Đề tài Vấn đề mở rộng và nâng cao hiệu quả của việc hình thành xây dựng phát triển và quản lý khu công nghiệp

Lêi nãi ®Çu Môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, nh÷ng n¨m gÇn ®©y chÝnh phñ ®· cã nh÷ng chñ tr­¬ng thµnh lËp c¸c khu c«ng nghiÖp ®­a phÇn lín c¸c xÝ nghiÖp, c«ng nghiÖp tËp trung vµo n¬i ®­îc x©y dùng s½n ®Ó ®¶m b¶o cho chóng ®­îc ho¹t ®éng tèt h¬n, ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó c¸c khu c«ng nghiÖp ph¸t triÓn tèt, cÇn thiÕt lËp c¸c m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi. Trong ®ã m«i tr­êng ph¸p lý lµ mét trong c¸c m«i tr­êng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. Môc tiªu cña ®Ò tµi: Nh»m më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc h×nh thµnh x©y dùng ph¸t triÓn vµ qu¶n lý khu c«ng nghiÖp. Nghiªn cøu d­íi gãc ®é ph¸p lý. Bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÊy c« vµ c¸c b¹n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh vÒ tµi liÖu còng nh­ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu cña thÇy Ph¹m V¨n LuyÖn ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò tµi. Néi dung I. Kh¸i niÖm vµ vai trß vÒ khu c«ng nghiÖp. 1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ c¸c lo¹i khu c«ng nghiÖp. Khu c«ng nghiÖp lµ khu tËp trung chuyªn s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, cã ranh giíi ®Þa lý x¸c ®Þnh, kh«ng cã d©n c­ sinh sèng, do ChÝnh phñ hoÆc Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Trong khu c«ng nghiÖp cã thÓ cã doanh nghiÖp chÕ xuÊt. Khu chÕ xuÊt lµ khu c«ng nghiÖp tËp trung c¸c doanh nghiÖp chÕ xuÊt chuyªn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, thùc hiÖn c¸c dÞch vô cho s¶n xuÊt, giíi ®Þa x¸c ®Þnh, kh«ng cã d©n c­ sinh sèng, do ChÝnh phñ hoÆc Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Khu c«ng nghiÖp cao lµ khu tËp trung c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp kü thuËt cao vµ c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng phôc vô cho ph¸t triÓn c«ng nghÖ cao gåm nghiªn cøu - triÓn khai khoa häc-c«ng nghÖ, ®µo t¹o vµ c¸c dÞch vô liªn quan, cã ranh giíi ®Þa lý x¸c ®Þnh, do ChÝnh phñ hoÆc Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Trong khu c«ng nghÖ cao cã thÓ cã doanh nghiÖp chÕ xuÊt. Doanh nghiÖp chÕ xuÊt lµ doanh nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, thùc hiÖn c¸c dÞch vô chuyªn cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo quy chÕ nµy. Doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp lµ doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp gåm doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ doanh nghiÖp dÞch vô. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt khu c«ng nghiÖp lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp. Doanh nghiÖp dÞch vô khu c«ng nghiÖp lµ doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp, thùc hiÖn dÞch vô c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp, dÞch vô s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh (trõ tr­êng hîp cã quy ®Þnh riªng cho tõng lo¹i ban qu¶n lý) lµ c¬ quan qu¶n lý trùc tiÕp c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt trong ph¹m vi ®Þa lý hµnh chÝnh cña mét tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng hoÆc ban qu¶n lý trªn ®Þa bµn liªn tØnh hoÆc ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp (tr­êng hîp c¸c biÖt) hoÆc ban qu¶n lý khu c«ng nghÖ cao do Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Trong khu c«ng nghiÖp cã c¸c lo¹i doanh nghiÖp sau ®©y: Doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. C¸c bªn tham gia hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. 2. Vai trß cña viÖc x©y dùng khu c«ng nghiÖp trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Xu h­íng ®« thÞ ho¸ cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp cã tÝnh phæ biÕn ë c¸c quèc gia tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C¸c khu c«ng nghiÖp hinh thµnh t¹o ra c¸c cöa më héi nhËp víi thÕ giíi, t¹o ®éng lùc t¨ng tr­ëng cho vïng vµ c¶ n­íc. §Ó thu hót ngµy cµng nhiÒu vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, c¸c n­íc muèn tiÕp nhËn vèn ®Çu t­ ®Òu ph¶i t×m c¸ch t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi, trong ®ã bao gåm c¶ m«i tr­êng ph¸p lý ngµy cµng hoµn thiÖn ®i ®«i víi m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi. Kinh nghiÖm c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chØ ra m« h×nh khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp tËp trung ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ trong mét thêi gian t­¬ng ®èi ng¾n, nhê ®ã ®· thu hót ®­îc mét l­îng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lín vµo trong n­íc, tËp trung søc cho qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ. Ph©n tÝch sù chuyÓn dÞch cña dßng vèn ®Çu t­ tùc tiÕp n­íc ngoµi trªn thÕ giíi, c¸c nhµ kinh tÕ ®Òu ®i ®Õn kh¼ng ®Þnh r»ng ®ång vèn chØ ®æ vÒ n¬i nµo cã kh¶ n¨ng lµm cho nã sinh lêi, nhê ®ã ®ång vèn ®­îc b¶o toµn vµ ®em l¹i lîi nhuËn cÇn thiÕt cho chñ ®Çu t­. ChÝnh quy luËt ®ã ®· quy ®Þnh dßng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trªn thÕ giíi trong mÊy thËp kû qua, phÇn lín ®· ®æ dån vÒ c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn g©y nªn t×nh tr¹ng thiÕu vèn ®Çu t­ ë ¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. V× vËy sù c¹nh tranh thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cho nhu cÇu t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cµng thªm gay g¾t. C¸c n­íc ch©u ¸ vµ tiÕp theo lµ c¸c n­íc ASEAN ®· sím nhËn ra vµ t×m c¸ch kh¾c phôc m©u thuÉn ®ã. §ång vèn muèn vËn ®éng sinh lêi cÇn ph¶i cã mét m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi, bao gåm m«i tr­êng ph¸p lý hoµn thiÖn vµ m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi. VÒ m«i tr­êng ph¸p lý: nÕu nh­ sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ - x· héi trong n­íc lµ yÕu tè ®Çu tiªn ®¶m b¶o thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo trong n­íc th× m«i tr­êng ph¸p lý lµ mét bé phËn quan träng kh«ng thÓ thiÕu cña m«i tr­êng ®Çu t­. M«i tr­êng ph¸p lý lµnh m¹nh tiÕn bé, phï hîp víi th«nglÖ quèc tÕ... lµ mét tiªu chÝ ®Ó nhµ ®Çu t­ lùa chän, quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Bëi ®ång vèn bá ra mµ thËm chÝ cßn nhiÒu r¾c rèi cã khi liªn quan ®Õn tÝnh m¹ng cña ng­êi ®Çu t­ vµ gia ®×nh hä do sù kh¸c biÖt vÒ ng«n ng÷, tËp qu¸n, v¨n ho¸ vµ th¸i ®é chÝnh trÞ ë n­íc nhËn ®Çu t­. MÆt kh¸c, c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi tõ c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn, quen sèng trong mét m«i tr­êng ph¸p lý t­¬ng ®èi hoµn chØnh sÏ rÊt khã xö khi cã nh÷ng sù cè xaû ra nÕu nh­ kh«ng dùa vµo ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh. VËy m«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¶i bao hµm c¶ mét hÖ thèng luËt ph¸p ®Çy ®ñ, ®ång bé vËn hµnh cã hiÖu qu¶. Nã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh, trªn c¬ së ®ã sÏ t¹o lËp nªn mét mét m«i tr­êng kinh doanh cã hiÖu qu¶. M«i tr­êng ph¸p lý ®ã ph¶i cã ®Þnh h­íng râ rµng, hç trî cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ho¹t ®éng ë n­íc së t¹i mét c¸ch dÔ dµng, thuËn lîi nhÊt. VÒ m«i tr­êng kinh doanh: ®­îc coi lµ thuËn lîi khi Ýt nhÊt ph¶i héi tô ®ñ c¸c yÕu tè nh­ kÕt cÊu h¹ tÇng t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i, hÖ thèng luËt ph¸p vµ t­ ph¸p tèt, hÖ thèng tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ t­¬ng ®èi æn ®Þnh, cã hiÖu qu¶, an ninh kinh tÕ vµ an toµn x· héi ®­îc b¶o ®¶m... Hai nh©n tè trªn ®­îc coi lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cã ý nghÜa tiªn quyÕt cho viÖc thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Song, chÝnh nã còng lµ hai lç hæng hay hai ®iÓn yÕu ë tÊt c¶ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu m¾c ph¶i, kh«ng dÔ g× kh¾c phôc nhanh chãng do nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ c¶ nguyªn nh©n chñ quan. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ch­a cã mét hÖ thèng ph¸p luËt hoµn h¶ocïng víi mét m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, nªn viÖc ®¸p øng ngay nh÷ng yªu cÇu trªn cho nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng thÓ trong mét thêi gian ng¾n do chÝnh qu¸ tr×nh nhËn thøc cña c¶ céng ®ång, c­ d©n trong x· héi còng nh­ chÝnh h¹n chÕ vÒ vèn ®Çu t­ cho kÕt cÊu h¹ tÇng bao gåm c¶ kÕt cÊu h¹ tÇng “cøng” vµ kÕt cÊu h¹ tÇng “mÒm”. Gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc m©u thuÉn trªn ®­îc nhiÒu n­íc lùa chän lµ x©y dùng khu chÕ xuÊt - khu c«ng nghiÖp vµ c¸c h×nh thøc t­¬ng tù ®Ó qua ®ã thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong khi ch­a t¹o ®­îc m«i tr­êng ®Çu t­ hoµnchØnh trªn ph¹m vi c¶ n­íc. II.Quy chÕ thµnh lËp vµ qu¶n lý khu c«ng nghiÖp. 1. C¸c ®iÒu kiÖncÇn thiÕt cÇn ®­îc xem xÐt khi quyÕt ®Þnh thµnh lËp khu c«ng nghiÖp-khu chÕ xuÊt. Ngµy 24-4-1997, ChÝnh phñ ®· cã NghÞ ®Þnh 36/CP ban hµnh quy chÕ khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao thay thÕ quy chÕ khu chÕ xuÊt ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 322-H§BT ngµy 18-10-1991 vµ quy chÕ khu c«ng nghiÖp ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 192/CP ngµy 28-12-1994 cña ChÝnh phñ. Cho ®Õn nay, ®· cã 30 khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ®­îc thµnh lËp trªn ph¹m vi c¶ n­íc víi tæng diÖn tÝch ®Êt xÊp xØ 4700 ha. ViÖc thµnh lËp khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt nµy lµ trªn c¬ së dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®­îc phª duyÖt theo mét hay hai h×nh thøc: doanh nghiÖp ViÖt Nam tù ®Çu t­ hoÆc thµnh lËp doanh nghiÖp liªn doanh víi n­íc ngoµi ®Ó ®Çu t­.. Trong sè c¸c khu c«ng nghiÖp ®ã, c¸ biÖt cã mét khu c«ng nghiÖp do doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi x©y dùng vµ kinh doanh c¬ së h¹ tÇng. HiÖn nay ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng trong c¶ n­íc cã xu h­íng thµnh lËp vµ ph¸t triÓn khu c¸c khu c«ng nghiÖp víi quy m« vµ h×nh thøc kh¸c nhau. ViÖc ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp lµ viÖc lµm tÊt yÕu vµ cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc. C¸c ®iÒu kiÖn b¾t buéc ph¶i xÐt ®Õn khi quyÕt ®Þnh thµnh lËp mét khu c«ng nghiÖp lµ: Sù phï hîp cña khu c«ng nghiÖp ®ã víi quy ho¹ch ph¸t triÓn hÖ thèng khu c«ng nghiÖp trong ph¹m vÞ c¶ n­íc, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh kinh tÕ-kü thuËt còng nh­ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña c¸c ®Þa ph­¬ng Quy ho¹ch ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp trong ph¹m vi c¶ n­íc ®· ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt t¹i quyÕt ®Þnh 519/TTg ngµy 8-6-1996. Khi x©y dùng khu c«ng nghiÖp cÇn xem xÐt ph­¬ng h­íng mÆt hµng, s¶n phÈm chñ yÕu trong khu c«ng nghiÖp ®ã cã phï hîp víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ngµnh kinh tÕ - kü thuËt t­¬ng øng hay kh«ng. Vai trß, vÞ trÝ cña khu c«ng nghiÖp trong quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ®Þa ph­¬ng lµ hÕt søc quan träng khi quyÕt ®Þnh thµnh lËp, bao gåm viÖc t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi ë ®Þa ph­¬ng, h×nh thµnh c¸c khu d©n c­ míi vµ yªu cÇu gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh. ViÖc thµnh lËp c¸c khu c«ng nghiÖp ph¶i phï hîp víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c«ng nghÖ cña c¸c ngµnh kinh tÕ - kü thuËt, kÓ c¶ yªu cÇu ¸p dông dông c«ng nghÖ kü thuËt cao, hiÖn ®¹i ®èi víi mét sè ngµnh mòi nhän. C¸c dù ¸n thµnh lËp khu c«ng nghiÖp ph¶i thÓ hiÖn ®Çy ®ñ yªu cÇu vµ cã gi¶i ph¸p kh¶ thi trong viÖc ph¸t triÓn vµ kinh doanh c¬ së h¹ tÇng, tr­íc hÕt lµ c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, nh­ giao th«ng cÊp ®iÖn, cÊp n­íc, th«ng tin liªn l¹c, tho¸t n­íc vµ xö lý n­íc th¶i... Khi xem xÐt c¬ së h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp, cÇn tÝnh to¸n ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng cung cÊp tõ bªn ngoµi c¸c ®Çu nèi kü thuËt, nhu cÇu ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn. Trong c¸c dù ¸n ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp, yÕu tè nµy th­êng bÞ bá qua hoÆc bÞ xem xÐt s¬ sµi trong khi nã ®ãng vai trß hÕt søc quan träng nhiÒu khi lµ quyÕt ®Þnh trong viÖc ®¶m b¶o c¬ së h¹ tÇng tèi thiÓu cho ho¹t ®éng khu c«ng nghiÖp. Bao trïm lªn toµn bé vÊn ®Ò ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ vµ ph­¬ng thøc tæ chøc thùc hiÖn. Doanh nghiÖp x©y dùng vµ kinh doanh c¬ së h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp, dï ®ã lµ doanh nghiÖp ViÖt Nam hay doanh nghiÖp n­íc ngoµi, ph¶i ®ãng vai trß chñ ®¹o trong viÖc kh©u nèi ®ång bé ho¸ c¸c kh©u cã liªn quan ®Ó ®¶m b¶o vËn hµnh khu c«ng nghiÖp cã hiÖu qu¶. YÕu tè cùc kú quan träng, quyÕt ®Þnh nhÊt khi xem xÐt thµnh lËp c¸c khu c«ng nghiÖp lµ kÕ ho¹ch vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp. Mét thùc tÕ ®Æt ra ®èi víi chóng ta lµ, trong sè 30 khu c«ng nghiÖp ®­îc quyÕt ®Þnh thµnh lËp nh­ nãi trªn, mét sè khu c«ng nghiÖp, kÓ c¶ khu c«ng nghiÖp liªn doanh víi n­íc ngoµi ®· x©y dùng c¬ së h¹ tÇng t­¬ng ®èi hoµn chØnh, ®ång bé vµ t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i song vÉn ch­a thu hót ®­îc nhiÒu nhµ ®Çu t­ vµo. §iÒu nµy ngoµi c¸c yÕu tè chung cña m«i tr­êng ®Çu t­ cña ®Êt n­íc, cßn cã phÇn chñ quan cña doanh nghiÖp x©y dùng vµ kinh doanh c¬ së h¹ tÇng vµ nÕu kÐo dµi t×nh tr¹ng kh«ng thu hót ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ th× sÏ g©y thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp x©y dùng vµ kinh doanh c¬ së h¹ tÇng nãi riªng vµ ®Êt n­íc nãi chung. Trong nhiÒu tr­êng hîp doanh nghiÖp x©y dùng vµ kinh doanh c¬ së h¹ tÇng®­a ra gi¸ cho thuª l¹i ®Êt qu¸ cao so víi møc gi¸ cña c¸c dù ¸n ngoµi khu c«ng nghiÖp ë gÇn ®ã. Ngoµi ra, trong nhiÒu tr­êng hîp, hä cßn ¸p dông ph­¬ng thøc tr¶ tiÒn thuª l¹i ®Êt mét lÇn cho thêi gian qu¸ dµi thËm chÝ ®Õn 50 n¨m nªn lµm cho nhiÒu nhµ ®Çu t­ ngÇn ng¹i khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp. VËy viÖc thµnh lËp khu c«ng nghiÖp mµ môc ®Ých cuèi cïng lµ c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cïng víi c¬ së h¹ tÇng hiÖn ®¹i, b¶o vÖ m«i tr­êng trong s¹ch lµ qu¸ tr×nh l©u dµi, phøc t¹p. Khi ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp c¸c khu c«ng nghiÖp ®ã, nÕu xÐt kü c¸c vÊn ®Ò nªu trªn th× c¬ b¶n sÏ tr¸nh ®­îc nhiÒu rñi ro, tr¸nh ®­îc l·ng phÝ ®Çu t­ cã thÓ x¶y ra. 2. ChÕ ®é thµnh lËp khu c«ng nghiÖp. Nh­ ®Þnh nghÜa ®· nªu ë phÇn trªn, khu c«ng nghiÖp lµ do ChÝnh phñ hoÆc Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp. ViÖc ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp ph¶i tu©n theo quy ho¹ch tæng thÓ ®· ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt. Tr­êng hîp muèn h×nh thµnh khu c«ng nghiÖp ®· cã th× trong quy ho¹ch tæng thÓ th× Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng (gäi chung lµ Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh) chØ ®¹o viÖc lËp b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi thµnh lËp khu c«ng nghiÖp vµ tr×nh duyÖt quy ®Þnh hiÖn hµnh. Tr­êng hîp muèn h×nh thµnh khu c«ng nghiÖp ch­a cã trong quy ho¹ch tæng thÓ th× Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ chñ tr× phèi hîp víi Bé C«ng nghiÖp, Bé X©y dùng, Ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp ViÖt Nam vµ c¸c c¬ quan lien quan trªn c¬ së ®Ò nghÞ cña Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh, tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ xem xÐt quyÕt ®Þnh chñ tr­¬ng h×nh thµnh khu c«ng nghiÖp ®ã. Khi tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ xem xÐt, quyÕt ®Þnh viÖc thµnh lËp khu c«ng nghiÖp, c¬ quan xem xÐt, thÈm ®Þnh dù ¸n lµm râ c¸c vÊn ®Ò sau: Cã hoÆc ch­a cã trong quy ®Þnh tæng thÓ ®· ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt. Tr­êng hîp ch­a cã trong quy ho¹ch tæng thÓ th× ph¶i lµm râ sù cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu chØnh, bæ sung vµo quy ho¹ch tæng thÓ. ViÖc ®Çu t­ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng trong vµ ngoµi khu c«ng nghiÖp, cã tÝnh ®Õn c¸c ®Çu nèi kü thuËt ngoµi khu c«ng nghiÖp, khu d©n c­ phôc vô c«ng nh©n, lao ®éng lµm viÖc t¹i khu c«ng nghiÖp, c¸c tr­êng häc, c¬ së kh¸m vµ ch÷a bÖnh phôc vô khu c«ng nghiÖp. C¸c gi¶i ph¸p vÒ nguån vèn, cÊp ®iÖn, cÊp tho¸t n­íc, giao th«ng, th«ng tin m«i tr­êng, lao ®éng ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cña khu c«ng nghiÖp. Ngµnh nghÒ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trong khu c«ng nghiÖp. Ph­¬ng ¸n vËn ®éng ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp. VÒ khu c«ng nghiÖp còng gièng nh­ khu chÕ xuÊt. VÒ c¬ b¶n, khu c«ng nghiÖp còng lµ ®Þa bµn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp mµ phÇn lín lµ c«ng nghiÖp tiªu dïng ®Òu gåm c¸c xÝ nghiÖp võa vµ nhá, ®Òu lµ khu vùc kh«ng cã d©n cu sinh sèng. Tuy vËy, sù kh¸c nhau vÒ c¬ b¶n gi÷a khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt lµ ë chç: khu chÕ xuÊt ®­îc lËp ra ®Ó s¶n xuÊt chñ yÕu, phôc vô cho xuÊt khÈu, cßn khu c«ng nghiÖp cã ph¹m vi kh«ng gian réng h¬n, s¶n phÈm lµm ra võa ®­îc xuÊt khÈu võa ®­îc phÐp tiªu dïng néi ®Þa, thay thÕ hµng nhËp khÈu. Mét sè khu c«ng nghiÖp ë ViÖt Nam cßn quy ®Þnh nÕu xuÊt khÈu 100% s¶n phÈm lµm ra th× ®­îc h­ëng quy chÕ ­u ®·i nh­ quy chÕ khu chÕ xuÊt. Trong n¨m 1998, ho¹t ®éng x©y dùng vµ ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp ë n­íc ta thÓ hiÖn râ thµnh tùu næi bËt nh­ sau: ph¸t triÓn vµ ph©n bè réng c¸c khu c«ng nghiÖp trªn c¸c vïng kinh tÕ cã lîi thÕ. N¨m 1998, trªn ph¹m vi c¶ n­íc ®· cã 64 khu c«ng nghiÖp trong ®ã gåm 3 khu chÕ xuÊt, 60 khu c«ng nghiÖp, 1 khu c«ng nghÖ cao víi tæng diÖn tÝch ®Êt theo quy ho¹ch ®­îc phª duyÖt trªn 10.000 ha trong giai ®o¹n 1 chiÕm 71% tæng sè khu c«ng nghiÖp dù kiÕn trong quy ho¹ch ®Õn n¨m 2000. Trong 64 khu c«ng nghiÖp nµy cã 21 khu c«ng nghiÖp míi vµ hiÖn ®¹i trong ®ã 13 khu c«ng nghiÖp hîp t¸c víi n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn h¹ tÇng. 3. Qu¶n lý Nhµ n­íc ho¹t ®éng khu c«ng nghiÖp. C¬ chÕ qu¶n lý “mét cöa” ®èi víi khu c«ng nghiÖp ®­îc quy ®Þnh lÇn ®Çu tiªn trong quy chÕ khu c«ng nghiÖp vµ ®­îc ¸p dông thùc tÕ ®èi víi viÖc ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña khu chÕ xuÊt T©n ThuËn. Sau nh÷ng n¨m vËn hµnh ®· chøng tá ®ã lµ mét c¬ chÕ ®óng ®¾n vµ ®Õn nay tiÕp tôc ®­îc ph¸t huy. Môc tiªu cña c¬ chÕ qu¶n lý “mét cöa” t¹i chç lµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh trong khu«n khæ cña ph¸p luËt, gi¶m bít c¸c thñ tôc hµnh chÝnh “xin - cho”, ®ång thêi b¶o ®¶m sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, h¹n chÕ bít phiÒn hµ, quan liªu tiªu cùc trong thùc thi nÒn qu¶n lý Nhµ n­íc. ViÖc thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý t¹i chç ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¬ chÕ uû quyÒn cña c¸c ngµnh Trung ­¬ng vµ Uû ban nh©n d©n thµnh phè cho ban qu¶n lý cÊp tØnh thùc hiÖn thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ dÇu t­ x©y dùng, th­¬ng m¹i, lao ®éng... Thêi gian qua, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ Bé Th­¬ng m¹i ®· cã quyÒn s©u vµ réng cho ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc thuéc thÈm quyÒn cña Bé. Mét sè néi dung qu¶n lý thuéc lÜnh vùc chuyªn ngµnh nh­ h¶i quan, c«ng an, thuÕ ®· thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc c¬ quan nµy ®Æt c¬ quan ®¹i diÖn ®ñ thÈm quyÒn gi¶i quyÕt trùc tiÕp c«ng viÖc t¹i tõng khu c«ng nghiÖp, hoÆc xo¸ bá dÇn c¬ chÕ xÐt tõng tr­êng hîp cô thÓ ®èi víi mét sè thñ tôc nh­: §iÒu lÖ qu¶n lý khu c«ng nghiÖp, ®iÒu lÖ qu¶n lý x©y dùng cÊp phÐp x©y dùng, giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu chuyÕn. Quy ®Þnh mÒm dÎo h¬n ®èi víi vÖc h×nh thµnh, qu¶n lý khu chÕ xuÊt, trong khu c«ng nghiÖp cã thÓ cã khu chÕ xuÊt vµ doanh nghiÖp chÕ xuÊt vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng khu chÕ xuÊt vµ doanh nghiÖp chÕ xuÊt ®èi v¬Ý ho¹t ®éng kinh tÕ trong thÞ tr­êng néi ®Þa. Song song víi viÖc uû quyÒn, c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi khu c«ng nghiÖp chuyÓn sang tËp trung lµm tèt c«ng t¸c quy ho¹ch ngµnh,vïng vµ l·nh thæ, x©y dùng c¸c quy tr×nh, quy ph¹m, c¸c ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt, t¨ng c­êng c«ng t¸c h­íng dÉn, tæ chøc tËp huÊn, s¬ kÕt, tæng kÕt rót kinh nghiÖm vµ gi¸m s¸t c¸c ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc ®­îc uû quyÒn. Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh ®· ®­îc trao quyÒn quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n trong qu¶n lý khu c«ng nghiÖp, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc qu¶n lý Nhµ n­íc, rót ng¾n h¬n thêi gian thùc hiÖn thñ tôc hµnh chÝnh. Nh­ng ®· xuÊt hiÖn hiÖn t­îng ch­a th«ng suèt gi÷a ban qu¶n lý víi c¸c së chøc n¨ng cña tØnh, thµnh phè. HiÖn t­îng coi khu c«ng nghiÖp lµ cña Trung ­¬ng trªn ®Þa bµn tØnh kh«ng ph¶i lµ kh«ng cßn tån t¹i cho ®ñ theo quy chÕ khu c«ng nghiÖp th× ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh chÞu sù l·nh ®¹o song trïng cña Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè vµ c¸c ngµnh Trung ­¬ng, tõ ®ã coi nhÑ vai trß qu¶n lý cña uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè. VÉn cßn h¹n chÕ trong viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý “mét cöa” t¹i v× dù ¸n lín tiªu thô trong n­íc vÉn ph¶i xin ý kiÕn c¸c c¬ quan trung ­¬ng. ViÖc thÈm ®Þnh thiÕt kÕ do së x©y dùng thùc hiÖn. Hå s¬ xin ®¨ng ký chÕ ®é kÕ to¸n n­íc ngoµi cña doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp ph¶i lªn Bé Tµi chÝnh ®Ó giaØ quyÕt. Muèn vay vèn cña ng©n hµng n­íc ngoµi ph¶i xin phÐp thèng ®èc ng©n hµng nhµ n­íc. ViÖc quy ®Þnh së lao ®éng uû quyÒn cho ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh cÊp giÊy phÐp lao ®éng n­íc ngoµi cã thêi h¹n lao ®éng d­íi 3 th¸ng lµ ch­a ®óng thÈm quyÒn. ViÖc cÊp giÊy phÐp lao ®éng cã thêi h¹n trªn 3 th¸ng ph¶i do Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh vµ X· héi thùc hiÖn. VÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý, c¸c Bé, c¸c c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ vµ uû ban nh©n d©n cÊp tØnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ khu c«ng nghiÖp theo chøc n¨ng vµ thÈm quyÒn ®· ®­îc quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh ban hµnh quy chÕ khu c«ng nghiÖp vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c. Ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp cuèi n¨m 1996, lµ c¬ quan ®Æt d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ®Ó gióp Thñ t­íng ChÝnh phñ chØ ®¹o viÖc chuÈn bÞ x©y dùng, ph¸t triÓn vµ qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp ®· ®­îc quy ho¹ch vµ phª duyÖt. Ban qu¶n ly c¸c khu c«ng nghiÖp ViÖt Nam lµ ®Çu nèi tæng hîp tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn khu c«ng nghiÖp, ®Çu mèi phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh vµ UBND cÊp tØnh gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp. §Õn nay theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh ban hµnh quy chÕ khu c«ng nghiÖp Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp 21 ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh. ViÖc thµnh lËp c¸c ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh ®­îc thùc hiÖn bëi ban tæ chøc c¸n bé chÝnh phñ. Ho¹t ®éng cña c¸c ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh b­íc ®Çu ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp, tæ chøc thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý “mét cöa t¹i chç” phï hîp víi ®Æc thï cña khu c«ng nghiÖp ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ghi nhËn ®· gãp phÇn t¨ng hiÖu lùc qu¶n lý nhÊt lµ 10 ban qu¶n lý ®· ®­îc c¸c Bé, ngµnh uû quyÒn thùc hiÖn mét sè chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc. Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· cã v¨n b¶n giao ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp ViÖt Nam phèi hîp víi c¸c ngµnh liªn quan trong n¨m 1999 tæ chøc nghiªn cøu ®Ò xuÊt m« h×nh tæ chøc qu¶n lý khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt cho phï hîp víi ®Æc thï cña khu c«ng nghiÖp nµy, diÖn tÝch chiÕm ®Êt lín, cã nhµ m¸y läc dÇu, c¶ng n­íc s©u, thµnh phè... nghiªn cøu ph­¬ng ¸n tiÕp tôc hoµn thiÖn m« h×nh qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp, trong ®ã cã vÊn ®Ò vÒ kinh phÝ ho¹t ®éng vµ biªn chÕ cña c¸c ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh. Söa ®æi bæ sung mét sè quy ®Þnh cña quy chÕ khu c«ng nghiÖp hiÖn hµnh. Mét sè vÊn ®Ò ®ang tån t¹i trong quy chÕ khu c«ng nghiÖp cÇn ph¶i cã luËt míi ®iÒu chØnh ®­îc nh­ t¹o khung ph¸p lý æn ®Þnh sù nhÊt trÝ cao, sù viÖn dÉn c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý, bá chÕ ®é uû quyÒn chuyÓn sang c¬ chÕ qu¶n lý cã thÈm quyÒn cña ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh., t¹o mét s©n ch¬i chung, mét hµnh lang chung ®Ó c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp cã cïng quyÒn lîi vµ nghÜa vô nh­ nhau. Trong khi chê ®îi luËt khu c«ng nghiÖp ®­îc ban hµnh, chóng ta nghiªn cøu ®Ó tr×nh ChÝnh phñ, söa ®æi, bæ sung NghÞ ®Þnh 36/CP ban hµnh quy chÕ khu c«ng nghiÖp.x¸c ®Þnh kh¸i niÖm khu c«ng nghiÖp ë ®©y kh«ng chØ bao gåm s¶n xuÊt khu c«ng nghiÖp vµ dÞch vô s¶n xuÊt khu c«ng nghiÖp mµ cßn cã c¶ c¸c ho¹t ®éng ph©n phèi, l­u th«ng, c¸c dÞch vô hç trî vµ khu d©n c­, c¸c khu hç trî, khu d©n c­ nµy thùc hiÖn nh­ c¬ chÕ cña doanh nghiÖp ®Çu t­ kinh doanh ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. ChuyÓn c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng sang c«ng ty ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp víi quyÒn vµ nghÜa vô réng h¬n kh«ng chØ bã hÑp trong ®Çu t­ x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp mµ cßn ch¨m lo khu c«ng nghiÖp toµn diÖn vµ tæng thÓ g¾n chÆt lîi Ých cña chñ ®Çu t­ bá vèn ph¸t triÓn h¹ tÇng víi lîi Ých cña c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo khu c«ng nghiÖp. 4. C¬ chÕ kinh doanh c¬ së h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp. Theo NghÞ ®Þnh 36/CP cña ChÝnh phñ ngµy 24-4-1997 vÒ ban hµnh quy chÕ khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao, ChÝnh phñ khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi d­íi h×nh thøc liªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Çu t­ x©y dùng vµ kinh doanh c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tuú theo quy m« vµ tÝnh chÊt, mét khu c«ng nghiÖp cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp. Sau khi cã quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Çu t­ hoÆc giÊy phÐp ®Çu t­ cña cÊp cã thÈm quyÒn, UBND cÊp tØnh xem xÐt, quyÕt ®Þnh tõng tr­êng hîp cô thÓ viÖc cho phÐp c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp lµ doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc chËm nép tiÒn thuª ®Êt trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh d­íi h×nh thøc cho doanh nghiÖp ®­îc nhËn nî tiÒn thuª ®Êt thuéc vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Trªn c¬ së ®ã, UBND cÊp tØnh xem xÐt, quyÕt ®Þnh viÖc chËm nép tiÒn thuª ®Êt cña c¸c doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp lµ doang nghiÖp ViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ c¨n cø tho¶ thuËn vÒ thêi gian chËm nép tiÒn thuª ®Êt gi÷a doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp vµ c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp, nh­ng tèi ®a kh«ng v­ît qu¸ thêi gian mµ c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp ®­îc UBND cÊp tØnh cho phÐp chËm nép tiÒn thuª ®Êt. C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp lµ doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc vay vèn ­u ®·i cña Nhµ n­íc, huy ®éng c¸c nguån vèn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp. Qua thùc tÕ, chóng ta ®· rót ra ®­îc mét sè kinh nghiÖm cÇn thiÕt ®Ó chuÈn bÞ tèt h¬n cho viÖc thµnh lËp vµ ph¸t triÓn mét c«ng ty kinh doanh h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp. C«ng ty kinh doanh h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp lµ h¹t nh©n quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña khu c«ng nghiÖp. Do ®ã, viÖc chän lùa ®¬n vÞ cã ®ñ uy tÝn, n¨ng lùc vÒ vèn, vÒ c¸n bé, n¨ng lùc vÒ tiÕp thÞ, vËn ®éng ®Çu t­ ®Ó ®Çu t­ kinh doanh vµ qu¶n lý h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò quan träng quyÕt ®Þnh cho sù thµnh c«ng cña khu c«ng nghiÖp. Sù nhËn thøc ®óng ®¾n cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh ë tØnh, thµnh phè ®èi víi viÖc thµnh lËp khu c«ng nghiÖp tËp trung vµ sù hç trî tÝch cùc cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng n¬i khu c«ng nghiÖp ra ®êi lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh cho c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp thùc hiÖn tèt nhiÖm vô, môc tiªu cña m×nh. Sù hç trî vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ë tÇm vÜ m« ®èi víi c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp nhÊt lµ ®èi víi c¸c tØnh miÒn Trung vµ c¸c tØnh cã c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, m«i tr­êng thu hót ®Çu t­ kÐm hÊp dÉn lµ ®éng lùc quan träng ®Ó thóc ®Èy c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. N¬i nµo c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cã quan ®iÓm ®óng, thèng nhÊt ph­¬ng thøc, gi¸ c¶ tho¶ ®¸ng cho viÖc ®Òn bï di chuyÓn cho d©n vµ cã chÝnh s¸ch hç trî, cã kÕ ho¹ch thu nhËn s¾p xÕp, gi¶i quyÕt tèt viÖc lµm cho sè lao ®éng trong khu vùc bÞ gi¶i to¶ th× ë n¬i ®ã viÖc gi¶i to¶ mÆt b»ng x©y dùng khu c«ng nghiÖp cã nhiÒu thuËn lîi. ViÖc x©y dùng, ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp theo ph­¬ng thøc cuèn chiÕu, øng tr­íc tiÒn thuª ®Êt cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®Ó lÊy vèn tiÕp tôc x©y dùng, më réng khu c«ng nghiÖp lµ bµi häc kinh nghiÖm tèt cÇn ®­îc phæ biÕn nh©n réng trong ®iÒu kiÖn chóng ta cßn khã kh¨n vÒ vèn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. ViÖc chän vÞ trÝ thµnh lËp khu c«ng nghiÖp rÊt quan träng. §Þa ®iÓm thÝch hîp sÏ gãp phÇn rÊt lín trong viÖc quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp. Khu c«ng nghiÖp ra ®êi vµ ph¸t triÓn phô thuéc vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp. III. Quy chÕ thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong khu c«ng nghiÖp. 1. Thñ tôc thµnh lËp cña c¸c doanh nghiÖp trong khu c«ng nghiÖp. Doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp cã ®ñ c¬ së ph¸p lý ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp sau khi ®­îc c¬ quan Nhµ n­íc cã ®ñ thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Çu t­ hoÆc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµ giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. §èi víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× giÊy phÐp ®Çu t­ cã gi¸ trÞ lµ giÊy ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 60 LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc, tr­íc khi ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp ph¶i cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ®èi víi mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Thêi h¹n ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp kh«ng qu¸ 50 n¨m vµ kh«ng v­ît qu¸ thêi h¹n ho¹t ®éng cña c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp ®­îc tÝnh tõ ngµy doanh nghiÖp ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Çu t­ hoÆc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp. Tr­êng hîp ®Æc biÖt, thêi h¹n ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp cã thÓ v­ît qu¸ tÇng khu c«ng nghiÖp, nh­ng ph¶i ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ chÊp thuËn trªn c¬ së ®Ò nghÞ cña UBND cÊp tØnh vµ c¬ quan ra quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Çu t­ hoÆc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­. Qua thùc tÕ, ®Õn cuèi n¨m 1998, ®· cã 649 doanh nghiÖp ®­îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp víi tæng sè vèn ®¨ng ký 6.773 triÖu USD, 175 dù ¸n ®Çu t­ trong n­íc, ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng ®¹t 2.039 triÖu USD, trong ®ã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn h¹ tÇng chiÕm 40%, vèn cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc chiÕm 60%. §Çu t­ n­íc ngoµi vµo khu c«ng nghiÖp chiÕm tû träng cao trong lÜnh vùc ®Çu t­ cña c¶ nÒn kinh tÕ, vÒ sè dù ¸n ®¹t 18% vµ vÒ vèn ®Çu t­ ®¹t 18,5%. §¸ng chó ý lµ trong lÜnh vùc thu hót vèn ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp ®· xuÊt hiÖn nh÷ng nh©n tè míi biÓu hiÖn tÝnh hÊp dÉn vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp cã nhiÒu ­u thÕ. C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ang ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp do lµm ¨n cã hiÖu qu¶ ®· xin ®­îc ®iÒu chØnh bæ sung t¨ng vèn... §Çu t­ trong n­íc b¾t ®Çu cã chuyÓn ®éng kh¸ lín. §· cã 40 dù ¸n ®Çu t­ s¶n xuÊt khu c«ng nghiÖp víi tæng sè vèn 396 tû VND. NÕu so víi n¨m 1998, ®Çu t­ trong n­íc ®· t¨ng 4,4 lÇn vÒ sè dù ¸n vµ 1,9 lÇn vÒ vèn ®Çu t­. Qua thùc tÕ, chóng ta thÊy thñ tôc thµnh lËp cña c¸c doanh nghiÖp trong khu c«ng nghiÖp cßn nhiÒu khã kh¨n v­íng m¾c, v× vËy chóng ta cÇn ph¶i kiªn quyÕt c¶i tiÕn vµ ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc thÈm ®Þnh, xÐt duyÖt qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­, t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó xÝ nghiÖp ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp nhanh ®i vµo ho¹t ®éng, tiÕt kiÖm tiÒn cña vµ thêi gian cho nhµ ®Çu t­. 2. Quy chÕ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong khu c«ng nghiÖp. NghÜa vô cña c¸c doanh nghiÖp: tu©n thñ ph¸p luËt, quy chÕ nµy ®iÒu lÖ qu¶n lý khu c«ng nghiÖp, quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Çu t­ hoÆc giÊy phÐp ®Çu t­, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. §¨ng ký víi ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh sè l­îng, khèi l­äng s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ tiªu thô t¹i thÞ tr­êng trong n­íc vµ hµng ho¸ tõ thÞ tr­êng trong n­íc ®­îc mua chuyÓn vµo daonh nghiÖp chÕ xuÊt. §èi víi doanh nghiÖp khu c«ng nghÖ cao, ngoµi viÖc ®¨ng ký c¸c néi dung nªu trªn, tuú theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp cßn ph¶i ®¨ng ký viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ cao. Thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi chÝnh ®èi víi Nhµ n­íc. Më tµi kho¶n ngo¹i tÖ vµ tµi kho¶n ®ång ViÖt Nam t¹i ng©n hµng ®­îc phÐp ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. §­îc më tµi kho¶n t¹i c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®Ó tiÕp nhËn vèn vay, bªn cho vay n­íc ngoµi yªu cÇu ph¶i më tµi kho¶n vèn vay t¹i ng©n hµng n­íc ngoµi vµ ®­îc ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam chÊp thuËn. Thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª, b¶o hiÓm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ an ninh, trËt tù b¶o ®¶m an toµn lao ®éng, vÖ sinh c«ng nghiÖp, b¶o vÖ m«i sinh, m«i tr­êng vµ phßng chèng ch¸y næ. Thùc hiÖn b¸o c¸o ®Þnh kú vµ hµng n¨m vÒ ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh. QuyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp: thuª l¹i ®Êt trong khu c«ng nghiÖp theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ®èi víi mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Ó x©y dùng nhµ x­ëng vµ c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc phôc vô s¶n xuÊt - kinh doanh. Thêi h¹n thuª ®Êt trong khu c«ng nghiÖp phï hîp víi thêi h¹n ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp ghi trong quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Çu t­ hoÆc giÊy phÐp ®Çu t­. Sö dông cã tr¶ tiÒn c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng, c¸c tiÖn nghi tiÖn Ých c«ng céng, c¸c dÞch vô trong khu c«ng nghiÖp. Tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn dÞch vô phï hîp víi quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Çu t­ hoÆc giÊy phÐp ®Çu t­, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, hîp ®ång, ®iÒu lÖ doanh nghiÖp. XuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Thuª c¸c tiÖn Ých c«ng céng, c¸c ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp cã thÈm quyÒn chuyÓn nh­îng phÇn vèn cña m×nh theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. ViÖc chuyÓn nh­îng vèn chØ cã hiÖu lùc sau khi ®­îc c¬ quan ra quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Çu t­ hoÆc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ chuÈn y hîp ®ång chuyÓn nh­îng vèn. Quan hÖ lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp ®­îc ®iÒu chØnh theo quy ®Þnh cña Bé luËt lao ®éng ViÖt Nam ngµy 23-6-1994 vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c cã liªn quan. KÕt luËn Khu c«ng nghiÖp, ®ã lµ mét s¶n phÈm míi cña thêi kú c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸. Sù ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp lµ mét gi¶i ph¸p quan träng nh»m t¹o thuËn lîi cho ®Çu t­ kinh doanh, thùc hiÖn môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ vµ nhu cÇu b¶o vÖ m«i tr­êng sèng cho ng­êi d©n. Tuy míi chØ ra ®êi trong mét thêi gian ng¾n, nh­ng khu c«ng nghiÖp-khu chÕ xuÊt ®· mang l¹i nhiÒu thµnh tùu to lín: gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp trong n­íc, thu hót ®­îc vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tuy nhiªn ®Ó thóc ®Èy h¬n n÷a tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña khu c«ng nghiÖp th× chóng ta cÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý vÒ khu c«ng nghiÖp. Trªn ®©y lµ mét sè hiÓu biÕt cña em vÒ quy chÕ khu c«ng nghiÖp. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý, söa ch÷a cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Sinh viªn Hoµng H¶i Tµi liÖu tham kh¶o ***** C¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt NghÞ ®Þnh 36/CP ngµy 24-4-1997 ban hµnh quy chÕ khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam ngµy 12-11-1996. Gi¸o tr×nh luËt kinh tÕ ViÖt Nam - NXB §¹i häc Quèc gia HN Khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp víi c¬ héi ®Çu t­ ë ViÖt Nam - NXB Kinh tÕ dù b¸o - n¨m 1993. Nghiªn cøu kinh tÕ - sè 231 th¸ng 8-1997. Th«ng tin khu c«ng nghiÖp ViÖt Nam 2-1999. T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn - sè 13 (1996) & sè 25 (1998). Kinh tÕ vµ dù b¸o. Héi nghÞ tæng kÕt c¸c khu c«ng nghiÖp toµn quèc th¸ng 2-1999. Môc lôc