Đồ án Mô hình hệ thống nhiên liệu động cơ 4a - Fe
Tài liệu Đồ án Mô hình hệ thống nhiên liệu động cơ 4a - Fe: LỜI NÓI ĐẦU Trong những năm gần đây ngành công ngiệp chế tạo ôtô đang trên đà phát triển mạnh mẽ, đặc biệt cùng với ứng dụng khoa học kỷ thuật và công nghệ vào trong ngành đã đưa ngành công nghiệp chế tạo ôtô hoà nhập cùng với tốc độ phát triển của sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hóa đất nước. Việc tìm hiểu và nắm vững nguyên tắc hoạt động cả hệ thống nhất là các hệ thống hiện đại là rất cần thiết đối với một sinh viên ngành động lực. Nhưng trong điều kiện khá thiếu thốn thiết bị của trường ta hiện nay không thể đáp ứng được các nhu cầu của sinh viên mặc dầu nhà trường đã có nhiều cố gắng để trang bị. Vì vậy em được giao đề tài thiết kế mô hình sử dụng cho công tác học tập của các sinh viên là điều rất cần thiết và hợp lý. Do kiến thức còn nhiều hạn chế, kinh nghiệm chưa nhiều, tài liệu tham khảo còn ít và điều kiện t...
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Đồ án Mô hình hệ thống nhiên liệu động cơ 4a - Fe, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LÔØI NOÙI ÑAÀU
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây ngaønh coâng ngieäp cheá taïo oâtoâ ñang treân ñaø phaùt trieån maïnh meõ, ñaëc bieät cuøng vôùi öùng duïng khoa hoïc kyû thuaät vaø coâng ngheä vaøo trong ngaønh ñaõ ñöa ngaønh coâng nghieäp cheá taïo oâtoâ hoaø nhaäp cuøng vôùi toác ñoä phaùt trieån cuûa söï nghieäp coâng nghieäp hoaù vaø hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc.
Vieäc tìm hieåu vaø naém vöõng nguyeân taéc hoaït ñoäng caû heä thoáng nhaát laø caùc heä thoáng hieän ñaïi laø raát caàn thieát ñoái vôùi moät sinh vieân ngaønh ñoäng löïc. Nhöng trong ñieàu kieän khaù thieáu thoán thieát bò cuûa tröôøng ta hieän nay khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu cuûa sinh vieân maëc daàu nhaø tröôøng ñaõ coù nhieàu coá gaéng ñeå trang bò. Vì vaäy em ñöôïc giao ñeà taøi thieát keá moâ hình söû duïng cho coâng taùc hoïc taäp cuûa caùc sinh vieân laø ñieàu raát caàn thieát vaø hôïp lyù.
Do kieán thöùc coøn nhieàu haïn cheá, kinh nghieäm chöa nhieàu, taøi lieäu tham khaûo coøn ít vaø ñieàu kieän thôøi gian khoâng cho pheùp neân ñoà aùn toát nghieäp cuûa em khoâng traùnh nhöõng sai soùt, kính mong caùc thaày coâ giaùo trong boä moân chæ baûo ñeå ñoà aùn cuûa em ñöôïc hoaøn thieän hôn.
Cuoái cuøng em xin göûi lôøi caûm ôn ñeán thaáy giaùo höôùng daãn
T.S Traàn Thanh Haûi Tuøng, caùc thaày coâ giaùo trong boä moân ñoäng löïc cuøng taát caû caùc baïn sinh vieân ñaõ giuùp em hoaøn thaønh ñoà aùn naøy.
Ñaø Naüng, ngaøy 02 thaùng 05 naêm 2003
Sinh vieân thöïc hieän:
Leâ Ngoïc Lónh
MUÏC LUÏC
Trang
Lôøi noùi ñaàu 1
1. MUÏC ÑÍCH, YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI:
1.1. MUÏC ÑÍCH:
1.2. YÙ NGHÓA:
2. GIÔÙI THIEÄU CAÙC LOAÏI HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG TIEÂU BIEÅU:
2.1. HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG K-JETRONIC:
2.2. HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ L-JETRONIC:
2.3. HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ D –JETRONIC:
2.3.1. Chöùc naêng cuûa heä thoáng ñieàu khieån ñoäng cô:
2.3.2. Keát caáu cuûa heä thoáng ñieàu khieån ñoäng cô:
3.THIEÁT KEÁ MOÂ HÌNH:
3.1. YEÂU CAÀU MOÂ HÌNH:
3.2. CHOÏN PHÖÔNG AÙN THIEÁT KEÁ:
3.2.1. Hãû thäúng âiãöu khiãøn âiãûn tæí:
3.2.2. Hãû thäúng nhiãn liãûu:
3.2.3. Âaïnh læía âiãûn tæí (ESA):
3.2.4. Âiãöu khiãøn täúc âäü khäng taíi (ISC):
3.2.5. Cháøn âoaïn:
3.3. ÑAËC ÑIEÅM CAÙC CUÏM CHI TIEÁT TREÂN MOÂ HÌNH:
3.3.1. Heä thoáng nhieân lieäu:
3.3.1.1. Bôm nhieân lieäu:
. Âieàu khieån bôm nhieân lieäu:
Boä loïc nhieân lieäu:
3.3.1.4. Boä oån ñònh aùp suaát:
3.3.1.5. Voøi phun:
Heä thoáng ñieàu khieån töï ñoäng:
3.3.2.1. Caûm bieán vò trí böôùm ga:
3.3.2.2. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc:
3.3.2.3. Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp:
3.3.2.4. Caûm bieán oâxy:
3.3.2.5. Boä taïo tín hieäu G vaø NE:
3.3.2.6. Caûm bieán kích noå:
3.3.2.7. Caûm bieán aùp suaát ñöôøng oáng naïp:
3.3.2.8. Tín hieäu STAR ( maùy khôûi ñoäng):
3.3.3.Chæïc nàng cuûa ECU:
3.3.3.1. Chöùc naêng hoaït ñoäng cô baûn:
3.3.3.2.Caùc boä phaän cuûa ECU:
3.3.3.3. Phöông phaùp phun nhieân lieäu vaì thôøi ñieåm phun:
3.3.3.4. Ñieàu khieån khoaûng thôøi gian phun nhieân lieäu:
3.3.3.5. Âieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa:
3.3.3.6. Âieàu chænh thôøi ñieåm ñaùnh löûa:
3.3.3.7.Ñieàu khieån toác ñoä khoâng taûi loaïi cuoän daây quay:
3.3.3.8.Ñieàu khieån bôm nhieân lieäu:
3.3.3.9.Tín hieäu chaån ñoaùn:
1. MUÏC ÑÍCH, YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI:
1.1. MUÏC ÑÍCH:
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, soá löôïng oâ toâ hieän ñaïi söû duïng ñoäng cô xaêng nhaäp vaøo nöôùc ta ngaøy caøng nhieàu. Caùc kieåu oâ toâ naøy ñeàu ñaõ ñöôïc caûi tieán theo xu höôùng taêng coâng suaát, toác ñoä, giaûm suaát tieâu hao nhieân lieäu, ñieän töû hoùa quaù trình ñieàu khieån vaø ñaëc bieät ñaõ aùp duïng moïi bieän phaùp, thaønh töïu khoa hoïc ñeå giaûm ñeán möùc toái thieåu caùc chaát ñoäc haïi nhö cacbuahidro (CH), moâno oâxit cacbon (CO), oâxit nitô (NOx) caùc haït cacbon töï do… trong thaønh phaàn khí xaû ñoäng cô.
Vieäc nghieân cöùu caûi thieän quaù trình chaùy nhaèm ñaït hieäu quaû cao vaø choáng oâ nhieåm moâi tröôøng ñaõ laøm keát caáu ñoäng cô ñoát trong, ñaëc bieät laø ñoäng cô xaêng ngaøy caøng phöùc taïp. Heä thoáng nhieân lieäu vaø heä thoáng ñieän cuûa caùc ñoäng cô xaêng hieän taïi ñaõ thay ñoåi raát nhieàu. Haøng loaït caùc caûm bieán ñieän, caûm bieán nhieät, caûm bieán ño löu löôïng treân ñöôøng naïp, caûm bieán oâxy treân ñöôøng thaûi, xoâleânoi choáng töï chaùy, xoâleânoi töï ñoäng taêng toác khi môû ñieàu hoøa nhieät ñoä cuûa oâtoâ, cô caáu töï ñoäng môû böôùm ga, cô caáu giaûm chaán ga, heä thoáng ñieän töû kieåm soaùt thaønh phaàn tyû leä xaêng - khoâng khí (ECAFR), heä thoáng vi tính kieåm soaùt khí hoãn hôïp(CCCS), boä ñieàu khieån trung taâm(ECU)… vaø nhieàu heä thoáng ñieàu khieån khaùc.
Töø naêm 1950 trôû laïi ñaây, ñoäng cô phun xaêng baét ñaàu phaùt trieån raát maïnh, nhaát laø trong 20 naêm gaàn ñaây, töø khi vaán ñeà choáng oâ nhieåm moâi tröôøng trôû thaønh vaán ñeà böùc thieát trong moïi nghaønh, trong ñoù coù nghaønh saûn xuaát oâtoâ. Ñoäng cô phun xaêng coù raát nhieàu öu ñieåm noåi baät nhö heä soá caûn treân ñöôøng naïp thaáp, heä soá dö löôïng khoâng khí cuûa töøng xilanh raát ñoàng ñeàu, quaù trình chaùy raát lyù töôûng… maø nhaát laø khí xaû cuûa ñoäng cô phun xaêng ít thaønh phaàn ñoäc haïi. Vì vaäy vieäc laøm moâ hình phun xaêng ñieän töû laø nhaèm muïc ñích :
Hieåu moät caùch toång quaùt vaø saâu hôn veà heä thoáng phun xaêng ñieän töû.
Giuùp cho sinh vieân coù theå hieåu ñöôïc moái quan heä giöõa caùc caûm bieán vaø ECU.
Naém vöõng kyù hieäu caùc cöïc cuûa ECU vaø caûm bieán.
1.2. YÙ NGHÓA:
Vieäc tìm hieåu veà heä thoáng phun xaêng ñieän töû ñoái vôùi ña soá sinh vieân chuû yeáu laø treân cô sôû lyù thuyeát. Vì vaäy thoâng qua moâ hình naøy sinh vieân nhöõng khoùa sau seõ coù ñieàu kieän quan saùt ñeå nhaän thöùc moät caùch thöïc teá hôn.
Döïa vaøo nguyeân lyù laøm vieäc cuûa heä thoáng phun xaêng ñieän töû treân moâ hình sinh vieân seõ khaûo saùt ñöôïc ñaëc tính cuûa chuùng.
2. GIÔÙI THIEÄU CAÙC LOAÏI HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG TIEÂU BIEÅU:
2.1. HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG K-JETRONIC:
Hình 2.1.Caáu taïo vaø nguyeân lyù hoaït ñoäâng cuûa heä thoáng K-JETRONIC
1-Bình xaêng; 2-Bôm xaêng ñieän;3-Loïc xaêng; 4-Voøi phun; 5-Xupap; 6-Caûm bieán vò trí böôùm ga; 7-Caûm bieán löu löôïng khoâng khí; 8-Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc; 9-Caûm bieán toác ñoä truïc khuyûu; 10-Caûm bieán oâxy; 11-Ñöôøng oáng thaûi; 15-Voøi phun khôûi ñoäng laïnh; 16-Ñöôøng khoâng taûi; 17-Boä phaân phoái ñònh löôïng xaêng; 18-Thieát bò chaáp haønh thuyû ñieän; 20-Boä tieát cheá söôûi noùng ñoäng cô; 21-Coâng taéc nhieät thôøi gian.
Heä thoáng phun xaêng K-JETRONIC laø heä thoáng phun xaêng cô baûn ñoái vôùi caùc kieåu phun xaêng ñieän töû hieän ñaïi ngaøy nay. Heä thoáng K-JETRONIC laø heä thoáng phun nhieân lieäu kieåu thuûy cô. Löôïng nhieân lieäu cung caáp ñöôïc ñieàu khieån töø löôïng khoâng khí naïp vaø noù phun lieân tuïc moät löôïng nhieân lieäu vaøo caïnh xupap naïp cuûa ñoäng cô.
Caùc cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô ñoøi hoûi coù söï ñieàu chænh hoãn hôïp cung caáp, söï ñieàu chænh ñöôïc thöïc hieän bôûi heä thoáng K-JETRONIC, noù ñaûm baûo ñöôïc suaát tieâu hao nhieân lieäu vaø vaán ñeà ñoäc haïi cuûa khí thaûi. Söï kieåm tra tröïc tieáp löu löôïng khoâng khí, cho pheùp heä thoáng K-JETRONIC ñaït ñöôïc söï tính toaùn phuø hôïp vôí söï thay ñoåi cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà choáng oâ nhieãm noù ñöôïc keát hôïp vôùi caùc thieát bò choáng oâ nhieãm. Löôïng khí thaûi ñöôïc kieåm tra chính xaùc baèng löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô.
Kieåu K-JETRONIC ñöôïc quan nieäm coù goác gioáng nhö moät heä thoáng hoaøn toaøn baèng cô khí , trong thöïc teá noù ñöôïc keát hôïp vôùi caùc thieát bò ñieän töû ñeå ñieàu khieån hoãn hôïp khí naïp.
Heä thoáng K-JETRONIC bao goàm caùc chöùc naêng sau:
- Cung caáp nhieân lieäu .
- Ño löôøng löu löôïng doøng khoâng khí naïp.
- Ñònh löôïng vaø phaân phoái nhieân lieäu.
Cung caáp nhieân lieäu : duøng moät bôm ñieän ñeå cung caáp nhieân lieäu, nhieân lieäu sau khi qua boä loïc vaø boä tích naêng noù seõ ñöôïc ñònh löôïng vaø phaân phoái ñeán caùc kim phun cuûa ñoäng cô.
Ño löôøng löu löôïng doøng khoâng khí naïp: löôïng khoâng khí naïp cuûa ñoäng cô ñöôïc ñieàu khieån bôûi caùnh böôùm ga vaø ñöôïc kieåm tra bôûi boä ño löu löôïng khoâng khí naïp.
Ñònh löôïng vaø phaân phoái nheân lieäu: löôïng khoâng khí naïp ñöôïc xaùc ñònh bôûi vò trí cuûa caùnh böôùm ga vaø ñöôïc kieåm tra bôûi boä ño löu löôïng khoâng khí, töø ñoù noù ñieàu khieån söï ñònh löôïng vaø phaán phoái nhieân lieäu. Boä ño löu löôïng khoâng khí vaø boä ñònh löôïng phaân phoái nhieân lieäu thaønh boä tieát cheá hoãn hôïp.
Kim phun nhieân lieäu phun lieân tuïc ñoäc laäp ôû xupap naïp, ôû quaù trình naïp hoãn hôïp döï tröû naøy seõ ñöôïc cung caáp vaøo caùc xi lanh cuûa ñoäng cô.
Söï laøm giaøu hoãn hôïp trong heä thoáng coù vai troø quan troäng trong khi thay ñoåi cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô nhö taêng toác, caàm chöøng, ñaày taûi vaø khôûi ñoäng.
Nhö sô ñoà khoái moâ taû ñöôøng ñi cuûa khoâng khí vaø nhieân lieäu. Khoâng khí ñi töø loïc gioù ñeán caûm bieán löu löôïng khoâng khí, roài sau ñoù qua caùnh böôùm ga vaøo ñoäng cô taïi thôøi ñieåm xupap naïp môû coøn nhieân lieäu ñi töø thuøng chöùa nhieân lieäu ñöôïc bôm xaêng huùt leân ñi qua loïc xaêng, boä tích naêng, ñeå tôùi boä ñònh löôïng vaø phaân phoái nhieân lieäu. Taïi ñaây nhieân lieäu ñöôïc chia ra cho caùc xi lanh vôùi moät löôïng thích hôïp. Sau ñaây laø sô ñoà khoái theå hieän phöông phaùp taïo hoãn hôïp treân ñoäng cô phun xaêng raát cô baûn.
Khoâng khí
Loïc khí naïp
Caûm bieán löu löôïng gioù
Caùnh böôùm ga
Nhieân lieäu
Loïc xaêng, bôm xaêng, boä tích naêng
Boä ñònh phaân nhieân lieäu
Kim phun nhieân lieäu
Ñöôøng oáng naïp
Buoàng ñoát
Hình 2.2. Sô ñoà khoái cuûa heä thoáng phun xaêng K-JETRONIC.
2.3. HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ L-JETRONIC:
Hình 2.3. Sô ñoà nguyeân lyù HTPX ñieän töû L –JETRONIC.
1-Bình xaêng; 2-Bôm xaêng ñieän; 3-Loïc xaêng; 4-Voøi phun; 5-Boä oån ñònh aùp suaát; 6-Caûm bieán vò trí böôùm ga; 7-Caûm bieán löu löôïng khoâng khí; 8-Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc; 9-Caûm bieán vò trí truïc khuyûu; 10-Caûm bieán oâxy; 11-Ñöôøng oáng thaûi; 12-Loïc khoâng khí; 13-Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí; 14-Boä tích tuï xaêng.
L-JETRONIC laø heä thoáng phun xaêng nhieàu ñieåm ñieàu khieån baèng ñieän töû. Xaêng ñöôïc phun vaøo cöûa naïp cuûa xilanh ñoäng cô theo töøng luùc chöù khoâng phaûi lieân tuïc quaù trình phun xaêng vaø ñònh löôïng nhieân lieäu ñöôïc thöïc hieän nhôø keát hôïp hai kyû thuaät: ño tröïc tieáp khoái löôïng khoâng khí naïp vaø caùc khaû naêng chæ huy ñaëc bieät cuûa ñieän töû.
Chöùc naêng cuûa heä thoáng phun xaêng laø cung caáp cho töøng xi lanh ñoäng cô moät löôïng xaêng chính xaùc ñaùp öùng nhu caàu taûi troïng cuûa ñoäng cô. Moät loaït caùc caûm bieán ghi nhaän döõ kieän veà cheá ñoä laøm vieäc cuûa oâtoâ chuyeån ñoåi caùc döõ kieän naøy thaønh tín hieäu ñieän. Sau ñoù caùc tín hieäu naøy ñöôïc nhaäp vaøo boä xöû lyù vaø boä ñieàu khieån trung taâm ECU. ECU seõ xöû lyù , phaân tích caùc thoâng tin nhaän ñöôïc vaø tính toaùn chính xaùc löôïng xaêng caàn phun ra, löu löôïng xaêng phun ra ñöôïc aán ñònh do thôøi löôïng môû van cuûa voøi phun xaêng.
Moät bôm xaêng cung caáp nhieân lieäu cho ñoäng cô vaø taïo aùp suaát ñuû maïnh ñeå phun vaøo xilanh. Caùc voøi phun xaêng phun nhieân lieäu vaøo cöûa naïp cuûa töøng xilanh döôùi söï chæ huy cuûa boä xöû lyù vaø ñieàu khieån trung öông ECU. Heä thoáng phun xaêng ñieän töû L-JETRONIC bao goàm caùc heä thoáng chöùc naêng cô baûn sau ñaây:
Heä thoáng cung caáp nhieân lieäu
Heä thoáng ghi nhaän thoâng tin veà cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô
Heä thoáng ñònh löôïng nhieân lieäu
Heä thoáng cung caáp nhieân lieäu ñaûm traùch 3 chöùc naêng:
+ Huùt xaêng töø buoàng chöùa ñeå bôm ñeán caùc voøi phun.
+ Taïo aùp suaát caàn thieát ñeå phun xaêng.
+ Duy trì oån ñònh aùp suaát nhieân lieäu trong heä thoáng.
Heä thoáng ghi nhaän thoâng tin:
Moät loaït caùc caûm bieán ghi nhaän caùc thoâng tin veà cheá ñoä laøm vieäc khaùc nhau cuûa ñoäng cô. Thoâng tin quan troïng nhaát laø khoái löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô, thoâng tin naøy ñöôïc ghi nhaän nhôø boä caûm bieán khoái löôïng khoâng khí naïp. Caùc boä caûm bieán khaùc ghi nhaän thoâng tin veà vò trí böôùm ga môû lôùn hay môû nhoû, veà vaän toác truïc khuyûu ñoäng cô, veà nhieät ñoä khoâng khí naïp vaø nhieät ñoä ñoäng cô.
Heä thoáng ñònh löôïng nhieân lieäu:
Boä xöû lyù vaø ñieàu khieån trung taâm ECU tieáp nhaän thoâng tin cuûa caùc boä caûm bieán noùi treân, ñaùnh giaù xöû lyï thäng tin naøy, loïc vaøo khueách ñaïi thaønh nhöõng tín hieäu ra, sau ñoù ñöa ñeán caùc voøi phun ñieàu khieån môû van phun xaêng.
Öu ñieåm cuûa heä thoáng phun xaêng ñieän töû L-JETRONIC:
Tieát kieäm nhieân lieäu:
Trong heä thoáng cung caáp nhieân lieäu baèng boä cheá hoøa khí do nôi keát caáu chia caét cuûa oáng goùp huùt, caùc xilanh nhaän ñöôïc khí hoãn hôïp khoâng ñoàng nhaát. Coâng taïo ra trong thì noå cuûa caïc xilanh khoâng ñeàu nhau, gaây ra söï hao toån nhieân lieäu. Trong heä thoáng L-JETRONIC moåi xilanh coù khi cho noù moät voøi phun xaêng. Caùc voøi phun xaêng cuûa ñoäng cô ñöôïc ñieàu khieån do cuøng moät boä xöû lyù ñieàu khieån trung taâm, nhôø vaäy caùc xilanh ñoäng cô ñöôïc cung caáp löôïng xaêng ñoàng ñeàu ñoàng nhaát ôû baát cöù cheá ñoä hoaït ñoäng naøo cuûa oâtoâ.
Thích nghi vôùi caùc cheá ñoä taûi troïng khaùc nhau:
Heä thoáng phun xaêng ñieän töû L-JETRONIC coù khaû naêng ñaùp öùng vieäc cung caáp nhieân lieäu cho ñoäng cô ôû taát caû cheá ñoä vaø taûi troïng thay ñoåi khaùc nhau cuûa oâtoâ. Ñaëc bieät laø ñaùp öùng vaø can thieäp cöïc nhanh , boä ñieàu chænh vaø ñieàu khieån trung taâm ECU chæ huy voøi phun xaêng vaøo xilanh trong thôøi gian cöïc nhanh tính baèng phaàn ngaøn cuûa mäüt giaây.
- Giaûm löôïng ñoäc toá trong khí thaûi
Heä thoáng L-JETRONIC coù khaû naêng cung caáp khí- hoãn hôïp vôùi tyû leä xaêng – khoâng khí toái öu, ñaùp öùng ñuùng veà yeâu caàu vaán ñeà moâi tröôøng ngaøy nay cuûa quoác teá.
Coâng suaát cao.
Treân ñoäng cô duøng boä cheá hoøa khí, cho duø oáng goùp huùt ñöôïc thieát keá ñuùng quy luaät khí ñoäng hoïc, heä soá naïp vaøo xilanh vaãn thaáp. Nguyeân nhaân laø khí hoãn hôïp coù laån xaêng naëng neân löu thoâng khoù. Ñoái vôùi heä thoáng phun xaêng chæ coù khoâng khí löu thoâng trong oáng goùp huùt khoâng khí nheï neân löu thoâng nhanh vaø nhieàu hôn, xaêng ñöôïc phun thaúng vaøo cöûa naïp cuûa xilanh, nhôø vaäy heä soá naïp lôùn keát quaû laø coâng suaát ñoäng cô taêng.
2.4. HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ D –JETRONIC:
Hình 2.4. Sô ñoà heä thoáng ñieàu khieån ñoäng cô D-JETRONIC
1-Caûm bieán toác ñoä ; 2-Baûng ñoàng hoà ; 3-Rôle ñeøn haäu ; 4-Rôle boä saáy kính ; 5-Khoaù ñieän ; 6-Rôle môû maïch ; 7-Ñeøn CHECK ENGINEE ; 8-Khueách ñaïi ñieàu hoaø ; 9-AÉcquy ; 10-ECU ñoäng cô ; 11-Boä chia ñieän vaø IC ñaùnh löûa ; 12-Bieán trôû ; 13-Caûm bieán Oxy ; 14-TWC ; 15-Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc ; 16-Caûm bieán kích noå ; 17-Voøi phun ; 18-Boä ñieàu aùp ; 19-Caûm bieán vò trí böôùm ga ; 20-Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp ; 21-Van ISC ; 22-Caûm bieán aùp suaát ñöôøng oáng naïp ; 23-Bình xaêng ; 24-Bômnhieân lieäu ; 25-Giaéc kieåm tra ; 26-Coâng taéc khôûi ñoäng trung gian
Moâ taû heä thoáng.
Caùc chöùc naêng cuûa heä thoáng ñieàu khieån ñoäng cô bao goàm EFI, ESA vaø ISC chuùng ñieàu khieån caùc tính naêng cô baûn cuûa ñoäng cô, chöùc naêng chaån ñoaùn, chöùc naêng döï phoøng vaø an toaøn chæ hoaït ñoäng khi coù truïc tràûc trong caùc heä thoáng ñieàu khieån naøy.
Ngoaøi ra thieát bò ñieàu khieån phuï treân ñoäng cô nhö heä thoáng ñieàu khieån khí naïp… chöùc naêng naøy ñeàu ñöôïc ñieàu khieån baèng ECU ñoäng cô.
Hình 2.5. Sô ñoà maïch ñieän toång quaùt ñoäng cô 4A – FE.
2.4.1. Chöùc naêng cuûa heä thoáng ñieàu khieån ñoäng cô:
EFI ( Heä thoáng phun xaêng ñieän töû):
Moät bôm nhieân lieäu cung caáp ñuû nhieân lieäu döôùi moät aùp suaát khoâng ñoåi ñeán caùc voøi phun.
Caùc voøi phun seõ phun moät löôïng nhieân lieäu ñònh tröôùc vaøo ñöôøng oáng naïp theo tín hieäu töø ECU ñoäng cô. ECU ñoäng cô nhaän caùc tín hieäu töø raát nhieàu caûm bieán khaùc nhau thoâng baùo veà söï thay ñoåi cuûa caùc cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô nhö:
AÙp suaát ñöôøng oáng naïp( PIM)
Goùc quay truïc khuyûu(G)
Toác ñoä ñoäng cô (NE)
Taêng toác, giaûm toác (VTA)
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (THW)
Nhieät ñoä khí naïp(THA)
ECU söû duïng caùc tín hieäu naøy ñeå xaùc ñònh khoaûng thôøi gian phun caàn thieát nhaèm ñaït ñöôïc tyû leä khí- nhieân lieäu toái öu phuø hôïp vôùi ñieàu kieän hoaït ñoäng hieän
thôøi cuûa ñoäng cô.
1
3
2
Hình 2.6. Sô ñoà heä thoáng ñieàu khieån ñoäng cô.
1-Voøi phun ; 2-ECU ñoäng cô ; 3-Caùc caûm bieán ;
Ñaùnh löûa sôùm ñieän töû(ESA):
1
2
3
4
5
Hình 2.7. Sô ñoà ñieàu khieån ñoäng cô (ñaùnh löûa sôùm ñieän töû).
ECU ñoäng cô laäp trình vôùi soá lieäu ñeå ñaûm baûo thôøi ñieåm ñaùnh löûa toái öu döôùi baát kyø cheá ñoä hoaït ñoäng naøo cuûa ñoäng cô. Döïa treân caùc soá lieäu naøy, vaø caùc soá lieäu do caùc caûm bieán theo gioõi caùc cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô cung caáp nhö moâ taû döôùi ñaây. ECU ñoäng cô seõ gôûi tín hieäu IGT(thôøi ñieåm ñaùnh löûa) ñeán IC ñaùnh löûa ñeå phoùng tia löûa ñieän taïi thôøi ñieåm chính xaùc.
1-Bugi ; 2-Boä chia ñieän ; 3-Cuoän ñaùnh löûa vaø IC ñaùnh löûa ;4-ECU ñoäng cô ; 5-Caùc caûm bieán
ISC (Ñieàu khieån toác ñoä khoâng taûi):
ECU ñoäng cô laäp trình vôùi caùc giaù trò toác ñoä ñoäng cô tieâu chuáøn töông öùng vôùi caùc ñieàu kieän nhö sau:
- Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
- Ñieàu hoøa khoâng khí(A/C)
Caùc caûm bieán truyeàn tín hieäu ñeán ECU noù seõ ñieàu khieån doøng khí baèng van IGC, chaïy qua ñöôøng khí phuï vaø ñieàu chænh toác ñoä khoâng taûi ñeán giaù trò tieâu chuaån.
Chöùc naêng chaån ñoaùn:
ECU ñoäng cô thöôøng xuyeân theo gioõi caùc tín hieäu gôûi ñeán töø caùc caûm bieán khaùc nhau. Neáu noù phaùt tín hieäu ra baát kyø hö hoûng naøo trong caùc tín hieäu ñaàu vaøo, ECU ñoäng cô seõ löu döõ lieäu hö hoûng trong boä nhôù cuûa noù vaø baät saùng ñeøn “CHECK ENGINE”. Khi caàn thieát noù seõ hieån thò hö hoûng baèng caùch nhaùy ñeøn “CHECK ENGINE”, qua duïng cuï queùt hay phaùt ra tín hieäu ñieän aùp.
Chöùc naêng an toaøn:
Neáu caùc tín hieäu vaøo ECU ñoäng cô khoâng bình thöôøng, ECU ñoäng cô seõ chuyeån sang duøng caùc giaù trò tieâu chuaån löu ôû boä nhôù trong ñeå ñieàu khieån ñoäng cô, ñieàu naøy cho pheùp noù ñieàu khieån ñöôïc ñoäng cô neân tieáp tuïc ñöôïc hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa xe.
Chöùc naêng döï phoøng:
Neáu thaäm chí trong tröôøng hôïp moät phaàn cuûa ECU khoâng hoaït ñoäng, chöùc naêng döï phoøng vaån coù theå tieáp tuïc ñieàu khieån vieäc phun nhieân lieäu vaø thôøi ñieåm ñaùnh löûa. Ñieàu naøy cho pheùp noù ñieàu khieån ñoäng cô neân tieáp tuïc ñöôïc hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa xe.
ECU ñoäng cô coøn ñieàu khieån caû heä thoáng ñieàu khieån khí vaø caùc heä thoáng phuï khaùc.
2.4.2. KEÁT CAÁU CUÛA HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN ÑOÄNG CÔ:
Sô ñoà khoái nhö hình sau:
CAÛM BIEÁN AÙP SUAÁT ÑÖÔØNG OÁNG NAÏP (LOAÏID.EFI)
BOÄ CHIA ÑIEÄN
-Tín hieäu goác truïc khuyûu
-Tín hieäu toác ñoä ñoäng cô
CAÛM BIEÁN NHIEÄT ÑOÄ NÖÔÙC
CAÛM BIEÁN NHIEÄT ÑOÄ KHÍ NAÏP
KHOÙA ÑIEÄN CÖÏC(CÖÏC ST)
Tín hieäu khôûi ñoäng
CAÛM BIEÁN TOÁC ÑOÄ XE
COÂNG TAÉC KHÔÛI ÑOÄNG TRUNG GIAN
RÔLE ÑEØN HAÄU VAØ SAÁY KÍNH
ÑIEÀU HOØA KHOÂNG KHÍ
CAÛM BIEÁN KÍCH NOÅ
GIAÉC KIEÅM TRA
ÑEØN BAÙO KIEÅM TRA ÑOÄNG CÔ
AÊCQUY
ECU ÑOÄNG CÔ
CAÛM BIEÁN VÒ TTRÍ BÖÔÙM GA
Tín hieäu khoâng taûi
Tín hieäu vò trí böôùm ga
CAÛM BIEÁN OÂXY
BIEÁN TRÔÛ
EFI
VOØI PHUN NO.1 VAØ 3
VOØI PHUN NO.2 VAØ 4
ESA
IC ÑAÙNH LÖÛA
CUOÄN DAÂY ÑAÙNH LEÛA
BOÄ CHIA ÑIEÄN
CAÙC BUGI
ISC
VAN ÑIEÀU KHIEÅN TOÁC ÑOÄ KHOÂNG TAÛI
ÑIEÀU KHIEÅN SAÁY CAÛM BIEÁN OÂXY
BOÄ SAÁY CAÛM BIEÁN OÂXY
ÑIEÀU KHIEÅN BÔM NHIEÄT LIEÄU
RÔLE MÔÛ MAÏCH
PIM
PIM
G,NE
G,NE
THW
THA
IDL
VTA
STA
SPD
OX
VAF
NSW
ELS
A/C
KNK
TE1
TE2
PIM
#1
#2
IGT
IGF
RSC
RSO
ISC
HT
FC
RÔLE EFI CHÍNH
W
BATT
+B
CAÙC CAÛM BIEÁN CAÙC BOÄ CHAÁP HAØNH
Hình 2.7. sô ñoà khoái keát caáu cuûa heä thoáng ñieàu khieån ñoäng cô
3.THIEÁT KEÁ MOÂ HÌNH:
3.1. YEÂU CAÀU MOÂ HÌNH:
Do moâ hình laø moät thieát bò söû duïng trong coâng taùc hoïc taäp vaø daïy hoïc , neân coù nhöõng yeâu caàu chính nhö sau:
Phaûi theå hieän roû raøng , deå hieåu nguyeân lyù cuûa heä thoáng maø noù trình baøy
Deã daøng söû duïng vaø ñieàu khieån
Kích thöôùc va økhoái löôïng khoâng lôùn laém
Coù ñoä beàn vöõng cao hoaït ñoäng oån ñònh tin caäy
3.2. CHOÏN PHÖÔNG AÙN THIEÁT KEÁ:
Tæì yãu cáöu cuía mä hçnh ta choün cuûm chi tiãút cuía loaûi hãû thäúng phun xàng D-JETRONIC làõp trãn âäüng cå 4A-FE, båíi vç ngaìy nay hãû thäúng phun xàng naìy âæåüc æïng duûng räüng raîi vaì nhiãöu hãû thäúng âaî chæïng thæûc khaí nàng váûn haình täút nhæ sau:
3.2.1. Hãû thäúng âiãöu khiãøn âiãûn tæí:
Caím biãún aïp suáút âæåìng äúng naûp:
Caím biãún aïp suáút âæåìng äúng naûp duìng âäü chán khäng âæåüc taûo ra trong buäöng chán khäng. Âäü chán khäng trong buäöng naìy gáön nhæ tuyãût âäúi vaì noï khäng bë aính hæåíng båíi sæû dao âäüng cuía aïp suáút khê quyãøn xáøy ra do sæû thay âäøi âäü cao.
Caím biãún aïp suáút âæåìng äúng naûp so saïnh aïp suáút âæåìng äúng naûp våïi âäü chaân khäng naìy vaì phaït ra tên hiãûu PIM nãn tên hiãûu naìy cuîng khäng bë dao âäüng theo sæû thay âäøi cuía aïp suáút khê quyãøn . Âiãöu âoï cho pheïp ECU giæí âæåüc tyí lãû khê-nhiãn liãûu åí mæïc täúi æu åí báút kyì âäü cao naìo
Caím biãún vë trê bæåïm ga:
Coï 2 loaûi :loaûi tiãúp âiãøm vaì loaûi tuyãún tênh.
Ta choün kiãøu tuyãún tênh vç loaûi caím biãún naìy xaïc âënh tæìng vë trê måí cuía caïnh bæåïm ga, giuïp cho viãûc nháûn biãút âäü måí cuía caïnh bæåïm ga chênh xaïc hån.
Bäü taûo tên hiãûu G vaì NE
Coï 3 loaûi : loaûi âàût trong bäü chia âiãûn, loaûi caím biãún vë trê cam vaì loaûi riãng reí. Tuy caïc loaûi naìy khaïc nhau vãö caïch làõp âàût nhæng caïc chæïc nàng cå baín laì giäúng nhau . Nãn våïi viãûc laìm mä hçnh thç ta choün loaûi âàût trong bäü chia âiãûn .
Caím biãún nhiãût âäü næåïc .
Caím biãún nhiãût âäü khê naûp
Caím biãún äxy.
Coï hai loaûi : Loaûi phán tæí Zicänia vaì loaûi pháön tæí Titan chuïng khaïc nhau chuí yãúu vãö váût liãûu cuía pháön tæí caím nháûn. Ta choün loaûi Zicänia .
Caím biãún kêch näø.
Tín hieäu star.
3.2.2 . Hãû thäúng nhiãn liãûu:
Båm nhiãn liãûu.
Ta choün loaûi âàût trong bçnh vç loaûi naìy taûo ra êt rung âäüng vaì tiãúng äön hån so våïi caïc loaûi trãn âæåìng äúng .
Âiãöu khiãøn båm nhiãn liãûu .
Âiãöu khiãøn báût tàõt bàòng ECU âäüng cå .
Loüc nhiãn liãûu .
Bäü äøn âënh aïp suáút .
Voìi phun.
Coï 2 loaûi voìi phun âæåüc sæí duûng hiãûn nay, âoï laì voìi phun coï âiãûn tråí cao vaì voìi phun coï âiãûn tråí tháúp nhæng maûch âiãûn duìng cho 2 kiãøu naìy cå baín laì giäúng nhau.
Ta choün loaûi voìi phun âiãûn tråí cao vç duìng voìi phun âiãûn tråí tháúp âãø traïnh quaï nhiãût do doìng låïn qua kim thç ta phaíi duìng thãm mäüt âiãûn tråí näúi tiãúp giæîa cäng tàõc maïy vaì kim.
3.2.3. Âaïnh læía âiãûn tæí (ESA):
- Tên hiãûu IGF (xaïc nháûn âaïnh læía).
Tên hiãûu IGT( thåìi âiãøm âaïnh læía)
3.2.4. Âiãöu khiãøn täúc âäü khäng taíi (ISC):
Coï 4 loaûi : Loaûi mätå bæåïc, loaûi cuäün dáy quay, loaûi ACV âiãöu khiãøn hãû säú taïc duûng vaì loaûi VSV âiãöu khiãøn báût tàõt : Ta choün loaûi van âiãûn tæì quay vç loaïi van ISC loaûi naìy nhoí, goün vaì nheû do van coï thãø cho háúp læåüng khê låïn chaûy qua noï cuîng âæåüc duìng âãø âiãöu khiãøn toác âäü khäng taíi nhanh, vaì khäng taíi duìng thãm mäüt van khê phuû.
3.2.5. Cháøn âoaïn:
Giaï trë cuía tênh hiãûu thäng baïo âiãún ECU ràòng noï bçnh thæåìng âáöu vaìo cuîng nhæ âáöu ra âæåüc cäú âënh âäúi våïi tên hiãûu âoï .
Khi tên hiãûu cuía mäüt maûch naìo âoï khäng bçnh thæåìng so våïi giaï trë cäú âënh naìy, maûch âoï coi nhæ coï hæ hoíng.
3.3. ÑAËC ÑIEÅM CAÙC CUÏM CHI TIEÁT TREÂN MOÂ HÌNH:
3.3.1. Heä thoáng nhieân lieäu:
Loïc nhieân lieäu
OÁng phaân phoái
Bình xaêng
Bôm nhieân lieäu
OÁng nhieân lieäu
Boä giaûm rung ñoäng
Caùc voøi phun
Boä oån ñònh aùp suaát
OÁng hoài
: aùp suaát thaáp.
: aùp suaát cao.
Hình 3.1. Sô ñoà heä thoáng nhieân lieäu.
Nhieân lieäu ñöôïc bôm ra khoûi bình baèng bôm nhieân lieäu ñi qua loïc nhieân lieäu , sau ñoù ñöôïc ñöa ñeán caùc voøi phun. AÙp suaát nhieân lieäu taïi caùc voøi phun ñöôïc duy trì lôùn hôn so vôùi aùp suaát ñöôøng oáng naïp mäüt giaù trò khoâng ñoåi tuøy theo loaïi ñoäng cô. Khi nhieân lieäu phun ra, aùp suaát nhieân lieäu thay ñoåi moät chuùt trong ñöôøng oáng nhieân lieäu . Moät voøi phun ñöôïc laép ôû phía tröôùc cuûa moåi xilanh vaø löôïng nhieân lieäu phun ñöôïc ñieàu khieån baèng âoä daøi khoaûng thôøi gian doøng ñieän chaïy qua voøi phun. Löôïng nhieân lieäu thöøa seõ ñöôïc traû veà thuøng chöùa theo ñöôøng oáng xaû nhieân lieäu veà taïi boä ñieàu aùp. Nhö vaäy khi laøm vieäc nhieân lieäu seõ ñöôïc vaän chuyeån lieân tuïc trong maïch nhieân lieäu .
3.3.1.1. Bôm nhieân lieäu:
Loaïi trong bình:
Bôm ñöôïc laép ôû beân trong bình xaêng. So vôùi loaïi bôm treân ñöôøng oáng loaïi naøy ít gaây tieáng oàn. Moät bôm tua bin, vôùi ñaëc ñieåm laø ñoä rung ñoäng nhieân lieäu khi bôm nhoû neân ñöôïc söû duïng roäng raõi.
Loaïi bôm naøy bao goàm moâtô vaø boä phaän bôm vôùi van moät chieàu, van an toaøn vaø coù boä loïc gaén lieàn thaønh moät khoái.
Hình 3.2. Caáu taïo bôm xaêng loaïi ñaët trong thuøng chöùa.
1-Buloâng coá ñònh bôm trong thuøng xaêng ; 2-Van moät chieàu ; 3-Ñaàu noái oáng nhieân lieäu ra ; 4-Truïc bôm ; 5-Van an toaøn ; 6-Ñaàu tieáp xuùc ; 7-Choåi than ; 8-Roâto ; 9-Stato ; 10-Baïc truïc ; 11-Caùnh bôm ; 12-Ñaàu oáng huùt ; 13-Löôùi loïc ; 14-Ñöôøng nhieân lieäu vaøo ; 15-Ñöôøng nhieân lieäu ra ; 16-Voû bôm
- Bôm tua bin: bao goàm moät hoaëc hai caùnh ñöôïc daån ñoäng baèng moâtô , voû bôm vaø naép bôm thaønh boä bôm. Khi moâtô quay, caùc caùnh bôm quay cuøng vôùi noù. Caùc caùnh quaït boá trí doïc chu vi beân ngoaøi cuûa caùnh bôm ñeå ñöa nhieân lieäu töø cöûa vaøo ñeán cöûa ra.
Nhieân lieäu bôm töø cöûa ra ñi qua moâtô vaø ñöôïc bôm ra töø bôm qua van mäüt chieàu.
-Van an toaøn: van an toaøn môû khi aùp suaát bôm ñaït xaáp xæ 3,5 – 6 kgf/cm2,vaø nhieân lieäu coù aùp suaát cao quay trôû veà bình xaêng. Van an toaøn ngaên khoâng cho aùp suaát nhieân lieäu khoâng vöôït quaù giaù trò cho pheùp naøy.
-Van moät chieàu: van mäüt chieàu ñoùng khi bôm nhieân lieäu ngöng hoaït ñoäng. Van mäüt chieàu vaø boä oån aùp ñeàu laøm vieäc ñeå duy trì aùp suaát dö trong ñöôøng oáng nhieân lieäu khi ñoäng cô ngöøng chaïy. Do vaäy coù theå deå daøng khôûi ñoäng laïi.
Neáu khoâng coù aùp suaát dö, hoùa hôi coù theå deå daøng xaûy ra taïi nhieân lieäu ñoä cao, gaây khoù khaên khi hoaït ñoäng laïi ñoäng cô.
- Loïc nhieân lieäu: duøng ñeå loïc caën baån trong nhieân lieäu ñoái vôùi loaïi loïc naøy thì loïc nhieân lieäu ñöôïc baét sau bôm.
. Âieàu khieån bôm nhieân lieäu:
Bôm nhieân lieäu trong xe chæ hoaït ñoäng khi ñoäng cô ñang chaïy. Ñieàu naøy traùnh cho nhieân lieäu khoâng bò bôm ñeán ñoäng cô trong tröôøng hôïp khoùa ñieän baät ON nhöng ñoäng cô khoâng chaïy.
Ñieàu khieån baät – taét (baèng ECU ñoäng cô)
Hình 3.3. Maïch ñieàu khieån bôm xaêng.
Khi ñoäng cô quay khôûi ñoäng:
Khi ñoäng cô ñang quay khôûi ñoäng doøng ñieän chaïy qua cöïc IG cuûa khoùa ñieän ñeán cuoän daây L1 cuûa rôle chính, laøm rôle naøy baät baät ON. Taïi thôøi ñieåm ñoù, doøng ñieän chaïy töø cöïc ST cuûa khoùa ñieän ñeán cuoän daây L3 cuûa rôle môû maïch, baät rôle naøy laøm cho bôm hoaït ñoäng. Sau ñoù maùy khôûi ñoäng hoaït ñoäng vaø ñoäng cô baét ñaàu quay, luùc naøy ECU ñoäng cô seõ nhaän ñöôïc tín hieäu NE. Tín heäu naøy laøm cho transistor trong ECU baät ON vaø do ñoù doøng ñieän chaïy ñeán cuoän daây L2 cuûarôle môû maïch.
- Ñoäng cô ñaõ khôûi ñoäng:
Sau khi ñoäng cô ñaõ khôûi ñoäng vaø khoùa ñieän ñöôïc traû veà vò trí ON (cöïc IG ) töø vò trí STAR(cöïc ST) doøng ñieän chaïy ñeán cuoän daây L3 cuûa rôle môû maïch bò caét. Tuy nhieân doøng ñieän tieáp tuïc chaïy ñeán cuoän daây L2 khi ñoäng cô ñang chaïy do Transistor trong ECU ñoäng cô baät ON. keát quaû laø rôle môû maïch vaån baät ON, cho pheùp bôm nhieân lieäu teáp tuïc hoaït ñoäng .
- Ñoäng cô ngöøng:
Khi ñoäng cô ngöøng tín hieäu NE ñeán ECU ñoäng cô bò ngaét, noù taét transitor, do ñoù caét doøng ñieän chaïy ñeán cuoän daây L2 cuûa rôle môû maïch. Keát quaû laø, rôle môû maïch taét, ngöøng bôm nhieân lieäu .
Boä loïc nhieân lieäu:
Hình 3.4. Boä loïc xaêng
1-Ñöôøng nhieân lieäu vaøo loïc ; 2-Loã nhieân lieäu vaøo loïc ; 3-Lôùp giaáy baïc; 4-Voû loïc nhieân lieäu ; 5-Khoâng gian chöùa nhieân lieäu chöa loïc ; 6-Loã nhieân lieäu chui qua loõi loc ; 7-Taám loùt ; 8-Ñöôøng nhieân lieäu ra khoûi loïc
Boä loïc nhieân lieäu laø duøng ñeå loïc saïch caùc caën baån coù trong nhieân lieäu ñeå ñaûm baûo söï laøm vieäc chính xaùc cuûa caùc kim phun.
Caáu truùc cuûa loïc nhieân lieäu goàm moät loûi baèng giaáy xeáp choàng leân nhau, laøm cho nhieân lieäu chæ ñi qua keû hôû naøy vaø moät ñæa troøn ñeå giöû loïc.
Caàn chuù yù, loïc nhieân lieäu ôû ñoäng cô phun xaêng khaùc vôùi loïc duøng cho boä cheá hoøa khí laø trong quaù trình laøm vieäc loïc chòu aùp suaát raát cao.
Thoâng thöôøng thì khoaûng 40000km thì thay loïc.
Boä oån ñònh aùp suaát:
Hình 3.5. Caáu taïo boä oån ñònh aùp suaát.
1-OÁng thoâng vôùi ñöôøng oáng naïp ; 2-Loø xo ; 3-Van ; 4-Maøng ; 5-Ñöôøng nhieân lieäu vaøo ; 6-Ñöôøng nhieân lieäu trôû veà thuøng chöùa ; 7-Loõi loïc
Boä oån ñònh aùp suaát laøm oån ñònh aùp suaát nhieân lieäu ñeán caùc voøi phun. Löôïng nhieân lieäu ñöôïc ñieàu khieån baèng chu kyø cuûa tín hieäu cung caáp ñeán caùc voøi phun. Maëc duø vaäy, do söï thay ñoåi ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp, löôïng phun nhieân lieäu seõ thay ñoåi moät chuùt thaäm chí neáu tín hieäu phun vaø aùp suaát nhieân lieäu khoâng ñoåi. Do ñoù, ñeå ñaït ñöôïc löôïng phun nhieân lieäu chính xaùc, toång aùp suaát nhieân lieäu A vaø ñoä chaân khoâng ñöôøng oáng naïp B phaûi ñöôïc duy trì 2,55 hay2,9kgf/cm2.
Hoaït ñoäng:
Nhieân lieäu coù aùp suaát töø oáng phaân phoái seõ aán vaøo maøng laøm môû van. Mäüt phaàn nhieân lieäu seõ chaûy ngöôïc trôû laïi bình chöùa qua ñöôøng äúng hoài. Löôïng nhieân lieäu trôû veà phuï thuoäc vaøo ñoä caêng cuûa loø xo maøng vaø aùp suaát nhieân lieäu tuøy theo löôïng nhieân lieäu hoài.
Âoä chaân khoâng cuûa ñöôøng oáng naïp daån vaøo buoàng phía loø xo maøng, laøm giaûm söùc caêng cuûa loø xo vaø taêng löôïng nhieân lieäu hoài laøm giaûm aùp suaát. Noùi toùm laïi, khi ñoä chaân khoâng cuûa ñöôøng naïp taêng lãn (giaûm aùp) aùp suaát nhieân lieäu chæ giaûm töông öùng vôùi söï giaûm aùp suaát ñoù. Vì vaäy, toång aùp suaát cuûa nhieân lieäu A vaø ñoä chaân khoâng ñöôøng naïp B ñöôïc duy trì khoâng ñoåi.
Van ñoùng laïi baèng loø xo khi bôm nhieân lieäu ngöøng hoaït ñoäng. Keát quaû laø van mäüt chieàu bãn trong bôm nhieân lieäu vaø van bãn trong boä oån ñònh aùp suaát duy trì aùp dö trong ñöôøng oáng nhieân lieäu .
Chuù yù: boä oån ñònh aùp suaát maø bò hoûng do vaät laï keït trong van… seõ gaây ra söï tuït aùp. Keát quaû laø khoù khôûi ñoäng, maát maùt coâng suaát khoâng taûi khoâng eâm.
Boä oån ñònh aùp suaát khoâng theå ñieàu chænh ñöôïc, neáu hoûng phaûi thay caû boä.
Voøi phun:
Voøi phun laø mäüt voøi hoaït ñoäng baèng ñieän töø noù phun nhieân lieäu phuï thuoäc vaøo tín hieäu töø ECU.
Coù hai phöông phaùp kích thích voøi phun. Moät laø loaïi ñieàu khieån theo ñieän aùp coøn loaïi kia ñieàu khieån theo doøng ñieän.
2
7
4
4
6
5
4
3
2
1
8
9
10
Hình 3.6. Caáu taïo kim phun.
1-Löôùi loïc ; 2-Voøng cao su laøm kín ; 3-Voû voøi phun ; 4-Voøng cao su laøm kín ; 5-Cuoän daây ; 6-Loõi töø ; 7-Raõnh vaùt ; 8-Kim phun ; 9-Loå phun ; 10-Daây caém ñieän
Hoaït ñoäng:
Khi cuoän daây nhaän ñöôïc tín hieäu töø ECU quaû van seõ bò keùo lãn choáng laïi söùc caêng cuûa loø xo. Do van kim vaø quaû van laø cuøng moät khoái neân van cuûng bò keùo lãn taùch khoûi ñeá cuûa noù vaø nhieân lieäu ñöôïc phun ra theo höôùng muõi teân trong hình veõ.
Löôïng phun ñöôïc ñieàu khieån baèng khoaûng thôøi gian phaùt ra tín hieäu. Do haønh trình cuûa van kim laø coá ñònh, vieäc phun nhieân lieäu dieån ra lieân tuïc khi maø van kim coøn môû.
Maïch ñieän cuûa voøi phun:
Hieän coù hai loaïi voøi phun, loaïi coù ñieän trôû thaáp vaø loaïi coù ñieän trôû cao, nhöng maïch ñieän cuûa hai loaïi voøi phun naøy veà cô baûn laø gioáng nhau.
Ñieän aùp aêcquy ñöôïc cung caáp ñeán cöïc 10 vaø 20 cuûa ECU qua khoùa ñieän vaø caùc voøi phun. Khi transitor cuûa ECU baät doøng ñieän chaïy töø cöïc 10 vaø 20 ñeán E01 vaø E02 (noái ñaát). Khi transitor baät, doøng ñieän chaïy qua caùc voøi phun vaø nhieân lieäu ñöôïc phun nhieân lieäu ra.
Hình 3.7. Maïch ñieän ñieàu khieån kim phun.
Heä thoáng ñieàu khieån töï ñoäng:
Heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû bao goàm caùc caûm bieán ñeå xaùc ñònh tình traïng laøm vieäc cuûa ñoäng cô ECU ñeå tính toaùn thôøi gian phun cho phuø hôïp vôùi tín hieäu töø caùc caûm bieán vaø caùc boä taùc ñoäng ñieàu khieån löôïng nhieân lieäu phun cô baûn döïa vaøo caùc tín hieäu töø ECU.
Caùc caûm bieán xaùc ñònh aùp suaát khí naïp, soá voøng quay cuûa ñoäng cô, nhieät ñoä khoâng khí naïp, nhieät ñoä nöôùc laøm maùt, löôïng oâxy trong khí xaû, vò trí böôùm ga. Caùc caûm bieán gôûi tín hieäu veà ECU, sau ñoù ECU seõ hieäu chænh thôøi gian phun vaø gôûi tín hieäu ñeán caùc kim phun. Caùc kim phun seõ phun nhieân lieäu vaøo ñöôøng oáng naûp löôïng nhieân lieäu tuøy thuoäc vaøo thôøi gian tín hieäu töø ECU.
3.3.2.1. Caûm bieán vò trí böôùm ga:
Loaïi tuyeán tính:
Hình 3.8. Caûm bieán caùnh böôùm ga loaïi tuyeán tính.
1-Con tröôït ; 2-Ñieän trôû ; 3-Noái ñaát(E2) ; 4-Tieáp ñieåm khoâng taûi(IDL) ; 5-Ñieän aùp goùc môû böôùm ga(VTA) ; 6-Ñieän aùp khoâng ñoåi(VC)
Loaïi caûm bieán naøy bao goàm hai tieáp ñieåm tröôït ( taïi moåi ñaàu cuûa noï coù laép caùc tieáp ñieåm ñeå taïo tín hieäu IDL vaø VTA)
Moät ñieän aùp khoâng ñoåi 5V ñöôïc caáp cho cöïc VC töø ECU cuûa ñoäng cô. Khi tieáp ñieåm tröôït doïc theo ñieän trôû töông öùng vôùi goùc môû cuûa böôùm ga, moät ñieän aùp ñöôïc caáp ñeán cöïc VTA tyû leä vôùi goùc veõ naøy.
Khi böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn tieáp ñieåm cho tín hieäu IDL noái côïc IDL vaø E2. tín hieäu ra VTA vaø IDL nhö hình veõ treân.
Sô ñoà maïch ñieän:
Hình 3.9. Sô ñoà maïch ñieän cuûa bieán vò trí böôùm ga
3.3.2.2. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc (THW):
Hình 3.10. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc.
1-Ñieän trôû; 2-Thaân caûm bieán; 4-Chaát caùch ñieän;3 -Giaéc caém.
Caûm bieán naøy nhaän bieát nhieät ñoä cuûa nöôùc laøm maùt baèng moät nhieät ñieän trôû beân trong.
Nhieân lieäu seõ bay hôi keùm khi nhieät ñoä thaáp, vì vaäy caàn coù moät hoãn hôïp ñaäm hôi. Vì lyù do naøy, khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt, ñieän trôû cuûa nhieät ñieän trôû taêng leân vaø tín hieäu ñieän aùp THW cao ñöôïc ñöa ñeán ECU, döïa treân tín hieäu naøy. ECU seõ taêng löôïng nhieân lieäu phun vaøo laøm caûi thieän khaû naêng taûi trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô laïnh.
Ngöôïc laïi, khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt cao, moät tín hieäu ñieän aùp THW thaáp ñöôïc gôûi ñeán ECU laøm giaûm löôïng phun nhieân lieäu .
Maïch ñieän cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc
Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc ñöôïc noái vôùi ECU nhö sô ñoà döôùi ñaây:
Hìmh 3.11. Sô ñoà maïch ñieän caûm bieán nhieät ñoä nöôùc.
Do ñieän trôû R trong ECU vaø nhieät ñieän trôû trong caûm bieán nhieät ñoä nöôùc ñöôïc maéc noái tieáp neân ñieän aùp cuûa tín hieäu THW thay ñoåi khi giaù trò ñieän trôû thay ñoåi.
Chuù yù raèng trong heä thoáng EFI, neáu caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt bò hôû maïch thì ECU seõ nhaän tín hieäu nhieät ñoä ñoäng cô laø raát thaáp vaø seõ ñieàu khieån löôïng nhieân lieäu phun taêng gaáp ñoâi khi nhieät ñoä ñoäng cô ôû 800c. Neáu ôû toác ñoä caàm chöøng thì hoãn hôïp quaù giaøu vaø ñoäng cô khoâng hoaït ñoäng ñöôïc.
3.3.2.3. Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp:
Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp duøng ñeå xaùc ñònh nhieät ñoä cuûa khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô.
Hình 3.12. Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp.
1-Ñieän trôû;2-Thaân caûm bieán; 3-Chaát caùch ñieän; 4-Giaéc caém.
Cuõng gioáng nhö caûm bieán nhieät ñoä nöôùc, noù goàm moät bieán trôû nhieät ñöôïc gaén trong boä ño gioù. Maät ñoä khoâng khí seõ thay ñoåi theo nhieät ñoä. Neáu nhieät ñoä khoâng khí cao thì haøm löôïng oâ xy trong khoâng khí giaûm, khi nhieät ñoä khoâng khí laïnh thì haøm löôïng oâxy trong khoâng khí taêng. Vì theá duø löôïng khoâng khí ñöôïc ño bôûi boä ño gioù nhö nhau nhöng tuøy vaøo nhieät ñoä cuûa khoâng khí maø löôïng phun seõ khaùc nhau.
ECU xem nhieät ñoä 200C laø möùc chuaån, neáu nhieät ñoä khí naïp lôùn hôn 200C thì ECU seõ ñieàu khieån giaûm löôïng xaêng phun, neáu nhieät ñoä khí naïp nhoû hôn 200C ECU ñieàu khieån taêng löôïng xaêng phun. Vôùi phöông phaùp naøy tyû leä hoãn hôïp seõ ñöôïc ñaûm baûo theo nhieät ñoä moâi tröôøng.
Maïch ñieän caûm bieán nhieät ñoä khí naïp.
Ñaëc tính vaø sô ñoà ñaáu daây vôùi ECU cuûa caûm bieán nhieät ñoä khí naïp veà cô baûn laø gioáng nhau nhö caûm bieán nhieät ñoä nöôùc.
Hình 3.13. Maïch ñieän caûm bieán nhieät ñoä khí naïp.
Màût bêch làõp
Âiãûn cæûc cæïng
Låïp phuí
Âiãûn cæûc Platin
Khê quyãøn
Khê xaí
Tyí lãû khäng khê-
Nhiãn liãûu lyï thuyãút
Âiãûn aïp ra (V)
Âáûm
Nhaût
0
1
Hình 3.14. Caáu taïo caûm bieán oâxy.
3.3.2.4. Caûm bieán oâxy:
Ñeå nhaèm muïc ñích giuùp cho ñoäng cô coù laép ñaët boä TWC ( boä loïc khí xaû 3 thaønh phaàn) ñaït ñöôïc hieäu quaû loïc khí xaû toát nhaát caàn phaûi duy trì tyû leä khoâng khí – nhieân lieäu naèm trong khoaûng gaàn vôùi tyû leä lyù thuyeát.
Caûm bieán noàng ñoä oâxy nhaän bieát tyû leä khoâng khí – nhieân lieäu ñaäm hoaëc nhaït hôn tyû leä lyù thuyeát. Caûm bieán oâxy ñöôïc ñaët trong ñöôøng oáng xaû vaø bao goàm moät phaàn töû cheá taïo baèng ZrO2 (ñioxit zicrinium – moät loaïi vaät lieäu goám). Caû maët trong vaø maët ngoaøi cuûa phaàn töû naøy ñöôïc phuû moät lôùp moûng platin. Khoâng khí beân ngoaøi ñöôïc daáu vaøo beân trong cuûa caûm bieán coøn phaàn beân ngoaøi cuûa noù tieáp xuùc vôùi khí xaû.
Neáu noàng ñoä oâxy treân beà maët trong cuûa phaàn töû ZrO2 cheânh leäch lôùn so vôùi treân beà maët ngoaøi taïi nhieät ñoä cao(4000C), phaàn töû ZrO2 seõ sinh ra moät ñieän aùp khi hoãn hôïp khoâng khí – nhieân lieäu nhaït, coù raát nhieàu oâxy trong khí xaû do vaäy coù söï cheânh leäch nhoû giöûa noàng ñoä oâxy ôû beân trong vaø beân ngoaøi cuûa bieán. Do ñoù ñieän aùp cuûa ZrO2 taïo ra laø thaáp ( gaàn baèng 0v) ngöôïc laïi, neáu hoãn hôïp khoâng khí –nhieân lieäu ñaäm, oâxy trong khí xaû gaàn nhö khoâng coøn. Ñieàu ñoù taïo ra söï cheânh leäch lôùn veà oâxy ôû beân trong vaø beân ngoaøi caûm bieán vaø ñieän aùp do phaàn töû ZrO2 taïo ra laø lôùn( xaáp xæ 1 v).
Lôùp platin ( phuû leân phaàn töû goám) coù taùc duïng nhö moät chaát xuùc taùc vaø laøm cho oâxy trong khí xaû phaûn öùng taïo thaønh CO, ñieàu ñoù laøm giaûm ñoä oâxy vaø laøm taêng ñoä nhaïy cuûa caûm bieán. Döïa treân tín hieäu phaùt ra töø caûm bieán naøy, ECU ñoäng cô taêng hay giaûm löôïng phun ñeå duy trì tyû leä khoâng khí –nhieân lieäu luoân gaàn vôùi giaù trò lyù thuyeát.
Moät vaøi loaïi caûm bieán oâxy zircoânia ñöôïc cheá taïo vôùi boä saáy duøng ñeã saáy noùng phaàn töû zircoânia. Boä saáy cuõng ñöôïc ñieàu khieån baèng ECU. Khi löôïng khí naïp thaáp ( coù nghóa, nhieät ñoä cuûa khí xaû thaáp). Doøng ñieän seõ chaïy qua boä saáy ñeå saáy caûm bieán.
Chuù yù: neáu caûm bieán oâxy bình thöôøng, nhöng beà maët ngoaøi cuûa caûm bieán coù dính buïi… noù seõ ngaên khoâng cho khoâng khí beân ngoaøi tieáp xuùc vôùi caûm bieán. Söï cheânh leäch giöûa noàng ñoä oâxy trong khoâng khí vaø trong khí xaû seõ giaûm xuoáng, neân caûm bieán luoân gôûi moät tín hieäu hoãn hôïp nhaït ñeán ECU.
Sô ñoà maïch ñieän:
Hình 3.15. Sô ñoà maïch ñieän caûm bieán oâxy
Boä taïo tín hieäu G vaø NE:
Tín hieäu G vaø NE ñöôïc taïo ra baèng roâto hay caùc ñóa taïo tín hieäu vaø cuoän nhaän tín hieäu ECU ñoäng cô söû duïng caùc tín hieäu naøy ñeå nhaän bieát goùc cuûa truïc khuyûu vaø toác ñoä ñoäng cô. Caùc tín hieäu naøy raát quan troïng cho khoâng khí EFI maø coøn cho caû heä thoáng ESA.
Loaïi ñaët trong boä chia ñieän:
Cô caáu ñaùnh löûa sôùm ly taâm vaø chaân khoâng thoâng thöôøng ñaõ khoâng söû duïng nöûa trong heä thoáng ñieàu khieån ñoäng cô TCCS, do vieäc ñaùnh löûa sôùm ñöôïc ñieàu khieån ñieän töû baèng ECU ñoäng cô . Boä chia ñieän trong heä thoáng ñieàu khieån bao goàm caùc roâto vaø caùc cuoän nhaän tín hieäu cho caùc tín hieäu G vaø NE.
Soá löôïng raêng cuûa roâto vaø soá cuoän nhaän tín hieäu khaùc nhau tuøy theo ñoäng cô, döôùi ñaây seõ moâ taû keát caáu vaø hoaït ñoäng cuûa boä taïo tín hieäu G vaø NE maø söû duïng moät cuoän nhaän tín hieäu vaø roâto 4 raêng cho tín hieäu G vaø moät cuoän nhaän tín hieäu vaø roâto 24 raêng cho tín hieäu NE.
Tín hieäu G:
1
2
180 CA
1voìng quay räto
Tên hiãûu G
Hình 3.16. Caáu taïo boä tín hieäu G.
1-Roâto tín hieäu G ; 2-Cuoän nhaän tín hieäu G
Tín hieäu hoãn hôïp baùo cho ECU bieát goùc truïc khuyûu chuaån, ñeå xaùc ñònh thôøi ñieåm ñaùnh löûa vaø phun nhieân lieäu so vôùi ñieåm cheát (TDC) cuûa moåi xilanh
Caùc boä phaän cuûa boä chia ñieän söû duïng ñeå taïo tín hieäu naøy bao goàm:
Roâto cuûa tín hieäu G ñöôïc baét vaøo ttruïc boä chia ñieän vaø quay moät voøng trong trong hai voøng quay cuûa truïc khuyûu
Cuoän nhaän tín hieäu G ñöôïc laép vaøo beân trong voû cuûa boä chia ñieän.
Roâto cuûa tín hieäu G coù 4 raêngvaø kích hoaït cuoän nhaän tín hieäu 4 laàn trong moåi voøng quay truïc boä chia ñieän taïo ra tín hieäu daïng soùng nhö hình. Töø tín hieäu naøy, ECU ñoäng cô nhaän bieát ñöôïc piston naøo ôû gaàn ñieåm cheát treân (TDC) ( ví duï 100 tröôùc ñieåm cheát treân).
Tín hieäu NE:
Hình 3.17. Caáu taïo boä tín hieäu NE.
1-Cuoän nhaän tín hieäu NE ; 2-Roâto tín hieäu NE
Tín hieäu NE ñöôïc ECU ñoäng cô söû duïng ñeå nhaän bieát toác ñoä ñoäng cô. Tín hieäu NE ñöôïc sinh ra trong cuoän daây nhaän tín hieäu nhôø roâto gioáng nhö taïo ra tín hieäu G. Chæ coù söï khaùc bieät duy nhaát laø roâto tín hieäu NE coù 24 raêng. Noù kích hoaït cuoän nhaän tín hieäu NE 24 laån trong moät voøng quay cuûa truïc boä chia ñieän taïo ra daïng soùng nhö hình veõ. Töø caùc tín hieäu naøy, ECU ñoäng cô nhaän bieát toác ñoä ñoäng cô cuõng nhö töøng thay ñoåi 300 moät cuûa goùc quay truïc khuyûu.
Maïch ñieän daïng soùng tuùn hieä NE vaø G:
Hình 3.18. Maïch ñieän vaø daïng soùng tín hieäu NE vaø G.
Caûm bieán kích noå:
Caûm bieán kích noå naøy ñöôïc laép treân thaân maùy vaø nhaän bieát tieáng goõ trong ñoäng cô .
Hình 3.19. Caáu taïo cuûa bieán kích noå.
1-Coïc noái töø giaéc ; 2-Ñeäm kín ; 3-Thanh daån tín hieäu; 4-Thaân caûm bieán ; 5-Phôùt kín ; 6-Maøng nhaän tín hieäu ; 7-Phaàn töû aùp ñieän
Khi xaûy ra tieáng goõ ñoäng cô, ECU ñoäng cô duøng tín hieäu KNK ñeå laøm muoän thôøi ñieåm ñaùnh löûa sôùm nhaèm ngaên chaën tieáng goõ.
Caûm bieán naøy bao goàm moät phaàn töû aùp ñieän, noù seõ taïo ra ñieän aùp khi bò bieán daïng do rung ñoäng cuûa thaân maùy khi coù tieáng goõ.
Do tieáng goõ cuûa ñoäng cô coù taàn soá xaáp xæ 7KHz, neân ñieän aùp do caûm bieán tieáng goõ phaùt ra seõ ñaït möùc cao nhaát taïi taàn soá naøy.
Coù hai loaïi caûm bieán tieáng goõ. Moät loaïi taïo ra ñieän aùp cao trong daûi taàn soá heïp cuûa rung ñoäng, coøn loaïi kia taïo ra ñieän aùp cao trong daûi taàn soá roäng.
Hình 3.20. Daûi taán soá cuûa caûm bieán kích noå.
Maïch ñieän caûm bieán kích noå:
Hình 3.21. Maïch ñieän caûm bieán kích noå.
ECU ñoäng cô nhaän bieát coù tieáng goõ hay khoâng baèng caùch ño ñieän aùp cuûa tín hieäu KNK cao hay thaáp so vôùi möùc ñieän aùp chuáøn. Khi ECU ñoäng cô nhaän thaáy coù tieáng goõ, noù laøm chaäm thôøi ñieåm ñaùnh löûa sôùm. Khi tieáng goõ keát thuùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc laøm sôùm trôû laïi sau moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh.
Tín hieäu KNK:
Ñaùnh löûa
Ñaùnh löûa
Maïnh
Yeáu
Thôøi gian
Ñieän
aùp
Hình 3.22. Tín hieäu KNK.
Caûm bieán aùp suaát ñöôøng oáng naïp:
Caûm bieán aùp suaát ñöôøng oáng naïp ñöôïc söû duïng trong loaïi D- EFI ñeå caûm nhaän aùp suaát ñöôøng oáng naïp.
Ñaây laø moät trong nhöõng caûm bieán quan troïng nhaát cuûa EFI loaïi D.
Caûm bieán aùp suaát ñöôøng oáng naïp caûm nhaän aùp suaát ñöôøng oáng naïp baèng moät IC laép trong caûm bieán phaùt ra tín hieäu PIM. ECU ñoäng cô quyeát ñònh khoaûng thôøi gian phun cô baûn vaø goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn döïa vaøo tín hieäu PIM naøy.
Hình 3.23. Caáu taïo caûm biãún aùp suaát ñöôøng oáng naïp.
1-OÁng noái vôùi ñöôøng oáng naïp; 2-Loïc ; 3-Cöïc aâm ; 4 -Buoàng chaân khoâng
5 -Chip silicon ;6-Cöïc döông
3.3.2.8. Tín hieäu STAR ( maùy khôûi ñoäng):
Tín hieäu naøy duøng ñeå phaùt hieän ñoäng cô ñang quay khôûi ñoäng. Chöùc naêng chính cuûa noù laø cho pheùp ECU ñoäng cô taêng löôïng phun nhieân lieäu trong khi ñang khôûi ñoäng. Coù theå nhaän thaáy töø sô ñoà sau. Tín hieäu STAR laø moät ñieän aùp gioáng nhö ñieän aùp caáp ñeán maùy khôûi ñoäng.
ECU ñoäng cô nhaän bieát ñoäng cô coù ñang khôûi ñoäng hay khoâng döïa treân tín hieäu STAR. Cuõng coù moät vaøi ñoäng cô söû duïng tín hieäu NE ñeå nhaän bieát cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô trong khi hoaït ñoäng.
Trong moät soá loaïi ñoäng cô, neáu tín hieäu STAR phaùt ra khi ñoäng cô ñang chaïy. Noù coù theå laøm cho ñoäng cô cheát maùy.
Maïch ñieän tín hieäu STAR.
Hình 3.24. Maïch ñieän tín hieäu STAR.
3.3.4.Chæïc nàng cuûa ECU:
3.3.4.1. Chöùc naêng hoaït ñoäng cô baûn:
Boä ñieàu khieån ECU hoaït ñoäng theo daïng tín hieäu soá nhò phaân, ñieän aùp cao bieåu hieän cho soá 1, ñieän aùp thaáp bieåu hieän cho soá 0. Trong heä nhò phaân coù hai soá 0,1.
Moåi soá haïng 0, hoàûc 1 goïi laø 1 bit. Moät daõy 8 bit töông ñöông 1 byte hoaëc1 töø. Byte naøy ñöôïc duøng bieåu hieän cho moät leänh hoaëc maåu thoâng tin. Moät maïch toå hôïp IC taïo byte vaø tröû byte ñoù. Soá byte maø IC coù theå chöùa laø coù giôùi haïn khoaûng 64 kilobyte hoaëc 256 kilobyte. Maïch toå hôïp IC con goïi laø con chíp IC vì hình daïng cuûa noù.
IC coù chöùc naêng tính toaùn vaø ra quyeát ñònh goïi laø boä vi xöû lyù, boä vi xöû lyù coù theå laø loaïi 8 bit,16 bit hay cao hôn, soá bit caøng cao thì viãûc tính toaùn caøng nhanh.
Thoâng tin gôûi ñeán boäï vi xöû lyù töø moät con chip IC thöôøng ñöôïc goïi laø boä nhôù. Trong boä nhôù chia ra nhieàu loaïi.
ROM: duøng tröû thoâng tin thöôøng tröïc. Boä nhôù naøy chæ ñoïc thoâng tin töø âoù ra chöù khoâng theå ghi vaøo ñöôïc. Thoâng tin cuûa noù ñöôïc caøi saún, ROM cung caáp thoâng tin cho boä vi xöû lyù.
PROM: Cô baûn gioáng ROM ngoaøi ra trang bò theâm nhieàu coâng duïng khaùc.
RAM: Boä nhôù truy xuaát ngaåu nhieân tröû thoâng tin . RAM coù hai loaïi:
+ Loaïi RAM xoùa ñöôïc: boä nhôù maát khi maát nguoàn
+ Loaïi RAM khoâng xoùa ñöôïc: giöû duy trì boä nhôù duø khi thaùo nguoàn.
Ngoaøi boä nhôù , boä vi xöû lyù trong ECU coøn coù moät ñoàng hoà cheá taïo ra xung oån ñònh vaø chính xaùc.
Caùc boä phaän phuï:
Ngoaøi boä nhôù, vi xöû lyù vaø ñoàng hoà thì ECU coøn trang bò theâm caùc maïch giao tieáp giöõa âáöu vaøo vaø ñáöu ra.
Boä chuyeån ñoåi tín hieäu töông töï thaønh soá goïi laø boä chuyeån ñoåi A/D ñoäng cô
Boä ñeám.
Boä nhôù trung gian.
Boä khueách ñaïi.
B oä oån aùp.
Boä chuyeån ñoåi A/D:
Duøng ñeå chuyeån caùc tín hieäu töông töï töø ñaàu vaøo thay ñoåi ñieän trôû nhö trong caùc caûm bieán nhieät ñoä, boä ño gioù, coâng taéc caùnh böôùm ga thaønh caùc tín hieäu soá ñeå boä vi xöû lyù hieåu ñöôïc.
Ngoaøi ra coøn duøng moät ñieän trôû haïn cheá doøng giuùp boä chuyeån ñoåi A/D ñoäng cô ño ñieän aùp rôi treân caûm bieán.
Hình 3.25. Sô ñoà maïch chuyeån ñoåi A/D.
Boä ñeám: duøng ñeám xung ví duï nhö töø caûm bieán roài gôûi löôïng ñeám veà boä vi xöû lyù.
Hình 3.26. Sô ñoà boä ñeám.
Boä nhôù trung gian:
Chuyeån tín hieäu xoay chieàu thaønh tín hieäu soùng vuoâng sang soá. Noù khoâng gôûi löôïng ñeám nhö trong boä ñeám. Boä phaän chính laø moät transistor seõ ñoùng môû theo cöïc tính cuûa tín hieäu xoay chieàu
PM
ECU
Boä nhôù trung gian
Boä vi xöû lyù
Hình 3.27. Sô ñoà boä nhôù trung gian.
Boä khueách ñaïi:
Duøng khueách ñaïi tín hieäu töø caùc caûm bieán gôûi ñeán roài sau ñoù gôûi ñeán boä vi xöû lyù ñeå tính toaùn.
Hình 3.28. Sô ñoà boä khueách ñaïi.
Boä oån aùp: Haï ñieän aùp bình xuoáng 5V muïc ñích ñeå tuùn hieäu ñöôïc baùo chính xaùc.
ECU
Boä oån aùp
Boä vi xöû lyù
B+(12)
Hình 3.29. Sô ñoà boä oån aùp.
Caùc boä phaän cuûa ECU:
ECU ñöôïc ñaët trong moät voû kim loaïi ñeå traùnh nöôùc vaêng. Noù ñöôïc ñaët ôû nôi ít bò aûnh höôûng bôûi nhieät ñoä.
Caùc linh kieän ñieän töû cuûa ECU ñöôïc saép xeáp trong moät maïch. Caùc linh kieän cuûa coâng suaát taàng soá cuoái baét lieàn vôùi moät khung kim loïai cuûa ECU muïc ñích ñeå taûi nhieät ñoä toát. Vì duøng IC vaø linh kieän toå hôïp neân ECU raát goïn. Söï toå hôïp caùc nhoùm chöùc naêng trong IC ( boä taïo xung, boä chia xung boä dao ñoäng ña haøi ñieàu khieån vieäc chia taàn soá) giuùp ECU ñaït ñoä tin caäy cao nhaát.
Moät ñaàu ghim ña chaân duøng noái ECU vôùi heä thoáng ñieän treân xe, vôùi kim phun vaø caùc caûm bieán.
3.3.4.3. Phöông phaùp phun nhieân lieäu vaì thôøi ñieåm phun:
Phöông phaùp phun nhieân lieäu bao goàm nhieàu phöông phaùp: duøng voøi phun ñeå phun nhieân lieäu ñoàng thôøi vaøo taát caû caùc xilanh, phöông phaùp phaân caùc xilanh thaønh moät vaøi nhoùm vaø nhieân lieäu ñöôïc phun theo nhoùm vaøo xilanh vaø phöông phaùp phun rieâng reû vaøo töøng xilanh. Thôøi ñieåm phun nhieân lieäu cuõng khaùc nhau tuøy theo ñoäng cô, moät soá loaïi ñoäng cô luoân baét ñaàu vaøo moät thôøi ñieåm xaùc ñònh trong khi caùc loaïi khaùc baét ñaàu phun taïi thôøi ñieåm ñöôïc ñieàu khieån bôûi ECU. Toác ñoä ñoäng cô…
Phöông phaùp phun ñoäc laäp( laàn löôït) vaø thôøi ñieåm phun ñöôïc trình baøy nhö sau:
Phöông phaùp phun nhieân lieäu theo moät nhoùm.
Hình 3.30. Sô ñoà ñieàu khieån phun nhieân lieäu.
Hình 3.31. Sô ñoà thôøi ñieåm phun nhieân lieäu.
Phöông phaùp phun nhieân lieäu ñoäc laäp.
Hình 3.32. Sô ñoà ñieàu khieån phun nhieân lieäu.
3.3.4.4. Ñieàu khieån khoaûng thôøi gian phun nhieân lieäu:
Khoaûng thôøi gian phun nhieân lieäu thöïc teá ñöôïc xaùc ñònh bôûi hai yeáu toá laø: khoaûng thôøi gian phun cô baûn coù nghóa laø ñöôïc xaùc ñònh bôûi toác ñoä ñoäng cô vaø hieäu chænh khaùc nhau döïa treân caùc tín hieäu töø caùc caûm bieán.
Caùc hieäu chænh khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo loaïi ñoäng cô do phaûi tính ñeán caùc ñaëc tính cuûa moãi loaïi ñoäng cô .
Baûng sau ñaây cho bieát caùc ñieàu khieån phun nhieân lieäu chính.
Ñieàu khieån khoaûng thôøi gian.
Hieäu chænh nhieät ñoä khí naïp
Hieäu chænh ñieän aùp
Ñieàu khieån phun khi khôûi ñoäng
Ñieàu khieån khoaûng thôøi gian.
Hieäu chænh nhieät ñoä khí naïp
Hieäu chænh ñieän aùp
Ñieàu khieån khoaûng thôøi gian.
Hieäu chænh nhieät ñoä khí naïp
Hieäu chænh ñieän aùp
Ñieàu khieån khoaûng thôøi gian phun cô baûn
Hieäu chænh ñieän aùp
Hieäu chænh nhieät ñoä khí naïp.
Laøm ñaäm sau khi khôûi ñoäng.
Laøm ñaäm khi haâm noùng.
Hieäu chænh khi chuyeån tieáp cheá ñoä.
Laøm daäm trôï taûi.
Hieäu chænh phaûn hoài tyû leä khí nhieân lieäu .
Hieäu chænh nhieät ñoä khoâng taûi.
Caét nhieân lieäu
Caùc hieäu chænh phun
Ñieàu kheån phun sau khi khôûi ñoäng
Ñieàu khieån khoaûng thôøi gian phun nhieân lieäu
Hình 3.33. Sô ñoà ñieàu khieån khoaûn thôøi gian phun nhieân lieäu.
Ñieàu khieån khôûi ñoäng:
Trong khi ñoäng cô ñang quay khôûi ñoäng, raát khoù nhaän ñöôïc aùp suaát ñöôøng oáng naïp do söï dao ñoäng lôùn veà toác ñoä ñoäng cô. Vì lyù do ñoù, ECU ñoäng cô choïn moät khoaûng thôøi gian phun cô baûn löu trong boä nhôù cuûa noù phuø hôïp vôùi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô maø khoâng tính ñeán aùp suaát ñöôøng oáng naïp. Sau khi noù boå sung theâm moät hieäu chænh theo nhieät ñoä khí naïp vaø hieäu chænh theo ñieän aùp ñeå taïo ra khoaûng thôøi gian phun thöïc teá.
Ñieàu khieån sau khi khôûi ñoäng:
Khi ñoäng cô ñang chaïy vôùi toác ñoä oån ñònh lôùn hôn moät toác ñoä oån ñònh, ECU ñoäng cô xaùc ñònh khoaûng thôøi gian cuûa tín hieäu phun nhö sau:
Khoaûng thôøi gian cuûa tín hieäu phun = Thôøi gian phun cô baûn x Hieäu chænh phun + Hieäu chænh ñieän aùp.
Khoaûng thôøi gian phun cô baûn.
NE
PIM
Tín hieäu phun
Khoaûng thôøi gian phun thöïc teá
Hieäu chænh phun.
THW
THA
VTA
Hieäu chænh ñieän aùp
+B
Hình 3.34. Sô ñoà ñieàu khieån phun sau khi khôûi ñoäng.
Hieäu chænh phun laø toång vaø tích cuûa caùc heä soá hieäu chænh khaùc nhau.
Khoaûng thôøi gian phun cô baûn:
Ñaây laø khoaûng thôøi gian phun cô baûn nhaát vaø noù ñöôïc xaùc ñònh bôûi aùp suaát ñöôøng oáng naïp ( tín hieäu NE). Boä nhôù trong ECU ñoäng cô coù chöùa caùc soá lieäu veà khoaûng thôøi gian phun cô baûn khaùc nhau töông öùng caùc aùp suaát vaø toác ñoä ñoäng cô.
Do hieäu quaû naïp thay ñoåi tuøy theo khe hôû xupaùp. Löôïng khí naïp cuõng coù theå thay ñoåi thaäm chí khi aùp suaát ñöôøng oáng naïp khoâng thay ñoåi. Do vaäy trong loaïi D- EFI, khi khe hôû xupaùp thay ñoåi, tyû leä cuûa hoãn hôïp khoâng khí - nhieân lieäu seõ thay ñoåi moät chuùt.
Do ñoäng cô ñöôïc trang bò caûm bieán oâxy seõ hieäu chænh khoaûng thôøi gian phun tuøy theo hieäu chænh phaûn hoài tyû leä khí – nhieân lieäu , tyû leä naøy seõ luoân ñöôïc duy trì ôû giaù trò toái öu.
Caùc hieäu chænh phun:
ECU ñoäng cô ñöôïc thoâng baùo lieân tuïc ñieàu kieän hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô taïi töøng thôøi ñieåm baùo caùc tín hieäu töø caûm bieán. Sau ñoù noù thöïc hieän hieäu chænh khoaûng thôøi gian phun cô baûn khaùc nhau döïa treân caùc tín hiãûu naøy.
20
cao
Thaáp
Heä soá hieäu chænh
10
Nhieät ñoä khí naïp 0C
Hình 3.35. Sô ñoà hieäu chænh nhieät ñoä khí naïp.
Hieäu chænh nhieät ñoä khí naïp.
Maät ñoä cuûa khoâng khí seõ thay ñoåi theo nhieät ñoä cuûa noù. Vì lyù do naøy, ECU ñoäng cô phaûi luoân coù thoâng tin chính xaùc nhieät ñoä khí naïp ( baèng caûm bieán nhieät ñoä khí naïp) sao cho noù coù theå hieäu khoaûng thôì gian nhaèm ñaït ñöôïc tyû leä khí – nhieân lieäu ñuùng yeâu caàu. Ñeå thöïc hieän muïc ñích naøy, ECU ñoäng cô seõ laáy 200C laøm nhieät ñoä tieâu chuaån vaø taêng hay giaûm löôïng nhieân lieäu phun tuøy theo nhieät ñoä khí naïp thaáp hay cao hôn nhieät ñoä naøy.
Hieäu chænh naøy seõ laøm taêng hay giaûm löôïng phun nhieân lieäu toái ña laø 10%.
Tín hieäu lieân quan laø nhieät ñoä khí naïp THA
Hieäu chænh ñaäm sau khi khôûi ñoäng:
Ngay laäp töùc sau khi khôûi ñoäng (toác ñoä ñoäng cô lôùn hôn giaù trò möùc xaùc ñònh) ECU ñoäng cô cung caáp theâm moät löôïng nhieân lieäu trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh nhaèm oån ñònh hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô. Hieäu chænh ñaäm sau khi khôûi ñoäng ban ñaàu ñöôïc xaùc âònh bôûi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt vaø sau ñoù löôïng phun giaûm daàn vôùi moät toác ñoä khoâng ñoåi.
Khi nhieät ñoä nöôùc ñaëc bieät thaáp, hieäu chænh ñaäm naøy seõ taêng gaáp ñoâi löôïng phun.
Tín hieäu lieân quan laø toác ñoä ñoäng cô (NE) vaø nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
(THW).
60
Cao
Thaáp
Heä soá hieäu chænh
10
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt 0C (0F)
Hình 3.36. Sô ñoà hieäu chænh ñaäm sau khi khôûi ñoäng.
Hieäu chænh ñaäm khi haâm noùng ñoäng cô:
Do nhieân lieäu bay hôi keùm khi ñoäng cô coøn laïnh ñoäng cô seõ chaïy keùm neân khoâng cung caáp cho noù moät hoãn hôïp ñaäm hôn.
Vì lyù do ñoù, khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp, caûm bieán nhieät seõ thoâng baùo cho ECUd ñeå taêng löôïng nhieân lieäu phun nhaèm buø laïi cho ñeán khi nhieät ñoä ñaût ñeán moät giaù trò xaùc ñònh.
Khi nhieät ñoä nöôùc ñaëc bieät thaáp, hieäu chænh naøy taêng gaáp ñoâi löôïng phun.
Tín hieäu lieân quan laø nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (THW).
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt 0C (0F)
60
Cao
Thaáp
Heä soá hieäu chænh
10
Hình 3.37. Sô ñoà hieäu chænh ñaäm khí haâm noùng ñoäng cô .
Hieäu chænh ñaäm khi trôï taûi:
Khi ñoäng cô hoaït ñoäng döôùi cheá ñoä taûi naëng, caàn taêng löôïng nhieân lieäu phun theo taûi ñeå ñaûm baûo cho ñoäng cô hoaït ñoäng toát.
Caùc phöông phaùp duøng ñeå nhaän bieát taûi cuûa ñoäng cô laø naëng hay nheï khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo kieåu ñoäng cô. Trong moät soá ñoäng cô , noù ñöôïc xaùc ñònh baèng ñoä môû böôùm ga: hieäu chænh naøy seõ taêng löôïng phun khoaûng 10 ñeán 30%
Tín hieäu lieân quan laø vò trí böôùm ga (PSW hay VTA), aùp suaát ñöôøng oáng naïp (PIM), toác ñoä ñoäng cô (NE).
Hieäu chænh tyû leä khí –nhieân lieäu chuyeån tieáp giöõa caùc cheá ñoä.
“ Chuyeån tieáp” laø thôøi ñieåm maø khi ñoù toác ñoä ñoäng cô thay ñoåi, hoaëc laø trong quaù trình taêng hay giaûm toác. Trong quaù trçnh chuyãøn tieáp, löôïng phun cuõng taêng hay giaûm ñeå ñaûm baûo tính naêng cuûa ñoäng cô.
+ Hieäu chænh ñaäm khi taêng toác :
Khi ECU ñoäng cô nhaän thaáy xe ñang taêng toác baèng tín hieäu töø caûm bieán, noù taêng löôïng phun ñeå taêng tính naêng taêng toác .
Giaù trò hieäu chænh ban ñaàu ñöôïc xaùc ñònh bôûi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt vaø möùc ñoä taêng toác . Löôïng phun giaûm daàn tính töø thôøi ñieåm naøy.
+ Hieäu chænh laøm nhaït khi giaûm toác :
Khi ECU ñoäng cô nhaän thaáy ñoäng cô ñaõ giaûm toác, noù giaûm löôïng phun ñeå traùnh ñöôïc hoãn hôïp quaù ñaäm trong khi giaûm toác.
Tín hieäu lieân quan laø aùp suaát ñöôøng oáng naïp (PIM), toác ñoä ñoäng cô (Ne), vò trí böôùm ga (IDL, PSW hay VTA), nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (THW).
Hieäu chænh phaûn hoài tyû leä khí – nhieân lieäu:
Hình 3.38. Sô ñoà hieäu chænh phaûn hoài tyû leä khí - nhieân lieäu .
Caûm bieán oâxy
ECU ñoäng cô seõ hieäu chænh khoaûng thôøi gian phun döïa treân tín hieäu töø caûm bieán oâxy ñeå giöõ cho tyû leä khí – nhieân lieäu trong khoaûng heïp gaàn vôùi lyù thuyeát. (ñieåm naøy goïi laø cheá ñoä maïnh kheùp kín)
Ñeå traùnh cho boä loïc khí xaû quaù noùng vaø ñeå ñaûm baûo cho ñoäng cô hoaït ñoäng toát , phaûn hoài tyû leä khí – nhieân lieäu khoâng xaûy ra döôùi caùc ñieàu kieän sau:
+ Trong khi khôûi ñoäng.
+ Trong khi laøm ñaäm sau khôûi ñoäng .
+ Trong khi laøm ñaäm taêng toác .
+ Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp hôn giaù trò xaùc ñònh.
+ Khi xaûy ra caét nhieân lieäu:
ECU ñoäng cô so saùnh ñieän aùp cuûa tín hieäu töø caûm bieán oâxy vôùi moät ñieän aùp ñònh tröôùc. Neáu ñieän aùp cuûa tín hieäu cao hôn, noù nhaän bieát tyû leä cuûa hoãn hôïp ñaäm hôn lyù thuyeát vaø giaûm löôïng nhieân lieäu phun ôû möùc xaùc ñònh . Neáu ñieän aùp cuûa tín hieäu thaáp hôn, noù nhaän thaáy raèng tyû leä cuûa hoãn hôïp nhaït hôn lyù thuyeát vaø taêng löôïng phun nhieân lieäu.
ECU söû duïng heä soá hieäu chænh thay ñoåi treân khoaûng 0,8 ñeán 1,2 vaø baèng moät trong cheá ñoä hoaït ñoäng maïch hôû.
Tín hieäu lieân quan laø caûm bieán oâxy
Chuù yù :
Ñieàu khieån ghi nhôù tyû leä khí – nhieân lieäu khi tình traïng cuûa ñoäng cô thay ñoåi theo thôøi gian, tyû leä khí – nhieân lieäu taïo ra bôûi khoaûng thôøi gian phun cô baûn do ECU tính toaùn bieán ñoäng so vôùi tyû leä lyù thuyeát. Khi ñieàu naøy xaûy ra cáön coï thåìi gian ñeå tyû leä khí – nhieân lieâu tråí veà tyû lãû lyï thuyãút nhôø vaøo hiãûu chènh phaín häöi tyí lãû khê-nhiãn liãûu . Söï bieán ñäøi naøy cuõng coù theå vöôït qua daûi hieäu chænh cuûa hieäu chænh phaûn hoài khí – nhieân lieäu.
Vì vaäy, ECU ñoäng cô ghi nhôù giaù trò trung bình cuûa tyû leä hieäu chænh ñoä bieán ñoäng so vôi giaù trò trung bình cho khoaûng thôøi gian phun cô baûn. Chöùc naêng naøy goïi laø ñieàu khieån ghi nhôù tyû leä khí – nhieân lieäu, vaø giaù trò ghi trong ECU goïi laø giaù trò ghi nhôù.
Keát quaû cuûa ñieàu khieån ghi nhôù naøy laø ñieàu chænh phaûn hoài khí – nhieân lieäu coù theå hieäu chænh thöôøng xuyeân giaù trò trung bình cuûa tyû leä hieäu chænh veà 1.0 .
Ñieàu naøy cho pheùp tyû leä khí - nhieân lieäu nhanh choùng trôû veà khoaûng gaàn vôùi lyù thuyeát. Hôn nöõa ñieàu naøy ghi nhôù ñöôïc thöïc hieän khi hieäu chænh phaûn hoài ñang ñöôïc thöïc hieän .
Hieäu chænh oån ñònh khoâng taûi :
Löôïng phun nhieân lieäu taêng leân hay giaûm ñi phuï thuoäc vaøo söï thay ñoåi veà toác ñoä ñoäng cô nhaèm ñaït ñöôïc tính oån ñënh khoâng taûi. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, löôïng phun taêng leân khi toác ñoä ñoäng cô giaûm vaø ngöôïc laïi. Cheá ñoä khoâng taûi ñöôïc phaùt hieän bôûi söï thay ñoåi veà tín hieäu aùp suaát ñöôøng oáng naïp (PIM).
Tín hieäu lieân qua laø toác ñoä ñoäng cô (NE vaø vò trí böôùm ga (IDL).
Caét nhieân lieäu trong khi giaûm toác :
Phun laïi
Caét nhieân lieäu
Toác ñoä ñoäng cô
2000
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
Thaáp
Cao
Hình 3.39. Sô ñoà caét nhieân lieäu khi giaûm toác.
Khi giaûm toác töø toác ñoä ñoäng cô cao, böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn (tieáp ñieåm IDL baät), ECU seõ caét phun nhieân lieäu ñeå naâng cao tính kinh teá nhieân lieäu vaø giaûm khí xaû khoâng mong muoán.
Khi toác ñoä ñoäng cô giaûm xuoáng döôùi giaù trò xaùc ñònh hay böôùm ga môû ( tieáp ñieåm khoâng taét) ñöôïc phun trôû laïi.
Toác ñoä caét nhieân lieäu cuûa ñoäng cô vaø toác ñoä phun trôû laïi seõ cao hôn khi nhiãût ñoä nöôùc laøm maùt thaáp. Moät soá loaïi ñoäng cô toác ñoä naøy cuõng giaûm xuoáng trong quaù trình phanh.
Tín hieäu lieân quan laø vò trí böôùm ga (IDL), toác ñoä ñoäng cô (NE), nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (THW), coâng taéc ñeøn phanh (STP).
Hieäu chænh ñieän aùp:
Tín hieäu phun
Voøi phun thöïc söï môû
Hieäu chænh ñieän aùp
Baät
Taét môû
ñoùng
Thôøi gian treã tieâu chuaån
Ñieän aêcquy(v)
14
Cao
Thaáp
Khoaûng thôøi gian phun hieäu chænh(mili giaây)
Hình 3.40. Sô âäö hiãûu chænh ñieän aùp.
Coù moät söï chaäm treã nhoû töø luùc ECU ñoäng cô göûi tín hieäu phun ñeán voøi phun cho ñeán khi voøi phun thöïc söï môû ra. Söï chaäm treã naøy seõ lôùn hôn khi ñieän aùp aêc quy giaûm xuoáng. Ñieàu naøy coù nghóa laì khoaûng thôøi gian van trong voøi phun môû seõ trôû neân ngaén hôn so vôùi tính toaùn cuûa ECU vaø laøm cho tyû soá khoâng khí – nhieân lieäu thöïc teá trôû neân cao hôn ( nhaït hôn) so vôùi yeâu caàu cuûa ñoäng cô neáu khoâng khaéc phuïc baèng hieäu chænh ñieän aùp.
Trong hieäu chænh ñieän aùp, ECU seõ buø laïi söï chaäm treå naøy baèng caùch keùo daøi khoaûng thôøi gian cuûa tín hieäu phun moät löôïng töông öùng vôùi söï treå. Ñieàu naøy seõ hieäu chænh khoaûng thôøi gian phun thöïc teá sao cho noù phuø hôïp vôùi tính toaùn cuûa ECU.
3.3.4.5. Âieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa:
Ñieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa bao goàm hai ñieàu khieån cô baûn:
Âieàu khieån ñaùnh löûa khi khôûi ñoäng:
Khi ñoäng cô ñang quay khôûi ñoäng, vieäc ñaùnh löûa xaûy ra taïi moät goùc truïc khuyûu coá ñònh naøo ñoù khoâng tính ñeán cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô. Noù ñöôïc goïi laø “goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu”
Âieàu khieån ñaùnh löûa sau khi khôûi ñoäng:
Caùc hieäu chænh khaùc nhau ñöôïc theâm vaøo goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu vaø goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn trong quaù trình hoaït ñoäng bình thöôøng.
Goùc ñaùnh löûa thôøi ñieåm ban ñaàu
Goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn
Goùc ñaùnh löûa sôùm hieäu chænh
Thôøi ñieåm ñaùnh löûa thöïc teá
Hình 3.41. Sô ñoà ñieàu khieån ñaùnh löûa sau khi khôûi ñoäng.
Ñieàu khieån ñaùnh löûa khi khôûi ñoäng
Goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu
Goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu.
Goùc ñaùnh löûa sôm cô baûn
Hieäu chænh khi haâm noùng.
Hieäu chænh khi quaù noùng.
Hieäu chænh oån ñònh khoâng taûi Hieäu chænh phaûn hoài tyû leä khí – nhieân lieäu .
Hieäu chænh kích noã.
Caùc hieäu chænh khaùc.
Ñieàu khieån goùc ñaùnh löûa sôùm nhaát vaø nhoû nhaát
Thôøi ñieåm ñaùnh löûa sôùm hieäu chænh
Ñieàu khieån ñaùnh löûa sau khi khôûi ñoäng
Ñieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa
Hình 3.42. Sô ñoà ñieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa.
Ñieàu khieån ñaùnh löûa khi khôûi ñoäng ñöôïc thöïc hiãûn ngay laäp töùc sau khi nhaän tín hieäu NE sau tín hieäu (G1 vaø G2). Thôøi ñieåm ñaùnh löûa naøy ñöôïc goïi laø” goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu”
Hình 3.43. Sô ñoà ñieàu khieån âaùnh löûakhi khôûi ñoäng.
ECU ñoäng cô gôûi moät tín hieäu töø IGT ñeán IC ñaùnh löûa döïa treân tín hieäu töø caùc caûm bieán sao cho ñaït ñöôïc töø thôøi ñieåm ñaùnh löûa toái öu tín hieäu IGT naøy phaùt ra chæ ngay tröôùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc tính toaùn bôûi boä vi xæí lyù, sau ñoù taét ngay. Bugi seõ phaùt tia löûa ñieän khi tín hieäu naøy taét ñi.
TDC
TDC
TDC
IGT
1800(4 xi lanh)
Ñaùnh löûa
Goùc ñaùnh löûa sôùm
IGT
Ñaùnh löûa
Hình 3.44. Thôøi ñieåm ñaùnh löûa (tín hieäu IGT).
Thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu 50, 70 hay 100 BTDC.
Trong quaù trình khôûi ñoäng, khi toác ñoä ñoäng cô vaãn thaáp hôn moät toác ñoä nhaát ñònh, do tín hieäu aùp suaát ñöôøng oáng naïp (PIM ) khoâng oån ñònh, thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc coá ñònh taïi thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu. Thôøi ñieåm âaïnh löûa ban ñaàu ñöôïc ñaët tröïc tieáp baèng IC döï phoøng trong ECU ñoäng cô.
Tín hieäu maùy khôûi ñoäng (star) cuõng ñöôïc duøng ñeå thoâng baùo cho ECU raèng ñoäng cô ñang ñöôïc khôûi ñoäng.
Tín hieäu lieân quan laø goùc quay truïc khuyûu(G), vaø toác ñoä ñoäng cô (NE)
Âieàu khieån sau khi khôûi ñoäng.
Ñieàu khieån ñaùnh löûa sau khi khôûi ñoäng ñöôïc thöïc hieän trong quaù trình hoaït ñoäng bình thöôøng.
Caùc tín hieäu khaùc nhau (döïa treân caùc tín hieäu töø caùc caûm bieán coù lieân quan) ñöôïc theâm vaøo goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu vaø theâm vaøo goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn (ñöôïc xaùc ñònh bôûi tín hieäu aùp suaát ñöôøng oáng naïp vaø tín hieäu toác ñoä ñoäng cô).
Thôøi ñieåm ñaùnh löûa = Goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu + Goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn + Goùc ñaùnh löûa sôùm hieäu chænh.
Hình 3.45. Sô ñoà maïch ñieàu khieån sau khi khôûi ñoäng.
Trong quaù trình hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa chöùc naêng ñieàu khieån ñaùnh löûa sau khi khôûi ñoäng, tín hieäu thôøi ñieåm ñaùnh löûa (IGT) maø boä vi xöû lyù tính toaùn ñöôïc phaùt ra qua IC döï phoøng.
Goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn:
Caùc döõ lieäu veà goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn toái öu ñöôïc löu trong boä nhôù cuûa ECU ñoäng cô .
+ Tieáp ñieåm khoâng taûi ñoùng
Thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc laøm sôùm leân phuï thuoäc vaøo toác ñoä ñoäng cô khi tieáp ñieåm khoâng taûi ñoùng.
Thaáp
Cao
Toác doä ñoäng cô
Goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn
A/C baät
Hinh 3.46. Goùc ñaùnh löûa sôùm khi tieáp ñieåm khoâng taûi ñoùng.
Tín hieäu lieân quan laø vò trí böôùm ga (IDL) vaø toác ñoä ñoäng cô (NE)
+Tieáp ñieåm khoâng taûi môû
ECU ñoäng cô seõ xaùc ñònh goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn döïa treân caùc döõ lieäu trong boä nhôù aùp suaát ñöôøng oáng naïp vaø toác ñoä ñoäng cô.
Hai boä döõ lieäu goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn ñöôïc löu trong boä nhôù, trong soá hai boä döõ lieäu naøy sau ñoù ñöôïc söû duïng tuøy theo trò soá oâctan cuûa nhieân lieäu .
Laùi xe coù theå choïn ñöôïc döõ lieäu naøy coù theå choïn ñöôïc döõ lieäu naøy baèng caùch söû duïng coâng taéc hay gaén noái ñieàu khieån nhieân lieäu phuø hôïp vôùi loaïi xaêng ñang söû duïng.
Trong xe coù trang bò khaû naêng nhaän bieát trò soá oâctan, döõ lieäu lieân quan ñöôïc truy nhaäp töï ñoäng phuï thuoäc vaøo tín hieäu tieáng goõ (KNK) töø caûm bieán kích noå.
Tín hieäu lieân quan laø aùp suaát ñöôøng oáng naïp PIM, toác ñoä ñoäng cô (NE), vò trí böôùm ga (IDL), tieáng goõ ñoäng cô (KNK) gaøi noái hay coâng taéc ñieàu khieån nhieân lieäu (R-P)
Ñieàu chænh goùc ñaùnh löûa sôùm hieäu chænh:
+ Hieäu chænh khi haâm noùng.
Thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc laøm sôùm ñeå naâng cao khaí naêng taûi khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp. Hieäu chænh naøy thay ñoåi goùc ñaùnh löûa sôùm phuï thuoäc vaøo aùp suaát ñöôøng oáng naïp
Goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc laøm sôùm khoaûnh 150 bôûi hieäu chænh naøy trong thôøi tieát ñaëc bieät laïnh.
Goùc ñaùnh löûa sôùm
600
(140)
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt 0C (0F)
0
Hình 3.47. Goùc ñaùnh löûa sôùm khi tieáp ñieåm khoâng taûi môû.
Tín hieäu lieän quan laø nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (THW) aùp suaát ñöôøng oáng naïp (PIM), vò trí böôùm ga (IDL) vaø toác ñoä ñoäng cô (NE).
+ Hieäu chænh nhieät ñoä quaù cao.
Ñeå traùnh tieáng goõ vaø ñoäng cô khoâng bò quaù noùng, thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc laøm muoän ñi khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñaëc bieät nhieât ñoä cao.
Goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc laøm muoän ñi toái ña khoaûng 50 baèng hieäu chænh naøy.
Tín hieäu lieân quan laø nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (THW), tín hieäu aùp suaát ñöôøng oáng naïp(PIM), tín hieäu toác ñoä ñoäng cô (NE), tín hieäu vò trí böôùm ga(IDL)…
+ Hieäu chænh oån ñònh khoâng taûi.
Khi toác ñoä ñoäng cô trong quaù trình khoâng taûi bò dao ñoäng xung quanh toác ñoä khoâng taûi chuáøn, ECU ñoäng cô seõ ñieàu chænh thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñeå oån ñònh toác ñoä ñoäng cô .
ECU ñoäng cô thöôøng xuyeân tính toaùn toác ñoä trung bình, neáu toác ñoä ñoäng cô giaûm xuoáng thaáp hôn toác ñoä chuaån, ECU seõ laøm sôùm thôøi ñieåm ñaùnh löûamoät goùc xaùc ñònh. Coøn neáu toác ñoä ñoäng cô taêng cao quaù toác ñoä chuáøn, ECU seõ laøm muoän thôøi ñieåm ñaùnh löûa moät goùc xaùc ñònh. Goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc thay âoåi toái ña xaáp xæ ±50 bôûi hieäu chænh naøy.
Hieäu chænh naøy khoâng coù taùc duïng khi ñoäng cô vöôït quaù toác ñoä xaùc ñònh.
Tín hieäu lieân quan laø toác ñoä ñoäng cô (NE), vò trí böôùm ga (IDL).
Goùc ñaùng löûa sôùm thay ñoåi coøn phuï thuoäc vaøo ñieàu hoøa khoâng khí coù baät hay khoâng.
0
0
(-)
(+)
Goùc muoän
Goùc sôùm
Hình 3.48. Sô ñoà hieäu chænh khoâng taûi.
Cheânh leäch so vôùi toác ñoä khoâng taûi chuaån.
+ Hieäu chænh phaûn hoài tyû leä khí nhieân lieäu .
Trong quaù trình hieäu chænh phaûn hoài tyû leä khí - nhieân lieäu toác ñoä ñoäng cô thay ñoåi theo söï taêng hay giaûm löôïng phun. Ñoäng cô ñaëc bieät nhaïy caûm vôùi nhöõng thay ñoåi trong tyû leä khí – nhieân lieäu khi noù chaïy khoâng taûi, oån ñònh ñöôïc ñaûm baûo baèng caùch laøm sôùm thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñeå phuø hôïp vôùi löôïng phun cuía hieäu chænh phaûn hoài tyû leä khí – nhieân lieäu.
Goùc ñaùnh löûa ñöôïc laøm sôùm leân toái ña laø 50 bôûi hieäu chænh naøy. Hieäu chænh naøy khoâng xaûy ra khi xe ñang bò keùo.
Tín hieäu lieân quan laø caûm bieán oâxy, vò trí böôùm ga (TDL).
+ Hieäu chænh kích noå.
Neáu ñoäng cô xaûy ra tieáng goõ, caûm bieán kích noå seõ chuyeån rung ñoäng naøy thaønh tín hieäu ñieân aùp vaø gôûi noù ñeán ECU ñoäng cô .
Hình 3.49. Sô ñoà hieäu chænh maïch tieáng goõ.
1-Boä cheá ñieän ; 2-IC vaø cuoän ñaùnh löûa ; 3-Caûm bieán ; 4-ECU ñoäng cô ; 5-ESA ; 6-Maïch hieäu chænh tieáng goõ ñoäng cô ; 7-Caûm bieán kích noå ; 8-Bugi
ECU nhaän bieát ñoä lôùn cuûa tieáng goõ ôû ba caáp ñoä, maïnh, trung bình, vaø yeáu. Tuøy theo ñoä lôùn cuûa tín hieäu KNK, noù thay ñoåi goùc ñaùnh löûa muoän hieäu chænh. Noùi theo caùch khaùc, neáu tieáng goõ xaûy ra maïnh, thôøi ñieåm ñaùnh löûa muoän ñi nhieàu, trong khi neáu tieáng goõ yeáu, noù seõ laøm muoän ít hôn.
Khi tieáng goõ ngöøng, ECU seõ ngöøng vieäc laøm muoän vaø baét ñaàu laøm sôùm thôøi ñieåm ñaùnh löûa töøng ít moät.
Thôøi ñieåm ñaùnh löûa naøy ñöôïc laøm sôùm lieân tuïc cho ñeán khi tieáng goõ ñoäng cô laïi xaûy ra, vaø khi ñoù thôøi ñieåm ñaùnh löûa laïi ñöôïc laøm muoän ñi.
Vieäc laøm muoän thôøi ñieåm ñaùnh löûa trong khi xaûy ra tieáng goõ ñöôïc thöïc hieän trong daõy hieäu chænh tieáng goõ. ÅÍ moät soá loaïi ñoäng cô, ñieàu naøy coù nghéa laø khi ñoäng cô ñang hoaït ñoäng döôùi cheá ñoä taûi naëng, trong khi ôû loaïi khaùc noù bao goàm taát caû caùc cheá ñoä taûi.
ECU phaûn hoài caùc tín hieäu töø caûm bieán tieáng goõ ñeå hieäu chænh thåìi ñieåm ñâaïnh læía nhö trong hình veõ.
Tieáng goõ xaûy ra
Laøm muoän thôøi ñieåm ñaùnh löûa
Tieáng goõ ñoäng cô ngöøng
Ñaùnh löûa sôùm
Yeáu tieáng goõ ñoäng cô maïnh
Goùc ñaùnh löûa sôùm
0
Hình 3.50. Hieäu chænh thôøi ñieåm ñaùnh löûa.
Tín heäu lieân qua laø tieáng goõ ñoäng cô (KNK).
+ Âieàu khieån goùc ñaùnh löûa sôùm toái ña vaø toái thieåu.
Neáu thôùi ñieåm ñaùnh löûa( thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu + goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn + goùc ñaùnh löûa sôùm hieäu chænh) trôû neân khoâng bình thöôøng hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô seõ bò aûnh höôûng nghieâm troïng. Ñeå ngaên chaën ñieàu naøy ECU ñoäng cô ñieàu khieån goùc ñanh löûa thöïc teá ( thôøi ñieåm ñaùnh löûa) sao cho toång goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn vaø goùc ñaùnh löûa sôùm hieäu chænh khoâng theå lôùn hôn hay nhoû hôn moät giaù trò xaùc ñònh.
Caùc giaù trò naøy laø:
Goùc toái ña
350 ¸ 450
Goùc ñaùnh löûa sôùm = goùc ñaùnh löûa sôùm cô baûn + goùc ñanh löûa sôùm hieäu chænh
Âieàu chænh thôøi ñieåm ñaùnh löûa:
Goùc maø taïi ñoù thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc ñaët coá ñònh trong quïa trình ñieàu chænh thôøi ñieåm ñaùnh löûa goïi laø²thôøi ñieåm ñaùnh löûa tieâu chuaån”. Noù bao goàm thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu coäng vôùi goùc ñaùnh löûa sôùm coá ñònh ( moät giaù trò löu trong ECU vaø phaùt ra trong quaù trình ñieàu chænh maø khoâng keå ñeán caùc hieäu chænh ñöôïc duøng trong hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa xe).
Goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa ban ñaàu
Goùc ñaùnh löûa sôùm coá ñònh
Hình 3.51. Sô ñoà goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa tieâu chuaån.
Goùc thôøi ñieåm ñaùnh löûa tieâu chuaån
3. 3.4.7 .Ñieàu khieån toác ñoä khoâng taûi loaïi cuoän daây quay:
( Van ISC loaïi cuoän daây quay )
Loaïi van ISC naøy ñöôïc noái vôùi ECU ñoäng cô nhö sô ñoà sau .
Hình 3.52. Maïch ñieàu khieån toác ñoä khoâng taûi.
Ñieàu khieån khôûi ñoäng:
Khi ñoäng cô khôûi ñoäng , van ISC ñöôïc môû ra phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô döïa treân döõ lieäu löu trong boä nhôù cuûa ECU. Ñieàu naøy seõ naâng cao tính khôûi ñoäng .
Tín hieäu lieân quan laø nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ( THW) , toác ñoä ñoäng cô (NE) .
Ñieàu khieån haâm noùng:
Sau khi ñoäng cô ñaõ khôûi ñoäng , chöùc naêng naøy seõ ñieàu khieån toác ñoä khoâng taûi nhanh phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt .
Hôn nöõa , ñieàu khieån phaûn hoài ñöôïc moâ taû sau ñaây ñöôïc thöïc hieän ñeå ñaûm baõo raèng toác ñoä khoâng taûi cuûa ñoäng cô ñaït ñeán toác ñoä khoâng taûi chuaån , caùc döõ lieäu cho vieäc ñieàu khieån naøy ñöôïc löu trong ECU .
Caùc tín hieäu lieân quan quan laø nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ( THW) , toác ñoä ñoäng cô (NE) .
Ñieàu khieån phaûn hoài:
Khi taát caû caùc ñieàu kieän kích hoaït ñieàu khieån phaûn hoài ñöôïc xaùc laäp sau khi ñoäng cô ñaõ khôûi ñoäng noáng ECU ñoäng cô seõ lieân tuïc so sanh toác ñoä ñoäng cô thöïc teá vaø toác ñoä khoâng taûi chuaån löu trong boä nhôù cuûa noù. ECU seõ göûi caùc tín hieäu caùc ñieàu kieän caàn thieát ñeán van ISC ñeå ñieàu chænh toác ñoä ñoäng cô thöïc teá sao cho ñaït toác ñoä khoâng taûi tieâu chuaån. Noùi caùch khaùc , khi toác ñoä thöïc teá cuûa ñoäng cô thaáp hôn toác ñoä khoâng taûi chuaån, ECU göûi caùc tín hieäu ñeán van ISC ñeå môû noù ra . Ngöôïc laïi , khi toác ñoä thöïc teá cuûa ñoäng cô cao hôn toác ñoä khoâng taûi chuaån, noù göûi tín hieäu ñieàu khieån ñeán van ñeå ñoùng van laïi .
Toác ñoä tieâu chuaån cuõng khaùc nhau tuøy theo ñieàu kieän ñoäng cô , nhö coâng taéc khôûi ñoäng trung gian , tín hieäu phuï taûi ñieän vaø ñieàu hoøa baät hay taét .
Tín hieäu lieân quan laø toác ñoä ñoäng cô (NE) , vò trí böôùm ga (IDL) , nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (THW) ñieàu hoøa khoâng khí ( A/C).
Ñieàu khieån döï ñoaùn söï thay ñoåi toác ñoä ñoäng cô:
Ngay laäp töùc sau khi coâng taéc khôûi ñoäng trung gian rôle ñeøn haäu, rôle boä laøm tan söông kính hay coâng taéc ñieàu hoøa hoaït ñoäng. Ñeå traùnh cho toác ñoä ñoäng cô khoâng bò caùc yeáu toá ñoù laøm thay ñoåi , ECU göûi caùc tín hieäu ñeán van ISC ñeå môû hay ñoùng noù moät löôïng coá ñònh tröôùc khi söï thay ñoåi veà toác ñoä ñoäng cô xaûy ra .
Tín hieäu lieân quan laø toác ñoä ñoäng cô (NE) ,ñieàu hoøa khoâng khí ( A/C). Chuù yù :
+ Khi cöc T hay TE1 cuûa giaéc kieåm tra hay giaéc TDCL ñöôïc noái vôùi cöïc E1, ECU ñoäng cô thay ñoåi daàn heä soá taùc duïng cuûa van ISC trong vaøi giaây vaø daàn coá ñònh heä soá naøy ñeán moät giaù tri khoâng ñoåi .
Keát quaû laø toác ñoä ñoäng cô trôû veà toác ñoä khoâng taûi ban ñaàu sau khi taêng leân trong vaøi giaây .
+ Khi doøng ñieän chaïy qua cuoän daây bò ngaét do thaùo giaéc ISC hay vì lyù do khaùc, van seõ duøng laïi taïi vò trò maø cöïc S hay N cuûa nam chaâm vónh cöûu ñoái dieän vôùi caùc cöïc cuûa cuoän daây .
Keát quaû laø , toác ñoä khoâng taûi thaáp hôn moät chuùt khi ñoäng cô laïnh vaø cao hôn moät chuùt sau khi ñoäng cô ñaõ noùng leân so vôùi hoaït ñoäng bình thöôøng ..
3.3.4.8. Ñieàu khieån bôm nhieân lieäu:
Ñaëc ñieåm cuûa haõng TOYOTA laø bôm xaêng chæ hoaït ñoäng khi ñoäng cô hoaït ñoäng . Neáu ñoäng cô döøng vaø coâng taéc maùy ôû vò trí ON, OFF thì bôm cuõng khoâng quay. Ñaây laø ñaëc ñieåm an toaøn cho xe . Tuøy theo loaïi maø caùch ñieàu khieån khaùc nhau .
Ñieàu khieån baèng ECU .
Boä ño gioù söû duïng cho heä thoáng EFI laø kieåu kieåm tra aùp suaát treân ñöôøng oáng naïp thì rôle bôm ñöôïc ñieàu khieån chính laø ECU .
Hình 3.53. Maïch ñieàu khieån bôm xaêng cho ñôøi xe D-EFI .
Khi khôûi ñoäng:
Khi ñoäng cô khôûi ñoäng , doøng ñieän töø coïc ST cuûa coâng taéc maùy qua cuoäc daây L2 cuûa rôle bôm laøm cho tieáp ñieåm rôle bôm ñoùng vaø bôm quay
Khi ñoäng cô chaïy:
Khi ñoäng cô hoaït ñoäng , tín hieäu soá voøng quay NE töø Delco göûi veà ECU vaø Transisto môû. Khi transisto môû coù doøng ñieän chaïy qua cuoän daây L1 veà maùt cuûa ECU ñeå tieáp tuïc duy trì tieáp ñieåm cuûa rôle bôm ñoùng . Nhö vaäy seõ coù doøng ñieän qua cuoän daây L1 khi truïc khuyûu ñoäng cô quay vaø bôm hoaït ñoäng .
Khi ñoäng cô döøng:
Khi ñoäng cô duøng vaø coâng taéc maùy ôû vò trí ON , tín hieäu soá voøng quay ñoäng cô Ne maát , ECU ngaét maùt cuoän daây L1 vaø bôm xe khoâng hoaït ñoäng.
Hình veõ sau theá hieän sô ñoà ñieàu khieån bôm xe xaêng ôû hai toác ñoä vôùi muïc ñích laø giaûm toác ñoä cuûa bôm ñeå giaûm söï maøi moøn cuõng nhö löôïng ñieän do bôm tieâu thuï khi ñoäng cô hoaït ñoäng ôû toác ñoä caàm chöøng .
Hình 3.54. Maïch ñieàu khieån toác ñoä bôm xaêng .
- ÔÛ toác ñoä thaáp : ÔÛ kieåu naøy rôle môû maïch ñöôïc ñieàu khieån töø coâng taéc ñieàu khieån bôm boá trí ôû boä ño gioù kieåu van tröôt vaø rôle bôm ñöôïc ñieàu khieån töø ECU
Khi ñoäng cô hoaït ñoäng ôû toác ñoä caàm chöøng hoaëc ôû taïi beù ECU seõ tính toaùn löôïng nhieân lieäu phun caàn thieát vaø töø ñoù ñöa ra tín hieäu ñieàu khieån transistor ñeå noái maùt cho cuoän daây cuûa rôle bôm .
Khi löôïng nhieân lieäu beù cung caáp ñöôïc thoûa maõn , ECU seõ noái maùt cho cuoän daây cuûa rôle bôm. Luùc naøy tieáp ñieåm cuûa rôle bôm ôû vò trò trí B vaø doøng ñieän cung caáp cho bôm xaêng phaûi ñi qua ñieän trôû phuï , nguyeân nhaân naøy laøm cho bôm xaêng hoaït ñoäng ôû toác ñoä chaäm.
- ÔÛ toác ñoä cao : khi ñoäng cô hoaït ñoäng ôû toác ñoä cao hoaëc ôû taûi lôùn , ECU seõ ngaét maùt cho cuoän daây ñieàu khieån bôm xaêng . Tieáp ñieåm rôle bôm ô vò trí A vaø doøng ñieän ñöôïc cung caáp tröïc tieáp ñeán bôm xaêng khoâng qua ñieän trôû vaø bôm xaêng quay ôû toác ñoä cao.
- Khi khôûi ñoäng: khi ñoäng cô khôûi ñoäng , tín hieäu khôûi ñoäng star göûi veà ECU vaø ECU khoâng ñieàu khieån Rôle bôm, bôm seõ laøm vieäc ôû soá voøng quay cao.
3.3.4.9. Tín hieäu chaån ñoaùn:
Giaù trò cuûa tín hieäu thoâng baùo ñeán ECU raèng noù laø bình thöôøng ñaàu vaøo cuõng nhö ñaàu ra ñöôïc coá ñònh ñoái vôùi tín hieäu ñoù
Khi tín hieäu cuûa moät maïch naøo ñoù khoâng bình thöôøng so vôùi giaù trò bình thöôøng naøy, maïch ñoù ñöôïc coi coù hö hoûng.
3.4. CAÙC CUÏM CHI TIEÁT KHAÙC:
3.4.1. Khoaù ñieän:
Khoaù ñieän duøng ñeå taét môû nguoàn cho heä thoáng , khôûi ñoäng cho ñoäng côvaø khoaù tay laùi treân oâtoâ. Khoaù ñieän coù taát caû laø boán naác cho boán chöùc naêng khaùc nhau:
Naác 1(LOCK): Khoaù tay laùi(keøm theo aán nuùt Pushtreân khoaù ñieän ), caùc heä thoáng khaùc khoâng coù nguoàn, chæ coù cöïc BATT cuûa ECU vaån coù nguoàn.
Naác 2(VCC): Môû khoaù tay laùi, ngöøng caáp nguoàn cho caùc heä thoáng khaùc nhö cöïc BATT cuûa ECU vaån coù nguoàn.
Naác 3 (ON): Caáp nguoàn cho caû heä thoáng hoaït ñoäng.
Naác 4 (START): Khôûi ñoäng ñoäng cô (töï ñoäng traû veà naác 3 khi thaû tay ra).
3.4.2. Giaéc kieåm tra vaø ñeøn kieåm tra:
Vôùi moät heä thoáng ñieàu khieån phöùc taïp, khi ñoäng cô xaûy ra söï coá (khoâng hoaït ñoäng, hoaït ñoäng khoâng hieäu quaû…) thì khoâng deã gì phaùt hieän ñöôïc söï coá kyõ thuaät xaûy ra. Giaéc kieåm tra laø moät ñaàu daây ñeå ñöa caùc tín hieäu trong heä thoáng ra ngoaøi ñeå tieän cho ngöôøi söû duïng trong quaù trình theo doõi tình traïng hoaït ñoäng vaø chaån ñoaùn hö hoûng cuûa ñoäng cô. Caùc ñaàu ra cuûa giaéc kieåm tra bao goàm: +B: Ñieän theá döông nguoàn; FP: Nguoàn ñieän bôm xaêng; W: Tín hieäu chaån ñoaùn; E1: Cöïc aâm nguoàn; IG-: Xung ñieàu khieån ñaùnh löûa; OX: Tín hieäu caûm bieán Oxy; TE1, TE2: Ñieàu khieån tín hieäu W.
Trong quaù trình hoaït ñoäng, neáu coù söï coá kyõ thuaät naøo xaåy ra thì ECU seõ nhaän bieát vaø seõ töï ñoäng ghi vaøo trong boä nhôù cuûa noù vaø baät saùng ñeøn kieåm tra (tín hieäu W) ñeå baùo cho ngöôøi söû duïng laø coù hö hoûng. Töø ñoù ngöôøi söû duïng khaéc phuïc söï coá deã daøng hôn.
3.4.3. Bieán trôû ñieàu khieån:
Treân moâ hình khoâng theå coù caùc ñieàu kieän nhieät ñoä, ñoä rung vaø caùc ñieàu kieän khaùc ñeå cho caûm bieán hoaït ñoäng. Do vaäy ta phaûi thieát keá caùc chi tieát khaùc boå sung ñeå ñieàu khieån caùc tín hieäu vaøo ECU thích hôïp gioáng nhö ñieàu kieän hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa noù.
Giaù trò cuûa caûm bieán nhieät ñoä vaø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt khi hoaït ñoäng thì noù thay ñoåi trong giôùi haïn töø 0,2¸20 KW. Do ñoù ñeå ñieàu khieån ta choïn bieán trôû coù giaù trò ñieän trôû thay ñoåi trong khoaûng töø 0,2¸20 KW.
Khi ta xoay nuùm ñieàu khieån töø phaûi sang beân traùicho ñeán heát töông öùng vôùi giaù trò ñieän trôû cuûa bieán trôû thay ñoåi trong khoaûng töø 0KW ¸20KW vaø ngöôïc laïi khi ta xoay nuùm ñieàu khieån töø beân traùi sang phaûi thì giaù trò cuûa bieán trôû seõ thay ñoåi trong khoaûng töø 20KW ñeán 0W.
Nhöng vì giaù trò cuûa caûm bieán thaáp nhaát laø 0,2 KW cho neân khi ta vaën bieán trôû vôùi giaù trò beù hôn 0,2 KW thì ECU nhaän bieát caûm bieán bò chaäp maïch vaø baùo hoûng.
Baûng: 3.1. Thoâng soá ñieän trôû thay ñoåi theo nhieät ñoä cuûa caûm bieán nhieät khí naïp vaø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc.
Nhieät ñoä
Ñieän trôû
-20 0C (40F)
(10 ¸ 20) KW
00 C (320F)
(4 ¸ 7) KW
200 C (680F)
(2 ¸ 3) KW
400 C (1040F)
(0,9 ¸ 1,3) KW
600 C (1400F)
(0,4 ¸ 0,7) KW
800 C (1760F)
(0,2 ¸ 0,4) KW
3.4.4. Ñoäng cô daån ñoäng truïc boä chia ñieän:
Ta phaûi choïn loaïi ñoäng cô deã daån ñoäng truïc boä chia ñieän vôùi moät toác ñoä gioáng luùc ñoäng cô ñang hoaït ñoäng (khoaûng 1700 ¸5000 voøng/phuùt). Vì toác ñoä cuûa truïc boä chia ñieän baèng moät nöõa toác ñoä ñoäng cô neân ta söû duïng ñoäng cô coù soá voøng quay toái ña vaø cô caáu daån ñoäng phuø hôïp ñeå toác ñoä toái ña treân truïc boä chia ñieän khoaûng 2500 voøng/phuùt.
Ñeå ñieàu khieån toác ñoä cuûa ñoäng cô ñieän ta söû duïng moät boä chieát aùp tuyeán tính xoay chieàu. Khi ta vaën chieát aùp sang toái ña beân phaûi thì töông öùng vôùi toác ñoä cuûa chieàu ñoäng cô laø nhoû nhaát. Khi ta vaën chieát aùp sang traùi thì toác ñoä cuûa ñoäng cô taêng leân töông öùng ñeán toác ñoä cao nhaát.
3.4.5. Ñoàng hoà baùo toác ñoä ñoäng cô:
Vì ta ñieàu chænh toác ñoä ñoäng cô moät caùch voâ caáp neân ta caàn phaûi coù moät ñoàng hoà toác ñoä ñeå baùo toác ñoä moät caùch chính xaùc ñeå thuaän trong vieäc khaûo saùt moâ hình.
Ta söû duïng tín hieäu G ñeå thieát keá maïch ño toác ñoä vaø theå hieän giaù trò toác ñoä ñoäng cô treân boán ñeøn LED 7 ñoaïn.
3.4.6. Coâng taéc noái – ngaét tín hieäu:
Ñeå tieän trong quaù trình khaûo saùt vaø söû duïng moâ hình khi caàn noái hoaët ngaét caùc tín hieäu vaøo ECU, ta söû duïng caùc coâng taéc coù ñeøn baùo hieäu.
Khi ta baät coâng taéc cuûa tín hieäu naøo ñoù xuoáng döôùi ñeå ñoùng, ñeøn LED seõ saùng leân nghóa laø ta noái tín hieäu ñoù vaøo ECU. Ngöôïc laïi, khi ta baät coâng taéc ñoù leân, ñeøn LED taét nghóa laø ta ngaét tín hieäu ñoù vaøo ECU.
3.4.7. Ossilloscope:
Ñaây laø thieát bò duøng ñeå ño caùc xung tín hieäu. Noù söû duïng cho muïc ñích chaån ñoaùn vaø kieåm tra caùc xung tín hieäu ñieàu khieån ñaùnh löûa, ñieàu khieån voøi phun vaø caùc xung tín hieäu khaùc. Vì trong quaù trình söû duïng moâ hình ñeå tieán haønh chaån ñoaùn vaø kieåm tra, caùc tín hieäu ñieàu khieån ñaùnh löûa vaø ñieàu khieån phun xaêng thay ñoåi raát nhoû vaø trong thôøi gian raát nhanh, khoâng theå quan saùt hoaët nhaän bieát baèng maét thöôøng ñöôïc.
3.4.8. Baøn vaø giaù ñôõ:
Taác caû caùc thieát bò cuûa moâ hình ñöôïc laép ñaët treân giaù ñôõ vaø treân baøn . Baøn ñöôïc laøm baèng daøn theùp vaø coù baùnh xe ñeå ñaûm baûo tính beàn vöõng tieän trong quaù trình vaän haønh vaø söû duïng moâ hình. Vaät lieäu choïn ñeå laøm baûng (giaù laép thieát bò ) laø baèng mica vì noù beàn vaø khoâng daãn ñieän . Ñoàng thôøi mica coù hình thöùc ñeïp,khoâng caàn phaûi duøng sôn phuû beà maët. Tuy nhieân yeáu ñieåm cuûa mica laø deã vôõ neáu ta laép ñaët khoâng caån thaän.
3.4.9. Nguoàn ñieän:
Ta söû duïng nguoàn ñieän laø aéc quy vaø moät boä phaän naïp bình laáy löôùi ñieän 220V xoay chieàu. Bình ñieän duøng ñeå caáp nguoàn cho caùc thieát bò ñieän töû hoaït ñoäng, nguoàn 220V xoay chieàu duøng ñeå cung caáp cho ñoäng cô keùo boä chia ñieän.
3.4.10. Bình nhieân lieäu:
Ta duøng bình inox ñeå ñaûm baûo ñoä beàn, chöùa bôm nhieân lieäu ñeå cung caáp nhieân lieäu trong bình ñeán caùc voøi phun.
3.4.11. Ñoàng hoà ño aùp suaát nhieân lieäu:
Duøng ñeå ño aùp suaát nhieân lieäu khi bôm hoaït ñoäng.
3.5. BOÁ TRÍ CHUNG MOÂ HÌNH:
Ñeå thieát keá moâ hình, ta coù nhieàu caùch boá trí khaùc nhau theo nhieàu nguyeân taéc khaùc nhau. Nhöng ñeå moâ hình thöïc söï laø moät coâng cuï giuùp ngöôøi khaùc deå tieáp thu vaø tìm hieåu hoaït ñoäng thì ta phaûi boá trí caùc chi tieát sao cho noù gaàn gioáng vôùi lyù thuyeát nhaát, nhöng cuõng khoâng quaù xa thöïc teá. Ta choïn caùch boá trí caùc chi tieát theo cuïm caùc chi tieát coù nhieäm vuï gaàn gioáng nhau hoaëc cuøng laøm moät nhieäm vuï naøo ñoù. Ñoàng thôøi ñeå ñaûm baûo cho khoâng coù xaûy ra hoûa hoaïn do söû duïng xaêng, ta phaûi boá trí neán ñaùnh löûa caøng xa thuøng nhieân lieäu vaø voøi phun caøng toát. Vôùi caùch boá trí nhö vaäy, ta coù sô ñoà boá trí caùc cuïm chi tieát treân moâ hình nhö sau:
Hình3.55. Boá trí chung moâ hình
4. KHAÛO SAÙT ÑAËC TÍNH HEÄ THOÁNG CUNG CAÁP NHIEÂN LIEÄU
4.1. MUÏC ÑÍCH:
Sau khi hoïc xong moân hoïc caùc heä thoáng ñoäng cô ñoát trong trong ñoù coù heä thoáng phun xaêng ñieän töû vaø moân hoïc chaån ñoaùn traïng thaùi kyû thuaät oâtoâ. Sinh vieân caàn bieát vaø laøm quen vôùi caùc thieát bò duøng trong chaån ñoaùn, kieåm tra voøi phun nhaèm xaùc ñònh ñöôïc ñaët tính cuûa voøi phun.
Caàn phaûi naém ñöôïc caùch xaây döïng caùc ñöôøng ñaët tính cuûa voøi phun.
Bieát caùch ñieàu chænh xaùc ñònh löôïng phun nhieân lieäu theo hieäu chænh töø ECU khi ngaét hay baät caùc caûm bieán hay thay ñoåi vò trí böôùm ga vaø toác ñoä ñoäng cô ñieän.
4.2. GIÔÙI THIEÄU THIEÁT BÒ:
4.2.1. Caùc thieát bò:
Thuøng nhieân lieäu, bôm nhieân lieäu, boä loïc nhieân lieäu, voøi phun, coác ño, ñoàng hoà ño aùp suaát nhieân lieäu, rôle bôm nhieân lieäu…
4.2.2. Sô ñoà nguyeân lyù heä thoáng nhieân lieäu treân moâ hình:
Hình 4.1. Sô ñoà nguyeân lyù heä thoáng nhieân lieäu
Daàu chöùa trong thuøng vaø ñöôïc bôm leân thuøng nhôø bôm. Nhieân lieäu ñöôïc ñi qua baàu loïc nhieân lieäu vaø ñoàng hoà ño aùp suaát roài ñeán daøn phaân phoái. Khi voøi phun laøm vieäc, nhieân lieäu qua ñöôøng cao aùp ñeán daøn phaân phoái cung caáp ñeán caùc voøi phun, phun vaøo caùc coác nhieân lieäu. Tuyø theo vò trí cuûa khoaù nhieân lieäu cuoái coác, ta cho nhieân lieäu trôû veà thuøng nhieân lieäu hay nhieân lieäu ñöôïc giöû laïi trong coác.
Hình 4.2. Sô ñoà maïch ñieän heä thoáng nhieân lieäu cuûa moâ hình.
Ñieän aùp aéc quy ñöôïc cung caáp ñeán cöïc 10, 20 cuûa ECUqua khoaù ñieän vaø caùc voøi phun Khi transitor cuûa ECU baät doøng ñieän chaïy töø cöïc 10 vaø cöïc 20 ñeán E01 vaø E02(noái ñoái). Khi transtor baät doøng ñieän chaïy qua caùc voøi phun vaø nhieân lieäu ñöôïc phun ra.
Khi ñoäng cô quay khôûi ñoäng doøng ñieän chaïy qua cöïc IG cuûa khoaù ñieän ñeán cuoän daây cuûa rôle chính, laøm rôle naøy baät ON. Taïi thôøi ñieåm ñoù, doøng ñieän chaïy töø cöïc ST cuûa khoaù ñieän ñeán cuoän daây cuûa rôle môû maïch, baät rôle naøy laøm cho bôm hoaït ñoäng. Sau ñoù ñoäng cô baét ñaàu quay, luùc naøy ECU ñoäng cô seõ nhaän ñöôïc tín hieäu NE. Tín hieäu naøy laøm cho transitor trong ECU baät ON vaø do ñoù doøn ñieän chaïy ñeán cuoän ñaây cuûa rôle môû maïch.
4.3. NOÄI DUNG:
4.3.1. Caùc tín hieäu lieân quan:
Ñeå heä thoáng nhieân lieäu hoaït ñoäng ñöôïc, ta phaûi ñaûm baûo caùc tín hieäu cô baûn sau:
Nhieät ñoä khí naïp :THA
Vò trí böôùm ga: VC, IDL, VTA, E2
AÙp suaát ñöôøng oáng naïp: PIM
Toác ñoä ñoäng cô: NE
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
Caûm bieán Oxy
4.3.2. Caùc coâng taéc khaùc:
- Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp: THA, E2
Caûm bieán aùp suaát coå hoïng huùt:VC, PIM, E2.
Caûm bieán kích noå: KNK, E2.
Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt: THW, E2.
Caûm bieán vò trí böôùm ga: VC, IDL, VTA, E2.
Caûm bieán Oxy: OX, E2.
Khi tín hieäu töø caùc caûm bieán naøy khoâng coù thì ECU seõ laáy caùc thoâng tin tieâu chuaån do nhaø saûn xuaát qui ñònh saún ñeå ñaûm baûo cho ñoäng cô coù theå hoaït ñoäng ñöôïc.
Khi maát tín hieäu aùp suaát coå hoïng huùt thì ECU seõ coi nhö ñoäng cô hoaït ñoäng ôû giaù trò tieâu chuaån laø 30 K Pa.
Khi maát tín hieäu vò trí böôùm ga, thì ECU khoâng theå nhaän bieát laø böôùm ga ñang ôû cheá ñoä naøo vaø noù seõ laáy giaù trò maät ñònh ñeå thay theá cho giaù trò naøy.
Khi maát tín hieäu caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt vaø tín hieäu caûm bieán nhieät ñoä khí naïp, thì ECU seõ hieåu laø ñoäng cô ñang hoaït ñoäng ôû cheá ñoä ngoaøi pham vi –500C ¸ 1390 C. Ñieàu naøy seõ laøm cho tyû leä hoaø khí khoâng coøn thích hôïp, do ñoù ECU seõ laáy giaù trò cuûa caûm bieán nhieät ñoä khí naïp töông ñöông 200 C vaø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc töông ñöông 890 C.
Khi maát tín hieäu caûm bieán Oxy, thì ECU khoâng theå duy trì tyû leä hoaø troän ôû daïng toái öu vaø khoâng theå thöïc hieän hoài löu khí xaû.
Khi maát tín hieäu caûm bieán kích noå, thì ECU khoâng theå nhaän bieát khi ñoäng cô bò kích noå ñeå giaûm goùc ñaùnh löûa sôùm neân noù thöïc hieän giaûm goùc ñaùnh löûa sôùm toái ña.
4.3.3. Hoaït ñoäng:
Qui trình hoaït ñoäng cuûa moâ hình nhö sau:
Kieåm tra söï baét chaët cuûa thuøng nhieân lieäu vaøo baøn gaù, daøn voøi phun, ñoàng hoà ño aùp suaát, bôm nhieân lieäu, loïc nhieân lieäu
Kieåm tra moái noái giöõa bôm, boä loïc nhieân lieäu, daøn phaân phoái, ñoàng hoà ño aùp suaát nhieân lieäu vôùi ñöôøng oáng cao aùp. Moái noái giöõa caùc coác ño, boä oån ñònh aùp suaát vôùi ñöôøng oáng nhieân lieäu hoài
Kieåm tra daàu trong thuøng chöùa.
Kieåm tra söï laøm vieäc cuûa khoaù nhieân lieäu töø caùc coác ño
Kieåm tra caùc tín hieäu ñaûm baûo cho muïc ñích treân.
Baät coâng taùc nguoàn sang vò trí ON.
Vaën nuùm ñieàu khieån toác ñoä ñoäng cô vaø quan saùt toác ñoä ñoäng cô hieån thò treân ñoàng hoà toác ñoä theo toác ñoä thích hôïp caàn khaûo saùt.
Tieán haønh ño khaûo saùt.
4.3.4. Quaù trình ngöng hoaït ñoäng:
Vaën volum ñieàu khieån toác ñoä ñoäng cô ñeå ñieàu khieån döøng ñoäng cô.
Baät chìa khoaù sang vò trí OFF.
4.3.5. Xaùc ñònh ñaëc tính heä thoáng cung caáp nhieân lieäu treân moâ hình:
Vì chöa tìm ñöôïc thieát bò thay theá coù giaù trò töông ñöông caûm bieán kích noå, caûm bieán oâxy vaø caûm bieán chaân khoâng coå hoïng huùt. Neân khi moâ hình hoaït ñoäng, ECU khoâng theå nhaän bieát caûm bieán kích noå hoaït ñoäng deå giaûm goùc ñaùnh löûa sôùm neân noù thöïc hieän giaûm goùc ñaùnh löûa sôùm toái ña, ECU khoâng theå duy trì tyû leä hoaø troän ôû daïng toái öu vaø khoâng theå thöïc hieän hoài löu khí xaû khi maát tín hieäu caûm bieán oâxy, ECU seõ coi nhö hoaït ñoäng ôû giaù trò tieâu chuaån laø 30 K Pa khi maát tín hieäu caûm bieán aùp suaát chaân khoâng coå hoïng.
4.3.5.1.Khi baät tín hieäu taát caû caùc caûm bieán:
Böôùm ga ôû vò trí cheá ñoä khoâng taûi vaø toác ñoä ñoäng cô ôû moät giaù tri nhaát ñònh naøo ñoù maø voøi phun hoaït ñoäng ñöôïc. Thôøi gian phun coù theå choïn töø 30 giaây ñeán 50 giaây. Sau ñoù ghi giaù trò löu löôïng nhaän ñöôïc ôû moãi coác ño vaøo baûng sau:
Baûng 4.2. Giaù trò ño löu löôïng thí nghieäm.
Vò trí böôùm ga
Toác ñoä ñoäng cô
Löu löôïng nhaän ñöôïc ôû moãi voøi phun
Voøi phun 1
Voøi phun 2
Voøi phun 3
Voøi phun 4
h = …
n = …
Böôùm ga ôû vò trí caáp nhieân lieäu ½ ñònh möùcvaø chænh toác ñoä ñoäng cô lôùn hôn giaù trò nhaát ñònh ôû böôùc treân khoaûng 100 – 300 vg/ph. Thöù töï tieáp tuïc nhö böôùc treân.
Böôùm ga ôû vò trí caáp nhieân lieäu lôùn nhaát vaø chænh toác ñoä ñoäng cô lôùn hôn giaù trò ôû böôùc keá treân khoaûng 100 – 300vg/ph. Thöù töï tieáp tuïc nhö böôùc treân.
Sau ñoù so saùnh giaù trò löu löôïng nhaän ñöôïc töông öùng töøng coác ño vôùi nhau ñeå ruùt ra keát luaän laø löu löôïng nhieân lieäu seõ thay ñoåi khi thay ñoåi vò trí böôùm ga vaø toác ñoä ñoäng cô.
4.3.5.2. Khi ngaét tín hieäu taát caû caùc caûm bieán tröø caûm bieán vò trí böôùm ga:
Qui trình thöïc hieän nhö böôùc (4.3.5.1), sau ñoù so saùnh löôïng nhieân lieäu ôû töøng voøi phun vôùi nhau öùng vôùi 3 vò trí böôùm ga ôû cheá ñoä khoâng taûi, ôû vò trí caáp nhieân lieäu ½ ñònh möùc vaø ôû vò trí caáp nhieân lieäu lôùn nhaát vôùi böôùc (4.3.5.1.), ñeå ruùt ra keát luaän laø löu löôïng nhieân lieäu seõ thay ñoåi khi taét tín hieäu töø taát caû caùc caûm bieán vaø khi baät tín hieäu töø taát caû caùc caûm bieán.
4.3.5.3. Khi baät tín hieäu töø taác caû caûm bieán tröø caûm bieán nhieät ñoä khí naïp:
Ta ñieàu chænh thay ñoåi giaù trò ñieän trôû treân caûm bieán nhieät ñoä khí naïp.
Nuùm ñieàu chænh ôû vò trí giaù trò ñieän trôû thaáp nhaát: 0W
Qui trình thöïc hieän gioáng nhö muïc (4.3.5.1.). Sau ñoù ghi giaù trò löu löôïng ôû moãi coác ño vaøo baûng (4.2)
Nuùm ñieàu chænh ôû vò trí giaù trò ñieän trôû töø 0W ¸ 20 W
Qui trình thöïc hieän gioáng nhö böôùc (4.3.5.1.) . Sau ñoù so saùnh löu löôïng nhaän ñöôïc ôû töøng coác ño khi nuùm ñieàu chænh ôû vò trí 0W vaø vò trí nuùm ôû giaù trò ñieàu chænh töø 0W ¸ 20W , ñeå ruùt ra keát luaän löu löôïng nhieân lieäu seõ thay ñoåi khi thay ñoåi giaù trò ñieän trôû treân caûm bieán nhieät ñoä khí naïp.
4.3.5.4. Khi baät tín hieäu töø taác caû caûm bieán tröø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt:
Ta ñieàu chænh thay ñoåi giaù trò ñieän trôû treân caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
Qui trình thöïc hieän gioáng nhö khi taét tín hieäu caûm bieán nhieät ñoä khí naïp. Ruùt ra keát luaän löu löôïng nhieân lieäu seõ thay ñoåi khi thay ñoåi khi thay ñoåi giaù trò ñieän trôû treân caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
4.4. CHAÅN ÑOAÙN HEÄ THOÁNG NHIEÂN LIEÄU:
4.4.1. Chaån ñoaùn theo ñeøn chaån ñoaùn:
4.2.1.1. Lyù thuyeát chaån ñoaùn:
Vieäc chaån ñoaùn ñeå tìm maõ hö hoûng coù hai cheá ñoä: Cheá ñoä bình thöôøng(Ñoäng cô khoâng hoaït ñoäng vaø xe ñöùng yeân), cheá ñoä kieåm tra (Ñoäng cô hoaït ñoäng vaø xe chaïy vôùi toác ñoä 10 Km/h).
· Cheá ñoä bình thöôøng:
Ta phaûi ñaùp öùng caùc ñieàu kieän sau:
Hieäu ñieän theá nguoàn phaûi lôùn hôn hoaëc baèng 11 V.
Caùnh böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn.
Baät khoaù ñieän veà vò trí ON, khoâng cho ñoäng cô hoaït ñoäng.
Duøng ñoaïn daây ñieän ngaén ñeå noái taét hai ñaàu cuûa giaéc kieåm tra: E1 vaø TE1.
Ñoïc maõ hö hoûng ôû ñeøn kieåm tra.
Khi ñoù ñeøn kieåm tra seõ chôùp theo nhòp ñeå thoâng baùo maõ hö hoûng do nhaø saûn xuaát qui ñònh. Döïa vaøo thôøi gian saùng vaø taét cuûa ñeøn kieåm tra maø ta nhaän bieát ñöôïc caùc maõ ñoù.
Ví duï: Ñeå baùo hoaït ñoäng bình thöôøng thì ñeøn nhaùy seõ nhaáp nhaùy lieân tuïc vôùi thôøi gian saùng hoaëc taét laø 0,26 giaây. Coøn ñeå baùo moät maõ loãi naøo ñoù, chaúng haïn maõ 13 thì ñeøn seõ saùng moät laàn khoaûng 0,52 giaây, nghæ 1,5 giaây giöõa hai soá vaø nhaáp nhaùy lieân tieáp ba laàn vôùi khoaûng thôøi gian saùng hoaëc taét cuõng 0,52 giaây. Khi coù nhieàu hôn hai maõ, thôøi gian ñeøn taét seõ laâu hôn: 2,5 giaây. Khi ñaõ baùo heát maõ loãi thì ECU quay laïi baùo laïi maõ töø ñaàu, thôøi gian taét cuûa ñeøn luùc naøy laø 4,5 giaây. ECU seõ baùo maõ loãi theo thöù töï töø thaáp ñeán cao.
· Cheá ñoä kieåm tra:
ÔÛ cheá ñoä chaån ñoaùn naøy, so vôùi cheá ñoä chaån ñoaùn bình thöôøng thì coù khaû naêng phaùt hieän hö hoûng cao hôn. Noù coù theå phaùt hieän hö hoûng tín hieäu heä thoáng khôûi ñoäng, tín hieäu ñieàu khieån ñieàu hoaø khoâng khí… Hôn nöõa noù coù theå phaùt hieän caùc hö hoûng gioáng nhö trong cheá ñoä bình thöôøng.
Ta phaûi thoaû maõn caùc ñieàu kieän sau:
Hieäu ñieän theá nguoàn phaûi lôùn hôn hoaëc baèng 11 V.
Coâng taét caûm bieán vò trí böôùm ga phaûi ñoùng.
Nhieät ñoä ñoäng cô phaûi gioáng nhö hoaït ñoäng bình thöôøng.
Duøng ñoaïn daây ñieän noái taét ñaàu E1 vaø TE2.
Baäc coâng taét sang vò trí ON. Luùc naøy ñeøn kieåm tra seõ nhaáp nhaùy vôùi khoaûng thôøi gian laø 0,131 giaây thì cheá ñoä kieåm tra coù hoaït ñoäng.
Khôûi ñoäng ñoäng cô vaø cho xe chaïy vôùi toác ñoä 10 Km/h.
Taùi taïo laïi ñieàu kieän hoaït ñoäng ñeå cho thaáy söï hö hoûng.
Duøng ñaàu daây ñieän khaùc noái taét TE1, TE2 vaø E1.
Chuù yù:
Cheá ñoä kieåm tra seõ khoâng hoaït ñoäng neáu ta noái taét TE2 vaø E1 sau khi baät coâng taét sang vò trí ON.
Tín hieäu khôûi ñoäng vaø tín hieäu toác ñoä ñoäng cô ñöôïc ECU xem nhö laø loãi vôùi maõ laø 42 vaø 43 neáu ta khoâng thöïc hieän noå maùy.
· Xoaù maõ loãi trong ECU:
Luùc khôûi ñoäng ñoäng cô seõ xoaù heát taát caû maõ loãi löu tröõ trong boä nhôù RAM vaø ghi vaøo caùc maõ chaån ñoaùn môùi. Neáu heä thoáng vaãn coøn hö hoûng thì ñeøn kieåm tra seõ vaãn saùng. Muoán tìm laïi caùc loãi naøy thì ta thöïc hieän laïi böôùc ñaàu tieân.
Khi ta khaéc phuïc söï coá xong thì ta phaûi xoaù saïch maõ loãi trong boä nhôù. Neáu ta khoâng xoaù ñi thì sau ñoù neáu coù maõ loãi môùi, ta seõ nhaän ñöôïc thoâng tin sai. Ñeå tieán haønh xoaù boä nhôù, ta coù theå laøm theo caùch ñôn giaûn nhö sau: Ngaét nguoàn ñieän caáp cho ECU trong khoaûng 10 ñeán 15 giaây.
· Baûng maõ chaån ñoaùn:
Ta coù baûng maõ chaån ñoaùn nhö sau:
Baûng 4.3. Baûng maõ chaån ñoaùn.
4.2.1.2. Thöïc haønh chaån ñoaùn cheá ñoä thöôøng:
Chaån ñoaùn caûm bieán nhieät ñoä khí naïp:
Ta phaûi ñaûm baûo caùc ñieàu kieän sau:
Nguoàn ñieän lôùn hôn 11V.
Noái taét ñaàu E1 vaøTE1 cuûa giaéc kieåm tra.
Böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn.
Taét moät trong hai coâng taéc THA, E2.
Baät taát caû caùc coâng taéc coøn laïi.
Baät coâng taét sang vò trí ON.
Maõ chaån ñoaùn laø 24.
Xung chaån ñoaùn:
Chaån ñoaùn caûm bieán vò trí böôùm ga:
Ta phaûi ñaûm baûo caùc ñieàu kieän sau:
Nguoàn ñieän lôùn hôn 11V.
- Noái taét ñaàu E1 vaø TE1 cuûa giaéc kieåm tra.
- Böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn.
- Taét coâng taét VC,IDE,VTA,E2.
- Baät taát caû caùc coâng taéc coøn laïi.
- Baät coâng taét sang vò trí ON.
Maõ chuaån ñoaùn laø 41.
Xung chaån ñoaùn:
Chaån ñoaùn caûm bieán aùp suaát chaân khoâng:
Ta phaûi ñaûm baûo ñieàu kieän sau:
Nguoàn ñieän lôùn hôn 11V.
- Noái taét ñaàu E1 vaø TE1 cuûa giaéc kieåm tra.
- Böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn.
- Taét moät trong caùc coâng taéc VC,PIM, E2.
- Baät taát caû caùc coâng taéc coøn laïi.
- Baät coâng taét sang vò trí ON.
Maõ chuaån ñoaùn laø 31.
Xung chaån ñoaùn:
Chaån ñoaùn caûm bieán kích noå:
Ta phaûi ñaûm baûo caùc ñieàu kieän sau:
Nguoàn ñieän lôùn hôn 11V.
- Noái taét ñaàu E1 vaø TE1 cuûa giaéc kieåm tra.
- Böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn.
- Taét moät trong hai coâng taéc KNK, E2.
- Baät taát caû caùc coâng taéc coøn laïi.
- Baät coâng taét sang vò trí ON.
Maõ chuaån ñoaùn laø 52.
Xung chaån ñoaùn:
Chaån ñoaùn caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt:
Ta phaûi ñaûm baûo caùc ñieàu kieän sau:
Nguoàn ñieän lôùn hôn 11V.
- Noái taét ñaàu E1 vaø TE1 cuûa giaéc kieåm tra.
- Böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn.
- Taét moät trong hai coâng taéc THW, E2.
- Baät taát caû caùc coâng taéc coøn laïi.
- Baät coâng taét sang vò trí ON.
Maõ chuaån ñoaùn laø 22.
Xung chaån ñoaùn:
Chaån ñoaùn caûm bieán oxy:
Ta phaûi ñaûm baûo caùc ñieàu kieän sau:
Nguoàn ñieän lôùn hôn 11V.
- Noái taét ñaàu E1 vaø TE1 cuûa giaéc kieåm tra.
- Böôùm ga ñoùng hoaøn t
Các file đính kèm theo tài liệu này:
do an tot nghiep.doc
