Đồ án Công tác trắc địa trong thi công xây dựng nhà cao tầng

§å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K511 Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu………………………………………………………………….4 Ch­¬ng I: Giíi thiÖu chung………………………………………………..6 I.1. Giíi thiÖu chung vÒ c«ng tr×nh nhµ cao tÇng…………………………….6 I.1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ nhµ cao tÇng…………………………………..6 I.1.2. §Æc ®iÓm kÕt cÊu nhµ cao tµng……………………………………...7 I.2. Quy tr×nh thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng……………………………..10 I.3. Quy tr×nh tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng …………………………………………………………………….12 I.4. ChØ tiªu kü thuËt c¬ b¶n ®èi víi c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng………………………………………………………………...14 I.4.1. Kh¸i niÖm vÒ h¹n sai cho phÐp trong x©y dùng…………………..14 I.4.2. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c h¹n sai l¾p r¸p x©y dùng vµ ®é chÝnh x¸c cña c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa………………………………………………………..17 I.4.3. Mét sè tiªu chuÈn ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh………………………………………………………...19 Ch­¬ng II: Néi dung c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng………………………………………………………………………...23 II.1. Thµnh lËp l­íi khèng chÕ mÆt b»ng vµ ®é cao trªn khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh…………………………………………………………………...23 II.1.1. L­íi khèng chÕ mÆt b»ng………………………………………...23 II.1.2. L­íi khèng chÕ ®é cao…………………………………………...26 II.2. Bè trÝ hÖ thèng c¸c trôc cña tßa nhµ trªn thùc ®Þa……………………..27 II.2.1. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n…………………………………………….27 II.2.2. Yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c…………………………………………28 II.2.3. Ph­¬ng ph¸p bè trÝ……………………………………………….29 §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K512 II.2.4. Cè ®Þnh c¸c mèc trôc …………………………………………....29 II.3. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô x©y dùng phÇn mãng c«ng tr×nh…………...30 II.3.1. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô thi c«ng ®µo hè mãng………………...31 II.3.2. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô thi c«ng c¸c cäc khoan nhåi………….32 II.3.3. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô thi c«ng c¸c ®µi cäc, c¸c mãng b¨ng vµ tÇng hÇm cña tßa nhµ……………………………………………………….34 II.3.4. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô ®o hoµn c«ng hè mãng……………….35 II.4. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô x©y dùng phÇn th©n c«ng tr×nh…………….38 II.4.1 X©y dùng l­íi bè trÝ c¬ së trªn mÆt b»ng gèc vµ chuyÓn ®é cao vµo phÝa trong cña c¸c tßa nhµ………………………………………………….38 II.4.2. ChuyÓn c¸c ®iÓm cña l­íi bè trÝ c¬ së tõ mÆt b»ng gèc lªn c¸c mÆt sµn tÇng……………………………………………………………………..40 II.4.3. §é chÝnh x¸c chiÕu ®iÓm trong x©y dùng nhµ cao tÇng………….57 II.4.4. TruyÒn ®é cao tõ mÆt b»ng gèc lªn c¸c tÇng……………………..58 II.4.5. C«ng t¸c bè trÝ chi tiÕt vµ ®o kiÓm tra trong thi c«ng x©y dùng…60 Ch­¬ng III: TÝnh to¸n thùc nghiÖm……………………………………..65 III.1. Giíi thiÖu chung……………………………………………………...65 III.1.1. Néi dung cña thùc nghiÖm……………………………………….65 III.1.2. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng tr×nh nhµ chung c­ CT2……………………...65 III.2. Uíc tÝnh ®é chÝnh x¸c thµnh lËp l­íi c¬ së mÆt b»ng vµ ®é cao trong x©y dùng nhµ cao tÇng……………………………………………………..65 III.2.1. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c thµnh lËp l­íi c¬ së mÆt b»ng…………65 III.2.2. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c thµnh lËp l­íi c¬ së ®é cao…………….68 III.3. ThiÕt kÕ ph­¬ng ¸n lËp l­íi khèng chÕ tr¾c ®Þa mÆt b»ng…………...69 III.3.1. ThiÕt kÕ l­íi khèng chÕ mÆt b»ng bªn ngoµi c«ng tr×nh……….69 III.3.2. ThiÕt kÕ l­íi khèng chÕ mÆt b»ng bªn trong c«ng tr×nh………..74 III.4. ThiÕt kÕ ph­¬ng ¸n lËp l­íi khèng chÕ ®é cao……………………….78 §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K513 III.4.1. Vai trß cña l­íi khèng chÕ ®é cao……………………………...78 III.4.2. Ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ l­íi………………………………………...79 III.4.3. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ………………...80 III.5. ThiÕt kÕ ph­¬ng ¸n chuyÓn täa ®é vµ ®é cao lªn c¸c tÇng thi c«ng….82 III.5.1 Ph­¬ng ¸n chuyÓn täa ®é lªn c¸c tÇng thi c«ng………………...82 III.5.2 Ph­¬ng ¸n chuyÓn ®é cao lªn c¸c tÇng thi c«ng………………..84 III.6. ThiÕt kÕ ph­¬ng ¸n ®o ®¹c kiÓm tra mét sè d¹ng c«ng t¸c thi c«ng ®iÓn h×nh…………………………………………………………………………85 III.6.1. §o kiÓm tra c¸c d·y cét nhµ ®­îc l¾p dùng theo d·y th¼ng hµng b»ng ph­¬ng ph¸p thñy chuÈn c¹nh s­ên…………………………………..85 III.6.2. §o kiÓm tra ®é th¼ng ®øng cña c¸c cÊu kiÖn x©y l¾p b»ng mÆt ph¼ng ng¾m chuÈn cña m¸y kinh vÜ………………………………………..88 III.6.3. §o kiÓm tra hoµn c«ng viÖc l¾p dùng c¸c tÊm Panel cña tßa nhµ l¾p ghÐp…………………………………………………………………….89 III.6.4. §o kiÓm tra hoµn c«ng viÖc l¾p dùng c¸c tÊm Panel cña tßa nhµ l¾p ghÐp…………………………………………………………………….90 KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ Tµi liÖu tham kh¶o Phô lôc §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K514 Lêi nãi ®Çu Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Êt n­íc ta ®ang trªn ®µ héi nhËp vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ nhiÒu mÆt. §Æc biÖt trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt. Chóng ta ®· vµ ®ang x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh cã quy m« lín vµ hiÖn ®¹i mang tÇm cì quèc gia. Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn mét sè lo¹i c«ng tr×nh nh­: c¸c tßa nhµ cao tÇng, c¸c khu chung c­, c¸c khu c«ng nghiÖp, hÇm ®­êng bé, c¸c cÇu lín v­ît s«ng, c¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn vv… HiÖn nay trªn ®Þa bµn c¶ n­íc ®· vµ ®ang x©y dùng nhiÒu nhµ cao tÇng vµ khu chung c­ cao tÇng víi quy m« ngµy cµng lín, kiÓu d¸ng, kiÕn tróc ngµy cµng hiÖn ®¹i. Trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng, vai trß vµ nhiÖm vô cña tr¾c ®Þa lµ rÊt quan träng. V× thÕ, cã lµm tèt c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng th× míi ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu kü thuËt vµ thÈm mü cña c«ng tr×nh. XuÊt ph¸t tõ ý ngÜa quan träng ®Êy, em ®· nhËn ®Ò tµi tèt nghiÖp: “C«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng” Néi dung cña ®å ¸n ®­îc tr×nh bµy trong 3 ch­¬ng nh­ sau: Ch­¬ng I: Giíi thiÖu chung Ch­¬ng II: Néi dung c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng Ch­¬ng III: TÝnh to¸n thùc nghiÖm Víi tinh thÇn lµm viÖc nghiªm tóc, khÈn tr­¬ng, sù cè g¾ng cña b¶n th©n cïng víi sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o Ths.Phan Hång TiÕn, c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa tr¾c ®Þa cïng c¸c b¹n ®ång nghiÖp, ®Õn nay b¶n ®å ¸n cña t«i ®· ®­îc hoµn thµnh. Do tr×nh ®é b¶n th©n vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn h¹n chÕ nªn b¶n ®å ¸n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em kÝnh §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K515 mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña quý thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¶n ®å ¸n nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ Néi, th¸ng 6 n¨m 2011 Sinh viªn thùc hiÖn: NguyÔn §×nh M¹nh §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K516 CH¦¥NG I Giíi ThiÖu Chung I.1. Giíi thiÖu chung vÒ c«ng tr×nh nhµ cao tÇng I.1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ nhµ cao tÇng Nhµ cao tÇng lµ mét lo¹i h×nh ®Æc biÖt cña c«ng tr×nh d©n dông ®­îc x©y dùng t¹i c¸c thµnh phè vµ c¸c khu ®« thÞ lín. Quy tr×nh x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nµy nãi chung vµ nãi riªng ®èi víi viÖc tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa ®Òu cã nh÷ng ®iÓm ®Æc thï riªng so víi c¸c c«ng tr×nh kh¸c. XuÊt ph¸t ®iÓm cña c¸c ®Æc ®iÓm riªng nµy chÝnh lµ nh÷ng yªu cÇu chÆt chÏ vÒ mÆt h×nh häc ph¶i tu©n thñ trªn suèt chiÒu cao cña toµ nhµ. X· héi ngµy nay cµng ph¸t triÓn th× xu h­íng tËp trung d©n c­ t¹i c¸c ®« thÞ ngµy cµng t¨ng. Trong xu thÕ ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc viÖc x©y dùng lµ hÖ qu¶ tÊt yÕu cña viÖc t¨ng d©n sè ®« thÞ, thiÕu ®Êt ®ai x©y dùng vµ gi¸ ®Êt ngµy cµng cao ë c¸c thµnh phè lín tÝnh ®Õn n¨m 2000, c¸c nhµ cao tÇng ë n­íc ta chñ yÕu lµ c¸c kh¸ch s¹n, tæ hîp v¨n phßng vµ trung t©m dÞch vô do c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ x©y dùng cã chiÒu cao phæ biÕn tõ 16 ®Õn 20 tÇng. Sau n¨m 2000 hµng lo¹t dù ¸n nhµ cao tÇng ®­îc triÓn khai x©y dùng ë c¸c khu ®« thÞ míi nh­ b¸n ®¶o Linh §µm, khu ®« thÞ míi Trung Hoµ-Nh©n ChÝnh khu ®« thÞ míi Trung Yªn, lµng quèc tÕ Th¨ng Long víi ®é cao tõ 15 ®Õn 25 tÇng ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ nhµ ë cña d©n c­ vµ lµm ®Ñp c¶nh quan ®« thÞ. Nh×n chung, viÖc x©y dùng nhµ cao tÇng ë n­íc ta míi chØ ph¸t triÓn ë giai ®o¹n ®Çu, tËp trung ë Thµnh Phè Hµ Néi vµ Thµnh Phè Hå ChÝ Minh vµ còng chØ ®¹t ë sè tÇng 25-30. HiÖn nay còng nh­ trong t­¬ng lai, ®Êt n­íc ta §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K517 ®ang vµ sÏ cßn tiÕp tôc x©y dùng thªm nhiÒu c«ng tr×nh nhµ cao tÇng víi quy m« ngµy cµng lín h¬n, kiÕn tróc vµ kiÓu d¸ng ngµy cµng hiÖn ®¹i h¬n. Cã nhiÒu ®Þnh nghÜa vµ quy ­íc kh¸c nhau vÒ nhµ cao tÇng nh­ng tùu chung l¹i cã thÓ ®Þnh nghÜa c¸c tßa nhµ cã tõ 7 tÇng trë lªn ®­îc gäi lµ nhµ cao tÇng. C¸c nhµ cao tÇng ®ang ®­îc x©y dùng ë ViÖt Nam cã thÓ ®­îc ph©n thµnh 5 lo¹i nhµ cao tÇng nh­ sau: TT Sè tÇng Ph©n lo¹i 1 Tõ 7 ®Õn 11 tÇng Cao tÇng lo¹i 1 2 Tõ 12 ®Õn 15 tÇng Cao tÇng lo¹i 2 3 Tõ 16 ®Õn 25 tÇng Cao tÇng lo¹i 3 4 Tõ 26 ®Õn 33 tÇng Cao tÇng lo¹i 4 5 Tõ 34 ®Õn 50 tÇng Cao tÇng lo¹i 5 Nh×n chung c¸c c«ng t¸c bè trÝ x©y dùng c¸c tßa nhµ cao tÇng ®­îc thùc hiÖn theo mét quy tr×nh chung thèng nhÊt. Do viÖc x©y dùng nhµ cao tÇng ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së øng dông c¸c c«ng nghÖ x©y dùng hiÖn ®¹i nªn nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c tr¾c ®Þa buéc ph¶i xem xÐt l¹i c¸c ph­¬ng ph¸p ®o ®¹c ®· cã, nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p vµ thiÕt bÞ ®o ®¹c míi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ®¶m b¶o chÊt l­îng nhµ cao tÇng. I.1.2. ®Æc ®iÓm kÕt cÊu nhµ cao tÇng Mçi toµ nhµ lµ mét khèi thèng nhÊt gåm mét sè l­îng nhÊt ®Þnh c¸c kÕt cÊu chÝnh cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau nh­: mãng, t­êng, dÇm, kÌo, c¸c trÇn, c¸c trô, m¸i nhµ, c¸c cöa sæ, cöa ra vµo. TÊt c¶ c¸c kÕt cÊu nµy ®­îc chia lµm hai lo¹i, ®ã lµ kÕt cÊu ng¨n ch¾n vµ kÕt cÊu chÞu lùc. Sù liªn kÕt c¸c kÕt cÊu chÞu lùc cña toµ nhµ t¹o nªn bé phËn khung s­ên cña toµ nhµ. Tuú thuéc vµo kiÓu kÕt hîp c¸c bé phËn chÞu lùc mµ ng­êi ta ph©n ra ba s¬ ®å kÕt cÊu cña toµ nhµ: §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K518 - KiÓu nhµ khung: lµ kiÓu nhµ cã khung chÞu lùc lµ c¸c khung chÝnh b»ng bª t«ng cèt thÐp. - KiÓu nhµ kh«ng cã khung: lµ kiÓu nhµ ®­îc x©y dùng mét c¸ch liªn tôc kh«ng cÇn khung chÞu lùc, c¸c kÕt cÊu chÞu lùc chÝnh lµ c¸c t­êng chÝnh vµ c¸c v¸ch ng¨n. - KiÓu nhµ cã kÕt cÊu kÕt hîp: lµ kiÓu võa cã khung, võa cã t­êng ng¨n lµ kÕt cÊu chÞu lùc. Dùa vµo ph­¬ng ph¸p x©y dùng toµ nhµ mµ ng­êi ta cßn ph©n chia thµnh: toµ nhµ nguyªn khèi ®óc liÒn, toµ nhµ l¾p ghÐp vµ nhµ l¾p ghÐp toµn khèi. - Nhµ nguyªn khèi: lµ kiÓu nhµ ®­îc ®æ bª t«ng mét c¸ch liªn tôc, c¸c t­êng chÝnh vµ c¸c t­êng ng¨n ®­îc liªn kÕt víi nhau thµnh mét khèi. - Nhµ l¾p ghÐp: lµ kiÓu nhµ ®­îc l¾p ghÐp tõng phÇn khíp nhau theo c¸c cÊu kiÖn ®· ®­îc chÕ t¹o s½n theo thiÕt kÕ. - Nhµ l¾p ghÐp toµn khèi: lµ nhµ ®­îc l¾p ghÐp theo tõng khèi lín. - Nhµ b¸n l¾p ghÐp: lµ kiÓu nhµ mµ c¸c khung ®­îc ®æ bª t«ng mét c¸ch liªn tôc, cßn c¸c tÊm panel ®­îc chÕ t¹o s½n theo thiÕt kÕ sau ®ã ®­îc l¾p ghÐp lªn. D­íi ®©y lµ mét sè h×nh ¶nh vÒ c«ng tr×nh nhµ cao tÇng mµ chóng ta ®· vµ ®ang x©y dùng: §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K519 - Kh¸ch s¹n Melia-Hµ Néi: §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5110 - Tßa nhµ Kengnam - §­êng Ph¹m Hïng : I.2. Quy tr×nh thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng Quy tr×nh thi c«ng x©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông nãi chung vµ nãi riªng ®èi víi c¸c tßa nhµ cao tÇng bao gåm c¸c c«ng viÖc sau : 1. Kh¶o s¸t ®Þa ®iÓm x©y dùng: ViÖc kh¶o s¸t ®Þa ®iÓm x©y dùng bao gåm viÖc kh¶o s¸t mÆt b»ng x©y dùng vµ kh¶o s¸t nÒn ®Þa chÊt ®Ó tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ, ph­¬ng ¸n x©y dùng tèi ­u nhÊt. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5111 2. ThiÕt kÕ, lùa chän ph­¬ng ¸n kiÕn tróc: ThiÕt kÕ vµ lùa chän ph­¬ng ¸n kiÕn tróc víi bÊt k× c«ng tr×nh nµo còng cÇn tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau: t¹o c¶nh quan ®Ñp vµ tho¸ng ®·ng, kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c¸c c«ng tr×nh xung quanh, t¹o ra tèi ®a c«ng n¨ng sö dông cña c«ng tr×nh, gi¸ thµnh tèi ­u nhÊt. 3. ChuÈn bÞ vËt liÖu x©y dùng, c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ: VÒ vËt liÖu x©y dùng, tr­íc khi thi c«ng c«ng tr×nh chóng ta cÇn nghiªn cøu kü b¶n vÏ thiÕt kÕ trªn c¬ së ®ã cã thÓ chän c¸c lo¹i vËt liÖu x©y dùng. C¸c lo¹i vËt liÖu dµnh cho x©y dùng nhµ cao tÇng gåm: g¹ch, ®¸, c¸t, xi m¨ng … CÇn tÝnh cô thÓ khèi l­îng còng nh­ c¨n cø vµo tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh ®Ó cã thÓ vËn chuyÓn ®Õn khu vùc thi c«ng sao cho hîp lý. Tr¸nh l·ng phÝ trong kh©u vËn chuyÓn còng nh­ lµm ¶nh h­ëng tíi tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh. 4. Thi c«ng mãng cäc: Nhµ cao tÇng lµ c¸c c«ng tr×nh cã träng t¶i lín, nÒn ®Êt tù nhiªn sÏ kh«ng chÞu næi. V× vËy khi x©y dùng nhµ cao tÇng ng­êi ta ph¶i xö dông c¸c gi¶i ph¸p nh©n t¹o ®Ó t¨ng c­êng ®é chÞu nÐn cña nÒn mãng. Gi¶i ph¸p hiÖn nay th­êng hay dïng nhÊt lµ gi¶i ph¸p mãng cäc. §Ó thi c«ng mãng cäc trong x©y dùng nhµ cao tÇng cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p sau: khoan cäc nhåi, Ðp cäc, ®ãng cäc. 5. §µo mãng vµ ®æ bª t«ng hè mãng: Sau khi hoµn thµnh viÖc thi c«ng mãng cäc, ng­êi ta tiÕn hµnh c¾t, ®Ëp, xö lý ®Çu cäc. §ång thêi tiÕn hµnh viÖc bèc dän mét khèi l­îng ®Êt c¬ b¶n trªn ph¹m vi hè mãng c«ng tr×nh ®Ó b¾t ®Çu thi c«ng c¸c ®µi cäc, mãng vµ tÇng hÇm cña ng«i nhµ. Néi dung nµy gåm c¸c c«ng t¸c chñ yÕu sau ®©y: §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5112 C«ng t¸c chuÈn bÞ, c«ng t¸c cèt thÐp ®µi gi»ng mãng, c«ng t¸c v¸n khu«n ®µi mãng, thi c«ng ®æ bª t«ng ®µi gi»ng mãng. 6. Thi c«ng phÇn th©n c«ng tr×nh: Thi c«ng phÇn th©n c«ng tr×nh cÇn thùc hiÖn nh÷ng viÖc sau: lµm cèt thÐp cét vµ lång thang m¸y, ®Æt cèt thÐp dÇm sµn, ®æ bª t«ng cét dÇm sµn, th¸o v¸n khu«n. 7. X©y vµ hoµn thiÖn: Sau khi hoµn thµnh xong c¸c h¹ng môc liªn quan ®Õn kÕt cÊu c«ng tr×nh ng­êi ta tiÕn hµnh x©y vµ hoµn thiÖn. Th«ng th­êng phÇn x©y ®­îc tiÕn hµnh ngay sau khi th¸o v¸n khu«n cña khung vµ dÇm sµn. ViÖc l¾p ®Æt ®­êng ®iÖn n­íc còng ®­îc thùc hiÖn kÕt hîp víi viÖc x©y t­êng. C«ng viÖc hoµn thiÖn ®­îc tiÕn hµnh sau khi x©y dùng phÇn th« nã gåm c¸c c«ng viÖc cô thÓ nh­ sau: tr¸t v÷a, quÐt v«i, èp t­êng, l¸t nÒn… I.3. Quy tr×nh tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng X©y dùng nhµ cao tÇng Trong tæng hîp c¸c c«ng t¸c thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh nh­ ®· nãi ë trªn thi c«ng t¸c tr¾c ®Þa lu«n lµ mét c«ng t¸c ph¶i ®i tr­íc vµ vÉn cßn ph¶i tiÕn hµnh mét sè d¹ng c«ng viÖc ®o ®¹c ngay c¶ sau khi c«ng tr×nh ®· x©y dùng xong vµ ®­îc ®­a vµo sö dông. Nhiệm vụ chính của công tác Trắc địa cho thi công nhà cao tầng là đảm bảo cho nó được xây dựng đúng vị trí thiết kế, đúng kích thước hình học và điều quan trọng nhất đối với nhà cao tầng là đảm bảo độ thẳng đứ ng của nó. Theo qui định của TCXDVN 3972-85 thì độ nghiêng của các toà nhà cao tầng cho phép là H/1000 (H là chiều cao của toà nhà) nhưng không được vượt quá 35mm. Đây là một yêu cầu rất cao và để thực hiện được yêu cầu này cần phải thực hiện các giải pháp kỹ thuật Trắc địa đồng bộ. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5113 Néi dung cña c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng mét c«ng tr×nh d©n dông –c«ng nghiÖp nãi chung vµ nãi riªng víi lo¹i h×nh nhµ cao tÇng cã thÓ ®­îc tãm t¾t theo mét quy tr×nh chung nh­ sau: 1. Thµnh lËp xung quanh c«ng tr×nh x©y dùng m¹ng l­íi khèng chÕ tr¾c ®Þa mÆt b»ng,®é cao. M¹ng l­íi nµy cã t¸c dông ®Þnh vÞ c«ng tr×nh theo hÖ to¹ ®é sö dông trong giai ®o¹n kh¶o s¸t thiÕt kÕ, nghÜa lµ ®Þnh vÞ nã so víi c«ng tr×nh l©n cËn. L­íi khèng chÕ nµy ®­îc sö dông trong giai ®o¹n bè trÝ mãng c«ng tr×nh. 2. ChuyÓn c¸c trôc c¬ b¶n cña tßa nhµ theo thiÕt kÕ ra thùc ®Þa, ®Þnh vÞ tßa nhµ ®¶m b¶o n»m trong ph¹m vi mèc giíi ®· quy ho¹ch dµnh cho x©y dùng c«ng tr×nh, ch«n mèc vµ ®¸nh dÊu c¸c trôc trªn thùc ®Þa. 3. TiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô viÖc x©y dùng phÇn d­íi mÆt ®Êt cña c«ng tr×nh,bao gåm c¸c viÖc: - §µo hè mãng; ®Þnh vÞ c¸c cäc ®ãng hoÆc cäc khoan nhåi; kiÓm tra viÖc thi c«ng x©y dùng ®µi cäc cña c¸c cét chÞu lùc; bè trÝ vµ kiÓm tra viÖc thi c«ng x©y dùng phÇn tÇng hÇm hoÆc c¸c c«ng tr×nh ngÇm cña c«ng tr×nh. C¬ së tr¾c ®Þa cho giai ®o¹n nµy lµ hÖ thèng dÊu mèc tr¾c ®Þa ®­îc cè ®Þnh ë phÝa ngoµi c«ng tr×nh d­ê d¹ng c¸c mèc ch«n trªn mÆt ®Êt hoÆc lµ c¸c dÊu trôc ®­îc ®¸nh dÊu trªn t­êng cña c¸c c«ng tr×nh xung quanh. 4. TiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô viÖc x©y dùng phÇn trªn mÆt ®Êt cña c¸c c«ng tr×nh bao gom c¸c viÖc: - ChuyÓn hÖ thèng c¸c trôc c«ng tr×nh tõ phÝa ngoµi vµo phÝa trong c«ng tr×nh vµ lËp trªn mÆt b»ng gèc (mÆt b»ng tÇng trÖt) l­íi bè trÝ c¬ së phÝa trong cña c«ng tr×nh. - Dùa vµo l­íi nãi trªn, tiÕn hµnh bè trÝ c¸c trôc chi tiÕt cña c«ng tr×nh,®¸nh dÊu trùc tiÕp c¸c trôc lªn mÆt sµn bª t«ng b»ng c¸c ®inh bª t«ng vµ dÊu s¬n. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5114 - TiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c bè trÝ chi tiÕt phôc vô viÖc x©y l¾p c¸c kÕt cÊu cña tßa nhµ trªn tÊt c¶ c¸c tÇng dùa vµo l­íi bè trÝ c¬ së phÝa trong ®· ®­îc lÇn l­ît chuyÓn lªn tÊt c¶ c¸c tÇng thi c«ng x©y l¾p. - §o ®¹c kiÓm tra hoµn c«ng ®Ó ®iÒu chØnh viÖc thi c«ng c¸c bé phËn c«ng tr×nh theo ®óng thiÕt kÕ, lËp c¸c b¶n vÏ vµ hå s¬ hoµn c«ng dïng cho c¸c giai ®o¹n tiÕp theo vÒ sau. 5. TiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c ®o ®¹c ®Ó theo dâi qu¸ tr×nh biÕn d¹ng trong vµ sau khi ®· thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh (lón, nghiªng, chuyÓn dÞch ngang…vv). I.4. chØ tiªu kü thuËt c¬ b¶n ®èi víi c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng I.4.1. Kh¸i niÖm vÒ h¹n sai cho phÐp trong x©y dùng Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng, do t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau (thiÕt kÕ, bè trÝ, thi c«ng x©y dùng) nªn dÉn ®Õn cã sù sai lÖch vÞ trÝ thùc tÕ cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng so víi vÞ trÝ thiÕt kÕ t­¬ng øng cña chóng. ViÖc l¾p ®Æt c¸c kÕt cÊu x©y dùng vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c th«ng sè h×nh häc trong c¸c kÕt cÊu chung cña toµ nhµ, trong ®ã c¸c yÕu tè vÒ chiÒu dµi nh­ kÝch th­íc tiÕt diÖn cña c¸c kÕt cÊu, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c trôc cña c¸c kÕt cÊu v.v... mµ ®­îc cho trong b¶n thiÕt kÕ x©y dùng ®­îc gäi chung lµ “c¸c kÝch th­íc thiÕt kÕ” vµ t­¬ng øng víi nã trong kÕt qu¶ cña c«ng t¸c bè trÝ sÏ cho ta kÝch th­íc thùc tÕ. §é lÖch gi÷a kÝch th­íc thùc tÕ vµ kÝch th­íc thiÕt kÕ ®­îc gäi lµ ®é lÖch bè trÝ x©y dùng. NÕu ®é lÖch nµy v­ît qua giíi h¹n cho phÐp nµo ®ã th× ®é g¾n kÕt gi÷a c¸c kÕt cÊu x©y dùng bÞ ph¸ vì vµ g©y nªn sù kh«ng ®¶m b¶o ®é bÒn v÷ng c«ng tr×nh. Do ¶nh h­ëng liªn tôc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ ®é lÖch cña c¸c kÝch th­íc thùc tÕ vµ thiÕt kÕ sÏ cã nh÷ng gi¸ trÞ kh¸c nhau. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5115 §é lÖch giíi h¹n lín nhÊt so víi gi¸ trÞ thiÕt kÕ cña kÝch th­íc (ký hiÖu  max) gäi lµ “®é lÖch giíi h¹n trªn” cßn ®é lÖch giíi h¹n nhá nhÊt so víi thiÕt kÕ (ký hiÖu  min) cßn gäi lµ “®é lÖch giíi h¹n d­íi”. C¸c ®é lÖch cho phÐp nhÊt ®Þnh gäi lµ h¹n sai cho phÐp trong x©y dùng vµ ký hiÖu lµ  . Nh­ vËy ta cã thÓ nhËn thÊy  = 2 . Qua ph©n tÝch c¸c tiªu chuÈn vÒ ®é chÝnh x¸c ta thÊy r»ng c¸c h¹n sai trong x©y dùng cã thÓ ph©n chia ra c¸c d¹ng sau: 1. C¸c h¹n sai ®Æc tr­ng vÞ trÝ mÆt b»ng cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng (sù xª dÞch trôc cña c¸c mãng cét, dÇm v.v... so víi vÞ trÝ thiÕt kÕ ). 2. C¸c h¹n sai ®Æc tr­ng vÞ trÝ ®é cao cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng (®é lÖch vÒ ®é cao mÆt tùa cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng so víi ®é cao thiÕt kÕ ). 3. C¸c h¹n sai ®Æc tr­ng vÒ vÞ trÝ th¼ng ®øng cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng (®é lÖch cña trôc ®øng kÕt cÊu so víi ®­êng th¼ng ®øng). 4. C¸c h¹n sai ®Æc tr­ng vÒ vÞ trÝ t­¬ng hç gi÷a c¸c kÕt cÊu x©y dùng (®é lÖch vÒ ®é dµi thiÕt kÕ vµ ®é dµi thùc tÕ). B¶ng I.1 d­íi ®©y trÝch dÉn c¸c giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c¸c h¹n sai x©y dùng khi bè trÝ c«ng tr×nh: Tên các độ lệch Giá trị các độ lệch cho phép (tính =mm) đối với: Các kết cấu bê tông cốt thép Các kết cấu kim loại §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5116 1) Các móng: - Các độ xê dịch so với các trục bố trí: + Trục của các khối móng phía dưới + Trục của các khối móng dãy phía trên + Trục của các móng cốc - Độ lệch về độ cao các bề mặt tựa phía trên của các móng: + Bề mặt tựa của cốc + Khi tựa trực tiếp kết cấu nằm ở bên trên - Sự xê dịch của các bu lông nền về mặt bằng - Độ lệch độ cao đầu mút phía trên của bu lông neo 2)Các cột: - Độ xê dịch trục cột ở tiết diện phía dưới so với các trục bố trí - Độ lệch trục cột ở tiết diện phía trên so với phương thẳng đứng khi chiều cao của cột là H(m) với: + H < 4.5 m + H = 4.5-15 m + H > 15 m - Độ sai lệch độ cao đầu cột của mỗi tầng 3)Các dầm cần trục và các đường cần trục: - Độ xê dịch trục dọc của dầm cần trục so với trục bố trí - Độ lệch của khoảng cách giữa các trục,các ray cần trục của một nhịp - Độ xê dịch tương hỗ các đầu mút của các ray cần trục kề liền nhau về độ cao và mặt bằng 4) Các dầm,các dàn,các xà ngang,các xà dọc của mái : - Độ xê dịch của các cấu kiện so với các trục bố trí - Độ lệch độ cao các điểm nút cơ sở của các dầm,các xà + 20 + 10 + 10 - 20 + 05 + 10 + 20 + 05 + 10 + 15 + 0.001H (< 35mm) 12 +12n (n là số tầng) + 05 + 10 + 02 + 05 + 20 + 20 + 10 + 10 - 20 + 05 + 10 + 20 + 05 + 10 + 15 + 0.001H (< 35mm) 12 +12n (n là số tầng) + 05 + 10 + 02 + 05 + 20 §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5117 B¶ng I.1. C¸c h¹n sai x©y dùng khi l¾p ®Æt c¸c kÕt cÊu x©y dùng I.4.2. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c h¹n sai l¾p r¸p x©y dùng vµ ®é chÝnh x¸c cña c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa Qu¸ tr×nh l¾p r¸p x©y dùng tÊt c¶ c¸c kÕt cÊu cña toµ nhµ lu«n ph¶i ®i kÌm víi c¸c c«ng t¸c ®o ®¹c kiÓm tra. C«ng t¸c kiÓm tra tr¾c ®Þa bao gåm viÖc x¸c ®Þnh vÞ trÝ mÆt b»ng, ®é cao vµ ®é th¼ng ®øng cña c¸c kÕt cÊu so víi c¸c trôc vµ ®é cao thiÕt kÕ trong qu¸ tr×nh x©y dùng chóng. C¬ së tr¾c ®Þa cho c«ng viÖc kiÓm tra nµy chÝnh lµ c¸c trôc bè trÝ hoÆc c¸c ®­êng th¼ng song song víi chóng, c¸c v¹ch l¾p ®Æt ®· ®­îc ®¸nh dÊu trªn c¸c mÆt bªn cña c¸c kÕt cÊu, c¸c mèc ®é cao thi c«ng ®· ®­îc chuyÓn lªn c¸c mÆt sµn tÇng v.v... §é chÝnh x¸c vÒ vÞ trÝ cña c¸c kÕt cÊu riªng biÖt so víi trôc bè trÝ (vÒ mÆt b»ng) vµ so víi c¸c møc ®é cao thiÕt kÕ (vÒ ®é cao) ®­îc kh¸i qu¸t tõ bèn nguån sai sè chñ yÕu sau ®©y: - Độ lệch của khoảng cách giữa các trục của các dầm,các khối,các xà,trần mái theo đai phía trên - Độ lệch khoảng cách giữa các dầm dọc,xà dọc 5) Các tường,các vách ngăn,các tấm trần mái: - Độ xê dịch trục của các tấm Panen tường và các tấm vách ngăn so với các trục bố trí ở tiết diện phía dưới - Độ lệch bề mặt của các tấm Panen tường và các tấm vách ngăn so với đường thẳng đứng ở tiết diện phía trên - Sự chênh lệch độ cao các bề mặt tựa của các tấm Panen tường và của các tấm vách ngăn trong phạm vi của một khối + 25 + 07 + 05 + 05 + 10 + 25 + 05 + 05 + 05 + 10 §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5118 - Sai sè vÒ kÝch th­íc so víi thiÕt kÕ do qu¸ tr×nh chÕ t¹o c¸c kÕt cÊu g©y nªn (ký hiÖu mct ). - Sai sè cña viÖc ®Æt c¸c kÕt cÊu vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ khi l¾p ®Æt chóng ( md ). - Sai sè cña c«ng t¸ c kiÓm tra tr¾c ®Þa trong qu ¸tr×nh l¾p ®Æt c¸c kÕt cÊu (mtd). - Sai sè do t¸c ®éng cña c¸c ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh (sù lón cña c«ng tr×nh, ¶nh h­ëng cña nhiÖt ®é, v.v...) ký hiÖu lµ mngc. Khi ®ã sai sè tæng hîp vÞ trÝ mÆt b»ng cña kÕt cÊu (kÝ hiÖu m0) so víi vÞ trÝ thiÕt kÕ ®­îc biÓu thÞ b»ng c«ng thøc: m0 = 2222 ngctddct mmmm  (1.1) Gi¶ thiÕt r»ng c¸c sai sè thµnh phÇn lµ mang ®Æc tÝnh ngÉu nhiªn vµ ®éc lËp víi nhau, ¸p dông nguyªn t¾c ®ång ¶nh h­ëng gi÷a c¸c nguån sai sè th× tõ c«ng thøc trªn ta cã: m0=mtd 4 =2mtd (1.2) Hay: mtd = 2 1 m0 NÕu gi¶ ®Þnh r»ng c¸c h¹n sai trong qui ph¹m ®­îc cho d­íi d¹ng sai sè giíi h¹n vµ cã gi¸ trÞ b»ng 3 lÇn sai sè trung ph­¬ng, tøc lµ  0=3m0 th× mèi t­¬ng quan gi÷a h¹n sai  0 vµ sai sè trung ph­¬ng cña viÖc ®o ®¹c kiÓm tra mt® cã thÓ ®­îc viÕt d­íi d¹ng sau: md = 00 17,03.2 1  Hay: mtd  0,2 0 (1.3) Nh­ vËy sai sè trung ph­¬ng cña c¸c c«ng t¸c ®o kiÓm tra ®­îc tiÕn hµnh khi ®Æt c¸c kÕt cÊu x©y dùng cÇn kh«ng v­ît qu¸ 20% gi¸ trÞ h¹n sai l¾p r¸p x©y dùng ®èi víi d¹ng c«ng viÖc t­¬ng øng. Ngoµi ra ®é chÝnh x¸c cña c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong bè trÝ l¾p ®Æt cßn phô thuéc vµo: kÝch th­íc vµ chiÒu cao cña c«ng tr×nh, vËt liÖu x©y dùng c«ng tr×nh, tr×nh tù vµ ph­¬ng ph¸p thi c«ng c«ng tr×nh v.v... Trong tr­êng §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5119 hîp thi c«ng theo thiÕt kÕ ®Æc biÖt, c¸c sai sè cho phÐp ch­a cã trong c¸c qui ph¹m x©y l¾p hiÖn hµnh th× ®é chÝnh x¸c cña c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn kü thuËt khi x©y dùng c«ng tr×nh ®Ó x¸c ®Þnh cô thÓ. I.4.3. Mét sè tiªu chuÈn ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh Mçi toµ nhµ gåm mét sè l­îng h÷u h¹n c¸c bé phËn kÕt cÊu chÝnh cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau nh­ mãng, t­êng, c¸c trô riªng biÖt (c¸c trô hoÆc c¸c cét), c¸c dÇm xµ, c¸c trÇn, m¸i nhµ, cöa sæ, cöa ra vµo v.v... t¹o nªn mét bé khung chÞu lùc hoµn chØnh cña toµ nhµ. Tuú thuéc mçi c«ng tr×nh cô thÓ mµ ng­êi ta ®Æt ra yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ x©y dùng. 1. ChØ tiªu kü thuËt cña m¹ng l­íi c¬ së bè trÝ c«ng tr×nh [4] §Ó phôc vô cho c«ng t¸c bè trÝ trôc c«ng tr×nh nhµ cao tÇng vµ chØ ®¹o thi c«ng ng­êi ta th­êng thµnh lËp m¹ng l­íi bè trÝ c¬ së theo nguyªn t¾c l­íi ®éc lËp. Ph­¬ng vÞ cña mét trong nh÷ng c¹nh xuÊt ph¸t tõ ®iÓm gèc lÊy b»ng 0000’00” hoÆc 90000’00”. B¶ng I.2. ChØ tiªu kü thuËt cña m¹ng l­íi c¬ së bè trÝ c«ng tr×nh [4] CÊp chÝnh x¸c §Æc ®iÓm cña ®èi t­îng x©y dùng Sai sè trung ph­¬ng cña l­íi c¬ së bè trÝ §o gãc " m §o c¹nh S mS §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5120 1 XÝ nghiÖp hoÆc côm nhµ, c«ng tr×nh c«ng nghiÖp trªn khu vùc cã diÖn tÝch >100 ha. Khu nhµ hoÆc c«ng tr×nh ®éc lËp trªn mÆt b»ng cã diÖn tÝch >100ha. 3” 1:25000 2 XÝ nghiÖp hoÆc côm nhµ, c«ng tr×nh c«ng nghiÖp trªn khu vùc cã diÖn tÝch <100ha. Khu nhµ hoÆc c«ng tr×nh ®éc lËp trªn mÆt b»ng cã diÖn tÝch tõ 10100ha. 5” 1:10000 3 Nhµ vµ c«ng tr×nh trªn diÖn tÝch< 10ha, ®­êng trªn mÆt ®Êt hoÆc c¸c hÖ thèng ngÇm trong khu vùc x©y dùng. 10” 1:5000 §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5121 2. §é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ c«ng tr×nh [4] §é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ c«ng tr×nh phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau: - KÝch th­íc, chiÒu cao cña ®èi t­îng x©y. - VËt liÖu x©y dùng c«ng tr×nh. - H×nh thøc kÕt cÊu cña toµn thÓ c«ng tr×nh. - Quy tr×nh c«ng nghÖ vµ ph­¬ng ph¸p thi c«ng c«ng tr×nh. B¶ng I.3. §é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ c«ng tr×nh CÊp chÝnh x¸c §Æc ®iÓm cña ®èi t­îng x©y dùng Sai sè trung ph­¬ng trung b×nh §o c¹nh §o gãc(’’) Khi ®o trªn cao trªn mét tr¹m (mm) Khi truyÒn ®é cao tõ ®iÓm gèc ®Õn mÆt b»ng l¾p r¸p (mm) 1 KÕt cÊu kim lo¹i víi mÆt ph¼ng, l¾p r¸p kÕt cÊu bª t«ng cèt thÐp, l¾p r¸p kÕt cÊu hÖ trôc ®óc s½n theo khíp nèi. C«ng tr×nh cao tõ 100 - 120m víi khÈu ®é tõ 24 - 36m 1/15.000 5 1 5 2 Nhµ cao tõ 16 – 25 tÇng. C«ng tr×nh cao tõ 60 – 100 m víi khÈu ®é tõ 18 – 24 m 1/10.000 10 2 4 3 Nhµ cao tõ 5 – 16 tÇng. C«ng tr×nh cao tõ 16 – 60 m víi khÈu ®é tõ 6 - 18 m 1/5.000 20 2.5 3 4 Nhµ cao ®Õn 5 tÇng. C«ng tr×nh cao ®Õn 15 m víi khÈu ®é 6 m 1/3.000 30 3 3 §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5122 3. ChØ tiªu kü thuËt ®Ó lËp l­íi khèng chÕ ®é cao [4] L­íi khèng chÕ ®é cao ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu ®èi víi c«ng t¸c ®o vÏ, ®Æc biÖt lµ bè trÝ c«ng tr×nh vÒ ®é cao vµ ®­îc nªu ë b¶ng sau: B¶ng I.4. ChØ tiªu kü thuËt ®Ó lËp l­íi khèng chÕ ®é cao H¹ng Kho¶ng c¸ch lín nhÊt tõ m¸y ®Õn mia (m) Chªnh lÖch kho¶ng c¸ch sau tr­íc (m) TÝch luü chªnh lÖch kho¶ng c¸ch (m) Tia ng¾m ®i c¸ch ch­íng ng¹i vËt mÆt ®Êt (mm) Sai sè ®o trªn cao ®Õn mçi tr¹m m¸y (mm) Sai sè khÐp tuyÕn theo sè tr¹m m¸y (mm) I 25 0,3 0,5 0,8 0,5 1 n II 35 0,7 1,5 0,5 0,7 1,5 n III 50 1,5 3,0 0,3 3,0 6 n IV 75-100 2,0 5,0 0,3 5,0 10 n §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5123 Ch­¬ng II Néi Dung c«ng t¸c Tr¾c ®Þa Trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng II.1. thµnh lËp l­íi khèng chÕ mÆt b»ng vµ ®é cao trªn khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh II.1.1. L­íi khèng chÕ mÆt b»ng §Ó bè trÝ c¸c trôc vµ tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô cho qu¸ tr×nh x©y dùng c«ng tr×nh th× cÇn ph¶i cã mét lo¹t c¸c ®iÓm nèi tr¾c ®Þa cã täa ®é vµ ®é cao ®· biÕt. Còng nh­ trong c¸c c«ng t¸c ®o vÏ ®Þa h×nh, ng­êi ta gäi hÖ thèng c¸c ®iÓm nh­ thÕ lµ “l­íi c¬ së cña c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa c«ng tr×nh” hoÆc “c¬ së trong bè trÝ x©y dùng”. Nh­ng ®Ó phôc vô cho bè trÝ c«ng tr×nh th× l­íi tr¾c ®Þa trªn khu vùc x©y dùng cÇn ®­îc lËp theo hÖ täa ®é gi¶ ®Þnh (gèc tïy chän, gi¸ trÞ täa ®é gèc tïy ®Æt, h­íng c¸c trôc täa ®é tù quy ­íc vµ viÖc ®o nèi víi täa ®é nhµ n­íc chØ ®Ó dïng cho viÖc quy ®æi täa ®é). 1. Môc ®Ých Trong giai ®o¹n kh¶o s¸t thiÕt kÕ : - ë giai ®o¹n nµy l­íi khèng chÕ chñ yÕu phôc vô cho c«ng t¸c ®o vÏ b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín 1: 500. Trong giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa cã nhiÖm vô chÝnh lµ ®Þnh vÞ c«ng tr×nh : - Tõ c¸c mèc tr¾c ®Þa víi c¸c sè liÖu t­¬ng øng, chuyÓn c¸c trôc chÝnh cña c«ng tr×nh ra ngoµi thùc ®Þa - Bè trÝ c¸c trôc phô cña c«ng tr×nh, dùa trªn c¬ së c¸c trôc chÝnh ®· ®­îc bè trÝ. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5124 - Bè trÝ c¸c ®iÓm chi tiÕt. §©y lµ b­íc ®ßi hái ®é chÝnh x¸c cao nhÊt ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng ®o¹n l¾p r¸p sau nµy. C«ng t¸c bè trÝ ®iÓm chi tiÕt diÔn ra trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng. - §o vÏ hoµn c«ng: C«ng t¸c ®o vÏ hoµn c«ng ®­îc tiÕn hµnh khi x©y dùng xong tõng bé phËn vµ khi x©y dùng xong toµn bé c«ng tr×nh, tõ ®ã thµnh lËp b¶n vÏ hoµn c«ng tæng thÓ cña c«ng tr×nh. Trong giai ®o¹n vËn hµnh c«ng tr×nh: NhiÖm vô trong giai ®o¹n nµy lµ viÖc kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh trong qu¸ tr×nh vËn hµnh khai th¸c c«ng tr×nh. 2. D¹ng l­íi Trong thi c«ng x©y dùng c¸c khu nhµ cao tÇng, ng­êi ta th­êng sö dông c¸c d¹ng l­íi sau: L­íi « vu«ng x©y dùng, l­íi tam gi¸c ®o gãc c¹nh, l­íi ®a gi¸c ®Ó thµnh lËp l­íi c¬ së mÆt b»ng. ViÖc lùa chän mét trong sè c¸c l­íi trªn tïy thuéc vµo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c, ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa vËt vµ h×nh d¹ng mÆt b»ng cña khu nhµ L­íi « vu«ng x©y dùng lµ hÖ thèng c¸c ®iÓm tr¾c ®Þa bao gåm c¶ mÆt b»ng vµ ®é cao, ®­îc bè trÝ t¹o thµnh m¹ng l­íi cã d¹ng c¸c « vu«ng hoÆc h×nh ch÷ nhËt víi sù ph©n bè c¸c ®iÓm mét c¸ch hîp lý bao phñ toµn bé mÆt b»ng khu x©y dùng, c¸c ®Ønh cña l­íi ®­îc cè ®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n. C¹nh cña l­íi cã chiÒu dµi lµ 50m, 100m hoÆc 200m vµ ®­îc bè trÝ song song víi c¸c trôc chÝnh cña c«ng tr×nh. L­íi « vu«ng x©y dùng th­êng ®­îc sö dông trong tr­êng hîp c¸c c«ng tr×nh ph©n bè trªn khu vùc lín víi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao. ¦u ®iÓm cña lo¹i l­íi nµy lµ rÊt phï hîp víi nh÷ng c«ng tr×nh cã c¸c trôc song song hoÆc vu«ng gãc víi nhau. L­íi tam gi¸c ®o gãc c¹nh lµ lo¹i l­íi dïng phæ biÕn trong c«ng t¸c tr¾c ®Þa nãi chung vµ tr¾c ®Þa c«ng tr×nh nãi riªng. ¦u ®iÓm cña lo¹i l­íi nµy lµ cã ®é chÝnh x¸c cao v× l­íi cã nhiÒu trÞ ®o thõa h¬n, ®å h×nh l­íi linh ho¹t vµ kh«ng ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh th«ng th­êng cña l­íi ®o gãc hoÆc §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5125 l­íi ®o c¹nh nh­ng vÉn ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c theo yªu cÇu (tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh mµ cã thÓ ®o toµn gãc, toµn c¹nh hoÆc ®o mét sè c¹nh kÕt hîp víi ®o mét sè gãc ). L­íi ®a gi¸c lµ d¹ng l­íi c¬ së bè trÝ phæ biÕn nhÊt trªn c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. D¹ng l­íi nµy cã tÝnh linh ho¹t, dÔ thùc hiÖn vµ phï hîp víi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng ®¬n lÎ, c¸c nhµ hoÆc c«ng tr×nh x©y dùng bæ sung hoÆc x©y chen. ¦u ®iÓm cña l­íi ®­êng chuyÒn lµ cã kh¶ n¨ng phï hîp víi nhiÒu lo¹i ®Þa h×nh vµ h×nh d¹ng c«ng tr×nh kh¸c nhau. 3. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®èi víi l­íi khèng chÕ mÆt b»ng [1] - Tr­êng hîp 1 : NÕu l­íi khèng chÕ mÆt b»ng chØ thµnh lËp víi môc ®Ých ®o vÏ b¶n ®å ®Þa h×nh nãi chung th× tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña nã lµ “sai sè trung ph­¬ng vÞ trÝ ®iÓm cña cÊp khèng chÕ cuèi cïng so víi ®iÓm khèng chÕ c¬ së” hay cßn gäi lµ “sai sè tuyÖt ®èi vÞ trÝ ®iÓm”. Quy ph¹m ®· quy ®Þnh: Sai sè giíi h¹n vÞ trÝ ®iÓm cña l­íi khèng chÕ ®o vÏ so víi ®iÓm cña l­íi khèng chÕ c¬ së ( l­íi nhµ n­íc vµ t¨ng dµy ) kh«ng v­ît qu¸ 0,2mm trªn b¶n ®å, tøc lµ MP ≤ 0,2mm.M. §èi víi vïng c©y cèi rËm r¹p th× yªu cÇu ®é chÝnh x¸c nµy gi¶ ®I 1,5 lÇn, tøc lµ MP ≤ 0,3mm.M, ë ®©y M lµ mÉu sè tû lÖ b¶n ®å cÇn thµnh lËp. §èi víi b¶n ®å ®Þa h×nh dïng ®Ó thiÕt kÕ, thi c«ng c«ng tr×nh th× tû lÖ b¶n ®å th­êng ®­îc lËp 1: 500. Tõ sai sè giíi h¹n Mp ≤ (0,2mm ÷ 0,3mm).M, suy ra sai sè trung ph­¬ng vÞ trÝ ®iÓm cña cÊp kh«ng chÓ cuèi cïng phôc vô cho ®o vÏ tû lÖ lín 1: 5000 ÷ 1:500 mP sÏ ph¶i nhá h¬n 2 lÇn sai sè giíi h¹n vÞ trÝ ®iÓm: mP ≤ 0,5.MP = 0,01mm.M (2.1) Víi M=500. Suy ra mP = 50mm - Tr­êng hîp 2 : NÕu l­íi khèng chÕ mÆt b»ng ®­îc phôc vô cho thi c«ng c«ng tr×nh ( bè trÝ c«ng tr×nh, l¾p ®Æt thiÕt bÞ vv…) th× tiªu chuÈn ®Ó §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5126 ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña nã lµ “sai sè vÞ trÝ t­¬ng hç cña hai ®iÓm l©n cËn nhau thuéc cÊp khèng chÕ cuèi cïng” hoÆc “sai sè t­¬ng hç gi÷a hai ®iÓm trªn cïng mét kho¶ng c¸ch nµo ®ã”. II.1.2. L­íi kh«ng chÕ ®é cao 1. Môc ®Ých thµng lËp l­íi L­íi khèng chÕ ®é cao ®­îc thµnh lËp trªn khu vùc x©y dùng ®Ó cung cÊp sè liÖu ®é cao dïng cho ®o vÏ b¶n ®å ®Þa h×nh c«ng tr×nh tû lÖ lín (M=500), quy ho¹ch ®é cao cña khu x©y dùng, c¶i t¹o bÒ mÆt ®Þa h×nh tù nhiªn cña khu x©y dùng thµnh c¸c bÒ mÆt ph¼ng cã ®é dèc hoÆc h­íng dèc theo thiÕt kÕ vµ phôc vô cho c«ng t¸c bè trÝ vµ x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh vÒ ®é cao. 2. §Æc ®iÓm L­íi ®­îc thµnh lËp d­íi d¹ng l­íi ®é cao h¹ng III, IV. Trªn c¸c khu vùc cã diÖn tÝch réng cÇn ®Æt thªm c¸c vßng thñy chuÈn h¹ng II. L­íi ®é cao trªn khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh th­êng lµ l­íi ®é cao tù do, trong ®ã ®é cao khëi tÝnh lµ mét ®é cao gèc gi¶ ®Þnh. Tuy nhiªn ®Ó thèng nhÊt vÒ ®é cao trong ®o vÏ b¶n ®å trong toµn quèc th× l­íi ®é cao nµy cÇn ®­îc ®o nèi víi l­íi ®é cao nhµ n­íc. L­íi ®é cao trªn mÆt b»ng x©y dùng th­êng ®­îc ®Æt däc theo c¸c chuçi x©y dùng ®Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c bè trÝ vµ thi c«ng c«ng tr×nh. L­íi th­êng ®­îc chia lµm hai cÊp : - CÊp c¬ së: Th­êng ®­îc ®Æt ë vßng ngoµi t¹i c¸c vÞ trÝ ch¾c ch¾n. Nã cã t¸c dông lµm c¬ së ph¸t triÓn c¸c cÊp tiÕp theo còng nh­ kiÓm tra ®Þnh kú sù æn ®Þnh cña l­íi ®é cao thi c«ng. - CÊp thi c«ng: Bao gåm c¸c mèc ®é cao thi c«ng t¹o thµnh c¸c vßng khÐp ®an dµy trªn mÆt b»ng x©y dùng. C¸c ®iÓm mèc th­êng ®­îc ®Æt däc theo c¸c chuçi x©y dùng vµ rÊt gÇn c¸c chuçi x©y dùng. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5127 3. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c §é chÝnh x¸c vµ mËt ®é ®iÓm ®é cao ®­îc tÝnh to¸n kh«ng nh÷ng nh»m tháa m·n cho c«ng t¸c ®o vÏ trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n kháa s¸t, thiÕt kÕ mµ cßn ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu cña c«ng t¸c bè trÝ c«ng tr×nh vÒ mÆt ®é cao. §Ó ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c vµ mËt ®é cña c¸c cÊp khèng chÕ ®é cao ng­êi ta xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cao nhÊt vÒ ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ trªn mÆt b»ng x©y dùng. §ã lµ viÖc bè trÝ hÖ thèng èng dÉn ngÇm cã ®é dèc nhá nhÊt. Trong c«ng t¸c nµy ®é chÝnh x¸c th­êng ®­îc quy ®Þnh: sai sè ®é cao cña mèc thñy chuÈn ë vÞ trÝ yÕu nhÊt cña l­íi sau b×nh sai so víi ®iÓm gèc cña khu vùc kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 30mm. Ký hiÖu sai sè nµy lµ ∆h th× ta cã: ∆h ≤ 30 mm II.2. bè trÝ hÖ thèng c¸c trôc cña tßa nhµ trªn thùc ®Þa II.2.1. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n Trôc chÝnh cña c«ng tr×nh lµ c¸c ®­êng th¼ng c¬ së ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña tÊt c¶ c¸c bé phËn chi tiÕt cña c«ng tr×nh dùa theo c¸c sè liÖu vÞ trÝ t­¬ng hç ®· cho trong b¶n thiÕt kÕ. VÞ trÝ cña trôc chÝnh: - §èi víi c¸c tßa nhµ vµ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng th× trôc chÝnh lµ ®­êng th¼ng ®i qua mÐp t­êng ngoµi thiÕt kÕ cña c«ng tr×nh hoÆc cã thÓ lµ ®­êng th¼ng ®i qua t©m cña c¸c cét chÞu lùc cña c«ng tr×nh. - §èi víi c¸c c«ng tr×nh nhá, ®øng riªng lÎ th× trôc chÝnh lµ c¸c trôc ®èi xøng. - §èi víi c¸c d¹ng c«ng tr×nh kh¸c (c¸c c«ng tr×nh cã d¹ng h×nh trßn, h×nh b¸t gi¸c v.v…) th× trôc chÝnh lµ c¸c ®­êng th¼ng xuyªn t©m. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5128 - Tªn gäi cña trôc: Th«ng th­êng c¸c trôc däc th­êng ®­îc ®¸nh dÊu b»ng c¸c ch÷ c¸i A, B, C, …,Z cßn c¸c trôc ngang ®­îc ®¸nh dÊu b»ng c¸c sè 1, 2, …, n. §iÓm c¸c trôc chÝnh c«ng tr×nh lµ ®iÓm giao nhau gi÷a c¸c trôc chÝnh däc vµ c¸c trôc chÝnh ngang. §iÓm trôc chÝnh c«ng tr×nh còng cã thÓ lµ ®iÓm ®¸nh dÊu mét h­íng trôc nµo ®ã. V× vËy nã lµ mét cÆp ®iÓm n»m trªn h­íng cña mét trôc vµ ®­îc bè trÝ vÒ hai phÝa ®èi diÖn cña c«ng tr×nh. II.2.2. Yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c Theo quan niÖm truyÒn thèng, trôc c¬ b¶n cña tßa nhµ th­êng ®­îc chän lµ c¸c ®­êng th¼ng ®i qua mÐp t­êng ngoµi cña tßa nhµ vµ giíi h¹n ®­êng biªn cña nã, hoÆc còng cã thÓ ®­îc chän lµ trôc ®èi xøng cña tßa nhµ. Song song víi c¸c trôc nµy lµ sÏ lµ c¸c trôc däc vµ ngang ®Þnh vÞ c¸c bé phËn chÝnh cña tßa nhµ. Th«ng th­êng ®ã lµ ®­êng tim cña c¸c d·y cét chÞu lùc cña tßa nhµ. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c cét nµy chÝnh lµ c¸c b­íc cét vµ cã gi¸ trÞ tõ (6-8)m ( ®èi víi nhµ cao tÇng). Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay c¸c c«ng viÖc ®o ®¹c vÒ gãc vµ chiÒu dµi cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch ®ång thêi, nhanh chãng víi ®é chÝnh x¸c cao b»ng c¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö, thªm vµo ®ã lµ ph¹m vi mÆt b»ng ®Ó x©y dùng c¸c tßa nhµ cao tÇng lµ kh«ng lín l¾m nªn hÇu nh­ ng­êi ta th­êng sö dông c¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö ®Ó bè trÝ trùc tiÕp ngay c¸c ®iÓm ®Þnh vÞ c¸c trôc c«ng tr×nh ( trôc ®Þnh vÞ c¸c bé phËn chÝnh cña tßa nhµ ). C¸c ®iÓm cè ®Þnh trôc nµy sÏ ®­îc dïng lµm c¬ së ®Ó bè trÝ c¸c trôc chi tiÕt cña tßa nhµ ( trôc t­êng, trôc cét vv…). Theo TCVN 3972-85, sai lÖch cña c¸c trôc cét tßa nhµ so víi trôc bè trÝ hoÆc ®iÓm ®¸nh dÊu trôc trung b×nh kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 5mm. Nh­ vËy cã thÓ suy ra r»ng c¸c ®iÓm mèc trôc chÝnh lµm c¬ së ®Ó bè trÝ c¸c dÊu trôc nãi trªn ph¶i cã ®é chÝnh x¸c cao h¬n cì 2 lÇn. Hay nãi c¸ch kh¸c sai sè c¸c ®iÓm trôc chÝnh cña c«ng tr×nh kh«ng v­ît qu¸ (2-3)mm. Víi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c nµy, viÖc bè trÝ c¸c ®iÓm trôc hoµn toµn cã thÓ ®­îc thùc hiÖn §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5129 b»ng c¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö lo¹i SET 2, SET 3, TC600 hoÆc c¸c lo¹i m¸y cã ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng. II.2.3. Ph­¬ng ph¸p bè trÝ ViÖc x©y dùng c¸c nhµ cao tÇng hÇu nh­ ®Òu n»m trong quy ho¹ch kiÕn thiÕt x©y dùng chung cña toµn thµnh phè víi ®Æc ®iÓm chung lµ ®a phÇn c¸c tßa nhµ ®Òu ®­îc x©y dùng l¹i trªn nÒn c«ng tr×nh cò víi quy m« lín h¬n, hoÆc gi¶i táa vµ x©y chÌn n»m gi÷a c¸c c«ng tr×nh kh¸c hiÖn cã. Nh­ vËy ®Ó ®¶m b¶o thiÕt kÕ quy ho¹ch chung, viÖc ®Þnh vÞ c¸c trôc c¬ b¶n cña tßa nhµ cÇn ®­îc thùc hiÖn tõ c¸c ®iÓm cña l­íi ®­êng chuyÒn thµnh phè. Trong ®iÒu kiÖn cã thÓ ®­îc th× tèt nhÊt chuyÓn ra thùc ®Þa c¸c mèc ®Þnh vÞ n»m trïng trªn c¸c trôc c¬ b¶n cña tßa nhµ hoÆc cã thÓ n»m trªn ®­êng th¼ng song song víi c¸c trôc nµy víi ®é dÞch chuyÓn nµo ®ã (th­êng kh«ng qu¸ 1m). Trong giai ®o¹n ®Çu x©y dùng c«ng tr×nh, mÆt b»ng x©y dùng th­êng lµ th«ng tho¸ng, kh¶ n¨ng nh×n th«ng suèt trªn mÆt b»ng x©y dùng lµ kh¸ thuËn lîi nªn trong c¸c ®iÒu kiÖn trang bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i nh­ hiÖn nay, viÖc c¾m c¸c ®iÓm trôc trªn thùc ®Þa cã thÓ dÔ dµng ®­îc thùc hiÖn b»ng ph­¬ng ph¸p täa ®é cùc víi viÖc sö dông c¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö. Trong tr­êng hîp do ®iÒu kiÖn mÆt b»ng x©y dùng kh«ng thÓ bè trÝ ®­îc c¸c mèc ®Þnh vÞ trôc nh­ trªn, ng­êi ta cã thÓ thiÕt lËp mét ®­êng chuyÒn ch¹y bao quanh c«ng tr×nh cÇn x©y dùng. C¸c ®iÓm cña ®­êng chuyÒn nµy ®­îc chän ®Æt t¹i c¸c vÞ trÝ æn ®Þnh, ngoµi ph¹m vi thi c«ng x©y dùng, cã c¸c ®iÒu kiÖn b¶o toµn l©u dµi vµ kh¶ n¨ng phôc vô cao cho c«ng t¸c bè trÝ c¸c ®iÓm trôc vÒ sau theo ph­¬ng ph¸p täa ®é cùc ho¨c giao héi c¹nh. Sau khi bè trÝ c¸c ®iÓm trôc cÇn kiÓm tra l¹i kÝch th­íc c¸c ®­êng chÐo. Ph­¬ng ph¸p ®o kÝch th­íc c¸c ®­êng chÐo lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó kiÓm tra c¸c khung ch÷ nhËt hoÆc h×nh vu«ng. II.2.4. Cè ®Þnh c¸c mèc trôc Tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn mÆt b»ng xung quanh c«ng tr×nh mµ viÖc cè ®Þnh c¸c trôc chÝnh cã thÓ theo c¸c c¸ch sau: §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5130 -NÕu mÆt b»ng x©y dùng th«ng tho¸ng th× ë xung quanh ph¹m vi x©y dùng c«ng tr×nh vµ trªn hai phÝa ®èi diÖn cña hè mãng theo h­íng mçi trôc chÝnh, cÇn ®Æt mét cÆp mèc th¼ng hµng. §­êng th¼ng ®Æt qua t©m cña hai mèc nµy vµ kÐo dµi vµo ph¹m vi x©y dùng c«ng tr×nh sÏ chÝnh lµ h­íng cña mét trôc c¬ b¶n nµo ®ã. - NÕu mÆt b»ng x©y dùng hÑp h¬n, phÇn ®Êt xung quang c«ng tr×nh vÒ mçi phÝa kh«ng thÓ ®Æt ®­îc hai mèc (mét mèc gÇn vµ mét mèc xa) nh­ nªu ë trªn, th× ta cã thÓ chØ ®Æt ®­îc mét mèc cè ®Þnh trôc. §iÓm l­u ý : - C¸c mèc cã thÓ lµ c¸c cét gç hoÆc c¸c cét khèi bª t«ng cã kÝch th­íc (10x10x70)cm, ®­îc ch«n s©u vµo ®Êt vµ ®­îc gia cè ch¾c ch¾n, t©m mèc ®­îc cè ®Þnh b»ng ®Çu ®inh cã khoanh trßn b»ng s¬n ®á (hoÆc lµ dÊu v¹ch ch÷ thËp hay b»ng lç khoan nhá trªn tÊm thÐp ë ®Çu mèc bª t«ng), bªn c¹nh cã ghi sè hiÖu cña trôc. - Sau khi kiÓm tra thËt ch¾c ch¾n th× cã thÓ phãng tuyÕn b»ng m¸y kinh vÜ däc trôc vµ ®¸nh dÊu trôc lªn t­êng cña c¸c tßa nhµ vµ c«ng tr×nh xung quanh b»ng dÊu kÝ hiÖu trôc. - V× c¸c mèc nµy n»m gÇn hoÆc c¸ch kh«ng xa khu vùc thi c«ng x©y dùng nªn ph¶i th­êng xuyªn theo dâi sù æn ®Þnh vµ kiÓm tra sù b¶o toµn cña c¸c mèc trong suèt qu¸ tr×nh sö dông chóng cho c¸c c«ng t¸c bè trÝ. II.3. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô x©y dùng phÇn mãng c«ng tr×nh Giai ®o¹n thi c«ng phÇn mãng c«ng tr×nh lµ giai ®o¹n tiÕn hµnh x©y dùng tßa nhµ ®Õn møc sµn cña tÇng ®Çu tiªn cña c«ng tr×nh. C¬ së tr¾c ®Þa cho giai ®o¹n nµy lµ hÖ thèng dÊu mèc tr¾c ®Þa ®­îc cè ®Þnh ë phÝa ngoµi c«ng tr×nh d­íi d¹ng c¸c mèc trªn mÆt ®Êt hoÆc lµ c¸c dÊu trôc ®­îc ®¸nh dÊu trªn t­êng cña c¸c c«ng tr×nh xung quanh. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5131 C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô cho thi c«ng giai ®o¹n nµy bao gåm c¸c c«ng viÖc nh­ sau: II.3.1. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô thi c«ng ®µo hè mãng Khi ®µo hè mãng ph¶i x¸c ®Þnh trªn mÆt ®Êt ®­êng biªn hè mãng. §èi víi hè mãng b¨ng, tr×nh tù ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: C¨ng d©y däc ®­êng tim cña mãng b¨ng, tõ giao ®iÓm cña c¸c ®­êng tim ®o kÝch th­íc mãng b¨ng. Dïng däi x¸c ®Þnh biªn cña c¸c b¨ng mãng theo kÝch th­íc võa ®o trªn c¸c ®­êng tim. NÕu cét cã mãng ®éc lËp bè trÝ theo tõng hµng th× viÖc bè trÝ còng t­¬ng tù nh­ bè trÝ mãng b¨ng. §èi víi mãng cét ®éc lËp, cÇn x¸c ®Þnh vÞ trÝ tim mãng dùa vµo c¸c ®­êng trôc gÇn nhÊt, sau ®ã x¸c ®Þnh c¸c biªn cña mãng b»ng c¸ch dïng th­íc thÐp ®o c¸c kho¸ng c¸ch thiÕt kÕ tõ tim mãng võa x¸c ®Þnh ®­îc. Khi ®µo ®Õn ®é s©u thiÕt kÕ, dïng m¸y thñy b×nh kiÓm tra ®é cao hè mãng theo l­íi « vu«ng cã c¹nh 4÷5m. Sau khi mãng ®· ®­îc ®µo ®Õn ®é s©u thiÕt kÕ, cÇn chuyÓn trôc c«ng tr×nh xuèng ®¸y hè mãng. §èi víi mãng s©u d­íi 2m, th­êng dïng d©y thÐp c¨ng gi÷a c¸c ®iÓm trôc cïng tªn trªn hai h­íng ®èi diÖn ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm giao nhau gi÷a c¸c trôc, sau ®ã th¶ däi ®¸nh dÊu xuèng ®¸y hè mãng b»ng c¸c cäc. §èi víi c«ng tr×nh cã mÆt b»ng mãng réng, ®é s©u lín h¬n 2m, th­êng dïng tia ng¾m quang häc cña hai m¸y kinh vÜ ®· ®­îc ®Þnh h­íng däc hai trôc ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®iÓm giao nhau gi÷a chóng. §é chÝnh x¸c bè trÝ ®¸y mãng tháa m·n ®o víi sai sè ®o dµi mS≤ ± 30mm, ®o gãc víi sai sè mβ≤ ± 30’’, ®o cao víi sai sè mh≤ ± 10mm. Sau khi lµm ph¼ng ®¸y mãng th× ph¶i ®o vÏ hoµn c«ng. KÝch th­íc thùc hiÖn kh«ng ®­îc v­ît qu¸ kÝch th­íc thiÕt kÕ lµ ± 5cm. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5132 II.3.2. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô thi c«ng c¸c cäc khoan nhåi Cäc khoan nhåi hiÖn nay lµ lo¹i mãng chñ yÕu ®Ó x©y dùng nhµ cao tÇng trong ph¹m vi thµnh phè, v× vËy bè trÝ c¸c lo¹i cäc khoan nhåi lµ d¹ng c«ng viÖc th­êng gÆp nhÊt trong viÖc x©y dùng phÇn mãng c«ng tr×nh. 1. Yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c vÞ trÝ cäc khoan nhåi Yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c vÞ trÝ cña cäc khoan nhåi tïy thuéc vµo c«ng nghÖ khoan, ph­¬ng ph¸p gi÷ thµnh, vÞ trÝ cña cäc trong hÖ thèng mãng, c«ng nghÖ ®æ bª t«ng sau ®ã…vv. D­íi ®©y xin trÝch dÉn c¸c sai sè cho phÐp ®èi víi khoan cäc nhåi (B¶ng II-1) B¶ng II-1 Ph­¬ng ph¸p t¹o lç cäc Sai sè vÒ vÞ trÝ cäc Cäc ®¬n, cäc d­íi mãng b¨ng theo trôc ngang, cäc biªn trong nhãm cäc Cäc ®¬n, cäc d­íi mãng b¨ng theo trôc däc, cäc ë trong nhãm cäc 1- Cäc khoan gi÷ thµnh b»ng dung dÞch sÐt D ≤ 1000 mm D/6 nh­ng kh«ng lín h¬n 100 D/4 nh­ng kh«ng lín h¬n 150 D > 1000 mm 100 + 0.01H 150 + 0.01H 2- Lµm lç cäc b»ng c¸ch ®ãng èng hoÆc rung D ≤ 500 mm 70 150 D > 500 mm 100 150 3- Khoan guång xo¾n cã më réng ®¸y cäc 70 150 §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5133 Ghi chó : H lµ kho¶ng c¸ch gi÷a cèt cao mÆt ®Êt ë hiÖn tr­êng thi c«ng víi cèt cao ®Çu cäc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ, D lµ ®­êng kÝnh thiÕt kÕ cña cäc. CÇn l­u ý r»ng sai sè lín nhÊt ¶nh h­ëng ®Õn vÞ trÝ cäc nhåi lµ sai sè h¹ gÇu khoan vµ h¹ èng v¸ch. V× vËy cÇn gi¶m thiÓu ¶nh h­ëng cña sai sè ®o ®¹c. Nh×n chung trong giai ®o¹n khoan cäc nhåi, sai sè ®o ®¹c bè trÝ lç khoan cã thÓ cho phÐp tõ (15 – 20)mm. 2. Ph­¬ng ph¸p bè trÝ Do ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt cña ®Êt nÒn, nªn hÇu hÕt c¸c nhµ cao tÇng ®Òu ®­¬c x©y dùng trªn c¸c mãng cäc, trong ®ã chñ yÕu lµ khoan cäc nhåi. Cã thÓ nãi, cäc khoan nhåi lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p mãng thÝch hîp nhÊt ®èi víi nhõng c«ng tr×nh cã t¶i träng lín tËp trung trªn mÆt b»ng cã kÝch th­íc kh«ng lín, nhÊt lµ khi c¸c ®iÒu kiÖn thi c«ng b»ng c¸ch kh¸c gÆp khã kh¨n, hoÆc ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh phøc t¹p vµ trong ®iÒu kiÖn x©y chen. Dùa vµo b¶n vÏ mãng cäc, vÞ trÝ c¸c cäc khoan nhåi sÏ ®­îc x¸c ®Þnh tõ c¸c ®iÓm cè ®Þnh trôc theo ph­¬ng ph¸p täa ®é cùc b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö, hoÆc cã thÓ sö dông m¸y kinh vÜ céng th­íc thÐp ®Ó bè trÝ theo ph­¬ng ph¸p täa ®é cùc hoÆc ph­¬ng ph¸p giao héi h­íng. VÞ trÝ cäc khoan nhåi sÏ ®­îc ®¸nh dÊu trªn mÆt ®Êt b»ng c¸c cäc gç, ®Çu cäc ®­îc s¬n ®á vµ cã ghi sè hiÖu cäc ®Ó ®¬n vÞ thi c«ng dÔ nhËn biÕt. Sau khi c¸c cäc khoan nhåi ®· ®­îc thi c«ng xong vµ ®Çu cäc nhåi ®· ®­îc c¾t ®Õn ®é cao thiÕt kÕ, ng­êi ta b¾t ®Çu ®µo bít ®Êt t¹i c¸c côm cäc nhåi ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc thi c«ng c¸c ®µi cäc. 3. §o kiÓm tra hoµn c«ng c¸c ®Çu cäc C«ng viÖc kiÓm tra hoµn c«ng c¸c ®Çu cäc nhåi còng ®­îc thùc hiÖn tõ c¸c ®iÓm cè ®Þnh trôc b»ng ph­¬ng ph¸p täa ®é cùc. HoÆc cã thÓ tiÕn hµnh mét c¸ch ®¬n gi¶n lµ chuyÓn trùc tiÕp c¸c trôc däc vµ ngang thiÕt kÕ cña d·y cäc lªn ®Çu c¸c cäc vµ ®o trùc tiÕp ®é lÖch cña t©m cäc so víi c¸c v¹ch trôc §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5134 nµy. §ång thêi víi viÖc kiÓm tra vÞ trÝ mÆt b»ng, ng­êi ta còng kiÓm tra vÞ trÝ ®é cao cña c¸c ®Çu cäc nh»m ph¸t hiÖn c¸c sai lÖch sau qu¸ tr×nh thi c«ng, lËp biªn b¶n bµn giao cho ®¬n vÞ thi c«ng tiÕp theo. II.3.3. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô thi c«ng c¸c ®µi cäc, c¸c mãng b¨ng vµ tÇng hÇm cña tßa nhµ 1. C«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng c¸c ®µi cäc, mãng b¨ng Sau khi hoµn thµnh viÖc thi c«ng cäc nhåi, ng­êi ta sÏ tiÕn hµnh bèc dän mét khèi l­îng ®Êt c¬ b¶n trªn ph¹m vi hè mãng c«ng tr×nh ®Ó b¾t ®Çu thi c«ng c¸c ®µi cäc, c¸c mãng b¨ng vµ tÇng hÇm cña tßa nhµ. C«ng viÖc nµy ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: §Ó thi c«ng c¸c bé phËn nµy, c¸c trôc c«ng tr×nh sÏ ®­îc chuyÓn trùc tiÕp xuèng hè mãng b»ng trôc ng¾m m¸y kinh vÜ hoÆc toµn ®¹c ®iÖn tö ®· ®­îc ®Þnh h­íng däc theo c¸c cÆp mèc cè ®Þnh c¸c trôc. VÞ trÝ c¸c trôc sÏ ®­îc ®¸nh dÊu trùc tiÕp lªn mÆt trªn cña c¸c v¸n khu«n cña ®µi cäc hoÆc v¸n khu«n cña mãng. Theo c¸c dÊu trôc nãi trªn, ng­êi ta sÏ c¨ng sîi d©y thÐp nhá lµm c¬ së ®Ó ®iÒu chØnh v¸n khu«n, l¾p ®Æt cèt thÐp vµ c¸c bé phËn ch«n ngÇm kh¸c trong mãng. Sai sè cho phÐp cña dÊu trôc khi ®æ bª t«ng c¸c ®µi cäc vµ c¸c mãng b¨ng kh«ng ®­îc v­ît qu¸ ±5mm. Tr­íc khi ®æ bª t«ng, cÇn chuyÓn møc ®é cao ®æ bª t«ng vµo thµnh phÝa trong cña v¸n khu«n vµ ®¸nh dÊu b»ng h×nh tam gi¸c s¬n ®á. §Ó tr¸nh cho khi ®æ bª t«ng, v÷a bª t«ng cã thÓ v­¬ng v·i lµm che mÊt dÊu s¬n, tèt nhÊt ta nªn ®¸nh dÊu s¬n ë cao h¬n møc ®æ bª t«ng mét kho¶ng nhÊt ®Þnh (th­êng lµ 1dm) ®Ó dÔ dµng quan s¸t khi ®æ bª t«ng vµ kÞp thêi dõng viÖc trót bª t«ng khi ®· ®¹t ®Õn møc cao thiÕt kÕ. Khi ®æ bª t«ng mãng cäc hoÆc t­êng cña t­êng hÇm cña tßa nhµ, cÇn ®Æc biÖt l­u ý viÖc ®Ó chõa l¹i trªn v¸n khu«n t¹i c¸c vÞ trÝ thiÕt kÕ c¸c lç cöa cña hÖ thèng c¸c ®­êng èng dÉn ngÇm sÏ ®­îc l¾p ®Æt vÒ sau. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5135 KÕt thóc viÖc ®æ bª t«ng vµ th¸o dì c¸c v¸n khu«n, c¸c trôc cña mãng sÏ ®­îc chuyÓn trùc tiÕp lªn bÒ mÆt cña khèi bª t«ng ®· ®æ b»ng ph­¬ng ph¸p dãng h­íng trôc. Sö dông th­íc thÐp ®o däc theo h­íng ®ã ®Ó kiÓm tra ®é sai lÖch c¸c kÝch th­íc cña mãng, ®é lÖch cña c¸c bé phËn chi tiÕt trªn mãng so víi c¸c trôc kiÓm tra nµy. §èi víi c¸c mãng t­êng, cÇn ®o vÏ vÞ trÝ mÆt b»ng vµ ®é cao tÊt c¶ c¸c lç cöa ®­îc chõa ra ®Ó sau nµy l¾p ®Æt c¸c ®­êng èng dÉn ngÇm. 2. C«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng tÇng hÇm cña tßa nhµ Khi x©y dùng tÇng hÇm, c¨n cø vµo c¸c dÊu trôc trªn mÆt b»ng mãng ®Ó x©y dùng c¸c t­êng cña tÇng hÇm. Khi x©y b»ng g¹ch, ®¸ th× dïng d©y nhá ®Ó x¸c ®Þnh ®­êng tim vµ mÐp t­êng. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng dïng m¸y kinh vÜ hoÆc däi ®Ó kiÓm tra ®é th¼ng ®øng cña t­êng, dïng ®o cao thñy tÜnh hoÆc ®o cao h×nh häc ®Ó kiÓm tra vÒ ®é cao. NÕu nÒn nhµ ®æ bª t«ng th× cÇn kiÓm tra kÝch th­íc v¸n khu«n vµ ®é cao sµn. §Ó x©y dùng phÇn phÝa trªn cña tßa nhµ cÇn x¸c ®Þnh tim trôc trªn sµn b»ng dÊu s¬n, x¸c ®Þnh ®é cao 0.000 cña c«ng tr×nh trªn sµn nhµ vµ chuyÓn ®é cao nµy sang khu vùc gÇn c«ng tr×nh ®Ó phôc vô c«ng t¸c thi c«ng giai ®o¹n sau. II.3.4. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô ®o hoµn c«ng hè mãng 1. §o vÏ hoµn c«ng hè mãng KÕt thóc viÖc ®µo hè mãng theo tõng phÇn hoÆc tõng bËc, cÇn lËp b¶n vÏ hoµn c«ng trªn ®ã cã ghi râ c¸c sai lÖch so víi thùc tÕ cña kÝch th­íc hè mãng vµ ®é cao ®¸y mãng. C¬ së tr¾c ®Þa cña viÖc ®o hoµn c«ng hè mãng: VÒ mÆt b»ng, ®ã lµ c¸c trôc ®ac ®­îc chuyÓn vao trong hè mãng. VÒ ®é cao, ®ã lµ c¸c mèc ®é cao ®· chuyÓn vµo trong hè mãng. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5136 §o vÏ hoµn c«ng hè mãng vÒ mÆt b»ng: §Çu tiªn cÇn chuyÓn trôc vµo trong hè mãng, ®¸nh dÊu b»ng c¸c cäc mèc, khi c¨ng d©y gi÷a c¸c cäc mèc sÏ cho ta vÞ trÝ trôc ë trong mãng. Dïng th­íc thÐp ®o kho¶ng c¸ch tõ c¸c trôc (hoÆc d©y c¨ng) tíi c¸c mÐp bËc mãng, ta sÏ lËp ®­îc s¬ ®å hoµn c«ng vÒ mÆt b»ng. §o vÏ hoµn c«ng vÒ ®é cao: Th«ng th­êng dùa vµo c¸c trôc ®· ®­îc chuyÓn vµo trong hè mãng, bè trÝ ®­îc trong mãng mét l­íi « vu«ng c¹nh ng¾n 5÷10m. Tõ c¸c mèc ®é cao thi c«ng, ®o thñy chuÈn c¸c ®iÓm m¾t l­íi « vu«ng vµ ®iÒm lªn hå s¬ hoµn c«ng. T¹i mçi m¾t l­íi « vu«ng ghi ®é cao d­íi d¹ng ph©n sè. Tö sè lµ ®é cao mÆt ®Êt tr­íc khi ®µo, mÉu sè lµ ®é cao mÆt ®Êt sau khi ®µo. ë kho¶ng gi÷a l­íi « vu«ng ghi ®é cao thiÕt kÕ ®¸y mãng (mµu ®á). Sai lÖch gi÷a c¸c ®é cao ghi ë mÉu sè vµ ®é cao ®á kh«ng ®­îc v­ît qu¸ ±(2÷3)cm. Sai lÖch vÒ kÝch th­íc hè mãng so víi thiÕt kÕ kh«ng ®­îc v­ît qu¸ ±5cm. 2. §o kiÓm tra l¾p ®Æt c¸c bé phËn trong mãng Tr­íc khi ®æ bª t«ng mãng cÇn ph¶i kiÓm tra viÖc l¾p ®Æt c¸c bé phËn trong mãng. ViÖc l¾p ®Æt c¸c kÕt cÊu neo gi÷ trong mãng lµ mét vÊn ®Ò quan träng, ¶nh h­ëng rÊt lín tíi chÊt l­îng cña c«ng t¸c l¾p r¸p vÒ sau. V× vËy tr­íc khi ®æ bª t«ng cÇn ph¶i kiÓm tra vÞ trÝ cña tÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ ®­îc ®Æt trong mãng c¶ vÒ mÆt b»ng vµ ®é cao. ViÖc kiÓm tra cÇn b¾t ®Çu tõ viÖc kiÓm tra l¹i c¸c mèc bè trÝ ®Õn c¸c trôc chÝnh, hÖ thèng c¸c khung ®Þnh vÞ vµ c¸c trôc ®· ®­îc chuyÓn lªn v¸n khu«n. D­a vµo c¸c trôc nµy ng­êi ta dïng d©y däi vµ th­íc thÐp ®Ó ®o kho¶ng c¸ch ®Õn c¸c t©m cña c¸c bé phËn trong mãng. KiÓm tra l¹i vÞ trÝ t­¬ng hç cña c¸c tim cét, c¸c thanh chê vµ ®é cao cña c¸c bé phËn quan träng trong mãng còng ®­îc kiÓm tra b»ng m¸y thñy chuÈn. Theo c¸c sè liÖu kiÓm tra, ta tÝnh ®­îc c¸c sai lÖch so víi thiÕt kÕ däc theo c¸c trôc däc vµ ngang, c¸c sai lÖch vÒ ®é cao, sai lÖch vÒ kÕt cÊu thÐp §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5137 chê vv… ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi tr­íc khi ®æ bª t«ng mãng 3. §o vÏ hoµn c«ng hè mãng sau khi ®æ bª t«ng Trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng, d­íi t¸c ®éng cña ®Çm rung, c¸c bé phËn ®­îc ®Æt trong mãng còng nh­ c¸c v¸n khu«n cã thÓ bÞ xª dÞch ®i ®«i chót. Ngoµi ra do sù co ngãt cña bª t«ng còng lµm cho bÒ mÆt bª t«ng bÞ gi¶m ®é cao vv… V× vËy, ®Ó biÕt râ vÞ trÝ thùc tÕ cña c¸c bé phËn l¾p ®Æt còng nh­ x¸c ®Þnh c¸c kÝch th­íc vµ ®é cao c¸c phÇn mãng, sau khi th¸o dì c¸c v¸n khu«n cÇn ph¶i ®o vÏ hoµn c«ng mãng. §Ó lµm viÖc nµy, c¸c trôc chÝnh sÏ ®­îc chuyÓn trùc tiÕp lªn bÒ mÆt bª t«ng cña mãng b»ng ph­¬ng ph¸p dãng h­íng vµ ®¸nh dÊu chóng b»ng mét nÐt v¹ch m¶nh, ë nh÷ng chç cã ®Æt mèc b»ng kim lo¹i th× trôc ®­îc ®¸nh dÊu trùc tiÕp lªn mÆt c¸c mèc nµy. Sau ®ã dïng th­íc cuén ®o trùc tiÕp trªn bÒ mÆt bª t«ng kho¶ng c¸ch tõ c¸c trôc däc vµ ngang ®Õn c¸c chèt bul«ng vµ c¸c bé phËn kh¸c ®· ®­îc l¾p ®Æt vµo mãng, c¸c kho¶ng c¸ch ®Õn ranh giíi cña bª t«ng, c¸c chç låi lâm, c¸c lç cöa ®­îc chõa ra vv… §ång thêi x¸c ®Þnh ®é cao cña c¸c ®Çu bul«ng, c¸c b¶n neo, b¶n tùa vµ mÆt bª t«ng ë c¹nh chóng, ®é cao c¸c vÞ trÝ ®Æc tr­ng cña c¸c ®­êng èng trong mãng vv… §èi víi c¸c mãng ®ai cña t­êng nhµ, cÇn ®o vÏ vÞ trÝ mÆt b»ng vµ ®é cao cña tÊt c¶ c¸c lç hæng ®· ®­îc chõa ra ®Ó sau nµy ®Æt c¸c ®­êng èng dÉn ngÇm. §é chÝnh x¸c ®o vÏ hoµn c«ng mãng ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: Kho¶ng c¸ch ®o tõ trôc ®Õn c¸c bé phËn ®­îc ®Æt trong mãng vµ ®é cao cña chóng ®­îc x¸c ®Þnh víi ®é chÝnh x¸c ±1mm, kÝch th­íc cña c¸c bé phËn bª t«ng ®­îc ®o ®Õn ±1cm. KÕt qu¶ ®o vÏ hoµn c«ng lµ b¶n vÏ hoµn c«ng mãng vµ b¶ng kª c¸c sè liÖu ®o vÏ hoµn c«ng c¸c bé phËn neo gi÷. Tµi liÖu hoµn c«ng nµy sÏ lµ c¬ së cho viÖc nghiÖm thu mãng vµ l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5138 C«ng viÖc hoµn tÊt phÇn thi c«ng x©y dùng ngÇm lµ viÖc ®æ bª t«ng sµn tÇng trot vµ trÇn m¸i cña phÇn tÇng hÇm. C«ng viÖc nµy còng ®­îc kÕt thóc b»ng viÖc kiÓm tra hoµn c«ng ®é cao cña mÆt sµn bª t«ng theo c¸c d·y ®iÓm mia song song vµ ph©n bè ®Ò trªn ph¹m vi mÆt sµn. II.4. C«ng t¸c tr¾c ®Þa phôc vô x©y dùng phÇn th©n c«ng tr×nh II.4.1 X©y dùng l­íi bè trÝ c¬ së trªn mÆt b»ng gèc vµ chuyÓn ®é cao vµo phÝa trong cña c¸c tßa nhµ HÖ thèng c¸c mèc cè ®Þnh c¸c trôc n»m ë phÝa ngoµi tßa nhµ sÏ dÇn dÇn bÞ mÊt t¸c dông khi c¸c bé phËn c«ng tr×nh ®­îc x©y cao khái mÆt ®Êt, che khuÊt h­íng ng¾m th«ng gi÷a c¸c mèc cña cïng mét trôc n»m trªn hai phÝa ®èi diÖn cña c«ng tr×nh. Do vËy ngay sau khi hoµn thµnh viÖc ®æ bª t«ng sµn tÇng trÖt (cßn gäi lµ mÆt b»ng gèc), ta cÇn ph¶i thµnh lËp ngay trªn ®ã l­íi bè trÝ c¬ së n»m phÝa trong c«ng tr×nh. VÒ thùc chÊt ®©y chÝnh lµ l­íi cè ®Þnh hÖ thèng c¸c trôc chÝnh däc vµ ngang cña c«ng tr×nh. L­íi bè trÝ c¬ së n»m phÝa trong c«ng tr×nh th­êng cã d¹ng lµ c¸c ®å h×nh c©n xøng vµ t­¬ng tù h×nh d¹ng chung vÒ mÆt b»ng cña tßa nhµ. C¸c c¹nh cña l­íi ®­îc bè trÝ song song víi c¸c trôc däc vµ ngang cña tßa nhµ. §é xª dÞch song song gi÷a c¸c c¹nh cña l­íi víi c¸c trôc t­¬ng øng gÇn nhÊt th­êng cì 1m. §iÒu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n trong viÖc sö dông c¸c ®iÓm cña l­íi cho viÖc bè trÝ chi tiÕt c¸c trôc trªn mÆt b»ng thi c«ng x©y dùng cña tÊt c¶ c¸c tÇng. Do ®Æc ®iÓm mÆt b»ng mãng cña tßa nhµ cao tÇng th­êng kh«ng lín nªn l­íi nµy th­êng ®­îc lËp d­íi d¹ng l­íi ®o gãc c¹nh h×nh tø gi¸c tr¾c ®Þa (®¬n hoÆc kÐp), co chiÒu dµi c¹nh tõ (20-50)m.VÞ trÝ c¸c ®iÓm cña l­íi ®­îc cè ®Þnh b»ng c¸c dÊu mèc kim lo¹i ®Æt vµo c¸c lç khoan trªn sµn bª t«ng, hoÆc ®ôc dÊu ch÷ thËp m¶nh trªn mét tÊm kim lo¹i ®· ®­îc g¾n chÆt vµo mÆt sµn. Trong tr­êng hîp cÇn thiÕt, l­íi nµy cã thÓ ®­îc ®o ®¹c vµ b×nh §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5139 sai l¹i mét c¸ch cÈn thËn, sau ®ã tiÕn hµnh viÖc hoµn nguyªn ®Ó ®­a c¸c ®iÓm cña l­íi vÒ ®óng vÞ trÝ thiÕt kÕ so víi c¸c trôc.Sai sè vÞ trÝ ®iÓm sau hoµn nguyªn kho¶ng ± 1mm. L­íi c¬ së bè trÝ trôc sau khi ®­îc thµnh lËp sÏ ®­îc sö dông ngay cho c¸c c«ng viÖc bè trÝ chi tiÕt ®Ó x©y dùng tÇng ®Çu tiªn trªn mÆt ®Êt cña tßa nhµ. Khi ®ã, vÞ trÝ c¸c trôc trung gian giao c¾t vu«ng gãc víi c¸c c¹nh cña l­íi sÏ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch ®Æt chÝnh x¸c c¸c ®o¹n ®o (®· ®­îc tÝnh to¸n tr­íc dùa vµo b¶n vÏ thiÕt kÕ) däc theo h­íng c¸c c¹nh cña l­íi. §iÓm giao c¾t cña c¸c trôc sÏ ®­îc ®¸nh dÊu l¹i trªn mÆt sµn bª t«ng b¾ng c¸c dÊu mèc kim lo¹i ®­îc khoan ®Æt vµo bª t«ng, hoÆc cã thÓ dïng c¸c ®inh bª t«ng cã dÊu t©m trßn ë ®Çu mò ®Ó ®ãng hoÆc g¾n trùc tiÕp vµo sµn bª t«ng. C¸c dÊu mèc nµy ®­îc khoanh b»ng s¬n ®á vµ ghi râ ký hiÖu ®iÓm bªn c¹nh ®Ó tiÖn cho viÖc sö dông. Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ®iÓm trôc, c¸c ®¬n vÞ thi c«ng sÏ c¨n cø vµo ®ã ®Ó dãng h­íng th¼ng (v¹ch ®­êng kÎ ch× hoÆc bËt mùc trùc tiÕp lªn mÆt sµn bª t«ng), sau ®ã dïng th­íc thÐp ®Æt c¸c kho¶ng c¸ch t­¬ng øng ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®­êng biªn cña c¸c cét, vÞ trÝ cÇu thang, vÞ trÝ t­êng cña c¸c thang m¸y…vv. C¸c ®iÓm cña l­íi bè trÝ c¬ së ®­îc lËp trªn mÆt b»ng gèc sÏ ®­îc dïng lµm ®iÓm gèc ®Ó chuyÓn trùc tiÕp lªn c¸c tÇng thi c«ng x©y dùng theo c¸c ph­¬ng ph¸p chiÕu th¼ng ®øng quang häc tr­íc khi thi c«ng c¸c tÇng tiÕp theo. ViÖc chän vÞ trÝ ®Ó ®Æt c¸c ®iÓm cña l­íi bè trÝ c¬ së phÝa trong cña tßa nhµ cÇn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch cÈn thËn ®Ó ®¶m b¶o t¹i bÊt kú tÇng x©y dùng nµo cña tßa nhµ, c¸c ®iÓm cña l­íi ®Òu n»m ë vÞ trÝ an toµn vµ h­íng ng¾m gi÷a c¸c ®iÓm trong l­íi lµ th«ng suèt, ®iÒu kiÖn ®o ®¹c chiÒu dµi theo c¸c c¹nh cña l­íi lµ thu©n lîi. §Ó ®¶m b¶o ®iÒu nµy, ng­êi lµm c«ng t¸c tr¾c ®Þa cÇn ph¶i nghiªn cøu mét c¸ch tØ mØ b¶n vÏ thiÕt kÕ cña tÊt c¶ c¸c §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5140 tÇng nhµ ®Ó quyÕt ®Þnh chÝnh thøc ®é xª dÞch song song gi÷a c¸c c¹nh cña l­íi so víi trôc bè trÝ gÇn nhÊt. §ång thêi víi viÖc chuyÓn c¸c trôc vµo phÝa trong c«ng tr×nh vµ lËp l­íi bè trÝ c¬ së trªn mÆt b»ng gèc cña tßa nhµ, ta còng cÇn ph¶i chuyÓn ®é cao tõ c¸c mèc ë phÝa ngoµi vµo phÝa trong c«ng tr×nh vµ göi vµo c¸c mèc ®é cao b»ng kim lo¹i ®­îc g¾n trªn mÆt sµn bª t«ng. Sè l­îng mèc lo¹i nµy phÝa trong mçi tßa nhµ nªn cã Ýt nhÊt lµ hai mèc. Ngoµi ra ®Ó thuËn tiÖn cho c«ng viÖc bè trÝ vÒ ®é cao khi x©y dùng c¸c bé phËn kÕt cÊu kh¸c ë bªn trong tßa nhµ vÒ sau, ta cã thÓ ®¸nh dÊu s½n lªn c¸c cét nhµ mét lo¹t c¸c v¹ch ®é cao cã gi¸ trÞ ch½n theo ph­¬ng ph¸p “ ®Æt gi¸ trÞ ®é cao thiÕt kÕ ngoµi thùc ®Þa”. Khi ®ã ®Ó ®¸nh dÊu vÞ trÝ cèt cao trªn c¸c cét, sè ®äc tÝnh to¸n b trªn mia ®­îc ®Æt ¸p trªn c¸c cét sÏ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: b = (HR – H0) + a (2.2) Trong ®ã HR vµ H0 t­¬ng øng lµ gi¸ trÞ ®é cao cña mèc ®é cao thi c«ng vµ gi¸ trÞ ®é cao ch½n cÇn ®Æt, a lµ sè ®äc trªn mia thñy chuÈn ®Æt tai mèc ®é cao R. C¸c v¹ch ®é cao ch½n ®­îc ®¸nh dÊu trªn c¸c mÆt cét b»ng v¹ch ch× hoÆc b»ng s¬n ®á h×nh tam gi¸c ng­îc, ®¸y cña tam gi¸c chÝnh lµ møc cèt cao cÇn ®Æt vµ ®­îc ghi chó b»ng s¬n ë bªn c¹nh. II.4.2. ChuyÓn c¸c ®iÓm cña l­íi bè trÝ c¬ së tõ mÆt b»ng gèc lªn c¸c mÆt sµn tÇng §Ó ®¶m b¶o ®é th¼ng ®øng cña tßa nhµ trªn suèt chiÒu cao cÇn x©y dùng theo thiÕt kÕ, c¸c trôc c«ng tr×nh t¹i tÊt c¶ c¸c tÇng x©y dùng ®Òu ph¶i ®­îc ®Þnh vÞ sao cho cïng n»m trong mÆt ph¼ng ®øng ®i qua c¸c trôc t­¬ng øng trªn mÆt b»ng gèc. §iÒu nµy còng cã nghÜa lµ c¸c ®iÓm cña l­íi bè trÝ c¬ së ®· lËp trªn mÆt b»ng gèc cÇn ®­îc chuyÓn lªn mÆt sµn thi c«ng x©y dùng cña c¸c tÇng theo mét ®­êng th¼ng ®øng. Th«ng th­êng ng­êi ta kh«ng chuyÓn trùc tiÕp tÊt c¶ c¸c ®iÓm cña l­íi bè trÝ c¬ së trªn mÆt b»ng gèc lªn c¸c mÆt b»ng l¾p r¸p x©y dùng tiÕp theo §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5141 mµ chØ chuyÓn mét sè ®iÓm nhÊt ®Þnh ®­îc chän lµm ®iÓm gèc. ViÖc chän c¸c ®iÓm nµo lµm ®iÓm gèc ®Ó chuyÓn lªn c¸c tÇng trªn ®­îc dùa trªn c¬ së: - Kh¶ n¨ng ®¶m b¶o sù th«ng suèt h­íng ng¾m tõ mÆt b»ng gèc lªn tÊt c¶ c¸c tÇng phÝa trªn cña tßa nhµ. - D¹ng cña l­íi bè trÝ mÆt b»ng. - Kh¶ n¨ng sö dông c¸c ®iÓm c¬ së mÆt b»ng nµy sau khi ®­îc chuyÓn lªn mÆt b»ng l¾p r¸p x©y dùng vµo c¸c c«ng t¸c bè trÝ lªn mÆt sµn tÇng. - Ph­¬ng ph¸p tiÕn hµnh thi c«ng x©y dùng tßa nhµ. Sè l­îng ®iÓm c¬ së ®­îc chuyÓn lªn mÆt b»ng x©y l¾p ®­îc x¸c ®Þnh tïy thuéc vµo kÝch th­íc cña tßa nhµ hoÆc c«ng tr×nh vµ tïy thuéc vµo tæ chøc l¾p r¸p x©y dùng. Nh­ng nãi chung cÇn kh«ng Ýt h¬n 3 ®iÓm. VÝ dô cã thÓ chuyÓn lªn 2 ®iÓm n»m trªn c¹nh dµi nhÊt cña l­íi céng ®iÓm thø 3 n»m trªn c¹nh vu«ng gãc víi c¹nh dµi nãi trªn. Trong x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cao nhiÒu tÇng, tïy thuéc vµo kiÓu cña tßa nhµ hoÆc c«ng tr×nh, chiÒu cao vµ sè tÇng, c¸c ®Æc ®iÓm kÕt cÊu vµ sù phøc t¹p cña c¸c thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ l¾p ®Æt bªn trong c«ng tr×nh ®ã, còng nh­ tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn mÆt b»ng xung quanh c«ng tr×nh ®ang x©y dùng mµ viÖc chuyÓn (chiÕu) c¸c ®iÓm cña l­íi c¬ së lªn c¸c mÆt b»ng x©y l¾p cã thÓ thùc hiÖn b»ng mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau: - Ph­¬ng ph¸p dïng d©y däi. - Ph­¬ng ph¸p chiÕu nghiªng b»ng m¸y kinh vÜ - Ph­¬ng ph¸p chuyÓn ®iÓm b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö - Ph­¬ng ph¸p sö dông m¸y chiÕu ®øng quang häc - Ph­¬ng ph¸p chuyÓn ®iÓm b»ng GPS. Sau ®©y lµ mét sè ph­¬ng ph¸p chuyÓn ®iÓm cña l­íi c¬ së lªn mÆt sµn tÇng: §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5142 1. Ph­¬ng ph¸p d©y däi Gi¶ sö cã ®iÓm A ®· ®­îc thµnh lËp ë mÆt sµn tÇng 1. Th«ng qua lç chiÕu ®iÓm trªn trÇn ng¨n, tiÕn hµnh th¶ mét qu¶ däi ®­îc treo trªn gi¸ vµ chØnh cho ®Ønh qu¶ däi trïng víi ®iÓm A. Dïng mét thanh th­íc cè ®Þnh vµo lç chiÕu vµ tiÕp xóc vµo d©y däi sÏ ®¸nh dÊu ®­îc c¸c vÞ trÝ a vµ b trªn mÆt lç chiÕu. Xoay th­íc ®i 90o, l¹i cho th­íc tiÕp xóc víi d©y däi t­¬ng tù ta sÏ ®¸nh dÊu ®­îc ®iÓm c vµ d. Giao cña c¸c ®­êng ab vµ cd chÝnh lµ h×nh chiÕu ®iÓm trôc A lªn trÇn ng¨n. H×nh II.1. ChuyÓn ®iÓm theo ph­¬ng ph¸p d©y däi §é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c chuyÓn ®iÓm theo ph­¬ng th¼ng ®øng nhê d©y däi vµo kho¶ng 1/1000 chiÒu cao chuyÓn ®iÓm. Ph­¬ng ph¸p nµy hiÖn nay rÊt Ýt ®­îc ¸p dông mÆc dï dÔ thùc hiÖn. MÆt kh¸c khi chiÒu cao lín vµ cã giã m¹nh th× viÖc øng dông ph­¬ng ph¸p nµy sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n. §Ó n©ng cao ®é chÝnh x¸c cã thÓ sö dông qu¶ däi A a c b d ¤ chiÕu Qu¶ däi Mèc trôc trªn sµn gèc §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5143 nÆng vµ chän thêi ®iÓm thao t¸c vµo lóc lÆng giã. Th«ng th­êng ng­êi ta chØ sö dông ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó kiÓm tra ®é th¼ng ®øng cña c¸c kÕt x©y dùng trong ph¹m vi tõng tÇng. 2. Ph­¬ng ph¸p chiÕu nghiªng b»ng m¸y kinh vÜ Ph­¬ng ph¸p chiÕu nghiªng ®Ó chuyÓn c¸c ®iÓm cña l­íi c¬ së (hay c¸c trôc) lªn c¸c mÆt b»ng l¾p r¸p lµ ph­¬ng ph¸p phæ biÕn trong x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông cã chiÒu cao kh«ng lín. ViÖc truyÒn trôc bè trÝ lªn c¸c tÇng ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: Gi¶ thiÕt I vµ II lµ c¸c mèc cè ®Þnh mét trôc chÝnh nµo ®ã cña tßa nhµ. §Æt m¸y kinh vÜ t¹i ®iÓm I (h×nh II.2a) ng¾m ®Õn dÊu trôc ®· ®­îc ®¸nh dÊu ë phÇn ch©n ®Õ cña tßa nhµ vµ chiÕu nã trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng lªn mÆt sµn tÇng. Trªn mÆt sµn tÇng nµy, trong h­íng mÆt ph¼ng ng¾m, ng­êi ta ®Æt mét b¼ng ng¾m trªn gi¸ ba ch©n, ®Æt kho¶ng c¸ch mÐp biªn tÇng cña tßa nhµ kho¶ng 0,5 ÷ 0,8m. Sau khi ®Þnh h­íng èng kÝnh theo h­íng th¼ng hµng cña trôc bè trÝ, ng­êi ta h·m chÆt bµn ®é vµ quay èng kÝnh trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng cho ®Õn khi xuÊt hiÖn b¶ng ng¾m trong tr­êng ng¾m cña èng kÝnh. Sau ®ã h·m cè ®Þnh èng kÝnh vµ ®­a t©m cña b¶ng ng¾m trïng víi chØ ®øng cña èng kÝnh. H×nh chiÕu t©m cña b¶ng ng¾m ®­îc ®¸nh dÊu trªn mÆt b»ng l¾p r¸p. Sau ®ã th¸o bá b¶ng ng¾m ra khái gi¸ m¸y vµ thay vµo ®ã b»ng m¸y kinh vÜ. T¹i ®iÓm nµy (®iÓm A), dïng m¸y kinh vÜ quay èng kÝnh ng¾m tíi I, b»ng hai vÞ trÝ bµn ®é ng­êi ta ®Æt t¹i ®iÓm A mét gãc b»ng 180o. Trªn c¹nh ®èi diÖn cña tßa nhµ ng­êi ta ®Æt mét b¶ng ng¾m t¹i ®iÓm B (h×nh II.2b), ®iÒu chØnh b¶ng ng¾m t¹i B cho trïng víi h­íng võa x¸c ®Þnh vµ ®¸nh dÊu trôc AB b»ng c¸c nÐt v¹ch ë trªn mÆt b»ng l¾p r¸p d­íi mçi kÕt cÊu x©y dùng cÇn l¾p dùng. §Ó kiÓm tra, ta dÆt m¸y kinh vÜ ë ®iÓm B vµ ®o gãc β (h×nh II.2c), gãc nµy cÇn ph¶i b»ng 180o. Gi¸ trÞ ®é lÖch cña gãc kiÓm tra §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5144 ®­îc so víi 180o trong mçi tr­êng hîp riªng cã thÓ kh¸c nhau, v× nã phô thuéc vµo kho¶ng c¸ch BA vµ BI, ®é cao cña tÇng l¾p r¸p vv… a) b) II A I B d S 180o II A I §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5145 c) H×nh II.2. S¬ ®å chuyÓn c¸c ®iÓm trôc b»ng ph­¬ng ph¸p dïng m¸y kinh vÜ Ph­¬ng ph¸p chuyÓn trôc lªn tÇng l¾p r¸p b»ng tia ng¾m nghiªng cña m¸y kinh vÜ ®­îc ¸p dông khi x©y dùng c¸c tßa nhµ Ýt tÇng, víi ®iÒu kiÖn mÆt b»ng xung quanh tßa nhµ th«ng tho¸ng, vÞ trÝ ®Æt m¸y trªn h­íng trôc nhµ vµ c¸ch c«ng tr×nh mét kho¶ng S ≥ H (H lµ chiÒu cao c«ng tr×nh). ViÖc chuyÓn trôc cÇn ®­îc tiÕn hµnh víi c¸c m¸y kinh vÜ ®· ®­îc kiÓm nghiÖm cÈn thËn vµ b¾t buéc ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ë hai vÞ trÝ bµn ®é cña m¸y. Khi chiÕu c¸c ®iÓm cña trôc bè trÝ b»ng ph­¬ng ph¸p nµy, vÞ trÝ c¸c ®iÓm trôc x¸c ®Þnh ®­îc sÏ chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c nguån sai sè sau: - §é nghiªng trôc quay cña m¸y kinh vÜ, ®é nghiªng trôc quay cña èng kÝnh, sai sè ®Æt m¸y kinh vÜ vµo ®óng tuyÕn th¼ng hµng cña trôc, sai sè ng¾m chuÈn, sai sè do viÖc ®¸nh dÊu vµ cè ®Þnh ®iÓm trªn mÆt b»ng l¾p r¸p. - Sai sè trung ph­¬ng chiÕu c¸c ®iÓm cña trôc bè trÝ theo hai vÞ trÝ bµn ®é ®­îc tinh theo c«ng thøc trong tai liÖu “C¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong x©y dùng”- Nhµ xuÊt b¶n “Lßng ®Êt”- Matxcova 1997. II A I B β §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5146 mch = 22 2 22'' 2 2 2'' 2 40025.0 cdth mmS l V Sh     (2.3) Trong ®ã: h: lµ chiÒu cao cña mÆt b»ng x©y l¾p cÇn chuyÓn trôc bè trÝ lªn ®ã. S: lµ kho¶ng c¸ch tõ m¸y kinh vÜ ®Õn ®iÓm cÇn chiÕu ë ch©n c«ng tr×nh. '' ; lµ gi¸ trÞ kho¶ng chia cña èng thñy dµi trªn bµn ®é ngang cña m¸y kinh vÜ. l: lµ kho¶ng c¸ch trªn mÆt ph¼ng n»m ngang gi÷a t©m cña ®iÓm trôc ®­îc cè ®Þnh trªn bÖ mãng vµ h×nh chiÕu cña ®iÓm trôc ®­îc ®¸nh dÊu lªn mÆt b»ng x©y l¾p. V X : lµ ®é phãng ®¹i cña èng kÝnh m¸y kinh vÜ. '' = 206265’’ Trong c«ng thøc (2.1), sè h¹ng thø nhÊt cña biÓu thøc trong dÊu c¨n biÓu thÞ sù ¶nh h­ëng cña sai sè do c©n b»ng m¸y kinh vÜ g©y nªn. Sè h¹ng thø hai biÓu thÞ ¶nh h­ëng cña sai sè b¾t môc tiªu. Sè h¹ng thø ba biÓu thÞ ¶nh h­ëng cña sai sè do ®Æt m¸y kinh vÜ n»m kh«ng ®óng trªn tuyÕn th¼ng hµng cña trôc bè trÝ trªn mÆt b»ng gèc. Sai sè cña thµnh phÇn nµy cã thÓ bá qua nÕu nh­ ®iÓm trôc phÝa trªn vµ phÝa d­íi n»m trªn cïng mét ®­êng th¼ng ®øng. Ta xÐt mét vÝ dô: Khi chiÕu trôc cña tßa nhµ cao 5 tÇng cã chiÒu cao h=15m víi viÖc sö dông m¸y kinh vÜ Theo 010B (V X = 25, '' =45 '' ) M¸y kinh vÜ ®­îc ®Æt th¼ng hµng cña trôc víi sai sè mth= 0,5mm; kho¶ng c¸ch S = 20m, mcd= 1,2mm; l=40m. ¸p dông c«ng thøc (2.3) ta sÏ x¸c ®Þnh ®­îc sai sè chiÕu trôc lªn tÇng 5 sÏ lµ: §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5147 mch = mm1,22,15.0.20000 40 25.206265 20000.40045. 206265 1500025.0 22 2 22 2 2 2  Trong viÖc chiÕu trôc b»ng ph­¬ng ph¸p dïng tia ng¾m nghiªng cña m¸y kinh vÜ, t¹i mçi tr¹m m¸y, sai lÖch gi÷a 2 vÕt trôc ®­îc chiÕu ë hai vÞ trÝ bµn ®é kh«ng v­ît qu¸ 2 lÇn gi¸ trÞ mch ®­îc tÝnh theo c«ng thøc (2.3) Ph­¬ng ph¸p chiÕu dïng tia ng¾m nghiªng cña m¸y kinh vÜ ®­îc tiÕn hµnh t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n, ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c. Tuy nhiªn, ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái ph¶i cã mét mÆt b»ng tho¸ng ®·ngë xung quanh khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh. MÆt kh¸c, sai sè t¨ng theo chiÒu cao c«ng tr×nh nªn c¸c c«ng trinh cã chiÒu cao lín kh«ng thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy. 3. ChuyÓn ®iÓm b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö §èi víi c¸c c«ng tr×nh nhµ cao tÇng x©y dùng trªn mÆt b»ng t−¬ng ®èi réng r·i, chiÒu cao c«ng tr×nh kh«ng v−ît qu¸ 12 tÇng, cã thÓ xö dông m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö ®Ó chuyÓn vÞ trÝ c¸c ®iÓm l−íi c¬ së lªn mÆt sµn. Thùc chÊt lµ chuyÓn to¹ ®é tõ ®iÓm ®· ®¸nh dÊu ë mÆt b»ng gèc lªn sµn thi c«ng. C¸c m¸y ®iÖn tö ®−îc sö dông ®Ó chuyÓn ®iÓm lªn cao ph¶i cã sai sè ®o c¹nh < ±5mm, sai sè ®o gãc < ±5". §Ó thùc hiÖn ph−¬ng ph¸p chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn cao b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn th«ng h−íng gi÷a c¸c ®iÓm khèng chÕ trªn mÆt ®Êt vμ c¸c ®iÓm trªn mÆt sμn cña c«ng tr×nh. Gi¶ sö cÇn chuyÓn hai ®iÓm A0 vµ B0 (hay trôc A0B0) lªn mÆt b»ng l¾p r¸p ta tiÒn hµnh nh­ sau: DÆt m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö t¹i ®iÓm M (cã täa ®é trong hÖ täa ®é riªng cña c«ng tr×nh lµ XM vµ YM), ®Þnh h­íng tíi mét ®iÓm ®· biÕt täa ®é ë gÇn ®ã, vÝ dô ®iÓm N(XN, YN). §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5148 Sau khi c©n b»ng vµ ®Þnh t©m m¸y vµ g­¬ng cÈn thËn, ng­êi ta sÏ lµm c¸c thao t¸c ®Ó nhËp täa ®é ®iÓm tr¹m m¸y M vµ täa ®é ®iÓm ®Þnh h­íng N, sau ®ã quay may lªn mÆt sµn tÇng cÇn chuyÓn trôc. Trªn mÆt sµn tÇng, t¹i hai vÞ trÝ A 'n vµ B 'n lµ vÞ trÝ ¸ng chõng cña c¸c ®iÓm An vµ Bn, ng­êi ta ®Æt hai g­¬ng ph¶n x¹ (tèt nhÊt lµ ®Æt g­¬ng trªn gi¸ m¸y cã bé phËn däi t©m quang häc). Ng­êi ®øng m¸y tiÕn hµnh ®o täa ®é cña hai ®iÓm A 'n vµ B 'n .VÞ trÝ cña hai ®iÓm nµy ®­îc ®¸nh dÊu l¹i trªn mÆt sµn tÇng th«ng qua bé phËn däi t©m quang häc g¾n trªn ®Õ g­¬ng. Sau ®ã dùa vµo täa ®é thiÕt kÕ cña hai ®iÓm An vµ Bn ta tiÕn hµnh hoµn nguyªn ®iÓm. H×nh II.3. ChuyÓn ®iÓm b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5149 Ph­¬ng ph¸p chuyÓn trôc c«ng tr×nh b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö cã ­u ®iÓm lµ thùc hiÖn kh¸ ®¬n gi¶n, th­êng ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c c«ng tr×nh nhμ cao tÇng x©y dùng trªn mÆt b»ng réng r·i, chiÒu cao c«ng tr×nh kh«ng v−ît qu¸ 12 tÇng. Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p nµy cÇn cã kh«ng gian t−¬ng ®èi réng, do ®ã nhiÒu khi kh«ng phï hîp víi c¸c nhμ x©y chen t¹i c¸c thμnh phè. Trong tr­êng hîp mÆt b»ng xung quanh c«ng tr×nh chËt hÑp ta cã thª ®Æt m¸y t¹i c¸c c«ng tr×nh x©y dùng xung quanh.Khi ®ã ta sö dông ch­¬ng tr×nh giao héi nghÞch tíi c¸c ®iÓm ®· biÕt täa ®é ®Ó x¸c ®Þnh täa ®é ®iÓm ®Æt m¸y, tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm An vµ Bn nh­ c¸ch trªn. C¸c kinh nghiÖm thùc tÕ cho thÊy, ph­¬ng ph¸p chuyÓn trôc b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö hoµn toµn cã thÓ ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c bè trÝ c¸c trôc trong x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông (kho¶ng ±5mm) mét c¸ch nhanh chãng. Khi chuyÓn ®iÓm lªn cao, gãc nghiªng cña èng kÝnh lín, cÇn hÕt søc l­u ý tíi sai sè do trôc ®øng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö. Sai sè chuyÓn ®iÓm lªn cao b»ng toµn ®¹c ®iÖn tö sÏ t¨ng tû lÖ víi chiÒu cao cña c«ng tr×nh do ¶nh h­ëng cña trôc ®øng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö. Ph­¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dung víi c«ng tr×nh cã sè tÇng ≤ 12. 4. ChiÕu ®iÓm b»ng m¸y chiÕu ®øng Do ®iÒu kiÖn c¸c nhµ cao tÇng ®−îc x©y dùng trong c¸c thµnh phè chñ yÕu lµ x©y chen, ®iÒu kiÖn thi c«ng lµ chËt hÑp. MÆt kh¸c do quü ®Êt cã h¹n v× vËy nhµ cao tÇng ngµy cµng ph¶i x©y cao h¬n, nhiÒu tÇng h¬n, phôc vô nhiÒu môc ®Ých sö dông h¬n. Do ®ã c¸c ph−¬ng ph¸p tr¾c ®Þa phôc vô thi c«ng nhµ cao tÇng cô thÓ lµ ®−a c¸c ®iÓm l−íi lªn c¸c tÇng ®ßi hái ®é chÝnh x¸c cao h¬n. Ph−¬ng ph¸p chiÕu trôc b»ng tia ng¾m nghiªng cña m¸y kinh vÜ, truyÒn to¹ ®é lªn cao theo ph−¬ng ph¸p ®o to¹ ®é cña m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö ®Òu gÆp khã kh¨n kh«ng thÓ ¸p dông ®−îc. Gi¶i ph¸p th«ng dông vµ ch¾c ch¾n nhÊt lµ sö dông c¸c m¸y chiÕu ®øng ®Ó chuyÓn to¹ ®é lªn cao theo §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5150 ph−¬ng ph¸p th¼ng ®øng. HiÖn nay cã hai lo¹i m¸y chiÕu ®øng ®ang ®−îc sö dông trong c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa c«ng tr×nh: §ã lµ lo¹i m¸y t¹o ra ®−êng th¼ng ®øng b»ng tia laze vµ lo¹i m¸y t¹o ra ®−êng th¼ng ®øng b»ng tia ng¾m quang häc. Trong hai lo¹i m¸y nµy th× lo¹i m¸y chiÕu ®øng b»ng quang häc cã ®é chÝnh x¸c cao h¬n vµ th−êng ®−îc ¸p dông vµo c«ng viÖc chiÕu chuyÓn c¸c t©m to¹ ®é lªn c¸c tÇng cã ®é cao lín víi ®é chÝnh x¸c cao. M¸y chiÕu th«ng dông PZL cã ®é chÝnh x¸c ®Æt ®­êng th¼ng ®øng quang häc khi chiÒu cao ®Õn 100m theo lý lÞch m¸y lµ ±1.2mm. ViÖc chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn cao theo ph­¬ng ph¸p chiÕu ®øng chÝnh lµ chiÕu hai ®iÓm thuéc trôc c«ng tr×nh lªn cao b»ng m¸y chiÕu ®øng. Tr­íc khi tiÕn hµnh chiÕu ®iÓm ta ph¶i ®Æt lç chiÕu trªn mÆt sµn tÇng thi c«ng. C«ng viÖc nμy ®−îc tiÕn hμnh ngay sau khi ®¬n vÞ thi c«ng ghÐp v¸n khu«n tr−íc khi ®æ bª t«ng sμn. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn tuÇn tù theo c¸c b−íc sau: - §Çu tiªn ph¶i ®¸nh dÊu t−¬ng ®èi chÝnh x¸c c¸c vÞ trÝ lç hæng trªn mÆt sμn tÇng thi c«ng, ®Ó theo ®ã ng−êi ta sÏ c¾t v¸n khu«n sμn vμ l¾p ®Æt vμo ®ã c¸c hép khu«n b»ng gç cã kÝch th−íc (20x20)cm. Môc ®Ých chõa c¸c lç hæng lµ ®Ó sö dông cho viÖc chiÕu c¸c ®iÓm sau khi ®æ bª t«ng sµn. - §Æt m¸y chiÕu ®øng t¹i hai ®iÓm cÇn chiÕu trªn mÆt b»ng c¬ së chiÕu kiÓm tra vÞ trÝ ®Æt lç chiÕu. §ång thêi ®¸nh dÊu vÞ trÝ hai ®iÓm chiÕu ®−îc lªn trªn l−íi chiÕu. §iÓm nμy sÏ ®−îc dïng ®Ó ®Þnh t©m m¸y kinh vÜ phôc vô cho viÖc bè trÝ s¬ bé c¸c trôc, ®o kho¶ng c¸ch thiÕt kÕ ®Ó ®Þnh d¹ng mÐp trong cña v¸n khu«n, ®−êng biªn cña mÆt sμn tÇng thi c«ng vμ ®−êng biªn cña c¸c vÞ trÝ kh¸c. Sau khi qu¸ tr×nh ®Æt lç chiÕu vµ ®æ bª t«ng mÆt sµn hoµn thiÖn ta tiÕn hµnh chiÕu ®iÓm. §Þnh t©m dông cô chiÕu ®øng trªn ®iÓm gèc, c©n b»ng §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5151 dông cô ®Ó ®­a ®­êng ng¾m vÒ vÞ trÝ th¼ng ®øng. Trªn mÆt b»ng cÇn chuyÓn to¹ ®é lªn, ng­êi ta ®Æt vµo c¸c lç hæng chõa ra trªn mÆt sµn mét tÊm l­íi chiÕu (tÊm paletka). TÊm l­íi nµy ®­îc lµm b»ng mªca cã kÝch th­íc (150x150x3)mm, trªn ®ã cã kÎ mét l­íi « vu«ng kh¾c v¹ch ®Õn mm. Dùa theo m¹ng l­íi « vu«ng nµy cã thÓ x¸c ®Þnh vÞ trÝ chÝnh x¸c cña ®­êng th¼ng ®øng ®­îc chiÕu lªn. §Ó kiÓm tra vµ n©ng cao ®é chÝnh x¸c viÖc ®äc sè trªn l­íi « vu«ng cÇn ph¶i chiÕu ®iÓm ë 4 vÞ trÝ cña thÞ kÝnh (0o, 90o, 180o, 270o) ][vµ ®¸nh dÊu vÞ trÝ trung b×nh cña c¸c ®iÓm trªn. Sau khi chiÕu c¸c trôc cña l­íi c¬ së trªn mÆt b»ng mãng lªn c¸c tÇng x©y dùng, tiÕn hµnh ®o kiÓm tra c¸c yÕu tè cña l­íi t¹o bëi c¸c ®iÓm chiÕu (l­íi trôc c«ng tr×nh). Råi tiÕn hµnh tÝnh to¸n vµ b×nh sai, nÕu sai lÖch v­ît gi¸ trÞ cho phÐp th× tiÕn hµnh chiÕu ®iÓm l¹i. H×nh II.4. ChuyÓn ®iÓm b»ng m¸y chiÕu ®øng §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5152 C¸c nguån sai sè ¶nh h­ëng ®Õn ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn tÇng b»ng m¸y chiÕu ®øng: - Sai sè ®Þnh t©m dông cô t¹i ®iÓm gèc (m®t). - Sai sè c©n b»ng dông cô (mcb). - Sai sè tiªu ng¾m (mv). - ¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh (mngc). - Sai sè ®¸nh dÊu ®iÓm (m®d). Nh­ vËy ¶nh h­ëng tæng hîp cña tÊt c¶ c¸c nguån sai sè ®Õn ®é chÝnh x¸c chuyÓn trôc c«ng tr×nh lµ: m2 = m2®t + m2cb + m2v + m2ngc + m2®d (2.4) Thùc nghiÖm kiÓm tra cho thÊy víi H < 100m th×: m®t  mcb  mv  mngc  m®d  0.5mm mmm 1.155.0  víi H: lµ chiÒu cao c«ng tr×nh. Ph­¬ng ph¸p chuyÓn trôc b»ng m¸y chiÕu ®øng quang häc hiÖn nay cã ­u ®iÓm c¬ b¶n lµ thao t¸c ®¬n gi¶n, nhanh gän, ®é chÝnh x¸c cao, phï hîp víi thùc tiÔn x©y dùng. Tuy nhiªn khi sè tÇng lín th× ph­¬ng ph¸p nµy trë nªn h¹n chÕ. Trong thùc tÕ, do tia ng¾m ph¶i ®i qua c¸c lç chiÕu, do ®é phãng ®¹i cña èng kÝnh lµ cã h¹n, nªn thao t¸c chiÕu chØ thuËn lîi vµ ®¹t ®é chÝnh x¸c cao khi c«ng tr×nh kho¶n 15-20 tÇng, ngoµi kho¶ng nµy viÖc chiÕu ®iÓm sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n. §©y lµ mét trong nh÷ng nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p. §Ó kh¾c phôc, ng­êi ta ¸p dông ph­¬ng ph¸p chiÕu ph©n ®o¹n, nghÜa lµ chia toµn bé toµ nhµ ra lµm tõng ®o¹n 15-20 tÇng. TÇng cuèi cïng cña ®o¹n nµy sÏ lµ tÇng khëi ®Çu cña ®o¹n tiÕp theo. Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p ph©n ®o¹n lµ sù tÝch luü sai sè chiÕu qua tõng ®o¹n vµ ¶nh h­ëng cña §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5153 ngo¹i c¶nh ngµy cµng t¨ng theo thêi gian lµm vÞ trÝ trôc ë tÇng cao cã sai sè cµng lín. V× vËy gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p ph©n ®o¹n khi chiÕu trôc lªn cao trong x©y dùng nh÷ng ng«i nhµ cã sè tÇng lín lµ tiÕn hµnh chÝnh x¸c ho¸ l­íi trôc trªn c¸c tÇng vÞ trÝ khëi ®Çu cña mçi ®o¹n. Mét nh­îc ®iÓm n÷a cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ ph¶i ®Ó l¹i c¸c lç hæng thñng trªn sμn theo ph−¬ng th¼ng ®øng, ¶nh h−ëng ®Õn kÕt cÊu x©y dùng. H¬n n÷a khi chiÕu cÇn ph¶i cã nhiÒu ng−êi tr«ng coi vÞ trÝ lç thñng, ®Ò phßng c¸c vËt r¬i xuèng g©y tai n¹n cho ng−êi vμ m¸y chiÕu. Ph­¬ng ph¸p sÏ cã hiÖu qu¶ cao h¬n c¸c ph­¬ng ph¸p tr­íc khi cÇn x©y dùng l­íi trôc c«ng tr×nh trªn sµn thi c«ng khi c«ng tr×nh cã ®Þa h×nh chËt hÑp chiÒu cao lín. 5. ChuyÓn ®iÓm b»ng c«ng nghÖ GPS Khi x©y dùng c¸c nhμ cao tÇng cã sè tÇng rÊt lín th× viÖc chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn c¸c mÆt sμn tÇng cÇn x©y dùng b»ng c¸ch sö dông d©y däi, m¸y kinh vÜ vμ m¸y toμn ®¹c ®iÖn tö kh«ng cßn phï hîp n÷a. C«ng nghÖ chuyÓn trôc b»ng m¸y chiÕu ®øng cã ®é chÝnh x¸c cao nh−ng nh−îc ®iÓm ph¶i ®Ó l¹i c¸c lç hæng thñng trªn sμn theo ph−¬ng th¼ng ®øng, ¶nh h−ëng ®Õn kÕt cÊu x©y dùng. H¬n n÷a khi chiÕu cÇn ph¶i cã nhiÒu ng−êi tr«ng coi vÞ trÝ lç thñng, ®Ò phßng c¸c vËt r¬i xuèng g©y tai n¹n cho ng−êi vμ m¸y chiÕu. Sè tÇng cμng cao th× ph¶i ph©n thμnh nhiÒu ®o¹n chiÕu nh− vËy mÊt kh¸ nhiÒu thêi gian vμ phøc t¹p vÒ thao t¸c cho ng−êi vËn hμnh. HiÖn nay, c«ng nghÖ GPS ®ang ®­îc øng dông réng r·i trong ngµnh Tr¾c ®Þa trong ®ã cã Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh, bëi v× c«ng nghÖ nµy cã nhiÒu ­u ®iÓm næi bËt vµ ®¹t hiÖu qu¶ c«ng t¸c cao. Theo chØ tiªu kü thuËt cña c¸c m¸y thu GPS hiÖn cã th× cã thÓ øng dông c«ng nghÖ nµy ®Ó chuyÓn trôc c«ng §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5154 tr×nh lªn cao. MÆt kh¸c ph­¬ng ph¸p nµy vÉn ®¶m b¶o ®­îc ®é chÝnh x¸c yªu cÇu khi chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn cao trong nh÷ng toµ nhµ cã nhiÒu tÇng. Khi chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn cao b»ng c«ng nghÖ GPS cÇn lËp mét l−íi GPS c¹nh ng¾n víi chiÒu dμi c¹nh kh«ng qu¸ 500m. M¹ng l−íi bao gåm tõ 2 ®Õn 3 ®iÓm cè ®Þnh vμ tõ 2 ®Õn 3 ®iÓm thuéc trôc c«ng tr×nh. C¸c ®iÓm cè ®Þnh n»m trªn mÆt ®Êt th−êng lμ c¸c ®iÓm l−íi khèng chÕ bªn ngoμi vμ ®−îc ®Þnh t©m b¾t buéc. C¸c ®iÓm trôc ®−îc ®¸nh dÊu b»ng c¸ch xö dông m¸y kinh vÜ hoÆc m¸y chiÕu ®øng chiÕu lªn biªn cña tÇng cÇn chuyÓn trôc. Sau ®ã dïng ph−¬ng ph¸p c¨ng d©y hoÆc bËt mùc ®Ó x¸c ®Þnh h−íng cña trôc cÇn ®Æt m¸y GPS. TiÕp theo lμ dïng th−íc thÐp ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt m¸y thu GPS, vÞ trÝ nμy sÏ ®−îc x¸c ®Þnh gÇn víi vÞ trÝ ®iÓm trôc cÇn chuyÓn lªn mÆt b»ng thi c«ng theo h−íng th¼ng ®øng. §¸nh dÊu vÞ trÝ nμy l¹i b»ng c¸ch khoan vμ ®ãng ®inh trùc tiÕp xuèng sμn bª t«ng. Dïng s¬n ®á khoanh trßn quanh vÞ trÝ ®¸nh dÊu ®Ó dÔ t×m kiÕm khi tiÕn hμnh ®o GPS. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5155 H×nh II.5. C¸c d¹ng ®é h×nh ®o b»ng c«ng nghÖ GPS Thêi gian cho mét ca ®o cã thÓ chän 45 phót, 30 phót hoÆc nhá h¬n tuú thuéc vμo ®é chÝnh x¸c cña m¸y vμ ®å h×nh cña vÖ tinh t¹i thêi ®iÓm ®o. Mét ca ®o nªn sö dông Ýt nhÊt lμ 3 m¸y, nÕu cã thÓ th× sö dông tõ 4 m¸y trë lªn ®Ó mçi ca ®o ta sÏ x¸c ®Þnh ®−îc 1 trôc. §Æt hai m¸y t¹i 2 ®iÓm khèng chÕ trªn mÆt ®Êt, tèt nhÊt lμ chóng ta ®Þnh t©m b¾t buéc víi hai m¸y nμy. M¸y cßn l¹i ®Æt t¹i c¸c ®iÓm trôc ®· ®−îc ®¸nh dÊu trªn mÆt sµn thi c«ng. Sau khi ®Þnh t©m chÝnh x¸c, c©n b»ng m¸y cÈn thËn, ta ®o chiÒu cao ¨ng ten, nÕu cÇn ®o c¶ nhiÖt ®é vμ ¸p suÊt t¹i thêi ®iÓm ®o. C¸c sè liÖu nμy ®−îc n¹p ngay vμo m¸y ®ång thêi ph¶i ghi chÐp l¹i ®Ó phôc vô qu¸ tr×nh xö lý sau khi ®o. Sau ®ã ta b¾t ®Çu qu¸ tr×nh ®o. §Õn gi÷a ca ®o nÕu cÇn th× ®o l¹i nhiÖt ®é ¸p suÊt ®ång thêi ghi chÐp vμo sæ ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh xö lý sau khi ®o. Sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ®o ta tiÕn hµnh trót sè liÖu vµ tÝnh to¸n b×nh sai. Sau ®ã dùa vµo to¹ ®é sau b×nh sai cña c¸c ®iÓm ®· ®¸nh dÊu ta tiÕn hµnh hoµn nguyªn c¸c ®iÓm nµy vÒ vÞ trÝ c¸c ®iÓm thuéc trôc c«ng tr×nh. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5156 H×nh II.6. ChuyÓn ®iÓm b»ng c«ng nghÖ GPS Sai sè cña ph­¬ng ph¸p nµy: 2 đd 22 mmmm hngGPSP  (2.5) Trong ®ã: mP lµ sai sè cña ®iÓm trôc sau khi ®­îc chiÕu lªn sµn thi c«ng. mGPS lµ sai sè x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c ®iÓm gÇn ®óng b»ng m¸y ®o GPS. mhng lµ sai sè hoµn nguyªn c¸c ®iÓm gÇn ®óng vÒ vÞ trÝ trôc c«ng tr×nh. 2 2 2 2 " hng hng dhnghng d m mm   (2.6) mdhng lµ sai sè ®Æt kho¶ng c¸ch khi hoµn nguyªn. mhng lµ sai sè ®o gãc khi hoµn nguyªn. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5157 dhng lµ kho¶ng c¸ch hoµn nguyªn. m®d lµ sai sè ®¸nh dÊu vÞ trÝ ®iÓm hoµn nguyªn. C«ng nghÖ GPS cã ­u ®iÓm lµ cho phÐp ®o mµ kh«ng cÇn th«ng h−íng gi÷a c¸c ®iÓm ®o víi nhau, thuËn tiÖn cho viÖc ®o ®¹c, phôc vô thi c«ng nhμ cao tÇng do ®iÒu kiÖn ®o ®¹c chËt hÑp vμ bÞ che khuÊt tÇm nh×n bëi chiÒu cao cña chÝnh toμ nhμ ®ang x©y vμ c¸c c«ng tr×nh l©n cËn. ViÖc chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn cao b»ng c«ng nghÖ GPS cïng víi c¸c m¸y mãc tiªn tiÕn hiÖn nay sÏ ®¶m b¶o ®−îc ®é chÝnh x¸c t−¬ng hç cao h¬n ±5mm do ®ã tho¶ m·n ®−îc yªu cÇu ®é chÝnh x¸c trong viÖc chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn cao. Mét ­u ®iÓm quan träng trong chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn cao b»ng c«ng nghÖ GPS lµ sai sè chuyÓn trôc hÇu nh­ kh«ng phô thuéc vµo chiÒu cao c«ng tr×nh. Tuy nhiªn khi chuyÓn trôc c«ng tr×nh lªn cao ®èi víi toµ nhµ cao trªn 25 tÇng nªn kÕt hîp c¶ hai ph­¬ng ph¸p sö dông m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö vµ m¸y ®o GPS ®Ó n©ng cao ®é chÝnh x¸c ®o ®¹c vµ kÕt qu¶ nhËn ®­îc. II.4.3. §é chÝnh x¸c chiÕu ®iÓm trong x©y dùng nhµ cao tÇng Theo quy ph¹m hiÖn hµnh vÒ c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong x©y dùng (CHиΠ- 3.01.03.84) cña céng hßa liªn bang Nga xuÊt b¶n n¨m 1998, sai sè viÖc chuyÓn täa ®é cña c¸c ®iÓm c¬ së cña l­íi trôc c«ng tr×nh trªn mÆt b»ng gèc vµ ®é cao lªn c¸c mÆt b»ng tÇng thi c«ng x©y dùng trªn cao ®­îc Ên ®Þnh tïy thuéc vµo chiÒu cao cña mÆt b»ng thi c«ng x©y dùng vµ ®­îc nªu trong b¶ng (II.2). Theo quy ph¹m nµy c¸c ®é lÖch giíi h¹n (cho phÐp) δ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: δ =t.m (2.7) §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5158 Trong ®ã t cã gi¸ trÞ b»ng 2; 2,5; 3 vµ ®­îc Ên ®Þnh tr­íc trong b¶n thiÕt kÕ x©y dùng hoÆc b¶n thiÕt kÕ c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa, tïy thuéc vµo tÝnh chÊt quan träng vµ møc ®é phøc t¹p cña c«ng tr×nh; m lµ sai sè trung ph­¬ng ®­îc lÊy theo b¶ng sau: B¶ng II.2 C¸c sai sè ChiÒu cao cña mÆt b»ng thi c«ng x©y dùng (m)< 15 1560 60100 100120 Sai sè trung ph­¬ng chuyÓn c¸c ®iÓm, c¸c trôc theo ph­¬ng th¼ng ®øng (mm) 2 2,5 3 4 II.4.4. TruyÒn ®é cao tõ mÆt b»ng gèc lªn c¸c tÇng §Ó truyÒn ®é cao lªn c¸c tÇng thi c«ng ng−êi ta cã thÓ dïng 2 c¸ch: Dïng m¸y thuû chuÈn vµ mia theo ®−êng cÇu thang hoÆc cã thÓ truyÒn ®é cao lªn tÇng b»ng thuû chuÈn h×nh häc kÕt hîp víi th−íc thÐp treo th¼ng ®øng. Trong x©y dùng nhµ cao tÇng hiÖn nay, biÖn ph¸p th«ng dông nhÊt vµ ch¾c ch¾n nhÊt lµ thuû chuÈn h×nh häc kÕt hîp víi th−íc thÐp treo th¼ng ®øng. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5159 H×nh II.7. TruyÒn ®é cao lªn mÆt x©y dùng CÇn sö dông 2 m¸y thuû chuÈn ®Æt t¹i mÆt b»ng gèc (hoÆc møc sµn nµo ®ã) vµ ®Æt t¹i sµn tÇng thø i cÇn ph¶i chuyÓn ®é cao lªn. Th−íc thÐp ®−îc treo th¼ng ®øng vµ kÐo c¨ng, ®ång thêi ®Ó h¹n chÕ sù rung ®éng cña th−íc thÐp do t¸c ®éng cña giã, cã thÓ chän vÞ trÝ khuÊt giã phÝa trong cña c«ng tr×nh ®Ó th¶ th−íc thÐp treo. M¸y thuû chuÈn t¹i mÆt sµn gèc ®äc sè trªn mia dùng t¹i ®iÓm mèc ®é cao R lµ a1 vµ trªn th−íc thÐp treo lµ b1. M¸y thuû chuÈn cßn l¹i ®äc sè trªn th−íc thÐp treo lµ b2 vµ trªn mia dùng t¹i ®iÓm cÇn chuyÓn ®é cao M trªn tÇng thø i lµ a2. VËy ®é cao HM cña tÇng thø i sÏ ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: HM = HR + a1 + (b2 – b1) - a2 (2.8) T−¬ng tù nh− trªn cÇn chuyÓn thªm mét ®iÓm ®é cao ®é cao n÷a lªn tÇng thi c«ng thø i ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn kiÓm tra vµ n©ng cao ®é chÝnh x¸c còng nh− thuËn lîi cho viÖc chuyÓn ®é cao lªn tÇng tiÕp theo. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5160 + Mét sè chó ý : - §Ó n©ng cao ®é chÝnh x¸c vµ kiÓm tra kÕt qu¶ ®o, viÖc chuyÓn ®é cao nh­ trªn cã thÓ ®­îc thùc hiÖn tõ mét mèc ®é cao gèc thø hai vµ sau khi ®· thay ®æi ®é cao m¸y hoÆc vÞ trÝ cña th­íc thÐp treo. - Th­íc thÐp ph¶i ®­îc kiÓm nghiÖm tr­íc khi sö dông. - §Ó h¹n chÕ sù rung ®éng cña th­íc treo do t¸c ®éng cña giã, ta cã thÓ chän c¸c vÞ trÝ khuÊt giã phÝa trong c«ng tr×nh ®Ó th¶ th­íc thÐp treo (buång thang m¸y, giªng giã, khe cÇu thang bé…vv). Trong ®iÒu kiÖn nÕu ¸nh s¸ng trong tßa nhµ kh«ng ®ñ th× cÇn chiÕu s¸ng mia vµ th­íc thÐp b»ng ®Ìn pin. - §Ó kh¾c phôc c¸c sai sè cña m¸y (sai sè gãc i) th× vÞ trÝ ®Æt m¸y thû chuÈn nªn ®¶m b¶o sù c©n b»ng kho¶ng ng¾m gi÷a m¸y ®Õn th­íc thÐp vµ mia. II.4.5. C«ng t¸c bè trÝ chi tiÕt vµ ®o kiÓm tra trong thi c«ng x©y dùng c¸c tÇng nhµ. 1. C«ng t¸c bè trÝ chi tiÕt a. Bè trÝ vÒ mÆt b»ng C«ng viÖc bè trÝ mÆt b»ng kÓ tõ mÆt sµn cña tÇng thø hai ®­îc thùc hiÖn ngay tõ tr­íc khi ®æ bª t«ng sµn. C«ng viÖc bè trÝ vÒ mÆt b»ng lóc nµy lµ ph¶i ®Þnh râ vÞ trÝ ®­êng biªn theo thiÕt kÕ cña mÆt sµn vµ vÞ trÝ cña tÊt c¶ c¸c trôc vµ c¸c chi tiÕt kh¸c cña tßa nhµ. C¬ së ®Ó bè trÝ chi tiÕt vÒ mÆt b»ng lµ c¸c ®iÓm khèng chÕ ®· ®­îc lÇn l­ît chuyÓn lªn c¸c tÇng tõ m¹ng l­íi trªn mÆt b»ng gèc. ViÖc bè trÝ chi tiÕt th­êng ®­îc tiÕn hµnh b»ng m¸y kinh vÜ hoÆc toµn ®¹c ®iÖn tö ®Ó ®Þnh tuyÕn theo h­íng c¸c c¹nh, hoÆc dùng c¸c gãc vu«ng víi c¸c c¹nh cña l­íi. Sau ®ã dùa theo h­íng chuÈn võa x¸c ®Þnh, ng­êi ta sÏ ®Æt kho¶ng c¸ch thiÕt kÕ gi÷a c¸c trôc ®­îc lÊy tõ b¶n vÏ thi c«ng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c trôc chi tiÕt cña tong bé phËn. ViÖc ®o chiÒu dµi ®­îc tiÕn hµnh b»ng th­íc thÐp ®o trùc tiÕp §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5161 lªn mÆt bª t«ng. VÞ trÝ giao nhau gi÷a c¸c trôc sÏ ®­îc ®¸nh dÊu b»ng c¸c ®inh bª t«ng dµi (3-5)cm cã dÊu t©m trßn hoÆc ch÷ thËp trªn ®Çu mò. TÊt c¶ c¸c ®Çu ®inh mò sau khi ®· cè ®Þnh cÇn khoanh trßn b»ng s¬n ®á vµ ghi râ sè hiÖu ®iÓm trôc bªn c¹nh. Nhê c¸ch ®¸nh dÊu ®iÓm nh­ vËy mµ ta cã thÓ dÔ dµng t×m l¹i chóng vµ kh«i phôc l¹i vÞ trÝ cña tÊt c¶ c¸c trôc ®Ó sö dông cho c¸c c«ng viÖc bè trÝ kh¸c ho¨c ®o kiÓm tra hoµn c«ng vÒ sau, ngay c¶ khi mÆt sµn ®· bÞ bïn ®Êt hoÆc n­íc v÷a bª t«ng v­¬ng v·i che lÊp mÊt c¸c ®­êng v¹ch trôc ®· v¹ch kÎ vµ ®¸nh dÊu. Sau khi ®· x¸c ®Þnh vµ ®¸nh dÊu ®­îc vÞ trÝ c¸c trôc bè trÝ trªn mÆt sµn, ng­êi ta sÏ dùa vµo ®ã ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ chÝnh x¸c cña tõng ch©n cét chÞu lùc ®Ó chuÈn bÞ ®æ bª t«ng (x¸c ®Þnh ®­êng mÐp trong cña c¸c v¸n khu«n) hoÆc vÞ trÝ ®­êng tim vµ ®­êng biªn cña tÊt c¶ c¸c chi tiÕt c«ng tr×nh kh¸c sÏ ®­îc x©y dùng ë mçi tÇng. Ngoµi c¸c m¸y kinh vÜ quang häc th«ng th­êng, ®Ó bè trÝ vÒ mÆt b»ng trong x©y dùng c¸c nhµ cao tÇng hiÖn nay, c¸c ®¬n vÞ tr¾c ®Þa thi c«ng cßn sö dông c¸c lo¹i m¸y nh­ sau: - M¸y kinh vÜ ®iÖn tö c¸c lo¹i cña c¸c h·ng nh­ : PENTAX, TOPCON, SOKKIA, NIKON (NhËt) LEICA (Thôy sÜ) vv… víi c¸c seri m¸y kh¸c nhau cã ®é chÝnh x¸c ®o gãc tõ (2 – 10 )” - M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö c¸c lo¹i nh­ SET (2,3,4,5), NIKON(NS,DTM…), TOPCON (GTS) lµ c¸c m¸y do NhËt s¶n xuÊt, c¸c m¸y TC, TCR, TPS do Thôy SÜ s¶n xuÊt cã ®é chÝnh x¸c ®o gãc tõ (2-5)”, ®o c¹nh tõ (2-5)mm. b. Bè trÝ vÒ ®é cao ViÖc bè trÝ vÒ ®é cao trong qu¸ tr×nh thi c«ng nhµ cao tÇng dùa trªn c¬ së ®é cao cña mèc thñy chuÈn thi c«ng x©y dùng ®· ®­îc x¸c ®Þnh trªn mÆt sµn cña tõng tÇng vµ ®­îc thùc hiÖn b»ng ph­¬ng ph¸p thñy chuÈn h×nh häc. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5162 Trong giai ®o¹n thi c«ng phÇn th«, ®æ bª t«ng sµn vµ c¸c cÊu chÞu lùc kh¸c, viÖc bè trÝ ®é cao chñ yÕu lµ ®Æt c¸c dÊu møc cao ®æ bª t«ng lªn thµnh phÝa trong cña v¸n khu«n. Trong giai ®o¹n hoµn thiÖn vµ l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ, viÖc ®Æt c¸c vÞ trÝ ®é cao chñ yÕu cÇn ®¶m b¶o yÕu tè t­¬ng hç gi÷a c¸c bé phËn trong pham vi cña tõng tÇng. C«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn b»ng m¸y thñy chuÈn vµ mia víi viÖc sö dông c¸c dÊu v¹ch ®é cao ch½n ®· ®­îc ®¸nh dÊu tõ tr­íc trªn c¸c cét nhµ. M¸y thñy chuÈn th­êng dïng hiÖn nay trªn c¸c c«ng tr­êng x©y dùng lµ c¸c m¸y thñy chuÈn tù ®éng cña h·ng PENTAX, NIKON, LEICA vv... Mia thñy chuÈn th­êng dïng lo¹i mia rót b»ng nh«m cña NhËt hoÆc Thôy SÜ víi gi¸ trÞ kh¾c v¹ch trªn mia lµ 1cm. 2. C«ng t¸c ®o kiÓm tra hoµn c«ng trªn c¸c tÇng a. §o kiÓm tra vÒ mÆt b»ng ViÖc ®o kiÓm tra vÒ mÆt b»ng trªn c¸c tÇng ®­îc thùc hiÖn dùa trªn c¬ së c¸c ®iÓm vµ c¸c c¹nh cña l­íi bè trÝ c¬ së ®· ®­îc chuyÓn lªn mÆt b»ng x©y dùng cña tÇng ®ã. Tr­íc khi ®æ bª t«ng sµn, cÇn ph¶i kiÓm tra l¹i c¸c vÞ trÝ c¸c v¸n khu«n ®Þnh d¹ng ®­êng biªn cña sµn bao gåm c¸c trÞ ®o: ®o kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®iÓm g·y cña ®­êng biªn, ®o chiÒu dµi cña c¸c ®­êng vu«ng gãc h¹ tõ c¸c ®iÓm nµy tíi c¸c trôc däc vµ ngang gÇn nhÊt (®­îc x¸c ®Þnh trªn mÆt sµn b»ng d©y thÐp nhá kÐo c¨ng gi÷a c¸c ®iÓm dÊu trôc). §èi víi c¸c ®o¹n ®­êng biªn sµn lµ ®­êng cong trßn th× tr­íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña t©m ®­êng cong. Sau ®ã ®o c¸c ®o¹n tõ t©m tíi c¸c ®iÓm n»m trªn thµnh phÝa trong cña cèt pha biªn. TÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ ®o kiÓm tra trªn ®Òu ®­îc so s¸nh víi gi¸ trÞ thiÕt kÕ ®· ®­îc ghi trªn c¸c b¶n vÏ thi c«ng. Tïy thuéc vµo tÝnh chÊt quan träng cña tõng vÞ trÝ ®o kiÓm tra mµ sai lÖch so víi gi¸ trÞ thiÕt kÕ cã thÓ cho phÐp tõ (0.5 – 1)cm. Khi ®æ bª t«ng c¸c cét chÞu lùc, t­êng bª t«ng cña giÕng thang m¸y, c¸c bé phËn c«ng tr×nh b»ng bª t«ng kh¸c, c¸c c«ng t¸c ®o kiÓm tra bao §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5163 gåm: KiÓm tra ®é lÖch so víi thiÕt kÕ cña ®­êng mÐp trong v¸n khu«n, vÞ trÝ c¸c trôc cña v¸n khu«n, ®é th¼ng ®øng cña thµnh v¸n khu«n, kÝch th­íc vµ h×nh d¹ng cña c¸c v¸n khu«n vv… TÊt c¶ c¸c môc kiÓm tra chi tiÕt ®Òu ph¶i lËp b¶n vÏ hoµn c«ng, trªn ®ã cã chØ râ c¸c gi¸ trÞ ®é lÖch t¹i c¸c vÞ trÝ so víi gi¸ trÞ thiÕt kÕ, ®é nghiªng vµ h­íng nghiªng…Sau ®ã bµn giao cho ®¬n vÞ thi c«ng ®Ó chØnh söa l¹i ngay. C«ng viÖc ®« bª t«ng chØ ®­îc cho phÐp tiÕn hµnh ®èi víi c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh mµ kÕt qu¶ kiÓm tra lÇn cuèi cho thÊy ®· ®¹t c¸c yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®· cho trong b¶n thiÕt kÕ do nhµ thÇu quy ®Þnh. C¸c c«ng viÖc ®o kiÓm tra hoµn c«ng sau khi ®æ bª t«ng hoÆc sau khi x©y dùng c¸c t­êng ng¨n còng ®­îc tiÕn hµnh t­¬ng tù. C¸c ph­¬ng ph¸p ®o kiÓm tra hoµn c«ng th­êng ¸p dông lµ: ph­¬ng ph¸p c¸c ®­êng vu«ng gãc (täa ®é vu«ng gãc), ph­¬ng ph¸p ng¾m chuÈn c¹nh s­ên, ph­¬ng ph¸p giao héi c¹nh hoÆc ph­¬ng ph¸p ®o täa ®é b»ng c¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö chÝnh x¸c, sö dông c¸c g­¬ng chuyªn dông lo¹i nhá. §Ó lµm c¬ së cho c¸c c«ng viÖc ®o kiÓm tra nªu trªn, sau khi ®æ bª t«ng vµ th¸o dì v¸n khu«n, cÇn kh«i phôc l¹­ vÞ trÝ c¸c trôc ®· ®¸nh dÊu dùa vµo c¸c dÊu ®inh bª t«ng ®· ®­îc cè ®Þnh trªn mÆt sµn sau khi ®æ bª t«ng sµn tÇng. b.§o kiÓm tra vÒ ®é cao C«ng viÖc ®o kiÓm tra vÒ ®é cao ®èi víi mçi tÇng ®­îc b¾t ®Çu b»ng viÖc ®o kiÓm tra ®é cao mÆt sµn tr­íc khi ®æ bª t«ng. §Ó lµm viÖc nµy, m¸y thñy chuÈn cÇn ®Æt t¹i c¸c vÞ trÝ æn ®Þnh, vÝ dô trªn ®Çu c¸c cét lín ®· ®æ bª t«ng hoÆc trªn mÆt sµn ®· ®æ bª t«ng cña c¸c c«ng tr×nh l©n cËn. C¸c ®iÓm ®o kiÓm tra ph¶i bè trÝ theo c¸c tuyÕn song song víi c¸c trôc vµ ph©n bè ®Òu trªn toµn bé ph¹m vi mÆt sµn. C¨n cø vµo ®é sai lÖch so víi gi¸ trÞ ®é cao thiÕt kÕ t¹i c¸c vÞ trÝ ®o kiÓm tra, ng­êi ta sÏ hiÖu chØnh l¹i ®é cao cña mÆt §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5164 sµn b»ng c¸ch vÆn ra hoÆc vÆn vµo c¸c èc ®iÒu chØnh ®Ó n©ng hoÆc h¹ ®é cao cña giµn gi¸o s¾t ®ì phÝa d­íi. C«ng viÖc ®o kiÓm tra nµy còng ®­îc tiÕn hµnh lÆp l¹i sau khi ®æ bª t«ng ®Ó kÞp thêi chØnh söa c¸c chç bÞ vâng xuèng hoÆc vång cao h¬n so víi ®é cao mÆt sµn thiÕt kÕ. Th«ng th­êng th× chØ sau khi ®iÒu chØnh ®é cao mÆt sµn tr­íc khi ®æ bª t«ng ®¹t yªu cÇu, ng­êi ta míi lµm c«ng viÖc chuyÓn c¸c trôc lªn ®ã ®Ó lµm c¬ së cho c¸c c«ng viÖc ®ãng cèt pha ®­êng biªn sµn, cèt pha c¸c chç ph¶i chõa l¹i khi ®æ bª t«ng…vv §Ó kiÓm tra ®é cao khi ®æ bª t«ng cña c¸c dÇm hoÆc c¸c bé phËn bª t«ng kh¸c, ë trªn cao, khi ®ã mia ®Ó ®o kiÓm tra ®­îc dùng ng­îc sao cho ®¸y mia tiÕp xóc víi ®¸y cña dÇm, ng­êi ®o cÇn ph¶i l­u ý ®Õn c¸ch lÊy gi¸ trÞ vµ dÊu cña sè ®äc trªn mia khi tÝnh to¸n ®é cao kiÓm tra. Nh×n chung, còng gièng nh­ ®o kiÓm tra hoµn c«ng vÒ mÆt b»ng tÊt c¶ c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra hoµn c«ng vÒ ®é cao ®Òu ph¶i lËp thµnh c¸c tµi liÖu hoµn c«ng cã ghi râ ngµy th¸ng n¨m, tªn ng­êi ®o kiÓm tra. §©y lµ c¸c tµi liÖu kh«ng nh÷ng dïng cho viÖc tiÕn hµnh c¸c c«ng ®o¹n x©y dùng tiÕp theo mµ cßn ®­îc l­u gi÷ sö dông cho c¸c môc ®Ých kh¸c ngay c¶ sau khi tßa nhµ ®· ®­îc ®­a vµo sö dông, ®Æc biÖt trong c¸c tr­êng hîp gia cè söa ch÷a vÒ sau. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5165 CH¦¥NG Iii TÝnh to¸n thùc nghiÖm iii.1. giíi thiÖu chung III.1.1. Néi dung cña thùc nghiÖm Néi dung cña th­c nghiÖm lµ: “ThiÕt kÕ ph­¬ng ¸n tr¾c ®Þa phôc vô thi c«ng x©y dùng nhµ chung c­ CT2 –ngâ 183, phè Hoµng V¨n Th¸i, Kh­¬ng Trung, Thanh Xu©n – Hµ Néi” III.1.2. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng tr×nh nhµ chung c­ CT2 C¨n cø vµo b¶n thiÕt kÕ ®· ®­îc phª duyÖt, c«ng tr×nh x©y dùng lµ nhµ chung c­ dµnh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn Qu©n chñng phßng kh«ng kh«ng qu©n. C«ng tr×nh ®­îc thiÕt kÕ theo lèi kiÕn trôc hiÖn ®¹i, víi chiÒu cao 68.5m, bao gåm 20 tÇng vµ mét tÇng hÇm. C«ng tr×nh ®­îc x©y dùng trªn khu vùc cã ®Þa h×nh t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng, nªn rÊt thuËn tiÖn cho viÖc ®o ®¹c. C«ng tr×nh nµy ®­îc thiÕt kÕ bao gåm 5 trôc däc vµ 6 trôc ngang. C¸c trôc däc ®­îc ®¸nh tªn b»ng c¸c ch÷ c¸i A, A’, B, C, D. Kho¶ng c¸ch thiÕt kÕ gi÷a c¸c trôc A-A’, A’-B, B-C, C-D lÇn l­ît lµ: 1,2m; 6.8m; 2,0m; 8,0m. C¸c trôc ngang ®­îc ®¸nh sè 1, 2, 3, 4, 5, 6. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c trôc 1-2, 2-3, 3-4, 4-5, 5-6 ®Òu lµ 7,5m. iii.2. ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c thµnh lËp l­íi c¬ së mÆt b»ng vµ ®é cao trong x©y dùng nhµ cao tÇng III.2.1. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c thµnh lËp l­íi c¬ së mÆt b»ng 1. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c l­íi c¬ së phÝa ngoµi cña tßa nhµ §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5166 NhiÖm vô cña l­íi c¬ së mÆt b»ng phÝa ngoµi tßa nhµ lµ dïng ®Ó chuyÓn c¸c trôc cña c«ng tr×nh tõ b¶n thiÕt kÕ ra thùc ®Þa vµ cè theo tiªu chuÈn vÒ x©y dùng c¸c nhµ cao nhiÒu tÇng, sai sè bè trÝ c¸c trôc chÝnh cña tßa nhµ trªn thùc ®Þa trung b×nh lµ vµo kho¶ng 10mm. C¸c ®iÓm trôc cña tßa nhµ ®­îc bè trÝ vµ ®¸nh dÊu trªn thùc ®Þa tõ c¸c ®iÓm cña l­íi thi c«ng (l­íi c¬ së vßng ngoµi), do vËy ®é chÝnh x¸c vÞ trÝ cña ®iÓm trôc c«ng tr×nh sÏ chÞu ¶nh h­ëng cña 2 nguån sai sè sau: - Sai sè cña chÝnh ®iÓm l­íi thi c«ng (gäi lµ sai sè sè liÖu gèc), ký hiÖu lµ m1. - Sai sè cña viÖc tiÕn hµnh c«ng t¸c bè trÝ ®iÓm trôc cña tßa nhµ trªn thùc ®Þa, ký hiÖu lµ m2. VËy sai sè tæng hîp vÞ trÝ ®iÓm cña tßa nhµ trªn thùc ®Þa sÏ lµ: m 2Tr = m 21 + m 22 (3.1) §Ó cã thÓ ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c bè trÝ c¸c trôc chÝnh cña tßa nhµ trªn thùc ®Þa trung b×nh lµ vµo kho¶ng 10mm, ta cã thÓ ®Æt ra yªu cÇu lµ c¸c ®iÓm cña l­íi thi c«ng (l­íi phÝa ngoµi) cÇn ph¶i cã ®é chÝnh x¸c h¬n cì K lÇn sai sè cña c«ng t¸c bè trÝ, cã nghÜa lµ cã thÓ coi m2=Km1. Khi ®ã c«ng thøc (3.1) cã thÓ viÕt d­íi d¹ng: m 2Tr = m 21 + (Km1) 2 (3.2) HÖ sè K th­êng cã gi¸ trÞ K = 1.5 ÷ 2.0. Chän K = 2.0 ta cã: m 2Tr = m 21 + 4m 21 =5 m 21 Suy ra: m1= 5 Trm = 5 10 =4,5 (mm) (3.3) Nh­ vËy yªu cÇu vÞ trÝ ®iÓm cña l­íi khèng chÕ thi c«ng phÝa ngoµi cña tßa nhµ cÇn ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c: m P ≤ ± 4,5(mm) (3.4) §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5167 NÕu coi ®©y lµ sai sè trung ph­¬ng vÞ trÝ ®iÓm yÕu nhÊt th× sai sè trung ph­¬ng t­¬ng hç vÞ trÝ ®iÓm ®iÓm yÕu nhÊt lµ: m th = m yn . 2 =4,5 2 =6,4 (mm) 2. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c l­íi c¬ së phÝa trong cña tßa nhµ L­íi c¬ së phÝa trong ®­îc thµnh lËp trªn mÆt b»ng gèc cña tßa nhµ (mÆt sµn tÇng trÖt) tr­íc khi x©y dùng c¸c bøc t­êng ng¨n.Nã cã t¸c dông dïng ®Ó bè trÝ c¸c trôc däc vµ ngang chi tiÕt, lµm c¬ së cho viÖc bè trÝ vµ l¾p ®Æt c¸c bé phËn, c¸c kÕt cÊu x©y dùng cña tßa nhµ vµo ®óng vÞ trÝ mÆt b»ng thiÕt kÕ. Trong quy ph¹m vÒ c«ng t¸c l¾p r¸p – x©y dùng ®· quy ®Þnh: Sai lÖch dÊu trôc phÝa d­íi cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng so víi c¸c trôc bè trÝ chi tiÕt lµ kh«ng v­ît qu¸ gi¸ trÞ m= ±5 (mm). §é lÖch nµy cã thÓ ®­îc xem lµ ¶nh h­ëng tæng hîp cña hai nguån sai sè c¬ b¶n lµ: 1. Sai sè cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa (m TD ) 2. Sai sè cña c«ng t¸c thi c«ng x©y l¾p (m XL ) Do ®ã ta cã: m 2 = m 2TD + m 2XL (3.5) Áp dông nguyªn t¾c ®ång ¶nh h­ëng cña hai nguån sai sè ta cã: m TD = ± 2 5 = ±3,5 mm (3.6) Mµ sai sè m TD l¹i ¶nh h­ëng cña hai nguån sai sè: 3. Sai sè vÞ trÝ cña ®iÓm l­íi bè trÝ c¬ së phÝa trong c«ng tr×nh (m CS ) 4. Sai sè cña viÖc bè trÝ trôc chi tiÕt tõ c¸c ®iÓm cña l­íi bè trÝ c¬ së nãi trªn (m BT ) Áp dông nguyªn t¾c ®ång ¶nh h­ëng cña hai nguån sai sè, tøc lµ nÕu coi ¶nh h­ëng sai sè vÞ trÝ ®iÓm cña l­íi bè trÝ c¬ së phÝa trong c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5168 (m CS ) lµ nhá so víi ¶nh h­ëng cña sai sè bè trÝ, ta cã thÓ chän hÖ sè quan hÖ ®é chÝnh x¸c K=2, t­¬ng tù nh­ tr­êng hîp cu¶ l­íi khèng chÕ c¬ së mÆt b»ng phÝa ngoµi, ta cã thÓ viÕt : m 2TD = m 2CS + (2m CS ) 2 =5 m 2CS (3.7) Do vËy: m CS = 5 TDm = 5 5,3 = 1,6 (mm) (3.8) Nh­ vËy, vÞ trÝ cña ®iÓm l­íi bè trÝ c¬ së phÝa trong cña tßa nhµ cÇn ®¶m bao ®é chÝnh x¸c: m≤ ±1,6 mm Suy ra sai sè trung ph­¬ng t­¬ng hç vÞ trÝ ®iÓm yÕu sÏ lµ m th = 2 .m P = 2,2 mm III.2.2. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c thµnh lËp l­íi c¬ së ®é cao ViÖc ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt ®Ó thµnh lËp l­íi khèng chÕ ®é cao phôc vô x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nhµ cao tÇng xuÊt ph¸t tõ viÖc bè trÝ ®é cao mét ®iÓm bÊt kú trªn c«ng tr×nh ®­îc truyÒn tõ c¸c ®iÓm ®é cao th«ng qua mét tr¹m m¸y. ViÖc truyÒn ®é cao ®Õn c¸c ®iÓm cÇn x©y dùng chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c nguån sai sè sau: - Sai sè sè liÖu gèc: mg - Sai sè ®o : m®o Sai sè trung ph­¬ng tæng hîp lµ: m 2h = m 2g + m 2đo (3.9) ¶nh h­ëng cña cña sai sè sè liÖu gèc lµ kh«ng ®¸ng kÓ, tøc lµ mg ≤ 10% m®o. Ta chän K=2, víi K lµ hÖ sè suy gi¶m ®é chÝnh x¸c qua mét bËc l­íi. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5169 Khi ®ã ta cã: mg= K mđo (3.10) Tõ (3.9) vµ (3.10) suy ra: m 2h = m 2đo + 2 2 K mđo Theo TCXDVN th× sai lÖch vÒ ®é cao mÆt tùa cña cét so víi ®é cao thiÕt kÕ kh«ng v­ît qu¸ 5mm (mh= ±5mm). Thay sè vµo ta cã: mh = m®o 211 K  m®o = 2 11 K mh  = 22 11 5  = 4,5mm Suy ra: mg= K mđo = 2 5,4 = 2,2 mm (3.11) Gi¸ trÞ mg lµ sai sè trung ph­¬ng ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt so víi ®iÓm gèc cña l­íi khèng chÕ ®é cao thi c«ng. Ta lÊy gi¸ trÞ nµy ®Ó lµm c¬ së ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cho l­íi ®é cao cÇn thµnh lËp. iii.3. thiÕt kÕ ph­¬ng ¸n lËp l­íi khèng chÕ tr¾c ®Þa mÆt b»ng. III.3.1. ThiÕt kÕ l­íi khèng chÕ mÆt b»ng bªn ngoµi c«ng tr×nh 1. Môc ®Ých L­íi khèng chÕ c¬ së mÆt b»ng bªn ngoµi c«ng tr×nh ®­îc thµnh lËp dïng ®Ó chuyÓn b¶n thiÕt kÕ c«ng tr×nh ra thùc ®Þa. Ngoµi ra l­íi cßn lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c c«ng tr×nh trªn khu vùc x©y dùng, x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c trôc c«ng tr×nh phôc vô thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh vµ phôc vô cho c«ng t¸c ®o vÏ hoµn c«ng c«ng tr×nh. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5170 2. Ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ L­íi khèng chÕ c¬ së mÆt b»ng bªn ngoµi c«ng tr×nh ®­îc thiÕt kÕ trong hÖ täa ®é gi¶ ®Þnh nhËn ®iÓm A lµm ®iÓm gèc, ph­¬ng vÞ c¹nh AB lµ ph­¬ng vÞ gèc  AB= 0 0 00’00’’. Sau khi nghiªn cøu b¶n vÏ thiÕt kÕ mét c¸ch cÈn thËn em ®· thiÕt kÕ l­íi khèng chÕ mÆt b»ng bªn ngoµi lµ l­íi tø gi¸c tr¾c ®Þa víi ®å h×nh nh­ sau: Hinh III.1. S¬ ®å l­íi khèng chÕ c¬ së mÆt b»ng bªn ngoµi c«ng tr×nh VÞ trÝ c¸c ®iÓm l­íi nh­ sau: - §iÓm A c¸ch trôc A’-A’ vµ trôc 1-1 lÇn l­ît lµ 12m vµ 7m. - §iÓm B c¸ch trôc D-D vµ trôc 1-1 lÇn l­ît lµ 6m vµ 7m. - §iÓm C c¸ch trôc D-D vµ trôc 6-6 lÇn l­ît lµ 6m vµ 6m. §å ¸n tèt nghiÖp Khoa Tr¾c ®Þa Sv: NguyÔn §×nh M¹nh Líp: Tr¾c ®Þa C-K5171 - §iÓm D c¸ch trôc A’-A’ vµ trôc 6-6 lÇn l­ît lµ 12m vµ 6m. L­íi ®­îc thiÕt kÕ ®o 8 gãc vµ 6 c¹nh. Gi¶ sö ta lÊy täa ®é cña ®iÓm giao nhau gi÷a hai trôc A’-A’ vµ trôc 1-1 lµ 200,200. Tõ ®ã ta cã täa ®é thiÕt kÕ c¸c ®iÓm cña l­íi khèng chÕ phÝa ngoµi c«ng tr×nh nh­ sau: Tªn ®iÓm Tä