Đề tài Vấn đề đầu tư xây dựng, cải tạo, mở rộng, nâng cấp Bệnh viện 71 Trung ương quy mô 500 giường điều trị nội trú

Më ®Çu 1. XuÊt xø cña dù ¸n BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng ®­îc thµnh lËp n¨m 1951. TiÒn th©n tõ 3 ®¬n vÞ qu©n y: Qu©n y viÖn 31, Qu©n y viÖn 41, An d­ìng ®­êng liªn khu III. Theo NghÞ ®Þnh sè 1155 - LB/N§ ngµy 15/11/1955 cña liªn bé Quèc phßng - Bé Y tÕ - Bé Tµi chÝnh ®iÒu chuyÓn BÖnh viÖn 71 sang Bé Y TÕ qu¶n lý. Lµ mét ®¬n vÞ sù nghiÖp trùc thuéc Bé Y tÕ, bÖnh viÖn cã c¸c chøc n¨ng kh¸m, cÊp cøu, ®iÒu trÞ, phßng bÖnh, phôc håi chøc n¨ng cho bÖnh nh©n Lao - BÖnh phæi, c¸c bÖnh vÒ néi khoa, ngo¹i khoa vµ chuyªn khoa kh¸c, nghiªn cøu khoa häc, tham gia ®µo t¹o c¸n bé chuyªn ngµnh Lao - BÖnh phæi, chØ ®¹o tuyÕn vµ hîp t¸c quèc tÕ. Do t×nh h×nh bÖnh tËt cña nh©n d©n trong tØnh ngµy cµng phøc t¹p, nhu cÇu kh¸m ch÷a bÖnh cña nh©n d©n ngµy cµng cao, sè l­îng bÖnh nh©n ®Õn kh¸m, ch÷a bÖnh ngµy cµng ®«ng, trong khi c¸c c¬ së y tÕ c«ng ®Çu t­ míi hÇu nh­ kh«ng cã, v× vËy hiÖn t­îng qu¸ t¶i t¹i c¸c bÖnh viÖn th­êng xuyªn x¶y ra. NhÊt lµ c¸c bÖnh viÖn tuyÕn tØnh, bÖnh viÖn chuyªn khoa vµ mét sè bÖnh viÖn ®a khoa tuyÕn huyÖn. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, chñ tr­¬ng ®Çu t­ x©y dùng, c¶i t¹o, n©ng cÊp bÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng lµ ®iÒu cÇn thiÕt vµ phï hîp víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn sù nghiÖp y tÕ cña tØnh ta nãi riªng vµ cña ngµnh y tÕ nãi chung. Ngµy 05 th¸ng 10 n¨m 2006 Bé Y tÕ ®· ra quyÕt ®Þnh sè 3929/Q§- BYT vÒ viÖc phª duyÖt Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn bÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng ®Õn n¨m 2010 vµ tÇm nh×n 2020 víi môc tiªu x©y dùng vµ ph¸t triÓn bÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng lµ bÖnh viÖn khu vùc B¾c miÒn Trung vÒ chuyªn ngµnh Lao - BÖnh phæi cã c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt t­¬ng xøng víi bÖnh viÖn h¹ng I vµ ngang tÇm víi c¸c n­íc trong khu vùc; lµ c¬ së thùc hµnh vµ tham gia ®µo t¹o cña c¸c tr­êng §¹i häc, cao ®¼ng, trung häc y tÕ trong n­íc vµ quèc tÕ. Ngµy12 th¸ng 10 n¨m 2006 Bé Y tÕ ra QuyÕt ®Þnh sè 4056/Q§-BYT vÒ viÖc cho phÐp chuÈn bÞ ®Çu t­ Dù ¸n: “§Çu t­ x©y dùng, c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng quy m« 500 gi­êng ®iÒu trÞ néi tró”. 2. C¨n cø ph¸p luËt vµ kü thuËt cña viÖc thùc hiÖn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng 2.1. C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt - LuËt B¶o vÖ M«i tr­êng söa ®æi n¨m 2005 ®· ®­îc Quèc héi n­íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam khãa XI, kú häp thø 8 th«ng qua ngµy 29/11/2005 vµ cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01/7/2006 (§iÒu 18 quy ®Þnh c¸c ®èi t­îng ph¶i lËp b¸o c¸o §TM); - NghÞ ®Þnh 80/2006/N§-CP, ngµy 9/8/2006 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ "H­íng dÉn thi hµnh LuËt B¶o vÖ M«i tr­êng"; - Th«ng t­ 08/2006/TT-BTNMT ngµy 8/9/2006 cña Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr­êng h­íng dÉn vÒ ®¸nh gi¸ m«i tr­êng chiÕn l­îc, ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng vµ cam kÕt b¶o vÖ m«i tr­êng; - ChØ thÞ 01/ CT-UB ngµy 27/2/2001 cña Chñ tÞch UBND tØnh Thanh Ho¸ vÒ “T¨ng c­êng c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng”; 2.2. V¨n b¶n kü thuËt - Ph¸p lÖnh an toµn vµ kiÓm so¸t bøc x¹ ®­îc UB th­êng vô Quèc héi th«ng qua ngµy 25/6/1996; - NghÞ ®Þnh sè 50/1998/N§-CP ngµy 16/7/1998 cña ChÝnh phñ chi tiÕt viÖc thi hµnh ph¸p lÖnh an toµn vµ kiÓm so¸t bøc x¹; - Th«ng t­ liªn tÞch sè 2237/1999/TTLT-BKHCNMT- BYT ngµy 28/12/1999 cña Bé KHCN&MT vµ Bé y tÕ h­íng dÉn viÖc thùc hiÖn an toµn bøc x¹ trong y tÕ; - Tiªu chuÈn cña Bé Y tÕ vÒ vÖ sinh m«i tr­êng ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 3733/Q§ - BYT ngµy 10/10/2002 cña Bé Y tÕ; - C¸c tµi liÖu ®¸nh gi¸ nhanh trªn c¬ së hÖ sè « nhiÔm do Tæ chøc y tÕ ThÕ giíi thiÕt lËp nh»m dù b¸o t¶i l­îng c¸c chÊt « nhiÔm; - QuyÕt ®Þnh sè 2575/1999/Q§-BYT ngµy 17/8/1999 cña Bé tr­ëng bé Y tÕ vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ qu¶n lý chÊt th¶i y tÕ; - QuyÕt ®Þnh sè 62/2001/Q§-BKHCNMT ngµy 21/22/2001 cña Bé tr­ëng Bé khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng vÒ viÖc ban hµnh kü thuËt ®èi víi lß ®èt chÊt th¶i y tÕ; - QuyÕt ®Þnh sè 60/2002/Q§-BKHCNMT ngµy 07/8/2002 vÒ viÖc ban hµnh h­íng dÉn kü thuËt ch«n lÊp chÊt th¶i nguy h¹i; - QuyÕt ®Þnh sè 35/2002/Q§-BKHCNMT ngµy 25/6/2002 cña Bé tr­ëng Bé khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng vÒ viÖc b¾t buéc ¸p dông 31 tiªu chuÈn ViÖt Nam vÒ m«i tr­êng; - QuyÕt ®Þnh Sè 27/2004/Q§-BXD cña bé tr­ëng Bé X©y dùng vÒ viÖc ban hµnh TCXDVN 320 : 2004 "B·i ch«n lÊp chÊt th¶i nguy h¹i - Tiªu chuÈn thiÕt kÕ "; - TCVN 5660-2005 lß ®èt chÊt th¶i r¾n y tÕ – KhÝ th¶i lß ®èt chÊt th¶i r¾n y tÕ - giíi h¹n cho phÐp; - TCXDVN 365-2007 Tiªu chuÈn h­íng dÉn thiÕt kÕ bÖnh viÖn ®a khoa; - QuyÕt ®Þnh sè 22/2006/Q§-BTNMT ngµy 18/12/2006 cña Bé tr­ëng Bé Tµi nguyªn vµ m«i tr­êng vÒ viÖc b¾t buéc ¸p dông tiªu chuÈn ViÖt Nam vÒ m«i tr­êng; - QuyÕt ®Þnh sè 3929/Q§- BYT ngµy 05 th¸ng 10 n¨m 2006 cña Bé Y TÕ vÒ viÖc phª duyÖt Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn BÖnh viÖn 71 Trung ­ong ®Õn n¨m 2010 vµ tÇm nh×n 2020; - QuyÕt ®Þnh sè 4056/Q§-BYT ngµy 12 th¸ng 10 n¨m 2006 cña Bé Y TÕ vÒ viÖc cho phÐp chuÈn bÞ ®Çu t­ Dù ¸n: §Çu t­ x©y dùng, c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng quy m« 500 gi­êng ®iÒu trÞ néi tró; - QuyÕt ®Þnh sè: 294/Q§- UBND ngµy 25 th¸ng 01 n¨m 2007 cña Uû ban nh©n d©n tØnh Thanh Ho¸ vÒ viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng t¹i x· Qu¶ng T©m, huyÖn Qu¶ng X­¬ng; 3. Tæ chøc thùc hiÖn b¸o c¸o §TM - C¸c thµnh viªn tham gia lËp b¸o c¸o §TM: Ch­¬ng I M« t¶ tãm t¾t dù ¸n 1.1. Tªn dù ¸n: §Çu t­ x©y dùng, c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng quy m« 500 gi­êng ®iÒu trÞ néi tró. 1.2. Chñ dù ¸n: BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng - §¹i diÖn: ¤ng Do·n Träng Tiªn Chøc vô: Gi¸m ®èc - §Þa chØ: X· Qu¶ng T©m, huyÖn Qu¶ng X­¬ng, tØnh Thanh Ho¸ - §iÖn tho¹i: 037. 675701 Fax: 037.675701 1.3. VÞ trÝ ®Þa lý cña dù ¸n Theo chøng chØ quy ho¹ch sè 472/SXD-QH, ngµy 22/03/2007 cña Gi¸m ®èc Së X©y dùng Thanh Hãa. VÞ trÝ dù ¸n thuéc thöa ®Êt sè 570, x· Qu¶ng T©m, huyÖn Qu¶ng X­¬ng, Thanh Hãa. DiÖn tÝch khu ®Êt kho¶ng 75.000m2. - Khu ®Êt cã ranh giíi nh­ sau: + PhÝa B¾c gi¸p víi ®­êng dù kiÕn theo quy ho¹ch. + PhÝa Nam gi¸p víi ®­êng dù kiÕn theo quy ho¹ch. + PhÝa §«ng gi¸p víi ®­êng dù kiÕn theo quy ho¹ch. + PhÝa T©y gi¸p víi ®­êng dù kiÕn theo quy ho¹ch. Khu ®Êt hiÖn t¹i thuéc bÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng ®ang qu¶n lý vµ sö dông, phï hîp víi quy ho¹ch chi tiÕt däc hai bªn Quèc lé 47. 1.4. Néi dung chñ yÕu cña dù ¸n - X©y dùng vµ ph¸t triÓn bÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng lµ bÖnh viÖn khu vùc B¾c miÒn Trung vÒ chuyªn khoa Lao - BÖnh phæi cã c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, t­¬ng xøng víi bÖnh viÖn h¹ng I vµ ngang tÇm víi c¸c n­íc trong khu vùc. 1.4.1. Quy m« vµ khèi l­îng dù ¸n a. Quy m« dù ¸n Quy m« dù ¸n ®­îc chia thµnh c¸c giai ®o¹n cô thÓ sau: - Tõ n¨m 2006 ®Õn 2010: + Thµnh lËp c¸c phßng chøc n¨ng, c¸c khoa l©m sµng vµ cËn l©m sµng. + §Çu t­ x©y dùng c¸c h¹ng môc, n©ng cÊp, më réng bÖnh viÖn quy m« 500 gi­êng ®iÒu trÞ néi tró. - Tõ n¨m 2010 ®Õn n¨m 2020: + §Çu t­ x©y dùng hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng, hÖ thèng tæ chøc bÖnh viÖn theo tiªu chuÈn bÖnh viÖn h¹ng I, quy m« 700 gi­êng. + X©y dùng hoµn hiÖn m« h×nh ch¨m sãc søc kháe céng ®ång, m« h×nh ch¨m sãc toµn diÖn. - C¸c c«ng tr×nh chÝnh bao gåm: Nhµ kh¸m, khu nhµ mæ, khoa håi søc cÊp cøu, nhµ hµnh chÝnh, khoa d­îc, khoa dinh d­ìng, nhµ bÖnh nh©n néi tró, khoa chèng nhiÔm khuÈn. - C¸c c«ng tr×nh phô trî: Tr¹m ®iÖn, tr¹m xö lý n­íc cÊp, tr¹m xö lý n­íc th¶i, khu xö lý r¸c, nhµ tang lÔ, nhµ xe - ga ra, nhµ th­êng trùc. - C¬ cÊu tæ chøc: C¬ cÊu tæ chøc cña bÖnh viÖn ®­îc quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh sè 2712/Q§-BYT, ngµy 23/7/2007 cña Bé tr­ëng Bé y tÕ vÒ viÖc ban hµnh ®iÒu lÖ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña BÖnh viÖn 71 TW, cô thÓ nh­ sau: B¶ng 1: C¬ cÊu tæ chøc cña bÖnh viÖn 71 TW TT C¬ cÊu phßng ban Sè l­îng 1 C¸c phßng chøc n¨ng - Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp - Phßng tæ chøc c¸n bé - Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n - Phßng chØ ®¹o tuyÕn - Phßng hµnh chÝnh qu¶n trÞ - Phßng y t¸-®iÒu d­ìng - Phßng vËt t­, thiÕt bÞ y tÕ - Phßng nghiªn cøu khoa häc vµ ®µo t¹o 08 2 C¸c khoa l©m sµng - Khoa kh¸m bÖnh lao, bÖnh phæi - Khoa kh¸m bÖnh ®a khoa - Khoa håi søc cÊp cøu - Khoa thËn nh©n t¹o - Khoa ngo¹i tæng hîp - Khoa ®iÒu trÞ b¶o hiÓm y tÕ - Khoa lao – bÖnh phæi lùc l­îng vò trang - Khoa ng­êi cao tuæi - Khoa lao phæi - Khoa lao ngoµi phæi - Khoa h« hÊp - Khoa nhi - Khoa phôc håi chøc n¨ng - Khoa x­¬ng khíp - Khoa tim m¹ch - Khoa tiÕt niÖu - Khoa TMH, RHM - Khoa lao/HIV - Khoa Ung b­íu 20 3 C¸c khoa cËn l©m sµng - Khoa vi sinh - Khoa sinh hãa – miÔn dÞch - Khoa huyÕt häc - Khoa chuÈn ®o¸n h×nh ¶nh - Khoa d­îc - Khoa dinh d­ìng - Khoa chèng nhiÔm khuÈn - Khoa gi¶i phÉu tÕ bµo 08 b. Khèi l­îng dù ¸n Dù ¸n ®­îc x©y dùng trªn c¬ së n©ng cÊp bÖnh viÖn 71 TW hiÖn cã. C¸c c«ng tr×nh trong dù ¸n, mét sè ®­îc x©y míi, mét sè ®­îc c¶i t¹o vµ n©ng cÊp theo tõ giai ®o¹n kh¸c nhau. B¶ng 2: Thèng kª c¸c c«ng tr×nh theo quy ho¹ch ph¸t triÓn tæng thÓ BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng ®Õn n¨m 2010 vµ tÇm nh×n 2020 TT Tªn c«ng tr×nh Sè tÇng DiÖn tÝch sµn DiÖn tÝch x©y dùng Ghi chó 1 Khu phßng ban 2 490 m2 245 m2 C¸c c«ng tr×nh cò gi÷ nguyªn 2 Héi tr­êng 1 338 m2 338 m2 3 Hµnh chÝnh khoa d­îc 1 85 m2 85 m2 4 Nhµ s¶n xuÊt huyÕt thanh 1 71,8 m2 71,8 m2 5 Kho D­îc 1 649 m2 324,5 m2 6 Hµnh chÝnh vµ l­u tr÷ hå s¬ 2 548 m2 274 m2 7 Gara «t« 1 110 m2 110 m2 8 Khoa dinh d­ìng 1 671 m2 671 m2 9 Nhµ kü thuËt nghiÖp vô 2 502 m2 251 m2 10 C©u l¹c bé bÖnh nh©n 2 93 m2 93 m2 11 Khoa B¶o hiÓm y tÕ 1 276 m2 276 m2 12 Nhµ thuèc 1 62 m2 62 m2 13 Nhµ xe 1 202 m2 202 m2 14 Tr¹m ®iÖn, tr¹m biÕn ¸p 1 65 m2 65 m2 15 Nhµ cÇu 1574 m2 1574 m2 12 Nhµ tang lÔ 1 67 m2 67 m2 17 C¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng 150 m2 150 m2 18 Nhµ Kh¸m 5 6000 m2 1200 m2 C«ng tr×nh x©y dùng giai ®o¹n 1 19 Khu nhµ mæ 4 6400 m2 1600 m2 20 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 5 7750 m2 1750 m2 C«ng tr×nh c¶i t¹o giai ®o¹n 1 21 Nhµ hµnh chÝnh 1 825 m2 825 m2 22 Nhµ B¶o vÖ 1 49,5 m2 49,5 m2 23 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 255 m2 255 m2 C«ng tr×nh cò gi÷ nguyªn 24 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 260 m2 260 m2 25 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 277 m2 277 m2 26 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 277 m2 277 m2 27 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 277 m2 277 m2 28 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 295 m2 295 m2 29 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 332 m2 332 m2 30 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 277 m2 277 m2 31 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 280 m2 280 m2 32 Nhµ bÖnh nh©n néi tró 1 280 m2 280 m2 33 Nhµ bÖnh nh©n BHYT 1 345 m2 345 m2 34 Nhµ bÖnh nh©n BHYT 1 350 m2 350 m2 35 Nhµ bÖnh nh©n BHYT 1 305 m2 305 m2 36 Nhµ hµnh chÝnh khoa LLVT 1 136 m2 136 m2 1.4.2. Nhu cÇu cña dù ¸n Nhu cÇu cÊp n­íc Theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ 4513-1998 vÒ cÊp n­íc bªn trong. §èi víi bÖnh viÖn ®a khoa vµ chuyªn khoa cã hÖ thèng cÊp n­íc hoµn chØnh, l­îng n­íc l¹nh sö dông 300-400 l/gi­êng bÖnh-ngµy, n­íc nãng lµ trªn 60 l/gi­êng bÖnh/ngµy. Tuy nhiªn, theo thùc tÕ ho¹t ®éng hiÖn nay vµ xu h­íng ph¸t triÓn trong t­¬ng lai, l­îng n­íc sö dông cßn lín h¬n nhiÒu. Ngoµi viÖc sö dông n­íc cho nhu cÇu ®iÒu trÞ, c¸c nhu cÇu vÖ sinh, giÆt giò, cho c¸n bé c«ng nh©n viªn bÖnh viÖn... c¸c nguyªn nh©n lµm cho n­íc tiªu thô t¨ng lªn lµ: BÖnh nh©n vµ ng­êi nhµ bÖnh nh©n qu¸ ®«ng, ng­êi nhµ ®Õn ch¨m sãc bÖnh nh©n, häc sinh, sinh viªn thùc tËp. Nh×n chung ®èi víi bÖnh viÖn ®a khoa tuyÕn tØnh, nhu cÇu cÊp n­íc n»m ë møc 600 - 800 l/gi­êng bÖnh-ngµy. §èi víi c¸c bÖnh chuyªn khoa, bÖnh viÖn TW l­îng n­íc ­íc tÝnh sö dông t­¬ng ®èi cao cã thÓ lªn ®Õn 1000 l/gi­êng bÖnh-ngµy[1]. Nh­ vËy, trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña bÖnh viÖn nhu cÇu cÊp n­íc dao ®éng t­¬ng ®èi lín. B¶ng 3: Nhu cÇu cÊp n­íc sinh ho¹t cña bÖnh viÖn 71 TW TT Giai ®o¹n Nhu cÇu cÊp n­íc thùc tÕ (m3/ngµy-®ªm) Min Trung b×nh Max 1 Giai ®o¹n 2006-2010 300 400 500 2 Giai ®o¹n 2010-2020 420 560 700 Nguån n­íc nµy hiÖn nay vµ dù kiÕn trong t­¬ng lai ®­îc cung cÊp tõ C«ng ty TNHH mét thµnh viªn cÊp n­íc Thanh Hãa th«ng qua tr¹m cÊp n­íc s¹ch t¹i Qu¶ng Ch©u. Nhu cÇu sö dông ®iÖn L­îng ®iÖn n¨ng tiªu thô phô thuéc nhiÒu vµo mïa trong n¨m. Theo thèng kª cña së §iÖn lùc Thanh Hãa vµ thùc tÕ sö dông ®iÖn t¹i bÖnh viÖn 71 TW vµ mét sè bÖnh viÖn ®a khoa, bÖnh viÖn chuyªn khoa trªn ®Þa bµn tØnh cho thÊy, víi quy m« 500 gi­êng bÖnh th× nhu cÇu sö dông ®iÖn dao ®éng tõ 50.000 kWh/th¸ng vµo c¸c th¸ng mïa ®«ng vµ ®Õn 75.000 kWh/th¸ng vµo c¸c th¸ng mïa hÌ. L­îng ®iÖn n¨ng ®­îc cung cÊp tõ m¹ng l­íi ®iÖn TPTH - SÇm S¬n th«ng qua tr¹m biÕn thÕ 250 KVA cña x·. Nhu cÇu vÒ lao ®éng C¸n bé c«ng nh©n viªn cña bÖnh viÖn hiÖn cã 270 ng­êi. Trong ®ã ®éi ngò y b¸c sü cã tay nghÒ cao chØ chiÕm 21,85%, d­îc sü míi chiÕm tû lÖ khiªm tèn 1,1%. Víi lùc l­îng y b¸c sü máng nh­ hiÖn nay th× ch­a ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña bÖnh viÖn. Ngay tõ b©y giê, ban gi¸m ®èc bÖnh viÖn ®· cã chñ tr­¬ng tuyÓn dông c¸n bé míi, c¸n bé trÎ, ®Æc biÖt lµ c¸c y b¸c sü, d­îc sü ®­îc ®µo t¹o chÝnh quy nh»m ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. B¶ng 4: Sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn hiÖn cã cña bÖnh viÖn TT §èi t­îng lao ®éng Sè l­îng (ng­êi) 1 B¸c sü 59 2 D­îc sü ®¹i häc 03 3 D­îc sü trung häc 05 4 Cö nh©n kinh tÕ+kü s­ 13 5 Y t¸ ®iÒu d­ìng 95 6 C¸n bé kh¸c (Hé lý, l¸i xe, cÊp d­ìng) 90 7 Trung häc kÕt to¸n 12 Tæng céng 270 Nhu cÇu vËt t­, hãa chÊt tiªu hao Khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng, hµng n¨m nhu cÇu hãa chÊt, vËt t­ tiªu hao phôc vô cho qu¸ tr×nh kh¸m ch÷a bÖnh lµ t­¬ng ®èi lín víi nhiÒu chñng lo¹i mÆt hµnh kh¸c nhau. Trong ®ã vËt liÖu, ho¸ chÊt tiªu hao chñ yÕu ®­îc chia theo c¸c nhãm c¬ b¶n sau: + B¨ng, b«ng, g¹c y tÕ + B¬m tiªm vµ b¬m hót c¸c lo¹i + HuyÕt ¸p kÕ, èng nghe + ChØ kh©u, vËt liÖu cÇm m¸u + Dao, panh, k×m, kÐo vµ c¸c dông cô phÉu thuËt + D©y truyÒn dÞch, d©y dÉn lu, c¸c lo¹i sond, c¸c lo¹i d©y nèi + §Ìn, bãng ®Ìn vµ c¸c phô kiÖn cña ®Ìn + G¨ng tay phÉu thuËt, kh¸m, xÐt nghiÖm ®· tiÖt trïng, ch­a tiÖt trïng, g¨ng t¨y chèng tia + Ho¸ chÊt xÐt nghiÖm tÕ bµo, sinh ho¸, test nhanh thö HIV, viªm gan, heroin, m«i tr­êng nu«i cÊy lao, thö lao, nhãm m¸u vµ c¸c lo¹i ho¸ chÊt xÐt nghiÖm kh¸c + GiÊy in c¸c lo¹i m¸y vµ gen tiÕp xóc + Phim X-quang vµ c¸c vËt t­, ho¸ chÊt sö dông cho m¸y X-quang + VËt t­ ngµnh x­¬ng + C¸c lo¹i vËt t­ y tÕ kh¸c Nguån vËt t­, ho¸ chÊt tiªu hao kÓ trªn dù kiÕn ®­îc thu mua tõ c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ cung øng trªn ®Þa bµn tØnh Thanh Hãa. Víi nhu cÇu ngµy mét t¨ng, ®©y sÏ lµ mét t¸c nh©n thóc ®Èy c¸c ngµnh s¶n xuÊt, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô trong lÜnh vùc thiÕt bÞ, vËt t­ y tÕ trong tØnh ph¸t triÓn. T¹o s©n ch¬i lµnh m¹nh cho c¸c hé kinh doanh trong lÜnh vùc trªn, tr¸nh t×nh tr¹ng ®éc quyÒn nh­ hiÖn nay. Nhu cÇu nhiªn liÖu, hãa chÊt kh¸c - X¨ng, dÇu: Chñ yÕu phôc vô cho qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng hãa, bÖnh nh©n, vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn, vËn hµnh lß ®èt chÊt th¶i. - Hãa chÊt phôc vô qu¸ tr×nh xö lý m«i tr­êng nh­: PACN-95, DW97, BIOWC96, ChÕ phÈm vi sinh Enchoi, EM, dung dÞch Clo, Soda... Nhu cÇu vÒ nhiªn liÖu, hãa chÊt nµy nh×n chung kh«ng lín, phô thuéc nhiÒu vµo quy m« ho¹t ®éng, t×nh tr¹ng m¸y mãc hiÖn cã, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cña ng­êi c«ng nh©n vËn hµnh. Ch­¬ng II ®iÒu kiÖn tù nhiªn - m«i tr­êng vµ kinh tÕ-x· héi 2.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ m«i tr­êng x· Qu¶ng T©m 2.1.1. §iÒu kiÖn vÒ ®Þa lý X· Qu¶ng T©m cã diÖn tÝch tù nhiªn lµ 367,68 ha; n»m ë phÝa §«ng B¾c huyÖn Qu¶ng X­¬ng, däc theo ®­êng quèc lé 47A cã chiÒu dµi 2,5 km. Cã ranh giíi hµnh chÝnh nh­ sau: - PhÝa Nam gi¸p x· Qu¶ng C¸t. - PhÝa B¾c vµ T©y gi¸p x· Qu¶ng Phó. - PhÝa §«ng gi¸p x· Qu¶ng Thä. X· Qu¶ng T©m lµ trung t©m giao l­u hµng hãa vµ l­u th«ng gi÷a thÞ x· SÇm S¬n vµ Thµnh phè Thanh Ho¸, cã thÞ trÊn Chî M«i vµ nhiÒu c¬ quan ®ãng trªn ®Þa bµn nh­ BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng, tr­êng S­ ph¹m 12+2 Thanh Ho¸, Tr­êng Th­¬ng m¹i du lÞch.... 2.1.2. §iÒu kiÖn khÝ t­îng thñy v¨n Theo tµi liÖu cña §µi khÝ t­îng thuû v¨n Thanh Ho¸ giai ®o¹n (1996 - 2006), BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng ®ãng trªn ®Þa bµn x· Qu¶ng T©m n»m ë tiÓu vïng khÝ hËu ®ång b»ng ven biÓn, cô thÓ nh­ sau: a. NhiÖt ®é NhiÖt ®é lµ yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ vµ ph¸t t¸n chÊt « nhiÔm. NhiÖt ®é trung b×nh th¸ng: 23,60C NhiÖt ®é tèi cao tuyÖt ®èi: 40,70C NhiÖt ®é tèi thÊp tuyÖt ®èi: 5,60C Biªn ®é ngµy ®ªm: 6-70C Tæng nhiÖt ®é n¨m: 8.500 - 8.6000C. Trong n¨m 4 th¸ng cã nhiÖt ®é trung b×nh £ 200C tõ th¸ng 12 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau, 5 th¸ng cã nhiÖt ®é trung b×nh ³ 250C tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 11. b. M­a M­a lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t t¸n vµ biÕn ®æi cña c¸c chÊt th¶i tõ khu vùc bÖnh viÖn ra m«i tr­êng. M­a trung b×nh n¨m ®¹t 1.746mm. M­a kÐo dµi: 6 th¸ng kÓ tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 10. L­îng m­a ³ 100mm/th¸ng: 6 th¸ng (tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 10). L­îng m­a ³ 200mm/th¸ng: 3 th¸ng (th¸ng 7, 8, 9). L­îng m­a ³ 300mm/th¸ng: 2 th¸ng (th¸ng 8, th¸ng 9). Kho¶ng 90% l­îng m­a hµng n¨m tËp trung vµo c¸c th¸ng 6, 7, 8 vµ 9. C¸c th¸ng 12, 1, 2, 3 lµ c¸c th¸ng cã l­îng m­a thÊp nhÊt. L­îng m­a ngµy lín nhÊt lµ 239,7mm. L­îng m­a th¸ng lín nhÊt lµ 586mm, trung b×nh 306,4mm, bÐ nhÊt 23,1mm. c. §é Èm kh«ng khÝ §é Èm kh«ng khÝ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh lan truyÒn vµ chuyÓn ho¸ c¸c chÊt « nhiÔm. §é Èm trung b×nh n¨m: 85- 86% §é Èm kh«ng khÝ biÕn ®æi theo mïa nh­ng sù chªnh lÖch ®é Èm gi÷a c¸c mïa kh«ng lín. Mïa kh«: Vµo mïa kh« ®é Èm t­¬ng ®èi gi¶m nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ. Mïa m­a ®é Èm t­¬ng ®èi trung b×nh kh«ng cao l¾m. §é Èm t­¬ng ®èi nhá nhÊt ®¹t: 34,3% trong ®ã th¸ng cã ®é Èm nhá nhÊt: 29,8 %. d. ChÕ ®é giã Giã lµ yÕu tè ¶nh h­ëng rÊt m¹nh ®Õn sù ph¸t t¸n chÊt « nhiÔm ra m«i tr­êng kh«ng khÝ vµ ®é th«ng tho¸ng khÝ trong khu vùc lµm viÖc. Tèc ®é giã trung b×nh n¨m: 1,5 - 1,8 m/s. Tèc ®é giã m¹nh nhÊt trong b·o: 30-40m/s. Tèc ®é giã m¹nh nhÊt trong giã mïa §«ng B¾c kh«ng qu¸ 25m/s. X· Qu¶ng T©m cã hai chÕ ®é giã thÞnh hµnh hµng n¨m, vµo mïa hÌ h­íng giã thÞnh hµnh lµ h­íng §«ng Nam vµ §«ng; vµo mïa §«ng h­íng giã thÞnh hµnh lµ h­íng B¾c vµ §«ng B¾c. e. B·o vµ ¸p thÊp nhiÖt ®íi B×nh qu©n hµng n¨m cã 0,63 c¬n b·o/n¨m ®æ bé vµo Thanh Ho¸, ¸p thÊp nhiÖt ®íi cã kho¶ng 2,49 c¬n/n¨m. f. N¾ng vµ bøc x¹ Bøc x¹ mÆt trêi lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÕ ®é nhiÖt trong vïng vµ ®é bÒn v÷ng khÝ quyÓn, ®©y còng lµ yÕu tè khÝ hËu quan träng ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t t¸n, biÕn ®æi c¸c chÊt g©y « nhiÔm trong kh«ng khÝ. Thanh Ho¸ n»m s©u trong néi chÝ tuyÕn nªn thêi gian chiÕu n¾ng thay ®æi tõ 11giê - 13 giê. §©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng t¹o ra sù ®ång ®Òu gi÷a c¸c th¸ng vÒ n¨ng l­îng bøc x¹ mÆt trêi ®Õn mÆt ®Êt. - Tæng thêi gian chiÕu s¸ng trung b×nh n¨m ®¹t: 1.686 giê. - Sè giê n¾ng cùc ®¹i: 1.839 giê. - Sè giê n¾ng cùc tiÓu: 1346 giê. - Sè ngµy kh«ng n¾ng: 81,9 ngµy. C¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu nh­ nhiÖt ®é, ®é Èm, chÕ ®é giã, m­a, c­êng ®é bøc x¹ cña mÆt trêi... t¹o nªn lo¹i ®é bÒn v÷ng khÝ quyÓn, ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t t¸n cña c¸c chÊt « nhiÔm trong kh«ng gian. B¶ng 5: DiÔn biÕn thêi tiÕt hµng n¨m t¹i tr¹m TP. Thanh Hãa [2] N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 §é Èm t­¬ng ®èi trung b×nh (%) 88,0 87,0 85,0 86,0 84,0 84,0 L­îng m­a hµng n¨m (mm) 1.845,6 1.367,2 1.334,3 1.309,7 1.592,4 1.762,6 Sè giê n¾ng (giê) 1.421,9 1.414,0 1.807,0 1.559,0 1.417,0 1.603,0 NhiÖt ®é trung b×nh (0C) 23,6 23,9 24,4 23,6 23,7 24,2 2.1.3. HiÖn tr¹ng c¸c thµnh phÇn m«i tr­êng tù nhiªn BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng ®· phèi hîp víi Trung t©m Quan tr¾c vµ B¶o vÖ m«i tr­êng Thanh Hãa (®¬n vÞ t­ vÊn lËp b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng) vµ Chi côc Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng Thanh Hãa tiÕn hµnh quan tr¾c chÊt l­îng m«i tr­êng nÒn khu vùc triÓn khai dù ¸n ®Ó lµm c¬ së x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña dù ¸n tíi m«i tr­êng xung quanh. C«ng t¸c lÊy mÉu ®­îc chia thµnh 02 ®ît. + §ît 1: TiÕn hµnh quan tr¾c m«i tr­êng n­íc th¶i. Thêi gian quan tr¾c vµo 10h15’ ngµy 20/8/2007. T¹i thêi ®iÓm quan tr¾c ho¹t ®éng kh¸m ch÷a bÖnh, c¸c ho¹t ®éng kh¸c trong bÖnh viÖn diÔn ra b×nh th­êng. HÖ thèng xö lý n­íc th¶i vÉn ho¹t ®éng b×nh th­êng. + §ît 2: TiÕn hµnh quan tr¾c m«i tr­êng kh«ng khÝ, m«i tr­êng n­íc mÆt, n­íc ngÇm, m«i tr­êng ®Êt. Thêi gian quan tr¾c tõ 8h-11h45’ ngµy 25/8/2007. Trong thêi gian quan tr¾c xuÊt hiÖn trËn m­a kÐo dµi trong kho¶ng 20 phót, tõ 8h35’ - 8h55’. 2.1.3.1. ChÊt l­îng m«i tr­êng n­íc a. ChÊt l­îng n­íc mÆt B¶ng 6: ChÊt l­îng n­íc mÆt (lÊy mÉu ngµy 25/08/2007) TT Tªn chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh KÕt qu¶ TCVN 5942- 1995 M1 M2 M3 M4 M5 A B 1 pH 7,1 7,4 7,1 7,1 7,2 6 - 8,5 5,5-9 2 Nit¬ tæng mg/l 1,4 7,0 2,8 4,2 5,6 - - 3 COD mg O2/l 17,7 13,7 8,0 28,9 171,2 <10 <35 4 BOD5 mg O2/l 11,5 8,9 5,2 18,8 111,3 <4 <25 5 ChÊt r¾n l¬ löng mg/l 90,0 80,0 70,0 135,0 829,0 20 80 6 E.Coli MPN/100ml 3500 2300 75 6400 7500 5.000 10.000 7 Coliform MPN/100ml 5300 4600 1100 9300 13.000 5.000 10.000 Ghi chó: + M1: MÉu n­íc ao khu vùc phÝa §«ng B¾c BÖnh viÖn. + M2: MÉu n­íc t¹i cèng th¶i tËp trung phÝa T©y Nam BÖnh viÖn. + M3: MÉu n­íc giÕng kh¬i nhµ «ng Bïi Sü Tróc, th«n Phó Quý phÝa §«ng Nam BÖnh viÖn. + M4: MÉu n­íc ao khu vùc d©n c­ phÝa T©y B¾c BÖnh viÖn. + M5: MÉu n­íc ruéng lóa phÝa T©y Nam BÖnh viÖn. Tiªu chuÈn so s¸nh: TCVN 5942- 1995: Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh gi¸ trÞ giíi h¹n c¸c th«ng sè vµ nång ®é cho phÐp cña c¸c « nhiÔm trong n­íc mÆt. + Cét A ¸p dông ®èi víi n­íc mÆt cã thÓ dïng lµm nguån cÊp n­íc sinh ho¹t (nh­ng ph¶i qua xö lý theo quy ®Þnh); + Cét B ¸p dông ®èi víi n­íc mÆt dïng cho c¸c môc ®Ých kh¸c. NhËn xÐt: Qua kÕt qu¶ ph©n tÝch chÊt l­îng n­íc mÆt cho thÊy. + ChØ tiªu pH t¹i tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®o ®Òu ®¹t TCCP. + COD t¹i ®iÓm ®o M3 ®¹t TCCP. C¸c ®iÓm ®o cßn l¹i ®Òu cã chØ sè v­ît TCCP tõ 1,37 - 17,12 lÇn so víi cét A. T¹i ®iÓm M5 chØ sè COD v­ît 4,89 lÇn so víi cét B. + BOD5 t¹i tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®o ®Òu v­ît tõ 1,3 - 27,825 lÇn so víi cét A. T¹i ®iÓm ®o M5 chØ sè BOD5 v­ît TCCP 4,452 lÇn so víi cét B. + ChÊt r¾n l¬ löng t¹i tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®o ®Òu v­ît tõ 3,5 - 41,45 lÇn so víi cét A vµ v­ît tõ 1,125 - 10,36 lÇn so víi cét B. + E.coli t¹i hai ®iÓm ®o M4, M5 cã chØ sè v­ît TCCP tõ 1,28 - 1,5 lÇn so víi cét A. + Coliform t¹i c¸c ®iÓm M1. M4, M5 cã chØ sè v­ît TCCP tõ 1,06 – 2,6 lÇn so víi cét A. T¹i ®iÓm ®o M5 chØ sè Coliform v­ît TCCP 1,3 lÇn so víi cét B. b. ChÊt l­îng n­íc th¶i B¶ng 7: ChÊt l­îng n­íc th¶i sau khi qua hÖ thèng xö lý n­íc th¶i tËp trung (lÊy mÉu ngµy 20/08/2007) TT Tªn chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh KÕt qu¶ TCVN 5945-2005 (Cét B) 1 pH 7,1 5,5 – 9 2 PO43- mg/l 0 0,5 3 COD mg O2/l 30,4 80 4 BOD5 mg O2/l 19,79 50 5 ChÊt r¾n l¬ löng mg/l 90,0 80 6 Nit¬ tæng mg/l 20,3 30 7 Coliform MPN/100 ml 8 3.000 Tiªu chuÈn so s¸nh: TCVN 5945-2005: Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh gi¸ trÞ giíi h¹n c¸c th«ng sè vµ nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm trong n­íc th¶i cña c¬ së s¶n xuÊt, chÕ biÕn, kinh doanh dÞch vô,... (gäi t¾t lµ “n­íc th¶i c«ng nghiÖp”). NhËn xÐt: C¸c chØ sè ph©n tÝch ®Òu ®¹t TCCP, riªng chÊt r¾n l¬ löng cã chØ sè v­ît TCCP ë møc ®é nhÑ. c. ChÊt l­îng n­íc ngÇm B¶ng 8: ChÊt l­îng n­íc ngÇm (lÊy mÉu ngµy 25/08/2007) TT Tªn chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh KÕt qu¶ TCVN 5944 - 1995 N1 N2 N3 1 pH 7,1 6,9 6,8 6,5 - 8,5 2 NO3- mg/l 0,12 2,50 17,2 45 3 COD mg O2/l 2,4 1,2 3,4 - 4 BOD5 mg O2/l 1,6 0,8 2,2 - 5 SS mg/l 26,0 57,0 55,0 750 - 1500 6 Coliform MPN/100ml 48 75 93 3 Ghi chó: + N1: MÉu n­íc giÕng khoan nhµ «ng §µo §×nh Xøng, th«n Phó Quý, x· Qu¶ng T©m. + N2: MÉu n­íc giÕng khoan nhµ «ng NguyÔn V¨n Thanh khu phÝa T©y Nam BÖnh viÖn. + N3: MÉu n­íc giÕng khoan nhµ «ng NguyÔn V¨n Dòng, ®éi 6 th«n Phó Quý, Qu¶ng T©m. Tiªu chuÈn so s¸nh: TCVN 5944-1995: Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh giíi h¹n c¸c th«ng sè vµ nång ®é cho phÐp cña c¸c chÊt « nhiÔm trong n­íc ngÇm. NhËn xÐt: C¸c mÉu n­íc giÕng khoan nh×n chung ®Òu cã c¸c chØ tiªu n»m trong giíi h¹n TCCP. Riªng Coliform t¹i tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®o ®Òu cã chØ sè v­ît TCCP tõ 16 ®Õn 31 lÇn. 2.1.3.2. ChÊt l­îng m«i tr­êng kh«ng khÝ B¶ng 9: ChÊt l­îng m«i tr­êng kh«ng khÝ (®o ngµy 25/08/2007) TT C¸c chØ tiªu KÕt qu¶ ph©n tÝch TCVN 5937-2005 5938-2005 5949-1998 M1 M2 M3 M4 M5 1 N ®é 0C 27,1 26,9 27,3 27,7 27,5 - 2 §é Èm, % 97,9 97,9 97,8 96,9 95,3 - 3 VËn tèc giã, m/s 0,2 0,241,5 0,341,6 0,341,5 0,241,3 - 4 Bôi l¬ löng, µg/m3 130,0 110,0 135,0 160,0 210,0 300 5 TiÕng ån, dBA 45455 40450 40445 50465 55470 75 (50*) 6 NH3, µg/m3 75,9 379,5 506,0 126,5 189,7 200 7 H2S, µg/m3 15,2 35,6 17,5 30,2 37,5 42 8 Cl2, µg/m3 950,8 633,9 792,4 316,9 570,5 100 9 SO2 µg/m3 145,0 171,4 72,5 285,7 590,0 350 10 CO, µg/m3 312,5 375,0 625,0 345,0 1250,0 30.000 11 NO2, µg/m3 105,0 143,5 52,5 102,6 210,0 200 Ghi chó: + M1: Khu vùc s©n, phÝa tr­íc d·y v¨n phßng BÖnh viÖn. + M2: Khu vùc xö lý chÊt th¶i cña BÖnh viÖn. + M3: Khu d©n c­ phÝa T©y Nam BÖnh viÖn. + M4: Khu d©n c­ phÝa §«ng Nam BÖnh viÖn. + M5: Khu d©n c­ phÝa §«ng B¾c BÖnh viÖn. Tiªu chuÈn so s¸nh: TCVN 5937-2005: ChÊt l­îng kh«ng khÝ - Tiªu chuÈn chÊt l­îng kh«ng khÝ xung quanh. TCVN 5938-2005: ChÊt l­îng kh«ng khÝ - Nång ®é tèi ®a cho phÐp cña mét sè chÊt ®éc h¹i trong kh«ng khÝ xung quanh. TCVN 5949-1998: ¢m häc - TiÕng ån khu vùc c«ng céng vµ d©n c­ - Møc tèi ®a cho phÐp. - 50*: Quy ®Þnh møc ©m t­¬ng ®­¬ng tèi ®a ®èi víi c¸c khu vùc cÇn sù yªn tÜnh (BÖnh viÖn, th­ viÖn, tr­êng häc...) NhËn xÐt: + NhiÖt ®é t¹i thêi ®iÓm ®o dao ®éng trong kho¶ng 26,9 - 27,7 oC. §é Èm cao tõ 95,3 - 97,9%. VËn tèc giã ®¹t tõ 0,2 - 1,6 m/s. + Nång ®é bôi l¬ löng t¹i tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®o ®Òu ®¹t TCCP. + TiÕng ån t¹i c¸c khu vùc d©n c­ (M3. M4, M5) cã chØ sè ®Òu ®¹t TCCP. §èi víi khu vùc cÇn sù yªn tÜnh (trong bÖnh viÖn) th× t¹i ®iÓm ®o M1 møc ån t­¬ng ®­¬ng cao nhÊt v­ît TCCP ë møc ®é nhÑ. + C¸c chØ tiªu h¬i khÝ ®éc H2S, CO t¹i tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®o ®Òu ®¹t TCCP. + T¹i ®iÓm ®o M5 chØ sè NO2, SO2 ®Òu v­ît TCCP (NO2 v­ît 1,05 lÇn; SO2 v­ît 1,68 lÇn). C¸c ®iÓm ®o cßn l¹i ®Òu cã gi¸ trÞ ®¹t TCCP. + H¬i khÝ Clo t¹i tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®o ®Òu v­ît TCCP tõ 3,169 - 9,5 lÇn. + H¬i khÝ NH3 t¹i mÉu M2 v­ît qu¸ TCCP 1,89 lÇn; t¹i mÉu M3 v­ît qu¸ TCCP 2,53 lÇn. C¸c ®iÓm ®o cßn l¹i ®Òu ®¹t TCCP. 2.1.3.3. ChÊt l­îng m«i tr­êng ®Êt B¶ng 10: ChÊt l­îng m«i tr­êng ®Êt (lÊy mÉu ngµy 25/08/2007) TT Tªn chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh VÞ trÝ lÊy mÉu M1 M2 M3 1 §é pHKCl 6,12 7,92 7,12 2 Ni t¬ tæng % 0,09 0,14 0,06 3 P2O5 % 0,16 0,11 0,08 4 K2O % 0,08 0,06 0,04 5 H÷u c¬ % 1,53 2,28 0,79 Ghi chó: + M1: §Êt canh t¸c nhµ bµ NguyÔn ThÞ Loan-Th«n Thanh Kiªn –x· Q.T©m + M2: §Êt ruéng lóa khu vùc phÝa T©y Nam bÖnh viÖn. + M3: §Êt canh t¸c khu vùc phÝa Nam bÖnh viÖn. Tiªu chÝ so s¸nh: Ph©n lo¹i ®Êt theo chØ tiªu n«ng ho¸ cña tæ chøc FAO-UNESCO. NhËn xÐt: + C¸c mÉu ®Êt ®Òu kh«ng chua (pHKCl >5,5). + Hµm l­îng Nit¬ tæng trong mÉu ®Êt M1, M2 ë møc trung b×nh; trong mÉu M3 ë møc nghÌo. + Hµm l­îng P2O5 trong mÉu ®Êt M1 ë møc giµu, trong mÉu M2 ë møc trung b×nh, trong mÉu M3 ë møc nghÌo. + Hµm l­îng K2O trong mÉu ®Êt M2, M3 ë møc nghÌo; trong mÉu M1 ë møc trung b×nh. 2.1.4. HiÖn tr¹ng c¶nh quan vµ c«ng t¸c qu¶n lý m«i tr­êng a. HiÖn tr¹ng c¶nh quan m«i tr­êng Tõ l©u nay cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ ng­êi d©n trong x· vÉn cã truyÒn thèng trång c©y xanh vµo mçi dÞp lÔ tÕt, chÝnh v× thÕ hiÖn nay thùc tr¹ng c©y xanh trong x· phong phó c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng, ­íc tÝnh b×nh qu©n kho¶ng 2,3 m2/ng­êi. C©y xanh ®­îc ng­êi d©n trång th­êng lµ Xµ Cõ, Keo, Th«ng, B¹ch §µn, Xoan vµ mét sè c©y ¨n qu¶ kh¸c. Ngoµi viÖc lµm ®Ñp khu d©n c­, t¹o c¶nh quan m«i tr­êng ®éc ®¸o mang ®Ëm nÐt riªng cña mét vïng quª ven biÓn, c©y xanh cßn ®ãng vai trß quan träng trong viÖc c¶i thiÖn khÝ hËu, c¶i thiÖn m«i tr­êng th«ng qua c¬ chÕ hÊp thô c¸c chÊt ®éc h¹i, gi¶m bøc x¹ nhiÖt, gi¶m nhiÖt ®é kh«ng khÝ, gi¶m nång ®é bôi... b. HiÖn tr¹ng qu¶n lý m«i tr­êng ë Qu¶ng T©m C«ng t¸c qu¶n lý m«i tr­êng ®· ®­îc cÊp ñy, chÝnh quyÒn vµ c¸c ®oµn thÓ quan t©m, thÓ hiÖn qua c¸c chÝnh s¸ch nh­ hç trî kinh phÝ thu gom vµ xö lý r¸c th¶i, tuyªn truyÒn vµ h­íng dÉn c¸c hé trong viÖc x©y dùng vµ sö dông hè r¸c gia ®×nh, ®Þnh kú tæ chøc dän vÖ sinh ®­êng lµng ngâ xãm mçi th¸ng mét lÇn, x©y dùng quy chÕ xö ph¹t vµ khen th­ëng trong viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng. Phèi hîp víi c¸c nhµ tr­êng trong viÖc gi¸o dôc ý thøc vÖ sinh m«i tr­êng cho häc sinh, sinh viªn. C«ng tr×nh vÖ sinh trong c¸c hé gia ®×nh ®ang ®­îc c¸c cÊp, c¸c ngµnh quan t©m vËn ®éng x©y dùng, ®Ó mçi hé gia ®×nh ®Òu cã 3 c«ng tr×nh vÖ sinh ®¶m b¶o ®ñ tiªu chuÈn hîp vÖ sinh. §èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô trªn ®Þa bµn x·, b¾t buéc cam kÕt vµ tu©n thñ néi quy b¶o vÖ m«i tr­êng chung trong x·. 2.2. §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi 2.2.1. §iÒu kiÖn kinh tÕ X· Qu¶ng T©m n»m ë phÝa b¾c huyÖn Qu¶ng X­¬ng, däc theo ®­êng quèc lé 47A cã chiÒu dµi 2,5km. C¸ch khu du lÞch biÓn SÇm S¬n kho¶ng 8km vÒ phÝa §«ng, thÞ trÊn Phè M«i hiÖn lµ trung giao l­u hµng hãa vµ l­u th«ng gi÷a Thµnh Phè Thanh Hãa vµ thÞ x· SÇm S¬n. X· hiÖn cã 8 th«n vµ 1 khu d©n c­ míi thµnh lËp víi tæng sè hé d©n lµ 1.440 hé. Tæng sè nh©n khÈu lµ 7.400 khÈu, trong ®ã lao ®éng chÝnh lµ 2.650 ng­êi chiÕm 35,8% [3]. §©y lµ nh÷ng ®iÓm thuËn lîi cho viÖc l­u th«ng hµng ho¸ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña x·. B¶ng 9: Mét sè chØ tiªu ®¹t ®­îc trong n¨m 2006[3] TT Néi dung chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh KÕt qu¶ ®¹t ®­îc 1 Tæng thu nhËp x· héi Tû 41 2 Tèc ®é t¨ng tr­ëng % 10,7 3 Tæng s¶n l­îng l­¬ng thùc TÊn 2133,5 4 Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi TriÖu 5,55 5 Tû träng thu nhËp tõ n«ng nghiÖp % 40 6 Tû träng thu nhËp tõ dÞch vô, thñ c«ng nghiÖp % 60 C¬ cÊu c©y trång 7 Tæng diÖn tÝch gieo cÊy 3 vô Ha 512,6 8 S¶n xuÊt vô ®«ng Ha 140 9 C©y ng« ®«ng Ha 80 10 C©y rau mµu Ha 60 11 C¸nh ®ång 50 triÖu – 70 triÖu Ha 10 C¬ cÊu ch¨n nu«i 12 §µn tr©u bß Con 339 13 §µn lîn Con 4.338 14 §µn gia cÇm Con 30.000 15 C¸ n­íc ngät TÊn 39 Tæng thu ng©n s¸ch §ång 3.681.177.119 Chi ng©n s¸ch §ång 3.867.940.400 16 Chi cÇu cèng giao th«ng thuû lîi TriÖu 140 17 Chi bª t«ng ho¸ ®­êng giao th«ng n«ng th«n TriÖu 750 18 Chi x©y dùng c¬ b¶n ë 3 khèi tr­êng Tû 2,5 19 Hç trî x©y dùng nhµ V¨n hãa th«n TriÖu 50 a. N«ng nghiÖp - S¸u th¸ng ®Çu n¨m 2007 tuy thêi tiÕt cã nhiÒu khã kh¨n song s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tiÕp tôc ®­îc quan t©m, c¸c lo¹i gièng cã n¨ng suÊt cao vµ æn ®Þnh ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt ë nhiÒu ®¬n vÞ. N¨ng suÊt b×nh qu©n ­íc ®¹t 45 t¹/ha, gi¶m 15 t¹/ha so víi cïng kú. Trong ®ã: n¨ng suÊt ng« ®¹t 60 t¹/ha, n¨ng suÊt l¹c ®¹t 24 t¹/ha. Tæng s¶n l­îng ®¹t 823 tÊn, gi¶m h¬n 200 tÊn so víi cïng kú vµ ®¹t 34,4% kÕ ho¹ch n¨m. Tæng ®µn tr©u bß ®Õn 30/6/2007 lµ 346 con, gi¶m 14 con so víi cïng kú. §µn lîn 4.600 con t¨ng 180 con trong ®ã cã 350 lîn h­íng n¹c. §µn gia cÇm thuû cÇm cã 16.489 con t¨ng 1.489 con so víi cïng kú. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp tiÕp tôc cã sù chuyÓn dÞch theo h­íng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, t¨ng s¶n l­îng hµng ho¸ trong n«ng nghiÖp, ®­a vµo s¶n xuÊt c¸c lo¹i c©y con cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh­ d­a, ít, thá. .. KhuyÕn khÝch m¹nh d¹n chuyÓn ®æi phÇn diÖn tÝch trång lóa n¨ng suÊt thÊp sang nu«i trång thuû s¶n. b. Kinh tÕ dÞch vô vµ kinh tÕ hîp t¸c x· C¸c nghµnh nghÒ kinh doanh dÞch vô tiÕp tôc ®­îc duy tr× vµ ph¸t triÓn. Mét sè hé d©n hiÖn cã møc thu nhËp kh¸ vµ æn ®Þnh, tËp trung vµo c¸c hé gia ®×nh kinh doanh nhµ trä ë c¸c th«n Quang Trung, Phó Quý, Phè M«i. Nh÷ng n¨m ngÇn ®©y Chî M«i ®· ®­îc n©ng cÊp, söa ch÷a ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c hé viÖc kinh doanh lµm ¨n bu«n b¸n. M« h×nh hîp t¸c x· vµ quü tÝn dông nh©n d©n ho¹t ®éng æn ®Þnh, an toµn, gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña toµn x·. Tæng thu tµi chÝnh 6 th¸ng ®¹t: 1.265.503.000 ®. Trong ®ã thu ng©n s¸ch ®¹t: 865.085.900 ®. Tæng chi 6 th¸ng : 1.000.230.000 ®. Trong ®ã chi ng©n s¸ch : 762.111.000 ®. 2.2.2. §iÒu kiÖn x· héi a. V¨n ho¸ x· héi - Y tÕ, gi¸o dôc Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c th«ng tin tuyªn truyÒn nh©n c¸c ngµy lÔ lín cña ®Êt n­íc vµ phôc vô c«ng t¸c bÇu cö ®¹i biÓu quèc héi kho¸ XII, tuyªn truyÒn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ t¹i ®Þa ph­¬ng. Duy tr× th­êng xuyªn c«ng t¸c kiÓm tra vµ xö lý vÖ sinh m«i tr­êng chung ë c¸c ®¬n vÞ, t×nh h×nh vÖ sinh m«i tr­êng 6 th¸ng qua c¬ b¶n ®­îc tæ chøc thùc hiÖn tèt, ng¨n chÆn viÖc l©y lan dÞch bÖnh. C¸c nhµ tr­êng tæ chøc d¹y vµ häc theo kÕ ho¹ch, chÊt l­îng v¨n ho¸ ®­îc quan t©m. Tû lÖ häc sinh lªn líp ®¹t trªn 90%, thi tuyÓn vµo cÊp 3 chÝnh quy ®¹t 43%. Tû lÖ ph¸t triÓn d©n sè 6 th¸ng ®Çu n¨m lµ 0,3 %. Tû lÖ sinh con thø 3 ë møc 10%. C¸c ho¹t ®éng phôc vô ch­¬ng tr×nh sinh s¶n KHHG§, ch¨m sãc søc khoÎ sinh s¶n cho chÞ em, c©u l¹c bé vÞ thµnh niªn vµ thanh niªn cã hiÖu qu¶. S¸u th¸ng ®Çu n¨m bæ sung 109 thÎ KCB cho trÎ em d­íi 6 tuæi theo quy ®Þnh. b. C«ng t¸c An ninh - Quèc phßng T×nh h×nh an ninh chÝnh trÞ c¬ b¶n æn ®Þnh vµ ®­îc gi÷ v÷ng, kh«ng cã ®¬n th­ khiÕu kiÖn v­ît cÊp x¶y ra. C«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ cho lùc l­îng d©n qu©n, ®èi t­îng lµ c¸n bé, huÊn luyÖn qu©n sù theo kÕ ho¹ch ®¹t chÊt l­îng tèt. Tham gia b¾n ®¹n thËt, triÓn khai thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 290 cho h¬n 50 ®èi t­îng d©n qu©n thêi chèng Mü cøu n­íc theo kÕ ho¹ch b¶o ®¶m nguyªn t¾c. Chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch chuÈn bÞ lùc l­îng vµ vËt t­ phôc vô c«ng t¸c phßng chèng b·o lôt, gi¶m nhÑ thiªn tai trong mïa m­a b·o, tham gia ®µo ®¾p ®Êt dù tr÷ hoµn thµnh kÕ ho¹ch trªn giao. ch­¬ng III §¸nh gi¸ c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng 3.1. Nguån g©y t¸c ®éng Do dù ¸n më réng vµ n©ng cÊp víi 2 giai ®o¹n, nªn viÖc x¸c ®Þnh c¸c nguån th¶i cho tõng giai ®o¹n vµ c¸c yÕu tè g©y « nhiÔm lµ c¨n cø cÇn thiÕt cho viÖc lùa chän c¸c gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu vµ h¹n chÕ tèi ®a « nhiÔm m«i tr­êng do ho¹t ®éng cña dù ¸n g©y ra. 3.1.1. Giai ®o¹nx©y dùng c¬ b¶n Trong giai ®o¹n x©y dùng c¬ b¶n, nguån th¶i vµ c¸c yÕu tè g©y « nhiÔm chñ yÕu ph¸t sinh tõ c¸c nguån sau: B¶ng 12: Nguån th¶i vµ c¸c yÕu tè g©y « nhiÔm trong giai ®o¹n XD c¬ b¶n TT Nguån gèc « nhiÔm ChÊt chØ thÞ « nhiÔm 1 Giai ®o¹n chuÈn bÞ mÆt b»ng, n¹o vÐt bÒ mÆt - Bôi, CO, SO2, NO2… - TiÕng ån, ®é rung. 2 VËn chuyÓn ®Êt c¸t, nguyªn vËt liÖu. - Bôi cuèn tõ ®­êng, ®Êt c¸t r¬i v·i - KhÝ th¶i cña xe « t« vËn chuyÓn: CO, SO2, NO2, THC, h¬i x¨ng dÇu 3 §µo xóc t¹i mÆt b»ng: §µo hè, ®µo cèng r·nh, mãng c«ng tr×nh… - Bôi ®Êt - TiÕng ån, ®é rung - N­íc th¶i sinh ho¹t tõ l¸n tr¹i cña c«ng nh©n x©y dùng - R¸c th¶i sinh ho¹t cña c«ng nh©n x©y dùng 4 X©y dùng c«ng tr×nh, nhµ cöa v¨n phßng vµ c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kh¸c nh­ cèng tho¸t n­íc, ®­êng giao th«ng néi bé. - Bôi, CO, SO2, NO2… - TiÕng ån, ®é rung - N­íc th¶i sinh ho¹t tõ l¸n tr¹i c«ng nh©n x©y dùng - R¸c th¶i sinh ho¹t cña c«ng nh©n x©y dùng 5 Mét sè ho¹t ®éng kh¸c nh­ xe ch¹y, m¸y mãc x©y dùng… - TiÕng ån, bôi, CO, SO2, NO2, THC, h¬i x¨ng dÇu a. Nguån ph¸t sinh bôi, tiÕng ån. TiÕng ån, ®é rung vµ mét l­îng lín bôi, ®Êt ®¸ r¬i v·i sÏ ph¸t sinh tõ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn ®Êt c¸t ®Ó san lÊp mÆt b»ng, vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu, vËn hµnh m¸y mãc thi c«ng trªn c«ng tr­êng (m¸y ñi, m¸y san nÒn...), trong c«ng ®o¹n n¹o vÐt, ®µo hè, ®µo cèng r·nh, mãng c«ng tr×nh... Nguån « nhiÔm nµy ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ng­êi c«ng nh©n, nh­ng víi tÇn suÊt kh«ng cao, thêi gian thi c«ng ng¾n nªn lo¹i « nhiÔm nµy th­êng kh«ng g©y t¸c ®éng lín. §iÒu ®¸ng quan t©m trong giai ®o¹n nµy h¬n c¶ lµ ¶nh h­ëng cña tiÕng ån, bôi tíi ng­êi bÖnh ®ang ®iÒu trÞ néi tró. Nh÷ng t¸c ®éng t­ëng nh­ ®¬n gi¶n nµy cã thÓ kÐo dµi thªm thêi gian ®iÒu trÞ cña ng­êi bÖnh, ¶nh h­ëng tíi vËt chÊt, tinh thÇn cña ng­êi bÖnh vµ gia ®×nh ng­êi bÖnh. b. Nguån ph¸t sinh khÝ th¶i. KhÝ th¶i ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu x©y dùng, m¸y mãc thi c«ng trªn c«ng tr­êng... chñ yÕu lµ CO, SO2, NOx, THC, h¬i x¨ng dÇu. Nguån « nhiÔm nµy kh«ng tËp trung, th­êng bÞ ph©n t¸n vµ víi nång ®é kh«ng lín, h¬n n÷a qu¸ tr×nh thi c«ng thùc hiÖn trªn m«i tr­êng réng, tho¸ng, thêi gian thi c«ng ng¾n nªn lo¹i « nhiÔm nµy th­êng ®­îc coi lµ nguån « nhiÔm thø cÊp. B¶ng 13: HÖ sè t¶i l­îng bôi vµ khÝ th¶i trong giai ®o¹n x©y dùng dù ¸n [4] Ho¹t ®éng §¬n vÞ (U) TSP (kg/U) SO2 (kg/U) NOx (kg/U) CO (kg/U) VOC (kg/U) 1. Xe t¶i, m¸y ñi, m¸y thi c«ng (1400 - 2000cc) TÊn NL 0,86 0,03 22,02 194,7 27,65 2. NÊu bÕp tËp thÓ, ®èt chÊt th¶i tæng hîp (kh«ng cã hÖ thèng xö lý) TÊn NL 50 0,0 2 62 21 c. Nguån ph¸t sinh n­íc th¶i Nguån n­íc th¶i chñ yÕu ph¸t sinh tõ c¸c qu¸ tr×nh sau: - Qu¸ tr×nh sinh ho¹t cña c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng. - Ph¸t sinh tõ n­íc m­a ch¶y trµn. - Tõ c¸c khu tån gi÷ nhiªn liÖu, vËt liÖu x©y dùng Lo¹i « nhiÔm nµy th­êng nhá, Ýt quan träng. Bªn c¹nh ®ã víi c¸ch qu¶n lý phï hîp cña chñ ®Çu t­, tiÕn ®é c«ng tr×nh ®­îc ®Èy nhanh, viÖc x©y dùng tu©n thñ theo ®óng quy tr×nh vµ tiªu chuÈn x©y dùng hiÖn hµnh nªn cã thÓ lµm h¹n chÕ tèi ®a nguån n­íc th¶i ph¸t sinh nµy. d. Nguån ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n ChÊt th¶i r¾n ph¸t sinh chñ yÕu lµ chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t cña c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng trªn c«ng tr­êng nh­: Bao b×, phÕ liÖu ®inh sÐt, d©y thÐp, l­ìi c­a, vá hép, thøc ¨n thõa, tói nilon, nhùa... vµ chÊt th¶i r¾n trong x©y dùng (g¹ch, ngãi vì, vËt liÖu thõa, ®Êt ®¸...). NÕu kh«ng cã c¸c biÖn ph¸p thu gom, ph©n lo¹i vµ bè trÝ tËp trung hîp lý chóng sÏ g©y ra nh÷ng ¶nh h­ëng xÊu tíi m«i tr­êng xung quanh, g©y t©m lý bÊt æn ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp x©y dùng, bÖnh nh©n, ng­êi nhµ bÖnh nh©n vµ c¸c y b¸c sü. 3.1.2. Giai ®o¹n dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng Khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng sÏ lµm ph¸t sinh c¸c chÊt g©y « nhiÔm m«i tr­êng, chñ yÕu bao gåm: ChÊt th¶i khÝ, n­íc th¶i, chÊt th¶i r¾n, chÊt th¶i phãng x¹ vµ c¸c chÊt th¶i nguy h¹i kh¸c. Nguån gèc ph¸t sinh ®­îc tr×nh bµy kh¸i qu¸t trong b¶ng sau: B¶ng 14: Nguån th¶i vµ c¸c yÕu tè g©y « nhiÔm khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng STT YÕu tè « nhiÔm Nguån gèc ph¸t sinh 1 ¤ nhiÔm kh«ng khÝ: mïi, c¸c chÊt h÷u c¬ bay h¬i, SO2, NOx, CO, vi khÝ hËu, tiÕng ån, vi khuÈn trong kh«ng khÝ, Dioxin... + Do sù ph©n hñy sinh häc c¸c chÊt h÷u c¬. + Qu¸ tr×nh kh¸m vµ ®iÒu trÞ bÖnh nh©n cã dïng mét sè hãa chÊt h÷u c¬ bay h¬i (alcol, Ete...) + Qu¸ tr×nh ®èt nhiªn liÖu do bÕp nÊu vµ « t« ®i l¹i trong vµ ngoµi bÖnh viÖn. + Do bôi dÉn truyÒn c¸c vi khuÈn khu tró t¹i c¸c buång bÖnh. + Qu¸ tr×nh vËn hµnh lß ®èt chÊt th¶i y tÕ 2 ¤ nhiÔm n­íc: ChÊt r¾n l¬ löng, BOD, COD, vi sinh vËt, hãa chÊt, chÊt kh¸ng sinh, tæng Nit¬, Photpho... N­íc th¶i sinh ho¹t cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, bÖnh nh©n vµ ng­êi nhµ bÖnh nh©n; n­íc th¶i sinh ra trong qu¸ tr×nh kh¸m vµ ch÷a bÖnh; n­íc tõ khu phÉu thuËt vµ xÐt nghiÖm; n­íc m­a ch¶y trµn. 3 ¤ nhiÔm ®Êt: ¶nh h­ëng ®Õn c¸c vi sinh vËt cã lîi trong ®Êt, tho¸i hãa ®Êt, thay ®æi thµnh phÇn c¬ lý, hãa cña ®Êt, thay ®æi môc ®Ých sö dông ®Êt Do n­íc th¶i cña bÖnh viÖn th¶i ra m«i tr­êng kh«ng ®­îc xö lý. R¸c th¶i kh«ng ®­îc thu gom xö lý triÖt ®Ó… 4 ¤ nhiÔm do chÊt th¶i r¾n: bÖnh phÈm, b¨ng, g¹c, b¬m kiªm tiªm, èng thuèc vµ r¸c th¶i sinh ho¹t + Tõ kh¸m, ch÷a vµ ®iÒu trÞ bÖnh. + Gi¶i phÉu, xÐt nghiÖm, pha chÕ thuèc t¹i khoa d­îc... + Tõ qu¸ tr×nh sinh ho¹t cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, bÖnh nh©n vµ ng­êi nhµ th¨m nu«i bÖnh nh©n, kh¸ch v·ng lai. 5 ¤ nhiÔm phãng x¹: Bøc x¹ Gamma Ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh vËn hµnh thiÕt bÞ chiÕu, chôp X-quang. a. Nguån ph¸t sinh khÝ th¶i C¸c chÊt h÷u c¬ bay h¬i nh­: Aceton, este, Formandehit, phenol, Benzen, Clo, Iot, HCl... ph¸t sinh tõ qu¸ tr×nh kh¸m ch÷a bÖnh, l­u gi÷ bÖnh phÈm, xÐt nghiÖm, khö trïng, l­u gi÷a hãa chÊt xÐt nghiÖm vµ c¸c c«ng t¸c kh¸c. C¸c khÝ CO, NOx, SO2, Dioxin... ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông lß ®èt r¸c th¶i y tÕ, sö dông c¸c m¸y nÐn khÝ, m¸y ph¸t ®iÖn dù phßng, do ho¹t ®éng ®èt nhiªn liÖu lß ®èt r¸c vµ c¸c xe vËn chuyÓn cña bÖnh viÖn. Các chất hữu cơ có trong nước thải bị phân huỷ dưới tác động của vi sinh vật hiếu khí và yếm khí tuỳ theo điều kiện tại những nơi thu gom, vận chuyển sẽ sinh ra các khí độc hại khác nhau nh­ CH4, NH3, H2S... Ph¸t sinh mïi h«i thèi. §ång thêi c¸c vi sinh vËt g©y bÖnh nh­: trùc khuÈn lao, siªu vi khuÈn cóm, siªu vi khuÈn g©y bÖnh sëi... ph¸t triÓn m¹nh b¸m vµo c¸c Sol khÝ, h¹t bôi theo kh«ng khÝ lan to¶ kh¾p n¬i cã thÓ lµ nguån l©y lan bÖnh dÞch. b. Nguån ph¸t sinh n­íc th¶i Khi bÖnh viÖn ®i vµo ho¹t ®éng sÏ cã nhiÒu nguån ph¸t sinh n­íc th¶i. Tuy nhiªn cã thÓ ph©n lo¹i chóng theo hai nhãm chÝnh sau: i) N­íc m­a ch¶y trµn Nguån n­íc m­a ch¶y qua bÒ mÆt khu«n viªn cña bÖnh viÖn. L­u l­îng dßng th¶i xuÊt biÖn kh«ng ®Òu vµ tån t¹i trong thêi gian ng¾n víi kho¶ng dao ®éng lín, phô thuéc vµo c¸c mïa trong n¨m. Vµo mïa kh« l­îng th¶i Ýt h¬n so víi mïa m­a. T¶i träng c¸c chÊt « nhiÔm cã trong n­íc m­a ch¶y trµn ®­îc ­íc tÝnh trong b¶ng sau: B¶ng 15: T¶i l­îng « nhiÔm trong n­íc m­a ch¶y trµn [4] Nguån th¶i §¬n vÞ Tæng Nit¬ Tæng photpho BOD COD TSS Tæng Colifrom (MPN/100 ml) N­íc m­a ch¶y trµn Kg/km2/n¨m 875 105 4,725 31,150 64,05 58.000 Nh­ vËy víi diÖn tÝch khu vùc dù ¸n lµ 7,5 x 10-3 km2, nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p xö lý nguån th¶i nµy, hµng n¨m sÏ ®­a vµo m«i tr­êng mét l­îng chÊt th¶i sau: Tæng nit¬: 875 x 7,5 x 10-3 =6,56 kg/n¨m. Tæng photpho: 105 x 7,5 x 10-3 = 0,7875 kg/n¨m. BOD: 4,725 x 7,5 x 10-3 = 0,0354 kg/n¨m. COD5: 31,15 x 7,5 x 10-3 = 0,234 kg/n¨m. TSS: 64,05 x 7,5 x 10-3 = 0,48 kg/n¨m. ii) N­íc th¶i bÖnh viÖn Bao gåm n­íc th¶i ph¸t sinh tõ qu¸ tr×nh sinh ho¹t cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, bÖnh nh©n vµ ng­êi nhµ bÖnh nh©n. N­íc th¶i ph¸t sinh tõ qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ, tõ khu phÉu thuËt, khoa d­îc, c¸c labo xÐt nghiÖm, phßng chuÈn bÞ m«i tr­êng, chuÈn bÞ mÉu vµ hãa chÊt, kho vËt phÈm... XÐt vÒ nguån gèc ph¸t sinh, n­íc th¶i bÖnh viÖn nãi trªn gÇn gièng nh­ n­íc th¶i sinh ho¹t. Nh­ng vÒ khÝa c¹nh vÖ sinh vµ dÞch tÔ, n­íc th¶i bÖnh viÖn chøa nhiÒu lo¹i vi khuÈn g©y bÖnh cã nguån gèc tõ ng­êi bÖnh vµ c¸c chÊt ®éc h¹i kh¸c h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ. Nguån n­íc th¶i nµy khi th¶i vµ nguån n­íc mÆt sÏ g©y nhiÔm bÈn vµ lµm lan truyÒn bÖnh dÞch. Theo sè liÖu nghiªn cøu, thèng kª vÒ n­íc th¶i bÖnh viÖn ®a khoa vµ c¸c bÖnh viÖn chuyªn khoa trong n­íc vµ trong khu vùc cho thÊy l­îng n­íc th¶i cña bÖnh viÖn nãi chung chiÕm 80% l­îng n­íc cÊp [1]. Nh­ vËy víi l­îng n­íc cÊp trung b×nh nh­ ®· tÝnh ë trªn [tr8] th× l­îng n­íc th¶i trung b×nh cña bÖnh viÖn 71 TW lµ 320 cho quy m« 500 gi­êng bÖnh (giai ®o¹n 1) vµ 448 cho quy m« 700 gi­êng bÖnh (giai ®o¹n 2). Thµnh phÇn nguån n­íc th¶i nµy rÊt ®a d¹ng, phô thuéc cô thÓ vµo quy m« ho¹t ®éng cña tõng khoa, phßng, sè l­îng bÖnh nh©n vµ ng­êi nhµ bÖnh nh©n. + N­íc th¶i sinh ho¹t: Chøa c¸c thµnh phÇn chñ yÕu lµ cÆn b·, c¸c chÊt h÷u c¬, c¸c chÊt dinh d­ìng vµ vi sinh vËt. Khi ®æ vµo vùc n­íc sÏ g©y « nhiÔm nguån n­íc, ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng cña ®éng vËt thuû sinh vµ chÊt l­îng n­íc sinh ho¹t cña ng­êi d©n xung quanh. Theo tÝnh to¸n thèng kª cña tæ chøc Y tÕ thÕ giíi t¹i nhiÒu Quèc gia ®ang ph¸t triÓn, khèi l­îng c¸c chÊt « nhiÔm trong n­íc th¶i sinh ho¹t do mçi ng­êi ®­a vµo m«i tr­êng (nÕu kh«ng qua xö lý) nh­ sau [4]: B¶ng 16: Khèi l­îng c¸c chÊt « nhiÔm cã trong n­íc th¶i sinh ho¹t ChØ tiªu « nhiÔm Khèi l­îng (g/ng­êi/ngµy) BOD5 45 - 55 COD 72 - 102 ChÊt r¾n l¬ löng (SS) 70 - 145 DÇu mì 10 - 30 Tæng Nit¬ 6 - 12 Amoni 2,8 - 4,8 Tæng Phospho 0,8 - 4,0 Vi sinh vËt: MPN/100 ml Tæng coliform 106 - 109 Fecal coliform 105 - 106 Trøng giun s¸n 103 + T¹i c¸c labo xÐt nghiÖm: N­íc th¶i sinh ra tõ c¸c labo xÐt nghiÖm cã l­u l­îng kh«ng lín nh­ng l¹i chøa nhiÒu vi sinh vËt g©y bÖnh, chÊt kh¸ng sinh tån d­, hãa chÊt xÐt nghiÖm, kim lo¹i nÆng. + T¹i khu phÉu thuËt vµ c¸c khoa l©m sµng: Trong thµnh phÇn n­íc th¶i th­êng chøa c¸c vi khuÈn g©y bÖnh, c¸c hîp chÊt h÷u c¬, c¸c chÊt dinh d­ìng. B¶ng 17: Tû lÖ % vi khuÈn g©y bÖnh ph©n lËp tõ mñ vÕt mæ [5] TT Tæng sè bÖnh phÈm Tô cÇu vµng Trùc khuÈn Gram (-) E.Coli Enterosp Alka Pseudo Proteus 1 454 137 80 81 15 82 73 2 304 97 53 72 25 58 49 3 214 67 18 81 16 35 48 Tæng céng 972 301 151 234 56 175 170 Tû lÖ (%) 31 15,5 24 5,8 18 17,5 + T¹i c¸c khoa cËn l©m sµng: Thµnh phÇn n­íc th¶i chøa nhiÒu c¸c hîp chÊt h÷u c¬ nh­ Glucoza, sacaroza, lactoza, sulphat amon phosphoran.... C¸c hîp chÊt v« c¬, ho¹t ®é phãng x¹ anpha, beta th­êng cao h¬n møc cho phÐp. Nh×n chung, ®Æc tr­ng chñ yÕu cña nguån n­íc th¶i bÖnh viÖn nãi chung cã hµm l­îng COD, BOD, Amoni, Coliform cao h¬n nhiÒu so víi tiªu chuÈn n­íc mÆt hiÖn hµnh. Ngoµi ra trong nguån n­íc th¶i nµy cßn chøa nhiÒu vi khuÈn g©y dÞch bÖnh nh­: Trùc khuÈn lÞ, trùc khuÈn th­¬ng hµn, giun s¸n... KÕt qu¶ ®iÒu tra ph©n tÝch thµnh phÇn vµ tÝnh chÊt cña n­íc th¶i bÖnh viÖn khu vùc miÒn Trung vµ miÒn B¾c n­íc ta trong nh÷ng n¨m tr­íc ®­îc cho trong b¶ng sau. B¶ng 18. ChØ tiªu « nhiÔm trong n­íc th¶i bÖnh viÖn [1] TT ChØ tiªu Gi¸ tÞ TCVN 5945-2005 Min TB Max (Cét A) (Cét B) 1 PH 6,2 7,4 8,1 6 - 9 2 NH4+ (mg/l) 8,0 14 25 5 10 3 BOD5 (mg/l) 110 150 250 30 50 4 COD (mg/l) 140 200 300 50 80 5 CÆn l¬ löng (mg/l) 100 160 220 50 100 6 Coliform (MPN/100 ml) 106 107 109 3000 5000 c. Nguån ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n ChÊt th¶i r¾n ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng chuyªn m«n phôc vô c«ng t¸c kh¸m ch÷a bÖnh, nghiªn cøu vµ ®µo t¹o c¸n bé, tõ qu¸ tr×nh sinh ho¹t cña bÖnh nh©n, th©n nh©n, kh¸ch v·ng lai vµ nh©n viªn y tÕ. §Æc tr­ng cña chÊt th¶i r¾n cña bÖnh viÖn cã chøa mét l­îng nhÊt ®Þnh c¸c vËt t­ y tÕ tiªu hoa, vËt phÈm y tÕ cïng víi c¸c chÊt th¶i kh¸c nh­ r¸c th¶i sinh ho¹t. NhiÒu lo¹i vËt phÈm y tÕ th­êng mang c¸c vi khuÈn, vi trïng g©y bÖnh hoÆc lµ mét m«i tr­êng rÊt thuËn lîi cho c¸c vi sinh vËt ph¸t triÓn. Do vËy, nÕu r¸c th¶i kh«ng ®­îc qu¶n lý hoÆc xö lý thÝch hîp sÏ lµ nguån l©y lan bÖnh tËt ra m«i tr­êng xung quanh. B¶ng 19: §Þnh møc r¸c th¶i t¹i bÖnh viÖn [6] TT TuyÕn bÖnh viÖn ChÊt th¶i trung b×nh cña bÖnh viÖn (kg/gi­êng bÖnh/ngµy ®ªm) ChÊt th¶i nguy h¹i (kg/gi­êng bÖnh/ngµy ®ªm) 1 BÖnh viÖn tuyÕn tØnh 1,23 0,35 2 BÖnh viÖn tuyÕn huyÖn, thÞ x·, thµnh phè 1,02 0,20 Trung b×nh 1,13 0,23 Nh­ vËy, víi quy m« 700 gi­êng bÖnh, l­îng r¸c th¶i cña bÖnh viÖn 71 TW th¶i ra h»ng ngµy trung b×nh kho¶ng 791 kg/ngµy ®ªm. Trong ®ã chiÕm 23% lµ r¸c th¶i nguy h¹i t­¬ng ®­¬ng 182 kg/ngµy ®ªm. - ChÊt th¶i r¾n nguy h¹i: Theo QuyÕt ®Þnh sè 2575/1999/Q§-BYT ngµy 17/8/1999 cña Bé tr­ëng bé Y tÕ vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ qu¶n lý chÊt th¶i y tÕ, chÊt th¶i ®éc h¹i cña bÖnh viÖn ®­îc chia thµnh c¸c nhãm nh­ sau: Nhãm A: Bao gåm c¸c lo¹i b«ng, b¨ng, g¨ng tay, r¸c th¶i nhiÔm bÈn trong qu¸ tr×nh b¨ng, bã bét cã tiÕp xóc víi vÕt mæ, cã dÝnh m¸u. §Æc biÖt lµ c¸c chÊt th¶i tõ c¸c ca bÖnh truyÒn nhiÔm nh­ bÖnh phÈm sinh thiÕt, m¸u, ph©n, n­íc tiÓu vµ c¸c m« tõ c¬ thÓ bÖnh nh©n, c¸c chi, rau thai...vµ c¸c m« tõ c¸c phßng xÐt nghiÖm. Nhãm B: Lµ c¸c chÊt th¶i r¾n bao gåm: b¬m kim tiªm, lä, èng thuèc, cèc tiªm, thñy tinh, l­ìi dao mæ vµ c¸c dông cô cøng kh¸c. Nhãm C: C¸c chÊt th¶i ph¸t sinh tõ c¸c labo xÐt nghiÖm vµ nhµ ®¹i thÓ (kh«ng thuéc nhãm A ). Nhãm D: C¸c chÊt th¶i d­îc vµ hãa häc (thuèc, v¾c xin, c¸c dung m«i h÷u c¬, hãa chÊt xÐt nghiÖm, c¸c hîp chÊt v« c¬...). Nhãm E: C¸c lo¹i ®å v¶i nh­: ga tr¶i gi­êng thanh lý, lä ®ùng n­íc tiÓu, tói O2, ®Öm cò kh«ng sö dông ®­îc... - ChÊt th¶i r¾n sinh ho¹t: Lµ chÊt th¶i kh«ng bÞ nhiÔm c¸c yÕu tè nguy h¹i. Nguån chÊt th¶i nµy ph¸t sinh tõ c¸c buång bÖnh, phßng lµm viÖc, hµnh lang, c¸c bé phËn cung øng, nhµ kho, nhµ giÆt, nhµ ¨n... bao gåm: giÊy b¸o, tµi liÖu, vËt liÖu ®ãng gãi, thïng c¸t t«ng, tói nilon, tói ®øng phim, vËt liÖu gãi thùc phÈm, thøc ¨n d­ thõa cña ng­êi bÖnh. d. Nguån ph¸t sinh phãng x¹ Ph¸t sinh chñ yÕu tõ ho¹t ®éng chuÈn ®o¸n h×nh ¶nh, ®iÒu trÞ tÝch cùc vµ nghiªn cøu. Ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh vËn hµnh m¸y chiÕu, chôp X-quang, c¾t líp CT (CT-Scanner), céng h­ëng tõ (MRI), chÊt th¶i phãng x¹... - ChÊt th¶i phãng x¹ r¾n gåm: c¸c vËt liÖu sö dông trong kh©u xÐt nghiÖm, chuÈn ®o¸n h×nh ¶nh, ®iÒu trÞ nh­: èng tiªm, b¬m tiªm, kim tiªm, kÝnh b¶o hé, giÊy thÊm, g¹c s¸t khuÈn, èng nghiÖm, chai lä ®ùng chÊt phãng x¹... - ChÊt th¶i phãng x¹ láng: dung dÞch cã chøa nh©n phãng x¹ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chuÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ nh­ n­íc tiÓu cña ng­êi bÖnh, c¸c chÊt bµi tiÕt, n­íc xóc röa c¸c dông cô cã chøa chÊt phãng x¹... - ChÊt th¶i phãng x¹ khÝ gåm: các chất khí không dùng trong lâm sàng như 133Xe, các khí thoát ra từ các kho chứa chất phóng xạ ... B¶ng 20: C¸c h¹t nh©n phãng x¹ sö dông trong c¸c c¬ së y tÕ Hạt nhân phóng xạ Các hạt phát sinh Thời gian bán huỷ Ứng dụng 3H Hạt beta 12,3 năm Nghiên cứu 14C Hạt beta 5730 năm Nghiên cứu 32P Hạt beta 14,3 ngày Trị liệu 51Cr Tia gamma 27,8 ngày Chẩn đoán in vitro 57Co Hạt beta 270 ngày Chẩn đoán in vitro 59Fe Hạt beta 45,5 ngày Chẩn đoán in vitro 67Ga Tia gamma 72 giờ Chẩn đoán hình ảnh 75Se Tia gamma 120 ngày Chẩn đoán hình ảnh 123I Tia gamma 13 giờ Chẩn đoán hình ảnh 125I Tia gamma 60 ngày Chẩn đoán hình ảnh 131I Hạt beta 8 ngày Trị liệu, nghiên cứu 133Xe Hạt beta 5,3 ngày Chẩn đoán hình ảnh 3.2. Dù b¸o nh÷ng rñi ro vÒ sù cè m«i tr­êng do dù ¸n g©y ra L­îng n­íc th¶i ph¸t sinh lín khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p xö lý hiÖu qu¶ cã kh¶ n¨ng g©y hiÖn t­îng phó d­ìng t¹i c¸c khu vùc tiÕp nhËn n­íc th¶i g©y « nhiÔm m«i tr­êng trªn diÖn réng. §Æc biÖt t¹i c¸c khu vùc cã c¸c nguån ph¸t sinh « nhiÔm phãng x¹ nÕu kh«ng ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ vµ x©y dùng kh«ng ®óng quy chuÈn sÏ g©y ¶nh h­ëng rÊt lín tíi søc kháe cña y b¸c sü, ng­êi bÖnh vµ ng­êi d©n quanh vïng. ViÖc khoan th¨m dß ®Þa chÊt trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t sÏ g©y « nhiÔm nguån n­íc ngÇm. NÕu chñ dù ¸n kh«ng cã biÖn ph¸p lÊp hè khoan hîp lý vµ ®óng kü thuËt, th× t¹i c¸c lç khoan nµy cã thÓ xuÊt hiÖn c¸c hiÖn t­îng sôt lón bÒ mÆt, thËm chÝ cã thÓ lµm thay ®æi mùc n­íc ngÇm. Trong giai ®o¹n thi c«ng xe vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu ra vµo th­êng xuyªn, sÏ lµm « nhiÔm m«i tr­êng kh«ng khÝ, tiÕng ån t¹i khu vùc dù ¸n; cã thÓ g©y tai n¹n, dÉn ®Õn thiÖt h¹i vÒ ng­êi vµ tµi s¶n. 3.3. §èi t­îng, quy m« bÞ t¸c ®éng - T¸c ®éng trùc tiÕp: C¸c nguån chÊt th¶i ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thi c«ng vµ ho¹t ®éng cña dù ¸n nÕu kh«ng ®­îc xö lý triÖt ®Ó sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi c¸c thµnh phÇn m«i tr­êng nh­: + M«i tr­êng kh«ng khÝ xung quanh. + M«i tr­êng n­íc. + M«i tr­êng ®Êt. + M«i tr­êng kinh tÕ x· héi. Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã viÖc ®­a dù ¸n vµo ho¹t ®éng sÏ c¶i thiÖn chÊt l­îng ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång, n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cña ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng. Tõng b­íc lµm thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ trªn ®Þa bµn x· Qu¶ng T©m. - T¸c ®éng gi¸n tiÕp: C¸c thµnh phÇn m«i tr­êng c¬ b¶n khi bÞ « nhiÔm sÏ gi¸n tiÕp t¸c ®éng xÊu tíi søc kháe ng­êi d©n quanh vïng. ¶nh h­ëng tíi ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng chung cña ng­êi d©n. Nh÷ng t¸c ®éng tiÒm tµng nªu trªn cã quy m« réng, thêi gian t¸c ®éng kÐo dµi trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña dù ¸n. V× vËy, chñ ®Çu t­ cÇn x©y dùng kÕ ho¹ch h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr­êng mét c¸ch cô thÓ, hîp lý vµ bÒn v÷ng. 3.4. §¸nh gi¸ t¸c ®éng 3.4.1. Giai ®o¹n x©y dùng c¬ b¶n a. T¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng kh«ng khÝ - Bôi, ®Êt ®¸ vµ h¬i khÝ ®éc Khi thi c«ng dù ¸n, mét khèi l­îng lín vËt liÖu x©y dùng, m¸y mãc thi c«ng ®­îc chuyÓn ®Õn khu vùc dù ¸n ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c san nÒn vµ x©y dùng c¬ b¶n. KÐo theo ®ã lµ mét l­îng lín bôi th¶i, ®Êt ®¸ r¬i v·i vµ h¬i khÝ ®éc. Bôi, ®Êt ®¸ vµ h¬i khÝ ph¸t sinh trong giai ®o¹n nµy nÕu kh«ng ®­îc kiÓm so¸t th× sÏ g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi c¶nh quan m«i tr­êng, søc kháe ng­êi d©n, y b¸c sü trong bÖnh viÖn vµ bÖnh nh©n ®ang ®iÒu trÞ néi tró. §Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi c«ng nh©n thi c«ng trªn c«ng tr­êng. Tuy cã thêi gian tiÕp xóc víi c¸c t¸c nh©n nªu trªn kh«ng dµi nh­ng víi nång ®é cao còng cã thÓ g©y ra mét sè bÖnh vÒ ®­êng h« hÊp (mòi, häng, phÕ qu¶n, khÝ qu¶n...), c¸c bÖnh ngoµi da (nhiÔm trïng da, lµm kh« da, viªm da…); c¸c bÖnh vÒ m¾t (viªm mi m¾t, viªm gi¸c m¹c m¾t...), c¸c bÖnh vÒ ®­êng tiªu hãa v.v... Bôi « nhiÔm nµy cßn cã t¸c dông xÊu ®Õn hÖ thùc vËt trong khu vùc, biÓu hiÖn th­êng thÊy lµ c©y cèi trong khu vùc l©n cËn th­êng bÞ phñ mét líp bôi trªn l¸, tõ ®ã g©y c¶n trë qu¸ tr×nh quang hîp cña c©y, c©y cèi sÏ chËm ph¸t triÓn, l¸ óa vµng, ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh sinh tr­ëng ph¸t triÓn vµ ®¬m hoa kÕt tr¸i cña c©y trång. - TiÕng ån: Ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng x©y dùng sÏ gãp phÇn ¶nh h­ëng xÊu tíi m«i tr­êng kh«ng khÝ xung quanh, m«i tr­êng lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n vµ m«i tr­êng lµm viÖc còng nh­ ®iÒu trÞ cña y b¸c sü trong bÖnh viÖn. Khi tiÕp xóc l©u dµi víi tiÕng ån ë møc cao, ng­êi tiÕp xóc trùc tiÕp cã thÓ m¾c c¸c bÖnh vÒ tai (thñng mµng nhÜ, ï tai, ®iÕc ...). §èi víi ng­êi bÖnh ®ang ®iÒu trÞ cÇn sù yªn tÜnh tuyÖt ®èi th× tiÕng ån trong giai ®o¹n nµy lµ t¸c nh©n g©y ¶nh h­ëng rÊt xÊu ®Õn qu¸ tr×nh ®Òu trÞ. - N­íc th¶i: ViÖc ngËp óng do n­íc m­a, n­íc th¶i sinh ho¹t trong qu¸ tr×nh nµy lµ cã thÓ x¶y ra. T¹i c¸c khu vùc ngËp óng l©u ngµy sÏ ph¸t sinh c¸c h¬i khÝ kh«ng mong muèn nh­ H2S, NH3 lµm « nhiÔm m«i tr­êng xung quanh. b. T¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng n­íc - N­íc th¶i: Chñ yÕu lµ n­íc th¶i sinh ho¹t cña c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng vµ n­íc m­a ch¶y trµn. + N­íc th¶i sinh ho¹t b×nh qu©n kho¶ng tõ 60 - 80 lit/ng­êi/ngµy ®ªm [7], tuy nhiªn l­îng th¶i nµy còng thay ®æi theo thêi gian trong qu¸ tr×nh thi c«ng. N­íc th¶i sinh ho¹t chñ yÕu chøa cÆn b·, chÊt r¾n l¬ löng, chÊt h÷u c¬, c¸c chÊt dinh d­ìng vµ vi sinh vËt. + N­íc m­a ch¶y trµn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÕ ®é thêi tiÕt, khÝ hËu trong khu vùc. N­íc m­a ch¶y trµn cã hµm l­îng chÊt l¬ löng vµ bïn ®Êt cao, ngoµi ra cßn nhiÒu t¹p chÊt kh¸c nh­ dÇu, mì... T¸c ®éng dÔ nhËn thÊy nhÊt cña n­íc m­a ch¶y trµn trong giai ®o¹n nµy lµ sù ngËp óng côc bé g©y « nhiÔm m«i tr­êng kh«ng khÝ xung quanh. Ngoµi ra víi thµnh phÇn « nhiÔm nh­ trªn, nguån n­íc th¶i nµy khi th¶i trùc tiÕp vµo m«i tr­êng tiÕp nhËn mµ kh«ng qua kh©u xö lý s¬ bé nµo sÏ lµm t¨ng møc ®é « nhiÔm n­íc mÆt khu vùc xung quanh. Do ®©y lµ vïng ®Êt c¸t nªn tèc ®é thÊm cña n­íc lµ rÊt cao. Khi ®ã nguån n­íc th¶i nµy cã kh¶ n¨ng g©y « nhiÔm nguån n­íc ngÇm tÇng n«ng do trong qu¸ tr×nh tù thÊm chóng kÐo theo c¸c hîp chÊt v« c¬, hîp chÊt h÷u c¬, vi sinh vËt. - Bôi, ®Êt ®¸ th¶i vµ chÊt th¶i r¾n: §Êt ®¸ th¶i vµ bôi ph¸t sinh cã thÓ g©y t¾c c¸c ®­êng èng dÉn n­íc th¶i, tho¸t n­íc m­a trong bÖnh viÖn. Gãp phÇn l»n t¨ng kh¶ n¨ng ngËp óng côc bé, ®ång thêi n­íc rØ r¸c víi c¸c thµnh phÇn « nhiÔm h÷u c¬ cao còng sÏ lµm t¨ng nång ®é chÊt « nhiÔm trong nguån n­íc th¶i chung nµy. §©y lµ nguån th¶i cã nguy c¬ g©y « nhiÔm n­íc mÆt vµ n­íc ngÇm tÇng n«ng. c. T¸c ®éng tíi søc kháe ng­êi c«ng nh©n - ¤ nhiÔm kh«ng khÝ, tiÕng ån lµ nh÷ng nh©n tè quan träng ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi søc kháe ng­êi c«ng nh©n, ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng tËp trung c«ng viÖc, gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng nh©n vµ t¨ng nguy c¬ tai n¹n trong lao ®éng. - ChÊt th¶i r¾n ph¸t sinh nÕu kh«ng ®­îc qu¶n lý vµ thu gom hiÖu qu¶ sÏ lµ m«i tr­êng cã nguy c¬ cao ®èi víi ng­êi c«ng nh©n. L­îng chÊt th¶i nµy chñ yÕu lµ chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t cña c«ng nh©n (bao b×, vá ®å hép, tói nilon…) vµ chÊt th¶i r¾n trong x©y dùng (bao b× xi m¨ng, ®Êt ®¸ r¬i v·i, thÐp vËt liÖu thõa…). Chóng cã khèi l­îng kh«ng lín, tuy nhiªn rÊt khã kiÓm so¸t do kh«ng tËp trung vµ thãi quen trong sinh ho¹t. ViÖc ®Ó r¬i v·i c¸c vËt liÖu thõa nh­: ®inh sÐt, d©y kÏm gØ, l­ìi c­a... cã thÓ g©y ¶nh h­ëng ®Õn c«ng nh©n thi c«ng, c¸n bé c«ng nh©n viªn, bÖnh nh©n vµ ng­êi nhµ bÖnh nh©n khi dÉm ph¶i. Tuú vµo møc ®é, ¶nh h­ëng cã thÓ ®­a ®Õn bÖnh uèn v¸n, rÊt nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng. 3.4.2. Giai ®o¹n dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng. 3.4.2.1. T¸c ®éng ®Õn c¸c thµnh phÇn m«i tr­êng. a. T¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng kh«ng khÝ. C¸c h¬i khÝ ®éc, mïi l¹ ph¸t sinh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau víi sù ph©n bè nång ®é kh«ng ®Òu theo kh«ng gian vµ thêi gian lµm ¶nh h­ëng xÊu tíi chÊt l­îng m«i tr­êng kh«ng khÝ. T¹i c¸c khu lµm viÖc vµ khu ®iÒu trÞ, trong ®iÒu kiÖn th«ng khÝ kÐm, c¸c t¸c nh©n nµy lµm gi¶m chÊt l­îng kh«ng khÝ g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi søc kháe cña bÖnh nh©n, ng­êi nhµ bÖnh nh© vµ y b¸c sü. Víi kh¶ n¨ng ph¸t t¸n nhanh trªn diÖn réng, mét sè h¬i khÝ ®éc vµ mïi l¹, Sol khÝ vµ c¸c vi khuÈn g©y bÖnh ®Æc biÖt trong c¸c kh©u khö trïng, xö lý n­íc th¶i, xö lý chÊt th¶i r¾n... gãp phÇn lµm gi¶m chÊt l­îng m«i tr­êng kh«ng khÝ d©n c­ xung quanh. M«i tr­êng kh«ng khÝ bÞ nhiÔm bÈn sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi søc kháe con ng­êi vµ vËt nu«i. Cã thÓ kÓ ra ®©y t¸c ®éng xÊu cña mét sè hîp chÊt h÷u c¬, v« c¬ vµ vi khuÈn g©y bÖnh khi chóng tån t¹i trong kh«ng khÝ. + Bôi: Khi ngöi ph¶i bôi c¬ häc vµo phæi, phæi sÏ bÞ kÝch thÝch vµ ph¸t sinh nh÷ng ph¶n øng g©y x¬ ho¸ phæi t¹o nªn c¸c bÖnh vÒ h« hÊp. + KhÝ CO: KhÝ CO lµ mét lo¹i khÝ ®éc do cã ph¶n øng rÊt m¹nh víi hång cÇu trong m¸u vµ t¹o ra Cacboxy hemoglobin (COHb) lµm h¹n chÕ sù trao ®æi vµ vËn chuyÓn oxy cña m¸u ®i nu«i c¬ thÓ. ¸i lùc cña CO ®èi víi hång cÇu gÊp 200 lÇn so víi oxy. Hµm l­îng COHb trong m¸u tõ 2-5% b¾t ®Çu cã dÊu hiÖu ¶nh h­ëng ®Õn hÖ thÇn kinh trung ­¬ng. Khi hµm l­îng COHb trong m¸u t¨ng 10-20% c¸c chøc n¨ng ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ bÞ tæn th­¬ng. NÕu hµm l­îng COHb t¨ng ®Õn h¬n 60% cã nguy c¬ g©y tö vong cao. + KhÝ SO2: Lµ khÝ dÔ hoµ tan trong n­íc vµ ®­îc hÊp thô rÊt nhanh khi hÝt thë bÇu kh«ng khÝ nhiÔm SO2. KhÝ SO2 ë nång ®é thÊp (1-5 ppm) xuÊt hiÖn sù co th¾t t¹m thêi t¹i c¸c c¬ mÒm, ë nång ®é cao h¬n, SO2 g©y xuÊt tiÕt n­íc nhÇy vµ viªm tÊy thµnh khÝ qu¶n, lµm t¨ng søc c¶n ®èi víi sù l­u th«ng kh«ng khÝ cña ®­êng h« hÊp vµ g©y khã thë. + C¸c khÝ NOx: Lµ chÊt ®éc h¹i cã t¸c h¹i g©y bÖnh viªm x¬ phæi m·n tÝnh. VÒ møc ®é ®éc h¹i th× khÝ NO2 cã t¸c ®éng cao nhÊt so víi c¸c khÝ , NO, N2O5. KhÝ NO2 g©y c¸c t¸c ®éng tíi con ng­êi tuú thuéc vµo nång ®é vµ thêi gian tiÕp xóc [8]. Nång ®é NO2 (ppm) Thêi gian tiÕp xóc HËu qu¶ ≥ 500 48 giê Tö vong 300-400 2-10 ngµy G©y viªm phæi vµ tö vong 150-200 3-5 tuÇn Viªm x¬ cuèng phæi 50-100 6-8 tuÇn Viªm cuèng vµ mµng phæi + KhÝ HCl: Khi tiÕp xóc víi c¬ thÓ khÝ HCl sÏ t¹o thµnh Axit Clohidrit cã tÝnh ph¸ huû cao. HÝt thë khÝ HCl víi nång ®é thÊp g©y ho, nghÑt thë, viªm mòi, häng vµ phÇn phÝa trªn cña hÖ h« hÊp. Khi tiÕp xóc víi khÝ HCl ë nång ®é cao g©y phï phæi, tª liÖt hÖ tuÇn hoµn vµ dÉn ®Õn tö vong. KhÝ HCl tiÕp xóc víi da cã thÓ g©y mÈn ®á, c¸c th­¬ng tæn hay báng nghiªm träng vµ còng cã thÓ g©y mï m¾t. + Dioxin: Lµ tªn gäi chung cña mét nhãm c¸c hîp chÊt ho¸ häc tån t¹i bÒn v÷ng trong m«i tr­êng còng nh­ trong c¬ thÓ con ng­êi vµ c¸c sinh vËt kh¸c. Trong nhãm c¸c hîp chÊt ho¸ häc thµnh phÇn ®éc nhÊt lµ TCDD (2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin). Dioxin có nguy cơ tác động toàn cầu, có đặc tính bền vững rất cao và khả năng làm nhiễm bẩn nước ngầm, không khí, lương thực thực phẩm... Thậm chí ở nồng độ rất thấp, Dioxin cũng có khả năng gây rối loạn nội tiết, phá hủy cân bằng miễn dịch, gây ung thư, quái thai, dị dạng, thiÓu n¨ng trÝ tuÖ... + Vi khuÈn g©y bÖnh: YÕu tè g©y « nhiÔm m«i tr­êng kh«ng khÝ ®Æc tr­ng cña bÖnh viÖn lµ c¸c lo¹i vi khuÈn trong kh«ng khÝ. Sù tån t¹i cña c¸c lo¹i vi khuÈn phô thuéc rÊt lín vµo m«i tr­êng: NhiÖt ®é, ®é Èm, kh«ng khÝ… Mét sè vi khuÈn g©y bÖnh cã thêi gian tån t¹i rÊt l©u trong kh«ng khÝ, trong nh÷ng n¬i Èm ­ít, tèi t¨m vµ cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é lµ 370C. B¶ng 21: Thêi gian tån t¹i cña mét sè VK g©y bÖnh th­êng cã trong kh«ng khÝ [7] STT Lo¹i vi khuÈn Thêi gian tån t¹i 1 PhÕ cÇu 4 - 5 th¸ng 2 Liªn cÇu khuÈn tan huyÕt 2,5 - 6 th¸ng 3 Tô cÇu vµng 3 ngµy 4 Trùc khuÈn dÞch h¹ch 8 ngµy 5 Trùc khuÈn b¹ch cÇu 30 ngµy 6 Trùc khuÈn lao Bacillus Koch 70 ngµy C¸c nguån ph¸t sinh vi khuÈn tõ bÖnh phÈm, chÊt th¶i ng­êi bÖnh… rÊt dÔ x©m nhËp lµm « nhiÔm kh«ng khÝ, dÉn ®Õn kh¶ n¨ng l©y lan mÇm bÖnh cho con ng­êi do hÝt ph¶i kh«ng khÝ nhiÔm khuÈn. C¸c vi khuÈn cã kh¶ n¨ng ph¸t t¸n m¹nh trong m«i tr­êng kh«ng khÝ nh­: trùc khuÈn lao, siªu vi khuÈn cóm, siªu vi khuÈn g©y bÖnh sëi, ®Ëu mïa, quai bÞ… b. T¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng n­íc - N­íc m­a ch¶y trµn N­íc m­a ch¶y trµn trong khu«n viªn cña bÖnh viÖn sÏ cuèn theo c¸c chÊt cÆn b·, c¸c chÊt h÷u c¬ vµ ®Êt c¸t xuèng cèng tho¸t n­íc. Lµm t¾c c¸c cèng tho¸t n­íc tõ ®ã tÝch tô c¸c chÊt bÈn ph¸t sinh mïi h«i thèi, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho vi sinh vËt, vi trïng ph¸t triÓn. T¸c ®éng lín nhÊt do n­íc m­a ch¶y trµn g©y ra lµ do nång ®é chÊt r¾n l¬ löng, tæng nit¬ vµ photpho cao... khi ®iÒu kiÖn vÖ sinh c«ng së kh«ng s¹ch, c«ng t¸c qu¶n lý chÊt th¶i r¾n kh«ng hîp lý, qu¸ tr×nh vËn chyÓn chÊt th¶i láng kh«ng kÝn sÏ lµ nguyªn nh©n g©y « nhiÔm nguån n­íc m­a ch¶y trµn. Khi nguån n­íc th¶i nµy ®­îc th¶i vµo m«i tr­êng sÏ g©y ®ôc nguån n­íc mÆt, g©y båi l¾ng vùc n­íc, l©u dµi cã thÓ g©y hiÖn t­îng phó d­ìng dÉn tíi bïn hãa c¸c khu vùc n­íc n«ng, ®iÒu nµy ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn m«i tr­êng sèng cña sinh vËt thuû sinh. - N­íc th¶i bÖnh viÖn + N­íc th¶i sinh ho¹t, n­íc th¶i tõ c¸c khoa l©m sµng, cËn l©m s»ng (tõ c¸c khoa ®iÒu trÞ, phßng phÉu thuËt, nhµ ®¹i thÓ, lau röa phßng mæ, vÖ sinh buång bÖnh...) mang l­îng lín vi trïng, chñ yÕu lµ virut ®­êng tiªu ho¸, b¹i liÖt, c¸c lo¹i ký sinh trïng, amip vµ c¸c lo¹i nÊm. Ngoµi ra, trong thµnh phÇn cña n­íc th¶i cßn cã ho¸ chÊt ph¸t sinh tõ c¸c lo¹i thuèc, v¨cxin qu¸ h¹n, c¸c dung m«i h÷u c¬, c¸c ho¸ chÊt xÐt nghiÖm... NÕu kh«ng ®­îc xö lý mµ th¶i trùc tiÕp l­îng n­íc th¶i nµy ra m«i tr­êng sÏ lµm « nhiÔm nghiªm träng nguån n­íc mÆt, n­íc ngÇm vµ nguy hiÓm h¬n lµ ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ cña con ng­êi. Bªn c¹nh ®ã, l­îng kh¸ng sinh tån d­ trong n­íc th¶i sÏ lµm chÕt c¸c vi sinh cËt chØ thÞ trong n­íc, do ®ã g©y mÊt c©n b»ng gi÷a c¸c hÖ sinh vËt trong n­íc. C¸c chÊt h÷u c¬ cã trong n­íc th¶i lµm gi¶m l­îng oxy hoµ tan trong n­íc, ¶nh h­ëng tíi ®êi sèng cña ®éng, thùc vËt thuû sinh. Sù ph©n huû c¸c chÊt h÷u c¬ còng sinh ra mét hµm l­îng lín ion sunfat trong n­íc. Trong ®iÒu kiÖn hiÕm khÝ, c¸c ion sunfat nµy sÏ bÞ ph©n huû sinh häc gi¶i phãng khÝ H2S, sinh ra mïi khã chÞu vµ ®éc h¹i cho con ng­êi. Ngoµi ra do d­ thõa c¸c chÊt dinh d­ìng Nit¬, photpho cã thÓ g©y ra hiÖn t­îng phó d­ìng kÐo theo sù ph¸t triÓn cña c¸c loµi t¶o kh«ng mong muèn t¹i c¸c vïng tiÕp nhËn n­íc th¶i. C¸c loµi t¶o sÏ ph¸t triÓn rÊt nhanh trong mïa c¹n khi mµ l­u l­îng n­íc trao ®æi (pha lo·ng) gi¶m xuèng vµ kh¶ n¨ng tù lµm s¹ch cña n­íc kÐm ®i. Bªn c¹nh ®ã, qu¸ tr×nh ph©n hñy sinh häc c¸c chÊt h÷u c¬ cóng sÏ lµm gi¶m nång ®é « xi hßa tan trong n­íc. Khi nång ®é « xi hßa tan trong n­íc xuèng thÊp, c¸c loµi thñy sinh vËt sÏ gi¶m. T¹i khu vùc cã nång ®é « xi hßa tan xuèng qu¸ thÊp th× th­êng s¶y ra qu¸ tr×nh ph©n hñy kÞ khÝ líp bïn ®¸y, ph¸t sinh mïi h«i thèi. §©y lµ m«i tr­êng kh«ng thuËn lîi cho c¸c sinh vËt sèng d­íi n­íc. Ng­îc l¹i nÊm vµ vi khuÈn ph¸t triÓn m¹nh nhê sù ph©n hñy c¸c chÊt h÷u c¬ lµm t¨ng hµm l­îng NH4+, ph¸t sinh c¸c khÝ ®éc h¹i, cã mïi khã chÞu, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c sinh vËt sèng d­íi n­íc vµ m«i tr­êng kh«ng khÝ xung quanh. + N­íc th¶i tõ c¸c labo xÐt nghiÖm tuy cã l­u l­îng Ýt, tuy nhiªn trong nguån n­íc th¶i nµy cã chøa c¸c ho¸ chÊt xÐt nghiÖm, chÊt kh¸ng sinh, c¸c kim lo¹i nÆng. NÕu th¶i chung víi c¸c dßng th¶i hoÆc th¶i trùc tiÕp vµ m«i tr­êng sÏ g©y øc chÕ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña vi sinh vËt cã lîi, dÉn ®Õn hiÖu qu¶ xö lý trong hÖ thèng xö lý n­íc th¶i vµ qu¸ tr×nh tù lµm s¹ch n­íc cña tù nhiªn bÞ gi¶m xuèng. c. T¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng ®Êt. C¸c t¸c nh©n g©y « nhiÔm m«i tr­êng ®Êt chÝnh yÕu lµ n­íc th¶i, khÝ th¶i vµ chÊt th¶i r¾n. N­íc th¶i vµ khÝ th¶i cã chøa c¸c hîp chÊt g©y « nhiÔm khi ®i vµo m«i tr­êng ®Êt sÏ lµm biÕn ®æi tÝnh chÊt hãa lý, c¬ häc cña ®Êt. Nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm trong ®Êt cµng cao th× nång ®é oxi trong ®Êt cµng thÊp, ®iÒu ®ã g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi m«i tr­êng sèng cña c¸c loµi sinh vËt trong ®Êt. M«i tr­êng ®Êt lµ n¬i tiÕp nhËn cuèi cïng c¸c dßng th¶i, ®Æc biÖt lµ chÊt th¶i r¾n. §èi víi c¸c chÊt th¶i r¾n ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng cña dù ¸n d­íi mäi h×nh thøc, dï ®· xö lý hay ch­a xö lý ®Òu ®­îc tiÕp nhËn bëi m«i tr­êng ®Êt (ch«n lÊp, bÒ mÆt). ë nh÷ng n¬i tËp trung nång ®é c¸c chÊt g©y « nhiÔm cao, thµnh phÇn c¸c chÊt « nhiÔm phøc t¹p sÏ lµm thay ®æi kh¶ n¨ng tù phôc håi cña ®Êt, ¶nh h­ëng ®Õn c¸c t¸c ®éng gi÷a ®Êt - n­íc - kh«ng khÝ, thay ®æi m«i tr­êng sèng cña c¸c lo¹i ®éng thùc vËt trong khu vùc, tõ ®ã lµm mÊt c©n b»ng sinh th¸i vïng. Ngoµi c¸c yÕu tè g©y « nhiÔm chñ yÕu lµ n­íc th¶i; khÝ th¶i vµ chÊt th¶i r¾n, th× c¸c vi sinh vËt g©y bÖnh còng cã t¸c ®éng lµm « nhiÔm m«i tr­êng ®Êt. Mét sè vi sinh vËt g©y bÖnh g©y « nhiÔm m«i tr­êng ®Êt chñ yÕu lµ: + Trùc khuÈn lþ: Trùc khuÈn lþ chÕt rÊt nhanh trong ph©n t­¬i, nh­ng sau khi tÈy uÕ ph©n th× chóng cã thÓ tån t¹i l©u nhê cã chÊt h÷u c¬ trong ®Êt. Trùc khuÈn lþ th­êng bÞ c¸c tia bøc x¹ mÆt trêi tiªu diÖt. + Trùc khuÈn th­¬ng hµn vµ phã th­¬ng hµn: §Êt trång lµ m«i tr­êng kh«ng thuËn lîi cho c¸c vi khuÈn th­¬ng hµn vµ phã th­¬ng hµn ph¸t triÓn. Chóng sÏ chÕt sau mét thêi gian tån t¹i trong ®Êt. Tuy nhiªn, tuú theo møc ®é nhiÔm bÈn vµ lo¹i ®Êt (nhiÖt ®é, ®é Èm, dù tr÷ chÊt h÷u c¬, pH, khuÈn l¹c, vi khuÈn ®èi kh¸ng...) trùc khuÈn th­¬ng hµn vµ phã th­¬ng hµn cã thÓ tån t¹i kh¸ l©u trong ®Êt. + PhÈy khuÈn t¶: Tån t¹i trong ®Êt kh«ng qu¸ 1 th¸ng, kh¶ n¨ng sinh tån cña nã chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè. §Êt bÞ nhiÔm khuÈn bëi ph©n t­¬i, c¸c chÊt h÷u c¬ kÐo dµi, thêi gian tån t¹i cña phÈy khuÈn t¶ cã thÓ t¨ng lªn tõ 5-7 th¸ng. Kh¶ n¨ng sinh tån cña vi khuÈn nµy cßn bÞ ¶nh h­ëng bëi thµnh phÇn c¬ häc cña ®Êt, c¸c vi khuÈn ®èi kh¸ng vµ c¸c nh©n tè sinh häc. + Ký sinh trïng (giun s¸n): Ký sinh trïng ®­îc truyÒn qua ®Êt, nhÊt lµ ®Êt bÞ nhiÔm ph©n, ®Êt mang kÐn amip. Nh÷ng vïng ®Êt bÞ nhiÔm bÈn bëi chÊt th¶i nãi chung nÕu dïng vµo viÖc ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm hay trång hoa mµu, c¸c chÊt « nhiÔm sÏ qua ®éng thùc vËt mµ ¶nh h­ëng tíi søc kháe con ng­êi qua chuæi thøc ¨n bëi qu¸ tr×nh tÝch tô sinh häc g©y ®éc h¹i lín . d. T¸c ®éng dÞch tÔ häc cña chÊt th¶i bÖnh viÖn. Trong chÊt th¶i bÖnh viÖn c¸c vi sinh vËt rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ cã nguy c¬ g©y bÖnh cao nh­: - C¸c vi khuÈn Salmonella, Shigella, Vbrrio, Coliform, tô cÇu, liªn cÇu, Preudomonas... th­êng kh¸ng víi nhiÒu lo¹i kh¸ng sinh, g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ. - C¸c vi rót ®­êng tiªu hãa nh­ Echo, Coxsakie, Rotavirut.. cã thÓ g©y c¸c bÖnh vÒ ®­êng tiªu hãa nh­ t¶, lÞ, th­¬ng hµn... - Trong chÊt thÊt th¶i bÖnh viÖn, ®Æc biÖt lµ n­íc th¶i cßn chøa rÊt nhiÒu ký sinh trïng nh­ Amip, trøng giun s¸n, c¸c lo¹i nÊm h¹ ®¼ng... virut viªm gan B, C. Chóng cã thÓ g©y c¸c bÖnh vÒ ®­êng tiªu hãa, bÖnh ngoµi da, bÖnh vÒ m¾t, bÖnh phô khoa, viªm g©n siªu vi trïng.. t­¬ng ®èi cao. - Ngoµi ra, chÊt th¶i bÖnh viÖn nÕu kh«ng ®­îc xö lý triÖt ®Ó cßn lµ c­ tró, nguån cung cÊp thøc ¨n, m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c vecto truyÒn bÖnh ph¸t triÓn nh­: chuét, bä, råi muçi... Do ®ã, chÊt th¶i bÖnh viÖn nhÊt thiÕt ®­îc kiÓm tra, ph©n lo¹i vµ xö lý theo mét qua tr×nh nghiªm ngÆt tr­íc khi th¶i vµo m«i tr­êng. e. Mét sè t¸c ®éng kh¸c. - T¸c ®éng cña chÊt th¶i r¾n: ChÊt th¶i r¾n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sinh ho¹t cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, bÖnh nh©n vµ ng­êi nhµ bÖnh nh©n t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c¸c thµnh phÇn m«i tr­êng nh­ ph¸t sinh mïi h«i, ng¨n c¶n dßng ch¶y cña hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c vi khuÈn, c¸c loµi vËt gÆm nhÊm chuét, bä sinh s«i vµ ph¸t triÓn. §Æc tr­ng cña chÊt th¶i r¾n cña bÖnh viÖn lµ chøa c¸c vËt phÈm y tÕ mang c¸c vi khuÈn, vi trïng g©y bÖnh. C¸c t¸c nh©n g©y bÖnh nµy cã thÓ x©m nhËp vµo c¬ thÓ con ng­êi qua vÕt trÇy x­íc trªn da, qua c¸c niªm m¹c, qua ®­êng h« hÊp, ®­êng tiªu ho¸. Lo¹i chÊt th¶i nµy mang nhiÒu yÕu tè cã t¸c ®éng trùc tiÕp lµm « nhiÔm m«i tr­êng n­íc, ®Êt, kh«ng khÝ. Ngoµi ra, chÊt th¶i r¾n y tÕ cã kh¶ n¨ng lan truyÒn bÖnh tËt, do ruåi muçi, c«n trïng vµ ph¸t t¸n c¸c bÖnh nh­: th­¬ng hµn, t¶ lþ, sèt xuÊt huyÕt, sèt rÐt, sèt ph¸t ban, viªm gan A vµ c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm kh¸c. §Æc biÖt ®èi víi mét sè chÊt th¶i chÊt th¶i r¾n nguy h¹i: chÊt th¶i r¾n nhiÔm phãng x¹, c¸c lä ®ùng hãa chÊt g©y ®éc tÕ bµo, c¸c lä hãa chÊt nguy h¹i hÕt h¹n... nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p xö lý riªng khi th¶i vµo m«i tr­êng sÏ g©y « nhiÔm moi tr­êng kh«ng khÝ, m«i tr­êng ®Êt, m«i tr­êng n­íc. Khi tiÕp xóc trùc tiÕp qua da hoÆc qua ®­êng h« hÊp chóng cã thÓ g©y ®ét biÕn gen, ung thu vµ c¸c bÖnh nguy hiÓm kh¸c cã tÝnh di truyÒn ®èi víi con ng­êi µ ®éng thùc vËt xung quanh. - T¸c ®éng cña bøc x¹ Gamma: Bøc x¹ Gamma ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh vËn hµnh sö dông thiÕt bÞ chiÕu, chôp X-quang, m¸y siªu ©m, m¸y ®iÖn tim… ¶nh h­ëng cña bøc x¹ Gamma tíi søc khoÎ cña con ng­êi dùa trªn liÒu l­îng, thêi gian tiÕp xóc, kho¶ng c¸ch vµ ph­¬ng thøc chiÕu. Khi bøc x¹ Gamma ®i vµo c¬ thÓ chóng sÏ t­¬ng t¸c víi c¸c chÊt trong c¬ thÓ vµ t¹o ra c¸c ®iÖn tõ thø cÊp. C¸c ®iÖn tõ thø cÊp nµy lµ c¸c h¹t nh©n mang ®iÖn g©y ra hiÖn t­îng ion ho¸ dÉn ®Õn sù ph¸ huû c¸c tÕ bµo sèng trong c¬ thÓ cã thÓ lµ nguyªn nh©n cña c¸c lo¹i bÖnh nan y. 3.4.2.2. T¸c ®éng ®ªn t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi. + Søc kháe céng ®ång: Dù ¸n n©ng cÊp vµ më réng bÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu kh¸m ch÷a bÖnh vµ n©ng cao chÊt l­îng ch¨m sãc søc kháe céng ®ång; gãp phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng h¹ tÇng x· héi vµ ®Èy nhanh môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph­¬ng. H¹n chÕ t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­êng do chÊt th¶i bÖnh viÖn g©y ra, n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cña nh©n d©n. + Kinh tÕ x· héi: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ sù ho¹t ®éng cña dù ¸n cã mét ý nghÜa kinh tÕ x· héi rÊt to lín cho x· Qu¶ng T©m nãi riªng vµ tØnh Thanh Ho¸ nãi chung. Tr­íc tiªn lµ viÖc gãp phÇn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, m«i tr­êng lµm viÖc hiÖn ®¹i, n©ng cao tay nghÒ cho ®éi ngò y b¸c sü trong viÖc kh¸m vµ ®iÒu trÞ bÖnh cho ng­êi d©n. ViÖc ®­a dù ¸n vµo ho¹t ®éng sÏ lµ nguån thu hót (gi¸n tiÕp vµ trùc tiÕp) lao ®éng lín vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng chØ cho ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng. §iÒu nµy còng gãp phÇn lµm t¨ng d©n trÝ vµ ý thøc v¨n minh ®« thÞ cho nh©n d©n trong khu vùc. Tuy vËy, bªn c¹nh c¸c mÆt tÝch cùc ®ã lµ c¸c mÆt tiªu cùc ®i kÌm: ®Êt ®ai cho c©y xanh vµ c¶nh quan thiªn nhiªn bÞ thu hÑp, « nhiÔm m«i tr­êng ngµy cµng t¨ng còng g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi chÊt l­îng cuéc sèng cña nh©n d©n. + Giao th«ng vËn t¶i: Dù ¸n còng sÏ gãp phÇn cïng víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c trong khu vùc lµm cho t×nh tr¹ng mÊt vÖ sinh ®­êng phè, bôi t¨ng lªn do c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn. MËt ®é giao th«ng trong khu vùc t¨ng lªn lµm ¶nh h­ëng ®Õn nhu cÇu ®i l¹i cña nh©n d©n. Tuy vËy, chÝnh sù ph¸t triÓn cña dù ¸n sÏ gãp phÇn c¶i thiÖn hÖ thèng ®­êng giao th«ng còng nh­ thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa trong khu vùc nhanh h¬n, m¹nh h¬n. 3.4.3. §¸nh gi¸ vÒ ph­¬ng ph¸p sö dông. + Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ nhanh: §Ó tÝnh to¸n t¶i l­îng vµ nång ®é « nhiÔm trung b×nh cho tõng giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n, chóng t«i sö dông ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ nhanh ®­îc tæ chøc Y tÕ thÕ giíi ®­a ra. HiÖn nay ph­¬ng ph¸p nµy ®· ®­îc chÊp nhËn vµ sö dông t¹i nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. ë ViÖt Nam, ph­¬ng ph¸p nµy còng ®· ®­îc giíi thiÖu vµ øng dông trong nhiÒu nghiªn cøu §TM. L­u l­îng vµ thµnh phÇn chÊt th¶i phô thuéc vµo nhiÒu th«ng sè, t¶i l­îng L cña chÊt « nhiÔm j cã thÓ ®­îc thÓ hiÖn ë d¹ng to¸n häc nh­ sau Lj = f Trong ®ã f: D¹ng nguån th¶i, quy m« nguån, quy tr×nh c«ng nghÖ, hiÖu qu¶ hÖ thèng xö lý, nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu sö dông, ®iÒu kiÖn m«i tr­êng xung quanh... §Ó x¸c ®Þnh ®­îc Lj tr­íc hÕt cÇn x¸c ®Þnh ®­îc hÖ sè t¶i l­îng th¶i ej ®èi víi chÊt « nhiÔm j qua ph­¬ng tr×nh. B»ng ph­¬ng ph¸p thèng kª, tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi (WHO) ®· x©y dùng b¶ng ®¸nh gi¸ nhanh, x¸c ®Þnh chØ sè ej vµ tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc l­îng th¶i Lj. + Ph­¬ng ph¸p thèng kª: §©y lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n th­êng ®­îc sö dông trong c¸c b¸o c¸o §TM. ViÖc dù ®o¸n c¸c thµnh phÇn chÊt th¶i, l­îng th¶i, nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu sö dông trong dù ¸n qua viÖc thèng kª tõ c¸c ®¬n vÞ cã ®iÒu kiÖn vµ quy m« ho¹t ®éng t­¬ng tù sÏ cho ta sè liÖu cã ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®èi cao vµ ®¸ng tin cËy. Ch­¬ng IV BiÖn ph¸p gi¶m thiÓu t¸c ®éng xÊu, phßng ngõa vµ øng phã sù cè m«i tr­êng 4.1. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu t¸c ®éng xÊu ®Õn m«i tr­êng. 4.1.1. Giai ®o¹n x©y dùng c¬ b¶n. 4.1.1.1. Gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr­êng kh«ng khÝ. Trong giai ®o¹n x©y dùng c¬ b¶n, c¸c nguån ph¸t th¶i lµm « nhiÔm m«i tr­êng kh«ng khÝ lµ kh«ng liªn tôc do thêi gian thi c«ng ng¾n. Tuy nhiªn, do dù ¸n ®­îc thùc hiÖn n»m trong khu«n viªn cña bÖnh viÖn v× thÕ ngoµi nh÷ng t¸c ®éng ®Õn c«ng nh©n trùc tiÕp lµm viÖc trªn c«ng tr­êng, nã cßn t¸c ®éng ®Õn khu vùc ®iÒu trÞ, kh¸m ch÷a bÖnh hiÖn cã cña bÖnh viÖn. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr­êng kh«ng khÝ trong qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ b¶n: - C¸c h¹ng môc c«ng tr×nh thi c«ng ®­îc che ch¾n, ®¶m b¶o ®óng quy ®Þnh vÒ x©y dùng. - C¸c xe vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu, ®Êt ®¸ ph¶i ®­îc phñ kÝn b»ng b¹t, thïng xe ®ãng kÝn, kh«ng chë nguyªn vËt liÖu v­ît qu¸ khèi l­îng quy ®Þnh. - C¸c xe vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu, ph­¬ng tiÖn thi c«ng kh«ng ho¹t ®éng trong giê nghØ ng¬i, trong khu vùc ®iÒu trÞ bÖnh nh©n. - Kh«ng sö dông c¸c xe « t«, m¸y mãc qu¸ cò ®Ó vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu vµ thi c«ng c«ng tr×nh, ®­îc b¶o d­ìng ®Þnh kú nh»m ®¶m b¶o an toµn trong thi c«ng vµ ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vÒ m«i tr­êng nh­: tiªu chuÈn khÝ th¶i, tiªu chuÈn møc ån, rung. - §Ó t¹o ®é Èm, gi¶m nång ®é ph¸t t¸n bôi t¹i khu vùc c«ng tr­êng x©y dùng vµ trªn tuyÕn ®­êng vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu, BQL dù ¸n sÏ chó ý phun n­íc trong nh÷ng ngµy thêi tiÕt nãng, n¾ng vµ khÝ hËu hanh kh«. - Ban qu¶n lý dù ¸n dù ¸n phèi hîp víi ®¬n vÞ thi c«ng lËp kÕ ho¹ch thi c«ng c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh x©y l¾p hîp lý ®Ó gi¶m thiÓu bôi, khÝ ®éc, ®é ån, rung. 4.1.1.2. Gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr­êng n­íc. - §èi víi n­íc th¶i sinh ho¹t cña c«ng nh©n thi c«ng trªn c«ng tr­êng sÏ ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ b»ng c¸ch ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c c«ng tr×nh vÖ sinh l¸n tr¹i nh­: nhµ vÖ sinh, hÖ thèng tho¸t n­íc, nhµ t¾m, n¬i chøa r¸c... N­íc th¶i sinh ho¹t sÏ ®­îc xö lý b»ng hÖ thèng xö lý chÊt th¶i láng vµ chÊt th¶i r¾n hiÖn cã cña bÖnh viÖn. - Kh«ng ®Ó vËt liÖu x©y dùng gÇn c¸c nguån n­íc; ®ång thêi qu¶n lý dÇu mì vµ vËt liÖu ®éc h¹i do c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ thi c«ng g©y ra. - Bïn ®Êt khi san nÒn, lµm ®­êng ®­îc thu gom vµ ®­îc vËn chuyÓn ®Õn n¬i quy ®Þnh, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng ngËp óng, lÇy léi. - Ban qu¶n lý dù ¸n phèi hîp víi ®¬n vÞ thi c«ng thu dän c¸c chÊt r¬i v·i trong khi san lÊp, ®µo mãng h¹n chÕ c¸c chÊt r¬i v·i bÞ cuèn theo n­íc m­a lµm « nhiÔm nguån n­íc. 4.1.1.3. Gi¶m thiÓu t¸c ®éng cña chÊt th¶i r¾n. - ChÊt th¶i r¾n chñ yÕu lµ vËt liÖu h­ háng, g¹ch vì, xi m¨ng chÕt, gç copha háng... sÏ ®­îc thu gom tËp trung ®Ó xö lý hoÆc tËn dông ®Ó san lÊp mÆt b»ng. - ChÊt th¶i r¾n sinh ho¹t ®­îc thu gom tËp trung t¹i c¸c n¬i quy ®Þnh ®Ó tiÖn xö lý. C¸c c«ng nh©n lµm viÖc t¹i c«ng tr­êng sÏ ®­îc tËp huÊn vÒ thu gom r¸c th¶i. 4.1.1.4. An toµn trong thi c«ng vµ b¶o vÖ c«ng tr×nh. - Ban qu¶n lý dù ¸n kiÓm tra th­êng xuyªn c¸c ®¬n vÞ thi c«ng. Thùc hiÖn che ch¾n chèng bôi vµ vËt r¬i trªn cao xuèng, chèng ån vµ rung ®éng qu¸ tiªu chuÈn: TCVN 3985-85, phßng chèng ch¸y TCVN 3254-89, an toµn næ TCVN 3255-86...trong qu¸ tr×nh thi c«ng. - Trªn c«ng tr­êng c¸c khu vùc thi c«ng nguy hiÓm ®­îc b¶o vÖ b»ng rµo ch¾n, c¾m ®Çy ®ñ biÓn b¸o. C¸c khu vùc thi c«ng, ®­êng giao th«ng sÏ cã ®Ìn chiÕu s¸ng ban ®ªm. - Khi thi c«ng mãng cho c¸c c«ng tr×nh, c¸c ®în vÞ thi c«ng xem xÐt lùa chän thiÕt bÞ thi c«ng thÝch hîp ®Ó h¹n chÕ rung ®éng, khãi, bôi, tiÕng ån vµ ¶nh h­ëng tíi khu vùc ®iÒu trÞ vµ kh¸m ch÷a bÖnh hiÖn cã cña bÖnh viÖn. - §Ó b¶o ®¶m an toµn cho ph­¬ng tiÖn còng nh­ ng­êi tham gia giao th«ng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn nguyªn, vËt liÖu phôc vô x©y dùng dù ¸n, yªu cÇu: c¸c ph­¬ng tiÖn thi c«ng kiÓm tra th­êng xuyªn vÒ hÖ thèng phanh vµ c¸c bé phËn chuyÓn ®éng, c¸c l¸i xe ph¶i cam kÕt kh«ng uèng r­îu bia, lu«n lµm chñ tèc ®é trong khi ®iÒu khiÓn ph­¬ng tiÖn. - Ban qu¶n lý yªu cÇu vµ th­êng xuyªn kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i tr­êng, phßng chèng ch¸y næ vµ an toµn lao ®éng trªn c«ng tr­êng cña c¸c ®¬n vÞ thi c«ng theo quy ®Þnh chung. 4.1.2. Giai ®o¹n dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng. 4.1.2.1. Gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr­êng kh«ng khÝ. - Th­êng xuyªn vÖ sinh bÖnh viÖn, phun c¸c chÊt s¸t khuÈn t¹i c¸c nhµ vÖ sinh, thay thÕ nh÷ng n¾p cèng háng, ®Þnh kú tiÕn hµnh n¹o vÐt cèng r·nh tho¸t n­íc h¹n chÕ sù ph¸t t¸n mïi ra m«i tr­êng xung quanh. - C¸c phßng kh¸m, ®iÒu trÞ, chuÈn ®o¸n cã hÖ thèng cöa sæ, hÖ thèng th«ng khÝ ®ång bé vµ ®­îc thiÕt kÕ ®¶m b¶o sè lÇn trao ®æi kh«ng khÝ tù nhiªn vµ nh©n t¹o theo c¸c tiªu chuÈn thiÕt kÕ chuªn ngµnh. - Sö dông c¸c chÕ phÈm vi sinh xö lý vµ h¹n chÕ ph¸t sinh mïi l¹ nh­: Enchoice, EM... C¸c chÕ phÈm vi sinh nµy ®­îc phun trùc tiÕp vµo c¸c nguån cã kh¶ n¨ng ph¸t sinh mïi, khu tËp kÕt chÊt th¶i, c¸c khu vÖ sinh chung, khu xö lý n­íc th¶i. - §èi víi khoa l©y vµ c¸c labo xÐt nghiÖm, kho hoá chất, dược phẩm ®­îc l¾p ®Æt hÖ thèng th«ng khÝ vµ bèc xö lý khÝ ®éc. - Th­êng xuyªn kiÓm tra vµ ®Þnh kú b¶o d­ìng c¸c xe cña bÖnh viÖn, kh«ng chë qu¸ t¶i träng quy ®Þnh. Sö dông nhiªn liÖu ®óng víi thiÕt kÕ cña ®éng c¬. 4.1.2.2. Gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr­êng n­íc. Gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr­êng n­íc ®­îc thiÕt kÕ theo nguyªn t¾c ph©n luång nh­ sau: N­íc m­a ch¶y trµn N­íc th¶i Sinh ho¹t BÓ tù ho¹i 03 ng¨n HÖ thèng 1 HÖ thèng 2 M­¬ng tho¸t n­íc th¶i chung khu d©n c­ Song ch¾n r¸c Hè gas Khö trïng tËp trung Dßng 1 Dßng 2 N­íc th¶i l©m sµng cËn l©m sµng HT xö lý côc bé HÖ thèng 2 Dßng 1 Dßng 2 Khu xö lý n­íc th¶i tËp trung S¬ ®å 1: Nguyªn t¾c ph©n luång xö lý n­íc th¶i trong bÖnh viÖn 71 TW a. HÖ thèng 1: Dµnh riªng cho tho¸t n­íc m­a. HÖ thèng nµy bao gåm c¸c m­¬ng, r·nh tho¸t n­íc kÝn (l¾p ®Æt c¸c song ch¾n r¸c). M¹ng l­íi nµy ®­îc x©y dùng b»ng bª t«ng cèt thÐp víi hÖ thèng giÕng th¨m ®ång bé. §é dèc cèng tèi thiÕu: 1/D (®­êng kÝnh D tÝnh b»ng mm). GiÕng th¨m ®­îc bè trÝ t¹i c¸c ®iÓm thay ®æi ®­êng kÝnh, chç ngoÆt vµ víi kho¶ng c¸ch trung b×nh 20 - 40m. KÕt cÊu cèng dïng cèng trßn bª t«ng cèt thÐp, ®é s©u ®Æt cèng ®iÓm ®Çu nhá nhÊt lµ 0,5m. HÖ thèng nµy sÏ tËp trung n­íc m­a tõ trªn m¸i nhµ ®æ xuèng vµ dÉn ®Õn hÖ thèng cèng ngÇm tho¸t n­íc m­a däc theo ®­êng néi bé trong bÖnh viÖn. N­íc m­a trªn c¸c khu vùc s©n trèng sÏ ch¶y vµo c¸c giÕng thu n­íc m­a, tõ ®ã cïng víi n­íc m­a trªn m¸i chóng ®­îc dÉn ®Õn cèng tho¸t n­íc m­a chung vµ th¶i ra m«i tr­êng. b. HÖ thèng 2: Dµnh riªng cho n­íc th¶i sinh ho¹t cña c¸n bé nh©n viªn, bÖnh nh©n vµ ng­êi nhµ bÖnh nh©n. N­íc th¶i sinh ho¹t ®­îc t¸ch lµm 2 dßng: - Dßng 1: N­íc tõ nhu cÇu t¾m röa, giÆt rò cña bÖnh nh©n, ng­êi nhµ bÖnh nh©n vµ kh¸ch v·ng lai... l­îng n­íc nµy chiÕm tû träng lín (70- 80%) n­íc th¶i sinh ho¹t, nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm l¹i kh«ng cao nªn cã thÓ th¶i ra m«i tr­êng sau khi qua hÖ thèng thu gom tËp trung, khö trïng. - Dßng 2: N­íc th¶i tõ nhµ vÖ sinh (hè tiªu, hè tiÓu) cã nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm, vi sinh vËt g©y bÖnh cao, nªn cã gi¶i ph¸p xö lý h÷u hiÖu. HiÖn nay, cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p xö lý n­íc th¶i vÖ sinh nµy, nh­ng do tÝnh chÊt, khèi l­îng cña n­íc th¶i, ®Æc ®iÓm khÝ hËu, ®Þa h×nh nªn ph­¬ng ph¸p phï hîp nhÊt mµ dù ¸n lùa chän lµ ph­¬ng ph¸p xö lý b»ng bÓ tù ho¹i. BÓ tù ho¹i lµ c«ng tr×nh xö lý n­íc th¶i ®ång thêi lµm c¸c chøc n¨ng: l¾ng ph©n huû cÆn l¾ng vµ läc. CÆn l¾ng gi÷ trong bÓ tõ 6 - 8 th¸ng, d­íi t¸c dông cña vi sinh vËt kþ khÝ, c¸c chÊt h÷u c¬ bÞ ph©n huû, mét phÇn t¹o thµnh c¸c chÊt khÝ, mét phÇn t¹o thµnh c¸c chÊt v« c¬ hoµ tan. N­íc th¶i ®­îc l¾ng trong bÓ l¾ng sau ®ã ®­îc ®­a vÒ hÖ thèng xö lý n­íc th¶i tËp trung tr­íc khi th¶i vµo m«i tr­êng. ThÓ tÝch bÓ tù ho¹i phô thuéc vµ ®Æc ®iÓm cña tõng khoa, phï hîp víi sè l­îng c¸n bé nh©n viªn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp lµm viÖc, sè l­îng bÖnh nh©n vµ ng­êi nhµ bÖnh nh©n. ThÓ tÝch bÓ tù ho¹i ®­îc x¸c ®Þnh dùa vµ tiªu chuÈn th¶i vµ sè ng­êi tham gia sö dông c«ng tr×nh. V = A x N x T/1000 (m3) Trong ®ã: V: ThÓ tÝch bÓ tù ho¹i (m3) A: Tiªu chuÈn th¶i (lÝt/ng­êi/ngµy: trung b×nh 20 lÝt) N: Sè ng­êi sö dông nhµ vÖ sinh tù ho¹i. T: Thêi gian n­íc th¶i l­u l¹i bÓ tù ho¹i (20 - 50 ngµy). Do ®iÒu kiÖn khÝ hËu nhiÖt ®íi nãng, Èm cña ViÖt Nam nªn cã thÓ chän thêi gian l­u n­íc th¶i trong bÓ lµ 20 ngµy vµ víi sè l­îng gi­êng bÖnh trung b×nh cho mçi khoa lµ 40 gi­êng (Theo TCXDVN 365-2007). Sè l­îng bÓ tù ho¹i cÇn x©y dùng ­íc tÝnh lµ 02 bÓ, phôc vô cho kho¶ng 80 ng­êi (40 bÖnh nh©n, 40 ng­êi nhµ bÖnh nh©n). Nh­ vËy thÓ tÝch mçi bÓ kho¶ng 16m3. c. HÖ thèng 3: Dµnh riªng cho n­íc th¶i sinh ra trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ t¹i c¸c khoa l©m sµng, cËn l©m sµng, n­íc th¶i tõ khu phÉu thuËt, c¸c labo xÐt nghiÖm... N­íc th¶i hÖ thèng nµy ®­îc chia thµnh 02 dßng kh¸c nhau: - Dßng 1: N­íc th¶i tõ c¸c qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ (Trõ n­íc th¶i tõ c¸c Labo xÐt nghiÖm). Lo¹i n­íc th¶i nµy ®­îc thu gom vµ vËn chuyÓn b»ng hÖ thèng riªng ®Õn tr¹m xö lý n­íc th¶i tËp trung. - Dßng 2: N­íc th¶i tõ c¸c labo xÐt nghiÖm. Nguån n­íc th¶i nµy ®­îc thu gom vµ xö lý s¬ bé tr­íc khi ®i vµo hÖ thèng xö lý n­íc th¶i tËp trung. S¬ ®å 2: HÖ thèng xö lý côc bé n­íc th¶i tõ c¸c labo xÐt nghiÖm BÓ chøa Keo tô + l¾ng HT xö lý n­íc th¶i tËp trung ChÊt trî keo tô NT tõ labo xÐt nghiÖm Th¶i vµo MT tiÕp nhËn Ph¬i bïn HT lß ®èt Dßng bïn th¶i Dßng n­íc th¶i Ghi chó: - ThuyÕt minh hÖ thèng xö lý n­íc th¶i côc bé: N­íc th¶i tõ c¸c labo xÐt nghiÖm ®­îc thu gom vµo bÓ chøa. Sau ®ã ®Þnh kú ®­îc b¬m sang bÓ kÕt hîp keo tô vµ l¾ng 2, t¹i ®©y n­íc th¶i ®­îc bæ xung c¸c chÊt trî l¾ng nh­ PACN, DW97 nh»m kÕt tña c¸c kim lo¹i nÆng vµ c¸c mét phÇn hîp chÊt h÷u c¬ kh¸c. N­íc th¶i sau khi l¾ng sÏ ®­îc ®­a vÒ hÖ thèng xö lý n­íc th¶i tËp trung th«ng qua hÖ thèng vËn chuyÓn n­íc th¶i ë dßng 1. L­îng bïn th¶i sau ®ã ®­îc n¹o vÐt, ph¬i kh« vµ tiÕn hµnh ®èt t¹i lß ®èt chÊt th¶i r¾n cña bÖnh viÖn. d. HÖ thèng xö lý n­íc th¶i tËp trung. HiÖn t¹i, bÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng ®· cã hÖ thèng xö lý n­íc th¶i bÖnh viÖn víi c«ng suÊt 120m3/ngµy. HÖ thèng xö lý n­íc th¶i theo theo ph­¬ng ph¸p bÓ Aeroten, kÕt hîp l¾ng vµ khö trïng n­íc th¶i. MÆt b»ng tr¹m xö lý n­íc th¶i ®­îc thÓ hiÖn trªn h×nh sau: H×nh 1: MÆt b»ng tr¹m xö lý n­íc th¶i hiÖn cã cña bÖnh viÖn 71 TW Trong t­¬ng lai víi quy m« n©ng cÊp lªn 700 gi­êng bÖnh, l­îng n­íc th¶i cña bÖnh viÖn h»ng ngµy dao ®éng tõ 320 - 448 m3/ngµy, lín h¬n c«ng xuÊt tr¹m xö lý n­íc th¶i hiÖn t¹i. §Ó xö lý hiÖu qu¶ nguån n­íc nµy, dù ¸n tiÕn hµnh ®Çu t­ x©y dùng thªm míi mét hÖ thèng xö lý n­íc th¶i trªn c¬ së tËn dông hÖ thèng xö lý hiÖn cã. HÖ thèng n­íc th¶i bÖnh viÖn ®­îc thiÕt kÕ nh»m ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vÒ mÆt kü thuËt, phï hîp víi kh¶ n¨ng ®Çu t­ cña bÖnh viÖn vµ cã ®Þnh h­íng më réng trong t­¬ng lai. Trªn c¬ së ®ã, chñ ®Çu t­ chän x©y dùng hÖ thèng xö lý n­íc th¶i theo c«ng nghÖ xö lý hîp khèi CN2000. S¬ ®å hÖ thèng xö lý nh­ sau: S¬ ®å xö lý n­íc th¶i b»ng thiÕt bÞ xö lý sinh häc, cã ®Öm vi sinh vµ hîp khèi CN2000. HÖ thèng xö lý trªn ®­îc vËn hµnh tu©n theo c¸c nguyªn lý c¬ b¶n sau: Nguyªn lý Modul: Víi l­îng n­íc th¶i cña BÖnh viÖn kho¶ng 300 - 500 m3/ngµy ®ªm. HÖ thèng xö lý n­íc th¶i cña bÖnh viÖn ®­îc thiÕt kÕt thao c«ng nghÖ hîp khèi víi 2 tíi 3 modul, mçi modul ®­îc thiÕt kÕ cho c«ng suÊt cã thÓ tõ 200 – 300 m3/ng.® (víi 20h ho¹t ®éng). Nh­ vËy cho phÐp vËn hµnh c¸c thiÕt bÞ mét c¸ch tèi ­u, ®¶m b¶o tËn dông triÖt ®Ó c«ng suÊt cña hÖ thiÕt bÞ xö lý ngay c¶ trong tr­êng hîp l­u l­îng n­íc th¶i biÕn ®æi theo thêi ®iÓm phô thuéc vµ nguån th¶i nh»m gi¶m thÓ tÝch bÓ ®iÒu hoµ, gi¶m chi phÝ ®iÖn vµ chi phÝ vËn hµnh thiÕt bÞ lóc cao ®iÓm vµ nh÷ng thêi gian b×nh th­êng. Nguyªn lý hîp khèi: Nguyªn lý nµy cho phÐp thùc hiÖn kÕt hîp nhiÒu qu¸ tr×nh c¬ b¶n xö lý n­íc th¶i ®· biÕt trong mét kh«ng gian thiÕt bÞ cña mçi modul ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ vµ gi¶m chi phi vËn hµnh xö lý n­íc th¶i. ThiÕt bÞ xö lý hîp khèi cïng mét lóc thùc hiÖn ®ång thêi qu¸ tr×nh xö lý sinh häc yÕm khÝ vµ c¸c qu¸ tr×nh hiÕu khÝ nh­ Biofin, Biofor, Aeroten qua líp ®Öm. ViÖc kÕt hîp nhiÒu líp nµy sÏ t¹o mËt ®é mµng vi sinh tèi ®a mµ kh«ng g©y t¾c c¸c líp ®Öm, ®ång thêi thùc hiÖn oxy ho¸ m¹nh vµ triÖt ®Ó c¸c chÊt h÷u c¬ trong n­íc th¶i. ThiÕt bÞ hîp khèi cßn ¸p dông c¬ chÕ l¾ng cã líp b¶n máng (Lamen) cho phÐp t¨ng bÒ mÆt l¾ng ®ång thêi rót ng¾n thêi gian l­u. Nguyªn lý tù ®éng: ViÖc vËn hµnh c¸c m¸y b¬m n­íc th¶i, m¸y b¬m bïn, c¸c m¸y thæi khÝ vµ b¬m c¸c chÕ phÈm vi sinh, keo tô… ®­îc thùc hiÖn tù ®éng tuú thuéc vµo l­u l­îng n­íc th¶i th«ng qua c¸c phao b¸o tù ®éng l¾p trong c¸c ng¨n bÓ. Nguyªn lý nµy cho phÐp tiÕt kiÖm ®iÖn vµ ho¸ chÊt ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o duy tr× cÊp khÝ nu«i vi sinh hiÕu khÝ vµ thùc hiÖn xö lý n­íc th¶i. C¸c chÕ phÈm vi sinh sö dông trong hÖ thèng + ChÕ phÈm vi sinh BIOWC96 vµ DW97: §©y lµ chÕ phÈm ph©n gi¶i (thuû ph©n) nhanh c¸c chÊt th¶i h­u c¬ phøc t¹p tõ trong c¸c bÓ phèt cña bÖnh viÖn, t¹o ®iÒu kiÖn ph©n gi¶i kh¸ triÖt ®Ó c¸c chÊt th¶i h÷u c¬ phøc t¹p thµnh c¸c thµnh phÇn dÓ ph©n huû tr­íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh oxy ho¸ trong thiÕt bÞ xö lý sinh häc. Do ®ã, qu¸ tr×nh ph©n huû c¸c chÊt h÷u c¬ trong c¸c thiÕt bÞ «xy ho¸ sinh häc sinh häc diÔn ra nhanh h¬n ( tèc ®é ph©n huû t¨ng 7-9 lÇn) nhê vËy gi¶m ®­îc sù qu¸ t¶i cña c¸c bÓ phèt, gi¶m kÝch th­íc thiÕt bÞ, tiÕt kiÖm chi phÝ chÕ t¹o, chi phÝ vËn hµnh còng nh­ diÖn tÝch mÆt b»ng cho hÖ xö lý. Gi¸ thµnh chi phÝ xö dông DW 97 lµ 45®/m3 sÏ lµm t¨ng hiÖu qu¶ lµm s¹ch, gi¶m chi phÝ ®iÖn n¨ng + ChÊt keo tô tèc ®é cao PACN – 95 (Cho tr­êng hîp ®é ®ôc cña nguån t¨ng ®ét ngét), cho phÐp gi¶m kÝch th­íc thiÕt bÞ l¾ng mät c¸ch ®¸ng kÓ, tõ ®ã gi¶m chi phÝ x©y dùng vµ vËn hµnh tiÕt kiÖm n¨ng l­îng mµ vÉn ®¶m b¶o tiªu chuÈn ®Çu ra cña n­íc th¶i. + ChÕ phÈm vi sinh Enchoice Solutions: Đây là sản phẩm hữu cơ đa Enzyme, tự phân huỷ 100%, không độc hại tới con người, môi trường và các hệ sinh thái. Dung dịch Enchoice Solutions xử lý mùi bằng các cơ chế khác nhau dẫn đến hiệu quả khử mùi cao: cơ chế hoà tan, cơ chế đệm, và cơ chế xúc tác các phản ứng hoá học khử các hợp chất gây mùi….Tác dụng của Enchoice: * Khử mùi hôi phát sinh do sự phân huỷ các chất hữu cơ trong nước thải. * Khống chế côn trùng ruồi, muỗi…. * Đẩy nhanh quá trình phân huỷ sinh học các chất hữu cơ góp phần làm giảm BOD, COD trong nước thải. ThuyÕt minh c«ng nghÖ xö lý. + Xö lý s¬ bé bËc 1: N­íc th¶i tõ c¸c nguån kh¸c nhau theo hÖ thèng c¸c ®­êng èng riªng ch¶y vµo bÓ gom, bÓ nµy ®­îc x©y dùng t¹i mét vÞ trÝ thuËn lîi cho viÖc gom n­íc th¶i toµn bÖnh viÖn. T¹i ®©y, tÊt c¶ c¸c r¸c th« cã kÝch th­íc lín nh­: giÊy, bao nilon, que, gç … ®­îc gi÷ l¹i ë hè t¸ch b»ng l­íi inox ф 5 vµ ®­îc ®­a tíi ®iÓm tËp trung r¸c bÖnh viÖn. Tõ bÓ thu gom, n­íc th¶i ch¶y ra bÓ ®iÒu hoµ nh»m c©n b»ng l­u l­îng vµ nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm ®ång thêi thùc hiÖn qu¸ tr×nh lµm tho¸ng s¬ bé. T¹i ®©y, ®Þnh kú mét lÇn mét tuÇn n­íc th¶i ®­îc bæ sung vµo mét l­îng BIOWC96 hoÆc DW97 nh»m thuû ph©n s¬ bé c¸c chÊt h÷u c¬ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh «xy ho¸ tiÕp theo. §Ó n©ng cao møc ®é ®ång ®Òu c¸c chÊt h÷u c¬ trong n­íc th¶i, tr¸nh l¾ng cÆn vµ t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho vi sinh vËt ho¹t ®éng, ë trong bÓ ®iÒu hoµ ®­îc l¾p hÖ thèng sôc khÝ. N­íc th¶i ®­îc b¬m th­êng xuyªn lªn container ®Ó xö lý víi mét l­îng æn ®Þnh kh«ng ®æi b»ng b¬m. §Ó b¶o ®¶m qu¸ tr×nh xö lý ®­îc liªn tôc cÇn l¾p thªm mét b¬m dù phßng cïng c«ng suÊt. + Xö lý bËc 2: Xö lý bËc hai lµ qu¸ tr×nh xö lý quan träng kÕt hîp c¸c c«ng ®o¹n xö lý kh¸c nhau ®­îc thùc hiÖn trong container thiÕt bÞ. N­íc th¶i ®­îc b¬m vµo thiÕt bÞ tr­íc tiªn ®i vµo ng¨n xö lý vi sinh yÕm khÝ. N­íc th¶i ®­îc dÉn qua líp ®Öm vi sinh cã cÊu t¹o ®Æc biÖt h×nh thµnh dßng n­íc lan to¶ ®i c¸c nh¸nh trong líp ®Öm t¹o mµng vi sinh tèi ®a ph©n bè ®ång ®Òu trong líp ®Öm. Do cÊu t¹o nh­ vËy qu¸ tr×nh ph©n huû sinh häc yÕm khÝ diÔn ra ®ång ®Òu víi hiÖu suÊt xö lý cao. Ngoµi ra, viÖc cÊp thªm chÕ phÈm vi sinh ®Æc hiÖu DW-97H (2-3 mg/lÝt) sÏ gióp cho viÖc ph©n hñy ®­îc thùc hiÖn nhanh h¬n. Thêi gian l­u cña n­íc th¶i trong ng¨n xö lý sinh häc yÕm khÝ khon¶g 1-1,5h. HiÖu suÊt xö lý n­íc th¶i t¹i ng¨n xö lý sinh häc yÕm khÝ nµy cã thÓ ®¹t tíi 40 – 45% theo BOD. TiÕp theo ng¨n xö lý sinh häc yÕm khÝ n­íc th¶i ®­îc ®i qua ng¨n xö lý sinh häc hiÕu khÝ. Ng¨n nµy ®­îc thiÕt kÕ theo ph­¬ng ¸n kÕt hîp mét lóc nhiÒu nguyªn lý thiÕt bÞ Biofin, Biofor, Aeroten, t¹o bÒ mÆt tiÕp xóc lín gi÷a n­íc th¶i vµ kh«ng khÝ. Thêi gian l­u cña n­íc th¶i trong ng¨n thiÕt bÞ nµy lµ 2 – 2,5h, qua 3 qu¸ tr×nh xö lý vi sinh, ®­îc thùc hiÖn hîp khèi trong mét thiÕt bÞ nh­ sau: Aerolif (Trén khÝ c­ìng bøc) c­êng ®é cao b»ng viÖc dïng kh«ng khÝ thæi c­ìng bøc ®Ó hót vµ ®Èy n­íc th¶i. Aeroten dßng ng­îc (hoÆc dßng xu«i) cã líp ®Öm vi sinh b¸m. Läc sinh häc dßng xu«i víi vËt liÖu läc. Víi c¬ chÕ nh­ vËy, c¸c vi sinh vËt hiÕu khÝ ho¹t ®éng tèt h¬n nªn qu¸ tr×nh xö lý diÔn ra nhanh chãng, hiÖu qu¶ vµ triÖt ®Ó. §Ó t¨ng c­êng qu¸ tr×nh xö lý, mét phÇn bïn ho¹t ho¸ sau khi qua container ®­îc b¬m tuÇn hoµn trë l¹i, hoµ trén víi n­íc th¶i tõ bÓ ®iÒu hoµ, hoÆc víi tõng ng¨n cña c¸c Modul nh»m t¨ng c­êng tèi ®a hiÖu øng cña bïn ho¹t ho¸ cho qu¸ tr×nh xö lý. ViÖc cung cÊp «xy ®­îc thùc hiÖn nhê m¸y thæi khÝ c­ìng bøc trong mçi modul thiÕt bÞ. HiÖu qu¶ xö lý cña quy tr×nh xö lý nµy ®¹t 70 – 75% theo BOD. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ x­ lý BOD cña c¸c qu¸ tr×nh xö lý sinh häc hiÕu khÝ lªn 90 – 95%, trong thiÕt bÞ cßn l¾p thªm ng¨n xö lý sinh häc d¹ng biphin nhá giät. N­íc th¶i sau khi c¸c qu¸ trinh xö lý hiÕu khÝ kÕt hîp nªu trªn sÏ ®­îc b¬m lªn ®Ønh cña ng¨n läc sinh häc, tõ ®©y n­íc th¶i sÏ ch¶y qua líp ®Öm läc sinh häc cã c¸c mµng vi sinh b¸m. Ng¨n läc sinh häc ®­îc thiÕt kÕ víi c¸c khe hót giã trªn thµnh thiÕt bÞ, do ®ã kh«ng khÝ sÏ ®­îc hót vµo ng¨n läc vµ bÞ cuèn cïng víi n­íc th¶i qua c¸c ng¸ch cña líp ®Öm, t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho c¸c vi sinh vËt hiÕu khÝ ho¹t ®éng vµ gi¶m chi phÝ ®iÖn n¨ng dïng cho cÊp khÝ. Qu¸ tr×nh t¸ch bïn ho¹t ho¸ vµ cÆn l¬ löng h÷u c¬ kh¸c trong n­íc ®­îc thùc hiÖn nhê ng¨n l¾ng trong cïng thiÕt bÞ nµy. Ng¨n l¾ng ®­îc thiÕt kÕ theo kiÓu l¾ng b¶n máng (Lamen) cho phÐp t¨ng bÒ mÆt l¾ng ®ång thêi rót ng¾n thêi gian l­u. Ngoµi ra, T¹i ®©y n­íc th¶i ®­îc bæ sung chÊt keo tô PACN-95 (nång ®é 5-8mg/lÝt) cã t¸c dông t¹o b«ng cÆn to, t¨ng tèc ®é l¾ng, gióp cho qu¸ tr×nh t¸ch b«ng bïn diÔn ra nhanh chãng vµ gi¶m kÝch th­íc thiÕt bÞ. N­íc th¶i ®· qua xö lý sinh häc vµ ®­îc l¾ng trong nh­ng vÉn cßn chøa mét l­îng nhÊt ®Þnh c¸c vi khuÈn g©y bÖnh, do ®ã cÇn ®­îc dÉn sang ng¨n khö trïng ®Ó diÖt trõ vi khuÈn tr­íc khi x¶ ra m«i tr­êng. HiÖu qu¶ vµ triÖt ®Ó nhÊt lµ khö trïng b»ng dung dÞch Chlorine. Dung dÞch Hypochloride Na hoÆc Ca (NaOCl, hoÆc Ca(OCl)2) ®­îc pha trén vµ b¬m ®Þnh l­îng víi nång ®é 4 – 6mg Cl2/m3 n­íc th¶i. ViÖc ®Þnh l­îng Clo ho¹t tÝnh cÇn thiÕt cho khö trïng nhê c¸c thiÕt bÞ trén, thiÕt bÞ pha Cl2, vµ c¸c b¬m ®Þnh l­îng Cl2 ®­îc l¾p ®ång bé trong modul thiÕt bÞ hîp khèi. N­íc th¶i sau khi ®­îc khö trïng ®­îc ch¶y vµo hå chøa n­íc th¶i ®· xö lý tr­íc khi th¶i vµ m­¬ng tho¸t n­íc chung cña khu d©n c­. + Xö lý bïn. Bïn, cÆn l¾ng ë ng¨n l¾ng vµ tõng ng¨n xö lý sinh häc sÏ ®­îc b¬m vÒ bÓ chøa bïn. T¹i ®©y, d­íi t¸c dông cña qu¸ tr×nh lªn men yÕm khÝ, phÇn lín cña cÆn sÏ ®­îc kho¸ng ho¸ cïng víi sù t¹o thµnh mét sè s¶n phÈm phô cña qu¸ tr×nh lªn men yÕm khÝ CH4, NH3, H2O, H2S…., thÓ tÝch cña bïn gi¶m mét c¸ch ®¸ng kÓ. MÆt kh¸c, t¹i ®©y d­ l­îng cña men BIOWC96 hoÆc DW97 ®· ®­îc bæ sung sÏ ®Èy m¹nh nhanh qu¸ tr×nh ph©n huû bïn vµ diÖt trõ c¸c trøng giun s¸n còng nh­ vi khuÈn g©y bÖnh chøa trong bïn tr­íc khi ch¶y ra m«i tr­êng. Bïn sau khi xö lý ®­îc hót ®Þnh kú b»ng xe vÖ sinh ®­a ®Õn khu xö lý tËp trung th«ng qua hîp ®ång víi C«ng ty M«i tr­êng vµ §« thÞ. 4.1.2.3. Gi¶m thiÓu t¸c ®éng cña chÊt th¶i r¾n. a. Ph©n lo¹i chÊt th¶i r¾n. ViÖc ph©n lo¹i chÊt th¶i r¾n ®­îc tiÕn hµnh ngay tõ nguån ngay t¹i nguån: víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: - TiÕn hµnh ph©n lo¹i ngay th¹i thêi ®iÓm chÊt th¶i ph¸t sinh vµ ®ùng c¸c chÊt th¶i trong c¸c tói, thïng theo ®óng quy ®Þnh. - C¸c chÊt th¶i r¾n y tÕ nguy h¹i kh«ng ®­îc ®Ó lÉn trong chÊt th¶i sinh ho¹t. - Tói vµ thïng mµu xanh quy ®Þnh ®ùng c¸c chÊt th¶i sinh ho¹t. - Tói vµ thïng mµu vµng quy ®Þnh ®ùng c¸c chÊt th¶i l©m sµng kh¸c. - Tói vµ thïng mµu ®en quy ®Þnh ®ùng c¸c chÊt th¶i hãa häc, chÊt th¶i phãng x¹, chÊt g©y ®éc tÕ bµo. C¸c lo¹i chÊt th¶i nµy sau ®ã sÏ ®­îc vËn chuyÓn b»ng xe chuyªn dông tíi khu chøa chê xö lý, thêi gian l­u chÊt th¶i nµy kh«ng qu¸ 48 tiÕng. ChÊt th¶i r¾n sau khi ®­îc thu gom vËn chuyÓn ®Õn phßng chê ®­îc ph©n thµnh 02 lo¹i vµ ®­îc l­u l¹i trong c¸c khoang chøa riªng biÖt, bao gåm: + Lo¹i 1 - ChÊt th¶i r¾n ®­îc phÐp thiªu hñy: ChÊt th¶i r¾n lo¹i nµy ®­îc l­u trong khoang l¹nh nh»m h¹n chÕ ho¹t ®éng cña c¸c vi khuÈn g©y bÖnh. Chóng chñ yÕu lµ chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t, chÊt th¶i r¾n l©m sµng, chÊt th¶i r¾n hãa häc vµ mét phÇn chÊt th¶i r¾n nguy h¹i. + Lo¹i 2 - ChÊt th¶i r¾n kh«ng ®­îc phÐp thiªu hñy: ChÊt th¶i r¾n lo¹i nµy ®­îc chøa trong c¸c khoang ®· ®­îc bª t«ng hãa, chñ yÕu gåm chÊt th¶i r¾n chøa hîp chÊt Halogel, chÊt th¶i phãng x¹, chÊt th¶i cã kh¶ n¨ng g©y ch¸y næi. Sau khi ph©n lo¹i, hai lo¹i chÊt th¶i r¾n nªu trªn ®­îc tiÕn hµnh xö lý theo c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. b. Xö lý chÊt th¶i r¾n. Tæng l­îng chÊt th¶i r¾n theo ­íc tÝnh ban ®Çu kho¶ng kho¶ng 565 kg/ngµy-®ªm cho quy m« 500 gi­êng bÖnh (giai ®o¹n 1) vµ 791 kg/ngµy-®ªm cho quy m« 700 gi­êng bÖnh (giai ®o¹n 2) [tr30]. Trong ®ã chÊt th¶i r¾n kh«ng ®­îc phÐp thiªu hñy trung b×nh chØ chiÕm mét phÇn rÊt nhá kho¶ng 0,25% [1], t­¬ng ®­¬ng víi 1,4 kg/ngµy-®ªm (giai ®o¹n 1) vµ 1,98 kg/ngµy - ®ªm. Nh­ vËy, chÊt th¶i r¾n ®­îc phÐp thiªu hñy vÉn sÏ v­ît xa c«ng xuÊt lß ®èt chÊt th¶i r¾n hiÖn t¹i cña bÖnh viÖn vèn chØ cã 15 kg/h (360 kg/ngµy-®ªm). §Ó xö lý triÖt ®Ó nguån chÊt th¶i nãi trªn, bÖnh viÖn quyÕt ®Þnh c¶i tiÕn, n©ng cÊp lß ®èt lªn quy m« 45 kg/h theo c«ng nghÖ lß ®èt L§45 c¶i tiÕn. - Ph­¬ng ph¸p thiªu hñy chÊt th¶i r¾n lo¹i 1. S¬ ®å c«ng nghÖ xö lý chÊt th¶i r¾n Dßng chÊt th¶i r¾n Dßng khÝ nãng Dßng khÝ th¶i r¸c th¶i lo¹i 1 Khoang l¹nh N¹p liÖu §èt r¸c th¶i trong buång ®èt s¬ cÊp (800-1.2000C) §èt r¸c th¶i trong buång ®èt thø cÊp (1.050-1.1000C) Xyclon mµng ­ít Xö lý tro xØ Mét phÇn khÝ nãng tuÇn hoµn Th¶i vµo m«i tr­êng KhÝ th¶i Ghi chó: + M« t¶ c«ng nghÖ lß ®èt: Lß ®èt L§45 lµ lo¹i lß nhiÖt ®é cao, cã kiÓm so¸t luång khÝ, øng dông kü thuËt ®èt 02 lÇn. R¸c phÕ th¶i ®­îc ®­a vµo lß ®èt ë buån s¬ cÊp (nhiÖt ®é tõ 800-1.2000C). KhÝ th¶i ra ë lß ®èt s¬ cÊp ®­îc ®èt l¹i lÇn hai ë buån thø cÊp cã nhiÖt ®é tõ 1.050-1.1000C. Kh«ng khÝ cung cÊp cho qu¸ tr×nh ®èt tõ hÖ thèng qu¹t ly t©m vµ c¸c ®­êng èng cã van kiÓm so¸t luång khÝ. + Quy tr×nh vËn hµnh lß ®èt: Nhiªn liÖu ®­îc cÊp vµo bån chøa, sau ®ã c¸c van dÇu ®­îc më ®Ó nhiªn liÖu tù ch¶y vµo thiÕt bÞ ®èt. §Æt thêi gian ho¹t ®éng cho hai thiÕt bÞ ®èt, c¸c r¬le sÏ ph©n cÊp thêi gian theo tõng buång ®èt. Thêi gian thÝch hîp cho buång ®èt s¬ cÊp tõ kho¶ng 60 phót, cho buång ®èt thø cÊp vµ qu¹t giã kho¶ng 6 gi©y. Khi hÖ thèng vËn hµnh t¹i c¸c buång ®èt t­¬ng øng sÏ cã ®ång hå b¸o nhiÖt ®é. Quan s¸t nhiÖt ®é t¹i c¸c buång: khi nhiÖt ®é t¹i buång ®èt s¬ cÊp ®¹t ®ªn nhiÖt ®é tõ 850-1.100 0C thiÕt bÞ ®èt sÏ t­¬ng øng ngõng ho¹t ®éng; khi nhiÖt ®é h¹ xuèng ®Õn 8000C thiÕt bÞ ®èt t­¬ng øng sÏ ho¹t ®éng trë l¹i. + Xö lý khÝ th¶i lß ®èt: KhÝ th¶i lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña lß ®èt, thµnh phÇn chÝnh chñ yÕu gå: CO, bôi (th­êng cã ®­êng kÝnh kho¶ng tõ 3 ®Õn 100 µm), SO2, HCl, NOx, HF, kim lo¹i nÆng (Cu, As, Ni, Pb, Cd, Hg...), Dioxin vµ Furan... L­¬ng khÝ th¶i nµy ®­îc xö lý b»ng ph­¬ng ph¸p Xyclon mµng n­íc víi hÖ thèng gåm 02 xyclon mµng n­íc nèi tiÕp. Mçi xyclon cã chiÒu cao kho¶ng 1,0 - 2,0m, ®­êng kÝnh 0,6m, ho¹t ®éng theo nguyªn lý cïng chiÒu vµ ng­îc chiÒu (n­íc v«i trong cã ®ñ ¸p lùc ®Ó phun thµnh c¸c tia nhá ®i cïng chiÒu vµ ng­îc chiÒu víi luång khÝ). T¹i ®©y bôi, khÝ ®éc ®­îc hÊp thô vµ theo dßng n­íc ®i ra khái luång khÝ vµo hÖ thèng l¾ng ®äng, ®ång thêi mét sè khÝ ®éc còng bÞ n­íc v«i hÊp thô vµ chuyÓn thµnh nh÷ng ho¸ chÊt Ýt ®éc h¹i h¬n theo c¸c ph¶n øng: SO2 + Ca(OH)2 = CaSO3 + H2O 4NO2 + O2+ 2H2O = 4HNO3 2HNO3 + Ca(OH)2 = Ca(NO3)2 + 2H2O CO2 + Ca(OH)2 = CaCO3 + H2O Sau khi xö lý, khÝ th¶i lß ®èt ®¶m b¶o kh«ng mµu, kh«ng mïi, kh«ng chøa khÝ th¶i ®éc h¹i vµ ®¹t TCVN 6560-2005. N­íc th¶i tõ hÖ thèng xyclon mµng n­íc ®em theo c¸c kÕt tña ®i vµo bÓ l¾ng phÝa d­íi, c¸c chÊt kÕt tña ®­îc ®Þnh kú n¹o vÐt ®em ch«n lÊp t¹i n¬i quy ®Þnh. PhÇn n­íc sau ®ã cho qua bÓ n­íc s÷a v«i ®Ó bæ sung Ca(OH)2 vµ sö dông quay vßng t¸i sö dông. + Xö lý tro xØ: Tro vµ xö ph¸t sinh sau khi ®èt ®­îc tËp trung vµ ®em ch«n lÊp t¹i n¬i quy ®Þnh cña bÖnh viÖn cïng víi c¸c chÊt kÕt tña trong kh©u xö lý khÝ th¶i lß ®èt. - Ph­¬ng ph¸p lµm tr¬ hãa chÊt th¶i r¾n lo¹i 2. ChÊt th¶i lo¹i nµy sÏ ®­îc l­u gi÷ trong c¸c khoang chøa riªng cã dung tÝch chøa <1m3 (DxRxC: 1,2x0,8x1m). Thµnh vµ mãng c¸c khoang chøa ®­îc kiªn cè b»ng bª t«ng cèt thÐp # 300, dÇy 30 cm, n¾p bÓ lµm b»ng thÐp tÊm (d=3mm) bªn trong m¹ tr×. Khi bÓ chøa ®Çy bÖnh viÖn sÏ cã C«ng v¨n ®Ò nghÞ Së Tµi nguyªn vµ M«i tr­êng Thanh Ho¸ vµ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cã biÖn ph¸p xö lý hiÖu qu¶. 4.1.2.4. Gi¶m thiÓu t¸c ®éng phãng x¹. ViÖc x©y dùng, bè trÝ c¸c thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng bøc x¹ cã h¹i tíi con n­êi ®­îc tu©n thñ nghiªm ngÆt theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ cuyªn ngµnh ®­îc quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh sè 32/2005/Q§-BYT, ngµy 31/10/2005 vÒ viÖc ban hµnh tiªu chuÈn thiÕt kÕ khoa chuÈn ®o¸n h×nh ¶nh. C¸c thiÕt bÞ chôp X-quang, CT-Scanner, MRI ph¶i cã xuÊt xø râ rµng (m· hiÖu m¸y, n¬i s¶n xuÊt, n¨m s¶n xuÊt…). C¸c thiÕt bi nµy ®­îc ®Þnh kú mçi n¨m kiÓm tra mét lÇn, quy tr×nh kiÓm tra ph¶i dùa trªn v¨n b¶n cña Tæng côc Tiªu chuÈn-§o l­êng-ChÊt l­îng §LVN 41:1999. Trang bÞ ®Çy ®ñ ph­¬ng tiÖn b¶o vÖ lao ®éng cho ng­êi vËn hµnh m¸y, trang bÞ c¸c thiÕt bÞ che ch¾n thÝch hîp nh­ kÝnh ch× che ch¾n tuyÕn gi¸p. Nh©n viªn ®iÒu khiÓn m¸y X-quang ph¶i ®­îc trang bÞ liÒu kÕ c¸ nh©n vµ ®­îc kh¸m ®Þnh kú. 4.1.2.5. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu l©y lan dÞch bÖnh. - Nghiªm cÊm ®­a ra khái bÖnh viÖn nh÷ng hµng ho¸, vËt phÈm, thùc phÈm, ®å uèng cã kh¶ n¨ng truyÒn dÞch bÖnh. - Nghiªm cÊm tuyÖt ®èi c¸c bÖnh nh©n sinh ho¹t bªn ngoµi bÖnh viÖn, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c bÖnh nh©n ®iÒu trÞ ë c¸c khoa l©y nhiÔm. - Thùc hiÖn th­êng xuyªn c«ng t¸c tÈy uÕ, diÖt khuÈn, vÖ sinh m«i tr­êng 01 lÇn/tuÇn. - Nghiªm cÊm kh«ng cho bÖnh nh©n ra khái bÖnh viÖn, tiÕp xóc víi ng­êi ngoµi khi ®ang trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ néi. - Nghiªm cÊm tuyÖt ®èi ®­a ng­êi vµ ph­¬ng tiÖn vµo n¬i cã kh¶ n¨ng l©y lan dÞch bÖnh; trong tr­êng hîp ®Æc biÖt cÇn trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c dông cô phßng hé theo ®óng quy ®Þnh cña Bé Y tÕ. 4.1.3. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c. - Trång c©y xanh trong khu«n viªn bÖnh viÖn vµ xung quanh hµng rµo ®Ó t¹o c¶nh quan, chèng bôi, ån, c¸c lo¹i khÝ vµ lµm trong s¹ch m«i tr­êng. Chän c¸c lo¹i c©y cao, l¸ to, nhiÒu tÇng nh­: C©y gç hä ®Ëu, keo tai t­îng, b¹ch ®µn… kho¶ng c¸ch c¸c c©y tõ 5 - 10 m. - X©y dùng c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ng­êi lao ®éng trong khu xö lý n­íc th¶i, tr¸nh kh¶ n¨ng bÞ ¶nh h­ëng tíi søc kháe do tiÕp xóc víi kh«ng khÝ cã mang vi sinh vËt, bôi. §Þnh kú kh¸m søc khoÎ, ®Æc biÖt lµ c¸c bÖnh nhiÔm khuÈn h« hÊp, dÞ øng tai mòi häng, dÞ øng ngoµi da. 4.2. C¸c biÖn ph¸p phßng ngõa, øng phã víi sù cè m«i tr­êng. - X©y dùng bÓ chøa n­íc, trang bÞ c¸c thiÕt bÞ ch÷a ch¸y ®Çy ®ñ ®Ó phßng ch¸y, ch÷a ch¸y theo ®óng quy ®Þnh vµ theo tiªu chuÈn phßng chèng ch¸y TCVN 3254-89. - L¾p ®Æt hÖ thèng b¸o ch¸y tù ®éng t¹i c¸c n¬i quan träng vµ cã kh¶ n¨ng x¶y ra ch¸y næ cao. - X©y dùng néi quy an toµn sö dông ®iÖn, sö dông b×nh oxy phæ biÕn t¹i c¸c vÞ trÝ lµm viÖc. - §èi víi c¸c c¸p ®iÖn ®­îc ®Æt ë trªn cao cã automat tù c¾t khi x¶y ra chËp ®iÖn, cÇu dao ®iÖn ®­îc thiÕt kÕ phï hîp vµ ®­îc ®Æt trong hép quy ®Þnh. - HuÊn luyÖn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn c¸c ph­¬ng thøc vµ biÖn ph¸p xö lý trong tr­êng hîp cã sù cè x¶y ra, theo ®óng nguyªn t¾c an toµn lao ®éng. - §¶m b¶o an toµn lao ®éng, bÖnh viÖn trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph­¬ng tiÖn b¶o hé lao ®éng vµ yªu cÇu c¸n bé c«ng nh©n viªn thùc hiÖn nghiªm tóc trong c«ng viÖc. - §Ó phßng tr¸nh sù cè do sÐt: BÖnh viÖn l¾p ®Æt hÖ thèng chèng sÐt ë nh÷ng vÞ trÝ cao tÇng vµ c¸c thiÕt bÞ b»ng kim lo¹i cã ®é cao theo Quy ®Þnh 76/VT ngµy 2/3/1983 cña Bé VËt t­. L¾p ®Æt hÖ thèng l­íi chèng sÐt cho c¸c c«ng tr×nh kh«ng ph¶i kim lo¹i cã ®é cao >15m gåm c¸c cét thu l«i bè trÝ quanh m¸i. Ch­¬ng V Cam kÕt thùc hiÖn biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr­êng BÖnh viÖn 71 Trung ­¬ng lµ ®¬n vÞ chñ ®Çu t