Giải pháp cổ phần hóa bệnh viện công trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

Trang 1 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH PHAÏM THÒ HOÀNG VAÂN GIAÛI PHAÙP COÅ PHAÀN HOÙA BEÄNH VIEÄN COÂNG TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH Chuyeân ngaønh: Kinh teá – Taøi chính – Ngaân haøng Maõ soá: 60.31.12 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC TIEÁN SÓ LEÂ THÒ LANH TP. HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2007 Trang 2 DANH MUÏC CAÙC BAÛNG VAØ HÌNH Trang Baûng 1.1 Cô caáu chi phí khaùm chöõa beänh taïi nöôùc Coäng hoøa lieân bang Ñöùc 18 Baûng 2.1 Nguoàn voán beänh vieän coâng trong giai ñoaïn 2002-2006 28 Baûng 2.2 Tyû leä nguoàn thu vieän phí cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh 32 Baûng 2.3 Tyû leä nguoàn thu töø ngaân saùch cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh 35 Baûng 2.4 Tyû leä nguoàn thu dòch vuï cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh 37 Baûng 2.5 Tyû leä chi thanh toaùn caù nhaân cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh 44 Baûng 2.6 Tyû leä chi chuyeân moân cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh 47 Baûng 2.7 Tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh 49 Baûng 2.8 So saùnh möùc thu nhaäp cuûa Baùc só taïi beänh vieän Coâng vaø beänh vieän Tö taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh 54 Ñoà thò 2.1 Minh hoïa ñieàu trò noäi truù cuûa beänh vieän ña khoa vaø beänh vieän chuyeân khoa 22 Ñoà thò 2.2 Minh hoïa thaønh phaàn nguoàn thu giai ñoaïn 2002-2006 31 Ñoà thò 2.3 Minh hoïa thaønh phaàn nguoàn chi giai ñoaïn 2002-2006 42 Hình 2.1 Phoøng haäu saûn beänh vieän Töø Duõ 23 Hình 2.2 Tröôùc phoøng khaùm beänh vieän nhaân daân Gia Ñònh 26 Hình 2.3 Maùy chuïp X – quang coøn ñöôïc söû duïng taïi beänh vieän Bình Daân 51 Hình 2.4 Maùy gaây meâ cuõ coøn ñöôïc söû duïng taïi beänh vieän Bình Daân 51 Trang 3 MUÏC LUÏC Trang PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 01 CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ COÅ PHAÀN HOÙA BEÄNH VIEÄN 1.1. Söï caàn thieát coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc – nhöõng thaønh töïu vaø haïn cheá 05 1.1.1 Söï caàn thieát coå phaàn hoùa 05 1.1.2 Nhöõng thaønh töïu vaø haïn cheá 05 1.2. Söï caàn thieát coå phaàn hoùa beänh vieän coâng 07 1.2.1. Söï caàn thieát coå phaàn hoùa 07 1.2.2. Nhöõng vöôùng maéc khi thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân 08 1.3. Quan ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän 11 1.3.1. Theo quan ñieåm cuûa Tieán só Nguyeãn Ñöùc Hieäp – Boä baûo toàn vaø moâi tröôøng, New South Wales, UÙc; quan ñieåm cuûa oâng Ronald Henry Aylife – Giaùm ñoác toác chöùc taøi chính Merrill Lynch khu vöïc Ñoâng Nam AÙ. 11 1.3.2. Theo quan ñieåm cuûa Tieán só Döông Huy Lieäu – Vuï tröoûng Vuï keá hoaïch – Taøi chính cuûa Boä Y teá. 12 1.3.3. Theo quan ñieåm taùc giaû 13 1.4. Kinh nghieäm quaûn lyù beänh vieän cuûa caùc nöôùc 14 1.4.1. Indonexia 14 1.4.2. Thaùi Lan 15 1.4.3. Trung Quoác 16 1.4.4. Ñöùc 17 Trang 4 Chöông II: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG TAÏI CAÙC BEÄNH VIEÄN COÂNG TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 20 2.1 Tình hình khaùm chöõa beänh taïi caùc beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh 20 2.1.1 Maïng löôùi beänh vieän ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh 20 2.1.2 Tình hình khaùm chöõa beänh cuûa caùc beänh vieän coâng 21 2.1.2.1 Ñieàu trò noäi truù 21 2.1.2.2 Ñieàu trò ngoaïi truù vaø soá löôït khaùm beänh 24 2.2 Ñaùnh giaù naêng löïc taøi chính caùc beänh vieän coâng 27 2.2.1 Phaân tích nguoàn voán 27 2.2.2 Phaân tích nguoàn thu 30 2.2.2.1 Phaân tích nguoàn thu vieän phí 31 2.2.2.2 Phaân tích nguoàn thu töø ngaân saùch 35 2.2.2.3 Phaân tích nguoàn thu dòch vuï 37 2.2.2.4 So saùnh giaù khaùm chöõa beänh giöõa beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö 39 2.2.3 Phaân tích nguoàn chi 42 2.2.3.1 Phaân tích chi thanh toaùn caù nhaân 44 2.2.3.2 Phaân tích chi chuyeân moân 46 2.2.3.3 Phaân tích chi ñaàu tö phaùt trieån 48 2.2.3.4 So saùnh caùch tính thu nhaäp traû cho baùc só taïi beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö 52 2.3 Nhöõng vaán ñeà toàn taïi chuû yeáu ôû caùc beänh vieän coâng 56 Chöông III: GIAÛI PHAÙP COÅ PHAÀN HOÙA BEÄNH VIEÄN COÂNG TAÏI THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 3.1 Ñònh höôùng coå phaàn hoùa beänh vieän coâng 59 Trang 5 3.1.1 Nghò quyeát 05/2005/NQ-CP cuûa chính phuû veà vieäc ñaåy maïnh xaõ hoäi hoùa giaùo duïc vaø y teá 59 3.1.2 Ñònh höôùng coå phaàn hoùa beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán naêm 2020 60 3.2 Giaûi phaùp thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng 62 3.2.1 Giaûi phaùp taàm vó moâ 62 3.2.1.1 Hoaøn thieän cô cheá chính saùch quaûn lyù Beänh vieän 62 3.2.1.2 Xaây döïng nhöõng vaên baûn phaùp quy lieân quan lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa beänh vieän coå phaàn hoùa 64 3.2.2 Giaûi phaùp taàm vi moâ 65 3.2.2.1 Hoaøn thieän coâng taùc toå chöùc quaûn lyù beänh vieän 65 3.2.2.2 Naâng cao naêng löïc taøi chính cuûa beänh vieän 65 3.2.2.3 Xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä y teá chuyeân nghieäp 70 3.2.3 Giaûi phaùp hoã trôï 72 3.2.3.1 Baûo hieåm y teá 72 3.2.3.2 Trôï caáp tröïc tieáp chi phí khaùm chöõa beänh cho beänh nhaân töø Chính phuû. 73 3.2.3.3 Öu tieân veà thueá thu nhaäp doanh nghieäp vaø vay voán öu ñaõi 74 3.3 Loä trình thöïc hieän giaûi phaùp coå phaàn hoùa beänh vieän coâng 74 3.3.1 Giai ñoaïn chuaån bò 74 3.3.2 Giai ñoaïn thí ñieåm vaø ruùt kinh nghieäm 75 3.3.3 Giai ñoaïn môû roäng trieån khai 76 KEÁT LUAÄN 78 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 80 PHUÏ LUÏC 82 Trang 6 PHAÀN MÔÛ ÑAÀU • Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi nghieân cöùu Taïi caùc beänh vieän coâng hieän nay tình traïng quaù taûi laø phoå bieán, cô sôû vaät chaát nhieàu nôi bò xuoáng caáp, thieát bò laøm vieäc nhieàu nôi coøn laïc haäu, beänh nhaân phaûi toán nhieàu thôøi gian cho vieäc chôø ñôïi ñieàu trò. Möùc ñoä ñaàu tö cuûa beänh vieän coâng hieän nay laø raát thaáp so vôùi möùc ñoä ñaàu tö cuûa beänh vieän tö nhaân. Beänh vieän coâng ñang raát caàn voán ñeå ñaàu tö theâm cô sôû vaät chaát vaø trang thieát bò laøm vieäc nhöng phaûi phuï thuoäc vaøo keá hoaïch ngaân saùch ñöôïc duyeät. Maëc khaùc beänh vieän coâng laø ñôn vò haønh chính söï nghieäp coù thu, quy cheá löông boång theo caùc tieâu chuaån ngaïch löông, baäc löông vaø bò khoáng cheá möùc thu nhaäp taêng theâm khoâng ñöôïc vöôït quaù möùc toái ña theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc. Keå töø khi Nhaø nöôùc cho pheùp thaønh laäp caùc cô sôû khaùm chöõa beänh tö nhaân, soá löôïng beänh vieän tö nhaân cuõng taêng leân ñaùng keå, löôïng beänh nhaân taïi caùc beänh vieän tö nhaân ngaøy caøng ñoâng. Ñieàu ñoù cho thaáy beänh vieän tö nhaân ñang hoaït ñoäng coù hieäu quaû. Trong ñieàu kieän laøm vieäc coù söï caïnh tranh giöõa caùc beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö nhaân thì caùc beänh vieän coâng coù theá maïnh veà trình ñoä chuyeân moân cuûa y baùc só ñieàu trò, coù thöông hieäu toát, coù quyõ ñaát roäng raõi, beân caïnh ñoù cuõng coù nhieàu ñieåm baát lôïi do quaù taûi, do cô cheá traû löông khoâng söû duïng ñöôïc heát quyõ thôøi gian coù theå laøm vieäc cuûa caùc baùc só gioûi, do khoâng ñuû voán ñeå ñaàu tö môùi cô sôû vaät chaát vaø trang thieát bò, do thôøi gian phaûi chôø ñôïi laâu trong khaùm chöõa beänh, töø ñoù laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng phuïc vuï taïi caùc beänh vieän coâng, tình traïng “chaïy xoâ” cuûa baùc só. Vaán ñeà caàn giaûi quyeát döùt ñieåm tình traïng quaù taûi taïi caùc beänh vieän Trang 7 coâng ñi ñoâi vôùi vieäc naâng cao chaát löôïng khaùm chöõa beänh laø vaán ñeà khoâng chæ rieâng ngaønh y teá maø coøn ñöôïc toaøn xaõ hoäi quan taâm. Do ñoù, ñeà taøi cuûa luaän vaên “Giaûi phaùp coå phaàn hoùa beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh” ñöôïc taùc giaû löïa choïn nghieân cöùu ñeå tìm ra nhöõng giaûi phaùp thích hôïp cho vieäc thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng nhaèm naâng cao chaát löôïng dòch vuï y teá, goùp phaàn giaûi quyeát döùt ñieåm tình traïng quaù taûi taïi caùc beänh vieän coâng. • Phaïm vi nghieân cöùu Veà khoâng gian: luaän vaên nghieân cöùu caùc giaûi phaùp thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh Veà thôøi gian: Chuû yeáu taäp trung phaân tích giai ñoaïn töø naêm 2002 ñeán naêm 2006. Ñoái töôïng nghieân cöùu: ñeà taøi söû duïng soá lieäu nghieân cöùu töø 20/25 beänh vieän coâng haïng 1 (Tieâu chuaån phaân loaïi beänh vieän: Theo Thoâng tö soá 23/2005/TT-BYT ngaøy 25/08/2005 veà vieäc höôùng daãn xeáp haïng ñôn vò y teá”) thuoäc Sôû y teá thaønh phoá Hoà Chí Minh, 5 beänh vieän coøn laïi khoâng nghieân cöùu goàm coù: beänh vieän Taâm thaàn, beänh vieän phong Beán Saén, beänh vieän y hoïc coå truyeàn, beänh vieän ña khoa Saøi Goøn, beänh vieän truyeàn maùu vaø huyeát hoïc. • Muïc ñích nghieân cöùu - Heä thoáng hoùa cô sôû lyù luaän vaø kinh nghieäm veà quaûn lyù y teá noùi chung vaø coå phaàn hoùa beänh vieän coâng noùi rieâng cuûa moät soá nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi, töø ñoù ruùt ra nhöõng kinh nghieäm caàn thieát ñeå vaän Trang 8 duïng vaøo vieäc thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh. - Phaân tích ñaùnh giaù thöïc traïng veà tình hình hoaït ñoäng beänh vieän giai ñoaïn töø naêm 2002-2006 ñeå tìm ra ñöôïc theá maïnh cuûa töøng beänh vieän. Thöïc hieän so saùnh veà nguoàn voán, veà möùc giaù vieän phí, möùc thu nhaäp cuûa nhaân vieân y teá töø hai khoái beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö ñeå chæ ra nhöõng ñieåm khoâng phuø hôïp trong ñieàu kieän hoaït ñoäng caïnh tranh nhö hieän nay. - Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp chuû yeáu nhaèm thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh, qua ñoù luaän vaên ñöa ra moät loä trình cuï theå ñeå thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng. • Phöông phaùp nghieân cöùu - Luaän vaên nghieân cöùu giaûi phaùp thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng laø moät ñeà taøi môùi, moâ hình doanh nghieäp beänh vieän coâng chöa thöïc hieän ôû Vieät Nam vaø vieäc coå phaàn hoùa beänh vieän coâng cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi chöa phoå bieán. Vì theá keát quaû nghieân cöùu cuûa ñeà taøi seõ giuùp chuùng ta thaáy ñöôïc khaû naêng thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng, tìm ra giaûi phaùp thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng, töø ñoù seõ laø tieàn ñeà cho nhöõng böôùc nghieân cöùu tieáp theo. - Phöông phaùp nghieân cöùu chuû yeáu laø duy vaät bieän chöùng, phöông phaùp thoáng keâ vaø so saùnh döïa vaøo keát quaû ñieàu tra, quan saùt, phaân tích vaø nhaän ñònh veà naêng löïc taøi chính vaø khaû naêng thöïc hieän coå phaàn hoùa caùc beänh vieän coâng. Töø ñoù ñöa ra giaûi phaùp vaø loä trình thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh. - Nguoàn döõ lieäu thu thaäp chuû yeáu bao goàm caùc tö lieäu thoáng keâ, soá lieäu töø caùc baùo caùo taøi chính vaø baùo caùo nhaân söï cuûa Sôû y teá thaønh phoá Hoà Trang 9 Chí Minh, keát hôïp vôùi soá lieäu ñieàu tra thöïc teá ñeå söû duïng phaân tích vaø chöùng minh. Luaän vaên coù choïn loïc nhöõng yù kieán ñaùnh giaù vaø nhaän ñònh cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo trong ngaønh y teá cuõng nhö caùc chuyeân gia kinh teá trong vaø ngoaøi nöôùc nhaän ñònh veà vieäc coå phaàn hoùa beänh vieän coâng. • Keát caáu cuûa ñeà taøi Ngoaøi phaàn môû ñaàu, phaàn keát luaän, phuï luïc vaø danh muïc taøi lieäu tham khaûo, luaän vaên naøy goàm ba chöông chính: Chöông 1: Cô sôû lyù luaän veà coå phaàn hoùa beänh vieän Chöông 2: Thöïc traïng hoaït ñoäng taïi caùc beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh. Chöông 3: Giaûi phaùp coå phaàn hoùa beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh Trang 10 CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ COÅ PHAÀN HOÙA BEÄNH VIEÄN 1.1. Söï caàn thieát coå phaàn hoùa Doanh nghieäp Nhaø nöôùc – nhöõng thaønh töïu vaø haïn cheá 1.1.1. Söï caàn thieát coå phaàn hoùa Hieän nay haàu heát caùc chuyeân gia ñeàu thöøa nhaän raèng coå phaàn hoaù doanh nghieäp nhaø nöôùc laø moät boä phaän caáu thaønh quan troïng cuûa quaù trình caûi caùch vaø caûi toå neàn kinh teá cuûa nhieàu nöôùc. Coå phaàn hoaù doanh nghieäp nhaø nöôùc nhaèm xaép xeáp laïi caùc doanh nghieäp, naâng cao khaû naêng caïnh tranh vaø hieäu quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp, xoaù boû ñoäc quyeàn Nhaø nöôùc, taïo ra moâi tröôøng caïnh tranh bình ñaúng giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá. Nhaø nöôùc coù ñieàu kieän taäp trung voán vaø caùc nguoàn löïc ñeå ñaàu tö phaùt trieån caùc dòch vuï coâng coäng, taïo tieàn vaø moâi tröôøng thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng coù hieäu quaû. ÔÛ nöôùc ta nhieàu doanh nghieäp nhaø nöôùc kinh doanh keùm hieäu quaû, tình traïng “lôøi giaû, loã thaät” keùo daøi trong nhieàu naêm laøm ngaân saùch Nhaø nöôùc bò thaát thu. Tính töï chuû vaø töï chòu traùch nhieäm chöa ñöôïc phaùt huy trong doanh nghieäp nhaø nöôùc, moâi tröôøng caïnh tranh giöõa caùc doanh nghieäp khoâng thaät söï bình ñaúng. Söï ñaàu tö daøn traûi laøm cho Nhaø nöôùc khoâng coøn ñuû nguoàn löïc vaø voán ñeå ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng vaø ñaàu tö vaøo nhöõng ngaønh kinh teá muõi nhoïn hay ñaàu tö cho nhöõng vuøng coøn khoù khaên. Chính vì theá vieäc thöïc hieän coå phaàn hoaù doanh nghieäp nhaø nöôùc laø caàn thieát vaø laø böôùc phaùt trieån taát yeáu trong quaù trình phaùt trieån neàn kinh teá nöôùc nhaø. 1.1.2. Nhöõng thaønh töïu vaø haïn cheá ¾ Thaønh töïu Qua coå phaàn hoùa, doanh nghieäp nhaø nöôùc ñaõ chuyeån thaønh doanh nghieäp coù nhieàu chuû sôû höõu, taïo ñoäng löïc vaø cô cheá quaûn lyù naêng ñoäng cho doanh Trang 11 nghieäp thích nghi vôùi neàn kinh teá thò tröôøng, huy ñoäng theâm ñöôïc nguoàn voán cuûa xaõ hoäi vaøo saûn xuaát kinh doanh hieäu quaû, söùc caïnh tranh vaø khaû naêng hoäi nhaäp cuûa doanh nghieäp ñöôïc naâng leân. Qua thöïc tieãn, coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc ñaõ trôû thaønh giaûi phaùp quan troïng, chuû yeáu ñeå cô caáu laïi, ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp nhaø nöôùc. (Nguoàn: Default.aspx?tabid=612&ItemID= 21460) . Sau khi coå phaàn hoùa coù tôùi 90% doanh nghieäp hoaït ñoäng coù hieäu quaû, goùp phaàn taêng nguoàn thu ngaân saùch nhaø nöôùc, taêng thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng, huy ñoäng voán xaõ hoäi taêng leân, chaám döùt tình traïng buø loã cuûa ngaân saùch nhaø nöôùc, taïo theâm coâng aên vieäc laøm. Chæ coù 10% soá doanh nghieäp sau coå phaàn hoùa hoaït ñoäng keùm hieäu quaû maø nguyeân nhaân coù theå xuaát phaùt töø tröôùc khi coå phaàn hoùa, nhö doanh nghieäp hoaït ñoäng keùm, noäi boä maát ñoaøn keát, söï can thieäp quaù saâu cuûa chính quyeàn ñòa phöông . Nguoàn: Object=4 &News_ID=3435467 ¾ Haïn cheá Beân caïnh nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc töø vieäc coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc thì vaãn coøn coù moät soá haïn cheá nhaát ñònh, nhö tieán ñoä thöïc hieän coå phaàn hoùa coøn chaäm, tyû leä coå phaàn baùn ra ngoaøi doanh nghieäp coøn thaáp. ÔÛ moät soá nôi nhaän thöùc veà coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc coøn chöa ñaày ñuû vaø thoáng nhaát, vöôùng maéc trong quaù trình thöïc hieän chöa ñöôïc thaùo gôõ kòp thôøi. Moät soá quy ñònh cuûa cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc coøn chöa phuø hôïp, thôøi gian coå phaàn hoùa moät doanh nghieäp coøn daøi. Doanh nghieäp nhaø nöôùc khi chuyeån thaønh coâng ty coå phaàn chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc ñeán ñoåi môùi phöông thöùc quaûn trò vaø ñieàu haønh doanh nghieäp, hieäu quaû saûn xuaát vaø kinh doanh cuûa moät soá coâng ty sau coå phaàn Trang 12 hoùa chöa cao, soá löôïng doanh nghieäp nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn coøn ít. (Nguoàn: mof.gov.vn/Default.aspx?tabid=612&ItemID=21460) Chính saùch vaø quy trình coå phaàn hoùa ôû nöôùc ta treân thöïc teá vaãn coøn nhieàu baát caäp, nhö khaâu xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp deã gaây thaát thoaùt voán Nhaø nöôùc, vieäc xöû lyù caùc khoaûn nôï toàn ñoïng chöa trieät ñeå hay möùc ñoä chuyeân nghieäp cuûa caùc toå chöùc cung öùng dòch vuï thaåm ñònh giaù doanh nghieäp cuûa nhieàu ñôn vò coøn thaáp. (Nguoàn: 3435467) 1.2. Söï caàn thieát coå phaàn hoùa beänh vieän coâng: 1.2.1. Söï caàn thieát coå phaàn hoùa Trong khoaûn thôøi gian 5 naêm gaàn ñaây, tình traïng quaù taûi taïi caùc beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh laø thöôøng xuyeân maø Sôû y teá thaønh phoá chöa giaûi quyeát ñöôïc döùt ñieåm. Töø choã quaù taûi ñaõ laøm aûnh höôûng raát nhieàu ñeán chaát löôïng ñieàu trò, nhö beänh nhaân phaûi chôø ñôïi laâu, beänh nhaân phaûi naèm gheùp giöôøng hay naèm giöôøng taïm, ñieàu kieän veä sinh khoâng toát, cô sôû vaät chaát nhieàu nôi bò xuoáng caáp, nhieàu maùy moùc thieát bò hieän ñaïi chöa ñöôïc trang bò ñaày ñuû.Beänh vieän coâng ñang raát caàn nguoàn voán ñeå ñaàu tö cô sôû vaät chaát vaø trang thieát bò laøm vieäc nhöng nguoàn kinh phí caáp phaùt cuûa ngaân saùch vöøa eo heïp, vöøa chaäm treã. Caùc beänh vieän coâng hieän nay ñang duy trì möùc thu vieän phí moät phaàn, chöa ñöôïc haïch toaùn ñaày ñuû caùc khoaûn chi phí phaùt sinh thöïc teá cho hoaït ñoäng khaùm chöõa beänh, taøi saûn coá ñònh phuïc vuï cho hoaït ñoäng söï nghieäp khoâng ñöôïc tính khaáu hao ñöa vaøo chi phí ñeå thu hoài voán ñaàu tö, nguoàn voán ñaàu tö vaøo beänh vieän phaàn lôùn laø töø keá hoaïch caáp phaùt ngaân saùch ñöôïc duyeät. Nhö vaäy cheá ñoä haïch toaùn keá toaùn hieän nay taïi caùc beänh vieän coâng khoâng phaûn aùnh ñuùng vaø ñaày Trang 13 ñuû giaù trò nguoàn thu vaø nguoàn chi vì theá chöa taïo ñöôïc khaû naêng caïnh tranh theo baûn chaát kinh teá. Beänh vieän coâng ñang coù theá maïnh veà ñoäi nguõ y baùc só ñieàu trò (trình ñoä chuyeân moân cao, coù thaâm nieân trong ngheà laâu naêm, taäp hôïp nhieàu baùc só chuyeân khoa ñaàu ngaønh), coù quyõ ñaát roäng, coù vò trí maët baèng thuaän lôïi, coù thöông hieäu toát, coù löôïng khaùch haøng (laø beänh nhaân) raát lôùn nhöng chöa khai thaùc heát khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu khaùm chöõa beänh cho nhaân daân. Cô cheá traû löông khoâng khuyeán khích ñöôïc khaû naêng laøm theâm giôø cuûa caùc baùc só gioûi, caùc baùc só beänh vieän coâng thöôøng phaûi chi phoái cho coâng vieäc laøm theâm ngoaøi giôø, Sôû y teá khoù kieåm soaùt ñöôïc tình traïng “chaïy xoâ” cuûa baùc só. Töø ngaøy 21 thaùng 8 naêm 1997 Nghò quyeát soá 90/NQ-CP cuûa Chính phuû ban haønh veà vieäc thöïc hieän xaõ hoäi hoaù y teá nhöng toác ñoä xaõ hoäi hoùa coøn chaäm so vôùi tieàm naêng vaø chæ tieâu ñònh höôùng cuûa Nghò quyeát. Xuaát phaùt töø tình hình ñoù, Nghò quyeát soá 05/2005/NQ-CP cuûa Chính phuû ra ñôøi ngaøy 18/4/2005 veà vieäc ñaåy maïnh hoaït ñoäng xaõ hoäi hoùa caùc hoaït ñoäng giaùo duïc, y teá, vaên hoùa vaø theå duïc theå thao. 1.2.2. Nhöõng vöôùng maéc khi thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân Döï aùn thí ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân ñaõ thu huùt raát nhieàu söï quan taâm cuûa coâng chuùng vaø ñaõ gaây ra nhieàu phaûn öùng khaùc nhau. Töø luùc chuaån bò döï aùn ñeán luùc keát thuùc döï aùn keùo daøi gaàn 3 naêm nhöng ñaõ mang laïi cho xaõ hoäi moät goùc nhìn môùi veà dòch vuï y teá chöù khoâng ñôn thuaàn laø moät cô cheá “caáp - phaùt”. Nhìn laïi toaøn boä quaù trình dieãn tieán cuûa döï aùn thí ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân seõ cho chuùng ta thaáy ñöôïc nhöõng vöôùng maéc khi thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng. Trang 14 - Thaùng 7/2004, UÛy ban nhaân daân thaønh phoá Hoàø Chí Minh chæ ñaïo chuaån bò xaây döïng ñeà aùn thí ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân. - Ngaøy 01/07/2005 UÛy ban nhaân daân thaønh phoá Hoàø Chí Minh göûi coâng vaên soá 3894/UBND-CNN kieán nghò Thuû töôùng Chính phuû cho pheùp tieán haønh thí ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân. - Ngaøy 05/09/2005, coâng vaên soá 4995/VPCP-ÑMDN cuûa Vaên phoøng Chính phuû truyeàn ñaït chæ ñaïo cuûa Thuû töôùng Chính phuû cho pheùp UÛy ban nhaân daân thaønh phoá Hoàø Chí Minh chæ ñaïo xaây xaây döïng ñeà aùn thí ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân, trình Thuû töôùng Chính phuû xem xeùt. - Ngaøy 08/11/2006, taïi coâng vaên soá 6525/VPCP-ÑP cuûa Vaên phoøng Chính phuû xaùc ñònh: Thuû töôùng ñoàng yù cho pheùp Thaønh phoá thí ñieåm coå phaàn hoùa moät soá cô sôû y teá cuûa Nhaø nöôùc thuoäc Thaønh phoá quaûn lyù, treân cô sôû ñoù toång keát vaø môû roäng. Xeùt veà maët phaùp lyù, vieäc coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân ñaõ ñöôïc caùc caáp laõnh ñaïo ñoàng thuaän vaø ñöôïc pheùp tieán haønh. Töø tröôùc ñeán nay beänh vieän coâng laø ñôn vò haønh chính söï nghieäp, beänh vieän chöa hoaït ñoäng nhö moät doanh nghieäp neân khi thöïc hieän chuyeån ñoåi hình thöùc sôû höõu vaø hình thöùc hoaït ñoäng seõ khoù traùnh khoûi nhieàu xu höôùng phaûn baùc vaø gaây neân taâm lyù hoang mang trong daân chuùng. Ñaëc bieät laø keânh thoâng tin baát caân xöùng nhö nöôùc ta caøng taïo theâm nhieàu aùp löïc cho nhaø quaûn lyù moät khi thaáy vieäc mua baùn coå phieáu aûo beänh vieän Bình Daân dieãn ra quaù oà aït (Nguoàn: name=News&file=article&sid= 2951). Töø ñoù ñaõ gaây leân moät laøn soùng phaûn ñoái raèng Nhaø nöôùc ñang baùn phaàn taøi saûn khoång loà cuûa mình ñaàu tö vaøo Bình Daân vôùi giaù reû cho caùc nhaø ñaàu tö möu lôïi (Nguoàn: in_depth/2007/06/09/VnPressReivew_NNguyen/) Trang 15 Tröôùc nhieàu yù kieán traùi ngöôïc nhau cuûa caùc nhaø chuyeân moân cuõng nhö caùc ñoaøn theå xaõ hoäi veà vieäc thí ñieåm coå phaàn hoaù beänh vieän Bình Daân, ñeán ngaøy 21/06/2007, Phoù Chuû tòch thöôøng tröïc uûy ban nhaân daân thaønh phoá Hoàø Chí Minh thoâng baùo ñaõ chính thöùc göûi vaên baûn xin yù kieán Thuû töôùng Chính phuû cho ngöng vieäc thöïc hieän thí ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân. Nhö vaäy nhöõng vöôùng maéc khi thöïc hieän thí ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân coù theå thaáy laø: Thöù nhaát, Chính phuû ñaõ coù chuû tröông thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng keå töø thaùng 9 naêm 2005 (theo coâng vaên soá 4995/VPCP-ÑMDN) nhöng ñeán thaùng 11/2006 (theo coâng vaên soá 6525/VPCP-ÑP) vaãn chöa coù moät vaên baûn luaät hay döôùi luaät höôùng daãn veà vieäc toå chöùc, quaûn lyù vaø hoaït ñoäng cuûa moâ hình beänh vieän coâng sau khi coå phaàn hoùa. Lónh vöïc y teá ñaëc bieät nhaïy caûm vaø ñöôïc toaøn xaõ hoäi quan taâm, khi beänh vieän coâng thöïc hieän coå phaàn hoùa seõ hoaït ñoäng nhö moät doanh nghieäp höôùng tôùi muïc tieâu lôïi nhuaän, ñieàu naøy gaây neân taâm lyù hoang mang veà quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ngheøo bò boû qua. (Nguoàn: tiengviet/ sbn_62/2007/18348/). Khoâng coù vaên baûn luaät höôùng daãn ñieàu haønh cuï theå veà hoaït ñoäng cuûa beänh vieän coå phaàn neân cuõng gaây ra moät taâm lyù ñaàu cô cho nhaø ñaàu tö vì caùc beänh vieän tö nhaân hieän nay ñang laøm aên coù laõi, moät khi ñöôïc goùp voán ñaàu tö vaøo nhöõng beänh vieän coâng coù uy tín lôùn chaéc chaén seõ mang laïi lôïi nhuaän lôùn cho nhaø ñaàu tö. Theå hieän ñieàu naøy roõ nhaát laø caùc nhaø ñaàu tö saên tìm mua coå phieáu aûo cuûa beänh vieän Bình Daân vôùi giaù taêng töø 7 ñeán 8 laàn meänh giaù (Nguoàn: tintuc / chinh-tri-xa-hoi/phong-su/188756.asp). Thöù hai, vieäc thöïc hieän thí ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân khoâng coù moät söï chuaån bò kyõ veà naêng löïc quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuõng nhö naêng löïc quaûn lyù taøi chính. Thaät söï cho ñeán naêm 2006 beänh vieän Bình Daân cuõng môùi töï chuû ñöôïc hôn 80% (Nguoàn: theo soá lieäu chöông II – nghieân cöùu cuûa taùc giaû), Trang 16 phaàn coøn laïi nhaän töø ngaân saùch. Khi coå phaàn hoùa, beänh vieän Bình Daân chöa coù thôøi gian thöû nghieäm töï chuû hoaøn toaøn, chính vì theá beänh vieän chöa thöïc söï phaùt huy trieät ñeå nguoàn thu ñeå buø ñaép vaøo phaàn thieáu huït khi caét giaûm nguoàn thu ngaân saùch, beänh vieän chöa chòu nhieàu aùp löïc trong vieäc caûi caùch quaûn lyù vaø tieát kieäm chi phí. Chính vì theá khi chuyeån qua hình thöùc coå phaàn hoùa buoäc beänh vieän cuøng luùc phaûi ñoái maët nhieàu vaán ñeà, ñieàu naøy khoù traùnh khoûi tình traïng gaây aùp löïc taêng giaù vieän phí töø phía nhaø ñaàu tö. Thöù ba vieäc coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân chöa ñöôïc coâng khai treân phöông tieän ñaïi chuùng veà quan ñieåm, muïc tieâu coå phaàn hoùa, veà caùch thöùc phaân phoái keát quaû kinh doanh nhaèm haïn cheá muïc tieâu ñaàu cô cuûa giôùi ñaàu tö, tranh thuû söï ñoàng thuaän töø daân chuùng, thu huùt ñöôïc nhieàu nguoàn taøi chính töø nhöõng ngöôøi taâm huyeát vôùi beänh vieän, vôùi söï nghieäp y teá maø khoâng phaûi vì muïc tieâu lôïi nhuaän haøng ñaàu. Nhö vaäy beänh vieän Bình Daân ñaõ khoâng hoäi ñuû 3 ñieàu kieän cô baûn giuùp cho vieäc coå phaàn hoùa beänh vieän thaønh coâng. Ñeà aùn thí ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân chöa ñuû thôøi gian chuaån bò, vì theá môùi gaëp phaûi moät laøn soùng phaûn ñoái maïnh meõ töø dö luaän. Moät khi boå sung theâm nhöõng ñieàu kieän ñoù chaéc chaén vieäc coå phaàn hoùa beänh vieän seõ mang laïi nhöõng keát quaû toát ñeïp cho toaøn xaõ hoäi. 1.3. Quan ñieåm coå phaàn hoùa beänh vieän: 1.3.1. Theo quan ñieåm cuûa Tieán só Nguyeãn Ñöùc Hieäp – Boä baûo toàn vaø moâi tröôøng, New South Wales, UÙc; quan ñieåm cuûa oâng Ronald Henry Aylife – Giaùm ñoác toác chöùc taøi chính Merrill Lynch khu vöïc Ñoâng Nam AÙ. Trang 17 Theo tieán só Nguyeãn Ñöùc Hieäp, vieäc coå phaàn hoaù coù beänh vieän coâng seõ taïo ñieàu kieän cho beänh vieän huy ñoäng ñöôïc nhieàu nguoàn löïc hôn, beänh vieän coù ñieàu kieän ñeå naâng caáp, ñaàu tö trang thieát bò hieän ñaïi nhöng khi ñoù beänh vieän vì muïc tieâu lôïi nhuaän, giaù vieän phí seõ taêng, ñieàu naøy seõ taùc ñoäng raát lôùn ñeán toaøn xaõ hoäi, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi ngheøo sôï khoâng coøn ñuû khaû naêng khaùm chöõa beänh, vì theá caàn phaûi heát söùc thaän troïng. (Nguoàn: 15c47e7dd2a71e&pageid=690) Theo quan ñieåm cuûa oâng Ronald Henry Aylife - Giaùm ñoác toác chöùc taøi chính Merrill Lynch khu vöïc Ñoâng Nam AÙ - cho raèng vieäc coå phaàn hoùa caùc beänh vieän coâng caàn coù nhöõng böôùc ñi caån troïng vì ñaây laø vaán ñeà nhaïy caûm, aûnh höôûng ñeán an sinh xaõ hoäi. Nguoàn voán laø ñoäng löïc thuùc ñaåy maïnh nhaát cho beänh vieän coâng nhöng ngaân saùch nhaø nöôùc seõ khoâng ñuû ñeå naâng caáp heát taát caû caùc beänh vieän coâng, vì vaäy beänh vieän phaûi thu huùt theâm nguoàn voán töø beân ngoaøi. Theo oâng thì beänh vieän coâng sau khi coå phaàn hoùa vaãn ñaûm baûo ñöôïc muïc tieâu phuùc lôïi xaõ hoäi cho duø chi phí chaêm soùc söùc kheûo cuûa ngöôøi beänh coù taêng hôn tröôùc nhöng vôùi dòch vuï toát hôn, ngöôøi beänh seõ nhanh choùng bình phuïc hôn vaø quay trôû laïi laøm vieäc nhanh hôn, nhö vaäy toång lôïi ích xaõ hoäi seõ taêng leân. (Nguoàn: News/PrintView.aspx?ID=193188) 1.3.2. Theo quan ñieåm cuûa Tieán só Döông Huy Lieäu – Vuï tröoûng Vuï keá hoaïch – Taøi chính cuûa Boä Y teá. Coå phaàn hoaù seõ laøm giaûm bôùt gaùnh naëng bao caáp, taêng cöôøng hôn nöõa tính töï chuû vaø töï chòu traùch nhieäm, taêng thu nhaäp vaø töï chuû chuyeân moân cho caùc beänh vieän coâng. Coå phaàn hoùa chính laø moät böôùc trong quaù trình ñoåi môùi beänh vieän coâng ñöôïc gaén lieàn vôùi ñoåi môùi heä thoáng chính saùch, cô cheá quaûn lyù vaø taøi chính. Trang 18 Trong soá caùc löïa choïn ñoåi môùi, coå phaàn hoaù beänh vieän chöa phaûi laø moät löïa choïn toát nhaát, caøng khoâng phaûi laø duy nhaát nhöng hoaøn toaøn coù theå ñöôïc coi laø moät thöû nghieäm trong ñieàu kieän thöïc teá Vieät Nam. (Nguoàn: /2007/5/18/193188.tno) 1.3.3. Theo quan ñieåm taùc giaû Trong ñieàu kieän neàn kinh teá nöôùc ta hieän nay, vieäc thöïc hieän coå phaàn hoaù beänh vieän coâng laø taïo ñieàu kieän toát cho heä thoáng beänh vieän coù ñieàu kieän ñaàu tö naâng caáp cô sôû haï taàng vaø trang thieát bò, naâng cao chaát löôïng phuïc vuï khoâng chæ beänh nhaân trong nöôùc maø cho caû beänh nhaân nöôùc ngoaøi trong moâi tröôøng hoäi nhaäp. Khi caùc beänh vieän coâng hoaït ñoäng nhö moät doanh nghieäp thì giöõa caùc beänh vieän coù söï caïnh tranh vaø quy luaät cuûa caïnh tranh laø mang laïi lôïi ích toát nhaát cho khaùch haøng: giaù giaûm, chaát löôïng phuïc vuï taêng. Sôû dó hieän nay moïi ngöôøi ñang lo laéng laø sau khi coå phaàn hoaù, giaù vieän phí seõ taêng nhöng thöïc chaát söï taêng giaù vieän phí naøy laø do beänh vieän tính ñuû caùc chi phí phaùt sinh trong khaùm chöõa beänh vaøo vieän phí chöù khoâng theå duy trì möùc thu vieän phí moät phaàn nhö caùc beänh vieän coâng hieän nay. Theo quan ñieåm vaø ñònh höôùng cuûa Nghò quyeát 05/2005/NQ-CP cuûa Chính phuû ngaøy 18/4/2005 thì caùc beänh vieän coâng seõ tieán tôùi tính ñuû chi phí khaùm chöõa beänh vaøo vieän phí. Nhö vaäy xu höôùng gia taêng vieän phí taïi caùc beänh vieän coâng vaø beänh vieän coâng sau khi coå phaàn hoaù laø moät leõ taát nhieân. Theo keát quaû thöïc hieän coå phaàn hoaù doanh nghieäp nhaø nöôùc ñeán nay thì caùc doanh nghieäp coå phaàn hoaù hoaït ñoäng coù hieäu quaû, caùc doanh nghieäp coù ñieàu kieän caïnh tranh bình ñaúng, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm vaø dòch vuï, mang laïi lôïi ích toát nhaát cho ngöoøi tieâu duøng, qua ñoù coøn ñoùng goùp ñaùng keå vaøo nguoàn thu ngaân saùch nhôø vaøo hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Chính vì Trang 19 theá chuùng ta vaãn coù theå kyø voïng vaøo giaù trò toát ñeïp do vieäc coå phaàn hoaù beänh vieän coâng mang laïi cho toaøn xaõ hoäi. Vôùi nhöõng cô sôû lyù luaän ñaõ neâu treân, theo taùc giaû vieäc coå phaàn hoùa beänh vieän coâng laø hoaøn toaøn coù theå thöïc hieän ñöôïc trong ñieàu kieän kinh teá nöôùc ta. Beänh vieän coâng coå phaàn seõ coù chaát löôïng phuïc vuï toát hôn, ñoäi nguõ y baùc só ñieàu trò coù trình ñoä chuyeân nghieäp cao, thu huùt nhieàu beänh nhaân, giaûi quyeát döùt ñieåm tình traïng quaù taûi taïi caùc beänh vieän coâng, goùp phaàn thöïc hieän xaõ hoäi hoùa y teá. 1.4. Kinh nghieäm quaûn lyù beänh vieän cuûa caùc nöôùc 1.4.1. Indonexia Taïi Indonexia, keá hoaïch y teá ñeán naêm 2010 laø thöïc hieän quaù trình tö höõu hoùa beänh vieän coâng môùi coù theå ñaùp öùng toát nhu caàu chaêm soùc söùc khoeû ngaøy caøng gia taêng do vieäc gia taêng daân soá vaø tuoåi thoï bình quaân. Chính phuû Indonexia thuùc ñaåy quaù trình tö höõu hoùa nhö laø moät coâng cuï nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu phaân boå vaø chuyeân nghieäp hoùa trong coâng taùc chaêm soùc söùc khoûe. Tuy nhieân, quaù trình tö höõu hoùa caùc beänh vieän coâng taïi Indonexia vaãn toàn taïi yù kieán phaûn ñoái vì cho raèng lôïi ích cuûa vieäc tö höõu hoùa vaãn thuoäc veà ngöôøi giaøu vaø coù theå laøm toài teä hôn khoaûng caùch giaøu ngheøo trong chaêm soùc söùc khoûe. ÔÛ Indonexia, tyû leä töû vong cuûa ngöôøi ngheøo cao gaáp 3 laàn so vôùi ngöôøi giaøu. Hôn nöõa, taïi Indonexia caùc beänh vieän tö coù möùc chi phí khaùm chöõa beänh cao, khoâng coù caùc dòch vuï y teá hoaït ñoäng vì muïc tieâu phi lôïi nhuaän neân ngöôøi daân Indonexia tìm ñeán caùc dòch vuï y teá reû hôn taïi caùc nöôùc laân caän nhö Thaùi Lan, Malaixia, Singapore. Heä thoáng y teá taïi Indonexia ñang phuï thuoäc khaù nhieàu vaøo ñaàu tö tö nhaân. Ñeán naêm 2005, ôû Indonexia khu vöïc y teá tö nhaân chieám 49,8% voán ñaàu tö (töông öùng 629 beänh vieän), khu vöïc y teá coâng chieám 50,2% nguoàn voán ñaàu tö cho y teá Trang 20 (töông öùng coù 635 beänh vieän). (Nguoàn: Ministry of Health, Frost and Sullivan). Khu vöïc y teá tö nhaân cung öùng chaát löôïng phuïc vuï toát hôn vaø chi phí chaêm soùc y teá cao hôn khu vöïc y teá nhaø nöôùc. Boä y teá kieåm soaùt hoaït ñoäng caùc toå chöùc y teá tö nhaân nhaèm ñaûm baûo chaát löôïng vaø traùch nhieäm thoâng qua caùc quy ñònh vaø vieäc caáp pheùp. Cuøng vôùi vieäc phaân caáp quaûn lyù trong coâng taùc chaêm soùc söùc kheûo, Boä y teá Indonexia trao bôùt quyeàn haïn vaø traùch nhieäm cho chính quyeàn ñòa phöông trong vieäc öu tieân chaêm soùc ngöôøi ngheøo. Boä y teá chòu traùch nhieäm hoaït ñoäng cuûa toaøn heä thoáng y teá trong vieäc laäp keá hoaïch, xaây döïng quy ñònh vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng hoã trôï. Vì vaäy Boä y teá Indonexia phaûi taïo ra moät moâi tröôøng nhaèm khuyeán khích phaùt trieån y teá tö nhaân, khoâng coù söï can thieäp quaù saâu töø phía Chính phuû. Söï thaønh coâng cuûa y teá Indonexia seõ laø söï phoái hôïp chaëc cheõ giöõa tö nhaân vaø nhaø nöôùc thoâng qua vieäc hoã trôï vaø thuùc ñaåy. 1.4.2. Thaùi Lan Taïi Thaùi Lan, beänh vieän coâng vaãn chieám ña soá veà soá löôïng (ñaëc bieät laø ôû caùc vuøng ngoaøi Bangkok vaø ñoâ thò), beänh vieän tö nhaân coù soá löôïng ít hôn nhöng chieám nhieàu thò phaàn hôn do hoï coù theå cung caáp dòch vuï toát hôn. Beänh vieän tö ôû Thaùi Lan coù nhaân vieân y teá chaát löôïng cao, nhieàu baùc só vaø chuyeân gia ñöôïc ñaøo taïo taïi nöôùc ngoaøi. Nhieàu beänh vieän tö taïo döïng uy tín baèng caùch lieân keát vôùi caùc Tröôøng vaø caùc Vieän ñaøo taïo y teá haøng ñaàu theá giôùi ôû Chaâu AÂu vaø Hoa Kyø. Chính söï caïnh tranh khoác lieät trong lónh vöïc y teá tö nhaân ñaõ khieán caùc beänh vieän naøy phaûi cam keát nhaèm ñaûm baûo caùc tieâu chuaån trong khaùm chöõa beänh. Thaùi Lan ñang coù uy tín veà caùc dòch vuï y teá chaát löôïng cao vaø chöõa trò tröïc tieáp nhôø chi phí thaáp. Theo thoáng keâ cuûa WHO thì chi phí ñieàu trò taïi Thaùi Lan chæ baèng Trang 21 khoaûng 1/10 so vôùi chi phí ñieàu trò taïi Hoa Kyø (Nguoàn: Data collected from 30 privat hospital by departmwnt of Export Promotion, Ministry of Commerce). Boä y teá Thaùi Lan tieáp tuïc khuyeán khích heä thoáng y teá tö nhaân nhaèm ñaùp öùng toát nhu caàu khaùm chöõa beänh theo dòch vuï ngaøy caøng taêng trong nöôùc vaø caùc nöôùc trong khu vöïc. Boä y teá Thaùi Lan ñaõ phaùt ñoäng chieán dòch töø naêm 2004 nhaèm xaây döïng Thaùi Lan trôû thaønh “Trung taâm du lòch y teá taïi Chaâu AÙ” vaø laø “Thuû ñoâ dòch vuï y teá taïi Chaâu AÙ”. 1.4.3. Trung Quoác Hoaït ñoäng dòch vuï y teá taïi Trung Quoác ñaõ trôû thaønh moät ngaønh coâng nghieäp y teá phaùt trieån nhanh nhaát treân theá giôùi. Trong thaäp kyû qua, hoaït ñoäng naøy ñaõ ñaït ñöôïc möùc ñoä taêng tröôûng haøng naêm kyû luïc ôû möùc 16%, Trung Quoác hy voïng seõ trôû thaønh moät trong naêm thò tröôøng dòch vuï y teá lôùn nhaát theá giôùi vaøo naêm 2010. Haàu heát caùc beänh vieän lôùn ôû caùc ñoâ thò Trung Quoác laø thuoäc sôû höõu Nhaø nöôùc. Khoâng nhö ôû Hoa Kyø vaø nhieàu quoác gia phaùt trieån khaùc, Trung Quoác hieän khoâng coù heä thoáng beänh vieän xuyeân quoác gia. Hieän nay taïi Trung Quoác caùc beänh vieän coâng chieám ña soá, beänh vieän tö chæ coù ôû moät vaøi chuyeân khoa. Coù ñeán 89% caùc beänh vieän taïi Trung Quoác laø caùc toå chöùc phi lôïi nhuaän. ÔÛ Trung Quoác ngoaøi beänh vieän coâng hoaït ñoäng phi lôïi nhuaän coøn coù moät soá beänh vieän tö coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng hoaït ñoäng khoâng vì muïc tieâu lôïi nhuaän. (Nguoàn: Theo taøi lieäu hoäi thaûo y teá ngaøy 17/05/2007). Caùc beänh vieän tö ñöôïc Chính phuû hoã trôï thoâng qua chính saùch khuyeán khích ñaàu tö, nhaát laø hoaït ñoäng ôû caùc loaïi dòch vuï y teá khoâng ñöôïc baûo hieåm thanh toaùn, nhaèm giaûm bôùt tình traïng quaù taûi taïi beänh vieän coâng vaø cung öùng theâm nhöõng dòch vuï chaêm soùc ñaëc bieät cuûa taàng lôùp daân chuùng coù thu nhaäp cao. Trang 22 1.4.4. Ñöùc Ñeán naêm 2005 taïi Ñöùc beänh vieän coâng vaãn chieám öu theá (712 beänh vieän), ngoaøi ra coøn coù heä thoáng beänh vieän hoaït ñoäng khoâng vì muïc tieâu lôïi nhuaän (647 beänh vieän) vaø beänh vieän tö nhaân (620 beänh vieän). Caáu truùc sôõ höõu beänh vieän taïi Ñöùc nhö sau: Nguoàn: Theo taøi lieäu hội thaûo ngaøy 28/09/2007 taïi Sôû Y teá veà Heä thoáng y teá taïi Ñöùc vaø khaû naêng öùng duïng taïi Vieät Nam Nhö vaäy trong heä thoáng beänh vieän coâng ôû Ñöùc coù beänh vieän coâng hoaït ñoäng theo luaät beänh vieän tö, khi ñoù beänh vieän hoaït ñoäng nhö moät doanh nghieäp coù muïc tieâu lôïi nhuaän. Chính phuû Ñöùc quy ñònh möùc phí khaùm chöõa beänh taïi caùc beänh vieän coâng ñöôïc tính ñuû caùc khoaûn chi phí khaùm chöõa beänh cho beänh nhaân vaø möùc phí naøy ñöôïc aùp duïng chung cho caùc beänh vieän coâng cho duø hoaït ñoäng theo luaät naøo. Khaùi nieäm phi lôïi nhuaän taïi caùc beänh vieän phi lôïi nhuaän ôû Ñöùc ñöôïc hieåu laø caùc nhaø ñaàu tö chæ duy trì ôû möùc lôïi nhuaän thaáp baèng möùc laõi suaát tieàn göûi ngaân haøng, vaø caùc nhaø ñaàu tö thöôøng laø caùc quyõ höu boång, quyõ an sinh, quyõ khuyeán hoïc, Theo soá lieäu töø Cuïc thoáng keâ Lieân bang cuûa Ñöùc thì tình hình taøi chính trong heä thoáng y teá Ñöùc trong naêm 2005 nhö sau: Beänh vieän khoâng vì muïc tieâu lôïi nhuaän Beänh vieän coâng Beänh vieän tö nhaân Hoaït ñoäng theo luaät beänh vieän coâng Hoaït ñoäng theo luaät beänh vieän tö Trang 23 Baûng 1.1: Cô caáu chi phí khaùm chöõa beänh taïi nöôùc Coäng hoøa lieân bang Ñöùc Nguoàn thu vaøo: 239,4 tyû DEM Nôi nhaän chi ra: 239,4 tyû DEM - Baûo hieåm y teá baéc buoäc : 57% - Baûo hieåm y teá töï nguyeän: 9% - Ngöôøi söû duïng lao ñoäng : 4% - Baûo hieåm chaêm soùc söùc khoûe baét buoäc: 7% - Baûo hieåm höu trí baét buoäc 1% - Baûo hieåm tai naïn baét buoäc 2% - Chính quyeàn chi traû 6% - Tö nhaân töï chi traû 14% - Beänh vieän 26% - Thuoác 15% - Y cuï vaø thieát bò 12% - Baùc só: 15% - Nha só 6% - Y taù – ñieàu döôõng 8% - Chi khaùc 18% Nguoàn: Cuïc thoáng keâ Lieân bang cuûa Ñöùc Heä thoáng baûo hieåm taïi Ñöùc phaùt trieån raát toát, hôn 80 % chi phí khaùm chöõa beänh laø do baûo hieåm y teá traû, Chính phuû chi traû 6% chi phí, vaø chæ coù 14% chi phí do ngöôøi daân tröïc tieáp chi traû. Qua vieäc nghieân cöùu kinh nghieäm quaûn lyù y teá cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc vaø phöông taây, nhöõng cô sôû phaùp lyù cho vieäc thöïc hieän coå phaàn hoùa, nhöõng maâu thuaån noäi taïi giöõa nhu caàu muoán phuïc vuï vaø naêng löïc ñaùp öùng, nhöõng vöôùng maéc khi thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän Bình Daân ñaõ cho thaáy vieäc thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän coâng laø coù theå thöïc hieän ñöôïc. Vieäc thöïc hieän coå phaàn hoùa beänh vieän phaûi theo moät loä trình coù ñònh höôùng töø phía Chính phuû, qua ñoù môùi giuùp caùc ñôn vò chuaån bò ñuû caùc ñieàu kieän caàn thieát khi tieán haønh coå phaàn hoùa. Trong ñoù coù nhöõng ñieàu kieän lieân quan ñeán tình hình hoaït ñoäng taïi ñôn vò, tình hình taøi chính cuûa ñôn vò. Chính vì theá chuùng ta cuøng nhau nghieân cöùu thöïc traïng Trang 24 hoaït ñoäng taïi caùc beänh vieän coâng trong giai ñoaïn 5 naên gaàn ñaây, töø naêm 2002 ñeán naêm 2006 Trang 25 Chöông II: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG TAÏI CAÙC BEÄNH VIEÄN COÂNG TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 2.1. Tình hình khaùm chöõa beänh taïi caùc beänh vieän coâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh 2.1.1. Maïng löôùi beänh vieän ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh Theo möùc ñoä chuyeân saâu trong ñieàu trò vaø möùc ñoä ñaàu tö, beänh vieän ñöôïc chia laøm 2 loaïi: beänh vieän ña khoa vaø beänh vieän chuyeân khoa. Töø soá lieäu thoáng keâ cuûa Sôû y teá thaønh phoá Hoà Chí Minh cho bieát soâá löôïng beänh vieän coâng treân ñòa baøn (tröïc thuoäc Sôû y teá quaûn lyù) khoâng coù söï bieán ñoäng suoát thôøi gian 5 naêm nghieân cöùu töø 2002-2006, bao goàm 25 beänh vieän, trong ñoù coù 8 beänh vieän ña khoa vaø 17 beänh vieän chuyeân khoa. Maïng löôùi heä thoáng caùc beänh vieän treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh goàm coù caùc beänh vieän coâng tröïc thuoäc Trung öông quaûn lyù, beänh vieän coâng thuoäc Sôû y teá quaûn lyù, beänh vieän coâng thuoäc caùc chuyeân ngaønh ñaëc thuø, vaø beänh vieän tö nhaân hoaït ñoäng theo luaät doanh nghieäp (xem phuï luïc soá 01). Trong thôøi gian töø naêm 2002-2006 coù moät soá beänh vieän coâng ñöôïc ñaàu tö taêng theâm soá löôïng giöôøng beänh töø caùc khu dòch vuï môùi ñöôïc xaây döïng nhö Beänh vieän Töø Duõ, beänh vieän Bình Daân, beänh vieän Maét. Taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, heä thoáng caùc beänh vieän khoâng phaûi chæ ñaùp öùng nhu caàu khaùm chöõa beänh cuûa nhaân daân treân ñòa baøn Thaønh phoá maø coøn cho caùc ñòa phöông laân caän, ñaëc bieät laø khi möùc soáng ngaøy caøng taêng vaø heä thoáng giao thoâng toát hôn. Töø naêm 2000 ñeán nay, coù nhieàu beänh vieän tö nhaân môùi thaønh laäp, boå sung vaøo heä thoáng beänh vieän coâng, ñaùp öùng kòp thôøi nhu caàu khaùm chöõa beänh ngaøy caøng gia taêng, giaûi quyeát bôùt phaàn quaù taûi cho heä thoáng beänh vieän coâng. Ñeán naêm 2006, soá löôïng beänh vieän tö nhaân ñaõ taêng leân 23 beänh vieän, trong ñoù coù 12 beänh vieän ña khoa vaø 11 beänh vieän chuyeân khoa. Coù nhieàu beänh vieän ña khoa tö Trang 26 nhaân ñöôïc ñaàu tö raát hieän ñaïi nhö beänh vieän Vieät Phaùp, beänh vieän An Sinh, beänh vieän Phuï saûn quoác teá. Theo phuï luïc soá 01, ta thaáy caùc beänh vieän coâng phaân boá khoâng ñeàu maø taäp trung raát nhieàu treân 4 quaän: quaän 5, quaän 10, quaän 3 vaø quaän 1. Ñaây laø caùc quaän trung taâm, daân cö ñoâng vaø phaùt trieån sôùm. Taïi caùc quaän khaùc do môùi phaùt trieån sau, khu daân cö coøn môùi vaø chöa ñoâng ñuùc, neân soá löôïng beänh vieän coâng ít hôn. Ngoaøi maïng löôùi beänh vieän phuïc vuï cho nhu caàu khaùm chöõa beänh coøn coù heä thoáng caùc trung taâm y teá quaän, huyeän (ñeán naêm 2007 moät soá ñöôïc naâng caáp thaønh beänh vieän haïng 2). Caùc beänh vieän coâng coù lòch söû hình thaønh töø raát laâu, nhieàu beänh vieän ñöôïc thaønh laäp töø tröôùc giaûi phoùng (tröôùc naêm 1975). Coù nhieàu choã xaây döïng trong beänh vieän ñaõ xuoáng caáp maø ngaân saùch chöa kòp boå sung ñeå xaây döïng môùi. 2.1.2. Tình hình khaùm chöõa beänh cuûa caùc beänh vieän coâng Tình hình khaùm chöõa beänh taïi caùc beänh vieän ñöôïc phaân theo chöùc naêng ñieàu trò : ñieàu trò noäi truù, ñieàu trò ngoaïi truù, vaø soá löôït khaùm beänh. 2.1.2.1. Ñieàu trò noäi truù Vôùi caùch theo doõi beänh trong ñieàu trò thì beänh nhaân noäi truù coù thôøi gian löu truù taïi beänh vieän ñeå cho y baùc só chaêm soùc keå töø moät ngaøy trôû leân. Caùc beänh vieän coâng thöôøng coù quy moâ phoøng beänh nhaân lôùn (thöôøng töø 5 giöôøng trôû leân) vaø giöôøng chæ daønh choã cho beänh nhaân naèm, ngöôøi nhaø theo chaêm soùc beänh nhaân phaûi töï lo veà choã ôû. Caùc beänh vieän coâng hieän nay chöa coù khu nhaø troï, nhaø nghæ hay khaùch saïn phuïc vuï cho nhu caàu löu truù cuûa ngöôøi nhaø beänh nhaân neân hoï thöôøng naèm doïc theo caùc loái ñi trong phoøng, haønh lang hay ngoài choã giöôøng ngöôøi beänh. Nhö vaäy cöù moãi giöôøng coù beänh nhaân ñieàu trò noäi truù thì soá ngöôøi laïi taêng leân gaáp hai, caøng taïo neân söï ñoâng ñuùc, quaù taûi trong phoøng beänh coù quy moâ lôùn nhö caùc beänh vieän coâng. Trang 27 Theo soá lieäu thoáng keâ töø Sôû y teá thì soá löôïng beänh nhaân ñieàu trò noäi truù taïi caùc beänh vieän coâng thuoäc quaûn lyù cuûa Sôû ñöôïc theå hieän trong phuï luïc soá 02 vaø ñöôïc minh hoïa qua ñoà thò 2.1. ĐIỀU TRỊ NỘI TRÚ 0 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 12,000 2002 2003 2004 2005 2006 Năm Số lượt Số kế hoạch - BV đa khoa Số thực hiện - BV đa khoa Số kế hoạch - BV chuyên khoa Số thực hiện - BV chuyên khoa Ñoà thò 2.1: Minh hoaï ñieàu trò noäi truù cuûa beänh vieän ña khoa vaø beänh vieän chuyeân khoa Theo soá lieäu töø phuï luïc soá 02, caùc beänh vieän chuyeân khoa vaø ña khoa ñeàu hoaøn thaønh keá hoaïch ñieàu trò noäi truù ôû möùc cao, vaø gia taêng qua caùc naêm. Cuï theå laø naêm 2002 beänh vieän ña khoa ñaït tyû leä ñieàu trò noäi truù 108,6%, ñeán naêm 2006 tyû leä naøy taêng leân 115,68%; beänh vieän chuyeân khoa ñaït tyû leä ñieàu trò noäi truù 109,5%, taêng leân 119,48% trong naêm 2006. Vôùi soá lieäu toång hôïp veà ñieàu trò noäi truù cho 25 beänh vieän coâng cuõng cho thaáy caùc beänh vieän coâng tính bình quaân chung ñeàu quaù taûi. Tuy nhieân möùc ñoä quaù taûi ôû töøng beänh vieän coù söï khaùc nhau, vaø möùc quaù taûi taïi caùc khoa cuõng khaùc nhau trong moät beänh vieän. Theo soá lieäu taùc giaû nghieân cöùu töø phuï luïc 3 thì caùc beänh vieän nhö Töø Duõ, beänh vieän Ung Böôùu, beänh vieän Huøng Vöông, beänh vieän Bình Daân, nhaân daân Gia Ñònh, beänh vieän nhaân daân 115, beänh vieän Nhi lieân tuïc quaù taûi ôû möùc cao. Trong khoaûn thôøi Trang 28 gian treân (töø naêm 2002-2006) caùc beänh vieän naøy coù ñöôïc ñaàu tö boå sung taêng theâm giöôøng beänh nhöng toác ñoä taêng vaãn chöa ñaùp öùng kòp thôøi vôùi nhu caàu khaùm chöõa beänh ngaøy caøng taêng. Hình 2.1: Phoøng haäu saûn cuûa Beänh vieän Töø Duõ Nguoàn : Theo ñieàu tra cuûa taùc giaû Qua ñoà thò 2.1 cho thaáy soá löôït beänh nhaân ñieàu trò noäi truù lieân tuïc taêng qua caùc naêm. Toác ñoä taêng haøng naêm veà chæ tieâu keá hoaïch trong ñieàu trò noäi truù laø 4,92%/naêm (ñoái vôùi beänh vieän ña khoa) vaø 1,74%/naêm (ñoái vôùi beänh vieän chuyeân khoa). Chæ tieâu keá hoaïch ñöôïc giao taêng leân cuøng vôùi söï gia taêng cuûa giöôøng beänh vaø trình ñoä ñoäi nguõ y baùc só ñieàu trò. Theo soá lieäu veà hoïc vò baùc só ñieàu trò trong giai ñoaïn 2002-2006 ta thaáy toång soá baùc só coù xu höôùng taêng. Trong ñoù chuû yeáu laø söï gia taêng cuûa baùc só coù hoïc vò cao, nhö Tieán só, Giaùo sö laø 11,3%/naêm; Thaïc só laø 18,42%; chuyeân khoa II laø 25,75%/naêm; chuyeân khoa I laø 1,17%/naêm. Baùc só ñieàu trò trong caùc beänh vieän coâng ñang coù söï gia taêng daàn veà Trang 29 chaát laø moät söï chuyeån bieán toát trong coâng taùc khaùm chöõa beänh (tham khaûo phuï luïc soá 04). Theo Thoâng tö 08/2007/TTLB-BYT-BNV cuûa Boä y teá vaø Boä noäi vuï ngaøy 05/06/2007 thì ñònh möùc Caùn boä y teá ñöôïc phaân boå theo chæ tieâu giöôøng beänh, cuï theå laø soá chæ tieâu caùn boä y teá gaáp 1,35 laàn soá göôøng beänh (neáu beänh vieän ñoù coù quaù taûi thì nhaân theâm heä soá coâng suaát söû duïng giöôøng beänh bình quaân trong 3 naêm), trong soá caùn boä y teá seõ phaân boå theo tyû leä nhö sau: 1 döôïc só Ñaïi hoïc – 2 döôïc só Trung hoïc – 8 Baùc só – 24 nhaân vieân laø: ñieàu döôõng, y taù, hoä lyù. Ñieàu naøy laøm haïn cheá raát nhieàu trong vieäc ñaùp öùng kòp thôøi nhu caàu khaùm chöõa beänh cuûa beänh nhaân khi löôïng beänh gia taêng. Tình traïng quaù taûi taïi caùc beänh vieän coøn ñöôïc theå hieän qua tình hình khaùm chöõa beänh vaø ñieàu trò ngoaïi truù. 2.1.2.2. Ñieàu trò ngoaïi truù vaø soá löôït khaùm beänh Ñieàu trò ngoaïi truù ñöôïc hieåu laø tröôøng hôïp beänh nhaân sau khi ñöôïc caùc y baùc só coù nhöõng chaêm soùc oån ñònh ban ñaàu taïi beänh vieän thì ñöôïc cho veà nhaø tieáp tuïc theo doõi ñieàu trò maø khoâng phaûi naèm löu truù taïi beänh vieän ngaøy naøo. Khi caùc chuyeân khoa ñieàu trò ñaõ coù beänh vieän chuyeân khoa rieâng thì vieäc khaùm chöõa beänh cuûa nhaân daân thöôøng choïn theo chuyeân khoa. Soá lieäu ñieàu trò ngoaïi truù taïi beänh vieän chuyeân khoa cao hôn raát nhieàu so vôùi beänh vieän ña khoa (cao hôn 2,67 laàn = 1.592.253/604.562 trong naêm 2006). Caû beänh vieän ña khoa vaø beänh vieän chuyeân khoa ñeàu hoaøn thaønh keá hoaïch ñieàu trò ngoaïi truù ôû möùc cao trong suoát khoaûn thôøi gian treân. Ñeán naêm 2006 tyû leä thöïc hieän keá hoaïch khaùm chöõa beänh ngoaïi truù cuûa beänh vieän ña khoa laø 200,05%, beänh vieän chuyeân khoa laø 131%. Toác ñoä taêng veà soá löôït ñieàu trò ngoaïi truù cuûa beänh vieän ña khoa laø 15%/naêm, cuûa beänh vieän chuyeân khoa laø 30,58%/naêm. Vôùi toác ñoä taêng haèng naêm cao nhö theá ñoøi hoûi caùc beänh vieän khoâng ngöøng caûi thieän ñieàu kieän laøm Trang 30 vieäc ñeå phuïc vuï toát hôn cho coâng taùc khaùm chöõa beänh (theo soá lieäu töø phuï luïc soá 05). Khaû naêng ñaùp öùng kòp thôøi nhu caàu khaùm chöõa beänh cuûa beänh vieän coøn ñöôïc theå hieän qua chæ tieâu soá löôït khaùm beänh cuûa beänh vieän theå hieän qua baûng soá lieäu töø phuï luïc soá 06. Taïi moãi vò trí chuyeân khoa ñeàu coù boä phaän khaùm beänh taäp trung ôû phoøng khaùm cuûa beänh vieän, phuïc vuï cho caùc nhu caàu khaùm beänh cuûa nhaân daân. Theo ñieàu tra cuûa taùc giaû, thöôøng moãi löôït khaùm beänh, baùc só maát trung bình khoaûn töø 5-7 phuùt ñeå khaùm vaø coù nhöõng tö vaán caàn thieát ban ñaàu cho moät beänh nhaân. Trong moät ngaøy laøm vieäc moãi baùc só coù theå thöïc hieän ñöôïc töø 60-100 löôït khaùm beänh. Caùc beänh vieän coâng quaûn lyù baùc só theo giôø laøm vieäc neân keát thuùc moät ngaøy laøm vieäc thöôøng baùc só khoâng kòp khaùm cho taát caû caùc löôït beänh phaùt sinh trong ngaøy, trong khi ñoù caùc beänh vieän tö nhaân quaûn lyù baùc só theo hieäu quaû coâng vieäc neân thöôøng caùc baùc só phaûi khaùm heát beänh vaø khoâng ñeå beänh nhaân chôø. Taïi caùc beänh vieän coâng töø raát sôùm ñaõ thaáy caùc beänh nhaân xeáp löôït chôø khaùm beänh raát ñoâng vôùi hy voïng ñöôïc khaùm trong ngaøy. Tyû leä thöïc hieän khaùm beänh cuûa beänh vieän ña khoa vaø beänh vieän chuyeân khoa ñeàu cao hôn möùc keá hoaïch ñöôïc giao. Beänh vieän ña khoa coù tyû leä hoaøn thaønh keá hoaïch khaùm beänh laø 123,72% trong naêm 2002 vaø 140,83%/ trong naêm 2006; toác ñoä taêng chæ tieâu khaùm beänh ñöôïc giao trong giai ñoaïn naøy laø 6,14%/naêm, toác ñoä taêng soá löôït khaùm beänh thöïc teá moãi naêm laø 8,93%/naêm. Beänh vieän chuyeân khoa coù tyû leä hoaøn thaønh keá hoaïch khaùm beänh laø 145,51% trong naêm 2002 vaø 130,20% trong naêm 2006. Caùc beänh vieän chuyeân khoa ñöôïc ñaàu tö nhieàu hôn cho nhu caàu khaùm beänh cuûa nhaân daân, toác ñoä taêng chæ tieâu keá hoaïch ñöôïc giao haèng naêm laø 9,13%/naêm (so vôùi beänh vieän ña khoa laø 6,14%/naêm), nhôø theá giaûm daàn möùc ñoä quaù taûi do khaùm beänh taïi caùc beänh vieän chuyeân khoa. Trang 31 Ñaëc bieät coù moät soá chuyeân khoa veà saûn, veà nhi thì soá löôït khaùm beänh luoân trong tình traïng quaù taûi cao (theo soá lieäu trong phuï luïc 06). Hình 2.2: Tröôùc phoøng khaùm beänh vieän nhaân daân Gia Ñònh Nguoàn: Theo ñieàu tra cuûa taùc giaû Tình hình khaùm chöõa beänh taïi caùc beänh vieän coâng cho chuùng ta thaáy möùc ñoä quaù taûi taïi caùc beänh vieän, ñieàu naøy laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng phuïc vuï cuûa beänh vieän (nhö beänh nhaân phaûi chôø ñôïi laâu, ñieàu kieän veä sinh phoøng aáp keùm, söï meät moûi cuûa baùc só do lieân tuïc laøm vieäc trong ñieàu kieän quaù taûi). Hieän nay, hoaït ñoäng khaùm chöõa beänh coù söï caïnh tranh cuûa heä thoáng beänh vieän tö nhaân, vieäc chôø ñôïi trong luùc khaùm chöõa beänh toán khaù nhieàu thôøi gian laø moät yeáu theá cuûa beänh vieän nhöng laïi laø tình traïng phoå bieán taïi caùc beänh vieän coâng. Caùc beänh vieän coâng thöôøng coù khoaûn thôøi gian hoaït ñoäng khaù laâu, coù ñoäi nguõ y baùc só gioûi vaø thaâm nieân trong ngheà cao, goùp phaàn taïo döïng cho beänh vieän moät thöông hieäu uy tín trong loøng daân chuùng. Ñaây laø khoaûn giaù trò taøi saûn voâ hình Trang 32 khoång loà maø chöa coù moät beänh vieän tö nhaân naøo so saùnh ñöôïc. Vieäc naâng caáp, caûi taïo vaø ñaàu tö theâm cho beänh vieän coâng laø ñieàu caàn thieát ñeå phuïc vuï toát hôn cho nhu caàu khaùm chöõa beänh ngaøy caøng gia taêng cuûa daân chuùng, vì theá chuùng ta cuøng nhau nghieân cöùu veà tình hình taøi chính cuûa caùc beänh vieän coâng. 2.2. Ñaùnh giaù naêng löïc taøi chính caùc beänh vieän coâng 2.2.1. Phaân tích nguoàn voán Hieän nay, ngaân saùch nhaø nöôùc ñaàu tö cho y teá chieám khoaûng 5,1% GDP, tyû leä naøy coøn khaù khieâm toán so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc nhö Trung Quoác chieám 5,5%GDP, Haøn Quoác 6% GDP, Nhaät chieám 8% GDP, Australia chieám 9,2% GDP. Trong toång chi phí cho y teá cuûa caû nöôùc, nhaø nöôùc chæ ñoùng goùp 28%, phaàn coøn laïi (72%) laø töø daân chuùng. Trong cô caáu nguoàn chi cuûa Chính phuû thì chi tieâu cho y teá chieám 6,1%, tyû leä naøy ôû caùc nöôùc laùng gieàng nhö Campuchia laø16%, Laøo chieám khoaûng 7%, Malaixia chieám 6,5%, Trung Quoác chieám 10%, Nhaät laø 16,4% (Nguoàn: muc=50& sobao=856&sott=12). So vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc thì möùc ñoä ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc giaønh cho y teá ôû nöôùc ta laø khaù thaáp, vì theá ngaønh y teá ñaõ khoâng ñaùp öùng kòp so vôùi nhu caàu khaùm chöõa beänh ngaøy caøng gia taêng cuûa daân chuùng. Ngaønh y teá caàn coù moät nguoàn voán doài daøo hôn nöõa ñeå ñaàu tö theâm cô sôû vaät chaát, trang thieát bò vaø ñaàu tö cho ñoäi nguõ y baùc só ñieàu trò. ÔÛ caùc ñôn vò haønh chaùnh söï nghieäp nhö beänh vieän, nguoàn voán cuûa ñôn vò ñöôïc theå hieän qua giaù trò taøi saûn coá ñònh coøn laïi sau khi tröø phaàn giaù trò hao moøn. Hao moøn taøi saûn coá ñònh cuûa ñôn vò ñöôïc thöïc hieän theo Quyeát ñònh soá 351- TC/QÑ/CÑKT ngaøy 22/05/1997 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi chính. Trang 33 Baûng soá 2.1: Nguoàn voán cuûa beänh vieän coâng trong giai ñoaïn 2004-2006 Ñôn vò tính: Trieäu ñoàng 2004 2005 2006 TT Teân beänh vieän Nguoàn voán Voán/ göôøng noäi truù Nguoàn voán Voán/ Göôøng noäi truù Nguoàn voán Voán/ Göôøng noäi truù 1 BV Phaïm Ngoïc Thaïch 230.446 384,1 230.298 383,8 230.374 329,1 2 BV nhaân daân 115 190.239 237,8 181.192 213,2 116.613 129,6 3 Beänh vieän Töø Duõ 152.988 153,0 183.008 183,0 189.909 189,9 4 BVnhaân daân Gia Ñònh 152.063 178,9 158.803 176,4 159.465 177,2 5 Beänh vieän Maét 147.803 547,4 143.176 530,3 146.994 544,4 6 Beänh vieän Bình Daân 140.279 311,7 146.391 325,3 189.970 345,3 7 Beänh vieän Nhieät Ñôùi 123.687 247,4 137.523 275,0 155.147 310,3 8 Beänh vieän nhi ñoàng 1 123.032 144,7 130.794 145,3 149.335 149,3 9 BV Huøng Vöông 104.843 174,7 105.102 175,2 109.271 156,1 10 Beänh vieän Ung Böôùu 89.370 89,4 97.610 88,7 98.947 90,0 11 Beänh vieän An Bình 83.458 166,9 85.200 170,4 83.601 167,2 12 Beänh vieän Nhi ñoàng 2 71.473 102,1 72.316 90,4 99.558 124,4 13 BV Raêng Haøm Maët 55.559 793,7 54.471 778,2 53.422 763,2 14 BvNguyeãn Tri Phöông 54.635 99,3 61.298 111,5 62.589 113,8 15 BV Nguyeãn Traõi 49.877 90,7 46.637 84,4 46.246 74,6 16 BV Tai Muõi Hoïng 38.989 324,9 43.636 363,6 43.827 365,2 17 BV ña khoa Thuû Ñöùc 28.412 81,2 32.520 92,9 52.114 148,9 18 BV CT chænh hình 18.695 41,5 22.435 49,9 38.646 85,9 19 BV Tröng Vöông 18.145 33,0 14.383 25,2 46.918 82,3 20 Beänh vieän Da Lieãu 13.632 113,6 51.871 423,3 60.587 504,9 Nguoàn: Soá lieäu ñöôïc cung caáp töø phoøng TCKT – Sôû y teá vaø tính toaùn cuûa taùc giaû Trang 34 Qua soá lieäu nguoàn voán cuûa caùc beänh vieän coâng ta thaáy möùc ñoä ñaàu tö voán treân giöôøng beänh noäi truù coøn thaáp, ñeán naêm 2006 möùc voán ñaàu tö treân giöôøng beänh chöa ñeán 550 trieäu ñoàng/giöôøng, tyû leä naøy cao nhaát laø beänh vieän chuyeân khoa maét coù tyû leä ñaàu tö 544,4 trieäu ñoàng/giöôøng. Moät soá beänh vieän coù tyû leä voán ñaàu tö treân giöôøng beänh coù xu höôùng giaûm daàn, nhö beänh vieän Phaïm Ngoïc Thaïch (tyû leä ñaàu tö giaûm töø 384,1 trieäu ñoàng/giöôøng naêm 2004 xuoáng coøn 329,1 trieäu ñoàng/giöôøng naêm 2006), beänh vieän Huøng Vöông (tyû leä ñaàu tö giaûm töø 174,7 trieäu ñoàng/giöôøng naêm 2004 xuoáng coøn 156,1 trieäu ñoàng/giöôøng naêm 2006), beänh vieän Nguyeãn Traõi (tyû leä ñaàu tö giaûm töø 90,7 trieäu ñoàng/giöôøng naêm 2004 xuoáng coøn 74,6 trieäu ñoàng/giöôøng naêm 2006). Caùc beänh vieän chuyeân khoa veà Saûn - Nhi vôùi ñaëc ñieåm beänh nhaân thöôøng phaûi ñieàu trò noäi truù thì tyû leä ñaàu tö cuõng khoâng quaù 200 trieäu ñoàng/giöôøng, trong khi cuõng chuyeân khoa veà Saûn – Nhi cuûa beänh vieän tö nhaân thì ñöôïc ñaàu tö hôn 2 tyû ñoàng/giöôøng, nhö beänh vieän phuï saûn quoác teá coù voán ñaàu tö 250 tyû ñoàng vôùi 118 giöôøng noäi truù (Nguoàn: LSPhatTrien.asp) . Beänh vieän chaán thöông chænh hình, beänh vieän Ung Böôùu laø nhöõng beänh vieän chuyeân khoa coù ñaëc ñieåm beänh ñieàu trò noäi truù nhöng tyû leä voán ñaàu tö treân giöôøng beänh noäi truù quaù thaáp, ñeán naêm 2006 tyû leä ñaàu tö naøy ôû beänh vieän chaán thöông chænh hình chæ ñaït 85,9 trieäu ñoàng/giöôøng vaø beänh vieän Ung Böôùu ñaït 90 trieäu ñoàng/giöôøng. Beänh vieän ña khoa coù tyû leä voán ñaàu tö treân giöôøng beänh noäi truù cuõng thaáp hôn nhieàu so vôùi beänh vieän tö nhaân. Ñeán naêm 2006 beänh vieän ña khoa coù tyû leä voán ñaàu tö treân giöôøng beänh noäi truù cao nhaát laø beänh vieän Phaïm Ngoïc Thaïch, coù tyû leä ñaàu tö 329,1 trieäu ñoàng/giöôøng, thaáp nhaát laø beänh vieän Tröng Vöông coù tyû leä ñaàu tö 82,3 trieäu ñoàng/giöôøng. Trong khi ñoù caùc beänh vieän ña khoa tö nhaân coù tyû leä voán ñaàu tö treân giöôøng beänh noäi truù khaù cao, nhö Beänh vieän An Sinh coù möùc voán ñaàu tö 100 tyû ñoàng treân quy moâ 100 giöôøng beänh noäi truù ñaït tyû leä bình Trang 35 quaân laø 1 tyû ñoàng cho 1 giöôøng beänh noäi truù (Nguoàn: saigontimes.com.vn/tbktsg/detail.asp?muc=74&Sobao=804 &SoTT=16), beänh vieän coù yeáu toá ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù tyû leä voán ñaàu tö treân giöôøng beänh caøng cao hôn nhieàu laàn nhö Beänh vieän FV coù möùc voán ñaàu tö töông ñöông 670 tyû ñoàng (voán ñaàu tö laø 42 trieäu USD) cho quy moâ 220 giöôøng beänh noäi truù, ñaït tyû leä ñaàu tö bình quaân treân 3 tyû ñoàng cho moät giöôøng beänh noäi truù. (Nguoàn: Haàu heát caùc beänh vieän coâng coù quyõ ñaát roäng, coù maët tieàn naèm treân caùc truïc ñöôøng lôùn, coù khuoân vieân caây xanh thoaùng maùt, ñaây laø nhöõng lôïi theá maø caùc beänh vieän tö nhaân khoâng theå so saùnh ñöôïc. Tuy nhieân do möùc ñoä ñaàu tö veà cô sôû vaät chaát, maùy moùc, trang thieát bò, phöông tieän laøm vieäc cuûa beänh vieän coøn khieâm toán neân beänh vieän coâng coù tyû leä voán ñaàu tö treân giöôøng beänh thaáp hôn raát nhieàu so vôùi beänh vieän tö nhaân. Ñieàu naøy laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng phuïc vuï cuûa beänh vieän, chöa mang laïi söï haøi loøng cho beänh nhaân khi löôïng beänh taïi caùc beänh vieän coâng ngaøy caøng quaù taûi. Chính vì theá caùc beänh vieän coâng hieän nay raát caàn nguoàn voán ñeå ñaàu tö môùi vaø ñaàu tö boå sung môùi coù theå naâng cao ñöôïc chaát löôïng phuïc trong ñieàu kieän caïnh tranh vaø hoäi nhaäp. 2.2.2. Phaân tích nguoàn thu Trong thaønh phaàn nguoàn thu cuûa beänh vieän ñöôïc chia laøm 5 khoaûn muïc chính: Nguoàn thu töø ngaân saùch caáp; thu töø vieän phí ; thu töø dòch vuï; thu töø vieän trôï vaø thu khaùc. Heä thoáng caùc beänh vieän coâng hoaït ñoäng chuû yeáu töø 2 nguoàn chính, ñoù laø nguoàn thu töø ngaân saùch chieám 22,49% vaø nguoàn thu töø vieän phí chieám 70,66% trong cô caáu nguoàn thu giai ñoaïn 2002-2006. Ngoaøi 2 boä phaän chính treân thì trong thaønh phaàn nguoàn thu coøn coù tyû leä thu dòch vuï chieám 3,32%, tyû leä thu töø Trang 36 vieän trôï chieám 1,23%, vaø thu khaùc chieám 3,13% (Tham khaûo soá lieäu minh hoïa töø ñoà thò 2.2). Tyû leä nguoàn thu ngaân saùch coù xu höôùng giaûm daàn qua caùc naêm theo tyû leä trong toång nguoàn thu: cuï theå naêm 2002 chieám 26,47% giaûm xuoáng coøn 20,56% naêm 2006, thay vaøo ñoù laø tyû leä nguoàn thu vieän phí taêng töø 67,88% naêm 2002 leân 73,24% trong naêm 2006. Beân caïnh ñoù coøn coù söï gia taêng nheï tyû leä nguoàn thu dòch vuï töø 2,95% trong naêm 2002 taêng leân 3,7% trong naêm 2005 vaø giöõ möùc 3,1% naêm 2006. Tyû leä nguoàn thu töø vieän trôï cuõng coù chieàu höôùng gia taêng nhöng möùc ñoä khoâng ñaùng keå (theo soá lieäu töø phuï luïc soá 07) THÀNH PHẦN NGUỒN THU GIAI ĐOẠN 2002-2006 Tỷ lệ NT Ngân sách: 22,49% Tỷ lệ NT viện phí: 70,66% Tỷ lệ nguồn thu dịch vụ: 3,32% Tỷ lệ nguồn thu viện trợ: 1,23% Tỷ lệ thu khác: 3,13% Ñoà thò 2.2: Minh hoïa thaønh phaàn nguoàn thu giai ñoaïn 2002 – 2006 2.2.2.1. Phaân tích nguoàn thu vieän phí Chính saùch thu moät phaàn vieän phí theo Nghò ñònh 95/CP ngaøy 27 thaùng 8 naêm 1994 vaø thoâng tö soá 14/TTLB ngaøy 30 thaùng 9 naêm 1995 ñaõ goùp phaàn quan troïng trong vieäc boå sung nguoàn kinh phí hoaït ñoäng cho caùc beänh vieän, giuùp caùc beänh vieän chuû ñoäng nguoàn taøi chính, giaûm bôùt phuï thuoäc vaøo ngaân saùch Nhaø nöôùc. Nguoàn thu vieän phí taêng leân veà tyû troïng cho thaáy caùc beänh vieän khai thaùc ñöôïc nguoàn thu nhôø vaøo uy tín cuûa beänh vieän, veà möùc ñoä chuyeân saâu trong ñieàu Trang 37 trò ñaõ thu huùt nhieàu beänh nhaân ñeán khaùm chöõa beänh. Tyû leä nguoàn thu vieän phí phaûn aùnh ñöôïc möùc ñoä töï chuû taøi chính cuûa töøng beänh vieän. Baûng 2.2 Tyû leä nguoàn thu vieän phí cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû TP. Hoà Chí Minh Ñôn vò tính: % Naêm Beänh vieän 2002 2003 2004 2005 2006 Bình quaân 1 - Beänh vieän Maét 84,83 82,03 81,76 88,31 84,87 84,34 2 - Beänh vieän Huøng Vöông 82,42 81,54 74,04 83,12 85,32 81,29 3 - Beänh vieän Töø Duõ 76,35 82,11 80,03 82,02 83,48 80,80 4 - Beänh vieän Tai Muõi Hoïng 73,50 78,92 85,41 80,11 82,65 80,12 5 – Beänh vieän nhaân daân 115 76,44 78,32 80,62 80,78 75,95 78,42 6 – Beänh vieän CT chænh hình 74,50 73,84 77,42 80,16 77,92 76,77 7 – Beänh vieän Raêng Haøm Maët 66,80 79,30 73,34 77,26 81,08 75,56 8 – Beänh vieän Bình Daân 72,45 78,65 71,82 71,65 81,42 75,20 9 – Beänh vieän ND Gia Ñònh 71,91 74,80 72,93 75,02 79,41 74,81 10 – Beänh vieän ÑK Thuû Ñöùc 67,11 72,60 75,10 76,26 78,58 73,93 11 – BV Caáp cöùu Tröng Vöông 66,16 61,40 73,21 69,48 74,32 68,91 12 – Beänh vieän Nguyeãn Traõi 57,93 65,24 68,85 65,28 70,31 65,52 13 – Beänh vieän Ung Böôùu 61,85 66,27 66,44 64,99 67,87 65,48 14 – Beänh vieän An Bình 63,47 65,79 62,43 60,88 66,00 63,71 15 – Beänh vieän Nhi ñoàng 2 67,06 67,72 65,54 53,27 55,33 61,78 16 – BV Nguyeãn Tri Phöông 62,20 57,57 57,79 62,16 65,50 61,05 17 – BV Phaïm Ngoïc Thaïch 50,88 52,92 56,83 64,06 74,89 59,92 18 – Beänh vieän Nhi ñoàng 1 56,68 59,19 52,54 49,75 49,01 53,43 Trang 38 19 – Beänh vieän Nhieät ñôùi 44,11 50,25 47,65 48,10 48,14 47,65 20 – Beänh vieän Da lieãu 57,98 40,23 22,48 40,26 56,16 43,42 Nguoàn: Theo soá lieäu töø phoøng TCKT – Sôû y teá vaø tính toaùn cuûa taùc giaû. Theo Thoâng tö soá 14/TTLB ngaøy 30 thaùng 9 naêm 1995 cuûa Boä y teá- Boä Taøi chính – Lao ñoäng Thöông binh xaõ hoäi – Ban vaät giaù Chính phuû höôùng daãn thöïc hieän vieäc thu moät phaàn vieän phí taïi caùc beänh vieän coâng, moät phaàn vieän phí chæ laø moät phaàn trong toång chi phí cho vieäc khaùm chöõa beänh. Moät phaàn vieän phí chæ tính tieàn thuoác, dòch truyeàn, maùu, hoùa chaát, xeùt nghieäm, phim X quang, vaät tö tieâu hao thieát yeáu cho dòch vuï khaùm chöõa beänh; maø khoâng ñöôïc tính khaáu hao taøi saûn coá ñònh, chi phí söõa chöõa thöôøng xuyeân, chi phí haønh chính, chi phí ñaøo taïo, nghieân cöùu khoa hoïc, ñaàu tö xaây döïng cô sôû vaät chaát vaø trang thieát bò. Nhö vaäy tieàn thu vieän phí chöa phaûn aùnh ñuû chi phí khaùm chöõa beänh. Baûng soá lieäu ñöôïc xeáp theo tyû leä bình quaân nguoàn thu vieän phí giaûm daàn trong giai ñoaïn 2002-2006. Theá maïnh veà nguoàn thu vieän phí taäp trung ôû moät soá beänh vieän nhö Maét (tyû leä nguoàn thu vieän phí bình quaân laø 84,34%), beänh vieän Huøng Vöông (tyû leä nguoàn thu vieän phí bình quaân laø 81,29%), beänh vieän Töø Duõ (tyû leä nguoàn thu vieän phí bình quaân laø 80,80%), beänh vieän Tai Muõi Hoïng (tyû leä nguoàn thu vieän phí bình quaân laø 81,29%). Moät soá beänh vieän khaùc nhö beänh vieän Bình Daân, beänh vieän Raêng Haøm Maët, beänh vieän nhaân daân Gia Ñònh coù ñoä taêng nguoàn thu vieän phí nhanh choùng vaø ñang giöõ ôû möùc cao trong naêm 2006: Beänh vieän Bình Daân coù tyû leä nguoàn thu vieän phí laø 72,45% trong naêm 2002 taêng leân 81,42% trong naêm 2006, beänh vieän Raêng Haøm Maët coù tyû leä nguoàn thu vieän phí laø 66,80% trong naêm 2002 taêng leân 81,08% trong naêm 2006, beänh vieän nhaân daân Gia Ñònh coù tyû leä nguoàn thu vieän phí laø 71,91% trong naêm 2002 taêng leân 79,41 % trong naêm 2006. Beân caïnh ñoù thì caùc beänh vieän nhö Nhieät Ñôùi (tyû leä nguoàn thu vieän phí bình quaân chieám 47,65%) hay beänh vieän Da Lieãu (tyû leä nguoàn thu vieän Trang 39 phí bình quaân chieám 43,42%), beänh vieän Nguyeãn Tri Phöông (tyû leä nguoàn thu vieän phí bình quaân chieám 61,05%) thì khoâng gia taêng ñöôïc nguoàn thu; rieâng hai beänh vieän Nhi ñang coù xu höôùng giaûm tyû leä nguoàn thu vieän phí , beänh vieän Nhi ñoàng 1: töø 56,68% trong naêm 2002 xuoáng coøn 49,01% trong naêm 2006; beänh vieän Nhi ñoàng 2: töø 67,06% trong naêm 2002 xuoáng coøn 55,33% trong naêm 2006. Nguoàn thu vieän phí laø thaønh phaàn chính cuûa doanh thu, beänh nhaân laø “khaùch haøng” cuûa beänh vieän neáu nhìn döôùi goùc ñoä kinh doanh. Nhöõng beänh vieän coù theá maïnh veà nguoàn thu theå hieän ñöôïc khaû naêng gia taêng doanh thu cuûa beänh vieän. Khi möùc thu vieän phí taïi caùc beänh vieän coâng ñöôïc aùp duïng theo baûng giaù “Thu moät phaàn vieän phí” theo Thoâng tö soá 14/TTLB ngaøy 30/09/1995 (vaø ñeán ngaøy 01/10/2006 ñöôïc aùp duïng boå sung giaù thu moät phaàn vieän phí môùi theo Thoâng tö soá 03/2006/TTLT ngaøy 26/01/2006) thì möùc doanh thu gia taêng taïi caùc beänh vieän hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo soá löôït khaùm chöõa beänh theo mức giá viện phí được ban hành từ năm 1995. Caùc beänh vieän coù tyû leä nguoàn thu vieän phí caøng cao caøng cho thaáy löôïng beänh nhaân ñeán khaùm chöõa beänh taïi beänh vieän caøng nhieàu. “Saûn phaåm” cuûa beänh vieän mang laïi cho “khaùch haøng” cuûa mình chính laø “chaát löôïng dòch vuï” khaùm chöõa beänh. Khi löôïng beänh nhaân gia taêng ngaøy caøng nhieàu seõ taïo ra aùp löïc quaù taûi, ñieàu naøy chaéc chaén seõ aûnh höôûng ñeán chaát löôïng dòch vuï khaùm chöõa beänh. Nhö vaäy ñeå thu huùt vaø giöõ chaân ñöôïc “khaùch haøng” cuûa mình, caùc beänh vieän khoâng ngöøng naâng cao chaát löôïng “saûn phaåm” laøm ra. Trong caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm ñaàu ra coù phaàn quyeát ñònh cuûa cô sôû vaät chaát, trang thieát bò, maùy moùc vaø phöông tieän laøm vieäc cuûa beänh vieän phuïc vuï cho vieäc khaùm chöõa beänh. Ñeán naêm 2006, caùc beänh vieän coâng cuûa Sôû y teá thaønh phoá Hoà Chí Minh vaãn thöïc hieän theo Nghò ñònh soá 10/2003/NÑ-CP cuûa Chính phuû ngaøy 16/01/2002, tieàn thu vieän phí ñöôïc ñôn vò ñeå laïi boå sung vaøo kinh phí hoaït ñoäng. Trang 40 Cheânh leäch coøn laïi cuûa Thu – Chi seõ ñöôïc tính thu nhaäp taêng theâm cho caùn boä y teá vôùi möùc toái ña khoâng quaù 2 laàn löông theo chöùc vuï vaø ngaïch baäc. Nhöõng beänh vieän coù theá maïnh veà nguoàn thu thì thu nhaäp cuûa caùn boä y teá taïi ñôn vò ñoù ñöôïc caûi thieän nhieàu hôn. Sang naêm 2007 coù moät soá beänh vieän aùp duïng Nghò ñònh soá 43/2006/NÑ-CP ngaøy 25/04/2006, theo Nghò ñònh naøy thì toaøn boä tieàn thu vieän phí cuõng ñeå laïi ñôn vò boå sung vaøo kinh phí hoaït ñoäng, 25% phaàn cheânh leäch Thu – Chi seõ laäp quyõ phaùt trieån söï nghieäp, coøn laïi 75% tính thu nhaäp taêng theâm cho caùn boä y teá. Ñaëc tröng cuûa beänh vieän coâng laø trong thaønh phaàn nguoàn thu coù nguoàn thu töø ngaân saùch chieám trung bình khoaûng 20% trong toång nguoàn thu. Möùc ñoä caáp phaùt ngaân saùch cho caùc beänh vieän coâng laø khoâng gioáng nhau 2.2.2.2. Phaân tích nguoàn thu töø ngaân saùch Tyû leä nguoàn thu ngaân saùch trong toång nguoàn thu phaûn aùnh möùc ñoä phuï thuoäc cuûa beänh vieän vaøo nguoàn voán ngaân saùch caáp haèng naêm. Tyû leä naøy caøng lôùn, möùc ñoä phuï thuoäc cuûa hoaït ñoäng beänh vieän vaøo ngaân saùch caøng nhieàu Baûng 2.3: Tyû leä nguoàn thu töø ngaân saùch cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû TP. Hoà Chí Minh Ñôn vò tính: % Naêm Beänh vieän 2002 2003 2004 2005 2006 Bình quaân 1 - Beänh vieän Maét 7,86 7,38 3,82 3,70 3,15 5,18 2 - Beänh vieän Huøng Vöông 10,37 9,08 9,37 9,19 8,07 9,22 3 - Beänh vieän Töø Duõ 12,88 13,59 9,97 6,87 7,42 10,15 4 - Beänh vieän Raêng Haøm Maët 18,13 15,96 8,74 11,77 10,82 13,09 5 – Beänh vieän Tai Muõi Hoïng 23,43 17,48 11,51 10,90 9,59 14,58 Trang 41 6 – Beänh vieän Bình Daân 22,00 13,41 16,62 15,53 13,98 16,31 7 – Beänh vieän CT Chænh hình 23,21 23,30 16,46 13,68 13,89 18,11 8 – Beänh vieän ND Gia Ñònh 23,82 20,31 18,38 18,72 23,28 20,67 9 – BV nhaân daân 115 22,36 20,58 18,39 18,72 23,28 20,67 10 – Beänh vieän Da Lieãu 16,45 37,09 20,91 18,58 17,50 22,11 11 – BV Ña Khoa Thuû Ñöùc 32,51 26,93 22,14 22,11 20,90 24,92 12 – BV caáp cöùu Tröng Vöông 33,37 35,73 24,21 26,65 24,72 28,94 13 – Beänh vieän Nhi ñoàng 2 31,65 30,76 25,19 28,92 34,08 30,12 14 – Beänh vieän Nhi ñoàng 1 33,03 29,95 24,34 26,65 24,72 28,94 15 – Beänh vieän Nguyeãn Traõi 38,24 34,35 27,33 26,68 25,25 30,37 16 – Beänh vieän An Bình 33,40 30,63 26,49 33,58 31,12 31,04 17 – Beänh vieän Ung Böôùu 37,10 33,73 33,01 34,66 31,26 33,95 18–BV Nguyeãn Tri Phöông 34,45 36,99 31,31 35,71 33,37 34,37 19 – BV Phaïm Ngoïc Thaïch 48,06 46,54 30,08 24,20 22,52 35,08 20 – Beänh vieän Nhieät ñôùi 39,43 43,99 36,47 38,63 30,01 37,71 Nguoàn: Theo soá lieäu töø phoøng TCKT- Sôû y teá vaø tính toaùn cuûa taùc giaû. Baûng soá lieäu ñöôïc saép xeáp theo möùc ñoä taêng daàn veà tyû leä nguoàn thu ngaân saùch trong cô caáu nguoàn thu cuûa beänh vieän. Moät soá beänh vieän coù tyû leä nguoàn thu vieän phí cao thì tyû leä nguoàn thu töø ngaân saùch thaáp, nhö beänh vieän Maét (tyû leä nguoàn thu ngaân saùch bình quaân laø 5,18%), beänh vieän Huøng Vöông (tyû leä nguoàn thu ngaân saùch bình quaân laø 9,22%), beänh vieän Töø Duõ (tyû leä nguoàn thu ngaân saùch bình quaân laø 10,15%). Tuy nhieân trong thaønh phaàn nguoàn thu cuûa beänh vieän coøn coù nguoàn thu töø dòch vuï, thu töø vieän trôï vaø thu khaùc cho neân thöù haïng cuûa töøng beänh vieän ñöôïc xaép seáp theo tyû leä nguoàn thu vieän phí vaø thu ngaân saùch khoâng töông quan ñuùng trong moïi tröôøng hôïp. Chaúng haïn nhö beänh vieän Da Lieãu coù tyû leä nguoàn thu vieän Trang 42 phí thaáp nhaát trong caùc beänh vieän nghieân cöùu nhöng thaønh phaàn nguoàn thu cuûa beänh vieän coù tyû leä nguoàn thu dòch vuï cao vaø beänh vieän coøn ñöôïc nhaän nhieàu töø vieän trôï neân tyû leä nguoàn thu töø ngaân saùch khoâng cao, cuï theå laø ñöùng vò trí thöù 10 trong baûng xeáp haïng. Caùc ñôn vò haønh chính söï nghieäp, haèng naêm Thuû Töôùng Chính phuû ñeàu coù quyeát ñònh veà vieäc ban haønh ñònh möùc phaân boå döï toaùn chi thöôøng xuyeân ngaân saùch nhaø nöôùc cho beänh vieän theo giöôøng beänh noäi truù. Năm 2006 đñònh möùc giöôøng beänh noäi truù cuûa beänh vieän coâng thuoäc Sôû y teá thaønh phoá Hoà Chí Minh quaûn lyù laø 30 trieäu ñoàng/giöôøng/naêm (Nguoàn: gov.vn/data/news/ 2006/8/3887 /thxhh.htm). 2.2.2.3. Phaân tích nguoàn thu dòch vuï Nguoàn thu dòch vuï taïi caùc beänh vieän coâng chieám tyû leä khaù thaáp, thöôøng khoâng quaù 10%,ø nguoàn thu naøy chæ coù ôû moät soá beänh vieän chuyeân khoa laø chuû yeáu, beänh vieän ña khoa tyû leä nguoàn thu naøy khoâng cao. Trong baûng xeáp haïng tyû leä nguoàn thu dòch vuï cuûa 20 beänh vieän coâng cho bieát ñöôïc tình hình nguoàn thu dòch vuï taïi caùc beänh vieän trong giai ñoaïn 5 naêm töø 2002-2006. Baûng 2.4:Tyû leä nguoàn thu dòch vuï cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû TP. Hoà Chí Minh Ñôn vò tính: % Naêm Beänh vieän 2002 2003 2004 2005 2006 Bình quaân 1 - Beänh vieän Nhi ñoàng 1 10,26 10,78 12,39 7,00 6,63 9,41 2 - Beänh vieän Da Lieãu 4,86 7,44 7,62 5,44 12,15 7,50 3 - Beänh vieän Maét 3,86 4,31 3,35 7,60 11,57 6,14 4 - Beänh vieän Raêng Haøm Maët 3,23 4,74 4,82 6,92 6,36 5,22 Trang 43 5 – Beänh vieän Tai Muõi Hoïng 2,59 2,78 0,96 8,58 7,76 4,53 6 – BV chaán thöông chænh hình 2,28 2,86 3,01 6,08 7,98 4,44 7 – Beänh vieän Bình Daân 4,69 4,77 3,05 5,18 4,38 4,41 8 – Beänh vieän Nhieät Ñôùi 4,68 5,33 6,88 3,61 1,44 4,39 9 – Beänh vieän Huøng Vöông 4,65 4,83 2,78 3,76 4,89 4,18 10 – Beänh vieän ND Gia Ñònh 4,14 4,86 6,16 2,69 2,24 4,02 11 – Beänh vieän An Bình 2,96 3,37 5,71 5,40 1,83 3,85 12 – Beänh vieän Nhi ñoàng 2 0,56 0,77 0,99 11,83 4,16 3,66 13 – Beänh vieän Töø Duõ 3,12 2,88 3,34 3,06 3,64 3,21 14 – BV Nguyeãn Tri Phöông 3,34 5,44 2,87 2,12 1,12 2,98 15 – BV Caáp cöùu Tröng Vöông 0,48 2,78 2,34 1,28 0,75 1,53 16 – BV Phaïm Ngoïc Thaïch 0,85 0,54 1,24 2,19 2,12 1,39 17 – Beänh vieän Nguyeãn Traõi 1,08 0,41 1,64 2,02 1,01 1,23 18–Beänh vieän nhaân daân 115 1,20 1,10 0,99 0,50 0,77 0,91 19 – BV ña khoa Thuû Ñöùc 0,14 0,26 0,29 0,5 0,77 0,49 20 – Beänh vieän Ung Böôùu 0 0 0 0,26 0,76 0,20 Nguoàn: Theo soá lieäu töø phoøng TCKT- Sôû y teá vaø tính toaùn cuûa taùc giaû. Tyû leä nguoàn thu dòch vuï qua caùc naêm trong giai ñoaïn 2002-2006 theå hieän ñöôïc neùt ñaët tröng vaø theá maïnh veà khai thaùc nguoàn thu cuûa töøng beänh vieän. Moät soá beänh vieän coù söï gia taêng tyû leä nguoàn thu dòch vuï qua caùc naêm nhö beänh vieän Da Lieãu taêng tyû leä töø 4,86% naêm 2002 leân 12,15% naêm 2006, ñaït tyû leä bình quaân giai ñoaïn 2002 – 2006 laø 7,5%; beänh vieän Maét taêng tyû leä töø 3,86% naêm 2002 leân 11,57% naêm 2006, ñaït tyû leä bình quaân giai ñoaïn 2002 – 2006 laø 6,14%; beänh vieän Chaán thöông Chænh hình taêng tyû leä töø 2,28% naêm 2002 leân 7,98% naêm 2006, ñaït tyû leä bình quaân giai ñoaïn 2002 – 2006 laø 4,44%. Moät soá beänh vieän coù xu höôùng giaûm daàn tyû leä nguoàn thu dòch vuï nhö beänh vieän Nhi ñoàng 1 giaûm tyû leä Trang 44 thu dòch vuï töø 10,26% naêm 2002 xuoáng coøn 6,63% naêm 2006 nhöng vaãn coù tyû leä thu dòch vuï bình quaân giai ñoaïn 2002-2006 cao nhaát (tyû leä bình quaân laø 9,41%), beänh vieän Nhieät Ñôùi giaûm tyû leä thu dòch vuï töø 3,68% naêm 2002 xuoáng coøn 1,44% naêm 2006, beänh vieän Nguyeãn Tri Phöông giaûm tyû leä thu dòch vuï töø 3,34% naêm 2002 xuoáng coøn 1,12% naêm 2006, beänh vieän nhaân daân Gia Ñònh giaûm tyû leä thu dòch vuï töø 4,14% naêm 2002 xuoáng coøn 2,24% naêm 2006. Coù moät soá beänh vieän ít bieán ñoäng lôùn trong tyû leä nguoàn thu dòch vuï qua caùc naêm nhö beänh vieän Bình Daân, beänh vieän Töø Duõ. Moät soá beänh vieän haàu nhö khoâng coù khaû naêng khai thaùc nguoàn thu nhö beänh vieän nhaân daân 115, beänh vieän Nguyeãn Traõi, beänh vieän ña khoa Thuû Ñöùc, beänh vieän Ung Böôùu. Khaû naêng khai thaùc nguoàn thu dòch vuï cuûa beänh vieän phuï thuoäc vaøo khaû naêng cung öùng dòch vuï cuûa beänh vieän, tính chaát beänh lyù, nguoàn beänh vaø ñoái töôïng beänh. 2.2.2.4. So saùnh giaù khaùm chöõa beänh giöõa beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö Baûng giaù khaùm chöõa beänh taïi caùc beänh vieän coâng hieän nay ñöôïc aùp duïng theo Thoâng tö soá 14/TTLB ngaøy 30/09/1995 vaø Thoâng tö soá 03/2006/TTLT- BYT-BTC-BLÑTBXH ngaøy 26/01/2006. Tham khaûo baûng giaù khaùm chöõa beänh cuûa 2 heä thoáng beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö cuøng chuyeân khoa ta thaáy coù söï cheânh leäch khaù lôùn. ÔÛ beänh vieän coâng coù nhöõng noäi dung khaùm chöõa beänh ñöôïc cung caáp theâm dòch vuï (nhö khaùm chöõa beänh ngoaøi giôø, khaùm chöõa beänh coù yeâu caàu Baùc só), möùc giaù dòch vuï taïi caùc beänh vieän coâng phaûi ñöôïc thoâng qua Sôû y teá. Tham khaûo baûng giaù ôû 2 nhoùm chuyeân khoa Saûn vaø chaán thöông chænh hình (laø 2 chuyeân khoa thöôøng xuyeân quaù taûi ôû caû beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö nhaân) taïi beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö nhaân seõ giuùp chuùng ta bieát ñöôïc möùc cheânh leäch giaù khaùm chöõa beänh taïi beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö nhaân Trang 45 Beänh vieän Ñaïi hoïc y döôïc khoa saûn laø beänh vieän tö coù möùc ñoä ñaàu tö vöøa phaûi, neáu so saùnh vôùi beänh vieän phuï saûn Töø Duõ thì ta thaáy quy moâ vaø ñaàu tö kyõ thuaät ôû Töø Duõ chuyeân saâu hôn. (Kyõ thuaät thuï tinh oáng nghieäm ôû beänh vieän Ñaïi hoïc y döôïc chöa coù). So saùnh möùc giaù khaùm chöõa beänh taïi nhöõng khoaûn muïc töông ñöông veà saûn khoa theo soá lieäu töø phuï luïc soá 08 thaáy möùc giaù vieän phí ôû beänh vieän tö Ñaïi hoïc y döôïc cao hôn töø 2 ñeán 3 laàn ñoái vôùi nhoùm dòch vuï y teá chung (nhö khaùm beänh, sieâu aâm, tieàn phoøng), ñoái vôùi nhoùm dòch vuï y teá chuyeân khoa (nhö chi phí sinh) thì söï cheânh leäch cao hôn töø 3 ñeán 5 laàn. ÔÛ nhöõng noäi dung khaùm chöõa beänh maø beänh vieän Töø Duõ coù cung caáp theâm möùc giaù dòch vuï cho yeâu caàu ñöôïc baùc só chaêm soùc thì möùc giaù dòch vuï cuûa beänh vieän Töø Duõ cuõng gaàn baèng möùc giaù taïi beänh vieän Ñaïi hoïc y döôïc. ÔÛ beänh vieän Töø Duõ chi phí cho moät ca sinh thöôøng coù yeâu caàu Baùc só phuï traùch vôùi möùc chi phí 950.000 ñoàng (trong ñoù coù 150.000 ñoàng chi phí sinh thöôøng vaø 800.000 ñoàng laø tieàn coâng dòch vuï cuûa Baùc só), ôû beänh vieän Ñaïi hoïc y döôïc coù möùc chi phí laø 1.000.000 ñoàng, chæ cao hôn 50.000 ñoàng. Tuy nhieân hình aûnh taïo neân söï khaùc bieät giöõa 2 beänh vieän naøy ñoái vôùi beänh nhaân khoâng phaûi laø chi phí maø chính laø söï haøi loøng cuûa beänh nhaân trong thôøi gian ñieàu trò. Tham khaûo baûng giaù dòch vuï khaùm chöõa beänh taïi beänh vieän Phuï saûn quoác teá (phuï luïc 09) laø beänh vieän tö nhaân ñaït tieâu chuaån phuïc vuï 4 sao ta thaáy coù söï cheânh leäch vöôït troäi. ÔÛ caùc nhoùm kyõ thuaät cao nhö thuï tinh trong oáng nghieäm thì möùc giaù cheânh leäch giöõa beänh vieän Phuï saûn quoác teá gaáp 3 laàn beänh vieän Töø Duõ. Nhoùm chi phí cho caùc dòch vuï laâm saøn (caùc hình thöùc sinh) coù möùc cheânh leäch giaù töø 3 laàn (sinh khoâng ñau) ñeán 10 laàn (sinh thöôøng), nhoùm chi phí cho caùc dòch vuï keøm theo nhö khaùm thai, chuïp X – quang, sieâu aâm coù möùc cheânh leäch töø 1,25 laàn ñeán 5 laàn. ÔÛ caùc beänh vieän ñaït tieâu chuaån veà phuïc vuï thöôøng coù cheá ñoä giöôøng noäi truù ôû möùc thoûa maõn cao nhu caàu ngöôøi söû duïng. Trang 46 ÔÛ chuyeân khoa Chaán thöông chænh hình chuùng ta thaáy caùc dòch vuï caän laâm saøn nhö khaùm beänh, chuïp X quang, sieâu aâm, thay baêng, chích thuoác thì möùc giaù beänh vieän tö nhaân Saøi Goøn ITO vaø beänh vieän coâng Chaán thöông chænh hình (theo soá lieäu töø phuï luïc soá 10) laø cheânh leäch cao hôn khoâng quaù 1,5 laàn vaø coù nhieàu khoaûn muïc coù möùc giaù töông ñöông hay thaáp hôn (nhö toùm taét beänh aùn, chuïp phim X-quang, sieâu aâm). Möùc giaù cheânh leäch chuû yeáu laø ôû caùc khoaûn muïc chuyeân moân nhö phaåu thuaät vaø tieåu phaåu coù möùc giaù cheânh leäch cao hôn töø 2 laàn (phaåu thuaät loaïi 3 vaø tieåu phaåu loaïi 2) ñeán 3 laàn (phaåu thuaät loaïi 1 vaø tieåu phaåu loaïi 1). Beänh vieän coâng aùp duïng möùc giaù thu vieän phí moät phaàn theo Thoâng tö 14/TTLB ngaøy 30/09/1995 vaø thoâng tö soá 03/2006/TTLT-BYT-BTC-BLÑTBXH ngaøy 26/01/2006, so vôùi möùc giaù thu taïi caùc beänh vieän tö nhaân (möùc giaù naøy tính ñuû chi phí vaø ñaûm baûo coù laõi) nhìn chung thì thaáp hôn töø 1,5 ñeán 10 laàn. ÔÛ moãi beänh vieän tö nhaân coù moät caùch xaây döïng möùc giaù khaùc nhau nhöng luoân coù söï taùch bieät ôû 2 nhoùm dòch vuï, ôû nhoùm caùc dòch vuï caän laâm saøn coù möùc phí cheânh leäch khoâng nhieàu so vôùi beänh vieän coâng (töø 1 ñeán 2 laàn) thì nhoùm dòch vuï laâm saøn seõ coù möùc phí cheânh leäch cao (töø 2 ñeán 3 laàn) nhö beänh vieän Saøi Goøn ITO hay ngöôïc laïi nhö beänh vieän Phuï saûn quoác teá thì cheânh leäch möùc giaù ôû nhoùm dòch vuï caän laâm saøn cao hôn. Thöôøng caùc beänh vieän tö nhaân khoâng aùp duïng möùc giaù cao hôn cuøng moät tyû leä cho taát caû caùc dòch vuï khaùm chöõa beänh so vôùi beänh vieän coâng. Chính nhôø coù nhöõng nhoùm dòch vuï khaùm chöõa beänh coù möùc phí baèng hay cao hôn khoâng nhieàu seõ thu huùt theâm nhieàu beänh nhaân ñeán vôùi beänh vieän tö nhaân. Taïi ñoù khi beänh nhaân ñöôïc tieáp caän vôùi caùch phuïc vuï chu ñaùo, taän tình cuûa beänh vieän, hoï seõ saün saøng choïn löïa caùc dòch vuï tieáp theo khi beänh vieän naøy cuõng coù cung caáp. Caùc beänh vieän tö nhaân naøy hieän nay ñieàu ñaït coâng suaát göôøng beänh 100%. Vì theá yeáu toá giaù caû khaùm chöõa beänh khoâng phaûi laø yeáu toá quyeát ñònh Trang 47 trong vieäc choïn löïa cuûa beänh nhaân, maø cô baûn laø yeáu toá thôøi gian, thaùi ñoä chaêm soùc, möùc ñoä quan taâm cuûa y baùc só daønh cho ngöôøi beänh. Ñaây chính laø nhöõng öu ñieåm cuûa beänh vieän tö nhaân. 2.2.3. Phaân tích nguoàn chi Trong thaønh phaàn nguoàn chi cuûa beänh vieän bao goàm 5 khoaûn muïc ñöôïc phaân chia theo baùo caùo quyeát toaùn haèng naêm cuûa ñôn vò: chi thanh toaùn caù nhaân, chi nghieäp vuï chuyeân moân, chi ñaàu tö phaùt trieån, chi khaùc, vaø soá dö nôï tieàn thuoác naêm tröôùc. THÀNH PHẦN NGUỒN CHI GIAI ĐOẠN 2002-2006 Tỷ lệ chi TT cá nhân: 35,66% Tỷ lệ chi chuyên môn: 55,43% Tỷ lệ chi đầu tư phát triển: 5,7% Tỷ lệ chi khác: 2,39% Tỷ lệ dư nợ kỳ trước: 0,82% Ñoà thò 2.3: Minh hoïa thaønh phaàn nguoàn chi beänh vieän giai ñoaïn 2002-2006 Theo phuï luïc soá 11 cho thaáy khoaûn muïc chi chuyeân moân chieám tyû leä cao nhaát (chieám bình quaân 55,43% giai ñoaïn 2002-2006), keá tieáp laø chi thanh toaùn caù nhaân chieám tyû leä bình quaân 35,66% giai ñoaïn 2002-2006. Ñaây laø 2 khoaûn muïc chieám tyû leä cao nhaát trong toång nguoàn chi. Chi ñaàu tö phaùt trieån chæ chieám 5,7% chuû yeáu taäp trung vaøo caùc khoaûn muïc söûa chöõa taøi saûn vaø mua saém theâm moät soá trang thieát bò phuïc vuï cho coâng taùc khaùm chöõa beänh. Cuoái naêm 2005 vaø cuoái naêm 2006 theo keát quaû nghieân cöùu coù moät soá ñôn vò coøn nôï tieàn thuoác (theo phuï Trang 48 luïc soá 12). Ñaây laø nhöõng beänh vieän coù nguoàn thu khoâng ñuû buø ñaép nguoàn chi, hay noùi caùch khaùc ñoù laø nhöõng beänh vieän chöa ñaûm baûo ñöôïc khaû naêng töï chuû taøi chính ôû möùc hieän taïi. Trong ñònh möùc nguoàn voán ngaân saùch caáp cho caùc beänh vieän coâng thuoäc Sôû y teá quaûn lyù laø 30 trieäu ñoàng/giöôøng/naêm (Nguoàn: hochiminhcity. gov.vn/data/news/2006/8/3887/thxhh.htm) laø coù khoaûn muïc chi thanh toaùn caù nhaân, chi cho ñaàu tö phaùt trieån vaø moät phaàn khoaûn muïc chi chuyeân moân (khoaûn muïc naøy ñöôïc ngaân saùch ñieàu tieát theo khaû naêng nguoàn thu vieän phí cuûa töøng beänh vieän). Tyû leä chi cho chuyeân moân laø tuøy thuoäc vaøo tính chaát nguoàn beänh, chi cho ñaàu tö phaùt trieån phuï thuoäc vaøo keá hoaïch ñaàu tö mua saém taøi saûn coá ñònh cuûa beänh vieän ñöôïc duyeät, tyû leä chi thanh toaùn caù nhaân phuï thuoäc vaøo quy moâ beänh vieän vaø khoaûn chi cho thu nhaäp taêng theâm cuûa moãi beänh vieän. Theo Nghò ñònh soá 10/2002/NÑ-CP cuûa Chính phuû ngaøy 16/1/2003 thì Ban giaùm ñoác beänh vieän ñöôïc quyeàn quyeát ñònh möùc tính thu nhaäp taêng theâm cho nhaân vieân y teá vôùi möùc toái ña laø 2 thaùng löông theo ngaïch baäc vaø phuï caáp. Nhöõng beänh vieän coøn nôï tieàn thuoác chöa quyeát toaùn vôùi Sôû y teá laø nhöõng beänh vieän coù khaû naêng nguoàn thu khoâng ñuû buø ñaép cho nguoàn chi trong khi beänh vieän coù tyû leä khoaûn chi cho chuyeân moân cao hoaëc beänh vieän vaãn coá gaéng thanh toaùn khoaûn thu nhaäp taêng theâm cho nhaân vieân ôû möùc cao. Trong thaønh phaàn chi phí cuûa beänh vieän khoâng coù thaønh phaàn khaáu hao caùc taøi saûn coá ñònh phuïc vuï hoaït ñoäng khaùm chöõa beänh. Taïi caùc ñôn vò haønh chính söï nghieäp nhö beänh vieän, tröôøng hoïc, thì caùc taøi saûn coá ñònh phuïc vuï cho hoaït ñoäng dòch vuï môùi ñöôïc pheùp tính khaáu hao vaøo chi phí dòch vuï (theo Nghò ñònh soá 10/2002/NÑ-CP cuûa Chính phuû ngaøy 16/1/2003 vaø Nghò ñònh soá 43/2006/NÑ-CP cuûa Chính phuû ngaøy 25/04/2006), caùc taøi saûn coá ñònh phuïc vuï cho hoaït ñoäng söï nghieäp thì ñöôïc ñôn vò quaûn lyù, theo doõi möùc ñoä hao moøn, khi Trang 49 taøi saûn heát haïn söû duïng thì ñeà nghò ñôn vò chuû quaûn caáp taøi saûn coá ñònh môùi chöù khoâng trích khaáu hao ñöa vaøo chi phí khaùm chöõa beänh (theo Quyeát ñònh soá 351- TC/QÑ -CÑKT cuûa Boä tröôûng Boä Taøi chính ngaøy 22/05/1997). Nhö vaäy taïi caùc ñôn vò haønh chính söï nghieäp nhö beänh vieän thì phaàn giaù trò taøi saûn coá ñònh phuïc vuï cho hoaït ñoäng söï nghieäp khoâng trích khaáu hao ñöa vaøo chi phí ñeå thu hoài voán, ñaây chính laø ñieåm khaùc bieät giöõa moät ñôn vò haønh chính söï nghieäp vaø ñôn vò kinh doanh. 2.2.3.1. Phaân tích chi thanh toaùn caù nhaân Khoaûn muïc chi thanh toaùn caù nhaân laø bao goàm caùc khoaûn chi veà tieàn löông, tieàn coâng, caùc khoaûn phuï caáp, tieàn thöôûng, phuùc lôïi taäp theå, caùc khoaûn ñoùng goùp veà Baûo hieåm y teá, baûo hieåm xaõ hoäi. Theo coâng vaên soá 7192/BYT – KH – TC cuûa Boä y teá ngaøy 26/09/2006 veà vieäc höôùng daãn phaân boå ñònh möùc ngaân saùch caáp cho beänh vieän, khoaûn muïc chi nhoùm 1 – Chi cho con ngöôøi (chi cho thanh toaùn caù nhaân) ñöôïc ngaân saùch Nhaø nöôùc caáp ñuû. Ngoaøi khoaûn muïc tieàn löông vaø phuï caáp traû cho nhaân vieân y teá theo quy ñònh cuûa nhaø nöôùc, caùc beänh vieän coøn ñöôïc tính thu nhaäp taêng theâm cho nhaân vieân y teá vôùi möùc toái ña khoâng quaù 2 laàn löông cô baûn (Nguoàn: Theo Nghò ñònh soá 10/2002/NÑ-CP ngaøy 16/01/2003) . Nhöõng beänh vieän coù theá maïnh veà nguoàn thu vieän phí thì ngoaøi caùc khoaûn muïc löông vaø phuï caáp theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc, caùc beänh vieän seõ thanh toaùn thu nhaäp taêng theâm cho nhaân vieân y teá töø khoaûn cheânh leäch giöõa toång nguoàn thu vaø toång nguoàn chi cuûa beänh vieän. Trang 50 Baûng 2.5. Tyû leä chi thanh toaùn caù nhaân cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû TP. Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2002-2006 Ñôn vò tính: % Naêm Beänh vieän 2002 2003 2004 2005 2006 Bình quaân 1 - Beänh vieän Nhi ñoàng 2 44,03 42,51 41,92 49,94 61,22 47,92 2 - Beänh vieän Da Lieãu 50,22 40,14 45,00 36,96 52,97 45,05 3 – Beänh vieän An Bình 44,27 44,46 46,00 41,43 40,76 43,38 4 – BV Phaïm Ngoïc Thaïch 45,02 46,97 46,68 39,59 31,15 41,88 5 – Beänh vieän Huøng Vöông 45,96 47,41 42,78 35,86 37,32 41,86 6 – Beänh vieän Nhi ñoàng 1 36,94 43,74 42,45 37,25 47,69 41,61 7 – Beänh vieän Nhieät Ñôùi 34,47 43,60 44,67 38,48 41,57 41,57 8 – BV Raêng Haøm Maët 37,23 41,46 37,71 39,51 37,98 37,46 9 – Beänh vieän Töø Duõ 33,99 37,85 38,15 39,35 37,98 37,46 10 – BV Nguyeãn Tri Phöông 35,49 42,93 42,93 29,45 34,34 37,03 11 – BV Tai Muõi Hoïng 37,24 38,86 36,58 33,16 34,62 36,09 12–BV chaán thöông chænh hình 34,27 38,87 38,75 30,23 33,65 35,15 13 –Beänh vieän Tröng Vöông 34,18 35,12 33,67 32,67 36,25 34,38 14 – BV nhaân daân Gia Ñònh 34,67 33,32 32,40 30,19 33,25 32,77 15–Beänh vieän nhaân daân 115 32,83 34,05 36,75 28,92 29,54 32,42 16 – BV ña khoa Thuû Ñöùc 37,67 35,69 33,37 30,35 24,39 32,29 17 – Beänh vieän Maét 32,99 30,11 30,15 34,25 33,60 32,22 18 – Beänh vieän Bình Daân 32,68 34,60 26,93 29,94 25,38 29,88 19 – Beänh vieän Nguyeãn Traõi 32,56 34,60 26,93 29,94 25,38 29,88 20–Beänh vieän Ung Böôùu 27,12 26,34 29,01 25,19 29,03 27,34 Nguoàn: Theo soá lieäu töø phoøng TCKT- Sôû y teá vaø tính toaùn cuûa taùc giaû Tyû leä chi cho khoaûn muïc thanh toaùn caù nhaân taïi caùc beänh vieän giao ñoäng töø 27,34% ñeán 47,92% trong khoaûn thôøi gian töø naêm 2002-2006. Thaáp nhaát laø caùc beänh vieän Ung Böôùu (chieám tyû leä 27,34%), beänh vieän Nguyeãn Traõi (chieám tyû leä 29,88%), ñaây cuõng laø nhöõng beänh vieän coù quy moâ lôùn (beänh vieän Ung böôùu Trang 51 quy moâ 1.100 giöôøng noäi truù, beänh vieän Nguyeãn Traõi laø 550 giöôøng) nhöng khoâng coù theá maïnh veà nguoàn thu. Cuoái naêm 2005 vaø naêm 2006 caùc beänh vieän naøy coøn nôï tieàn thuoác vôùi Sôû y teá, ñieàu ñoù cho thaáy trong thaønh phaàn nguoàn chi cuûa caùc beänh vieän naøy coù tyû leä chi chuyeân moân raát cao. Caùc beänh vieän nhö Nhi ñoàng 2, beänh vieän Da Lieãu coù tyû leä chi thanh toaùn caù nhaân cao nhaát trong caùc beänh vieän ñöôïc nghieân cöùu. Hai beänh vieän naøy nhôø coù tyû leä chi chuyeân moân thaáp (theo baûng soá lieäu 2.5), beänh vieän thanh toaùn thu nhaäp taêng theâm cho nhaân vieân ôû möùc toái ña (töùc baèng 2 thaùng löông theo ngaïch baäc vaø chöùc vuï) neân laøm cho tyû leä chi thaùnh toaùn caù nhaân taïi beänh vieän chieám tyû leä cao: beänh vieän Nhi ñoàng 2 coù tyû leä chi thanh toaùn caù nhaân laø 47,92%, beänh vieän Da Lieãu coù tyû leä chi thanh toaùn caù nhaân laø 45,05% so vôùi möùc trung bình laø 35,66%. Beân caïnh ñoù cuõng coù nhöõng beänh vieän thanh toaùn thu nhaäp taêng theâm cho nhaân vieân ôû möùc toái ña nhöng tyû leä chi thanh toaùn caù nhaân vaãn thaáp, nhö beänh vieän Maét (chieám tyû leä 32,22%), beänh vieän Bình Daân (chieám tyû leä 31,36%), ngoaøi 2 khoaûn muïc chi thanh toaùn caù nhaân vaø chi chuyeân moân thì caùc beänh vieän naøy coù tyû leä chi cho ñaàu tö phaùt trieån khaù cao. 2.2.3.2. Phaân tích chi chuyeân moân Chi chuyeân moân laø khoaûn chi thöôøng chieám tyû troïng cao nhaát trong caùc khoaûn chi taïi beänh vieän. Trong thaønh phaàn chi chuyeân moân chuû yeáu laø chi cho thuoác, maùu, dòch truyeàn, hoùa chaát, vaät tö tieâu hao, chi phí ñieän nöôùc,Tyû leä khoaûn chi naøy trong toång nguoàn chi chieám tyû leä khaùc nhau nhau ôû töøng beänh vieän, qua ñoù theå hieän ñöôïc tính chaát nguoàn beänh cuûa beänh vieän . Trang 52 Baûng 2.6 Tyû leä chi chuyeân moân cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû TP. Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2002-2006 Ñôn vò tính: % Naêm Beänh vieän 2002 2003 2004 2005 2006 Bình quaân 1 - Beänh vieän Ung Böôùu 71,09 71,89 66,81 71,29 57,07 67,63 2 - Beänh vieän Nguyeãn Traõi 63,23 57,04 56,16 67,15 57,33 63,07 3 – BV ña khoa Thuû Ñöùc 58,89 59,70 60,18 65,93 65,83 62,11 4 – BV nhaân daân Gia Ñònh 60,64 62,81 62,21 60,64 57,66 60,79 5 – Beänh vieän nhaân daân 115 63,72 57,04 56,16 67,15 57,33 60,28 6 – Beänh vieän Tröng Vöông 62,55 58,99 62,26 57,68 55,09 59,03 7 - BV chaán thöông chænh hình 61,02 58,21 59,05 56,47 50,50 57,05 8 – BV Nguyeãn Tri Phöông 61,04 51,80 54,57 65,44 47,46 56,06 9 – Beänh vieän Bình Daân 59,28 56,80 54,88 52,16 56,12 55,85 10 – Beänh vieän Nhi ñoàng 1 57,01 52,83 53,71 55,48 46,82 53,17 11 – Beänh vieän An Bình 51,56 52,19 50,92 55,32 50,44 52,09 12 – Beänh vieän Töø Duõ 58,31 56,12 54,84 44,04 39,34 50,53 13 – Beänh vieän Huøng Vöông 51,79 50,75 48,17 48,03 49,15 49,58 14 – Beänh vieän Maét 59,82 49,66 43,91 45,70 45,51 48,92 15 – BV Phaïm Ngoïc Thaïch 48,03 49,07 48,78 48,06 47,96 48,38 16 – Beänh vieän Tai Muõi Hoïng 53,73 47,05 50,88 44,74 44,64 48,21 17 – Beänh vieän Nhieät Ñôùi 37,68 48,11 52,77 51,04 44,47 46,82 18 – Beänh vieän Nhi ñoàng 2 51,16 52,48 53,53 43,55 32,91 46,73 19 – BV Raêng Haøm Maët 54,61 52,67 40,04 41,7 31,7 44,16 20–Beänh vieän Da Lieãu 38,28 51,23 44,83 24,16 26,51 37,00 Nguoàn: Theo soá lieäu töø phoøng TCKT- Sôû y teá vaø tính toaùn cuûa taùc giaû Caùc beänh vieän coù tyû leä chi chuyeân moân cao nhö beänh vieän Ung Böôùu (tyû leä chi chuyeân moân bình quaân giai ñoaïn 2002-2006 laø 67,63%), beänh vieän Trang 53 Nguyeãn Traõi (tyû leä chi chuyeân moân bình quaân giai ñoaïn 2002-2006 laø 63,07%), beänh vieän ña khoa Thuû Ñöùc (tyû leä chi chuyeân moân bình quaân giai ñoaïn 2002- 2006 laø 62,11%) thöôøng laø do tính chaát nguoàn beänh : caùc loaïi beänh phaûi ñieàu trò daøi ngaøy nhö ung thö, beänh maõn tính, beänh truyeàn nhieãm laøm cho chi phí ñieàu trò moãi beänh nhaân khaù cao. Do chi phí ñieàu trò quaù toán keùm neân thöôøng beänh nhaân ít coù khaû naêng yeâu caàu hình thöùc dòch vuï. Tình hình caùc beänh vieän coøn nôï tieàn thuoác chöa quyeát toaùn vôùi Sôû y teá, hay nôï tieàn thuoác vôùi caùc coâng ty döôïc cuõng rôi vaøo caùc beänh vieän coù tyû leä chi chuyeân moân cao. Caùc beänh vieän chuyeân khoa coù tyû leä chi chuyeân moân thaáp hôn caùc beänh vieän ña khoa. Qua baûng soá lieäu 2.6 cho thaáy haàu heát beänh vieän ña khoa ñeàu coù tyû leä chi chuyeân moân cao, ngoaïi tröø beänh vieän chuyeân khoa Ung Böôùu. Nhöõng beänh vieän coù tyû leä chi chuyeân moân cao, tyû leä chi thanh toaùn caù nhaân cuõng cao maø khaû naêng veà nguoàn thu vieän phí thaáp nhö beänh vieän Ung Böôùu, beänh vieän Nguyeãn Traõi, beänh vieän ña khoa Thuû Ñöùc, thì raát deå laâm vaøo tình traïng khoâng quyeát toaùn ñöôïc vôùi cô quan chuû quaûn vaøo cuoái naêm. Trong ñònh möùc ngaân saùch Nhaø nöôùc caáp cho beänh vieän haèng naêm thì ngaân saùch chæ caáp moät phaàn cho khoaûn chi chuyeân moân tuøy theo khaû naêng nguoàn thu vieän phí cuûa ñôn vò. Nhaø nöôùc thöïc hieän ñieàu tieát nguoàn thu naøy cuûa beänh vieän nhaèm naâng cao tính töï chuû taøi chính cuûa beänh vieän, hoã trôï caùc beänh vieän coù caùc chuyeân khoa veà beänh xaõ hoäi nhö lao, taâm thaàn, phong, truyeàn nhieãm. 2.2.3.3. Phaân tích chi ñaàu tö phaùt trieån Chi ñaàu tö phaùt trieån laø khoaûn muïc chi ñöôïc ngaân saùch nhaø nöôùc caáp ñuû theo keá hoaïch döï toaùn cuûa ñôn vò ñaàu naêm ñöôïc duyeät. Trong khoaûn thôøi gian töø naêm 2002-2006 coù moät soá beänh vieän ñöôïc xaây döïng môùi vaø trang bò theâm moät soá maùy moùc thieát bò laøm vieäc neân tyû leä chi cho ñaàu tö phaùt trieån cuûa caùc beänh vieän naøy khaù cao. Nhö beänh vieän Maét (tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån laø 12,45% ), beänh Trang 54 vieän Raêng Haøm Maët (tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån laø 11,74% ), beänh vieän Tai Muõi hoïng (tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån laø 11,33% ) laø nhöõng beänh vieän coù tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån cao nhaát trong nhoùm caùc beänh vieän nghieân cöùu. Baûng 2.7. Tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån cuûa 20/25 beänh vieän coâng ôû TP. Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2002-2006 Ñôn vò tính: % Naêm Beänh vieän 2002 2003 2004 2005 2006 Bình quaân 1 - Beänh vieän Maét 6,93 20,06 11,09 11,60 12,57 12,45 2 – BV Raêng Haøm Maët 7,74 5,70 21,48 13,64 10,16 11,74 3 – BV Tai Muõi Hoïng 8,87 13,8 12,46 13,23 8,28 11,33 4 – Beänh vieän Nhieät Ñôùi 27,64 8,24 2,44 2,15 13,44 10,78 5 – Beänh vieän Da Lieãu 10,63 8,06 9,73 4,81 9,61 8,57 6 – Beänh vieän Bình Daân 7,87 7,16 9,03 8,06 7,86 8,00 7 – BV ña khoa Töø Duõ 7,50 5,91 6,71 7,57 5,78 6,69 8 – Beänh vieän Tröng Vöông 3,08 5,73 3,97 9,54 6,51 5,77 9 – Beänh vieän Huøng Vöông 2,1 1,71 8,91 6,68 5,11 5,30 10 – Beänh vieän Nhi ñoàng 1 5,94 3,24 3,74 7,16 5,37 5,09 11–Beänh vieän nhaân daân 115 3,13 8,79 6,80 3,76 2,36 4,97 12 – Beänh vieän Nhi ñoàng 2 4,38 4,56 4,21 6,12 5,40 4,93 13 –BV Phaïm Ngoïc Thaïch 6,71 3,76 3,95 6,43 1,34 4,44 14 – Beänh vieän Nguyeãn Traõi 3,77 3,24 8,03 4,23 2,21 4,30 15 – BV ña khoa Thuû Ñöùc 3,32 4,50 6,36 3,69 3,05 4,18 16 – BV nhaân daân Gia Ñònh 4,64 3,70 5,27 4,09 2,47 4,04 17 – BV Nguyeãn Tri Phöông 3,22 5,19 2,38 5,04 1,43 3,45 18–BV chaán thöông chænh hình 4,48 2,77 2,14 2,65 3,97 3,20 19 – Beänh vieän Ung Böôùu 1,69 1,67 4,11 3,42 3,21 2,82 20–Beänh vieän An Bình 3,76 3,12 2,79 2,99 0,98 2,73 Nguoàn: Theo soá lieäu töø phoøng TCKT- Sôû y teá vaø tính toaùn cuûa taùc giaû Trang 55 Qua baûng soá lieäu 2.7 cho thaáy chæ coù 6 beänh vieän coù tyû leä chi cho ñaàu tö phaùt trieån bình quaân treân 7%, 11 beänh vieän coù tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån bình quaân töø 3% ñeán 5% trong giai ñoaïn 2002-2006, 2 beänh vieän coù tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån thaáp nhaát laø beänh vieän Ung Böôùu (tyû leä ñaàu tö phaùt trieån trung bình laø 2,82%) vaø beänh vieän An Bình (tyû leä ñaàu tö phaùt trieån trung bình laø 2,73%). Trong naêm 2006, haàu nhö beänh vieän An Bình khoâng ñaàu tö taøi saûn coá ñònh naøo ñaùng keå phuïc vuï cho hoaït ñoäng khaùm chöõa beänh. Vôùi tyû leä chi cho ñaàu tö phaùt trieån quaù thaáp nhö vaäy khoù traùnh khoûi tình traïng xuoáng caáp cuûa cô sôû vaät chaát vaø coâng ngheä khaùm chöõa beänh laïc haäu taïi caùc beänh vieän. Hình 2.3: Maùy chuïp X-Quang coøn ñöôïc söû duïng taïi beänh vieän Bình Daân MÁY X-QUANG TRƯỚC 1975 Nguoàn: Theo ñieàu tra cuûa taùc giaû Trang 56 Hình 2.4: Maùy gaây meâ cuõ coøn ñöôïc söû duïng taïi beänh vieän Bình Daân Nguoàn: Theo ñieàu tra cuûa taùc giaû Haèng naêm caùc beänh vieän ñeàu coù laäp döï toaùn ngaân saùch göûi veà Sôû y teá thaønh phoá, trong ñoù coù caû döï toaùn veà chi ñaàu tö phaùt trieån cuõng nhö keøm keá hoaïch mua saém taøi saûn coá ñònh cuï theå. Nhöng vì nguoàn voán ngaân saùch eo heïp maø keá hoaïch thöïc hieän taïi caùc ñôn vò cöù phaûi trì hoaõn. Nhö beänh vieän Chaán thöông chænh hình, Ban giaùm ñoác beänh vieän coù keá hoaïch xin söûa chöõa beänh vieän töø thaùng 12/2001, ñeán thaùng 4/2002 UÛy ban nhaân daân thaønh phoá môùi ñoàng yù nhöng ñeán nay keá hoaïch söõa chöõa vaãn chöa thöïc hieän. ÔÛ beänh vieän naøy ñaõ xuoáng caáp traàm troïng, nhieàu nôi bò doät naùt, keå caû phoøng moå trong luùc beänh vieän thöôøng xuyeân bò quaù taûi (Nguoàn: ArticleID= 93907&ChannelID=3), Beänh vieän Ung Böôùu caøng quaù taûi ôû möùc traàm troïng trong khi döï aùn xaây döïng môi1 beänh vieän coøn phaûi ñôïi theâm töø 3 ñeán 5 naêm nöõa. (Nguoàn: . net/news/16-suc-khoe/200709/15241- qua-tai-benh-vien-ung-buou-gia-dinh.html) Trang 57 2.2.3.4. So saùnh caùch tính thu nhaäp traû cho baùc só taïi beänh vieän coâng vaø beänh vieän tö Theo quy ñònh veà caùch tính löông cuûa caùn boä coâng chöùc thì nhaân vieân y teá laøm vieäc taïi beänh vieän coâng ñöôïc tính löông theo ngaïch löông, baäc löông, caùc khoaûn phuï caáp vaø möùc löông cô baûn. Ngaïch löông caên cöù vaøo trình ñoä ñaøo taïo cuûa nhaân vieân, baäc löông caên cöù vaøo thôøi gian laøm vieäc cuûa nhaân vieân, phuï caáp theo tính ñaëc thuø cuûa töøng ngaønh vaø möùc löông cô baûn hieän nay laø 450.000 ñoàng (phuï luïc soá 13). Theo Nghò ñònh soá 10/2003/NÑ-CP ngaøy 16/01/2002 cuûa Chính phuû ( ñeán naêm 2007 aùp duïng theo Nghò ñònh soá 43/2006/NÑ-CP ngaøy 25/04/2006 cuûa Chính phuû), beänh vieän coâng tính thu nhaäp tính thu nhaäp taêng theâm cho caùn boä y teá cuûa ñôn vò toái ña khoâng quaù 2 laàn quyõ tieàn löông caáp baäc, chöùc vuï do Nhaø nöôùc quy ñònh. Nhö vaäy thu nhaäp cuûa y baùc só laøm vieäc taïi beänh vieän coâng bò haïn cheá möùc toái ña, laøm haïn cheá nguoàn ñoäng löïc laøm vieäc. Ñaây chính laø ñieåm khaùc bieät cô baûn giöõa beänh vieän tö vaø beänh vieän coâng. Trong khi ñoù taïi caùc beänh vieän tö nhaân, thu nhaäp cuûa caùn boä nhaân vieân laøm vieäc taïi beänh vieän bao goàm 2 khoaûn: khoaûn tieàn löông theo thôøi gian (laøm cô sôû caên cöù cho vieäc tính baûo hieåm y teá) vaø khoaûn tieàn löông tính löông theo doanh thu, ngoaøi ra khoâng ñöôïc höôûng caùc khoaûn phuï caáp naøo khaùc. Trong ñoù khoaûn tieàn löông theo doanh thu laø boä phaän chính cuûa thu nhaäp ngöôøi lao ñoäng. Chaúng haïn nhö beänh vieän chaán thöông chænh hình Saøi Goøn ITO, quyõ löông cho khoái haønh chính vaên phoøng chieám 1% toång doanh thu toaøn beänh vieän, quyõ löông cho khoa döôïc chieám 1,5% toång doanh thu khoa döôïc, quyõ löông khoa gaây meâ hoài söùc chieám 4% toång chi phí phaåu thuaät, quyõ löông ñieàu döôõng chieám 1,5% doanh thu khoa khaùm beänh, phaåu thuaät vieân chính ñöôïc höôûng 30% tieàn coâng phaåu thuaät, phaåu thuaät vieân phuï ñöôïc höôûng 5% tieàn coâng phaåu thuaät, baùc só phaåu thuaät hôïp taùc ñöôïc höôûng 50% tieàn coâng phaåu thuaät. Nhö vaäy nhaân vieân y teá laøm Trang 58 vieäc taïi beänh vieän tö nhaân ñöôïc traû löông theo naêng suaát vaø hieäu quaû coâng vieäc töông xöùng vôùi phaàn ñoùng goùp cuûa hoï, nhôø theá maø hoï luoân laøm vieäc vôùi phöông chaâm mang laïi söï haøi loøng cao nhaát cho beänh nhaân. Chuùng ta coù theå tham khaûo caùch tính