Đồ án Nghiên cứu đề xuất các giải pháp sản xuất sinh hoạt cho công ty TNHH nhuộm Nam Thành, khu công nghiệp Tân Tạo, quận Bình Tân, thành phố Hồ Chí Minh

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ TP. HCM KHOA MOÂI TRÖÔØNG & COÂNG NGHEÄ SINH HOÏC d&c ÑOÀ AÙN TỐT NGHIỆP NGHIEÂN CÖÙU ÑEÀ XUAÁT CAÙC GIAÛI PHAÙP SXSH CHO COÂNG TY TNHH NHUOÄM NAM THAØNH, KCN TAÂN TAÏO, Q. BÌNH TAÂN, TP. HCM CHUYEÂN NGAØNH: KYÕ THUAÄT MOÂI TRÖÔØNG MAÕ SOÁ NGAØNH : 108 GVHD : TS. ĐẶNG VIẾT HÙNG SVTH : NGUYEÃN THÒ KHAÙNH LY MSSV : 08B1080042 TP.HCM, 07/2010 LÔØI CAÙM ÔN @&? Ñeå hoaøn thaønh ñoà aùn toát nghieäp naøy, em ñaõ nhaän ñöôïc nhieàu söï giuùp ñôõ cuûa Quyù Thaày, Coâ cuøng nhieàu ngöôøi thaân vaø baïn beø, Em xin chaân thaønh caûm ôn: - TS. Ñaëng Vieát Huøng – Giaûng vieân Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch khoa TP. Hoà Chí Minh, laø ngöôøi tröïc tieáp höôùng daãn vaø giuùp ñôõ em trong suoát quaù trình thöïc hieän ñoà aùn. - Quí Thaày, Coâ Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Kyõ thuaät Coâng ngheä TP. Hoà Chí Minh, ñaõ truyeàn ñaït nhieàu kieán thöùc quyù baùu cho em trong suoát thôøi gian hoïc taäp taïi tröôøng. - Ban laõnh ñaïo coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh ñaõ taän tình giuùp ñôõ, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå em coù cô hoäi ñöôïc thöïc hieän ñoà aùn naøy. - Söï ñoäng vieân, giuùp ñôõ veà maët tinh thaàn cuûa cha meï, ngöôøi thaân vaø söï ñoùng goùp yù kieán cuûa baïn beø. Moät laàn nöõa em xin chaân thaønh caûm ôn. TP. HCM, thaùng 07 naêm 2010 Sinh vieân thöïc hieän Nguyeãn Thò Khaùnh Ly MUÏC LUÏC @&? LÔØI CAÙM ÔN DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT DANH MUÏC CAÙC BAÛNG DANH MUÏC CAÙC HÌNH Chöông 1 – MÔÛ ÑAÀU 1.1. Ñaët vaán ñeà ....................................................................................................... 1 1.2. Lyù do choïn ñeà taøi ............................................................................................. 1 1.3. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi .......................................................................................... 2 1.4. Noäi dung nghieân cöùu........................................................................................ 3 1.5. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu.................................................................... 3 1.5.1. Ñoái töôïng nghieân cöùu ................................................................................. 3 1.5.2. Phaïm vi nghieân cöùu .................................................................................... 3 1.5.3. Phaïm vi thôøi gian........................................................................................ 3 1.6. Phöông phaùp nghieân cöùu.................................................................................. 3 1.6.1. Phöông phaùp luaän ....................................................................................... 3 1.6.2. Phöông phaùp nghieân cöùu ............................................................................ 4 1.7. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi............................................................................................ 5 1.7.1. YÙ nghóa khoa hoïc........................................................................................ 5 1.7.2. YÙ nghóa thöïc tieãn ........................................................................................ 6 Chöông 2 – TOÅNG QUAN VEÀ SAÛN XUAÁT SAÏCH HÔN 2.1. Ñònh nghóa SXSH ............................................................................................ 7 2.2. Caùc ñieàu kieän tieân quyeát khi aùp duïng SXSH ................................................... 8 2.3. Phöông phaùp luaän cuûa moät chöông trình SXSH............................................... 9 2.4. Caùc giaûi phaùp SXSH ...................................................................................... 10 2.5. Caùc lôïi ích töø vieäc thöïc hieän SXSH ............................................................... 13 2.5.1. Giaûm chi phí saûn xuaát ............................................................................... 13 2.5.2. Giaûm chi phí xöû lyù chaát thaûi ..................................................................... 13 2.5.3. Cô hoäi thò tröôøng môùi vaø ñöôïc caûi thieän ................................................... 13 2.5.4. Caûi thieän hình aûnh doanh nghieäp ............................................................. 13 2.5.5. Tieáp caän caùc nguoàn taøi chính deã daøng hôn ............................................... 14 2.5.6. Moâi tröôøng laøm vieäc toát hôn ..................................................................... 14 2.5.7. Tuaân thuû caùc quy ñònh, luaät moâi tröôøng toát hôn........................................ 14 2.6. Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên khi thöïc hieän SXSH........................................ 14 2.6.1. Thuaän lôïi .................................................................................................. 14 2.6.2. Khoù khaên .................................................................................................. 15 2.7. Tình hình vaø xu theá aùp duïng SXSH treân theá giôùi vaø ôû Vieät Nam .................. 16 2.7.1. Treân theá giôùi ............................................................................................. 16 2.7.2. ÔÛ Vieät Nam .............................................................................................. 19 2.8. Moät soá moâ hình SXSH trong ngaønh deät nhuoäm ñaõ ñöôïc trieån khai taïi Vieät Nam .................................................................................................. 22 Chöông 3 – TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH DEÄT NHUOÄM VAØ COÂNG TY TNHH NAM THAØNH 3.1. Toång quan veà ngaønh deät nhuoäm .................................................................... 25 3.1.1. Hieän traïng ngaønh deät nhuoäm TP. HCM ................................................... 25 3.1.2. Caùc taùc ñoäng tôùi moâi tröôøng cuûa ngaønh deät nhuoäm.................................. 27 3.2. Toång quan veà coâng ty Nam Thaønh ................................................................ 29 3.2.1. Giôùi thieäu sô löôïc veà coâng ty ................................................................... 29 3.2.2. Toång quan veà quaù trình saûn xuaát cuûa coâng ty .......................................... 30 3.2.3. Hieän traïng moâi tröôøng taïi coâng ty ........................................................... 32 3.2.4. Nhu caàu söû duïng ñieän, nöôùc vaø nhieân lieäu taïi coâng ty ............................ 36 3.2.5. Hieän traïng veä sinh coâng nghieäp – an toaøn lao ñoäng taïi coâng ty............... 38 Chöông 4 – NGHIEÂN CÖÙU ÑEÀ XUAÁT CAÙC GIAÛI PHAÙP SXSH CHO COÂNG TY TNHH NHUOÄM NAM THAØNH 4.1. Khôûi ñoäng .......................................................................................................39 4.1.1. Thaønh laäp ñoäi SXSH .................................................................................39 4.1.2. Lieät keâ caùc coâng ñoaïn trong quaù trình nhuoäm vaûi PES vaø cotton .............40 4.1.3. Xaùc ñònh vaø löïa choïn coâng ngheä gaây laõng phí ..........................................46 4.2. Phaân tích caùc böôùc coâng ngheä.........................................................................46 4.2.1. Chuaån bò sô ñoà coâng ngheä chi tieát .............................................................46 4.2.2. Caân baèng vaät chaát – naêng löôïng................................................................48 4.2.3. Tính toaùn chi phí theo doøng thaûi................................................................56 4.2.4. Phaân tích nguyeân nhaân vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH ...........................58 4.2.5. Saøng loïc caùc giaûi phaùp SXSH....................................................................63 4.3. Löïa choïn caùc giaûi phaùp SXSH ........................................................................68 4.3.1. Ñaùnh giaù tính khaû thi veà kyõ thuaät ..............................................................68 4.3.2. Ñaùnh giaù tính khaû thi veà kinh teá ................................................................71 4.3.3. Ñaùnh giaù tính khaû thi veà moâi tröôøng..........................................................74 4.3.4. Löïa choïn caùc giaûi phaùp ñeå thöïc hieän.........................................................77 4.4. Leân keá hoaïch chuaån bò thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH...................................80 Chöông 5 – KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 5.1. Keát luaän ..........................................................................................................85 5.2. Kieán nghò ........................................................................................................86 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT @&? BVMT : Baûo veä moâi tröôøng BTNMT : Boä Taøi nguyeân Moâi tröôøng BOD : Nhu caàu oxy sinh hoùa COD : Nhu caàu oxy hoùa hoïc CTR : Chaát thaûi raén CTNH : Chaát thaûi nguy haïi OÂN : O nhieãm OÂNKK : O nhieãm khoâng khí OÂNMT : O nhieãm moâi tröôøng PES : Vaûi Polyester QCVT : Quy chuaån Vieät Nam SS : Chaát raén lô löûng SX : Saûn xuaát SXSH : Saûn xuaát saïch hôn TNHH : Traùch nhieäm höõu haïn UNEP : Chöông trình Moâi tröôøng Lieân Hôïp Quoác UNIDO : Toå chöùc phaùt trieån Coâng nghieäp Lieân Hôïp Quoác USD : Ñôn vò tieàn teä cuûa Myõ WHO : Toå chöùc thöông maïi theá giôùi DANH MUÏC CAÙC BAÛNG @&? Baûng 2.1. Keát quaû aùp duïng SXSH taïi moät soá nöôùc treân theá giôùi ........................... 18 Baûng 2.2. Keát quaû aùp duïng SXSH cuûa moät soá ngaønh coâng nghieäp ôû Vieät Nam.... 19 Baûng 2.3. Baûng thoáng keâ soá löôïng caùc doanh nghieäp ñaõ tham gia thöïc hieän SXSH ôû Vieät Nam töø naêm 1998 – 2006................................................................. 22 Baûng 2.4. Toùm taét caùc keát quaû nghieân cöùu veà SXSH trong ngaønh Deät nhuoäm ..... 23 Baûng 3.1. Danh muïc maùy moùc, thieát bò taïi coâng ty................................................ 32 Baûng 3.2. Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi deät nhuoäm ...................................... 33 Baûng 3.3. Heä soá oâ nhieãm cuûa caùc chaát trong khí thaûi do ñoát daàu FO .................... 34 Baûng 3.4. Taûi löôïng vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm coù trong khí thaûi do ñoát daàu FO ........................................................................................................ 35 Baûng 4.1. Caùc thaønh phaàn trong ñoäi SXSH cuûa coâng ty ........................................ 39 Baûng 4.2. Baûng caân baèng nguyeân vaät lieäu tính cho moät meû saûn xuaát.................... 49 Baûng 4.3. Baûng caân baèng nöôùc tính cho moät meû saûn xuaát ..................................... 52 Baûng 4.5. Chi phí xöû lyù caùc doøng thaûi (tính cho moät meû saûn xuaát)........................ 57 Baûng 4.6. Keát quaû saøng loïc sô boä caùc giaûi phaùp SXSH ......................................... 64 Baûng 4.7. Toång keát keát quaû saøng loïc caùc giaûi phaùp SXSH .................................... 68 Baûng 4.8. Keát quaû ñaùnh giaù tính khaû thi veà kyõ thuaät cuûa caùc giaûi phaùp SXSH ..... 69 Baûng 4.9. Keát quaû ñaùnh giaù tính khaû thi veà kinh teá cuûa caùc giaûi phaùp SXSH ....... 72 Baûng 4.10. Keát quaû ñaùnh giaù tính khaû thi veà moâi tröôøng cuûa caùc giaûi phaùp SXSH ..................................................................................................... 75 Baûng 4.11. Keát quaû thöù töï öu tieân caùc löïa choïn..................................................... 78 Baûng 4.12. Keá hoaïch thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH ............................................ 80 Baûng 5.1. Toång keát caùc keát quaû ñaït ñöôïc töø quaù trình nghieân cöùu ........................ 86 DANH MUÏC CAÙC HÌNH @&? Hình 1.1. Sô ñoà phöông phaùp luaän nghieân cöùu ........................................................ 4 Hình 2.1. Sô ñoà caùc böôùc thöïc hieän SXSH .............................................................. 9 Hình 2.2 Sô ñoà phaân loaïi caùc giaûi phaùp SXSH ...................................................... 11 Hình 3.1. Sô ñoà toå chöùc vaø quaûn lyù nhaân söï cuûa coâng ty ....................................... 30 Hình 3.2. Sô ñoà quy trình nhuoäm vaûi PES ............................................................. 30 Hình 3.3. Sô ñoà quy trình nhuoäm vaûi cotton .......................................................... 31 Hình 3.4. Nöôùc chaûy traøn treân saøn khi veä sinh nhaø xöôûng ..................................... 37 Hình 3.5. Coâng nhaân söû duïng nöôùc saïch ñeå veä sinh hoá thu nöôùc thaûi.................... 37 Hình 3.6. Roø ræ hôi taïi caùc van do coâng nhaân vaän haønh loø hôi nguû queân trong khi tröïc.......................................................................................................... 37 Hình 4.1. Sô ñoà töông quan giöõa caùc boä phaän trong ñoäi SXSH cuûa coâng ty.......... 40 Hình 4.2. Maùy nhuoäm Jet ñôn................................................................................ 42 Hình 4.3. Giaûn ñoà nhuoäm vaûi PES maøu trung bình................................................ 42 Hình 4.4. Giaûn ñoà nhuoäm vaûi cotton maøu trung bình............................................. 43 Hình 4.5. Maùy caêng ñònh hình .............................................................................. 45 Hình 4.6. Sô ñoà quy trình nhuoäm vaûi PES keøm theo doøng thaûi ............................. 47 Hình 4.7. Sô ñoà doøng naêng löôïng toång quaùt cuûa loø hôi .......................................... 53 Hình 4.8. Sô ñoà caân baèng nhieät cuûa loø hôi trong moät ngaøy.................................... 56 Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 1 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Chöông 1 MÔÛ ÑAÀU 1.1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Baûo veä moâi tröôøng (BVMT) vaø phaùt trieån beàn vöõng laø moät trong nhöõng muïc tieâu haøng ñaàu cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp hieän nay. Tuy nhieân, moät caâu hoûi ñöôïc ñaët ra cho caùc nhaø doanh nghieäp laø laøm theá naøo ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng (OÂNMT) ñoàng thôøi vaãn naâng cao hieäu quaû kinh teá. Caùc giaûi phaùp ñang ñöôïc caùc doanh nghieäp söû duïng hieän nay thöôøng laø xöû lyù cuoái ñöôøng oáng (end-of-pipe). Ñaây laø giaûi phaùp vöøa ñaét tieàn vöøa khoâng mang laïi hieäu quaû laâu daøi, thaäm chí coøn naèm ngoaøi khaû naêng cuûa moät soá doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Saûn xuaát saïch hôn (SXSH) laø moät giaûi phaùp höõu hieäu hôn, vöøa caûi thieän hieän traïng moâi tröôøng, vöøa mang laïi hieäu quaû kinh teá cho caùc doanh nghieäp, naâng cao naâng löïc caïnh tranh cuûa saûn phaåm, ñaëc bieät giaûi phaùp naøy phuø hôïp vôùi khaû naêng taøi chính vaø naêng löïc cuûa caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû nöôùc ta hieän nay. Beân caïnh ñoù, vieäc thöïc hieän SXSH seõ laø cô sôû ñeå caùc doanh nghieäp xaây döïng heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng moâi tröôøng theo tieâu chuaån ISO 14001. Trong boái caûnh Vieät Nam ñaõ gia nhaäp WTO, thì caùc saûn phaåm cuûa Vieät Nam buoäc phaûi ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu ngaøy caøng khaét khe hôn cuûa thò tröôøng theá giôùi. Vì theá, coù theå xem vieäc trieån khai hoaït ñoäng SXSH laø ñoøi hoûi taát yeáu vôùi nöôùc ta hieän nay. 1.2. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi noùi chung, ngaønh deät nhuoäm cuõng laø moät trong nhöõng ngaønh muõi nhoïn cuûa nöôùc ta. Naêm 2008, saûn löôïng coâng nghieäp ngaønh deät nhuoäm ñaït tôùi 1 tyû meùt vaûi/naêm, kim ngaïch xuaát khaåu ñöùng thöù hai sau ngaønh xuaát khaåu daàu thoâ. Vôùi toác ñoä taêng tröôûng cao trong nhöõng naêm qua töø 11 – Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 2 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly 14%, ngaønh deät nhuoäm ñang ñoùng goùp phaàn lôùn vaøo taêng tröôûng kinh teá cuûa caû nöôùc. Tuy nhieân, ngoaøi nhöõng taùc ñoäng tích cöïc ñeán neàn kinh teá, ngaønh deät nhuoäm cuõng ñang gaây ra nhöõng vaán ñeà veà moâi tröôøng caàn quan taâm. Nöôùc thaûi mang ñoä kieàm/ ñoä axít cao, maøu ñaäm, chöùa nhieàu chaát höõu cô khoù phaân huûy, neáu khoâng ñöôïc xöû lyù toát tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng thì seõ gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc, aûnh höôûng ñeán söùc khoûe daân sinh. Khí thaûi, nhieät töø caùc maùy moùc vaän haønh, loø hôi, loø daàu ñaõ laøm cho baàu khoâng khí noùng leân, gaây oâ nhieãm khoâng khí. Do ñoù, coù theå noùi ngaønh coâng nghieäp naøy ñang chòu söï kieåm soaùt, khoáng cheá veà maët moâi tröôøng ngaøy caøng chaët cheõ. Hieän nay, Coâng ty TNHH Nam Thaønh tuy khoâng naèm trong “Danh saùch Ñen” danh muïc caùc coâng ty gaây oâ nhieãm naëng nhöng cuõng ñang taïo neân moät soá böùc xuùc veà moâi tröôøng. Hôn nöõa, ôû ñaây chöa coù khaùi nieäm gì veà SXSH, hoï luoân cho raèng vieäc tieâu hao nguyeân lieäu vaø naêng löôïng trong saûn xuaát laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi, hoï chæ quan taâm ñeán vaán ñeà laøm sao xöû lyù chaát thaûi khi noù phaùt sinh chöù khoâng nghæ ñeán giaûi phaùp ngaên ngöøa chaát thaûi phaùt sinh. Ñoà aùn toát nghieäp “Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh” nhaèm giuùp coâng ty coù moät caùi nhìn môùi veà SXSH, veà nhöõng vaø lôïi ích veà maët kinh teá vaø moâi tröôøng maø SXSH ñem laïi, goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa coâng ty. 1.3. MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI - Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH, phaân tích, ñaùnh giaù vaø löïa choïn caùc giaûi phaùp khaû thi phuø hôïp vôùi hieän traïng thöïc teá cuûa coâng ty TNHH Nam Thaønh. - Xem ñoà aùn naøy laø cô sôû, taøi lieäu tham khaûo cho coâng ty Nam Thaønh vaø caùc cô quan chöùc naêng coù theå xem xeùt vaøø trieån khai aùp duïng SXSH trong thôøi gian tôùi. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 3 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly 1.4. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU Ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu neâu treân, ñoà aùn seõ taäp trung nghieân cöùu caùc noäi dung sau: - Toång quan veà SXSH, tình hình aùp duïng SXSH taïi Vieät Nam vaø treân theá giôùi. - Toång quan veà ngaønh nhuoäm. - Tìm hieåu veà quaù trình saûn xuaát vaø hieän traïng moâi tröôøng taïi coâng ty TNHH Nam Thaønh. - Xaùc ñònh caùc doøng thaûi, caùc coâng ñoaïn ñoaïn gaây laõng phí nhaát, caân baèng vaät chaát – naêng löôïng - Phaân tích nguyeân nhaân gaây ra doøng thaûi vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH. - Ñaùnh giaù vaø löïa choïn caùc giaûi phaùp SXSH coù tính khaû thi nhaát veà maët kinh teá, kyõ thuaät, moâi tröôøng, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá cuûa coâng ty. - Leân keá hoaïch chuaån bò thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH. 1.5. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU 1.5.1. Ñoái töôïng nghieân cöùu Coâng ty TNHH Nam Thaønh, Ñöôøng soá 09, Loâ soá 02, Khu Coâng nghieäp Taân Taïo, Quaän Bình Taân, TP. Hoà Chí Minh. 1.5.2. Phaïm vi nghieân cöùu Do thôøi gian thöïc hieän ñoà aùn coù haïn neân ñeà taøi chæ döøng laïi ôû vieäc nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH vaø phaân tích, löïa choïn caùc giaûi phaùp khaû thi, phuø hôïp vôùi hieän traïng thöïc teá cuûa coâng ty ñeå thöïc hieän ñöôïc. 1.5.3. Giôùi haïn thôøi gian Ñoà aùn ñöôïc thöïc hieän töø ngaøy 19/04/2010 ñeán ngaøy 19/07/2010. 1.6. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 1.6.1. Phöông phaùp luaän Caùc böôùc nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH taïi coâng ty Nam Thaønh ñöôïc toùm taét theo sô ñoà sau: Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 4 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly 1.6.2. Phöông phaùp nghieân cöùu a. Phöông phaùp thu thaäp thoâng tin - Thu thaäp thoâng tin töø caùc taøi lieäu, giaùo trình, baøi giaûng ñaõ ñöôïc hoïc vaø tham khaûo, caùc thoâng tin ñöôïc ñaêng taûi treân caùc webside coù lieân quan ñeán SXSH, ñeán ngaønh nhuoäm. - Thu thaäp caùc taøi lieäu lieân quan ñeán ñaëc tröng oâ nhieãm moâi tröôøng cuûa ngaønh nhuoäm. Hình 1.1. Sô ñoà phöông phaùp luaän nghieân cöùu. Khaûo saùt hoaït ñoäng saûn xuaát; caùch thöùc vaän haønh loø hôi vaø caáp hôi cho xöôûng nhuoäm cuûa coâng ty. Thu thaäp taøi lieäu Toång quan veà coâng ty TNHH Nam Thaønh Toång quan veà SXSH vaø ngaønh nhuoäm Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH cho coâng ty Nam Thaønh - Khaûo saùt hieän traïng söû duïng nguyeân vaät lieäu, naêng löôïng taïi coâng ty. - Löïa choïn troïng taâm ñaùnh giaù SXSH. - Nghieân cöùu, ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH. - Phaân tích, löïa choïn caùc giaûi phaùp khaû thi phuø hôïp vôùi hieän traïng thöïc teá cuûa coâng ty. Toång hôïp taøi lieäu Vieát baùo caùo Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 5 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly - Thu thaäp caùc thoâng tin veà quy trình saûn xuaát, nhu caàu söû duïng nguyeân vaät lieäu, naêng löôïng vaø hieän traïng moâi tröôøng taïi coâng ty. b. Phöông phaùp khaûo saùt thöïc teá - Khaûo saùt phöông caùch quaûn lyù vaø xöû lyù chaát thaûi hieän coù taïi coâng ty. - Khaûo saùt quaù trình quaûn lyù, caùch thöùc nhuoäm vaûi, vaän haønh loø hôi, caáp hôi cho quaù trình nhuoäm. c. Toång hôïp vaø phaân tích caùc taøi lieäu thu thaäp ñöôïc - Toång hôïp, phaân tích caùc taøi lieäu veà nhu caàu söû duïng nguyeân vaät lieäu – naêng löôïng taïi coâng ty. - Treân cô sôû phaân tích caùc döõ lieäu ñoù, xaùc ñònh troïng taâm ñaùnh giaù SXSH cho coâng ty. d. Phöông phaùp phaân tích chi phí lôïi ích Ñeå coù theå aùp duïng SXSH thì caàn phaûi chöùng minh raèng khi aùp duïng SXSH coâng ty thu ñöôïc lôïi nhuaän roõ raøng. Ñoàng thôøi xem xeùt tính khaû thi veà maët kinh teá vaø moâi tröôøng cuûa caùc giaûi phaùp. e. Phöông phaùp troïng soá Döïa vaøo heä soá ñeå löïa choïn caùc giaûi phaùp SXSH. f. Phöông phaùp chuyeân gia - Ñoù laø söï chæ daãn vaø hoã trôï cuûa giaùo vieân höôùng daãn, tham khaûo yù kieán cuûa caùc nhoùm SXSH trong quaù trình nghieân cöùu. - Ñeà xuaát vaø löïa choïn caùc cô hoäi SXSH khaû thi ñeå thöïc hieän thoâng qua vieäc trao ñoåi, thoáng nhaát yù kieán vôùi nhoùm SXSH vaø chuyeân gia SXSH. 1.7. YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI 1.7.1. YÙ nghóa khoa hoïc Ñeà taøi ñöôïc thöïc hieän döïa treân cô sôû khoa hoïc laø caùc moân hoïc nhö: kyõ thuaät nhuoäm – in hoa, phaân tích heä thoáng, quaûn lyù chaát thaûi raén, chaát thaûi nguy haïi, saûn xuaát saïch hôn. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 6 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly 1.7.2. YÙ nghóa thöïc tieãn Vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng, tieâu thuï ñieän, nöôùc raát cao laø vaán ñeà ñang ñöôïc chuù troïng quan taâm trong nhieàu ngaønh coâng nghieäp noùi chung, trong ñoù coù ngaønh deät nhuoäm. Do ñoù, ñeå taïo ra saûn phaåm thaân thieän vôùi moâi tröôøng thì vieäc aùp duïng SXSH laø moät yeâu caàu caàn thieát trong vieäc giaûm thieåu ñöôïc chaát thaûi vaø giaûm tieâu toán nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân ñang daàn caïn kieät. Giaûi phaùp SXSH ñang ñöôïc thöïc hieän phoå bieán ôû nöôùc ngoaøi vaø hieän nay cuõng ñang ñöôïc nghieân cöùu aùp duïng ôû nöôùc ta moät caùch roäng raõi. Ñaây laø moät caùch tieáp caän môùi trong vieäc thöïc hieän saûn xuaát coù hieäu quaû caû veà kinh teá vaø moâi tröôøng vì quaù trình naøy luoân ñi theo saùt vôùi caùc hoaït ñoäng saûn xuaát thöïc teá cuûa coâng ty. Maët khaùc khi doanh nghieäp aùp duïng SXSH taïo tieàn ñeà cho vieäc ñaït ñöôïc ISO 14001 deã daøng hôn. Thöïc teá cuõng ñaõ coù nhieàu nhieàu cô sôû, doanh nghieäp ñaït ñaït ñöôïc raát nhieàu lôïi ích sau khi aùp duïng SXSH. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 7 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Chöông 2 TOÅNG QUAN VEÀ SAÛN XUAÁT SAÏCH HÔN 2.1. ÑÒNH NGHÓA SAÛN XUAÁT SAÏCH HÔN Khaùi nieäm SXSH laàn ñaàu tieân ñöôïc Chöông trình moâi tröôøng Lieân Hôïp Quoác (UNEP) xaây döïng vaø giôùi thieäu töø nhöõng naêm 1990, vôùi ñònh nghóa: “SXSH laø vieäc aùp duïng lieân tuïc chieán löôïc phoøng ngöøa toång hôïp veà moâi tröôøng vaøo caùc quaù trình saûn xuaát, saûn phaåm vaø dòch vuï nhaèm naâng cao hieäu suaát sinh thaùi vaø giaûm thieåu ruûi ro cho con ngöôøi vaø moâi tröôøng”. Ø Ñoái vôùi quaù trình saûn xuaát: SXSH bao goàm baûo ñaûm nguyeân lieäu vaø naêng löôïng; loaïi tröø caùc nguyeân lieäu ñoäc haïi, giaûm löôïng vaø tính ñoäc haïi cuûa taát caû caùc chaát thaûi ngay taïi nguoàn thaûi. Ø Ñoái vôùi saûn phaåm: SXSH chuù troïng giaûm thieåu taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa saûn phaåm leân moâi tröôøng, söùc khoûe vaø söï an toaøn: + Trong suoát voøng ñôøi cuûa saûn phaåm; + Töø khaâu khai thaùc nguyeân lieäu qua khaâu saûn xuaát vaø söû duïng, ñeán khaâu thaûi boû cuoái cuøng cuûa saûn phaåm. Ø Ñoái vôùi dòch vu ï: SXSH keát hôïp nhöõng lôïi ích veà moâi tröôøng vaøo thieát keá vaø cung caáp dòch vuï. Beân caïnh ñoù, SXSH coøn coù caùc khaùi nieäm khaùc nhö: Giaûm thieåu chaát thaûi/kieåm toaùn phoøng ngöøa chaát thaûi; phoøng ngöøa oâ nhieãm; hieäu suaát sinh thaùi; saûn xuaát khoâng pheá thaûi; coâng ngheä saïch/saûn xuaát saïch; naêng suaát xanh.v.v… Nhaän xeùt: Nhö vaäy, ñieåm khaùc bieät chính giöõa xöû lyù cuoái ñöôøng oáng (EOP) vaø SXSH laø thôøi ñieåm haønh ñoäng. EOP laø phöông phaùp tieáp caän tieán haønh sau khi vaán ñeà ñaõ phaùt sinh, “phaûn öùng vaø xöû lyù”; trong khi ñoù, SXSH laïi mang tính chuû ñoäng, theo “trieát lyù döï ñoaùn vaø phoøng ngöøa”. Phoøng ngöøa, nhö ñaõ ñöôïc thöøa nhaän Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 8 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly roäng raõi, luoân luoân toát hôn xöû lyù, theo caùch hieåu "phoøng beänh hôn chöõa beänh". Khi vieäc giaûm thieåu chaát thaûi vaø oâ nhieãm thoâng qua SXSH ñöôïc tieán haønh thì möùc tieâu thuï nguyeân lieäu thoâ vaø naêng löôïng cuõng seõ giaûm theo. SXSH luoân höôùng tôùi hieäu quaû söû duïng ñaàu vaøo tieán saùt möùc 100% trong giôùi haïn veà tính khaû thi kinh teá. Moät ñieåm quan troïng caàn nhaán maïnh raèng, SXSH khoâng phaûi chæ ñôn thuaàn laø vaán ñeà thay ñoåi thieát bò maø coøn ñeà caäp tôùi thay ñoåi thaùi ñoä quan ñieåm, aùp duïng caùc bí quyeát vaø caûi tieán quy trình saûn xuaát cuõng nhö caûi tieán saûn phaåm. 2.2. CAÙC ÑIEÀU KIEÄN TIEÂN QUYEÁT KHI AÙP DUÏNG SXSH Ø Töï nguyeän, coù söï cam keát cuûa ban laõnh ñaïo: Moät chöông trình SXSH thaønh coâng laø chöông trình coù söï töï nguyeän vaø cam keát maïnh meõ töø phía laõnh ñaïo. Chöông trình naøy yeâu caàu söï tham gia vaø giaùm saùt tröïc tieáp cuõng nhö thaùi ñoä nghieâm tuùc ñöôïc phaûn aùnh qua haønh ñoäng, chöù khoâng chæ trong lôøi noùi. Ø Coù söï tham gia cuûa coâng nhaân vaän haønh: Nhöõng ngöôøi giaùm saùt vaø vaän haønh caàn phaûi tham gia tích cöïc ngay töø thôøi ñieåm ban ñaàu cuûa chöông trình SXSH. Coâng nhaân vaän haønh laø nhöõng ngöôøi ñoùng goùp ñaùng keå trong vieäc xaùc ñònh vaø thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH. Ø Laøm vieäc theo nhoùm: Ñeå ñaùnh giaù SXSH thaønh coâng, khoâng theå tieán haønh ñoäc laäp, maø phaûi coù söï ñoùng goùp yù kieán cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm SXSH. Ø Tieáp caän coù heä thoáng: Ñeå SXSH trôû neân coù hieäu quaû vaø beàn vöõng, caàn phaûi xaây döïng vaø ñöa vaøo aùp duïng moät tieáp caän coù heä thoáng. Ban ñaàu, khi laøm vieäc vôùi moät soá phaàn cô baûn coù theå seõ laø haáp daãn vì seõ ñem laïi ngay caùc lôïi ích. Nhöng moái quan taâm naøy cuõng seõ nhanh choùng nguoäi ñi neáu nhö khoâng coù caùc lôïi ích beàn vöõng laâu daøi. Chính vì vaäy, caàn phaûi coù theâm thôøi gian vaø noã löïc ñeå ñaûm baûo tieáp caän ñöôïc thöïc hieän laø coù heä thoáng vaø coù toå chöùc. Ø Phöông phaùp luaän khoa hoïc: Ñeå SXSH beàn vöõng vaø coù hieäu quaû, caàn phaûi aùp duïng vaø tuaân thuû caùc böôùc cuûa phöông phaùp luaän ñaùnh giaù SXSH. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 9 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly 2.3. PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN CUÛA MOÄT CHÖÔNG TRÌNH SXSH Ñaùnh giaù SXSH laø moät quy trình lieân tuïc laëp ñi laëp laïi, bao goàm 6 böôùc cô baûn ñöôïc minh hoïa trong hình 2.1 döôùi ñaây: Œ Böôùc 1. Khôûi ñoäng ( Getting Stared) goàm 3 nhieäm vuï - NV1: Thaønh laäp ñoäi SXSH (Designate CP team) - NV2: Lieät keâ caùc coâng ñoaïn saûn xuaát (List of process step) - NV3: Xaùc ñònh vaø löïa choïn caùc coâng ñoaïn gaây laõng phí (Indentify and select wasteful unit operation)  Böôùc 2. Phaân tích caùc coâng ñoaïn (Analysis of process step ) - NV4: Chuaån bò sô ñoà coâng ngheä chi tieát (Process flow chart) - NV5: Caân baèng vaät lieäu – naêng löôïng (Make meterial - Enerygy balance) - NV6: Tính toaùn chi phí theo doøng thaûi (Assign cost to waste streams) - NV7: Phaân tích nguyeân nhaân gaây ra doøng thaûi (Cause analysis) Böôùc 3 Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH Böôùc 2 Phaân tích caùc coâng ñoaïn SX Böôùc 6 Duy trì SXSH Böôùc 5 Thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH Böôùc 4 Löïa choïn caùc giaûi phaùp SXSH Böôùc 1 Khôûi ñoäng Hình 2.1. Sô ñoà caùc böôùc thöïc hieän SXSH. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 10 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Ž Böôùc 3. Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp (SXSH (Development of CP Oppertunities) Döïa treân keát quaû ñaõ laøm ôû caùc böôùc tröôùc, böôùc naøy seõ phaùt trieån, lieät keâ vaø moâ taû caùc giaûi phaùp SXSH coù theå laøm ñöôïc. - NV8: Xaây döïng caùc cô hoäi SXSH (Generating CP options) - NV9: Löïa choïn caùc cô hoäi coù khaû naêng nhaát (Selec workable Opportunities)  Böôùc 4. Löïa choïn caùc giaûi phaùp SXSH ( Selection of CP options ) - NV10: Ñaùnh giaù tính khaû thi veà kyõ thuaät (Technical Feasibility) - NV11: Ñaùnh giaù tính khaû thi veà kinh teá (Financial Viability) - NV12: Ñaùnh giaù tính khaû thi veà moâi tröôøng (Environmental Feasibility) - NV13: Löïa choïn caùc giaûi phaùp ñeå thöïc hieän (Select Solutions for Implementation)  Böôùc 5. Thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH (Implaementation of CP options) - NV14: Chuaån bò thöïc hieän (Prepare for Implementation) - NV15: Thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH (Implement CP Options) - NV16: Giaùm saùt vaø ñaùnh giaù keát quaû (Monitor and Evaluate results) ‘ Böôùc 6. Duy trì SXSH (Sustainining CP) - NV17: Duy trì caùc giaûi phaùp SXSH (Sustain CP) - NV18: Löïa choïn coâng ñoaïn tieáp theo cho troïng taâm ñaùnh giaù. (Select new focus area for next CPA). (Tieáp theo ñeán nhieäm vuï 3 cuûa böôùc 1) 2.4. CAÙC GIAÛI PHAÙP SXSH Caùc giaûi phaùp SXSH khoâng chæ ñôn thuaàn laø thay ñoåi thieát bò, maø coøn laø caùc thay ñoåi trong vaän haønh vaø quaûn lyù cuûa moät doanh nghieäp. Caùc giaûi phaùp SXSH coù theå ñöôïc chia thaønh 3 nhoùm sau: Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 11 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Œ Giaûm chaát thaûi taïi nguoàn Ø Quaûn lyù noäi vi: Ñaây laø kyõ thuaät SXSH ñôn giaûn nhaát. Quaûn lyù noäi vi khoâng ñoøi hoûi chi phí ñaàu tö vaø coù theå ñöôïc thöïc hieän ngay sau khi phaùt hieän caùc vaán ñeà thuoäc phaïm vi naøy. Caùc ví duï cuûa quaûn lyù noäi vi coù theå laø quaûn lyù nhaø xöôûng toát, khaéc phuïc caùc ñieåm roø ræ, ñoùng van nöôùc hay taét caùc thieát bò khi khoâng söû duïng ñeå traùnh toån thaát. Maëc duø quaûn lyù noäi vi laø ñôn giaûn nhöng vaãn caàn coù söï quan taâm cuûa ban laõnh daïo cuõng nhö vieäc ñaøo taïo nhaân vieân. Ø Kieåm soaùt quaù trình toát hôn: Ñeå ñaûm baûo caùc ñeàu kieän saûn xuaát ñöôïc toái öu hoùa veà maët tieâu thuï nguyeân lieäu, saûn xuaát vaø phaùt sinh chaát thaûi. Caùc thoâng soá cuûa quaù trình saûn xuaát nhö nhieät ñoä, thôøi gian, aùp suaát, toác ñoä…, caàn ñöôïc giaùm saùt vaø duy trì caøng gaàn vôùi ñieàu kieän toái öu caøng toát. Cuõng nhö ñoái vôùi quaûn lyù noäi vi, vieäc kieåm soaùt quaù trình toát hôn ñoøi hoûi söï quan taâm cuûa ban laõnh ñaïo cuõng nhö vieäc giaùm saùt ngaøy moät hoaøn chænh hôn. Ø Thay ñoåi nguyeân vaät lieäu: Laø vieäc thay theá caùc nguyeân lieäu ñang söû duïng baèng caùc nguyeân lieäu khaùc ít ñoäc haïi, deã taùi taïo vaø thaân thieän vôùi moâi tröôøng hôn. Hình 2.2. Sô ñoà phaân loaïi caùc giaûi phaùp SXSH. PHAÂN LOAÏI CAÙC GIAÛI PHAÙP SXSH Giaûm chaát thaûi taïi nguoàn Coâng ngheä saûn xuaát môùi Caûi tieán thieát bò Thay ñoåi nguyeân lieäu Kieåm soaùt toát quaù trình Quaûn lyù noäi vi Caûi tieán saûn phaåm Tuaàn hoaøn Taän thu, taùi söû duïng taïi choã Taïo ra saûn phaåm phuï Thay ñoåi saûn phaåm Thay ñoåi bao bì Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 12 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Thay ñoåi nguyeân vaät lieäu cuõng coù theå mua nguyeân lieäu coù chaát löôïng toát hôn ñeå ñaït ñöôïc hieäu suaát söû duïng cao hôn. Ø Caûi tieán thieát bò: Laø vieäc thay ñoåi thieát bò ñaõ coù ñeå nguyeân lieäu toån thaát ít hôn. Vieäc caûi tieán caùc thieát bò coù theå laø ñieàu chænh toác ñoä maùy, laø toái öu kích thöôùc kho chöùa, laø vieäc baûo oân beà maët noùng hay laïnh, hoaëc thieát keá caûi thieän caùc boä phaän caàn thieát trong thieát bò. Ø Söû duïng coâng ngheä saûn xuaát môùi: Laø vieäc laép ñaët caùc thieát bò môùi, hieän ñaïi vaø coù hieäu quaû hôn, giaûi phaùp naøy yeâu caàu chi phí ñaàu tö cao hôn caùc giaûi phaùp SXSH khaùc, do ñoù caàn phaûi ñöôïc nghieân cöùu caån thaän. Maëc duø vaäy, tieàm naêng tieát kieäm vaø caûi thieän chaát löôïng coù theå cao hôn so vôùi caùc giaûi phaùp khaùc.  Tuaàn hoaøn Ø Taän thu vaø taùi söû duïng taïi choã: Laø vieäc thu gom chaát thaûi vaø söû duïng laïi cho quaù trình saûn xuaát (ví duï nhö söû duïng laïi nöôùc giaët töø moät quaù trình cho moät quaù trình khaùc). Ø Taïo ra caùc saûn phaåm phuï: Laø vieäc thu gom vaø xöû lyù caùc doøng thaûi ñeå coù theå trôû thaønh moät saûn phaåm môùi hoaëc ñeå baùn ra cho caùc cô sôû saûn xuaát khaùc (ví duï: löôïng men bia dö thöøa coù theå ñöôïc söû duïng laøm thöùc aên cho lôïn, cho caù hay laøm caùc chaát ñoän thöïc phaåm). Ž Caûi tieán saûn phaåm Ø Thay ñoåi saûn phaåm: Laø vieäc xem xeùt laïi saûn phaåm vaø caùc yeâu caàu ñoái vôùi saûn phaåm ñoù. Caûi thieän thieát keá saûn phaåm coù theå tieát kieäm ñöôïc löôïng nguyeân lieäu vaø hoaù chaát ñoäc haïi söû duïng. Ø Caùc thay ñoåi veà bao bì: Laø vieäc giaûm thieåu löôïng bao bì söû duïng, ñoàng thôøi baûo veä ñöôïc saûn phaåm. Ví duï nhö söû duïng bìa cac-toâng cuõ thay theá cho caùc loaïi xoáp ñeå baûo veä caùc vaät deã vôõ. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 13 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly 2.5. CAÙC LÔÏI ÍCH TÖØ VIEÄC THÖÏC HIEÄN SXSH SXSH coù yù nghóa ñoái vôùi taát caû caùc doanh nghieäp, khoâng keå qui moâ lôùn hay nhoû. SXSH giuùp caùc doanh nghieäp taêng lôïi nhuaän, giaûm chaát thaûi. Caùc lôïi ích naøy coù theå toùm taét nhö sau: 2.5.1. Giaûm chi phí saûn xuaát SXSH giuùp laøm giaûm vieäc söû duïng laõng phí nguyeân vaät lieäu, naêng löôïng trong quaù trình saûn xuaát, thoâng qua vieäc söû duïng nguyeân vaät lieäu vaø naêng löôïng moät caùch hieäu quaû hôn. Ngoaøi ra, vieäc aùp duïng SXSH coøn coù nhieàu khaû naêng thu hoài vaø taùi söû duïng caùc pheá phaåm, tieát kieäm ñöôïc nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo vaø chi phí xöû lyù. 2.5.2. Giaûm chi phí chi phí xöû lyù chaát thaûi SXSH seõ laøm giaûm khoái löôïng nguyeân vaät lieäu thaát thoaùt ñi vaøo doøng thaûi vaø ngaên ngöøa oâ nhieãm taïi nguoàn, do ñoù seõ laøm giaûm khoái löôïng vaø toác ñoä ñoäc haïi cuûa chaát thaûi cuoái ñöôøng oáng, vì vaäy chi phí lieân quan ñeán xöû lyù chaát thaûi seõ giaûm vaø chaát löôïng moâi tröôøng cuûa coâng ty cuõng ñöôïc caûi thieän. 2.5.3. Cô hoäi thò tröôøng môùi ñöôïc caûi thieän Nhaän thöùc veà caùc vaán ñeà moâi tröôøng cuûa ngöôøi tieâu duøng ngaøy caøng taêng taïo neân nhu caàu veà caùc saûn phaåm xanh treân thò tröôøng quoác teá. Ñieàu naøy môû ra cô hoäi thò tröôøng môùi vaø saûn xuaát ra saûn phaåm coù chaát löôïng cao vôùi giaù thaønh caïnh tranh hôn neáu taäp trung noã löïc vaøo SXSH. SXSH seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå thöïc hieän heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng theo tieâu chuaån ISO 14000, ISO 14001, môû ra moät thò tröôøng môùi vaø khaû naêng tieáp caän thò tröôøng xuaát khaåu toát hôn. 2.5.4. Caûi thieän hình aûnh doanh nghieäp SXSH phaûn aùnh vaø caûi thieän hình aûnh chung veà doanh nghieäp. Moät doanh nghieäp vôùi hình aûnh "xanh" seõ ñöôïc xaõ hoäi vaø caùc cô quan chöùc naêng coù caùi nhìn thieän caûm hôn vì ñaõ quan taâm ñeán vaán ñeà moâi tröôøng. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 14 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly 2.5.5. Tieáp caän caùc nguoàn taøi chính deã daøng hôn Hieän nay, caùc döï aùn ñaàu tö cho SXSH bao goàm caùc thoâng tin veà tính khaû thi veà kyõ thuaät, kinh teá, moâi tröôøng. Ñaây laø cô sôû cho vieäc tieáp nhaän caùc hoã trôï cuûa ngaân haøng hoaëc caùc quyõ moâi tröôøng. Caùc cô quan taøi chính quoác teá ñaõ nhaän thöùc roõ caùc vaán ñeà BVMT vaø xem xeùt caùc ñeà nghò vay voán töø goùc ñoä moâi tröôøng. Vieäc laäp keá hoaïch haønh ñoäng veà SXSH gaén lieàn vôùi keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp seõ mang laïi aán töôïng toát veà yù thöùc BVMT cuûa caùc doanh nghieäp tôùi caùc toå chöùc cho vay voán. Vôùi vieäc laøm naøy, khaû naêng tieáp caän vôùi caùc nguoàn hoã trôï taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp seõ trôû neân deã daøng hôn. 2.5.6. Moâi tröôøng laøm vieäc toát hôn Beân caïnh caùc lôïi ích kinh teá vaø moâi tröôøng, SXSH coøn caûi thieän caùc ñieàu kieän an toaøn, söùc khoûe ngheà nghieäp cho nhaân vieân. Caùc ñieàu kieän laøm vieäc thuaän lôïi laøm taêng yù thöùc vaø thuùc ñaåy nhaân vieân quan taâm kieåm soaùt chaát thaûi traùnh laõng phí, gaây oâ nhieãm laøm maát myõ quan, aûnh höôûng ñeán söùc khoeû ngöôøi saûn xuaát. 2.5.7. Tuaân thuû caùc qui ñònh, luaät moâi tröôøng toát hôn SXSH giuùp vieäc xöû lyù chaát thaûi hieäu quaû vaø reû tieàn hôn do löu löôïng vaø taûi löôïng caùc chaát thaûi giaûm hoaëc loaïi boû nguyeân nhaân gaây ra caùc chaát thaûi. Ñieàu naøy coù yù nghóa ñoái vôùi moâi tröôøng ñoàng thôøi deã daøng ñaùp öùng, thoûa maõn caùc tieâu chuaån, qui ñònh cuûa luaät moâi tröôøng ñaõ ban haønh. 2.6. NHÖÕNG THUAÄN LÔÏI VAØ KHOÙ KHAÊN KHI THÖÏC HIEÄN SXSH 2.6.1. Thuaän lôïi - Vieät Nam ñaõ kyù tuyeân ngoân quoác teá veà SXSH vaøo thaùng 9/1999. Quan ñieåm chieán löôïc phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi cuûa Vieät Nam laø taêng tröôûng nhanh, hieäu quaû vaø beàn vöõng. Söï beàn vöõng trong phaùt trieån phaûi döïa treân ba neàn taûng laø kinh teá, xaõ hoäi vaø moâi tröôøng. Caùc neàn taûng naøy phaûi ñöôïc keát hôïp haøi hoøa vôùi nhau. SXSH laø moät caùch tieáp caän lieân keát ñöôïc lôïi ích cuûa caû ba maët ñoù. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 15 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly - Thuû töôùng chính phuû ñaõ coù quyeát ñònh (4/2003) veà “keá hoaïch xöû lyù trieät ñeå caùc cô sôû gaây oâ nhieãm nghieâm troïng”. Trong ñoù, chính phuû xaùc ñònh phaûi ñaåy maïnh aùp duïng caùc coâng ngheä saïch vaø thaân thieän vôùi moâi tröôøng. - Söï quan taâm cuûa caùc cô quan quaûn lyù, cuûa caùc toå chöùc trong vaø ngoaøi nöôùc. Caùc toå chöùc quoác teá ñaõ taøi trôï tieàn, nhaân löïc vaø cung caáp nhöõng thoâng tin quyù giaù giuùp ta trieån khai thöïc hieän SXSH nhö: Chöông trình moâi tröôøng cuûa Lieân hieäp quoác “Coâng nghieäp vaø moâi tröôøng” (UNEPIE); Toå chöùc ngaân haøng theá giôùi (WB); Toå chöùc phaùt trieån coâng nghieäp cuûa Lieân hieäp quoác (UNIDO); Hoäi ñoàng doanh nghieäp vì söï phaùt trieån beàn vöõng theá giôùi (WBESD).v.v… - Coù caùc döï aùn thöû nghieäm, trình dieãn thaønh coâng vaø thuyeát phuïc. - Vieät Nam ñaõ gia nhaäp WTO neân söùc eùp caïnh tranh saûn phaåm treân thò tröôøng quoác teá gia taêng maïnh. - Nhaän thöùc, kieán thöùc veà SXSH ngaøy caøng trôû neân quen thuoäc ñoái vôùi doanh nghieäp. 2.6.2. Khoù khaên Thöïc hieän SXSH laø moät bieän phaùp tieáp caän tích cöïc ñeå taêng lôïi nhuaän caûi thieän moâi tröôøng laøm vieäc vaø giaûm thieåu OÂNMT. Tuy nhieân trong quaù trình aùp duïng laïi phaùt sinh caùc raøo caûn sau: Œ Raøo caûn trong noäi boä doanh nghieäp Ø Veà nhaän thöùc cuûa caùc doanh nghieäp - Nhaän thöùc cuûa caùc caáp laõnh ñaïo nhaø maùy veà SXSH coøn haïn cheá, hoï nghó SXSH laø vieäc raát khoù thöïc hieän, aùp duïng toán keùm nhieàu neân coøn nhieàu söï trì treä ôû caáp quaûn lyù. - Ngaïi tieát loä thoâng tin ra ngoaøi, khoâng muoán thay ñoåi quaù trình saûn xuaát. - Thöôøng chuù troïng quaù möùc ñoái vôùi saûn xuaát vaø taäp trung vaøo xöû lyù cuoái ñöôøng oáng. - Chöa ñaùnh giaù cao veà giaù trò cuûa taøi nguyeân thieân nhieân. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 16 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly - Xem SXSH nhö laø moät döï aùn chöù khoâng phaûi laø moät chieán löôïc ñöôïc thöïc hieän lieân tuïc cuûa coâng ty. Ø Veà kyõ thuaät - Thieáu caùc phöông tieän kyõ thuaät ñeå ñaùnh giaù SXSH hieäu quaû. - Naêng löïc kyõ thuaät coøn haïn cheá, hoà sô ghi cheùp veà saûn xuaát coøn ngheøo naøn. - Trong raát nhieàu tröôøng hôïp, caùc coâng ty khoâng coù ñuû caùn boä chuyeân moân vaø kyõ naêng ñeå aùp duïng caùc phöông phaùp SXSH hoaëc khoâng coù ñuû thoâng tin veà coâng ngheä toát nhaát hieän coù vaø coâng ngheä haáp daãn veà maët kinh teá.  Caùc raøo caûn töø beân ngoaøi - Thieáu caùc chuyeân gia tö vaán veà SXSH cho caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc nhau. - Vieäc tieáp caän caùc nguoàn taøi chính ñaàu tö cho SXSH coøn nhieàu thuû tuïc phieàn haø, raéc roái. - Luaät moâi tröôøng chöa coù tính nghieâm minh, vieäc cöôõng cheá thöïc hieän luaät chöa chaët cheõ. Caùc qui ñònh veà moâi tröôøng coøn quaù taäp trung vaøo xöû lyù cuoái ñöôøng oáng. 2.7. TÌNH HÌNH VAØ DUÏNG SXSH TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ ÔÛ VIEÄT NAM 2.7.1. Treân theá giôùi - Naêm 1989, chöông trình Moâi tröôøng cuûa Lieân Hôïp Quoác (UNEP) ñaõ ñöa ra saùng kieán veà SXSH, caùc hoaït ñoäng SXSH cuûa UNEP ñaõ daãn ñaàu phong traøo vaø ñoäng vieân caùc ñoái taùc quaûng baù khaùi nieäm SXSH treân toaøn theá giôùi. - Naêm 1990 toå chöùc Hôïp taùc vaø Phaùt trieån kinh teá (OECD) ñaõ xaây döïng caùc höôùng hoaït ñoäng veà SXSH treân cô sôû chöông trình hôïp taùc vôùi UNEP veà “Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng”. - Naêm 1994, coù hôn 32 Trung taâm SXSH ñöôïc thaønh laäp, trong ñoù coù Vieät Nam. Naêm 1998, UNEP chuaån bò tuyeân ngoân Quoác teá veà SXSH, chính saùch tuyeân boá cam keát veà chieán löôïc vaø thöïc hieän SXSH. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 17 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly - SXSH ñaõ ñöôïc aùp duïng thaønh coâng ôû caùc nöôùc nhö Lithuania, Trung Quoác, AÁn Ñoä, Coäng Hoøa Seùc, Tanzania, Meâhico,… Vaø ñang ñöôïc coâng nhaän laø moät caùch tieáp caän chuû ñoäng, toaøn dieän trong quaûn lyù moâi tröôøng coâng nghieäp. · ÔÛ Lithuania, vaøo nhöõng naêm 1950 chæ coù 4% caùc coâng ty trieån khai SXSH, con soá naøy ñaõ taêng leân 30% vaøo nhöõng naêm 1990. · ÔÛ Coäng hoøa Seùc, 24 tröôøng hôïp nghieân cöùu aùp duïng SXSH ñaõ cho thaáy chaát thaûi coâng nghieäp phaùt sinh ñaõ giaûm gaàn 22.000 taán/naêm, bao goàm caû 10.000 taán chaát thaûi nguy haïi. Nöôùc thaûi ñaõ giaûm 12.000 m3/naêm. Lôïi ích kinh teá öôùc tính khoaûng 24 tyû USD/naêm. · ÔÛ Indonesia, baèng caùch aùp duïng SXSH ñaõ tieát kieäm khoaûng 35.000 USD/naêm (ôû nhaø maùy ximaêng). Thôøi gian thu hoài voán ñaàu tö cho SXSH khoâng ñeán moät naêm. · ÔÛ Trung Quoác, caùc döï aùn thöïc nghieäm taïi 51 coâng ty trong 11 ngaønh coâng nghieäp ñaõ cho thaáy SXSH ñaõ giaûm ñöôïc oâ nhieãm töø 15-31% vaø coù hieäu quaû gaáp 5 laàn so vôùi caùc phöông phaùp truyeàn thoáng. · ÔÛ AÁn Ñoä aùp duïng SXSH cuõng raát thaønh coâng, ñieån hình coâng ty lieân doanh HERO HONDA Motors (AÁn Ñoä: 55%, Nhaät:45%) vaø coâng ty Tehri Pulp and Perper Limited (bang Musaffarnagar), sau khi aùp duïng SXSH ñaõ giaûm hôn giaûm hôn 50% nöôùc tieâu thuï, giaûm 26% naêng löôïng tieâu thuï, giaûm 10% löôïng hôi tieâu thuï….Vôùi toång soá tieàn tieát kieäm treân 500.000USD. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 18 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Baûng 2.1. Keát quaû aùp duïng SXSH cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi. STT Doanh nghieäp (ngaønh) Quoá gia Tieát kieäm Ñaàu tö (USD) Thôøi gian hoaøn voán 1 Hirsch GmbH (Da) AÙo Tieát kieäm chi phí: 450.000 USD Giaûm: - Da maûnh vuïn thöøa 45% - Acetone 85% 700.000 1,6 naêm 2 Landskrona Galvanoverk (Maï ñieän) Thuïy Ñieån Tieát kieäm chi phí: 80.300 USD Trong ñoù: - Nöôùc: 10.800 USD - Naêng löôïng: 7.100 USD - Hoùa chaát: 24.600 UDS - Dòch vuï: 37.800 USD 421.700 5,5 naêm 4 Robins company (Maï vaø gia coâng kim loaïi) Myõ Tieát kieäm chi phí: 117.000 USD Giaûm chi phí: - Nöôùc söû duïng: 22.000 USD - Hoùa chaát söû duïng: 13.000 USD - Thaûi boû buøn caën vaø chaát thaûi ñoäc haïi: 28.000 USD - Thu nhaäp töø baùn kim loaïi thu hoài töø buøn thaûi: 14.000 USD - Phaân tích taïi phoøng thí nghieäm: 40.000 USD. 240.000 2 naêm 5 Coâng ty saûn xuaát boät giaáy vaø giaáy Ashoka AÁn Ñoä Tieát kieäm chi phí: 118.000 USD 25.000 < 3 thaùng Nguoàn: Saûn xuaát saïch hôn toaøn theá giôùi (Cleaner Production Worldwide), UNEP, 2005. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 19 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly 2.7.2. ÔÛ Vieät Nam - SXSH ñöôïc bieát ñeán hôn 10 naêm nay, naêm 1998, döôùi söï hoã trôï cuûa UNIDO vaø UNEP, Trung taâm Saûn xuaát saïch quoác gia taïi Vieät Nam ñaõ ñöôïc thaønh laäp. Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa vaán ñeà naøy, ngaøy 22/09/1999, Boä tröôûng Boä Khoa hoïc Coâng ngheä & Moâi tröôøng ñaõ kyù vaøo Tuyeân ngoân quoác teá veà SXSH, theå hieän cam keát cuûa Chính phuû trong vieäc phaùt trieån ñaát nöôùc theo höôùng beàn vöõng. - Theo baùo caùo cuûa Cuïc BVMT (naêm 2002), coù gaàn 28.000 doanh nghieäp hoaït ñoäng trong caùc ngaønh ngheà coù khaû naêng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nhö: saûn xuaát hoùa chaát vaø taåy röûa, saûn xuaát giaáy, deät nhuoäm, thöïc phaåm, thuoäc da, luyeän kim,… ñaõ ñöôïc thoâng baùo veà chöông trình naøy. Nhöng ñeán nay soá löôïng caùc doanh nghieäp tham gia SXSH vaãn coøn nhoû so vôùi soá doanh nghieäp saûn xuaát coâng nghieäp hieän coù ôû nöôùc ta, trong khi tieàm naêng tieát kieäm cho caùc ngaønh coøn raát lôùn. Haàu heát caùc doanh nghieäp khi aùp duïng SXSH ñeàu giaûm ñöôïc töø 20 - 35% löôïng chaát thaûi, tieát kieäm ñöôïc treân 2 - 3 tyû ñoàng/naêm laø phoå bieán. Baûng 2.2. Keát quaû aùp duïng SXSH cuûa moät soá ngaønh coâng nghieäp ôû Vieät Nam. Ngaønh Saûn phaåm Soá löôïng Ñòa ñieåm, Thôøi gian Lôïi nhuaän haøng naêm Deät Chæ, khoùa keùo, sôïi nhuoäm 4 Nam Ñònh, Haø Noäi, TP.HCM, 1999 Tieát kieäm 115.000 USD, giaûm tôùi 14% OÂN KK, 14% caùc khí gaây hieäu öùng nhaø kính (GHG), 20% hoùa chaát söû duïng, 14% ñieän vaø 14% daàu DO. May 1 TP. HCM Tieát kieäm 12,77 tyû ñoàng veà ñieän vaø daàu FO, giaûm thaûi ra moâi tröôøng 10.780 taán CO2. Thöïc phaåm Thaïch traéng, 4 Haûi Phoøng Tieát kieäm 55.000 USD, giaûm tôùi 13% OÂN KK, 78% GHG, 34% chaát thaûi raén, Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 20 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly bia, haûi saûn Ninh Bình, TP.HCM, 1999 40% hoùa chaát söû duïng, 78% tieâu thuï ñieän vaø 13% tieâu thuï than. Mì 1 TP.HCM, 2000 Tieát kieäm 300.000 USD, caùc lôïi ích khaùc chöa ñöôïc ñaùnh giaù. Ñöôøng 1 2001 Tieát kieäm 125.000 USD, caùc lôïi ích khaùc chöa ñöôïc ñaùnh giaù. vaø bia Daàu aên 1 Nhaø maùy daàu Taân Bình - TP. HCM Löôïng nöôùc caàn cho moät taán saûn phaåm giaûm töø 6 - 8 m3 xuoáng coøn 3 - 4 m3; giaûm 700 - 800 m3 nöôùc caàn phaûi xöû lyù trong ngaøy. Löôïng daàu FO söû duïng giaûm khoaûng 1 - 1,5 taán/ngaøy neân löôïng oâ nhieãm khí thaûi ta moâi tröôøng cuõng giaûm. Giaáy in, tissue vaø carton 3 1999 Tieát kieäm 334.000 USD, giaûm 35% OÂN KK, 15% GHG, 20% thaát thoaùt sô sôïi, 30% nöôùc thaûi, 24% tieâu thuï ñieän, 16% daàu, 20% than. Giaáy vaø boät giaáy Boät giaáy 6 Phuù Thoï, TP. HCM Tieát kieäm 370.000 USD, giaûm 42% nöôùc thaûi, 70% taûi löôïng oâ nhieãm COD. Ximaêng 1 Caàn Thô, 2001 Tieát kieäm 249.000 USD, giaûm 14% thaïch cao vaø 7,4% ñieän taám lôïp. Vaät lieäu xaây döïng Taám lôïp amiaêng 1 Coâng ty coå phaàn Baïch Ñaèng Tieát kieäm 252 taán amiaêng/naêm, 350 taán ximaêng/naêm; giaûm tyû leä saûn phaåm hö hoûng töø 1% - 0,3%, giaûm tyû leä saûn phaåm chaát löôïng thaáp töø 5% - 3%; tieát kieäm 247.000 USD/ naêm. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 21 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Gaïch 1 Haø Noäi Giaûm phaùt thaûi 344 taán khí CO2/ naêm. Theùp 1 Nam Ñònh Lôùp ræ sau uû moûng hôn khoaûng 50%, giaûm 39% löôïng axit HCl, 39% löôïng saûn phaåm keùm chaát löôïng, tieát kieäm 139 trieäu ñoàng/naêm. Kim loaïi Daây, löôùi oáng theùp 2 Nam Ñònh, 1999 Tieát kieäm 357.000 USD, giaûm 15% OÂNKK, 20% chaát thaûi raén, 5% ñieän, 15% tieâu thuï than. Cao su 1 Cô sôû cheá bieán cao su Taán Thaønh Giaûm löôïng nöôùc thaûi phaûi xöû lyù ôû khaâu taùch taïp chaát vaø thay nöôùc ôû beå laøm saïch nguyeân lieäu laø 23,5 m3/ngaøy, töông ñuông 86.950 VND/ngaøy vaø löôïng nöôùc tieâu thuï giaûm 20%, tieát kieäm chi phí cho ñieän naêng 900.000 VND/thaùng. Giaøy 2 Caàn Thô, 2001 Tieát kieäm 33.000 USD, giaûm 50% tieâu thuï daàu FO, 19% tieâu thuï ñieän. Ngaønh khaùc Thuoác tröø saâu Caàn Thô, 2001 Giaûm 0,1% thaønh phaàn hoaït tính (1.684 kg), caùc lôïi ích khaùc chöa ñöôïc ñaùnh giaù. Nguoàn: Trung taâm saûn xuaát saïch Vieät Nam, 2002. Theo thoáng keâ cuûa Trung taâm saûn xuaát saïch Vieät Nam, töø naêm 1998 cho ñeán ñaàu naêm 2006 coù khoaûng 199 doanh nghieäp ñaõ tham gia SXSH. Haàu heát caùc doanh nghieäp khi aùp duïng SXSH ñeàu giaûm ñöôïc 20 - 30% löôïng chaát thaûi, tieát kieäm döôïc 2 tyû ñoàng/naêm vôùi thôøi gian hoaøn voán döôùi 6 thaùng. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 22 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Baûng 2.3. Baûng thoáng keâ soá löôïng caùc doanh nghieäp ñaõ tham gia thöïc hieän SXSH ôû Vieät Nam töø naêm 1998 – 2006. Naêm Soá doanh nghieäp Naêm Soá doanh nghieäp 1998 05 2002 32 1999 08 2003 32 2000 15 2004 40 2001 21 2005 44 2006 02 Nguoàn: Trung taâm saûn xuaát saïch Vieät Nam, 2006. 2.8. MOÄT SOÁ MO HÌNH SXSH TRONG NGAØNH DEÄT NHUOÄM ÑAÕ ÑÖÔÏC TRIEÅN KHAI TAÏI VIEÄT NAM Theo trung taâm Saûn xuaát saïch Vieät Nam, töø naêm 1998 ñeán nay ñaõ coù raát nhieàu ñôn vò, doanh nghieäp trong ngaønh Deät nhuoäm ñaõ trieån khai aùp duïng SXSH vaø cuõng ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû khaû quan. Keát quaû cuï theå ñöôïc trình baøy trong baûng sau: Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 23 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Baûng 2.4. Toùm taét caùc keát quaû nghieân cöùu veà SXSH trong ngaønh Deät nhuoäm. Coâng ty vaø phaïm vi trieån khai Caùc keát quaû Thôøi gian Ñôn vò hoã trôï Coâng ty Deät luïa Nam Ñònh. Vaûi nhuoäm: 13.000 taán/naêm. Ÿ Ñaàu tö: 715 trieäu ñoàng. Ÿ Tieát kieäm: 39 trieäu ñoàng/naêm. Ÿ Taêng 6% saûn phaåm chaát löôïng cao, giaûm 3% tyû leä xöû lyù laïi vaø giaûm 16.208m3 nöôùc/ naêm. 1999 – 2000 Trung taâm Saûn xuaát saïch Vieät Nam Cô sôû nhuoäm Nhaát Trí. Ÿ Nhuoäm khoùa phecmôtuya: 720 taán/naêm. Ÿ Nhuoäm sôïi: 80 taán/naêm. Ÿ Ñaàu tö: 86,44 trieäu ñoàng. Ÿ Tieát kieäm: 1.023 trieäu ñoàng/ naêm. Ÿ Taêng 8% saûn phaåm chaát löôïng cao, giaûm 8% tyû leä xöû lyù laïi, giaûm 63% hoùa chaát söû duïng vaø thuoác nhuoäm, 14,3% nhieân lieäu vaø 13% ñieän. Ÿ Haøng naêm giaûm phaùt thaûi 4 taán thuoác nhuoäm, 88 taán khí nhaø kính vaø 1,2 taán SO2 ra moâi tröôøng. 1999 – 2000 Trung taâm Saûn xuaát saïch Vieät Nam Coâng ty Deät Saøi Goøn. Hoà vaø nhuoäm khaên taém: 144 taán/naêm. Ÿ Ñaàu tö: 20,7 trieäu ñoàng. Ÿ Tieát kieäm: 233 trieäu ñoàng. Ÿ Giaûm 20% hoùa chaát söû duïng, 25% thuoác nhuoäm, 8% ñieän vaø 9% nhieân lieäu tieâu 1999 – 2000 Trung taâm Saûn xuaát saïch Vieät Nam Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 24 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Nguoàn: Trung taâm saûn xuaát saïch Vieät Nam, 2006. thuï. Ÿ Haøng naêm giaûm phaùt thaûi 514 kg thuoác nhuoäm vaø 10 taán khí nhaø kính ra moâi tröôøng. Coâng ty Deät nhuoäm Trung Thö. Nhuoäm vaûi quaân ñoäi: 150 taán/naêm. Ÿ Ñaàu tö: 25 trieäu ñoàng. Ÿ Tieát kieäm: 80,85 trieäu ñoàng. Ÿ Taêng 17% saûn phaåm chaát löôïng cao (loaïi A), giaûm 17% xöû lyù laïi, giaûm löôïng nguyeân lieäu tieâu thuï (48% xuùt, 34% axit, 46% soña, 15% hydrosunfit vaø caùc hoùa chaát khaùc) 1999 – 2000 Trung taâm Saûn xuaát saïch Vieät Nam Coâng ty Deät Phöôùc Long. Phaân xöôûng nhuoäm B Ÿ Ñaàu tö: 61 trieäu ñoàng. Ÿ Tieát kieäm: 565 trieäu ñoàng/naêm. Ÿ Giaûm 26% nöôùc thaûi, giaûm ñaùng keå khí thaûi vaø taûi löôïng oâ nhieãm. 1998 – 1999 UNIDO TF/VIE/97/01 Cô sôû deät nhuoäm Thuaän Thieân. Naêng löïc gia coâng: 1.000 taán vaûi/naêm (70% vaûi taåy traéng vaø 30% taåy nhuoäm) Ÿ Ñaàu tö: 1.400 trieäu ñoàng. Ÿ Tieát kieäm: 1.000 trieäu ñoàng/naêm. Ÿ Giaûm 34% nöôùc thaûi, 30% taûi löôïng oâ nhieãm, 70% khí thaûi. Ÿ Taêng saûn löôïng leân 30%. 1998 – 1999 UNIDO TF/VIE/97/01 Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 25 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Chöông 3 TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH DEÄT NHUOÄM VAØ COÂNG TY TNHH NHUOÄM NAM THAØNH 3.1. TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH DEÄT NHUOÄM 3.1.1. Hieän traïng ngaønh deät nhuoäm TP. HCM Ngaønh deät nhuoäm laø moät trong nhöõng ngaønh truyeàn thoáng cuûa nöôùc ta, thu huùt nhieàu lao ñoäng vôùi trình ñoä lao ñoäng thaáp, ñaëc tröng cuûa ngaønh laø tính ña daïng veà saûn phaåm vôùi raát nhieàu chuûng loaïi, quy caùch, chaát lieäu khaùc nhau. Nguyeân lieäu chuû yeáu cuûa ngaønh naøy laø boâng vaø xô sôïi toång hôïp polyeste (PES), tô taèm, len.v.v… Ngoaøi thuoác nhuoäm, ngaønh naøy cuõng söû duïng raát nhieàu nöôùc, naêng löôïng vaø hoùa chaát. Taïi TP. Hoà Chí Minh, ñaây laø moät trong nhöõng ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa Thaønh phoá, chieám tyû troïng khaù cao so vôùi caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc (16,3%), chieám 50% doanh thu cuûa caû nöôùc (Vinatex, 2008). Toång saûn phaåm taïo ra naêm 2008 laø 310 trieäu meùt vaûi thaønh phaåm chuû yeáu laø vaûi thun. Cuõng trong naêm 2008, giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp cuûa ngaønh deät nhuoäm TP. HCM tính theo giaù thöïc teá ñaït 14.689 tyû ñoàng (ngaønh deät), taêng khoaûng 25,2% so vôùi cuøng kyø, ñöùng thöù 2/23 trong soá caùc ngaønh coâng nghieäp cheá bieán ôû thaønh phoá, sau ngaønh coâng nghieäp cheá bieán thöïc phaåm vaø ñoà uoáng, ngoaïi teä thu ñöôïc töø ngaønh laø 703.120.000 USD (haøng may maëc), 4.102.000 USD (haøng deät kim). Theo nieân giaùm thoáng keâ TP. HCM naêm 2008, hieän treân ñòa baøn thaønh phoá coù 8.360 doanh nghieäp deät may. Trong ñoù, doanh nghieäp thuoäc Nhaø nöôùc Trung öông laø 25 doanh nghieäp, doanh nghieäp Nhaø nöôùc ñòa phöông laø 20 doanh nghieäp, coâng ty coå phaàn –Traùch nhieäm höõu haïn laø 432 doanh nghieäp, cô sôû saûn xuaát hôïp taùc xaõ Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 26 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly – tieåu thuû coâng nghieäp laø 22 cô sôû, cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp caù theå laø 7.715 cô sôû, cô sôû coâng ngheäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi laø 146 cô sôû. Hieän nay, treân ñòa baøn thaønh phoá ñaõ coù nhöõng doanh nghieäp saûn xuaát ñöôïc saûn phaåm chaát löôïng cao, coù uy tín treân thò tröôøng theá giôùi, ñoàng thôøi ñaõ ñöôïc ngöôøi tieâu duøng trong nöôùc öa thích nhö: Coâng ty deät Thaønh Coâng, deät Vieät Thaéng, coâng ty may Vieät Tieán, may Höõu Nghò, deät Thaùi Tuaán.v.v… v Caùc loaïi phaåm nhuoäm ñöôïc söû duïng trong quaù trình nhuoäm Phaåm nhuoäm tröïc tieáp: nhuoäm vaûi boâng, vaûi haøng deät kim, vaûi töø sôïi visco, luïa tô taèm, cotton. Phaåm nhuoäm Axit: nhuoäm tröïc tieáp cho len, luïa tô taèm vaø polyamit. Chuùng cho caùc maøu raát saùng, maø ñoä beàn maøu thay ñoåi töø thaáp (deã phai maøu) ñeán cao. Phaåm nhuoäm giaùn tieáp hay phaåm nhuoäm caàm maøu: thuoác nhuoäm naøy laø moät hôïp chaát voâ cô hay höõu cô vaø ñöôïc choïn söû duïng sao cho ñieän tích traùi daáu vôùi phaåm maøu. Caùc chaát caàm maøu thöôøng ñöôïc söû duïng nhö oxit nhoâm, crom, saét, ñoâi khi coøn söû duïng muoái cuûa thieác, titan, ñoàng, niken, coban.v.v… Phaåm nhuoäm Bazô: nhuoäm caùc maøu raát saùng cho sôïi boâng vaûi, nhöõng xô toång hôïp nhö acrylic vaø polyeste. Phaåm nhuoäm hoaït tính: nhuoäm haøng deät xenlulo. Coâng thöùc cuûa thuoác nhuoäm phaàn lôùn coù caùc daãn xuaát clorua, nhoùm naøy giuùp taïo khoaûng maøu saùng. Phaåm nhuoäm hoaøn nguyeân: thuoác nhuoäm naøy taïo ra haàu heát caùc aùnh maøu vaø ñaëc bieät quan troïng trong khaâu nhuoäm vaûi coù nguoàn goác xenlulo. · Phaåm nhuoäm hoaøn nguyeân khoâng tan: nhuoäm chæ, sôïi boâng vaûi, sôïi visco, thænh thoaûng duøng ñeå nhuoäm sôïi protein vaø sôïi toång hôïp, moâi tröôøng nhuoäm laø moâi tröôøng kieàm (pH cao). · Thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân tan: nhuoäm len vaø tô taèm, ñöôïc thöïc hieän trong moâi tröôøng trung tính, hieän maøu trong moâi tröôøng axit vaø coù maët chaát oxy hoùa. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 27 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Phaåm nhuoäm phaân taùn: nhuoäm xô poliamit, polieste, vaø axetat. Phaåm coù daïng boät mòn ñeå coù khaû naêng phaân taùn trong nöôùc. Phaåm nhuoäm sunphua: laø nhöõng hôïp chaát maøu khoâng tan trong nöôùc nhöng tan trong dung dòch kieàm cuûa Na2S. Thuoác nhuoäm naøy coù aùi löïc vôùi xô xenllulo, ñoàng thôøi deã bò thuûy phaân vaø oxy hoùa veà daïng khoâng tan ban ñaàu neân ñöôïc söû duïng chuû yeáu nhaát laø ñeå nhuoäm vaûi cotton vaø vaûi pha cotton-sôïi toång hôïp. Sau khi nhuoäm, thuoác naèm treân vaûi ôû daïng khoâng tan neân coù ñoä meàm cao vaø taïo maøu beàn, ñaäm cho vaûi thaønh phaåm. Thuoác nhuoäm Azo: taïo ra caùc aùnh saãm cuûa maøu xanh, tím violet, vaøng, da cam vaø ñoû nhaït. Chaát taêng traéng quang hoïc: laø nhöõng hôïp chaát höõu cô trung tính, khoâng maøu hoaëc coù maøu vaøng nhaït, coù aùi löïc vôùi xô. Ñaëc ñieåm cuûa chuùng laø khi naèm treân xô sôïi, chuùng coù khaû naêng haáp phuï moät soá tia trong mieàn töû ngoaïi cuûa quang phoå vaø phaûn xaï tia xanh lam vaø tia tím. Nhöõng tia naøy hoå trôï cho tia vaøng coøn laïi treân vaûi ñeå thaønh tia traéng. Vì vaäy sau khi xöû lyù, vaûi coù ñoä traéng raát cao vaø coù aùnh huyønh quang xanh bieác. Pigment: laø teân goïi moät soá thuoác nhuoäm höõu cô khoâng tan trong nöôùc vaø moät soá chaát voâ cô coù maøu (oxit, muoái kim loaïi), duøng ñeå nhuoäm in hoa. 3.1.2. Caùc taùc ñoäng tôùi moâi tröôøng cuûa ngaønh deät nhuoäm a. Nöôùc thaûi vaø vaán ñeà gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc Nöôùc thaûi laø moái quan taâm ñaàu tieân trong ngaønh deät nhuoäm, ñaëc bieät laø nöôùc thaûi trong quaù trình nhuoäm vì quaù trình naøy söû duïng moät löôïng lôùn hoùa chaát, thuoác nhuoäm maø chæ coù moät phaàn thuoác nhuoäm ñöôïc löu laïi treân vaûi, phaàn coøn laïi cuoán theo nöôùc thaûi, treân 80% caùc hoùa chaát cuøng thaûi vaøo moâi tröôøng. Vì vaäy, nguoàn nöôùc thaûi chöa ñöôïc xöû lyù gaây OÂNMT nghieâm troïng. Thaønh phaàn nöôùc thaûi deät nhuoäm thöôøng khoâng oån ñònh, löu löôïng vaø tính chaát nöôùc thaûi thay ñoåi theo töøng hoùa chaát vaø thuoác nhuoäm khaùc nhau. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 28 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly v Caùc chaát gaây oâ nhieãm nöôùc trong quaù trình nhuoäm Caùc chaát voâ cô · Natri hydroxit (NaOH) duøng xöû lyù vaûi sôïi, laøm boùng vaûi thaûi ra vôùi noàng ñoä kieàm cao. · Axit voâ cô duøng trung hoøa vaø hieän maøu thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân nhö acid sulfuric (H2SO4), acid clohydric (HCl). · Caùc chaát taåy traéng nhö Natri hipoclorit (NaOCl), Natri clorit (NaClO2). · Caùc chaát khöû voâ cô ôû noàng ñoä cao nhö Natri sunfua (Na2S), Natri hidrosunfit (Na2S2O4). · Caùc dung moâi höõu cô clo hoùa, fomaldehit trong chaát caàm maøu, choáng nhaên, caùc chaát ngaám, taåy röûa khoâng ion. · Crom (VI) trong nhuoäm len baèng thuoác nhuoäm axit, caùc kim loaïi naëng khaùc coù theå coù trong moät soá thuoác nhuoäm hoaït tính vaø hoaøn nguyeân nhö ñoàng (Cu), keõm (Zn), chì (Pb), thuûy ngaân (Hg), niken (Ni)… Caùc chaát höõu cô · Daàu hoûa ñeå taïo hoà in hoa. · Caùc polyme toång hôïp, hoà tinh boät duøng ñeå hoà hoaøn taát, in pigment. · Acid acetic (CH3COOH) vaø acid formic (HCOOH) ñeå ñieàu chænh pH.v.v…. b. O nhieãm moâi tröôøng khoâng khí Caùc taùc nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí goàm caùc khí oâ nhieãm, buïi, nhieät, tieáng oàn.v.v… phaùt sinh chuû yeáu töø caùc loø hôi, phaân xöôûng keùo sôïi, deät, boä phaän chuaån bò hoùa chaát.v.v… Khí oâ nhieãm Khí oâ nhieãm phaùt sinh chuû yeáu töø caùc loø hôi vôùi nhieân lieäu ñöôïc söû duïng phoå bieán laø than vaø daàu FO. Khí thaûi loø hôi chöùa löôïng lôùn caùc chaát oâ nhieãm nhö buïi, khí CO, SO2, NOx,… haàu nhö chöa ñöôïc xöû lyù maø thaûi tröïc tieáp vaøo moâi tröôøng. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 29 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Buïi oâ nhieãm Buïi phaùt sinh trong caùc coâng ñoaïn keùo sôïi, deät may, chuû yeáu laø buïi boâng. Hôi hoùa chaát, dung moâi Hoùa chaát, dung moâi boác hôi trong quaù trình taåy, nhuoäm, in,… döôùi daïng hôi, thaêng hoa hoaëc buïi söông muø neân raát khoù xaùc ñònh vaø haàu nhö chöa ñöôïc ñònh löôïng. Caùc chaát gaây oâ nhieãm döôùi daïng naøy thöôøng aûnh höôûng lôùn ñeán söùc khoûe ngöôøi lao ñoäng gaây OÂNMT xung quanh. O nhieãm nhieät vaø tieáng oàn Löôïng nhieät thoaùt ra töø quaù trình nhuoäm, töø noài hôi, trong vaän haønh maùy deät, keùo sôïi, may.v.v… laøm cho nhieät ñoä trong khu vöïc saûn xuaát taêng cao, coù theå leân tôùi 390C – 400C. Tieáng oàn phaùt ra töø caùc maùy deät, may, thieát bò thoâng gioù.v.v… thöôøng lôùn hôn tieâu chuaån cho pheùp, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán thính giaùc vaø thaàn kinh cuûa ngöôøi lao ñoäng. c. Chaát thaûi raén – nguoàn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ñaát Caùc chaát thaûi raén cuûa caùc nhaø maùy deät nhuoäm goàm: · Buïi boâng xô trong giai ñoaïn keùo sôïi deät may. · Hoùa chaát vaø thuoác nhuoäm keùm phaåm chaát, heát thôøi haïn söû duïng. · Caùc loaïi bao bì, thuøng chöùa hoùa chaát. Theo Vinatex, chæ khoaûng 60 – 80% löôïng chaát thaûi raén cuûa ngaønh deät may ñöôïc thu gom choân laáp, trong ñoù coù caùc loaïi hoùa chaát, thuoác nhuoäm hoûng laø caùc chaát thaûi nguy haïi khoù xöû lyù. 3.2. TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY NAM THAØNH 3.2.1. Giôùi thieäu sô löôïc veà coâng ty - Teân ñaày ñuû : Coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh. - Ñòa chæ: Loâ soá 9, ñöôøng soá 2, KCN Taân Taïo, P. Taân Taïo, Q. Bình Taân, TP. Hoà Chí Minh. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 30 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly - Ñieän thoaïi: (08) 37541225. - Giaùm ñoác: OÂng Nguyeãn Hoà Quang Vuõ. v Sô ñoà toå chöùc vaø quaûn lyù nhaân söï cuûa coâng ty 3.2.2. Toång quan veà quaù trình saûn xuaát cuûa coâng ty Coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh laø moät coâng ty do tö nhaân quaûn lyù, chuyeân nhuoäm caùc loaïi vaûi Polyester (PES) vaø cotton. Coâng ty coù dieän tích maët baèng xöôûng nhuoäm khoaûng 4.000 m2, soá caùn boä coâng nhaân vieân laø 50 ngöôøi goàm 10 nhaân vieân vaên phoøng vaø 40 coâng nhaân laøm vieäc ôû xöôûng theo 02 ca. Naêng löïc gia coâng khoaûng 2.000 taán/naêm. a. Sô ñoà quy trình coâng ngheä nhuoäm vaûi taïi coâng ty Nam Thaønh Ø Quy trình nhuoäm vaûi PES Hình 3.1. Sô ñoà toå chöùc vaø quaûn lyù nhaân söï cuûa coâng ty. Boä phaän saûn xuaát Boä phaän cô ñieän Giaùm ñoác Phoù Giaùm ñoác Phoøng taøi chính - keá toaùn Phoøng vaät tö Hình 3.2. Sô ñoà quy trình nhuoäm vaûi PES. Vaét Nhuoäm Giaûm troïng Vaûi moäc (PES) Taåy traéng Vaûi thaønh phaåm Kieåm cuoän Hoà hoaøn taát Saáy caêng ñònh hình Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 31 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Ø Quy trình nhuoäm vaûi cotton b. Thuyeát minh quy trình coâng ngheä Caùc caây vaûi moäc ñöôïc xaû ra tröôùc khi qua caùc coâng ñoaïn tieàn xöû lyù. Ñaàu tieân, vaûi ñöôïc taåy traéng nhaèm taïo ñoä töôi saùng cao cho vaûi. Neáu laø vaûi PES thì seõ tieáp tuïc ñöôïc ñöa vaøo coâng ñoaïn giaûm troïng laøm nheï haøng vaûi vaø maët vaûi meàm maïi hôn. Ngoaøi ra, vaûi seõ coù ñoä mao daãn cao hôn, xoáp hôn, deã haáp thu thuoác nhuoäm. Coøn neáu laø vaûi cotton thì seõ ñöôïc laøm boùng cuõng nhaèm naâng cao chaát löôïng vaûi, laøm cho vaûi coù ñoä boùng hôn. Hoùa chaát söû duïng cho caû hai coâng ñoaïn naøy laø NaOH. Tieáp theo, vaûi ñöôïc ñöa vaøo maùy nhuoäm Jet ñeå nhuoäm. Tuøy theo töøng loaïi vaûi maø ta duøng caùc chaát phuï trôï vaø thuoác nhuoäm khaùc nhau: ñoái vôùi vaûi PES thì ta duøng thuoác nhuoäm phaân taùn, coøn ñoái vôùi vaûi cotton thì ta duøng thuoác nhuoäm hoaït tính. Ta cuõng tieán haønh caàm maøu ñoái vôùi loaïi thuoác nhuoäm hoaït tính naøy. Sau khi nhuoäm, vaûi ñöôïc vaét nhaèm taùch nöôùc coù trong vaûi ra. Sau ñoù vaûi ñöôïc xöû lyù hoùa hoïc baèng nhieàu loaïi hoùa chaát hoà khaùc nhau nhaèm taïo cho vaûi ñoä saùng boùng, ñeàu maøu, choáng nhaøu cho vaûi.v.v… Tieáp theo, vaûi ñöôïc saáy khoâ ñeå huùt aåm vaø caêng ñònh hình ñeå oån ñònh caáu truùc vaûi. Vaûi sau khi hoaøn taát seõ ñöôïc kiểm tra chất lượng, phaân loaïi vaø ñoùng goùi thaønh phaåm tröôùc khi ñöa ra thò tröôøng. Hình 3.2. Sô ñoà quy trình nhuoäm vaûi coton. Vaét Nhuoäm Giaûm troïng Vaûi moäc (PES) Taåy traéng Vaûi thaønh phaåm Kieåm cuoän Hoà hoaøn taát Saáy caêng ñònh hình Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 32 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly c. Danh muïc maùy moùc, thieát bò Baûng 3.1. Danh muïc maùy moùc, thieát bò taïi coâng ty. STT Teân thieát bò Soá löôïng Toác ñoä TB (m/ph) 01 Maùy moäc 02 30 - 40 02 Maùy nhuoäm Jet 07 300 kg/meû 03 Maùy vaét 02 100 04 Maùy caêng hoaøn taát 02 30 - 35 05 Loø hôi 02 4 taán/h 3.2.3. Hieän traïng moâi tröôøng taïi coâng ty a. Nöôùc thaûi sinh hoaït - Nguoàn goác: Nöôùc thaûi sinh hoaït phaùt sinh töø hoaït ñoäng sinh hoaït haøng ngaøy cuûa nhaân vieân, coâng nhaân trong xöôûng saûn xuaát. Theo tieâu chuaån duøng nöôùc sinh hoaït trong xöôûng saûn xuaát coâng nghieäp tính theo ñaàu ngöôøi trong moät ca laøm vieäc laø: 45 lít/ngöôøi/ca (TCXDVN 33:2006 – Quyeát ñònh 06/2006/QÑ-BXD ngaøy 17/3/2006), thì toång löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït döï tính phaùt sinh töø 50 coâng nhaân vieân laøm vieäc trong xöôûng theo 02 ca (moãi ca 25 ngöôøi) laø: Qsh = 45 lít/ngöôøi/ca * 25 * 2 = 2250 lít/ ngaøy = 2,25 m3/ngaøy. - Ñaëc tröng oâ nhieãm: Loaïi nöôùc thaûi naøy bò oâ nhieãm bôûi caùc chaát raén lô löûng (SS), caùc chaát höõu cô (theå hieän qua thoâng soá BOD, COD), caùc chaát dinh döôõng (N, P) vaø vi khuaån gaây beänh Ecoli. - Bieän phaùp xöû lyù hieän taïi: Nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc thu gom xöû lyù sô boä baèng beå töï hoaïi sau ñoù ñöôïc daãn veà heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung ñeå xöû lyù tröôùc khi thaûi vaøo moâi tröôøng. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 33 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly b. Nöôùc thaûi saûn xuaát Möùc ñoä oâ nhieãm cuûa nöôùc thaûi noùi chung phuï thuoäc raát lôùn vaøo loaïi hoùa chaát söû duïng. Tuøy vaøo töøng coâng ñoaïn, nöôùc thaûi laïi coù nhöõng ñaëc tröng oâ nhieãm rieâng. Coù khoaûng 88% nöôùc söû duïng ñöôïc thaûi ra döôùi daïng nöôùc thaûi vaø 12% thoaùt ra do bay hôi. Ÿ Taåy traéng: Nöôùc thaûi chöùa caùc loaïi hoùa chaát taåy traéng nhö: NaClO2, H2O2, CH3COOH, NaOH.v.v… Ÿ Laøm boùng, giaûm troïng: Nöôùc thaûi coù ñoä kieàm cao. Ÿ Nhuoäm: Nöôùc thaûi khaâu naøy ngoaøi caùc loaïi thuoác nhuoäm hoaït tính vaø phaân taùn thì coøn coù caùc hoùa chaát trôï nhuoäm nhö chaát caøng hoùa, chaát khueách taùn, chaát laøm ñeàu maøu, NaS2O4, Na2CO3, NaOH, CH3COOH, caùc chaát Formandehyde, taïp chaát kim loaïi naëng, halogen höõu cô. Ÿ Hoà hoaøn taát: Nöôùc thaûi chöùa caùc loaïi hoà hoùa chaát nhö hoà laøm meàm vaûi, hoà choáng thaám, choáng nhaøu.v.v… Hieän nay, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa coâng ty hoaït ñoäng vôùi coâng suaát khoaûng 300m3/ngaøy ñeâm , xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån loaïi B. Baûng 3.2. Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi nhuoäm taïi coâng ty. STT Thoâng soá oâ nhieãm Ñôn vò Noàng ñoä QCVN 24:2009/BTNMT (loaïi B) 1 Nhieät ñoä 0C 75 – 80 40 1 pH 9,2 5,5 – 9 2 Ñoä maøu Pt – Co 540 70 3 BOD5 mg/l 315 50 4 COD mg/l 600 100 5 SS mg/l 95 100 Nguoàn: Coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh, 2008. c. Khí thaûi vaø buïi Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 34 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Khí thaûi phaùt sinh chuû yeáu töø caùc thieát bò chöùa hoùa chaát, töø loø hôi, loø daàu vôùi thaønh phaàn chuû yeáu laø caùc chaát höõu cô deã bay hôi (VOCs), CO, NO2, SO2 vaø buïi. Baûng 3.3. Heä soá oâ nhieãm cuûa caùc chaát trong khí thaûi do ñoát daàu FO. STT Chaát oâ nhieãm Heä soá (g/1000lít daàu) 1 SO2 18 x S x 1.000 2 NO2 9.600 3 CO 500 4 Buïi 2.750 Nguoàn: Ñaùnh giaù nhanh cuûa Toå chöùc Y teá Theá giôùi, WHO 1993. Caên cöù vaøo heä soá oâ nhieãm cuûa caùc chaát trong khí thaûi vaø löôïng daàu FO tieâu thuï trung bình khoaûng 2.500lít/ngaøy = 825.000 lít/naêm = 800.250 kg/naêm (nhaø maùy hoaït ñoäng 330 ngaøy/naêm; tyû troïng cuûa daàu FO laø 0,97 kg/lít) ta coù theå tính noàng ñoä vaø taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong khí thaûi do ñoát daàu FO (ùhaøm löôïng löu huyønh 3%). Löu löôïng khoùi thaûi do ñoát daàu FO trong moät naêm: Ln = 24,5 * 800.250 = 19.606.125 m3/naêm (24,5 m3 laø theå tích khoùi sinh ra do ñoát 1 kg daàu FO ôû nhieät ñoä khoùi thaûi 1300C) Taûi löôïng (M) vaø noàng ñoä (C) caùc chaát oâ nhieãm trong khí thaûi do ñoát daàu FO ñöôïc theå tính theo nhö sau: Keát quaû tính toaùn taûi löôïng vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong khí thaûi do ñoát daàu FO ñöôïc theå hieän döôùi baûng sau: Baûng 3.4. Taûi löôïng vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm coù trong khí thaûi do ñoát daàu FO. Ÿ M = löôïng daàu FO tieâu thuï (kg/naêm) x Heä soá oâ nhieãm x 10-3 1000 x 0,97 . Trong ñoù Q laø löu löôïng khí thaûi (m3/naêm). Ÿ C = M x 106 Q Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 35 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Caùc chaát oâ nhieãm ñaëc tröng Taûi löôïng oâ nhieãm (kg/naêm) Löu löôïng khí thaûi (m3/naêm) Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm (mg/m3) QCVN 19:2009/BTNMT (loaïi B) (mg/m3) SO2 44.550 19.606.125 2272,25 500 NO2 7.920 19.606.125 403,95 850 CO 412,5 19.606.125 21,04 1.000 Buïi 2.269 19.606.125 115,73 200 Nhaän xeùt: Keát quaû tính toaùn cho thaáy, noàng ñoä caùc chaát NO2, CO vaø buïi naèm trong giôùi haïn cho pheùp, chæ coù noàng ñoä SO2 trong khí thaûi vöôït tieâu chuaån cho pheùp khoaûng 4,5 laàn. Hieän taïi coâng ty cuõng ñaõ boá trí caùc chuïp huùt treân traàn maùi vaø quaït ñeå huùt hôi aåm, nhieät thöøa, keát hôïp vôùi huùt caùc hôi khí ñoäc haïi khaùc vaø buïi ra khoûi khu vöïc saûn xuaát. Tuy nhieân vaãn coøn moät soá buïi toàn taïi ôû traïng thaùi lô löûng, khoù queùt vaø khoù thu hoài do ñoù khoâng ñöôïc thu gom thöôøng xuyeân, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán söùc khoûe coâng nhaân laøm vieäc taïi ñaây, buïi nhoû coù theå ñi vaøo phoåi gaây ra caùc beänh veà ñöôøng hoâ haáp, ngoaøi ra buïi coøn gaây taéc, hoûng maùy moùc thieát bò. Giaûi phaùp taïm thôøi hieän nay taïi coâng ty laø trang bò khaåu trang cho coâng nhaân. d. Tieáng oàn Tieáng oàn phaùt sinh töø hoaït ñoäng ñoàng boä cuûa maùy moùc thieát bò saûn xuaát. Hieän nay, taïi coâng ty chæ coù giaûi phaùp baûo trì, baûo döôõng ñònh kyø caùc maùy moùc coù phaùt sinh oàn. e. Nhieät Trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát, nhieät ñöôïc phaùt sinh chuû yeáu chuû yeáu do: Ÿ Nhieät thöøa phaùt sinh töø caùc maùy moùc thieát bò saûn xuaát; Ÿ Nhieät phaùt sinh töø quaù trình gia nhieät; quaù trình saáy; Ÿ Nhieät toûa ra do thaép saùng; Ÿ Nhieät toûa ra do ngöôøi; Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 36 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Ÿ Quaù trình tích tuï nhieät trong nhaø xöôûng do chöa ñöôïc thoâng thoaùng toát. Tuy hieän taïi coâng ty coù heä thoáng thoâng gioù nhöng do ñieàu kieän khí haäu Nam Boä khaù noùng böùc, nhaát laø vaøo caùc thaùng muøa khoâ böùc xaï maët trôøi xuyeân qua maùi toân laøm taêng nhieät trong nhaø xöôûng, aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoûe vaø naêng suaát laøm vieäc cuûa coâng nhaân. f. Chaát thaûi raén (CTR) CTR taïi coâng ty bao goàm ba loaïi chaát thaûi chính sau: - CTR sinh hoaït: Bao goàm raùc thaûi töø caùc vaên phoøng laøm vieäc cuûa nhaân vieân nhö giaáy vuïn, giaáy photo,… raùc thaûi töø sinh hoaït caù nhaân cuûa coâng nhaân vieân trong coâng ty. Löôïng raùc naøy ñöôïc thu gom vaø xöû lyù bôûi coâng ty Dòch vuï moâi tröôøng quaän Bình Taân. - CTR saûn xuaát: Bao goàm vaûi vuïn, caùc bao bì, nylon, giaáy carton trong quaù trình ñoùng goùi. Haàu heát caùc loaïi chaát thaûi saûn xuaát naøy ñeàu ñöôïc thu gom vaø baùn laïi cho caùc cô sôû thu mua pheá lieäu ñeå taùi cheá. - CTR nguy haïi: Bao goàm buøn thaûi töø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, bao bì chöùa hoùa chaát, caën daàu thaûi. 3.2.4. Nhu caàu söû duïng ñieän, nöôùc vaø nhieân lieäu taïi coâng ty a. Nhu caàu söû duïng ñieän Coâng ty söû duïng ñieän töø maïng löôùi ñieän quoác gia vaø maùy phaùt ñieän döï phoøng cuûa coâng ty. Nhu caàu duøng ñieän trung bình khoaûng 80.000kW/thaùng. b. Nhu caàu söû duïng nöôùc Hieän nay, coâng ty ñang söû duïng nguoàn nöôùc ngaàm qua heä thoáng xöû lyù ñaït tieâu chuaån nöôùc caáp cho saûn xuaát, coøn nöôùc sinh hoaït thì duøng nöôùc Thuûy cuïc. Trong hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa coâng ty, vaãn coøn moät soá tröôøng hôïp ñieån hình veà thöïc traïng laõng phí nöôùc nhö: moät soá voøi nöôùc khoâng coù van khoùa ôû ñaàu, hoaëc khoâng ñöôïc khoùa laïi khi khoâng duøng nöôùc nöõa.v.v… Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 37 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly c. Thöïc traïng söû duïng nhieân lieäu daàu FO - Hieän taïi coâng ty coù 2 loø hôi hoaït ñoäng luaân phieân vôùi coâng suaát 4 taán/h. Löôïng hôi taïi khu vöïc naøy thaát thoaùt chuû yeáu laø do caùc nguyeân nhaân sau: · Heä thoáng thu hoài nöôùc ngöng chöa trieät ñeå, chæ khoaûng 20% löôïng nöôùc ngöng ñöôïc thu hoài, phaàn coøn laïi thaûi boû vaøo heä thoáng thu gom nöôùc thaûi chung cuûa nhaø maùy. · Coâng taùc baûo trì baûo döôõng, veä sinh loø hôi chöa toát neân roø ræ hôi taïi moät soá van hôi, co noái. · Coâng nhaân lô laø trong quaù trình kieåm soaùt vaø vaän haønh loø hôi.v.v… Hình 3.4. Nöôùc chaûy traøn treân saøn khi veä sinh nhaø xöôûng. Hình 3.5. Coâng nhaân söû duïng nöôùc saïch ñeå veä sinh hoá thu nöôùc thaûi. Hình 3.6. Roø ræ hôi taïi caùc van do coâng nhaân vaän haønh loø hôi nguû queân trong khi tröïc. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 38 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly - Hieän nay, heä thoáng loø hôi khoâng coù boä trao ñoåi nhieät ñeå thu hoài nhieät toån thaát qua khoùi loø. Nhieät ñoä khoùi thaûi thöôøng raát cao, khoaûng 220 - 270oC. Theo öôùc tính thì nhieät ñoä khoùi thaûi hieän taïi khoaûng 250oC, ñieàu naøy cho thaáy nhieät toån thaát qua khoùi loø raát nhieàu. Neáu coâng ty taêng cöôøng quaûn lyù vaø kieåm soaùt löôïng hôi thaát thoaùt toát hôn baèng caùch ñieàu chænh vaø söûa chöõa laïi caùc van hôi bò roø ræ, kieåm soaùt hoaït ñoäng cuûa loø hôi, tuaàn hoaøn hôi vaø boïc caùch nhieät heä thoáng ñöôøng oáng daãn hôi toát hôn thì cô hoäi tieát kieäm nhieân lieäu daàu FO raát lôùn. 3.2.5. Hieän traïng veä sinh coâng nghieäp - an toaøn taïi coâng ty - Phöông tieän baûo veä caù nhaân: Hieän nay coâng ty ñaõ trang bò moät soá loaïi phöông tieän baûo veä caù nhaân cho coâng nhaân nhö: gaêng tay, khaåu trang, giaøy, uûng, kính baûo veä maét khi haøn.v.v… Tuy nhieân trong quaù trình laøm vieäc moät soá coâng nhaân khoâng tuaân thuû qui ñònh an toaøn veä sinh lao ñoäng. - Moâi tröôøng – ñieàu kieän lao ñoäng cuûa coâng nhaân: Nhìn chung nhaø xöôûng coù maët baèng xöôûng saûn xuaát roäng. Nhöng do ñieàu kieän thoâng thoaùng chöa toát neân nhieät ñoä trong xöôûng raát cao, ñaëc bieät laø nhieät ñoä taïi khu vöïc loø hôi, aûnh höôûng ñeán ñieàu kieän vaø hieäu quaû laøm vieäc cuûa coâng nhaân. - Maùy moùc thieát bò: Caùc thieát bò maùy moùc taïi nhaø xöôûng ñeàu hoaït ñoäng toát. Tuy nhieân caùc thieát bò taïi khu vöïc loø hôi ñaëc bieät laø caùc ñöôøng oáng daãn hôi ñeán xöôûng nhuoäm vaãn chöa ñöôïc baûo oân toát vaø hieän töôïng roø ræ taïi caùc van, gaây thaát thoaùt hôi vaø laøm taêng nhieät ñoä moâi tröôøng xung quanh khu loø hôi aûnh höôûng ñeán caû coâng nhaân vaän haønh taïi khu vöïc naøy. - An toaøn veà ñieän: Caùc thieát bò ñieän ñöôïc laép ñaët, boá trí thuaän lôïi cho coâng nhaân thao taùc, tuy nhieân coøn moät soá nôi heä thoáng ñi daây ñieän chöa ñaûm baûo an toaøn. - Phoøng chaùy chöõa chaùy (PCCC): Coâng ty cuõng ñaõ trang bò ñaày ñuû thieát bò chöõa chaùy nhö bình cöùu hoûa, hoäp cöùu hoûa,….taïi caùc khu vöïc deã gaây chaùy noå. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 39 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Chöông 4 NGHIEÂN CÖÙU ÑEÀ XUAÁT CAÙC GIAÛI PHAÙP SAÛN XUAÁT SAÏCH HÔN CHO COÂNG TY TNHH NHUOÄM NAM THAØNH 4.1. KHÔÛI ÑOÄNG 4.1.1. Thaønh laäp ñoäi SXSH Ñoäi SXSH laø löïc löôïng then choát, nhaân toá quan troïng trong quaù trình trieån khai aùp duïng SXSH taïi coâng ty. Vì vaäy thaønh laäp ñoäi SXSH laø vieäc laøm ñaàu tieân khi baét ñaàu thöïc hieän SXSH. Baûng 4.1. Caùc thaønh phaàn trong ñoäi SXSH cuûa coâng ty. STT Thaønh phaàn tham gia Chöùc vuï Vai troø Ghi chuù 1 Nguyeãn Hoà Quang Long Phoù Giaùm ñoác Xem xeùt vaø trình caùc ñeà xuaát cho Giaùm ñoác xeùt duyeät Thaønh vieân 2 Nguyeãn Thaønh Nhaân Tröôûng boä phaän cô ñieän Theo doõi vaø toång hôïp caùc soá lieäu veà tieâu thuï ñieän, nöôùc cuûa coâng ty Tröôûng nhoùm 3 Huyønh Tuù Vy Tröôûng phoøng taøi chính vaät tö Cung öùng ngaân saùch ñeå thöïc hieän SXSH vaø tính toaùn lôïi ích mang laïi cho coâng ty sau khi aùp duïng SXSH Thaønh vieân 4 Nguyeãn Tö Quaûn ñoác xöôûng nhuoäm Kieåm tra, ñoân ñoác vieäc thöïc hieän SXSH cuûa coâng nhaân Thaønh vieân 5 Leâ Hoaøng Vuõ Toå tröôûng toå nhuoäm Chòu traùch nhieäm thöïc hieän SXSH taïi khaâu nhuoäm 6 Nguyeãn Nam Toå tröôûng toå hoà hoaøn taát Chòu traùch nhieäm thöïc hieän SXSH taïi khaâu hoà hoaøn taát 7 Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Sinh vieân ÑHKT Coâng ngheä TP. Nghieân cöùu, ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH cho coâng ty vaø Chuyeân vieân SXSH Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 40 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly HCM trôï giuùp thöïc hieän Ghi chuù: Trong quaù trình thöïc hieän ñoà aùn naøy, TS. Ñaëng Vieát Huøng cuõng ñaõ taän tình tö vaán veà taát caû caùc vaán ñeà coù lieân quan ñeán SXSH. Söï töông quan trong moái quan heä cuûa ñoäi SXSH ñöôïc theå hieän theo sô ñoà sau: 4.1.2. Lieät keâ caùc coâng ñoaïn trong quaù trình nhuoäm vaûi PES vaø cotton a. Coâng ñoaïn tieàn xöû lyù Œ Taåy traéng Ø Muïc ñích: Taïo cho vaûi coù beà ngoaøi traéng saïch. Khaû naêng haáp thuï thuoác nhuoäm cuõng seõ ñöôïc naâng cao sau coâng ñoaïn taåy traéng. Nguyeãn Hoà Quang Long (Phoù Giaùm ñoác) Hình 4.1. Sô ñoà töông quan giöõa caùc boä phaän trong ñoäi SXSH cuûa coâng ty. Nguyeãn Thò Khaùnh Ly (chuyeân vieân SXSH) Trao ñoåi caùc thoâng tin vaø caùc yeâu caàu trong aùp duïng SXSH Xaùc ñònh troïng taâm ñaùnh giaù SXSH Laäp keá hoaïch trieån khai SXSH Trình baøy keát quaû giaùm saùt khi aùp duïng SXSH Trình caùc ñeà xuaát cho Giaùm ñoác xeùt duyeät vaø chæ ñaïo thöïc hieän Cung caáp thoâng tin vaø keát quaû giaùm saùt khi aùp duïng SXSH Trôï giuùp thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH Ñaïi dieän caùc boä phaän Huyønh Tuù Vy (taøi chính vaät tö) Nguyeãn Tö (quaûn ñoác xöôûng nhuoäm) Nguyeãn Thaønh Nhaân (cô ñieän) Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 41 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Ø Nguyeân taéc: Quaù trình naøy ñöôïc thöïc hieän trong maùy Jet, trong ñieàu kieän pH töø 3,5 – 4,5 (chaát ñieàu chænh pH laø CH3COOH), NaClO2 chuyeån hoùa thaønh oxi nguyeân töû oxi hoùa maøu cuûa vaûi sôïi vaø vaûi seõ ñaït ñöôïc ñoä traéng caàn thieát. Ñoái vôùi vaûi PES thì nhieät ñoä baét ñaàu töø 40 – 500C, trong voøng 20 – 30 phuùt, sau ñoù gia nhieät leân ñeán nhieät ñoä soâi vaø taåy ôû nhieät ñoä soâi trong thôøi gian 30 – 45 phuùt, cuoái cuøng giaët noùng, giaët xaû baèng nöôùc laïnh. Coøn ñoái vôùi vaûi cotton thì gian giaët taåy ít hôn vaø nhieät ñoä baét ñaàu töø 30 – 400C.  Giaûm troïng (PES) Ø Muïc ñích: Laøm nheï haøng vaûi vaø taïo cho maët vaûi söï meàm maïi. Ngoaøi ra, vaûi seõ coù ñoä mao daãn cao hôn, xoáp hôn, deã haáp thu thuoác nhuoäm. Ø Nguyeân taéc: Coâng ñoaïn naøy ñöôïc thöïc hieän trong maùy Jet. Khi xô sôïi PES ñöôïc xöû lyù trong dung dòch kieàm maïnh (NaOH) thì lieân keát ester cuûa xô sôïi seõ ñöôïc xaø phoøng hoùa vaø taïo ra nhoùm öa nöôùc (-COOH, -OH); ñoàng thôøi giaûm troïng löôïng xô sôïi cho ta caûm giaùc sôø tay deã chòu, maët vaûi meàm maïi. Sau khi giaûm troïng ta phaûi giaët noùng, tieán haønh trung hoøa xuùt baèng acid acetic (CH3COOH phaûn öùng vôùi xuùt vaø seõ taïo muoái neân hoaøn toaøn coù theå giaët saïch ra khoûi vaûi) nhaèm traùnh khoâng cho xaûy ra hieän töôïng ñoám traéng treân maët vaûi khi nhuoäm, vaø cuoái cuøng laø giaët xaû baèng nöôùc laïnh. Ž Laøm boùng (cotton) Ø Muïc ñích: Taêng ñoä beàn caêng, ñoä laùng boùng vaø taêng aùi löïc cuûa vaûi vôùi thuoác nhuoäm. Ø Nguyeân taéc: Quaù trình laøm boùng traûi qua ba giai ñoaïn nhoû laø ngaám kieàm, oån ñònh vaø giaët saïch. Quaù trình naøy laøm cho vaûi ôû traïng thaùi keùo caêng taùc duïng vôùi dung dòch kieàm ñaäm ñaëc ôû nhieät ñoä 16 – 30 0C trong moät khoaûng thôøi gian raát ngaén (40 – 50 giaây), laøm cho xô boâng tröông nôû to, maët ngoaøi cuûa xô trôû neân phaúng hôn, coù khaû naêng phaûn xaï aùnh saùng toát hôn, vì vaäy laøm cho xô trôû neân boùng hôn. Ngoaøi ra, khi xô nôû to laøm thay ñoåi moät phaàn caáu truùc phaân töû neân xô trôû neân Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 42 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly haùo nöôùc hôn, deã thaám nöôùc vaø deã huùt aåm hôn, taêng khaû naêng huùt maøu, tieát kieäm ñöôïc 15 – 30% thuoác nhuoäm so vôùi vaûi chöa ñöôïc laøm boùng. b. Coâng ñoaïn xöû lyù  Nhuoäm Quaù trình nhuoäm ñöôïc thöïc hieän trong maùy nhuoäm Jet moät hoïng vôùi coâng suaát toái ña laø 300kg/meû. Ñaây laø thieát bò nhuoäm kín, hoaït ñoäng theo nguyeân lyù “vaûi vaø dung dòch cuøng chuyeån ñoäng”, ñieàu naøy taïo ñieàu kieän cho thuoác nhuoäm deã daøng khueách taùn vaøo sôïi vaûi, ruùt ngaén thôøi gian nhuoäm. Ñoái vôùi vaûi PES thì ta duøng thuoác nhuoäm phaân taùn, coøn ñoái vôùi vaûi cotton thì ta duøng thuoác nhuoäm hoaït tính. Ÿ Ñoái vôùi vaûi PES: baét ñaàu ôû nhieät ñoä 400C, cho vaûi vaøo maùy cuøng vôùi nöôùc vaø moät soá chaát trôï nhö chaát caøng hoùa EDTA (axít axetic ethylene diamine tetra) ñeå phöùc hoùa caùc chaát gaây ñoä cöùng cho nöôùc vaø caùc ion kim loaïi naëng; chaát khueách taùn (Kortamol NNO); chaát laøm ñeàu maøu (Sonadon D-72). Ta cuõng ñieàu chænh pH töø 5 – 5,5 baèng CH3COOH vì taát caùc caùc thuoác nhuoäm phaân taùn ñeàu nhuoäm toát ôû khoaûng pH treân. Tuaàn hoaøn vaûi vaø dung dòch 10 phuùt roài môùi cho thuoác nhuoäm vaøo. Gia nhieät tuøy maøu nhaït, trung, ñaäm. Vaø cuoái cuøng vaûi ñöôïc giaët noùng ôû 60 – 700C vaø giaët xaû saïch ôû nhieät ñoä phoøng Hình 4.2. Maùy nhuoäm Jet ñôn. Hình 4.3. Giaûn ñoà nhuoäm vaûi PES maøu trung bình. 5' ’ 400C 800C 1200C 1300C Giaët xaû saïch Giaët noùng 60 – 700C (5 – 30’) Thuoác nhuoäm Nöôùc, chaát trôï 10’ Vaûi 10’ 30 – 50’ 30 – 60’ 5 – 10’ Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 43 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Ÿ Ñoái vôùi vaûi cotton: baét ñaàu ôû nhieät ñoä 300C, cho vaûi vaøo maùy cuøng vôùi nöôùc vaø caùc chaát trôï nhö EDTA, chaát ñeàu maøu vaø chaát ngaám (taêng cöôøng khaû naêng khueách taùn maøu, giuùp cho maøu hoøa tan ñeàu vaø ngaám saâu vaøo beân trong loõi xô); muoái Natri sunfat (Na2SO4) chaïy maùy trong 20 phuùt (Na2SO4 laø chaát ñieän ly, ñoùng vai troø chaát daãn giuùp cho thuoác nhuoäm ñi saâu vaøo trong loõi xô vaø ñeàu maøu); sau ñoù gia nhieät leân ñeán nhieät ñoä nhuoäm yeâu caàu. Khi ñaït ñeán nhieät ñoä nhuoäm, chia Natri cacbonat (Na2CO3) laøm 03 laàn cho vaøo, moãi laàn caùch nhau khoaûng 10 phuùt (Na2CO3 laø chaát taïo moâi tröôøng kieàm, giuùp thuoác nhuoäm lieân keát hoùa hoïc vôùi xô sôïi); sau ñoù tieáp tuïc giöõ nhieät ñoä khoaûng 15 – 60 phuùt tuøy theo maøu nhaït, trung, ñaäm. Sau khi giaët noùng ôû nhieät ñoä 500C – 600C vaø xaû saïch ôû nhieät ñoä phoøng, vaûi ñöôïc caàm maøu ôû nhieät ñoä 400C – 400C bôûi chaát caàm maøu laø chaát taïo maøng cao phaân töû, ngaên khoâng cho thuoác nhuoäm ra ngoaøi, giöõ laïi thuoác nhuoäm treân vaûi, giuùp saûn phaåm coù maøu saéc nhö mong muoán. Quaù trình nhuoäm bao goàm 4 giai ñoaïn sau: Ÿ Giai ñoaïn 1: Caùc haït thuoác nhuoäm khueách taùn töø dung dòch ñeán beà maët ngoaøi xô sôïi. Giaët xaû saïch Caàm maøu 40 – 500C 2 – 2,50C/ phuùt 80 – 900C 300C Vaûi Na2SO4 Thuoác nhuoäm Nöôùc, chaát trôï 20’ Giaët noùng 50 – 600C (5 – 30’) 1/3Na2CO3 1/3Na2CO3 1/3Na2CO3 10’ 10’ 15 – 60’ 10 – 20’ Hình 4.4. Giaûn ñoà nhuoäm vaûi cotton maøu trung bình. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 44 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Ÿ Giai ñoaïn 2: Caùc haït thuoác nhuoäm ñöôïc haáp thuï leân beà maët ngoaøi xô. Ÿ Giai ñoaïn 3: Caùc haït thuoác nhuoäm, khueách taùn töø maët ngoaøi vaøo saâu trong loõi xô sôïi theo caùc mao quaûn. Ÿ Giai ñoaïn 4: Thöïc hieän lieân keát baùm dính thuoác nhuoäm vaøo xô. Löu yù: Nhieät ñoä vaø thôøi gian coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán quaù trình nhuoäm. Nhieät ñoä toái öu ñeå vaûi coù theå baét maøu laø 1300C. Neáu nhieät ñoä quaù cao seõ laøm cho vaûi bò bieán tính, chuyeån sang maøu khaùc, loang maøu hoaëc vaûi coù theå bò muïc neáu duøng thöôùc nhuoäm Acid, aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm, ñoä daøy moûng hoaëc maøu saéc cuûa saûn phaåm. Löu yù ñoái vôùi maùy nhuoäm cao aùp chæ ñöôïc môû maùy, xaû boû dung dòch, laáy maãu sau khi nhieät ñoä ñaõ haï thaáp xuoáng 35oC vaø aùp suaát baèng 0.  Vaét Ø Muïc ñích: Giaûm bôùt nöôùc trong vaûi baèng maùy vaét ly taâm. Ø Nguyeân taéc: Duøng löïc ly taâm, khi maùy hoaït ñoäng seõ taùch nöôùc ra vôùi toác ñoä quay 600 – 650 voøng/phuùt, vaét khoâ ñeán 70 – 80%. Neáu toác ñoä quay quaù cao vaø vaét quaù kieät seõ laøm cho vaûi PES bò bieán daïng. c. Coâng ñoaïn hoaøn taát Coâng ñoaïn hoaøn taát bao goàm hai quaù trình: xöû lyù hoùa hoïc (hoà hoaøn taát) vaø xöû lyù cô hoïc (saáy khoâ vaø caêng ñònh hình). ‘ Xöû lyù hoùa hoïc (hoà hoaøn taát) Ø Muïc ñích: Taêng chaát löôïng saûn phaåm, taêng ñoä beàn ma saùt, choáng thaám, nhaøu, laøm meàm vaûi.v.v… Ø Nguyeân taéc: Maùy caêng ñònh hình coù boä phaän eùp hoà goàm moät maùng coù hai truïc daãn vaø hai truïc eùp. Vaûi ñöôïc ñöa qua caùc truïc coá ñònh vaø truïc laên töï do. Khi ñi xuoáng vaûi seõ ñöôïc ban ra nhôø ba truïc ban vaûi vaø qua heä thoáng chænh taâm, sau ñoù vaûi seõ ñöôïc ñöa vaøo truïc eùp nhôø caùc truïc laên töï do vaø 1 truïc bang. Khi hai truïc eùp tieáp xuùc nhau, vaûi seõ thaám hoà ñaày ñuû. Boä phaän gia nhieät töø 1600C – 1700C giuùp Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 45 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly cho caùc chaát hoà baùm leân mình vaûi. Thöôøng söû duïng maùy ngaám eùp coù tæ leä 60 – 80% löôïng hoà. Tuøy theo yeâu caàu ñoái vôùi töøng loaïi vaûi maø ta seõ ñöa vaøo vaûi caùc loaïi hoà khaùc nhau nhö: hoà quang hoïc, hoà cöùng, hoà meàm, hoà choáng thaám, choáng nhaøu, khöû muøi.v.v… ’ Xöû lyù cô hoïc (saáy khoâ vaø caêng ñònh hình) Ø Muïc ñích: Khöû aåm vaø choáng co ruùt, caùc sôïi doïc sôïi ngang vuoâng goùc nhau giuùp oån ñònh laïi khoå vaûi. Ø Nguyeân taéc: Vaûi ñöôïc ñöa vaøo maùy nhôø boä phaän xích taûi. Hai daây xích taûi coù nhieäm vuï daãn vaûi ñi vaø caêng khoå vaûi. Hai truïc ñeå ñieàu chænh maät ñoä sôïi, thoâng thöôøng caùc truïc phaûi chaïy ñeàu nhau (khoaûng 1m/p) nhöng do kinh nghieäm ngöôøi ñöùng maùy, ngöôøi ta thöôøng cho truïc treân chaïy chaäm hôn truïc döôùi töø 1 – 2 m/p thì vaûi sau khi ñònh hình seõ ñeïp hôn. Tuøy theo töøng loaïi vaûi maø coù nhieät ñoä khaùc nhau, thöôøng nhieät ñoä khoaûng 190 – 2100C, toác ñoä maùy cuõng dao ñoäng trong khoaûng 17 – 35 m/p. Trong thaân maùy coøn coù caùc buoàng gia nhieät vaø caùc quaït thoåi coù nhieäm vuï luaân chuyeån doøng khoâng khí noùng khaép beà maët vaûi. Phoøng thöù nhaát coù nhieäm vuï gia nhieät töø töø cho vaûi leân nhieät ñoä saáy caàn thieát traùnh cho haøng vaûi noùng ñoät ngoät gaây quaù nhieät cuïc boä daãn ñeán vaûi seõ bò cöùng nhaùm, chai haøng khoâng söûa chöõa ñöôïc. Hình 4.5. Maùy caêng ñònh hình. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 46 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Caùc phoøng coøn laïi coù nhieäm vuï gia nhieät cho vaûi ñuùng nhieät ñoä yeâu caàu cuûa quy trình, sau ñoù phoøng cuoái cuøng coù taùc duïng laøm nguoäi vaûi baèng heä thoáng thoâng gioù giaûm nhieät ñoä xuoáng coøn khoaûng 50 – 700C vaø caùc truïc daãn cuoái maùy seõ laøm tieáp phaàn coøn laïi. Khi vaûi ra seõ coù nhieät ñoä khoaûng 30 – 400C. “ Kieåm cuoän Ñaây laø coâng ñoaïn cuoái cuøng nhaèm phaân loaïi, kieåm tra laïi chaát löôïng saûn phaåm laàn cuoái tröôùc khi ñoùng goùi ñöa ra thò tröôøng. 4.1.3. Xaùc ñònh vaø löïa choïn caùc coâng ñoaïn gaây laõng phí Haàu heát taát caû caùc coâng ñoaïn cuûa quaù trình nhuoäm vaûi ñeàu tieâu thuï nöôùc, hoùa chaát vaø naêng löôïng raát nhieàu, baét ñaàu töø coâng ñoaïn tieàn xöû lyù cho ñeán coâng ñoaïn hoaøn taát. Neân coù theå noùi xem ñaây laø cô hoäi raát lôùn ñeå nghieân cöùu thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH cho coâng ty. 4.2. PHAÂN TÍCH CAÙC BÖÔÙC COÂNG NGHEÄ 4.2.1. Chuaån bò sô ñoà coâng ngheä chi tieát Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 47 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Hình 4.6. Sô ñoà quy trình nhuoäm vaûi PES keøm theo doøng thaûi. Ñaàu ra Ñaàu vaøo LOØ HÔI Daàu FO Ñieän Nöôùc Khí thaûi Nhieät Buïi Nhieät Dung dòch hoà Nhieät Dòch thaûi Hoà hoaøn taát Ñoùng goùi thaønh phaåm Chaát thaûi raén Kieåm cuoän Nöôùc NaOH Nöôùc thaûi, nhieät, hôi hoùa chaát Giaûm troïng Nöôùc thaûi Vaét Vaûi moäc (PES) Nöôùc, NaClO2, CH3COOH Nöôùc thaûi, nhieät, hôi hoùa chaát Taåy traéng Nhuoäm Nöôùc, chaát trôï Thuoác nhuoäm Nöôùc thaûi, nhieät, hôi hoùa chaát Nhieät Saáy ñònh hình Nhieät, hôi nöôùc Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 48 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly 4.2.2. Caân baèng vaät chaát – naêng löôïng Caân baèng vaät lieäu vaø naêng löôïng coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi ñaùnh giaù SXSH vì thoâng qua ñoù ngöôøi ta coù theå xaùc ñònh vaø ñònh löôïng nhöõng hao huït vaø phaùt thaûi maø tröôùc ñoù chöa phaùt hieän ñöôïc. Moät böôùc thieát yeáu trong caân baèng vaät lieäu laø kieåm tra raèng “caùi gì ñi vaøo moät coâng ñoaïn/quy trình thì seõ phaûi ñi ra ôû nôi naøo ñoù.” Vì theá, taát caû ñaàu vaøo seõ coù nhöõng ñaàu ra töông öùng. Pheùp caân baèng naøy cuõng höõu ích trong vieäc giaùm saùt tieán boä ñaït ñöôïc töø chöông trình SXSH cuõng nhö ñaùnh giaù chi phí vaø lôïi ích cuûa chöông trình. Do thôøi gian laøm ñoà aùn coù haïn neân ñeà taøi chæ taäp trung caân baèng vaät chaát – naêng löôïng cho quaù trình nhuoäm vaûi PES maø thoâi. Cô sôû caân baèng nguyeân vaät lieäu döïa vaøo nguyeân lyù: “Toång ñaàu vaøo = Toång ñaàu ra + thaát thoaùt”. a. Caân baèng nguyeân vaät lieäu Moät soá ghi chuù trong quaù trình caân baèng nguyeân vaät lieäu Theo taøi lieäu höôùng daãn SXSH trong ngaønh deät nhuoäm cuûa Trung taâm Saûn xuaát saïch Vieät Nam: - Hoùa chaát taåy traéng NaClO2 coù ñoä taän trích raát thaáp, khoaûng 10% neân löôïng hoùa chaát coù trong nöôùc thaûi doøng ra laø 90%. - Thuoác nhuoäm phaân taùn coù ñoä taän trích 90% neân löôïng thuoác nhuoäm coù trong nöôùc thaûi doøng ra laø 10%. - Phöông phaùp ngaám eùp coù theå ngaám khoaûng 80% löôïng hoà vaøo vaûi neân löôïng hoà ôû doøng ra laø 20%. - Cho löôïng oáng giaáy, nylon hö hoûng khoaûng 10% so vôùi löôïng ban ñaàu. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 49 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 50 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Baûng 4.2. Baûng caân baèng nguyeân vaät lieäu tính cho 1 meû saûn xuaát = 300kg vaûi (Ñôn vò tính: kg/meû) Coâng ñoaïn Doøng vaøo Doøng ra Doøng thaûi 300 kg vaûi Teân Löôïng Teân Löôïng Loûng Raén Khí Ghi chuù NaClO2 3 NaClO2 2,7 + + 0,3 kg naèm treân vaûi Taåy traéng CH3COOH 1,5 CH3COOH 1,5 + NaOH 15 NaOH 15 + Giaûm troïng CH3COOH 3 CH3COOH 3 + CH3COONa (khan) 1,5 CH3COONa (khan) 1,5 + CH3COOH 0,75 CH3COOH 0,75 + EDTA 1 EDTA 1 + Kortamol NNO 1,5 Kortamol NNO 1,5 + Sonadon D-72 1,5 Sonadon D-72 1,5 + Nhuoäm Thuoác nhuoäm 6 Thuoác nhuoäm 0,6 + 5,4 kg naèm treân vaûi Hoà hoaøn taát Hoùa chaát hoà 3 Hoùa chaát hoà 0,6 + 2,4 kg ngaám vaøo vaûi OÁng giaáy 5 OÁng giaáy 0,5 + 4,5 kg ñöôïc duøng ñeå cuoän vaûi Kieåm cuoän Nylon cuoän vaûi 2 Nylon cuoän vaûi 0,2 + 1,8 kg ñöôïc duøng ñeå cuoän vaûi TOÅNG COÄNG 44,75 30,35 14,4 Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn cho coâng ty TNHH nhuoäm Nam Thaønh GVHD: TS. Ñaëng Vieát Huøng Trang 51 SVTH: Nguyeãn Thò Khaùnh Ly Ø Nhaän xeùt: Khi nhuoäm 1 meû (300kg vaûi) thì coâng ty söû duïng heát 44,75kg nguyeân vaät lieäu vaø thaûi ra löôïng doøng thaûi laø 30,35kg bao goàm caùc loaïi hoùa chaát cô baûn, thuoác nhuoäm, chaát trôï, oáng giaáy vaø nylon. Nhö vaäy, ñeå nhuoäm 1 taán vaûi thì coâng ty phaûi tieâu thuï gaàn 150 kg nguyeân vaät lieäu vaø thaûi ra khoaûng 100 kg chaát thaûi. Ñoù laø chöa keå löôïng hoùa chaát bò thaát thoaùt trong quaù trình laáy hoùa chaát hoaëc coøn dính laïi treân thuøng chöùa hoùa chaát. b. Caân baèng nöôùc Ngaønh nhuoäm laø moät trong nhöõng ngaønh söû duïng raát nhieàu nöôùc. Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng troïng taâm thöïc hieän SXSH. Do vaäy, caân baèng nöôùc ñeå so saùnh vôùi löôïng nöôùc thöïc teá maø coâng ty ñaõ tieâu thuï ñeå ñònh löôïng ñöôïc löôïng nöôùc thaát thoaùt trong quaù trình saûn xuaát. Töø ñoù tìm hieåu nguyeân nhaân vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp nhaèm tieát kieäm nöôùc cho coâng ty. Moät soá löu yù trong tính toaùn caân baèng nöôùc Theo taøi lieäu höôùng daãn SXSH trong ngaønh deät nhuoäm cuûa Trung taâm Saûn xuaát saïch Vieät Nam: - Trung bình trong ngaønh nhuoäm coù khoaûng 88% nöôùc söû duïng ñöôïc thaûi ra döôùi daïng nöôùc thaûi vaø 12% thoaùt ra do bay hôi. - Löôïng nöôùc coâng ngheä ñöôïc hieåu laø löôïng nöôùc cho vaøo maùy (trong ñoù ñaõ bao goàm löôïng nöôùc pha hoùa chaát). - Ñoái vôùi quaù trình hoà hoaøn taát thì löôïng nöôùc coâng ngheä chính laø löôïng nöôùc d