Giải pháp cải tiến mô hình huấn luyện độc lập thành huấn luyện hiệp đồng hai hệ thống mô phỏng huấn luyện tổ hợp tên lửa bastion và tổ hợp ra đa Monolit-B

Thông tin khoa học công nghệ Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 49, 06 - 2017 187 GIẢI PHÁP CẢI TIẾN MÔ HÌNH HUẤN LUYỆN ĐỘC LẬP THÀNH HUẤN LUYỆN HIỆP ĐỒNG HAI HỆ THỐNG MÔ PHỎNG HUẤN LUYỆN TỔ HỢP TÊN LỬA BASTION VÀ TỔ HỢP RA ĐA MONOLIT-B Đỗ Việt Bình1, Nguyễn Văn Sơn1*, Bạch Hồng Quyết1, Nguyễn Anh Tuấn2 Tóm tắt: Bài báo đề xuất một mô hình huấn luyện hiệp đồng trên cơ sở hai hệ thống mô phỏng huấn luyện độc lập Tổ hợp tên lửa Bastion và Tổ hợp ra đa Monolit-B tại Lữ đoàn 681-Vùng 2-Quân chủng Hải quân. Mô hình huấn luyện hiệp đồng được xây dựng dựa trên các công nghệ hiện đại cho phép can thiệp sâu vào các hệ thống thành phần nhằm mục đích đọc, lưu trữ và truyền thông tin mục tiêu giữa hai hệ Bastion và Monolit-B, từ đó, hỗ trợ công tác huấn luyện sát với thực tế chiến đấu tại đơn vị. Từ khóa: Mô hình; Huấn luyện; Bastion; Monolit-B. 1. MỞ ĐẦU Hiện nay, Hải quân Việt nam đã được trang bị hai tổ hợp vũ khí hiện đại do Nga sản xuất là Tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển Bastion và Tổ hợp ra đa cảnh giới đường không và bờ biển Monolit-B. Tổ hợp ra đa Monolit-B có nhiệm vụ quét, phát hiện và chỉ thị mục tiêu cho tổ hợp tên lửa Bastion. Trang bị kèm với hai tổ hợp này là các hệ thống mô phỏng huấn luyện KOC-KT cho tổ hợp Bastion và UTK cho tổ hợp ra đa Monolit-B. Hình 1. Sơ đồ truyền thông của tổ hợp trong thực tế. Hệ thống phần mềm mô phỏng KOC-KT có mục tiêu: - Huấn luyện lý thuyết cho cán bộ, với sự tham gia của giáo viên huấn luyện hoặc tự thực hành. - Hoàn thiện các kỹ năng thực tế của cán bộ trong khai thác sử dụng các thành phần của hệ thống Bastion. - Hoàn thiện hoạt động phối hợp giữa các vị trí trong cùng một kíp chiến đấu. - Hoàn thiện hoạt động phối hợp giữa các kíp trong tổ hợp Bastion. Công nghệ thông tin & Cơ sở toán học cho tin học Đ. V. Bình, N. V. Sơn, , “Giải pháp cải tiến mô hình huấn luyện ra đa Monolit-B.” 188 Hệ thống mô phỏng UTK được xây dựng với mục tiêu huấn luyện lý thuyết về tổ hợp radar Monolit-B cho cán bộ trong đơn vị. Hệ thống cho phép cán bộ đơn vị thực hiện mọi thao tác với các thiết bị trong xe radar đã được ảo hóa. Phương pháp này cho phép quá trình huấn luyện bám sát với thực tiễn chiến đấu nhưng vẫn đảm bảo giảm thiểu chi phí huấn luyện. Tuy nhiên, khác với hệ thống khí tài hai hệ thống mô phỏng trên đang hoạt động một cách độc lập: mỗi kíp trắc thủ được huấn luyện tách biệt với hệ thống còn lại, thông tin chỉ thị mục tiêu từ hệ thống mô phỏng huấn luyện tổ hợp ra đa Monolit-B không được truyền sang hệ thống mô phỏng huấn luyện bắn tổ hợp Bastion như trên khí tài dẫn đến quy trình huấn luyện trên hệ thống mô phỏng không sát với thực tế huấn luyện. Thông tin tọa độ mục tiêu và vị trí 2 đài ra đa từ hệ thống mô phỏng Monolit-B là các thông tin đầu vào chính cho hệ thống mô phỏng tổ hợp Bastion. Bên cạnh đó, sau khi tiếp nhận mục tiêu từ hệ thống ra đa việc đồng bộ thông tin và trạng thái mục tiêu theo thời gian giữa hai hệ thống có vai trò quan trọng đảm bảo yếu tố sát thực tế chiến đấu. Hình 2. Sơ đồ truyền thông của tổ hợp trong huấn luyện mô phỏng. Vì vậy, để đảm bảo công tác huấn luyện trên hệ thống mô phỏng sát với thực tế huấn luyện trên khí tài việc đề xuất mô hình huấn luyện hiệp đồng dựa trên hai hệ thống mô phỏng độc lập là không thể thiếu. 2. NHỮNG MỤC TIÊU TRONG XÂY DỰNG MÔ HÌNH HUẤN LUYỆN HIỆP ĐỒNG Mục tiêu cơ bản của mô hình huấn luyện hiệp đồng là đảm bảo truyền thông giữa hai hệ thống mô phỏng tổ hợp tên lửa bờ Bastion và tổ hợp ra đa Monolit-B. Để đạt được mục tiêu này, mô hình được xây dựng phải cho phép tiến hành các công việc cụ thể sau: - Thiết kế hệ thống truyền thông đảm bảo truyền thông tin tọa độ mục tiêu và vị trí xe ra đa một cách chính xác. - Nghiên cứu cơ chế bắt tay đảm bảo đồng bộ thời gian thực cho thông tin truyền giữa hai hệ thống. - Nghiên cứu các kỹ thuật can thiệp nóng và các tiến trình của hai hệ thống nhằm đảm bảo trao đổi và cập nhật thời gian thực các thông tin cần thiết đối với cả hai. Thông tin khoa học công nghệ Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 49, 06 - 2017 189 - Hoàn thiện lại qui trình huấn luyện hiệp đồng và hướng dẫn đơn vị thực hành sát với thực tế chiến đấu trên khí tài thật. 3. CÁC BƯỚC THỰC HIỆN XÂY DỰNG MÔ HÌNH HUẤN LUYỆN HIỆP ĐỒNG 3.1. Yêu cầu cần đạt được của mô hình huấn luyện hiệp đồng - Phù hợp với quy trình huấn luyện thực tế trên khí tài. Đây là yêu cầu tiên quyết khi xây dựng hệ thống huấn luyện hiệp đồng. Cơ sở của yêu cầu này xuất phát từ mục tiêu huấn luyện hiệp đồng: Cho phép 2 hệ thống mô phỏng cùng tham gia huấn luyện theo một kịch bản chung như trên khí tài. - Không làm thay đổi quy trình huấn luyện độc lập. Việc xây dựng mô hình huấn luyện hiệp đồng thực hiện trao đổi thông tin giữa các hệ thống mô phỏng độc lập nhưng không làm thay đổi các bước thao tác trong thực hành huấn luyện trong mỗi hệ thống thành phần. 3.2. Đề xuất mô hình huấn luyện hiệp đồng Hình 3. Mô hình huấn luyện hiệp đồng giữa hai hệ thống. Từ mô hình đề xuất trên nhận thấy, cốt lõi của mô hình huấn luyện hiệp đồng là hệ thống truyền thông giữa hai hệ thống mô phỏng độc lập KOC-KT và UTK cài đặt trên các máy điều khiển. Hệ thống truyền thông thực hiện các nhiệm vụ: - Đồng bộ kịch bản huấn luyện giữa hai hệ thống. Kịch bản gồm: danh sách và quỹ đạo chuyển động của mục tiêu, vị trí tâm bản đồ, vị trí 02 xe ra đa, - Đồng bộ vị trí tọa độ mục tiêu giữa hai hệ thống dựa trên một giao thức quy định. - Trích xuất thông tin mục tiêu (từ hệ thống UTK) truyền sang hệ thống KOC-KT và đồng bộ trạng thái mục tiêu (bị tiêu diệt/hư hỏng) từ hệ thống KOC-KT sang hệ thống UTK. Công nghệ thông tin & Cơ sở toán học cho tin học Đ. V. Bình, N. V. Sơn, , “Giải pháp cải tiến mô hình huấn luyện ra đa Monolit-B.” 190 Hình 4. Quy trình tương tác của CTDK trên KOS khi chạy diễn tập. Hình 5. Quy trình tương tác cho giáo viên theo dõi quá trình huấn luyện. Xây dựng được sở chỉ huy, hệ thống phần mềm kết nối 3 phòng luyện tập là KOS, UTK và KT. Thông tin khoa học công nghệ Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 49, 06 - 2017 191 Hình 6. Giao diện chọn chế độ huấn luyện. Xây dựng quy trình vận hành hệ thống tích hợp ở 3 chế độ luyện tập độc lâp, hiệp đồng, diễn tập tác chiến cấp Lữ đoàn. Hình 7. Giao diện trạng thái và điều khiển huấn luyện. Hệ thống tích hợp cho phép huấn luyện ở 03 chế độ khác nhau: - Độc lập: Hai hệ thống mô phỏng huấn luyện KOS-KT và UTK huấn luyện độc lập, không trao đổi, tương tác gì với nhau; Sở chỉ huy có thể giám sát quá trình huấn luyện độc lập của KOS-KT và UTK. - Hiệp đồng: Cho phép KOS-KT và UTK cùng tham gia huấn luyện theo một kịch bản chung. Hai hệ thống sẽ tương tác và trao đổi thông tin với nhau trong quá trình huấn luyện; Sở chỉ huy có thể giám sát quá trình huấn luyện hiệp đồng giữa hai hệ thống. - Diễn tập tác chiến cấp Lữ đoàn: Cho phép xây dựng kịch bản và triển khai huấn luyện diễn tập hoàn chỉnh với đầy đủ các khí tài được trang bị trong tổ hợp tên lửa Bastion và rađa. Các kíp huấn luyện trên KOS-KT, UTK và Sở chỉ huy có thể tương tác trao đổi thông tin lẫn nhau. Hệ thống cho phép ra tình huống huấn luyện và điều khiển quá trình huấn luyện. Hệ thống cho phép theo dõi quá trình huấn luyện tại 02 hệ thống mô phỏng độc lập. 4. KẾT LUẬN KOC-KT và UTK là các hệ thống phần mềm mô phỏng đóng gói do Nga xây dựng. Việc can thiệp sâu bên trong các hệ thống trên để phát triển và xây dựng thành công mô hình huấn luyện hiệp đồng là một bước đột phá về mặt giải pháp và kỹ thuật. Mô hình huấn luyện hiệp đồng có ý nghĩa quan trọng trong phối hợp hoạt động huấn luyện trên các hệ thống mô phỏng KOC-KT và UTK, giúp cho quá trình huấn luyện sát với thực tế huấn luyện trên tổ hợp tên lửa Bastion và tổ hợp ra đa Monolit-B. Việc xây dựng thành công mô hình huấn luyện hiệp đồng là tiền đề cho phép thực hiện Công nghệ thông tin & Cơ sở toán học cho tin học Đ. V. Bình, N. V. Sơn, , “Giải pháp cải tiến mô hình huấn luyện ra đa Monolit-B.” 192 các hoạt động huấn luyện ở mức độ cao hơn với quy mô rộng hơn là huấn luyện diễn tập cấp Lữ đoàn. Nội dung nghiên cứu là một lĩnh vực nghiên cứu mới ở Việt nam, có một vị trí vai trò vô cùng quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả khai thác và làm chủ các loại khí tài, các hệ thống CNTT hiện đại. Kết quả nghiên cứu còn có tác động tích cực cho sự phát triển của các lĩnh vực nghiên cứu khác. Đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến công nghệ mô phỏng và kỹ thuật quân sự. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Tài liệu kỹ thuật Tổ hợp tên lửa bờ Bastion. [2]. Tài liệu kỹ thuật Tổ hợp ra đa Monolit-B [3]. Tài liệu hướng dẫn sử dụng hệ thống KOS-KT và UTK [4]. Ron Savage, “Memory - A tutorial on PC memory and hex arithmetic”, [5]. Mark Russinovich & Aaron Margosis “Windows sysinternals Addministrator’s Reference” (bản tiếng Anh) [6]. Mark Russinovich, David Solomon, Alex Ionescu “Windows Internals, Sixth Edition” (bản tiếng Anh) ABSTRACT AN INNOVATION SOLUTION FROM INDEPENDENT TRAINING MODELS TO A TRAINING CO-OPERATION MODEL BASED ON BASTION AND MOLOLIT-B SIMULATION SYSTEM In the article, a training co-operation model based on two independent simulation training that are Bastion Coastal Defense Missile System and Monolit-B Coastal Defense Missile System at Brigade 681-Zone 2- Vietnam People's Navy is proposed. The new model based on modern technologies allows deeply interventions into the system components for the purpose of reading, storing and transmitting information between the two systems target Bastion and Monolit-B to support the training close to reality. Keywords: Model; Training; Bastion; Monolit-B. Nhận bài ngày 18 tháng 5 năm 2017 Hoàn thiện ngày 16 tháng 6 năm 2017 Chấp nhận đăng ngày 20 tháng 6 năm 2017 Địa chỉ: 1Viện Công nghệ thông tin/Viện KH-CN quân sự ; 2Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; * Email : sonnv78@gmail.com