Đề tài Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm ở công ty xây lắp và thi công cơ giới Sông Đà 9

PhÇn më ®Çu Cã thÓ nãi x©y dùng lµ ngµnh kinh tÕ cã truyÒn thèng l©u ®êi, ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã gãp phÇn t¹o ra h¹ tÇng cã së cho x· héi, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kh¸c. §ång thêi x©y dùng còng lµ ngµnh ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo thu nhËp quèc d©n, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ng­êi d©n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi chÝnh s¸ch ®æi míi c¬ chÕ vµ “Më cöa”, nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh x©y dùng nãi riªng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn c¶ vÒ chÊt vµ l­îng. ThÞ tr­êng hµng ho¸ b¾t ®Çu h×nh thµnh vµ ®i kÌm víi nã lµ yÕu tè c¹nh tranh xuÊt hiÖn nh­ mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ ngµy cµng trë nªn gay g¾t. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c nhµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã sù thay ®æi trong s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ qu¶n lý. Vµ víi chøc n¨ng lµ c«ng cô qu¶n lý, c«ng t¸c kÕ to¸n còng cÇn ph¶i ®­îc hoµn thiÖn. §Æc biÖt trong lÜnh vùc x©y l¾p, hiÖn nay chñ yÕu ¸p dông ph­¬ng thøc ®Êu thÇu. §Ó th¾ng thÇu c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cÇn ph¶i t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao nh­ng gi¸ thµnh ph¶i thÊp ®Ó ®¶m b¶o cã l·i. Muèn vËy ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm do kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Th«ng tin vÌ chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm do kÕ to¸n cung cÊp sÏ gióp c¸c nhµ qu¶n lý ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ tÝnh h×nh sö dông vËt t­, lao ®éng, tiÒn vèn vµ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ®Ó tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh phï hîp. NhËn thøc râ vai trß cña ho¹t ®éng x©y l¾p, hiÓu ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, trong thêi gian thùc t¹p t¹i C«ng ty X©y L¾p vµ Thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9 t«i ®· ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi “Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9. Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y l¾p . Ch­¬ng II: Thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9. Ch­¬ng III: Nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ ®Ó hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9. Thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, ch¾c ch¾n Chuyªn ®Ò sÏ cßn nhiÒu thiÕu sãt mong c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n gãp ý ®Ó chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y l¾p Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p §Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n. X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp cã chøc n¨ng t¹o nªn h¹ tÇng c¬ së cho x· héi, t¨ng tiÒm lùc kinh tÕ vµ quèc phßng cho ®Êt n­íc. MÆt kh¸c nã gãp phÇn thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ng­êi d©n. So víi ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt riªng, thÓ hiÖn ë qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm vµ s¶n phÈm mµ ngµnh t¹o ra. Qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n chÝnh lµ qu¸ tr×nh x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, b¾t ®Çu tõ khi khëi c«ng x©y dùng cho ®Õn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®­a vµo sö dông. Thêi gian nµy kÐo dµi bao l©u th­êng phô thuéc vµo quy m«, tÝnh chÊt phøc t¹p kü thuËt cña tõng c«ng tr×nh. Ng­êi ta th­êng chia qu¸ tr×nh thi c«ng thµnh c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau nh­: chuÈn bÞ thi c«ng ( kho chøa nguyªn vËt liÖu, ®­êng lµm t¹m, tæ chøc lao ®éng, bè trÝ m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng, chuÈn bÞ l¸n tr¹i cho c«ng nh©n vµ m¸y mãc), thi c«ng c«ng tr×nh vµ hoµn thiÖn c«ng tr×nh. Mçi giai ®o¹n l¹i bao gåm nhiÒu phÇn viÖc kh¸c nhau vµ phÇn lín ph¶i thùc hiÖn theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, c«ng viÖc nµy hoµn thµnh míi cã thÓ lµm ®­îc c«ng viÖc tiÕp theo. Trong cïng mét thêi gian, doanh nghiÖp th­êng ph¶i triÓn khai nhiÒu hîp ®ång x©y dùng kh¸c nhau, trªn nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, phÇn lín lµ ngoµi trêi vµ chÞu ¶nh h­ëng nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn. MÆt kh¸c mçi c«ng tr×nh l¹i cã yªu cÇu thiÕt kÕ kü thuËt riªng nªn cã thÓ nãi qu¸ tr×nh thi c«ng mang tÝnh chÊt kh«ng æn ®Þnh. Nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng hoµn thµnh bµn giao vµ thanh quyÕt to¸n cho chñ ®Çu t­ cã thÓ xem lµ s¶n phÈm ®· ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn. §©y lµ nh÷ng s¶n phÈm sÏ ph¸t huy t¸c dông trong s¶n xuÊt còng nh­ trong sinh ho¹t hµng ngµy. S¶n phÈm x©y l¾p lµ s¶n phÈm mang tÝnh chÊt ®Æc biÖt, nã th­êng ®­îc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng( hîp ®ång x©y dùng) cã thêi gian thi c«ng dµi, cè ®Þnh t¹i mét vÞ trÝ ®· x¸c ®Þnh tr­íc. S¶n phÈm x©y l¾p cã chu kú tÝnh gi¸ thµnh dµi, kh«ng nhÊt qu¸n gi¸ trÞ lín vµ rÊt kh¸c nhau, kÕt cÊu phøc t¹p. Cã thÓ nãi ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh ®Æc thï, cã nhiÕu ®Æc ®iÓm kh¸c víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, ®Æc ®iÓm nµy ¶nh h­ëng lín ®Õn yªu cÇu qu¶n lý còng nh­ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 1.1..2 Yªu cÇu qu¶n lý, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y l¾p. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ cña s¶n phÈm x©y l¾p, viÖc qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng lµ hÕt søc khã kh¨n. ChØ cÇn mét chót l¬i láng trong qu¶n lý cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng tæn thÊt lín. §Æc biÖt tõ khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ, c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®øng tr­íc mét thö th¸ch rÊt lín lµ lµm sao qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc tèt, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. VÒ phÝa Nhµ n­íc còng ®Æt ra yªu cÇu míi: mét mÆt ph¶i t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh n¨ng ®éng cho c¸c doanh nghiÖp, mÆt kh¸c vÉn ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n ®Çu t­ cña Nhµ n­íc ®­îc sö dông hîp lý vµ hiÖu qu¶. Nhµ n­íc ®· ban hµnh mét sè v¨n b¶n quy ®Þnh c¸c ®iÒu kho¶n nh»m b¶o vÖ n©ng cao hiÖu qu¶ ngµnh x©y dùng nh­: Trong ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng ( Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 177/CP ngµy 20/10/1994 cña ChÝnh phñ) ®· quy ®Þnh mét sè yªu cÇu c¬ b¶n cña qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng lµ: C«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng c¬ b¶n ph¶i ®¶m b¶o t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô ®­îc x· héi chÊp nhËn vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng, ®¸p øng ®­îc mô tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ trong tõng thêi kú. Thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng­êi d©n. Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc còng nh­ ®Çu t­ n­íc ngoµi, khai th¸c nguån tµi nguyªn, tiÒm lùc lao ®éng, ®Êt ®ai vµ c¸c tiÒm lùc kh¸c ®ång thêi b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i. X©y dùng ph¶i theo quy ho¹ch ®­îc duyÖt, thiÕt kÕ hîp lý, tiÕn tiÕn, mü quan. X©y dùng ph¶i ®óng tiÕn ®é, chÊt l­îng cao víi chi phÝ hîp lý vµ thùc hiÖn b¶o hµnh c«ng tr×nh. Ngoµi ra ®Ó qu¶n lý hiÖu qu¶ chi phÝ trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, Nhµ n­íc ®· ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ gi¸, c¸c nguyªn t¾c lËp dù to¸n, x©y dùng c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh møc vèn ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. C¸c doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ theo c¸c chÕ ®é mµ Nhµ n­íc ban hµnh. MÆt kh¸c b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cña m×nh lµm c¬ së cho viÖc h¹ch to¸n l·i lç còng nh­ viÖc qu¶n lý chi phÝ ®Ó t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p t¸c ®éng nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n chñ yÕu ¸p dông ph­¬ng thøc ®Êu thÇu. §Ó th¾ng thÇu c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cÇn ph¶i ®­a ra mét gi¸ thÇu hîp lý, mét mÆt chÊp hµnh ®óng ®Þnh møc, ®¬n gi¸ do Nhµ n­íc ban hµnh, ®¸p øng yªu cÇu kü, mü thuËt mµ vÉn ph¶i ®¶m b¶o cã l·i. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy, c¸c doanh nghiÖp ph¶o t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ mµ tr­íc hÕt lµ qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý chi phÝ vµ gi¸ thµnh. V× vËy, hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®­îc coi lµ mét c«ng viÖc träng t©m. 1.1.3 Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, con ng­êi lu«n quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc, tøc lµ tiÕn hµnh so s¸nh nh÷ng chi phÝ mµ hä ®· bá ra vµ kÕt qu¶ mang l¹i. Hä lu«n cã mong muèn t¨ng lîi Ých cña m×nh b»ng c¸ch gi¶m thiÓu c¸c chi phÝ, muèn vËy hä ph¶i qu¶n lý c¸c chi phÝ ®ã. Con ng­êi ®· sö dông nhiÒu c«ng cô kh¸c nhau ®Ó qu¶n lý, song cã thÓ nãi kÕ to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n lý h÷u hiÖu. Víi chøc n¨ng ghi chÐp, tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh, gi¸m s¸t mét c¸ch th­êng xuyªn liªn tôc sù vËn ®éng cña vËt t­, tiÒn vèn, kÕ to¸n cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n lý nh÷ng con sè chÝnh x¸c vÒ chi phÝ cña tõng bé phËn còng nh­ cña toµn doanh nghiÖp. Th«ng qua nh÷ng d÷ liÖu mµ kÕ to¸n cung cÊp, c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cã thÓ n¾m b¾t ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng s¶n phÈm còng nh­ kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông vËt t­ lao ®éng, tiÒn vèn, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ®Ó tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh thÝch hîp. §Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¸p øng tèt yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ë doanh nghiÖp, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: -Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi toµn bé chi phÝ thùc tÕ, tËp hîp theo ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh. -KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vÒ vËt t­, nh©n c«ng, m¸y thi c«ng vµ c¸c dù to¸n chi phÝ kh¸c. Ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kho¶n chªnh lÖch so víi ®Þnh møc, c¸c kho¶n chi phÝ ngoµi kÕ ho¹ch, c¸c kho¶n thiÖt h¹i mÊt m¸t, h­ háng trong s¶n xuÊt ®Ó cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi. -TÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p theo ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®· x¸c ®Þnh. -KiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp thep tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh v¹ch ra kh¶ n¨ng, biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh mét c¸ch h÷u hiÖu, hîp lý. -X¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ bµn giao thanh to¸n kÞp thêi khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh. §inh kú kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang theo nguyªn t¾c x¸c ®Þnh. - §¸nh gi¸ ®óng kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng bé phËn thi c«ng trong thêi kú nhÊt ®Þnh. KÞp thêi lËp b¸o c¸o kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p. ChÝ phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y l¾p: Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt khac ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y l¾p vµ cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p. Nh­ vËy néi dung chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm: Toµn bé gi¸ trÞ t­ liÖu s¶n xuÊt ®· hao phÝ trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm x©y l¾p nh­: nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, khÊu hao TSC§ ®­îc gäi lµ chi phÝ lao ®éng vËt ho¸. Chi phÝ vÒ tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc gäi lµ chi phÝ lao ®éng sèng. C¸c chi phÝ kh¸c nh­ b¶o hiÓm x· héi, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn. ®é lín cña chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ®¹i l­îng x¸c ®Þnh vµ phô thuéc vµo hai nh©n tè chñ yÕu lµ khèi l­îng lao ®éng, t­ liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu dïng vµ gi¸ c¶ t­ liÖu s¶n xuÊt, tiÒn c«ng cho mét ®¬n vÞ lao ®éng ®· hao phÝ. Chi phÝ s¶n xuÊt chØ lµ nh÷ng chi phÝ ®­îc phÐp h¹ch to¸n vµo c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt trong kú theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc, nã kh«ng bao gåm c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra nh­ng kh«ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú, vÝ dô nh­: chi phÝ vÒ tiÒn vay qu¸ h¹n, chi phÝ vÒ tiÒn ph¹t vi ph¹m hîp ®ång. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc theo dâi, qu¶n lý chi phÝ vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ, cÇn ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau dùa trªn nh÷ng tiªu thøc sau: Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¨n cø vµo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cña doanh nghiÖp ®­îc ph©n thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ sau: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu: gåm toµn chi phÝ vÒ c¸c lo¹i ®èi t­îng lao ®éng nh­ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng. Chi phÝ nh©n c«ng lµ chi phÝ vÒ søc lao ®éng bao gåm toµn bé sè tiÒn l­¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. Chi phÝ khÊu hao TSC§: ®©y chÝnh lµ hao phÝ vÒ t­ liÖu lao ®éng, lµ toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao TSC§ sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: lµ kho¶n chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô thuª ngoµi, mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: lµ toµn bé c¸c chi phÝ b»ng tiÒn dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ngoµi c¸c yÕu tè ®· kÓ trªn. C¸ch ph©n lo¹i nµy hco biÕt kÕt cÊu, tØ träng tõng yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó lËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp, còng nh­ ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ vµ lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh cho kú sau. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p ®­îc chia thµnh c¸c kho¶n môc sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: lµ chi phÝ cho c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh, v©t liÖu phô, vËt liÖu sö dông lu©n chhuyÓn cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ chi phÝ tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, c¸c kho¶n phô cÊp, l­¬ng phô cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cÇn thiÕt ®Ó t¹o thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phi sö dông m¸y thi c«ng: lµ chi phÝ sö dông xe m¸y thi c«ng ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm: chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, ®éng lùc, tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c cña m¸y thi c«ng. Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ c¸c chi phÝ trùc tiÕp kh¸c, chi phÝ cho bé m¸y qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n trÝch BHYT, BHXH, KPC§. Ngoµi ra cßn nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nh­ dùa vµo qu¸ tr×nh m« t¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt th× cã chi phÝ ban ®Çu vµ chi phÝ chuyÓn ®æi; dùa vµo mèi quan hÖ vµ kh¶ n¨ng quy n¹p vµo c¸c ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ th× cã chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp. Mçi c¸ch ph©n lo¹icã mét ý nghÜa nhÊt ®Þnh trong viÖc qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ trong doanh nghiÖp. Tuy nhiªn hai c¸ch ph©n lo¹i trªn lµ phæ biÕn mµ c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ¸p dông. 1.2.2 Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p (lao vô, dÞch vô) lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét khèi l­îng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm (c«ng viÖc, lao vô) do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ ®·chi ra cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao vµ ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n. Gi¸ thµnh chÝnh lµ mét bé phËn chi phÝ chuyÓn dÞch vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm. §øng trªn gãc ®é doanh nghiÖp, nã lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh toµn bé chÊt l­îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong doanh nghiÖp x©y l¾p, khi gi¸ b¸n chÝnh lµ gi¸ ®Êu thÇu do c«ng ty x¸c ®Þnh tr­íc th× gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn møc l·i lç cña c«ng tr×nh. Nh­ vËy ta cã thÓ thÊy chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, gièng nhau vÒ mÆt chÊt v× ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ng hai kh¸i niÖm nµy kh«ng ®ång nhÊt víi nhau, VÒ mÆt ph¹m vi, chi phÝ s¶n xuÊt g¾n víi mét thêi kú nhÊt ®Þnh cßn gi¸ thµnh l¹i g¾n víi khèi l­îng s¶n phÈm hay c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh. VÒ mÆt néi dung (l­îng) chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ kh¸c nhau khi cã s¶n phÈm s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú biÓu hiÖn. Z = D ®k + C - Dck Trong ®ã: Z: tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm D ®k: trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú C: tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú D ck: trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y l¾p ®­îc ph©n chia thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau: a) Gi¸ thµnh dù to¸n: lµ tæng chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Gi¸ thµnh dù to¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt cña ®¬n gi¸ Nhµ n­íc. C¨n cø vµo gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p cña tõng c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh ta cã thÓ x¸c ®Þnh gi¸ thµnh dù to¸n cña chóng. Gi¸ trÞ dù to¸n = Gi¸ thµnh dù to¸n – L·i ®Þnh møc Do ®ã: Gi¸ thµnh dù to¸n = Gi¸ trÞ dù to¸n – L·i ®Þnh møc Gi¸ trÞ dù to¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸ cña c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh dùa trªn mÆt b»ng gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Do vËy nã kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc thùc chÊt gi¸ trÞ cña tõng c«ng tr×nh. ChÝnh v× vËy gi¸ thµnh dù to¸n còng chØ lµ mét tiªu chÝ ®Ó doanh nghiÖp x©y l¾p phÊn ®Êu h¹ thÊp chi phÝ. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®Ó dù kiÕn chØ tiªu h¹ gi¸ thµnh. b) Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp vÒ c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸, biÖn ph¸p thi c«ng. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = Gi¸ thµnh dù to¸n – Møc h¹ gi¸ thµnh Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ c¬ së phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p trong giai ®o¹n kÕ ho¹ch, nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. c) Gi¸ thnµh thùc tÕ: lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng x©y l¾p. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cña khèi l­îng x©y l¾p ®­îc thùc hiÖn trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ kh«ng chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ trong ®Þnh møc mµ cßn bao gåm c¶ nh÷ng chi phÝ thùc tÕ kh¸c khoong n»m trong kÕ ho¹ch dù to¸n nh­ mÊt m¸t, hao hôt vËt t­ do nguyªn nh©n chñ quan trong b¶n th©n doanh nghiÖp. d) Gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn thµnh quy ­íc: xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng vµ cña s¶n phÈm x©y l¾p, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y l¾p cßn ®­îc theo dâi trªn hai chØ tiªu: gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn thµnh quy ­íc. Gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn chØnh lµ gi¸ thµnh cña nh÷ng c«ng tr×nh/h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh ®¶m b¶o chÊt l­îng kü thuËt ®óng thiÕt kÕ ®­îc chñ ®Çu t­ nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n. Khèi l­îng hoµn thµnh quy ­íc lµ khèi l­îng x©y l¾p ®· hoµn thµnh ®Õn mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: Ph¶i n»m trong thiÕt kÕ, ®¶m b¨o chÊt l­îng kü thuËt Ph¶i ®¹t ®Õn mét ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý Khèi l­îng nµy ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch cô thÓ, ®­îc bªn chñ ®Çu t­ nghiÖm thu vµ thµnh to¸n. 1.3 §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n ®Ó tËp hîp c¸c chi phÝ nh»m ®¸p øng nhu cÇu kiÓm so¸t chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ cã thÎ lµ n¬i ph¸t sinh chi phÝ (®éi s¨n xuÊt) hoÆc n¬i g¸nh chÞu chi phÝ (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, ®¬n ®Æt hµng). ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã mét ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng, nã phôc vô cho viÖc t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ, thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé vµ h¹ch to¸n kinh tÕ taong doanh nghiÖp, ph¸t huy vai trß vµ chøc n¨ng cña kÕ to¸n. ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ t¹o ®iÒu kiÖn tÝnh gi¸ thµnh ®­îc chÝnh x¸c. Khi x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ng­êi ta th­êng dùa vµo mét sè c¨n cø nh­: ®Æc ®iÓm c«ng dông cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp, ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm, yªu cÇu kiÓm tra, kiÓm so¸t chi phÝ vµ yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé daonh nghiÖp, yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi t­îng cô thÓ, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý nãi chung vµ h¹ch to¸n nãi riªng. §èi víi ngµnh x©y dùng, ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ tõng c«ng tr×nh/ h¹ng môc c«ng tr×nh hay tæ/ ®éi/ xÝ nghiÖp x©y dùng. 1.3.2 §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ t¹o vµ thùc hiÖn cÇn ®­îc tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch ®Çy ®ñ chÝnh x¸c. Khi x¸c ®Þnh ®èi tÝnh gi¸ thµnh ng­êi ta còng ph¶i dùa vµo mét sè nh©n tè cô thÓ nh­: ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¸c yªu cÇu qu¶n lý, yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh trong doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý h¹ch to¸n. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh th­êng trïng víi ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®ã cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. Nh­ vËy trong mét sè tr­êng hîp ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh trïng nhau, tuy nhiªn ®©y lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ theo ®èi t­îng chÞu chi phÝ, dùa vµo ®Æc ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. Môc tiªu cña nã lµ t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh l¹i lµ c¨n cø ®Ó lËp b¶ng biÓu chi tiÕt gi¸ thµnh vµ tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi t­îng phôc vô cho viÖc kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bëi thÕ mét ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ bao gåm nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ ng­îc l¹i. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng quy n¹p chi phÝ vµo c¸c ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n viªn cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ cho phï hîp. Cã hai ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n lµ ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp vµ ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: Theo ph­¬ng ph¸p nµy c¸c chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n, ghi chÐp ban ®Çu cho phÐp th× quy n¹p trùc tiÕp c¸c chi phÝ nµy vµo tõng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan. Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp: §­îc ¸p dông khi mét lo¹i chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng ®­îc. Khi ®ã cÇn ph¶i lùa chän tiªu chuÈn hîp lý ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t­îng liªn quan theo c«ng thøc: Ci = SC/STi Trong ®ã: Ci: Chi phÝ s¶n xuÊt cho ®èi t­îng i SC: Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp STi: Tæng ®¹i l­îng cña tiªu chuÈn dïng ®Ó ph©n bæ Ti: §¹i l­îng cña tiªu chuÈn ph©n bæ dïng cho ®èi t­îng i Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho lµ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn hay kª khai ®Þnh kú, §èi víi mçi ph­¬ng ph¸p th× viÖc ¸p dông tµi kho¶n vµ c¸ch thøc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt còng kh¸c nhau. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Theo ph­¬ng ph¸p nµy toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc thùc hîp theo tõng kho¶n môc sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm gi¸ thùc tÕ cña toµn bé nguyªn vËt liªô chÝnh, vËt liÖu phô, cÊu kiÖn vµ c¸c bé phËn kÕt cÊu c«ng tr×nh ®· sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Nã kh«ng bao gåm gi¸ trÞ vËt liÖu, nhiªn liÖu sö dông cho m¸y thi c«ng vµ vËt liÖu cho ®èi t­îng qu¶n lý c«ng tr×nh. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cßn bao gåm c¶ chi phÝ cèp pha, dµn gi¸o c«ng cô, dông cô ®­îc sö dông nhiÒu lÇn. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621 – Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiªp. Tµi kho¶n 621 ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, khèi l­îng x©y l¾p vµ c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc cã dù to¸n riªng. Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n kh¸c nh­: 111, 112, 152, 153, 331. Qu¸ tr×nh kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc m« t¶ qua s¬ ®å sau: (H×nh 1) TK 152,153 TK 621 TK 154 TrÞ gi¸ NVL xuÊt kho dïng cho ho¹t ®éng x©y l¾p TK 111, 112, 331 TrÞ gi¸ NVL thùc dïng cho H§ XL Gi¸ trÞ NVL mua ngoµi trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p TK 133 ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ H×nh 1: S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ NVLTT 1.4.1.1.2 kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p thuéc ®¬n vÞ vµ sè tiÒn thuª ngoµi lao ®éng trùc tiÕp x©y l¾p ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm theo ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n. Nã kh«ng bao gåm c¸c b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn trÝch trªn tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n x©y l¾p, tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cña c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt, nh©n viªn qu¶n lý ®éi c«ng tr×nh vµ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp còng ®­îc tËp hîp riªng theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi kho¶n 622 ®­îc m¬ chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay giai ®o¹n c«ng viÖc. Qu¸ tr×nh kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau (H×nh 2) TK 334 TK 622 TK 154 TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho Ng­êi lao ®éng TK 111 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng cuèi kú H×nh 2: S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ NCTT 1.4.1.3 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ toµn bé chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sñ dông m¸y ®Ó thùc hiÖn khèi l­îng c«ng viÖc x©y l¾p b»ng m¸y theo ph­¬ng ph¸p thi c«ng hçn hîp. Chi phÝ m¸y thi c«ng bao gåm c¸c kho¶n sau ®©y: - Chi phÝ nh©n c«ng: L­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn xe. Chi phÝ vËt liÖu, nhiªn liÖu dïng cho m¸y thi c«ng. Chi phÝ dông cô xuÊt dïng cho m¸y thi c«ng. Chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi dïng cho m¸y thi c«ng. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c cho xe m¸y thi c«ng. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kÕ to¸n sö dông TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Tµi kho¶n 623 ®­îc më 6 tµi kho¶n cÊp 2 nh­ sau: 6231 - Chi phÝ nh©n c«ng 6232 - Chi phÝ vËt liÖu 6233 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt 6234 - Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng 6237 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6238 - C¸c lo¹i chi phÝ b»ng tiÒn Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Phô thuéc vµo h×nh thøc sö dông m¸y thi c«ng NÕu tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt vµ cã ph©n cÊp h¹ch to¸n cho tõng ®éi m¸y cã tæ chøc kÕ to¸n riªng th×: - H¹ch to¸n c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn ®éi m¸y thi c«ng: Nî TK 621, 622, 627 Cã c¸c TK liªn quan - H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y vµ tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y thùc hiÖn trªn tµi kho¶n 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc c¨n cø vµo gi¸ thµnh ca m¸y ( theo gi¸ thùc tÕ hoÆc gi¸ kho¸n néi bé) cung cÊp cho c¸c ®èi t­îng x©y l¾p. Tuú theo ph­¬ng thøc tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ mèi quan hÖ gi÷a ®éi m¸y thi c«ng víi ®éi x©y l¾p ®Ó ghi. + NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn ghi: Nî Tk 623 (6238) Cã TK 154 + NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn trong néi bé ghi: Nî TK 623 (6238) Nî TK 133 (ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ - 1331) Cã TK 333 (ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc - 3331) Cã TK 512 (511) b. NÕu kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt, hoÆc cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt nh­ng kh«ng tæ chøc dÕ to¸n riªng biÖt th× qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®­îc thÓ hiÖn s¬ ®å sau (h×nh 3) TK 152, 153 TK 623 TK 154 TrÞ gi¸ NVL xuÊt kho sö dông cho m¸y thi c«ng TK 111, 112, 331 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ thi c«ng m¸y TrÞ gi¸ NVL mua ngoµi xuÊt dïng cho thi c«ng TK 133 ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ TK 111, 112, 331 ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c TK 331, 111 TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho CN TK 214 KhÊu hao xe m¸y thi c«ng ë ®éi m¸y thi c«ng H×nh 3: S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng 1.4.1.1.4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung: Chi phÝ s¶n xuÊt chung trong tõng ®éi x©y l¾p bao gåm l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi thi c«ng; b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, nh©n viªn qu¶n lý ®éi, nh©n viªn ®iÒu khiÓn xe m¸y thi c«ng; chi phi vËt liÖu, c«ng cô dông cô dïng cho qu¶n lý ®éi; chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng ph¶i lµ m¸y thi c«ng sö dông ë ®éi, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ khac b»ng tiÒn. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung. tµi kho¶n nµy còng ®­îc më c¸c tµi kho¶n cÊp 2 ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng yÕu tè. 6271: chi phÝ nh©n c«ng 6272: Chi phÝ vËt liÖu 6273: Chi phÝ c«ng cô dông cô 6274: Chi phÝ khÊu hao TSC§ 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6278: Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph¶n ¸nh qua s¬ ®å d­íi ®©y (H×nh 4) TK 152, 111, 112, 331 TK 627 TK 154 TrÞ gi¸ NVL dïng cho qu¶n lý ®éi xe TK 133 TK 111, 112, 331 Ph©n bæ chi phÝ SX chung cho tõng ®éi Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Chi phÝ b»ng tiÒn dïng cho qu¶n lý ®éi xe TK 214 KhÊu hao TSC§ dïng cho qu¶n lý ®éi xe TK 214 L­¬ng, BHXH, BHYT, KPC§, cña CN H×nh 4: S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung 1.4.1.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã quy m« nhá, chØ tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng kh¸c víi tr­êng hîp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú sö dông tµi kho¶n 631 (gi¸ thµnh s¶n xuÊt) ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Cßn tµi kho¶n 154 chØ dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë ( chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh) ®Çu kú vµ cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë. §èi víi viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng c¨n cø vµo sè liÖu tæng hîp lµ c¸c chøng tõ xuÊt kho mµ l¹i c¨n cø vµo gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån ®Çu kú, gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp trong kú vµ kÕt qu¶ kiÓm kª cuèi kú ®Ó tÝnh to¸n. TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gÝa thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gÝa thùc tÕ = + - NVL xuÊt dïng NVL tån ®Çu kú NVL nhËp trong kú NVL tån cuèi kú Cßn viÖc tËp hîp còng gièng nh­ ë doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p ¸p dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú cã thÓ m« t¶ trong s¬ ®å d­íi ®©y ( H×nh 5) KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú TK 154 TK 631 KÕt chuyÓn gi¸ trÞ c«ng tr×nh dë dang ®Çu kú TK 622 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 623 KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng trùc tiÕp TK 611 TK 621 KÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL, CCDC k/c chi phÝ NVL Sö dông mét kú trùc tiÕp TK 627 k/c chi phÝ SX chung H×nh 5: S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú 1.4.2 Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, s¶n phÈm dë dang cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ch­a hoµn thµnh hay khèi l­îng x©y l¾p dë dang trong kú ch­a ®­îc bªn chñ ®Çu t­ nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ tÝnh , x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cho khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú ph¶i chÞu. ViÖc ®¸nh gi¸ chÝnh c¸c s¶n phÈm dë dang cuèi kú lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. Tuy nhiªn do tÝnh chÊt phøc t¹p cña ho¹t ®éng x©y l¾p mµ trong doanh nghiÖp x©y l¾p viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ rÊt phøc t¹p vµ khã cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c tuyÖt ®èi. §Ó ®¸nh gi¸ ®óng s¶n phÈm dë dang cÇn ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi bé phËn kü thuËt vµ bé phËn tæ chøc lao ®éng x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang mét c¸ch chÝnh x¸c. §èi víi c¸c ®¬n vÞ quy ®Þnh s¶n phÈm x©y l¾p chØ bµn giao thanh to¸n sau khi ®· hoµn thµnh toµn bé, trong kú kÕ to¸n, mäi c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh ch­a bµn giao thanh to¸n ®Òu ®­îc coi lµ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang, toµn bé chi phÝ ®· ph¸t sinh thuéc c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã ®Òu coi lµ chi phÝ s¶n phÈm dë dang. Khi c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh ®­îc bµn giao thanh to¸n th× toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh míi ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. NÕu nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh bµn giao thanh to¸n theo tõng giai ®o¹n x©y dùng, l¾p ®Æt, th× nh÷ng giai ®o¹n x©y dùng dë dang ch­a bµn giao thanh to¸n lµ s¶n phÈm dë dang. Khi ®ã c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau ®Ó ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: 1.4.2.1 Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ dù to¸n: Theo ph­¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL = = Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL dë + dang ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL thùc hiÖn trong kú x Chi phÝ dù to¸n cña KLXL dë dang cuèi kú Chi phÝ dù to¸n cña KLXL hoµn thµnh bµn giao trong kú + Chi phÝ dù to¸n cña KLXL dë dang cuèi kú Dë dang cuèi kú 1.4.2.2 Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi l­îng hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng: Theo ph­¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Chi phÝ thùc tÕ cña LXL = Chi phÝ thùc tÕ cña LXL dë + dang ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL thùc hiÖn trong kú x Chi phÝ dù to¸n cña KLXL dë dang cuèi kú ®· chuyÓn dë dang cuèi kú Chi phÝ dù to¸n cña KLXL hoµn thµnh bµn giao trong kú + Chi phÝ dù to¸n cña KLXL dë dang cuèi kú ®· chuyÓn theo s¶n l­îng hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng theo s¶n l­îng hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng 1.4.2.3 Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo gi¸ trÞ dù to¸n: Theo ph­¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL = Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL dë dang ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL thùc hiÖn trong kú x Gi¸ trÞ dù to¸n cñ dë dang cuèi kú Gi¸ trÞ dù to¸n cñ KLXL hoµn thµnh bµn giao trong kú + Gi¸ trÞ dù to¸n cña KLXL dë dang cuèi kú KLXL dë dang cuèi kú Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ ph­¬ng ph¸p sö dông sè liÖu vÒ chi phÝ x©y l¾p ®Ó tÝnh ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm x©y l¾p ®· hoµn thµnh theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh trong kú tÝnh gi¸ thµnh ®· ®­îc x¸c ®Þnh. Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c«ng tr×nh. Tuú theo ®Æc ®iÓm cñ tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ mèi quan hÖ gi÷a ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®oãi t­îng tÝnh gi¸ tnhµnh mµ kÕ to¸n sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh cho thÝch hîp. Th«ng th­êng trong doanh nghiÖp x©y l¾p, kÕ to¸n th­êng ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sau ®©y: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n; Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng; Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc: 1.4.3.1 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n ( Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp): Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay v× s¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th­êng trïng víi ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. H¬n n÷a ph­¬ng ph¸p nµy còng cho phÐp cung cÊp kÞp thêi sè liÖu gi¸ thµnh trong mçi kú b¸o c¸o, c¸ch tÝnh l¹i ®¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao th× chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cña c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh tõ khi khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ. Tr­êng hîp c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ch­a hoµn thµnh toµn bé nh­ng cã khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ: Gi¸ thµnh thùc tÕ cña KLXL hoµn thµnh bµn giao = Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL dë dang ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ thùc tÕ cña KLXL së dang cuèi kú NÕu c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh cã thiÕt kÕ kh¸c nhau, dù to¸n kh¸c nhau nh­ng cïng thi c«ng trªn mét ®Þa ®iÓm, do mét ®éi c«ng tr×nh ®¶m nhËn mµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn qu¶n lý theo dâi viÖc sö dông chi phÝ riªng cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh th× nh÷ng lo¹i chi phÝ ®· tËp hîp trªn toµn bé c«ng tr×nh ®Òu ph¶i ph©n bæ cho c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh. Khi ®ã gi¸ thµnh thùc tÕ cña h¹ng môc c«ng tr×nh sÏ lµ: Zi = Gdti x H Trong ®ã: H: Tû lÖ ph©n bæ gi¸ thµnh thùc tÕ (H = C/Gdt x 100%) C: Tæng chi phÝ thùc tÕ cña c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh Gdt: Tæng gi¸ trÞ dù to¸n cña tÊt c¶ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh Gdti: Gi¸ trÞ dù to¸n cña h¹ng môc c«ng tr×nh i 1.4.3.2 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng: Ph­¬ng ph¸p nµy qu¸ tr×nh tÝnh gi¸ thµnh ®­îc thùc hiÖn theo tr×nh tù c¸c b­íc sau: B1: TÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm x©y l¾p Gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm x©y l¾p ®­îc tÝnh to¸n c¨n cø vµo c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh vµ c¸c dù toans chi phÝ ®­îc duyÖt. Nã bao gåm gi¸ thµnh ®Þnh møc cña c¸c bé phËn chi tiÕt cÊu thµnh nªn s¶n phÈm x©y l¾p hoÆc gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. B2: X¸c ®Þnh sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc Do gi¸ thµnh ®Þnh møc s¶n phÈm x©y l¾p ®­îc tÝnh theo c¸c ®Þnh møc hiÖn hµnh nªn khi c¸c ®Þnh møc nµy thay ®æi gi¸ thanhf ®Þnh møc cÇn ph¶i ®­îc tÝnh to¸n l¹i. ViÖc thay ®æi ®Þnh møc th­êng ®­îc tiÕn hµnh vµo ®Çu th¸ng do ®ã tÝnh to¸n sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc chØ cÇn tiÕn hµnh cho sè s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú v× chi phÝ tÝnh cho s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú (cuèi kú tr­íc) vÉn ®­îc tÝnh theo ®Þnh møc cò. Sè thay ®æi ®Þnh møc = §Þnh møc míi - §Þnh møc cò B3: X¸c ®Þnh chªnh lÖch tho¸t ly ®Þnh møc vµ nguyªn nh©n g©y ra chªnh lÖch ®ã Chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc lµ sè chªnh lÖch do tiÕt kiÖm hoÆc v­ît chi trong qu¸ tr×nh thi c«ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tuú thuéc c¸c kho¶n môc chi phÝ mµ x¸c ®Þnh c¸c tho¸t ly ®Þnh møc: Tho¸t ly ®Þnh møc = Chi phÝ thùc tÕ - Chi phÝ ®Þnh møc Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh ®Þnh møc, chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc vµ do tho¸t ly ®Þnh møc gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p sÏ ®­îc tÝnh nh­ sau: Gi¸ thµnh thùc tÕ = Gi¸ thµnh ®Þnh møc ± Chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc ± Chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc §©y lµ ph­¬ng ph¸p cã nhiÒu ­u ®iÓm, nã còng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y l¾p lµ ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt t­¬ng ®èi hîp lý, chÕ ®é nµy cho phÐp kiÓm tra th­êng xuyªn, kÞp thêi, chuÈn x¸c nh÷ng chi phÝ v­ît ®Þnh møc ngay tõ khi x¶y ra ®Ó cã biÖn ph¸p t¸c ®éng kÞp thêi, ®éng viªn mäi tiÒm n¨ng, phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Sau khi tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ to¸n kÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 632 Cã TK 154 (631 - §èi víi ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) Ch­¬ng II T×nh h×nh tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi s«ng ®µ 9 2.1 §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung vÒ C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9. 2.1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi s«ng ®µ 9- Tæng c«ng ty X©y dùng s«ng ®µ lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 128/BXD- TCL§ ngµy 26/3/1993 cña Bé tr­ëng bé x©y dùng. C«ng ty lµ mét tæ chøc kinh tÕ cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ, cã con dÊu, h¹ch to¸n ®éc lËp, ®­îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. HiÖn nay trô së chÝnh cña C«ng ty t¹i tÇng 7- Nhµ G10 Thanh Xu©n Nam- QuËn Thanh Xu©n- Thµnh phè Hµ Néi. C«ng ty ®­îc nhµ n­íc giao vèn vµ cã tr¸ch nhiÖm sö dông vèn cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc. HiÖn nay C«ng ty ®ang s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu s¶n phÈm x©y dùng kh¸c nhau nh­: - X©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông: X©y dùng c¶i t¹o trô së c¬ quan, tr­êng häc, n¹o vÐt b»ng c¬ giíi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. - X©y dùng c«ng nghiÖp: X©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, thuû ®iÖn, x©y dùng kü thuËt h¹ tÇng- ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp, ®­êng d©y tr¹m biÕn ¸p, c¸c c«ng tr×nh giao th«ng. Trong xuèt qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, C«ng ty ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi h¬n 1000 c¸n bé c«ng nh©n viªn lµnh nghÒ giµu kinh nghiÖm. C¸c c«ng tr×nh C«ng ty tham gia x©y dùng ®· ®­îc kh¸ch hµng, chñ ®Çu t­ thõa nhËn ®¹t chÊt l­îng x©y dùng cao nh­: Nhµ m¸y Thuû §iÖn Hoµ B×nh, Nhµ m¸y Thuû ®iÖn Yaly, Nhµ m¸y Thuû ®iÖn S«ng Hinh. Mét sè chØ tiªu C«ng ty ®· ®¹t ®­îc tong nh÷ng n¨m gÇn ®©y . ChØ tiªu N¨m 1997 N¨m1998 N¨m 1999 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000 Gi¸ trÞ SL thùc hiÖn 145.862.123.722 256.806.866.000 82.086.808.000 38.933.955.000 Doanh thu 136.3211.636.810 266.724.132.093 67.839.707.109 24.994.848.367 C¸c kho¶n nép NS 7.091.368.257 11.303.399.309 608.3423.081 875.168.214 Lîi nhuËn 8.938.420.206 2.390.706.074 7.263.987.099 136.911.477 Thu nhËp b×nh qu©n 950000 1500000 900000 850.000 2.1.2 §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ. Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p cã tÝnh ®Æc thï nªn mçi c«ng tr×nh ®Òu ®­îc thiÕt kÕ vµ ®­îc lËp dù to¸n riªng. Tuy nhiªn c¸c c«ng tr×nh ®Òu tr¶i qua c¸c giai ®o¹n thi c«ng nh­: Kh¶o s¸t thiÕt kÕ, san nÒn gi¶i phãng mÆt b»ng, ®µo ®Êt ®ãng cäc ( nÕu c«ng tr×nh ph¶i gia cè mãng), thi c«ng phÇn th« ( x©y, ®æ bª t«ng), giai ®o¹n hoµn thiÖn ( tr¸t, èp, l¸t, trang trÝ néi thÊt) Ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ LÖnh khëi c«ng c«ng tr×nh C¸c biÖn ph¸p an toµn vµ trang bÞ b¶o hé L§ Gi¶i phãng mÆt b»ng, chuÈn bÞ l¸n tr¹i Tæ chøc t¹i c«ng tr×nh ChuÈn bÞ NVL ChuÈn bÞ biÖn ph¸p thi c«ng S¬ ®å ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ 2.1.3 §Æc ®iÓm vÒ c«ng t¸c qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt, bé m¸y qu¶n lý. HiÖn nay c«ng ty cã mét xÝ nghiÖp vµ 3 chi nh¸nh ®¹i diÖn n»m r¶i r¸c trªn c¸c ®Þa bµn nh­: Hµ T©y, Gia Lai, L©m §ång, Hµm ThuËn. §Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, bé m¸y cña c«ng ty ®­îc tæ chøc d­íi d¹ng trùc tuyÕn, bé m¸y qu¶n lý gän, nhÑ theo c¬ chÕ mét thñ tr­ëng. Ban Gi¸m ®èc Chi nh¸nh 901 P.Gi¸m ®èc Kü thuËt thi c«ng Phßng tµi chÝnh K .to¸n Phßng vËt t­ C¬ giíi Chi nh¸nh 19-8 Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng kinh tÕ kü thuËt Phã Gi¸m ®èc kinh tÕ P.Gi¸m ®èc vËt t­ c¬ giíi XN x©y l¾p &TCCG S«ng §µ 903 Chi nh¸nh 902 S¬ ®å m« h×nh tæ chøc qu¶n lý HiÖn nay C«ng ty cã h¬n 1000 c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc trong c¸c bé phËn kh¸c nhau. §øng ®Çu lµ Gi¸m ®èc- ng­êi gi÷ vai trß l·nh ®¹o chung toµn C«ng ty, lµ ng­êi ®¹i diÖn hîp ph¸p cña C«ng ty tr­íc ph¸p luËt, ®¹i diÖn cho quyÒn lîi cña CBCNV trong toµn C«ng ty. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc lµ 3 Phã gi¸m ®èc: 1 Phã gi¸m ®èc kinh tÕ, 1 Phã gi¸m ®èc kü thuËt thi c«ng, 1 Phã gi¸m ®èc vËt t­- c¬ giíi, ngoµi ra cßn cã c¸c phßng ban chøc n¨ng: Phßng tæ chøc- hµnh chÝnh, Phßng tµi chÝnh- kÕ to¸n, Phßng kinh tÕ- Kü thuËt, Phßng vËt t­- C¬ giíi. D­íi C«ng ty lµ c¸c chi nh¸nh, xÝ nghiÖp trùc thuéc: Chi nh¸nh 19-8, chi nh¸nh 901, chi nh¸nh 902, xÝ nghiÖp x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 903. 2.1.4 §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9: §Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ tr×nh ®é cña ®éi ngò kÕ to¸n, c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty ®­îc tæ chøc theo h×nh thøc võa tËp trung, võa ph©n t¸n. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty gåm mét kÕ to¸n tr­ëng, mét phã kÕ to¸n tr­ëng vµ 6 nh©n viªn kÕ to¸n. KÕ to¸n tr­ëng lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc, ®ång thêi lµ ng­¬× gióp gi¸m ®èc trong c«ng t¸c tµi chÝnh, kÕ to¸n toµn C«ng ty lµ ng­êi ®­îc kÕ to¸n tr­ëng uû quyÒn khi t¹m v¾ng mÆt, kÕ to¸n tæng hîp b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o qu¶n trÞ toµn C«ng ty, kÕ to¸n nhËt ký chung lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm trong viÖc nhËp c¸c chøng tõ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ theo h­íng dÉn h¹ch to¸n cña kÕ to¸n tr­ëng hoÆc phã kÕ to¸n tr­ëng, kÕ to¸n theo dâi thanh to¸n cã nhiÖm vô theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu ph¶i tr¶, kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn thùc hiÖn lËp phiÕu thu, phiÕu chi, uû nhiÖm chi vµ mét thñ quü. KÕ to¸n tr­ëng Thñ quü KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn KÕ to¸n TSC§,VT KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n theo dâi thanh to¸n KÕ to¸n theo dâi NKCT Phã kÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n cña c¸c chi nh¸nh XÝ nghiÖp 903 Chi nh¸nh 902 Chi nh¸nh 901 Chi nh¸nh 18 -9 S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông hÖ thèng tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n theo QuyÕt ®Þnh sè 1141/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé tµi chÝnh. Ngoµi c¸c tµi kho¶n tæng hîp, C«ng ty cßn më c¸c tµi kho¶n chi tiÕt ®Ó theo dâi tõng ®èi t­îng cÇn theo dâi chi tiÕt nh­: c¸c tµi ®Ó theo dâi c¸c kho¶n cßn ph¶i thu cña kh¸ch hµng, tõng tµi s¶n cè ®Þnh c¸c kho¶n cÇn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng , chi phÝ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. §Ó thuËn lîi cho viÖc ¸p dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp, C«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung ( theo s¬ ®å sau), h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ tÝnh trÞ gi¸ hµng xuÊt kho theo ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt th­êng ®­îc tËp hîp theo tõng c«ng tr×nh thuËn lîi cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Hµng th¸ng C«ng ty tiÕn hµnh tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. Chøng tõ gèc B¸o c¸o kÕ to¸n B¶ng tæng hîp sè d­ chi tiÕt Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ nhËt ký chung Sæ c¸i B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh Sæ nhËt ký ®Æc biÖt Ghi chó: : Ghi hµng ngµy : Ghi cuèi th¸ng hoÆc ®Þnh kú S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chung: : Quan hÖ ®èi chiÕu, kiÓm tra Tr×nh tù: Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc hîp lÖ lËp ®Þnh kho¶n råi ghi vµo sæ NhËt ký chung theo tr×nh tù thêi gian, sè liÖu ®ång thêi ®­îc ghi vµo sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt t­¬ng øng. Tr­êng hîp cÇn më thªm NhËt ký ®Æc biÖt th× còng c¨n cø vµo chøng tõ gèc ®Ó ghi vµo NhËt ký ®Æc biÖt råi ghi vµo sæ c¸i. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sæ, thÎ chi tiÕt kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp sè liÖu chi tiÕt . C¨n cø vµo sæ c¸i lËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh c¸c tµi kho¶n. KiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ c¸i vµ b¶ng tæng hîp sè liÖu chi tiÕt. Tæng hîp sè liÖu, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. 2.2 T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9. 2.2.1 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p &TCCG S«ng §µ 9: 2.2.1.1 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty x©y l¾p vµ TCCG S«ng §µ 9. C«ng ty x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé hao phÝ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. §Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ, chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty còng ®­îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc: C¨n cø vµo néi dung vµ tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc ph©n thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ nh­: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ c«ng cô dông cô, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn. C¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ th× chi phÝ s¶n xuÊt trong C«ng ty còng ®­îc chia thµnh c¸c kho¶n môc: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. 2.2.1.2 Gi¸ thµnh vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 ®­îc x¸c ®Þnh lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chi ra cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao vµ ®· ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n. C«ng ty còng ph©n biÖt gi¸ hµnh s¶n xuÊt thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ vµ gi¸ thµnh dù to¸n ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c h¹ch to¸n còng nh­ theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n cña C«ng ty. 2.2.2 §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9: 2.2.2.1 §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y l¾p, mét lÜnh vùc cã nh÷ng ®Æc thï riªng nªn ®Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Trªn m¸y vi tÝnh cña C«ng ty, mçi c«ng tr×nh cã mét m· riªng. C¸c tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt sÏ ®­îc më chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh. C«ng ty tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c kho¶n môc: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung 2.2.2. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p. S¶n phÈm x©y l¾p cña C«ng ty ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. Tuy nhiªn c¸c s¶n phÈm x©y l¾p th­êng cã chu kú s¶n xuÊt dµi, kÕt cÊu phøc t¹p nªn cã thÓ bµn giao theo tõng c«ng viÖc hoµn thµnh. V× vËy mµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc giai ®o¹n c«ng viÖc hoµn thµnh. 2.2.3 KÕ to¸n tËp hîp c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty x©y l¾p vµ TCCG S«ng §µ 9. 2.2.3.1 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ kho¶n chi chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ( th­êng chiÕm 70-80%).V× vËy vi­Öc h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm. Kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ë C«ng ty bao gåm c¸c chi phÝ vÒ vËt liÖu chÝnh (g¹ch, ®¸, c¸t, sái, xi m¨ng, thÐp), vËt liÖu phô (d©y buéc, ®inh), thiÕt bÞ x©y dùng. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp: C«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tµi kho¶n sö dông: C«ng ty sö dông tµi kho¶n 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ ®­îc më trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Do viÖc h¹ch to¸n ë tõng c«ng tr×nh lµ thèng nhÊt víi nhau cho nªn ®Ó cho viÖc nghiªn cøu vµ tr×nh bµy cã hÖ thèng, t«i xin lÊy mét c«ng tr×nh do C«ng ty thi c«ng: C«ng tr×nh Quèc lé 1A- ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n ®Ó minh ho¹ vµ sè liÖu ®­îc lÊy ®Ó minh ho¹ lµ sè liÖu cña th¸ng 6/2000. Qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: Khi cã nhu cÇu vÒ vËt t­ c¸n bé kyc thuËt sÏ lËp phiÕu xuÊt kho, trªn c¬ së khèi l­îng c«ng viÖc vµ môc ®Ých c«ng viÖc x¸c ®Þnh cÇn lo¹i vËt t­ nµo, sè l­îng bao nhiªu. PhiÕu xuÊt kho ®­îc chñ nhiÖm c«ng tr×nh kiÓm tra kü, thñ kho xuÊt vËt t­ theo yªu cÇu vµ ghi vµo sè l­îng thùc xuÊt kho. PhiÕu xuÊt kho ®­îc lËp thµnh 2 liªn: 1 liªn ®­îc l­u ë c«ng tr×nh, 1liªn ®­îc thñ kho gi÷ l¹i ghi vµo thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho nh©n viªn kÕ to¸n ®éi ghi vµo cét ®¬n gi¸, thµnh tiÒn. Sau khi ®· lËp phiÕu xuÊt nh©n viªn kÕ to¸n ®éi sÏ lËp b¸o c¸o tæng hîp xuÊt vËt t­ ( MÉu 2.1.1) vµ b¶ng kª nhËp xuÊt tån (MÉu 2.1.2), ®Õn cuèi th¸ng sÏ göi vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n. Do vËt t­ cña c«ng tr×nh nµo thi c«ng tr×nh Êy mua nªn nh©n viªn kÕ to¸n ®éi cã thÓ l¾p chÝnh x¸c ®¬n gi¸ vµo phiÕu nhËp xuÊt kho. ë phßng kÕ to¸n cña C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra l¹i tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña chøng tõ, ®Þnh kho¶n cña kÕ to¸n vµ vµo d÷ liÖu m¸y tÝnh theo c¸c b¶ng ghi, m¸y sÏ tù ®éng vµo NhËt ký chung vµ c¸c sæ c¸i, sæ chi tiÕt cã liªn quan theo m· ®èi t­îng C«ng ty ®· ®¨ng ký. VÝ dô: NghiÖp vô xuÊt kho nguyªn vËt liÖu cho c«ng tr×nh Quèc Lé 1A - ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n trong th¸ng 6/2000 sÏ ®­îc vµo m¸y nh­ sau: Sè chøng tõ: 19 Ngµy chøng tõ: 30/6/2000 Ngµy ghi sæ: 30/6/2000 Néi dung: XuÊt vËt t­ thi c«ng c«ng tr×nh Q.L1A ®oan- Hµ Néi - L¹ng S¬n. Sè tiÒn: 249.955.253 Nî TK 621 ( Chi tiÕt c«ng tr×nh QL1A-®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n) Cã TK 152 ( Chi tiÕt kho t¹i c«ng tr×nh QL 1A- ®o¹n Hµ Néi- L¹ng S¬n) §ång thêi m¸y còng cho phÐp vµo chi tiÕt cña tõng lo¹i vËt t­ cña tõng phiÕu xuÊt theo c¸c b¶ng ghi. C¸c nghiÖp vô kh¸c còng ®­îc h¹ch to¸n t­¬ng tù nªn trong c¸c phÇn cßn l¹i t«i xin tr×nh bµy theo c¸ch h¹ch to¸n th«ng th­êng. (Nî TK: Cã TK:) Cuèi th¸ng kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sang tµi kho¶n 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh. MÉu sè 2.1.3 Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Tµi kho¶n 62101- C«ng tr×nh QL 1A ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n Th¸ng 6 n¨m 2000 Sè d­ ®Çu kú: Chøng tõ Néi dung TK §¦ Ph¸t sinh trong kú Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 4 12/6/00 Mua c¸t thi c«ng CT ®­êng quèc lé1A 331 258.197.979 258.197.979 2 28/6/00 Mua c¸t thi c«ng CTQL1A 331 577.436.751 835.634.730 19 30/6/00 XuÊtb vËt t­ CT QL1A 152 246.955.235 1.082.589.983 28 30/6/00 KÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp 154 1.082.589.983 2.2.3.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9, kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. C«ng nh©n trong C«ng ty cã hai lo¹i: C«ng nh©n trong danh s¸ch vµ c«ng nh©n ngoµi danh s¸ch. C«ng nh©n ngoµi danh s¸ch th­êng lµ c«ng nh©n thuª ngoµi theo hîp ®ång ng¾n h¹n. Sè c«ng nh©n nµy khi hÕt hîp ®ång lao ®éng, nÕu cßn cÇn th× C«ng ty sÏ ký tiÕp hîp ®ång kh¸c. C«ng nh©n thi c«ng ë c¸c c«ng tr×nh ®­îc chia thµnh c¸c tæ s¶n xuÊt nh­: tæ c¬ giíi, tæ x©y dùng, C«ng ty kho¸n l­¬ng theo c¸c tæ s¶n xuÊt. HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông hai h×nh thøc tr¶ l­¬ng: l­¬ng thêi gian vµ l­¬ng s¶n phÈm. Tuy nhiªn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian chñ yÕu ¸p dông cho bé m¸y qu¶n lý, chØ ®¹o thi c«ng c«ng tr×nh cßn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp sÏ ®­îc kho¸n theo khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh. C«ng nh©n trong danh s¸ch vµ c«ng nh©n ngoµi danh s¸ch khi tÝnh l­¬ng ®Òu dùa trªn hîp ®ång lµm kho¸n. Tæ tr­ëng tiÕn hµnh chÊm c«ng vµ cã x¸c nhËn cña kü thuËt, ®éi tr­ëng duyÖt sau ®ã chuyÓn vÒ phßng tæ chøc hµnh chÝnh tæng hîp ®Ó duyÖt x¸c ®Þnh ®¬n gi¸. §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng lµ ®¬n gi¸ néi bé ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ®¬n gi¸ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, sù biÕn ®éng cña thi tr­êng vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng cña tõng c«ng tr×nh cô thÓ. Ch¼ng h¹n nh­ thi c«ng nh÷ng c«ng tr×nh ®ßi hái tr×nh ®é kü thuËt cao hoÆc c¸c c«ng tr×nh lµm víi n­íc ngoµi th× ®¬n gi¸ tiÒn c«ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng th­êng cao h¬n gi¸ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Sau khi ®· hoµn tÊt c¸c thñ tôc cÇn thiÕt, nh©n viªn kinh tÕ ®éi sÏ tÝnh to¸n chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n theo bËc l­¬ng hoÆc theo hÖ sè do tæ s¶n xuÊt bÇu vµ göi vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó lµm thñ tôc. Hîp ®ång lµm kho¸n sÏ ®­îc lËp riªng cho c«ng nh©n trong danh s¸ch vµ c«ng nh©n ngoµi danh s¸ch. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp:Còng nh­ chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tµi kho¶n sö dông: C«ng ty sö dông tµi kho¶n 622 ®Ó tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh. Tr×nh tù: Hµng th¸ng c¨n cø vµo c¸c hîp ®ång lµm kho¸n, kÕ to¸n sÏ lËp b¶ng ph©n tÝch l­¬ng c«ng tr×nh ( MÉu 2.2.1) cho tõng c«ng tr×nh cô thÓ, sau ®ã c¨n cø vµo b¶ng ph©n tÝch l­¬ng c«ng tr×nh ®Ó lËp b¶ng ph©n bæ l­¬ng( MÉu 2.2.2) cho toµn C«ng ty. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo c¸c b¶ng ph©n tÝch l­¬ng c«ng tr×nh vµ b¶ng ph©n bæ l­¬ng hµng th¸ng, kÕ to¸n lËp ®Þnh kho¶n. C¨n cø vµo b¶ng ph©n tÝch l­¬ng c«ng tr×nh, b¶ng ph©n bæ l­¬ng th¸ng 6/2000 kÕ to¸n lËp ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 622 -C«ng tr×nh Quèc lé 1A: 141.723.000 Cã TK 334 ( 3341 52.680.000 Cã TK 334 ( 3342) 89.043.000 Cuèi th¸ng toµn bé chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sÏ ®­îc kÕt chuyÓn sang TK 154 cña c«ng tr×nh. Nî TK 154 141.723.000 Cã TK 622 141.723.000 MÉu sè:2.2.3 TrÝch sæ chi tiÕt 622- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Tµi kho¶n 62201- C«ng tr×nh Quèc Lé 1A Th¸ng 6 n¨m 2000 Sè d­ ®Çu kú: Chøng tõ Néi dung TK§¦ Ph¸t sinh trong kú Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 9a 28/6/00 Ph©n bæ tiÒn l­¬ng T6 3341 52680000 52380000 9b 28/6/00 Ph©n bæ tiªn l­¬ng T6 3342 89043000 141723000 29 30/6/00 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 154 141723000 141.723.000 141.723.000 Sè d­ cuèi kú: 2.2.3.3 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung: C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9, chi phÝ s¶n xuÊt chung ë c¸c ®éi c«ng tr×nh bao gåm c¸c yÕu tè sau: Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý: Chi phÝ c«ng cô, dông cô Chi phÝ khÊu hao TSC§ chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Ph­¬ng ph¸p tËp hîp: §èi víi c¸c ®éi qu¶n lý tõng c«ng tr×nh chi phÝ s¶n xuÊt chung sÏ ®­îc tËp hîp trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh. Tr­êng hîp ®éi/ xÝ nghiÖp qu¶n lý nhiÒu c«ng tr×nh th× chi phÝ nµy sÏ ®­îc tËp hîp cho c¸c ®éi/ xÝ nghiÖp sau ®ã sÏ ®­îc ph©n bæ cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo chi phÝ trùc tiÕp. Tµi kho¶n sö dông: TÊt c¶ c¸c yÕu tè trªn ®Òu ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung chi tiÕt cho c¸c tµi kho¶n cÊp hai cho tõng yÕu tè chi phÝ. Tr×nh tù kÕ to¸n sÏ ®­îc thùc hiÖn theo c¸c yÕu tè chi phÝ sau: 2.2.3.2.1 Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ®éi/ c«ng tr×nh/ xÝ nghiÖp: Chi phÝ nµy bao gåm c¸c kho¶n l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh theo tû lÖ % quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi nh­: ®éi tr­ëng, c¸n bé kü thuËt, thñ kho, nh©n viªn kinh tÕ ®éi, b¶o vÖ. Ngoµi ra chi phÝ nµy còng bao gåm c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Hµng th¸ng nh©n viªn kinh tÕ ®éi theo dâi vµ lËp b¶ng chÊm c«ng cho nh©n viªn qu¶n lý ®éi. Do C«ng ty ®· kho¸n cho c«ng tr×nh nªn viÖc tr¶ l­¬ng cho nh©n viªn qu¶n lý th­êng theo møc kho¸n l­¬ng thêi gian. ViÖc tÝnh l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý còng t­¬ng tù nh­ tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt. C«ng ty chØ tiÕn hµnh trÝch BHX, BHYT theo l­¬ng c¬ b¶n cña c«ng nh©n trong danh s¸ch: BHXH 20%( ng­êi lao ®éng nép 5%), BHYT trÝch 3% ( ng­êi lao ®éng nép 1%) Riªng KPC§ trÝch 2% trªn tæng quü l­¬ng thùc tÕ ( c¶ c«ng nh©n trong danh s¸ch vµ hîp ®ång ng¾n h¹n) c¨n cø vµo c¸c b¶ng thanh to¸n l­¬ng c«ng tr×nh, b¶ng ph©n bæ l­¬ng vµ h¹ch to¸n chi phÝ tiÒn l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi. Tµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n chi phÝ nµy kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 6721 ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh. C«ng tr×nh Quèc Lé 1A Hµ Néi- L¹ng S¬n do xÝ nghiÖp 903 thi c«ng nªn chi phÝ nµy sÏ ®­îc tËp h¬pj trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, c¨n cø vµo b¶ng ph©n tÝch tiÒn l­¬ng c«ng tr×nh, b¶ng ph©n bæ l­¬ng th¸ng 6/ 2000 kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: L­¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý: 8.900.000 ®ång Nî TK 6271 8.900.000 Cã TK 3341 8.900.000 TrÝch BHXH cña c«ng nh©n trong danh s¸ch (c¶ c«ng nh©n trùc tiÕp): Nî TK 6271 4.428.064 Cã TK 3383 4.428.064 TrÝch BHYT cña c«ng nh©n trong danh s¸ch (c¶ c«ng nh©n trùc tiÕp) Nî TK 6271 590.409 Cã TK 3384 590.409 TrÝch KPC§: Kinh phÝ c«ng ®oµn ®­îc trÝch 2% tæng quü l­¬ng thùc tÕ. C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ th¸ng 6/2000 tæng tiÒn l­¬ng thùc tÕ lµ: 150.623.000 ®ång. Kinh phÝ c«ng ®oµn ®­îc trÝch lµ: 2% x 150.623.000 = 3.012.460 ®ång §Þnh kho¶n: Nî TK 6271 3.041.460 Cã TK 3382 3.041460 Cuèi kú kÕt chuyÓn sang TK 154 cña tõng c«ng tr×nh. Nî TK 154 16.930.933 Cã TK 6271 16.930.933 MÉu 2.4.1 TrÝch sæ chi tiÕt tµi kho¶n 6271- Chi phÝ nh©n c«ng Tµi kho¶n 627101- Quèc Lé 1A - ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n Th¸ng 6 n¨m 2000 Chøng tõ Néi dung TK§¦ Ph¸t sinh trong kú Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 9c 28/6/00 Ph©n bæ tiÒn l­¬ng 3341 8.900.000 8.900.000 9d 28/6/00 TrÝch BHXH T6 3383 4.428.064 13.328.064 9e 28/6/00 TrÝch BHYT T6 3384 590.409 13.918.473 9g 28/6/00 TrÝch KPC§ T6 3382 3.012.460 16.930.933 30 30/6/00 K/c chi phÝ nh©n c«ng 154 16.930.933 Céng ph¸t sinh 16.930.933 16.930933 Sè d­ cuèi kú: 2.2.3.2 Chi phÝ c«ng cô, dông cô: Chi phÝ c«ng cô dông cô bao gåm chi phÝ CCDC xuÊt dïng cho ®éi x©y dùng. ViÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ CCDC xuÊt kho còng t­¬ng tù nh­ NVL. §èi víi nh÷ng CCDC cã gi¸ trÞ nhá nh­: quÇn ¸o, mò, g¨ng tay, ñng, ®­îc ph©n bæ mét lÇn khi xuÊt dïng CCDC. NÕu CCDC cã gi¸ trÞ lín, liªn quan ®Õn nhiÒu kú h¹ch to¸n th× tuú tõng tr­êng hîp cã thÓ dïng ph­¬ng ph¸p ph©n bæ 50% khi xuÊt dïng CCDC kÕ to¸n sÏ ph©n bæ 50% gi¸ trÞ thùc tÕ CCDC xuÊt kho, cßn l¹i khi nµo b¸o háng sÏ ph©n bæ nèt. Tr­êng hîp ph©n bæ nhiÒu lÇn: Gi¸ trÞ mét Gi¸ trÞ CCDC - Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi ­íc tÝnh = lÇn ph©n bæ Sè lÇn ­íc tÝnh sö dông §Ó h¹ch to¸n kho¶n chi phÝ nµy C«ng ty sö dông tµi kho¶n 6273 vµ më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh. VÝ dô: Trong th¸ng 6/ 2000 cã phiÕu xuÊt kho sè 10 xuÊt dông cô b¶o hé lao ®éng trÞ gi¸ 350.000 ®ång. KÕ to¸n h¹ch to¸n: Nî TK 627 (6273) 350.000 Cã TK 153 350.000 Cã nh÷ng c«ng cô cã gi¸ trÞ lín C«ng ty sÏ ph©n bæ dÇn. Ch¼ng h¹n mét bé giµn gi¸o PAN trÞ gi¸ kho¶ng 35.000.000 ®ång. ¦íc tÝnh thêi gian sö dông lµ 3 n¨m, phÕ liÖu thu håi kho¶ng 240.000 ®ång. C«ng ty tiÕn hµnh ph©n bæ nh­ sau: Gi¸ trÞ mét 35.000.000 - 240.000 = = 965.000 lÇn ph©n bæ 36 th¸ng Khi xuÊt kho dông cô ghi: Nî TK 142 (1421) 35.000.000 Cã TK 153 35.000.000 Ph©n bæ: Nî TK 627 (6273) 965.000 Cã TK 142 (1421) 965.000 §Ó theo dâi chÝnh x¸c TK 1421, C«ng ty ®· më chi tiÕt theo dâi tõng lo¹i CDCD lu©n chuyÓn ®Ó h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng c«ng tr×nh mét c¸ch chÝnh x¸c vµkÞp thêi. Tµi kho¶n 6273 còng nh­ c¸c tµi kho¶n kh¸c, cuèi quý còng ®­îc kÕt chuyÓn tµi kho¶n 154. MÉu 2.4.2 TrÝch sæ chi tiÕt tµi kho¶n 6273 - Chi phÝ c«ng cô dông cô Tµi kho¶n 627301 - Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n Th¸ng 6 n¨m 2000 Sè d­ ®Çu kú: Chøng tõ Néi dung TK §¦ Ph¸t sinh trong kú Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 5 5/6/00 XuÊt CCDC T6 153 350.000 350.000 11 12/6/00 Ph©n bæ chi phÝ cèp pha 142 965.000 1.135.000 31 30/6/00 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC 154 1.135.000 Céng ph¸t sinh 1.135.000 1.135.000 Sè d­ cuèi kú: 2.2.3.3.3 Chi phÝ khÊu hao TSC§: Chi phÝ nµy bao gåm toµn bé kh©u hao m¸y thi c«ng cña C«ng ty. KÕ to¸n theo dâi vµ tÝnh khÊu hao m¸y thi c«ng. ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 sö dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh ®Ó khÊu hao TSC§. Tû lÖ khÊu hao ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së thêi gian sö dông vµ nguyªn gi¸ TSC§, tû lÖ nµy ®­îc tÝnh ë møc trung b×nh cña QuyÕt ®Þnh 1066. Tµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§ Tr×nh tù: KÕ to¸n c¨n cø vµo sæ chi tiÕt khÊu hao m¸y thi c«ng (MÉu 2.3.2) ®Ó h¹ch to¸n. KÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK627 (6274) 169.056.667 Cã TK 214 169.056.667 MÉu 2.3.2 TrÝch sæ chi tiÕt tµi kho¶n 6274 - KhÊu hao TSC§ Tµi kho¶n 627401 - C«ng tr×nh Quèc Lé 1A - ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n Th¸ng 6 n¨m 2000 Sè d­ ®Çu kú: Chøng tõ Néi dung TK §¦ Ph¸t sinh trong kú Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 25 30/6/00 TrÝch khÊu hao TSC§ T6 214 169.056.667 169.056.667 31b 30/6/00 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC 154 169.056.667 Céng ph¸t sinh 169.056.667 169.054.667 Sè d­ cuèi kú: 2.2.3.3.4 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Chi phÝ nµy bao gåm c¸c lo¹i nh­ tiÒn ®iÖn tho¹i, ®iÖn, n­íc, chi phÝ thuª ngoµi m¸y, CCDC. C¸c chi phÝ nµy ph¸t sinh ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng c«ng tr×nh, vµ h¹ch to¸n vµo chi phÝ cña c«ng tr×nh ®ã. KÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸ ®¬n, biªn b¶n thanh lý hîp ®ång thuª m¸y, c«ng cô dông cô lËp b¶ng kª vµ h¹ch to¸n chi phÝ. Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 6277 ®Ó h¹ch to¸n kho¶n chi phÝ nµy. VÝ dô: C¨n cø vµo biªn b¶n thanh lý hîp ®ång thuª m¸y th¸ng 6/2000 cña Tr­êng c«ng nh©n ViÖt -X« víi sè tiÒn: 23.680.000 ®ång. KÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 627 (6277) 23.680.000 Cã TK 331 23.680.000 Cuèi kú kho¶n chi phÝ nµy còng ®­îc kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154 theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. MÉu 2.4.3 TrÝch sæ chi tiÕt TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Tµi kho¶n 627701 - Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n Th¸ng 6/2000 Sè d­ ®Çu kú: Néi dung TK §¦ Ph¸t sinh trong kú Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 15 12/6/00 Tr¶ tiÒn ®iªn tho¹i SX 111 450.000 450.000 16 12/6/00 Tr¶ tiÒn thuª xe m¸y 331 23.680.000 24.130.000 31c 30/6/00 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC 154 24.130.000 Céng ph¸t sinh 24.130.000 34.130.000 Sè d­ cuèi kú: 2.2.3.3.5 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Chi phÝ nµy bao gåm nhiÒu kho¶n môc nh­: Chi phÝ tiÕp kh¸ch, giao dÞch, in Ên tµi liÖu. Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 6278 ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nµy. VÝ dô: Chi phÝ tiÕp kh¸ch trong th¸ng 6/2000 cña C«ng tr×nh Quèc Lé 1A lµ: 4.500.000 ®ång. KÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 627(6278) 4.500.000 Cã TK 111 4.500.000 MÉu 2.4.4 TrÝch sæ chi tiÕt Tµi kho¶n 6278 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Tµi kho¶n 627801 - §­êng Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n Th¸ng 6 n¨m 2000 Sè d­ ®Çu kú: Chøng tõ Néi dung TK §¦ Ph¸t sinh trong kú Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 17 13/6/00 Chi phÝ tiÕp kh¸ch 111 4.500.000 4.500.000 20 15/6/00 Ph©n bæ chi phÝ ®Êu thÇu T6 1421 15.000.000 19.500.000 31d 30/6/00 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC 154 19.500.000 Céng ph¸t sinh 19.500.000 19.500.000 Sè d­ cuèi kú: 2.2.3.4 Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt cuèi th¸ng: §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 ®­îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Do ®ã chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc tËp hîp cho tõng c«ng tr×nh. §Ó phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh, c¸c kho¶n môc chi phÝ sÏ ®­îc tËp hîp theo tõng th¸ng. Cô thÓ, trong th¸ng 6 n¨m 2000 c«ng tr×nh Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n ®· cã c¸c chi phÝ sau: - Chi phÝ NVL trùc tiÕp( tËp hîp tõ sæ chi tiÕt TK 621): 1.082.589.983® Chi phÝ NCTT ( tËp hîp tõ sæ chi tiÕt TK 627): 141.723.000® -Chi phÝ s¶n xuÊt chung( tËp hîp tõ sæ chi tiÕt TK 627): 230.752.600® Céng chi phÝ ph¸t sinh trong th¸ng 6: 1.455.065.583® MÉu 2.5.1 TrÝch sæ chi tiÕt TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt KD dë dang TK 15401 - C«ng tr×nh Quèc Lé 1A - Hµ Néi - L¹ng S¬n Th¸ng 6 n¨m 2000 Sè d­ ®Çu kú: 312.932.780® Chøng tõ Néi dung TK§¦ Ph¸t sinh trong kú Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 28 30/6/00 KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT 621 1.082.589.983 1.395.522.763 29 30/6/00 K/C chi phÝ NCTT 622 141.723.000 1.537.245.763 30 30/6/00 K/C chi phÝ NCTT 627 16.930.933 1.544.176.696 31 30/6/00 K/C chi phÝ CC-DC qu¶n lý ph©n x­ëng 627 1.135.000 1.555.176.696 30b 30/6/00 K/C chi phÝ khÊu hao TSC§ 627 169.056.667 1.724.368.363 30c 30/6/00 K/C chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 627 24.130.000 1.748.498.363 30d 30/6/00 K/C chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 627 19.500.000 1.676.998.363 70 30/6/00 K/C gi¸ thµnh thùc tÕ 632 1.272.648.591 495.349.772 Céng ph¸t sinh 1.455.065.583 1.272.648.591 Sè d­ cuèi kú: 495.349.772 MÉu 2.5.2 TrÝch nhËt ký chung Th¸ng 6 n¨m 2000 Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i TK §¦ Sè ph¸t sinh Sè Ngµy Nî Cã … ………….. 30/6/00 28 30/6/00 K/C chi phÝ NVLTT 154 621 1.082.589.983.. 1.082.589.983 30/6/00 29 30/6/00 K/C chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 154 622 141.723.000 141.723.000 30/6/00 30 30/6/00 K/C chi phÝ nh©n c«ng qu¶n lý ph©n x­ëng 154 6271 16.930.933 16.930.933 30/6/00 31 30/6/00 K/C chi phÝ CC-DC qu¶n lý ph©n x­ëng 154 6273 1.135.000 1.135.000 30/6/00 30b 30/6/00 K/C chi phÝ khÊu hao TSC§ 154 6274 169.056.667 169.056.667 30/6/00 30c 30/6/00 K/C chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 154 6277 24.130.000 24.130.000 30/6/00 30d 30/6/00 K/C chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 154 6278 19.500.000 19.500.000 30/6/00 70 30/6/00 K/C gi¸ thµnh thùc tÕ th¸ng 6/2000 632 154 1.272.648.591 1.272.648.591 …………….. 2.2.4 §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 Do ®Æc ®iÓm thi c«ng c¸c c«ng trÜnh x©y dùng th­êng mÊt nhiÒu thêi gian, gi¸ trÞ c«ng tr×nh lín, kÕt cÊu phøc t¹p nªn viÖc bµn giao thanh to¸n th­êng ®­îc tiÕn hµnh sau nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Tuú theo hîp ®ßng vµ khèi l­îngt hi c«ng mµ c«ng ty cã thÓ bµn giao mét phÇn hay toµn bé khèi l­oùng x©y l¾p ®· hoµn thµnh. Tõ ®ã n¶y sinh yªu cÇu ph¶i ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú còng nh­ cuèi kú. §Ó phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý vµ thuËn lîi cho c«ng t¸c kÕ to¸n, C«ng ty x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh theo th¸ng, cô thÓ vµo thêi ®iÓm cuèi mçi th¸ng. ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ®­îc tiÕn hµnh dùa trªn c¬ së chi phÝ dù to¸n. Cuèi mçi th¸ng ®¹i diÖn cña phßng kü thuËt, kÕ ho¹ch cïng víi ®éi kü thuËt c«ng tr×nh, kÕ to¸n thèng kª tiÕn hµnh kiÓm kª ngay t¹i c«ng tr×nh, x¸c ®Þnh khèi l­îng x©y l¾p cuèi kú cho tõng phÇn c«ng viÖc cña tõng c«ng tr×nh vµ tÝnh ra chi phÝ dù to¸n cña toµn bé khèi l­îng dë dang ®ã. Phßng kÕ to¸n sau khi nhËn ®­îc b¶ng kiÓm kª khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú tõ phßng kÕ ho¹ch kü thuËt, tiÕn hµnh x¸c ®Þnh chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú theo c«ng thøc: Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ KLXL dë dang + KLXL dë dang ®Çu kú trong kú Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ dù cña KLXL dë = x to¸n KL dang cuèi kú Chi phÝ dù to¸n Chi phÝ dù to¸n XL dë KLXL hoµn thµnh + cña KLXL dë dang cuèi bµn giao trong kú dang cuèi kú kú Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang ®Çu kú ( th¸ng) chÝnh lµ chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú ( th¸ng) tr­íc, ®©y chÝnh lµ sè d­ nî cña TK 154 ®Çu th¸ng nµy. C«ng tr×nh 1A Hµ Néi - L¹ng S¬n, trong th¸ng 6 n¨m 2000 ®· bµn giao mét khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh, theo sè liÖu cña phßng kinh tÕ kÕ ho¹ch vµ phßng kÕ to¸n . - Chi phÝ dù to¸n khèi l­îng bµn giao: 1.273.959.464® - Chi phÝ dù to¸n khèi l­îng XD dë dang : 495.860.000® - Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú : 1.455.065.583® ( sè ph¸t sinh nî tµi kho¶n 154 trong th¸ng 6 cña C«ng tr×nh Quèc Lé 1A) - Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng XL dë dang ®Çu kú: 312.932.780® Chi phÝ thùc tÕ cña 312.932.780 + 1.455.065.583 KLXL dë dang cuèi = x 495.860.000 cuèi kú 1.273.959.464 + 495.860.000 = 495.349.772 Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú cña c¸c c«ng tr×nh chÝnh lµ sè d­ cña TK 154 cuèi th¸ng 6 vµ sÏ ®­îc ph¶n ¸nh vµo b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh trong th¸ng cña C«ng ty. 2.2.5 TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9: XuÊt ph¸t tõ viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cña C«ng ty lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc giai ®o¹n hoµn thµnh mµ C«ng ty cã c¸ch tÝnh gi¸ thµnh chophï hîp. HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp vµ tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh theo th¸ng. Gi¸ thµnh thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao trong quý ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ thµnh thùc Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ tÕ cña KLXL = KLXL dë dang + ph¸t sinh - KLXL dë dang h.thµnh bµn giao ®Çu kú trong kú cuèi kú ¸p dông c«ng thøc trªn vµo sè liÖu cô thÓ cña c«ng tr×nh Quèc Lé 1A Hµ Néi - L¹ng S¬n trong th¸ng 6/2000 ta cã: - Chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p dë dang ®Çu kú: 312.932.780® - Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú: 1.455.065.583® - Chi phÝ thùc tÕ KLXL dë dang cuèi kú: 495.349.772® Gi¸ thµnh thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao trong th¸ng 6 cña c«ng tr×nh Quèc Lé 1A hµ Néi - L¹ng S¬n lµ: 312.932.780 + 1.455.065.583 - 495.349.772 = 1.272.648.591 KÕ to¸n h¹ch to¸n kÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ cña khèi l­îng hoµn thµnh trong th¸ng 6 nh­ sau: Nî TK 632 ( gi¸ vèn hµng b¸n) 1.272.648.591 Cã TK 154 1.272.648.591 §ång thêi kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn gi¸ vèn vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þng kÕt qu¶ kinh doanh: Nî TK 911 1.272.648.591 Cã TK 632 1.272.648.591 C¨n cø vµo sè liÖu cña TK 154 vµ TK 511, cuèi mçi th¸ng kÕ to¸n lÊy sè liÖu lËp b¸o c¸o chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm Ch­¬ng III Nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ ®Ó hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9 3.1 NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9: 3.1.1 Nh÷ng ­u ®iÓm : KÓ tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu, v­¬n lªn, më réng quy m«, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ kh«ng ngõng hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý, trong ®ã cã c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n. MÆc dï trong nh÷ng n¨m qua Nhµ n­íc ®· cã nhiÒu thay ®æi trong chÕ ®é kÕ to¸n nh­ng C«ng ty ®· cã sù ¸p dông ®óng ®¾n kÞp thêi. Víi bé m¸y kÕ to¸n gän nhÑ, bè trÝ hîp lý, nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é, cã n¨ng lùc vµ nhiÖt t×nh, trung thùc, c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty hiÖn nay ®· ®­îc tæ chøc kh¸ tèt ®Ó ®¸p øng theo yªu cÇu qu¶n lý. Trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty ®· thÓ hiÖn nhiÒu ­u ®iÓm. Tr­íc hÕt lµ viÖc x¸c ®Þnh vµ ph©n phèi lo¹i chi phÝ kh¸ râ rµng còng nh­ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n, hîp lý ®èi t­îng tËp hîp vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®· gióp cho c«ng t¸c kÕ to¸n tiÕn hµnh dÔ dµng, chÝnh x¸c. MÆt kh¸c, C«ng ty ®· sö dông hÖ thèng chøng tõ vµ sæ s¸ch kÕ to¸n hîplý, ®óng chÕ ®é víi sù v©n dông s¸ng t¹o trong viÖc më c¸c sæ, thÎ chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh gióp cho viÖc tËp hîp chi phÝ ®­îc râ rµng, chÝnh x¸c, cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin vµ gióp cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, qu¶n lý vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. HiÖn nay C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung vµ sö dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc tiÕn hµnh ®¬n gi¶n h¬n. C¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c lo¹i vËt t­ ®Òu cã m· sè theo dâi riªng trªn m¸y vi tÝnh nªn viÖc tËp hîp chi phÝ ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, gi¶m tèi thiÓu khèi l­îng ghi chÐp, gi¶m nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, n©ng cao hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c kÕ to¸n. 3.1.2 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9: Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm c¬ b¶n, c«ng t¸c kÕ to¸n vµ tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty cßn béc lé nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. §Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, tr­íc hÕt ph¶i t×m hiÓu kü l­ìng vÒ thùc tÕ, th©ý ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i, tõ ®ã cã gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn. Cã thÓ nãi trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn ®ã lµ: 3.1.2.1 Ph©n lo¹i chi phÝ. HiÖn nay C«ng ty tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ thµnh c¸c yÕu tè vµ c¸c kho¶n môc chi phÝ. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ nh­ vËy lµ cÇn thiÕt cho c«ng t¸c kÕ to¸n. Tuy nhiªn, nÕu chØ ®¬n gi¶n ph©n lo¹i chi phÝ theo hai tiªu thøc trªn th× rÊt khã kh¨n trong c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ trong néi bé doanh nghiÖp. Ngoµi hai c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ trªn C«ng ty nªn ph©n lo¹i theo mét sè tiªu thøc kh¸c. Ch¼ng h¹n: - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt c¨n cø vµo mèi quan hÖ cña chi phÝ víi quy tr×nh s¶n xuÊt ®Ó ph©n lo¹i chi phÝ thµnh chi phÝ c¬ b¶n vµ chi phÝ chung. Chi phÝ c¬ b¶n ë C«ng ty sÏ bao gåm: chi phÝ NVLTT, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ m¸y thi c«ng. §©y lµ nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm nªn kh«ng thÓ c¾t gi¶m ®­îc mµ cÇn ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó h¹ thÊp ®Þnh møc tiªu hao. Chi phÝ chung lµ chi phÝ qu¶n lý ë ®éi x©y dùng, lµ chi phÝ phôc vô s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt chung, cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p tiÕt kiÖm triÖt ®Ó, ®ång thêi lo¹i trõ nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt. - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt c¨n cø vµo mçi quan hÖ cña chi phÝ víi khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®Ó ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt thµnh chi phÝ kh¶ biÕn, chi phÝ bÊt biÕn vµ chi phÝ hçn hîp. Chi phÝ kh¶ biÕn bao gåm: chi phÝ NVLTT, tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm, chi phÝ nhiªn liÖu dïng cho m¸y thi c«ng. Chi phÝ bÊt biÕn: khÊu hao TSC§, chi phÝ thuª m¸y thi c«ng, c«ng cô dông cô. Chi phÝ hçn hîp: chi phÝ ®iÖn tho¹i, tiÒn l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt thµnh ®Þnh phÝ, biÕn phÝ vµ chi phÝ hçn hîp sÏ gióp cho C«ng ty x©y dùng m« h×nh chi phÝ trong mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ, s¶n l­îng vµ lîi nhuËn. §ång thêi gióp cho C«ng ty cã c¸ch øng xö hîp lý gi÷a c¸c lo¹i chi phÝ. §èi víi biÕn phÝ cÇn ph¶i tiÕt kiÖm chi phÝ cho mét ®¬n vÞ khèi l­îng s¶n phÈm còng nh­ tæng chi phÝ. §èi víi ®Þnh phÝ cÇn ph¶i n©ng cao hiÖu lùc cña chi phÝ nh­: sö dông tèi ®a c«ng xuÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ hay ®èi víi chi phÝ hçn hîp còng cÇn ph¶i cã c¸ch øng sö thÝch hîp ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó yÕu tè ®inh phÝ vµ sö dông hîp lý ®èi víi yÕu tè biÕn phÝ. Ngoµi ra C«ng ty cã thÓ ¸p dông mét sè c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nh­ ph©n lo¹i theo qu¸ tr×nh m« t¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ( chi phÝ ban ®Çu, chi phÝ biÓn ®æi), ph©n lo¹i chi phÝ theo thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Ó cã c¸ch øng xö cho phï hîp. Tãm l¹i viÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau sÏ gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt h¬n vµ cã c¸ch øng sö hîp lý ®èi víi chi phÝ nh»m phôc vô cho môc ®Ých qu¶n lý tèi ­u chi phÝ s¶n xuÊt. 3.1.2.2 Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. C«ng ty x©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 trong qu¸ tr×nh thi c«ng th­êng kÕt hîp hai h×nh thøc thñ c«ng vµ c¬ giíi. V× vËy viÖc h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng mh­ mét kho¶n môc chi phÝ riªng lµ rÊt cÇn thiÕt. MÆc dï vËy cho ®Õn nay doanh nghiÖp cßn h¹ch to¸n c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y thi c«ng c¸c tµi kho¶n kh¸c nh­: Nguyªn vËt liÖu phôc vô m¸y thi c«ng: nh­ phô tïng thay thÕ, x¨ng dÇu vµo TK 621. TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n vËn hµnh m¸y: ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 622 KhÊu hao TSC§ hµng th¸ng, chi phÝ söa ch÷a lín, söa ch÷a th­êng xuyªn ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 627. §Ó tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ, kh«ng bÞ lÉn lén víi c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cÊu thµnh nªn s¶n phÈm x©y l¾p nh­ c¸t, ®¸, sái C«ng ty nªn h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng nh­ chÕ ®é kÕ to¸n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®­îc sö dông vµo TK cÊp 2 nh­ sau: 6231- Chi phÝ nh©n c«ng vËn hµnh m¸y thi c«ng 6232- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu phôc vô m¸y thi c«ng 6233- Chi phÝ sö dôn s¶n xuÊt phôc vô m¸y thi c«ng 6234- Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng 6237- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6238- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ViÖc h¹ch to¸n riªng m¸y thi c«ng vµo TK 623 sÏ gióp nhµ qu¶n lý qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ m¸y thi c«ng cña c¸c c«ng tr×nh. NhÊt lµ ®èi víi mét ®¬n vÞ cã khèi l­îng xe m¸y thiÕt bÞ lín nh­ C«ng ty & TCCG S«ng §µ 9 KÕt luËn Tæ chøc khoa häc vµ hîp lý c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng lµ c«ng viÖc khã kh¨n vµ phøc t¹p. Víi sùc gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o còng nh­ c¸c c¸n bé kÕ to¸n trong phßng tµi vô cña C«ng ty X©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 em ®· m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi " Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty X©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9". C¸c néi dung ®· ®­îc tr×nh bµy vµ ph©n tÝch trong chuyªn ®Ò ®Ó cã thÓ tãm t¾t nh­ sau: Chuyªn ®Ò ®· tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt lý luËn vÒ doanh ngiÖp x©y l¾p vµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm x©y l¾p mét c¸ch hîp lý. Chuyªn ®Ò tr×nh bµy mét c¸ch ®©y ®ñ vµ ng¾n gän thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p taÞ C«ng ty X©y l¾p & TCCG S«ng §µ 9 hiÖn nay. Trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan nh÷ng ­u ®iÓm còng nh­ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty X©y l¾p & TCCG S«ng §µ . Chuyªn ®Ò ®· hoµn thiÖn mét sè vÊn ®Ò chñ yÕu sau: Ph©n lo¹i chi phÝ chi tiÕt vµ ®Çy ®ñ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ C«ng ty. Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Víi tr×nh ®é vµ thêi gian cã h¹n chuyªn ®Ò kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. T«i rÊt mong c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c C¸n bé trong phong Tµi chÝnh - kÕ to¸n cña C«ng ty còng nh­ c¸c b¹n quan t©m ®Õn ®Ò tµi nµy nãi riªng vµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh nãi chung ®ãng gãp nhiÒu ý kiÕn ®Ó ngµy mét hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n trong c¬ chÕ míi cña ®Êt n­íc. Mét lÇn n÷a t«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy c« ®Æc biÖt thÇy gi¸o Ng« Xu©n Tþ, c¸c b¸c, c¸c c«, chó, c¸c anh c¸c chÞ ë C«ng ty X©y l¾p &TCCG S«ng §µ 9 ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.