøa soá nguyeân toá - Cuûng coá : Laøm ? 1 ; ? 2 8 = 23 9 = 32 ÖCLN(8;9) = 1 Nhaän xeùt : - 6 laø öôc chung lôùn nhaát cuûa 12 vaø 30 - 1 ; 2 ; 3 laø caùc öôùc cuûa 6 Öôùc chung lôùn nhaát (ÖCLN) cuûa hai hay nhieàu soá laø soá lôùn nhaát trong taäp hôïp caùc öôùc chung cuûa caùc soá ñoù . Chuù yù : Soá 1 chæ coù moät öôùc laø 1 . Do ñoù vôùi moïi soá töï nhieân a vaø b ta coù ÖCLN(a , b , 1) = 1 ÖCLN(5 ,; 1) = 1 II.- Tìm ÖCLN baèng caùch phaân tích caùc soá ra thöøa soá nguyeân toá : Ví duï : Tìm ÖCLN (36 , 84 , 168) 36 = 22 . 33 84 = 22 . 3 . 7 168 = 23 . 3 . 7 ÖCLN(36,84,168) = 22 . 3 = 12 Muoán tìn ÖCLN cuûa hai hay nhieàu soá lôùn hôn 1 ,ta thöïc hieän caùc böôùc sau : 1.- Phaân tích moãi soá ra thöøa soá nguyeân toá 2.- Choïn ra caùc thöøa soá nguyeân toá chung 3.- Laäp tích caùc thöøa soá ñaõ choïn ,moãi thöøa soá laáy vôùi soá muõ nhoû nhaát cuùa noù .Tích ñoù laø ÖCLN phaûi tìm . Chuù yù : - Neáu caùc ñaõ cho thöøa khoâng coù thöøa soá nguyeân toá chung thì ÖCLN cuûa chuùng laø 1 - Hai hay nhieàu soá coù ÖCLN laø 1 goïi laø caùc soá nguyeân toá cuøng nhau . - 8 ; 12 ; 15 coù phaûi laø ba soá nguyeân toá cuøng nhau khoâng ? - Tìm ÖCLN(6 , 18 , 30) ? 8 ; 12 ; 15 laø ba soá nguyeân toá cuøng nhau . ÖCLN(6 , 18 , 36) = 6 Ví duï : 8 vaø 9 laø hai soá nguyeân toá cuøng nhau - Trong caùc soá ñaõ cho , neáu soá nhoû nhaát laø öôùc caùc soá coøn laïi thì ÖCLN cuûa caùc soá ñaõ cho chính laø soá nhoû nhaát aáy Ví duï : ÖCLN(24,16,8) = 8 4./ Cuûng coá : Baøi taäp 139 5./ Höôùng daãn daën doø : Veà nhaø laøm tieáp caùc baøi taäp 140 ; 141 SGK trang 56 Tieát 33 – 34 § LUYEÄN TAÄP I.- Muïc tieâu : 1./ Kieán thöùc cô baûn : ÖCLN cuûa hai hay nhieàu soá , theá naøo laø hai soá nguyeân toá cuøng nhau ,ba soá nguyeân toá cuøng nhau . 2./ Kyõ naêng cô baûn : Hoïc sinh reøn kyû naêng tìm ÖCLN cuû hai hay nhieàu soá baèng caùch phaân tích caùc soá ñoù ra thöøa soá nguyeân toá ,töø ñoù bieát caùch tìm caùc öôc chung cuûa hai hay nhieàu soá . 3./ Thaùi ñoä : Hoïc sinh bieát tìm ÖCLN moät caùch hôïp lyù trong töøng tröôøng hôïp cuï theå , bieát vaän duïng tìm öôùc chung vaø ÖCLN trong caùc baøi toaùn thöïc teá ñôn giaûn . II.- Phöông tieän daïy hoïc : Saùch giaùo khoa III.- Hoaït ñoäng treân lôùp : 1./ Oån ñònh : Lôùp tröôûng baùo caùo só soá lôùp , toå tröôûng baùo caùo tình hình laøm baøi taäp veà nhaø cuûa hoïc sinh . 2./ Kieåm tra baøi cuû : Kieåm tra baøi taäp 140 SGK trang 56 3./ Baøi môùi : TIEÁT 33 Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoaït ñoäng theo nhoùm - Toå tröôûng phaân coâng baïn mình leân baûng trình baøy baøi giaûi vaø giaûi thích - Coù caùch naøo tìm öôùc chung cuûa hai hay nhieàu soá maø khoâng caàn lieät keâ caùc öôùc cuûa moãi soá khoâng ? 420 ! a vaø 700 ! a a laø gì cuûa 420 vaø 700 vaø a lôùn nhaát Vaäy a laø gì cuûa 420 vaø 700 - Ñeå tìm öôùc chung cuûa hai hay nhieàu soá ta coù theå tìm caùc öôùc cuûa ÖCLN cuûa chuùng . - Toå 1 thöïc hieän - Toå 2 thöïc hieän - Toå 3 thöïc hieän - Toå 4 thöïc hieän III.- Caùch tìm öôùc chung thoáng qua tìm ÖCLN Ñeå tìm ÖC cuûa hai hay nhieàu soá ta : Tìm ÖCLN cuûa chuùng . Tìm caùc öôùc cuûa ÖCLN ñoù + Baøi taäp 142 /56 a) 16 = 24 24 = 23 . 3 ÖCLN(16;24) = 23 = 8 ÖC(16;24) = { 1 ; 2 ; 4 } b) 180 = 22 . 32 .5 234 = 2 . 32 . 5 ÖCLN(180;234) = 2 . 32 = 18 ÖC(180;234) = { 1 ; 2 ; 3 , 6 , 9 , 18 } c) 60 = 22 . 3 . 5 90 = 2 . 32 . 5 135 = 33 . 5 ÖCLN(60;90;135) = 3 . 5 = 15 ÖC(60;90;135) = { 1 ; 3 ; 5 ; 15} + Baøi taäp 143 /56 420 ! a vaø 700 ! a , a lôùn nhaát Þ a = ÖCLN(420;700) 420 = 22 . 3 . 5 . 7 700 = 22 . 52 . 7 ÖCLN(420;700) = 22 . 5 . 7 = 140 4./ Cuûng coá : Cuûng coá töøng phaàn 5./ Höôùng daãn daën doø : Chuaån bò tieáp caùc baøi taäp 144 ® 146 SGK trang 56 vaø 57 TIEÁT 34 Hoaït ñoäng Giaùo vieân Hoïc sinh Baøi ghi - Hoaït ñoäng theo nhoùm - Toå tröôûng phaân coâng baïn mình leân baûng trình baøy baøi giaûi vaø giaûi thích - Caïnh hình vuoâng phaûi caét laø ÖCLN cuûa 75 vaø 105 112 ! x vaø 140 ! x neân x Î ÖC(112 ; 140) vaø 10 < x < 20 4./ Cuûng coá Cuûng coá töøng phaàn 5./ Höôùng daãn daën doø : Veà nhaø laøm caùc baøi taäp 148 SGK