Đồ án Nghiên cứu bộ lọc khí và các phương pháp tách dầu bôi trơn ra khỏi khí nén

Lêi më ®Çu Ngµy nay, viÖc øng dông tù ®éng ho¸ vµo trong c«ng nghiÖp dÇu khÝ, mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña ®Êt n­íc ®· mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Tuy vËy, c«ng viÖc nµy còng kh«ng dÔ dµng, mÆc dï chóng ta ®· nhËp nhiÒu thiÕt bÞ hiÖn ®¹i tõ n­íc ngoµi. Do ®ã viÖc t×m hiÓu vÒ cÊu t¹o - nguyªn lý lµm viÖc - vËn hµnh - b¶o d­ìng vµ söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ nµy ph¶i thùc sù thµnh th¹o, n¾m v÷ng nguyªn lý ho¹t ®éng cña chóng cho phï hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ n¨ng l­îng cña tõng giµn, tõng thiÕt bÞ tù ®éng h¸o trªn giµn ®ã, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, tuæi thä cña c¸c thiªt bÞ ®ã. Trong ®iÒu kiÖn giµn khai th¸c, ®Ó ®¶m b¶o tèt c¸c c«ng viÖc khai th¸c, còng nh­ kiÓm tra chÆt chÏ c¸c c«ng viÖc nµy, th× viÖc sö dông hÖ thèng ®o l­êng tù ®éng lµ rÊt h÷u hiÖu. Còng nh­ trong m«i tr­êng dÔ ch¸y, næ nh­ ë giµn khoan th× viÖc sö dông khÝ nÐn lµm nguån n¨ng l­îng cung cÊp cho c¸c thiÕt bÞ tù ®éng ho¸ nh­ c¸c van cÇu, van Min, van an toµn, c¸c thiÕt bÞ ®o, ... lµ cã nhiÒu ­u ®iÓm nhÊt. V× vËy, khÝ nÐn ®­îc chän lµ nguån n¨ng l­îng cung cÊp cho hÖ thèng ®o l­êng tù ®éng vµ cung cÊp cho c¸c thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn trªn c¸c giµn c«ng nghÖ vµ giµn b¬m Ðp. HiÖn nay, trªn c¸c giµn khoan, khai th¸c cña má B¹ch Hæ cã rÊt nhiÒu tr¹m m¸y nÐn cã thÓ cung cÊp nguån khÝ cho c¸c thiÕt bÞ nµy nh­ng th«ng dông nhÊt vÉn lµ tr¹m m¸y nÐn khÝ GA - 75 v× nã cã nh÷ng ­u ®iÓm v­ît tréi so víi c¸c lo¹i m¸y kh¸c lµ: nguån khÝ cung cÊp ®¹t yªu cÇu, tr¹m m¸y ®­îc bè trÝ gän, ho¹t ®éng hoµn toµn tù ®éng, cã hÖ thèng an toµn tèt ®Ó b¶o vÖ khi m¸y cã sù cè vµ ®Æc biÖt lµ l­u l­îng cña m¸y rÊt æn ®Þnh, ®¶m b¶o ®é kh« s¹ch cña khÝ nÐn còng nh­ ®¶m b¶o ®­îc nhiÖt ®é, ®é nhít ®éng häc cña khÝ nÐn vµ tù ®éng ®iÒu chØnh phï hîp theo nhu cÇu sö dông ®· ®Æt tr­íc, ®¶m b¶o tÝnh tiÕt kiÖm n¨ng l­îng. ChÝnh nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy, cïng víi viÖc t×m hiÓu vÒ lo¹i thiÕt bÞ nµy trong qu¸ tr×nh thùc tËp ë xÝ nghiÖp liªn doanh Vietsovpetro. Víi sù gióp ®ì, h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy Th.S NguyÔn V¨n Gi¸p cïng c¸c thÇy trong bé m«n ThiÕt BÞ DÇu KhÝ, em ®· thùc hiÖn ®Ò tµi: ‘‘Nghiªn cøu bé läc khÝ vµ c¸c ph­¬ng ph¸p t¸ch dÇu b«i tr¬n ra khái khÝ nÐn, phôc vô cho c¸c thiÕt bÞ tù ®éng hãa trªn giµn”. CH¦¥NG 1 TæNG QUAN VÒ VIÖc Sö DôNG M¸Y NÐN KHÝ ë VIETSOVPETRO . T×nh h×nh sö dông m¸y nÐn khÝ ë Vietsovpetro Víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc kü thuËt, cïng víi n¨ng l­îng ®iÖn, vai trß n¨ng l­îng b»ng khÝ nÐn ngµy cµng trë nªn quan träng. TÊt c¶ c¸c c¬ së s¶n xuÊt lín, thËm chÝ c¶ trong nhiÒu lÜnh vùc th«ng dông hµng ngµy cña cuéc sèng còng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc nguån n¨ng l­îng khÝ nÐn. ViÖc sö dông n¨ng l­îng khÝ nÐn ë nh÷ng dông cô nhá, nh÷ng truyÒn ®éng víi vËn tèc lín, sö dông n¨ng l­îng b»ng khÝ nÐn ë nh÷ng thiÕt bÞ nh­ bóa h¬i, dông cô ®Ëp, t¸n ®inh, vµ nhiÒu nhÊt lµ dông cô ®å g¸ kÑp chÆt trong c¸c m¸y….. §èi víi ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ, vai trß cña n¨ng l­îng khÝ nÐn cµng trë nªn ®Æc biÖt quan träng, nhÊt lµ ®èi víi c¸c giµn khoan khai th¸c dÇu khÝ trªn biÓn. Së dØ nh­ vËy lµ do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, c¸c c«ng ®o¹n c«ng nghÖ dÇu khi ®Æc biÖt nguy hiÓm, lu«n tiÒm Èn c¸c nguy c¬ ch¸y næ, phun trµo…cã thÓ g©y chÕt ng­êi, ph¸ hñy thiÕt bÞ, c«ng tr×nh, thËm chÝ lµ nh÷ng th¶m häa m«i tr­êng nghiªm träng cho c¶ mét khu vùc lín.Víi nh÷ng ®Æc tÝnh ­u viÖt cña n¨ng l­îng khÝ nÐn, nh­: An toµn víi m«i tr­êng ®éc h¹i, m«i tr­êng nguy hiÓm khÝ, dÔ ch¸y næ DÔ cung cÊp, dÔ sö dông Ph¹m vi øng dông réng r·i. Bëi vËy, chóng lµ nguån n¨ng l­îng kh«ng thÓ thiÕu trªn c¸c c«ng tr×nh dÇu khÝ trªn biÓn. N¨ng l­îng khÝ nÐn ®­îc sö dông cho c¸c thiÕt bÞ c«ng cô, thiÕt bÞ ®éng lùc,…vµ ®Æc biÖt lµ trong c¸c hÖ thèng tù ®éng ®iÒu khiÓn vµ ®o l­êng. T¹i c¸c giµn cè ®Þnh trªn biÓn cña XÝ NghiÖp Liªn Doanh Vietsovpetro, ®Ó cung cÊp n¨ng l­îng khÝ nÐn sö dông cho c¸c thiÕt bÞ vµ hÖ thèng phôc vô cho c«ng nghiÖp khoan-khai th¸c dÇu khÝ, ng­êi ta thiÕt kÕ vµ l¾p ®Æt nhiÒu tr¹m m¸y nÐn khÝ phôc vô cho nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau trªn giµn. 1.1.1. §Þnh nghÜa M¸y nÐn lµ lo¹i m¸y dïng ®Ó nÐn kh«ng khÝ hay gas ®Õn ¸p suÊt t­¬ng ®èi kh«ng thÊp h¬n 0,5MPa, nÕu m¸y t¹o ra nguån khÝ nhá h¬n 0,2 MPa th× ®­îc gäi lµ qu¹t giã. 1.1.2. øng dông cña m¸y nÐn khÝ trong ngµnh dÇu khÝ Khai th¸c dÇu b»ng ph­¬ng ph¸p Gaslift Gäi dßng cho giÕng Cung cÊp nguån khÝ nÐn cã ¸p suÊt cho c¸c thiÕt bÞ khoan Dïng ®Ó vËn chuyÓn xi m¨ng Cung cÊp nguån khÝ nu«i cho c¸c thiÕt bÞ ®o vµ tù ®éng ®iÒu chØnh Cung cÊp cho c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn c¸c thiÕt bÞ van …. Cung cÊp cho c¸c hÖ thèng khëi ®éng khÝ nÐn Lµ chÊt trung gian truyÒn nhiÖt gi÷a c¸c m¸y sÊy, thiÕt bÞ l¹nh …. 1.1.3. Ph©n lo¹i m¸y nÐn khÝ Theo kÕt cÊu: + M¸y nÐn thÓ tÝch: Bao gåm m¸y nÐn piston, m¸y nÐn trôc vÝt, vµ m¸y c¸nh qu¹t; + M¸y nÐn tuèc bin c¸nh qu¹t (m¸y nÐn ®éng lùc): M¸y nÐn ly t©m, m¸y nÐn h­íng trôc. Theo ¸p suÊt t¹o ra: + B¬m ch©n kh«ng ¸p suÊt: Lµm viÖc khi ¸p suÊt ra b»ng ¸p suÊt khÝ trêi; + M¸y nÐn ch©n kh«ng: Lµm viÖc khi ¸p suÊt ra cao h¬n ¸p suÊt khÝ trêi; + Qu¹t giã: Lµm viÖc víi møc ®é nÐn bÐ h¬n 1,15; + ThiÕt bÞ thæi gas: Lµm viÖc víi møc ®é nÐn bÐ h¬n 1,15 nh­ng kh«ng lµm m¸t nh©n t¹o; + M¸y nÐn: Lµm viÖc víi møc ®é nÐn lín h¬n 1,15 nh­ng cã lµm m¸t nh©n t¹o. Theo kiÓu dÉn ®éng m¸y nÐn: M¸y nÐn ch¹y b»ng ®éng c¬ gas trong ®ã m¸y nÐn ®­îc chÕ t¹o cïng víi ®éng c¬ cã gas vµ c¸c lo¹i dÉn ®éng kh¸c. C¸c thiÕt bÞ dÉn ®éng phô thuéc vµo sæ vßng quay yªu cÇu cña trôc, c«ng suÊt vµ gi¶i ®iÒu chØnh c¸c th«ng sè, cã thÓ lµ ®éng c¬ ®iÖn, tuèc bin gas, hay ®éng c¬ ®èt trong. Theo ®Æc tÝnh m«i chÊt cã thÓ chia ra + M¸y nÐn kh«ng khÝ + M¸y nÐn gas. Theo c¸c bè trÝ ®­êng t©m xylanh cã thÓ chia ra + M¸y nÐn ngang + M¸y nÐn th¼ng ®øng + M¸y nÐn d¹ng gãc (ch÷ L; V; W). Theo kiÓu kÕt cÊu cña m¸y nÐn pitt«ng ®­îc ph©n ra + Theo cÊp sè nÐn: Mét cÊp, hai cÊp, ba cÊp… + Theo sè d·y trong ®ã bè trÝ c¸c xylanh: Mét, hai, hoÆc nhiÒu d·y + Theo kÕt cÊu c¬ cÊu chuyÓn ®éng: Cã con tr­ît vµ kh«ng cã con tr­ît + Theo sù bè trÝ xylanh: D¹ng ngang, ®øng, gãc + Theo nguyªn lý t¸c dông víi xylanh: T¸c dông ®¬n, t¸c dông kÐp + Phô thuéc vµo kiÓu lµm m¸t. Lµm m¸t n­íc hay b»ng kh«ng khÝ M¸y nÐn víi m«i chÊt c«ng t¸c lµ chÊt lµm l¹nh: M¸y nÐn l¹nh Theo kh¶ n¨ng l¾p ®Æt: M¸y nÐn cè ®Þnh, di ®éng. HiÖn nay trong ngµnh dÇu khÝ chñ yÕu sö dông c¸c lo¹i m¸y nÐn khÝ sau: M¸y KP-2T (AK-150); m¸y nÐn khÝ 2BM4-9/101; m¸y nÐn khÝ 4BY 5/9; m¸y nÐn khÝ trôc vÝt GA75, SSP, MH75, GA22, GA30...; m¸y nÐn khÝ INTERSOLLRAND T30 x 400. 1.1.4. C¸c lo¹i m¸y nÐn khÝ dïng trong c«ng nghiÖp dÇu khÝ M¸y nÐn khÝ cao ¸p KP-2T (AK 150) §­îc sö dông ®Ó t¹o nguån khÝ cã ¸p suÊt cao (150KG/cm2): dïng ®Ó ®iÒu khiÓn hÖ th«ng van cÇu, Ðp vØa, duy tr× ho¹t ®éng cña c¸c b×nh æn ¸p, m¸y b¬m pitt«ng. N¹p khÝ cho c¸c b×nh khÝ co ®éng c¬ diezen vµ c¸c b×nh khÝ cã xuång cøu sinh. M¸y nÐn khÝ KP-2T lµ m¸y nÐn khÝ pitt«ng th¼ng ®øng, 3 cÊp, ¸p suÊt cöu vµo lµ ¸p suÊt khÝ quyÓn, ¸p suÊt cöu ra l¬n nhÊt cho phÐp lµ: 150 KG/cm2 víi l­u l­îng 1,8 m3/phót. M¸y nÐn khÝ 2BM4-9/101 (cña tr¹m m¸y nÐn khÝ CD9-101) §­îc sö dông trong qu¸ tr×nh gäi dßng c¸c giÕng khai th¸c lµ ph­¬ng ph¸p lµm gi¶m cét ¸p thñy tÜnh cña khèi l­îng chÊt láng trong lßng giÕng. §©y lµ lo¹i m¸y nÐn pistt«ng n»m ngang dïng ®Ó nÐn ¸p suÊt khÝ quyÓn ®Õn ¸p suÊt 100KG/cm2 víi l­u l­îng 9m3/phót. M¸y nÐn khÝ 4BY5/9 Dïng ®Ó cung cÊp khÝ nÐn cho hÖ thèng ®iÒu khiÓn li hîp ( c«n h¬i ) cho têi khoan vµ cÊp khÝ nÐn phô trî cho hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng trªn giµn. Lo¹i m¸y nµy lµ lo¹i m¸y nÐn khÝ piston ch÷ V, 2 cÊp nÐn t¸c dông ®¬n 4 d·y, 4 xylanh, ¸p suÊt cöu vµo lµ ¸p suÊt khÝ quyÓn, ¸p suÊt cöu ra la 8KG/cm2 víi l­u l­îng lµ 5m3/phót. M¸y nÐn khÝ trôc vÝt GA-75, GA-22, GA-30, SSP, MH75… Lo¹i m¸y nÐn nµy dïng ®Ó cung cÊp khÝ nÐn cho hÖ thèng ®iÒu khiÓn, hÖ thèng b¬m tr¸m xi m¨ng vµ c¸c nhu cÇu kh¸c…. M¸y nÐn INGERSOLLRAND T30 x 400 Lo¹i m¸y nµy dïng cung cÊp khÝ nÐn cho hÖ thèng tù ®éng hãa. 1.2. S¬ ®å c«ng nghÖ cña tr¹m nÐn khÝ H×nh 1.1. S¬ ®å hÖ thèng khÝ nu«i trªn giµn msp-3 1- Van mét chiÒu. Muïc ñích cuûa nguoàn khí naøy laø söû duïng vaøo heä thoáng ñieàu khieån, kieåm soaùt coâng ngheä khai thaùc daàu khí. Söû duïng ñöôøng oáng daãn coù ñöôøng kính f60 ñöôïc laép ñaët tröïc tieáp vaøo nguoàn chính cuûa traïm neùn. Töø block 7B ñöa sang block 6. Ñöôïc laép ñaët chaïy doïc theo meùp phaûi cuûa block 6, 4, 2 ñoàng thôøi taïi block 4 coù nhaùnh reõ ñeå ñöa nguoàn khí ñeán söû duïng vaøo muïc ñích gaslift taïi block naøy. Taïi ñaàu block 2, ñöôøng khí naøy ñöôïc chia laøm 2: Moät nhaùnh ñi vaøo block 1 ñieàu khieån caùc traïng thaùi van caàu vaø van Mim cuûa HGC 1, 2, 100 m3 theo yeâu caàu coâng ngheä. Nhaùnh coøn laïi ñi vaøo block 2 cuõng nhaèm muïc ñích phuïc vuï cho heä thoáng gaslift, cuï theå laø ñoùng hay môû van caàu trong heä thoáng naøy. Vieäc boá trí ñöôøng oáng daãn nhö treân laø hoaøn toaøn hôïp lyù noù ñaõ ruùt ngaén ñöôïc toái ña ñoä daøi cuûa nhöõng ñöôøng oáng laép ñaët ñoàng thôøi noù naèm ôû vò trí maø ñöôïc baûo veä toát neân ít bò söï coá roø gæ khí ra ngoaøi do va traïm vôùi ñöôøng oáng, noù cuõng goùp phaàn baûo ñaûm an toaøn cuûa heä thoáng. Vì muïc ñích söû duïng nhaát thieát aùp suaát khoâng thay ñoåi do vaäy treân heä thoáng naøy caàn thieát phaûi laép heä thoáng oån aùp, aùp suaát khí trong heä thoáng naøy thay ñoåi sau bình chöùa cuûa traïm neùn khí. Nhö vaäy aùp suaát bình chöùa thay ñoåi töø 6,5 – 8,5 at töø maùy neùn ñeán bình chöùa. Tuy nhieân, vôùi nguoàn khí naøy vaãn baûo ñaûm ñi qua heä thoáng saáy vaø heä thoáng phin loïc. Söû duïng ñöôøng oáng coù ñöôøng kính f60 ñöôïc thieát keá laép ñaët tröïc tieáp töø maùy neùn qua cuïm phin taùch thoâ, tinh sau ñoù veà bình chöùa khoâng qua van ñieàu tieát do ñoù aùp suaát cuûa nguoàn khí coù theå thay ñoåi trong khoaûng 6,5 – 8,5 at cuõng gioáng nhö söï thay ñoåi aùp suaát trong bình chöùa. Tuy aùp suaát coù thay ñoåi nhöng nhöõng thoâng soá veà nhieät ñoä, ñoä aåm vaãn ñaûm baûo toát. Nguoàn khí naøy cuõng ñöôïc ñi qua heä thoáng saáy vaø phin loïc. Nguoàn khí söû duïng cho heä thoáng ño löôøng. Nguoàn khí naøy ñöôïc noái vôùi ñöôøng ra sau bình chöùa cuûa traïm neùn vaø nguoàn khí naøy ñöôïc ñi qua boä van ñieàu tieát ñeå giaûm, oån ñònh aùp suaát ôû möùc 5 at. Nguoàn khí sau khi qua van tieát löu naøy seõ ñöôïc ñöa ra caùc bloác 1, 2, 3, 4, 8 ñeå nhaèm muïc ñích cung caáp nguoàn cho nhöõng thieát bò ño cuï theå. Vieäc boá chí caùc ñöôøng oáng nhö sau: Sau khi nguoàn khí qua van ñieàu tieát, seõ ñöôïc chia laøm 2 nhaùnh chính, moät nhaùnh ñöôïc ñöa leân bloác 8 ñeå laøm nguoàn nuoâi nhöõng thieát bò ño nhö ñaàu ñoàng hoà ghi ñoà thò vaø nhöõng thieát bò ñieàu khieån töï ñoäng khaùc. Nhaùnh coøn laïi seõ ñöôïc ñöa ñeán bloác 1, 3, 4. Ñöôøng oáng ñöôïc laép ñaët ôû beân phaûi cuûa bloác 2, 4 ñöôïc phaân ra bloác 1, 2, 4 ôû phía tröôùc ñeå ñöa nguoàn khí naøy vaøo nhu caàu söû duïng. Nguoàn khí naøy seõ ñöôïc ñöa vaøo caùc thieát bò ño nhöng phaûi vaøo caùc boä van ñieàu tieát cho caùc thieát bò, van ñieàu tieát naøy seõ cho ra aùp suaát khí laø 1,6 kg/cm2 ñoàng thôøi cuõng söû duïng nguoàn khí naøy ñeå ñöa vaøo nhöõng thieát bò ño, veõ ñoà thò hoaït ñoäng cuûa moät soá phaàn trong coâng ngheä khai thaùc cuûa giaøn. Tuy nhieân trong heä thoáng ño löôøng töï ñoäng hoaù coøn raát nhieàu phaàn phöùc taïp khaùc nhöng ôû ñaây toâi chæ trình baøy veà vieäc cung caáp nguoàn khí laøm nguoàn naêng löôïng ñeå phuïc vuï cho caùc thieát bò ño löôøng töï ñoäng hoaù, sô ñoà boá trí ñöa ñöôïc nguoàn khí töø traïm neùn ñeán nhöõng vò trí caàn thieát nhö ñaõ neâu ôû treân cho heä thoáng ño löôøng töï ñoäng hoaù ôû MCP-1. 1.3. Nh÷ng yªu cÇu c«ng nghÖ cña hÖ thèng tù ®éng hãa HiÖn nay trªn c¸c c«ng tr×nh biÓn cña XÝ NghiÖp Liªn Doanh Vietsovpetro ®ang tån t¹i hai hÖ thèng khÝ nÐn cao ¸p vµ thÊp ¸p, nh»m môc ®Ých cung cÊp nguån n¨ng l­îng khÝ nÐn cho c¸c thiÕt bÞ vµ hÖ thèng chÝnh sau: - C¸c thiÕt bÞ ®o l­êng, nh­: c¸c cét mùc chÊt láng cho c¸c b×nh, bÓ c«ng nghÖ….. C¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn, tù ®éng hãa, nh­: c¸c tr¹m ®iÒu khiÓn van dËp giÕng (ACS, TOE…); hÖ thèng ®iÒu l­u l­îng (c¸c van mim); c¸c r¬le trong hÖ thèng b¶o vÖ; ®iÒu khiÓn ®ãng më c¸c van cÇu, c¸c thiÕt bÞ chÆn kh¸c.. C¸c thiÕt bÞ dÉn ®éng b»ng khÝ nÐn, nh­: hÖ thèng khëi ®éng cho c¸c ®éng c¬ diezen c«ng suÊt lín; c¸c ®éng c¬ kiÓu r«to; cac m¸y b¬m, m¸y mµi, m¸y khoan, thiÕt bÞ th¸o l¾p bul«ng, thiÕt bÞ phun s¬n… HÖ thèng v©n chuyÓn xim¨ng, phôc vô cho qu¸ tr×nh khoan. C¸c môc ®Ých kh¸c, nh­: lµm s¹ch c¸c bÒ mÆt gia c«ng, söa chöa, lµm vÖ sinh c«ng nghiÖp nµo ®ã, gäi dßng trong khai th¸c, khuÊy trén dung dÞch xi m¨ng trong qu¸ tr×nh khoan… KhÝ nÐn ®­îc t¹o ra tõ nh÷ng m¸y nÐn khÝ chøa ®ùng nhiÒu t¹p chÊt bôi bÈn, ®é Èm cã thÓ ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau. ChÊt bÈn bao gåm: bôi, ®é Èm kh«ng khÝ ®­îc hót vµo, nh÷ng phÇn tö nhá chÊt cÆn b· cña dÇu b«i tr¬n vµ truyÒn ®éng c¬ khÝ. H¬n n÷a, trong qu¸ tr×nh nÐn khÝ nhiÖt ®é khÝ nÐn t¨ng lªn cã thÓ g©y ra qu¸ tr×nh oxy hãa mét sè phÇn tö kÓ trªn. Nh­ vËy khÝ nÐn bao gåm chÊt bÈn ®ã ®­îc t¶i ®i trong nh÷ng ®­êng èng dÉn khÝ sÏ g©y nªn sù ¨n mßn, gØ trong èng vµ trong c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn. Cho nªn khÝ nÐn ®­îc sö dông trong kü thuËt ph¶i ®­îc sö lý. Møc ®é sö lý khÝ nÐn tïy thuéc vµo ph­¬ng ph¸p sö lý, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc chÊt l­îng cña khÝ nÐn t­¬ng øng cho tõng tr­êng hîp cô thÓ. Nh­ vËy tïy theo môc ®Ých sö dông, c¸c yªu cÇu c«ng nghÖ cña hÖ thèng tù ®éng hãa gåm c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: §¶m b¶o ®é s¹ch: §iÒu nµy ®¶m b¶o kh«ng bÞ kÑt hoÆc bÞ t¾c nghÏn c¸c phÝm läc, c¸c ricler hoÆc c¸c chi tiÕt, phÇn tö cã ®é chÝnh x¸c cao cña thiÕt bÞ, nhÊt lµ ë c¸c thiÕt bÞ kiÓm tra, ®o l­êng vµ ë c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn, tù ®éng hãa. §Ó ®¸nh gi¸ ®é s¹ch, ng­êi ta ®­a ra c¸c tiªu chuÈn vÒ c¸c ®é lín cña c¸c t¹p chÊt. Theo c¸c tiªu chuÈn cña c¸c héi ®ång c¸c xÝ nghiÖp ch©u ©u PNEURP (European Committee of Mannufacturers of Compressors, Vacuumpumps and Pneumatic tools ) ®Ò ra, ®é lín cña c¸c t¹p chÊt trong khÝ nÐn kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 70µm. §¶m b¶o ®é kh«: Yªu cÇu nµy rÊt quan träng, nhÊt lµ khi khÝ nÐn ®­îc sö dông trong vËn chuyÓn c¸c vËt liÖu rêi, nh­ hÖ thèng vËn chuyÓn xi m¨ng. Trong c¸c hÖ thèng nµy, 99,9% l­îng h¬i Èm (gåm h¬i n­íc vµ dÇu b«i tr¬n…. gäi chung lµ condensate) ph¶i ®­îc lo¹i bá. MÆt kh¸c, ®¶m b¶o ®é kh« cña khÝ nÐn lµm h¹n chÕ sù sù t¹o thµnh c¸c phase láng, lµ t¸c nh©n t¹o nªn ¨n mßn ®iÖn hãa trong dßng l­u th«ng cña khÝ nÐn. §¶m b¶o kho¶ng nhiÖt ®é lµm viÖc thÝch hîp: Th«ng th­êng, kho¶ng nhiÖt ®é lµm viÖc thÝch hîp nhÊt cña khÝ nÐn kh«ng ®­îc chªnh lÖch qu¸ 3÷5 0C so víi nhiÖt ®é m«i tr­êng lµm viÖc cña hÖ thèng vµ thiÕt bÞ. Sù chªnh lÖch qu¸ lín sÏ g©y nªn sù gi·n në nhiÖt kh¸c nhau trong c¸c hÖ thèng, thiÕt bÞ, c¸c côm chi tiÕt, t¹o ra sù nøt vì, biÕn d¹ng, h­ háng… §¶m b¶o kho¶ng ¸p suÊt lµm viÖc thÝch hîp: Mçi hÖ thèng hoÆc thiÕt bÞ ®Òu cã nh÷ng yªu cÇu vÒ kho¶ng ¸p suÊt khÝ nÐn lµm viÖc kh¸c nhau. §Ó gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò nµy, ng­êi ta th­êng sö dông c¸c bé van gi¶m ¸p hoÆc t¨ng ¸p phï hîp. §¶m b¶o ®é nhít thÝch hîp: §èi víi tõng hÖ thèng, nhÊt lµ víi hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng hoÆc truyÒn ®éng khÝ nÐn, vµ thiÕt bÞ, sÏ cã nh÷ng yªu cÇu cô thÓ vÒ ®é nhít ®éng häc cÇn thiÕt cña khÝ nÐn, ®Ó gi¶m ma s¸t, sù ¨n mßn vµ rØ sÐt cña chóng. §Ó gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò nµy, ng­êi ta th­êng sö dông dÇu b«i tr¬n, bæ xung vµo dßng khÝ nÐn th«ng qua c¸c van tra dÇu, ho¹t ®éng theo nguyªn lý Venturi. Trong nh÷ng yªu cÇu c«ng nghÖ cña hÖ thèng tù ®éng hãa, th× quan träng nhÊt lµ viÖc ®¶m b¶o ®é s¹ch vµ ®é kh« cña khÝ nÐn. 1.4. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, nh÷ng tån t¹i cÇn tËp trung nghiªn cøu gi¶i quyÕt X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu cña con ng­êi ngµy cµng ®­îc n©ng cao, viÖc øng dông tù ®éng ho¸ vµo trong c«ng nghiÖp dÇu khÝ hiÖn nay lµ ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän vµ mang nhiÒu lîi Ých kinh tÕ cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Tuy vËy, nã còng kh«ng dÔ dµng ®Ó tiÕn hµnh khai th¸c, dï ®· nhËp c¸c thiÕt bÞ tõ n­íc ngoµi vÒ mµ nã cßn ®ßi hái mét khèi l­îng c«ng viÖc ®a d¹ng vµ phøc t¹p. V× vËy, viÖc lùa chän - vËn hµnh - b¶o d­ìng - söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ vµ ®Æc biÖt lµ ph¶i n¾m v÷ng nguyªn lý ho¹t ®éng cña chóng cho phï hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ n¨ng l­îng cña giµn, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, tuæi thä cña thiÕt bÞ. Trong ®iÒu kiÖn giµn khai th¸c, ®Ó ®¶m b¶o tèt c¸c c«ng viÖc khai th¸c còng nh­ kiÓm tra chÆt chÏ c¸c c«ng viÖc nµy, th× hÖ thèng ®o l­êng tù ®éng ho¸ lµ mét hÖ thèng rÊt h÷u hiÖu. Trong m«i tr­êng dÔ x¶y ra ch¸y næ nh­ ë giµn khoan th× viÖc sö dông khÝ nÐn lµm nguån n¨ng l­îng vµ cung cÊp cho c¸c thiÕt bÞ tù ®éng ho¸ cã nhiÒu ­u ®iÓm nhÊt. Do vËy, khÝ nÐn ®· ®­îc chän lµ nguån n¨ng l­îng cho hÖ thèng ®o l­êng tù ®éng vµ cung cÊp cho c¸c thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn nÐn trªn giµn c«ng nghÖ vµ giµn b¬m Ðp vØa. HiÖn nay trªn c¸c giµn khoan, khai th¸c cña XÝ NghiÖp Liªn Doanh Vietsovpetro cã rÊt nhiÒu tr¹m m¸y nÐn cã thÓ cung cÊp nguån khÝ cho c¸c thiÕt bÞ tù ®éng ho¸ nh­ng th«ng dông nhÊt vÉn lµ tr¹m m¸y nÐn khÝ trôc vÝt GA-75 (cña h·ng Atlat- Copco) hoÆc SSR MH-75 (cña h·ng Ingersoll-Rand). C¸c tr¹m nµy cã thÓ cung cÊp khÝ nÐn trong gi¶i ¸p suÊt lµm viÖc tõ 6÷13 kg/cm2 vµ l­u l­îng t­¬ng ®èi (Q ≈ 13,59÷ 11,61 m3/phót, ®èi víi tr¹m SSR MH-75 ; Q≈ 11,5 m3/phót, ®èi víi tr¹m GA-75). Chóng ®­îc trang bÞ thªm hÖ thèng lµm s¹ch vµ kh« khÝ kh¸ hoµn h¶o nªn chÊt l­îng khÝ rÊt tèt, v× vËy cã nh÷ng ­u ®iÓm v­ît tréi lµ: nguån khÝ cung cÊp ®¹t yªu cÇu, tr¹m m¸y ®­îc bè trÝ gän, ho¹t ®éng hoµn toµn tù ®éng, cã hÖ thèng an toµn, b¶o vÖ cao khi m¸y cã sù cè vµ ®Æc biÖt lµ l­u l­îng khÝ cung cÊp cña m¸y rÊt æn ®Þnh, tù ®éng ®iÒu chØnh phï hîp theo nhu cÇu sö dông ®· ®Æt tr­íc. §¶m b¶o tÝnh tiÕt kiÖm n¨ng l­îng cao. CH¦¥NG 2 CÊU T¹O Vµ NGUY£N Lý LµM VIÖC CñA M¸Y NÐN TRôC VÝT GA-75 2.1. S¬ ®å cÊu t¹o cña m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 2.1.1. Giíi thiÖu chung vÒ h×nh d¹ng may nÐn trôc vÝt GA-75 M¸y nÐn khÝ GA-75 lµ m¸y nÐn trôc vÝt cã dÇu b«i tr¬n, mét cÊp vµ ®­îc dÉn ®éng b»ng ®éng c¬ ®iÖn, GA-55, GA-75, GA-90C lµ ®­îc lµm m¸t b»ng kh«ng khÝ. Lo¹i m¸y nÐn khÝ GA-FF (Full-feature). Lµ lo¹i m¸y nÐn khÝ GA víi ®Çy ®ñ c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt GA-75 (Full-feature). Chóng ®­îc trang bÞ thiÕt bÞ lµm kh« khÝ, cïng l¾p ®Æt chung trong khoang th©n vá. ThiÕt bÞ lµm kh« khÝ nµy t¸ch Èm tõ khÝ nÐn b»ng c¸ch lµm l¹nh chóng ®Õn gÇn ®iÓm s­¬ng ®Ó h¬i Èm (dÇu vµ n­íc…) ng­ng tô råi x¶ th«ng qua c¬ cÊu x¶ condensate tù ®éng. Bè trÝ chung: Tr¹m m¸y nÐn khÝ GA ®­îc l¾p ®Æt trong khoang th©n vá c¸ch nhiÖt ch¾c ch¾n. M¸y nÐn khÝ ®­îc ®iÒu khiÓn kiÓu Elektronikon® cña h·ng Atlats Copco. Bé ®iÒu khiÓn Elektronikon® gióp lµm gi¶m tiªu hao n¨ng l­îng ®iÖn, nã cho phÐp ng­êi ®iÒu khiÓn dÔ dµng lËp tr×nh vµ theo dâi, kiÓm so¸t vµ vËn hµnh cña m¸y nÐn khÝ. Trªn mÆt bé ®iÒu khiÓn, cã: nót khëi ®éng, vµ nót dõng khÈn cÊp… khoang ®iÖn chøa bé khëi ®éng cho m«t¬ ®­îc l¾p ®Æt phÝa sau bé ®iÒu khiÓn nµy. Tr¹m m¸y nÐn khÝ cßn ®­îc trang bÞ thªm hÖ thèng condensate (chÊt láng ng­ng tô trong qu¸ tr×nh lµm m¸t khÝ nÐn) tù ®éng. H×nh 2.1. H×nh d¹ng chung cña m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 E1- M« ®un ®iªu khiÓn 1- Van ®Çu ra cña khÝ nÐn §Çu vµo cña c¸p ®iÖn §­¬ng x¶ condesate tù ®éng cña thiÕt bÞ t¸ch dÇu b«i tr¬n Van x¶ n­íc b»ng tay. H×nh 2.2. MÆt tr­íc cña m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 E1- M« ®un ®iÒu khiÓn 6- PhÝm läc khÝ S3- Nót dõng khÈn cÊp 7- Nót bÞt lç rãt dÇu b«i tr¬n Qu¹t lµm m¸t 8- B×nh gom khÝ nÐn §éng c¬ qu¹t 9- C¬ cÊu hiÓn thÞ møc dÇu b«i tr¬n Buång ®iÖn 10- C¸c phin läc dÇu b«i tr¬n §éng c¬ ®iÖn dÉn ®éng 11- Bé phËn lµm l¹nh khÝ nÐn. Bé phËn t¸ch dÇu (OSD) H×nh 2.3 MÆt sau cña m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 Van ®Çu ra cña khÝ nÐn 9- M¸y nÐn khÝ Phin läc khiÓu DD vµ PD 10- Van ng­îc ThiÕt bÞ lµm kh« khÝ (GA-FF) 11- Van ng¾t ®­êng dÇu b«i tr¬n §éng c¬ qu¹t 12- Mòi tªn chØ chiÒu quay cña ®«ng c¬ Qu¹t lµm m¸t 13- §éng c¬ ®iÖn dÉn ®éng Bé phËn lµm m¸t dÇu b«i tr¬n 14- §­êng x¶ condesate tù ®éng C¸c phin läc dÇu b«i tr¬n 15- §­êng x¶ condesate b»ng tay Van n¹p t¶i / van ng¾t t¶i 16- BÉy t¸ch condenssate. H×nh 2.4. B¼ng ®iÒu khiÓn cña m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 Nót t¾t 8- §Ìn LED b¸o chÕ ®é vËn hµnh tù ®éng Nót khëi ®éng 9- C¸c phÝm chøc n¨ng (F1, F2, F3 ) Mµn h×nh 10- DÊu hiÖu c¶nh b¸o PhÝm chuyÓn lªn xuèng 11- DÊu hiÖu vËn hµnh PhÝm t¹o b¶ng 12- DÊu hiÖu ®iÖn ¸p nguån §Ìn LED b¸o nguån S3- Nót dõng khÈn cÊp §Ìn LED c¶nh b¸o chung B¶ng 2.1. Tªn vµ chøc n¨ng cña nót bÊm: VtrÝ Tªn gäi Chøc n¨ng 1 Nót t¾t Ấn nót nµy ®Ó ngõng MNK, lóc nµy ®Ìn LED sÏ t¾t. MNK sÏ dõng sau 30s 2 Nót khëi ®éng Ấn nót nµy ®Ó ch¹y MNK, lóc nµy ®Ìn LED sÏ s¸ng, b¸o hiÖu bé ®iÒu khiÓn ®ang vµo chÕ ®é lµm viÖc tù ®éng. §Ìn LED sÏ t¾t sau khi ng¾t t¶i MNK b»ng tay. 3 Mµn h×nh §Ó hiÓn thÞ c¸c th«ng sè b¸o vÒ tr¹ng th¸i vËn hµnh cña m¸y nÐn khÝ, nh¾c nhë c¸c dÞch vô b¶o d­ìng hoÆc c¸c lçi (nÕu cã) cña hÖ thèng. 4 PhÝm chuyÓn lªn xuèng Dïng ®Ó dÞch chuyÓn theo chiÒu däc trªn mµn h×n, ®Ó hiÓn thÞ c¸c th«ng sè tr¹ng th¸i lµm viÖc cña hÖ thèng. 5 PhÝm t¹o b¶ng Dïng ®Ó hiÓn thÞ c¸c th«ng sè kü thuËt theo chiÒu mòi tªn n»m ngang. ChØ nh÷ng th«ng sè cã chiÒu mòi tªn h­íng vÒ bªn ph¶i míi cã thÓ truy cËp ®Ó thay ®æi. 6 §Ìn LED b¸o nguån B¸o hiÖu nguån ®iÖn ë hÖ thèng. §Ìn s¸ng lµ hÖ thèng ®ang ®­îc cÊp ®iÖn. 7 §Ìn LED c¶nh b¸o chung Khi ®Ìn s¸ng lµ cã sù c¶nh b¸o Vò c«ng t¸c b¶o d­ìng kü thuËt, hoÆc mét bé phËn c¶m biÕn nµo ®ã trôc trÆc hoÆc t×nh tr¹ng ‘‘Shut dow’’ cÇn ®­îc gi¶i trõ. §Ìn LED nµy sÏ s¸ng nhÊp nh¸y nÕu bé c¶m biÕn cã choc n¨ng ‘‘Shut dow’’ bÞ trôc trÆc hoÆc sau khi Ên nót dõng khÈn cÊp S3. 8 §Ìn LED b¸o chÕ ®é v©n hµnh tù ®éng §Ìn nµy s¸ng b¸o hiÖu bé ®iÒu khiÓn ®ang tù ®éng khëi ®éng cña MNK, MNK ®ang ch¹y cã t¶i, kh«ng t¶i, dõng hoÆc khëi ®éng l¹i c¨n cø trªn møc tiªu thô khÝ nÐn vµ giíi h¹n ®· ®­îc x¸c lËp trong ch­¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn. 9 C¸c phÝm chøc n¨ng (F1, F2, F3) C¸c phÝm nµy ®Ó ®iÒu khiÓn vµ lËp ch­¬ng tr×nh ho¹t ®éng cho hÖ thèng MN. 10 DÊu hiÖu c¶nh b¸o Ký hiÖu: 11 DÊu hiÖu vËn hµnh tù ®éng Ký hiÖu: 12 DÊu hiÖu ®iÖn ¸p nguån Ký hiÖu: S3 Nót dõng khÈn cÊp Dïng ®Ó dõng MNK ngay lËp tøc trong tr­êng hîp cã sù cã. Sau khi ®· kh¾c phôc h­ háng, më nót nµy b¨ng c¸ch kÐo nã ra. 2.1.2. Th©n m¸y nÐn H×nh 2.5. H×nh d¹ng th©n m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 Th©n m¸y nÐn Trôc phô Trôc chÝnh. Th©n m¸y nÐn lµ gi¸ ®ì c¸c bé phËn kh¸c cña m¸y nÐn vµ còng lµ n¬i x¶y ra qu¸ tr×nh nÐn khÝ. Th©n m¸y nÐn cã ®é æn ®Þnh lín, nÆng, bÒn vµ chÞu ¸p suÊt cao. Trong th©n m¸y nÐn lµ kho¶ng kh«ng gian chuyÓn ®éng quay trßn cña r«to vµ chøa dÇu b«i tr¬n. ë hai ®Çu th©n m¸y nÐn cã æ ®ì c¸c r«to, ë phÝa hót vµ ®Èy l¾p c¸c æ ®ì chÆn. Trong phÇn d­íi cña th©n m¸y, ë ®Çu bªn kia cña cÆp trôc(r«t¬) lµ cöa ®Èy ®­îc l¾p van ng­îc (CV). Cßn ë gi÷a th©n m¸y ®­îc nèi víi van chÆn dÇu ( Vs) vµ hÖ thèng cung cÊp dÇu. Ngoai ra, nã cßn ®­îc nèi víi mét ®­êng èng dÉn dÇu phô ®Ó cung cÊp dÇu b«i tr¬n cho m¸y nÐn khÝ khi m¸y ch¹y ë chÕ ®é kh«ng t¶i. MÆt trªn cña th©n ®­îc th«ng víi khoang hót ®­îc nèi víi van hót. Th©n m¸y ®­îc ®óc b»ng gang nªn kÕt cÊu bÒn vµ ch¾c ch¾n Ýt ph¶i söa ch÷a vµ phï hîp víi thiÕt bÞ ¸p lùc. Th©n m¸y ®­îc g¾n trªn gi¸ ®ì vµ d­íi ®Õ gi¸ ®ì cã c¸c lç ®Ó b¾t bul«ng nÒn. Gi¸ ®ì, c¸c bul«ng cã ®ñ ®é bÒn ch¾c ®Ó cho phÐp m¸y dÞch chuyÓn b»ng c¸ch dïng c¸c kÝch vÝt theo trôc vµ bé phËn n»m ngang cña nã. 2.1.3. R«to Trôc r«to chñ ®éng nhËn chuyÓn ®éng quay trßn tõ ®éng c¬ ®iÖn th«ng qua hép tèc ®é vµ truyÒn chuyÓn ®éng cho r«to bÞ ®éng nhê sù ¨n khíp gi÷a chóng. R«to gåm c¸c phÇn: th©n r«to, trôc vµ phÇn nèi. Côm r«to bao gåm tÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ quay l¾p ®Æt trªn r«to ngo¹i trõ khíp nèi. Th©n r«to cã d¹ng r·nh vÝt vµ ®­îc bè trÝ ë phÇn gi÷a cña trôc (ë gi÷a hai ®Çu ngçng trôc). H×nh 2.6. H×nh d¹ng r«to m¸y nÐn C¸nh qu¹t Th©n r«to. Ngoµi ra ngçng trôc cßn ®­îc t«i cao tÇn ®Ó ®¶m b¶o ®é cøng vµ kh¶ n¨ng chÞu mµi mßn cao. C¸c èng lãt trôc ®­îc lµm b»ng vËt liÖu chèng ¨n mßn vµ ®­îc t«i cøng thµnh líp b¶o vÖ chèng ¨n mßn vµ ®­îc bÞt kÝn ®Ó ng¨n sù rß rØ gi÷a trôc vµ èng lãt. C¸c èng lãt trôc khi thay thÕ ®­îc th¸o më mµ kh«ng dïng ®Õn m¸y. R«to cña m¸y nÐn ®ñ ®é cøng v÷ng ®Ó kh«ng x¶y ra sù biÕn d¹ng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc dÉn tíi sù tiÕp xóc gi÷a th©n r«to vµ th©n m¸y. 2.1.4. CÊu t¹o hép tèc ®é ( t¨ng tèc ) H×nh 2.7. S¬ ®å cÊu t¹o hép tèc ®é 3050: Hép b¸nh r¨ng 5115: Chi tiÕt h·m 3105: Bé phËn b¶o vÖ 5120: Vµnh lµm kÝn 5050: Gio¨ng 5135: §Öm 5065: æ bi 5140: VÝt mò 5070: N¾p chôp 5025: §Öm 5075: Bul«ng (6 c¹nh) 5020: B¹c 2025: B¸nh r¨ng 5030: N¾p chôp 5090: Chèt nóm vó 5040: B¹c 5095: Chèt 5045: Then 5100: §Öm lµm kÝn 2020: B¸nh r¨ng 5105: Bul«ng (6 c¹nh) 5050: §Öm c¸ch 5110: æ bi 5055: Bul«ng (6 c¹nh). Hép tèc ®é cã chøc n¨ng nhËn truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ ®iÖn sang m¸y nÐn. B¸nh r¨ng chñ ®éng (2025) ®­îc chÕ t¹o liÒn trôc, trôc nµy ®­îc l¾p trªn hai æ bi (5065) vµ (5110). Gi÷a æ bi vµ trôc ®­îc c¸ch b»ng n¾p chôp (5070) vµ phÇn ngoµi cïng æ bi phÝa g¾n víi m¸y nÐn cã gio¨ng lµm kÝn (5060). §Çu trôc phÝa l¾p víi ®éng c¬ ®­îc phay r·nh then vµ ®­îc l¾p víi æ bi (5110), vµnh lµm kÝn (5120), ®Öm (5135) vµ ngoµi cïng lµ chi tiÕt h·m (5115). Trôc chñ ®éng cña r«to ®­îc l¾p víi ®Öm (5025), b¹c (5020), n¾p chôp (5030), b¹c (5040) vµ b¸nh r¨ng (2020) nhê then (5045) vµ phÇn ngoµi cïng cã ®Öm c¸ch (5050) ®­îc b¾t chÆt vµo trôc b¸nh r¨ng nhê bul«ng 6 c¹nh (5055). §éng c¬ truyÒn chuyÓn ®éng cho trôc chñ ®éng cña hép tèc ®é khi ®ã trôc r«to quay nhê sù ¨n khíp gi÷a b¸nh r¨ng chñ ®éng (2025) vµ b¸nh r¨ng bÞ ®éng (2020). §éng c¬ dÉn ®éng §éng c¬ dÉn ®éng ®­îc l¾p ®Æt trªn bÖ ®ì, gi÷a bÖ ®ì vµ ®éng c¬ ®­îc l¾p c¸c ®Öm chèng rung. H×nh 2.8. S¬ ®å l¾p ®Æt ®éng c¬ dÉn ®éng trªn bÖ ®ì 1020: Khung 2010: M« t¬ 3030: VÝt 5045: Nöa khíp nèi 3040: Trôc trung gian 3046: VÝt 3025: §Öm c¸ch 3021: VÝt 3020: Khíp nèi 3035: Chèt trôc 1035: §Öm lµm kÝn 1040: §Öm chèng rung. Trôc ®éng c¬ ®­îc nèi víi bé truyÒn trung gian nhê khíp, khíp nèi gåm 3 phÇn c¬ b¶n sau: - PhÇn nöa khíp l¾p then trªn trôc ®éng c¬ cã d¹ng mÆt ngoµi h×nh trôc bËc. §­êng ngoµi cña phÇn trô nhá cã then hoa ngoµi ®Ó l¾p vµo trôc trung gian cã then hoa trong, ®­êng kÝnh trong cña phÇn trô lín còng cã then hoa trong ®Ó l¾p víi trôc trung gian cã then hoa ngoµi; - Trôc trung gian h×nh trô, ë gi÷a cã ®­êng kÝnh nhá h¬n hai mÆt trô ®Çu, hai mÆt trô ®Çu cã d¹ng then hoa; - PhÇn nöa khíp nèi thø hai l¾p trªn trôc chñ ®éng cña hép gi¶m tèc b»ng then vµ nã ®­îc l¾p víi trôc trung gian b»ng then hoa. 2.1.6. HÖ thèng dÇu HÖ thèng dÇu cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn sù ho¹t ®éng cña m¸y nÐn, ngoµi viÖc cung cÊp dÇu cho m¸y nÐn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m¸y nã cßn cã nhiÖm vô b«i tr¬n, lµm m¸t c¸c chi tiÕt trong m¸y nh­ r«to, æ tr­ît, ... DÇu sö dông cho m¸y nÐn ph¶i ®óng lo¹i, ®óng nhiÖt ®é, ¸p suÊt vµ ph¶i ®ñ l­u l­îng. Hçn hîp khÝ, dÇu tõ m¸y nÐn theo ®­êng èng tíi b×nh chøa khÝ vµ t¸ch dÇu (AR), t¹i ®©y phÇn lín dÇu ®­îc t¸ch ra khái hçn hîp dÇu khÝ. Hçn hîp dÇu khÝ víi ¸p suÊt lín ®i vµo b×nh theo ph­¬ng tiÕp tuyÕn vµ ®Ëp vµo phÇn tö t¸ch dÇu (OS). Lóc nµy x¶y ra qu¸ tr×nh t¸ch dÇu vµ khÝ, khÝ ra khái b×nh t¸ch tíi kÐt lµm m¸t, cßn phÇn dÇu tËp hîp xuèng phÝa d­íi cña b×nh t¸ch dÇu khÝ (AR) vµ phÇn nµy gièng nh­ mét bÓ chøa dÇu nhá. HÖ thèng dÇu cã mét van dù phßng (BV), khi nhiÖt ®é dÇu thÊp h¬n 400C th× van (BV) sÏ ®ãng ®­êng dÇu cÊp tõ kÐt lµm m¸t (Co) vÒ m¸y nÐn (E) vµ lóc nµy ¸p lùc khÝ nÐn sÏ ®Èy dÇu tõ b×nh t¸ch (AR) qua van (BV), qua phin läc (OF) råi theo ®­êng èng qua van ng¾t dÇu (Vs) vµo m¸y nÐn (E) vµ c¸c ®iÓm b«i tr¬n cña nã. KÐt lµm m¸t dÇu (Co) lóc nµy ë vÞ trÝ dù phßng. Khi nhiÖt ®é dÇu trong b×nh (AR) t¨ng lªn qu¸ 550C th× van (BV) sÏ ®ãng, dÇu khÝ tõ b×nh (AR) sÏ qua kÐt lµm m¸t, qua phin läc, qua van ng¾t dÇu vµo m¸y nÐn (E). Van ng¾t dÇu (Vs) dïng ®Ó ng¨n ngõa phÇn m¸y nÐn khái bÞ ngËp dÇu khi m¸y nÐn dõng, van ®­îc më bëi c¸c t¸c ®éng cña ¸p suÊt ra khi m¸y nÐn ®­îc khëi ®éng. HÖ thèng lµm m¸t H×nh 2.9. S¬ ®å hÖ thèng lµm m¸t §­êng khÝ vµo KÐt kµm m¸t (Co) KÐt lµm m¸t dÇu (Ca) §­êng dÇu vµo. Khi khÝ bÞ nÐn, c¸c phÇn tö gia t¨ng sù cä s¸t víi nhau vµ lµm nhiÖt ®é khÝ t¨ng lªn, sù t¨ng nhiÖt ®é nµy sÏ lµm nãng c¸c bé phËn cña m¸y nÐn. §Ó ng¨n chÆn hiÖn t­îng nµy th× m¸y nÐn sÏ ®­îc lµm m¸t b»ng khÝ vµ dÇu. HÖ thèng lµm m¸t gåm kÐt lµm m¸t khÝ nÐn (Ca), kÐt lµm m¸t dÇu (Co) vµ qu¹t giã (FN). C¸c thiÕt bÞ phô trî Van an toµn Trong m¸y nÐn khÝ cã l¾p van an toµn cã t¸c dông x¶ bít ¸p suÊt v­ît qu¸ møc cho phÐp. Van an toµn ®­îc l¾p trªn b×nh t¸ch, b×nh chøa khÝ (AR) vµ b×nh chøa khÝ nÐn (V-801) , gi¸i trÞ ®Æt cña c¸c van an toµn lµ 12 bar. CÊu t¹o: H×nh 2.10. S¬ ®å cÊu t¹o van an toµn §Üa van 5- Trôc vÝt ®iÒu chØnh lß xo KhÝ nÐn vµo 7- Mµng Kim van 8- Lç th«ng Lß xo 6- KhÝ nÐn ra 9- KhÝ nÐn ra. Nguyªn lý ho¹t ®éng: Khi ®iÒu chØnh trôc vÝt, tøc lµ ®iÒu chØnh vÞ trÝ ®Üa van, trong tr­¬ng hîp ¸p suÊt ë ®­êng ra t¨ng lªn so ví ¸p suÊt ®iÒu chØnh khÝ nÐn sÏ qua lç th«ng t¸c ®éng lªn mµng, vÞ trÝ kim van thay ®æi, khÝ nÐn qua lç sÏ ®­îc x¶ ra ngoµi. Cho ®Õn chõng nµo ¸p suÊt ë ®­êng ra gi¶m xuèng b»ng ¸p suÊt ®­îc ®iÒu chØnh ban ®Çu th× vÞ trÝ cña kim van míi trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu. Van mét chiÒu (van chÆn dÇu VS ) Van mét chiÒu (h×nh 2.11) ®­îc l¾p trªn ®­êng èng cña hÖ thèng cung cÊp dÇu cho m¸y nÐn. Nã chØ cho phÐp dÇu ®i theo mét chiÒu. Khi m¸y nÐn dõng th× nã sÏ ®ãng l¹i, kh«ng cho dÇu tõ b×nh t¸ch chuyÓn vµo th©n m¸y nÐn lµm ®Çy c¸c r·nh vÝt, ®Ó ng¨n ngõa kh¶ n¨ng g©y qu¸ t¶i cho m¸y nÐn khÝ khi m¸y lµm viÖc. CÊu t¹o: H×nh 2.11. S¬ ®å cÊu t¹o van mét chiÒu 1- Th©n van 2- Lß xo. Nguyªn lý lµm viÖc: Cöa A ®­îc nèi víi hÖ thèng cung cÊp dÇu b«i tr¬n cßn cöa B ®­îc nèi víi cöa ®Èy cña m¸y nÐn. Khi m¸y nÐn ho¹t ®éng, ¸p suÊt tõ cöa ®Èy sÏ ®Èy pitt«ng Ðp van vµ lß xo l¹i. Lóc ®ã, dÇu tõ cöa A vµo van vµ cÊp dÇu cho m¸y nÐn. Khi m¸y nÐn ngõng ho¹t ®éng hoÆc ch¹y ë chÕ ®é kh«ng t¶i, do ¸p suÊt ë cöa ®Èy kh«ng cã hoÆc qu¸ thÊp nªn ¸p suÊt dÇu tõ cöa A lín h¬n sÏ nÐn lß xo vµ van l¹i ®ãng ®­êng cÊp dÇu vµo m¸y nÐn. Van ¸p suÊt thÊp ( VP ) NhiÖm vô chÝnh cña van ¸p suÊt thÊp lµ ®Ó lo¹i trõ kh¶ n¨ng ¸p suÊt trong b×nh t¸ch gi¶m xuèng thÊp h¬n Êp suÊt bÐ nhÊt cho phÐp (4 bar). Van nµy ®­îc l¾p trªn mÆt bÝch lµm kÝn cña b×nh t¸ch dÇu. CÊu t¹o: H×nh 2.12. S¬ ®å cÊu t¹o van ¸p suÊt thÊp 1060- §Öm 1045- Lß xo 1055- §Öm 1075- §Öm 1050- Van pitt«ng 1020- N¾p 1070- Lß xo 1085- §Öm 1025- Pitt«ng 1080- Bul«ng 1040- §Öm 1030- Vßng kho¸ h·m. Nguyªn lý ho¹t ®éng: Khi ¸p suÊt trong b×nh t¸ch lín h¬n 4 (bar) th× nã sÏ ®Èy van pitt«ng (1050) lªn Ðp lß xo (1070) lµm pitt«ng (1025) di chuyÓn lªn trªn vµ Ðp lß xo (1070). Khi ®ã khÝ nÐn trong b×nh qua van vµ ®i vµo cöa nèi víi ®­êng èng dÉn khÝ tíi kÐt lµm m¸t (Ca); Khi ¸p suÊt trong b×nh nhá h¬n 4 bar th× van kh«ng thÓ më ra, khi ®ã khÝ trong b×nh kh«ng ®­îc cÊp tíi kÐt lµm m¸t. 2.1.8.4. Van ng­îc ( CV ) Van ng­îc cã mét ®Çu ®­îc l¾p víi cöa ®Èy cña m¸y nÐn, ®Çu cßn l¹i ®­îc l¾p víi ®­êng èng dÉn tíi b×nh t¸ch dÇu (AR). NhiÖm vô chÝnh cña van ng­îc lµ ng¨n kh«ng cho dßng khÝ ch¶y ng­îc tõ b×nh t¸ch vÒ m¸y nÐn khi m¸y nÐn ngõng lµm viÖc. CÊu t¹o: Hinh 2.13. S¬ ®å cÊu t¹o van ng­îc 1020- Th©n van 1050- §Öm kÝn 1040- Lß xo 1065- VÝt 1045- §Üa van 1070- §Öm. 2.1.8.5. ThiÕt bÞ läc khÝ ( AF ) ThiÕt bÞ läc khÝ cã nhiÖm vô cung cÊp nguån kh«ng khÝ s¹ch cho m¸y nÐn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. CÊu t¹o: H×nh 2.14. S¬ ®å cÊu t¹o thiÕt bÞ läc khÝ AF 1- Bé läc khÝ 2- èng läc 3- BÖ ®ì 4- Vßng kÑp 5- èng khuûu 6- §ång hå ®o nhiÖt ®é 7- Kim 8- Gio¨ng 9- Vßng kÑp 10- BÖ ®ì. ThiÕt bÞ läc khÝ gåm hai bé phËn chÝnh lµ: Bé läc khÝ (1) vµ èng läc (2). Bªn d­íi èng läc vµ bé läc lµ bé phËn ®ì chóng vµ bé phËn n¸y ®­îc ®Æt trªn bÖ ®ì (3), bÖ ®ì (3) ®­îc g¾n trªn bÖ ®ì (10) b»ng bul«ng vµ bÖ ®ì (10) nµy ®­îc g¾n víi thiÕt bÞ dÉn khÝ (côm van kh«ng t¶i). PhÇn trªn cña bé läc ®­îc nèi víi mét ®Çu cña èng kh­ûu (5) b»ng vßng kÑp (4). §Çu cßn l¹i cña èng khuûu ®­îc nèi víi cöa vµo cña thiÕt bÞ dÉn khÝ b»ng vßng kÑp (9). Trªn èng kh­ûu cã g¾n ®ång hå ®o nhiÖt ®é (6). 2.1.8.6. Phin läc dÇu (OF) Phin läc dÇu cã nhiÖm vô läc s¹ch c¸c t¹p chÊt cã trong dÇu tr­íc khi cÊp trë l¹i cho m¸y nÐn. Phin läc dÇu cña m¸y nÐn GA - 75 lµ lo¹i phin ®«i, nã cã thÓ läc t¹p chÊt cã ®­êng kÝnh ®Õn 25 µm. 2.1.8.7. B×nh t¸ch dÇu (AR) B×nh t¸ch dÇu (AR) ®­îc chÕ t¹o víi nhiÖm vô läc t¸ch dÇu, khÝ ra khái nhau vµ theo c¸c dßng kh¸c nhau ®i ra ngoµi (t¸ch 2 pha). CÊu t¹o : (Hinh 2.15) Nguyªn t¾c ho¹t ®éng: Hçn hîp dÇu khÝ theo ®­êng dÉn vµo trong b×nh, hçn hîp nµy ®i vµo b×nh t¸ch theo h­íng tiÕp tuyÕn. Hçn hîp víi ¸p suÊt cao ®Ëp vµo tÊm ch¾n (1205) vµ thiÕt bÞ t¸ch dÇu (1090). Khi ®ã khÝ ®­îc t¸ch khái dÇu, dÇu ®­îc tËp hîp xuèng phÇn d­íi cña b×nh, phÇn nµy nh­ mét bÓ chøa dÇu nhá. Trªn h×nh cã g¾n ®ång hå kiÓm tra møc dÇu (1100) vµ ë ®©y b×nh cã nót x¶ dÇu cÆn (4070). H×nh vÏ 2.15. S¬ ®å cÊu t¹o b×nh t¸ch dÇu AR 4025- Bul«ng 1185- èng cã ren 4020- MÆt bÝch 3025- Van an toµn 4030- §Öm 1190- èng ch÷ thËp 1090- ThiÕt bÞ t¸ch dÇu 1191- §Çu nèi 1205- TÊm ch¾n 1200- §Öm kÝn 1100- §ång hå kiÓm tra møc dÇu 1195- VÝt 4070- Nót x¶ dÇu 4050- VÝt 4045- B×nh 4055- §Öm 1135- VÝt 1140- §Öm. H×nh 2.16. C¸c phÇn tö läc dÇu b«i tr¬n ThiÕt bÞ t¸ch dÇu b«i tr¬n. H×nh 2.17. C¸c kiÓu phÝn läc dÇu b«i tr¬n th«ng dông 2.1.9.KÐt lµm m¸t dÇu b«i tr¬n H×nh 2.18. S¬ ®å cÊu t¹o kÐt lµm m¸t dÇu b«i tr¬n H×nh d¹ng bªn ngoµi cña kÐt lµm m¸t H×nh d¹ng bªn trong. Nguyªn lý ho¹t ®éng: KÐt lµm m¸t dÇu b«i tr¬n dïng ®Ó h¹ nhiÖt ®é dÇu xuèng d­íi 400C. KÐt lµm m¸t cã cÊu t¹o gåm hai phÇn lång nhau: PhÇn bªn trong lµ c¸c èng to¶ nhiÖt chøa dÇu b«i tr¬n. PhÇn bªn ngoµi lµ bé khuÕch t¸n ®Ó ®¶m b¶o cho luång khÝ lµm m¸t thæi ®Õn toµn bé c¸c èng to¶ nhiÖt. Luång khÝ thæi lµm m¸t ®­îc cÊp tõ qu¹t giã, nã thæi qua c¸c èng to¶ nhiÖt vµ lÊy nhiÖt tõ c¸c èng nµy ®Ó lµm m¸t dÇu trong c¸c èng. KÐt lµm m¸t khÝ nÐn còng cã cÊu t¹o t­¬ng tù. 2.1.10. Khíp nèi Sö dông khíp nèi r¨ng (khíp nèi then hoa cã r¨ng h×nh thang), khíp nèi gåm 3 thµnh phÇn: - PhÇn nöa khíp l¾p then trªn trôc ®éng c¬ d¹ng mÆt ngoµi h×nh trô bËc, phÇn nhá cã then hoa ngoµi l¾p vµo trôc trung gian cã then hoa trong ; - Trôc trung gian h×nh trô, ë gi÷a cã ®­êng kÝnh nhá h¬n hai mÆt trô ®Çu cã d¹ng then hoa ; - PhÇn nöa khíp nèi thø hai l¾p trªn trôc chñ ®éng cña hép gi¶m tèc b»ng then vµ l¾p then hoa víi trôc trung gian. 2.1.11.ThiÕt bÞ sÊy kh« khÝ FD-260 * Giíi thiÖu chung vÒ nguyªn lý lµm viÖc H×nh 2.19. H×nh d¹ng cña hÖ thèng sÊy kh« khÝ FD 260 B¶ng ®iÒu khiÓn H×nh d¹ng chung cña thiÕt bÞ. FD - 260 lµ lo¹i thiÕt bÞ sÊy khÝ ®Ó t¸ch Èm tõ khÝ nÐn b»ng c¸ch lµm l¹nh kh«ng khÝ tíi gÇn ®iÓm ®ãng b¨ng, ë nhiÖt ®é nµy x¶y ra sù ng­ng tô n­íc vµ dÇu gäi lµ hçn hîp láng condensat. ChÊt ng­ng tô sÏ ®­îc x¶ tù ®éng ra ngoµi, kh«ng khÝ ®­îc lµm Êm lªn tr­íc khi rêi khái b×nh sÊy. Trªn b×nh sÊy lµm l¹nh kh«ng khÝ, thiÕt bÞ ng­ng cã qu¹t lµm m¸t ®­îc ®iÒu khiÓn b»ng ¸p suÊt trong b×nh chøa khÝ. * Sù tuÇn hoµn kh«ng khÝ. KhÝ nÐn ®i vµo bé trao ®æi nhiÖt kh«ng khÝ - kh«ng khÝ. Trªn ®­êng ®i vµo cã l¾p ®ång hå ®o nhiÖt ®é (06). KhÝ nÐn ®i vµo bé trao ®æi nhiÖt (03) vµ ®­îc lµm m¸t tr­íc bëi kh«ng khÝ kh« l¹nh ®i ra. N­íc vµ dÇu trong khÝ nÐn b¾t ®Çu ng­ng tô. KhÝ sau ®ã ®i qua bé trao ®æi nhiÖt kh«ng khÝ - chÊt lµm l¹nh, ë ®©y chÊt lµm l¹nh bay h¬i vµ lÊy nhiÖt tõ kh«ng khÝ. Kh«ng khÝ ®­îc lµm l¹nh tíi gÇn nhiÖt ®é bay h¬i cña chÊt lµm l¹nh, dÇu vµ n­íc trong khÝ nÐn ng­ng tô nhiÒu h¬n trong khÝ l¹nh sau ®ã ®­îc ®i qua thiÕt bÞ t¸ch (05). Trªn ®­êng dÉn tíi thiÕt bÞ t¸ch cã l¾p ®ång hå ®o nhiÖt ng­ng (07). ë ®©y tÊt c¶ phÇn ng­ng ®­îc x¶ ra ngoµi. Tõ thiÕt bÞ t¸ch (05) khÝ kh« l¹nh ®i qua bé trao ®æi nhiÖt (03), ë ®©y nã ®­îc lµm Êm lªn bëi khÝ ®i vµo víi nhiÖt ®é gÇn 180c, thÊp h¬n nhiÖt ®é khÝ ®i vµo. Sù lµm nãng trung gian khÝ kh« lµm gi¶m kh¶ n¨ng Èm cña nã v× sù ng­ng tô trong hÖ thèng khÝ nÐn kh«ng thÓ x¶y ra cho ®Õn khi khÝ ®­îc lµm l¹nh ®Õn d­íi nhiÖt ®é ë ®iÓm ng­ng tô vµ ®­îc chØ b¸o b»ng ®ång hå (07). * Sù tuÇn hoµn cña chÊt lµm l¹nh. B×nh chÊt lµm l¹nh cã ¸p suÊt cao, khÝ nµy (R22) ®i qua c¸c èng xo¾n cña bé t¸ch láng (09) råi qua bé ng­ng tô (10) vµ ë ®©y hÇu hÕt chÊt lµm l¹nh bÞ ng­ng tô l¹i. Trªn bé ng­ng tô ®­îc lµm m¸t b»ng kh«ng khÝ bëi qu¹t (11). Qu¹t nµy ®­îc ®iÒu khiÓn (t¾t, më) b»ng r¬le ¸p suÊt (13), qu¹t ®­îc më khi ¸p suÊt ng­ng t¨ng, chÊt lµm l¹nh sau ®ã theo ®­êng èng tËp hîp vÒ b×nh chøa (12). Trªn ®­êng èng vµo b×nh chøa cã g¾n ®ång hå nhiÖt ®é (06). ChÊt láng rêi khái b×nh chøa (12) qua bé läc (04) råi ®ång hå kiÓm tra (16) tíi thiÕt bÞ trao ®æi nhiÖt chÊt lµm l¹nh - chÊt lµm l¹nh tíi van gi·n në tù ®éng (18), ë ®©y chÊt láng gi·n në tíi ¸p suÊt bay h¬i. Trong van gi·n në (18) mét sè chÊt láng lµm l¹nh bay h¬i sÏ lÊy nhiÖt cña b¶n th©n chÊt lµm l¹nh. ChÊt lµm l¹nh ®i vµo thiÕt bÞ trao ®æi nhiÖt kiÓu kh«ng khÝ - chÊt lµm l¹nh (04) råi qua bé trao ®æi nhiÖt chÊt lµm l¹nh - chÊt lµm l¹nh theo ®­êng èng vµo thiÕt bÞ t¸ch láng (09). ThiÕt bÞ t¸ch láng ng¨n kh«ng cho c¸c giät láng ®i vµo b×nh chøa (08) v× chÊt lµm l¹nh Èm, rêi khái m¸y nÐn, qua c¸c èng xo¾n cña bé t¸ch láng vµ lµm bay h¬i c¸c chÊt láng xung quanh. Tõ thiÕt bÞ t¸ch, chÊt khÝ lµm l¹nh sÏ ®i vµo b×nh nÐn chÊt lµm l¹nh. KÝnh kiÓm tra (16) cho phÐp ta kiÓm tra dßng ch¶y chÊt lµm l¹nh ®­êng èng. Khi vËn hµnh b×nh th­êng dßng chÊt láng ph¶i s¸ng s¹ch, nãi chung c¸c bät h¬i sÏ chØ b¸o sù thiÕu hôt chÊt lµm l¹nh hay th«ng b¸o r»ng sù thay ®æi thÊt th­êng cña t¶i cã thÓ lµ nguyªn nh©n cña sù næi bät trong thêi gian ng¾n. ë gi÷a cöa kÝnh kiÓm tra cã bé phËn chØ b¸o ®é Èm, nÕu mµu xanh nghÜa lµ kh«ng cã Èm, nã sÏ chuyÓn sang nöa vµng nÕu chÊt lµm l¹nh cã Èm vµ khi ®ã b×nh sÊy sÏ cÇn ph¶i ®­îc thay thÕ. * HÖ thèng ®iÒu chØnh tù ®éng. Van gi·n në tù ®éng (18) cã nhiÖm vô duy tr× nhiÖt ®é bay h¬i gi÷a kho¶ng nhiÖt ®é 10c ®Õn -80c, chóng lµ c¸c gi¸ trÞ nhiÖt ®é xÊp xØ ë giíi h¹n t¶i, kh«ng khÝ æn ®Þnh ë nhiÖt ®é 00c hoÆc lín nhÊt ë kh«ng t¶i, l­îng qu¸ l¹nh ®­îc truyÒn trong thiÕt bÞ t¸ch láng (09). ¸p suÊt ng­ng cÇn ph¶i ®­îc gi÷ kh«ng ®æi ®Ó duy tr× sù lµm viÖc æn ®Þnh cña van gi·n në (18), bëi vËy trªn b×nh chøa chÊt lµm l¹nh cã g¾n r¬le ¸p suÊt ®iÒu khiÓn (13) ®Ó dõng vµ khëi ®éng qu¹t lµm m¸t (11). 2.2. §Æc tÝnh kü thuËt cña m¸y nÐn khÝ trôc vÝt GA-75 M¸y nÐn khÝ GA-75 lµ m¸y nÐn trôc vÝt cã dÇu b«i tr¬n, mét cÊp nÐn, ®­îc dÉn ®éng b»ng ®éng c¬ ®iÖn vµ ®­îc lµm m¸t b»ng kh«ng khÝ, cïng víi c¸c thiÕt bÞ phô trî do h·ng Atlas Copco cung cÊp. H×nh 2.20. H×nh d¹ng ngoµi m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 H×nh d¹ng chung 2- MÆt sau cña m¸y nÐn trôc vÝt MÆt tr­íc cña m¸y nÐn trôc vÝt. HÖ thèng chøa vµ xö lý khÝ nÐn sau m¸y nÐn. Ký hiÖu: GA - 75 Lo¹i: m¸y nÐn trôc vÝt mét cÊp L­u l­îng: 11,5 m3/phót ¸p suÊt lín nhÊt: 9,75 bar ¸p suÊt lµm viÖc thùc tÕ: 8,2 bar §iÖn ¸p: 380v / 3pha / 50 Hz C«ng suÊt yªu cÇu: 75 kW NhiÖt ®é lín nhÊt cho phÐp cña khÝ ra khái van: 300C NhiÖt ®é lín nhÊt cña khÝ n¹p: 400C KÝch th­íc: 2000 x 850 x 2000 mm Khèi l­îng: 1550 kg §éng c¬ dÉn ®éng: ®éng c¬ ®iÖn ABB kiÓu M2A, SMC - 250 Sè vßng quay cña trôc ®éng c¬: 2975 V/phót L­u l­îng dÇu: 29 lÝt DÇu sö dông víi cÊp ®é nhít: ISO UG 68.,chØ sè nhít bÐ nhÊt: 95 Khíp nèi: r¨ng Bé truyÒn trung gian: cÆp b¸nh r¨ng ¨n khíp Gi¸ trÞ ®Æt cña van an toµn cña b×nh t¸ch: 12 bar ¸p suÊt duy tr× cña b×nh t¸ch bÐ : 4 bar Lµm m¸t: b»ng kh«ng khÝ NhiÖt ®é lín nhÊt cho phÐp cña æ ®ì: 950C 2.3. Nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 2.3.1. S¬ ®å nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 H×nh 2.21. S¬ ®å s¬ ®å nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y nÐn khÝ GA – 75 AF: Phin läc khÝ AR: B×nh t¸ch dÇu khÝ AV: Van ra BV: Van dù phßng Ca: KÐt lµm m¸t khÝ CM: Modun ®iÒu khiÓn Co: KÐt lµm m¸t dÇu CV: Van ng­îc Daa: §­êng x¶ tù ®éng Dma: Van x¶ láng b»ng tay DP1: Chèt b×nh t¸ch DP2: Chèt van chÆn dÇu DP3: Chèt van ng­îc E: M¸y nÐn FC: VÝt FN: Qu¹t GL: §ång hå ®o møc dÇu IV: Van vµo LP: Pitt«ng t¶i MTa: Bé t¸ch láng M1: M« t¬ m¸y nÐn M2: M« t¬ qu¹t OF: Phin läc dÇu OS: PhÇn tö t¸ch dÇu PDT1: ThiÕt bÞ c¶m øng PT20: ThiÕt bÞ c¶m øng cöa ra Rf1,2: Van tiÕt l­u SV: Van an toµn TT11: ThiÕt bÞ c¶m øng nhiÖt ®é UV: Van kh«ng t¶i UA: §­êng kh«ng t¶i VI: §ång hå chØ b¸o Vp: Van ¸p suÊt thÊp Vs: Van chÆn dÇu. Y1: Van ®iÖn tö 2.3.2. Nguyªn lý lµm viÖc Khi m¸y nÐn lµm viÖc cã thÓ ®Ó ë chÕ ®é ®iÒu khiÓn b»ng tay hoÆc tù ®éng ®iÒu khiÓn theo giíi h¹n ¸p suÊt ®· ®­îc ®Æt tr­íc, theo thiÕt kÕ giíi h¹n ®ã lµ: M¸y lµm viÖc: 6,9 bar ÷ 8,2 bar; M¸y dù phßng: 6,7 bar ÷ 8,0 bar. Khi m¸y lµm viÖc ë chÕ ®é cã t¶i: KhÝ trêi ®­îc hót qua phin läc ®Çu hót (AF), qua van vµo (IV) ®i vµo khoang hót vµ ®­îc n¹p vµo r·nh vÝt cña m¸y nÐn (E). Sau ®ã khÝ ®­îc nÐn ®Èy vÒ phÝa cöa ®Èy vµ ®Èy vµo khoang ®Èy, ®ång thêi víi qu¸ tr×nh n¹p nÐn ®ã lµ sù lµm viÖc cña hÖ thèng cung cÊp dÇu vµo khoang lµm viÖc cña m¸y nÐn. Sau khi khÝ nÐn vµo buång ®Èy, khÝ nÐn sÏ ®i qua van ng­îc (CV), råi theo ®­êng èng dÉn tíi b×nh t¸ch dÇu vµ chøa khÝ (AR). ë b×nh nµy dÇu ®­îc t¸ch ra vµ l¾ng xuèng d­íi ®¸y. Sau ®ã d­íi t¸c dông cña ¸p suÊt b×nh, dÇu sÏ ®­îc ®Èy qua bé lµm m¸t b»ng khÝ (Co) (nÕu nhiÖt ®é cao h¬n 400C) hoÆc ®Èy th¼ng kh«ng qua bé lµm m¸t tíi phin läc (OF) råi theo ®­êng èng tíi van chÆn tù ®éng (Vs) vµ cÊp vµo khoang lµm viÖc. PhÇn khÝ nÐn sau khi ra khái b×nh t¸ch th«ng qua van ¸p suÊt tèi thiÓu (Vp) (van Vp ®­îc l¾p ®Ó lo¹i trõ kh¶ n¨ng ¸p suÊt trong b×nh gi¶m xuèng thÊp h¬n ¸p suÊt bÐ nhÊt cho phÐp 4 bar), sau ®ã khÝ nÐn ®­îc ®­a tíi kÐt lµm m¸t b»ng kh«ng khÝ (Co), qua bé x¶ láng MTa råi tíi b×nh chøa vµ hÖ thèng lµm s¹ch khÝ. Trªn s¬ ®å khÝ sÏ ®i nh­ sau: KhÝ ®­îc hót qua phin läc (AF) vµ më vµo (IV) ®Ó vµo m¸y nÐn (E). KhÝ nÐn vµ dÇu ®­îc ®­a tíi thiÕt bÞ chøa vµ t¸ch dÇu khÝ (AR) qua van ng­îc (CV), kh«ng khÝ nÐn ®­îc ®Èy qua van ra (AV), qua van ¸p suÊt thÊp (Vp), bé lµm m¸t kh«ng khÝ nÐn (Ca) vµ x¶ láng (MTa), van ng­îc (CV) ®Ó ng¨n ngõa kh«ng cho dßng khÝ ch¶y ng­îc khi m¸y nÐn dõng ho¹t ®éng. 2.3.3. HÖ thèng ch¹y mang t¶i vµ kh«ng mang t¶i cho m¸y nÐn 2.3.3.1. HÖ thèng ch¹y kh«ng t¶i Khi sù tiªu thô khÝ nÐn Ýt h¬n l­îng cung cÊp cña m¸y nÐn th× ¸p suÊt hÖ thèng t¨ng lªn. Khi ¸p suÊt hÖ thèng ®¹t tíi ¸p suÊt kh«ng t¶i th× van ®iÖn tö (Y1) sÏ ng¾t. Pitt«ng cña van håi vÒ bëi lùc ®Èy cña lß xo, khi ®ã: - ¸p suÊt ®iÒu khiÓn cã trong buång cña pitt«ng t¶i (LP) vµ van kh«ng t¶i (UV) ®­îc x¶ ra ngoµi qua van ®iÖn tö (Y1). - Pitt«ng t¶i (LP) chuyÓn ®éng lªn phÝa trªn kÐo theo van vµo (IV) chuyÓn ®éng lªn ®ãng cöa vµo cña khÝ n¹p. - Van kh«ng t¶i (UV) ®­îc më bëi ¸p suÊt tõ b×nh chøa (AR). ¸p suÊt tõ b×nh (AR) qua van kh«ng t¶i (UV) x¶ vÒ phÝa bé phËn kh«ng t¶i (UA) vµo m¸y nÐn (E). - ¸p suÊt ®­îc duy tr× ë gi¸ trÞ thÊp, mét l­îng nhá cña khÝ ®­îc gi÷ l¹i vµ ®­îc thæi ®Õn bé kh«ng t¶i. - L­îng kh«ng khÝ nÐn vµo hÖ thèng b»ng 0%, m¸y nÐn ch¹y ë chÕ ®é kh«ng t¶i. 2.3.3.2. HÖ thèng ch¹y cã t¶i Khi ¸p suÊt hÖ thèng gi¶m tíi ¸p suÊt cÇn ph¶i n©ng t¶i th× van ®iÖn tö (Y1) sÏ ®­îc ®ãng ®iÖn. Pitt«ng cña van (Y1) sÏ chuyÓn ®éng lªn phÝa trªn Ðp lß xo l¹i. KhÝ ®ã: - ¸p suÊt ®iÒu khiÓn ®­îc cÊp tõ b×nh chøa (AR) qua van (Y1) tíi pitt«ng t¶i (LP) vµ van kh«ng t¶i (UV); - Van kh«ng t¶i (UV) ®ãng ®­êng dÉn khÝ tõ b×nh chøa (AR) tíi m¸y nÐn (E). Pitt«ng t¶i (LP) chuyÓn ®éng h­íng xuèng kÐo theo van vµo (IV) më hoµn toµn. Khi ®ã kh«ng khÝ ®­îc cÊp vµo 100%, m¸y nÐn ch¹y cã t¶i. Bé ®iÒu khiÓn. Bé ®iÒu khiÓn cã chøc n¨ng ®iÒu khiÓn tù ®éng m¸y nÐn vµ b¶o vÖ m¸y nÐn. * §iÒu khiÓn tù ®éng m¸y nÐn: Bé ®iÒu khiÓn cã nhiÖm vô duy tr× ¸p suÊt hÖ thèng gi÷a c¸c giíi h¹n theo sù lËp tr×nh tr­íc b»ng viÖc tù ®éng cã t¶i vµ kh«ng t¶i cho m¸y nÐn. TrÞ sè cña ®iÓm ®Æt lËp tr×nh, nghÜa lµ trÞ sè ¸p suÊt kh«ng t¶i, trÞ sè ¸p suÊt mang t¶i, thêi gian dïng lín nhÊt vµ sè lÇn khëi ®éng m«t¬ nhiÒu nhÊt ®­îc ®­a vµo ch­¬ng tr×nh; Bé ®iÒu khiÓn cã thÓ dõng m¸y nÐn ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo ®Ó gi¶m tiªu hao n¨ng l­îng vµ khëi ®éng tù ®éng l¹i khi ¸p suÊt hÖ thèng gi¶m. Trong tr­êng hîp thêi gian kh«ng t¶i qu¸ ng¾n th× m¸y nÐn sÏ ®­îc gi÷ ch¹y tiÕp tôc ®Ó ng¨n ngõa kho¶ng thêi gian nghØ qu¸ ng¾n. * B¶o vÖ m¸y nÐn: NÕu nhiÖt ®é ®Çu ra cña c¸c phÇn tö m¸y nÐn v­ît qu¸ møc cµi ®Æt trong ch­¬ng tr×nh th× m¸y nÐn sÏ tù ®éng dõng. §iÒu nµy sÏ ®­îc chØ b¸o trªn thiÕt bÞ chØ thÞ, m¸y nÐn còng sÏ ®­îc dõng lµm viÖc trong tr­êng hîp qu¸ t¶i ®éng c¬, qu¹t lµm m¸t ; NÕu nhiÖt ®é ra cña c¸c phÇn tö m¸y nÐn v­ît qua trÞ thÊp nhÊt ®Æt trong ch­¬ng tr×nh th× nã còng sÏ chØ b¸o ®éng tíi ng­êi vËn hµnh tr­íc khi dõng m¸y. §iÒu khiÓn b»ng tay. B×nh th­êng m¸y nÐn lµm viÖc tù ®éng, nghÜa lµ m¸y nÐn ch¹y cã t¶i, dõng m¸y vµ khëi ®éng l¹i m¸y ®Òu ë chÕ ®é tù ®éng (khi ®ã ®Ìn LED sÏ s¸ng lªn). NÕu do yªu cÇu lµm viÖc th× m¸y nÐn còng cã thÓ ch¹y kh«ng t¶i b»ng tay, trong tr­êng hîp nµy m¸y nÐn ®­îc c¾t khái chÕ ®é tù ®éng, nghÜa lµ m¸y nÐn duy tr× ch¹y kh«ng t¶i cho ®Õn khi mang t¶i cho nã trùc tiÕp b»ng tay. 2.4. Lý thuyÕt c¬ b¶n vÒ m¸y nÐn trôc vÝt 2.4.1. §Þnh nghÜa M¸y nÐn trôc vÝt lµ lo¹i m¸y lµm viÖc theo nguyªn lý thÓ tÝch. H¬i (khÝ) ®­îc nÐn ®Õn ¸p suÊt cao nhê sù gi¶m thÓ tÝch t¹o bëi c¸c r·nh vÝt vµ th©n m¸y nÐn. M¸y nÐn trôc vÝt th­êng ®­îc sö sông trong hÖ thèng thu gom khÝ ®ång hµnh ë c¸c má hoÆc cung cÊp nguån khÝ nÐn cho c¸c thiÕt bÞ ®o vµ ®iÒu chØnh tù ®éng. Do chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña pitt«ng ®­îc thay thÓ b»ng chuyÓn ®éng quay cña r«to nªn m¸y nÐn trôc vÝt cã thÓ lµm viÖc víi sè vßng quay cao. C¸c chØ tiªu cña m¸y trôc vÝt tèt nhÊt ë c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèi ­u còng t­¬ng ®­¬ng víi m¸y nÐn pitt«ng. Chªnh lÖch ¸p suÊt gi÷a ®Çu hót vµ ®Èy cña m¸y nÐn trôc vÝt cã thÓ ®¹t tõ 17 ®Õn 21 bar. 2.4.2. KiÓu vµ kÕt cÊu cña m¸y nÐn M¸y nÐn trôc vÝt cã thÓ cã lo¹i cÊu t¹o 1, 2 hoÆc nhiÒu r«to. Trong ®ã, m¸y nÐn lo¹i hai r«to lµ ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt. M¸y nÐn trôc vÝt lµ lo¹i m¸y nÐn quay nhanh vµ kh«ng cã van ®Çu hót vµ ®Èy. C¸c bé phËn lµm viÖc vµ c¸c vÝt quay kh«ng tiÕp xóc víi nhau vµ kh«ng tiÕp xóc víi th©n m¸y. C¸c vÝt chØ cho phÐp tiÕp xóc víi nhau trong tr­êng hîp cã cung cÊp dÇu b«i tr¬n cho m¸y nÐn. M¸y nÐn trôc vÝt cã thÓ chia ra lµm hai lo¹i: M¸y nÐn trôc vÝt kh« vµ M¸y nÐn trôc vÝt co dÇu b«i tr¬n. 2.4.2.1. M¸y nÐn trôc vÝt kh« XÐt lo¹i m¸y nÐn trôc vÝt kh« cã 2 r«to. R«to chñ ®éng cã r¨ng låi ®­îc nèi trùc tiÕp hoÆc qua khíp nèi r¨ng víi ®éng c¬ (®éng c¬ ®iÖn hoÆc ®éng c¬ diezen). R«to bÞ ®éng cã r¨ng lâm. Qu¸ tr×nh nÐn khÝ x¶y ra kh«ng ®­îc cÊp dÇu hoÆc chÊt láng kh¸c vµo khoang lµm viÖc cña vÝt. V× vËy sù tiÕp xóc gi÷a c¸c r¨ng cña 2 roto khi kh«ng cã dÇu th× kh«ng cho phÐp x¶y ra, gi÷a chóng tån t¹i khe hë nhá ®¶m b¶o sù lµm viÖc an toµn cho m¸y nÐn khÝ. §Ó r«to quay ®ång bé khi kh«ng cã sù tiÕp xóc t­¬ng hç gi÷a chóng, ng­êi ta l¾p cÆp b¸nh r¨ng ¨n khíp cã tû sè truyÒn b»ng víi tû sè r¨ng cña r«to chñ ®éng vµ r«to bÞ ®éng. ë lo¹i m¸y nÐn nµy viÖc lµm l¹nh khÝ nhê vá bäc ngoµi vµ nhê thiÕt bÞ lµm l¹nh trung gian hoÆc thiÕt bÞ lµm l¹nh sau m¸y nÐn khÝ. §Æc tr­ng cña c¸c b¸nh r¨ng ¨n khíp lµ khe hë mÆt bªn nhá. Khe hë gi÷a c¸c r¨ng cña chóng b»ng nöa khe hë cho phÐp gi÷a c¸c r¨ng cña c¸c roto. §iÒu nµy ®¶m b¶o kh«ng cã sù tiÕp xóc gi÷a c¸c r¨ng cña phÇn vÝt cña c¸c roto trong thêi gian m¸y nÐn lµm viÖc. C¸c r«to ®­îc l¾p trong th©n trªn c¸c æ ®ì. Do m¸y lµm viÖc víi vËn tèc vßng rÊt lín (100 m/s) nªn ph¶i sö dông c¸c æ tr­ît, ë phÝa cöa hót l¾p æ ®ì, phÝa cöa ®Èy l¾p æ ®ì chÆn. Gi÷a c¸c khoang æ ®ì vµ khoang nÐn ®­îc l¾p côm ®Öm lµm kÝn ®Ó ng¨n mét phÝa lµ sù ch¶y dÇu tõ buång æ ®ì vµo khoang nÐn vµ phÝa kh¸c lµ sù rß rØ khÝ nÐn tõ m¸y nÐn. N¨ng suÊt cña m¸y nÐn trôc vÝt kh« cã thÓ ®¹t tíi tõ 63 ÷ 400 (m3/phót). 2.4.2.2. M¸y nÐn trôc vÝt cã dÇu b«i tr¬n Lµ lo¹i m¸y nÐn co ­u thÕ h¬n lo¹i m¸y nÐn kh«. Nã cã cÊu t¹o ®¬n gi¶n h¬n. C¸c trôc vÝt lµ nh÷ng b¸nh r¨ng xo¾n cã m«dun rÊt lín lµm b»ng thÐp, cßn vá m¸y ®­îc chÕ t¹o tõ gang x¸m. Nhê cã dÇu b«i tr¬n cho nªn c¸c vÝt cã thÓ tiÕp xóc víi nhau do vËy kh«ng cÇn sö dông b¸nh r¨ng truyÒn ®éng. C¸c bé phËn chÌn vµ c¸c æ ®ì còng ®¬n gi¶n h¬n. DÇu b«i tr¬n víi sè l­îng lín ®­îc phun vµo c¸c khoang lµm viÖc ®Ó chÌn kÝn c¸c khe hë gi÷a c¸c bé phËn lµm viÖc cña m¸y nÐn lµm gi¶m dßng ch¶y ng­îc cña khÝ nÐn, nªn n©ng cao hiÖu suÊt lµm viÖc cho m¸y nÐn. Ngoµi ra, dÇu b«i tr¬n cßn cã t¸c dông lµm gi¶m nhiÖt khÝ nÐn vµ c¸c chi tiÕt bÞ nãng, ®Ó b«i tr¬n vµ gi¶m tiÕng ån khi m¸y nÐn lµm viÖc. Khi so s¸nh víi m¸y nÐn kh« th× ta nhËn thÊy r»ng: trong m¸y nÐn kh« hÖ sè nÐn kh«ng v­ît qu¸ 4 vµ nhiÖt ®é cña khÝ trªn ®­êng ®Èy t¨ng ®Õn 160 ÷ 1800C. NghÜa lµ sù phun dÇu cho phÐp chÕ t¹o m¸y nÐn mét cÊp kh«ng lµm m¸t trung gian hay cho hai hay ba cÊp nÐn. VËn tèc vßng cña m¸y nÐn ­ít thÊp h¬n 2,5 lÇn so víi m¸y nÐn kh«, cho nªn c¸c r«to quay trªn c¸c æ l¨n th­êng ë phÝa cöa hót ®­îc l¾p æ bi ®òa chÞu t¶i träng h­íng kÝnh, ë phÝa cöa ®Èy ®­îc l¾p mét khèi æ ®ì trong ®ã gåm c¸c æ bi cÇu chÞu lùc däc trôc vµ c¸c æ bi ®òa chÞu lùc h­íng kÝnh. M¸y nÐn trôc vÝt cã thÓ cã lo¹i cÊu t¹o mét hoÆc nhiÒu roto trong ®ã m¸y nÐn lo¹i 2 r«to ®­îc sö dông phæ biÕn nhÊt. N¨ng suÊt m¸y nÐn trôc vÝt cã dÇu b«i tr¬n cã thÓ ®¹t tíi tõ 10 ÷ 40(m3/phót). 2.4.3. CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y nÐn trôc vÝt 2.4.3.1. CÊu t¹o 3020: M¸y nÐn khÝ 4020: B¸nh r¨ng chñ ®éng 4025: B¸nh r¨ng bÞ ®éng 5120: Gio¨ng phít 5045: Then 5050:§Öm 5105: Chèt ®Þnh vÞ 5030; 5070; 5115: MÆt chÆn 5025: Gio¨ng trßn 5100: Gio¨ng lµm kÝn 5015; 5035; 5055; 5075: Bul«ng 6020: Hép truyÒn ®éng 5065; 5110: Vßng bi ®ì H×nh 2.22. S¬ ®å cÊu t¹o chung cña m¸y nÐn trôc vÝt 2.4.3.1. Nguyªn lý ho¹t ®éng M¸y nÐn khÝ kiÓu trôc vÝt häat ®éng theo nguyªn lý thay ®æi thÓ tÝch. XÐt lo¹i m¸y nÐn trôc vÝt 2 r«to cã dÇu b«i tr¬n. CÊu t¹o cña m¸y nÐn trôc vÝt gåm hai trôc vÝt víi nhiÒu mèi r¨ng ¨n khíp vµ quay ng­îc chiÒu nhau. Mét trôc dÉn, nhËn truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ vµ truyÒn cho trôc bÞ dÉn qua c¸c cÆp b¸nh r¨ng nghiªng. Kh«ng khÝ ®­îc hót tõ ®Çu nµy ®­îc nÐn vµ ®Èy sang ®Çu kia cña cÆp trôc. Khe hë gi÷a hai trôc vÝt (phÇn ¨n khíp) vµ phÇn gi÷a ®Ønh r¨ng víi xilanh vµo kho¶ng tõ 0,1 ÷ 0,4 mm. V× vËy khi lµm viÖc kh«ng cã ma s¸t, tuæi thä cao, ªm. C¸c trôc vÝt cã ®é chÝnh x¸c cao, khã chÕ t¹o vµ söa ch÷a. Sè vßng quay cña trôc vÝt tõ 3000 vßng/phót trë lªn, thËm chÝ ®Õn 15000 vßng/phót. Khi c¸c trôc vÝt quay ®­îc mét vßng, thÓ tÝch kkhoang trèng gi÷a c¸c b¸nh r¨ng sÏ thay ®æi. Nh­ vËy sÏ t¹o ra qu¸ tr×nh hót ( thÓ tÝch khoang trèng t¨ng lªn ) qu¸ tr×nh nÐn (kho¶ng trèng sÏ nhá l¹i) vµ cuèi cïng lµ qu¸ tr×nh ®Èy. Víi c¸c lo¹i m¸y nÐn khÝ cã vËn tèc quay cña c¸c trôc vÝt lín hµng ngµn vßng/phót, c¸c qu¸ tr×nh hót nÐn cã thÓ ®­îc coi lµ liªn tôc. V× vËy, m¸y nÐn khÝ kiÓu trôc vÝt th­êng cã kÐt cÊu nhá, gän nh­ng l­u l­îng vµ c«ng suÊt kh¸ cao. H×nh 2.23. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y khÝ kiÓu trôc vÝt Buång hót Buång ®Èy. PhÇn chÝnh cña m¸y nÐn khÝ kiÓu trôc vÝt gåm hai trôc: trôc chÝnh vµ trôc phô (h×nh 2.25). Sè r¨ng (sè ®Çu mèi) cña trôc x¸c ®Þnh thÓ tÝch lµm viÖc (hót, nÐn), khi trôc quay ®­îc mét vßng. Sè r¨ng cµng lín, thÓ tÝch hót nÐn cña mét vßng quay sÏ nhá. Sè r¨ng (sè ®Çu mèi cña trôc chÝnh vµ trôc phô kh«ng b»ng nhau sÏ cho hiÖu suÊt tèt h¬n. Trong (h×nh 2.24) trôc chÝnh (2) cã 4 ®Çu mèi (4 r¨ng), trôc phô (1) cã 5 ®Çu mèi (5 r¨ng). H×nh 2.24. Qóa tr×nh ¨n khíp Trôc phô Trôc chÝnh. 2.4.4. C¸c th«ng sè c¬ b¶n cña m¸y nÐn trôc vÝt 2.4.4.1. Tû sè nÐn ( α ) Lµ tû sè gi÷a ¸p suÊt khÝ ra Pd vµ ¸p suÊt khÝ vµo Ph cña m¸y nÐn khÝ. (2.1) 2.4.4.2. N¨ng suÊt lý thuyÕt (VL) TÝnh b»ng khèi l­îng khÝ cung cÊp bëi m¸y nÐn trong mét ®¬n vÞ thêi gian. VL = Vr . Z1.n1 = Vr . Z2 . n2 (2.2) §©y lµ l­u l­îng lý thuyÕt cña m¸y nÐn theo sè r¨ng vµ sè vßng quay cña r«to chñ ®éng. Trong ®ã: - Vr : ThÓ tÝch khoang kÐp (tæng thÓ tÝch c¸c kho¶ng gi÷a c¸c r¨ng cña r«to chñ ®éng vµ bÞ ®éng) - Z1, n1: Sè r¨ng vµ sè vßng quay cña r«to chñ ®éng - Z2, n2: Sè r¨ng vµ sè vßng quay cña r«to bÞ ®éng Tõ c¸c c«ng thøc trªn ta thÊy l­u l­îng cña m¸y nÐn trôc vÝt lµ hµm sè chØ phô thuéc vµo sè vßng quay cña roto vµ vÒ lý thuyÕt nã kh«ng phô thuéc vµo ¸p suÊt nÐn. Trong thùc tÕ, khi t¨ng ¸p suÊt nÐn th× l­u l­îng cña m¸y nÐn cã gi¶m, ®iÒu nµy ®­îc gi¶i thÝch b»ng sù ch¶y ng­îc cña khÝ nÐn vÒ ®­êng hót cña m¸y nÐn khÝ qua khe hë gi÷a c¸c r«to sÏ cµng nhiÒu khi ¸p suÊt cµng t¨ng. T­¬ng øng víi sù t¨ng ¸p suÊt cña m¸y nÐn khÝ th× hÖ sè l­u l­îng sÏ gi¶m, hÖ sè l­u l­äng (hiÖu suÊt) ηv lµ mét ®Æc tr­ng quan träng cña m¸y nÐn thÓ tÝch (2.3) Trong ®ã: - VT: Lµ n¨ng suÊt thùc tÕ cña m¸y nÐn khÝ - VL: Lµ n¨ng suÊt lý thuyÕt cña m¸y nÐn khÝ - N¨ng suÊt thùc tÕ cña m¸y nÐn lµ l­îng khÝ ®­îc ®­a tíi n¬i tiªu thô vµ lu«n thÊp h¬n n¨ng suÊt lý thuyÕt mét l­îng ∆V do tæn thÊt trong m¸y nÐn. (2.4) HiÖu suÊt l­u l­îng nµy ®Æc tr­ng cho ®é kÝn cña m¸y, nã cµng cao nÕu khe hë trong m¸y nÐn cµng gi¶m. Tuy nhiªn viÖc chÕ t¹o khe hë chØ nhá ®Õn mét gi¸ trÞ cho phÐp vµ kh«ng thÓ nhá h¬n v× ph¶i tÝnh ®Õn sù vËn hµnh an toµn cña m¸y nÐn. ThÓ tÝch khÝ tæn thÊt ∆V qua khe hë Ýt phô thuéc vµo sè vßng quay cña r«to mµ chØ phô thuéc vµo sù chªnh ¸p tr­íc sau khe hë. Tuy nhiªn gi¸ trÞ quan träng h¬n so víi hiÖu suÊt l­u l­îng lµ gi¸ trÞ hiÖu suÊt cña m¸y nÐn trôc vÝt, nã ®Æc tr­ng cho sù hoµn thiÖn vÒ n¨ng l­îng cña m¸y. Sù hoµn thiÖn vÒ n¨ng l­îng cña m¸y nÐn ®­îc x¸c ®Þnh b»ng chØ sè hiÖu suÊt cã Ých cña khÝ ®o¹n nhiÖt, nã lµ tû lÖ gi÷a c«ng ®o¹n nhiÖt cña m¸y nÐn víi c«ng tiªu hao trong thùc tÕ. (2.5) Trong ®ã: - : HiÖu suÊt ®o¹n nhiÖt cña m¸y nÐn - Adn: C«ng ®o¹n nhiÖt - ATT: C«ng tiªu hao thùc tÕ - Ndn: C«ng suÊt ®o¹n nhiÖt - NTT: C«ng suÊt tiªu hao thùc tÕ. C«ng thøc tÝnh hÖ sè nÐn bªn ngoµi: (2.6) Trong ®ã: - Pr : ¸p suÊt ra - Pv : ¸p suÊt vµo. §©y lµ tû lÖ ¸p suÊt trong hÖ thèng hÖ thèng ®­îc cung cÊp bëi khÝ nÐn trong m¸y nÐn vµ ¸p suÊt n¹p. Trong m¸y nÐn pitt«ng ¸p suÊt cuèi trong xylanh b»ng ¸p suÊt x¶, nghÜa lµ van x¶ ®­îc më ë thêi ®iÓm khi mµ ¸p suÊt trong xylanh ®­îc t¹o thµnh b»ng ¸p suÊt trong hÖ thèng. Trong m¸y nÐn trôc vÝt, ¸p suÊt cuèi kh«ng chØ phô thuéc ¸p suÊt trong hÖ thèng mµ cßn phô thuéc vµo sù bè trÝ cöa x¶. Nã x¸c ®Þnh hÖ sè nÐn trong m¸y nÐn khÝ. C«ng thøc tÝnh hÖ sè nÐn bªn trong: (2.7) Trong ®ã: - Pnt: ¸p suÊt nÐn trong - Pv : ¸p suÊt vµo Sù kh«ng trïng nhau gi÷a ¸p suÊt trong vµ ngoµi lµ nh­îc ®iÓm cña m¸y nÐn trôc vÝt so víi m¸y nÐn pitt«ng. Nh­ng nÕu lùa chän ®óng hÖ sè nÐn trong vµ cöa x¶ ®­îc tÝnh to¸n phï hîp th× nh­îc ®iÓm nµy cã thÓ ®­îc kh¾c phôc. CÇn thiÕt ®Ó cho hÖ sè nÐn trong lu«n lu«n bÐ h¬n hÖ sè nÐn ngoµi, trong tr­êng hîp nµy sù gi¶m hiÖu suÊt cã Ých do sù kh«ng trïng nhau gi÷a hÖ sè nÐn trong vµ hÖ sè nÐn ngoµi lµ nhá. NÕu ng­îc l¹i, hÖ sè nÐn trong lín h¬n hÖ sè nÐn ngoµi th× khÝ trong m¸y nÐn bÞ nÐn lªn gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ cÇn thiÕt do vËy ¸p suÊt trong èng x¶ gi¶m khi ®ã n¨ng l­îng do sù nÐn bæ xung sÏ tiªu phÝ. 2.4.4.3.C«ng suÊt (N) Lµ c«ng suÊt tiªu hao ®Ó nÐn vµ truyÒn khÝ Khi r«to ®­îc lµm m¸t b»ng n­íc vµ qu¸ tr×nh nÐn lµ ®¼ng nhiÖt th× c«ng suÊt N ®­îc tÝnh nh­ sau: (kW) (2.8) Khi qu¸ tr×nh nÐn chØ lµm nguéi b»ng kh«ng khÝ th× ®­îc xem lµ ®o¹n nhiÖt, khi ®ã c«ng suÊt N ®­îc tÝnh nh­ sau: (kW) (2.9) Víi Ndo.n ®­îc tÝnh nh­ sau: (kW) (2.10) Trong ®ã: - Q: N¨ng suÊt hót cña m¸y (m3/s) - P1, P2: ¸p suÊt ®Çu (hót) vµ ¸p suÊt cuèi (®Èy) (N/m2) - k: ChØ sè ®o¹n nhiÖt - ηda.n : HiÖu suÊt ®¼ng nhiÖt - ηdo.n : HiÖu suÊt ®o¹n nhiÖt - ηm : HiÖu suÊt tÝnh ®Ðn tæn thÊt ma s¸t (hiÖu suÊt c¬ khÝ) - ηda.n . ηm = 0,5 ÷ 0,6 - ηdo.n . ηm = 0,6 ÷ 0,7 2.4.5. S¬ ®å hÖ thèng m¸y nÐn khÝ kiÓu trôc vÝt M¸y nÐn kiÓu trôc vÝt phôc vô cho c«ng nghÖ thùc phÈm, vÝ dô c«ng nghÖ chÕ biÕn thùc phÈm, c«ng nghÖ hãa chÊt, ng­êi ta th­êng sö dông lo¹i m¸y nÐn khÝ kh«ng cã dÇu b«i tr¬n, hoÆc dïng c¸c lo¹i dÇu b«i tr¬n cã nguån gèc tõ thùc vËt. §èi víi c«ng nghÖ nÆng, nhÊt lµ trong lÜnh vùc ®iÒu khiÓn th× ng­êi ta th­êng dïng m¸y nÐn khÝ cã dÇu b«i tr¬n ®Ó chèng sù ¨n mßn hÖ thèng dÉn èng vµ phÇn tö ®iÒu khiÓn. H×nh 2.25. S¬ ®å hÖ thèng m¸y nÐn kiÓu trôc vÝt cã hÖ thång dÇu b«i tr¬n DÇu bÞ nung nãng R¬le nhiÖt DÇu bÞ nung nãng Hçn hîp dÇu b«i tr¬n vµ khÝ nÐn DÇu b«i tr¬n ®­îc lµm nguéi Dßng khÝ nÐn. §Æc ®iÓm cña lo¹i m¸y nÐn nµy lµ tæn thÊt c¬ häc lín h¬n so víi lo¹i m¸y nÐn kh«ng cã dÇu b«i tr¬n v× cã sù tiÕp xóc cña trôc vÝt chÝnh vµ trôc vÝt phô Tuy nhiªn, so víi m¸y nÐn khÝ kh«ng cã dÇu b«i tr¬n, m¸y nÐn khÝ cã dÇu b«i tr¬n cã nh÷ng ­u ®iÓm sau: Kh¶ n¨ng lµm kÝn tèt, do ®ã gi¶m ®­îc tæn thÊt c«ng suÊt vµ l­u l­îng - NhiÖt sinh ra trong qu¸ tr×nh nÐn khÝ ®­îc dÇu b«i tr¬n hÊp thô. §iÒu ®ã cho phÐp t¨ng tû sè nÐn trong mét cÊp mµ kh«ng lµm t¨ng qu¸ nhiÒu nhiÖt ®é cña khÝ nÐn - Kho¶ng c¸ch trôc ng¾n, v× chØ chuyÓn ®éng cho trôc chÝnh, trong khi ®ã lo¹i m¸y nÐn khÝ kh«ng cã dÇu b«i tr¬n th× trôc chÝnh vµ trôc phô t¸ch rêi nhau, cho nªn cÇn ph¶i chuyÓn ®éng cho c¶ hai trôc. Theo s¬ ®å chung cña hÖ thèng m¸y nÐn khÝ kiÓu trôc vÝt cã dÇu b«i tr¬n ®­îc thÓ hiÖn trªn h×nh vÏ cã nguyªn lý lµm viÖc nh­ sau: - Kh«ng khÝ ®­îc hót vµo m¸y nÐn khÝ. Sau khi nÐn khÝ, khÝ nÐn cïng dÇu b«i tr¬n t¹o thµnh mét hçn hîp vµo b×nh läc. Trong b×nh läc, khÝ nÐn tho¸t ra theo ®­êng èng dÉn phÝa trªn vµ dÇu b«i tr¬n mang nhiÖt ( ®­îc t¹o thµnh trong qu¸ tr×nh nÌn khÝ ) sÏ theo ®­êng èng phÝa d­íi b×nh läc. KhÝ nÐn sÏ ®­îc chuyÓn ®Õn hÖ thèng ®iÒu khiÓn sau khÝ ®i qua bé phËn lµm m¸t b»ng qu¹t giã. DÇu b«i tr¬n mang nhiÖt sÏ ®­îc lµm nguéi b»ng èng dÉn qua qu¹t giã hoÆc ®· ®¹t ®­îc nhiÖt ®é lµm m¸t theo yªu cÇu cña r¬le nhiÖt quay trë vÒ b×nh chøa dÇu b«i tr¬n. C¸c tr¹m m¸y nÐn khÝ kiÓu MH-75 (cña h·ng Ingersoll - Rand), GA-22, GA-30, GA-75 (cña h·ng Atlats Copco) hiÖn ®ang sö dông trªn c¸c giµn khoan khai th¸c dÇu khÝ cña Xi NghiÖp Liªn Doanh Vietsovpetro ®Òu cã d¹ng m¸y nÐn khÝ kiÓu trôc vÝt cã hÖ thèng dÇu b«i tr¬n, hoÆc ho¹t ®éng theo nguyªn lý nh­ trªn. CH¦¥NG 3 QUY TR×NH B¶O D­ìng, söa ch÷a m¸y nÐn khÝ trôc vÝt ga-75. 3.1. Quy tr×nh b¶o d­ìng Khi ®Õn thêi h¹n b¶o d­ìng m¸y nÐn, ta ph¶i thùc hiÖn theo c¸c b­íc sau: Ngõng m¸y nÐn vµ ®ãng van khÝ ra ( AV ) Cóp ®iÖn tõ nguån chÝnh Gi¶m ¸p suÊt trong m¸y nÐn b»ng c¸ch më tõ tõ nót ch©m dÇu ( FC ) vµ van x¶ ( Dm ) Kh«ng nèi van khÝ ra cña m¸y víi hÖ thèng khÝ X¶ dÇu b«i tr¬n, n­íc, n­íc ng­ng tô Kh«ng nèi èng x¶ n­íc ng­ng tô vµo hÖ thèng x¶ n­íc ng­ng tô. §Ó cho m¸y lµm viÖc b×nh th­êng víi hiÖu suÊt cao nhÊt, ta cÇn ph¶i lu«n quan t©m ®Õn vÊn ®Ò kiÓm tra vµ b¶o d­ìng tr¹m m¸y nÐn khÝ, d­íi ®©y lµ phÇn h­íng dÉn chung cho c«ng t¸c b¶o d­ìng. Néi dung b¶o d­ìng: * Hµng ngµy: - Tr­íc khi khëi ®éng: + KiÓm tra møc dÇu + VÖ sinh läc giã. - Trong th¬i gian ho¹t ®éng + KiÓm tra c¸c th«ng sè trªn mµn h×nh + KiÓm tra van x¶ tù ®éng x¶ n­íc trong suèt thêi gian n¹p t¶i. KiÓm tra møc dÇu (G1) + KiÓm tra bé b¸o b¶o tr× cña läc khÝ (IV). - Sau khi ngõng m¸y: + X¶ n­íc ng­ng tô (Dm) b»ng tay. * Hµng th¸ng: - VÖ sinh m¸y nÐn. * Hµng quý 3 th¸ng: - KiÓm tra van an toµn (SV) - KiÓm tra mµn h×nh - KiÓm tra sù rß rØ nÕu cã - KiÓm tra c¸c bé gi¶i nhiÖt vµ lµm s¹ch (Co, Ca) - Th¸o kiÓm tra vµ vÖ sinh läc giã ( AF ) - Th¸o vµ lµm s¹ch van phao trong bé t¸ch n­íc (Mta). * Hµng n¨m: - Mang van an toµn (SV) ®Õn trung t©m ®Ó kiÓm tra - KiÓm tra hÖ thèng ®iÖn - KiÓm tra c¸c chøc n¨ng b¶o vÖ m¸y do qu¸ nhiÖt - Thay läc giã AF sau 4000 giê ch¹y - Thay läc dÇu OF sau 4000 giê ch¹y - Thay läc t¸ch dÇu OS sau 8000 giê ch¹y - KiÓm tra vµ lµm s¹ch van tiÕt l­u (Rf) - Thay dÊu - KiÓm tra ®­êng èng mÒm. Chó ý: Ph¶i th­êng xuyªn h¬n víi m«i tr­êng ®Çy bôi. Thay thÕ nh÷ng phô tïng hay bÞ háng. Ph¶i sö dông ®óng läc dÇu chÝnh h·ng 15 bar BÊt kú sù rß rØ nµo còng ph¶i sö lý ngay tr¸nh mÊt dÇu Thay dÇu cho m¸y nÐn: + VËn hµnh cho tíi khi m¸y nãng. BÊm nót “ 0 ’’ ngõng m¸y nÐn, ®îi vµi phót råi c¾t ®iÖn, ®ãng van khÝ ra (AV) vµ gi¶m ¸p suÊt cña m¸y nÐn khÝ b»ng c¸ch më tõ tõ ch©m dÇu (FC) ®Ó gi¶m ¸p lùc trong hÖ thèng tho¸t ra; + Th¸o èc x¶ dÇu (VP) trªn bé lµm nguéi nhít, ®îi kho¶ng 5 phót x¶ nót (DP2) ë van chÆn dÇu vµ thïng chøa dÇu; + Th¸o läc dÇu; + Lµm s¹ch mÆt tiÕp xóc cña läc dÇu ë phÇn ®­êng vµo. B«i dÇu vµo vßng ®Öm cña läc dÇu míi, xo¸y mÊy vßng råi l¾p l¹i vµo vÞ trÝ cò ®Õn khi vßng ®Öm tiÕp xóc víi mÆt tiÕp xóc. XiÕt chÆt b»ng tay kho¶ng 1/2 vßng; + X¶ dÇu b×nh chøa b»ng c¸ch x¶ nót x¶ dÇu (DP1) vµ (DP3). Sau khi ®· x¶ hÕt dÇu, lµm s¹ch b×nh chøa b»ng c¸ch dïng khÝ kh« s¹ch thæi vµo b×nh chøa qua lç ch©m dÇu (FC). + XiÕt nót x¶ dÇu (DP1) vµ (DP3) l¹i. Ch©m dÇu vµo b×nh chøa cho ®Õn khi b»ng miÖng nót ch©m dÇu (FC). VÆn chÆt nót ch©m dÇu (FC) vµ (VP) l¹i + Ch¹y m¸y nÐn kho¶ng vµi phót. BÊm nót “ 0 ’’ ngõng vµi phót cho dÇu æn ®Þnh trë l¹i. Gi¶m ¸p suÊt cña hÖ thèng b»ng c¸ch níi nót ch©m dÇu (FC) tõ tõ vµ ®æ thªm dÇu cho ®Õn khi b»ng miÖng nót ch©m dÇu (FC) vµ xiÕt chÆt nót ch©m dÇu (FC) l¹i. + Cµi ®Æt l¹i thêi gian thay dÇu vµ läc dÇu. - Nh÷ng phô tïng b¶o d­ìng vµ thay thÕ : Nh÷ng phô tïng b¶o d­ìng cã s½n, gióp chóng ta gi¶m tèi ®a thêi gian ngõng m¸y vµ tËn dông ®­îc c«ng suÊt cña m¸y. Nh÷ng phô tïng chÝnh h·ng cña Atlats Copco lµm cho chi phÝ b¶o d­ìng thÊp. - Bé phô tïng läc khÝ vµ dÇu - §èi víi m¸y nÐn GA-75, GA-75W, m· ®Æt hµng: 2901 134100 - Bé phô tïng b¶o tr× bé t¸ch nhít: m· ®Æt hµng: 2901 134200 - DÇu b«i tr¬n Atlats Copco hoÆc Energol RCR-68. - Tr­íc khi b¾t tay vµo b¶o d­ìng ta ph¶i ghi nhí: c¸c phÇn tö t¹p chÊt lÉn trong khÝ sÏ lµ nguyªn nh©n g©y h­ h¹i cho c¸c van, c¸c ®Öm lµm kÝn, bÒ mÆt trôc r«to. ¶nh h­ëng cña t¹p chÊt nµy ®Õn m¸y nÐn còng kh¸c nhau tuú thuéc vµo kÝch cì t×nh tr¹ng, tÝnh chÊt ...cña t¹p chÊt ®ã. §Ó gi¶m l­îng t¹p chÊt nµy ta nªn thay ®æi ®­êng kÝnh cña lç phin läc, ta ®Æt lo¹i phin läc cã ®­êng kÝnh nhá h¬n so víi ®­êng kÝnh ban ®Çu. - Sù cã mÆt cña dÇu trong khÝ cã thÓ lµ nguyªn nh©n cña sù mÎ c¸c ®Öm van, lß xo, ®Õ van... thËm chÝ chØ mét l­îng nhá ®i vµo gi÷a dÕ van vµ ®Öm van còng g©y t¸c h¹i nh­ c¸c phÇn tö chÊt r¾n bëi v× khi c¸c phÇn tö chÊt láng víi vËn tèc lín sÏ va ®Ëp lªn van vµ sÏ lµm biÕn d¹ng van sau nµy. - Th«ng th­êng sè l­îng vµ chÊt l­îng dÇu b«i tr¬n dÉn tíi c¸c c¬ cÊu chuyÓn ®éng ®· ®­îc tÝnh to¸n tr­íc nh­ng do nguyªn nh©n mµ sè l­îng vµ chÊt l­îng dÇu b«i tr¬n bÞ thay ®æi. Chó ý r»ng sè l­îng dÇu b«i tr¬n qu¸ Ýt hoÆc qu¸ nhiÒu còng cã thÓ lµ nguyªn nh©n lµm h­ h¹i c¸c van; tuy nhiªn ta cã thÓ ­íc ®o¸n sù lµm viÖc cña van qua viÖc ®Þnh kú ®o nhiÖt ®é trªn n¾p van. C¸c lo¹i dÇu b«i tr¬n ®· ®­îc h·ng s¶n xuÊt m¸y nÐn ®­a ra, do vËy kh«ng nªn dïng c¸c dÇu b«i tr¬n kh«ng cã trong b¶ng kª mµ h·ng ®Ò cö. - Khi cã khÝ lät tõ th©n m¸y ra ngoµi th× ph¶i x¸c ®Þnh viÖc söa ch÷a hay thay thÕ ®Öm lµm kÝn trôc r«to. - Ph¶i lu«n gi÷ ¸p suÊt dÇu ë gi¸ trÞ æn ®Þnh, khi nhiÖt ®é cña c¸c ngçng trôc thay ®æi th× ®©y lµ hiÖn t­îng cña sù mßn ngçng trôc, ngçng trôc hay bÞ qu¸ t¶i do thiÕu dÇu b«i tr¬n. - ChÊt l­îng vµ thµnh phÇn dÇu b«i tr¬n nªn ®­îc kiÓm tra ®Þnh kú ®Æc biÖt chó ý ®Õn c¸c tÝnh chÊt sau: + §é nhít; + C¸c t¸c nh©n chèng ¨n mßn; + C¸c mïn kim lo¹i tr¾ng. B¶o d­ìng läc khÝ (AF): Th¸o vßng kÑp vµ lÊy bé gom bôi vµ thiÕt bÞ phÝm läc ra ngoµi. Lµm s¹ch bé gom vµ l«aij bá phÝm läc, thay phÝm läc míi. ChØnh l¹i ®ång hå chØ b¸o (VI) b»ng c¸ch ®¶y nót ë ®iÓm xa nhÊt cña th©n m¸y. Sau ®ã l¾p phÝm läc theo h­íng dÉn. Bé gi¶i nhiÖt (Ca): Lµm s¹ch c¸c chÊt bÈn trong thiÕt bÞ lµm l¹nh b»ng c¸ch dïng bµn ch¶i sîi, kh«ng ®­îc dïng bµn ch¶i s¾t hoÆc c¸c ®å vËt kim lo¹i kh¸c ®Ó lµm s¹ch. Sau ®ã ®­îc lµm s¹ch b»ng c¸c vßi phun kh«ng khÝ ë c¶ hai mÆt tr­íc vµ sau. Trong khi lµm s¹ch ph¶i che phñ cho tÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ ë phÝa d­íi bé phËn lµm m¸t. NÕu cã thÓ röa bé phËn lµm m¸t b»ng c¸c chÊt t¶y röa theo h­íng dÉn cña nhµ chÕ t¹o. Van an toµn (SV): Ph¶i th­êng xuyªn kiÓm tra van an toµn ®Ó tr¸nh sù cè: VËn hµnh van an toµn phô thuéc vµo tõng lo¹i van, th¸o l¾p van 1 hoÆc 2 vßng sau ®ã siÕt l¹i, hay kÐo cÇn n©ng van lªn, thö van an toµn ë mäi hÖ thèng khÐp kÝn riªng biÖt. (chó ý: Kh«ng ®­îc vËn hµnh m¸y khi kh«ng cã van an toµn). B¶o d­ìng m« t¬ chÝnh (M1): KÕ ho¹ch b¶o d­ìng theo s¸ch h­íng dÉn cña h·ng chÕ t¹o. Thay dÇu vµ läc dÇu: Kho¶ng thêi gian thay dÇu vµ läc dÇu tïy thuéc vµo nhiÖt ®é cña m«i tr­êng vµ chÕ ®é lµm viÖc, sù « nhiÔm cña m«i tr­êng. Kh«ng bao giê ®­îc pha trén c¸c lo¹i dÇu kh¸c nhau cña h·ng kh¸c nhau. 3.2. Mét sè d¹ng h­ háng, nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p h¹n chÕ * DÊu hiÖu nhËn biÕt: Nót 1 ®­îc nhÊn, m¸y nÐn khëi ®éng ch¹y nh­ng kh«ng mang t¶i sau thêi gian trÔ. a) Van ®iÖn tö (Y1) kh«ng lµm viÖc BiÖn ph¸p: Söa ch÷a van hoÆc thay thÕ b) Van hót (IV) bÞ kÑt ë vÞ trÝ ®ãng: CÇn kiÓm tra l¹i van c) Rß rØ trong èng mÒm ®iÒu khiÓn: CÇn th¸o ra vµ söa ch÷a d) Van ¸p suÊt thÊp nhÊt (Vp) rß rØ khi hÖ thèng bÞ gi¶m ¸p suÊt: Khi ®ã ta còng cÇn kiÓm tra l¹i van. * DÊu hiÖu nhËn biÕt: M¸y nÐn kh«ng c¾t t¶i van an toµn thæi x¶. a) Van ®iÖn tö (Y1) kh«ng lµm viÖc BiÖn ph¸p: Söa ch÷a van hoÆc thay thÕ b) Van ë cöa vµo (IV) kh«ng ®ãng: Khi ®ã ta cÇn kiÓm tra l¹i van * DÊu hiÖu nhËn biÕt: Condensat (láng) kh«ng ®­îc x¶ tõ bé t¸ch condensat trong khi cã t¶i. a) Do èng mÒm x¶ bÞ t¾c BiÖn ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a b) Do van phao bÞ trôc trÆc BiÖn ph¸p: Th¸o côm van phao, lµm s¹ch vµ kiÓm tra *DÊu hiÖu nhËn biÕt: L­îng khÝ ra hoÆc ¸p suÊt m¸y nÐn thÊp h¬n b×nh th­êng. a) Do l­îng tiªu thô v­ît qu¸ l­u l­îng ra cña m¸y nÐn BiÖn ph¸p: KiÓm tra thiÕt bÞ tiªu thô b) Do bÞ t¾c phin läc ®Çu hót BiÖn ph¸p: Th¸o phin, kiÓm tra vµ söa ch÷a c) Do van ®iÖn tö bÞ háng BiÖn ph¸p: Söa ch÷a van hoÆc thay thÕ d) Do rß rØ ë èng mÒm dÉn khÝ ®iÒu khiÓn BiÖn ph¸p: S÷a ch÷a chç bÞ rß rØ e) Do van vµo (IV) kh«ng më hoµn toµn BiÖn ph¸p: KiÓm tra l¹i van f) Do phÇn tö t¸ch dÇu (OS) bÞ nghÑt BiÖn ph¸p: Thay thÕ, söa ch÷a g) Do van an toµn bÞ rß rØ BiÖn ph¸p: Söa ch÷a hoÆc thay thÕ míi h) C¸c phÇn tö (E - ruét) cña m¸y nÐn bÞ h­ háng BiÖn ph¸p: Söa ch÷a hoÆc thay thÕ míi * DÊu hiÖu nhËn biÕt: L­îng dÇu qu¸ nhiÒu qua phin läc hót sau khi dõng m¸y. Do van ng­îc (CV) hoÆc van ng¾t dÇu (Vs) bÞ h­ háng. BiÖn ph¸p: söa ch÷a, thay thÕ phÇn h­ háng cña van, thay thÕ ruét phin läc (AP). *DÊu hiÖu nhËn biÕt: Van an toµn thæi x¶ sau khi cã t¶i. a) Do van vµo (IV) bÞ h­ háng BiÖn ph¸p: KiÓm tra l¹i van b) Do van ¸p suÊt thÊp nhÊt (Vp) bÞ h­ háng BiÖn ph¸p: Thay thÕ hoÆc söa ch÷a c) Do ruét b×nh t¸ch dÇu (OS) bÞ t¾c BiÖn ph¸p: Thay thÕ hoÆc söa ch÷a d) Do van an toµn kh«ng ®óng, kh«ng tèt BiÖn ph¸p: KiÓm tra, c¨n chØnh vµ söa ch÷a *DÊu hiÖu nhËn biÕt: NhiÖt ®é phÇn tö ®i ra hoÆc nhiÖt ®é khÝ ®i ra v­ît qu¸ b×nh th­êng. a) Do nhiÖt ®é khÝ lµm m¸t thæi vµo qu¸ cao BiÖn ph¸p: KiÓm tra sù c¶n trë khÝ lµm m¸t hoÆc qu¹t cung cÊp khÝ lµm m¸t cho m¸y nÐn. Tr¸nh sù tuÇn hoµn khÐp kÝn cña khÝ lµm m¸t b) Do møc dÇu qu¸ thÊp BiÖn ph¸p: KiÓm tra vµ kh¾c phôc c) Do van dù phßng (BV) bÞ háng BiÖn ph¸p: KiÓm tra, thö l¹i van hoÆc söa ch÷a, thay thÕ d) Do kÐt lµm m¸t dÇu bÞ t¾c BiÖn ph¸p: Lµm s¹ch kÐt lµm m¸t e) Do kÐt lµm m¸t khÝ (Ca) bÞ t¾c BiÖn ph¸p: Lµm s¹ch kÐt lµm m¸t f) Do phÇn tö m¸y nÐn (ruét, E) kh«ng tèt BiÖn ph¸p: KiÓm tra, kh¾c phôc * DÊu hiÖu nhËn biÕt: M¸y nÐn kh«ng khëi ®éng. Do dßng ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ kh«ng phï hîp. BiÖn ph¸p: KiÓm tra nguån ®iÖn vµo ®éng c¬. Cung cÊp ®óng dßng ®iÖn phï hîp cho ®éng c¬. * DÊu hiÖu nhËn biÕt: §éng c¬ qu¸ nãng. a) Do c«ng suÊt ®éng c¬ nhá h¬n c«ng suÊt m¸y nÐn BiÖn ph¸p: Thay thÕ ®éng c¬ míi phï hîp víi c«ng suÊt m¸y nÐn b) Do dßng ®iÖn cung cÊp cho ®éng c¬ kh«ng phï hîp BiÖn ph¸p: Cung cÊp dßng ®iÖn phï hîp cho ®éng c¬ * DÊu hiÖu nhËn biÕt: M¸y ho¹t ®éng qu¸ ån hoÆc cã tiÕng gâ. a) Do nÒn mãng m¸y yÕu hoÆc cã khuyÕt tËt BiÖn ph¸p: Söa ch÷a nÒn mãng m¸y cho ®¹t yªu cÇu b) Do láng c¸c bu l«ng nÒn BiÖn ph¸p: SiÕt l¹i c¸c ®ai èc theo lùc yªu cÇu, kiÓm tra ®é ®ång t©m gi÷a trôc m¸y nÐn víi hép tèc ®é c). Do c¸c chi tiÕt quay bÞ mßn vµ bÞ x­íc BiÖn ph¸p: T¨ng l­îng dÇu b«i tr¬n, dïng dÇu b«i tr¬n ®óng chñng lo¹i do nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh, ng¨n chÆn c¸c t¸c nh©n ¨n mßn tiÕp xóc víi phÇn quay. Kh«i phôc l¹i khe hë gi÷a c¸c chi tiÕt theo nh­ ®· thiÕt kÕ. *H­ háng ë hép tèc ®é. a) Trãc bÒ mÆt lµm viÖc cña r¨ng Nguyªn nh©n: Do sù mái cña vËt liÖu lµm b¸nh r¨ng v× lµm viÖc ë chÕ ®é t¶i träng lín vµ lµm viÖc l©u. BÒ mÆt lµm viÖc cña r¨ng bÞ qu¸ t¶i côc bé do kh«ng ®ñ dÇu b«i tr¬n hay dÇu b«i tr¬n kh«ng ®ñ ®é nhít. Kh¾c phôc: NÕu mét vµi r¨ng bÞ trãc th× cã thÓ söa ch÷a nh­ng nÕu toµn bé r¨ng bÞ trãc th× cÇn ph¶i thay thÕ b¸nh r¨ng míi. §æ thªm dÇu cho ®ñ vµ ®óng ®é nhít cÇn thiÕt. b) X­íc bÒ mÆt lµm viÖc cña r¨ng, r¨ng mßn qu¸ nhanh. Nguyªn nh©n: Do r¨ng lµm viÖc d­íi ®iÒu kiÖn ma s¸t kh« hay cã h¹t mµi, bôi, m¹t s¾t lät vµo gi÷a hai bÒ mÆt r¨ng ¨n khíp. Kh¾c phôc: Lau chïi s¹ch, b«i tr¬n bé truyÒn theo ®óng quy ®Þnh, thay dÇu trong hép truyÒn ®éng b¸nh r¨ng, c) Bé truyÒn lµm viÖc rung, ån. Nguyªn nh©n: Do cã thÓ khe hë c¹nh r¨ng qu¸ lín, kho¶ng c¸ch hai t©m xa hoÆc khe hë c¹nh r¨ng qu¸ nhá, kho¶ng c¸ch trôc gÇn theo quy ®Þnh, ë hai nöa th©n bÞ kÑt, bÞ quay nÆng. Kh¾c phôc: Thay b¸nh r¨ng míi, ®o l¹i kho¶ng c¸ch trôc, c¨n l¹i æ bi hoÆc ®o l¹i ®­êng kÝnh lç l¾p æ. d) B¹c ngoµi cña æ quay nhanh. Nguyªn nh©n: Mßn ®­êng kÝnh lç trªn th©n l¾p æ. Kh¾c phôc: M¹ Cr«m, nÕu mßn qu¸ nhiÒu cã thÓ hµn ®¾p råi doa l¹i hoÆc tiÖn réng sau ®ã Ðp b¹c trung gian. e) B¹c trong cña æ quay quanh trôc. Nguyªn nh©n: Do mßn cæ trôc. Kh¾c phôc: Cã thÓ m¹ Cr«m, hµn ®¾p hoÆc tiÖn l¹i. f) R·nh then bÞ dËp. Nguyªn nh©n: Do va ®Ëp, do t¶i träng qu¸ lín hoÆc do khe hë r·nh then vµ then ban ®Çu lín h¬n so víi quy ®Þnh. g) Khe hë h­íng kÝnh vµ chiÒu trôc cña æ lín, æ lµm viÖc cã tiÕng ån. Nguyªn nh©n: Do mßn c¸c chi tiÕt cña æ, vËt liÖu lµm chi tiÕt æ bÞ mái, æ bÞ trãc, rç Kh¾c phôc: CÇn ph¶i thay míi. 3.3. Quy tr×nh söa ch÷a Trong qu¸ tr×nh th¸o l¾p bÊt kú bé phËn nµo cña m¸y nÐn chóng ta ph¶i tuyÖt ®èi tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau: - HiÓu biÕt vÒ ®Æc tÝnh m¸y nÐn vµ c¸c th«ng sè cña m¸y nÐn. - N¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn. Ng­êi ®­îc ph©n c«ng s÷a ch÷a, b¶o qu¶n m¸y nÐn ph¶i lµ ng­êi cã ®ñ tr×nh ®é vµ chuyªn m«n: - §­îc ®µo t¹o vµ hiÓu biÕt vÒ m¸y nÐn trôc vÝt. - N¾m ®­îc c¸c quy t¾c vÒ an toµn vµ phßng chèng c¸c rñi ro trong qu¸ tr×nh söa ch÷a. - N¾m ®­îc tÊt c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt, quy tr×nh vËn hµnh, söa ch÷a lo¹i m¸y nÐn GA -75. - §­îc ®µo t¹o vÒ c¸ch th¸o l¾p m¸y nÐn GA - 75. - HiÓu biÕt vÒ c¸c thiÕt bÞ kiÓm so¸t vµ ®iÒu khiÓn tr¹m m¸y nÐn. - TÊt c¶ nh÷ng ng­êi vËn hµnh vµ b¶o d­ìng söa ch÷a ph¶i ®­îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ phßng hé phï hîp cho c¬ thÓ, th«ng th­êng ph¶i ®éi mò b¶o hé, g¨ng tay, ñng, kÝnh ... khi lµm viÖc gÇn n¬i qu¸ ån ph¶i trang bÞ thiÕt bÞ gi¶m ån. - Khi mÆc ¸o réng, tãc dµi kh«ng ®­îc ®Õn gÇn c¸c bé phËn quay. Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh chung vÒ an toµn lao ®éng khi lµm viÖc. Kh«ng ®­îc söa ch÷a, b¶o d­ìng khi m¸y ®ang lµm viÖc, trõ tr­êng hîp cã hai thiÕt bÞ m¾c song song cïng lµm mét chøc n¨ng th× ta míi ®­îc phÐp söa ch÷a khi m¸y ®ang lµm viÖc. - X¶ hÕt c¸c khÝ vµ chÊt láng ®éc h¹i tÝch tr÷ trong c¸c bé phËn m¸y tr­íc khi ®­a vµo söa ch÷a, b¶o d­ìng. CÇn ®¶m b¶o r»ng m¸y ®· ®­îc c¸ch ly víi c¸c thiÕt bÞ nh­ thiÕt bÞ cã chøa nguån ®iÖn, b×nh t¸ch chøa khÝ nÐn... ph¶i gi÷ cho m¸y ë tr¹ng th¸i kho¸ tøc lµ kh«ng thÓ quay hay di chuyÓn khi ®­a m¸y vµo söa ch÷a nh»m ng¨n chÆn c¸c tai n¹n x¶y ra. - Khi m¸y ngõng ®Ó söa ch÷a ph¶i ng¾t cÇu dao vµ t¾t nguån ®iÖn vµo ®éng c¬ ®Ó ®¶m b¶o ch¾c ch¾n m¸y kh«ng thÓ ho¹t ®éng khi ®ang söa ch÷a. - Kh«ng söa ch÷a m¸y nÐn khi c¸c thiÕt bÞ bé phËn cña m¸y nÐn cßn qu¸ nãng nh­ trôc r«to, ®­êng èng...m¸y ph¶i ngõng lµm viÖc Ýt nhÊt 3 giê míi ®­îc söa ch÷a, tr­êng hîp ®Æc biÖt th× ph¶i cã thiÕt bÞ b¶o vÖ ®Æc biÖt míi ®­îc söa ch÷a khi m¸y ®ang cßn nãng. - Gi¶m ¸p suÊt trong c¸c thiÕt bÞ vµ xö lý hÕt khÝ ®éc cã chøa trong c¸c bé phËn m¸y nÐn tr­íc khi ®­a c¸c chi tiÕt vµo söa ch÷a (nh­ x¶ b»ng khÝ N2). - Khi më m¸y ®Ó söa ch÷a ph¶i dïng c¸c thiÕt bÞ che ch¾n ®Ó tr¸nh c¸c chÊt bÈn th©m nhËp vµo m¸y. - Khi th¸o l¾p bÊt cø bé phËn nµo ph¶i chó ý s¾p xÕp theo thø tù th¸o vµ m· sè ghi trªn c¸c chi tiÕt, tr¸nh ®Ó lÉn lén v× khi l¾p rÔ dÉn ®Õn nhÇm lÉn (ph­¬ng ph¸p nµy ®Æc biÖt cÇn ®èi víi c¸c miÕng chªm). - Khi cä röa c¸c bÒ mÆt, tr¸nh dïng c¸c dung m«i dÔ b¾t löa, nÕu tr­êng hîp ®Æc biÖt th× cÇn ph¶i cÈn thËn, sau khi tÈy röa c¸c chi tiÕt b»ng ho¸ chÊt ta dïng kh«ng khÝ ®Ó thæi s¹ch c¸c khÝ cßn sãt l¹i. Tèt nhÊt khi tÈy röa c¸c chi tiÕt b»ng dung m«i ta nªn lµm ë n¬i th«ng tho¸ng, tr¸nh ¶nh h­ëng ®éc h¹i cho c¬ thÓ. - Khi dïng khÝ cã ¸p suÊt cao ®Ó lau chïi, cä röa c¸c chi tiÕt ph¶i ®eo kÝnh b¶o hé tr¸nh ®Ó h­ h¹i m¾t. - Tr­íc khi l¾p r¸p, kiÓm tra ph¶i ch¾c ch¾n r»ng c¸c chi tiÕt ®· ®­îc söa ch÷a hoµn thiÖn kh«ng cßn khuyÕt tËt vµ bÊt cø sù sai sãt nµo trong chi tiÕt ®ã. - KiÓm tra c¸c ®Öm lµm kÝn vµ thay thÕ c¸c ®Öm ®· h­ háng, c¸c bul«ng ®­îc ®­îc xiÕt chÆt b»ng Clª ph¶i ®¹t c¸c gi¸ trÞ vÒ lùc theo yªu cÇu khi söa ch÷a hay b¶o d­ìng xong. Tr­íc khi khëi ®éng ta nªn quay vµi vßng trôc roto ®Ó kiÓm tra l¹i lÇn cuèi c¸c chi tiÕt ®­îc l¾p r¸p vµ söa ch÷a, ®¶m b¶o r»ng chóng ®· ®­îc l¾p ®óng c¸ch vµ chÝnh x¸c, ®iÒu nµy dÔ nhËn biÕt b»ng c¸ch khi quay trôc r«to c¸c bé phËn lµm viÖc ªm, kh«ng cã tiÕng va ®Ëp kim lo¹i, kh«ng cã hiÖn t­îng kÑt. Ch­¬ng 4 Quy tr×nh x©y l¾p, vËn hµnh vµ c«ng t¸c an toµn trong sö dông tr¹m m¸y nÐn ga-75. 4.1. Quy tr×nh x©y l¾p 4.1.1. S¬ ®å l¾p ®Æt vµ c¨n chØnh H×nh 4.1. S¬ ®å l¾p ®Æt H×nh 4.2. C¸c ®Ò suÊt l¾p ®Æt M¸y nÐn khÝ, ®­îc l¾p trªn sµn v÷ng ch¾c phï hîp víi träng l­îng cña nã VÞ trÝ van cöa ra cña m¸y nÐn §­êng èng dÉn khÝ, ®©y lµ chiÒu dµi lín nhÊt nèi gi÷a m¸y vµ b×nh chøa. ChiÒu dµi èng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: (4.1) Víi: L: ChiÒu dµi ®­êng èng (m) dP: Tæn thÊt ¸p suÊt lín nhÊt (bar); dP= 0,1 (bar) d: §­êng kÝnh trong cña èng (mm) P: ¸p suÊt ra cña m¸y nÐn (bar) Qc: N¨ng suÊt cña m¸y nÐn khÝ (l/s) 4- Qu¹t th«ng giã, hÖ thèng ch¾n bªn trong vµ c¸nh qu¹t th«ng giã ®­îc l¾p ®Æt theo mét c¸ch mµ bÊt cø sù tuÇn hoµn nµo cña khÝ lµm m¸t ®Õn m¸y nÐn khÝ hoÆc hÖ thèng sÊy kh« khÝ ®Òu ®­îc ng¨n chÆn. VËn tèc khÝ ®Õn hÖ thèng ch¾n ®­îc giíi h¹n ®Õn 5 m/s, tæn thÊt ¸p suÊt lín nhÊt cho phÐp trªn ®­êng èng lµ 50 Pa. Ta cã thÓ tÝnh ®­îc n¨ng suÊt yªu cÇu cña qu¹t giã dùa vµo nhiÖt ®é m¸y nÐn nh­ sau: (4.2) Víi: Qv: N¨ng suÊt yªu cÇu cña qu¹t giã (m3/s) N: C«ng suÊt danh nghÜa cña m«t¬ (kw) dT: L­îng t¨ng nhiÖt ®é cña tr¹m m¸y nÐn 5- èng mÒm 6- VÞ trÝ b¶ng ®iÒu khiÓn 7- VÞ trÝ ®­êng d©y c¸p chÝnh 8- N¬i cung cÊp cho hÖ thèng kh«i phôc n¨ng l­îng ®Çu vµo vµ ra 9- Phin läc, kiÓu DD. Víi môc ®Ých lµ läc c¸c t¹p chÊt r¾n víi ®­êng kÝnh nhá h¬n 1µm, dÇu nÆng h¬n 0,5 mg/m3. Cã thÓ sö dông lo¹i phin läc PD víi hiÖu qu¶ läc cao nhÊt, läc t¹p chÊt r¾n cã thÓ nhá ®Õn 0,01µm vµ dÇu nÆng 0,01 mg/m3. 10- B×nh chøa khÝ nÐn ®­îc l¾p ®Æt ®èi diÖn víi tr¹m m¸y trªn nÒn r¾n ch¾c L­îng tiªu thô khÝ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau (4.3) Trong ®ã: V: Lµ thÓ tÝch khÝ (l). Qc: N¨ng suÊt cña m¸y nÐn khÝ (l/s). P1: ¸p suÊt ®Çu vµo m¸y nÐn khÝ. fmax: Chu kú, th«ng th­êng fmax= 30 s. dP: Tæn thÊt ¸p suÊt (bar). T1: NhiÖt bªn trong m¸y nÐn khÝ (0K). T0: NhiÖt ®é b×nh chøa khÝ nÐn (0K). 11- §­êng èng phô cña thiÕt bÞ sÊy khÝ. 12- èng ng­ng. 13- Van phô cña thiÕt bÞ sÊy kh« khÝ. 14- VÞ trÝ cña èng chøa n­íc lµm m¸t. Tr¹m m¸y nÐn GA - 75 lµ lo¹i thiÕt bÞ ®­îc l¾p ®Æt theo mét côm, tøc lµ m¸y nÐn, b×nh t¸ch, c¸c ®­êng èng, hÖ thèng lµm m¸t khÝ nÐn, hÖ thèng sÊy kh« ®­îc l¾p r¸p theo mét côm, côm nµy ®· ®­îc n¬i s¶n xuÊt tÝnh to¸n vµ l¾p r¸p hoµn chØnh, tÊt c¶ côm ®­îc ®Æt lªn mét ®Õ m¸y vµ chuyÓn tíi n¬i l¾p ®Æt. Do ®Æc tÝnh cña tæ hîp m¸y nÐn nh­ vËy nªn phÇn l¾p ®Æt m¸y t¹i n¬i sö dông lµ viÖc chuÈn bÞ nÒn mãng m¸y vµ c¨n chØnh l¹i m¸y tr­íc khi ®­a vµo ho¹t ®éng. 4.1.2.ChuÈn bÞ vÞ trÝ vµ l¾p ®Æt bÖ m¸y Sau khi x¸c ®Þnh kÝch th­íc ®Õ m¸y vµ chuÈn bÞ c¸c dông cô cÇn thiÕt ta tiÕn hµnh c¸c b­íc sau: - §­a côm m¸y tíi l¾p ®Æt vµ ®Æt vµo vÞ trÝ ®· ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc trªn nÒn m¸y ; - C¨n chØnh th¨ng b»ng cho bÖ m¸y b»ng §iv«; - Trong qu¸ tr×nh c¨n chØnh, bÖ m¸y sÏ ®­îc n©ng h¹ th«ng qua miÕng chªm vµ vÝt ®iÒu chØnh vµ ®Õ m¸y sÏ ®­îc di chuyÓn sang hai bªn th«ng qua kÝch vÝt ®iÒu chØnh c¹nh; - Trong qu¸ tr×nh l¾p ®Æt ph¶i lu«n thËn träng vµ an toµn; - Di chuyÓn c¸c thiÕt bÞ nhÑ nhµng, tr¸nh lµm h­ h¹i ren cña vÝt ®iÒu chØnh; - C¸c vÝt ®iÒu chØnh ph¶i ®­îc b«i mì vµ th¸o l¾p dÔ dµng. 4.1.3. C¨n chØnh th¨ng b»ng cho m¸y nÐn Dän s¹ch nh÷ng chÊt b¸m dÝnh trªn bÒ mÆt ®Õ m¸y vµ nÒn m¸y nh­ bôi bÈn, dÇu mì, s¬n... do nh÷ng chÊt b¸m dÝnh nµy lµm mÊt ®i sù chÝnh x¸c khi l¾p ®Æt. Tuy nhiªn, kh«ng ®­îc dïng c¸c dông cô lµm mÊt ®i bÒ mÆt tiÕp xóc chç ®Õ m¸y vµ nÒn m¸y nh­ dòa, giÊy gi¸p. C¨n chØnh th¨ng b»ng chiÒu réng vµ chiÒu dµi cho th©n m¸y b»ng dông cô c¨n chØnh nh­ §iv«. C¸c bul«ng nÒn kh«ng ®­îc b¾t chÆt lóc nµy. §Çu tiªn ta n©ng th©n m¸y lªn vµ c¨n chØnh th¨ng b»ng trªn c¸c ph­¬ng, ph©n bè t¶i träng ®Òu lªn c¸c bul«ng nÒn. VÆn c¸c bul«ng nÒn víi mét lùc siÕt nhÑ ®Ó gi÷ æn ®Þnh, kh«ng ®­îc dïng lùc siÕt ®Ó c¨n chØnh th¨ng b»ng cho m¸y. Sau khi l¾p ®Æt m¸y lªn bÖ ®ì, siÕt nhÑ bul«ng nÒn sau ®ã ta tiÕn hµnh b­íc kiÓm tra. 4.1.4. KiÓm tra l¹i toµn bé Sau khi hoµn thµnh c¸c b­íc trªn ta tiÕn hµnh kiÓm tra l¹i toµn bé c¸c th«ng sè cña m¸y nÐn GA - 75. NÕu nh­ ®¹t th× coi nh­ m¸y ®· l¾p ®Æt xong, nÕu kh«ng ®¹t th× ph¶i tiÕn hµnh l¹i c¸c b­íc trªn ®Õn khi ®¹t ®­îc c¸c chØ tiªu vÒ kü thuËt. Khi ®· ®¹t c¸c th«ng sè vÒ kü thuËt ta tiÕn hµnh siÕt c¸c bul«ng nÒn l¹i. 4.1.5. C«ng t¸c an toµn khi l¾p ®Æt tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75 Tr­íc khi l¾p ®Æt tr¹m m¸y nÐn khÝ, ta cÇn xem xÐt kü c¸c th«ng sè cña m¸y. Khi l¾p ®Æt vµ c¨n chØnh tr¹m m¸y, ng­êi l¾p ®Æt ph¶i cã tr×nh ®é vµ chuyªn m«n vÒ l¾p ®Æt, nh÷ng phÇn kh«ng ®­îc ®Ò cËp trong phÇn h­íng dÉn th× ng­êi l¾p ®Æt ph¶i liªn hÖ víi n¬i cung cÊp ®Ó t×m hiÓu cô thÓ vÒ ®Æc tÝnh vµ c¸ch l¾p ®Æt. TÊt c¶ nh÷ng ng­êi lµm viÖc trùc tiÕp víi m¸y ph¶i ®­îc trang bÞ b¶o hé phï hîp, tr¸nh g©y tæn th­¬ng cho c¬ thÓ vµ ¶nh h­ëng ®Õn søc kháe. Th«ng th­êng th× ng­êi l¾p ®Æt vµ vËn hµnh ®­îc trang bÞ g¨ng tay, quÇn ¸o b¶o hé, ñng, mò, kÝnh b¶o hé. ®Æc biÖt khi lµm viÖc ë m«i tr­êng cã khÝ ®éc h¹i th× ph¶i ®­îc trang bÞ mÆt n¹ phßng ®éc, thiÕt bÞ chèng ån còng cÇn ®­îc chó ý ®Ó tr¸nh ¶nh h­ëng ®Õn thÝnh gi¸c. Trong tr­êng hîp m¸y nÐn ®­îc l¾p ngoµi trêi th× ph¶i cã mµn che ch¾n thÝch hîp. Khi l¾p ®Æt ng­êi l¾p ®Æt ph¶i kiÓm tra c¸c tÊm ch¾n vµ mÆt bÝch dïng ®Ó ch¾n vµ b¶o vÖ c¸c ®­êng èng, chi tiÕt m¸y tr¸nh sù x©m nhËp cña n­íc, c¸t, bôi,... vµo trong chi tiÕt vµ hÖ thèng ®ã. Ph¶i gi÷ nguyªn c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ cho ®Õn khi thiÕt bÞ ®­îc c¨n chØnh xong th× míi th¸o c¸c thiÕt bÞ c¨n chØnh ra. M¸y ph¶i ®­îc l¾p ®Æt trong m«i tr­êng th«ng tho¸ng, sau khi l¾p ®Æt xong cÇn thu dän c¸c phÇn phÕ th¶i (tói ®ùng, hép xèp, mÆt bÝt b¶o vÖ) tr¸nh vøt bõa b·i lµm mÊt mü quan vµ g©y bôi bÈn « nhiÔm m«i tr­êng. 4.2. Quy tr×nh vËn hµnh ViÖc vËn hµnh tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75, trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng, cÇn ph¶i tu©n thñ theo c¸c quy tr×nh ®· ®Ò ra trong b¶ng I-CK-E43, do phßng KTSX cña XNKT ban hµnh. Tuy nhiªn, khi tr¹m m¸y nÐn khÝ lo¹i nµy ®­îc l¾p ®Æt vµ ®­a vµo v¹n hµnh thö nghiÖm, cÇn ph¶i hÕt søc chó ý nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: 4.2.1. Tr­íc khi khëi ®éng M¸y nÐn khÝ ®­îc l¾p ®Æt vµ vËn hµnh lÇn ®Çu tiªn: Côm nÐn vµ m«t¬ ®­îc cè ®Þnh trªn khung sµn trong suèt th¬i gian vËn chuyÓn. Chóng ta ph¶i th¸o c¸c ®ai èc vµ bul«ng mµu ®á ®Ó cho nã dao ®éng trªn c¸c ®Öm cao su. KiÓm tra c¸c mèi nèi ®iÖn vµ siÕt chÆt. ViÖc l¾p ®Æt ph¶i ®­îc nèi ®Êt vµ b¶o vÖ chèng ng¾t m¹ch b»ng cÇu ch× trong c¸c pha. Mét c«ng t¸c riªng biÖt ph¶i ®­îc l¾p ®Æt gÇn m¸y nÐn. KiÓm tra ®iÖn ë c¸c m¸y biÕn ¸p T1, T2 vµ c¸c th«ng sè cµi ®Æt r¬le qu¸ t¶i F21. R¬le qu¸ t¶i ph¶i ®­îc cµi ®Æt ë chÕ ®é tù ®éng vµ Q15 cho qu¹t giã. G¾n van khÝ ra (AV) ®ãng van. Nèi hÖ thèng khÝ vµo van. L¾p van x¶ tay (Dma) ®ãng van. Nèi van ®Õn hÖ thèng x¶ n­íc th¶i b»ng èng mÒm. Nèi van x¶ tù ®éng (Daa) ®Õn hÖ thèng x¶ n­íc th¶i. NÕu m¸y lµm nguéi b»ng n­íc th× ph¶i kiÓm tra ®­êng n­íc, van. KiÓm tra møc dÇu. Kim chØ møc dÇu ph¶i l»m ë vÞ rÝ mÇu xanh l¸ c©y hay mÇu da cam. L¾p c¸c tÊm c¸ch ©m kÌm theo m¸y vµ d¸n nh÷ng nh·n c¶nh b¸o kÌm theo m¸y ®Ó ng­êi vËn hµnh biÕt. BËt c«ng t¸c ®Çu vµo m¸y. NÕu ®Ìn vµng cña r¬le K25 s¸ng, bËt m¸y nÐn vµ t¾t ngay ®Ó kiÓm tra chiÒu quay cña m« t¬ theo mòi tªn ®· ghi trªn m¸y. KiÓm tra c¸c th«ng sè ®· lËp tr×nh trªn m¸y. Khëi ®éng vµ vËn hµnh m¸y nÐn trong vµi phót. KiÓm tra m¸y nÐn ho¹t ®éng cã b×nh th­êng kh«ng. M¸y nÐn ®· ho¹t ®éng nh­ng do yªu cÇu s¶n xuÊt th×: NÕu m¸y nÐn kh«ng vËn hµnh trong 06 th¸ng th× b¾t buéc ph¶i c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn b«i tr¬n b»ng c¸ch më côm van x¶ t¶i / kh«ng t¶i (UA) vµ rãt vµo côm nÐn 0,75 lÝt dÇu vµ l¾p trë l¹i. §¶m b¶o tÊt c¶ c¸c mèi nèi ph¶i chÆt. KiÓm tra møc dÇu. (G1) kim chØ møc dÇu ph¶i n»m ë vïng xanh l¸ c©y hay mÇu da cam. KiÓm tra läc giã, nÕu bÈn ph¶i vÖ sinh. NÕu mÇu ®á xuÊt hiÖn ë bé chØ thÞ nghÑt läc th× ph¶i thay míi. 4.2.2. Khëi ®éng. CÇn l­u ý ®èi víi m¸y GA-75 FF. BËt c«ng t¾c 4 giê tr­íc khi khëi ®éng m¸y ®Ó bé phËn sÊy cña m¸y nÐn gas ho¹t ®éng. BËt c«ng t¾c nguån ®iÖn. §Ìn LED mµu vµng s¸ng, mÉu tin ‘Compressore Off’ xuÊt hiÖn ë mµn h×nh. Më van khÝ ra (AV). §ãng van x¶ n­íc ng­ng tô (Dma). BÊm nót (I). M¸y nÐn b¾t ®Çu khëi ®éng vµ ®Ìn (LED) mµu xanh s¸ng lªn b¸o hiÖu m¸y nÐn ®ang ho¹t ®éng ë chÕ ®é tù ®éng. 10 gi©y sau khi m¸y nÐn khëi ®éng, m« t¬ m¸y nÐn sÏ chuyÓn tõ sao sang tam gi¸c ®ång thêi m¸y ch¹y cã t¶i. Trªn mµn h×nh mÉu tin thay ®æi tõ “ Auto Unloaded” sang “ Auto Loaded”. 4.2.3. KiÓm tra trong thêi gian m¸y ho¹t ®éng KiÓm tra møc dÇu trong lóc m¸y ®ang n¹p t¶i. V¹ch kim ®ång hå b¸o phØa n»m ë vïng mµu xanh l¸ c©y. Nõu møc dÇu thÊp, bÊm nót ngõng m¸y ( O ) ®îi cho m¸y ng­ng h¼n. C¾t ®iÖn. §ãng van khÝ ®­¬ng ra (AV). Gi¶m ¸p suÊt hÖ thèng, b»ng c¸ch níi c¸c nót ch©m dÇu (FC) trµn miÖng mót ch©m dÇu vµ xiÕt chÆt l¹i. NÕu bé chØ thÞ läc giã b¸o mÇu ®á th× ph¶i ng­ng m¸y, cóp ®iÖn vµ thay läc giã míi (AF). Khö bá tÝn hiÖu chØ b¸o b»ng c¸ch Ên vµo nót cña nã. NÕu ®Ìn (LED) mµu xanh s¸ng th× bé ®iÒu khiÓn ®ang ®iÒu khiÓn m¹ch ®iÖn trong chÕ ®é tù ®éng nh­ n¹p t¶i, ng­ng t¶i, ng­ng m« t¬ vµ ho¹t ®éng trë l¹i 4.2.4. KiÓm tra mµn h×nh bé ®iÒu khiÓn KiÓm tra c¸c trÞ vµ c¸c th«ng b¸o mét c¸ch ®Òu ®Æn. B×nh th­êng mµn h×nh chÝnh chØ ¸p lùc khÝ ra cña m¸y nÐn, t×nh tr¹ng m¸y nÐn vµ c¸c ch÷ viÕt t¾t cña c¸c phÝm chøc n¨ng n»m d­íi cña mµn h×nh. Lu«n kiÓm tra mµn h×nh vµ söa ch÷a c¸c sù cè nÕu ®Ìn (LED) mÇu ®á hoÆc s¸ng chíp. Mµn h×nh sÏ chØ c¸c th«ng b¸o b¶o tr× nÕu mét trong c¸c bé phËn ph¶i ®­îc b¶o tr× hoÆc thay thÕ vµ cµi ®Æt l¹i thêi gian. C¶nh b¸o: Tr­íc khi thùc hiÖn bÊt kú c«ng viÖc b¶o tr×, söa ch÷a, thay thÕ ®Òu ph¶i ng­ng m¸y nÐn. C¾t cÇu dao ®iÖn vµ x¶ ¸p suÊt hÖ thèng. Chó ý: - BÊt kú khi nµo, mét mÉu tin vÒ c¶nh b¸o, yªu cÇu b¶o tr×, c¶m biÕn bÞ h­ hay m« t¬ bÞ qu¸ t¶i hiÖn ra, kho¶ng kh«ng gian trèng trªn mµn h×nh giöa d­íi nh÷ng phÝm chøc n¨ng ®­îc ®iÒn b¾ng dÊu hoa thÞ. Khi nhiÒu bé phËn cÇn b¶o tr× ®Õn cïng mét lóc th× th«ng b¸o lÇn l­ît 3 gi©y cho t­ng bé phËn. Th­êng xuyªn bÊm nót ‘ more ’ ®Ó ®äc nh÷ng th«ng tin vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc thùc tÕ cña m¸y nÐn khÝ. - Tr¹ng th¸i cña bé phËn ®iÒu khiÓn m¸y nÐn tù ®éng (tù ®éng, b»ng tay, côc bé hay tõ xa). - Tr¹ng th¸i cña m¸y nÐn vÒ c«ng t¸c, thêi gian khëi ®éng hay ngõng m¸y nÐn. - ¸p lùc kh«ng t¶i cho phÐp lín nhÊt. - ¸p suÊt khÝ ra. - Chªnh lÖch ¸p suÊt ë bé phËn t¸ch nhít. - NhiÖt ®é khÝ ra sau côm khÝ nÐn. - NhiÖt ®é cña ®iÓm ®äng s­¬ng. - T×nh tr¹ng b¶o vÖ qu¸ t¶i cña m« t¬ (b×nh th­êng hay kh«ng b×nh th­êng). - Tæng sè giê ch¹y vµ giê n¹p t¶i. Nh÷ng chÕ ®é ®iÒu khiÓn: Bé ®iÒu khiÓn cã hai c«ng t¾c (CMS1, CMS2) ®Ó chän nh÷ng bé ®iÒu khiÓn sau: CMS1 CMS2 ChÕ ®é cña m¸y nÐn khÝ. 0 0 M¸y nÐn kh«ng ho¹t ®éng. 1 0 M¸y nÐn ho¹t ®éng ë chÕ ®é b»ng tay, m¸y nÐn sÏ kÝch ho¹t c¸c lÖnh khi ta Ên vµo c¸c phÝm ë trªn bé phËn ®iÒu khiÓn. Nh÷ng lÖnh ngõng m¸y, khëi ®éng m¸y th«ng qua chøc n¨ng c«ng t¾c thêi gian. §­îc kÝch ho¹t nÕu ®· ®­îc cµi ®Æt. 0 1 M¸y nÐn lµm viÖc ë chÕ ®é ®iÒu khiÓn tõ. M¸y sÏ kÝch ho¹t c¸c lÖnh tõ c¸c c«ng t¾c ngo¹i chó.C«ng t¾c ngõng m¸y khÈn cÊp vÉn cßn cßn ho¹t ®éng. Nh÷ng lÖnh khëi ®éng/ngõng th«ng qua chøc n¨ng c«ng t¾c thêi gian vÉn cßn tiÕp tôc lµm viÖc. §èi víi tr­êng hîp khëi ®éng m¸y tõ xa, nèi mét c«ng t¾c bÊm khëi ®éng ë xa ( ®©y lµ c«ng t¾c th­êng më ) gi÷a ®Çu nèi 30 -31 vµ nèi mét c«ng t¾c bÊm ngõng m¸y ë xa ( ®©y lµ c«ng t¾c th­êng ®ãng ) gi÷a ®Çu nèi 30 vµ 32 cña ®Çu nèi. Nèi t¾t c¸c ®Çu nèi 30 va 34 trong tr­êng hîp nµy ¸p suÊt khÝ ra vÉn bÞ kiÓm so¸t bëi c¶m biÕn ¸p suÊt ( PT20 ). Nh÷ng gi¸ trÞ ¸p ¸p suÊt kh«ng t¶i vµ t¶i cña m¸y nÐn cµi ®Æt trong bé ®iÒu khiÓn ( electronikon ) nÕu ®Çu nèi 30 vµ 34 kh«ng ®­îc nèi t¾t. M¸y nÐn khÝ ng­ng chÕ ®é t¶i/kh«ng t¶i tù ®éng vµ duy tr× chÕ ®é h¹y kh«ng t¶i. §èi víi tr­êng hîp t¶i/kh«ng t¶i tõ xa ( th«ng qua c¸c c«ng t¾c ¸p suÊt ngo¹i tró ). 1 1 M¸y nÐn ®­îc ®iÒu khiÓn th«ng qua bé giao tiÕp ChÕ ®é ®iÒu khiÓn b»ng tay: B×nh th­êng cña m¸y nÐn ho¹t ®éng trong chÕ ®é tù ®éng, ch¼ng h¹n nh­ chÕ ®é t¶i/kh«ng t¶i, ng­ng m¸y, khëi ®éng l¹i cña m¸y nÐn ®Òu hoµn toµn tù ®éng khÝ ¸y ®Ìn (LED) mµu xanh s¸ng. Khi cã yªu cÇu th× m¸y nÐn cã thÓ ch¹y kh«ng t¶i b»ng tay. Trong tr­êng hîp nµy m¸y kh«ng ch¹y ë chÕ ®é tù ®éng ch¼ng h¹n nh­ m¸y nÐn sÏ ch¹y ë chÕ ®é kh«ng t¶i, trõ khi nã ®­îc chuyÓn sang chÕ ®é t¶i b»ng tay trë l¹i. ChÕ ®é ch¹y b»ng tay: BÊm nót “ Unload ’’ ®Ìn (LED) mµu xanh, mÉu tin “ Manual Unloaded ” xuÊt hiÖn trªn mµn h×nh. ChÕ ®é ch¹y cã t¶i b»ng tay: BÊm phÝm “ Load ” ®Ìn (LED) mµu xanh vÉn s¸ng, lÖnh “ Load” kh«ng t¸c dông tíi m¸y nÐn trong khi m¸y nÐn ®ang ho¹t ®éng ë chÕ ®é t¶i. Nh­ng nã sÏ kÝch ho¹t m¸y nÐn tù ®éng vËn hµnh trë l¹i. VÝ dô nh­ m¸y nÐn sÏ mang t¶i khi ¸p suÊt khÝ ra thÊp h¬n gi¸ trÞ ®· ®­îc cµi ®Æt. ChÕ ®é khëi ®éng b»ng tay: ë chÕ ®é vËn hµnh tù ®éng, bé ®iÒu khiÓn sÏ gií h¹n sè lÇn khëi ®éng cña m« t¬. NÕu m¸y nÐn ngõng b»ng tay, nã kh«ng ®­îc khëi ®éng b»ng tay trong vßng 6 phót sau lÇn ngõng m¸y cuèi cïng. 4.2.5.Dõng m¸y 1. BÊm nót “O” ®Ìn (LED) mµu xanh t¾t, trªn mµn h×nh xuÊt hiÖm mÉu tin ( Program Stop ) m¸y nÐn sÏ ch¹y kh«ng t¶i 30 gi©y vµ ngõng h¼n l¹i. 2. §Ó ngõng m¸y nÐn trong tr­êng hîp khÈn cÊp bÊm nót ‘S3’ ®Ìn (LED) mµu ®á sÏ chíp nh¸y. Sau khi kh¾c phôc xong sù cè th× nh¶ nót ‘S3’ b»ng c¸ch quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå ‘S3’ vµ bÊm nót ‘reset’ ‘F3’. Tr­íc khi khëi ®éng l¹i mµn h×nh chÝnh xuÊt hiÖn mÈu tin “ All Conditions are OK ” (tÊt c¶ mäi ®iÒu kiÖn ®Òu tèt ). BÊm phÝm “ Menu ” vµ “ Main ”. 3. §ãng van khÝ ra (AV) vµ c¾t cÇu dao ®iÖn. 4. Më van x¶ n­íc ng­ng tô ( Dma ). 4.3. C«ng t¸c an toµn lao ®éng 4.3.1. Quy t¾c chung vÒ an toµn khi vËn hµnh Khi vËn chuyÓn, l¾p ®Æt, b¶o d­ìng cã thÓ gÆp nh÷ng rñi ro, v× vËy ng­êi vËn hµnh ph¶i n¾m v÷ng c¸c ®Þnh chung vÒ an toµn nh­ sau: - C¸c phô tïng thay thÕ nªn dïng ®óng h·ng cña nhµ chÕ t¹o m¸y nÐn, ngoµi ra khi sö dông c¸c thiÕt bÞ kh¸c ph¶i tham kh¶o ý kiÕn h·ng chÕ t¹o m¸y nÕu kh«ng sÏ g©y ra sù cè vÒ kü thuËt, thËm chÝ lµm h­ h¹i m¸y; - TÊt c¶ c¸c m¸y mãc khi l¾p ®Æt ph¶i tÝnh to¸n ®Õn ®é an toµn vµ kh«ng lµm « nhiÔm m«i tr­êng; - Nguån ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ ph¶i cã thiÕt bÞ che ch¾n vµ b¶o vÖ tr¸nh bÞ rß rØ ®iÖn ra m«i tr­êng, c¸c nót ®iÒu khiÓn ph¶i lµ hîp chÊt c¸ch ®iÖn tèt; - C¸c thiÕt bÞ c¶nh b¸o ph¶i ®­îc l¾p t¹i vÞ trÝ dÔ ph¸t hiÖn nhÊt vµ cã thÓ ®­îc t¾t më bëi thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn tõ xa; - C¸c bé phËn m¸y nÐn trong khi ho¹t ®éng mµ nhiÖt ®é lµm viÖc lín h¬n 700C hoÆc thÊp h¬n -100C th× ph¶i cã thiÕt bÞ b¶o vÖ ®Ó ng­êi vËn hµnh tr¸nh tiÕp xóc trùc tiÕp víi thiÕt bÞ nµy; - TÊt c¶ c¸c hÖ thèng lµm viÖc ë chÕ ¸p suÊt thÊp ph¶i cã thiÕt bÞ b¶o vÖ tr¸nh sù t¨ng ¸p qu¸ giíi h¹n; - C¸c lç th«ng khÝ, c¸c lç x¶ khÝ, ®­êng x¶ chÊt th¶i ... ph¶i dÉn ®Õn nh÷ng n¬i an toµn v× b¶n th©n chóng khi tiÕp xóc víi m«i tr­êng sÏ rÊt nguy hiÓm cho ng­êi vµ trang thiÕt bÞ. Ngoµi ra ta cÇn ph¶i chó ý khi x¶ c¸c chÊt cÆn tõ b×nh t¸ch vµ thiÕt bÞ t¸ch láng th× thµnh phÇn cÆn cã chøa c¶ dÇu nªn ta ph¶i tÝnh to¸n ®Õn hiÖn t­îng loang dÇu khi x¶ chÊt th¶i. - Khi sö dông m¸y nÐn cÇn hÕt søc chó ý ®Õn thêi kú b¶o d­ìng m¸y, tr¸nh tr­êng hîp sö dông qu¸ thêi gian cho phÐp, ngoµi ra ph¶i ph¸t hiÖn nh÷ng trôc trÆc nhá vµ söa ch÷a ngay khi chóng xuÊt hiÖn, ®Ó tr¸nh nh÷ng t×nh huèng nguy hiÓm vµ lµm h­ h¹i m¸y. 4.3.2. C¸c th«ng sè c¬ b¶n vµ qu¸ tr×nh vËn hµnh B¶ng 4.1: C¸c th«ng sè cña m¸y nÐn khÝ GA – 75 M¸y nÐn khÝ GA - 75 STT C¸c th«ng sè c¬ b¶n Gi¸ trÞ §¬n vÞ 1 Lo¹i m¸y M¸y nÐn trôc vÝt mét cÊp 2 N¨ng suÊt 11,5 m3/ph 3 ¸p suÊt lín nhÊt 9,75 bar 4 ¸p suÊt lµm viÖc thùc tÕ 8,2 bar 5 §iÖn ¸p 380/3/50 v/pha/Hz 6 C«ng suÊt 75 kw 7 NhiÖt ®é lín nhÊt cho phÐp cña khÝ ra khái van ra 30 0C 8 NhiÖt ®é bÐ nhÊt cña khÝ n¹p 40 0C 9 NhiÖt ®é lín nhÊt cña khÝ n¹p 0 0C 10 KÝch th­íc 2000*850*2000 mm 11 Khèi l­îng 1550 kg 12 §éng c¬ dÉn ®éng §éng c¬ ®iÖn ABB KiÓu M2A, SMC-250 13 Sè vßng quay cña trôc chñ ®éng 2975 Vßng/ph 14 L­u l­îng dÇu 29 lÝt 15 Lo¹i dÇu sö dông / ChØ sè ®é nhít bÐ nhÊt ISO UG 68 / 65 16 Khíp nèi R¨ng 17 Bé truyÒn trung gian CÆp b¸nh r¨ng ¨n khíp 18 Gi¸ trÞ ®Æt cña van an toµn cña b×nh t¸ch 12 bar 19 ¸p suÊt duy tr× bÐ nhÊt cña b×nh t¸ch 4 bar 20 ChÊt lµm m¸t Kh«ng khÝ 21 NhiÖt ®é lín nhÊt cho phÐp cña æ ®ì 95 0C 4.3.3. C«ng t¸c an toµn khi sö dông m¸y nÐn GA-75 TÊt c¶ nh÷ng ng­êi vËn hµnh m¸y ph¶i ®­îc trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ b¶o vÖ c¸c bé phËn trªn c¬ thÓ nh­: m¾t, tai, ®Çu ... nh­ g¨ng tay, mò b¶o hé, kÝnh, ñng, c¸c thiÕt bÞ chèng ån. Kh«ng ®­îc ®Õn gÇn c¸c bé phËn quay khi ®ang mÆc quÇn ¸o b¶o hé réng, tãc dµi, cã ®å trang søc. Khi m¸y lµm viÖc lu«n xem xÐt vµ ®iÒu chØnh c¸c th«ng sè kü thuËt phï hîp víi yªu cÇu cña m¸y. §iÒu chØnh møc dÉn dÇu tíi th©n m¸y cho phï hîp vµ ®iÒu chØnh ¸p suÊt, nhiÖt ®é trªn ®­êng èng dÉn, b«i tr¬n. * Nh÷ng c«ng t¸c an toµn khi chuÈn bÞ ®­a m¸y vµo ho¹t ®éng: - Kh«ng ®­îc phÐp söa ch÷a hay b¶o d­ìng khi m¸y lµm viÖc. Trong tr­êng hîp cã hai thiÕt bÞ song song cïng lµm chung mét chøc n¨ng vµ mét trong hai thiÕt bÞ nµy lµ thiÕt bÞ phô trî th× míi cho phÐp söa ch÷a hay b¶o d­ìng khi m¸y ®ang lµm viÖc. - Nh÷ng bÒ mÆt nh­ r«to, c¸c thiÕt bÞ lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cao, trong khi m¸y ®ang lµm viÖc th× nªn tr¸nh tiÕp xóc víi chóng, trõ tr­êng hîp ta mang c¸c thiÕt bÞ phï hîp, ngay c¶ khi m¸y ngõng ho¹t ®éng th× còng kh«ng nªn tiÕp xóc tr­íc 3 - 5 giê. - M¸y nÐn kh«ng nªn ®Ó ho¹t ®éng bªn ngoµi m«i tr­êng mµ kh«ng cã thiÕt bÞ che ch¾n b¶o vÖ. - Mçi m¸y nÐn ®­îc thiÕt kÕ riªng ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn m«i tr­êng cña mçi n¬i theo yªu cÇu ng­êi sö dông nªn khi thay ®æi ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng theo c¸c th«ng sè kh¸c víi thiÕt kÕ ban ®Çu th× ta nªn tham kh¶o ý kiÕn cña nhµ s¶n xuÊt. - Khi m¸y ®ang ho¹t ®éng, nÕu cã hiÖn t­îng khãi ë vïng nµo th× cÇn ph¶i dõng m¸y ngay vµ t×m nguyªn nh©n, th«ng th­êng th× khãi ®­îc sinh ra do c¸c chi tiÕt bÞ qu¸ nãng vµ do sù cä s¸t gi÷a phÇn quay vµ phÇn tÜnh..... - Khi thÊy bÒ mÆt chi tiÕt hay bé phËn thiÕt bÞ nµo ®ã v­ît qu¸ nhiÖt ®é cho phÐp, ta cÇn dõng m¸y vµ chê Ýt nhÊt 15 phót tr­íc khi dïng c¸c thiÕt bÞ ®Ó më vµ kiÓm tra chóng. - Chó ý ®Õn c¸c vïng x¶ chÊt th¶i tõ c¸c b×nh t¸ch, n¬i x¶ ph¶i xa m¸y nÐn vµ xa vïng lµm viÖc. CH¦¥NG 5 NGHI£N CøU Bé LäC KHÝ Vµ C¸C PH¦¥NG PH¸P T¸CH DÇU B¤I TR¥N RA KháI KHÝ NÐN. 5.1. S¬ ®å cÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña bé läc khÝ Bé läc khÝ gåm ba phÇn tö chÝnh sau: van läc, van ®iÒu chØnh ¸p suÊt, van tra dÇu. CÊu t¹o chung cña bé läc khÝ: H×nh 5.1. Bé läc Van läc Van ®iÒu chØnh ap suÊt Van tra dÇu. Van läc Van läc cã nhiÖm vô t¸ch c¸c thµnh phÇn chÊt bÈn vµ h¬i n­íc ra khái khÝ nÐn. Cã hai nguyªn lý thùc hiÖn: - ChuyÓn ®éng xo¸y cña dßng ¸p suÊt khÝ nÐn trong van läc - PhÇn tö läc xèp lµm b»ng c¸c chÊt nh­ sau: v¶i d©y kim lo¹i, giÊy thÊm ­ít, kim lo¹i thªu kÕt hay lµ vËt liÖu tæng hîp. HÝnh 5.2. CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña van läc L¸ kim van PhÇn tö läc TÊm ng¨n c¸ch PhÇn chøa n­íc Cöa x¶ n­íc. KhÝ nÐn sÏ chuyÓn ®éng xo¸y khi qua l¸ xo¾n kim lo¹i ( h×nh 5.2.) sau ®ã qua phÇn tö läc, tïy theo yªu cÇu chÊt l­îng cña khÝ nÐn mµ chän phÇn tö läc. §­êng kÝnh c¸c lç cña phÇn tö läc cã nh÷ng lo¹i tõ 5 µm ÷ 70 µm. Trong hîp yªu cÇu chÊt l­îng khÝ rÊt cao, vËt liÖu phÇn tö läc ®­îc chän lµ c¸c sîi thñy tinh, cã kh¶ n¨ng t¸ch n­íc trong khÝ nÐn ®Õn 99,9%. Nh÷ng phµn tö läc nh­ vËy, th× dßng khÝ nÐn sÏ chuyÓn ®éng tõ trong ra ngoµi theo h×nh 5.3. H×nh 5.3. PhÇn tö läc Vá tùa KhÝ ch­a läc PhÇn tö läc Líp chÊt xèp bäc ngoµi KhÝ ®­îc läc A- KhÝ ch­a läc B- PhÇn tö läc khÝ C- KhÝ ®­îc läc. 2- Van ®iÒu chØnh ¸p suÊt Van ®iÒu chØnh ¸p suÊt cã c«ng dông gi÷ ¸p suÊt ®­îc ®iÒu chØnh kh«ng ®æi, mÆc dï cã sù thay ®æi bÊt th­êng cña t¶i träng lµm viÖc cña phÝa ®­êng ra hoÆc sù giao ®éng cña ¸p suÊt ë ®­êng vµo van. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña van ®iÒu chØnh ¸p suÊt ë h×nh 5.4. Khi ®iÒu chØnh trôc vÝt, tøc lµ ®iÒu chØnh vÞ trÝ cña ®Üa van, trong tr­¬ng hîp ¸p suÊt ë ®­êng ra t¨ng lªn so víi ¸p suÊt ®­îc ®iÒu chØnh, khÝ nÐn sÏ qua lç th«ng t¸c ®éng lªn mµng, vÞ trÝ kim van thay ®æi, khÝ nÐn qua lç x¶ khÝ ra ngoµi. Cho ®Õn chõng nµo ¸p suÊt ë ®­êng ra gi¶m xuèng b»ng ¸p suÊt ®­îc ®iÒu chØnh ban ®Çu, thÝ vÞ trÝ cña kim van trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu. H×nh 5.4. CÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña van ®iÒu chØnh ¸p suÊt 1- §Üa van 6- Cöa van x¶ khÝ 2- KhÝ nÐn vµo 7- Mµng 3- Kim van 8- Lç th«ng 4- Lß xo 9- KhÝ nÐn ra. 5- Trôc vÝt ®iÒu chØnh lß xo 3- Van tra dÇu §Ó gi¶m lùc ma s¸t, sù ¨n mßn vµ sù gØ cña c¸c phÇn tö trong hÖ thèng ®iÒu khiÓn b»ng khÝ nÐn, trong thiÕt bÞ läc cã thªm van tra dÇu. Nguyªn t¾c tra dÇu thùc hiÖn theo nguyªn lý tra dÇu Venturi (hinh 5.6). H×nh 5.5. CÊu t¹o vµ nguyªn lý tra dÇu Venturi Vßi phun venturi B×nh chøa dÇu èng Venturi VÝt ®iÒu chØnh Lç quan s¸t. Theo (h×nh 5.5), ®iÒu kiÖn cña van tra dÇu qua èng Venturi lµ tån t¹i ¸p suÊt ∆p ph¶i lín h¬n ¸p suÊt cét dÇu H : Dp = . . > dầu . g . H D: §­êng kÝnh èng H: ¸p suÊt cét dÇu ∆p: Tæn thÊt ¸p suÊt. CÊu t¹o cña van tra dÇu : H×nh 5.6. CÊu t¹o cña van tra dÇu KhÝ nÐn vµo 5- VÝt ®iÒu chØnh èng Venturi 6- Lç quan s¸t Van mét chiÒu 7- KhÝ nÐn vµ dÇu b«i tr¬n èng dÉn dÇu 8- Van mét chiÒu. B¶ng 5.1. Ph¹m vi tra dÇu thÝch hîp 5.2. Mét sè d¹ng h­ háng, nguyªn nh©n vµ biªn ph¸p h¹n chÕ Bé läc khÝ cña tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75FF sau khi ®­îc l¾p ®Æt vµ ®­a vµo sö dông ®Ó cung cÊp nguån khÝ s¹ch lµm nguån nu«i cho hÖ thèng ®o l­êng tù ®éng hãa cña giµn. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng cã thÓ xuÊt hiÖn mét sè sù cè nhÊt ®Þnh. Chóng ta cÇn ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn nh©n g©y h­ háng, tõ ®ã ®­a ra ph­¬ng ph¸p kh¾c phôc hîp lý, ph­¬ng ph¸p söa ch÷a phï hîp, víi ®iÒu kiÖn thiÕt bÞ lµm viÖc trong m«i tr­êng biÓn, nhiÖt ®é vµ thêi tiÕt thay ®æi theo ngµy vµ mïa. Nªn th­êng x¶y ra c¸c nguyªn nh©n háng sau: 1- Ngyªn nh©n: NhiÖt ®é m«i tr­êng gi¶m ®ét ngét, ®é Èm cao, hÖ thèng läc t¸ch nhít läc kh«ng ®­îc l­îng h¬i n­íc cã trong kh«ng khÝ, cho nªn n­íc bÞ gi÷ l¹i t¹o c¸c pha láng g©y t¾c nghÏn ®­êng èng hoÆc g©y «xy hãa ®­êng èng vµ ph¸ hñy c¸c thiÕt bÞ. Biªn ph¸p kh¾c phôc: CÇn cho khu vùc lu«n ®­îc s¹ch sÏ, cã v¸ch che kh«ng cho h­íng giã thæi vµo mïa giã ch­íng, thùc hiªn c«ng t¸c b¶o d­ìng bé phËn läc khÝ. 2- HiÖn t­îng: BÊm nót b¾t ®Çu ch¹y nh­ng kh«ng cã t¶i (kh«ng cã ¸p suÊt )sau thêi gian ®· ®­îc cµi ®Æt. Nguyªn nh©n: Van ®iÒu chØnh ¸p suÊt bÞ rß rØ (khi hÖ thèng gi¶m ¸p suÊt so víi ¸p suÊt tèi thiÓu ®· ®­îc cµi ®Æt). BiÖn ph¸p kh¾c phôc: KiÓm tra van, b¶o d­ìng vµ kiÓm tra bÒ mÆt lµm viÖc cña ®Õ van, sù lµm viÖc cña lo xo. 3- HiÖn t­îng: M¸y ho¹t ®éng nh­ng ¸p suÊt m¸y nÐn d­íi møc b×nh th­êng lµ do l­îng khÝ tiªu thô qu¸ nhiÒu Nguyªn nh©n: Cã thÓ do ®­êng èng bÞ vë, hoÆc van läc khi bÞ nghÑt, bé phËn läc t¸ch dÇu bÞ nghÑt, van ®iÒu chØnh ¸p suÊt bÞ rß rØ khÝ. BiÖn ph¸p kh¾c phôc: CÇn kiÓm tra l¹i toµn bé sau ®ã cho m¸y nÐn cho m¸y nÐn trë l¹i ho¹t ®éng b×nh th­êng vµ cÇn theo dâi, kiÓm tra vµ b¶o d­ìng, hoÆc thay thÕ. 4- HiÖn t­îng: NhiÖt ®é lµm viÖc cña m¸y hay nhiÖt ®é khÝ ®Çu ra qu¸ cao Nguyªn nh©n: do møc dÇu thÊp. BiÖn ph¸p kh¾c phôc: CÇn kiÓm tra møc dÇu ®­îc tra cña van tra dÇu trong b×nh, b¶o d­ìng söa ch÷a van tra dÇu hoÆc thay thÕ hoµn toµn. 5.3. Mét sè biÖn ph¸p t¸ch dÇu b«i tr¬n ra khái khÝ nÐn ®ang sö dông trªn giµn vµ c¬ së lý thuyÕt DÇu b«i tr¬n cùc kú quan träng, ®èi víi qu¸ tr×nh vËn hµnh cña c¸c hÖ thèng thiÕt bÞ c¬ khÝ. Chóng lµm gi¶m tæn thÊt c«ng suÊt n¶y sinh gi÷a c¸c chi tiÕt chÞu ma s¸t cña m¸y mãc vµ c¬ cÊu. MÆt kh¸c, dÇu b«i tr¬n cßn lµm gi¶m sù hao mßn cña c¸c chi tiÕt m¸y. §©y lµ hai yªu cÇu, cũng là hai chức năng, công dụng cơ bản nhất của bất kỳ loại dầu bôi trơn nào. Ngày nay, do sự phát triển của kỹ thuật và công nghệ ngày càng cao, nên điều kiện làm việc của dầu bôi trơn cũng càng đa dạng và phức tạp. Vì vậy, những chức năng mà chúng phải đảm nhiệm cũng tăng lên, để đáp ứng sự làm việc của các thiết bị và hệ thống. Tất nhiên, không phải tất cả các loại dầu bôi trơn đều phải có những chức năng và nhiệm vụ giống nhau. Tùy thuộc vào điều kiện làm việc của các cơ cấu, thiết bị mà dầu bôi trơn dùng cho chúng có những yêu cầu, đòi hỏi, đặc tính kỹ thuật khác nhau. Ngay cả dầu bôi trơn đối với các máy nén khí thông dụng đang sử dụng trên các công trình biển của Xí nghiệp Khai thác Dầu khí cũng vậy. Với các loại máy nén khí kiểu piston, dầu bôi trơn được chứa cách biệt với khí nén, trong những khoang riêng (cac-te chứa dầu bôi trơn) và được đưa đi bôi trơn cho các chi tiết máy bằng cách vung tóe, hoặc bằng các bơm chuyên dụng. Do nguyên lý làm việc và đặc tính kết cấu của các máy nén khí kiểu piston, dầu bôi trơn ngoài việc phải đảm bảo khả năng bôi trơn làm giảm tổn thất công suất do ma sát và sự hao mòn của các chi tiết máy, chúng còn phải bảo toàn khả năng làm việc trong một khoảng nhiệt độ, áp lực cao, dễ điền đầy vào các hốc lõm với độ nhớt đảm bảo đủ để tăng khả năng làm kín cho các cặp pitt«ng-xylanh. Với yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn và bảo vệ môi trường, dầu bôi trơn còn phải đảm bảo không gây cháy, nổ, không gây ảnh hưởng có hại cho các chi tiết máy, con người, và môi trường xung quanh. Dầu bôi trơn phải không thay đổi tính chất khi bảo quản, sử dụng hay vận chuyển, ổn định dưới các tác dụng bức xạ và các yếu tố xâm thực hóa học và đặc biệt là không tạo ra các chất cặn nguy hiểm, không sinh bọt hoặc hóa keo, tạo nhũ tương (hóa xà phòng) … Ở các máy nén khí kiểu trục vít, dầu bôi trơn đồng hành cùng khí nén trong suốt quá trình làm việc chính. Do vậy, điều kiện làm việc của chúng vô khắc nghiệt. Ngoài việc phải chịu áp suất, nhiệt độ cao, dầu bôi trơn, phải chịu tác động trực tiếp của khí nén cùng với nhiều quá trình nhiệt động diễn ra trong quá trình nén khí. Dầu bôi trơn, trong trường hợp này không giống như ở các máy nén khí kiểu pitt«ng (không trộn lẫn cùng khí nén, ngoại trừ một lượng rất nhỏ bị rò rỉ do các vòng sec-măng làm kín pitt«ng-xylanh bị mòn, hở nên các vòng sec-măng dầu thu hồi chúng không triệt để...), chúng gần như được hòa trộn cùng với khí nén cùng với hơi ẩm và các chất khí (H2S, CO, CH4, ...) có hại, có trong bất kỳ môi trường không khí ở các giàn khoan – khai thác hoặc môi trường công nghiệp nào. Vì vậy để đảm bảo khả năng bôi trơn (làm giảm tổn thất công suất do ma sát và sự hao mòn của các chi tiết máy ), khả năng làm kín cho các trục vít trong môi trường áp lực và nhiệt độ cao, khả năng tạo ra các màng ngăn bảo vệ không cho Ôxy lọt vào các bề mặt kim loại của chi tiết máy,... dầu bôi trơn cho các máy nén khí kiểu trục vít phải có độ bền nhiệt-động về các tính chất vật lý (độ nhớt quy ước, độ nhớt động học, độ nhớt động lực...) và hóa học (tính chất ăn mòn, đặc trưng cho ảnh hưởng hóa học của chất bôi trơn, được đánh giá bởi một số chỉ tiêu như: hàm lượng nước, hàm lượng axit và kiềm, khả năng ăn mòn, tính chất hòa tan và khả năng ổn định nhiệt-oxy hóa của dầu gốc và các chất phụ gia...) cao, để có thể làm việc ổn định dưới tác dụng bức xạ nhiệt và các yếu tố xâm thực hóa học trong môi trường khí nén cao áp ở nhiệt độ cao... Một số hãng cung cấp các loại máy nén khí