Đề tài Xây dựng chương trình phát triển bền vững cho khu du lịch sinh thái Hòn Tằm Nha Trang Khánh Hoà
Tài liệu Đề tài Xây dựng chương trình phát triển bền vững cho khu du lịch sinh thái Hòn Tằm Nha Trang Khánh Hoà: 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ Xã hội phát triển, nhu cầu đời sống của con người được nâng cao. Do đó sự can thiệp của con người vào tài nguyên môi trường đang làm cho sự suy thoái tài nguyên môi trường một cách trầm trọng như: giới hạn sinh thái bị phá vỡ, các thành phần môi trường bị suy thoái, ô nhiễm và gây nhiều thảm hoạ. Để tránh khỏi sự suy thoái này thì có rất nhiều phương cách bảo vệ môi trường theo hướng phát triển bền vững, trong đó du lịch sinh thái là cách đưa mọi người về với cội nguồn để họ hiểu được lợi ích của thiên nhiên, từ đó mới có ý thức bảo vệ tốt tài nguyên thiên nhiên và môi trường. Du lịch sinh thái bền vững không những là công cụ bảo vệ tài nguyên môi trường tốt mà còn mang lại nhiều công ăn việc làm cho nhiều người lao động trong vùng. Tuy nhiên, tài nguyên và môi trường du lịch ở tất cả các vùng trong cả nước trong đó có K...
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Đề tài Xây dựng chương trình phát triển bền vững cho khu du lịch sinh thái Hòn Tằm Nha Trang Khánh Hoà, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1.1 ÑAËT VAÁN ÑEÀ
Xaõ hoäi phaùt trieån, nhu caàu ñôøi soáng cuûa con ngöôøi ñöôïc naâng cao. Do ñoù söï can thieäp cuûa con ngöôøi vaøo taøi nguyeân moâi tröôøng ñang laøm cho söï suy thoaùi taøi nguyeân moâi tröôøng moät caùch traàm troïng nhö: giôùi haïn sinh thaùi bò phaù vôõ, caùc thaønh phaàn moâi tröôøng bò suy thoaùi, oâ nhieãm vaø gaây nhieàu thaûm hoaï.
Ñeå traùnh khoûi söï suy thoaùi naøy thì coù raát nhieàu phöông caùch baûo veä moâi tröôøng theo höôùng phaùt trieån beàn vöõng, trong ñoù du lòch sinh thaùi laø caùch ñöa moïi ngöôøi veà vôùi coäi nguoàn ñeå hoï hieåu ñöôïc lôïi ích cuûa thieân nhieân, töø ñoù môùi coù yù thöùc baûo veä toát taøi nguyeân thieân nhieân vaø moâi tröôøng.
Du lòch sinh thaùi beàn vöõng khoâng nhöõng laø coâng cuï baûo veä taøi nguyeân moâi tröôøng toát maø coøn mang laïi nhieàu coâng aên vieäc laøm cho nhieàu ngöôøi lao ñoäng trong vuøng.
Tuy nhieân, taøi nguyeân vaø moâi tröôøng du lòch ôû taát caû caùc vuøng trong caû nöôùc trong ñoù coù Khaùnh Hoaø ñang bò nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa hoaït ñoäng phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, coù nguy cô giaûm suùt vaø suy thoaùi, aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa du lòch, ñaëc bieät laø du lòch beàn vöõng (DLBV). Moät trong nhöõng nguyeân nhaân cuûa tình traïng treân laø do nhöõng hieåu bieát veà taøi nguyeân vaø moâi tröôøng du lòch coøn chöa ñöôïc ñaày ñuû.
Vôùi xu theá phaùt trieån du lòch sinh thaùi vaø söï oån ñònh cuûa moâi tröôøng sinh thaùi trong giai ñoaïn phaùt trieån beàn vöõng, em maïnh daïn nghieân cöùu ñeà taøi “Xaây döïng chöông trình phaùt trieån beàn vöõng cho khu du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm Nha Trang Khaùnh Hoaø”ø.
1.2 MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU
- Nghieân cöùu, ñaùnh giaù thöïc traïng tieàm naêng du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm Nha Trang Khaùnh Hoaø.
- Xaây döïng chöông trình DLBV cho khu du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm döïa treân caùc tieâu chí kinh teá, vaên hoaù, moâi tröôøng phuø hôïp vôùi ñòa hình, taøi nguyeân thieân nhieân vaø baûn saéc vaên hoaù daân toäc ñaëc tröng cuûa khu du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm nhaèm taïo neân moät khu du lòch PTBV ñaàu tieân cho Nha Trang Khaùnh Hoaø.
1.3 MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI
- Ñeà taøi nghieân cöùu mang tính thieát thöïc, khaû thi coù theå aùp duïng trong thöïc teá.
- Hoaïch ñònh kinh teá trong töøng moâ hình du lòch cuûa ñeà taøi nguyeân cöùu, phuø hôïp vôùi taát caû ñoái töôïng.
- Chöông trình coù nhöõng neùt ñaëc tröng rieâng, laø moät böôùc ñoåi môùi trong du lòch sinh thaùi Khaùnh Hoaø.
- Chöông trình du lòch sinh thaùi ñöôïc xaây döïng khoâng chæ ñem laïi thu nhaäp cho ngöôøi daân ñòa phöông, thuùc ñaåy neàn kinh teá trong tænh phaùt trieån maø coøn phaûi gaén lieàn vôùi coâng taùc tuyeân truyeàn, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi, taïo ñieàu kieän cho söï phaùt trieån beàn vöõng töông lai.
1.4 NOÄI DUNG CUÛA ÑEÀ TAØI
1.4.1 Khaûo saùt hieän traïng khu du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm
- Khaûo saùt hieän traïng moâi tröôøng du lòch vaø hoaït ñoäng du lòch.
- Khaûo saùt hieän traïng moâi tröôøng do taùc ñoäng cuûa hoaït ñoäng du lòch.
- Khaûo saùt thò hieáu cuûa du khaùch ñoái vôùi khu du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm trong cuoäc soáng hieän nay.
- Khaûo saùt hieän traïng cuûa khu du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm veà kinh teá, vaên hoaù xaõ hoäi vaø moâi tröôøng töø ban quaûn lyù.
1.4.2 Xaây döïng chöông trình du lòch beàn vöõng cho Hoøn Taèm
- Nghieân cöùu moät soá moâ hình sinh thaùi beàn vöõng vaø löïa choïn moâ hình thích hôïp aùp duïng cho Hoøn Taèm.
- Ñaùnh giaù tieàm naêng phaùt trieån cuûa khu du lòch.
- Phaân khu vuøng.
- Xaây döïng phöông thöùc quaûn lyù - chöông trình du lòch beàn vöõng.
- Nhaän ñònh hieäu quaû khi aùp duïng chöông trình.
1.5 PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
1.5.1 Phöông phaùp luaän
“Phaùt trieån beàn vöõng laø söï phaùt trieån nhaèm thoaû maõn caùc nhu caàu hieän taïi cuûa con ngöôøi nhöng khoâng toån haïi tôùi söï thoaû maõn caùc nhu caàu cuûa theá heä töông lai”. Söï phaùt trieån beàn vöõng kinh teá xaõ hoäi noùi chung vaø baát kyø ngaønh naøo cuõng caàn ñaït ba muïc tieâu cô baûn laø:
- Beàn vöõng kinh teá.
- Beàn vöõng taøi nguyeân moâi tröôøng.
- Beàn vöõng veà vaên hoaù vaø xaõ hoäi.
Söï beàn vöõng taøi nguyeân vaø moâi tröôøng ñoøi hoûi khai thaùc, söû duïng taøi nguyeân ñeå ñaùp öùng cho nhu caàu hieän taïi maø khoâng laøm toån haïi ñeán khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu cuûa caùc theá heä töông lai.
Ñoái vôùi vaên hoaù xaõ hoäi thì söï phaùt trieån beàn vöõng caàn ñaûm baûo ñem laïi lôïi ích laâu daøi cho xaõ hoäi nhö: taïo coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, goùp phaàn naâng cao möùc soáng cuûa ngöôøi daân vaø söï oån ñònh xaõ hoäi, ñoàng thôøi giöõ gìn caùc baûn saéc vaên hoaù daân toäc.
Xu theá phaùt trieån ngaøy nay thì du lòch sinh thaùi ñöôïc söï quan taâm cuûa nhieàu ngöôøi, bôûi ñoù laø moät loaïi hình du lòch coù traùch nhieäm vôùi thieân nhieân, vaø laø loaïi hình duy nhaát hoã trôï ñaéc löïc cho coâng taùc baûo toàn thieân nhieân, giöõ gìn caùc giaù trò vaên hoaù baûn ñòa, phaùt trieån coäng ñoàng, goùp phaàn tích cöïc vaøo söï phaùt trieån du lòch noùi rieâng vaø phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi noùi chung.
Phöông phaùp cuï theå
- Tham khaûo, toång hôïp caùc baùo caùo veà quy hoaïch toång theå du lòch tænh Khaùnh Hoaø, caùc döï aùn caûi taïo naâng caáp caùc khu du lòch tænh Khaùnh Hoaø vaø taøi lieäu du lòch sinh thaùi, du lòch beàn vöõng…
- Ñi thöïc teá taïi Hoøn Taèm vaø caùc khu du lòch sinh thaùi trong tænh Khaùnh Hoaø, quan saùt, ghi cheùp, chuïp aûnh…
- Tieàm hieåu vaø nghieân cöùu söï phaùt trieån cuûa Hoøn taèm hieän nay vaø trong töông lai, töø ñoù coù keá hoaïch phaùt trieån Hoøn Taèm.
- Tham khaûo caùc moâ hình phaùt trieån du lòch sinh thaùi beàn vöõng treân theá giôùi, vaø xaây döïng cho Hoøn Taèm chöông trình phaùt trieån du lòch beàn vöõng.
- Söû duïng phöông phaùp ñaùnh giaù nhanh veà sôû thích coù theå söû duïng daïng phieáu tra lôøi “coù” hay “khoâng” ñoái vôùi khaùch tham quan du lòch.
- Xaây döïng chöông trình du lòch beàn vöõng cho khu du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm baèng phöông phaùp toång hôïp taøi lieäu vaø so saùnh giöõa chöông trình du lòch hieän taïi vaø chöông trình du lòch beàn vöõng cuûa Hoøn Taèm.
- Söû duïng phöông phaùp ñieàu tra theo daïng phieáu, nhaèm khai thaùc thoâng tin töø ban quaûn lyù, caùc hoä daân sinh soáng vaø tham gia kinh doanh du lòch taïi ñaây.
- Soá löôïng phieáu ñieàu tra daønh cho khaùch tham quan laø 100 phieáu caâu hoûi.
Vò trí phaùt phieáu ñieàu tra theo sô ñoà sau:
Röøng
Khu A Khu Trung Taâm Khu B
Ñieåm xuaát phaùt Ñieåm keát thuùc
Bieån
Hình 1: Sô ñoà phaùt phieáu ñieàu tra ôû Hoøn Taèm.
1.6 GIÔÙI HAÏN ÑEÀ TAØI
Khoâng xaây döïng chöông trình phaùt trieån beàn vöõng cho toaøn boä caùc khu du lòch ôû Nha Trang - Khaùnh Hoaø maø chæ aùp duïng rieâng ñoái vôùi khu du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm, vì khu du lòch sinh thaùi Hoøn Taèm hoäi ñuû caùc tieâu chí ñeå tieán tôùi phaùt trieån beàn vöõng.
2.1 KHAÙI NIEÄM DU LÒCH SINH THAÙI (DLST)
Taïi hoäi thaûo veà “Xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån DLST ôû Vieät Nam” töø 7/9/1999 ñeán 9/9/1999 ñaõ ñöa ra ñònh nghóa: “DLST laø loaïi hình du lòch döïa vaøo thieân nhieân vaø vaên hoaù baûn ñòa, gaén vôùi giaùo duïc moâi tröôøng, coù ñoùng goùp cho noã löïc baûo toàn vaø phaùt trieån beàn vöõng, vôùi söï tham gia tích cöïc cuûa coäng ñoàng ñòa phöông”.
Vaäy du lòch sinh thaùi laø:
- Loaïi hình du lòch döïa vaøo thieân nhieân phaùt huy giaù trò taøi nguyeân.
- Loaïi hình du lòch höôùng tôùi giaùo duïc moâi tröôøng, naâng cao nhaän thöùc veà baûo veä moâi tröôøng cho taát caû caùc ñoái töôïng coù lieân quan.
- Du lòch tröïc tieáp mang laïi nhieàu nguoàn lôïi ích veà kinh teá vaø caûi thieän phuùc lôïi cho coäng ñoàng.
- Loaïi hình du lòch phaûi coi troïng vieäc baûo toàn taøi nguyeân thieân nhieân.
- Giaûm toái ña taùc haïi cuûa du lòch ñeán moâi tröôøng töï nhieân.
Trong neàn coâng nghieäp du lòch ñöông ñaïi, caû boán yeáu toá treân gaén boù chaët cheõ vôùi nhau, khaúng ñònh du lòch sinh thaùi laø loaïi hình du lòch beàn vöõng cuøng vôùi vai troø phaùt trieån coäng ñoàng vaø baûo toàn taøi nguyeân thieân nhieân.
(Nguoàn: Leâ Huy Baù - Ñaïi hoïc quoác gia Tp. Hoà Chí Minh, 2005).
2.2 NHÖÕNG NGUYEÂN TAÉC CUÛA DU LÒCH SINH THAÙI
2.2.1 Cô sôû cuûa nguyeân taéc du lòch sinh thaùi
Vôùi muïc tieâu ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch, giaûm thieåu caùc taùc ñoäng leân moâi tröôøng sinh thaùi vaø ñem laïi phuùc lôïi (kinh teá, sinh thaùi vaø xaõ hoäi) cho coäng ñoàng ñòa phöông, DLST laáy caùc cô sôû sau ñeå phaùt trieån:
- Tìm hieåu vaø baûo veä caùc giaù trò thieân nhieân, vaên hoaù.
- Giaùo duïc moâi tröôøng.
- Phaûi coù toå chöùc nghieäp vuï du lòch, haïn cheá tôùi möùc thaáp nhaát ñoái vôùi moâi tröôøng.
- Phaûi hoã trôï cho baûo veä moâi tröôøng.
(Nguoàn: Leâ Huy Baù, Leâ Thò Vu Lan - Baøi giaûng du lòch sinh thaùi - Tp. Hoà Chí Minh, 2003).
2.2.2 Nguyeân taéc quaûn lyù du lòch sinh thaùi
Du lòch sinh thaùi laø moät loaïi hình du lòch laáy caùc heä sinh thaùi ñaëc thuø laøm ñoái töôïng ñeå phuïc vuï cho du khaùch yeâu thieân nhieân, thöôûng ngoaïn caûnh quan hay nghieân cöùu veà caùc heä sinh thaùi, noù cuõng laø hình thöùc keát hôïp chaët cheõ, haøi hoaø giöõa phaùt trieån kinh teá du lòch vôùi baûo veä taøi nguyeân moâi tröôøng thieân nhieân vaø phaùt trieån beàn vöõng.
Khi quy hoaïch hay thieát keá caùc khu du lòch sinh thaùi hay muoán phaùt trieån DLST caàn phaûi tuaân 4 nguyeân taéc sau:
Nguyeân taéc thöù nhaát: Yeáu toá moâi tröôøng sinh thaùi ñaëc thuø
khu du lòch sinh thaùi phaûi thöïc söï ñaïi dieän cho moät loaïi hình sinh thaùi nhaát ñònh, coù ñuû söùc haáp daãn du khaùch. Maëc khaùc, caùc nhaø quaûn lyù cuõng caàn xem xeùt khaû naêng töï laøm saïch cuûa heä sinh thaùi ñoù nhö theá naøo. Khaû naêng gaùnh chieäu taûi löôïng oâ nhieãm laø bao nhieâu. Trong thôøi gian laø bao laâu.
Do vaäy, caàn ñaùnh giaù taùc ñoäng leân heä sinh thaùi moät caùch nghieâm tuùc, chöù nhaát thieát khoâng theå qua loa nhö loaïi hình du lòch khaùc. Vì chuùng ta bieát, ñoái vôùi caùc khu baûo toàn theâm moät quaõng ñöôøng ñi laø ruùt ngaén naêm laàn quaõng ñöôøng sinh toàn cuûa noù.
Nguyeân taéc thöù hai: Yeáu toá thaåm myõ sinh thaùi
Nhöõng caâu hoûi veà thaåm myõ trong DLST caàn phaûi ñöôïc neâu ra vaø giaûi quyeát troïn veïn tröôùc khi quy hoaïch vaø phaùt trieån haønh ñoäng. Maët khaùc cuõng neân phaân loaïi du khaùch theo caùc hình thöùc du lòch nghieân cöùu, thöôûng ngoïn hay vui chôi, thaäm chí keå caû xaùc ñònh löôïng khaùch toái ña cho moãi laàn thaêm quan ñeå khoâng gaây xaùo troän myõ quan sinh thaùi, soá ngöôøi tham quan du lòch neáu quaù ñoâng seõ laøm giaûm söï höùng thuù vaø mong ñôïi. Neáu thaåm myõ sinh thaùi bò phaù hoaïi thì du khaùch seõ chaùn naûn vaø khoâng muoán quay trôû laïi khu du lòch naøy nöõa.
Neáu muoán taêng söï haáp daãn thì phöông phaùp coå ñieån nhaát laø laøm phong phuù caùc loaïi hình du lòch sinh thaùi, ñieàu naøy seõ deã gaây ra vieäc xaâm haïi caùc myõ quan sinh thaùi. Do ñoù caùc nhaø quy hoaïch vaø thieát keá khu du lòch sinh thaùi phaûi thaät söï caân nhaéc kyõ caùc yeáu toá thaåm myõ sinh thaùi naøy.
Nguyeân taéc thöù ba: Yeáu toá kinh teá
Phaùt trieån du lòch sinh thaùi ôû caùc khu baûo toàn noùi chung ôû caùc khu du lòch sinh thaùi noùi rieâng phaûi chòu nguyeân taéc chi traû phí taøi nguyeân vaø phí sinh thaùi.
Maëc khaùc, du lòch sinh thaùi cuõng nhaèm muïc ñích naâng cao ñôøi soáng kinh teá cuûa cö daân baûn ñòa. Cuõng caàn tính ñeán vieäc huaán luyeän daân ñòa phöông bieát chuyeân moân veà sinh thaùi du lòch, taïo coâng aên vieäc laøm cho hoï.
Nguyeân taéc thöù tö: Yeáu toá xaõ hoäi
Khi xaây döïng moät khu vöïc thaønh khu du lòch sinh thaùi khoâng queân mang theo moät chöùc naêng vaên hoaù xaõ hoäi. Ñieàu coù theå xaûy ra laø coù söï baát hoaø giöõa cö daân ñòa phöông, truyeàn thoáng vaên hoaù, taäp tuïc sinh hoaït cuûa cö daân ñòa phöông bò du khaùch, nhaát laø du khaùch khoâng coù yù thöùc cao laøm xaùo troän, toån haïi ñeán sinh thaùi nôi naøy.
Phaûi gaén nhöõng hoaït ñoäng du lòch vôùi vieäc naâng cao nhaän thöùc xaõ hoäi cho caùc cö daân ñòa phöông. Vì vaäy, caàn khai thaùc caùc nguyeân taéc treân theo cô caáu du lòch sinh thaùi nhö sau:
- Taêng cöôøng noâã löïc baûo veä lôïi ích cuûa du lòch sinh thaùi ôû khu vöïc ñoù baèng caùch môøi ñaïi dieän ñòa phöông tham gia vaøo caùc döï aùn baûo toàn khu vöïc, toân troïng neàn vaên hoaù baûn ñòa.
- Söû duïng caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân taïi khu du lòch moät caùch beàn vöõng vaø coù hieäu quaû.
- Haïn cheá toái ña nhöõng taùc ñoäng moâi tröôøng do raùc vaø caùc chaát thaûi gaây neân laøm maát veû myõ quan cuûa khu du lòch vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng taïi nhöõng nôi khai thaùc du lòch sinh thaùi.
- Taän duïng caùc hình thöùc tieáp thò, kích thích caùc nhu caàu cuûa du khaùch tìm veà khu du lòch ñoù.
- Ñaøo taïo ñoäi nguõ höôùng daãn vieân du lòch sinh thaùi ñeå coù theå hieåu bieát saâu saéc veà vaên hoaù, lòch söû vaø caùc vaán ñeà veà kinh teá - xaõ hoäi taïi ñòa phöông, nhaát laø kieán thöùc veà sinh thaùi.
- Traùnh buoân baùn caùc loaïi ñoäng thöïc vaät thuoäc phaïm vi khu du lòch. Taêng cöôøng soá löôïng ñoäng vaät baèng caùch thaû vaøo ñoù nhöõng ñoäng vaät ñaëc tröng coù theå kieåm soaùt.
- Tìm hieåu nhöõng noäi quy vaø caùch thöùc baûo veä cho moät khu du lòch.
- Quy hoaïch heä thoáng giao thoâng, traùnh taïo ra quaù nhieàu ñöôøng xaùù khoâng caàn thieát, traùnh gaây ra nhöõng taùc ñoäng xaáu ñoái vôùi moâi tröôøng do hoaït ñoäng giao thoâng ñi laïi.
- Taïo khoaûng caùch an toaøn ñoái vôùi caùc loaïi ñoäng vaät trong khu vöïc.
- Töø nhöõng cô sôû ban ñaàu, nhöõng thaønh quaû töø du lòch sinh thaùi nhaát laø nhöõng nguyeân cöùu quyù giaù cuûa caùc toå chöùc du lòch treân quy moâ roäng ñaõ coù nhöõng thuaän lôïi nhaát ñònh. Tuy nhieân, ñeå du lòch sinh thaùi phaùt trieån ñuùng höôùng thì caàn thieát thì caàn phaûi quan taâm nhieàu hôn veà maët sinh thaùi.
(Nguoàn: Leâ Huy Baù, Leâ Thò Vu Lan - Baøi giaûng du lòch sinh thaùi - Tp. Hoà Chí Minh, 2003).
2.2.3 Cô sôû cuûa phaùt trieån beàn vöõng trong DLST
- Giaûm tôùi möùc thaáp nhaát vieäc caïn kieät taøi nguyeân moâi tröôøng: Ñaát, nöôùc ngoït, caùc thuyû vöïc, khoaùng saûn… Ñaûm baûo söû duïng laâu daøi caùc daïng taøi nguyeân baèng caùch taùi cheá, traùnh laõng phí, söû duïng ít hôn hoaëc thay theá taøi nguyeân, theo nguyeân taéc “Nhu caàu söû duïng khoâng vöôït quaù khaû naêng taùi taïo taøi nguyeân ñoù”.
- Baûo toàn tính ña daïng sinh hoïc, baûo toàn tính di truyeàn cuûa caùc loaïi ñoäng thöïc vaät nuoâi troàng cuõng nhö hoang daõ: baèng caùch quaûn lyù phöông thöùc vaø möùc ñoä söû duïng, laøm cho caùc nguoàn taøi nguyeân ñoù vaãn coøn coù khaû naêng phuïc hoài.
- Duy trì heä sinh thaùi thieát yeáu, ñaûm baûo cho cuoäc soáng coäng ñoàng vaø neân nhôù raèng söùc chòu ñöïng cuûa caùc heä sinh thaùi treân traùi ñaát laø coù haïn.
- Neáu coù ñieàu kieän thì neân duy trì caùc heä sinh thaùi töï nhieân, hoaït ñoäng trong khaû naêng chòu döïng cuûa traùi ñaát. Phuïc hoài laïi moâi tröôøng ñaõ bò suy thoaùi, giöõ gìn söï caân baèng caùc heä sinh thaùi.
(Nguoàn: Leâ Huy Baù, Leâ Thò Vu Lan - Baøi giaûng Du lòch sinh thaùi - Tp. Hoà Chí Minh, 2003).
2.3 GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ DU LÒCH BEÀN VÖÕNG (DLBV)
2.3.1 Khaùi nieäm DLBV
Khaùi nieäm veà du lòch beàn vöõng môùi xuaát hieän treân cô sôû caûi tieán vaø naâng caáp khaùi nieäm veà du lòch meàm cuûa nhöõng naêm 90 vaø thöïc söï gaây ñöôïc söï chuù yù roäng raõi trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Theo hoäi ñoàng du lòch vaø löõ haønh quoác teá (WTTC), 1996 thì: “Du lòch beàn vöõng laø vieäc ñaùp öùng caùc nhu caàu hieän taïi cuûa du khaùch vaø vuøng du lòch maø vaãn baûo ñaûm nhöõng khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu cho caùc theá heä du lòch töông lai”.
Taïi Hoäi nghò veà moâi tröôøng toaøn caàu RIO 92 vaø RIO 92 + 5, quan ñieåm veà phaùt trieån beàn vöõng ñöôïc caùc nhaø khoa hoïc boå sung laø: du lòch beàn vöõng ñoøi hoûi phaûi quaûn lyù taát caû caùc daïng taøi nguyeân theo caùch naøo ñoù ñeå chuùng ta coù theå ñaùp öùng caùc nhu caàu kinh teá, xaõ hoäi vaø thaåm myõ trong khi vaãn duy trì ñöôïc baûn saéc vaên hoaù, caùc quaù trình sinh thaùi cô baûn, ña daïng sinh hoïc….
Caùc toå chöùc lôùn veà baûo toàn lôùn nhö: Quyõ ñoäng vaät hoang daïi vaø Hieäp hoäi baûo toàn taøi nguyeân thieân nhieân quoác teá - IUCN thieát laäp caùc döï aùn du lòch sinh thaùi beàn vöõng nhö moät coâng ty baûo toàn treân khaép theá giôùi. Thaäm chí caû ngaân haøng phaùt trieån cuõng ñang coá gaéng tham gia vaøo lónh vöïc naøy.
Muïc tieâu cuûa du lòch beàn vöõng
- Phaùt trieån, gia taêng söï ñoùng goùp cuûa du lòch vaøo kinh teá vaø moâi tröôøng.
- Caûi thieän tính coâng baèng xaõ hoäi trong phaùt trieån.
- Caûi thieän chaát löôïng cuoäc soáng cuûa coäng ñoàng baûn ñòa.
- Ñaùp öùng cao ñoä nhu caàu cuûa du khaùch.
- Duy trì chaát löôïng moâi tröôøng.
Chieán löôïc ñeå ñaït ñeán du lòch beàn vöõng coøn chöa ñöôïc xaây döïng hoaøn chænh, ñang caàn coá gaéng ñeå ñöôïc chaáp nhaän roäng raõi. Moãi moät tình huoáng ñoøi hoûi nhöõng tieáp caän vaø giaûi phaùp khaùc nhau. Tuy nhieân, neáu thöïc söï du lòch ñem laïi lôïi ích cho moâi tröôøng töï nhieân, xaõ hoäi vaø beàn vöõng laâu daøi thì taøi nguyeân khoâng coù quyeàn ñöôïc söû duïng quaù möùc.
Tính ña daïng töï nhieân, xaõ hoäi vaø vaên hoaù phaûi ñöôïc baûo veä, phaùt trieån du lòch phaûi ñöôïc loàng gheùp vaøo chieán löôïc phaùt trieån cuûa ñòa phöông vaø quoác gia, ngöôøi ñòa phöông phaûi ñöôïc tham gia vaøo vieäc hoaïch ñònh keá hoaïch vaø trieån khai hoaït ñoäng du lòch, hoaït ñoäng nghieân cöùu trieån khai vaø giaùm saùt caàn ñöôïc tieán haønh.
(Nguoàn: Nguyeãn Ñình Hoeø, Vuõ Vaên Hieáu - Du lòch beàn vöõng - NXB. Ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi, 2001).
2.3.3 Nguyeân taéc cô baûn phaùt trieån DLBV
- Söû duïng taøi nguyeân moät caùch beàn vöõng: bao goàm caû taøi nguyeân thieân nhieân, xaõ hoäi - vaên hoaù - kinh teá. Vieäc söû duïng beàn vöõng taøi nguyeân laø neàn taûng cô baûn nhaát cuûa vieäc phaùt trieån du lòch laâu daøi.
- Giaûm tieâu thuï quaù möùc vaø xaû thaûi, nhaèm giaûm chi phí khoâi phuïc caùc suy thoaùi moâi tröôøng, ñoàng thôøi cuõng goùp phaàn naâng cao chaát löôïng du lòch.
- Duy trì tính ña daïng: duy trì vaø phaùt trieån tính ña daïng cuûa töï nhieân, xaõ hoäi vaø vaên hoaù laø raát quan troïng ñoái vôùi du lòch beàn vöõng, taïo ra söùc baäc cho ngaønh du lòch.
- Loàng gheùp du lòch vaøo quy hoaïch phaùt trieån ñòa phöông vaø quoác gia.
- Hoã trôï neàn kinh teá ñòa phöông: du lòch phaûi hoã trôï caùc hoaït ñoäng kinh teá ñòa phöông, tính toaùn chi phí moâi tröôøng vöøa ñeå baûo veä neàn kinh teá baûn ñòa cuõng nhö traùnh gaây haïi cho moâi tröôøng.
- Thu huùt söï tham gia cuûa coäng ñoàng ñòa phöông, ñieàu naøy khoâng chæ ñem laïi lôïi ích cho coäng ñoàng, cho moâi tröôøng maø coøn taêng cöôøng ñaùp öùng nhu caàu, thò hieáu cho du khaùch.
- Söï tö vaán cuûa nhoùm quyeàn lôïi vaø coâng chuùng, tö vaán giöõa coâng nghieäp du lòch vaø coäng ñoàng ñòa phöông, caùc toå chöùc vaø cô quan laø ñaûm baûo cho söï hôïp taùc laâu daøi cuõng nhö giaûi quyeát caùc xung ñoät coù theå naûy sinh.
- Ñaøo taïo caùn boä kinh doanh du lòch, nhaèm thöïc thi caùc saùng kieán vaø giaûi phaùp du lòch beàn vöõng, nhaèm caûi thieän caùc saûn phaåm du lòch.
- Marketing du lòch moät caùch coù traùch nhieäm, cung caáp cho du khaùch thoâng tin ñaày ñuû vaø coù traùch nhieäm nhaèm naâng cao söï toân troïng cuûa du khaùch ñeán moâi tröôøng töï nhieân, xaõ hoäi vaø vaên hoaù khu du lòch, qua ñoù goùp phaàn thoaû maõn nhu caàu cuûa du khaùch.
- Trieån khai caùc nghieân cöùu, nhaèm hoã trôï giaûi quyeát caùc vaán ñeà, mang laïi lôïi ích cho khu du lòch, cho nhaø kinh doanh du lòch vaø cho du khaùch.
(Nguoàn: Nguyeãn Ñình Hoeø, Vuõ Vaên Hieáu - Du lòch beàn vöõng - NXB. Ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi, 2001).
2.3.4 Nguyeân taéc söû duïng söùc chöùa trong quaûn lyù DLBV
Moät phöông phaùp tieáp caän thoâng duïng ñeå quaûn lyù du khaùch laø söùc chöùa, coù theå xaùc ñònh ñöôïc soá löôïng du khaùch lôùn nhaát neáu vöôït quaù thì khoâng theå giöõ ñöôïc caùc ñieàu kieän sinh thaùi vaø xaõ hoäi thích hôïp. Vì raát nhieàu lyù do maø vieäc xaùc ñònh söùc chöùa veà giaûi trí khoâng ñôn giaûn cuõng nhö khoâng höõu ích.
Moät soá caùc nguyeân taéc veà söùc chöùa cuûa Stankey vaø MeCool (1992) vaø Shelby vaø Heerlein (1986) ta coù theå aùp duïng vaøo Hoøn Taèm ñeå moâ taû nhöõng ñieàu kieän caàn thieát cho vieäc aùp duïng söùc chöùa vaø giôùi haïn söû duïng mang tính nhaân quaû trong caùc quy ñònh veà giaûi trí. Hoï ñöa ra 9 ñieàu kieän veà söùc chöùa, caû 9 ñieàu kieän chæ ra nhöõng giôùi haïn veà bieän phaùp söùc chöùa, maø coøn cho thaáy möùc ñoä hieåu bieát maø nhaø quaûn lyù phaûi xem xeùt trong nhöõng keá hoaïch töông lai cuûa mình.
Ñieàu kieän 1: Phaûi ñaït ñöôïc söï nhaát trí veà loaïi caùc ñieàu kieän xaõ hoäi vaø nguoàn löïc thích hôïp nhaát, bao goàm caùc loaïi cô hoäi giaûi trí
Nhöõng ngöôøi coù lieân quan (nhaø quaûn lyù, nhöõng ngöôøi söû duïng) phaûi ñaït ñöôïc söï nhaát trí veà caùc loaïi cô hoäi seõ cung caáp. Ví duï: Neáu moät nhoùm ngöôøi cho raèng ôû khu vöïc naøy heä cung caáp cô hoäi giaûi trí coù ñoäng cô vaø coù ñöôøng ñi maø nhoùm khaùc laïi mong muoán kieåu giaûi trí khoâng coù ñoäng cô vaø khoâng coù ñöôøng ñi, thì khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc söùc chöùa vì ñaõ coù moät söï khaùc bieät caên baûn veà caùc möùc ñoä söû duïng ñöôïc pheùp.
Ñieàu kieän 2: Caùc hoaït ñoäng giaûi trí vaø caùc chuyeán ñi seõ ñöôïc toå chöùc phaûi laø nhaân toá ñoäc laäp veà cöôøng ñoä
Nhieàu chuyeán ñi giaûi trí ñeàu coù tính phuï thuoäc vaøo hay thaäm chí coøn ñöôïc gaén lieàn moät caùch tích cöïc vôùi möùc ñoä söû duïng. Ví duï nhö: taém naéng ngoaøi ñaûo, möùc ñoä söû duïng coù theå khoâng coù baát kì aûnh höôûng naøo ñoái vôùi chaát löôïng chuyeán ñi.
Ñieàu kieän 3: Phaûi ñaït ñöôïc söï nhaát trí veà möùc ñoä taùc ñoäng coù theå chaáp nhaän ñöôïc
Cuøng vôùi baát kyø loaïi giaûi trí naøo ôû moïi khu vöïc naøo, khoâng chæ rieâng Hoøn Taèm cuõng coù nhöõng taùc ñoäng khaùc nhau. Ñieàu ñoù coù nghóa laø chuùng ta khoâng theå loaïi tröø hay traùnh khoûi caùc taùc ñoäng maø nhöõng gì chuùng ta coù theå laøm laø ñaët chuùng döôùi taàm quaûn lí.
Moät ñieàu raát coù theå xaûy ra laø caùc nhoùm ngöôøi khaùc nhau coù quan taâm ñeán khu vöïc naøy laïi coù quan ñieåm raát khaùc nhau veà noäi dung möùc ñoä taùc ñoäng coù theå chaáp nhaän ñöôïc.
Ñieàu kieän 4: Moái quan heä roõ raøng giöõa möùc ñoä söû duïng vaø caùc ñieàu kieän veà xaõ hoäi, nguoàn löïc
Nhöõng nhaø quaûn lyù phaûi xaây döïng nhöõng bieän phaùp cuï theå ñeå xaùc ñònh ñöôïc moái quan heä giöõa löôïng söû duïng giaûi trí vaø möùc ñoä taùc ñoäng veà sinh thaùi vaø xaõ hoäi.
Ñieàu kieän 5: Möùc ñoä söû duïng phaûi ñöôïc coi laø quan troïng hôn caùch xöû söï cuûa khaùch du lòch trong vieäc xaùc ñònh ñoä taùc ñoäng
Ñeå aùp duïng toát khaùi nieäm söùc chöùa, moái quan heä giöõa möùc ñoä söû duïng vaø taùc ñoäng phaûi töông ñoái ñôn giaûn vaø vôùi ñieàu kieän laø caùc yeáu toá khaùc coù aûnh höôûng ñeán möùc ñoä taùc ñoäng phaûi ôû möùc ñoä toái thieåu.
Ñieàu kieän 6: Cô quan quaûn lyù khu du lòch phaûi quaûn lyù vieäc ra vaøo cuûa khu vöïc
Ngay caû khi taát caû caùc ñieàu kieän töø 1 ñeán 5 thoaû maõn, cô quan quaûn lyù naøy vaãn phaûi quaûn lyù vieäc ra vaøo khu vöïc ñöôïc baûo veä, ñeå coù theå thöïc hieän giôùi haïn söùc chöùa. Neáu khoâng coù söï quaûn lyù naøy thì cô quan quaûn lyù khoâng coù khaû naêng gaây aûnh höôûng ñeán vieäc ra vaøo khu vöïc ñöôïc baûo veä vaø con soá söùc chöùa chaúng coù yù nghóa gì hôn laø nhöõng con soá treân giaáy tôø.
Ñieàu kieän 7: Cô quan quaûn lyù khu vöïc baûo toàn phaûi coù nguoàn löïc
(nhaân vieân, nguoàn taøi chính, thoâng tin… ) ñeå quaûn lyù vieäc thöïc hieän giôùi haïn söùc chöùa
Moät ñieàu chaéc chaén laø söùc chöùa giaûi trí ñöôïc thöïc hieän thoâng qua vieäc aùp ñaët moät giôùi haïn veà vieäc söû duïng giaûi trí. Roõ raøng laø vieäc thöïc hieän söùc chöùa ñoøi hoûi moät cam keát taøi chính laâu beàn vaø trong moät khoaûng thôøi gian daøi maø ñaây laø ñieàu nhieàu toå chöùc khoâng theå hoaëc khoâng muoán laøm.
Beân caïnh ñoù, söï hieåu bieát cuûa giôùi chính trò gia vaø söï uûng hoä cuûa hoï ñoái vôùi vieäc thöïc hieän caùc giôùi haïn söû duïng thöôøng khoâng phaûi coù ñöôïc moãi khi ta caàn ñeán.
Ñieàu kieän 8: Phaûi ñaït ñöôïc söï nhaát trí veà muïc tieâu cuûa heä thoáng ño kieåm trong vieäc thöïc hieän söùc chöùa.
Trong caùc tröôøng hôïp nhu caàu vöôït quaù söùc chöùa, thì möùc ñoä söû duïng phaûi ñöôïc ño kieåm baèng caùc hoaït ñoäng quaûn lyù. Nhöõng muïc tieâu cuûa heä thoáng ño kieåm naøy phaûi ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng tröôùc khi thieát keá heä thoáng ñoù.
Ñieàu kieän 9: Phaûi ñaït ñöôïc söï nhaát trí veà vieäc giôùi haïn söùc chöùa theå hieän soá ngöôøi ñeán thaêm khu vöïc ñoù ôû möùc toái toái öu
Maëc duø vaán ñeà naøy chöa bao giôø ñöôïc ñeà caäp moät caùch roõ raøng. Nhö ôû Baéc Myõ nôi maø söùc chöùa ñaõ ñöôïc thieát laäp, thì ñieàu kieän naøy laïi coù quan heä raát khaêng khít vôùi vieäc quaûn lyù caùc giôùi haïn. Ví duï: neáu möùc ñoä söùc chöùa theå hieän soá khaùch du lòch toái ña ñöôïc pheùp, vaø söùc chöùa vöôït quaù nhu caàu thöïc teá (möùc ñoä söû duïng), thì baát kì söï thieáu hieäu quaû naøo trong phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa heä thoáng ño kieåm ñeàu coù theå ñöôïc löôïng thöù moät caùch deã daøng.
(Nguoàn: Kreg Lindberg, Donald E. Hawkins - Du lòch sinh thaùi: Höôùng daãn cho caùc nhaø laäp keá hoaïch vaø quaûn lyù - NXB. Cuïc moâi tröôøng, 1999).
2.4 MOÄT SOÁ MOÂ HÌNH DU LÒCH SINH THAÙI BEÀN VÖÕNG
2.4.1 Laøng du lòch ôû Australia
Tieâu chuaån choïn löïa (ñaëc tröng)
- Ñieån hình cho moät vuøng, coù chuøa, ñeàn hay nhaø thôø.
- Ñoä cao nhaø cuûa <=3 taàng.
- Kieán truùc: Nhaø kieåu môùi hay coå phaûi haøi hoaø, caân baèng.
Tieâu chuaån sinh thaùi
- Noâng - laâm nghieäp: caûnh quan töï nhieân ñöôïc duy trì, haïn cheá toái ña söû duïng hoaù chaát noâng nghieäp.
- Chaát löôïng khoâng khí vaø tieáng oàn: caùch xa ñöôøng oâ toâ ít nhaát 3km, ñaëc bieät laø ñöôøng cao toác.
- Giao thoâng: ñöôøng daønh cho xe ñaïp, ñi boä, phöông tieän coâng coäng.
- Haøng hoaù vaø chaát thaûi: tieán haønh taùi cheá, phaân loaïi raùc, traùnh bao bì khoâng caàn thieát, baùn caùc saûn phaåm ñòa phöông.
- Chaát löôïng vaø trang bò cô sôû haï taàng: xaây döïng, hoaø hôïp vôùi moâi tröôøng, phuø hôïp vôùi caû ngöôøi ñòa phöông vaø treû em.
Tieâu chuaån xaõ hoäi vaø du lòch
- Daân soá cöïc ñaïi cuûa laøng <=1.500 ngöôøi.
- Nhaø nghæ: <= 25% nhaø ñòa phöông.
- Soá giöôøng nghæ cöïc ñaïi = soá daân ñòa phöông.
- Traùnh xaây khaùch saïn lôùn.
- Coäng ñoàng ñòa phöông tích cöïc tham gia vaøo caùc quyeát ñònh phaùt trieån du lòch.
- Cô sôû haï taàng cho khaùch du lòch: coù moät vaên phoøng thoâng tin du lòch, khoâng coù hoaëc raát ít cô sôû dòch vuï nhö laøm daàu, nöôùng baùnh, taïp phaåm chæ daønh cho du khaùch, deã tieáp caän vôùi caùc tieän nghi moâi tröôøng (heä thoáng ñöôøng moøn, ñöôøng ñi daïo).
(Nguoàn: Nguyeãn Ñình Hoeø, Vuõ Vaên Hieáu - Du lòch beàn vöõng - NXB. Ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi, 2001).
2.4.2 ECOMOST: Moâ hình du lòch beàn vöõng cuûa coäng ñoàng Chaâu AÂu (Ecomost = European Community Models of Sustainable Tourism)
Moâ hình Ecomost ñöôïc xaây döïng thöû nghieäm taïi Mallorka, Taây ban Nha ñaây laø moät trung taâm du lòch lôùn nhaát Chaâu AÂu. Theo moâ hình Ecomost, phaùt trieån du lòch beàn vöõng caàn gaén keát ba muïc tieâu chính laø:
Beàn vöõng veà maët sinh thaùi: baûo toàn sinh thaùi vaø ña daïng sinh hoïc - phaùt trieån du lòch caàn phaûi toân troïng khaû naêng taûi cuûa heä sinh thaùi.
Beàn vöõng veà vaên hoaù - xaõ hoäi: baûo toàn ñöôïc baûn saéc xaõ hoäi, muoán vaäy moïi quyeát ñònh phaûi coù söï tham gia cuûa coäng ñoàng.
Beàn vöõng veà kinh teá: ñaûm baûo hieäu quaû veà kinh teá vaø quaûn lyù toát taøi nguyeân sao cho taøi nguyeân coù theå tieáp tuïc phuïc vuï cho caùc theá heä töông lai. Ba yeâu caàu chính nhaèm duy trì khu du lòch:
- Daân soá caàn ñöôïc duy trì hôïp lyù vaø giöõ baûn saéc vaên hoaù.
- Caûnh quan caàn duy trì ñöôïc söï haáp daãn du khaùch.
- Khoâng laøm gì gaây haïi cho sinh thaùi.
Ecomost ñaõ chia nhoû caùc muïc tieâu cuûa du lòch beàn vöõng thaønh caùc nhaân toá:
- Thaønh toá vaên hoaù xaõ hoäi: daân soá phuø hôïp, baûo toàn hieäu quaû kinh teá vaø baûo toàn baûn saéc vaên hoaù.
- Thaønh toá du lòch: thoaû maõn du khaùch vaø caùc nhaø kinh doanh tour du lòch, baûo trì vaø hieän ñaïi hoaù ñieàu kieän aên ôû, giaûi trí.
- Thaønh toá sinh thaùi: khaû naêng taûi, baûo toàn, söï quan taâm ñeán moâi tröôøng.
- Thaønh toá chính saùch: ñaùnh giaù ñöôïc chaát löôïng du lòch, chính saùch ñònh höôùng sinh thaùi, quy hoaïch vuøng, söï tham gia cuûa coäng ñoàng vaø caùc nhoùm quyeàn lôïi trong quaù trình quy hoaïch.
Ecomost xaây döïng moät keá hoaïch haønh ñoäng cuï theå trong ñoù chia caùc haønh ñoäng döïa vaøo möùc ñoä öu tieân vaø xaùc ñònh roõ traùch nhieäm cuûa caùc caù nhaân vaø toå chöùc lieân quan.
(Nguoàn: Nguyeãn Ñình Hoeø, Vuõ Vaên Hieáu - Du lòch beàn vöõng - NXB. Ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi, 2001).
2.4.3 Moâ hình du lòch beàn vöõng ôû Hoaøng Sôn – Trung Quoác
Hoaøng Sôn laø moät vuøng nuùi coù phong caûnh ñeïp ôû tænh An Huy mieàn Ñoâng Trung Quoác. Söï taêng tröôûng nhanh cuûa du lòch ôû vuøng Hoaøng Sôn ñaày danh lam thaéng caûnh naøy ñaõ daãn ñeán 5 vaán ñeà xuoáng caáp veà moâi tröôøng nhö:
- Soá loaøi ñoäng, thöïc vaät giaûm xuoáng. Söï xaây döïng caùc coâng trình, ñöôøng xaù vaø ñöôøng caùp treo qua nuùi cuøng vôùi döï aùn thuyû lôïi ñaõ laøm maát ñi hoaëc laøm toån haïi ñeán thaûm thöïc vaät röøng.
- Xaây döïng vaø phaùt trieån ñaõ laøm giaûm ñi veû ñeïp thieân nhieân. Xaây döïng traøn lan ôû ñieåm du lòch caûnh quan noåi tieáng ñaõ laøm giaûm ñi veû ñeïp cuûa noù.
- Söï caáp nöôùc sinh hoaït cho du khaùch ñaõ laøm leäch caùc heä thoáng thuyû vaên. Caùc hoà chöùa nöôùc vaø caùc coâng trình chöùa nöôùc ñöôïc xaây döïng ñeå ñaûm baûo cung caáp nöôùc cho khaùch du lòch.
- Moät vaøi ñieåm tham quan bò quaù taûi vôùi soá löôïng du khaùch. ÔÛ vaøo thôøi kyø cao ñieåm, haøng ngaøy coù ñeán 8.000 khaùch tôùi tham quan.
- Chaát thaûi raén vaø nöôùc thaûi gaây oâ nhieãm nghieâm troïng. Moät soá raùc thaûi sinh hoaït laïi ñang chaûy töï do xuoáng caùc thung luõng vaø vaøo caùc doøng soâng gaây taùc haïi cho chaát löôïng nguoàn nöôùc.
Ñeå ñoái phoù vaø quaûn lyù caùc taùc ñoäng moâi tröôøng tieâu cöïc gaây ra, chính quyeàn ñaõ xaây döïng moät chieán löôïc baûo veä khu du lòch bao goàm 10 ñieåm:
- Cuûng coá chöông trình toång hôïp ñeå loàng gheùp caùc haønh ñoäng haønh chính vaø keá hoaïch caàn thieát.
- Giaùm saùt chaát löôïng nöôùc, cung caáp vaø quaûn lyù heä thoáng nöôùc.
- Phaân taùn du lòch ra moät khu roäng lôùn.
- Söû duïng hình thöùc tour tham quan ñaët tröôùc ñeå ñieàu tieát soá khaùch ñeán tham quan moät khu du lòch cuï theå naøo ñoù.
- Döøng hoaït ñoäng du lòch ôû caùc khu coù heä sinh thaùi ñang bò toån haïi ñeå caùc heä sinh thaùi nôi ñaây töï phuïc hoài qua caùc quaù trình tieán trieån töï nhieân.
- Thöïc hieän quaûn lyù nghieâm ngaët hoaït ñoäng xaây döïng trong khu du lòch. Nhö vaäy, caûnh quan seõ khoâng bò hö haïi vaø oâ nhieãm seõ ñöôïc giaûm toái ña.
- Caùc coâng trình xaây döïng phaûi ñöôïc thieát keá haøi hoaø vôùi caûnh quan vaø caùc ñaëc tính cuûa ñòa phöông.
- Thöïc hieän caùc bieän phaùp quaûn lyù coù lôïi cho moâi tröôøng vaø ñeà cao söï giaûm aùp löïc ñeán heä sinh thaùi.
- Taïo laäp vöôøn thöïc vaät vaø khu döï tröõ nguoàn gen ñeå coù theå phuïc vuï cho coâng vieäc baûo toàn gen vaø cho döï aùn khoâi phuïc thaûm thöïc vaät.
- Laäp ñaøi quan saùt moâi tröôøng ñeå phaùt hieän ra nhöõng bieán ñoåi moâi tröôøng.
Khu du lòch Hoaøng Sôn vaãn coøn toàn taïi moät vaøi bieåu hieän suy thoaùi, nhöng caùc bieän phaùp keá hoaïch caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc moät söï phaùt trieån du lòch beàn vöõng ñaõ ñöôïc laäp vaø thi haønh.
(Nguoàn: Nguyeãn Ñình Hoeø, Vuõ Vaên Hieáu - Du lòch beàn vöõng - NXB. Ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi, 2001).
2.4.4 Khu vui chôi nghæ ngôi giaûi trí HARMONY, Vònh MAHO ñaûo VIRGIN
Khu vui chôi nghæ ngôi giaûi trí ñöôïc thieát keá xaây döïng theo nguyeân taéc phaùt trieån sinh thaùi beàn vöõng. Nôi naøy ñaõ söû duïng roäng raõi caùc nguyeân lieäu taùi sinh, söû duïng caùc saûn phaåm vaø nöôùc ñaït hieäu quaû cao. Moãi moät phoøng khaùch ñöôïc saép ñaët caån thaän, laøm toái ña taùc ñoäng qua laïi ñeå du khaùch ñeàu caûm thaáy coù moâi tröôøng beân ngoaøi.
Caùch thöùc laøm cho du khaùch giaûm thieåu vieäc söû duïng nöôùc baèng moät baøi trình baøy baèng phim ñeøn chieáu vaøo buoåi toái vaø thaûo luaän, coù caùc tour ñi tham quan trang thieát bò ñeå hoïc hoûi veà xaây döïng, tính töï löïc vaø caùc taäp tuïc baûo toàn.
Caùc du khaùch cuõng ñöôïc giôùi thieäu moät chöông trình ñaøo taïo goïi laø “chöông trình boán giôø cho caùn boä coâng nhaân vieân”, trong ñoù hoï coù theå laøm vieäc vaø hoïc hoûi veà “du lòch coù traùch nhieäm”. Vieäc ñieàu haønh khu quaàn theå ngay baûn thaân noù laø moät hoaït ñoäng dieãn giaûi lieân tuïc. Ví duï:
- Môøi aên chay ñeå khaùch coù theå traûi qua caùch thöùc aên giaûm löôïng thöïc phaåm xuoáng.
- Nöôùng baùnh trong loø nöôùng baèng naêng löôïng maët trôøi vaø baùn trong cöûa haøng cuøng vôùi thoâng tin ñi keøm veà baûn thaân loø nöôùng.
- Yeâu caàu du khaùch veùt saïch ñóa aên vaø ñeå rieâng thöùc aên thöøa ñeå laøm thöùc aên cho gia suùc hoaëc laøm phaân troän.
- Moãi phoøng khaùch coù moät maùy vi tính ñeå xaây döïng vaø theo doõi naêng löôïng söû duïng trong phoøng. Khaùch coù theå sau ñoù quyeát ñònh laøm theá naøo ñeå hoï seõ tieâu trong khuoân khoå ngaân saùch cuûa mình veà söû duïng trang thieát bò naøo vaø trong bao laâu.
(Nguoàn: William T. Borrie F. McCool vaø Goerge H. Stankey - Hhöôùng daãn cho caùc nhaø laäp keá hoaïch vaø quaûn lyù, taäp 2).
2.5 TOÅNG QUAN VEÀ KHAÙNH HOAØ
2.5.1 Vò trí ñòa lyù tænh khaùnh hoaø
Khaùnh Hoøa coù dieän tích 5.257 km2, daân soá 1.031.262 ngöôøi (1/4/1999). Phía Baéc giaùp Phuù Yeân, phía Taây giaùp Ñaéc Laék, Laâm Ñoàng, Nam giaùp Ninh Thuaän, Ñoâng giaùp Bieån Ñoâng. Khaùnh Hoaø caùch thuû ñoâ Haø Noäi 1.278km, TPHCM - 450km, Hueá - 630km, Ñaø Naüng - 520km, Quy Nhôn 240km, Buoân Ma Thuoäc - 195km, Ñaø Laït - 240km, Phan Thieát - 260km, Caàn Thô 630 km. Naèm ôû vò trí ñòa lyù raát thuaän lôïi cho du lòch.
Hình 1: Baûn Ñoà ñòa lyù tænh Khaùnh Hoaø.
Khaùnh Hoaø laø taâm ñieåm cuûa caùc tænh laân caän. Vôùi ñieàu kieän deã löu thoâng lieân laïc vaø ñòa hình ña daïng mang ñeán cho Khaùnh Hoaø moät tieàm naêng du lòch raát lôùn.
Thuû phuû cuûa Khaùnh Hoøa laø thaønh phoá Nha Trang. Laø moät trung taâm kinh teá, vaên hoùa, du lòch, an döôõng, nghæ maùt, chöõa beänh lôùn nhaát nöôùc. Nha Trang coù dieän tích töï nhieân laø 238 km2, daân soá 436.500 ngöôøi, maät ñoä laø 2.300 ngöôøi/km2 (1/4/1999). Chæ sau 25 naêm giaûi phoùng, dieän tích thaønh phoá ñaõ taêng leân gaáp 3 laàn vaø daân soá taêng leân gaáp 4 laàn.
Vôùi ñieàu kieän vò trí ñòa lyù cuûa Khaùnh Hoaø nhö vaäy raát thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån caùc loaïi hình du lòch nhaát laø du lòch sinh thaùi.
2.5.2 Ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi
2.5.2.1 Kinh teá
Caùc chæ tieâu chuû yeáu veà kinh teá trong 3 naêm vöøa qua ñeàu ñaït vaø vöôït keá hoaïch ñeà ra. Toång saûn phaåm trong tænh (GDP) cuûa töøng naêm taêng töø 7 - 11%, cô caáu kinh teá chuyeån theo höôùng tính cöïc: giaûm tyû troïng noâng laâm nghieäp, taêng tyû troïng coâng nghieäp - dòch vuï. GDP bình quaân ñaàu ngöôøi lieân tuïc taêng theo töøng naêm: naêm 2002 ñaït 7.796.512 ñoàng/ngöôøi, naêm 2003 ñaït 8.458.000 ñoàng/ngöôøi.
Ñeán naêm 2004 ñaït 10.552.513 ñoàng/ngöôøi. Nhieàu coâng trình cô sôû haï taàng, nhaø maùy môùi ñöôïc ñöa vaøo söû duïng, goùp phaàn laøm taêng nhanh giaù trò saûn xuaát cuûa nhieàu ngaønh kinh teá.
2.5.2.2 Dieän tích vaø daân soá
Dieän tích töï nhieân: 5.197 km2, ñaát töï nhieân cuûa hôn 200 ñaûo: treân 600 km2. Theo soá lieäu thoáng keâ, tính ñeán ngaøy 31/12/2005 daân soá toaøn tænh Khaùnh Hoaø laø 1.110.000 ngöôøi vôùi toác ñoä taêng daân trung bình khoaûng 1,34%. qui moâ vaø tyû leä gia taêng daân soá ôû Khaùnh Hoaø trong 3 naêm gaàn ñaây theå hieän nhö sau:
Baûng 1: Daân soá vaø tyû leä taêng daân soá qua caùc naêm
Naêm
Qui moâ daân soá (ngöôøi)
Tyû leä taêng daân soá (%)
2002
1.086.639
1,45
2003
1.101.218
1,34
2004
1.110.000
1,34
(Nguoàn: Cuïc thoáng keâ Khaùnh Hoaø)ø
Phaân boá daân cö ôû Khaùnh Hoaø khoâng ñeàu, ôû caùc thaønh phoá, thò xaõ coù maät ñoä daân cö töông ñoái cao nhö Cam Ranh. Soá daân vaø tyû leä daân soá ñoâ thò vaø noâng thoân ôû Khaùnh Hoaø theå hieän nhö sau:
Ñôn vò
haønh chính
Soá daân ôû ñòa phöông (Ngöôøi)
Tyû leä daân (%)
Ñoâ thò
Noâng thoân
Ñoâ thò
Noâng thoân
Nha Trang
269.000
72.000
78,9
21,1
Ninh Hoaø
21.860
203.214
9,7
90,3
Vaïn Ninh
20.164
105.702
16,0
84,0
Dieân Khaùnh
20.631
120.074
14,6
85,4
Khaùnh Vónh
4.114
25.903
13,7
86,3
Cam Ranh
88.636
123.044
41,9
58,1
Baûng 2: Phaân boá daân cö trong tænh Khaùnh Hoaø
(Nguoàn: Baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng 2005 caùc ñòa phöông).
Nhìn chung, daân soá khu vöïc noâng thoân trong 3 naêm gaàn ñaây ôû Khaùnh Hoaø chieám tyû leä trung bình khoaûng 60% toång daân soá.
Baûng 3: Tyû leä phaân boá daân cö qua caùc naêm
Naêm
Tyû leä daân ñoâ thò (%)
Tyû leä daân noâng thoân (%)
2002
39,57
60,43
2003
39,46
60,54
2004
40,12
59,88
(Nguoàn: Baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng caùc ñòa phöông).
Löïc löôïng lao ñoäng: 46,6% daân soá.
Maät ñoä daân soá: 203 ngöôøi/km2.
Coäng ñoàng caùc daân toäc anh em, coù 32 daân toäc chung soáng treân ñòa baøn tænh, trong ñoù daân toäc Kinh chieám 95,3%, daân toäc Ra-glay 3,4%, daân toäc Hoa 0,86%, daân toäc Cô Ho 0,34%, daân toäc Eñeâ 0,25%.
Ñeå khai thaùc theá maïnh cuûa daân toäc vaø toân giaùo phuïc vuï du lòch caàn quan taâm ñeán nhöõng ñaëc tröng phong tuïc, taäp quaùn, loái soáng, vaên hoaù, baûn saéc cuûa töøng daân toäc, töøng toân giaùo.
Qua soá lieäu thoáng keâ töø naêm 2002 - 2005 ta thaáy: Khaùnh Hoaø coù moät löïc löôïng lao ñoäng raát lôùn ñöôïc phaân boá ñeàu khaép tænh, ñoù laø ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå söû duïng nguoàn lao ñoäng naøy vaøo hoaït ñoäng du lòch hieän nay, mang laïi vieäc laøm cho nhieàu ngöôøi daân trong tænh.
2.5.2.3 Giaùo duïc
Trong nhöõng naêm qua, möùc ñaàu tö cho ngaønh giaùo duïc luoân chieám treân 20% toång ngaân saùch ñòa phöông. Vôùi nhöõng noå löïc khoâng ngöøng, ngaønh quyeát taâm phaán ñaáu ñöa neàn giaùo duïc Khaùnh Hoaø phaùt trieån maïnh, goùp phaàn cung öùng nguoàn nhaân löïc treû, coù trình ñoä cho söï nghieäp xaây döïng vaø phaùt trieån queâ höông, ñaát nöôùc.
Thaønh töïu noåi baät cuûa ngaønh giaùo duïc - ñaøo taïo Khaùnh Hoaø trong nhöõng naêm qua laø söï phaùt trieån maïnh meõ veà quy moâ giaùo duïc. Naêm hoïc 2002 - 2003, soá löôïng hoïc sinh ôû caùc caáp hoïc, baäc hoïc, heä giaùo duïc ñeàu ñaït vaø vöôït möùc keá hoaïch. Ñaëc bieät, quy moâ giaùo duïc ôû caùc xaõ mieàn nuùi ñaõ coù chuyeån bieán maïnh meõ: soá löôïng hoïc sinh taêng nhanh qua töøng naêm hoïc.
Taïi thôøi ñieåm naêm 2003, toaøn tænh coù gaàn 150 hoïc sinh daân toäc thieåu soá ñang theo hoïc taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng, trung hoïc chuyeân nghieäp. Cuøng vôùi söï phaùt trieån veà quy moâ giaùo duïc, ngaønh giaùo duïc ñaøo taïo Khaùnh Hoaø ñaõ khoâng ngöøng noå löïc naâng cao chaát löôïng giaùo duïc.
2.5.3 Ñieàu kieän töï nhieân vaø taøi nguyeân du lòch töï nhieân
Khaùnh Hoaø laø moät tænh duyeân haûi mieàn Trung naèm ôû khu vöïc phía Ñoâng Vieät Nam, laø nôi ñaàu tieân ñoùn aùnh naéng maët trôøi. Khaùnh hoaø vôùi nhöõng öu ñaõi cuûa thieân nhieân veà caûnh quan, khí haäu cuøng vôùi nhöõng neàn taûng veà lòch söû, nhaân vaên ñaõ trôû thaønh moät ñieåm du lòch haáp daãn trong caû nöôùc. Nghò quyeát soá 63/HDBT ñaõ xaùc ñònh Nha Trang tænh Khaùnh Hoaø laø moät trong 10 trung taâm du lòch cuûa caû nöôùc.
2.5.3.1 Ñòa hình
Laø moät tænh naèm ôû phaàn cuoái cuûa daõy Tröôøng Sôn, caáu truùc ñòa hình chuû yeáu laø daïng ñòa hình mieàn nuùi, baùn sôn ñòa, dieän tích ñoài nuùi chieám 90% dieän tích töï nhieân toaøn tænh, coøn laïi laø nhöõng ñoàng baèng nhoû heïp coù ñoä nghieâng chung cuûa ñòa hình töø Taây sang Ñoâng. Ñòa hình coù theå taïm chia ra caùc vuøng nuùi vaø baùn sôn ñòa, vuøng ñoàng baèng, vuøng bôø bieån vaø vuøng theàm ven bieån.
Vuøng nuùi vaø baùn sôn ñòa
Haàu heát naèm phía Baéc, Taây Baéc vaø veà phía Taây cuûa tænh, coù nhieàu nuùi cao hieåm trôû noái tieáp nhau truøng ñieäp, gaén vôùi daõy Tröôøng Sôn huøng vó, boán muøa xanh töôi coù nhieàu suoái, nhieàu hoà.
Vuøng ñoàng baèng
Dieän tích khoaûng 187.000 ha. Trong ñoù dieän tích ñaát troàng luùa nöôùc khoaûng treân 35.000 ha goàm ñoàng baèng lôùn Nha Trang - Dieân Khaùnh vaø ñoàng baèng Ninh Hoaø cuøng vôùi moät soá ñoàng baèng ven bieån ôû Cam Ranh vaø Vaïn Ninh.
Vuøng beà bieån vaø theàm ven bieån
Ñoå daøi beà bieån khoaûng 385 km (Tính theo meùp nöôùc) laø moät trong nhöõng ñoaïn khuùc khuyû nhaát Vieät Nam. Cuøng vôùi nhieàu baõi bieån ñeïp noåi tieáng thu huùt khaùch du lòch.
2.5.3.2 Khí haäu
Khaùnh Hoaø coù khí haäu gioù muøa caän xích ñaïo, khoâ raùo vaø coù treân 300 ngaøy naéng trong naêm, Nha Trang ít bò aûnh höôûng gioù baõo, giôø naéng haøng naêm: 2.380 giôø, ñoàng thôøi chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa hai doøng haûi löu noùng laïnh khoâng xa ngoaøi khôi.
Löôïng möa trung bình haøng naêm: 1.745mm. Ôû ñaây khoâng thaáy bieåu hieän roõ reät caùc muøa Xuaân, Haï, Thu, Đoâng. Thôøi tieát quanh naêm maùt meû, oân hoaø, khoâng oi böùc vaø coù gioù noàm Ñoâng Nam luoân thoåi vaøo.
Rieâng khu vöïc thaønh phoá Nha Trang möa chæ keùo daøi 2 thaùng thuaän lôïi cho muøa du lòch daøi ngaøy vaø coù theå toå chöùc du lòch quanh naêm. Nôi naøy chieäu söï chi phoái cuûa khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa, vöøa mang tính chaát khí haäu Đaïi Döông neân töông ñoái oân hoaø. Thôøi tieát quanh naêm maùt meû, khoâng quaù noùng, cuõng khoâng laïnh quaù. Nhieät ñoä trung bình haøng naêm: 26,70C. Nhieät ñoä cao nhaát 39,50C, ñoä aåm töông ñoái: 80,5%.
Ngay caû trong ngaøy noùng nhaát, thôøi tieát Nha Trang cuõng vaãn oân hoaø, khoâng khí maùt meû deã chieäu do coù gioù raát thích hôïp cho muøa du lòch.
2.5.3.3 Taøi nguyeân bieån
Bieån Khaùnh Hoaø thuoäc heä thoáng ven hoà, thuoäc loaïi coù ñoä saâu baäc nhaát cuûa bieån Vieät Nam vaø tieáp giaùp raát gaàn vôùi Ñaïi Döông. Ñaùy bieån coù ñoä doác cao, goà gheà, bao goàm taàng taàng, lôùp lôùp nhöõng raïn san hoâ, laø nôi löu truù cuûa haøng trieäu sinh vaät bieån.
Khaùnh Hoaø coù vònh Cam Ranh, nôi ñöôïc xeáp vaøo moät trong ba haûi caûng coù ñieàu kieän toát nhaát theá giôùi, vôùi dieän tích vuøng vònh kín tôùi 60 km2 vaø ñoä saâu trung bình 18 - 20 m nöôùc, xung quanh laø nuùi vaø ñaûo Bình Ba chaén soùng taïo neân moät vuøng vònh lyù töôûng quanh naêm yeân tænh, thaäm chí ngay caû trong ngaøy baûo lôùn.
Rieâng bieån Nha Trang coù ñoä maën treân möùc trung bình (34%) vaø chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa hai doøng haûi löu noùng, laïnh khoâng xa ngoaøi khôi. Thuyû trieàu ôû ñaây haøi hoaø leân xuoáng hai laàn moãi ngaøy, bieân ñoä giao ñoäng cuûa möïc nöôùc bieån laø 1,5m, cao nhaát laø 2,2m, thaáp nhaát laø 0,5m. Caùc yeáu toá ñòa chaát, ñòa maïo vaø khí haäu bieån Nha Trang laø nhöõng ñieàu kieän toái öu nhaát. Chính vì vaäy maø nôi ñaây laø vò trí xaây döïng cô sôû Haûi Döông Hoïc ñaàu tieân ôû Vieät Nam.
2.5.3.4 Suoái nöôùc khoaùng
Doïc theo bôø bieån Khaùnh Hoaø coù 5 suoái nöôùc noùng: Tu Boâng, Vaïn Giaõ, Ninh Hoaø, Ñaûnh Thaïch, Cam Ranh. Vôùi taøi nguyeân töï nhieân suoái nöôùc khoaùng doài daøo naøy, Khaùnh Hoaø coù theå xaây döïng traïi ñieàu döôõng, goùp phaàn laøm phong phuù theâm loaïi nghæ döôõng cuûa tænh. Ñaây laø moät öu theá thieân nhieân cho mieàn ñaát naøy, moät theá maïnh cho phaùt trieån ngaønh du lòch cuûa tænh Khaùnh Hoaø.
2.5.3.5 Soâng Ngoøi
Treân ñòa phaän Khaùnh Hoaø coù hai heä thoáng soâng chính laø soâng Caùi vaø soâng Dinh. Soâng Caùi (soâng Nha Trang) baét ñaàu töø ñænh Gia Loä cao 1.842m cuûa daõy Tröôøng Sôn Nam, chaïy daøi 78 km, chaûy qua caùc vuøng Khaùnh Vónh, Dieân Khaùnh roài ñoå ra bieån, vôùi toång löu vöïc 1.750 km2 vaø löu vöïc trung bình ño ôû haï löu laø 400 m3/giaây.
Soâng Caùi Ninh Hoaø (Soâng Dinh) phaùt xuaát töø ñænh Chö Nö cao 2.051m, naèm trong daõy Voïng Phu phía Baéc xaõ Ninh Taây. Soâng coù ñoä daøi 60km, qua vuøng Ninh Hoaø roài ñoå ra bieån Haø Lieân, vôùi löu vöïc 83 km2 vaø löu vöïc trung bình ôû haï löu 400 m3/giaây.
Ngoaøi ra coøn coù caùc con soâng nhoû nhö: soâng Toâ Haø (soâng Can), soâng Ñoâng Ñieàn, soâng Vaïn Giaõ, soâng Roï Töôõng… vaø nhieàu ñaàm, hoà nhoû phaàn lôùn do soâng ngoøi taïo neân: hoà Ñaù Baøn, Ba Hoà, Hoà Hoa Sôn, Ñoâng Ñieàn, Hoà Vónh Löông, Daéc Loäc, Suoái Daàu, Suoái Thöôïng, Suoái Caùi…
2.5.3.6 Ñoäng - Thöïc vaät
Laø moät tænh coù röøng che phuû, caùc loaïi ñoäng thöïc vaät ôû tænh Khaùnh Hoaø khaù phong phuù vaø ña daïng. Thaûm thöïc vaät Khaùnh Hoaø ñöôïc phaùt trieån treân nhöõng ñôùi khí haäu khaùc nhau töø nhieät ñôùi aåm tôùi caän nhieät ñôùi, vaø coù caû phaàn oân ñôùi nuùi cao neân taøng tröõ veà caây vaø chim thuù quí hieám.
Ñoäng vaät: bieån Khaùnh Hoaø raát giaøu haûi saûn quyù vaø hieám nhö: caù Thu, caù Chim, caù Ngöø, Möïc, Toâm, Haûi Saâm, Soø Huyeát, OÁc bieån, Ba Ba, Ñoài Moài, San Hoâ, Rong Caâu caùc loaïi. Ñaëc bieät quy tuï moät loaïi ñaëc saûn coù khoái löôïng lôùn vaø coù chaát löôïng cao nhaát caû nöôùc laø Yeán Saøo. Mang laïi moät nguoàn ngoaïi tueä lôùn vaø oån ñònh cho tænh Khaùnh Hoaø.
Saûn löôïng thuyû saûn cuûa Khaùnh Hoaø naêm 1995 laø 59.087 taán, ñeán naêm 1999 giaù trò saûn xuaát cuûa tænh ñaït 4.516 tyû ñoàng, saûn löôïng khai thaùc 43.833 taán.
Ngoaøi ra Khaùnh Hoaø coøn coù nhieàu ñoài nuùi cao vaø nhöõng caùnh röøng raát roäng lôùn chieám 80% dieän tích töï nhieân toaøn tænh neân ñoäng vaät ôû nuùi röøng naøy raát phong phuù vaø ña daïng chuû yeáu laø caùc loaïi chim thuù nhö: Voi, Hoå, Baùo, Boø Röøng, Nai, Khæ, Thoû vaèn, Sôn Döông, Coâng Tró, Gaø Loâi…
Thöïc vaät: ngoaøi caùc caây thuoác töø röøng nhieät ñôùi ñeán oân ñôùi, Khaùnh Hoaø coù caùc loaïi caây noåi tieáng nhö: Kyø Nam, Traàm, Gaïc Nai, Maät Ong, Nhöïa Thoâng… coù nhieàu ôû hai huyeän Vaïn Ninh vaø Ninh Hoaø.
Khaùnh Hoaø ñöôïc coi laø moät trong 10 tænh coù tröõ löôïng röøng lôùn nhaát vaø chaát löôïng goã toát nhaát cuûa caû nöôùc, vôùi hôn 110 cô sôû cheá bieán laâm saûn, 252 cô sôû saûn xuaát cheá bieán song maây nhö: goã vaùn saøo, moäc myõ ngheä, moäc gia duïng, goã xeû taøu thuyeàn, goã xaây döïng, baøn gheá maây… tieâu duøng trong nöôùc vaø treân theá giôùi.
Cuøng vôùi hoaït ñoäng khai thaùc ngaønh laâm nghieäp ñaõ quan taâm ñuùng möùc ñeán vieäc quaûn lyù, baûo veä vaø phaùt trieån voán röøng, xaùc ñònh laïi cô caáu caây troàng, taêng dieän tích röøng trieån khai caùc bieän phaùp cuï theå nhaèm quaûn lyù vaø baûo veä röøng.
Hình 2: Röøng Khaùnh Hoaø
Ngaønh laâm nghieäp Khaùnh hoaø ñöa dieän tích röøng laøm giaøu vaø nuoâi döôõng röøng töï nhieân ñaït khoaûng 15.000 ha, naâng tyû troïng 19,7% troàng 34200 ha röøng treân ñaát troàng ñoài troïc vaø caûnh quan ven bieån, ñöa tyû leä che phuû röøng laø 29,7% leân 36,3%. Vôùi hôn 1.534.000 ha ñaát daønh cho laâm nghieäp, neáu coù söï ñaàu tö hôïp lyù thì trong töông lai röøng thaät söï laø nguoàn taøi nguyeân quyù cuûa Khaùnh Hoaø.
2.5.4 Taøi nguyeân nhaân vaên
2.5.4.1 Di tích lòch söû vaên hoaù
Khu töôûng nieäm baùc só Alexandre Yersin
Goàm 3 ñòa ñieåm: Thö vieän cuûa Baùc só Yersin taïi vieän Pasteur Nha Trang. Chuøa Linh Sôn - xaõ Suoái Caùt, huyeän Dieân Khaùnh (phoøng laøm vieäc cuûa Baùc só ôû Suoái Daàu tröôùc ñaây) vaø phaàn moä cuûa Baùc só Yersin - xaõ Suoái Caùt, huyeän Dieân Khaùnh.
Alexandre Yersin sinh naêm (1863 -1943) laø moät nhaø baùc hoïc taøi ba ñaõ soáng vaø coáng hieán heát mình cho khoa hoïc cuûa nhaân loaïi. Naêm 1891 oâng ñeán Nha Trang xaây döïng cô sôû nghieân cöùu, thí nghieäm vi truøng hoïc ñeàu tieân ôû Vieät Nam. Ñaàu naêm 1899 nôi ñaây ñaõ trôû thaønh Vieän Pasteur Nha Trang. Sau hôn 50 naêm coáng hieán vaø laøm vieäc vì khoa hoïc ôû Vieän Pasteur Nha Trang (1891 - 1943), oâng ñaõ coáng hieán cho khoa hoïc 55 coâng trình nghieân cöùu coù giaù trò.
Laêng Baø Vuù
Vò trí: naèm ôû thò traán Ninh Hoaø. Laêng Baø Vuù ñöôïc xaây döïng trong 2 naêm, ñaàu naêm 1804 thì hoaøn thaønh.
Toång theå laêng ñöôïc xaây döïng theo hình chöõ quoác. Laêng coù 3 lôùp thaønh xaây baèng voâi, caùt, gaïch. Thaønh ngoaøi daøi 20m, roäng 14m, cao 1,5m taïo thaønh khuoân vieân bao boïc, coù cöûa nhoû ra vaøo, 2 beân coù hai con sö töû ñaép baèng voâi, caùt toâ maøu hoàng raát ñeïp. Maët trong töôøng coù ñaép noái caùc söï tích lieân quan ñeán ñaïo Nho tieâu bieåu. Tieáp theo coù aùn phong, coù thaønh noäi bao boïc moä daøi 12m, roäng 0,9m, cao1,2m hình voøm cung. Hai beân cöûa coù 2 con Kyø Laân theå hieän khaù tinh xaûo. Ngoâi moä naèm chính giöõa coù bia ñaù khaéc chöõ Haùn ghi laïi söï tích coâng ñöùc cuûa Baø Vuù.
Vaên Mieáu Dieân Khaùnh
Vò trí: toïa laïc taïi thò traán Dieân Khaùnh, huyeän Dieân Khaùnh. Ñaây laø moät quaàn theå kieán truùc ñöïôc xaây döïng ñeå thôø Ñöùc Khoång Töû, ngöôøi khai saùng ñaïo Nho ôû Trung Quoác ñoàng thôøi nhaèm ghi nhaän coâng lao cuûa nhöõng ngöôøi coù taøi, hoïc gioûi, ñaõ ñöôïc ñoã ñaït. Cuøng vôùi söï thay ñoåi cuûa thôøi gian, khu Vaên Mieáu ñaõ traûi qua 4 laàn tu boå vaøo naêm 1892, 1904, 1941, 1959 nhöng vaãn giöõ ñöôïc neùt kieán truùc ban ñaàu.
Hieän taïi, Vaên Mieáu chæ coøn giöõ ñöôïc 2 taám bia ñaù thôøi Töï Ñöùc 11 (1858) giuùp ta hieåu bieát hôn veà lòch söû, vaên hoaù, sinh hoaït cuûa nhaân daân Khaùnh Hoaø vaø quaù trình hoaøn thieän khu Vaên Mieáu naêm 1854.
Vôùi beà daøy lòch söû, khu Vaên Mieáu mang giaù trò to lôùn veà quaù trình hoïc taäp, tieáp nhaän tri thöùc vaø bieåu hieän söï toân sö troïng ñaïo laøm phong phuù theâm kho taøng di saûn vaên hoaù daân toäc.
Ñeàn thôø Traàn Quyù Caùp
Vò trí: Beân caïnh caàu Soâng Caïn, thuoäc thò traán Dieân Khaùnh, huyeän Dieân Khaùnh. Ñeàn thôø Traàn Quyù Caùp - nhaø chí só yeâu nöôùc cuûa phong traøo Duy Taân, ñaõ anh duõng laõnh ñaïo nhaân daân choáng Phaùp, ñöôïc xaây döïng treân phaàn ñaát tuïc danh laø Goø Cheát cheùm (Goø naøy coù teân töø khi cuï Traàn Quyù Caùp naèm xuoáng).
2.5.4.2 Ñình, Chuøa, Ñeàn
Chuøa Long Sôn
Vò trí: Chuøa naèm ngay trong noäi thaønh Nha Trang, phía Ñoâng Nam, beân quoác loä 1A, döôùi chaân Hoøn Traïi Thuûy. Laø ngoâi chuøa coù quy moâ lôùn nhaát trong soá hôn hai möôi ngoâi chuøa ôû Nha Trang. Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng thaéng caûnh noåi tieáng cuûa Nha Trang.
Hình 3: Töôïng phaät chuøa Long Sôn
Chuøa ñöôïc khai sôn vaøo cuoái theá kyû 19 vaø ñöôïc xaây döïng môùi theo quy moâ nhö hieän nay vaøo naêm 1940 vôùi ngheä thuaät kieán truùc, ñieâu khaéc tuy mang ñaäm daáu aán thôøi hieän ñaïi, nhöng vaãn giöõ ñöôïc veû tónh mòch, uy nghieâm, huyeàn bí, cao sieâu nôi cöûa Phaät nhôø coù söï phoái hôïp tuyeät vôøi giöõa coâng trình kieán truùc vôùi caûnh quan thieân nhieân vaø nhöõng phaàn taïo döïng do con ngöôøi.
Ñình Phuù Cang
Vò trí: Ñình naèm treân ñòa phaän xaõ Vaïn Phuù - huyeän Vaïn Ninh, toaï laïc trong moät khuoân vieân roäng, thoaùng, coù dieän tích 1700m2.
Quaù trình hình thaønh ngoâi ñình gaén vôùi thôøi kyø ñaàu ngöôøi Vieät khai khaån, laäp laøng vaøo theá kyû 17 - 18. Ngoâi ñình chính daøi 8m, roäng 9m goàm 3 gian, keát caáu theo kieåu töù truï vôùi 16 coät goã, phaân boá 4 haøng, vò trí ñeàu nhau. Maët tröôùc ñình, phaàn treân cöûa coù chaïm khaéc noåi hình linh vaät vaø nhieàu hoa vaên tinh xaûo, treân cöûa chính gaén taám ñaïi töï lôùn baèng goã chaïm 3 chöõ: "Phuù Cang Ñình". Baøi trí noäi thaát theo kieåu thöôøng thaáy ôû caùc ñình queâ, coù baøn thôø thaàn, baøn thôø baø Thieân Y A Na vaø baøi vò phoù töôùng Traàn Ñöôøng, ngöôøi taäp hôïp nhaân daân theo lôøi hieäu trieäu cuûa Vua Haøm Nghi ñaùnh Phaùp treân ñòa phaän tænh Khaùnh Hoaø.
Ñình ñöôïc taëng nhieàu saéc phong, taëng vaät quyù trong ñoù coù saéc phong Thöôïng Ñaúng Thaàn ghi nhôù coâng ñöùc cuûa vò Thaønh Hoàng, moät quaû chuoâng coå vaø moät chieác troáng leänh.
Am Chuùa
Vò trí: Am Chuùa ñöôïc xaây döïng treân moät ngoïn nuùi coù teân laø nuùi Ñaïi An (hoaëc nuùi Döa), thuoäc xaõ Dieân Ñieàn, huyeän Dieân Khaùnh.
Am Chuùa naèm löng chöøng nuùi Ñaïi An, coøn goïi laø Qua Sôn (nuùi Döa) thuoäc thoân Ñaïi Ñieàn Trung, xaõ Dieân Ñieàn, huyeän Dieân Khaùnh. Ñaây laø nôi thôø Thieân Y Ana Thaùnh Maãu, moät vò phuùc thaàn raát ñöôïc kính troïng ôû Khaùnh Hoaø.
2.5.4.3 Thaønh coå, Laøng coå
Thaønh coå Dieân Khaùnh
Vò trí: Toïa laïc taïi thò traán Dieân Khaùnh, huyeän Dieân Khaùnh. Thaønh coå Dieân Khaùnh ñöôïc chuùa Nguyeãn AÙnh xaây döïng naêm 1793, dieän tích khoaûng 36.000m2, laø moät quaàn theå kieán truùc quaân söï theo kieåu Vauban, moät hình maãu thaønh quaân söï phoå bieån vaøo theá kyû 17 - 18 ôû Taây AÂu. Töôøng thaønh hình luïc giaùc, 6 caïnh khoâng ñeàu nhau, ñaép baèng ñaát, cao 3.5m. Maët ngoaøi gaàn nhö döïng ñöùng, maët trong coù ñoä doác thoaûi hôn ñöôïc ñaép thaønh 2 baäc taïo thaønh ñöôøng vaän chuyeån thuaän lôïi phía trong. Taïi caùc goùc phía trong laø baõi ñaát roäng duøng laøm nôi truù quaân. Treân maët thaønh coù caùc phaùo ñaøi baèng ñaát, cao 2m ñeå ñaët ñaïi baùc, treân töôøng thaønh troàng tre gai keõm daøy vaø caùc loaïi caây coù gai khaùc. Ngoaøi thaønh laø haøo saâu 4 ñeán 5m, beà roäng chöøng 10m, coù nôi ñeán 40m, loøng haøo thöôøng xuyeân ñaày nöôùc.
Hình 4: Thaønh Coå Dieân Khaùnh
Ban ñaàu thaønh coù 6 cöûa (coång thaønh), hieän nay chæ coøn 4 cöûa Ñoâng Taây - Tieàn (phía Nam) - Haäu (phía Baéc). Tröôùc ñaây trong thaønh coù Hoàng cung, beân traùi laø dinh Tuaàn Vuõ, phía sau laø dinh AÙn Saùt, sau nöõa laø dinh Laõnh Binh, phía döôùi laø dinh Tham Tri, coù nhaø kho, nhaø lao kieân coá.
2.5.4.4 Di chæ khaûo coå
Ñaøn ñaù Khaùnh Sôn
Khaùnh Sôn laø moät huyeän mieàn nuùi cuûa Khaùnh Hoaø, töø laâu töøng ñöôïc bieát ñeán nhö moät vuøng ñaát cuûa coå tích, huyeàn thoaïi, vôùi nhieàu chieán coâng hieån haùch qua hai cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp vaø choáng Myõ.
Töø naêm 1979, taïi Khaùnh Sôn ñaõ phaùt hieän ra nhöõng boä ñaøn ñaù, moät loaïi nhaïc cuï vaøo loaïi coå xöa nhaát cuûa loaøi ngöôøi (boä ñaøn ñaù ñaàu tieân treân theá giôùi ñöôïc phaùt hieän naêm 1949 taïi Taây Nguyeân - Vieät Nam do moät kyõ sö ngöôøi Phaùp (G.Condominas). Taïi ñaây, ngöôøi ta coøn phaùt hieän ra nhöõng daáu hieäu cheá taùc ñaøn ñaù taïi choã, chöùng toû nhöõng cö daân töø xöa ôû nôi naøy daân toäc Raéclaây laø nhöõng ngöôøi chuû thöïc söï cuûa nhöõng boä ñaøn ñaù.
Bia Voõ Caïnh
Ñòa ñieåm: Taïi laøng Voõ Caïnh phía Taây Nha Trang. Khaùnh Hoaø laø vuøng ñaát coå Chaêmpa ñöôïc ghi laïi qua daáu tích cuûa bia Voõ Caïnh, moät di saûn vaên hoaø ñöôïc phaùt hieän taïi laøng Voõ Caïnh ôû phía Taây Nha Trang vaø vôùi voâ vaøn di tích daønh saün cho nhöõng ai say meâ söu khaûo.
Troáng ñoàng Nha Trang
Ñaây laø hai chieác troáng ñoàng thuoäc neàn vaên hoaù Ñoâng Sôn. Troáng Nha Trang I coù ñöôøng kính maët 52cm, cao 42cm, ñöôøng kính chaân 57cm, coù hoa vaên trang trí, giöõa maët troáng coù hình ngoâi sao 12 caùnh ñuùc noåi, xen giöõa caùc caùnh laø hoa vaên hình loâng coâng caùch ñieäu. Caùc hình hoa vaên hình hoïc laø gaïch ngaén song song, voøng troøn chaám giöõa, hoa vaên gaáp khuùc. Vaønh chuû ñaïo treân maët troáng laø hoa vaên 6 hình con chim Laïc bay ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà. Hai beân thaân troáng coù hai ñay quai keùp teát hình boâng luùa.
Troáng Nha Trang II coù kích thöôùc cao 50cm, ñöôøng kính maët troáng laø 62cm, ñöôøng kính chaân troáng laø 67,5cm, giöõa maët troáng coù hình ngoâi sao noåi 10 caùnh, giöõa caùc caùnh sao laø caùc hoa vaên gaïch ngaén song song.
Söï coù maët cuûa troáng ñoàng Nha Trang I vaø Nha Trang II ñaõ laøm cho dieän maïo cuûa thôøi ñaïi kim khí ôû Khaùnh Hoaø caøng theâm phong phuù. Nieân ñaïi cuûa hai chieác troáng naøy caùch ngaøy nay vaøo khoaûng 2.000 naêm. Hai chieác troáng ñoàng ñang ñöôïc tröng baøy taïi baûo taøng tænh Khaùnh Hoaø.
Hình 5: Troáng Ñoàng Nha Trang
2.5.4.5 Baûo taøng
Baûo taøng tænh Khaùnh Hoaø
Baûo taøng tænh Phuù Khaùnh (nay laø baûo taøng tænh Khaùnh Hoaø) ñöôïc thaønh laäp theo quyeát ñònh soá 1329/UB-TC, ngaøy 13/6/1979 cuûa Chuû tòch UBND tænh Phuù Khaùnh (cuõ). Ñeán nay, Baûo taøng tænh Khaùnh Hoaø hieän ñang baûo quaûn gaàn 10.000 hieän vaät goác, hôn 5.000 tö lieäu hình aûnh thuoäc veà caùc thôøi kyø lòch söû khaùc nhau, trong ñoù coù nhieàu hieän vaät thuoäc loaïi quyù hieám. Ñaõ xaây döïng ñöôïc soá söu taäp hieän vaät tieâu bieåu nhö söu taäp rìu ñaù, ñoà trang söùc baèng ñaù thuoäc vaên hoaù Xoùm Coàn (Caùch ngaøy nay khoaûng 3.500 naêm), Troáng ñoàng Nha Trang (nieân ñaïi Caùch ñaây 2.000 naêm), ñieâu khaéc ñaù Champa (theá kyû 9 ñeán theá kyû 14), tieàn coå (töø theá kyû 9 ñeán theá 18), ñoà goám thöông maïi (töø theá kyû 9 ñeán theá kyû 18), söu taäp vuõ khí trong thôøi kyø choáng thöïc daân Phaùp vaø ñeá quoác Myõ...
Vieän Haûi Döông Hoïc
Ñòa chæ: Soá 1 Caàu Ñaù - Nha Trang. Ñöôïc thaønh laäp naêm 1923, laø moät trong nhöõng cô sôû nghieân cöùu khoa hoïc ñöôïc ra ñôøi sôùm nhaát ôû Vieät Nam. Vieän naèm treân moät khu ñaát cao raùo, roäng raõi keà ngay caûng Caàu Ñaù, caùch trung taâm thaønh phoá Nha Trang khoaûng 6km veà höôùng Ñoâng Nam. Ñeán thaêm Vieän, Baûo taøng sinh vaät bieån vôùi treân 20.000 maãu vaät cuûa hôn 4.000 loaïi sinh vaät bieån vaø nöôùc ngoït ñaõ ñöôïc söu taàm, gìn giöõ töø nhieàu naêm, beân caïnh nhöõng maãu vaät soáng ñöôïc nuoâi thaû trong nhöõng beå kính. Nôi ñaây coù caû boä xöông caù Voi khoång loà daøi tôùi gaàn 26m, cao 3m vôùi 48 ñoát soáng ñöôïc phuïc cheá ñaày ñuû phuïc vuï nghieân cöùu khoa hoïc vaø khaùch tham quan du lòch.
2.5.4.6 Caùc Leã hoäi
Leã hoäi Ñeàn Huøng
Ñòa ñieåm: Taïi Ñeàn Huøng Vöông, ñöôøng Ngoâ Gia Töï, TP Nha Trang.
Thôøi gian: Vaøo ngaøy 10 thaùng 3 aâm lòch haøng naêm.
“Duø ai ñi ngöôïc veà xuoâi
Nhôù ngaøy gioã Toå muøng möôøi thaùng ba”
Leã hoäi ñöôïc toå chöùc trang troïng haøng naêm vaøo ngaøy 10/3 aâm lòch taïi ñeàn Huøng Vöông, hay coøn goïi laø ñeàn thôø Ñöùc Quoác toå Huøng Vöông, baèng nhöõng nghi leã daâng höông, daâng hoa uy nghieâm, thaønh kính vôùi söï tham döï cuûa laõnh ñaïo tænh, caùc sôû, ban ngaønh, ñoaøn theå, ñaïi dieän caùc toân giaùo, ñoâng ñaûo nhaân daân vaø caùc hoïc sinh trong tænh.
Nghi thöùc trang troïng, ñoäc ñaùo theå hieän truyeàn thoáng toát ñeïp cao quyù cuûa daân toäc “Uoáng nöôùc nhôù nguoàn”.
Leã hoäi Am Chuùa
Ñòa ñieåm: Taïi Am Chuùa, thuoäc xaõ Dieân Ñieàn, huyeän Dieân Khaùnh.
Thôøi gian: Ngaøy 22 thaùng 4 aâm lòch haøng naêm.
Toå chöùc vaøo ngaøy 22/4 aâm lòch ñeå töôûng nieäm nöõ thaàn Thieân Y A Na ñöôïc nhaân daân trong vuøng toân suøng laø Baø Chuùa, baø meï cuûa xöù sôû taïi Am Chuùa, nôi thôø nöõ thaàn Ponagar (Thieân Y A Na) treân söôøn nuùi Ñaïi An (nuùi Chuùa), thuoäc xaõ Dieân Ñieàn, huyeän Dieân Khaùnh.
Leã hoäi Am Chuùa khoâng chæ thu huùt ñoâng ñaûo baø con ngöôøi Vieät, ngöôøi Chaêm ôû Nha Trang, Khaùnh Hoaø maø nhieàu ngöôøi ôû khaép nôi trong nöôùc cuõng veà döï hoäi.
Leã hoäi Caù Voi
Ñòa ñieåm: Taïi Laêng OÂâng - TP Nha Trang.
Thôøi gian: haøng naêm toå chöùc vaøo ñuùng ngaøy OÂng lî vaø hai kyø Xuaân teá, Thu teá. Töø xöa, ngö daân vuøng ven bieån ñaõ cho raèng caù Voi laø moät loaøi caù hieám, khoâng laøm haïi ai vaø thöôøng giuùp hoï khi gaëp gioâng baõo treân bieån. Hoï xaây laêng thôø cuùng goïi laø laêng OÂng. Trong laêng coù hoøm chöùa xöông caù Voi (goïi laø Ngoïc Coát). Haøng naêm, ngöôøi ta toå chöùc ngaøy gioã ñuùng vaøo ngaøy OÂng lî (caù Voi cheát) vaø hai kyø xuaân teá thu teá, cuùng caàu ngö vaøo muøa ñaùnh baét cuûa moãi naêm. Nghi leã cuùng nhö nghi leã teá ñình, ñieàu khaùc bieät laø maøn haùt baù traïo keát thuùc leã teá vaø môû ñaàu cho hoäi haùt chaàu (coù khi keùo daøi ñeán 5-7 ngaøy).
2.6 QUAN ÑIEÅM PHAÙT TRIEÅN NGAØNH DU LÒCH KHAÙNH HOAØ
2.6.1 Quan ñieåm veà phaùt trieån du lòch
- Phaùt trieån du lòch phaûi treân cô sôû tieàm naêng vaø taøi nguyeân du lòch töï nhieân, taøi nguyeân du lòch nhaân vaên trong tænh. Khai thaùc phaûi coù ñònh höôùng vaø theo quy hoaïch.
- Taêng cöôøng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät vaø cô sôû haï taàng phuïc vuï du lòch.
- Phaùt trieån du lòch manh tính beàn vöõng, mang tính daân toäc, töùc ñi ñoâi vôùi söï giöõ gìn an ninh, traät töï an toaøn xaõ hoäi, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi.
- Baûo toàn caùc di tích lòch söû - vaên hoaù, caùc di tích caùch maïng, tieáp caän kyõ thuaät hieän ñaïi nhöng giöõ gìn vaø phaùt huy truyeàn thoáng, baûn saéc vaên hoaù daân toäc. Taïo caùc saûn phaåm du lòch mang tính daân toäc keát hôïp tính hieän ñaïi coù söùc haáp daãn cao.
- Ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch quoác teá ñeå taêng nguoàn thu ngoaïi teä, ñoàng thôøi xem troïng phaùt trieån du lòch noäi ñòa, ñaùp öùng nhu caàu tham quan du lòch ngaøy caøng taêng cuûa nhaân daân, goùp phaàn naâng cao daân trí, giaùo duïc truyeàn thoáng, loøng yeâu queâ höông, phuïc hoài söùc khoeû… Hôïp taùc, lieân keát vôùi caùc tænh Phuù Yeân, Ñaéc Laéc, Ninh Thuaän ñeå phaùt trieån du lòch.
2.6.2 Quan ñieåm veà vò trí ngaønh
Caàn khaúng ñònh du lòch laø moät ngaønh kinh teá quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa tænh. Moät ngaønh coù tính taùc ñoäng hieäu quaû, thuùc ñaåy söï ñoåi môùi vaø phaùt trieån cuûa nhieàu ngaønh kinh teá khaùc, taïo coâng aên vieäc laøm, môû roäng giao löu vaên hoaù vaø xaõ hoäi. Goùp phaàn thöïc hieän coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù tænh nhaø. Laáy hieäu quaû kinh teá - xaõ hoäi - chính trò laøm muïc tieâu chính.
2.6.3 Quan ñieåm ñoàng boä caùc ngaønh
Du lòch laø ngaønh kinh teá toång hôïp coù tính ña ngaønh vaø xaõ hoäi hoaù cao, cho neân phaùt trieån du lòch laø nhieäm vuï vaø traùch nhieäm chung cuûa caùc ngaønh, caùc caáp vôùi söï phoái hôïp ñoàng boä nhuaàn nhuyeãn trong xaây döïng phaùt trieån vaø quaûn lyù du lòch.
Môû roäng vaø phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh du lòch phaûi ñoàng thôøi vôùi söï quaûn lyù chaët cheõ vaø ñoàng boä giöõa caùc ngaønh, caùc caáp döôùi söï chæ ñaïo thoáng nhaát cuûa nhaø nöôùc, nhaèm mang laïi moät söï phaùt trieån mang tính beàn vöõng.
2.6.4 Quan ñieåm veà cô caáu kinh teá trong ngaønh du lòch
Thöïc hieän chính saùch cô caáu kinh teá nhieàu thaønh phaàn tham gia kinh doanh du lòch nhaèm khai thaùc moïi khaû naêng veà voán, kyõ thuaät, tri thöùc, lao ñoäng trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå phaùt trieån du lòch. Hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc, trong ñoù doanh nghieäp nhaø nöôùc phaùt huy vai troø chuû ñaïo.
2.7 MUÏC TIEÂU PHAÙT TRIEÅN CUÛA TÆNH KHAÙNH HOAØ
2.7.1 Muïc tieâu veà kinh teá
Toái öu hoaù söï ñoùng goùp cuûa ngaønh du lòch vaøo thu nhaäp cuûa tænh, chuyeån dòch cô caáu kinh teá baèng caùch taïo moät moâi tröôøng kinh teá thuaän lôïi cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh, sao cho du lòch trôû thaønh ngaønh kinh teá quan troïng, töông öùng vôùi tieàm naêng du lòch cuûa ñòa phöông.
2.7.2 Muïc tieâu vaên hoaù - xaõ hoäi
Hoaït ñoäng du lòch phaûi gaén lieàn vôùi vieäc giöõ gìn phaùt huy truyeàn thoáng vaên hoaù ñaëc thuø cuûa ñòa phöông, baûo toàn ñöôïc moâi tröôøng nhaân vaên trong saïch, ñoàng thôøi khai thaùc toát caùc di saûn vaên hoaù coù giaù trò giaøu baûn saéc daân toäc, caùc di tích lòch söû, coâng trình vaên hoaù, caùc leã hoäi ñeå phuïc vuï phaùt trieån du lòch, goùp phaàn taïo ñieàu kieän cho giaùo duïc truyeàn thoáng cho thanh thieáu nieân.
2.7.3 Muïc tieâu veà moâi tröôøng
Hoaït ñoäng du lòch phaûi gaén lieàn vôùi baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi, phaùt trieån beàn vöõng, töø ñoù ñaët ra caùc keá hoaïch vaø cô cheá quaûn lyù phuø hôïp vôùi vieäc toân taïo khai thaùc caùc taøi nguyeân du lòch.
2.7.4 Muïc tieâu an ninh quoác gia, traät töï an toaøn xaõ hoäi
Quy hoaïch phaùt trieån du lòch nhaèm thu huùt ñoâng ñaûo khaùch du lòch trong nöôùc vaø quoác teá, nhöng phaûi ñaûm baûo ñöôïc an ninh quoác phoøng, traät töï an toaøn xaõ hoäi cuûa ñòa phöông.
2.7.5 Muïc tieâu hoã trôï phaùt trieån
Cung caáp thoâng tin tö lieäu, nhöõng ñònh höôùng chieán löôïc cô baûn ñeå khuyeán khích hoã trôï cho söï phaùt trieån, xuùc tieán, laäp keá hoaïch. Söï phoái hôïp giöõa caùc ban ngaønh taùc ñoäng tích cöïc, taïo ñaø cho söï phaùt trieån du lòch.
Du lòch phaùt trieån hoã trôï vaø taïo ñieàu kieän moâi tröôøng ñeå caùc ngaønh kinh teá xaõ hoäi khaùc cuøng phaùt trieån.
2.8 ÑAÀU TÖ VAØ KHAI THAÙC DU LÒCH CUÛA KHAÙNH HOAØ
Vôùi tieàm naêng du lòch hieän coù cuøng vôùi söï öu ñaõi cuûa thieân nhieân, du lòch thaønh phoá Nha Trang Khaùnh Hoaø ñaõ phaùt trieån moät caùch maïnh meõ, trong ñoù noåi tieáng laø loaïi hình du lòch bieån, ñaûo vaø ven ñaûo. Theo soá lieäu thoáng keâ thì du lòch bieån ôû Nha Trang Khaùnh Hoaø chia thaønh hai muøa chính nhö sau: töø thaùng 1 ñeán thaùng 9 thu huùt khaùch trong nöôùc tham gia hoaït ñoäng du lòch taém bieån, tham quan caùc ñaûo vaø ven ñaûo soá löôïng khaùch nöôùc ngoaøi coù nhöng khoâng nhieàu. Ñaây laø muøa du lòch cao ñieåm cuûa thaønh phoá. Töø thaùng 10 -12 laø muøa möa nhöng laïi thu huùt nhieàu khaùch taøu bieån nöôùc ngoaøi ñeán tham quan, soá löôïng khaùch Vieät laïi haïn cheá.
Gaàn ñaây Khaùnh Hoaø laïi xuaát hieän moät soá chöông trình tour môùi raát thu huùt du khaùch nöôùc ngoaøi noùi chung vaø du khaùch taøu bieån noùi rieâng, ñoù laø tour du lòch nhaø vöôøn, tham quan caùc di tích lòch söû vaên hoaù, caùc laøng chaøi truyeàn thoáng, nhaø coå ôû hai phöôøng Vónh Thaïnh, Vónh Thaùi xaõ Dieân Sôn.
Noùi toùm laïi, vôùi ñieàu kieän vaø khí haäu thuaän lôïi nhö vaäy giuùp cho Khaùnh Hoaø coù theå phaùt trieån hoaït ñoäng du lòch bieån quanh naêm. Ñieàu ñoù goùp phaàn ñem laïi moät nguoàn thu raát lôùn cho neàn kinh teá cuûa tænh nhaø.
2.8.1 Ñaàu tö phaùt trieån du lòch khaùnh hoaø
Tỉnh coù chương trình phaùt trieån du lòch giai ñoaïn 2001 - 2010 nhö sau: taêng cöôøng thu huùt khaùch, naâng cao nguoàn thu nhaäp töø du lòch, naêm 2010 ñoùn 1.000.000 khaùch (trong ñoù 240.000 khaùch quoác teá), doanh thu ñaït 500 tyû ñoàng. Toác ñoä phaùt trieån bình quaân haøng naêm töø 10 - 11%, tyû troïng trong GDP cuûa dòch vuï - du lòch chieám khoaûng 36% naêm 2006.
Baèng caùc bieän phaùp vaø hình thöùc huy ñoäng thích hôïp ñeå tích tuï voán ñaàu tö ñeå phaùt trieån du lòch nhö sau:
Khuyeán khích voán ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc.
Quan ñieåm ñaàu tö coù caân ñoái, taäp trung coù troïng ñieåm theo quy hoaïch vaø mang laïi hieäu quaû kinh teá - xaõ hoäi.
Ñaàu tö taäp trung vaøo cô sôû vaät chaát - kyõ thuaät phuïc vuï du lòch goàm:
- Veà cô sôû löu truù: neân phaùt trieån quaàn theå nhaø nghæ kieåu Trung Boä trong khu du lòch laøng queâ, phaùt trieån cô sôû löu truù caàn caân ñoái hôïp lyù.
- Veà khu du lòch vaø cô sôû tham quan, vui chôi giaûi trí: khai thaùc xaây döïng khu du lòch gaén lieàn vôùi caûnh quan thieân nhieân vôùi vò trí haáp daãn cuûa soâng nöôùc… coù quy moâ lôùn thu huùt vaø löu giöõ khaùch.
Taêng cöôøng ñaàu tö ña daïng hoaù caùc saûn phaåm du lòch, naâng cao caùc tieâu chuaån cuûa ngaønh, naâng cao trình ñoä daân trí, phaùt huy baûn saéc vaên hoaù daân toäc, baûo veä caûnh quan moâi tröôøng.
Ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch noäi ñòa nhaèm ñaùp öùng nhu caàu ñi laïi, thaêm vieáng, tham quan du lòch cuûa nhaân daân, goùp phaàn naâng cao ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn cho xaõ hoäi.
Taïo theâm vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, naêm 2006 soá löôïng lao ñoäng trong ngaønh du lòch öôùc khoaûng 4.120 ngöôøi (taêng theâm 1.250 ngöôøi) vaø naêm 2010 khoaûng 7.250 ngöôøi (taêng theâm 3.130 ngöôøi). Ñoàng thôøi taïo theâm vieäc laøm cho lao ñoäng xaõ hoäi hoaït ñoäng trong caùc lónh vöïc dòch vuï, saûn xuaát, vaän chuyeån… phuïc vuï du lòch.
Chæ trong voøng 3 naêm (2001 - 2003), ñaõ coù gaàn 1.200 tyû ñoàng ñaêng kyù ñaàu tö, vôùi soá voán thöïc hieän gaàn 600 tyû ñoàng, ñieån hình laø khu du lòch 5 sao Baõi Truõ Ñaàm Giaø ôû Hoøn Tre (450 tyû ñoàng), khaùch saïn tieâu chuaån 5 sao Sunrise (73 tyû ñoàng) hoaït ñoäng töø thaùng 12/2004, döï aùn Rusalka (Baõi Tieân - Nha Trang) 15 trieäu USD, döï aùn khu du lòch Soâng Loâ (Nha Trang) 343 tyû ñoàng.
2.8.2 Tình hình thò tröôøng du khaùch
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, du khaùch ñeán Nha Trang ngaøy caøng ñoâng keå caû khaùch quoác teá vaø khaùch noäi ñòa. Nhö theo thoáng keâ, löôïng khaùch trong nhöõng naêm qua vaø tyû leä phaàn traêm so vôùi toång soá khaùch quoác teá ñeán thaønh phoá coøn chieám moät tyû leä khieâm toán. 13.000 du khaùch chieám tyû leá 1.55% ( naêm 1995), 23.000 du khaùch chieám 2.48% (1996), 14.400 du khaùch chieám 1.56% (1997), 12.984 du khaùch chieám 1.49% (1998), 8.490 du khaùch chieám 0.87% (1999), 7.300 du khaùch chieám 0.66% (2000), 12.405 du khaùch chieám 1.12% (11 thaùng ñaàu naêm 2001). Theo oâng Ñoã Huy Hoaøng tröôûng phoøng quaûn lyù Caàu Ñaù cho bieát nhö sau:
Naêm
1996
1997
1998
1999
2000
Quoác teá
39.581
44.072
43.522
47.433
6.139
Noäi ñòa
102.397
120.954
135.469
178.932
194.916
Toång coäng
141.978
165.026
180.991
226.365
256.264
Baûng 4: Soá löôïng du khaùch tham quan du lòch baèng taøu bieån
(Nguoàn quaûn lyù caûng Caàu Ñaù).
Rieâng 7 thaùng ñaàu naêm 2001, soá löôïng khaùch quoác teá ñaït ñöôïc 36.350 ngöôøi, khaùch noäi ñòa laø 160.275 ngöôøi, toång coäng soá löôïng khaùch laø 1.966.250 ngöôøi.
Qua soá lieäu cho thaáy soá du khaùch tham gia du lòch bieån ñang coù chieàu höôùng gia taêng töø nhöõng naêm gaàn ñaây, ñoù laø bieåu hieän toát cho du lòch thaønh phoá Nha Trang ñang treân ñaø ñònh höôùng du lòch sinh thaùi bieån laø hoaït ñoäng du lòch chính trong giai ñoaïn 2001 - 2010.
Tuy nhieân, beân caïnh ñoù, du lòch Nha Trang coøn coù moät soá maët haïn cheá taùc ñoäng chöa tích cöïc ñeán söï phaùt trieån ñoù laø:
- Keát caáu haï taàng yeáu vaø chöa ñoàng boä.
- Hieäu quaû kinh teá vaø qui moâ kinh doanh du lòch chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng trong vuøng.
Vì vaäy ngaønh du lòch Nha Trang caàn phaûi khaéc phuïc moät caùch trieät ñeå. Töø ñoù doanh thu cuûa tænh Khaùnh Hoaø noùi chung vaø Nha Trang noùi rieâng ngaøy caøng taêng vaø töø ñoù laøm cho ngaønh du lòch phaùt trieån vöôït baäc.
2.8.3 Döï baùo veà du khaùch
Ngaønh du lòch Khaùnh Hoaø coá gaéng ñöa ra nhöõng chính saùch, chieán löôïc phaùt trieån du lòch nhaèm thu huùt du khaùch. Vaø döïa treân nhöõng cô sôû, tieâu chí ñoù döï baùo du khaùch raát quan troïng nhaèm coù theå chuaån bò ñoùn tieáp, phuïc vuï moät caùch nhanh choùng, hieäu quaû, khoâng gaây laõng phí cuõng nhö thaát thoaùt trong vieäc ñaàu tö, kinh doanh du lòch cuûa tænh.
Baûng 5: Döï ñoaùn löôïng du khaùch tôùi Khaùnh Hoaø vaøo 2010
Ñôn vò tính: Ngöôi
Loaïi khaùch
Naêm
2005
2010
Khaùch quoác teá
213.975
320.970
Khaùch noäi ñòa
499.280
748.910
Toång soá
712.255
1.069.880
(Nguoàn: Tænh Khaùnh Hoaø).
2.8.4 Döï baùo veà buoàng, giöôøng
Ngaøy nay nhu caàu ñi du lòch ngaøy caøng cao, thì vieäc chi vaøo caùc loaïi dòch vuï löu truù, aên uoáng, vaän chuyeån du lòch, haøng hoaù löu nieäm vaø caùc dòch vuï khaùc khoâng theå thieáu vaø chi tieâu cuûa du khaùch cuõng cao hôn so vôùi caùc naêm tröôùc. Ñoái vôùi khaùch quoác teá thì cô caáu chi tieâu cao hôn so vôùi khaùch noäi ñòa.
Baûng 6: Döï ñoaùn soá giöôøng cuûa Khaùnh Hoaø tôùi naêm 2010
Phoøng Giöôøng
Naêm
2005
2010
Toång soá phoøng
4.674
5.141
Phoøng quoác teá
3.270
3.598
Toång soá giöôøng
1.685
2.852
Giöôøng quoác teá
7.478
8.225
Ñôn vò tính: Giöôøng
(Nguoàn: Tænh Khaùnh Hoaø).
2.8.5 Döï baùo veà doanh thu
Baûng 7: Döï ñoaùn lôïi nhuaän thu ñöôïc vaøo 2010
Ñôn vò tính: Tyû Ñoàng
Khaùch
Naêm
2005
2010
Töø Khaùch quoác teá
352.274
966.790
Töø khaùch noäi ñòa
288.224
791.000
Toång doanh thu
640.498
1.757.790
(Nguoàn: Tænh Khaùnh Hoaø).
Döï baùo nhu caàu lao ñoäng trong du lòch cuûa tænh Khaùnh Hoaø.
Theo PaTa vaø VIE/89/003 öôùc tính:
- Moät buoàng quoác teá caàn 1,7 lao ñoäng tröïc tieáp.
- Moät buoàng noäi ñòa caàn 1,2 lao ñoäng tröïc tieáp.
Naêm 2010 ngaønh du lòch tænh caàn coù moät soá löôïng lao ñoäng lôùn coù tay ngheà chuyeân moân chuyeân nghieäp vuï cao, môùi coù theå ñaùp öùng löôïng du lòch naêm 2010 caàn 6.169 lao ñoäng.
2.9 CÔ CHEÁ HOAÏT ÑOÄNG DU LÒCH CUÛA KHAÙNH HOAØ
2.9.1 Ñònh höôùng phaùt trieån caùc loaïi hình DLST
Nhu caàu cuûa du khaùch laø muoán höôûng thuï, nhöõng saûn phaåm caû vaät chaát laãn tinh thaàn thoaû maõn nhu caàu cuûa chính baûn thaân. Do vaäy, caùc nhaø ñaàu tö taïo ra saûn phaåm du lòch phaûi bieát roõ nôi mình ñaàu tö coù theá maïnh vaø ñieåm yeáu gì.
- Du lòch taém bieån keát hôïp vôùi theå thao, ñoái vôùi caùc du khaùch ñeán töø caùc vuøng Cao Nguyeân nhö: Ñaø laït, Ñaéc Laéc, Laâm Ñoàng vaø caùc vuøng oân ñôùi nhö: Anh, Phaùp, Ñöùc, Myõ… vaø moät soá nöôùc chaâu AÙ nhö: Nhaät Baûn, Ñaøi Loan, Trung Quoác thì loaïi hình du lòch bieån taïi Nha Trang laø moät theá maïnh.
- Saên baét caù cuõng laø hoaït ñoäng lyù thuù vôùi du khaùch taïi gheành ñaù quanh ñaûo… coù theå thöôûng thöùc ñöôïc phong caûnh, veõ ñeïp huøng vó cuûa nhöõng raïn san hoâ cuøng nhieàu sinh vaät bieån ñeïp laï maét baèng ñi thuyeàn maùy trong suoát thôøi gian tham quan, coù theå ngaém nhìn phong caûnh cuûa cuoäc soáng vuøng soâng bieån.
- Taïo neân moät khoâng gian thuù vò ñeå thu huùt khaùch löu truù, loaïi hình naøy ñang ñöôïc caû nöôùc vaø tænh Khaùnh Hoaø ñaàu tö nhieàu cô sôû vaät chaát, phöông tieän vaän chuyeån, cô sôû löu truù… Trong töông lai loaïi hình naøy seõ phaùt trieån maïnh vaø ñem laïi doanh thu cao cho ngaønh du lòch cuûa tænh.
- Loaïi hình du lòch nghæ döôõng chöõa beänh cuõng thu huùt nhieàu du khaùch trong nöôùc cuõng nhö ngoaøi nöôùc. Moät soá hoà, suoái coù giaù trò chöõa beänh khaù cao nhöng chöa ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö chuù yù nhieàu hay môùi chæ ñöa vaøo khai thaùc moät ít vaø chöa ñöôïc du khaùch bieát ñeán nhieàu nhö: Suoái nöôùc noùng khoaûng 760C, khaù tinh khieát, chöùa caùc khoaùng chaát caàn thieát cho cô theå con ngöôøi, du khaùch coù theå deã daøng ñeán tham quan doøng suoái gaàn quoác loä, nguoàn nöôùc khoaùng taïi vònh Vaên Phong, taém buøn gaàn khu Caàu Boùng.
- Loaïi hình du lòch hoäi thaûo, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät dòch vuï du lòch cuõng nhö cô sôû haï taàng taïi thaønh phoá Nha Trang khaù phaùt trieån neân loaïi hình du lòch taïi Nha Trang coù theå phaùt trieån ñöôïc nhöng thöôøng caùc cuoäc hoäi nghò, hoäi thaûo ñeàu coù lieân quan tôùi kinh teá - xaõ hoäi cuûa vuøng nhö: caùc cuoäc hoäi thaûo veà moâi tröôøng, heä sinh thaùi bieån, caùc cuoäc hoäi nghò veà ñaàu tö cô sôû haï taàng, phaùt trieån kinh teá hoã trôï cho phaùt trieån du lòch.
2.9.2 Ña daïng hoaù saûn phaåm du lòch
Coù theå noùi tieàm naêng khai thaùc du lòch thöông maïi Khaùnh Hoaø raát lôùn, Caùc coâng trình khai thaùc du lòch nhaèm chuû yeáu vaøo thaønh phoá Nha Trang vôùi caùc loaïi hình du lòch bieån. Vì vaäy vieäc ña daïng hoaù caùc saûn phaåm du lòch laø moät ñieàu taát yeáu trong chieán löôïc phaùt trieån du lòch cuûa tænh.
- Taïo saûn phaåm du lòch ñoäc ñaùo, mang baûn saéc cuûa ñòa phöông, ñaëc bieät laø caùc truyeàn thoáng vaên hoaù, lòch söû, ngheä thuaät…
- Taïo saûn phaåm du lòch chuyeân ñeà: du lòch tham quan caùc di tích lòch söû vaên hoaù, du lòch sinh thaùi, du lòch theå thao, du lòch soâng nöôùc, du lòch laøng queâ, sinh hoaït vaên hoaù vaên ngheä truyeàn thoáng, hoäi nghò.
- Ña daïng hoaù vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm du lòch phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa thò tröôøng du lòch trong nöôùc vaø theá giôùi. Ñoái vôùi töøng ñieåm du lòch phaûi coù saûn phaåm du lòch ñaëc thuø vaø keát hôïp caùc tænh laân caän ñeå noái tuyeán du lòch, taïo theâm khaû naêng tieâu thuï caùc saûn phaåm du lòch cuûa tænh vaø khu vöïc Mieàn Trung.
- Ñaàu tö moät soá loaïi hình môùi vôùi caùc khu vui chôi giaûi trí nhö: khaûo coå di tích vaên hoaù Chaøm, tham quan heä sinh thaùi bieån, caùc loaïi taøi nguyeân coù giaù trò veà kinh teá xaõ hoäi.
- Ngoaøi nhöõng troø chôi, hoaït ñoäng döôùi nöôùc, neân toå chöùc caùc tour leo nuùi taïi caùc huyeän Khaùnh Vaân, Khaùnh Sôn nay laø hai huyeän vôùi nhieàu loaïi ñoäng thöïc vaät phong phuù, phong caûnh ñeïp vôùi phong tuïc taäp quaùn cuûa nhieàu daân toäc nhö: Raglai, Gieû Trieâng, EÂñeâ, Taøy, Nuøng, Möôøng…
- Ñaàu tö trong lónh vöïc vui chôi giaûi trí taïi ngay trong khaùch saïn ñeå taêng soá ngaøy löu truù cuûa du khaùch.
- Haøng naêm sôû du lòch Khaùnh Hoaø neân keát hôïp vôùi ban quaûn lyù chaát löôïng kieåm tra veä sinh thöïc phaåm caùc cô sôû aên uoáng taïi tænh. Sôû du lòch tænh neân thöôøng xuyeân toå chöùc caùc leã hoäi aåm thöïc cuûa caùc ñòa phöông vaø caùc dòp leã hoäi cuõng laø caùch tieáp thò saûn phaåm cuûa mình ñeán vôùi du khaùch.
- Ña daïng caùc loaïi hình vaän chuyeån vaø naâng cao nghieäp vuï phuïc vuï. Hieän nay, caùc du khaùch vaøo Nha Trang - Khaùnh Hoaø chuû yeáu baèng ñöôøng boä vaø ñöôøng saét, ñaây laø hai loaïi hình vaän chuyeån ñöôïc du khaùch öa chuoäng nhaát vì chi phí cho loaïi hình naøy reû coäng vôùi heä thoáng ñöôøng boä, ñöôøng saét khaù phaùt trieån.
- Theâm vaøo ñoù vieäc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc coù nghieäp vuï chuyeân nghieäp cuõng laø vaán ñeà chung cho tænh, aûnh höôûng ñeán keát quaû kinh doanh du lòch.
2.9.3 Ña daïng hoaù thaønh phaàn kinh teá trong kinh doanh du lòch
Naêm 1989, ñaát nöôùc ta thöïc hieän neàn kinh teá thò tröôøng vôùi nhieàu thaønh phaàn kinh teá khaùc nhau töø thaønh phaàn kinh teá nhaø nöôùc, tö nhaân, lieân doanh nöôùc ngoaøi, taïi Khaùnh Hoaø trong kinh doanh thöông maïi dòch vuï, du lòch chuû yeáu coù caùc thaønh phaàn kinh teá sau:
- Thaønh phaàn kinh teá nhaø nöôùc, coâng ty du lòch tænh Khaùnh Hoaø, coâng ty Cung öùng taøu bieån thöông maïi vaø dòch vuï Nha Trang coù söï ñoùng goùp to lôùn vaøo söï phaùt trieån maïnh meõ vaøo ngaønh.
- Thaønh phaàn kinh teá caù theå: chuû yeáu caùc ñôn vò naøy hoaït ñoäng moät caùch rieâng leû, quy moâ nhoû neân chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa du khaùch vaø cuõng nhö hieäu quaû kinh teá vaø doanh thu ñem laïi chöa cao.
- Thaønh phaàn kinh teá coù söï lieân doanh giöõa caùc coâng ty du lòch, ñòa phöông, lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi nhö: coâng ty lieân doanh Haûi Döông laø lieân doanh coâng ty thöông maïi ñaàu tö vaøo Khaùnh Hoaø vôùi coâng ty VFCGZ xaây döïng khu nghæ maùt ANA MANDARA, lieân doanh giöõa coâng ty du lòch tænh vôùi ñoái taùc Philipin xaây döïng khaùch saïn Nha Trang Logdge. Hai ñôn vò naøy ñaõ hoaït ñoäng hieäu quaû.
2.9.4 Ñònh höôùng veà maketing du lòch
Ngaøy nay, baát kyø moät saûn phaåm naøo khi tung ra thò tröôøng ñeàu phaûi coù chöông trình quaûng caùo tieáp thò, taïo ñieàu kieän cho ngöôøi tieâu duøng bieát ñeán saûn phaåm. Coù theå noùi chöông trình quaûng caùo tieáp thò chieám gaàn 50% söï thaønh coâng cuûa saûn phaåm nhaát laø saûn phaåm du lòch.
Ñoái vôùi ngaønh du lòch tænh Khaùnh Hoaø, chính saùch quaûng baù tieáp thò chöa ñöôïc roäng raõi. Trong töông lai, ngaønh du lòch tænh seõ taêng cöôøng tieáp thò treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng nhö: taïp chí du lòch, tuaàn du lòch, Vieät Nam News, Saøi Goøn tieáp thò maïng internet vaø moät soá baùo chí nöôùc ngoaøi.
2.9.5 Ñònh höôùng veà tuyeån choïn vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc
Trong caùc chieán löôïc phaùt trieån du lòch thì chieán löôïc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc du lòch ñoùng vai troø quan troïng nhaát, mang tính quyeát ñònh cho söï oån ñònh vaø phaùt trieån du lòch tænh Khaùnh Hoaø.
- Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc tænh chuù troïng caû vieäc chaát löôïng laãn soá löôïng. Hieän nay taïi caùc cô sôû löu truù Khaùnh Hoaø trung bình moät buoàng coù khoaûng 1 lao ñoäng, chæ soá naøy thaáp hôn so vôùi caùc trung taâm du lòch lôùn trong caû nöôùc (chæ soá lao ñoäng moät buoàng caû nöôùc do toång cuïc du lòch quy ñònh caàn 1.2 lao ñoäng).
- Haøng naêm sôû du lòch tænh coù toå chöùc caùc khoaù ñaøo taïo huaán luyeän laïi nguoàn nhaân löïc ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu tröôùc maét. Vôùi nhöõng cheá ñoä veà taêng löông, naâng baäc, baûo hieåm xaõ hoäi, baûo hieåm y teá vaø caùc cheá ñoä khaùc ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng ñeàu thöïc hieän ñaày ñuû.
- Ñoái vôùi caùc lónh vöïc: Khaùch saïn, nhaø haøng, höôùng daãn vieân, quaûn lyù ñaøo taïo ôû ba caáp hoïc, sô caáp, trung caáp vaø ñaïi hoïc. Tuy nhieân, hieän nay soá caùn boä lao ñoäng hoaït ñoäng trong ngaønh du lòch, coù trình ñoä ñaïi hoïc, cao ñaúng chieám tyû troïng thaáp, coøn laïi ñeàu laø trình ñoä sô caáp, trung caáp. Cho neân vieäc ñaøo taïo laïi vaø tuyeån duïng lao ñoäng coù trình ñoä ñaïi hoïc, cao ñaúng laø ñieàu caáp thieát.
- Xaây döïng moâ hình ñaøo taïo môùi nhö tröôøng nghieäp vuï du lòch taïi tænh, phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån du lòch chung cuûa caû nöôùc. Gaén giaùo duïc vaø ñaøo taïo du lòch vôùi heä thoáng giaùo duïc tænh vaø chuù troïng phaùt trieån du lòch toaøn daân.
2.10 DU LÒCH SINH THAÙI HOØN TAÈM
2.10.1 Muïc tieâu cuûa vieäc quaûn lyù Hoøn Taèm
Caûi taïo vaø môû roäng khu du lòch naøy thaønh khu du lòch sinh thaùi beàn vöõng vôùi neàn vaên hoaù Trung Nam Boä ñieån hình, coù hieäu quaû phuïc vuï moïi khaùch du lòch laø moät trong nhöõng khu du lòch troïng taâm cuûa tænh Khaùnh Hoaø.
2.10.2 Giôùi thieäu veà Hoøn Taèm
Ñaûo Hoøn Taèm caùch TP. Nha Trang 5km veà phía Ñoâng Nam, duø ñaõ raát quen thuoäc nhöng Hoøn Taèm vaãn laø moät trong nhöõng ñieåm ñeán haáp daãn nhaát. Baøn tay con ngöôøi ñaõ laøm cho veû ñeïp hoang sô aáy caøng trôû neân haáp daãn hôn, nhöõng choài laù naèm doïc bôø caùt cuøng nhöõng toaø nhaø trong raëng caây khieán du khaùch raát haøi loøng.
Hình 6: Baûn Ñoà Hoøn Taèm
Töø beán taøu du lòch Baûo Ñaïi, chæ maát 20 phuùt ñi taøu laø ñeán Hoøn Taèm. Ñaûo nhìn xa coù hình daùng gioáng nhö con Taèm, 10 naêm tröôùc nôi ñaây coøn laø moät ñaûo hoang, giôø ñaõ vöôn mình trôû thaønh moät trong nhöõng ñaûo du lòch sinh thaùi noåi tieáng cuûa caû nöôùc. Hoøn ñaûo xinh ñeïp naøy naèm ngay trong vuøng bieån Nha Trang, chæ caùch ñaát lieàn 5km, moät cöï ly vöøa phaûi cho khaùch du lòch khoâng quen vôùi soùng nöôùc Ñaïi Döông.
Hình 7: Beán taøu Baûo Ñaïi
Ngaøy nay Hoøn Taèm trôû thaønh moät khu du lòch sinh thaùi bieån ñaûo. Treân
ñaûo coù nhöõng dòch vuï kinh doanh du lòch. Baát cöù muøa naøo Hoøn Taèm ñeàu laëng gioù, nöôùc bieån raát eâm ñeàm thích hôïp cho du lòch nghæ döôõng.
2.10.3 Lòch söû hình thaønh
Hoøn Taèm, teân goïi mang yù nghóa töôïng hình do ngöôøi daân chaøi thuôû xa xöa ñeå laïi. Ñöôïc goïi laø Hoøn Taèm bôûi hoøn ñaûo troâng gioáng nhö moät con Taèm maøu xanh luïc ñaàu höôùng veà phía Ñoâng.
Ngaøy tröôùc Hoøn Taèm coøn laø moät trong nhöõng ñaûo hoang daønh cho ngö daân vuøng bieån ñoán cuûi, chaøi löôùi, thu nhaët voû soø, voû oác, san hoâ, chæ coù thaûm thöïc vaät, nhöõng caây coå thuï vaø haøng traêm ngoâi moä cuûa ngöôøi daân caùc laøng chaøi ven bieån, laø moät hoøn ñaûo voâ danh, quaïnh hiu vaø teû nhaït chöa heà coù teân treân baûn ñoà du lòch bieån cuûa Nha Trang Khaùnh Hoaø.
Tuy nhieân Hoøn Taèm aån chöùa trong saâu thaúm moät tieàm naêng du lòch to lôùn maø tröôùc ñaây chöa ñöôïc nhaän bieát vaø khai thaùc.Trong thôøi kyø khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp vaø ñeá quoác Myõ, Hoøn Taèm laø caên cöù caùch maïng, nuoâi döôõng vaø che giaáu caùn boä.
Xaùc ñònh ñöôïc tieàm naêng du lòch maïnh nhaát cuûa Nha Trang Khaùnh Hoaø laø du lòch bieån ñaûo. Töø naêm 1992 Coâng ty cung öùng taøu bieån thöông maïi vaø dòch vuï Nha Trang ñaõ toå chöùc khaûo saùt laäp döï aùn trình UBND tænh… vaøo thôøi ñieåm ñoù, ñaây laø yù töôûng tieân phong veà loaïi hình du lòch ñaûo taïi Khaùnh Hoøa. Vôùi taàm nhìn xa ñeå ñaàu tö ñuùng höôûng, coâng ty naøy ñaõ bieán khu ñaûo hoang thaønh "ñaûo vaøng". Hoøn Taèm daàn daàn phaùt trieån lôùn leân qua töøng naêm thaùng.
Ngaøy nay Hoøn Taèm ñaõ trôû thaønh moät khu du lòch sinh thaùi bieån ñaûo quy moâ vaø beà theá. Vôùi dieän tích maët baèng 10ha, Hoøn Taèm ñöôïc xaây döïng thaønh 2 khu lieân hoaøn laø khu A vaø khu B phuïc vuï du khaùch moät caùch toát nhaát.
Moãi naêm caây coû nhöôøng cho nhöõng chieác leàu nghæ cho du khaùch, moät con ñöôøng noäi boä hình thaønh. Döï ñònh cuûa Hoøn Taèm laø môû theâm moät con ñöôøng bao quanh Hoøn Taèm cho khaùch du lòch ñi xe ñaïp, toå chöùc caùp treo chinh phuïc ñænh nuùi vaø nhieàu dòch vuï vui chôi giaûi trí haáp daãn khaùc.
2.10.4 Hoaït ñoäng du lòch hieän nay ôû Hoøn Taèm
Töø saùng sôùm du khaùch ñeán Hoøn Taèm raát ñoâng, ñoâng nhaát laø ôû khu A, laø moät baõi taém hình voøng cung, nöôùc trong xanh, nôi naøy luoân luoân thu huùt khaùch tôùi vui chôi vaø taém bieån. Taïi ñaây coù nhaø haøng Traàu Cau luoân nhoän nhòp khaùch nöôùc ngoaøi. Gaàn nhaø haøng Traàu Cau laø khu nhaø nghæ cao caáp goàm 10 caên, coù khaû naêng phuïc vuï cuøng luùc 300 thöïc khaùch vôùi nhöõng moùn aên ñaëc saûn bieån. Coù khu veä sinh vaø 32 phoøng taém nöôùc ngoït ñeå phuïc vuï nhu caàu cuûa khaùch.
Cuõng doïc theo baõi taém khu A ôû Hoøn Taèm, moät heä thoáng Kioát ñöôïc döïng leân ñeå phuïc vuï du khaùch ñi theo töøng nhoùm hoaëc töøng gia ñình. Moät heä thoáng ña dòch vuï ñöôïc trieån khai phuïc vuï nhu caàu vui chôi giaûi trí. Doïc bôø bieån coù hoøn Non Boä vôùi hình töôïng naøng Tieân Caù.
Hình 8: Baõi Taém ôû Hoøn Taèm
Ñeán khu B ñöôïc ñaàu tö xaây döïng nhö moät laøng nghæ maùt, ñaây laø khu nghæ döôõng cao caáp ñöôïc thieát keá ñeïp, hôïp lyù coù nhieàu neùt ñaëc bieät, khoang nghæ maùt goàm 10 khu nhaø nghæ bieät thöï mang maøu saéc AÙ Ñoâng, moãi ngoâi nhaø ñöôïc chia thaønh 2 phoøng sang troïng vaø lòch laõm. Tuy laø moät khu du lòch haûi ñaûo nhöng moãi khi du khaùch ñeán thaêm quan vaø nghæ maùt taïi Hoøn Taèm luoân coù ñöôïc caûm giaùc an toaøn, thoaûi maùi, saïch seõ vaø hieän ñaïi. Heä thoáng coâng trình phuï hieän ñaïi vôùi maùy taém nöôùc noùng, laïnh, maùy ñieàu hoaø nhieät ñoä, truyeàn hình veä tinh, ñieän thoaïi IDD… du khaùch luoân ñöôïc phuïc vuï moät caùch toát nhaát. Trong moãi caên phoøng cuûa bieät thöï ñöôïc trang bò ñaày ñuû caùc dòch vuï cuûa moät khaùch saïn sang troïng.
Baûng 8: Ñôn giaù caùc loaïi phoøng ôû Hoøn Taèm
Loaïi phoøng
Dieän tích (sq.m)
Thieát bò
Ñôn giaù (VNÑ)
Phoøng ñoâi / ñôn
Deluxe Room (Zone A)
20m2
Phoøng quaït, tivi, ñieän thoaïi...
200000
Fan Room
(4 beds)
22m2
5 phoøng quaït - 4 giöôøng, khoâng bao goàm aên saùng.
Nhaø veä sinh ngoaøi.
300000
Deluxe Room (Zone B)
22m2
Phoøng maùy laïnh, coù maùy nöôùc noùng, tivi truyeàn hình caùp, ñieän thoaïi…, bao goàm aên saùng
500000
Camping tent
4m2
Bao goàm : hai neäm, hai goái, moät meàn, moät leàu.
50000
(Nguoàn: Ban quaûn lyù khu du lòch Hoøn Taèm).
Ñeán Hoøn Taèm, du khaùch seõ raát deã daøng bò cuoán vaøo nhöõng troø chôi soâi noåi, coù nhieàu loaïi hình theå thao nöôùc.
Hình 9: Moâ toâ nöôùc ôû Hoøn Taèm
Khoâng chæ tham quan, taém bieån, du khaùch coøn coù theå tham gia caùc loaïi hình theå thao giaûi trí nhö: leo nuùi, thaùm hieåm röøng, cheøo thuyeàn, löôùt vaùn, thuyeàn buoàm, coøn coù dòch vuï taém buøn môùi ñöôïc ñöa vaøo, nhöõng troø chôi môùi laï, haáp daãn luoân ñöôïc khaùm phaù, tìm toøi ñeå ñoåi môùi vaø ñoåi môùi lieân tuïc, ñaùp öùng yeâu caàu cuûa du khaùch.
Hình 10: Boùng Chuyeàn baõi bieån
Tuy nhieân, ñeå chieâm ngöôõng toaøn caûnh veû ñeïp vuøng bieån ñaûo Nha Trang, caùch toát nhaát laø bay duø keùo ôû khu vöïc du lòch Hoøn Taèm.
Ñaëc bieät laø laën bieån khaùm phaù Đaïi Döông, Hoøn Taèm laø ñieåm laën bieån ñeïp nhaát nöôùc so vôùi nhöõng nôi ñaõ ñöôïc ñöa vaøo khai thaùc du lòch laën bieån. Nôi ñaây coù nhieàu ñieåm laën, san hoâ taäp trung vaø coù maët haàu nhö ñuû caùc loaïi san hoâ treân theá giôùi.
Töø khoaûng thaùng 5 ñeán thaùng 9, Hoøn Taèm coù toå chöùc laën vaøo ban ñeâm trong nhöõng ngaøy coù traêng. Caûm giaùc maïo hieåm seõ coøn cao hôn so vôùi laën ngaøy. “Xuoáng nöôùc trong caûnh toái ñen nhö möïc, chæ coù theå laàn theo aùnh ñeøn, ngöôøi laën deã gaëp nhieàu loaøi Nhuyeãn Theå chuyeân aên veà ñeâm maø laën ngaøy khoâng sao tieàm thaáy”.
Theo soá lieäu thoáng keâ veà löôïng du khaùch laën bieån, coù 30% khaùch trong nöôùc, 70% khaùch ñeán töø nöôùc ngoaøi, nhöng ñeán nay con soá aáy ñaõ nghòch ñaûo, 70% so vôùi 30%. Naêm 1998 (naêm thaønh laäp trung taâm) soá du khaùch trong nöôùc laø 250 khaùch,
Hoøn Taèm vaø caû nhöõng khu vöïc du lòch laën ñeàu ñöôïc baûo toàn, neân vieäc baûo veä moâi tröôøng ôû ñaây ñöôïc giöõ gìn tuyeät ñoái. Nhöõng sinh vaät bieån döôùi nöôùc trôû thaønh moät “baûo taøng soáng”, khoâng ai ñöôïc quyeàn saên baét hoaëc vi phaïm ñeán chuùng. Quy ñònh trong cuoäc haønh trình döôùi bieån laø du khaùch khoâng xaû raùc xuoáng bieån, ñeå baûo veä moâi tröôøng, haøng ngaøy coù nhöõng chieác taøu doïn raùc treân bieån. Khu vöïc laën raát saïch vaø nöôùc trong. Nhöõng ngaøy naéng ñeïp nhìn töø treân thuyeàn coù theå thaáy caû rạn san hoâ ôû döôùi ñaùy bieån.
Hình 11: Laën bieån ôû Hoøn Taèm
Ngoaøi ra, coøn coù du lịch thăm quan ñaùy bieån, laø tour môùi coù gaàn ñaây ôû Khaùnh Hoaø vaø ñaây cuõng laø loaïi hình du lòch môùi cuûa Vieät Nam. Du lòch ñaùy bieån Hoøn Taèm, du khaùch seõ ñi treân chieác taøu du lòch daøi 20m, roäng 5m, coù 2 ñoäng cô vôùi toång coâng suaát 600CV, chôû ñöôïc 80 du khaùch. Taøu ñöôïc thieát keá vöøa ñeïp vöøa tieän, môùi nhìn ñaõ thaáy haáp daãn khi böôùc leân taøu, caøng thaáy roõ tính thaåm myõ vaø tính khoa hoïc trong moãi chi tieát nhoû. Phoøng tham quan cuûa taøu coù 7 oâ cöûa quan saùt ñaùy bieån qua lôùp kính ngoaïi daøy 5cm.
Trong ñoù, coù 1 oâ lôùn vaø 6 oâ nhoû, oâ lôùn roäng 2m2, daønh cho 20 ngöôøi ngoài xem, oâ nhoû - maët kính ñaùy roäng 1.3m2, daønh cho 10 ngöôøi ngoài xem. Taøu phuïc vuï du khaùch tham quan ñaùy bieån caû ngaøy vaø ñeâm. Ban ñeâm, taøu coù daøn ñeøn pha cöïc maïnh, soi roõ caùc thaûm thöïc vaät vaø moïi vi sinh vaät lôùn nhoû, giaù veù hieän nay chæ laø 150.000 ñoàng.
3.1 KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT HIEÄN TRAÏNG KHU DU LÒCH SINH THAÙI HOØN TAÈM
Qua keát quaû ñieàu tra phoûng vaán taïi khu du lòch Hoøn Taèm nhö sau:
Noäi dung caâu hoûi
Traû lôøi (%)
Thuaän lôïi
Du khaùch ñeán khu
Hoøn Taèm laàn thöù maáy ?
Laàn 1
40%
Laàn 2
23%
Laàn 3
37%
Khu du lòch coù phuø hôïp
vôùi du khaùch khoâng ?
Phuø hôïp
45%
Bình thöôøng
55%
Khoâng phuø hôïp
0%
Phöông thöùc naøo
du khaùch ñeán Hoøn Taèm
Theo ñoaøn
80%
Töï tuùc
17%
Hình thöùc khaùc
3%
Saûn phaåm
Du khaùch coù an taâm khi tham hoaït ñoäng vui chôi ôû Hoøn Taèm ?
Coù
100%
Khoâng
0%
Du khaùch coù boå sung theâm saûn phaåm du lòch ôû Hoøn Taèm ?
Coù
30%
Khoâng
70%
Giaù
Giaù caû khu du lòch coù phuø hôïp khoâng ?
Hôïp lyù
56%
Hôi cao
44%
Moâi tröôøng
Du khaùch coù haøi loøng vôùi daân ñòa phöông ?
Coù
100%
Khoâng
0%
Du khaùch coù haøi loøng vôùi caùch phuïc vuï khu du lòch
Coù
100%
Khoâng
0%
Khu du lòch thu huùt du khaùch ôû ñieåm naøo?
Ñoäng, thöïc vaät bieån
15%
Hoaït ñoäng vui chôi, giaûi trí
35%
Caùch phuïc vuï
5%
Taát caû ñieàu kieän treân
45%
Baûng 9: Keát quaû ñieàu tra phoûng vaán du khaùch taïi Hoøn Taèm.
Qua keát quaû ñieàu tra phoûng vaán ñoái vôùi du khaùch tham quan vaø ban quaûn lyù cuûa Hoøn Taèm, ta nhaän thaáy raèng Hoøn Taèm ñaõ ñaùp öùng ñöôïc ñuû nhöõng thò hieáu cuûa du khaùch cuõng nhö ñaõ ñaùp öùng ñöôïc nhöõng tieâu chí veà kinh teá - vaên hoaù xaõ hoäi moâi tröôøng, nhaèm taïo cô sôû cho söï phaùt trieån beàn vöõng. Nhöng vaãn coøn moät soá yeáu toá chöa hoaøn chænh nhö:
- Giaù caû trong khu du lòch hôi cao. (Theo keát quaû ñieàu tra, muïc giaù caû hôi cao chieám 44%).
- Khoâng coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi.
- Thu gom raùc chöa coù hieäu quaû.
- Chöa thöïc hieän toát coâng taùc baûo toàn da daïng sinh hoïc bieån.
- Chöa thaät söï mang laïi lôïi ích kinh teá cho daân trong vuøng.
(Theo keát quaû ñieàu tra, “Caâu hoûi daønh cho ban quaûn lyù”).
Do ñoù, ñeå khu du lòch Hoøn Taèm phaùt trieån beàn vöõng thì taát yeáu caàn phaûi xaây döïng moät chöông trình beàn vöõng rieâng cho Hoøn Taèm. Ñoù laø ñieàu caàn phaûi thöïc hieän.
Trong ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi phaùt trieån hieän nay, du lòch laø moät hoaït ñoäng khoâng theå thieáu ñöôïc trong cuoäc soáng cuûa moãi ngöôøi. Chính doøng ngöôøi du lòch ñoâng ñaûo coù aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán chaát löôïng moâi tröôøng. Vaán ñeà ñaët ra ôû ñaây laø laøm theá naøo traùnh ñöôïc ít taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng nhaát. Do ñoù ta xem xeùt nhöõng maët tích cöïc vaø tieâu cöïc cuûa hoaït ñoäng du lòch mang laïi, töø ñoù phaùt huy maët tích cöïc vaø khaét phuïc maët tieâu cöïc ñeå hoaït ñoäng du lòch ngaøy caøng phaùt trieån beàn vöõng.
3.1.1 Taùc ñoäng leân moâi tröôøng soáng cuûa ngöôøi daân trong vuøng
3.1.1.1 Thuaän lôïi
- Taïo coâng aên vieäc laøm cho nhieàu ngöôøi daân trong vuøng, giaûm soá hoä ngheøo khoù xuoáng möùc thaáp, thay ñoåi cô caáu ngaønh ngheà cuûa ñòa phöông.
- Ñoùng moät khoaûn tieàn lôùn cho ngaân saùch tænh vaø naâng cao phuùc lôïi xaõ hoäi.
- Trao ñoåi thoâng tin vaø vaên hoaù giöõa ngöôøi daân trong vuøng vôùi khaùch du lòch laøm taêng theâm söï hieåu bieát giöõa moïi ngöôøi, taêng theâm söï ñoaøn keát cuûa caùc vuøng laân caän.
- Taïo ra nhieàu ñöôøng giao thoâng thuaän lôïi cho vieäc ñi laïi cuûa ngöôøi daân trong vuøng.
(Nguoàn: Coâng ty coå phaàn thoâng tin kinh teá ñoái ngoaïi “ Khaùnh Hoaø theá vaø löïc môùi trong theá kyû XXI”, 2004).
3.1.1.2 Khoù Khaên
- Gaây ra nhieàu maâu thuaãn trong khai thaùc taøi nguyeân vôùi caùc ngaønh khaùc nhö: khai thaùc ngheà caù cuûa daân trong vuøng vôùi nhieàu hoaït ñoäng soùng nöôùc cuûa khu du lòch, khai thaùc haûi saûn, san hoâ...
- Aûnh höôûng nhieàu maët tôùi caùc ngaønh coâng nghieäp vaø phuïc vuï khaùc (thò tröôøng thuû coâng nghieäp, phuï vuï taxi, phuïc vuï aên uoáng…) taêng söùc eùp leân taøi nguyeân thieân nhieân goùp phaàn gaây neân caùc tai bieán töï nhieân, aûnh höôûng ñeán cô sôû haï taàng, laøm giaûm lôïi ích laâu daøi.
- Hoaït ñoäng du lòch giôùi haïn söï phaùt trieån ôû ven truïc ñöôøng, gaây taéc ngheõn giao thoâng, tieáng oàn, oâ nhieãm khoâng khí ñòa phöông, quaù taûi trong dòch vuï giao thoâng …
- Hoaït ñoäng du lòch phaùt trieån vôùi toác ñoä nhanh gaáp nhieàu laàn toác ñoä ñaàu tö cô sôû haï taàng. Maët khaùc, trong giai ñoaïn hieän nay hoaït ñoäng du lòch phaùt trieån treân bình dieän roäng. Ñieàu naøy maâu thuaãn vôùi vieäc boá trí daân cö theo kieåu quaàn cö laøng xaõ xen gheùp daøn traûi hieän nay, nhaát laø boá trí quaàn cö theo truïc loä, vì vaäy hoaït ñoäng phaùt trieån du lòch maâu thuaãn vôùi hieän traïng boá trí cô sôû haï taàng.
(Keát quaû nghieân cöùu taïi Hoøn Taèm Nha Trang Khaùnh Hoaø).
3.1.2 Taùc ñoäng yeáu toá sinh thaùi töï nhieân
3.1.2.1 Thuaän lôïi
Baûo toàn thieân nhieân
Du lòch goùp phaàn khaúng ñònh giaù trò vaø goùp phaàn raát lôùn vaøo vieäc baûo toàn caùc dieän tích töï nhieân quan troïng. Cuøng vôùi khai thaùc caùc khu baûo toàn sinh thaùi bieån laø vieäc phaûi baûo toàn caùc loaøi ñoäng - thöïc vaät bieån moät caùch toát nhaát, daønh cho du khaùch chieâm ngöôõng, hoïc taäp, nghieân cöùu laø moät trong nhöõng thaønh coâng veà maët kinh teá cuûa ngaønh du lòch hieän nay.
Taêng cöôøng chaát löôïng moâi tröôøng
Du lòch coù theå cung caáp nhöõng saùng kieán cho vieäc laøm saïch moâi tröôøng thoâng qua kieåm soaùt chaát löôïng khoâng khí, nöôùc, ñaát, oâ nhieãm tieáng oàn, raùc thaûi vaø caùc vaán ñeà moâi tröôøng khaùc. Caûi thieän caùc tieän nghi moâi tröôøng thoâng qua caùc chöông trình quy hoaïch caûnh quan, thieát keá xaây döïng vaø duy tu baûo döôõng caùc coâng trình kieán truùc.
Ñeà cao moâi tröôøng
Vieäc phaùt trieån caùc cô sôû du lòch ñöôïc thieát keá toát, taïo ra nhieàu caûnh quan sinh thaùi saïch ñeïp, ñeà cao vieäc baûo toàn sinh thaùi, traùnh caùc hoaït ñoäng gaây ra oâ nhieãm moâi tröôøng nôi khai thaùc du lòch vaø nôi baûo toàn laø coù theå ñeà cao giaù trò caûnh quan taøi nguyeân moâi tröôøng.
Caûi thieän haï taàng cô sôû
Caùc cô sôû haï taàng cuûa ñòa phöông nhö ñöôøng xaù, heä thoáng caáp thoaùt nöôùc, xöû lyù chaát thaûi, thoâng tin lieân laïc coù theå ñöôïc caûi thieän thoâng qua hoaït ñoäng du lòch.
Taêng cöôøng hieåu bieát veà moâi tröôøng
Coäng ñoàng ñòa phöông ñöôïc hieåu bieát roäng hôn thoâng qua vieäc trao ñoåi vaø hoïc taäp vôùi du khaùch veà caùc phong tuïc taäp quaùn, baûn saéc cuûa nhieàu daân toäc khaùc nhau ôû nhieàu nôi nhieàu nöôùc treân theá giôùi, töø ñoù hoï môùi naâng cao yù thöùc baûo veä moâi tröôøng nôi sinh soáng cuõng nhö caùch nôi khai thaùc du lòch ñeå traùnh gaây ra söï suy thoaùi taøi nguyeân moâi tröôøng.
3.1.2.2 Khoù khaên:
Nöôùc thaûi
Du lòch laø ngaønh coâng nghieäp tieâu thuï nöôùc nhieàu, thaäm chí tieâu hao nguoàn nöôùc sinh hoaït hôn caû nhu caàu nöôùc sinh hoaït cuûa ñòa phöông. Nöôùc thaûi laø ñöôøng lan truyeàn nhieàu loaïi dòch beänh nhö: Giun Saùn, beänh ñöôøng ruoät, beänh ngoaøi da do naám kyù sinh, beänh maét. Do caùc hoaït ñoäng nhö sau:
- Vieäc thaûi böøa baõi vaät lieäu xaây döïng, ñaát ñaù vaø caùc chaát naïo veùt, ñaëc bieät laø nôi chaët phaù röøng ngaäp maën ñeå xaây beán taøu, laøm cho chaát löôïng nöôùc giaûm ñi raát nhieàu.
- Giaûi phoùng maët baèng, san uûi ñaát ñeå xaây döïng caùc nhaø haøng, khu vui chôi… gaây ra xoùi moøn vaø saïc lôû ñaát, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán chaát löôïng nöôùc maët khu naøy.
- Caùc hoaït ñoäng trong quaù trình xaây döïng laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc, do vieäc vöùt raùc vaø ñoå nöôùc thaûi böøa baõi vaøo caùc nguoàn nöôùc, cuõng nhö thaûi moät löôïng xaêng daàu nhaát ñònh trong quaù trình vaän haønh caùc thieát bò maùy moùc.
Coù 2 ñieåm caàn chuù yù khi xöû lyù nöôùc thaûi ôû ñaây, nhaát laø nôi caém traïi:
- Ít nöôùc sinh hoaït seõ caøng laøm cho nöôùc thaûi bò baån hôn (noàng ñoä chaát oâ nhieãm cao, nhieàu caën laéng, NH3, pH cao…).
- Caùc thoùi quen aåm thöïc khaùc nhau taïo ra caùc chaát baån coù noàng ñoä khaùc nhau trong nöôùc thaûi.
Raùc thaûi
- Nhieàu taøu thuyeàn ñöa khaùch qua ñaûo, treân taøu khoâng coù soït raùc hoaëc coù chæ laø hình thöùc, du khaùch boû raùc raát khoù khaên, ña phaàn laø du khaùch vöùt raùc xuoáng bieån. Vaøo nhöõng ngaøy muøa raùc noåi leân troâng raát maát thaåm myõ cho khu du lòch.
- Thu gom raùc chöa coù keá hoaïch neân thu khoâng heát raùc, ña phaàn laø thu gom theo yù muoán, chöa coù keá hoaïch laøm vieäc cuï theå, roõ raøng.
- Raùc khoâng ñöôïc phaân loaïi, chöa coù bieän phaùp taùi söû duïng, mang raùc khoù xöû lyù veà thaønh phoá taäp trung xöû lyù, gaây ra nhieàu khoù khaên, baát tieän.
- Thuøng chöùa raùc ñaët thieáu thaåm myõ, hình thöùc thuøng khoâng gaây ñöôïc söï chuù yù cho du khaùch boû raùc vaøo thuøng.
- Khoâng coù chöông trình giaùo duïc yù thöùc du khaùch “khoâng ñöôïc boû raùc xuoáng bieån”, hoaëc caùc nôi coâng coäng khaùc.
Chöa coù bieän phaùp xöû lyù raùc thích hôïp, chæ duøng bieän phaùp ñoát gaây oâ nhieãm khoâng khí.
Hình 12: Baõi ñoát raùc Hoøn Taèm
OÂ nhieãm khoâng khí
Du lòch ñöôïc coi laø ngaønh “coâng nghieäp khoâng khoùi”, tuy nhieân nôi naøy coù theå gaây oâ nhieãm khoâng khí do:
- Töø caùc phöông tieän giao thoâng phuïc vuï xaây döïng, du lòch.
- Quaù trình ñoát (cuûi, than, daàu, ga) ñeå ñaùp öùng nhu caàu veà naêng löôïng cuûa caùc cô sôû dòch vuï du lòch (dòch vuï löûa traïi cho du khaùch).
OÂ nhieãm phong caûnh
- Khaùch saïn, nhaø haøng coù kieán truùc chöa hôïp lyù, xa laï vôùi caûnh quan ñòa phöông.
- Xöû duïng vaät lieäu oáp laùt khoâng phuø hôïp.
- Boá trí coâng trình dòch vuï keùm khoa hoïc.
- Xaây döïng, san uûi maët baèng, caûi taïo caûnh quan keùm.
- Daây ñieän, coät ñieän traøn lan.
Baûo döôõng keùm ñoái vôùi coâng trình xaây döïng vaø caûnh quan.
Laøm nhieãu loaïn sinh thaùi
Vieäc phaùt trieån hoaït ñoäng du lòch thieáu kieåm soaùt taïo ra nhöõng vaán ñeà sinh thaùi nghieâm troïng:
- Taùc ñoäng leân ñaát gaây xoùi moøn: do quaù trình xaây döïng nhaø haøng khaùch saïn hoaëc coâng trình vui chôi giaûi trí phuïc vuï du khaùch.
- Xaây döïng ñöôøng ñi tham quan, khu caém traïi gaây caûn trôû hoaït ñoäng cuûa ñoäng vaät hoang daõ di chuyeån tìm moài, keát ñoâi hoaëc sinh saûn.
- Phaù hoaïi raïn san hoâ do nguyeân nhaân: khai thaùc laøm vaät löu nieäm, dòch vuï bôi laën, laën bieån, baét caù caûnh hoaëc neo ñaäu taøu thuyeàn, nhieàu du khaùch voâ tình hay khoâng coù yù thöùc (duø ñaõ giaùo duïc baûo veä sinh vaät bieån tröôùc khi bôi), ñ
Các file đính kèm theo tài liệu này:
khoa.doc
