Giáo án lớp 5 môn khoa học: Phòng bệnh viêm gan A

Tuáön 8 KHOA HOÜC Baìi 15: PHOÌNG BÃÛNH VIÃM GAN A I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Nãu âæåüc taïc nhán gáy bãûnh, con âæåìng láy truyãön bãûnh viãm gan A. - Hiãøu âæåüc sæû nguy hiãøm cuía bãûnh viãm gan A. - Biãút âæåüc caïc caïch phoìng bãûnh viãm gan A. - Luän coï yï thæïc thæûc hiãûn phoìng traïnh bãûnh viãm gan A, luän váûn âäüng tuyãn truyãön moüi ngæåìi cuìng têch cæûc thæûc hiãûn. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Tranh minh hoaû trang 32, 33 SGK. - Giáúy khäø to, buït daû. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: goüi 2 HS lãn baíng kiãøm tra baìi cuî. Sau âoï nháûn xeït cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Taïc nhán gáy bãûnh viãm naîo laì gç? + HS 2: Bãûnh viãm naîo nguy hiãøm nhæ thãú naìo? - Giåïi thiãûu baìi måïi: Nãu muûc âêch, yãu cáöu cuía baìi hoüc. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 CHIA SEÍ KIÃÚN THÆÏC - GV täø chæïc cho HS hoaût âäüng theo nhoïm. - Phaït giáúy khäø to, buït daû cho tæìng nhoïm. - Yãu cáöu HS trao âäøi, thaío luáûn vãö bãûnh viãm gan A, ghi thäng tin mçnh biãút hoàûc daïn caïc baìi baïo, tranh aính mçnh sæu táöm âæåüc vãö càn bãûnh naìy vaìo tåì giáúy to. - Hoaût âäüng theo nhoïm. - Goüi nhoïm laìm xong træåïc daïn phiãúu lãn baíng, caïc nhoïm khaïc bäø sung, GV ghi nhanh lãn baíng nhæîng yï kiãún bäø sung. - Daïn phiãúu, âoüc phiãúu, bäø sung. - Khen ngåüi nhæîng nhoïm HS coï tinh tháön hoüc hoíi, chàm âoüc saïch âãø coï thãm thäng tin vãö bãûnh. - Kãút luáûn: Dáúu hiãûu cuía ngæåìi bë bãûnh viãm gan A: säút nheû, âau åí vuìng buûng bãn phaíi, chaïn àn. Chuïng ta cuîng phán biãût ngæåìi màõc viãm gan A vaì viãm gan B. Viãm gan B thç ngæåìi bãûnh bë säút cao, da vaìng, næåïc tiãøu coï maìu sáùm. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 2 TAÏC NHÁN GÁY BÃÛNH VAÌ CON ÂÆÅÌNG LÁY TRUYÃÖN BÃÛNH VIÃM GAN A - Chia thaình caïc nhoïm, yãu cáöu HS âoüc thäng tin trong SGK, tham gia âoïng vai caïc nhán váût trong hçnh 1. - Chia nhoïm, âoüc thäng tin, phán vai, táûp diãùn. - Goüi caïc nhoïm lãn diãùn këch, GV duìng ghãú daìi laìm giæåìng. Læu yï: Khäng yãu cáöu HS phaíi âoüc nguyãn vàn trong SGK maì chè cáön nhæîng yï chênh. - 2 âãún 3 nhoïm lãn diãùn këch. - Nháûn xeït, khen ngåüi nhæîng nhoïm HS diãùn täút, coï kiãún thæïc vãö bãûnh viãm gan A. + Taïc nhán gáy bãûnh viãm gan A laì gç? + Bãûnh viãm gan A do loaûi vi ruït viãm gan A coï trong phán ngæåìi bãûnh. + Bãûnh viãm gan A láy truyãön qua âæåìng naìo? + Bãûnh viãm gan A láy truyãön qua âæåìng tiãu hoaï. Vi ruït viãm gan A coï trong phán ngæåìi bãûnh. Phán coï thãø dênh vaìo tay, chán, quáön aïo, nhiãùm vaìo næåïc, bë caïc âäüng váût dæåïi næåïc àn, coï thãø láy sang mäüt säú suïc váût,... Tæì nhæîng nguäön âoï seî láy sang ngæåìi laình khi uäúng næåïc laî, àn thæïc àn säúng bë ä nhiãùm, tay khäng saûch,... - Nháûn xeït cáu traí låìi cuía HS. - Kãút luáûn vãö nguyãn nhán vaì con âæåìng láy truyãön cuía bãûnh viãm gan A. - Làõng nghe, ghi nhåï. Hoaût âäüng 3 CAÏCH ÂÃÖ PHOÌNG BÃÛNH VIÃM GAN A - Hoíi: Bãûnh viãm gan A nguy hiãøm nhæ thãú naìo? + Bãûnh viãm gan A chæa coï thuäúc âàûc trë. + Bãûnh viãm gan A laìm cho cå thãø mãût moíi, chaïn àn, gáöy yãúu. - Täø chæïc cho HS hoaût âäüng theo càûp cuìng quan saït tranh minh hoaû trang 33 SGK vaì trçnh baìy vãö tæìng tranh theo caïc cáu hoíi. - 2 HS ngäöi cuìng baìn trao âäøi, thaío luáûn, trçnh baìy våïi nhau. + Ngæåìi trong hçnh minh hoaû âang laìm gç? + Laìm nhæ váûy âãø laìm gç? - Goüi HS trçnh baìy. Mäùi HS chè noïi vãö mäüt hçnh. - 4 HS tiãúp näúi nhau trçnh baìy. - GV hoíi: Theo em, ngæåìi bãûnh viãm gan A cáön laìm gç? - HS nãu: Ngæåìi bë bãûnh viãm gan A cáön nghè ngåi, àn thæïc àn loíng chæïa nhiãöu cháút âaûm, vitamin, khäng àn måî, khäng uäúng ræåüu. - Goüi HS âoüc muûc Baûn cáön biãút trang 33. - 2 HS tiãúp näúi nhau âoüc thaình tiãúng. - GV kãút luáûn. - Làõng nghe, ghi nhåï. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - Âæa ra tçnh huäúng: Chiãöu em âi âoïn cu Tê åí træåìng vãö. Tråìi muìa heì ráút nàõng. Vãö âãún nhaì, cu Tê âoìi àn ngay hoa quaí meû væìa mua. Em seî noïi gç våïi cu Tê? - Goüi HS phaït biãøu theo yï hiãøu cuía mçnh. - Nháûn xeït, khen ngåüi HS coï hiãøu biãút vãö bãûnh viãm gan A. - Dàûn HS vãö nhaì hoüc thuäüc muûc Baûn cáön biãút, ghi laûi vaìo våí, sæu táöm tranh, aính, caïc thäng tin vãö bãûnh AIDS. Tuáön 8 KHOA HOÜC Baìi 16: PHOÌNG TRAÏNH HIV/AIDS I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Giaíi thêch âæåüc mäüt caïch âån giaín caïc khaïi niãûm HIV laì gç AIDS laì gç. - Hiãøu âæåüc sæû nguy hiãøm cuía âaûi dëch HIV/AIDS. - Nãu âæåüc caïc con âæåìng láy nhiãùm vaì caïch phoìng traïnh nhiãùm HIV. - Luän coï yï thæïc tuyãn truyãön váûn âäüng moüi ngæåìi phoìng traïnh nhiãùm HIV. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Baíng cáu hoíi vaì cáu traí låìi trang 34 SGK phoïng to, càõt råìi tæìng cáu hoíi, tæìng cáu traí låìi. - Hçnh minh hoaû trang 35 SGK. - Giáúy khäø to, buït daû, maìu. - HS sæu táöm thäng tin, tranh aính vãö phoìng chäúng HIV/AIDS. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: goüi 2 HS lãn baíng kiãøm tra vãö näüi dung baìi træåïc sau âoï nháûn xeït vaì cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Bãûnh viãm gan A láy truyãön qua âæåìng naìo? + HS 2: Chuïng ta laìm thãú naìo âãø phoìng bãûnh viãm gan A? - Giåïi thiãûu baìi: Nãu muûc tiãu cuía baìi. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 CHIA SEÍ KIÃÚN THÆÏC - Kiãøm tra viãûc sæu táöm taìi liãûu, tranh aính vãö HIV/AIDS. - Täø træåíng täø baïo caïo viãûc chuáøn bë cuía caïc thaình viãn. - GV nãu: Caïc em âaî biãút gç vãö càn bãûnh nguy hiãøm naìy? Haîy chia seí âiãöu âoï våïi caïc baûn. - 5 âãún 7 HS trçnh baìy nhæîng âiãöu mçnh biãút, sæu táöm âæåüc vãö bãûnh AIDS. - Nháûn xeït, khen ngåüi nhæîng HS têch cæûc hoüc táûp, ham hoüc hoíi, tçm tæ liãûu. - GV nãu: Låïp mçnh coï ráút nhiãöu baûn coï kiãún thæïc cå baín vãö bãûnh AIDS. Báy giåì chuïng ta cuìng thi xem “Ai nhanh, ai âuïng?” khi cuìng tçm hiãøu vãö càn bãûnh naìy. Hoaût âäüng 2 HIV/AIDS LAÌ GÇ? CAÏC CON ÂÆÅÌNG LÁY TRUYÃÖN HIV/AIDS - Täø chæïc cho HS chåi troì chåi “Ai nhanh, ai âuïng?” - Hoaût âäüng theo hæåïng dáùn cuía GV. + Chia HS thaình caïc nhoïm, mäùi nhoïm 4 HS yãu cáöu HS thaío luáûn tçm cáu traí låìi tæång æïng våïi caïc cáu hoíi. Sau âoï viãút vaìo 1 tåì giáúy. - Trao âäøi, thaío luáûn, laìm baìi. - Låìi giaíi âuïng: 1.c 2.b 3.d 4.e 5.a + Nhoïm laìm nhanh, âuïng laì nhoïm thàõng cuäüc. - Nháûn xeït, khen ngåüi HS coï hiãøu biãút vãö HIV/AIDS. Hoaût âäüng 3 CAÏCH PHOÌNG TRAÏNH HIV/AIDS - Cho HS quan saït tranh minh hoaû trang 35 vaì âoüc caïc thäng tin. - 4 HS tiãúp näúi nhau âoüc thäng tin. - Hoíi: Em biãút nhæîng biãûn phaïp naìo âãø phoìng traïnh HIV/AIDS? - Tiãúp näúi nhau phaït biãøu yï kiãún træåïc låïp: + Thæûc hiãûn nãúp säúng laình maûnh, chung thuyí. + Khäng nghiãûn huït, tiãm chêch ma tuyï. + Duìng båm kim tiãm tiãût truìng, duìng 1 láön räöi boí âi. + Khi phaíi truyãön maïu cáön xeït nghiãûm maïu træåïc khi truyãön. + Phuû næî HIV/AIDS khäng nãn sinh con. - Nháûn xeït, khen ngåüi nhæîng HS coï kiãún thæïc vãö phoìng traïnh HIV/ AIDS. - Chia nhoïm, mäùi nhoïm 4 HS âãø HS tæû kãø læûa choün näüi dung hçnh thæïc tuyãn truyãön vaì thæûc hiãûn. - Hoaût âäüng trong nhoïm (viãút låìi tuyãn truyãön, veî tranh, diãùn këch) âãø tuyãn truyãön, váûn âäüng phoìng traïnh HIV/ AIDS. - Täø chæïc cho HS thi tuyãn truyãön. - Caïc nhoïm lãn tham gia thi. - Nháûn xeït, khen ngåüi, âaïnh giaï khaí nàng cuía tæìng nhoïm. - Täøng kãút cuäüc thi. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS, nhoïm HS têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì hoüc baìi vaì chuáøn bë baìi sau. Tuáön 9 KHOA HOÜC Baìi 17: THAÏI ÂÄÜ ÂÄÚI VÅÏI NGÆÅÌI NHIÃÙM HIV/AIDS I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Xaïc âënh âæåüc caïc haình vi tiãúp xuïc thäng thæåìng khäng láy nhiãùm HIV. - Khäng phán biãût âäúi xæí våïi ngæåìi bë nhiãùm HIV vaì gia âçnh cuía hoü. - Luän váûn âäüng, tuyãn truyãön moüi ngæåìi khäng xa laïnh; phán biãût âäúi xæí våïi nhæîng ngæåìi bë nhiãùm HIV vaì gia âçnh cuía hoü. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Hçnh minh hoaû trang 36, 37 SGK. - Tranh aính, tin baìi vãö caïc hoaût âäüng phoìng traïnh HIV/AIDS. - Mäüt säú tçnh huäúng ghi sàôn vaìo phiãúu. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi HS lãn baíng traí låìi caïc cáu hoíi vãö näüi dung baìi træåïc, sau âoï nháûn xeït, cho âiãøm HS. + HS 1: HIV/AIDS laì gç? + HS 2: HIV coï thãø láy truyãön qua nhæîng âæåìng naìo? - GV giåïi thiãûu baìi: Nãu muûc tiãu baìi. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 HIV/AIDS KHÄNG LÁY QUA MÄÜT SÄÚ TIÃÚP XUÏC THÄNG THÆÅÌNG - Hoíi: Nhæîng hoaût âäüng tiãúp xuïc naìo khäng coï khaí nàng láy nhiãùm HIV/AIDS? - Trao âäøi theo càûp. Tiãúp näúi nhau phaït biãøu. - GV ghi nhanh nhæîng yï kiãún cuía HS lãn baíng. Nhæîng hoaût âäüng khäng coï nguy cå láy nhiãùm HIV/AIDS. + Bãø båi cäng cäüng. + Äm, hän maï. + Bàõt tay. - Täø chæïc cho HS chåi troì chåi: “HIV khäng láy qua âæåìng tiãúp xuïc thäng thæåìng” nhæ sau: + Chia nhoïm mäùi nhoïm 4 HS. + Yãu cáöu HS âoüc låìi thoaûi cuía caïc nhán váût trong hçnh 1 vaì phán vai diãùn laûi tçnh huäúng “Nam, Thàõng, Huìng âang chåi bi thç beï Sån âãún xin chåi cuìng. Beï Sån bë nhiãùm HIV do meû truyãön sang nãn Huìng khäng muäún cho beï chåi cuìng. Theo em, luïc âoï Nam vaì Thàõng phaíi laìm gç?” - Hoaût âäüng trong nhoïm theo hæåïng dáùn. - Caïc nhoïm thaío luáûn, phán vai táûp diãùn. - GV âi giuïp âåî caïc nhoïm gàûp khoï khàn. - Goüi nhoïm HS lãn diãùn këch. - Nháûn xeït, khen ngåüi tæìng nhoïm. Hoaût âäüng 2 KHÄNG NÃN XA LAÏNH, PHÁN BIÃÛT ÂÄÚI XÆÍ VÅÏI NGÆÅÌI NHIÃÙM HIV VAÌ GIA ÂÇNH HOÜ - Täø chæïc cho HS hoaût âäüng theo càûp nhæ sau: - 2 HS ngäöi cuìng baìn trao âäøi, thaío luáûn âãø âæa ra caïch æïng xæí cuía mçnh. + Yãu cáöu HS quan saït hçnh 2, 3 trang 36, 37 SGK, âoüc låìi thoaûi cuía caïc nhán váût vaì traí låìi cáu hoíi “Nãúu caïc baûn âoï laì ngæåìi quen cuía em, em seî âäúi xæí våïi caïc baûn thãú naìo? Vç sao?” + Goüi HS trçnh baìy yï kiãún cuía mçnh yãu cáöu. HS khaïc nháûn xeït. - 3 âãún 5 HS trçnh baìy yï kiãún cuía mçnh. HS khaïc nháûn xeït. - Hoíi: Qua yï kiãún cuía caïc baûn, em ruït ra âiãöu gç? - HS nãu, baìn baûc vaì thäúng nháút: + Treí em cho duì coï bë nhiãùm HIV thç váùn coï quyãön treí em. Hoü ráút cáön âæåüc säúng trong tçnh yãu thæång, sæû san seí cuía moüi ngæåìi. Hoaût âäüng 3 BAÌY TOÍ THAÏI ÂÄÜ, YÏ KIÃÚN - GV täø chæïc cho HS thaío luáûn nhoïm nhæ sau: - HS hoaût âäüng theo nhoïm theo hæåïng dáùn cuía GV: + Phaït phiãúu ghi tçnh huäúng cho mäùi nhoïm. + Tiãún haình nháûn phiãúu vaì thaío luáûn nhoïm. + Yãu cáöu HS caïc nhoïm thaío luáûn âãø traí låìi cáu hoíi: Nãúu mçnh åí trong tçnh huäúng âoï, em seî laìm gç? + Âaûi diãûn caïc nhoïm trçnh baìy yï kiãún cuía nhoïm mçnh. Caïc nhoïm coï cuìng phiãúu phaït biãøu nãúu coï caïch æïng xæí khaïc. Læu yï: GV chia nhoïm sao cho hai nhoïm cuìng thaío luáûn vãö mäüt tçnh huäúng giäúng nhau âãø taûo cå häüi cho HS giao tiãúp, trçnh baìy yï kiãún cuía mçnh. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - GV yãu cáöu HS traí låìi nhanh caïc cáu hoíi: + Chuïng ta cáön coï thaïi âäü nhæ thãú naìo âäúi våïi ngæåìi nhiãùm HIV vaì gia âçnh hoü? + Laìm nhæ váûy coï taïc duûng gç? - Nháûn xeït cáu traí låìi cuía HS. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì hoüc thuäüc muûc Baûn cáön biãút, ghi laûi vaìo våí, chuáøn bë baìi sau. Tuáön 9 KHOA HOÜC Baìi 18: PHOÌNG TRAÏNH BË XÁM HAÛI I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Biãút âæåüc mäüt säú tçnh huäúng coï thãø dáùn âãún nguy cå bë xám haûi. - Biãút âæåüc mäüt säú caïch âãø æïng phoï våïi nguy cå bë xám haûi vaì khi bë xám haûi. - Biãút âæåüc nhæîng ai laì ngæåìi coï thãø tin cáûy, chia seí, tám sæû, nhåì giuïp âåî khi bë xám haûi. - Luän coï yï thæïc phoìng traïnh khi bë xám haûi vaì nhàõc nhåí moüi ngæåìi cuìng âãö cao caính giaïc. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Tranh minh hoaû trong SGK trang 38, 39. - Phiãúu ghi sàôn mäüt säú tçnh huäúng. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi 2 HS lãn baíng yãu cáöu traí låìi vãö näüi dung baìi træåïc, sau âoï nháûn xeït vaì cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Nhæîng træåìng håüp tiãúp xuïc naìo khäng bë láy nhiãùm HIV/AIDS? + HS 2: Chuïng ta cáön coï thaïi âäü nhæ thãú naìo âäúi våïi ngæåìi nhiãùm HIV vaì gia âçnh hoü? Theo em, taûi sao cáön phaíi laìm nhæ váûy? - Giåïi thiãûu: Caïc em aû, trong cuäüc säúng coï ráút nhiãöu træåìng håüp bë xám haûi vãö thãø cháút vaì tinh tháön. Nháút laì åí âäü tuäøi måïi låïn nhæ caïc em, khi coï nguy cå bë xám haûi chuïng ta phaíi laìm gç? Qua troì chåi “Chanh chua, cua càõp” chuïng ta tháúy laì phaíi luän chuï yï âãö cao caính giaïc thç måïi khäng bë xám haûi. Baìi hoüc häm nay seî giuïp caïc em coï ké nàng æïng phoï træåïc nguy cå bë xám haûi. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 KHI NAÌO CHUÏNG TA COÏ THÃØ BË XÁM HAÛI? - Yãu cáöu HS âoüc låìi thoaûi cuía caïc nhán váût trong hçnh minh hoaû 1, 2, 3 trang 38 SGK. - 3 HS tiãúp näúi nhau âoüc vaì nãu yï kiãún træåïc låïp. - GV hoíi: Caïc baûn trong caïc tçnh huäúng trãn coï thãø gàûp phaíi nguy hiãøm gç. - HS quan saït tranh traí låìi. - GV nãu: Âoï laì mäüt tçnh huäúng maì chuïng ta coï thãø bë xám haûi. Ngoaìi caïc tçnh huäúng âoï em haîy kãø thãm nhæîng tçnh huäúng coï thãø dáùn âãún nguy cå xám haûi maì em biãút? - GV ghi nhanh lãn baíng yï kiãún cuía HS. - Tiãúp näúi nhau phaït biãøu. Vê duû: + Âi mäüt mçnh åí nåi vàõng veí. + Âi mäüt mçnh trong ban âãm, khi âaî quaï muäün... - Nháûn xeït, kãút luáûn nhæîng træåìng håüp HS noïi âuïng. - GV nãu: Treí em coï nguy cå bë xám haûi cao, em trai coï thãø bë xám haûi vãö thãø cháút. Âàûc biãût caïc em gaïi coï nguy cå bë xám haûi vãö tçnh duûc. Váûy chuïng ta phaíi laìm gç âãø phoìng traïnh bë xám haûi. Chuïng ta cuìng thaío luáûn âãø ruït ra caïch xæí lyï trong caïc træåìng håüp coï thãø bë xám haûi. - Làõng nghe. - Chia låïp thaình caïc nhoïm, mäùi nhoïm 4 HS. - Yãu cáöu HS trao âäøi, thaío luáûn tçm caïc caïch âãø phoìng traïnh bë xám haûi. (Gåüi yï: Em seî laìm gç trong mäùi træåìng håüp âaî nãu åí trãn?) - Nháûn âäö duìng hoüc táûp vaì hoaût âäüng trong nhoïm. Ghi laûi nhæîng viãûc nãn laìm âãø phoìng traïnh bë xám haûi. - Goüi nhoïm laìm xong træåïc daïn phiãúu lãn baíng, âoüc phiãúu. Yãu cáöu caïc nhoïm khaïc bäø sung. GV ghi nhanh yï kiãún bäø sung lãn baíng âãø coï yï kiãún âáöy âuí. - Âoüc phiãúu, bäø sung. Âãø phoìng traïnh bë xám haûi cáön: + Khäng âi mäüt mçnh åí nåi täúi tàm, vàõng veí. + Khäng ra âæåìng mäüt mçnh khi âaî muäün. - GV nãu: Âãø âaím baío an toaìn caï nhán, chuïng ta cáön âãö cao caính giaïc âãø phoìng traïnh bë xám haûi. Tuy nhiãn, trong mäüt säú træåìng håüp cuû thãø, chuïng ta phaíi coï nhæîng ké nàng cuû thãø âãø æïng phoï. Låïp mçnh seî âoïng këch vãö mäüt säú træåìng håüp xem baûn naìo coï caïch æïng phoï nhanh, hiãûu quaí nheï. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 2 ÆÏNG PHOÏ VÅÏI NGUY CÅ BË XÁM HAÛI - Chia HS thaình nhoïm theo täø. - Hoaût âäüng trong täø theo hæåïng dáùn cuía GV. - Âæa tçnh huäúng (hoàûc këch baín) cho caïc nhoïm vaì yãu cáöu HS xáy dæûng låìi thoaûi âãø coï mäüt këch baín hay, nãu âæåüc caïch æïng phoï træåïc nguy cå bë xám haûi. Sau âoï diãùn laûi tçnh huäúng theo këch baín âoï. - GV âi hæåïng dáùn, giuïp âåî tæìng nhoïm. * Tçnh huäúng 1: Nam âãún nhaì Bàõc chåi. Gáön 9 giåì täúi, Nam âæïng dáûy âënh vãö thç Bàõc cæï cäú ruí åí laûi xem âéa phim hoaût hçnh cáûu måïi âæåüc bäú mua cho häm qua. Nãúu em laì Nam em seî laìm gç khi âoï? * Tçnh huäúng 2: Thènh thoaíng Nga lãn maûng internet vaì chat våïi mäüt baûn trai. Baûn áúy giåïi thiãûu laì hoüc træåìng Giaíng Voî. Sau vaìi tuáön baûn ruí Nga âi chåi. Nãúu laì Nga, khi âoï em seî laìm gç? * Tçnh huäúng 3: Tråìi muìa heì nàõng chang chang. Häm nay meû âi cäng taïc nãn Haì phaíi âi bäü vãö nhaì. Âang âi trãn âæåìng thç mäüt chuï âi xe goüi cho Haì âi nhåì. Theo em, Haì cáön laìm gç khi âoï? * Tçnh huäúng 4: Minh âang hoüc baìi thç nghe tiãúng goüi ngoaìi cäøng. Minh heï cæía ra thç tháúy mäüt ngæåìi ráút laû noïi laì baûn cuía bäú muäún vaìo nhaì âåüi bäú Minh. Nãúu laì Minh, em seî laìm gç khi âoï? - Goüi caïc nhoïm lãn âoïng këch. - Nháûn xeït caïc nhoïm coï saïng taûo, coï låìi thoaûi hay, âaût hiãûu quaí. - Caïc nhoïm thaío luáûn, âoïng vai âãø giaíi quyãút caïc tçnh huäúng. Hoaût âäüng 3 NHÆÎNG VIÃÛC CÁÖN LAÌM KHI BË XÁM HAÛI - Yãu cáöu HS thaío luáûn càûp âäi âãø traí låìi cáu hoíi: + Khi coï nguy cå bë xám haûi, chuïng ta cáön phaíi laìm gç? - 2 HS ngäöi cuìng baìn trao âäøi, thaío luáûn vãö caïch æïng phoï khi bë xám haûi. - Goüi HS phaït biãøu. GV ghi nhanh lãn baíng yï kiãún cuía HS. - Tiãúp näúi nhau phaït biãøu. - Kãút luáûn: Treí em laì âäúi tæåüng ráút dãù bë xám haûi. Caïc em haîy biãút caïch âãø phoìng traïnh. - GV hoíi tiãúp: - HS tiãúp tuûc trao âäøi våïi baûn bãn caûnh vaì traí låìi: + Trong træåìng håüp bë xám haûi chuïng ta seî phaíi laìm gç? + Khi bë xám haûi, chuïng ta phaíi noïi ngay våïi ngæåìi låïn âãø âæåüc chia seí vaì hæåïng dáùn caïch giaíi quyãút, æïng phoï. - Kãút luáûn: Xung quanh caïc em coï nhiãöu ngæåìi âaïng tin cáûy, luän sàôn saìng giuïp âåî caïc em trong luïc khoï khàn. Caïc em coï thãø chia seí, tám sæû âãø tçm kiãúm sæû giuïp âåî khi gàûp nhæîng chuyãûn lo làõng, såü haîi, bäúi räúi, khoï chëu,... HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - Yãu cáöu HS traí låìi nhanh cáu hoíi: Âãø phoìng traïnh bë xám haûi, chuïng ta phaíi laìm gç? - Nháûn xeït cáu traí låìi cuía HS. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS hàng haïi, têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì hoüc thuäüc muûc Baûn cáön biãút, ghi laûi vaìo våí vaì sæu táöm tranh aính, thäng tin vãö mäüt vuû tai naûn giao thäng âæåìng bäü. Tuáön 10 KHOA HOÜC Baìi 19: PHOÌNG TRAÏNH TAI NAÛN GIAO THÄNG ÂÆÅÌNG BÄÜ I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Nãu âæåüc mäüt säú nguyãn nhán cå baín dáùn âãún tai naûn giao thäng âæåìng bäü. - Hiãøu âæåüc nhæîng háûu quaí nàûng nãö nãúu vi phaûm luáût giao thäng âæåìng bäü. - Luän coï yï thæïc cháúp haình âuïng luáût giao thäng, cáøn tháûn khi tham gia giao thäng vaì tuyãn truyãön, váûn âäüng, nhàõc nhåí moüi ngæåìi cuìng thæûc hiãûn. II. Âäö duìng daûy hoüc: - HS vaì GV sæu táöm tranh aính, thäng tin vãö caïc vuû tai naûn giao thäng. - Hçnh minh hoaû trang 40, 41 SGK. - Giáúy khäø to, buït daû. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi 2 HS lãn baíng yãu cáöu HS traí låìi cáu hoíi vãö näüi dung baìi18, sau âoï nháûn xeït cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Chuïng ta phaíi laìm gç âãø phoìng traïnh bë xám haûi? + HS 2: Khi coï nguy cå bë xám haûi em seî laìm gç? - GV giåïi thiãûu baìi: Nãu muûc tiãu baìi. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 NGUYÃN NHÁN GÁY TAI NAÛN GIAO THÄNG - GV kiãøm tra viãûc sæu táöm tranh, aính, thäng tin vãö tai naûn giao thäng âæåìng bäü cuía HS. - Täø træåíng täø baïo caïo viãûc chuáøn bë cuía caïc thaình viãn. - GV nãu yãu cáöu: Caïc em haîy kãø cho moüi ngæåìi cuìng nghe vãö tai naûn giao thäng maì em âaî tæìng chæïng kiãún hoàûc sæu táöm âæåüc. Theo em, nguyãn nhán naìo dáùn âãún tai naûn giao thäng âoï? - 5 âãún 7 HS kãø vãö tai naûn giao thäng âæåìng bäü maì mçnh biãút træåïc låïp. - GV ghi nhanh nhæîng nguyãn nhán gáy tai naûn maì HS nãu lãn baíng: + Phoïng nhanh, væåüt áøu. + Laïi xe khi say ræåüu. + Baïn haìng khäng âuïng nåi quy âënh. + Khäng quan saït âæåìng. - Hoíi: Ngoaìi nhæîng nguyãn nhán baûn âaî kãø, em coìn biãút nhæîng nguyãn nhán naìo dáùn âãún tai naûn giao thäng? - HS nãu bäø sung. Vê duû: + Do âæåìng xáúu. + Phæång tiãûn giao thäng quaï cuî, khäng âaím baío tiãu chuáøn. + Thåìi tiãút xáúu - Kãút luáûn: Coï ráút nhiãöu nguyãn nhán dáùn âãún tai naûn giao thäng nhæ: Ngæåìi tham gia giao thäng khäng cháúp haình âuïng luáût giao thäng âæåìng bäü, caïc âiãöu kiãûn giao thäng khäng an toaìn. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 2 NHÆÎNG VI PHAÛM LUÁÛT GIAO THÄNG CUÍA NGÆÅÌI THAM GIA VAÌ HÁÛU QUAÍ CUÍA NOÏ - GV täø chæïc cho HS hoaût âäüng trong nhoïm nhæ sau: - Hoaût âäüng trong nhoïm theo hæåïng dáùn cuía GV, mäùi nhoïm coï 4-6 HS. + Yãu cáöu HS quan saït hçnh minh hoaû trang 40 SGK, trao âäøi vaì thaío luáûn âãø: * Haîy chè ra vi phaûm cuía ngæåìi tham gia giao thäng. * Âiãöu gç coï thãø xaíy ra våïi ngæåìi vi phaûm giao thäng âoï? * Háûu quaí cuía vi phaûm âoï laì gç? - GV âi giuïp âåî, hæåïng dáùn nhæîng nhoïm gàûp khoï khàn. - Goüi HS trçnh baìy. Yãu cáöu mäùi nhoïm chè noïi vãö 1 hçnh, caïc nhoïm coï yï kiãún khaïc bäø sung. - Caïc nhoïm cæí âaûi diãûn trçnh baìy, caïc nhoïm khaïc bäø sung yï kiãún. Caí låïp âi âãún thäúng nháút. - GV hoíi: Qua nhæîng vi phaûm vãö giao thäng âoï em coï nháûn xeït gç? - HS nãu âæåüc: Tai naûn giao thäng háöu hãút xaíy ra laì do sai phaûm cuía nhæîng ngæåìi tham gia giao thäng. - Kãút luáûn: Coï ráút nhiãöu nguyãn nhán gáy tai naûn giao thäng. Coï nhæîng tai naûn giao thäng khäng phaíi laì do mçnh vi phaûm nãn chuïng ta phaíi laìm gç âãø phoìng traïnh tai naûn giao thäng âæåìng bäü, thæûc hiãûn an toaìn giao thäng? - Làõng nghe. Hoaût âäüng 3 NHÆÎNG VIÃÛC LAÌM ÂÃØ THÆÛC HIÃÛN AN TOAÌN GIAO THÄNG - Täø chæïc cho HS hoaût âäüng theo nhoïm nhæ sau: - Hoaût âäüng trong nhoïm theo hæåïng dáùn cuía GV: + Phaït giáúy khäø to vaì buït daû cho tæìng nhoïm. + Yãu cáöu HS quan saït tranh minh hoüa trang 41 SGK vaì noïi roî låüi êch cuía viãûc laìm âæåüc mä taí trong hçnh, sau âoï tçm hiãøu thãm nhæîng viãûc nãn laìm âãø thæûc hiãûn an toaìn giao thäng. + Goüi nhoïm laìm xong træåïc daïn phiãúu lãn baíng, yãu cáöu âoüc phiãúu vaì caïc nhoïm khaïc bäø sung. GV ghi nhanh lãn baíng yï kiãún bäø sung. - 1 nhoïm baïo caïo træåïc låïp, caïc nhoïm khaïc bäø sung yï kiãún vaì âi âãún thäúng nháút: Nhæîng viãûc laìm âãø thæûc hiãûn an toaìn giao thäng - Nháûn xeït, khen ngåüi HS coï hiãøu biãút âãø thæûc hiãûn an toaìn giao thäng. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - Täø chæïc cho HS thæûc haình âi bäü an toaìn. - Caïch tiãún haình: Cæí 3 HS laìm ban giaïm khaío âãø quan saït. GV kã baìn ghãú thaình läúi âi, coï vèa heì, coï pháön coï keí soüc tràõng âãø sang âæåìng, coï âeìn xanh, âeìn âoí, chäù reî âãø HS thæûc haình. GV coï thãø cho HS thæûc haình theo nhoïm vaì âæa ra caïc tçnh huäúng âãø HS xæí lê. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS hàng haïi têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS luän cháúp haình luáût giao thäng âæåìng bäü, nhàõc nhåí moüi ngæåìi cuìng thæûc hiãûn vaì âoüc laûi caïc kiãún thæïc âaî hoüc âãø chuáøn bë än táûp. Tuáön 10 KHOA HOÜC Baìi 20-21: ÄN TÁÛP: CON NGÆÅÌI VAÌ SÆÏC KHOEÍ I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Xaïc âënh âæåüc giai âoaûn tuäøi dáûy thç åí con trai vaì con gaïi trãn så âäö sæû phaït triãøn cuía con ngæåìi kãø tæì luïc måïi sinh. Khàõc sáu âàûc âiãøm cuía tuäøi dáûy thç. - Än táûp caïc kiãún thæïc vãö sæû sinh saín åí ngæåìi vaì thiãn chæïc cuía ngæåìi phuû næî. - Veî hoàûc viãút âæåüc så âäö thãø hiãûn caïch phoìng traïnh caïc bãûnh: bãûnh säút reït, säút xuáút huyãút, viãm naîo, viãm gan A, HIV/AIDS. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Phiãúu hoüc táûp caï nhán. - Giáúy khäø to, buït daû, maìu veî. - Troì chåi: Ä chæî kç diãûu, voìng quay, ä chæî. - Pháön thæåíng (nãúu coï). III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi 2 HS lãn baíng yãu cáöu traí låìi vãö näüi dung baìi træåïc, sau âoï nháûn xeït, cho âiãøm HS. + HS 1: Chuïng ta cáön laìm gç âãø thæûc hiãûn an toaìn giao thäng? + HS 2: Tai naûn giao thäng âãø laûi háûu quaí nhæ thãú naìo? - GV giåïi thiãûu baìi: Nãu muûc tiãu cuía baìi. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 ÄN TÁÛP VÃÖ CON NGÆÅÌI - Phaït phiãúu hoüc táûp cho tæìng HS. - Nháûn phiãúu hoüc táûp. - Yãu cáöu HS tæû hoaìn thaình phiãúu. - 1 HS laìm trãn baíng låïp, HS caí låïp laìm vaìo phiãúu caï nhán. - GV coï thãø gåüi yï cho HS veî så âäö tuäøi dáûy thç åí con trai vaì con gaïi riãng. Ghi roî âäü tuäøi, caïc giai âoaûn: måïi sinh, tuäøi dáûy thç, tuäøi vë thaình niãn, træåíng thaình. - Yãu cáöu 1 HS nháûn xeït baìi laìm cuía baûn laìm trãn baíng. - Nháûn xeït. - HS dæåïi låïp âäøi phiãúu cho nhau âãø chæîa baìi. - 2 HS ngäöi cuìng baìn âäøi phiãúu cho nhau âãø chæîa baìi. PHIÃÚU HOÜC TÁÛP Baìi: Än táûp: Con ngæåìi vaì sæïc khoeí Hoü vaì tãn:.............................. Låïp 5 1. Em haîy veî så âäö thãø hiãûn læïa tuäøi dáûy thç åí con trai vaì con gaïi. a) Con trai.......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ b) Con gaïi.......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ 2. Khoanh vaìo chæî caïi âàût træåïc cáu traí låìi âuïng nháút: Tuäøi dáûy thç laì gç? a. Laì tuäøi maì cå thãø coï nhiãöu biãún âäøi vãö màût thãø cháút. b. Laì tuäøi maì cå thãø coï nhiãöu biãún âäøi vãö màût tinh tháön. c. Laì tuäøi maì cå thãø coï nhiãöu biãún âäøi vãö màût tçnh caím vaì mäúi quan hãû xaî häüi. d. Laì tuäøi maì cå thãø coï nhiãöu biãún âäøi vãö màût thãø cháút, tinh tháön, tçnh caím vaì mäúi quan hãû xaî häüi. 3. Khoanh troìn vaìo chæî caïi âàût træåïc cáu traí låìi âuïng Viãûc naìo dæåïi âáy chè coï phuû næî laìm âæåüc? a. Laìm bãúp gioíi. b. Chàm soïc con caïi. c. Mang thai vaì cho con buï. d. Thãu, may gioíi. 1. Haîy nãu âàûc âiãøm tuäøi dáûy thç åí nam giåïi? 2. Haîy nãu âàûc âiãøm tuäøi dáûy thç åí næî giåïi? - Tiãúp näúi nhau traí låìi cáu hoíi. - HS dæûa vaìo kiãún thæïc âaî hoüc âãø traí låìi 3. Haîy nãu sæû hçnh thaình mäüt cå thãø ngæåìi? 4. Em coï thãø nháûn xeït gç vãö vai troì cuía ngæåìi phuû næî? - Nháûn xeït, khen ngåüi HS ghi nhåï täút caïc kiãún thæïc âaî hoüc. Hoaût âäüng 2 CAÏCH PHOÌNG TRAÏNH MÄÜT SÄÚ BÃÛNH - GV täø chæïc cho HS hoaût âäüng trong nhoïm theo hçnh thæïc troì chåi “Ai nhanh, ai âuïng?” nhæ sau: + Phaït giáúy khäø to, buït daû cho HS. + Cho nhoïm træåíng bäúc thàm læûa choün mäüt trong caïc bãûnh âaî hoüc âãø veî så âäö vãö caïch phoìng chäúng bãûnh âoï. + GV âi hæåïng dáùn, gåüi yï nhæîng nhoïm gàûp khoï khàn. - Nghe hæåïng dáùn cuía GV sau âoï hoaût âäüng trong nhoïm. + Goüi tæìng nhoïm HS lãn trçnh baìy. Caïc nhoïm khaïc nháûn xeït, bäø sung. - Mäùi nhoïm cæí 2 HS lãn trçnh baìy. 1 HS cáöm så âäö, 1 HS trçnh baìy caïc caïch phoìng bãûnh theo så âäö. + Nháûn xeït, khen ngåüi HS, nhoïm HS veî så âäö âeûp, âuí näüi dung, trçnh baìy læu loaït. - Nháûn xeït hoaût âäüng thaío luáûn cuía HS. Hoaût âäüng 3 TROÌ CHÅI: Ä CHÆÎ KÇ DIÃÛU - GV phäø biãún luáût chåi: + GV âæa ra mäüt ä chæî gäöm 15 ä chæî haìng ngang vaì 1 ä chæî hçnh chæî S. Mäùi ä chæî haìng ngang laì mäüt näüi dung kiãún thæïc âaî hoüc våïi keìm theo gåüi yï. + Khi GV âoüc gåüi yï cho caïc haìng, caïc nhoïm chåi phaíi pháút cåì âãø giaình âæåüc quyãön traí låìi. Hoaût âäüng 4 NHAÌ TUYÃN TRUYÃÖN GIOÍI Caïch tiãún haình: GV cho HS læûa choün veî tranh cäø âäüng, tuyãn truyãön theo mäüt trong caïc âãö taìi sau: 1) Váûn âäüng phoìng traïnh sæí duûng caïc cháút gáy nghiãûn. 2) Váûn âäüng phoìng traïnh xám haûi treí em. 3) Váûn âäüng noïi khäng våïi ma tuyï, ræåüu, bia, thuäúc laï. 4) Váûn âäüng phoìng traïnh HIV/AIDS. 5) Váûn âäüng thæûc hiãûn an toaìn giao thäng. - Sau khi HS veî xong, lãn trçnh baìy træåïc låïp vãö yï tæåíng cuía mçnh. - Thaình láûp ban giaïm khaío âãø cháúm tranh, låìi tuyãn truyãön. - Trao giaíi cho HS theo tæìng âãö taìi. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - Nháûn xeït tiãút hoüc. - Dàûn HS vãö nhaì hoaìn thiãûn tranh veî, GV coï thãø gæíi âi dæû thi hoàûc triãøn laîm vaì chuáøn bë baìi sau. VÁÛT CHÁÚT VAÌ NÀNG LÆÅÜNG ÂÀÛC ÂIÃØM VAÌ CÄNG DUÛNG CUÍA MÄÜT SÄÚ VÁÛT LIÃÛU THÆÅÌNG DUÌNG Tuáön 11 KHOA HOÜC Baìi 22: TRE, MÁY, SONG I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Nãu âæåüc âàûc âiãøm vaì æïng duûng cuía tre, máy, song trong cuäüc säúng. - Nháûn ra mäüt säú âäö duìng hàòng ngaìy laìm bàòng tre, máy, song. - Nãu âæåüc caïch baío quaín âäö duìng bàòng tre, máy, song âæåüc sæí duûng trong gia âçnh. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Cáy máy, song, tre tháût (hoàûc cáy giaí, hoàûc aính). - Hçnh minh hoaû trang 46, 47 SGK. - Phiãúu hoüc táûp (âuí duìng theo nhoïm) keí sàôn baíng so saïnh vãö âàûc âiãøm cuía tre vaì máy, song. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Nháûn xeït vãö baìi kiãøm tra cuía HS. - Làõng nghe. - Giåïi thiãûu: Chuí âãö naìy giuïp caïc em tçm hiãøu vãö âàûc âiãøm vaì cäng duûng cuía mäüt säú váût liãûu thæåìng duìng: tre, máy, song, sàõt, âäöng, nhäm, gang, theïp, âaï väi, gäúm, xi màng, thuyí tinh, cao su, cháút deío, tå såüi; sæû biãún âäøi hoaï hoüc cuía mäüt säú cháút vaì sæí duûng mäüt säú daûng nàng læåüng. Baìi hoüc âáöu tiãn chuïng ta cuìng tçm hiãøu vãö tre, máy, song. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 ÂÀÛC ÂIÃØM VAÌ CÄNG DUÛNG CUÍA TRE, MÁY, SONG TRONG THÆÛC TIÃÙN - Âæa ra cáy tre, máy, song tháût hoàûc cáy giaí hoàûc tranh aính âãø hoíi vãö tæìng cáy. - Quan saït vaì traí låìi theo hiãøu biãút thæûc tãú cuía mçnh. + Âáy laì cáy gç? Haîy noïi nhæîng âiãöu em biãút vãö loaìi cáy naìy. - Nháûn xeït, khen ngåüi nhæîng HS coï hiãøu biãút vãö thiãn nhiãn. - Yãu cáöu HS chè roî âáu laì cáy tre, cáy máy, cáy song. - GV nãu: Chuïng ta âaî biãút âáu laì cáy tre, máy, song, váûy chuïng coï âàûc âiãøm nhæ thãú naìo vaì æïng duûng gç trong âåìi säúng. - Chia HS thaình nhoïm mäùi nhoïm 4 HS, phaït phiãúu hoüc táûp cho tæìng nhoïm. - Yãu cáöu HS âoüc pháön thäng tin. - 2 HS tiãúp näúi nhau âoüc thaình tiãúng. - Yãu cáöu HS trong nhoïm trao âäøi, thaío luáûn, laìm phiãúu. - Trao âäøi vaì cuìng hoaìn thaình phiãúu, 1 nhoïm laìm vaìo phiãúu to âãø chæîa baìi. - Goüi nhoïm HS âaî laìm vaìo phiãúu to daïn phiãúu, âoüc phiãúu cuía mçnh, yãu cáöu caïc nhoïm khaïc nháûn xeït, bäø sung. - 1 nhoïm baïo caïo kãút quaí, caïc nhoïm khaïc bäø sung yï kiãún vaì âi âãún thäúng nháút nhæ sau: - Nháûn xeït, kãút luáûn vãö låìi giaíi âuïng. - GV láön læåüt nãu cáu hoíi: - Tiãúp näúi nhau traí låìi træåïc låïp, HS caí låïp nghe baûn traí låìi vaì bäø sung yï kiãún (nãúu cáön). + Theo em, cáy tre, máy, song coï âàûc âiãøm chung gç? + Tre, máy, song coï âàûc âiãøm chung laì moüc thaình tæìng buûi, coï âäút, laï nhoí, âæåüc duìng laìm nhiãöu âäö duìng trong gia âçnh. + Ngoaìi nhæîng æïng duûng nhæ laìm nhaì, näng cuû, duûng cuû âaïnh caï, âäö duìng trong gia âçnh, em coï biãút tre coìn âæåüc duìng vaìo nhæîng viãûc gç khaïc? + Tre âæåüc träöng thaình buûi låïn åí chán âã âãø chäúng xoïi moìn. - Kãút luáûn: Tre, máy, song laì nhæîng loaûi cáy ráút quen thuäüc våïi laìng quã Viãût Nam. Do âàûc âiãøm, tênh cháút cuía tre, máy, song maì con ngæåìi coï thãø sæí duûng chuïng vaìo viãûc saín xuáút ra nhiãöu âäö duìng trong gia âçnh. Hoaût âäüng 2 MÄÜT SÄÚ ÂÄÖ DUÌNG LAÌM BÀÒNG TRE, MÁY, SONG - GV sæí duûng caïc tranh minh hoaû trang 47 SGK. Täø chæïc cho HS hoaût âäüng theo càûp. - 2 HS ngäöi cuìng baìn trao âäøi, tçm hiãøu vãö tæìng hçnh theo yãu cáöu. - Yãu cáöu: Quan saït tæìng tranh minh hoaû vaì cho biãút: + Âoï laì âäö duìng naìo? + Âäö duìng âoï laìm tæì váût liãûu naìo? - Goüi HS trçnh baìy yï kiãún. - 3 HS tiãúp näúi nhau trçnh baìy. + Em coìn biãút nhæîng âäö duìng naìo laìm tæì tre, máy, song? - Tiãúp näúi nhau phaït biãøu. + Tre: choîng tre, ghãú, soüt, cáön cáu, thuyãön nan, beì, thang, cäúi xay, läöng baìn,... - Kãút luáûn: Saín pháøm cuía nhæîng váût liãûu naìy ráút âa daûng vaì phong phuï. Hiãûn nay haìng thuí cäng mé nghãû cuía Viãût Nam âang coï màût khàõp nåi trãn thãú giåïi. Hoaût âäüng 3 CAÏCH BAÍO QUAÍN ÂÄÖ DUÌNG BÀÒNG TRE, MÁY, SONG - Hoíi: Nhaì em coï âäö duìng naìo laìm tæì tre, máy, song. Haîy nãu caïch baío quaín âäö duìng âoï cuía gia âçnh mçnh. - Tiãúp näúi nhau traí låìi. Vê duû: * Nhaì em coï caïc loaûi räø laìm bàòng tre nãn sæí duûng xong phaíi giàût saûch treo lãn cao, khäng treo chäù æåït, nàõng âãø traïnh áøm mäúc, hoàûc gioìn seî nhanh hoíng. - Nháûn xeït, khen ngåüi nhæîng gia âçnh HS âaî coï caïch baío quaín täút âäö duìng bàòng tre, máy, song. - Làõng nghe. - Kãút luáûn: Nhæîng âäö duìng âæåüc laìm tæì tre, máy, song laì nhæîng haìng thuí cäng dãù mäúc áøm nãn âãø chäúng áøm mäúc thæåìng âæåüc sån dáöu âãø baío quaín. Âàûc biãût, chuïng ta khäng nãn âãø caïc âäö duìng naìy ngoaìi mæa, nàõng. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - GV yãu cáöu HS traí låìi nhanh caïc cáu hoíi: + Nãu âàûc âiãøm vaì æïng duûng cuía tre? + Nãu âàûc âiãøm vaì æïng duûng cuía máy, song? - Nháûn xeït cáu traí låìi cuía HS. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS hàng haïi, têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì tçm hiãøu nhæîng âäö duìng trong nhaì âæåüc laìm tæì sàõt, gang, theïp. Tuáön 11 KHOA HOÜC Baìi 23: SÀÕT, GANG, THEÏP I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Nãu âæåüc nguäön gäúc vaì mäüt säú tênh cháút cuía sàõt, gang, theïp. - Kãø tãn âæåüc mäüt säú æïng duûng cuía gang, theïp trong âåìi säúng vaì trong cäng nghiãûp. - Biãút caïch baío quaín caïc âäö duìng âæåüc laìm tæì sàõt, gang, theïp trong gia âçnh. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Hçnh minh hoaû trang 48, 49 SGK. - GV mang âãún låïp: keïo, âoaûn dáy theïp ngàõn, miãúng gang (âuí duìng theo nhoïm). - Phiãúu hoüc táûp, keí sàôn baíng so saïnh vãö nguäön gäúc, tênh cháút cuía sàõt, gang, theïp (âuí duìng theo nhoïm), 1 phiãúu to. Máùu: Sàõt Gang Theïp Nguäön gäúc Tênh cháút III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi 2 HS lãn baíng traí låìi vãö näüi dung baìi træåïc, sau âoï nháûn xeït, cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Em haîy nãu âàûc âiãøm vaì æïng duûng cuía tre? + HS 2: Em haîy nãu âàûc âiãøm vaì æïng duûng cuía máy, song? - Giåïi thiãûu baìi: Nãu muûc tiãu baìi hoüc. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 NGUÄÖN GÄÚC VAÌ TÊNH CHÁÚT CUÍA SÀÕT, GANG, THEÏP - Chia HS thaình nhoïm mäùi nhoïm 4 HS. - HS chia nhoïm vaì nháûn âäö duìng hoüc táûp sau âoï hoaût âäüng trong nhoïm theo hæåïng dáùn cuía GV. - Phaït phiãúu hoüc táûp, 1 âoaûn dáy theïp, 1 caïi keïo, 1 miãúng gang cho tæìng nhoïm. - Goüi 1 HS âoüc tãn caïc váût væìa âæåüc nháûn. - Âoüc: keïo, dáy theïp, miãúng gan. - Yãu cáöu HS quan saït caïc váût væìa nháûn âæåüc, âoüc baíng thäng tin trang 48 SGK vaì hoaìn thaình caïc phiãúu so saïnh vãö nguäön gäúc, tênh cháút cuía sàõt, gang, theïp. - 1 nhoïm trçnh baìy kãút quaí thaío luáûn træåïc låïp, caí låïp bäø sung vaì âi âãún thäúng nháút. - GV nháûn xeït kãút quaí thaío luáûn cuía HS, sau âoï yãu cáöu HS traí låìi caïc cáu hoíi: - Trao âäøi trong nhoïm vaì traí låìi. + Gang, theïp âæåüc laìm ra tæì âáu? + Gang, theïp âæåüc laìm ra tæì quàûng sàõt. + Gang, theïp coï âiãøm naìo chung? + Gang, theïp âãöu laì håüp kim cuía sàõt vaì caïc bon. + Gang, theïp khaïc nhau åí âiãøm naìo? + Gang ráút cæïng vaì khäng thãø uäún hay keïo thaình såüi. Theïp coï êt caïc bon hån gang vaì coï thãm mäüt vaìi cháút khaïc nãn bãön vaì deío hån gang. - Kãút luáûn: Sàõt laì kim loaûi coï tênh deío, dãù keïo thaình såüi, dãù reìn, dáûp. Sàõt maìu xaïm, coï aïnh kim. Trong tæû nhiãn, sàõt coï trong caïc thiãn thaûch vaì trong caïc quàûng sàõt. Gang cæïng, gioìn khäng thãø uäún hay keïo thaình såüi. Theïp coï êt caïc bon hån vaì coï thãm mäüt vaìi cháút khaïc nãn noï coï tênh cháút cæïng, bãön, deío,... Hoaût âäüng 2 ÆÏNG DUÛNG CUÍA GANG, THEÏP TRONG ÂÅÌI SÄÚNG - Täø chæïc cho HS hoaût âäüng theo càûp nhæ sau: - 2 HS cuìng baìn trao âäøi, thaío luáûn traí låìi cáu hoíi. + Yãu cáöu HS quan saït tæìng hçnh minh hoaû trang 48, 49 SGK traí låìi caïc cáu hoíi. * Tãn saín pháøm laì gç? * Chuïng âæåüc laìm tæì váût liãûu naìo? - Goüi HS trçnh baìy yï kiãún. - 6 HS tiãúp näúi nhau trçnh baìy. - GV hoíi: Em coìn biãút sàõt, gang, theïp âæåüc duìng âãø saín xuáút nhæîng duûng cuû, chi tiãút maïy moïc, âäö duìng naìo næîa? - Tiãúp näúi nhau traí låìi: Sàõt vaì caïc håüp kim cuía sàõt coìn duìng âãø saín xuáút caïc âäö duìng: caìy, cuäúc, dáy phåi quáön aïo, cáöu thang, haìng raìo sàõt, song cæía säø, âáöu maïy xe læía, xe ätä, cáöu, xe âaûp, xe maïy, laìm nhaì,... - Kãút luáûn: Sàõt laì mäüt kim loaûi âæåüc sæí duûng dæåïi daûng håüp kim. ÅÍ næåïc ta coï nhaì maïy gang, theïp Thaïi Nguyãn ráút låïn chuyãn saín xuáút gang, theïp. Sàõt laì håüp kim cuía sàõt coï nhiãöu æïng duûng trong cuäüc säúng. Hoaût âäüng 3 CAÏCH BAÍO QUAÍN MÄÜT SÄÚ ÂÄÖ DUÌNG ÂÆÅÜC LAÌM TÆÌ SÀÕT VAÌ HÅÜP KIM CUÍA SÀÕT - GV hoíi: Nhaì em coï nhæîng âäö duìng naìo âæåüc laìm tæì sàõt hay gang, theïp. Haîy nãu caïch baío quaín âäö duìng âoï cuía gia âçnh mçnh. - Tiãúp näúi nhau traí låìi: Vê duû: * Dao âæåüc laìm tæì håüp kim cuía sàõt nãn khi sæí duûng xong phaíi ræía saûch, cáút åí nåi khä raïo, nãúu khäng seî bë gè. - Kãút luáûn: Nhæîng âäö duìng âæåüc saín xuáút tæì gang ráút gioìn, dãù våî nãn khi sæí duûng chuïng ta phaíi âàût, âãø cáøn tháûn. Mäüt säú âäö duìng bàòng sàõt, theïp nhæ dao, keïo, caìy, cuäúc dãù bë gè nãn sæí duûng xong phaíi ræía saûch vaì cáút åí nåi khä raïo. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - GV yãu cáöu HS traí låìi nhanh caïc cáu hoíi: + Haîy nãu tênh cháút cuía sàõt, gang, theïp? + Gang, theïp âæåüc sæí duûng âãø laìm gç? - Nháûn xeït cáu traí låìi cuía HS. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì hoüc thuäüc muûc Baûn cáön biãút, ghi laûi vaìo våí vaì tçm hiãøu nhæîng duûng cuû, âäö duìng âæåüc laìm tæì âäöng. Tuáön 12 KHOA HOÜC Baìi 24: ÂÄÖNG VAÌ HÅÜP KIM CUÍA ÂÄÖNG I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Quan saït vaì phaït hiãûn ra mäüt säú tênh cháút cuía âäöng. - Nãu âæåüc tênh cháút cuía âäöng vaì håüp kim cuía âäöng. - Kãø âæåüc mäüt säú duûng cuû, maïy moïc, âäö duìng âæåüc laìm bàòng âäöng vaì håüp kim cuía âäöng. - Biãút caïch baío quaín nhæîng âäö duìng bàòng âäöng coï trong nhaì. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Hçnh minh hoaû trang 50, 51 SGK. - Vaìi såüi dáy âäöng ngàõn. - Phiãúu hoüc táûp coï sàôn baíng so saïnh vãö tênh cháút giæîa âäöng vaì håüp kim cuía âäöng (âuí duìng theo nhoïm, 1 phiãúu to) nhæ SGK. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi 2 HS lãn baíng traí låìi cáu hoíi vãö näüi dung baìi træåïc, sau âoï nháûn xeït cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Haîy nãu nguäön gäúc, tênh cháút cuía sàõt? + HS 2: Håüp kim sàõt laì gç? Chuïng coï nhæîng tênh cháút naìo? - Giåïi thiãûu: Nãu muûc tiãu baìi hoüc. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 TÊNH CHÁÚT CUÍA ÂÄÖNG - Täø chæïc cho HS hoaût âäüng trong nhoïm, mäùi nhoïm 4 HS nhæ sau: + Phaït cho mäùi nhoïm 1 såüi dáy âäöng. + Yãu cáöu HS quan saït vaì cho biãút: - 4 HS ngäöi 2 baìn trãn dæåïi taûo thaình 1 nhoïm, cuìng quan saït dáy âäöng vaì nãu yï kiãún cuía mçnh sau âoï thäúng nháút vaì ghi vaìo phiãúu cuía nhoïm... * Maìu sàõc cuía såüi dáy? * Âäü saïng cuía såüi dáy? * Tênh cæïng vaì deío cuía såüi dáy? - Goüi nhoïm thaío luáûn xong træåïc phaït biãøu, yãu cáöu caïc nhoïm khaïc nháûn xeït, bäø sung. - 1 nhoïm phaït biãøu yï kiãún, caïc nhoïm khaïc bäø sung vaì âi âãún thäúng nháút. - Kãút luáûn: Såüi dáy âäöng coï maìu âoí náu, coï aïnh kim, deío, dãù daït moíng, coï thãø uäún thaình nhiãöu hçnh daûng khaïc nhau. Hoaût âäüng 2 NGUÄÖN GÄÚC, SO SAÏNH TÊNH CHÁÚT CUÍA ÂÄÖNG VAÌ HÅÜP KIM CUÍA ÂÄÖNG - Chia HS thaình nhoïm mäùi nhoïm 4 HS. - Phaït phiãúu hoüc táûp cho tæìng nhoïm. - Hoaût âäüng trong nhoïm, cuìng âoüc SGK vaì hoaìn thaình baíng so saïnh. - Yãu cáöu HS âoüc baíng thäng tin åí trang 50 SGK vaì hoaìn thaình phiãúu so saïnh vãö tênh cháút giæîa âäöng vaì håüp kim cuía âäöng. - Goüi 1 nhoïm xong âáöu tiãn daïn phiãúu lãn baíng, âoüc phiãúu yãu cáöu caïc nhoïm khaïc nháûn xeït, bäø sung (nãúu coï). - Nháûn xeït, nhçn vaìo phiãúu cuía HS vaì kãút luáûn. - 1 nhoïm baïo caïo kãút quaí thaío luáûn træåïc låïp, caïc nhoïm khaïc bäø sung yï kiãún vaì âi âãún thäúng nháút. - Hoíi: Theo em âäöng coï åí âáu? - Trao âäøi vaì traí låìi: Âäöng coï åí trong tæû nhiãn vaì coï trong quàûng âäöng. - Kãút luáûn: Âäöng laì kim loaûi âæåüc con ngæåìi tçm ra vaì sæí duûng såïm nháút. Ngæåìi ta âaî tçm tháúy âäöng trong tæû nhiãn. Âäöng coï æu âiãøm hån caïc kim loaûi khaïc laì ráút bãön, dãù daït moíng vaì keïo thaình såüi, coï thãø dáûp vaì uäún thaình báút kç hçnh daûng naìo. Âäöng coï maìu âoí náu, coï aïnh kim, dáùn nhiãût vaì dáùn âiãûn täút. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 3 MÄÜT SÄÚ ÂÄÖ DUÌNG ÂÆÅÜC LAÌM BÀÒNG ÂÄÖNG VAÌ HÅÜP KIM ÂÄÖNG, CAÏCH BAÍO QUAÍN CAÏC ÂÄÖ DUÌNG ÂOÏ - Täø chæïc cho HS thaío luáûn càûp âäi nhæ sau: - 2 HS ngäöi cuìng baìn trao âäøi, thaío luáûn. + Yãu cáöu HS quan saït caïc hçnh minh hoaû vaì cho biãút: * Tãn âäö duìng âoï laì gç? * Âäö duìng âoï âæåüc laìm bàòng váût liãûu gç? Chuïng thæåìng coï åí âáu? - 5 HS näúi tiãúp nhau trçnh baìy. - GV hoíi: Em coìn biãút nhæîng saín pháøm naìo khaïc âæåüc laìm tæì âäöng vaì håüp kim cuía âäöng? - Tiãúp näúi nhau phaït biãøu. Träúng âäöng, dáy quáún âäüng cå, thau âäöng, cháûu âäöng, vuî khê, näng cuû lao âäüng,... - Nháûn xeït, khen ngåüi nhæîng HS coï hiãøu biãút thæûc tãú. - GV nãu váún âãö: ÅÍ gia âçnh em coï nhæîng âäö duìng naìo laìm bàòng âäöng? Em thæåìng tháúy ngæåìi ta laìm nhæ thãú naìo âãø baío quaín caïc âäö duìng bàòng âäöng? - Tiãúp näúi nhau traí låìi. Vê duû: + ÅÍ nhaì thåì hoü quã em coï máúy caïi læ âäöng. Em tháúy baïc træåíng hoü hay duìng gieí áøm âãø lau, chuìi,... - Nháûn xeït, khen ngåüi HS âaî chuï yï quan saït vaì biãút caïch baío quaín âäö duìng bàòng âäöng. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - GV yãu cáöu HS traí låìi nhanh caïc cáu hoíi: + Âäöng vaì håüp kim cuía âäöng coï tênh cháút gç? + Âäöng vaì håüp kim cuía âäöng coï æïng duûng gç trong âåìi säúng. - Nháûn xeït cáu traí låìi cuía HS. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS thuäüc baìi ngay taûi låïp, têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì hoüc thuäüc muûc Baûn cáön biãút, ghi laûi vaìo våí, tçm hiãøu tênh cháút cuía nhæîng âäö duìng bàòng nhäm trong gia âçnh. Tuáön 12 KHOA HOÜC Baìi 25: NHÄM I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Kãø tãn âæåüc mäüt säú âäö duìng, maïy moïc laìm bàòng nhäm trong âåìi säúng. - Nãu âæåüc nguäön gäúc cuía nhäm, håüp kim cuía nhäm vaì tênh cháút cuía chuïng. - Biãút caïch baío quaín caïc âäö duìng âæåüc laìm bàòng nhäm coï trong nhaì. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Hçnh minh hoaû trang 52, 53 SGK. - HS chuáøn bë mäüt säú âäö duìng: thça, càûp läöng bàòng nhäm tháût. - Phiãúu hoüc táûp keí sàôn baíng thäúng kã nguäön gäúc, tênh cháút cuía cuía nhäm (âuí duìng theo nhoïm), 1 phiãúu to. - Giáúy khäø to, buït daû. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi 2 HS lãn baíng traí låìi cáu hoíi vãö näüi dung baìi træåïc, sau âoï nháûn xeït cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Em haîy nãu tênh cháút cuía âäöng vaì håüp kim cuía âäöng? + HS 2: Trong thæûc tãú ngæåìi ta âaî duìng âäöng vaì håüp kim cuía âäöng âãø laìm gç? - Giåïi thiãûu baìi: Nãu muûc tiãu baìi hoüc. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 MÄÜT SÄÚ ÂÄÖ DUÌNG BÀÒNG NHÄM - Täø chæïc cho HS laìm viãûc trong nhoïm nhæ sau: + Phaït giáúy khäø to, buït daû cho tæìng nhoïm. + Yãu cáöu HS trao âäøi, thaío luáûn, tçm caïc âäö duìng bàòng nhäm maì em biãút vaì ghi tãn chuïng vaìo phiãúu. - 4 HS ngäöi 2 baìn trãn dæåïi taûo thaình 1 nhoïm cuìng nãu tãn caïc âäö váût, âäö duìng, maïy moïc laìm bàòng nhäm cho baûn thæ kê ghi vaìo phiãúu. - HS cuìng trao âäøi vaì thäúng nháút: Caïc âäö duìng laìm bàòng nhäm: xoong, chaío, áúm âun næåïc, thça, muäi, càûp läöng âæûng thæïc àn, mám, häüp âæûng... - GV hoíi: Em coìn biãút nhæîng duûng cuû naìo laìm bàòng nhäm? + Khung cæía säø, chàõn buìn xe âaûp, mäüt säú bäü pháûn cuía xe maïy, taìu hoaí, ä tä,... - Kãút luáûn: Nhäm âæåüc sæí duûng räüng raîi, duìng âãø chãú taûo caïc váût duûng laìm bãúp nhæ: xoong, näöi, chaío,... - Làõng nghe. Hoaût âäüng 2 SO SAÏNH NGUÄÖN GÄÚC VAÌ TÊNH CHÁÚT GIÆÎA NHÄM VAÌ HÅÜP KIM CUÍA NHÄM - Täø chæïc cho HS hoaût âäüng theo nhoïm nhæ sau: - Nháûn âäö duìng hoüc táûp vaì hoaût âäüng theo nhoïm. + Phaït cho mäùi nhoïm mäüt säú âäö duìng bàòng nhäm. + Yãu cáöu HS quan saït váût tháût, âoüc thäng tin trong SGK vaì hoaìn thaình phiãúu thaío luáûn so saïnh vãö nguäön gäúc tênh cháút giæîa nhäm vaì håüp kim cuía nhäm. - 1 nhoïm baïo caïo kãút quaí thaío luáûn, caí låïp bäø sung vaì âi âãún thäúng nháút. - GV nháûn xeït kãút quaí thaío luáûn cuía HS, sau âoï yãu cáöu traí låìi caïc cáu hoíi: - Trao âäøi vaì tiãúp näúi nhau traí låìi: + Trong tæû nhiãn, nhäm coï åí âáu? + Nhäm âæåüc saín xuáút tæì quàûng nhäm. + Nhäm coï nhæîng tênh cháút gç? + Nhäm coï maìu tràõng baûc, coï aïnh kim, nheû hån sàõt vaì âäöng; coï thãø keïo thaình såüi, daït moíng. Nhäm khäng bë gè, tuy nhiãn mäüt säú axit coï thãø àn moìn. Nhäm coï tênh cháút dáùn nhiãût, dáùn âiãûn. + Nhäm coï thãø pha träün våïi nhæîng kim loaûi naìo âãø taûo ra håüp kim cuía nhäm? + Nhäm coï thãø pha träün våïi âäöng, keîm âãø taûo ra håüp kim cuía nhäm. - Kãút luáûn: Nhäm laì kim loaûi. Nhäm coï thãø pha träün våïi âäöng, keîm âãø taûo ra håüp kim cuía nhäm. Trong tæû nhiãn nhäm coï trong quàûng nhäm. - Làõng nghe. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - GV nãu cáu hoíi: - HS nãu theo hiãøu biãút vãö caïch sæí duûng âäö nhäm trong gia âçnh mçnh. + Haîy nãu caïch baío quaín âäö duìng bàòng nhäm hoàûc håüp kim cuía nhäm coï trong gia âçnh em? + Nhæîng âäö duìng bàòng nhäm duìng xong phaíi ræía saûch, âãø nåi khä raïo, khi bæng bã caïc âäö duìng bàòng nhäm phaíi nheû nhaìng vç chuïng mãöm vaì dãù bë cong, vãnh, meïo. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS coï kiãún thæïc khoa hoüc, têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì hoüc thuäüc muûc Baûn cáön biãút, ghi laûi vaìo våí vaì sæu táöm caïc tranh aính vãö hang âäüng åí Viãût Nam.  Tuáön 13 KHOA HOÜC Baìi 26: ÂAÏ VÄI I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Kãø âæåüc tãn mäüt säú vuìng nuïi âaï väi, hang âäüng åí næåïc ta. - Nãu âæåüc låüi êch cuía âaï väi. - Tæû laìm thê nghiãûm âãø phaït hiãûn ra tênh cháút cuía âaï väi. II. Âäö duìng daûy hoüc: - HS sæu táöm caïc tranh aính vãö hang, âäüng âaï väi. - Hçnh minh hoaû trong SGK trang 54. - Mäüt hoìn âaï, âaï väi nhoí, giáúm âæûng trong caïc loü nhoí, båm tiãm. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi 2 HS lãn baíng traí låìi cáu hoíi vãö näüi dung baìi træåïc, sau âoï nháûn xeït cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Haîy nãu tênh cháút cuía nhäm vaì håüp kim cuía nhäm? + HS 2: Nhäm vaì håüp kim cuía nhäm duìng âãø laìm gç? - Giåïi thiãûu: Nãu muûc tiãu baìi hoüc. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 MÄÜT SÄÚ VUÌNG NUÏI ÂAÏ VÄI CUÍA NÆÅÏC TA - Yãu cáöu HS quan saït hçnh minh hoaû trang 54 SGK, âoüc tãn caïc vuìng nuïi âaï väi âoï. - 3 HS tiãúp näúi nhau âoüc. - Hoíi: Em coìn biãút åí vuìng naìo næåïc ta coï nhiãöu âaï väi vaì nuïi âaï väi. - Tiãúp näúi nhau kãø tãn nhæîng âëa danh maì mçnh biãút. - Kãút luáûn: ÅÍ næåïc ta coï nhiãöu vuìng nuïi âaï väi våïi nhæîng hang âäüng, di têch lëch sæí. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 2 TÊNH CHÁÚT CUÍA ÂAÏ VÄI - Täø chæïc cho HS hoaût âäüng theo nhoïm, cuìng laìm thê nghiãûm nhæ sau: - 4 HS ngäöi 2 baìn trãn dæåïi taûo thaình 1 nhoïm cuìng laìm thê nghiãûm theo hæåïng dáùn. * Thê nghiãûm 1: + Giao cho mäùi nhoïm 1 hoìn âaï cuäüi vaì hoìn âaï väi. + Yãu cáöu: Coü xaït 2 hoìn âaï vaìo nhau. Quan saït chäù coü xaït vaì nháûn xeït. + Goüi 1 nhoïm mä taí hiãûn tæåüng vaì kãút quaí thê nghiãûm caïc nhoïm khaïc bäø sung. + Kãút luáûn: Âaï väi mãöm hån âaï cuäüi. * Thê nghiãûm 2: + Duìng tiãm huït giáúm trong loü. + Nhoí giáúm vaìo hoìn âaï väi vaì hoìn âaï cuäüi. - Laìm thê nghiãûm theo hæåïng dáùn. + Quan saït vaì mä taí hiãûn tæåüng xaíy ra. + Hiãûn tæåüng: Trãn hoìn âaï väi coï suíi boüt vaì coï khoïi bay lãn, trãn hoìn âaï cuäüi khäng coï phaín æïng gç, giáúm bë chaíy âi. - Kãút luáûn: Âaï väi khäng cæïng làõm coï thãø laìm våî vuûn. Trong giáúm chua coï axit. Âaï väi coï taïc duûng våïi axit taûo thaình mäüt cháút khaïc vaì khê caïc-bä-nêc bay lãn taûo thaình boüt. Coï nhæîng tênh cháút nhæ váûy nãn âaï väi coï nhiãöu låüi êch trong âåìi säúng. - Kãút luáûn. Hoaût âäüng 3 ÊCH LÅÜI CUÍA ÂAÏ VÄI - Yãu cáöu HS thaío luáûn càûp âäi vaì traí låìi cáu hoíi: Âaï väi âæåüc duìng âãø laìm gç? - 2 HS ngäöi cuìng baìn trao âäøi, thaío luáûn vaì traí låìi cáu hoíi. - Goüi HS traí låìi cáu hoíi. GV ghi nhanh lãn baíng - Tiãúp näúi nhau traí låìi. Âaï väi duìng âãø: nung väi, laït âæåìng, xáy nhaì, saín xuáút xi màng, laìm pháún viãút, taûc tæåüng, taïc âäö læu niãûm. - Kãút luáûn: Âaï väi coï nhiãöu låüi êch trong âåìi säúng. Âaï väi âæåüc duìng âãø laït âæåìng, xáy nhaì, nung väi, saín xuáút xi màng,... - Làõng nghe. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - Hoíi: Muäún biãút mäüt hoìn âaï coï phaíi laì âaï väi hay khäng, ta laìm thãú naìo? - Muäún biãút mäüt hoìn âaï coï phaíi laì âaï väi hay khäng ta coï thãø coü xaït noï vaìo mäüt hoìn âaï khaïc hoàûc nhoí lãn âoï vaìi gioüt giáúm hoàûc axit loaîng. - Nháûn xeït cáu traí låìi cuía HS. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS ham hiãøu biãút, têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì hoüc thuäüc muûc Baûn cáön biãút, ghi laûi vaìo våí vaì chuáøn bë baìi sau. Tuáön 13 KHOA HOÜC Baìi 27: GÄÚM XÁY DÆÛNG: GAÛCH, NGOÏI I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Kãø âæåüc tãn mäüt säú âäö gäúm. - Phán biãût âæåüc gaûch, ngoïi våïi âäö saình, sæï. - Nãu âæåüc mäüt säú loaûi gaûch, ngoïi vaì cäng duûng cuía chuïng. - Tæû laìm thê nghiãûm âãø phaït hiãûn tênh cháút cuía gaûch, ngoïi. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Hçnh minh hoaû trang 56, 57 SGK. - Mäüt säú loü hoa bàòng thuyí tinh gäúm. - Mäüt vaìi miãúng ngoïi khä, baït dæûng næåïc (âuí duìng theo nhoïm). III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi 2 HS lãn baíng traí låìi cáu hoíi vãö näüi dung baìi træåïc, sau âoï nháûn xeït cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Laìm thãú naìo âãø biãút âæåüc mäüt hoìn âaï coï phaíi laì âaï väi hay khäng? + HS 2: Âaï väi coï tênh cháút gç? - Giåïi thiãûu baìi: Nãu muûc tiãu baìi hoüc. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 MÄÜT SÄÚ ÂÄÖ GÄÚM - Cho HS xem âäö tháût hoàûc tranh aính vaì giåïi thiãûu mäüt säú âäö váût âæåüc laìm bàòng âáút seït nung khäng traïng men hoàûc coï traïng men saình, men sæï vaì nãu: caïc âäö váût naìy âãöu âæåüc goüi laì âäö gäúm. - Làõng nghe. - GV yãu cáöu: Haîy kãø tãn caïc âäö gäúm maì em biãút. Ghi nhanh tãn caïc âäö gäúm maì HS kãø lãn baíng. - Tiãúp näúi nhau kãø tãn: Mäüt säú âäö gäúm: loü hoa, baït, âéa, áúm cheïn,... + Táút caí caïc loaûi âäö gäúm âãöu âæåüc laìm tæì gç? + Táút caí caïc loaûi âäö gäúm âãöu âæåüc laìm tæì âáút seït nung. - Kãút luáûn: Âäö saình sæï maì chuïng ta biãút laì nhæîng âäö gäúm âaî âæåüc traïng men, chaûm khàõc nhæîng hoa vàn tinh xaío lãn âoï nãn träng chuïng ráút khaïc laû vaì âeûp màõt. Âàûc biãût coìn coï nhæîng âäö sæï âæåüc laìm bàòng âáút seït tràõng mäüt caïch tinh xaío. - Làõng nghe. - GV hoíi: Khi xáy nhaì chuïng ta cáön phaíi coï nhæîng nguyãn váût liãûu gç? - HS traí låìi theo hiãøu biãút cuía baín thán: Khi xáy nhaì cáön coï: xi màng, väi, caït, gaûch, ngoïi, sàõt, theïp... - GV nãu: Gaûch, ngoïi laì nhæîng âäö gäúm xáy dæûng. Chuïng ta haîy tçm hiãøu xem coï nhæîng loaûi gaûch, ngoïi naìo? Caïch laìm gaûch, ngoïi nhæ thãú naìo nheï. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 2 MÄÜT SÄÚ LOAÛI GAÛCH, NGOÏI VAÌ CAÏCH LAÌM GAÛCH, NGOÏI - Täø chæïc cho HS hoaût âäüng theo nhoïm nhæ sau: + Yãu cáöu HS quan saït tranh minh hoaû trang 56, 57 trong SGK vaì traí låìi caïc cáu hoíi. - 4 HS ngäöi 2 baìn trãn dæåïi taûo thaình 1 nhoïm cuìng trao âäøi, thaío luáûn. * Loaûi gaûch naìo duìng âãø xáy tæåìng? * Loaûi gaûch naìo âãø laït saìn nhaì, laït sán hoàûc vèa heì, äúp tæåìng? * Loaûi ngoïi naìo âæåüc duìng âãø låüp maïi nhaì trong hçnh 5? - Goüi HS trçnh baìy yï kiãún træåïc låïp, yãu cáöu caïc HS khaïc theo doîi vaì bäø sung yï kiãún. - Mäùi nhoïm cæí 1 âaûi diãûn trçnh baìy, mäùi HS chè noïi vãö 1 hçnh. Caïc nhoïm khaïc nghe vaì bäø sung yï kiãún. Caí låïp âi âãún thäúng nháút. - Nháûn xeït cáu traí låìi cuía HS. - Làõng nghe. - Giaíng cho HS nghe caïch låüp ngoïi haìi vaì ngoïi ám dæång. - GV yãu cáöu HS liãn hãû thæûc tãú: Trong khu nhaì em coï maïi nhaì naìo âæåüc låüp bàòng ngoïi khäng? Maïi âoï âæåüc låüp bàòng loaûi ngoïi gç? - Tiãúp näúi nhau traí låìi theo hiãøu biãút. + Trong låïp mçnh, baûn naìo biãút quy trçnh laìm gaûch, ngoïi nhæ thãú naìo? - Kãút luáûn: Ngæåìi ta láúy âáút seït träün láùn våïi næåïc, nhaìo tháût ké räöi vaìo khuän âoïng gaûch thaình viãn, sau âoï cho ra phåi khä räöi cho vaìo loì nung åí nhiãût âäü cao. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 3 TÊNH CHÁÚT CUÍA GAÛCH, NGOÏI - GV cáöm 1 maính ngoïi trãn tay vaì hoíi: Nãúu cä buäng tay khoíi maính ngoïi thç chuyãûn gç xaíy ra? Taûi sao laûi nhæ váûy? - HS nãu cáu traí låìi: Miãúng ngoïi seî våî thaình nhiãöu maính nhoí. Vç ngoïi âæåüc laìm tæì âáút seït âaî âæåüc nung chên nãn khä vaì ráút gioìn. - GV nãu yãu cáöu cuía hoaût âäüng: Chuïng ta cuìng laìm thê nghiãûm âãø xem gaûch, ngoïi coìn coï tênh cháút naìo næîa. + Nhæîng âäö duìng bàòng nhäm duìng xong phaíi ræía saûch, âãø nåi khä raïo, khi bæng bã caïc âäö duìng bàòng nhäm phaíi nheû nhaìng vç chuïng mãöm vaì dãù bë cong, vãnh, meïo. - Chia HS thaình nhoïm, mäùi nhoïm 4 HS. - Chia cho mäùi nhoïm 1 maính gaûch hoàûc ngoïi khä, mäüt baït næåïc. - 4 HS ngäöi 2 baìn trãn dæåïi taûo thaình 1 nhoïm. Laìm thê nghiãûm, quan saït, ghi laûi hiãûn tæåüng. - Hæåïng dáùn laìm thê nghiãûm: Thaí maính gaûch hoàûc ngoïi vaìo baït næåïc. Quan saït xem coï hiãûn tæåüng gç xaíy ra? Giaíi thêch hiãûn tæåüng âoï. - Goüi 1 nhoïm lãn trçnh baìy thê nghiãûm, yãu cáöu caïc nhoïm khaïc theo doîi vaì bäø sung yï kiãún. - 1 nhoïm HS trçnh baìy thê nghiãûm, caïc nhoïm khaïc theo doîi bäø sung yï kiãún vaì âi âãún thäúng nháút. - GV hoíi sau khi HS trçnh baìy xong: + Thê nghiãûm naìy chæïng toí âiãöu gç? + Em coï nhåï thê nghiãûm naìy chuïng ta âaî åí baìi hoüc naìo räöi? + Qua 2 thê nghiãûm trãn, em coï nháûn xeït gç vãö tênh cháút cuía gaûch, ngoïi? - HS traí låìi. - Kãút luáûn: Gaûch, ngoïi thæåìng xäúp, coï nhiãöu läù nhoí li ti chæïa khäng khê vaì dãù våî nãn khi váûn chuyãøn phaíi læu yï. - Làõng nghe. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - GV yãu cáöu HS traí låìi nhanh caïc cáu hoíi: + Âäö gäúm gäöm nhæîng âäö duìng naìo? + Gaûch, ngoïi coï tênh cháút gç? - Nháûn xeït cáu traí låìi cuía HS. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì hoüc thuäüc muûc Baûn cáön biãút, ghi laûi vaìo våí vaì tçm hiãøu vãö xi màng. Tuáön 14 KHOA HOÜC Baìi 28: XI MÀNG I. MUÛC TIÃU: Giuïp HS: - Nãu cäng duûng cuía xi màng. - Nãu âæåüc tênh cháút cuía xi màng. - Biãút âæåüc caïc váût liãûu âæåüc duìng âãø saín xuáút xi màng. II. Âäö duìng daûy hoüc: - Hçnh minh hoaû trang 58, 59 SGK - Caïc cáu hoíi thaío luáûn ghi sàôn vaìo phiãúu. III. CAÏC HOAÛT ÂÄÜNG DAÛY HOÜC: Hoaût âäüng daûy Hoaût âäüng hoüc HOAÛT ÂÄÜNG KHÅÍI ÂÄÜNG - Kiãøm tra baìi cuî: GV goüi 2 HS lãn baíng traí låìi cáu hoíi vãö näüi dung baìi træåïc, sau âoï nháûn xeït cho âiãøm tæìng HS. + HS 1: Kãø tãn nhæîng âäö gäúm maì em biãút? + HS 2: Haîy nãu tênh cháút cuía gaûch, ngoïi vaì thê nghiãûm chæïng toí âiãöu âoï? - GV giåïi thiãûu baìi: Nãu muûc tiãu cuía baìi hoüc. - Làõng nghe. Hoaût âäüng 1 CÄNG DUÛNG CUÍA XI MÀNG - Yãu cáöu HS laìm viãûc theo càûp, trao âäøi vaì traí låìi cáu hoíi: - 2 HS ngäöi cuìng baìn trao âäøi, thaío luáûn, traí låìi cáu hoíi. + Xi màng âæåüc duìng âãø laìm gç? + Xi màng âæåüc duìng âãø xáy nhaì, xáy caïc cäng trçnh låïn,... + Haîy kãø tãn mäüt säú nhaì maïy xi màng åí næåïc ta maì em biãút? + Nhaì maïy xi màng Hoaìng Thaûch. + Nhaì maïy xi màng Bèm Sån... - Cho HS quan saït hçnh mçnh hoaû 1, 2 trang 58 SGK vaì giåïi thiãûu: ÅÍ næåïc ta coï ráút nhiãöu âaï väi. Nhæîng khu væûc gáön nuïi âaï väi thæåìng âæåüc xáy dæûng nhaì maïy xi màng nhæ åí Ninh Bçnh, Haì Giang, Haíi Phoìng, Haì Nam. - Quan saït, làõng nghe. Hoaût âäüng 2 TÊNH CHÁÚT CUÍA XI MÀNG CÄNG DUÛNG CUÍA BÃ TÄNG - GV täø chæïc cho HS chåi troì chåi: “Tçm hiãøu kiãún thæïc khoa hoüc”. - Caïch tiãún haình. + Cho HS hoaût âäüng theo täø. + Yãu cáöu HS trong täø cuìng âoüc baíng thäng tin trang 59 SGK. + Yãu cáöu HS dæûa vaìo caïc thäng tin âoï vaì nhæîng âiãöu mçnh biãút âãø tæû hoíi âaïp vãö cäng duûng, tênh cháút cuía xi màng. - Hoaût âäüng theo täø, dæåïi sæû âiãöu khiãøn cuía täø træåíng. - Täø chæïc cuäüc thi, GV hæåïng dáùn HS: + Mäùi täø cæí 1 âaûi diãûn laìm ban giaïm khaío, låïp træåíng laì ngæåìi dáùn chæång trçnh. + Låïp træåíng bäúc cáu hoíi vaì âoüc. Täø naìo coï cáu traí låìi thç pháút cåì ra hiãûu. Mäùi cáu traí låìi âuïng âæåüc 5 âiãøm, sai træì 2 âiãøm. Cuäúi cuäüc thi nhoïm naìo ghi âæåüc nhiãöu âiãøm nháút laì nhoïm thàõng cuäüc. - Mäùi nhoïm cæí 3 âaûi diãûn tham gia thi. - Nháûn xeït, täøng kãút cuäüc thi. - Trao giaíi cho nhoïm âaût nhiãöu âiãøm nháút. - Khen ngåüi nhæîng nhoïm HS coï hiãøu biãút caïc kiãún thæïc thæûc tãú. HOAÛT ÂÄÜNG KÃÚT THUÏC - Kãút luáûn: Ngæåìi ta nung âáút seït, âaï väi vaì mäüt säú cháút khaïc åí nhiãût âäü cao räöi nghiãön nhoí thaình bäüt mën. Âoï laì xi màng. Xi màng khi träün våïi næåïc thç khäng tan maì tråí nãn deío, nhanh khä, kãút thaình taíng, cæïng nhæ âaï nãn noï laì váût liãûu khäng thãø thiãúu âãø saín xuáút ra væîa xi màng; bã täng cäút theïp. Xi màng ráút cáön thiãút cho viãûc xáy dæûng. ÅÍ næåïc ta hiãûn nay coï ráút nhiãöu nhaì maïy xi màng låïn, cäng nghãû hiãûn âaûi, âaïp æïng âæåüc nhu cáöu thæûc tiãùn âåìi säúng. - Nháûn xeït tiãút hoüc, khen ngåüi nhæîng HS têch cæûc tham gia xáy dæûng baìi. - Dàûn HS vãö nhaì ghi nhåï caïc thäng tin vãö xi màng vaì tçm hiãøu vãö thuyí tinh.