Giáo án lớp 4 môn khoa học: Âm thanh

KHOA HOÏC Baøi 41 : AÂM THANH I. MUÏC TIEÂU Sau baøi hoïc, HS bieát: Nhaän bieát ñöôïc nhöõng aâm thanh xung quanh. Bieát vaø thöïc hieän ñöôïc caùc caùch khaùc nhau ñeå laøm cho vaät phaùt ra aâm thanh. Neâu ñöôïc ví duï hoaëc laøm thí nghieäm ñôn giaûn chöùng minh veà söï lieân heä giöõa rung ñoäng vaø söï phaùt ra aâm thanh. II. ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC Hình veõ trang 82, 83 SGK. Chuaån bò theo nhoùm : - OÁng bô (lon söõa boø), thöôùc, vaøi hoøn soûi, troáng nhoû, moät ít vuïn giaáy, ñaøi vaø baêng caùt-xeùt ghi aâm thanh cuûa moät soá loaïi vaät, saâm seùt, maùy moùc,… - Moät soá ñoà vaät khaùc ñeå taïo ra aâm thanh: keùo, löôïc,… Chuaån bò chung: ñaøn ghi ta. III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC CHUÛ YEÁU 1. Khôûi ñoäng (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ (4’) GV goïi 2 HS laøm baøi taäp 1 / 51 VBT Khoa hoïc. GV nhaän xeùt, ghi ñieåm. 3. Baøi môùi (30’) Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc Hoaït ñoäng 1 : TÌM HIEÅU CAÙC AÂM THANH XUNG QUANH Muïc tieâu : Nhaän bieát ñöôïc nhöõng aâm thanh xung quanh. Caùch tieán haønh : - GV cho HS neâu caùc aâm thanh maø em bieát. - HS neâu caùc aâm thanh maø em bieát. - Thaûo luaän caû lôùp: Trong soá caùc aâm thanh keå treân, nhöõng aâm thanh naøo do con ngöôøi gaây ra ; nhöõng aâm thanh naøo thöôøng ñöôïc nghe vaøo saùng sôùm, ban ngaøy buoåi toái ;…? - Moät soá HS traû lôøi. Hoaït ñoäng 2 : THÖÏC HAØNH CAÙC CAÙCH PHAÙT RA AÂM THANH Muïc tieâu: HS bieát vaø thöïc hieän ñöôïc caùc caùch khaùc nhau ñeå laøm cho vaät phaùt ra aâm thanh. Caùch tieán haønh : Böôùc 1 : - GV chia nhoùm vaø yeâu caàu HS tìm ra caùch taïo ra aâm thanh vôùi caùc vaät cho treân hình 2 trang 82 SGK. - Laøm vieäc theo nhoùm. Böôùc 2 : - Yeâu caàu caùc nhoùm baùo caùo keát quaû laøm vieäc. - Ñaïi dieän caùc nhoùm baùo caùo keát quaû laøm vieäc. - GV cho HS thaûo luaän veà caùc caùch laøm ñeå phaùt ra aâm thanh. - HS thaûo luaän veà caùc caùch laøm ñeå phaùt ra aâm thanh. Hoaït ñoäng 3 : TÌM HIEÅU KHI NAØO VAÄT PHAÙT RA AÂM THANH Muïc tieâu: HS neâu ñöôïc ví duï hoaëc laøm thí nghieäm ñôn giaûn chöùng minh veà söï lieân heä giöõa rung ñoäng vaø söï phaùt ra aâm thanh cuûa moät soá vaät. Caùch tieán haønh : Böôùc 1 : - GV neâu vaán ñeà: Ta thaáy aâm thanh phaùt ra töø nhieàu nguoàn vôùi nhöõng caùch khaùc nhau. Vaäy coù ñieåm naøo chung khi aâm thanh ñöôïc phaùt ra hay khoâng? - GV cho HS laøm thí nghieäm “goõ troáng” theo höôùng daãn ôû trang 83 SGK. - HS laøm thí nghieäm “goõ troáng” theo nhoùm theo höôùng daãn ôû trang 83 SGK. Böôùc 2 : - Yeâu caàu caùc nhoùm baùo caùo keát quaû. - Caùc nhoùm baùo caùo keát quaû. - GV ñöa ra caùc caâu hoûi, gôïi yù giuùp HS lieân heä giöõa phaùt ra aâm thanh vôùi rung ñoäng cuûa troáng. - GV cho HS quan saùt moät soá hieäân töôïng khaùc veà vaät rung ñoäng phaùt ra aâm thanh nhö sôïi daây chun, sôïi daây ñaøn. GV giuùp HS nhaän ra khi daây ñaøn ñang rung vaø ñang phaùt ra aâm thanh neáu ta ñaët tay leân thì daây khoâng rung nöõa vaø aâm thanh cuõng maát. - HS quan saùt moät soá hieäân töôïng khaùc veà vaät rung ñoäng phaùt ra aâm thanh nhö sôïi daây chun, sôïi daây ñaøn. Böôùc 3 : - GV cho HS ñeå tay vaøo yeát haàu ñeå phaùt ra söï rung ñoäng cuûa daây thanh quaûn khi noùi. - Laøm vieäc theo caëp. Hoaït ñoäng 4 : TROØ CHÔI TIEÁNG GÌ, ÔÛ PHÍA NAØO THEÁ? Muïc tieâu: Phaùt trieån thính giaùc (khaû naêng phaân bieät ñöôïc caùc aâm thanh khaùc nhau, ñònh höôùng nôi phaùt ra aâm thanh). Caùch tieán haønh : - GV chia lôùp thanh 2 nhoùm. Moãi nhoùm gaây tieáng ñoäng moät laàn (khoaûng nöûa phuùt). Nhoùm kia coá nghe xem tieáng ñoäng do vaät/ nhöõng vaät naøo gaây ra vaø vieát vaøo giaáy. Sau ñoù, so saùnh xem nhoùm naøo ñuùng nhieàu hôn thì thaéng. - Hai nhoùm chôi theo höôùng daãn cuûa GV. Hoaït ñoäng cuoái: Cuûng coá daën doø -Yeâu caàu HS môû SGK ñoïc phaàn Baïn caàn bieát. - 1 HS ñoïc. - GV nhaän xeùt tieát hoïc. - Veà nhaø ñoïc laïi phaàn Baïn caàn bieát, laøm baøi taäp ôû VBT vaø chuaån bò baøi môùi. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : KHOA HOÏC Baøi 42 : SÖÏ LAN TRUYEÀN AÂM THANH I. MUÏC TIEÂU Sau baøi hoïc, HS coù theå: Nhaän bieát ñöôïc tai nghe ñöôïc aâm thanh khi rung ñoäng töø veät phaùt ra aâm thanh ñöôïc lan truyeàn trong moâi tröôøng (khí, loûng hoaëc raén) tôùi tai. Neâu ví duï hoaëc laøm thí nghieäm chöùng toû aâm thanh yeáu ñi khi lan truyeàn ra xa nguoàn. Neâu ví duï veà aâm thanh coù theå lan truyeàn qua chaát raén, chaát loûng. II. ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC Hình veõ trang 72, 73 SGK. Chuaån bò theo nhoùm: 2 oáng bô ; vaø vuïn giaáy ; 2 mieáng ni loâng ; daây chun ; moät sôïi daây meàm (baèng sôïi gai hoaëc baèng ñoàng,…) ; troáng ; ñoàng hoà, tuùi ni loâng (ñeå boïc ñoàng hoà), chaäu nöôùc. III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC CHUÛ YEÁU 1. Khôûi ñoäng (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ (4’) GV goïi 2 HS laøm baøi taäp 2, 3 / 53 VBT Khoa hoïc. GV nhaän xeùt, ghi ñieåm. 3. Baøi môùi (30’) Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc Hoaït ñoäng 1 : TÌM HIEÅU VEÀ SÖÏ LAN TRUYEÀN AÂM THANH Muïc tieâu : Nhaän bieát ñöôïc tai ta nghe ñöôïc aâm thanh khi rung ñoäng töø veät phaùt ra aâm thanh ñöôïc lan truyeàn tôùi tai. Caùch tieán haønh : Böôùc 1 : - GV hoûi: Taïi sao khi goõ troáng, tai ta nghe ñöôïc tieáng troáng? - GV ñaët vaán ñeà: Ñeå tìm hieåu, chuùng ta laøm thí nghieäm nhö höôùng daãn ôû trang 84 SGK. - HS suy nghó vaø ñö ra lí giaûi cuûa mình. - GV moâ taû, yeâu caàu HS quan saùt hình 1 trang 72 SGK vaø döï ñoaùn ñieàu gì xaûy ra khi goõ troáng. Böôùc 2 : - HS döï ñoaùn hieän töôïng. Sau ñoù tieán haønh thí nghieäm, goõ troáng vaø quan saùt caùc vuïn giaáy naûy. Böôùc 3 : - GV cho HS thaûo luaän veà nguyeân nhaân laøm cho taám ni loâng rung vaø giaûi thích aâm thanh truyeàn töø troáng ñeán tai nhö theá naøo? - HS thaûo luaän veà nguyeân nhaân laøm cho taám ni loâng rung vaø giaûi thích aâm thanh truyeàn töø troáng ñeán tai nhö theá naøo. Hoaït ñoäng 2 : TÌM HIEÅU VEÀ SÖÏ LAN TRUYEÀN CUÛA AÂM THANH QUA CHAÁT LOÛNG, CHAÁT RAÉN Muïc tieâu: Neâu ví duï veà aâm thanh coù theå lan truyeàn qua chaát raén, chaát loûng. Caùch tieán haønh : Böôùc 1 : - GV höôùng daãn HS tieán haønh thí nghieäm nhö hình 2 trang 85 SGK. Khi tieán haønhthí nghieäm caàn chuù yù choïn chaäu coù thaønh moûng, cuõng nhö vò trí ñaët tai neân gaàn ñoàng hoà ñeå deã phaùt hieän aâm thanh. - HS tieán haønh thí nghieäm. - Töø thí nghieäm, HS thaáy raèng aâm thanh coù theå truyeàn qua nöôùc, qua thaønh chaäu. Nhö vaäy, aâm thanh coøn coù theå truyeàn qua chaát loûng vaø chaát raén. Böôùc 2 : -Yeâu caàu HS lieân heä vôùi kinh nghieäm, hieåu bieát ñaõ coù ñeå tìm theâm caùc daãn chöùng cho söï truyeàn cuûa aâm thanh cuûa chaát raén vaø chaát loûng. - HS tìm theâm caùc daãn chöùng cho söï truyeàn cuûa aâm thanh cuûa chaát raén vaø chaát loûng. Hoaït ñoäng 3 : TÌM HIEÅU AÂM THANH YEÁU ÑI HAY MAÏNH LEÂN KHI KHOAÛNG CAÙCH ÑEÁN NGUOÀN AÂM XA HÔN Muïc tieâu: Neâu ví duï hoaëc laøm thí nghieäm chöùng toû aâm thanh yeáu ñi khi lan truyeàn ra xa nguoàn aâm. Caùch tieán haønh : - GV goïi 2 HS leân laøm thí nghieäm: Moät em goõ ñeàu leân baøn, moät em ñi ra xa daàn ñeå thaáy caøng ra xa nguoàn aâm thanh caøng yeáu ñi. - 2 HS leân laøm thí nghieäm. Keát luaän: Aâm thanh yeáu ñi khi lan tryeàn ra xa nguoàn aâm. Hoaït ñoäng 4 : TROØ CHÔI NOÙI CHUYEÄN QUA ÑIEÄN THOAÏI Muïc tieâu: Cuûng coá, vaâïn duïng tính chaát aâm thanh coù theå truyeàn qua vaät raén. Caùch tieán haønh : - GV cho töøng nhoùm HS thöïc haønh laøm ñieän thoaïi oáng noái daây. Phaùt cho moãi nhoùm moät maåu tin ngaén ghi treân tôø giaáy. Moät em phaûi truyeàn tin naøy cho baïn cuøng nhoùm ôû ñaàu daây beân kia. Em phaûi noùi nhoû sao cho baïn mình nghe ñöôïc nhöng ngöôøi giaùm saùt (do nhoùm khaùc cöû) ñöùng caïnh baïn ñoù khoâng nghe ñöôïc. Nhoùm naøo ghi laïi ñuùng baûn tin maø khoâng ñeå loä thì ñaït yeâu caàu. - Laøm vieäc theo nhoùm. - GV hoûi: Khi duøng “ñieän thoaïi” oáng nhö treân, aâm thanh ñaõ truyeàn qua nhöõng vaät trong moâi tröôøng naøo? Töø ñoù, giuùp HS nhaän ra aâm thanh coù theå truyeàn qua sôïi daây trong troø chôi naøy. - Moät soá HS traû lôøi caâu hoûi. Hoaït ñoäng cuoái: Cuûng coá daën doø -Yeâu caàu HS môû SGK ñoïc phaàn Baïn caàn bieát. - 1 HS ñoïc. - GV nhaän xeùt tieát hoïc. - Veà nhaø ñoïc laïi phaàn Baïn caàn bieát, laøm baøi taäp ôû VBT vaø chuaån bò baøi môùi. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY :