Đề tài Tổng quan về tín dụng ngân hàng và hoạt động tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ

1 CHÖÔNG 1. TOÅNG QUAN VEÀ TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG VAØ HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ 1.1 TÍN DUÏÏNG VAØØ TÍN DUÏÏNG NGAÂÂN HAØØNG 1.1.1 Khaùi nieäm veà tín duïng Töø “tín duïng” coù goác la tinh töø chöõ “creditium” coù nghóa laø loøng tin, söï tín nhieäm; vì tín duïng thöïc chaát chuû yeáu döïa treân cô sôû cuûa söï tín nhieäm. Ngöôøi chuû sôû höõu khi cho vay luoân tin töôûng raèng ngöôøi ñi vay seõ hoaøn traû ñaày ñuû khi ñeán haïn. Tín duïng laø moät phaïm truø kinh teá khaùch quan nhaèm phaûn aùnh moái quan heä giao dòch giöõa hai chuû theå, trong ñoù beân chuû theå sôû höõu giao moät löôïng giaù trò baèng tieàn hoaëc taøi saûn cho beân kia söû duïng vaø chuû theå söû duïng coù nhieäm vuï hoaøn traû vôùi moät löôïng giaù trò lôùn hôn löôïng giaù trò ban ñaàu sau moät thôøi gian xaùc ñònh. Cuøng vôùi neàn kinh teá haøng hoùa, tín duïng phaùt trieån laâu ñôøi qua caùc hình thaùi kinh teá xaõ hoäi khaùc nhau vôùi nhöõng hình thöùc toàn taïi khaùc nhau. Ban ñaàu laø quan heä tín duïng chuû yeáu baèng hieän vaät vaø döôùi hình thöùc cho vay naëng laõi treân cô sôû cuûa neàn saûn xuaát haøng hoùa nhoû keùm phaùt trieån. Sang caùc thôøi kyø Chieám höõu noâ leä vaø cheá ñoä Phong kieán, quan heä tín duïng phaùt trieån chaäm treân cô sôû neàn saûn xuaát haøng hoùa nhoû. Chæ khi phöông thöùc saûn xuaát Tö baûn chuû nghóa ra ñôøi vôùi neàn saûn xuaát haøng hoùa lôùn, neàn saûn xuaát Ñaïi coâng nghieäp thì quan heä tín duïng môùi thaät söï phaùt trieån maïnh meõ; tín duïng baèng hieän vaät nhöôøng choã cho tín duïng hieän kim, cho vay naëng laõi nhöôõng choã cho caùc hình thöùc tín duïng tieán boä hôn nhö: tín duïng ngaân haøng, tín duïng chính phuû… 2 Quan heä tín duïng coù theå dieãn taû theo moâ hình sau: Giaù trò tín duïng Giaù trò tín duïng + Laõi Nhö vaäy, hieåu theo nghóa heïp, tín duïng laø quan heä vay möôïn vaø söû duïng voán laãn nhau giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay trong moät thôøi gian nhaát ñònh treân nguyeân taéc coù hoaøn traû caû voán laãn laõi. Hieåu theo nghóa roäng, tín duïng laø söï vaän ñoäng voán, ñieàu tieát voán töø nôi thöøa sang nôi thieáu, ñaùp öùng nhu caàu voán cho neàn kinh teá. Ngöôøi cho vay Ngöôøi ñi vay 1.1.2 Baûn chaát vaø chöùc naêng cuûa tín duïng 1.1.2.1 Baûn chaát cuûa tín duïng Tín duïng laø moät quan heä vay möôïn laãn nhau döïa treân nguyeân taéc coù hoaøn traû caû voán laãn laõiù. Trong quan heä tín duïng, ngöôøi cho vay chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng voán cho ngöôøi ñi vay trong moät thôøi gian nhaát ñònh, nhöng do ngöôøi ñi vay khoâng coù quyeàn sôû höõu soá voán aáy neân phaûi hoaøn traû laïi khi ñeán thôøi haïn ñaõ thoûa thuaän. Maët khaùc söï hoaøn traû naøy khoâng chæ laø söï baûo toaøn veà maët giaù trò maø coøn ñöôïc taêng theâm döôùi hình thöùc lôïi töùc. Tín duïng laø moät phaïm truø kinh teá haøng hoaù ra ñôøi, toàn taïi vaø phaùt trieån qua nhieàu hình thaùi kinh teá xaõ hoäi. Tuy nhieân, duø toàn taïi vaø vaän ñoäng ôû phöông thöùc saûn xuaát naøo, ñoái töôïng vay möôïn laø haøng hoaù hay tieàn teä thì tín duïng cuõng mang 3 ñaëc tröng cô baûn sau: - Chæ thay ñoåi quyeàn söû duïng maø khoâng thay ñoåi quyeàn sôû höõu tín duïng. 3 - Thôøi haïn tín duïng ñöôïc thoaû thuaän giöõa ngöôøi cho vay vaø ngöôøi ñi vay. - Ngöôøi sôû höõu voán tín duïng ñöôïc nhaän moät phaàn thu nhaäp döôùi hình thöùc lôïi töùc. Töø nhöõng phaân tích treân cho thaáy baûn chaát cuûa tín duïng laø heä thoáng caùc quan heä kinh teá phaùt sinh giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay, nhôø quan heä aáy maø caùc nguoàn voán trong xaõ hoäi ñöôïc vaän ñoäng töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc ñeå söû duïng cho caùc nhu caàu khaùc nhau trong neàn kinh teá xaõ hoäi. 1.1.2.2 Chöùc naêng cuûa tín duïng Tín duïng coù ba chöùc naêng: -Chöùc naêng taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä trong neàn kinh teá. Ñaây laø chöùc naêng cô baûn cuûa tín duïng. Taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä laø hai maët thoáng nhaát cuûa hoaït ñoäng tín duïng vaø ñeàu ñöôïc thöïc hieän treân nguyeân taéc hoaøn traû vaø coù laõi. Söï coù maët cuûa tín duïng ñöôïc xem nhö chieác caàu noái giöõa cung vaø caàu veà voán trong neàn kinh teá. ÔÛ maët taäp trung voán tieàn teä, nhôø söï hoaït ñoäng cuûa heä thoáng tín duïng maø caùc nguoàn tieàn taïm thôøi nhaøn roãi töø daân cö, caùc toå chöùc kinh teá hoaëc caùc toå chöùc ñoaøn theå xaõ hoäi… ñöôïc taäp trung laïi. ÔÛ maët phaân phoái laïi voán tieàn teä, baèng nguoàn voán ñaõ taäp trung ñöôïc, tín duïng coù theå ñaùp öùng nhu caàu voán saûn xuaát kinh doanh cho caùc cô sôû kinh teá, nhu caàu tieâu duøng cuûa caùc taàng lôùp daân cö… -Chöùc naêng tieát kieäm tieàn maët vaø chi phí löu thoâng cho xaõ hoäi. Hoaït ñoäng tín duïng tröôùc heát taïo ñieàu kieän cho söï ra ñôøi cuûa caùc coâng cuï löu thoâng tín duïng nhö: hoái phieáu, kyø phieáu thöông maïi, caùc loaïi seùc, theû tín duïng,… cho pheùp thay theá moät soá löôïng lôùn tieàn maët löu haønh. Nhôø ñoù, laøm giaûm bôùt caùc chi phí coù lieân quan ñeán vieäc söû duïng tieàn maët nhö: in tieàn, ñuùc tieàn, vaän 4 chuyeån vaø baûo quaûn tieàn. Vôùi hoaït ñoäng tín duïng, caùc nguoàn tieàn maët nhaøn roãi trong xaõ hoäi, soá löôïng tieàn maët taïm thôøi rôøi khoûi löu thoâng, seõ ñöôïc nhanh choùng ñöa trôû laïi vaøo löu thoâng, nhôø ñoù laøm taêng toác ñoä voøng quay cuûa tieàn teä, goùp phaàn giaûm nhu caàu tieàn teä trong löu thoâng. Ñaëc bieät, hoaït ñoäng tín duïng ñöôïc thöïc hieän thoâng qua ngaân haøng môû ra moät khaû naêng lôùn trong vieäc môõ taøi khoaûn vaø giao dòch thanh toaùn qua ngaân haøng döôùi caùc hình thöùc chuyeån khoaûn hoaëc buø tröø cho nhau, qua ñoù phaùt huy taùc duïng cuûa soá nhaân tieàn teä. -Chöùc naêng phaûn aùnh vaø kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng trong neàn kinh teá. Söï vaän ñoäng cuûa voán tín duïng thöôøng gaén lieàn vôùi söï vaân ñoäng cuûa vaät tö, haøng hoùa, chi phí hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh… trong caùc toå chöùc kinh teá vaø cuûa caùc caù nhaân trong neàn kinh teá. Vì vaäy, qua söï vaän ñoäng ñoù, tín duïng khoâng nhöõng laø taám göông phaûn aùnh hoaït ñoäng kinh teá maø coøn cho pheùp kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng kinh teá naèm ngaên chaën caùc hieän töôïng tieâu cöïc, laõng phí, vi phaïm phaùp luaät… Thoâng qua vieäc toå chöùc thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët vaø cuøng vôùi vieäc kieåm tra tình hình taøi chính, tình hình söû duïng voán tín duïng, caùc ngaân haøng coù theå taêng cöôøng khaû naêng kieåm soaùt quaù trình hình thaønh vaø söû duïng voán cuûa caùc caù nhaân vaø toå chöùc trong neàn kinh teá. 1.1.3 Vai troø cuûa tín duïng Tín duïng vöøa coù taùc ñoäng tích cöïc vöøa coù nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán neàn kinh teá. Nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc xuaát hieän khi hoaït ñoäng tín duïng khoâng ñöôïc kieåm soaùt ñuùng möùc. Cuï theå, neáu hoaït ñoäng tín duïng phaùt trieån traøn lan, khoâng kieåm soaùt ñöôïc thì coù theå taïo ra tình traïng laïm phaùt, gaây luûng ñoaïn neàn kinh teá. Ngöôïc laïi, neáu hoaït ñoäng tín duïng bò kieàm cheá vaø kieåm soaùt quaù chaët cheõ thì tín duïng khoâng theå môû roäng vaø neàn kinh teá cuõng khoâng phaùt trieån ñöôïc. 5 Chæ khi hoaït ñoäng tín duïng ñöôïc kieåm soaùt vaø phaùt trieån hôïp lyù thì noù môùi phaùt huy heát vai troø tích cöïc cuûa mình trong neàn kinh teá, ñoù laø: -Ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì vaø thuùc ñaåy saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa phaùt trieån. -Goùp phaàn oån ñònh tieàn teä, oån ñònh giaù caû vaø haïn cheá laïm phaùt. -Goùp phaàn oån ñònh ñôøi soáng, taïo coâng aên vieäc laøm vaø oån ñònh traät töï xaõ hoäi. 1.1.4 Caùc hình thöùc tín duïng Trong neàn kinh teá thò tröôøng, caên cöù vaøo chuû theå tham gia thì tín duïng toàn taïi döôùi 4 hình thöùc chuû yeáu, ñoù laø: 1.1.4.1 Tín duïng thöông maïi Ñaây laø quan heä mua baùn chòu giöõa caùc chuû theå coù tham gia tröïc tieáp trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh hoaëc tieâu duøng bao goàm caùc toå chöùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh hoaëc caùc caù nhaân… vôùi caùc coâng cuï ñaëc tröng cuûa noù laø thöông phieáu (goàm hoái phieáu vaø leänh phieáu). Ñoái töôïng cuûa tín duïng thöông maïi khoâng phaûi laø tieàn teä maø laø haøng hoùa. Tín duïng thöông maïi toàn taïi vaø phaùt trieån döïa treân söï tín nhieäm trong moái quan heä veà cung caáp haøng hoùa, dòch vuï giöõa nhöõng ngöôøi saûn xuaát vôùi nhau hoaëc vôùi ngöôøi tieâu duøng. Ñaây laø hình thöùc tín duïng phaùt trieån roäng raõi, söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa noù gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn saûn xuaát trao ñoåi haøng hoùa laâu ñôøi, nhöng tín duïng thöông maïi khoâng phaûi laø hình thöùc tín duïng chuyeân nghieäp. 1.1.4.2 Tín duïng ngaân haøng Tín dụng Ngân hàng là quan hệ tín dụng maø trong đó bên cho vay là các TCTD và bên đi vay là các chủ thể trong nền kinh tế xã hội. 6 Công cụ của hoạt động TDNH trong lĩnh vực huy động như kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi, sổ tiết kiệm… và trong lĩnh vực tín dụng như hợp đồng tín dụng, giấy nhận nợ… Tác dụng của TDNH có những ưu thế hơn so với tín duïng thöông maïi: - Tín duïng thöông maïi chỉ bó hẹp giữa những nhà sản xuất kinh doanh quen biết nhau hoặc có mối liên hệ với nhau về cung ứng hàng hoá và dịch vụ. Trái lại, TDNH có thể mở rộng cho mọi đối tượng trong xã hội. - Tín duïng thöông maïi thường bị giới hạn về số lượng và quy mô hoạt động thì trái lại TDNH không bị giới hạn về quy mô, có nghĩa là TDNH có thể cung ứng vốn cho nền kinh tế với số lượng rất lớn. - Hoạt động của TDNH còn có tác động và ảnh hưởng lớn đối với tình hình lưu thông tiền tệ của đất nước. Nhờ hoạt động TDNH mà vốn tiền tệ của xã hội được huy động và sử dụng tối đa cho nhu cầu phát triển kinh tế, đẩy mạnh chu chuyển vốn, tập trung qua hệ thống ngân hàng. 1.1.4.3 Tín duïng Nhaø nöôùc Laø quan heä tín duïng giöõa Nhaø nöôùc, bao goàm Chính phuû vaø caùc chính quyeàn ñòa phöông, vôùi caùc toå chöùc vaø caù nhaân trong xaõ hoäi; maø trong ñoù chuû yeáu laø Nhaø nöôùc ñöùng ra huy ñoäng voán thoâng qua caùc ñôït phaùt haønh traùi phieáu ñeå söû duïng vaøo muïc ñích kinh teá- chính trò trong ñoái noäi, ñoái ngoaïi vaø nhöõng muïc ñích mang laïi lôïi ích cho toaøn xaõ hoäi. 1.1.4.4 Tín duïng quoác teá Laø quan heä tín duïng giöõa caùc Chính phuû hoaëc giöõa caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä cuûa caùc nöôùc ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu hình thöùc khaùc nhau treân cô sôû toân troïng söï ñoäc laäp, chuû quyeàn nhaèm hoã trôï voán cho phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa moät nöôùc. 7 1.1.5 Tín duïng ngaân haøng Nghieân cöùu saâu hôn veà hình thöùc tín duïng ngaân haøng, laø hình thöùc tín duïng ra ñôøi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng ngaân haøng, chuùng ta seõ thaáy ñöôïc ñaây laø moät hình thöùc tín duïng chuyeân nghieäp vaø chuû yeáu trong neàn kinh teá vôùi hoaït ñoäng heát söùc ña daïng vaø phong phuù. 1.1.5.1 Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng Tín duïng ngaân haøng coù 4 ñaëc ñieåm: - Tín duïng ngaân haøng ñöôïc thöïc hieän cho vay vaø thu nôï chuû yeáu döôùi hình thöùc tieàn teä, nguoàn voán tín duïng maø caùc ngaân haøng söû duïng cho vay hình thaønh töø nhöõng khoaûn tieàn taïm thôøi nhaøn roãi trong xaõ hoäi maø ngaân haøng huy ñoäng ñöôïc. - Trong quan heä tín duïng ngaân haøng, ngöôøi ñi vay laø caùc nhaø doanh nghieäp, caùc caù nhaân, ngöôøi cho vay laø caùc ngaân haøng. - Tín duïng ngaân haøng laø hình thöùc tín duïng giaùn tieáp. - Tín duïng ngaân haøng vừa mang tính chất sản xuất kinh doanh gắn với hoạt động của các doanh nghiệp, vừa là tín dụng tiêu dùng, vì vậy quá trình vận động và phát triển của TDNH không hoàn toàn phù hợp với quá trình phát triển của sản xuất và lưu thông hàng hoá. 1.1.5.2 Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng Coù nhieàu caùch tieáp caän ñeå phaân loaïi hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng: • Caên cöù loaïi hình nghieäp vuï caáp tín duïng: Theo Luaät caùc toå chöùc tín duïng do Quoác Hoäi nöôùc Cộng Hoøa Xaõ Hoäi Chuû Nghóa Vieät Nam thoâng qua ngaøy 26/12/1997, taïi ñieàu 20 ñaõ neâu roõ hoïat ñoäng caáp tín duïng cuûa caùc toå chöùc tín duïng bao goàm: -Cho vay, -Chieát khaáu thöông phieáu vaø caùc loaïi chöùng töø coù giaù, 8 -Cho thueâ taøi chính, -Baûo laõnh ngaân haøng. • Caên cöù thôøi haïn tín duïng: -Tín duïng ngaén haïn - Tín duïng trung, daøi haïn • Caên cöù tính chaát luaân chuyeån cuûa voán: - Tín duïng voán löu ñoäng - Tín duïng voán coá ñònh • Caên cöù vaøo taøi saûn ñaûm baûo: - Tín duïng khoâng coù ñaûm baûo - Tín duïng coù ñaûm baûo • Caên cöù phöông thöùc cho vay- thu nôï: -Cho vay töøng laàn -Cho vay theo haïn möùc tín duïng • Caên cöù muïc ñích söû duïng tieàn vay: - Tín duïng saûn xuaát kinh doanh - Tín duïng tieâu duøng 1.1.5.3 Hieäu quaû cuûa tín duïng ngaân haøng: • Veà hieäu quaû taøi chính: Hieäu quaû taøi chính cuûa tín duïng ngaân haøng ñöôïc ñaùnh giaù qua moät soá chæ tieâu chuû yeáu sau: -Tyû leä nôï quaù haïn: laø chæ soá ño löôøng chaát löôïng nghieäp vuï tín duïng cuûa caùc ngaân haøng, neáu chæ tieâu naøy thaáp theå hieän chaát löôïng tín duïng cao vaø ngöôïc laïi. Chæ soá naøy ñöôïc tính nhö sau: 9 ×100% -Voøng quay voán tín duïng: theå hieän toác ñoä luaân chuyeån cuûa voán tín duïng, chæ tieâu naøy chæ phaûn aùnh hieäu quaû phuïc vuï nhu caàu voán cho neàn kinh teá cuûa voán tín duïng. Tuy nhieân, xeùt veà hieäu quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng, neáu chæ soá naøy caøng cao thì seõ taêng nhieàu chi phí hoaït ñoäng vaø giaûm thôøi gian khaû duïng cuûa voán tín duïng vì thu nhaäp tín duïng tính toaùn döïa treân söï hình thaønh dö nôï. Chæ soá naøy ñöôïc tính toaùn: Doanh soá thu nôï trong kyø Trong ñoù, dö nôï bình quaân ñöôïc tính theo phöông phaùp bình quaân gia quyeàn. -Heä soá sinh lôøi (lôïi nhuaän bieân teá) cuûa ngaân haøng: chæ soá naøy cho bieát hieäu quaû cuûa 1 ñoàng doanh thu cuûa ngaân haøng; ñoàng thôøi ñaùnh giaù hieäu quaû quaûn lyù thu nhaäp cuûa ngaân haøng. Chæ soá naøy cao chöùng toû ngaân haøng ñaõ coù nhöõng bieän phaùp tích cöïc trong vieäc giaûm chi phí vaø taêng thu nhaäp, ñaëc bieät laø trong söï töông quan giöõa laõi saát huy ñoäng voán bình quaân vôùi laõi suaát cho vay bình quaân. Soá dö nôï quaù haïn Tyû leä nôï quaù haïn = Toång dö nôï cho vay Voøng quay voán tín duïng = Dö nôï bình quaân trong kyø Heä soá sinh lôøi = Thu nhaäp roøng Doanh thu • Veà hieäu quaû kinh teá xaõ hoäi: -Giaù trò saûn phaåm haøng hoùa gia taêng: bao goàm giaù trò gia taêng tröïc tieáp vaø giaù trò gia taêng giaùn tieáp. 10 +Giaù trò gia taêng tröïc tieáp laø nhöõng giaù trò gia taêng do caùc döï aùn coù voán tín duïng taùc ñoäng taêng theâm. + Giaù trò gia taêng giaùn tieáp laø nhöõng giaù trò thu ñöôïc töø caùc hoaït ñoäng kinh teá khaùc do phaûn öùng daây chuyeàn töø caùc döï aùn coù voán tín duïng sinh ra. - Taïo theâm coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, thu huùt ñöôïc nhieàu lao ñoäng ñang dö thöøa. - Khi hoaøn thaønh vaø ñi vaøo hoaït ñoäng, coâng trình coù taùc ñoäng daây chuyeàn vaø toát ñeán söï phaùt trieån ñeán caùc ngaønh saûn xuaát, lieân quan ñeán söï phaùt trieån ñi leân cuûa neàn kinh teá. - Khoâng laøm xaáu vaø goùp phaàn baûo veä moâi tröôøng. - Ñoùng goùp quan troïng cho vieäc taêng nguoàn thu ngaân saùch, nguoàn thu ngoaïi teä nhôø xuaát khaåu saûn phaåm.... -Thoõa maõn nhu caàu tieâu duøng cuûa nhaân daân tính treân cô sôû möùc taêng bình quaân ñaàu ngöôøi ñoái vôùi caùc saûn phaåm do caùc döï aùn coù voán tín duïng tham gia. -Goùp phaàn phaùt trieån caùc ngaønh khaùc: ñaùnh giaù söï taùc ñoäng daây chuyeàn ñeán caùc ngaønh khaùc coù lieân quan ñeán döï aùn coù voán tín duïng tham gia. -Goùp phaàn phaùt trieån ñòa phöông: ñöôïc ñaùnh giaù treân caùc chæ tieâu: taêng cöôøng cô sôû haï taàng; thay ñoåi boä maët kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa phöông; taêng thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi ôû ñòa phöông… 1.2 DOANH NGHIEÄÄP VÖØØA VAØØ NHOÛÛ 1.2.1 Khaùi nieäm veà DNV&N Cho đến nay các nước trên thế giới chưa có một khái niệm chung về loại hình DNV&N mà tuỳ thuộc đặc điểm của từng Quốc gia, từng giai đoạn phát triển kinh tế mà đưa ra những quy định về DNV&N. Khi định nghĩa về DNV&N, các 11 nước thường căn cứ vào quy mô về vốn của doanh nghiệp, số lao động thường xuyên tại doanh nghiệp, tổng doanh thu, tổng tài sản… của doanh nghiệp. Chung quy lại mỗi quốc gia sử dụng những tiêu thức hay có cách kết hợp các tiêu thức trên khác nhau mà đưa ra định nghĩa riêng về DNV&N. Trên thế giới, không chỉ tiêu chuẩn để phân loại các doanh nghiệp khác nhau mà ngay cả cách phân loại doanh nghiệp cũng khác nhau. Có nước phân ra bốn loại doanh nghiệp như: Doanh nghiệp nhỏ; doanh nghiệp vừa; doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp cực lớn. Có nước phân loại doanh nghiệp thành: Doanh nghiệp cực nhỏ (thường là kinh tế hộ gia đình); doanh nghiệp nhỏ; doanh nghiệp vừa; doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp cực lớn. Có nước (như Mỹ), chỉ những DNV&N độc lập thì mới là DNV&N, nhưng cũng có nước tính cả DNV&N là thành viên của các công ty lớn cũng là DNV&N. Nhìn chung trên thế giới, hai tiêu chuẩn được sử dụng phổ biến để phân loại doanh nghiệp là số lao động sử dụng và số vốn. Trong hai tiêu chuẩn ấy, khá nhiều nước coi tiêu chuẩn về số lao động sử dụng là quan trọng hơn. Ñieån hình veà caùc tieâu thöùc xaùc ñònh DNV&N ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi trong khoaûng thaäp nieân 1990 nhö sau: -Nhaät: döïa vaøo 2 tieâu thöùc voán phaùp ñònh vaø soá lao ñoäng ñeå ñöa ra chuaån möïc veà DNV&N cho töøng ngaønh ngheà, cuï theå: Baûng 1.1 Chuaån möïc DNV&N ôû Nhaät Baûn DNV&N Ngaønh ngheà Voán Lao ñoäng DN loaïi nhoû Coâng nghieäp khai thaùc, cheá taïo, vaän taûi, xaây döïng ≤ 100 trieäu yeân < 300 ngöôøi ≤ 20 ngöôøi Thöông nghieäp baùn buoân ≤ 30 trieäu yeân < 100 ngöôøi ≤ 5 ngöôøi Thöông nghieäp baùn leû vaø dòch vuï ≤ 10 trieäu yeân < 50 ngöôøi ≤ 5 ngöôøi 12 (Nguoàn: Kinh nghieäm vaø caåm nang Phaùt trieån Xí nghieäp vöøa vaø nhoû ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi- tr. 28) -Philippin: vieäc phaân loaïi quy moâ doanh nghieäp ôû quoác gia thuoäc khoái ASEAN naøy coù hai caùch caên cöù laø theo quy moâ voán hoaëc theo soá nhaân coâng cuûa doanh nghieäp. Trong ñoù, caùch caên cöù vaøo tieâu chí voán ñöôïc söû duïng phoå bieán trong thöïc teá, cuï theå: Baûng 1.2 Chuaån möïc DNV&N ôû Philippin Loaïi doanh nghieäp Voán Lôùn > 60 trieäu Peâxoâ Vöøa > 15 – 60 trieäu Peâxoâ Nhoû > 1,5 – 15 trieäu Peâxoâ Vi nhoû (DN gia ñình) ≤ 1,5 trieäu Peâxoâ (Nguoàn: Kinh nghieäm vaø caåm nang Phaùt trieån Xí nghieäp vöøa vaø nhoû ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi- tr. 30) -Ñaøi Loan: söû duïng 4 tieâu thöùc: toång giaù trò taøi saûn hieän coù, soá lao ñoäng söû duïng thöôøng xuyeân, voán ñaõ goùp vaø doanh soá haøng naêm, cuï theå: Baûng 1.3 Chuaån möïc DNV&N ôû Ñaøi Loan Ngaønh ngheà Toång giaù trò taøi saûn hieän coù (USD) voán ñaõ goùp (USD) Soá lao ñoäng söû duïng thöôøng xuyeân Doanh soá haøng naêm (USD) Coâng nghieäp; tieåu thuû coâng nghieäp; cheá bieán thöïc phaåm; xaây döïng ≤120 trieäu <40 trieäu < 300 ngöôøi Khai thaùc khoaùng saûn ≤ 40 trieäu < 500 ngöôøi Thöông maïi; vaän taûi vaø caùc dòch vuï khaùc < 50 ngöôøi ≤ 40 trieäu 13 (Nguoàn: Chin Chung, 1993- Caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû Ñaøi Loan-thöïc traïng- chính saùch vaø trieån voïng- tr. 3) -Haøn Quoác: chuû yeáu söû duïng tieâu thöùc soá lao ñoäng ñang laøm vieäc thöôøng leä: Baûng 1.4 Chuaån möïc DNV&N ôû Haøn Quoác Ngaønh ngheà Kinh doanh vöøa Kinh doanh nhoû hôn Cheá taïo, khai khoaùng, vaän taûi 21- 300 ngöôøi > 20 ngöôøi Xaây döïng 21-200 ngöôøi > 20 ngöôøi Buoân baùn vaø caùc dòch vuï khaùc 6-20 ngöôøi > 5 ngöôøi (Nguoàn: Dr. Yoon- Bac Ouh (President, Soongsil University)- Kinh nghieäm vaø caåm nang phaùt trieån xí nghieäp vöøa vaø nhoû ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi- tr. 99) -Thaùi Lan: chæ söû duïng 1 tieâu thöùc: soá lao ñoäng, cuï theå: Baûng 1.5 Chuaån möïc DNV&N ôû Thaùi Lan Loaïi doanh nghieäp Soá lao ñoäng Vöøa 50 – 200 ngöôøi Nhoû < 50 ngöôøi (Nguoàn: Thoâng tin phaùt trieån doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, 1/1993, tr. 3) Coù söï khaùc nhau trong caùc tieâu thöùc ñöôïc söû duïng giöõa caùc quoác gia nhö treân laø do vieäc phaân ñònh DNV&N phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá nhö: -Ñaëc ñieåm vaø trình ñoä phaùt trieån kinh teá cuûa moät quoác gia; -Tính ñaëc thuø cuûa töøng lónh vöïc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh; -Muïc ñích phaân ñònh vaø yù ñoà chính saùch; -Tính lòch söû,… 14 Rieâng ôû Vieät Nam hieän nay, caên cöù vaøo ñaëc ñieåm, tình hình thöïc teá cuûa ñaát nöôùc cuøng vôùi yeâu caàu böùc thieát trong vaàn ñeà hoã trôï phaùt trieån ñoái vôùi caùc DNV&N, ngaøy 23/11/2001 Chính phuû ñaõ ban haønh Nghò ñònh soá 90/2001/NÑ- CP veà “Trôï giuùp phaùt trieån doanh nghieäp nhoû vaø vöøa”. Taïi ñieàu 3 cuûa Nghò ñònh ñaõ ñònh nghóa: “Doanh nghieäp nhoû vaø vöøa laø cô sôû saûn xuaát, kinh doanh ñoäc laäp, ñaõ ñaêng kyù kinh doanh theo phaùp luaät hieän haønh, coù voán ñaêng kyù khoâng quaù 10 tyû ñoàng hoaëc soá lao ñoäng trung bình haøng naêm khoâng quaù 300 ngöôøi.” Cuõng taïi Nghò ñònh naøy, ñoái töôïng caùc DNV&N ñöôïc cuï theå hoùa, bao goàm: -Caùc doanh nghieäp thaønh laäp vaø hoaït ñoäng theo Luaät Doanh nghieäp; -Caùc doanh nghieäp thaønh laäp vaø hoaït ñoäng theo Luaät Doanh nghieäp Nhaø nöôùc; -Caùc hôïp taùc xaõ thaønh laäp vaø hoaït ñoäng theo Luaät Hôïp taùc xaõ; -Caùc hoä kinh doanh caù theå ñaêng kyù theo Nghò ñònh soá 02/2000/NÑ-CP ngaøy 03/02/2000 cuûa Chính Phuû veà Ñaêng kyù kinh doanh. Nhöõng quy ñònh treân veà DNV&N chæ mang tính töông ñoái, phuï thuoäc ñaëc ñieåm cuûa ñaát nöôùc trong töøng thôøi kyø phaùt trieån nhaát ñònh vaø theo nhöõng muïc tieâu rieâng. 1.2.2 Ñaëc ñieåm cuûa DNV&N: DNV&N coù nhöõng öu ñieåm so vôùi caùc doanh nghieäp lôùn laø: -Deã daøng khôûi söï -Hoaït ñoäng hieäu quaû vôùi chi phí coá ñònh thaáp -Quy moâ khoâng lôùn neân deã quaûn lyù -Coù tính naêng ñoäng, nhaïy beùn 15 -Deã phaùt huy baûn chaát hôïp taùc -Coù ít xung ñoät giöõa ngöôøi lao ñoäng vaø ngöôøi söû duïng lao ñoäng -Ña daïng veà lónh vöïc hoaït ñoäng -Coù maët ôû khaép caùc vuøng laõnh thoå, … Tuy nhieân vôùi quy moâ khoâng lôùn neân caùc DNV&N coøn gaëp nhöõng haïn cheá nhaát ñònh, ñoù laø: Naêng löïc taøi chính haïn cheá, söùc caïnh tranh yeáu vaø khoù coù khaû naêng tieáp caän vôùi coâng ngheä cao, hieän ñaïi. 1.2.3 Vai troø cuûa DNV&N ñoái vôùi neàn kinh teá Duø coù teân goïi laø DNV&N nhöng vai troø cuûa nhöõng doanh nghieäp naøy laïi khoâng nhoû, chuùng ñaõ theå hieän vaø chöùng minh ñöôïc vai troø to lôùn cuûa mình khoâng chæ ôû nhöõng nöôùc TBCN phaùt trieån maø caû nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån vaø keùm phaùt trieån. Ñieåm qua moät vaøi con soá thoáng keâ sô boä ôû moät soá nöôùc sau ñaây veà söï ñoùng goùp cuûa DNN&V seõ cho chuùng ta thaáy roõ hôn taàm quan troïng cuûa loaïi hình doanh nghieäp naøy: Baûng 1.6 Möùc ñoùng goùp GDP cuûa DNV&N Tyû troïng (%) treân caùc chæ tieâu chung caû nöôùc Quoác gia Soá doanh nghieäp Soá lao ñoäng Möùc ñoùng goùp GDP Nhaät 99% 79% 56% Ñöùc 99% 60% 50% Singapore 92% 48% 29% Philippin 99% > 55% 28,1% (Nguoàn: toång hôïp töø caùc taøi lieäu nghieân cöùu veà DNN&V treân theá giôùi 2004) 16 ÔÛ moãi quoác gia, vai troø cuûa DNV&N ñöôïc theå hieän khaùc nhau, nhöng nhìn chung DNN&V thöôøng coù nhöõng vai troø chuû yeáu sau: 1.2.3.1 Goùp phaàn quan troïng taïo coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng Xeùt treân goùc ñoä giaûi quyeát vieäc laøm thì DNV&N coù vò trí ñaëc bieät quan troïng. Lòch söû phaùt trieån kinh teá cuûa caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån hay cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaø cuï theå laø thôøi kyø ñaàu ñoåi môùi cuûa Vieät Nam ñaõ cho thaáy, khi neàn kinh teá suy thoaùi- sau khuûng hoaûng hoaëc chieán tranh, caùc doanh nghieäp lôùn thöôøng phaûi giaûm lao ñoäng ñeå giaûm chi phí. Trong khi ñoù, nhôø ñaëc tính linh hoaït, uyeån chuyeån, deã thích öùng vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa thò tröôøng neân caùc DNV&N vaãn duy trì ñöôïc hoaït ñoäng vaø phaùt trieån theâm leân, vì vaäy taïi caùc DNV&N khoâng nhöõng khoâng giaûm bôùt soá lao ñoäng hieän coù maø coøn coù khaû naêng haáp thuï theâm soá lao ñoäng doâi dö trong xaõ hoäi. Ngoaøi khaû naêng tröïc tieáp taïo ra vieäc laøm cho lao ñoäng trong doanh nghieäp, vieäc phaùt trieån DNV&N coøn coù taùc ñoäng giaùn tieáp taïo ra nhöõng lao ñoäng ngoaøi doanh nghieäp coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp nhö: hoaït ñoäng cung öùng ñaàu vaøo, tieáp nhaän ñaàu ra, caùc hoaït ñoäng phuï trôï phuïc vuï saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp… Lyù do thaønh coâng trong vieäc giaûi quyeát vieäc laøm cuûa DNV&N laø: thöù nhaát, soá löôïng doanh nghieäp nhieàu, ôû haàu heát caùc quoác gia, DNV&N thöôøng chieám treân 90% toång soá doanh nghieäp; thöù hai, trong khi caùc doanh nghieäp lôùn thöôøng chæ taäp trung ôû ñoàng baèng, ñaëc bieät laø ôû nhöõng khu ñoâ thò thì caùc DNV&N phaân boá roäng raõi töø thaønh thò ñeán noâng thoân, töø ñoàng baèng leân mieàn nuùi, giaûi quyeát nhu caàu vieäc laøm ôû caùc ñòa phöông vaø goùp phaàn caân ñoái lao ñoäng; thöù ba, do deã khôûi söï neân caùc DNV&N coù theå giuùp giaûi quyeát nhanh choùng soá lao ñoäng doâi tö taïm thôøi cuûa neàn kinh teá. Ngoaøi ra, söï ña daïng veà 17 ngaønh ngheà vaø söï phaân boá roäng khaép cuûa caùc DNV&N cho pheùp ngöôøi lao ñoäng löïa choïn ñöôïc coâng vieäc phuø hôïp vôùi ñieàu kieän vaø khaû naêng cuûa hoï. 1.2.3.2 Goùp phaàn taïo ra thu nhaäp ñaûm baûo ñôøi soáng cho ngöôøi lao ñoäng Veà maët xaõ hoäi, DNV&N goùp phaàn tích cöïc cho quaù trình taùi phaân phoái thu nhaäp vaø bình ñaúng xaõ hoäi; do vöøa thuùc ñaåy taêng taàng lôùp trung löu, vöøa laøm giaûm tyû leä ngöôøi ngheøo trong xaõ hoäi. Söï phaùt trieån cuûa caùc DNV&N khoâng nhöõng giaûi quyeát ñöôïc vieäc laøm, taïo ra thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng maø chính söï phaùt trieån ñoù coøn coù taùc ñoäng laøm taêng thu nhaäp cuûa coâng nhaân do tyû leä thaát nghieäp thaáp. Ñieàu naøy coù theå ñöôïc lyù giaûi baèng quan heä cung- caàu vaø giaù caû treân thò tröôøng lao ñoäng. 1.2.3.3 Coù khaû naêng taän duïng caùc nguoàn löïc xaõ hoäi, thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá, goùp phaàn naâng cao khoái löôïng vaø chaát löôïng haøng hoùa, dòch vuï -Veà tieàn voán: Ñoái vôùi caùc nöôùc phaùt trieån vaán ñeà voán coù theå khoâng quan troïng laém, nhöng ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaø keùm phaùt trieån thì vieäc taän duïng moïi nguoàn voán trong xaõ hoäi laø raát caàn thieát. Chính caùc DNV&N ñaõ cho pheùp laøm ñöôïc ñieàu naøy, vì loaïi hình DNV&N mang tính tö höõu cao, chuû yeáu do caùc caù nhaân coù voán töï ñaàu tö hoaëc goùp voán cuøng nhau kinh doanh ôû baát cöù nôi ñaâu, baát kyø lónh vöïc hoaït ñoäng naøo vôùi quy moâ tuyø yù. -Veà lao ñoäng: ñoái vôùi caùc doanh nghieäp lôùn thöôøng thì hoï coù nhu caàu veà lao ñoäng vôùi nhöõng trình ñoä nhaát ñònh, giôùi haïn trong nhöõng lónh vöïc saûn xuaát nhaát ñònh. Trong khi ñoù, caùc DNV&N do nhu caàu ña daïng neân coù theå söû duïng lao ñoäng ôû ñuû moïi löùa tuoåi, moïi trình ñoä, töø lao ñoäng coù trình ñoä cao ñeán lao ñoäng coù trình ñoä thaáp hay caû nhöõng lao ñoäng chöa heà qua ñaøo taïo, vaø thuoäc moïi lónh vöïc, ôû khaép caùc ñòa phöông. Vì vaäy, coù theå noùi chính caùc DNV&N cuõng laø moät nôi ñaøo taïo ngöôøøi lao ñoäng ít toán keùm chi phí nhaát. 18 -Veà maët kyõ thuaät: DNV&N löïa choïn kyõ thuaät phuø hôïp vôùi khaû naêng veà voán vaø trình ñoä lao ñoäng. Nhöõng kyõ thuaät ñöôïc öùng duïng trong caùc DNV&N raát ña daïng, phong phuù: töø thuû coâng ñeán cô khí hoùa, töï ñoäng hoùa; töø truyeàn thoáng ñeán tieân tieán, hieän ñaïi. Moãi trình ñoä kyõ thuaät coù nhöõng öu vaø nhöôïc ñieåm rieâng, vaø khoâng phaûi cöù töï ñoäng hoùa hay hieän ñaïi hoùa laø toái öu maø ngöôïc laïi, vieäc taän duïng moïi kyõ thuaät hieän coù môùi laø caàn thieát, nhaát laø trong ñieàu kieän neàn kinh teá cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån. -Veà nguyeân vaät lieäu: caùc DNV&N coù theå vöôn tôùi ñöôïc nhöõng vuøng nguyeân lieäu duø nhoû hay xa ñeán maáy, nhaát laø nhöõng nôi maø caùc doanh nghieäp lôùn khoâng theå bao phuû heát ñöôïc. Beân caïnh ñoù, vieäc taän duïng caùc nguyeân vaät lieäu coøn höõu duïng cho saûn xuaát laø “sôû tröôøng” cuûa caùc DNV&N… 1.2.3.4 Goùp phaàn duy trì söï töï do caïnh tranh, ngaên chaën ñoäc quyeàn Vôùi soá löôïng ít vaø quy moâ lôùn cuûa caùc doanh nghieäp lôùn, raát deã daãn ñeán tình traïng ñoäc quyeàn. Söï naêng ñoäng, nhaïy beùn vaø soá löôïng nhieàu cuûa caùc DNV&N cho pheùp phaù vôõ theá ñoäc quyeàn, taùi laäp moâi tröôøng töï do caïnh tranh cho neàn kinh teá. Ngoaøi ra, caùc DNV&N khoâng yû laïi vaøo söï trôï giuùp cuûa nhaø nöôùc, vôùi tính töï chuû cao ñoä, hoï saün saøng chaáp nhaän töï do caïnh tranh vaø tìm caùch khai thaùc moïi cô hoäi ñeå phaùt trieån. 1.2.3.5 Laøm cô sôû veä tinh cho caùc doanh nghieäp lôùn Caùc doanh nghieäp lôùn hoaït ñoäng thöôøng caàn coù söï hoã trôï cuûa caùc veä tinh laø caùc DNV&N, coù theå vôùi tö caùch laø ngöôøi cung caáp nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo, cung caáp dòch vuï, hoaëc laø ngöôøi trung gian tieâu thuï saûn phaåm ñaàu ra, hay cuõng coù theå vôùi tö caùch laø ngöôøi gia coâng moät vaøi coâng ñoaïn saûn phaåm cuûa doanh nghieäp lôùn. Vì vaäy söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa caùc DNV&N raát caàn thieát ñeå boå sung cho hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp lôùn. 19 1.2.3.6 Goùp phaàn quan troïng vaøo quaù trình tích luyõ kinh teá vaø laø cô sôû kinh teá ban ñaàu ñeå phaùt trieån thaønh doanh nghieäp lôùn Do lôïi nhuaän bieân teá cuûa voán ñaàu tö taïi caùc DNV&N thöôøng laø soá döông neân caùc DNV&N coù xu höôùng giöõ laïi lôïi nhuaän ñeå taùi ñaàu tö môû roäng saûn xuaát. Chính vì vaäy, quaù trình phaùt trieån DNV&N cuõng laø quaù trình tích tuï voán, tìm kieám môû roäng thò tröôøng, hoaëc söï lieân keát, hôïp taùc kinh doanh,… Ngoaøi ra, do chi phí ñaàu tö thaáp, vieäc khôûi söï baèng moâ hình DNV&N taïo khaû naêng thöû nghieäm caùc saûn phaåm môùi vaø taïo tieàn ñeà phaùt trieån trôû thaønh doanh nghieäp lôùn. 1.2.3.7 Goùp phaàn gia taêng kim ngaïch xuaát khaåu vaø taêng tyû leä noäi ñòa hoùa cuûa saûn phaåm Vôùi ñaëc tính naêng ñoäng vaø nhaïy beùn, cho pheùp caùc DNV&N tham gia saûn xuaát caùc saûn phaåm xuaát khaåu hoaëc nhöõng saûn phaåm coù khaû naêng thay theá haøng nhaäp khaåu. Chaát löôïng saûn phaåm coù theå khoâng cao, nhöng chaéc chaéc laø giaù seõ thaáp hôn haøng nhaäp khaåu. Ñaëc bieät, vieäc phaùt trieån DNV&N taïo khaû naêng thuùc ñaåy tieàm naêng cuûa caùc ngaønh ngheà truyeàn thoáng ôû caùc ñòa phöông cuûa moãi nöôùc, nhaát laø caùc ngaønh thuû coâng myõ ngheä, ñaây laø moät trong nhöõng ngaønh coù tyû troïng xuaát khaåu cao ôû caùc nöôùc. Töø nhöõng vai troø quan troïng treân cuûa DNV&N cho thaáy söï caàn thieát taát yeáu phaûi phaùt trieån loaïi hình doanh nghieäp naøy. 20 1.3 SÖÏÏ CAÀÀN THIEÁÁT MÔÛÛ ROÄÄNG VAØØ NAÂÂNG CAO HIEÄÄU QUAÛÛ CUÛÛA TDNH ÑOÁÁI VÔÙÙI LOAÏÏI HÌNH DNV&N 1.3.1 Vai troø cuûa TDNH ñoái vôùi söï phaùt trieån hoaït ñoäng cuûa DNV&N Coù nhieàu keânh cung öùng voán cho DNV&N nhöng keânh tín duïng ngaân haøng vaãn laø keânh quan troïng baäc nhaát ngay sau vieäc töï taøi trôï baèng voán chuû sôû höõu coù giôùi haïn cuûa doanh nghieäp. Ñoù laø do nhöõng haïn cheá rieâng cuûa caùc nguoàn voán, cuï theå nhö: -Töï tích luyõ baèng lôïi nhuaän: coù giôùi haïn, nhoû vaø manh muùn, ñoàng thôøi phaûi laø quaù trình laâu daøi vì vaäy seõ khoâng theo kòp toác ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, khieán doanh nghieäp trôû neân thieáu söùc caïnh tranh. Nhöng duø sao ñaây cuõng laø nguoàn voán ñöôïc caùc DNV&N öu tieân söû duïng ñeå töï taøi trôï tröôùc heát thaûy caùc nguoàn voán khaùc. -Töø vay möôïn baïn beø, ngöôøi thaân…: thöôøng laø raát khoù khaên vaø haïn cheá. Raát hieám doanh nghieäp naøo coù theå phaùt trieån maïnh baèng nguoàn voán naøy. -Tín duïng thöông maïi: cuõng chæ coù giôùi haïn trong khaû naêng nguoàn voán cuûa nhaø cung caáp, phuï thuoäc vaøo chính saùch baùn chòu cuûa nhaø cung caáp vaø coù thôøi haïn tín duïng ngaén. Beân caïnh ñoù, noù laïi buoäc caùc DNV&N phaûi chòu söï leä thuoäc caû veà quy moâ voán laãn veà khaû naêng löïa choïn ñoái vôùi ngöôøi cung caáp nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo, bao haøm caùc yeáu toá: chuûng loaïi, chaát löôïng, giaù caû… cuûa nguyeân lieäu. -Töø nhöõng caù nhaân hay toå chöùc cho vay khoâng chính thöùc: laõi suaát raát cao, baát hôïp lyù vaø coù khaû naêng gaây ra nhöõng vaán ñeà phöùc taïp trong quan heä. 21 Trong khi ñoù, neáu ñöôïc vay baèng nguoàn voán tín duïng ngaân haøng thì caùc DNV&N seõ ñöôïc höôûng nhöõng öu ñieåm cuûa nguoàn voán naøy: +Khoâng haïn cheá veà khaû naêng cung öùng tín duïng. +Thôøi haïn tín duïng daøi. +Laõi suaát thaáp vaø hôïp lyù hôn caùc nguoàn voán khaùc. +Ñöôïc höôûng söï tö vaán töø phía ngaân haøng. Vì vaäy, tín duïng ngaân haøng coù vai troø raát quan troïng ñoái vôùi caùc DNV&N, theå hieän qua: -Ñaûm baûo cung öùng ñuû voán löu ñoäng thöôøng xuyeân cho pheùp doanh nghieäp duy trì söï oån ñònh vaø phaùt trieån coù hieäu quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa mình. -Ñaùp öùng nhu caàu voán trung daøi haïn ñeå doanh nghieäp ñaàu tö theâm maùy moùc thieát bò, ñoåi môùi coâng ngheä, môû roäng quy moâ saûn xuaát kinh doanh, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp, … -Baèng vieäc cung öùng nguoàn voán vôùi laõi suaát thaáp, hôïp lyù, tín duïng ngaân haøng goùp phaàn mang laïi lôïi nhuaän cao hôn cho chuû doanh nghieäp. Töø ñoù ñaåy nhanh toác ñoä tích luyõ voán cho doanh nghieäp. -Do khaû naêng quaûn lyù coù giôùi haïn cuûa caùc chuû DNV&N neân trong quaù trình cung öùng tín duïng, ngaân haøng coøn coù theå tö vaán cho caùc DNV&N veà nhöõng vaán ñeà coù lieân quan ñeán tình hình taøi chính cuõng nhö cung caáp theâm cho doanh nghieäp nhöõng thoâng tin quan troïng veà thò tröôøng,… Nhöõng tö vaán cuûa ngaân haøng giuùp doanh nghieäp hoaøn thieän caùc phöông aùn, döï aùn kinh doanh coù hieäu quaû hay ngaên chaën vieäc ñaàu tö vaøo nhöõng phöông aùn, döï aùn keùm hieäu quaû, … 22 1.3.2 Tính taát yeáu cuûa vieäc phaùt trieån hoaït ñoäng TDNH ñoái vôùi loaïi hình DNV&N Vieäc phaùt trieån TDNH ñoái vôùi caùc DNV&N môû ra tieàm löïc taêng tröôûng tín duïng nhanh choùng vaø beàn vöõng cho hoaït ñoäng cuûa heä thoáng NHTM. Tröôùc heát, veà nguoàn voán huy ñoäng cuûa caùc TCTD taêng leân nhôø löôïng tieàn gôûi tieát kieäm vaø tieàn gôûi thanh toaùn ngaøy caøng nhieàu. Ñoù laø do: Moät maët, vôùi toác ñoä phaùt trieån maïnh meõ nhö hieän nay, hoaït ñoäng cuûa caùc DNN&V goùp phaàn laøm gia taêng khoái löôïng vaø toác ñoä chu chuyeån haøng hoùa trong neàn kinh teá, nhôø ñoù laøm gia taêng khoái löôïng giao dòch thanh toaùn, ñaëc bieät laø thanh toaùn qua ngaân haøng. Maët khaùc, phaùt trieån DNN&V taïo neàn taûng cho söï gia taêng thu nhaäp cuûa daân cö, töø ñoù taêng löôïng tieàn gôûi tieát kieäm daân cö vaø caû cuûa chính caùc DNV&N naøy. Keá ñeán, veà hoaït ñoäng cho vay, trong xu höôùng vaø ñònh höôùng chung cuûa caû nöôùc laø ñang giaûm daàn tyû troïng cho vay ñoái vôùi caùc DNNN vì thaønh phaàn naøy baét ñaàu boäc loä nhöõng haïn cheá nhaát ñònh. Chính khu vöïc DNV&N seõ laø moät thò tröôøng tieàm naêng ñeå caùc TCTD môû roäng tín duïng vaø ña daïng hoùa danh muïc ñaàu tö cuûa mình. 1.3.3 Ñaëc ñieåm cuûa hoaït ñoäng TDNH ñoái vôùi loaïi hình DNV&N: Do nhöõng ñaëc thuø rieâng coù cuûa loaïi hình DNV&N neân vieäc cho vay ñoái vôùi caùc doanh nghieäp naøy cuõng coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng, khoâng gioáng vôùi cho vay caùc doanh nghieäp lôùn; - Do hoaït ñoäng cuûa DNV&N dieãn ra treân quy moâ khoâng lôùn laém neân deã naém baét vaø bao quaùt ñöôïc, vì vaäy coâng taùc thaåm ñònh ñoøi hoûi ít thôøi gian vaø ít 23 kyõ naêng hôn so vôùi thaåm ñònh 1 doanh nghieäp lôùn; quy trình vaø thuû tuïc cho vay cuõng ñôn giaûn hôn. -Nhaân vieân tín duïng thöôøng ít gaëp trôû ngaïi trong vieäc tieáp xuùc vôùi doanh nghieäp, trong vieäc yeâu caàu ñöôïc kieåm tra soå saùch, chöùng töø thu- chi cuûa doanh nghieäp. Tuy nhieân khoù khaên trong vieäc thaåm ñònh cho vay ñoái vôùi caùc DNV&N chính laø ôû choã khaû naêng cung caáp caùc soá lieäu keá toaùn taøi chính vaø khaû naêng laäp döï toaùn vaø phöông aùn saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp naøy thöôøng raát haïn cheá. Baùo caùo taøi chính cuûa caùc DNV&N thöôøng khoâng theå hieän ñaày ñuû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp, khoâng laäp ñöôïc baûng löu chuyeån tieàn teä, hoaëc caùc baùo caùo taøi chính thöôøng khoâng trung thöïc vaø khoâng ñöôïc kieåm toaùn. Ñaëc bieät, taïi haàu heát caùc doanh nghieäp nhoû vieäc haïch toaùn keá toaùn khoâng theo chuaån möïc chung, maø chæ môû soå theo doõi sô saøi, vaø caùc doanh nghieäp naøy khoâng bao giôø laäp baùo caùo taøi chính. -Ruûi ro trong cho vay ñoái vôùi DNV&N ñöôïc ñaùnh giaù laø cao hôn nhieàu so vôùi cho vay caùc doanh nghieäp lôùn. Vì nhöõng lyù do: thöù nhaát caùc DNV&N deã khôûi söï vaø (vì vaäy) cuõng deã keát thuùc; thöù hai, trình ñoä quaûn lyù saûn xuaát kinh doanh cuûa chuû doanh nghieäp thöôøng khoâng cao neân deã bò thua loã hôn; thöù ba, thoâng tin veà caùc DNV&N treân thò tröôøng raát haïn cheá, khoâng phoå bieán nhö thoâng tin veà caùc doanh nghieäp lôùn, … -Laõi suaát cho vay cao ñeå buø ñaép ñöôïc phaàn naøo ruûi ro cao ôû loaïi cho vay naøy. Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp lôùn, saûn xuaát kinh doanh coù hieäu quaû, uy tín thì giöõa caùc ngaân haøng thöôøng coù söï caïnh tranh gay gaét ñeå giöõ khaùch haøng; maø coâng cuï caïnh tranh phoå bieán vaø deã thöïc hieän nhaát chính laø laõi suaát, do vaäy laõi suaát aùp duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp lôùn naøy thöôøng thaáp. Trong khi ñoù, raát ít khi caùc ngaân haøng söû duïng coâng cuï laõi suaát ñeå caïnh tranh trong cho vay caùc 24 DNV&N, maø coâng cuï ñöôïc söû duïng chuû yeáu trong tröôøng hôïp naøy thöôøng laø: ñôn giaûn hoùa thuû tuïc, taêng soá tieàn cho vay, giaûm tyû leä ñaûm baûo baèng taøi saûn,… -Voøng quay voán tín duïng bình quaân trong cho vay DNV&N khaùc nhieàu so vôùi cho vay doanh nghieäp lôùn. Vì caùc DNV&N coù voøng quay voán ngaén haïn thaáp hôn caùc doanh nghieäp lôùn (hoï khoâng ñöôïc aùp duïng phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng); nhöng voøng quay voán trung daøi haïn thì cao hôn do caùc ngaân haøng raát haïn cheá cho vay daøi haïn ñoái vôùi caùc DNV&N, thôøi haïn cho vay thöôøng khoâng quaù 5 naêm, vaø bình quaân laø 2-3 naêm, trong khi caùc doanh nghieäp lôùn thöôøng ñöôïc höôûng thôøi haïn cho vay daøi, coù theå ñeán leân ñeán 10 naêm hoaëc hôn. 1.4 MOÄÄT SOÁÁ BAØØI HOÏÏC KINH NGHIEÄÄM ÑAÀÀU TÖ TDNH ÑOÁÁI VÔÙÙI DNV&N ÔÛÛ MOÄÄT SOÁÁ NÖÔÙÙC TREÂÂN THEÁÁ GIÔÙÙI 1.4.1. Kinh nghiệm của các nước về TDNH đối với các DNV&N: 1.4.1.1. Trung Quốc: Trung Quốc có “ Vườn ươm DNV&N” là nơi mà hầu như tất cả các doanh nghiệp đều được sự hỗ trợ từ Chính phủ. Thông thường các DNV&N trong vườn ươm được hỗ trợ từ 3-5 năm. Tại đây, các DNV&N có thể được giúp để tìm kiếm các nhà tài trợ hoặc các TCTD để có thể tăng nguồn vốn kinh doanh. Gíup các doanh nghiệp tăng vốn ban đầu lên 5-6 lần bằng cách hỗ trợ ngay từ đầu trong vườn ươm. 1.4.1.2. Hàn Quốc: Ở Hàn Quốc có hệ thống nhà thầu phụ nhằm giúp phát triển các DNV&N. Chính phủ Hàn Quốc bắt buộc các doanh nghiệp lớn phải thanh toán bằng tiền mặt cho DNV&N trong trường hợp ký hợp đồng sản xuất hay mua sản phẩm của DNV&N. Đối với các DN tiêu thụ sản phẩm của DNV&N sẽ được vay 50% vốn. 25 Nếu các tổ chức nào cung cấp dịch vụ hỗ trợ sự phát triển về công nghệ mới cho các DNV&N, Chính phủ sẽ đảm bảo cho họ nhận được 70% vốn vay ngân hàng. Ngoài ra, để hỗ trợ vốn cho các DNV&N, Chính phủ bắt buộc các Ngân hàng dành 35% toàn bộ vốn vay của mình cho các DNV&N. Còn đối với ngân hàng nước ngoài và các tổ chức bảo hiểm là 25%. Hỗ trợ tín dụng thông qua Quỹ bảo lãnh tín dụng, tạo điều kiện cho các DNV&N có điều kiện vay vốn với lãi suất ưu đãi. Đặc biệt, Ngân hàng Hàn Quốc đảm bảo cung cấp khoảng 90% tổng số vốn vay trong các lĩnh vực nhập khẩu công nghệ, hoạt động nghiên cứu và phát triển, nhập máy móc để sản xuất nguyên vật liệu, phụ tùng. 1.4.1.3. Philippine: Luật của Philippine quy định: Ngân hàng phải dành ít nhất 10% trong tổng số các khoản cho vay cho DNV&N. Chính phủ cho phép các Ngân hàng lập chi nhánh bất cứ chỗ nào họ muốn, nhiều chi nhánh đã mọc lên khắp các tỉnh và vùng nông thôn, nơi có nhiều DNV&N đang cần vốn, đã tạo điều kiện cho họ có khả năng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng với lãi suất cạnh tranh và hấp dẫn. 1.4.1.4. Đài Loan: Thành lập “Quỹ phát triển xí nghiệp vừa và nhỏ” nhằm mục đích giúp các DNV&N cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy sự hợp tác giữa các doanh nghiệp và cấp tín dụng với lãi suất thấp hơn lãi suất ngân hàng. Thành lập ngân hàng chuyên cho các DNV&N vay vốn. 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc cấp TDNH cho DNV&N: Từ những kinh nghiệm thực tế ở các nước, có thể thấy rằng: - Đa số các DNV&N trước tiên phải tự hoàn thiện, phát triển dựa trên chính mình, tranh thủ sự trợ giúp từ Chính phủ. 26 - Chính phủ thiết lập những cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như: dành một tỷ lệ vốn huy động nhất định để cho vay DNV&N, thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng, các trung tâm trợ giúp, tư vấn cho DNV&N. - Nhà nước quan tâm đặc biệt đến khu vực này, có thể đưa những quy định đối với DNV&N vào trong Luật. Với những kinh nghiệm nêu trên, có thể rút ra những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam như sau: - Trong việc cấp TDNH cho các DNV&N, Nhà nước giữ vai trò hỗ trợ, giúp đỡ chứ không bao cấp. Phải để cho các DNV&N tự nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường, tìm kiếm nhà đầu tư vốn hiệu quả. - Có thể nghiên cứu thành lập ngân hàng chuyên cho vay đối với DNV&N trực thuộc các TCTD. - Thành lập và tổ chức Quỹ bảo lãnh tín dụng cho các DNV&N để bảo lãnh vay vốn ngân hàng khi họ không đủ tài sản đảm bảo. Keát luaän chöông 1: Trong sự nghiệp CNH - HĐH đất nước, DNV&N có những vai trò to lớn mà chúng ta phải thừa nhận trong việc đóng góp vào sự phát triển nền kinh tế. Để có được lực lượng các DNV&N đủ mạnh về quy mô, năng lực hoạt động, có khả năng cạnh tranh trên thị trường đòi hỏi các DNV&N phải cần đến lượng vốn đầu tư phù hợp. 27 CHÖÔNG 2. THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI DNV&N TAÏI NGAÂN HAØNG TMCP QUOÁC TEÁ CHI NHAÙNH TP. HOÀ CHÍ MINH 2.1. GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ NGAÂN HAØNG TMCP QUOÁC TEÁ VIEÄT NAM (VIB BANK) 2.1.1. Quaù trình thaønh laäp vaø phaùt trieån Ngaân haøng TMCP Quoác Teá Vieät Nam (VIB Bank), goïi laø Ngaân haøng Quoác Teá ñöôïc thaønh laäp theo Quyeát ñònh soá 22/QÑ/NH5 ngaøy 25/01/1996 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam. Ngaøy 18/09/1996, Ngaân haøng Quoác Teá chính thöùc khai tröông hoaït ñoäng taïi Hoäi sôû soá 5 Leâ Thaùnh Toâng, Hoaøn Kieám, Haø Noäi, vôùi soá voán ñieàu leä ban ñaàu laø 50 tyû VND. Coå ñoâng saùng laäp Ngaân haøng Quoác Teá bao goàm caùc caù nhaân vaø caùc doanh nhaân hoaït ñoäng thaønh ñaït taïi Vieät Nam, treân tröôøng quoác teá, Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam, Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam. Laø moät ngaân haøng baùn leû, Ngaân haøng Quoác teá ñaõ vaø ñang cung caáp moät loaït caùc saûn phaåm dòch vuï taøi chính troïn goùi cho khaùch haøng vôùi troïng taâm laø nhöõng DNV&N hoaït ñoäng laønh maïnh, caùc caù nhaân vaø gia ñình coù thu nhaäp oån ñònh. Naêm 2004 ñöôïc ñaùnh giaù laø naêm ñoät phaù trong ñaø taêng tröôûng cuûa Ngaân haøng Quoác Teá ñöôïc ñaùnh daáu baèng vieäc taêng voán ñieàu leä leân 250 tyû VND; toång taøi saûn vaø lôïi nhuaän tröôùc thueá taêng hôn 2 laàn so vôùi naêm 2003. Hoaït ñoäng kinh doanh naèm trong taàm kieåm soaùt an toaøn vaø luoân ñaûm baûo tyû leä an toaøn voán treân 28 8% theo quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc. Nôï quaù haïn ñöôïc khoáng cheá ôû möùc an toaøn 1,11% treân toång dö nôï. Soá löôïng chi nhaùnh taêng gaáp 4 laàn so vôùi thôøi ñieåm ñaàu naêm vaø nhanh choùng kinh doanh coù hieäu quaû. Sau 9 naêm thaønh laäp, ñeán nay maïng löôùi hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Quoác teá khoâng ngöøng ñöôïc môû roäng. Ngoaøi Hoäi Sôû taïi Haø Noäi, VIB Bank ñaõ coù 7 chi nhaùnh vaø 3 phoøng giao dòch taïi 4 trung taâm kinh teá lôùn nhaát cuûa caû nöôùc laø Haø Noäi, Tp.HCM, Haûi Phoøng, Ñaø Naüng vôùi 8 chi nhaùnh taïi caùc tænh Quaûng Ninh, Baéc Giang, Vónh Phuùc, Haûi Döông, Nha Trang, Ñoàng Nai, Bình Döông, Caàn Thô. Cuøng vôùi vieäc môû roäng theâm nhieàu chi nhaùnh, ñeán thaùng 06/2005, Ngaân haøng Quoác Teá ñaõ chính thöùc taêng voán ñieàu leä leân möùc 400 tyû VND vaø döï kieán cuoái naêm 2005 seõ laø 500 tyû VND. Thôøi gian qua, noã löïc töï ñoåi môùi cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò vaø Ban ñieàu haønh Ngaân haøng Quoác Teá ñaõ taïo neân nhöõng böôùc chuyeån bieán quan troïng nhaèm taïo laäp cô cheá hoaït ñoäng phuø hôïp – laø neàn taûng vöõng chaéc cho söï böùt phaù trong giai ñoaïn phaùt trieån leân taàm cao môùi. Ñeà aùn taùi cô caáu toå chöùc kinh doanh ñöôïc trieån khai tích cöïc, trieät ñeå vaø böôùc ñaàu chöùng minh söï vaän haønh hieäu quaû, meàm deûo vaø linh hoaït. Keát quaû khaû quan naøy cho thaáy VIB Bank ñaõ vaø ñang vöõng tieán nhaèm ñaït ñeán muïc tieâu trôû thaønh moät trong nhöõng ngaân haøng daãn ñaàu treân thò tröôøng ngaân haøng coå phaàn, cung caáp dòch vuï ña naêng cho khaùch haøng troïng taâm taïi caùc vuøng kinh teá phaùt trieån cuûa Vieät Nam. Vôùi phöông chaâm “Luoân gia taêng giaù trò cho baïn!”, muïc tieâu chieán löôïc cuûa Ngaân haøng Quoác Teá trong naêm 2005 vaø nhöõng naêm tieáp theo laø khoâng ngöøng gia taêng giaù trò cuûa khaùch haøng, cuûa ñoái taùc, cuûa caùn boä coâng nhaân vieân ngaân haøng vaø cuûa caùc coå ñoâng. 29 2.1.2. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù SÔ ÑOÀ TOÅ CHÖÙC BOÄ MAÙY QUAÛN LYÙ NGAÂN HAØNG QUOÁC TEÁ Cô caáu toå chöùc quaûn lyù cuûa Ngaân haøng Quoác Teá ñöôïc xaây döïng theo moâ hình quaûn lyù khoái goàm: ÑAÏI HOÄI ÑOÀNG COÅ ÑOÂNG HOÄI ÑOÀNG QUAÛN TRÒBAN KIEÅM SOAÙT Ban Ñieàu HaønhUÛy ban quaûn lyù taøi saûn nôï - coù UÛy Ban Tín Duïng Khoái hoã trôï vaø giao dòch taïi Hoäi sôû Khoái quaûn lyù tín duïng Khoái khaùch haøng doanh nghieäp Khoái nguoàn voán vaø ngoaïi hoái Khoái chi nhaùnh vaø dòch vuï ¾ Hoäi Ñoàng Quaûn Trò: goàm 1 Chuû tòch Hoäi ñoàng quaûn trò vaø 4 uûy vieân. Haøng naêm, hoäi ñoàng quaûn trò xem xeùt vaø ñieàu chænh caùc keá hoaïch kinh doanh mang tính chaát chieán löôïc trung vaø daøi haïn ñaûm baûo cho ñònh höôùng kinh doanh cuûa ngaân haøng luoân phuø hôpï vôùi dieãn bieán thò tröôøng. Hoäi ñoàng quaûn trò pheâ duyeät ngaân saùch hoaït ñoäng haøng naêm cho ngaân haøng, kieåm soaùt ñònh kyø keát quûa kinh doanh cuûa ngaân haøng, kieåm soaùt vieäc söû duïng ngaân saùch vaø caùc keá hoaïch haønh ñoäng cuûa ban ñieàu haønh. 30 Hoäi ñoàng quaûn trò ñaët ra caùc quy ñònh, caùc chính saùch veà quaûn lyù ruûi ro tín duïng vaø moät soá lónh vöïc kinh doanh quan troïng khaùc. Hoäi ñoàng quaûn trò hoïp ñònh kyø moãi quyù moät laàn ñeå xem xeùt tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng vaø baùo caùo cuûa caùc Uûy ban. Ngoaøi ra, coøn coù theå trieäu taäp hoïp baát thöôøng ñeå giaûi quyeát nhöõng coâng vieäc ñoät xuaát. ¾ Ban Kieåm Soaùt: Goàm 3 thaønh vieân, do Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng baàu ra. Ban kieåm soaùt thöïc hieän kieåm tra thöôøng xuyeân hoaït ñoäng taøi chính, giaùm saùt vieäc chaáp haønh cheá ñoä haïch toaùn, hoaït ñoäng cuûa heä thoáng kieåm tra vaø kieåm toaùn noäi boä cuûa ngaân haøng. Ban kieåm soaùt baùo caùo ñaïi hoäi coå ñoâng veà tính chính xaùc, trung thöïc vaø hôïp phaùp cuûa caùc chöùng töø, soå saùch keá toaùn, baùo caùo taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa heä thoáng kieåm tra kieåm soaùt noäi boä. ¾ UÛy Ban Quaûn Lyù Taøi Saûn Nôï – Co ù(UÛy Ban ALCO): goàm 5 thaønh vieân UÛy Ban ALCO coù chöùc naêng quaûn lyù Baûng caân ñoái keá toaùn cuûa ngaân haøng phuø hôïp vôùi chính saùch phaùt trieån cuûa ngaân haøng, quaûn lyù ruûi ro thanh khoaûn vaø ruûi ro thò tröôøng; toái ña hoùa thu nhaäp cuûa ngaân haøng, gia taêng giaù trò cho caùc coå ñoâng; ñaûm baûo söï tuaân thuû caùc chính saùch phaùp luaät veà tyû leä an toaøn trong hoaït ñoäng cuûa toå chöùc tín duïng. Caùc chính saùch ruûi ro thanh khoaûn vaø ruûi ro thò tröôøng do UÛy Ban ALCO chæ ñaïo xaây döïng, pheâ duyeät vaø giaùm saùt thöïc hieän coù tính chaát soáng coøn ñoái vôùi söï toàn taïi, phaùt trieån cuûa Ngaân haøng. ¾ Ban ñieàu haønh: goàm coù caùc thaønh vieân sau: - Toång Giaùm ñoác kieâm Giaùm ñoái Khoái khaùch haøng doanh nghieäp 31 - Phoù Toång Giaùm ñoác – Giaùm ñoác Khoái nguoàn voán vaø ngoaïi hoái - Phoù Toång Giaùm ñoác – Giaùm ñoác Khoái Khaùch haøng caù nhaân - Phoù Toång Giaùm ñoác – Giaùm ñoác Khoái quaûn lyù tín duïng - Phoù Toång Giaùm ñoác – Giaùm ñoác Khoái chi nhaùnh vaø dòch vuï 2.1.3. Sô löôïc veà tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng Quoác Teá naêm 2004 ™ Hoaït ñoäng nguoàn voán: Bieåu ñoà 2. 1: Cô caáu nguoàn voán naêm 2004 7% 38% 50% 5% Voán chuû sôû höõu Tieàn göûi cuûa caùc toå chöùc taøi chính Tieàn göûi cuûa caùc toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân Voán khaùc (Nguoàn: Baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa VIB bank) Voán chuû sôû höõu ñaït 278 tyû VND, taêng 42% so vôùi cuoái naêm 2003. Voán ñieàu leä taêng leân 250 tyû VND khoâng nhöõng taïo theâm nguoàn voán ñaùp öùng yeâu caàu kinh doanh cuûa Ngaân haøng, ñaûm baûo tyû leä an toaøn voán khi môû roäng kinh doanh maø coøn taïo ñieàu kieän ñeå ñaàu tö cô sôû vaät chaát vaø coâng ngheä nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh. Voán huy ñoäng töø caùc toå chöùc taøi chính taïi thôøi ñieåm 31/12/2004 ñaït 1.595 tyû VND, baèng 250% so vôùi ñaàu naêm vaø chieám 38% toång nguoàn voán. Trong ñoù, tieàn göûi cuûa caùc toå chöùc taøi chính ñaït 1.548 tyû VND, chieám 97% toång nguoàn 32 voán huy ñoäng töø caùc toå chöùc taøi chính. Vieäc taêng voán ñieàu leä leân 250 tyû VND cuøng vôùi keát quaû taêng tröôûng cao vaø an toaøn, uy tín giao dòch treân thò tröôøng vaø caùc quan heä hôïp taùc ñöôïc duy trì toát ñaõ daãn ñeán vieäc caùc toå chöùc tín duïng trong nöôùc vaø caùc toå chöùc tín duïng quoác teá ñang hoaït ñoäng taïi Vieät Nam saün saøng taêng haïn möùc tieàn göûi taïi VIB Bank. Voán huy ñoäng töø caùc toå chöùc kinh teá ñaït 661 tyû ñoàng, taêng 2,7 laàn so vôùi ñaàu naêm vaø chieám 16,1% toång nguoàn voán. Ñaây laø moät keát quaû raát ñaùng khích leä trong ñieàu kieän VIB Bank phaûi ñoái maët vôùi söï caïnh tranh gay gaét cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi khaùc. Soá dö huy ñoäng töø caù nhaân taïi thôøi ñieåm 31/12/2004 ñaït 1.414 tyû VND, ñaït toác ñoä taêng tröôûng 70% vaø chieám 34,4% toång nguoàn voán. Trong ñoù, ñoàng Vieät Nam chieám 66,73%, ñaït toác ñoä taêng tröôûng 71,8% vaø ñoàng ñoâ la Myõ chieám 33,27%, ñaït toác ñoä taêng tröôûng 64,9%. Bieåu ñoà 2.2:Taêng tröôûng voán huy ñoäng töø caùc toå chöùc kinh teá vaø daân cö 660.8 1040.8 2075.6 2002 2003 2004 Naêm Tyû ñoàng (Nguoàn: Baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa VIB bank) Coù ñöôïc keát quûa treân laø do VIB Bank ñaõ thöïc hieän chính saùch laõi suaát linh hoaït, môû roäng maïng löôùi chi nhaùnh hoaït ñoäng vaø tung ra nhieàu saûn phaåm 33 huy ñoäng coù söùc thu huùt cao nhö chöông trình Tieát kieäm döï thöôûng, Tieát kieäm laõi suaát luõy tieán, Tieát kieäm taëng quaø, Dòch vuï theû ghi nôï. Cô caáu voán huy ñoäng töø caùc caù nhaân cuõng coù söï thay ñoåi mang tính chaát tích cöïc, tyû troïng tieàn göûi coù laõi suaát thaáp taêng maïnh ñaëc bieät laø sau khi VIB Bank ñöa ra dòch vuï ghi nôï theû “Value” trong quyù III/2004. ™ Hoaït ñoäng tín duïng Trong nhöõng naêm gaàn ñaây hoaït ñoäng tín duïng ñaït toác ñoä taêng tröôûng khaù cao. Dö nôï tín duïng ñeán thôøi ñieåm 31/12/2004 ñaït 2.203 tyû VND, taêng 100% so vôùi ñaàu naêm vaø vöôït 12% keá hoaïch cuûa naêm. Trong ñoù, tín duïng ngaén haïn ñaït 1.373 tyû VND, chieám 62,3% toång dö nôï vaø tín duïng trung daøi haïn ñaït 830 tyû VND, chieám 37,7% toång dö nôï. Caùc DNV&N hoaït ñoäng treân nhieàu lónh vöïc khaùc nhau cuûa neàn kinh teá laø ñoái töôïng khaùch haøng chuû yeáu cuûa VIB Bank. Ñaây laø boä phaän raát quan troïng trong chuoãi saûn xuaát xaõ hoäi nhöng hieän nay ñang gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh, hieän ñaïi hoùa coâng ngheä vaø tieáp caän caùc nguoàn voán tín duïng. Chính saùch cuûa VIB Bank ñaõ hoã trôï veà voán cho caùc DNV&N vôùi chi phí hôïp lyù ñeå ñaàu tö môû roäng saûn xuaát kinh doanh, taêng naêng suaát lao ñoäng. Ngoaøi ra, trong naêm 2004. VIB Bank cuõng baét ñaàu ñaåy maïnh cho vay taøi trôï hoaït ñoäng xuaát khaåu haøng hoùa nhö cho vay ñeå saûn xuaát, thu mua haøng xuaát khaåu, chieát khaáu boä chöùng töø haøng xuaát khaåu… Dö nôï tín duïng doanh nghieäp taïi thôøi ñieåm 31/12/2004 laø 1.547 tyû ñoàng, taêng 98% so vôùi ñaàu naêm vaø vöôït 17% so vôùi keá hoaïch naêm. 34 Bieåu ñoà 2.3: Taêng tröôûng dö nôï tín duïng qua caùc naêm 877.3 1084.2 2203.7 2002 2003 2004 Naêm Tyû ñoàng (Nguoàn: Baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa VIB bank) Naêm 2004, VIB Bank cuõng ñaõ taäp trung ñaåy maïnh cho vay tieâu duøng caù nhaân baèng vieäc tung ra moät loaït caùc saûn phaåm tín duïng traû goùp baùm saùt nhu caàu cuûa khaùch haøng nhö cho vay mua nhaø ñaát, caên hoä chung cö, cho vay mua oâ toâ, cho vay du hoïc. Dö nôï tín duïng caù nhaân taïi thôøi ñieåm 31/12/2004 laø 656 tyû VND, taêng 102% so vôùi cuøng kyø naêm ngoaùi. Trong cô caáu tín duïng cuûa naêm 2004, dö nôï tín duïng baèng ñoàng Vieät Nam chieám 75% toång dö nôï vaø dö nôï cho vay baèng ñoâ la Myõ chieám 25% toång dö nôï. Chaát löôïng tín duïng khoâng ngöøng ñöôïc caûi tieán vaø quaûn lyù chaët cheõ hôn thoâng qua vieäc thaønh laäp Phoøng quaûn lyù tín duïng taïi Hoäi sôû vaø ñieàu chænh laïi haïn möùc tín duïng taïi caùc ñôn vò trong heä thoáng VIB Bank. Nôï quaù haïn tính ñeán thôøi ñieåm cuoái naêm 2004 chæ chieám 1,11% toång dö nôï, giaûm so vôùi möùc 1,75% vaøo cuûa ñaàu naêm. ™ Hoaït ñoäng dòch vuï Song song vôùi vieäc gia taêng caùc hoaït ñoäng huy ñoäng voán vaø tín duïng, hoaït ñoäng ngaân quyõ vaø thanh toaùn trong nöôùc ñaõ phaùt trieån caû veà chaát vaø löôïng. Toång soá taøi khoaûn thanh toaùn coù giao dòch trong naêm 2004 taêng gaáp hôn 2 laàn 35 so vôùi thôøi ñieåm ñaàu naêm vaø toång doanh thu töø caùc dòch vuï naøy taêng 66,2% so vôùi naêm 2003. Beân caïnh ñoù, hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuõng ñöôïc taêng cöôøng caû chieàu saâu laãn chieàu roäng thoâng qua vieäc boå sung nhaân söï coù chuyeân moân veà taøi trôï thöông maïi vaø môû theâm caùc chi nhaùnh coù khaû naêng thu huùt khaùch haøng xuaát khaåu.. Trong naêm 2004, VIB Bank ñaõ môû 789 L/C nhaäp khaåu vôùi toång trò giaù laø 74,2 trieäu USD, taêng 78% veà maët soá löôïng vaø 147% veà maët giaù trò so vôùi naêm 2003; chaát löôïng L/C nhaäp khaåu ñöôïc ñaûm baûo toát, caùc khoaûn tieàn thanh toaùn ñeàu ñöôïc thöïc hieän ñuùng haïn cho caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Soá löôïng L/C xuaát khaåu ñöôïc thoâng baùo cuõng taêng gaáp gaáp 3 laàn. Doanh soá chuyeån tieàn quoác teá ñi vaø ñeán taêng tröôûng laàn löôït laø 23% vaø 50% so vôùi naêm 2003; hoaït ñoäng nhôø thu taêng gaáp ñoâi vaø doanh thu töø dòch vuï thanh toaùn quoác teá toaøn heä thoáng taêng 128% so vôùi naêm 2003. ™ Hoaït ñoäng ñaàu tö Hoaït ñoäng ñaàu tö tieàn göûi lieân haøng taïi thôøi ñieåm 31/12/2004 ñaït 1.238 tyû VND, taêng 138,6% so vôùi ñaàu naêm. Qua ñoù, ñaõ goùp phaàn toái öu hoùa hieäu quaû nguoàn voán ñaëc bieät laø nguoàn ngoaïi teä huy ñoäng thoâng qua caùc nghieäp vuï hoùan ñoåi laáy VND ñaùp öùng yeâu caàu tín duïng, hôïp lyù hoùa kyø haïn ñeå taêng khaû naêng sinh lôøi. Soá dö ñaàu tö chöùng töø coù giaù taïi thôøi ñieåm cuoái naêm 2004 ñaït 524 tyû VND, taêng 73% so vôùi ñaàu naêm do Ngaân haøng ñaõ chuû ñoäng môû roäng danh muïc ñaàu tö nhaèm giaûm thieåu ruûi ro vaø taêng khaû naêng sinh lôøi. 36 ™ Phaùt trieån maïng löôùi Chi nhaùnh: Naêm 2004, maïng löôùi hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Quoác Teá ñöôïc môû roäng caû veà quy moâ vaø vuøng ñòa lyù, chæ tính rieâng trong naêm naøy, ñaõ coù theâm 10 chi nhaùnh ñöôïc thaønh laäp, naâng toång soá chi nhaùnh cuûa Ngaân haøng leân gaáp ñoâi. Taát caû caùc chi nhaùnh trong heä thoáng Ngaân haøng Quoác Teá ñeàu cho thaáy hieäu quaû hoaït ñoäng raát cao vaø beàn vöõng. Trong chieán löôïc phaùt trieån cuûa mình, Ngaân haøng Quoác Teá tieáp tuïc môû theâm caùc chi nhaùnh môùi ñeå tieáp caän vaø phuïc khaùch haøng ngaøy moät toát hôn. ™ Coâng ngheä ngaân haøng vaø thoâng tin Trong 6 thaùng cuoái naêm 2004, Ngaân haøng Quoác Teá baét ñaàu chuù troïng ñaàu tö naâng caáp heä thoáng phaàn cöùng vaø giaûi phaùp phaàn meàm cho hoaït ñoäng Ngaân haøng nhaèm ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån trong thôøi gian tôùi. Beân caïnh ñoù, Ngaân haøng tieáp tuïc naâng caáp moät soá chöông trình hieän coù nhö heä thoáng quaûn trò ruûi ro thanh khoûan vaø trang web cuûa Ngaân haøng. Naêm 2004 cuõng laø naêm Ngaân haøng Quoác Teá hoaøn thaønh Ñeà aùn taäp trung hoùa döõ lieäu vaø giao dòch tröïc tuyeán. Heä thoáng döõ lieäu cuûa VIB Bank ñöôïc keát noái hoaøn chænh vôùi heä thoáng döõ lieäu cuûa Vietcombank vaø 10 ngaân haøng khaùc trong lieân minh teå cho pheùp khaùch haøng söû duïng theû “values” cuûa VIB Bank coù theå giao dòch taïi taát caû caùc maùy ATM cuûa caùc ngaân haøng trong lieân minh. ™ Hoaøn thaønh ñeà aùn taùi cô caáu Ngaân haøng Quoác Teá Naêm 2004 laø naêm Ngaân haøng Quoác Teá chuù troïng ñeán vieäc cuûng coá toå chöùc boä maùy, trieån khai moät soá chöông trình nhaèm xaây döïng neàn taûng vaø naâng cao naêng löïc trong coâng taùc toå chöùc vaø quaûn lyù. 37 Cuoái naêm 2004, Ngaân haøng Quoác Teá ñaõ hoaøn thaønh Ñeà aùn taùi cô caáu toå chöùc theo ñònh höôøng ngaân haøng ña naêng, taïo söï thuaän lôïi cho giao dòch khaùch haøng, taäp trung cho phaùt trieån caùc lónh vöïc sinh lôøi, hình thaønh caùc boä phaän coù chöùc naêng quaûn lyù ruûi ro vaø hoã trôï hieäu quaû cho hoaït ñoäng kinh doanh. ™ Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc Nguoàn löïc con ngöôøi ñöôïc xem laø yeáu toá quyeát ñònh taïo neân lôïi theá caïnh tranh cuûa VIB Bank. Vì vaäy, Ngaân haøng luoân coá gaéng xaây döïng moät vaên hoùa laøm vieäc cho pheùp khuyeán khích moïi caùn boä nhaân vieân phaùt huy heát khaû naêng cuûa mình, ñoàng thôøi, xaây döïng moät chöông trình phaùt trieån kyõ naêng toaøn dieän cho caùn boä nhaân vieân nhaèm taêng khaû naêng thích nghi tröôùc nhöõng bieán ñoåi cuûa moâi tröôøng kinh doanh. Chính saùch tieàn löông cuûa VIB Bank cuõng coù söï caûi thieän ñaùng keå theo chieàu höôùng keát hôïp haøi hoøa giöõa lôïi ích cuûa ngöôøi lao ñoäng vôùi lôïi ích cuûa ngaân haøng. Chích saùch thu nhaäp cuûa Ngaân haøng ñaõ khuyeán khích ñoäi nguõ nhaân vieân yeân taâm laøm vieäc vaø ñaûm baûo tính caïnh tranh trong vieäc thu huùt nhaân taøi. Coâng taùc ñaøo taïo cuûa VIB Bank baùm saùt yeâu caàu hoaøn tiheän vaên hoùa laøm vieäc, naâng cao trình ñoä vaø kyõ naêng nghieäp vuï chuyeân moân cho caùn boä nhaân vieân, trong ñoù ñaëc bieät chuù troïng ñaøo taïo moät soá nghieäp vuï chuû yeáu nhö Giao dòch khaùch haøng, Tín duïng, Marketing vaø Thanh toaùn quoác teá. Coâng taùc tuyeån duïng ñöôïc trieån khai thöôøng xuyeân nhaèm ñaùp öùng ñuû nhu caàu nhaân söï cho hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng. Trong naêm 2004, soá nhaân söï tuyeån duïng môùi laø 253 ngöôøi naâng toång soá caùn boä nhaân vieân cuûa VIB Bank leân 412 ngöôøi. 38 ™ Keát quaû kinh doanh Naêm 2004, toång thu nhaäp tröôùc thueá cuûa Ngaân haøng Quoác Teá laø 41.150 trieäuVND, baèng 198% so vôùi naêm 2003. Ñaây laø naêm VIB Bank ñöôïc ñaùnh giaù laø moät trong nhöõng ngaân haøng coù möùc taêng tröôûnglôïi nhuaän tröôùc thueá cao nhaát trong heä thoáng NHTM Vieät Nam. Trong ñoù, thu nhaäp thuaàn töø caùc hoaït ñoäng thu laõi laø 40.409 trieäu VND, taêng 94% so vôùi naêm tröôùc, ñaây laø hoaït ñoäng quan troïng, ñoùng goùp ñaùng keå vaøo toång nguoàn thu Ngaân haøng. Ñeå ñaït ñöôïc keát quaû treân, toaøn heä thoáng Ngaân haøng Quoác Teá ñaõ chuù troïng tìm kieám caùc nguoàn voán chi phí thaáp, ñoàng thôøi môû roäng ñoái töôïng khaùch haøng tín duïng an toaøn ñeå toái öu hoùa vieäc söû duïng nguoàn voán Vôùi nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc töø söï noã löïc phaán ñaáu khoâng ngöøng cuûa Ban ñieàu haønh vaø toaøn theå caùn boä nhaân vieân Ngaân haøng, trong nhieàu naêm lieàn, VIB Bank ñöôïc Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam xeáp loaïi toát nhaát theo caùc tieâu chí ñaùnh giaù heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam. 2.2. TÌNH HÌNH HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI DNV&N TAÏI NGAÂN HAØNG QUOÁC TEÁ - CHI NHAÙNH TP.HCM 2.2.1. Giôùi thieäu sô löôïc veà VIB. HCM VIB. HCM ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1998, truï sôû ñaët taïi 92 Nam Kyø Khôûi Nghóa, quaän 1. Chi nhaùnh Tp. HCM vôùi chöùc naêng vöøa kinh doanh vöøa quaûn lyù caùc Chi nhaùnh caáp 2 cuûa VIB Bank treân ñòa baøn Tp. HCM. Sau 6 naêm ñi vaøo hoaït ñoäng, ñeán nay hoaït ñoäng duïng noùi rieâng vaø tình hoaït ñoäng kinh doanh noùi chung ñaõ ñi vaøo oån ñònh vôùi chaát löôïng phuïc vuï khoâng ngöøng ñöôïc naâng cao, thò phaàn ngaøy caøng môû roäng vaø soá löôïng khaùch haøng lieân tuïc gia taêng. Qua ñoù cho thaáy thöông hieäu VIB Bank ñaõ vaø ñang töøng böôùc ñöôïc khaúng ñònh taïi Tp.HCM vaø khu vöïc phía Nam. 39 Trong gaàn 3 naêm trôû laïi ñaây, boä maùy toå chöùc ñaõ ñöôïc saép xeáp phuø hôïp voùi ñoäi nguõ caùn boä treû, taän taâm vaø coù naêng löïc. Cuøng vôùi nhöõng thay ñoåi mang tính chieán löôïc, hoaït ñoäng tín duïng ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû khaû quan, dö nôï taêng tröôûng nhanh vaø laønh maïnh, hoaït ñoäng oån ñònh veà moïi maët, keá hoaïch kinh doanh luoân ñöôïc hoaøn thaønh. Tính ñeán 30/9/2005, dö nôï taïi VIB.HCM ñaït 1.211 trieäu VND, chieám 28,92% treân toång dö nôï toaøn haøng, thu veà dòch vuï 9 thaùng ñaàu naêm 2005 ñaït 3.102 trieäu VND vaø laõi luõy keá töø ñaàu naêm ñeán heát thaùng 9/2005 11.533 trieäu VND, ñaït 108,72% keá hoaïch ñöôïc giao. Keát quaû ñaït ñöôïc trong thôøi gian qua laø söï noã löïc khoâng ngöøng cuûa moãi caùn boä coâng nhaân vieân trong Chi nhaùnh vôùi nhöõng ñoåi môùi trong caùch nghó caùch laøm vaø khoâng ngöøng töï naâng cao trình ñoä nghieäp vuï. 2.2.2. Ñaùnh giaù chung veà caùc DNV&N coù quan heä tín duïng taïi VIB.HCM Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø moät trong nhöõng ñòa baøn coù maät ñoä DNV&N lôùn nhaát trong caû nöôùc. Ñaây laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho VIB Bank khi choïn DNV&N laø khaùch haøng muïc tieâu. Hieän nay, VIB. HCM ñaõ cho vay treân 100 DNV&N vôùi 100% laø thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh hoaït ñoäng treân nhieàu lónh vöïc khaùc nhau vaø thöôøng coù chung moät soá ñaëc ñieåm cô baûn sau: - Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp saûn xuaát, haàu heát trình ñoä coâng ngheä kyõ thuaät vaø trình ñoä töï ñoäng hoùa coøn thaáp. Do ñoù, naêng löïc saûn xuaát vaø chaát löôïng saûn phaåm taïo ra vaãn chöa ñaùp öùng toát yeâu caàu cuûa thò tröôøng, naêng löïc caïnh tranh chöa cao. - Khaû naêng töï chuû veà taøi chính chöa cao, phaàn lôùn caùc doanh nghieäp naøy leä thuoäc khaù nhieàu vaøo nguoàn voán huy ñoäng töø ngaân haøng hoaëc chieám duïng 40 voán töø ñoái taùc, moät khi nguoàn huy ñoäng naøy bò caét giaûm seõ aûnh höôûng raát lôùn ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. - Nguoàn nhaân löïc vaãn coøn haïn cheá veà naêng löïc vaø kinh nghieäm chuyeân moân do ñoäi nguõ lao ñoäng gioûi haàu heát ñaõ ñöôïc thu huùt vaøo laøm vieäc taïi caùc doanh nghieäp lôùn vaø caùc coâng ty coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. - Trình ñoä quaûn lyù cuûa caùc chuû DNV&N nhìn chung coøn thaáp do phaàn lôùn chöa ñöôïc ñaøo taïo ñaày ñuû. Vieäc ñieàu haønh hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp moät caùch töï phaùt, chuû yeáu döïa vaøo nhöõng kinh nghieäp ñaõ traûi qua hoaëc treân cô sôû cha chuyeàn con noái vaø mang tính gia ñình. - Trình ñoä haïch toaùn keá toaùn cuûa caùc DNV&N raát haïn cheá vaø chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu chuaån möïc cuûa ngaân haøng, vieäc quaûn lyù chöùng töø keá toaùn loûng leûo. Khoâng keå caùc hoä kinh doanh caù theå, coù raát nhieàu DNV&N haàu nhö khoâng laäp baùo caùo taøi chính vaø gaàn nhö 100% DNV&N khoâng ñöôïc kieåm toaùn. - Xuaát phaùt töø nhöõng haïn cheá veà voán, kyõ thuaät vaø nhaân löïc neân söùc caïnh tranh cuûa saûn phaåm dòch vuï chöa cao. Beân caïnh ñoù, caùc DNV&N laïi phaûi ñoái maët vôùi vaán ñeà haøng hoùa nhaäp khaåu ngaøy moät gia taêng. Ñeå coù theå môû roäng maïng löôùi phaân phoái, ñaåy maïnh tieâu thuï saûn phaåm caùc doanh nghieäp naøy buoäc phaûi aùp duïng chích saùch baùn haøng traû chaäm daãn ñeán tình traïng nôï phaûi thu khaù lôùn vaø khoù kieåm soaùt. - Nhìn chung, hoaït ñoäng cuûa caùc DNV&N vaãn coøn mang tính töï phaùt cao, chöa xaây döïng ñöôïc keá hoaïch vaø chieán löôïc kinh doanh daøi haïn, chöa theo quy hoaïch, ñònh höôùng ngaønh ngheà kinh doanh, saûn phaåm – dòch vuï vaø vì vaäy caùc doanh nghieäp naøy seõ phaûi khoù khaên tröôùc yeâu caàu hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Töø nhöõng ñaëc ñieåm treân, coù theå nhaän thaáy nhöõng öu theá cuûa loaïi hình doanh nghieäp naøy laø khaû naêng thích öùng cao, deã thích nghi vôùi söï thay ñoåi cuûa nhu caàu 41 thò tröôøng theå hieän qua khaû naêng ñoåi môùi saûn phaåm khaù nhanh trong ñieàu kieän giôùi haïn veà voán vaø coâng ngheä, sau thaønh laäp coù theå ñi vaøo hoaït ñoäng ngay vaø thu hoài voán nhanh. Tuy nhieân, maët haïn cheá cuûa caùc DNV&N laø khaû naêng caïnh tranh keùm do thieáu voán ñeå ñaàu tö chieàu saâu vaø chieàu roäng vaø chòu söï taùc ñoäng khaù lôùn bôûi ñònh höôùng phaùt trieån cuûa caùc doanh nghieäp lôùn hoaït ñoäng trong cuøng lónh vöïc. 2.2.3. Quy moâ vaø toác ñoä taêng tröôûng tín duïng ñoái vôùi DNV&N taïi VIB. HCM Maëc duø Chi nhaùnh Tp. HCM ñaõ hoaït ñoäng ñöôïc 6 naêm nhöng dö nôï tính duïng chæ taêng tröôûng maïnh trong hai naêm trôû laïi ñaây. Ñaây cuõng laø giai ñoaïn ñaùnh daáu söï phaùt trieån vöôït baäc veà moïi maët cuûa VIB Bank - Chi nhaùnh Tp.HCM noùi rieâng vaø heä thoáng VIB Bank noùi chung. ™ Veà tình hình toång dö nôï: Tính ñeán 31/13/2004, dö nôï cuûa Chi nhaùnh ñaït 793,8 tyû VND (chieám 36,22% toång dö nôï toaøn heä thoáng VIB), taêng 436,8 tyû VND so vôùi cuøng kyø cuûa naêm 2003, töông ñöông vôùi toác ñoä taêng 122,41%. Trong ñoù, dö nôï ngaén haïn ñaït 477,4 tyû VND (chieám 60,14 toång dö nôï) vaø dö nôï trung daøi haïn ñaït 316,4 tyû VND (chieám 39,86% toån dö nôï). Ñeán cuoái quyù III/2005, dö nôï cuûa Chi nhaùnh ñaõ leân ñeán 1.211 tyû VND (chieám 28,95% toång dö nôï toaøn heä thoáng VIB), taêng 52,56% töông ñöông 417,2 tyû VND. Trong ñoù, dö nôï ngaén haïn chieám 65,42% vaø dö nôï trung daøi haïn chieám 34,58%. So vôùi cuoái naêm 2004, tyû troïng dö nôï cuûa Chi nhaùnh treân dö nôï toaøn haøng giaûm do toác ñoä môû roäng maïng löôùi khaù nhanh cuûa toaøn heä thoáng trong naêm 2005. 42 Baûng 2.1: Toång dö nôï tín duïng taïi VIB.HCM qua caùc naêm Ñôn vò tính: tyû VND Ch tieâu 31/12/2003 31/12/2004 Toác ñoä taêng (%) 30/09/2005 Toác ñoä taêng (%) Dö nôï 357 793,8 122,35 1.211 52,56 - Ngaén haïn 216 477,4 121,02 792.2 65,94 - Trung daøi haïn 142 316,4 122,82 418.8 32,36 (Nguoàn: Baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa VIB bank) Thôøi gian qua, VIB. HCM ñaõ coù nhöõng coá gaéng nhaát ñònh trong ñieàu kieän thò tröôøng caïnh tranh gay gaét ñeå taïo ra löôïng khaùch haøng oån ñònh, ñaûm baûo lôïi nhuaän cho Chi nhaùnh. Vôùi thöông hieäu ngaøy caøng ñöôïc khaúng ñònh treân thò tröôøng, VIB. HCM ngaøy caøng ñaët ra ñoøi hoûi cao hôn cho khaùch haøng vay voán. Cuï theå, khaùch haøng caù nhaân phaûi coù ngheà nghieäp hoaëc cô sôû kinh doanh oån ñònh vaø thu nhaäp khaù, coù nhu caàu mua saém tieâu duøng hoaëc boå sung voán kinh doanh; khaùch haøng doanh nghieäp muïc tieâu cuûa VIB.HCM ngoaøi vieäc ñaùp öùng ñöôïc caùc ñieàu kieän veà vay voán phaûi coù giao dòch thöôøng xuyeân qua Chi nhaùnh nhaát laø caùc dòch vuï chuyeån khoaûn trong vaø ngoaøi nöôùc. ™ Dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNV&N Coù theå noùi cho vay ñoái vôùi DNV&N laø hoaït ñoäng mang laïi nguoàn thu lôùn nhaát cho VIB. HCM, chöa keå ñeán thu nhaäp mang laïi nhöõng dòch vuï ñi keøm cung caáp cho ñoái töôïng khaùch haøng naøy. Höôùng phaùt trieån cuûa VIB.HCM trong thôøi gian qua khoâng naèm ngoaøi chuû tröông chung cuûa toaøn heä thoáng: “Caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû hoaït ñoäng treân nhieàu lónh vöïc khaùc nhau cuûa neàn kinh teá laø ñoái töôïng khaùch haøng chuû yeáu cuûa VIB Bank. 43 Tính ñeán 31/13/2004, dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNV&N cuûa Chi nhaùnh ñaït 475,8 tyû VND (chieám 59,95% toång dö nôï cuûa Chi nhaùnh), taêng 272,8 tyû VND so vôùi cuøng kyø cuûa naêm 2003, töông ñöông vôùi toác ñoä taêng 134,38%. Ñeán nay, VIB. HCM ñaõ coù treân 100 khaùch haøng laø caùc DNV&N vôùi 100% laø thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh hoaït ñoäng treân nhieàu lónh vöïc khaùc nhau. Soá löôïng DNV&N chieám khoaûng 80% treân toång soá doanh nghieäp vay voán taïi VIB. HCM. Cuoái quyù III/2005, dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNV&N ñaõ leân ñeán 752,5 tyû VND (chieám 62,1% toång dö nôï cuûa Chi nhaùnh), taêng 58,15% so vôùi ñaàu naêm, töông ñöông 276,7 tyû VND. Baûng 2.2: Dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNV&N taïi VIB.HCM qua caùc naêm 1.4.1.1.1.1 (Ñôn vò tính:tyû VND) Chæ tieâu 31/12/2003 31/12/2004 Toác ñoä taêng (%) 30/09/2005 31/12/2004 I. Dö nôï ñoái vôùi DNV&N * 203 475,8 134,38% 752,5 58,15% A. Theo loaïi tieàn 203 475,8 134,38% 752,5 58,15% 1. VND 163 268,9 64,94% 385,3 43,29% 2. Ngoaïi teä (quy ñoåi) 40 206,9 417,43% 367,2 77,46% - Ngoaïi teä/toång dö nôï 19,70% 43,49% 120,76% 48,80% 12,21% B. Theo thôøi haïn vay 203 475,8 134,38% 752,5 58,15% 1. Ngaén haïn 144 346,9 140,97% 562,3 62,12% 2. Trung daøi haïn 59 128,9 118,64% 190,2 47,47% - TDH/ Toång dö nôï (*) 29,06% 27,10% -8,45% 25,27% -6,75% II. Tyû troïng treân toång dö nôï cuûa CN 56,86% 59,95% 62,10% (Nguoàn: Baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa VIB bank) 44 ™ Cô caáu tín duïng ñoái vôùi DNV&N: ¾ Cô caáu tín duïng theo loaïi tieàn cho vay Trong 2 naêm 2004, 2005 tyû troïng cho vay baèng ngoaïi teä ñoái vôùi DNV&N taêng leân roõ reät. Cuï theå, cuoái naêm 2004 dö nôï ngoaïi teä (quy ñoåi) ñaït 206,9 tyû VND (chieám 43,49%) töông ñöông taêng 417,25% so vôùi cuoái naêm 2003. Ñeán 30/09/2005, dö nôï ngoaïi teä (quy ñoåi) leân ñeán 367,2 tyû VND (chieám 48,8%) taêng 77,46% so vôùi ñaàu naêm, töông ñöông 160,3 tyû VND. Söï thay ñoåi cô caáu tín duïng theo höôùng taêng daàn tyû troïng cho vay baèng ngoaïi teä cho thaáy trong hai naêm trôû laïi ñaây VIB. HCM ñaõ chuù troïng phaùt trieån khaùch haøng laø caùc DNV&N coù tham gia xuaát nhaäp khaåu, ñaây laø höôùng ñi ñuùng ñaén vaø phuø hôïp vôùi muïc tieâu ñaët ra cuûa toaøn heä thoáng. Vieäc môû roäng cho vay ñoái vôùi doanh nghieäp tham gia xuaát nhaäp khaåu khoâng chæ mang laïi nguoàn thu veà laõi vay maø coøn taêng thu veà phí dòch vuï taøi trôï thöông maïi vaø gia taêng nguoàn ngoaïi teä cho Chi nhaùnh. Bieåu ñoà 2.4: Cô caáu tín duïng theo loaïi tieàn cho vay 0 100 200 300 400 500 600 700 800 Tyû ñoàng 31/12/2003 31/12/2004 30/09/2005 Naêm Ngoaïi teä (quy ñoåi) VND (Nguoàn: Baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa VIB bank) ¾ Cô caáu tín duïng theo thôøi haïn cho vay 45 Nhìn chung dö nôï ngaén haïn luoân chieám tyû troïng cao hôn so vôùi dö nôï trung daøi haïn. Nguyeân nhaân laø ña soá caùc DNV&N coù nhu caàu vay ñeå boå sung voán löu ñoäng. Tuy nhieân, xeùt veà soá tuyeät ñoái, döï nôï trung daøi haïn cuõng ñaùng keå trong hai naêm gaàn ñaây. Cuï theå, dö nôï tín duïng trung daøi haïn naêm 2004 ñaït 128,9 tyû VND (chieám 27,1%), taêng 118,64% so vôùi cuoái naêm 2003. Ñeán cuoái quyù III/2005, dö nôï trung daøi haïn ñaït 190,2 tyû VND (chieám 25,27%), taêng 47,47% so vôùi ñaàu naêm. Söï taêng tröôûng veà döï nôï trung daøi haïn moät maët taïo ra dö nôï oån ñònh cho Chi nhaùnh, maët khaùc laø boä phaän quan troïng caáu thaønh neân taøi saûn coá ñònh cho caùc DNV&N goùp phaàn ñöa hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp ngaøy moät phaùt trieån caû veà löôïng laãn chaát. Trong hoaït ñoäng tín duïng trung daøi haïn ñaõ coù söï uyeån chuyeån hôn thoâng qua vieäc nhaän ñaûm baûo baèng taøi saûn hình thaønh trong töông lai vaø phaân kyø traû nôï ñöôïc ñieàu chænh linh hoaït, phuø hôïp vôùi tình hình hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Bieåu ñoà 2.5: Cô caáu tín duïng theo thôøi haïn cho vay qua caùc naêm 0 100 200 300 400 500 600 700 800 Tyû ñoàng 31/12/2003 31/12/2004 30/09/2005 Naêm Trung daøi haïn Ngaén haïn (Nguoàn: Baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa VIB bank) ¾ Cô caáu tín duïng theo thaønh phaàn kinh teá: Hieän nay, 100% DNV&N vay voán taïi VIB.HCM laø thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh. Trong 46 ñoù, treân 90% soá doanh nghieäp naøy laø caùc coâng ty Traùch nhieän höõu haïn (chieám treân 80% dö nôï cho vay doanh nghieäp vöøa vaø nhoû), soá coøn laïi laø coâng ty coå phaàn vaø doanh nghieäp tö nhaân. Töø naêm 2004 trôû ñi, VIB.HCM ñöa ra tieâu chí tieáp caän vaø khai thaùc caùc DNV&N hoaït ñoäng trong nhöõng ngaønh tieàm naêng nhö thuûy saûn, ñoà goã, deät may, saét theùp, nhöïa, cô khí coâng nghieäp vaø ñaëc bieät chuù troïng ñeán nhöõng doanh nghieäp tham gia xuaát nhaäp khaåu ñeå chuû ñoäng veà nguoàn ngoaïi teä reû ñoàng thôøi mang laïi nguoàn thu veà dòch vuï thanh toaùn quoác teá. Tuy nhieân, vieäc phaùt trieån khaùch haøng ñeán nay vaãn chöa mang tính taäp trung vaø coù ñònh höôùng theo nhöõng kyø voïng ñaõ ñaët ra maëc duø chæ tieâu dö nôï ñaõ ñaït vöôït möùc so vôùi keá hoaïch, ñieàu naøy xuaát phaùt töø moät soá nguyeân nhaân: - AÙp löïc laõi suaát cho vay thaáp töø caùc ngaân haøng chuyeân taøi trôï xuaát nhaäp khaåu nhö: Eximbank, Vietcombank, Ngaân haøng Coâng thöông… - Caùc doanh nghieäp xuaát khaåu thöôøng ñoøi hoûi cô cheá tín chaáp (öùng tröôùc tieàn mua nguyeân lieäu hoaëc haøng hoùa phuïc vuï cho xuaát khaåu) raát khoù ñaùp öùng. - Maëc duø cho vay chieát khaáu boä chöùng töø xuaát khaåu theo phöông thöùc L/C ñöôïc xem laø ít ruûi ro nhöng quy trình caáp tín duïng ñoái vôùi hình naøy vaãn ñöôïc thöïc hieän nhö moät moùn vay thoâng thöôøng, ñoøi hoûi nhieàu thôøi gian vaø thuû tuïc giaáy tôø do ñoù khoâng taïo ñöôïc tính caïnh tranh so vôùi caùc ngaân haøng khaùc. - Maïng löôùi ngaân haøng ñaïi lyù coøn moûng, neân L/C veà chaäm (thoâng qua nhieàu ngaân haøng trung gian, maát thôøi gian vaø toán theâm chi phí). - Heä thoáng kho baõi vaø löïc löôïng baûo veä quaûn lyù haøng caàm coá vaãn chöa ñaùp öùng kòp thôøi gaây khoù khaên cho caùc doanh nghieäp coù nhu caàu vay ñaûm baûo baèng haøng hoùa. 47 Naêm 2005 laø naêm VIB.HCM khoâng ñaët naëng chæ tieâu taêng tröôûng dö nôï nhanh maø chuù troïng ñeán cô caáu dö nôï laønh maïnh, hieäu quûa, phaùt trieån nhieàu khaùch haøng coù nguoàn thu veà ngoaïi teä vaø mang laïi nguoàn thu veà phí cho VIB. 2.2.4. Tình hình nôï quaù haïn taïi ñoái vôùi cho vay DNV&N taïi VIB.HCM: Baûng 2.3: Tình hình nôï quaù haïn taïi VIB.HCM ÑVT: Tyû VND Naêm Chæ tieâu 31/12/2003 31/12/2004 30/09/2005 Toång dö nôï ñoái DNV&N ** - Nôï quaù haïn - Tyû leä NQH/Toång dö nôï **(%) 203 14,7 7,24% 475,8 10,4 2,19% 752,5 9,6 1,28% (Nguoàn: Baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa VIB bank) Trong hai naêm gaàn ñaây, maëc duø hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi DNV&N taêng tröôûng raát nhanh nhöng nôï quùa haïn laïi coù chieàu höôùng giaûm roõ reät. Neáu nhö naêm 2003 ruûi ro tín duïng ñoái vôùi DNV&N taïi VIB.HCM baét ñaàu vöôït qua möùc cho pheùp (5%) vôùi tyû leä nôï quaù haïn treân toång dö nôï laø 7,24% thì ñeán naêm 2004, tyû leä naøy ñaõ giaûm xuoáng ñaùng keå vaø chæ coøn 2,19%. Ñeán cuoái quyù III/2005, tyû leä nôï quaù haïn tieáp tuïc giaûm xuoáng ôû möùc 1,28% töông ñöông 9,6 tyû VND. Saép tôùi, nôï quaù haïn seõ ñöôïc khoáng cheá döôùi möùc 1% vaø coù xu höôùng tieán daàn ñeán 0. Nhìn chung, chaát löôïng hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi DNV&N taïi VIB.HCM ñaõ ñöôïc ñaùnh giaù laø toát. Ñaây laø theá maïnh nhaèm taïo tieàn ñeà vöõng chaéc cho quaù trình môû roäng hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi loaïi hình doanh nghieäp naøy trong thôøi gian tôùi. Coù ñöôïc keát quaû treân, ngoaøi noã löïc cuûa Chi nhaùnh trong 48 vieäc thu hoài vaø xöû lyù nôï quaù haïn, vieäc taêng cöôøng coâng taùc thaåm ñònh vaø kieåm soaùt nôï vay cuõng ñaõ goùp phaàn haïn cheá ñaùng keå vieäc phaùt sinh nôï quaù haïn. Söï khaúng ñònh veà uy tín vaø thöông hieäu cuûa Chi nhaùnh trong thôøi gian qua ñaõ thu huùt ngaøy moät ñoâng khaùch haøng ñeán ñaët quan heä vay voán, töø ñoù Chi nhaùnh coù saøng loïc vaø löïa ra nhöõng khaùch haøng toát nhaát ñaûm baûo haïn cheá toái ña tyû leä nôï quùa haïn. Söï ñieàu chænh linh hoaït trong chieán löôïc kinh doanh cuõng nhö vieäc chuù troïng oån ñònh boä maùy toå chöùc, ñaøo taïo naâng cao trình ñoä nghieäp vuï cuûa caùn boä tín duïng cuõng ñaõ goùp phaàn laønh maïnh hoùa hoaït ñoäng tín duïng. Xöû lyù nôï toàn ñoïng, nôï xaáu laø moät trong nhöõng coâng taùc khoù khaên do cô cheá vaän haønh khoâng hoaøn thieän cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc. Caùc thuû tuïc phaùp lyù hoã trôï cho coâng taùc xöû lyù nôï coøn röôøm raø, maát nhieàu thôøi gian vaø toán keùm chi phí. Ñeå haïn cheá nhöõng khoù khaên mang tính khaùch quan, ñoøi hoûi boä phaän chuyeân traùch phaûi thöôøng xuyeân ñoân ñoác, gaây aùp löïïc veà phía khaùch haøng coù nôï xaáu, nôï quùa haïn. Beân caïnh ñoù, Phoøng Giaùm saùt tín duïng vaø Xöû lyù nôï xaáu (GSTD&XLN) cuõng caàn thieát laäp moái quan heä vôùi caùc cô quan höõu quan nhaèm taän duïng söï hoã trôï trong coâng taùc xöû lyù nôï veà laâu daøi. ¾ Trong quyù III/2005, boä phaän GSTD&XLN ï ñaõ thöïc hieän toát moät soá coâng taùc sau: - Tieáp tuïc kieåm tra vieäc ñieàu chænh laõi suaát, mua baûo hieåm, ñaêng kyù giao dòch ñaûm baûo, kieåm tra tình hình giaùm saùt voán vay cuûa caùn boä tín duïng. - Thöïc hieän xong vieäc cô caáu dö nôï tín duïng theo ngaønh ngheà taïi Chi nhaùnh. 49 - Laøm vieäc tröïc tieáp vôùi töøng caùn boä tín duïng nhaèm naâng cao khaû naêng nhaän bieát veà tình traïng khoaûn vay vaø naâng cao yù thöùc cuûa nhaân vieân kinh doanh trong coâng taùc quaûn lyù nôï vay. - Phoái hôïp vôùi Giaùm saùt tín duïng Hoäi sôû raø soaùt vieäc thöïc hieän caùc quy trình, quy ñònh cuûa NHNN, cuûa VIB veà caùc hoaït ñoäng tín duïng taïi Chi nhaùnh. - Tham gia ñoân ñoác Phoøng tín duïng cuûa Chi nhaùnh vaø caùc chi nhaùnh caáp 2 thöïc hieän laäp baùo caùo ñònh kyø cho khoái quaûn lyù tín duïng. - Tham gia việc đôn đốc các phòng tín dụng và các chi nhánh vùng 2 thực hiện lập báo cáo theo qui định của khối Quản lý tín dụng. ¾ Nhöõng maët toàn taïi trong coâng taùc xöû lyù nôï: - Tính tuaân thuû, hôïp taùc cuûa caùc caùn boä tín duïng chöa cao, vieäc xöû lyù nôï luoân ôû theá bò ñoäng do thieáu thoâng tin veà khaùch haøng. Coù nhieàu tröôøng hôïp, khaùch haøng ñaõ coù cam keát traû nôï baèng vaên baûn nhöng khi ñeán haïn caùn boä tín duïng khoâng nhaéc nhôû khaùch haøng thöïc hieän cam keát hoaëc neáu coù cuõng chæ mang tính hình thöùc, khaùch haøng laïi tieáp tuïc chaây yø, keùo daøi thôøi gian traû nôï laøm cho vieäc xöû lyù caøng trôû neân khoù khaên. - Nhaân söï cho coâng taùc xöû lyù nôï chöa taêng hôïp lyù trong khi nhöõng caùn boä tín duïng môùi chæ chuù troïng vaøo coâng taùc cho vay maø chöa quan taâm nhieàu ñeán chaát löôïng tín duïng vaø chöa yù thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa vieäc xöû lyù nôï xaáu. - Vieäc chæ ñaïo xöû lyù nôï taïi VIB.HCM chöa thöïc sự quyeát lieät do söï phoái hôïp giöõa boä phaän quaûn lyù tín duïng vaø boä phaän kinh doanh chöa toát. ¾ Giaûi phaùp khaéc phuïc nhöõng khoù khaên, haïn cheá trong coâng taùc xöû lyù: 50 - Tieáp tuïc phaân coâng cuï theå cho töøng chuyeân vieân xöû lyù nôï, cuoái thaùng coù ñaùnh giaù keát quaû trieån khai. - Tuyeån duïng theâm nhaân vieân giaùm saùt tín duïng vaø xöû lyù nôï cho Vuøng phía Nam. - Tạm döøng vieäc cho vay cuûa nhöõng caùn boä tín duïng coù dö nôï quaù haïn lôùn ñeå taäp trung vaøo coâng vieäc thu hoài nôï. - Naâng cao tính tuaân thuû, hôïp taùc, thöïc hieän baùo caùo theo quy ñònh, coi vieäc baùo caùo laø traùch nhieäm trong phoái hôïp thu hoài nôï vay. - Trong chæ tieâu keá hoaïch cuûa Khoái kinh doanh, caàn xem chæ tieâu nôï quaù haïn laø moät trong nhöõng tieâu chí ñaùnh giaù keát quûa kinh doanh. 2.2.5. Ñaùnh giaù keát quaû ñaït ñöôïc vaø tieàm löïc môû roäng – naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi DNV&N taïi Ngaân haøng Quoác Teá – CN TP.HCM trong thôøi gian tôùi: 2.2.5.1. Keát quaû ñaït ñöôïc: Trong 3 trôû laïi ñaây, Ngaân haøng Quoác teá noùi chung vaø Chi nhaùnh Tp.HCM noùi rieâng ñaõ thöïc söï vöôït qua nhöõng khoù khaên trong boái caûnh caïnh tranh khaù gay gaét giöõa caùc ngaân haøng thöông maïi. Vôùi tinh thaàn ñoaøn keát, nhaát trí, quyeát taâm cao, xaùc ñònh ñöôïc muïc tieâu phaáân ñaáu neân hoaït ñoäng tín duïng taïi Chi nhaùnh Tp.HCM ñaõ töøng böôùc ñi vaøo oån ñònh vaø coù nhöõng tín hieäu taêng tröôûng ñaùng khích leä. Trong ñoù, phaûi keå ñeán hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi DNV&N. Sau moät thôøi gian taïo ñöôïc löôïng khaùch haøng oån ñònh ñaûm baûo lôïi nhuaän cho Chi nhaùnh, vôùi thöông hieäu VIB Bank ngaøy caøng ñöôïc khaúng ñònh treân thò 51 tröôøng, Chi nhaùnh Hoà Chí Minh luoân coù ñònh höôùng taêng tröôûng dö nôï hôïp lyù ñi ñoâi vôùi an toaøn, noã löïc môû roäng thò tröôøng treân cô sôû khaùch haøng muïc tieâu laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû hoaït ñoäng trong lónh vöïc xuaát nhaäp khaåu, qua ñoù goùp phaàn taêng nguoàn ngoaïi teä vaø nguoàn thu veà dòch vuï cho VIB. Tính ñeán 30/09/2005, Chi nhaùnh ñaõ coù treân 100 khaùch haøng laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû vôùi dö nôï laønh maïnh laø 752.465 trieäu VND, taêng 58,15% so vôùi ñaàu naêm. Tyû troïng dö nôï cho vay ñoái vôùi caùc DNN&V ngaøy caøng cao, töø 59,94% naêm 2004 leân 62,14% vaøo cuoái quyù III naêm 2005 treân toång dö nôï. Chi nhaùnh khoâng chæ nhaém vaøo caùc DNV&N taïi Tp.HCM maø coøn tieáp caän vaø khai thaùc caùc doanh nghieäp ngoaøi ñòa baøn nhö Ñoàng Nai, Bình Döông, Vuõng Taøu, Phan Thieát, Caàn Thô, Baïc Lieâu… treân cô sôû kieåm soaùt toát hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng, ñaûm baûo dö nôï laønh maïnh. Nguoàn voán tín duïng cuûa Chi nhaùnh ñaõ ñaùp öùng kòp thôøi nhu caàu voán löu ñoäng phuïc vuï saûn xuaát kinh doanh vaø taïo ñieàu kieän ñeå caùc doanh nghieäp thöïc hieän caùc döï aùn ñaàu tö môùi khaû thi, naâng caáp nhaø xöôûng, mua saém trang thieát bò, ñoåi môùi coâng ngheä nhaèm naâng cao naêng löïc saûn xuaát vaø chaát löôïng saûn phaåm, taêng khaû naêng caïnh vaø ñaåy maïnh hieäu quaû hoaït ñoäng. Chi nhaùnh Hoà Chí Minh khoâng chæ chuù troïng ñeán vieäc taêng tröôûng dö nôï maø coøn tích cöïc thöïc hieän coâng taùc taùc xöû lyù nôï quaù haïn. Keát quaû laø tyû leä nôï quaù haïn treân toång dö nôï ñaõ giaûm roõ reät qua caùc naêm. Rieâng ñoái vôùi cho vay DNV&N, tính ñeán 30/09/2005, tyû leä nôï quaù haïn laø 1,28%, giaûm so vôùi möùc 2,19% vaøo cuoái naêm 2004. Nhaèm naâng cao chaát löôïng thaåm ñònh tín duïng Chi nhaùnh ñaõ cöû caùn boä tín duïng theo hoïc caùc lôùp ñaøo taïo ngaén vaø daøi haïn veà kyõ naêng phaân tích, ñaùnh 52 giaù tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp, kyõ naêng döï toaùn voán löu ñoäng vaø phaân tích döï aùn ñaàu tö, kyõ naêng thaåm ñònh taøi saûn ñaûm baûo… Song song vôùi hoaït ñoäng tín duïng, hoaït ñoäng nguoàn voán cuõng coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc. Tyû troïng huy ñoäng voán taïi choã chieám öu theá hôn so vôùi voán ñieàu chuyeån töø Hoäi sôû. Qua ñoù, taêng tính töï chuû veà nguoàn voán cuûa Chi nhaùnh ñoàng thôøi giaûm thieåu chi phí veà laõi ñieåu chuyeån voán. Trong nguoàn voán huy ñoäng taïi choã, nguoàn voán huy ñoäng töø daân cö vaø toå chöùc kinh teá chieám tyû troïng lôùn (97%). Trong ñoù, voán huy ñoäng töø toå chöùc kinh teá ñaït toác ñoä taêng tröôûng cao hôn so vôùi huy ñoäng töø daân cö vaø chieám tyû troïng lôùn hôn trong toång nguoàn voán huy ñoäng taïi choã. Ñieàu naøy giuùp giaûm chi phí huy ñoäng voán do tieàn göûi cuûa caùc toå chöùc kinh teá chuû yeáu laø loaïi tieàn göûi thanh toaùn, hôn nöõa tieàn göûi coù kyø haïn cuõng coù möùc laõi suaát thaáp hôn so vôùi daân cö. Thöïc hieän söï chæ ñaïo cuûa Hoäi sôû, Chi nhaùnh Hoà Chí Minh ñaõ đy maïnh vieäc quaûng baù hình aûnh cuûa VIB Bank thoâng qua chính saùch tieáp thò vaø chaêm soùc khaùch haøng höõu hieäu. Tuy môùi chính thöùc trieån khai vaøo quyù II/2004 nhöng böôùc ñaàu ñaõ ñaït ñöôïc moät soá thaønh coâng nhaát ñònh, cuï theå nhö sau: - Vieäc ñaët baûng quaûng caùo taïi phoøng chôø chuyeán bay noäi ñòa taïi Saân bay Taân Sôn Nhaát vaø thieát laäp quan heä vôùi caùc cô quan truyeàn hình, thoâng taán, baùo chí ñeå ñöa caùc thoâng tin veà caùc hoaït ñoäng ñaùng ghi nhaän cuûa Ngaân haøng ñaõ goùp phaàn khaúng ñònh thöông hieäu VIB Bank vaø naâng cao söï nhaän bieát cuûa coâng chuùng veà Ngaân haøng. - Chöông trình tieát kieäm döï thöôøng “1001 nieàm vui”, “Tích loäc vui xuaân”, ø “nieàm tin vaøng”… khoâng chæ quaûng baù thöông hieäu VIB Bank maø coøn gia taêng nguoàn voán huy ñoäng cuûa daân cö treân ñòa baøn. 53 - Caùc hình thöùc quaûng caùo khaùc nhö ñaët baûng bieåu, hoäp néon, in aán brochure, leaflet, ñaët laøm caùc vaät phaåm coù thöông hieäu cuûa VIB Bank, taëng quaø cho khaùch haøng trong dòp khai tröông, leã giaùng sinh vaø naêm môùi… ñaõ taïo hình aûnh toång quan veà Ngaân haøng Quoác Teá tröôùc ñoâng ñaûo coâng chuùng. 2.2.5.2. Tieàm löïc môû roäng – naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi DNV&N taïi Ngaân haøng Quoác Teá – CN TP.HCM trong thôøi gian tôùi: ™ Veà thò tröôøng: Theo thoáng keâ cuûa Boä keá hoch vaø Ñaàu tö, trong 06 thaùng ñaàu naêm 2005, taïi Tp.HCM ñaõ coù 5.314 doanh nghieäp môùi thaønh laäp, trong ñoù bao goàm 490 Coâng ty coå phaàn, 3.997 coâng ty traùch nhieäm höõu haïn vaø 827 doanh nghieäp tö nhaân. Nhö vaäy, tính ñeán cuoái thaùng 06/2005, Tp.HCM ñaõ coù 15.514 doanh nghieäp trong toång soá 189.000 doanh nghieäp treân caû nöôùc. Thoáng keâ cuõng cho thaáy, ña soá caùc doanh nghieäp taäp trung ôû khu vöïc ngoaøi quoác doanh vaø chuû yeáu laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, ñang caàn söï hoã trôï ñeå taêng toác phaùt trieån. Cuøng vôùi xu höôùng quoác teá hoùa neàn kinh teá thaønh phoá ngaøy caøng taêng, thò tröôøng tín duïng vaãn khoâng ngöøng môû roäng vaø ñoøi hoûi chaát löôïng, chuûng loaïi saûn phaåm tín duïng cung öùng cho caùc doanh nghieäp phaûi ña daïng vaø phuø hôïp vôùi thoâng leä cuûa heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi treân theá giôùi. Treân thò tröôøng, vaãn dieãn ra caïnh tranh khaù gay gaét giöõa caùc Ngaân haøng nhöng seõ hình thaønh nhöõng saân chôi rieâng bieät: − Caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh loaïi vöøa vaø nhoû, hoä gia ñình vaø caù nhaân seõ laø khaùch haøng chuû yeáu cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn, caùc Chi nhaùnh Ngaân haøng quoác doanh. 54 − Caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc thuoäc Toång coâng ty 90, 91 vaø caùc ñôn vò thaønh vieân vôùi nhu caàu voán tín duïng lôùn seõ laø khaùch haøng chuû yeáu cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh. − Caùc doanh nghieäp 100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi seõ laø khaùch haøng chuû yeáu cuûa caùc Ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Ngaân haøng Quoác Teá – CN Tp.HCM ñaõ ñaët ra tieâu chí môû roäng thò tröôøng treân cô sôû khaùch haøng muïc tieâu laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû hoaït ñoäng trong lónh vöïc xuaát nhaäp khaåu. Ñaây seõ laø höôùng ñi ñuùng vaø coøn nhieàu tieàm naêng neáu nhö Chi nhaùnh coù chieán löôïc khai thaùc vaø tieáp caän phuø hôïp, dö nôï coù theå khoâng taêng ñoät bieán nhöng seõ oån ñònh vaø hieäu quûa. ™ Veà khaû naêng quaûn lyù vaø huy ñoäng nguoàn nhaân löïc cuûa Chi nhaùnh Vôùi nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc sau qua nhöõng naêm cuûng coá vaø taêng tröôûng dö nôï laønh maïnh trong boái caûnh khoù khaên, thöû thaùch phaûi ñöông ñaàu, ñeán nay Chi nhaùnh Tp.HCM ñaõ coù theå khaúng ñònh ñöôïc naêng löïc ñoäi nguõ caùn boä laõnh ñaïo, caùn boä ñieàu haønh vaø thöøa haønh taïi taïi Chi nhaùnh vaø hoaøn toaøn coù ñuû t tin ñeå tieáp tuïc môû roäng vaø naâng cao chaát löôïng tín duïng trong thôøi gian tôùi. Vieäc keát hôïp giöõa kinh nghieäm cuûa nhöõng caùn boä laâu naêm, vôùi nhieät tình, naêng noå, saùng taïo vaø kieán thöùc caäp nhaät cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân treû cho pheùp môû ra trieån voïng môû roäng tín duïng ra caùc ñòa baøn môùi vaø duy trì quan heä tín duïng vôùi nhöõng khaùch haøng truyeàn thoáng cuûa Chi nhaùnh. Vieäc keát hôïp seõ taïo ñieàu kieän ñeå caùc nhaân vieân coù theå boå sung, trao ñoåi kieán laãn nhau qua ñoù coù theå trau doài kyõ naêng thaåm ñònh tín duïng vaø naâng cao chaát löôïng tín duïng. 55 ™ Veà uy tín cuûa Chi nhaùnh vaø khaû naêng ñaùp öùng voán tín duïng cho DNV&N Trong hai naêm trôû laïi ñaây, toác ñoä taêng tröôûng tín duïng taïi Chi nhaùnh Tp.HCM ñaït khaù cao. Ñieàu naøy cho thaáy, uy tín vaø vò theá cuûa ngaân haøng Quoác teá ñang daàn ñöôïc khaúng ñònh. Thôøi gian qua, vieäc aùp duïng chính saùch tín duïng linh hoaït, saûn phaåm dòch vuï ña daïng hôn vôùi phong caùch phuïc vuï chuyeân nghieäp hôn vaø ñaõ coù nhieàu caûi tieán mang ñeán söï haøi long vaø nieàm tin cho khaùch haøng. Beân caïnh ñoù, vôùi möùc cho vay cao nhaát hieän nay laø 60 tyû VND ñoái vôùi moät khaùch haøng, VIB Bank ñaõ vaø seõ ñaùp öùng ñöôïc haàu heát nhu caàu vay voán cuûa caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. ™ Veà caùc yeáu toá moâi tröôøng: Luaät Doanh nghieäp ra ñôøi vôùi nhöõng ñieåm côûi môû vaø thoâng thoaùng hôn ñöôïc ñaùnh giaù laø moät böôùc tieán quan troïng trong caûi caùch haønh chính kinh teá vaø phaùt huy daân chuû, goùp phaàn khôi thoâng tieàm löïc kinh teá tö nhaân, taïo saân chôi laønh maïnh cho caùc thaønh phaàn kinh teá. Song song vôùi moâi tröôøng phaùp lyù ngaøy caøng ñöôïc hoaøn thieän nhaát laø haønh lang phaùp lyù lieân quan ñeán hoaït ñoäng tín duïng, moâi tröôøng kinh teá nhìn chung laø thuaän lôïi: Neàn kinh teá nöôùc ta vaãn tieáp tuïc taêng tröôûng, laïm phaùt ñöôïc kieåm soaùt, kinh teá ñoái ngoaïi ñöôïc môû roäng, giaù ngoaïi teä seõ ñöôïc ñieàu tieát linh hoaït taïo thuaän lôïi ñeå phaùt trieån kinh teá. Ngoaøi ra nöôùc ta laø moät trong nhöõng nöôùc coù moâi tröôøng chính trò oån ñònh nhaát so vôùi caùc nöôùc treân khu vöïc vaø treân theá giôùi. 56 2.2.6. Ñaùnh giaù nhöõng khoù khaên, toàn taïi haïn cheá vieäc môû roäng hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi DNV&N Nhöõng khoù khaên, toàn taïi xuaát phaùt töø ba phía: doanh nghieäp, ngaân haøng vaø caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc. 2.2.6.1. Nhöõng khoù khaên, toàn taïi phía doanh nghieäp Thôøi gian qua, caùc DNV&N Vieät Nam ñaõ coù nhieàu coá gaéng, noã löïc ñeå ñaït ñöôïc söï phaùt trieån vöôït baäc caû veà soá löôïng laãn chaát löôïng vaø ñaõ coù ñoùng goùp khoâng nhoû cho neàn kinh teá nöôùc ta. Tuy nhieân, vaãn coøn khoaûng caùch khaù xa giöõa DNV&N Vieät Nam vaø DNV&N cuûa caùc nöôùc tieân tieán khi caùc DNV&N nöôùc ta thöôøng hoaït ñoäng trong phaïm vi nhoû heïp vaø chöa thöïc söï höôùng ngoaïi do naêng löïc caïnh tranh coøn yeáu xuaát phaùt töø nhöõng khoù khaên vaø haïn cheá ñieån hình sau: - Khaû naêng tieáp caän nguoàn voán vay cuûa ngaân haøng cuûa DNV&N coøn haïn cheá do phöông aùn kinh doanh cuûa doanh nghieäp thöôøng mang tính thöông vuï hoaëc ngaén haïn, chöa coù ñònh höôùng phaùt trieån laâu daøi vaø thöôøng ñöôïc laäp khaù sô saøi, khoù khaû thi vaø thieáu söùc thuyeát phuïc, chöa keå ñeán voán töï coù hôïp leä tham gia vaøo phöông aùn kinh doanh chieám tyû leä khoâng cao. - Phaàn lôùn caùc DNV&N thieáu taøi saûn ñeå laøm ñaûm baûo vay voán ngaân haøng trong khi ñoù laïi chöa ñuû uy tín ñeå ngaân haøng coù theå cho vay baèng tín chaáp. Ña soá doanh nghieäp ñöôïc giao ñaát döôùi daïng thueâ coù thôøi haïn. Do vaäy, neáu döïa treân giaù thueâ ñaát ñeå laøm cô sôû cho vay thì soá tieàn cho vay seõ thaáp hôn raát nhieàu so vôùi chi phí maø doanh nghieäp ñaõ boû ra ñeå coù ñöôïc quyeàn söû duïng ñaát. Chöa keå ñeán, neáu quyeàn söû duïng ñaát thueâ ñöôïc caáp sau ngaøy 01/07/2004 thì seõ khoâng ñöôïc coâng chöùng theá chaáp theo quy ñònh. Moät soá doanh nghieäp duøng voán töï coù ñeå ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng, nhaø xöôûng, vaên phoøng… nhöng vieäc xaây döïng 57 mang tính töï phaùt vaø chöa ñöôïc caáp pheùp neân khoâng laøm ñöôïc thuû tuïc hoaøn coâng do ñoù khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå laøm taøi saûn theá chaáp. Moät ñieåm baát caäp khaùc, quyeàn söû duïng ñaát cuûa caù nhaân (thöôøng laø thaønh vieân goùp voán) laø laâu daøi nhöng khi chuyeån cho doanh nghieäp laïi trôû thaønh ñaát thueâ coù thôøi haïn, neáu muoán coù ñöôïc quyeàn söû duïng laâu daøi chi phí boû ra seõ raát lôùn. Beân caïnh ñoù, tyû leä cho vay hieän nay thöôøng chæ baèng 50% giaù trò taøi saûn ñaûm baûo neân soá tieàn vay thaáp vaø khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu voán cuûa doanh nghieäp. - Hieän töôïng khaùù phoå bieán hieän nay laø voán ñaêng kyù kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp thaáp hôn raát nhieàu so vôùi thöïc teá. Nguyeân nhaân coù theå laø do chuû doanh nghieäp khoâng yù thöùc ñöôïc heát taàm quan troïng voán ñaêng kyù kinh doanh hoaëc do hoï coá tình ñeå neù traùnh vieäc ñoùng thueá. Voán goùp khoâng chính thöùc vaø voán huy ñoäng töø gia ñình, baïn beø, ngöôøi thaân thöôøng theå hieän döôùi daïng nôï phaûi traû. Keát quaû laø, cô caáu taøi chính theå hieän treân baùo caùo taøi chính khoâng maáy laønh maïnh. Trong tröôøng hôïp naøy ngaân haøng khoù coù theå cho vay nhieàu maëc duø doanh nghieäp coù theå chöùng minh ñöôïc nhu caàu voán cuõng nhö nguoàn voán chuû sôû höõu tham gia laø raát lôùn. Ngöôïc laïi, coù nhöõng doanh nghieäp ñaêng kyù voán kinh doanh cao hôn so vôùi thöïc teá ñeå gia taêng vò theá cuûa doanh nghieäp. Ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp naøy, chæ khi ngaân haøng xem xeùt kyõ, yeâu caàu chöùng minh baèng taøi saûn ñoái öùng vaø chöùng töø lieân quan thì môùi coù theå phaùt hieän ñöôïc. Neáu nhö ngaân haøng khoâng nhaän bieát ñöôïc thì ruûi ro tín duïng seõ raát cao vì thöïc teá naêng löïc taøi chính cuûa doanh nghieäp khoâng cao vaø tö caùch ñaïo ñöùc cuûa chuû doanh nghieäp khoâng toát. - Ña soá DNV&N chöa chaáp haønh toát cheá ñoä keá toaùn theo quy ñònh, vì lyù do troán thueá neân haàu heát caùc soá lieäu theå hieän treân baùo caùo thueá khoâng phaûn aùnh trung thöïc tình hình taøi chính vaø tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh 58 nghieäp, gaây khaên cho ngaân haøng trong quaù trình thaåm ñònh, ñaùnh giaù doanh nghieäp vaø ra quyeát ñònh cho vay. Beân caïnh ñoù, chuû doanh nghieäp thöôøng ngaïi cung caáp thoâng tin cho ngaân haøng vì theo hoï ñoù laø bí maät kinh doanh khoâng theå tieát loä, caùc thoâng tin cung caáp cho ngaân haøng cuõng thieáu tin caäy do chöa coù cô cô sôû ñeå kieåm tra, ñaùnh giaù ñoä chính xaùc. - Trình ñoä coâng ngheä kyõ thuaät phaàn lôùn coøn laïc haäu vaø trình ñoä töï ñoäng hoùa thaáp neân naêng löïc saûn xuaát vaø chaát löôïng saûn phaåm khoâng cao, haïn cheá söùc caïnh tranh cuûa haøng hoùa. Maët khaùc, trình ñoä quaûn lyù vaø trình ñoä nguoàn nhaân löïc cuûa khu vöïc DNV&N nhìn chung thaáp cuõng aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán hieäu quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Coù theå thaáy neùt ñaëc tröng cuûa loaïi hình DNV&N laø deã daøng khôûi söï vaø cuõng deã daøng keát thuùc. Ñieàu naøy ñaõ khieán cho ngaân haøng raát deø daët vaø thaän troïng khi cho vay ñoái vôí caùc DNV&N. - Hoaït ñoäng nghieân cöùu thò tröôøng cuûa caùc DNV&N coøn raát yeáu keùm, chieán löôïc kinh doanh, chieán löôïc marketing, xaây döïng vaø quaûng baù thöông hieäu chöa ñöôïc quan taâm vaø ñaàu tö thích ñaùng. - Ngoaøi ra, coù theå thaáy hieän nay caùc DNV&N Vieät Nam chöa coù söï lieân keát maïnh meõ ñeå gia taêng khaû naêng caïnh tranh. Vieäc thaønh laäp caùc hieäp hoäi ñeå hoã trôï DNV&N coøn khaù haïn höõu vaø neáu coù hình thaønh thì cuõng chöa thöïc söï phaùt huy heát taùc duïng cuûa noù. 2.2.6.2. Nhöõng khoù khaên, toàn taïi töø phía ngaân haøng ™ Nhöõng khoù khaên chung trong toaøn heä thoáng VIB Bank • Veà thöông hieäu: Ngaân haøng Quoác Teá Vieät Nam ñaõ thaønh laäp ñöôïc hôn 9 naêm. Ñeán nay, maëc duø ñaõ ñaït ñöôïc moät soá thaønh töïu ñaùng ghi nhaän vaø coù moät vò trí nhaát ñònh treân thò tröôøng nhöng thaät söï vaãn chöa phaûi laø moät thöông hieäu 59 maïnh vaø ít ñöôïc khaùch haøng bieát ñeán so vôùi moät soá ngaân haøng thương mại cổ phần khaùc nhö NH Saøi Goøn Thöông Tín, NH AÙ Chaâu, NH Ñoâng AÙ…, ñaëc bieät laø ôû khu vöïc phía Nam. Ñieàu naøy laø do VIB Bank thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng phía Nam trong khoaûng thôøi gian chöa laâu, vaø cuõng chæ môùi baét ñaàu laøm coâng taùc quaûng baù thöông hieäu moät caùch roäng raõi trong naêm 2005, chính vì vaäy maø thò phaàn cuûa VIB Bank coøn nhoû so vôùi caùc ngaân haøng khaùc trong heä thoáng ngaân haøng thương mại. Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng khoù khaên raát lôùn trong coâng taùc tieáp thò vaø ñöa khaùch haøng môùi veà giao dòch. • Veà maïng löôùi hoaït ñoäng: coù thể xem chuû tröông cuûa VIB Bank laø ñuùng ñaén khi chæ chuù troïng phaùt trieån maïng löôùi chi nhaùnh taïi nhöõng ñòa baøn phaùt trieån veà kinh teá, giaøu tieàm naêng veà voán vào coù cô sôû haï taàng toát. Vieäc môû roäng vaø phaân boå ñeàu maïng löôùi chi nhaùnh khoâng chæ nhaèm muïc ñích taêng thu vaø taêng lôïi nhuaän maø coøn laø phöông phaùp quaûng baù höõu hieäu vaø taïo ra tieän ích cho khaùch haøng khi giao dòch taïi nhöõng ñieåm khaùc nhau cuûa cuøng heä thoáng VIB Bank. Ñaây cuõng laø moät yeáu toá quan troïng khieán khaùch haøng phaûi caân nhaéc khi ñeán giao dòch taïi Ngaân haøng. • Veà Coâng ngheä: Tröôùc cuoäc ñua hieän ñaïi hoùa coâng heä giöõa caùc ngaân haøng, maëc duø VIB Bank ñaõ caûi tieán ñoåi môùi coâng ngheä nhaèm taêng cưôøng khaû naêng caïnh tranh. Tuy nhieân, khoù khaên, vöôùng maéc vaãn toàn taïi do Ngaân haøng vaãn chöa coù ñöôïc nhöõng phaàn meàm hieän ñaïi nhaèm ruùt ngaén thôøi gian thöïc hieän giao dòch, mang laïi tieän ích cho khaùch haøng. • Veà nhaân löïc: Löïc löôïng nhaân söï coøn moûng vaø khaù non treû, chöa theo kòp vôùi toác ñoä phaùt trieån chi nhaùnh khaù oà aït trong thôøi gian qua. Söï phoái hôïp giöõa caùc phoøng ban coøn thieáu tính ñoàng boä vaø chöa thöïc söï chuyeân nghieäp daãn ñeán tình traïng aùch taéc, choàng cheùo trong quùa trình xöû lyù coâng vieäc. 60 ™ Nhöõng khoù khaên, toàn taïi trong hoaït ñoäng hu