Tài liệu Đề tài Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại nhà xuất bản âm nhạc dihavina: LỜI MỞ ĐẦU
Trong những năm qua cùng với việc mở rộng nền kinh tế, Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra nhiều chủ trương, chính sách phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, đa dạng hoá các loại hình sở hữu, mở rộng giao lưu kinh tế với nước ngoài. Nhờ có sự đổi mới sâu sắc của cơ chế quản lý đã làm cho nền kinh tế nước ta có những bước đi vững chắc và gặt hái được những thành công đáng khích lệ. Ngày nay chúng ta có thể thấy nền kinh tế nước ta đã thực sự từng bước hoà nhập vào nhịp độ phát triển chung của nền kinh tế khu vực và thế giới.
Kế toán với chức năng là công cụ quản lý kinh tế hữu hiệu nhất không chỉ cung cấp thông tin một cách chính xác về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, mà thông qua đó còn đưa ra những đề xuất, kiến nghị cho lãnh đạo doanh nghiệp, đưa ra các giải pháp hữu hiệu, quyết định thích hợp cho việc điều hành, quản lý và đường hướng phát triển của doanh nghiệp trong thời gian trước mắt cũng như chiến lược phát triển lâu dài.
Nhận thức được tầm quan tr...
58 trang |
Chia sẻ: hunglv | Lượt xem: 1225 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Đề tài Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại nhà xuất bản âm nhạc dihavina, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI MỞ ĐẦU
Trong những năm qua cùng với việc mở rộng nền kinh tế, Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra nhiều chủ trương, chính sách phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, đa dạng hoá các loại hình sở hữu, mở rộng giao lưu kinh tế với nước ngoài. Nhờ có sự đổi mới sâu sắc của cơ chế quản lý đã làm cho nền kinh tế nước ta có những bước đi vững chắc và gặt hái được những thành công đáng khích lệ. Ngày nay chúng ta có thể thấy nền kinh tế nước ta đã thực sự từng bước hoà nhập vào nhịp độ phát triển chung của nền kinh tế khu vực và thế giới.
Kế toán với chức năng là công cụ quản lý kinh tế hữu hiệu nhất không chỉ cung cấp thông tin một cách chính xác về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, mà thông qua đó còn đưa ra những đề xuất, kiến nghị cho lãnh đạo doanh nghiệp, đưa ra các giải pháp hữu hiệu, quyết định thích hợp cho việc điều hành, quản lý và đường hướng phát triển của doanh nghiệp trong thời gian trước mắt cũng như chiến lược phát triển lâu dài.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng, trong thời gian thực tập, tìm hiểu thực tế công tác kế toán tại Nhà Xuất Bản Âm Nhạc, em đã lựa chọn đề tài: “Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Nhà Xuất Bản Âm Nhạc Dihavina”.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, chuyên đề của em gồm ba phần:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả trong doanh nghiệp thương mại.
Chương 2: Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Nhà Xuất Bản Âm Nhạc.
Chương 3 : Một số ý kiến hoàn thiện phương pháp kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Nhà Xuất Bản Âm Nhạc.
Do hiểu biết và thời gian còn hạn chế nên chuyên đề không tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong muốn nhận được sự góp ý của các thầy cô giáo và bạn bè để em được hiểu biết nhiều hơn về vấn đề này.
Với lòng biết ơn sâu sắc của mình em xin chân thành cảm ơn cô giáo Nguyễn Thu Hoài đã tận tình chỉ bảo hướng dẫn em hoàn thành chuyên đề này.Cháu xin chân thành cảm ơn Giám đốc, các phòng ban và đặc biệt là các cô trong phòng Tài chính kế toán của Nhà Xuất Bản Âm Nhạc Dihavina đã tạo điều kiện giúp đỡ cháu trong thời gian thực tập tại Nhà Xuất Bản.
Hà nội, tháng 03 năm 2008.
Sinh viên thực hiện.
Vũ Thu Trang
Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả trong doanh nghiệp thương mại.
I) Sự cần thiết kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong Doanh nghiệp thương mại :
1) Khái niệm kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng:
Trong các doanh nghiệp thương mại hàng hoá được mua vào để bán ra nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất tiêu dùng và xuất khẩu. Vì vậy bán hàng là việc doanh nghiệp chuyển giao quyền sở hữu về hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ cho khách hàng, còn khách hàng phải chuyển giao cho doanh nghiệp một khoản tiền tương ứng với giá bán của sản phẩm hàng hoá, dịch vụ đó theo giá thoả thuận hoặc chấp nhận thanh toán. Bán hàng chính là quá trình chuyển hoá vốn kinh doanh từ thành phẩm, hàng hoá sang vốn bằng tiền và xác định kết quả. Đây là giai đoạn cuối của của quá trình sản xuất kinh doanh, là cầu nối trung gian giữa một bên là sản xuất, phân phối và một bên là tiêu dùng.
Để đảm bảo cho quá trình sản xuất hàng hoá đáp ứng được nhu cầu, lợi ích của cả người bán và người mua thì quá trình bán hàng có thể được chia làm hai giai đoạn:
Giai đoạn 1: Đơn vị bán hàng xuất giao sản phẩm, hàng hoá cho đơn vị mua căn cứ vào hợp đồng kinh tế đã ký kết. Giai đoạn này phản ánh một mặt của quá trình bán hàng hoá, thành phẩm. Tuy nhiên nó chưa phản ánh được hàng hoá đã bán.
Giai đoạn 2: Khi khách hàng trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền. Lúc này hàng hoá đã được xác định là tiêu thụ và quá trình bán hàng đã được hoàn tất.
Như vậy quá trình bán hàng của doanh nghiệp có đặc điểm sau:
Về mặt hành vi: Đó là sự mua bán có thoả thuận giữa người mua và người bán.
Về bản chất kinh tế: Bán hàng là quá trình thay đổi quyền sở hữu hàng hoá. Quyền sở hữu hàng hoá sẽ được chuyển từ người bán sang người mua. Khi kết thúc quá trình, doanh nghiệp sẽ nhận được một khoản tiền gọi là doanh thu bán hàng. Đây là căn cứ để xác định kết quả kinh doanh.
Cùng với việc bán hàng thì xác định kết quả bán hàng là cơ sở để đánh giá hiệu quả cuối cùng của quá trình kinh doanh trong một thời kỳ nhất định của doanh nghiệp, xác định nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với Nhà nước. Mặt khác, đó còn là số liệu thông tin cho các nhà đầu tư, các tổ chức tín dụng, các đối tượng liên quan. Do vậy, đối với bất kỳ doanh nghiệp nào, hoạt động tiêu thụ luôn đóng vai trò quan trọng có tính chất sống còn.
2) Yêu cầu quản lý đối với hoạt động bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong doanh nghiệp:
Bán hàng và xác định kết quả bán hàng là hoạt động rất quan trọng đối với doanh nghiệp, nó quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Vì vậy, yêu cầu đặt ra đối với doanh nghiệp đó là phải quản lý hoạt động bán hàng và xác định kết quả một cách chặt chẽ. Cụ thể là quản lý ở các mặt sau:
Quản lý theo từng người chịu trách nhiệm vật chất.: Đây là yêu cầu quản lý đặt ra cho bộ phận quản lý cấp trên đối với cấp dưới nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi người làm nhiệm vụ tiêu thụ hàng hoá. Việc quản lý theo hình thức này là quản lý theo từng kho, từng cửa hàng, theo từng nhân viên bán hàng để tránh hiện tượng mất mát, hư hỏng và tham ô hàng đem đi tiêu thụ.
Quản lý kế hoạch và tình hình thực hiện kế hoạch bán hàng đối với từng thời kỳ, từng khách hàng, từng hợp đồng kinh tế, quản lý số lượng mặt hàng, thời gian và cơ cấu mặt hàng tiêu thụ.
Quản lý theo phương thức bán hàng: Mỗi phương thức bán hàng khác nhau có tốc độ quay vòng vốn, số lượng hàng bán ra khác nhau, vì thế yêu cầu đặt ra giúp các nhà quản lý nghiệp vụ tiêu thụ tìm ra cho doanh nghiệp mình phương thức bán hàng nào đạt hiệu quả cao nhất và tập trung chỉ đạo bán hàng theo phương thức đó.
Quản lý theo hình thức thanh toán: Đây là yêu cầu nhằm quản lý việc thu hồi bán hàng có hệ thống. Có nhiều hình thức thanh toán khác nhau, vì thế nếu quản lý theo từng hình thức thanh toán thì có thể theo dõi cụ thể theo từng hình thức thanh toán về số tiền phải trả, sẽ trả. Mỗi hình thức khác nhau có những ưu nhược điểm riêng. Do đó các nhà quản lý cần vận dụng yêu cầu này để lựa chọn phương thức thanh toán có lợi nhất cho Công ty mình.
Quản lý về giá cả: Yếu tố quan trọng của quá trình tiêu thụ sản phẩm là giá bán. Mỗi loại sản phẩm khác nhau có giá bán khác nhau. Do đó, để xác định đúng đắn doanh thu đòi hỏi doanh nghiệp phải quản lý chặt chẽ giá bán theo từng mặt hàng, đồng thời phải quản lý chặt chẽ giá vốn của hàng đem tiêu thụ, giám sát chặt chẽ các khoản chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh, kiểm tra tính hợp pháp, hợp lý của các khoản chi phí, đồng thời phải phân bổ chính xác cho hàng tiêu thụ để xác định kết quả tiêu thụ.
Quản lý chặt chẽ tình hình thanh toán của khách hàng:
Đòi hỏi người quản lý cần tính đúng, tính đủ số tiền phải thu, đã thu theo từng khách hàng, theo từng hình thức thanh toán. Yêu cầu khách hàng thanh toán đúng hạn, đúng hình thức để tránh bị mất mát, chiếm dụng vốn, đảm bảo thu nhanh tiền khách hàng, giúp doanh nghiệp tăng nhanh vòng quay của vốn.
Việc hạch toán quá trình bán hàng và xác định kết quả bán hàng phải được tổ chức khoa học, chặt chẽ, đảm bảo xác định được kết quả cuối cùng của quá trình tiêu thụ, phản ánh giám đốc tình hình thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, ngoài việc hoàn thành kế hoạch tiêu thụ, doanh nghiệp cần phải làm tốt công tác nghiên cứu thị trường, nắm bắt được thị hiếu của người tiêu dùng và mở rộng quan hệ buôn bán trong và ngoài nước để có biện pháp đẩy mạnh hơn nữa công tác tiêu thụ.
3) Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng:
Xã hội không ngừng tiêu dùng nên không thể không có quá trình tiêu thụ hàng hoá thành phẩm. Điều đó phù hợp với quy luật tái sản xuất, trong nền kinh tế hàng hóa đó là quy trình sản xuất diễn ra tuần tự bao gồm các giai đoạn:
Sản xuất - Phân phối - Trao đổi - Tiêu dùng.
Các doanh nghiệp là nơi sáng tạo ra của cải vật chất nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội, nhưng phải thông qua quá trình bán hàng thì các sản phẩm này mới được đưa vào tiêu dùng. Như vậy, thực hiện việc bán hàng hóa, thành phẩm có vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
Đối với doanh nghiệp
Quá trình bán hàng, tiêu thụ sản phẩm sẽ giúp doanh nghiệp thu hồi vốn, trang trải các chi phí sản xuất kinh doanh, bổ sung nguồn vốn, mở rộng và hiện đại hóa dây chuyền sản xuất của doanh nghiệp. Nếu quá trình tiêu thụ thành phẩm, hàng hoá diễn ra càng nhanh thì càng làm tăng tốc độ quay của vốn, tiết kiệm vốn lưu động cho doanh nghiệp. Đồng thời quá trình này còn quyết định sự tồn tại của doanh nghiệp trên thị trường.
Việc bán thành phẩm, hàng hóa sẽ góp phần điều hoà giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa tiền và hàng, giữa cung và cầu, là điều kiện đảm bảo cho sự cân đối trong từng ngành, từng vùng cũng như toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
Bán hàng và xác định kết quả bán hàng còn là căn cứ, là cơ sở để đánh giá hiệu quả cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định, xác định phần nghĩa vụ kinh tế doanh nghiệp phải thực hiện đối với Nhà nước và thông qua đó giúp cho doanh nghiệp có định hướng và chiến lược kinh doanh mới sao cho đem lại hiệu quả kinh doanh cao nhất.
Như vậy, bán hàng và xác định kết quả bán hàng có ý nghĩa quan trọng đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân nói chung và doanh nghiệp sản xuất kinh doanh nói riêng. Có thể khẳng định rằng, hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được đánh giá thông qua khối lượng hàng hoá được thị trường thừa nhận và lợi nhuận mà đơn vị thu được. Vậy đặt ra vấn đề là người làm công tác kế toán phải có những nhiệm vụ gì?
Như chúng ta đã biết kế toán là công cụ quản lý tích cực. Công tác kế toán có vai trò đặc biệt quan trọng. Vì vậy để đảm bảo được yêu cầu này kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng cần thực hiện những nhiệm vụ sau:
Ghi chép kịp thời, đầy đủ khối lượng hàng hóa thành phẩm, dịch vụ bán ra và tiêu thụ nội bộ.
Tính toán đúng đắn trị giá vốn của hàng đã bán, các khoản giảm trừ và các khoản chi phí khác nhằm xác định đúng đắn kết quả bán hàng.
Cung cấp thông tin kinh tế cần thiết cho các bộ phận liên quan, đồng thời tiến hành phân tích hoạt động kinh tế đối với việc bán hàng và xác định kết quả bán hàng.
Việc tổ chức công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng một cách khoa học và hợp lý phù hợp với điều kiện cụ thể của doanh nghiệp là hết sức cần thiết, có vai trò quan trọng trong việc thu nhận và xử lý cung cấp thông tin cho doanh nghiệp: Giám đốc điều hành, các cơ quan chủ quản, quản lý tài chính, thuế.
II) Kế toán bán hàng:
1) Các phương thức bán hàng
Phương thức bán hàng có ảnh hưởng trực tiếp đối với việc sử dụng tài khoản kế toán, phản ánh tình hình xuất kho hàng hoá, thành phẩm. Đồng thời có tính chất quyết định đối với việc xác định thời điểm bán hàng, hình thành doanh thu bán hàng và tiết kiệm chi phí bán hàng để tăng lợi nhuận. Hiện nay, ở các doanh nghiệp thường vận dụng các phương thức bán hàng sau đây:
1.2) Bán hàng theo phương thức giao hàng trực tiếp:
Là phương thức giao hàng cho người mua trực tiếp tại kho, tại các phân xưởng của doanh nghiệp (không qua kho). Theo phương thức này bên mua uỷ quyền cho cán bộ nghiệp vụ đến nhận hàng tại kho, phân xưởng hoặc giao hàng tay ba. Người nhận sau khi ký nhận vào chứng từ bán hàng của doanh nghiệp thì hàng hoá được xác định là đã bán và được hạch toán vào doanh thu.
Trong phương thức giao hàng trực tiếp có những hình thức bán hàng sau:
Bán hàng trả góp: Là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần. Doanh nghiệp lập hoá đơn bán hàng và hợp đồng thanh toán làm căn cứ giao hàng và nhận tiền lần đầu. Phần tiền còn lại người mua chấp nhận trả tiền dần ở các kỳ tiếp theo nhưng phải chịu lãi suất nhất định. Thông thường số tiền trả ở các kỳ là bằng nhau. Theo phương pháp này, về mặt hạch toán, khi giao hàng cho khách hàng thì lượng hàng chuyển giao được coi là đã bán. Về thực chất chỉ khi nào người mua trả hết tiền thì doanh nghiệp mới hết quyền sở hữu. Khi bán hàng trả góp, doanh thu bán hàng trả góp là doanh thu bán hàng thu tiền một lần, lãi của hàng bán trả góp được coi là thu nhập hoạt động tài chính.
Bán lẻ các hàng hoá, sản phẩm, lao vụ, dịch vụ: Đây là hình thức bán hàng và giao hàng trực tiếp cho khách hàng và thu tiền của khách hàng. Bán các lao vụ, dịch vụ là kết thúc quá trình phục vụ các lao vụ dịch vụ, khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán về lao vụ dịch vụ đã được phục vụ. Đồng thời doanh nghiệp xác định doanh thu bán hàng.
Tiêu thụ theo phương thức đổi hàng: theo phương này khi xuất kho thành phẩm hàng hoá đem đi đổi thì hàng được coi là đã bán và doanh nghiệp phải lập hoá đơn (GTGT) hoặc hoá đơn bán hàng làm căn cứ xác định doanh thu.
1.3) Bán hàng theo phương thức gửi bán
Theo phương thức này định kỳ doanh nghiệp gửi hàng cho khách hàng trên cơ sở thoả thuận trong hợp đồng mua bán giữa hai bên và giao hàng tại địa điểm qui ước trong hợp đồng. Khi xuất kho gửi đi hàng vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, chỉ khi nào khách hàng trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền thì hàng mới chuyển quyền sở hữu và được ghi nhận doanh thu bán hàng.
Hàng xuất bán để thanh toán tiền lương, tiền thưởng cho công nhân viên.
Hàng hoá dùng nội bộ phục vụ cho sản xuất kinh doanh.
Hàng hoá làm quà biếu tặng, quảng cáo, chào hàng.
2)Kế toán giá vốn hàng bán:
2.1) Phương pháp tính giá vốn hàng bán :
Trị giá vốn hàng bán là toàn bộ các chi phí liên quan đến quá trình bán hàng, gồm có trị giá vốn của hàng xuất kho để bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng bán ra trong kỳ.
- Xác định trị giá vốn của hàng xuất kho để bán
Hiện nay, theo chuẩn mực số 02 về hàng tồn kho thì trị giá vốn hàng xuất bán được đánh giá theo trị giá vốn thực tế (giá gốc). Tuỳ vào yêu cầu và trình độ quản lý từng doanh nghiệp mà doanh nghiệp có thể áp dụng một trong các phương pháp sau để tính trị giá vốn hàng xuất bán:
Phương pháp tính theo giá thực tế đích danh: Theo phương pháp này khi xuất kho hàng hoá thì căn cứ vào số lượng xuất kho thuộc lô nào và đơn giá thực tế của lô đó để tính trị giá vốn thực tế của hàng xuất kho. Phương pháp này được áp dụng cho những doanh nghiệp có chủng loại hàng hoá ít và nhận diện được từng lô hàng.
Phương pháp bình quân gia quyền: Trị giá vốn của hàng xuất kho được tính căn cứ vào số lượng hàng xuất kho và đơn giá bình quân gia quyền theo công thức:
Trị giá vốn thực tế xuất kho
=
Số lượng hàng xuất kho
x
Đơn giá bình quân gia quyền
Đơn giá bình
quân gia quyền
=
Trị giá vốn thực tế
hàng tồn đầu kỳ
+
Trị giá vốn thực tế hàng nhập trong kỳ
Số lượng hàng
tồn đầu kỳ
+
Số lượng hàng
nhập trong kỳ
Đơn giá bình quân thường được tính cho từng thứ hàng tồn kho. Việc xác định đơn giá có thể cho cả kỳ hạch toán (bình quân cố định), hoặc sau mỗi lần nhập (bình quân liên hoàn).
Phương pháp nhập trước, xuất trước: Áp dụng trên giả định là hàng hoá được mua trước hoặc sản xuất trước thì được xuất trước và hàng hoá còn lại cuối kỳ là hàng hoá được mua hoặc sản xuất gần thời điểm cuối kỳ. Theo phương pháp này thì giá của hàng hoá xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời điểm đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ, giá trị của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho ở thời điểm cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ.
Phương pháp nhập sau, xuất trước: Áp dụng dựa trên giả định là hàng hoá được mua sau hoặc sản xuất sau thì được xuất trước và hàng hoá còn lại cuối kỳ là hàng hoá được mua hoặc sản xuất trước đó. Theo phương pháp này thì giá trị hàng hoá xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập sau hoặc gần sau cùng, giá trị của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ còn tồn kho.
Giá vốn hàng bán là một nhân tố cấu thành trong kết quả sản xuất kinh doanh, nên để việc xác định kết quả sản xuất kinh doanh đúng đắn thì kế toán cần phải xác định đúng trị giá vốn hàng xuất bán.
Đối với doanh nghiệp sản xuất: Trị giá vốn hàng xuất kho để bán hoặc thành phẩm hoàn thành không nhập kho đưa bán ngay chính là giá thành sản xuất thực tế của thành phẩm xuất kho hoặc giá thành sản xuất thực tế của thành phẩm hoàn thành.
Đối với doanh nghiệp thương mại: Trị giá vốn của hàng xuất kho để bán bao gồm: trị giá mua thực tế của hàng xuất kho để bán và chi phí mua hàng phân bổ cho số hàng đã bán.
Trong đó:
Trị giá mua thực tế của hàng hoá xuất kho để bán được xác định theo một trong bốn phương pháp tính trị giá hàng tồn kho (đã nêu ở trên).
Chi phí mua hàng phân bổ cho số hàng đã bán. Do chi phí mua hàng liên quan đến nhiều chủng loại hàng hoá, liên quan cả đến khối lượng hàng hoá trong kỳ và hàng hoá đầu kỳ, cho nên cần phân bổ chi phí mua hàng cho hàng đã bán trong kỳ và hàng tồn cuối kỳ.
Tiêu chuẩn phân bổ chi phí mua hàng được lựa chọn là: số lượng, trọng lượng, trị giá mua thực tế của hàng hoá.
Công thức:
Chi phí mua hàng phân bổ cho hàng đã bán trong kỳ
=
Chi phí mua hàng của hàng tồn kho đầu kỳ
+
Chi phí mua hàng phát sinh trong kỳ
x
Tiêu chuẩn phân bổ của hàng đã xuất bán trong kỳ
Tổng tiêu chuẩn phân bổ của hàng tồn cuối kỳ và hàng đã xuất bán trong kỳ
2.2) Trình tự kế toán giá vốn hàng bán :
2.2.1) Trình tự kế toán bán hàng theo phương thức bán hàng trực tiếp
Trong cơ chế thị trường có sự cạnh tranh gay gắt, để tiêu thụ hàng hoá nhanh, tăng doanh số bán hàng các doanh nghiệp phải không ngừng tim tòi, nghiên cứu và đưa ra những phương thức bán hàng phù hợp đối với từng đối tượng khách hàng. Hiện nay các doanh nghiệp thường vận dụng các phương thức bán hàng chủ yếu như: Bán hàng trực tiếp, gửi bán, bán hàng nội bộ, bán trả góp, đổi hàng...
- Bán hàng theo phương thức gửi bán.
Đầu kỳ doang nghiệp gửi hàng cho khách hàng trên cơ sở sự thoả thuận trong hợp đồng kinh tế (hợp đồng mua bán) giữa 2 bên và giao hàng tại thời điểm đã quy ước khi xuất kho, hàng gửi đi vẫn thuộc sở hữu của doanh nghiệp. Chỉ khi nào thoả mãn 5 điều kiện (đã nói ở phần doanh thu bán hàng) thì ghi nhận doanh thu bán hàng.
- Chứng từ sử dụng: Hoá đơn bán hàng, phiếu xuất kho.
- Tài khoản sử dụng: TK157 - Hàng gửi đi bán.
Tài khoản này phản ánh giá trị hàng hoá, sản phẩm đã gửi hoặc chuyển đến cho khách hàng. Hàng hoá, sản phẩm gửi bán đại lý, ký gửi, trị giá dịch vụ đã hoàn thành bàn giao chưa được xác định là bán
+ Doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên
Sơ đồ 1:
TK 156
TK 157
TK 632
TK 331
Giá vốn thực tế của hàng
xuất kho gửi bán
Kết chuyển giá vốn thực tế
của hàng đã bán
Giá vốn thực tế hàng mua
về gửi bán thẳng
TK 133
+ Doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ.
Sơ đồ 2:
TK 156
TK 632
(1)
(2)
(1) Đầu kỳ kết chuyển giá vốn thực tế của hàng chưa được xác định là đã bán trong kỳ.
(2) Cuối kỳ: Căn cứ vào kết quả kiểm kê phản ánh giá vốn thực tế của hàng hoá chưa được tiêu thụ cuối kỳ (theo dõi trên sổ sách)
* Bán hàng theo phương thức giao hàng trực tiếp.
Theo phương thức này bên khách hàng (người mua hàng) sau khi ký vào chứng từ bán hàng của doanh nghiệp bán thì được xác định là đã bán (hàng hoá được chuyển giao quyền sở hữu).
- Chứng từ bán hàng trong phương thức này là phiếu xuất kho kiêm hoá đơn bán hàng, trên chứng từ bán hàng đó có chữ ký của khách hàng nhận hàng.
- Tài khoản sử dụng: TK632 - Giá vốn hàng bán và TK liên quan khác
+ Doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên.
Sơ đồ 3:
TK 156
TK 632
TK 911
TK 331
(1)
(4)
TK 133
(3)
(2)
(1) Giá vốn thực tế của hàng xuất bán trực tiếp.
(2) Hàng hoá đã mua bán thẳng không qua nhập kho.
(3) Gía vốn của hàng hoá đã bán bị trả lại nhập kho.
(4) Kết chuyển trị giá vốn thực tế của hàng đã bán.
+ Doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ.
TK 157
TK 611
TK 911
TK 156
TK 632
TK 331
(3)
(6)
(2)
(1a)
(1b)
(4)
(5)
Sơ đồ 4:
(1a) Kết chuyển số dư đầu kỳ của TK157 - Hàng gửi đi bán sang TK611.
(1b) Kết chuyển số dư đầu kỳ của TK156 - Hàng hoá sang TK611 - Mua hàng.
(2) Trị giá vốn thực tế của hàng xuất bán trong kỳ
(3) Phản ánh trị giá vốn thực tế của hàng gửi đi bán chưa được xác định là tiêu thụ.
(4) Mua hàng chưa thanh toán tiền.
(5) Hàng gửi bán nhưng chưa xác định là bán.
(6) Phản ánh trị giá vốn của hàng hoá đã bán.
* Tổ chức kế toán giá vốn hàng bán.
Giá vốn Trị giá hàng CPBH,
hàng bán = xuất bán + CPQQLDN
TK sử dụng: TK632 - Giá vốn hàng bán
TK641 - CPBH
TK642 - CPQLDN
Sổ kế toán sử dụng: Sổ cái TK632,641, 642, 911
Trong kế toán, trị giá vốn hàng bán được thể hiện theo sơ đồ sau:
Sơ đồ 5:
TK 632
TK 632
TK 641
Giá vốn hàng xuất bán
TK 642
Giá vốn hàng đã bán
CPBH của số hàng đã bán phân bổ cho hàng bán
phân bổ cho hàng bán
CF QLDN của số hàng
đã bán phân bổ cho hàng bán
đã bán phân bổ cho hàng bán
3)Kế toán doanh thu bán hàng :
Doanh thu bán hàng là toàn bộ số tiền thu được hoặc số thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng hoá cho khách hàng gồm cả các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán (nếu có).
- Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam, thì doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thoả mãn tất cả năm điều kiện sau:
Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền quyền sở hữu sản phẩm hàng hoá cho người mua.
Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như người sở hữu hàng hoá hoặc quyền kiểm soát hàng hoá.
Doanh thu xác định tương đối chắc chắn.
Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng.
Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Kế toán doanh thu bán hàng của doanh nghiệp được thực hiện theo nguyên tắc sau:
Đối với sản phẩm, hàng hoá thuộc đối tượng chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, doanh thu bán hàng là giá bán chưa có thuế GTGT.
Đối với sản phẩm, hàng hoá không thuộc diện chịu thuế GTGT hoặc chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu bán hàng là tổng giá thanh toán.
Đối với sản phẩm, hàng hoá thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế xuất khẩu thì doanh thu bán hàng là tổng giá thanh toán (bao gồm cả thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế xuất khẩu).
Những doanh nghiệp nhận gia công hàng hoá vật tư thì chỉ phản ánh vào doanh thu bán hàng số tiền gia công thực tế được hưởng, không bao gồm giá trị vật tư hàng hoá nhận gia công.
Đối với hàng hoá nhận bán đại lý, ký gửi theo phương thức bán đúng giá hưởng hoa hồng thì hạch toán vào doanh thu bán hàng phần hoa hồng bán hàng mà doanh nghiệp được hưởng.
Trường hợp bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp thì doanh nghiệp ghi nhận doanh thu bán hàng theo giá bán trả ngay và ghi nhận vào doanh thu hoạt động tài chính về phần lãi tính trên khoản trả nhưng trả chậm phù hợp với thời điểm ghi nhận doanh thu được xác định.
Những sản phẩm hàng hoá được xác định là tiêu thụ, nhưng vì lý do về chất lượng, về qui cách kỹ thuật... người mua từ chối thanh toán, gửi trả lại người bán hoặc yêu cầu giảm giá và được doanh nghiệp chấp nhận, hoặc người mua hàng với khối lượng lớn được chiết khấu thương mại thì các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng này được theo dõi riêng biệt.
+ Phương pháp trực tiếp:
Thuế GTGT phải nộp
=
GTGT hàng hóa dịch vụ bán ra
x
Thuế xuất thuế GTGT của hàng hoá dịch vụ bán ra
III) Kế toán xác định kết quả bán hàng :
Kế toán chi phí bán hàng:
Để phục vụ cho quá trình tiêu thụ thành phẩm, hàng hoá được thuận lợi đạt được những mục tiêu danh lợi đã đặt ra, doanh nghiệp phải bỏ ra các chi phí để thực hiện công tác tiếp thị quảng cáo, bao gói, chi phí bảo hành, vận chuyển thành phẩm, hàng hoá... gọi chung là chi phí bán hàng. Nói một cách cụ thể hơn chi phí bán hàng là chi phí lưu thông và chi phí tiếp thị phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Theo qui định hiện hành, chi phí bán hàng của doanh nghiệp được phân thành các loại sau:
- Chi phí nhân viên.
- Chi phí vật liệu bao bì.
- Chi phí dụng cụ đồ dùng.
- Chi phí khấu hao tài sản cố định.
- Chi phí bảo hành sản phẩm hàng hoá.
- Chi phí dịch vụ mua ngoài.
- Chi phí bằng tiền khác.
- Chi phí bán hàng là chi phí thời kỳ nên khi phát sinh chi phí bán hàng trong kỳ phải tiến hành phân loại và tổng hợp theo qui định. Cuối kỳ hạch toán, chi phí bán hàng cần được phân bổ, kết chuyển để xác định kết quả sản xuất kinh doanh. Việc tính toán phân bổ và kết chuyển chi phí bán hàng được vận dụng tuỳ theo loại hình và điều kiện kinh doanh của doanh nghiệp.
Đối với doanh nghiệp sản xuất, trường hợp có chu kỳ sản xuất kinh doanh dài, trong kỳ không có sản phẩm tiêu thụ (hoặc sản phẩm tiêu thụ ít) thì cuối kỳ kết chuyển toàn bộ chi phí bán hàng sang theo dõi ở chi phí chờ kết chuyển.
Chi phí bán hàng phân bổ cho hàng còn lại cuối kỳ được tính theo công thức sau:
Chi phí bán hàng phân bổ cho hàng còn lại
=
Chi phí bán hàng cần phân bổ còn đầu kỳ
+
Chi phí bán hàng cần phân bổ phát sinh trong kỳ
x
Trị giá vốn của hàng còn lại cuối kỳ
Trị giá vốn của hàng xuất bán trong kỳ
+
Trị giá vốn của hàng còn lại cuối kỳ
Từ đó xác định phần chi phí bán hàng phân bổ cho hàng đã bán trong kỳ theo công thức :
Chi phí bán hàng phân bổ cho hàng đã bán trong kỳ
=
Chi phí bán hàng phân bổ cho hàng còn lại đầu kỳ
+
Chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ
-
Chi phí bán hàng phân bổ cho hàng còn lại cuối kỳ
2) Chi phí quản lý doanh nghiệp:
Chi phí quản lý doanh nghiệp là toàn bộ chi phí có liên quan đến hoạt động quản lý kinh doanh, quản lý hành chính và quản lý điều hành chung toàn doanh nghiệp. Chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm nhiều khoản cụ thể có nội dung công dụng khác nhau. Theo qui định hiện hành, chi phí quản lý doanh nghiệp được chia thành các loại sau:
- Chi phí nhân viên quản lý.
- Chi phí vật liệu quản lý.
- Chi phí đồ dùng văn phòng.
- Chi phí khấu hao tài sản cố định.
- Thuế, phí, lệ phí.
- Chi phí dự phòng.
- Chi phí dịch vụ mua ngoài.
- Chi phí bằng tiền khác.
3) Kế toán kết quả bán hàng:
Kết quả bán hàng là kết quả chênh lệch giữa doanh thu bán hàng thuần (doanh thu thuần) với giá vốn của hàng đã bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng bán ra trong kỳ.
Trong đó, doanh thu thuần là doanh thu bán hàng sau khi đã trừ đi các khoản làm giảm doanh thu như: giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, chiết khấu thương mại, thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu.
Kết quả bán hàng = Doanh thu thuần - Giá vốn hàng bán - Chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng bán ra trong kỳ.
IV) Sổ sách kế toán sử dụng
1) Chứng từ sử dụng
Quá trình bán hàng và xác định kết quả bán hàng sử dụng các chứng từ sau:
Phiếu xuất kho.
Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ.
Biên bản vận chuyển vật tư sản phẩm hàng hoá.
Hoá đơn GTGT sử dụng cho doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế.
Hoá đơn bán hàng thông thường dùng trong trường hợp doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp.
Bảng kê bán lẻ hàng hoá dịch vụ.
Hoá đơn tự in, chứng từ đặc thù.
Bảng thanh toán hàng đại lý, ký gửi.
Chứng từ trả hàng, trả tiền tính thuế.
Biên bản kiểm nhận sản phẩm hàng hoá bị trả lại, phiếu nhập hàng bán bị trả lại
2 Tài khoản sử dụng
Chủ yếu sử dụng các tài khoản: TK156, TK157, TK632, TK511, TK512, TK521, TK531, TK532, TK641, TK642, TK911. Ngoài ra còn sử dụng các tài khoản như: TK3387, TK131, TK333, TK111, TK112...
Nội dung một số tài khoản như sau:
TK156 - Hàng hoá: Phản ánh số hiện có và tình hình biến động của hàng hoá. TK156 có ba tài khoản cấp hai như sau:
TK1561 - Trị giá mua hàng hoá.
TK1562 - Chi phí thu mua.
TK1567 - Hàng hoá bất động sản.
TK157 - Hàng gửi bán: Phản ánh giá trị thành phẩm, hàng hoá, lao vụ dịch vụ hoàn thành đã gửi cho khách hàng hoặc nhờ bán đại lý, ký gửi nhưng chưa được chấp nhận thanh toán.
TK511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán của hoạt động sản xuất kinh doanh từ các giao dịch nghiệp vụ bán hàng và cung cấp dịch vụ. TK511 không có số dư cuối kỳ và được chia làm các tài khoản cấp hai:
TK5111 - Doanh thu bán hàng hoá.
TK5112 - Doanh thu bán thành phẩm.
TK5113 - Doanh thu cung cấp dịch vụ.
TK5114 - Doanh thu trợ cấp trợ giá.
TK5117 – Doanh thu kinh doanh bất động sản.
TK512 - Doanh thu nội bộ. Phản ánh tình hình bán hàng trong nội bộ doanh nghiệp hạch toán kinh tế độc lập (giữa các đơn vị chính với các đơn vị phụ thuộc và giữa các đơn vị phụ thuộc với nhau). Tài khoản này không có số dư cuối kỳ và được chi tiết thành ba tài khoản cấp hai:
TK5121 - Doanh thu bán hàng hoá.
TK5122 - Doanh thu bán các sản phẩm.
TK5123 - Doanh thu cung cấp dịch vụ.
TK521 - Chiết khấu thương mại. Phản ánh khoản chiết khấu thương mại mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc đã thanh toán cho người mua sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ với khối lượng lớn theo thoả thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trong hợp đồng kinh tế mua bán hàng hoá hoặc cam kết bán hàng. Tài khoản này không có số dư cuối kỳ và được mở thành ba tài khoản cấp hai:
TK5211 - Chiết khấu hàng hoá.
TK5212 - Chiết khấu thành phẩm.
TK5213 - Chiết khấu dịch vụ.
TK531 - Hàng bán bị trả lại. Phản ánh trị giá hàng bán bị trả lại do sai qui cách, kém phẩm chất, không đúng hợp đồng và kết chuyển trị giá hàng bán bị trả lại sang TK511,TK512 để giảm doanh thu bán hàng. Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.
TK532 - Giảm giá hàng bán. Phản ánh số tiền giảm giá cho khách hàng và kết chuyển số tiền giảm giá sang TK511, TK512 để giảm doanh thu bán hàng. Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.
TK632 - Giá vốn hàng bán. Phản ánh trị giá vốn hàng hoá thành phẩm, dịch vụ đã bán trong kỳ và kết chuyển trị giá vốn hàng bán sang TK911. TK 632 không có số dư cuối kỳ.
TK641 - Chi phí bán hàng. Tài khoản này dùng để tập hợp và kết chuyển các chi phí thực tế phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, lao vụ dịch vụ. TK641 không có số dư cuối kỳ và được mở chi tiết thành bảy tài khoản cấp hai:
TK6411 - Chi phí nhân viên.
TK6412 - Chi phí vật liệu bao bì.
TK6413 - Chi phí dụng cụ, đồ dùng.
TK6414 - Chi phí khấu hao tài sản cố định.
TK6415 - Chi phí bảo hành.
TK6417 - Chi phí dịch vụ mua ngoài.
TK6418 - Chi phí bằng tiền khác.
TK642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp. Tài khoản này dùng để tập hợp và kết chuyển các chi phí quản lý kinh doanh, quản lý hành chính và chi phí khác liên quan đến hoạt động chung của doanh nghiệp. TK642 không có số dư cuối kỳ và được mở thành tám tài khoản cấp hai:
TK6421 - Chi phí nhân viên quản lý.
TK6422 - Chi phí vật liệu quản lý.
TK6423 - Chi phí đồ dùng văn phòng.
TK6424 - Chi phí khấu hao tài sản cố định.
TK6425 - Thuế, phí và lệ phí.
TK6426 - Chi phí dự phòng.
TK6427 - Chi phí dịch vụ mua ngoài.
TK6428 - Chi phí bằng tiền khác.
TK911 - Xác định kết quả kinh doanh. Tài khoản này dùng để phản ánh xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong một kỳ hạch toán. TK911 không có số dư cuối kỳ.
1.3.3 Trình tự kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
TK111,112
(9)
0
0
TK111,112
TK156
TK6326
TK911
TK521,531,532,333
TK511
TK111,112
(4a)
(4b)
TK157
(1b)
(1c)
(1a)
(12)
TK641
TK333(1)
(2)
(5)
TK133
TK642
(15)
(16)
TK3387
(3a)
TK515
(3b)
TK421
(14)
(18a)
(18b)
(13)
TK635
(17)
(11)
(3c)
TK142
(7)
(8)
(10)
(6)
Sơ đồ 1.1: Trình tự kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng (trường hợp doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên)
Chú ý: Trong trường hợp doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu bán hàng là doanh thu bao gồm cả thuế GTGT (tổng giá thanh toán). Khi đó để ghi nhận doanh thu bán hàng, kế toán ghi như sau:
Nợ TK111,112
Có TK511 - Tổng giá thanh toán
Cuối kỳ xác định số thuế GTGT đầu ra:
Nợ TK511
Có TK333(1) - Số thuế GTGT
Các nghiệp vụ khác vẫn tương tự như trường hợp doanh nghiệp tính thuế theo phương pháp khấu trừ thuế.
Diễn giải trình tự sơ đồ 1.1 như sau:
(1a)
Phản ánh trị giá vốn của hàng hoá đã tiêu thụ trong kỳ theo phương thức bán hàng trực tiếp.
(1b)
Khi đưa hàng đi gửi đại lý.
(1c)
Phản ánh trị giá vốn của hàng hoá đã tiêu thụ trong kỳ theo phương thức gửi hàng
(2)
Bán hàng thu tiền ngay.
(3a)
Bán hàng theo phương thức trả góp.
(3b)
Hàng kỳ kết chuyển tiền lãi bán hàng trả góp.
(3c)
Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh.
(4a)
Các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại thực tế phát sinh.
(4b)
Kết chuyển các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại sang tài khoản 511 để xác định doanh thu thuần.
(5)
Tập hợp chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ.
(6)
Tập hợp chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh trong kỳ.
(7)
Chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng cuối kỳ chờ kết chuyển.
(8)
Đầu kỳ sau khi có hàng tiêu thụ kết chuyển số chi phí quản lý doanh nghiệp này.
(9)
Chi phí bán hàng phân bổ cho hàng cuối kỳ chờ kết chuyển.
Đầu kỳ sau khi có hàng tiêu thụ kết chuyển số chi phí bán hàng này.
(11)
Tập hợp chí phí tài chính phát sinh trong kỳ.
(12)
Cuối kỳ kết chuyển trị giá vốn hàng tiêu thụ sang TK911.
(13)
Cuối kỳ kết chuyển doanh thu thuần để xác định kết quả.
(14)
Cuối kỳ kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính để xác định kết quả.
(15)
Cuối kỳ kết chuyển chi phí bán hàng sang TK911.
(16)
Cuối kỳ kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp sang TK911.
(17)
Cuối kỳ kết chuyển chi phí hoạt động tài chính sang TK911.
(18a)
Kết chuyển lỗ.
(18b)
Kết chuyển lãi.
Sơ đồ 1.2: Trình tự kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng (Trường hợp doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ)
TK151,156,157
TK6326
TK911
TK511
TK111,112
TK111,112
(4a)
(4b)
TK611
(1b)
(1a)
(12)
TK641
TK333(1)
(2)
TK111,112
(5)
TK133
TK642
(6)
(15)
(16)
TK3387
(3a)
TK515
(3b)
TK421
(14)
(18a)
(18b)
TK521,531,532,333
(13)
(1c)
(9)
(10)
(8)
(7)
(17)
(11)
TK635
TK142
(3c)
Diễn giải trình tự kế toán sơ đồ 1.2:
(1a)
Đầu kỳ kết chuyển trị giá vốn hàng tồn đầu kỳ.
(1b)
Kết chuyển giá vốn hàng bán được tiêu thụ trong kỳ.
(1c)
Cuối kỳ kết chuyển trị giá vốn hàng tồn cuối kỳ.
(2)
Bán hàng thu tiền ngay.
(3a)
Bán hàng theo phương thức trả góp.
(3b)
Hàng kỳ kết chuyển tiền lãi bán hàng trả góp.
(3c)
Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh.
(4a)
Các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại thực tế phát sinh.
(4b)
Kết chuyển các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại sang tài khoản 511 để xác định doanh thu thuần.
(5)
Tập hợp chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ.
(6)
Tập hợp chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh trong kỳ.
(7)
Chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng cuối kỳ chờ kết chuyển.
(8)
Đầu kỳ sau khi có hàng tiêu thụ kết chuyển số chi phí quản lý doanh nghiệp này.
(9)
Chi phí bán hàng phân bổ cho hàng cuối kỳ chờ kết chuyển.
(10)
Đầu kỳ sau khi có hàng tiêu thụ kết chuyển số chi phí bán hàng này.
(11)
Tập hợp chí phí tài chính phát sinh trong kỳ.
(12)
Cuối kỳ kết chuyển trị giá vốn hàng tiêu thụ sang TK911.
(13)
Cuối kỳ kết chuyển doanh thu thuần để xác định kết quả.
(14)
Cuối kỳ kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính để xác định kết quả.
(15)
Cuối kỳ kết chuyển chi phí bán hàng sang TK911.
(16)
Cuối kỳ kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp sang TK911.
(17)
Cuối kỳ kết chuyển chi phí hoạt động tài chính sang TK911.
(18a)
Kết chuyển lỗ.
(18b)
Kết chuyển lãi.
4) Hệ thống sổ kế toán và báo cáo kế toán áp dụng trong kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
Mỗi hình thức kế toán khác nhau thì hệ thống sổ kế toán sẽ khác nhau tuỳ đặc điểm kinh doanh và điều kiện của mình mà doanh nghiệp có thể áp dụng một trong các hình thức kế toán sau:
Hình thức Nhật ký chứng từ.
Hình thức Nhật ký chung.
Hình thức Nhật ký sổ cái.
Hình thức Chứng từ ghi sổ.
Với hình thức nhật ký chung, kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng sử dụng những sổ kế toán sau:
Sổ chi tiết các TK511, TK512, TK131, TK911...
Sổ cái các TK511, TK512, TK632, TK911...
Sổ Nhật ký chung
Sổ Nhật ký đặc biệt
Các báo cáo tài chính như: Báo cáo kết quả kinh doanh, bảng cân đối kế toán.
Chương 2: Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Nhà Xuất Bản Âm Nhạc
I)Đặc điểm chung:
1) Quá trình hình thành và phát triển của Nhà Xuất Bản Âm Nhạc:
- Tên đơn vị : Nhà Xuất Bản Âm Nhạc
- Tên giao dịch quốc tế : DIHAVINA
a) Ngày thành lập Nhà Xuất Bản Âm Nhạc.
Ngày 24- 07- 1957 theo Nghị định số: 47\VH-NĐ do Bộ trưởng Bộ Văn Hóa Hoàng Minh Giám ký. Thành lập Nhà Xuất Bản Mỹ Thuật và Âm Nhạc (Tiền thân của Nhà Xuất Bản Âm Nhạc ngày nay ).
b) Trụ sở tại 61 Lý Thái Tổ – Hà Nội.
Điện thoại 8256286 Sè Fax 9360630.
+ Năm 1959 Bộ Văn Hóa quyết định tách ra làm 2 Nhà Xuất Bản
- Nhà Xuất Bản Âm Nhạc.
- Nhà Xuất Bản Mỹ Thuật.
+ Ngày 15-02-1962 theo quyết định số : 836/VH- QĐ hợp nhất ba Nhà xuất bản Văn hóa Nghệ thuật, Âm nhạc , Mỹ thuật thành Nhà Xuất Bản Văn Hóa Nghệ Thuật.
+ Ngày 3-02-1966 quyết định số : 09/VH- QĐ của Bộ Văn Hóa đởi tên Nhà Xuất bản Văn hóa Nghệ thuật thành Nhà xuất bản Mỹ thuật - Âm nhạc.
+ Ngày 28-09-1970 theo quyết định số 76/VH-QĐ của Bộ Văn Hóa đổi tên lại là Nhà xuất bản Văn hóa Nghệ Thuật.
+ Ngày 15-06-1971 theo quyết định số 76/VH-QĐ của Bộ Văn Hóa đổi tên lại là Nhà xuất bản Văn hóa thuộc Bộ Văn Hóa.
+ Ngày 12-02-1974 theo quyết định so 83/VH-QĐ của Bộ Văn Hóa thành lập Phòng nghiên cứu sản xuất đĩa hát thuộc Nhà xuất bản Văn Hóa (Tiền thân của DIHAVINA).
+ Ngày 31-08-1978 theo quyết định số : 15/VHTT của Bộ Văn Hóa Thông tin hợp nhất ba nhà xuất bản : Nhà xuất bản Văn hóa, Văn hóa Dân tộc và phổ thông. Vẵn lấy tên là Nhà xuất bản Văn Hóa.
+ Ngày 23-09-1978 theo quyết định số : 163 VHTT-QĐ của Bộ Văn Hóa Thông tin, phòng nghiên cứu sản xuất đĩa hát thành Xưởng Đĩa hát và Băng nhạc thuộc NHà Xuất Bản Văn Hóa.
+ Ngày 02-11-1979 theo quyết định số : 161VHTT-QĐ của Bộ Văn Hóa Thông tinchuyển thành Xí nghiệp Đĩa và Băng âm thanh thuộc Công ty sản xuất và cung ứng Vật phẩm Văn Hóa và Thông tin (DIHAVINA).
+ Ngày 10-10-1986 theo quyết định số : 256 VH-QĐ của Bộ Văn Hóa hợp nhất Xí nghiệp Đĩa và Băng âm thanh và Ban biên tập âm nhạc Nhà xuất bản Văn hóa thành Nhà xuất bản Âm nhạc và Đĩa hát, tên giao dịch là DIHAVINA trực thuộc Bộ Văn Hóa.
+ Ngày 22-06-1993 theo quyết định số : 784 VH-QĐ của Bộ Văn Hóa Thông tin thành Nhà Xuất Bản Âm Nhạc.
+ Ngày 06-07-1995 theo quyết định số : 2343 TC-QĐ của Bộ Văn Hóa Thông tin hợp nhất Nhà xuất bản Âm nhạc và Công ty Video Việt Nam thành Nhà Xuất Bản Âm Nhạc. Tên giao dịch quốc tế DIHAVINA.
Căn cứ vào định hướng và kế hoạc của Bộ Văn Hóa Thông Tin. Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạc dài hạn và hàng năm về các loại xuất bản phẩm âm nhạc của Nhà Xuất Bản Âm Nhạc.
Nhiệm vụ của Nhà Xuất Bản :
+ Biên tập và xuất bản : Các sản phẩm in trên giấy, nhạc nốt tờ roi, tập ca khúc, nhạc không lời, dân ca các dân tộc Việt Nam và nước ngoài.
+ Các loại sách âm nhạc: Nhạc lý, kỹ thuật thanh nhạc, nhạc khí, các công trình nghiên cứu âm nhạc, lịch sử âm nhạc, sách phổ thông âm nhạc, giáo trình âm nhạc ...các văn hóa phẩm âm nhạc.
+ Sản xuất(bản gốc và in nhân bản Audio,Video,CD, VCD và các phim nhựa) Các chương trình nghệ thuật, âm nhạ, phim truyện, chương trình tuyên truyền thông tin ngoại ngữ phục vụ trong nước nhất là miền núi, biên giới, hải đảo và xuất khẩu.
+ Làm chươn trình gốc, sản xuất và kinh doanh các loại đĩa (băng) âm thanh, đĩa(băng) hình.
+ Tổ chức các dịch vụ nghệ thuật và dịch vụ kỹ thuật trong nước và nước ngoài về: nhạc in, thu thanh, thu hình, Audio và Video VCD
+ Được liên doanh, liên kết với các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm cũng như tiêu thụ sản phẩm của Nhà xuất bản.
+ Tổ chức kinh doanh các loại thiết bị âm thanh, ánh sáng nhạc cụ phục vụ biểu diễn nghệ thuật các loại thiết bị nghe nhìn.
2) Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh:
Phòng biên tập băng đĩa: Có nhiệm vụ chọn lọc sắp xếp các chương trình tuyển lưah các giọng ca ca sỹ để thu thanh. Sau đó cắt dựng thành băng gốc.
Phân xưởng sản xuất băng đĩa: được chia làm 3 bộ phận:
+ Bộ phận cắt băng: Có nhiệm vụ cắt băng theo độ dài của từng gốc,bảo đảm không thừa không thiếu.
+ Bộ phận in băng : Có nhiệm vụ in các chương trình từ băng gốc sang các băng do bộ phận cát băng chuyển sang.
+ Bộ phận in đĩa: Có nhiệm vụ in từ đĩa gốc sang.
Ban biên tập sách nhạc: Có nhiệm vụ lựa chọn sắp xếp các bản nhạc phù hợp với giấy mực, ảnh bìa để tạo ra một quyển sách hoàn chỉnh. Vì ban biên tập sách nhạc là một bộ phận của Nhà xuất bản nên không có bộ phận in ấn, do đó phải đi thuê ngoài.
Các phân xưởng này đều dưới sự lãnh đạo của Ban Giám Đốc thông qua các trưởng phó phòng ban. Loại hình sản xuất của Nhà xuất bản la sản xuất liên tục, hàng loạt .
Quy mô sản xuất của Nhà Xuất Bản Âm Nhạc thuộc loại vừa , các sản phẩm tạo ra nhằm đáp ứng riêng nhu cầu thị hiếu âm nhạc lành mạnh, mang tính nghệ thuật cao, đậm đà bản sắc dân tộc của nền văn hóa truyền thống.
3) Đặc điểm tổ chức quản lý :
Bộ máy quản lý của Nhà xuất bản Âm nhạc được tổ chức theo kiểu gọn nhẹ, đảm bảo sẵn sàng xuất bản có hiệu quả và quản lý tốt nhất. Nhà xuất bản Âm nhạc thực hiện chế độ một thủ trưởng, đứng đầu là Giám đốc. Giám đốc là người có quyền lực cao nhất, chịu mọi trách nhiệm với Nhà nước với tập thể CBCNV Nhà xuất bản. Phó giám đốc, kế toán trưởng có nhiệm vụ giúp việc cho Giám đốc.
Chức năng của từng phòng ban:
Phòng Tổ chức hành chính: Tham mưu giúp việc cho Giám đốc về các vấn đề quản lý hồ sơ và nhân sự của Nhà xuất bản, văn thư, y tế, quản trị đời sống, hội nghị, tiếp khách, định mức lao động tiền lương.
Phong kế hoạch cung tiêu co nhiệm vụ cung ứng vật tư, ký kết hợp đồng kinh tế, làm thủ tục thanh toán các hợp đồng kinh tế Viết lệnh sản xuất và theo dõi thành phẩm của Nhà xuất bản. Lập kế hoạc dài hạn hàng năm của Nhà xuất bản.
Phòng kinh doanh có nhiệm vụ bán buôn, bán lẻ và giới thiệu các xuất bản phẩm của Nhà xuất bản
Sơ đồ cơ cấu bộ máy tổ chức Nhà Xuất Bản Âm Nhạc :
Ban Giám Đốc
Phòng
thu thanh
Ban biên tập băng đĩa-nhạc
Tổ chức hành chính
Bộ phận cắt băng
Phòng Kế hoạch sản xuất
Phòng kinh doanh
Phòng tài chính kế toán
Ban biên tập nhạc
Phân xưởng sản xuất
Bộ phận in đĩa
Bộ phận in băng
4. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán
Hình thức tổ chức bộ máy kế toán: Theo hình thức kế toán tập trung
Các văn phòng đại diện do có quy mô nhỏ nên chỉ thực hiện hạch toán ban đầu theo chế độ báo sổ, toàn bộ khối lượng công việc kế toán được thực hiện ở phòng kế toán của Nhà xuất bản.
Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán :
Kế toán trưởng
Kế toán tiền mặt, tiền gửi Ngân hàng
Kế toán thanh toán, công nợ
Kế toán tổng hợp
4.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán:
+ Kế toán trưởng: Theo dõi chi tiết việc bán hàng và cấp, phát hoá đơn: Phụ trách quản lý chung công việc kế toán của phòng và trực tiếp làm công tác tài chính.
+ Kế toán tiền mặt, tiền gửi ngân hàng kiêm kiểm kª,thñ quỹ kiêm kế toán tiền lương.
+ Kế toán thanh toán công nợ và các dịch vụ khác.
+ Kế toán tổng hợp làm các loại báo cao tài chính,quyết toán thuế GTGT.
4.2 Hình thức kế toán áp dụng: Hình thức nhật ký chung
Hình thức Nhật ký chung
Chứng từ gốc
Sổ, thẻ kế toán chi tiết
Sổ nhật ký chung
Sổ nhật ký đặc biệt
Sổ cái
Bảng cân đối số phát sinh
Báo cáo Tài chính
Bảng tổng hợp
chi tiết
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng hoặc định kỳ
Quan hệ đối chiếu
Hệ thống sổ sách kế toán đã được thiết kế và định sẵn, đảm bảo thực hiện theo đúng chế độ kế toán hiện hành
4.3 Danh mục Tài khoản sử dụng:
Hệ thống tài khoản sử dụng: TK154, 632, 131, 641, 511, 333, 911… và mở chi tiết cho từng Chi nhánh đại điện của Nhà xuất bản.
II) Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại đơn vị :
1) Đặc điểm hoạt động bán hàng và xác định kết quả bán hàng:
Hiện nay Nhà xuất bản dùng phương thức bán hàng chủ yếu là: Bán hàng theo phương thức bán hàng trực tiếp, cụ thể là: bán trực tiếp cho người mua thông qua phòng kinh doanh hoặc qua các siêu thị trên toàn quốc, khách hàng thanh toán bằng tiền ngay.
Để đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm đồng thời cũng để phù hợp với khả năng thanh toán của mọi khách hàng, Nhà xuất bản đã đa dạng hoá các phương thức thanh toán để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khách hàng. Các phương thức bán hàng chủ yếu của Nhà xuất bản là: bán hàng thu tiền ngay và bán hàng cho các siêu thị trả tiền theo từng đợt hàng.
Bán hàng thu tiền ngay áp dụng đối với trường hợp bán trực tiếp. Tiền thu được có thể là tiền mặt, tiền gửi ngân hàng...
Bán hàng trả tiền theo từng đợt hàng là áp dụng đối với khách hàng có quan hệ thường xuyên và có độ tin cậy ở Nhà xuất bản, chủ yếu áp dụng với các đại lý, siêu thị. Khi nhận được hàng, khách hàng chưa trả hoặc trả một phần tiền hàng và ghi nợ.
2) Các đối tượng quản lý liên quan đến phần hành kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng.
Các đối tượng quản lý liên quan đến phần hành này tại Nhà xuất bản gồm:
Danh mục chứng từ gồm: hoá đơn GTGT, phiếu thu, giấy báo có...
Danh mục tài khoản: TK131 (Phải thu của khách hàng), TK511 (Doanh thu bán hàng), TK632 (Giá vốn hàng hoá), TK 641 (Chi phí bán hàng), TK642 (Chi phí quản lý doanh nghiệp), TK911 (Xác định kết quả kinh doanh).
Danh mục vật tư, hàng hoá: Danh mục này quản lý cả vật tư, thiết bị, hàng hoá của Nhà xuất bản.
Danh mục khách hàng: Danh mục này quản lý danh sách khách hàng của Nhà xuất bản.
3) Kế toán doanh thu bán hàng
Chứng từ sử dụng: Chứng từ gốc chủ yếu được sử dụng trong kế toán doanh thu tiêu thụ là hoá đơn GTGT, phiếu thu, giấy báo có của ngân hàng...
Hoá đơn GTGT: Nhà xuất bản là doanh nghiệp chuyên kinh doanh băng đĩa nhạc nên không thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng, nhưng chứng từ gốc được sử dụng trong phần hành kế toán này vẫn là hoá đơn GTGT. Hoá đơn được sử dụng làm căn cứ để lập bảng kê định khoản kế toán bán hàng và các sổ kế toán liên quan, thanh toán tiền mua hàng và ghi sổ kế toán liên quan. Hoá đơn GTGT do kế toán doanh thu lập và chia thành ba liên: một liên là khách hàng giữ, một liên phòng kế toán giữ, liên còn lại được lưu giữ tại quyển gốc.
Phiếu thu: Được lập khi khách hàng thanh toán bằng tiền mặt. Phiếu thu được chia làm hai liên: một liên giao cho khách hàng giữ, liên còn lại lưu tại phòng kế toán.
Giấy báo có của Ngân hàng: Khi người mua chuyển tiền hàng qua tài khoản tiền gửi ngân hàng, công ty sẽ nhận được giấy báo có của Ngân hàng.
Tài khoản sử dụng: Để phản ánh doanh thu bán hàng kế toán sử dụng các tài khoản sau:
TK5111 - Doanh thu bán hàng
Trong đó: TK51111 - Doanh thu bán hàng của Nhµ xuÊt b¶n tại Hà Nội
TK51112 - Doanh thu bán hàng của Chi nh¸nh Hồ Chí Minh
TK51113 - Doanh thu bán hàng của Chi nh¸nh Buôn Mê Thuột
TK51114 - Doanh thu bán hàng của Chi nh¸nh Đà Nẵng
TK131 - Phải thu của khách hàng
Trong đó: TK1311 - Phải thu của khách hàng của Nhµ xuÊt b¶n tại Hà Nội
TK1312 - Phải thu của khách hàng của Chi nh¸nh Hồ Chí Minh
TK1313 - Phải thu của khách hàng của Chi nh¸nh Buôn Mê Thuột
TK1314 - Phải thu của khách hàng của Chi nh¸nh Đà Nẵng
và một số tài khoản liên quan khác như: TK111, TK112...
Biểu số 2.6: Mẫu hoá đơn bán hàng được sử dụng trong kế toán bán hàng
Mẫu số: 01GTKT-LL
GP/2004B
0094436
HOÁ ĐƠN
GIÁ TRỊ GIA TĂNG
Ngày 12 tháng 02 năm 2008
Họ tên người mua hàng: Nguyễn Anh Thư...................................................
Tên đơn vị: Công ty TNHH Ph¬ng Nam........................................
Địa chỉ: 66 - Hồng Bàng - Hải Phòng....................................................
Số tài khoản:………………………………………………………………
Hình thức thanh toán: Tiền mặt….……………….. MS: 0100120833
STT
Tên hàng hoá dich vụ
Đơn vị tính
Số lượng
Đơn giá
Thành tiền
A
B
C
1
2
3 = 1 x 2
1.
Đĩa CD tuyển chọn tiếng hát Thanh Thanh Hiền
434
30.000
13.020.000
Cộng tiền hàng
13.020.000
Tổng cộng tiền thanh toán:
13.020.000
Số tiền viết bằng chữ: Mười ba triệu kh«ng tr¨m hai m¬i ngµn đồng chẵn………………………………..
Người mua hàng Người bán hàng Thủ trưởng đơn vị
Khái quát trình tự ghi sổ quá trình bán hàng tại Nhà xuất bản :
Căn cứ vào bảng giá cố định và hợp đồng kinh tế đã ký với người mua khi nhận được phiếu báo giá của phòng kinh doanh chuyển sang, kế toán doanh thu kiểm tra giá bán hoặc theo hợp đồng xem có đúng không. Nếu đúng thì phòng Tài chính kế toán xuất hoá đơn GTGT cho khách hàng. Nếu thấy giá sai thì phải điều chỉnh lại cho đúng. Hàng ngày sau khi phát sinh nghiệp vụ bán hàng sẽ được ghi trực tiếp vào hoá đơn GTGT. Sau khi viết hoá đơn xong và khách hàng ký vào cả ba liên thì giao liên 2 cho khách hàng để khách hàng giữ. Hai liên do phòng kế toán giữ và là cơ sở căn cứ để cập nhật vào sổ.
Biểu số 2.7: Sổ chi tiết tài khoản 51111
SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN 51111
DOANH THU BÁN HÀNG CỦA Nhà xuất bản TẠI HÀ NỘI
Quý I năm 2008
Thứ tự
Chứng từ
Diễn giải
TK ĐƯ
Số tiền
Ngày
Số
Nợ
Có
Phát sinh trong kỳ
1
03/01
0089870
Đĩa CD tuyển chọn tiếng hát Thanh Thanh Hiền:Hông Bàng ;Hải Phòng
1111
13.020.000
2
03/01
0089871
Đĩa VCD Tổ quốc đời đời nhớ ơn người : Audio Hồ Gươm
1121
9.350.000
3
06/01
0089872
Đĩa CD ghita hòa tấu: Cửa hàng 42 Hàng Bài.
1111
300.000
4
10/01
0089873
VCD Chầu văn: Đại lý 549 Đại Cồ Việt
1311
9.350.000
….
…..
…..
……
…
…
…
36
12/02
0094436
VCD Bé vẽ ông mặt trời : Công ty TNHH TM Thành Nam
1311
13.000.000
…
……
…….
………….
….
….
…..
76
25/03
0094456
CD Chat với Moza: Cửa hàng Thế giới nhạc
1311
9.350.000
77
31/03
Kết chuyển doanh thu thuần
9111
969.750.000
Cộng phát sinh cuối kỳ
969.770.000
969.770.000
Số dư cuối kỳ
Ngày...tháng….năm
Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị
Biểu số 2.8: Sổ cái TK 51111
SỔ CÁI TÀI KHOẢN 51111
DOANH THU BÁN HÀNG CỦA Nhµ xuÊt b¶n TẠI HÀ NỘI
Quý I năm 2008
Thứ tự
Diễn giải
TK đối ứng
Ghi Nợ
Ghi Có
Số dư đầu kỳ
Phát sinh trong kỳ
1
1311
265.150.000
2
1111
128.620.000
3
1121
576.000.000
4
9111
969.770.000
Tổng cộng phát sinh trong kỳ
969.770.000
969.770.000
Số dư cuối kỳ
Ngày…tháng…năm 200
Người lập biểu Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị
4)Kế toán khoản giảm trừ doanh thu bán hàng
Do đặc thù sản phẩm của Nhà xuất bản là các đĩa nhạc nên các khoản giảm trừ doanh thu là rất hiếm xảy ra vì giá bán sản phẩm đó đã được niêm yết trên toàn quốc.
5)Kế toán thanh toán với khách hàng.
Trong vấn đề tiêu thụ sản phẩm, bên cạnh việc theo dõi doanh thu bán hàng, các khoản giảm trừ doanh thu thì việc theo dõi các khoản phải thu của khách hàng là rất quan trọng. Có khách hàng thì công ty mới tiêu thụ được sản phẩm tuy nhiên không phải khách hàng nào cũng chấp nhận thanh toán ngay. Do vậy, kế toán cũng phải theo dõi và đôn đốc công nợ phải thu.
Chứng từ sử dụng:
Căn cứ để kế toán ghi sổ phải thu của khách hàng là: :
Hoá đơn GTGT
Phiếu thu: Được lập khi khách hàng trả nợ bằng tiền mặt
Giấy báo có của Ngân hàng: Được lập khi khách hàng trả nợ bằng chuyển khoản hoặc bằng séc.
Tài khoản kế toán
Tài khoản mà kế toán nhµ xuÊt b¶n sử dụng để theo dõi tình hình thanh toán với khách hàng là TK 131 - Phải thu của khách hàng và mở chi tiết đối với từng văn phòng đại diện của Nhà xuất bản. Tài khoản này phản ánh số hiện có và tình hình biến động của các khoản phải thu của khách hàng.
TK131 - Phải thu của khách hàng
Trong đó: TK1311 - Phải thu của khách hàng của Nhà xuất bản tại Hà Nội
TK1312 - Phải thu của khách hàng của Chi nhánh Hồ Chí Minh
TK1313 - Phải thu của khách hàng của Chi nhánh Buôn Mê Thuột
TK1314 - Phải thu của khách hàng của Chi nhánh Đà Nẵng
Ngoài ra kế toán cũng sử dụng một số tài khoản khác như: TK5111 - Doanh thu bán hàng, TK 111 - Tiền mặt, TK112 - Tiền gửi ngân hàng…
Sổ kế toán
Để theo dõi chi tiết tới từng khách hàng trong việc thanh toán tiền hàng, kế toán theo dõi trên sổ công nợ khách hàng tài khoản 131. Đồng thời để phản ánh tổng hợp hình hình công nợ kế toán sử dụng sổ cái tài khoản 131
Quy trình thanh toán:
Khi khách hàng thanh toán bằng tiền mặt, kế toán sẽ lập phiếu thu trong Quản lý quỹ\ Phiếu thu
Biểu số 2.9
TRÍCH SỔ CHI TIẾT CÔNG NỢ PHẢI THU
Quý I năm 2008
Chứng từ
Diễn giải
TK đối ứng
Nợ
Có
Ngày
Số
Số dư đầu kỳ
Phát sinh trong kỳ
2/01
0089873
Đại lý 549 Đại Cồ Việt
51111
9.350.000
3/01
0089880
Văn phòng UBND tỉnh An Giang
51111
9.350.000
4/01
PT00001
Công ty TNHH Thiên Thái
11211
13.000.000
….
…….
………….
……
…..
….
12/02
0094436
VCD Bé vẽ ông mặt trời : Cụng ty TNHH TM Thành Nam
51111
13.000.000
…..
……
……….
……
…..
…..
25/02
0094456
Cửa hàng Thế giới nhạc
51111
9.350.000
…..
…..
…….
….
….
….
31/03
PT00125
Công ty TNHH TM Thành Nam
11111
13.000.000
Cộng phát sinh cuối kỳ
265.150.000
186.100.000
Số dư cuối kỳ
79.050.000
Sổ chi tiết công nợ phải thu là sổ chi tiết để theo dõi chi tiết tình hình thanh toán của khách hàng. Sổ này được theo dõi theo số dư đầu kỳ, số phát sinh nợ, số phát sinh có, số dư cuối kỳ.
Biểu số 2.10
SỔ CÁI TÀI KHOẢN 1311
PHẢI THU CỦA KHÁCH HÀNG CỦA Nhà xuất bản TẠI HÀ NỘI
Quý I năm 2008
Thứ tự
Diễn giải
TK đối ứng
Ghi Nợ
Ghi Có
Số dư đầu kỳ
Phát sinh trong kỳ
1
51111
265.150.000
2
11111
57.500.000
3
11211
128.600.000
Tổng cộng phát sinh trong kỳ
265.150.000
186.100.000
Số dư cuối kỳ
79.050.000
6) Kế toán giá vốn hàng bán
Nhà xuất bản Âm nhạc là doanh nghiệp chuyên sản xuất và thiết kế đĩa nhạc, để tập hợp giá vốn của hàng bán ra kế toán thực hiện tập hợp toàn bộ chi phí phát sinh như chi phí tiền lương cho nhân viên phòng phần mềm và các chi phí khác phục vụ cho việc sản xuất và cung cấp dịch vụ băng đĩa
Chứng từ sử dụng:
Trong quá trình tính trị giá vốn kế toán sử dụng các loại chứng từ như: Phiếu nhập, phiếu xuất, phiếu thu, phiếu chi, hoá đơn GTGT...
Tài khoản sử dụng:
Tại Nhà xuất bản, để phản ánh trị giá vốn hàng bán kế toán sử dụng các tài khoản sau:
TK632 – Giá vốn hàng bán
Trong đó:
TK 6321 – Giá vốn hàng bán của Nhà xuất bản tại Hà Nội
TK 6322 – Giá vốn hàng bán của Chi nhánh TP Hồ Chí Minh
TK 6323 - Giá vốn hàng bán của Chi nhánh Buôn Ma Thuột
TK 6324 – Giá vốn hàng bán của Chi nhánh Đà Nẵng
TK154 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang
Trong đó:
TK1541 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang của Nhà xuất bản tại Hà Nội
TK1542 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Chi nhánh TP Hồ Chí Minh
TK1543 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Chi nhánh Buôn Ma Thuột
TK1544 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Chi nhánh Đà Nẵng
Ngoài ra kế toán cũng sử dụng một số tài khoản khác như TK 152,153, 9111,…
Sổ kế toán sử dụng
Để theo dõi trị giá vốn của hàng bán, kế toán sử dụng Sổ chi tiết TK 6321 và Sổ cái TK 6321.
Quy trình nhập liệu kế toán giá vốn hàng bán
Để phù hợp với tính chất đặc thù của công việc sản xuất băng đĩa, kế toán đã tập hợp toàn bộ các chi phí liên quan vào TK 1541, sau đó thực hiện kết chuyển vào TK 6321 không qua TK 155. kế toán lập bút toán kết chuyển từ TK 1541 sang TK 6321.Cuối kỳ kế toán, sau khi tập hợp các chi phí vào TK 1541 kế toán kết chuyển các chi phí từ TK 1541 sang TK 6321.
Biểu số 2.12: Sổ cái tài khoản 6321
SỔ CÁI TÀI KHOẢN 6321
GIÁ VỐN HÀNG BÁN CỦA NHà XUấT BảN TẠI HÀ NỘI
Quý I năm 2008
Thứ tự
Diễn giải
TK đối ứng
Ghi Nợ
Ghi Có
Số dư đầu kỳ
Phát sinh trong kỳ
1
1541
215.618.710
2
91111
215.618.710
Tổng cộng phát sinh trong kỳ
215.618.710
215.618.710
Số dư cuối kỳ
7)Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp
Kế toán chi phí bán hàng
Chi phí bán hàng là tất cả các chi phí phát sinh trong quá trình bán hàng và các chi phí khác phục vụ cho việc tiêu thụ thành phẩm được thuận tiện và nhanh chóng.
Chi phí bán hàng của Nhà xuất bản gồm:
Chi phí tiền lương cho nhân viên phòng kinh doanh và phòng tư vấn
Chi phí BHXH, BHYT, KPCĐ
Chi phí công cụ, dụng cụ, bao bì.
Chi phí khấu hao, sửa chữa TSCĐ
Chi phí công tác
Chi phí dịch vụ mua ngoài
Chi phí hội nghị khách hàng, quảng cáo…
Thông thường ở Nhà xuất bản, chi phí bán hàng chỉ liên quan đến kỳ sản xuất kinh doanh nên chi phí bán hàng tập hợp cho toàn bộ hàng bán ra trong kỳ.
Chứng từ sử dụng
Các chứng từ liên quan đến chi phí bán hàng như phiếu chi, giấy báo có từ ngân hàng, hoá đơn mua hàng, các chứng từ tiền lương và trích khấu hao TSCĐ liên quan đến việc bán hàng…
Tài khoản sử dụng
Để phản ánh chi phí bán hàng tại Nhà xuất bản kế toán sử dụng các khoản sau: TK 641 - Chi phí bán hàng
Trong đó:
TK 641HN - Chi phí bán hàng của Nhà xuất bản tại Hà Nội
TK 641HCM - Chi phí bán hàng của Chi nhánh TP Hồ Chí Minh
TK 641BMT - Chi phí bán hàng của Chi nhánh Buôn Mê Thuột
TK 641ĐN - Chi phí bán hàng của Chi nhánh Đà Nẵng
Trình tự kế toán
Trong quá trình tập hợp chi phí bán hàng phát sinh trong tháng, kế toán sẽ nhập các chứng từ liên quan như: Phiếu chi, giấy báo có từ Ngân hàng, hoá đơn mua hàng, chứng từ tiền lương và trích khấu hao TSCĐ liên quan đến việc bán hàng, kết chuyển vào các sổ sau: Sổ chi tiết TK 641, Sổ cái tài khoản 641…
Biểu số 2.22. Sổ chi tiết tài khoản 641
SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN 641HN
CHI PHÍ BÁN HÀNG CỦA Nhà xuất bản TẠI HÀ NỘI
Quý I năm 2008
Thứ tự
Chứng từ
Diễn giải
TK ĐƯ
Số tiền
Ngày
Số
Nợ
Có
Phát sinh trong kỳ
1
02/01
OC00123
Chi phí tiếp khách
1111
1.250.160
2
03/01
OC00124
Chi phí in bao bì sản phẩm
1121
4.518.000
3
05/01
OC00125
Thường quyết toán tạm ứng chi phí tổ chức hội thảo
1411
540.000
…..
……….
……..
…………….
……..
…….
……..
23
28/03
OC00146
Chi phí tiền lương cho nhân viên kinh doanh
334
42.930.255
24
28/03
OC00147
Chi phí tiền lương cho nhân viên tư vấn
334
10.230.152
25
31/03
OC00148
Khấu hao TSCĐ phục vụ bán hàng
214
20.300.000
26
31/03
OC00149
Kết chuyển chi phí bán hàng của Nhà xuất bản tại Hà Nội
91111
219.768.567
Cộng phát sinh trong kỳ
219.768.567
219.768.567
Số dư cuối kỳ
Biểu số 2.23: Sổ cái tài khoản 641
SỔ CÁI TÀI KHOẢN 641HN
Quý I năm 2008
Thứ tự
Diễn giải
TK đối ứng
Ghi Nợ
Ghi Có
Số dư đầu kỳ
Phát sinh trong kỳ
1
1111
13.475.190
2
1121
14.532.156
3
1411
15.000.000
4
214
20.300.000
5
334
156.481.221
6
91111
219.768.567
Tổng cộng phát sinh trong kỳ
219.788.567
219.788.567
Số dư cuối kỳ
8). Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp.
Chi phí quản lý doanh nghiệp là tất cả các chi phí phát sinh trong quá trình quản lý doanh nghiệp.
Chi phí quản lý doanh nghiệp của Nhà xuất bản gồm:
Chi phí tiền lương cho ban giám đốc, phòng kế toán, phòng Đối ngoại
Chi phí BHXH, BHYT, KPCĐ
Chi phí khấu hao, sửa chữa TSCĐ
Chi phí công tác
Chi phí dịch vụ mua ngoài…
Thông thường ở Nhà xuất bản, chi phí quản lý doanh nghiệp chỉ liên quan đến kỳ sản xuất kinh doanh nên chi phí quản lý sẽ tập hợp cho toàn bộ hàng bán ra trong kỳ.
Chứng từ sử dụng
Các chứng từ liên quan đến chi phí bán hàng như Phiếu chi, Giấy báo có của Ngân hàng, hoá đơn mua hàng, các chứng từ tiền lương và trích khấu hao TSCĐ liên quan đến việc quản lý…
Tài khoản sử dụng
Để phản ánh chi phí quản lý doanh nghiệp tại Nhà xuất bản kế toán sử dụng các khoản sau: TK 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp
Trong đó:
TK 642HN - Chi phí quản lý doanh nghiệp của Nhà xuất bản tại Hà Nội
TK 642HCM - Chi phí quản lý doanh nghiệp của Chi nhánh TP Hồ Chí Minh
TK 642BMT - Chi phí quản lý doanh nghiệp của Chi nhánh Buôn Mê Thuột
TK 642ĐN - Chi phí quản lý doanh nghiệp của Chi nhánh Đà Nẵng
Trình tự kế toán
Trong quá trình tập hợp chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh trong tháng, kế toán sẽ nhập các chứng từ liên quan như: Phiếu chi, Giấy báo có từ Ngân hàng, Hoá đơn mua hàng, các chứng từ tiền lương và trích khấu hao TSCĐ liên quan đến việc quản lý, kết chuyển vào các sổ sau: Sổ chi tiết TK 642, Sổ cáí tài khoản 642
Biểu số 2.25. Sổ chi tiết tài khoản 642
SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN 642HN
CHI PHÍ QUẢN LÝ NHÀ XUẤT BẢN TẠI HÀ NỘI
Quý I năm 2008
Thứ tự
Chứng từ
Diễn giải
TK ĐƯ
Số tiền
Ngày
Số
Nợ
Có
Phát sinh trong kỳ
1
05/01
OD00123
Chi phí tiếp khách
1111
1.850.000
2
13/01
OD00124
Chi phi xăng xe đi lại
1111
6.618.000
3
12/02
OD00125
Chi phí điện thoại
1111
5.200.000
…..
……….
……..
…………….
……..
…….
……..
10
28/03
OD00147
Chi phí tiền lương của ban giám đốc
334
35.230.100
11
31/03
OD00148
Khấu hao TSCĐ phục vụ quản lý
214
10.850.000
12
31/03
OD00149
Kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp
91111
150.256.000
Cộng phát sinh trong kỳ
150.256.000
150.256.000
Số dư cuối kỳ
Biểu số 2.26: Sổ cái tài khoản 642
SỔ CÁI TÀI KHOẢN 642HN
CHI PHÍ QUẢN LÝ CỦA NHÀ XUẤT BẢN TẠI HÀ NỘI
Quý I năm 2008
Thứ tự
Diễn giải
TK đối ứng
Ghi Nợ
Ghi Có
Số dư đầu kỳ
Phát sinh trong kỳ
1
1111
30.033.700
2
1121
14.532.000
4
214
10.850.000
5
344
105.690.300
6
91111
150.256.000
Tổng cộng phát sinh trong kỳ
150.256.000
150.256.000
Số dư cuối kỳ
Kế toán xác định kết quả bán hàng.
Mục đích của mọi quá trình sản xuất là lợi nhận, đó là mục tiêu của mọi doanh nghiệp trong quá trình phát triển, là căn cứ để xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp đó. Công tác hạch toán nhằm xác định xem doanh nghiệp hoạt động lãi hay lỗ, lợi nhuận được bao nhiêu. Đối với sản xuất kinh doanh, việc hạch toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm là giai đoạn cuối cùng của sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Việc hạch toán kết qủa kinh doanh là khâu quan trọng nhất, và nó cho thấy thành quả lao động của doanh nghiệp, từ các bộ phận sản xuất trực tiếp đến các phòng ban chức năng trong đó có một phần quan trọng của bộ máy kế toán.
Kết quả hoạt động kinh doanh là biểu hiện số tiền lãi hay lỗ từ các loại hoạt động của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định.
Tại Nhà xuất bản, việc xác định kết quả tiêu thụ được thực hiện vào cuối mỗi quý theo công thức sau:
Kết quả bán hàng
=
Doanh thu thuần
-
Giá vốn hàng bán
-
CPBH + CPQLDN tính cho hàng bán ra trong kỳ
Trong đó:
Doanh thu thuần = Doanh thu tiêu thụ - Các khoản giảm trừ DT
Trong đó các khoản giảm trừ doanh thu không phát sinh.
Chứng từ sử dụng: Các phiếu kế toán liên quan
Tài khoản sử dụng: Kế toán sử dụng TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
Trong đó:
TK 9111: Xác định kết quả kinh doanh của Nhà xuất bản tại Hà Nội
TK 9112: Xác định kết quả kinh doanh của Chi nhánh TP Hồ Chí Minh
TK 9113: Xác định kết quả kinh doanh của Chi nhánh Buôn Mê Thuột.
TK 9114: Xác định kết quả kinh doanh của Chi nhánh Đà Nẵng
Trình tự kế toán
Căn cứ vào sổ cái tài khoản 5111, 6321, 641HN, 642HN để lấy số liệu kết chuyển sang tài khoản 9111.
Kết chuyển doanh thu bán hàng
Nợ TK 5111 969.750.000
Có TK 9111 969.750.000
Kết chuyển giá vốn hàng bán
Nợ TK 9111 215.618.710
Có TK 6321 215.618.710
Kết chuyển chi phí bán hàng
Nợ TK 9111 219.768.567
Có TK 641HN 219.768.567
Kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp
Nợ TK 9111 150.256.000
Có TK 642HN 150.256.000
Lợi nhuận trong kỳ.
Nợ TK 9111 384.106.723
Có TK 4212 384.106.723
Biểu số 2.27. Sổ chi tiết tài khoản 9111
SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN 9111
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA NHÀ XUẤT BẢN TẠI HÀ NỘI.
Quý I năm 2008
Thứ tự
Chứng từ
Diễn giải
TK ĐƯ
Số tiền
Ngày
Số
Nợ
Có
Phát sinh trong kỳ
1
31/03
OD00123
Kết chuyển doanh thu thuần
51111
969.750.000
2
31/03
OD00124
Kết chuyển giá vốn hàng bán
6321
215.618.710
3
31/03
OD00125
Kết chuyển chi phí bán hàng
641HN
219.768.567
4
31/03
OD00126
Kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp
642HN
150.256.000
5
31/03
OD00127
Kết chuyển lãi lỗ
4212
384.106.723
Cộng phát sinh trong kỳ
969.750.000
969.750.000
Số dư cuối kỳ
Biểu số 2.28. Sổ Nhật ký chung
TRÍCH SỔ NHẬT KÍ CHUNG
Quý I năm 2008
Ngày, tháng ghi sổ
Chứng từ
Diễn giải
Đã ghi sổ cái
Số hiệu tài khoản
Số phát sinh
Số
Ngày, tháng
Nợ
Có
Số trang trước chuyển sang
4.527.138.274
4.527.138.274
03/01/2005
0089870
03/01/2008
Đĩa CD tuyển chọn tiếng hát Thanh Thanh Hiền:Hông Bàng ;Hải Phòng
X
5111
1111
13.000.000
13.000.000
03/01/2005
0089871
03/01/2008
Đĩa VCD Tổ quốc đời đời nhớ ơn người : Audio Hồ Gươm
X
5111
1121
9.350.000
9.350.000
03/01/2005
OC00123
03/01/2008
Chi phí tiếp khách
X
6411
1111
1.250.160
1.250.160
05/01/2005
OD00123
05/01/2008
Chi phí tiếp khách
X
6421
1111
1.850.000
1.850.000
06/01/2005
0089872
06/01/2008
Đĩa CD ghita hòa tấu: Cửa hàng 42 Hàng Bài.
X
5111
1111
300.000
300.000
10/01/2005
0089873
10/01/2008
VCD Chầu văn: Đại lý 549 Đại Cồ Việt
X
5111
1311
13.000.000
13.000.000
13/01/2005
OC00124
13/01/2008
Chi phí in bao bì sản phẩm
X
6411
1121
4.518.000
4.518.000
15/01/2005
0089880
15/01/2008
VCD “Đời đời nhớ ơn Bác” UBND tỉnh An Giang
X
51111
1311
9.350.000
9.350.000
18/01/2005
OD00124
18/01/2008
Chi phí xăng xe đi lại
X
642A
1111
6.618.000
6.618.000
…….
…….
………
……….
….
……
……
…………
31/03/2005
31/03/2008
Kết chuyển doanh thu thuần
X
91111
51111
969.750.000
969.750.000
31/03/2005
31/03/2008
Kết chuyển giá vốn hàng bán của NXB tại Hà Nội
X
6321
91111
215.618.710
215.618.710
31/03/2005
OC00149
31/03/2008
Kết chuyển chi phí bán hàng của NXB tại HN
X
641HN
91111
219.768.567
219.768.567
31/03/2005
OD00149
31/03/2008
Kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp tại Hà Nội
X
642HN
91111
150.256.000
150.256.000
31/03/2005
OC00150
31/03/2008
Kết chuyển lãi lỗ quý I của NXB tại Hà Nội
X
4212
91111
384.106.723
384.106.723
Cộng số phát sinh
7.727.464.213
7.727.464.213
Chương 3: Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Nhà Xuất Bản.
Nói chung công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại NXB đã cung cấp thông tin chính xác, trung thực và đầy đủ về tình hình bán hàng, theo dõi sát sao tiến độ thực hiện kế hoạch bán hàng, kỷ luật thanh toán và thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước, phục vụ quản lý sản xuất. Do đó việc cung cấp số liệu giúp công tác quản lý đạt được những kết quả nhất định phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị.
Công tác kế toán bán hàng đã ghi chép đầy đủ khối lượng thành phẩm, hàng hoá, dịch vụ bán ra tính toán đúng đắn trị giá vốn của hàng đã bán, chi phí bán hàng. Việc bán hàng đảm bảo theo dõi tình hình bán hàng và theo dõi tiền hàng đến từng khách hàng. Như vậy sẽ giám sát chặt chẽ tình hình thanh toán, ứ đọng vốn đồng thời cũng phù hợp với chế độ tài chính hiện hành và yêu cầu theo dõi công nợ của NXB.
Bên cạnh đó, công tác xác định kết quả bán hàng của NXB đơn giản khoa học, hợp lý đảm bảo phản ánh chính xác doanh thu bán hàng, tổng kết tính toán được kết quả kinh doanh toàn NXB.
1) Ưu điểm :
Các chứng từ sử dụng trong quá trình hạch toán ban đầu đều phù hợp với yêu cầu kinh tế và pháp lý của các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Những thông tin về các nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều được ghi chép đầy đủ, chính xác, kịp thời tạo điều kiện cho việc kiểm tra, đối chiếu số liệu. Các phương thức và phương tiện thanh toán NXB đang sử dụng cũng phù hợp với điều kiện kinh tế nước ta hiện nay.
Nhà xuất bản luôn thực hiện tốt các chính sách, chế độ kế toán thanh toán của Nhà nước, các chính sách về thuế, phí và lệ phí đồng thời chấp hành đúng kỷ luật thanh toán. Đây là cơ sở để NXB tạo dựng và giữ vững uy tín khách hàng, góp phần làm hoạt động sản xuất kinh doanh của NXB đạt hiệu quả cao hơn.
2) Nhược điểm :
Kế toán nhập dữ liệu ghi chép sổ sách vẫn còn thủ công Chua ap dụng nhưng phần mềm kế toán thực tế vào công việc để cho hiệu quả hơn Quản lý số liêu dược chặt chẽ hơn.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- KT20.docx