Đề tài Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải trung tâm thương mại căn hộ bitexco

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ TP.HCM KHOA MOÂI TRÖÔØNG VAØ COÂNG NGHEÄ SINH HOÏC ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP Ñeà taøi: TÍNH TOAÙN THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI TRUNG TAÂM THÖÔNG MAÏI CAÊN HOÄ BITEXCO Chuyeân ngaønh : MOÂI TRÖÔØNG Maõ ngaønh : 108 GVHD : TH.S PHAN ÑÌNH XUAÂN VINH SVTH : NGUYEÃN THÒ HUYEÀN LÔÙP : 02MT2 MSSV : 02DHMT112 TP. HOÀ CHÍ MINH, THAÙNG 12 NAÊM 2006 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO ÑH KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ TP HCM COÄNG HOAØ XAÕ HOÂI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM Ñoäc laäp - Töï do - Haïnh phuùc Khoa: Moâi Tröôøng Vaø Coâng Ngheä Sinh Hoïc Boä moân: Moâi Tröôøng NHIEÄM VUÏ ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP Hoï vaø teân: Nguyeãn Thò Huyeàn Ngaønh: Moâi Tröôøng MSSV: 02DHMT112 Lôùp: 02MT2 Ñaàu ñeà ñoà aùn toát nghieäp Nhieäm vuï (yeâu caàu veà noäi dung vaø soá lieäu ban ñaàu) 3. Ngaøy giao ñoà aùn toát nghieäp 4. Ngaøy hoaøn thaønh ñoà aùn 5. Hoï vaø teân ngöôøi höôùng daãn 1 2 Phaàn höôùng daãn Noäi dung vaø yeâu caàu ñoà aùn ñaõ ñöôïc thoâng qua boä moân Ngaøy …… thaùng …… naêm 2006 Chuû nhieäm boä moân (kyù vaø ghi roõ hoï teân) Ngöôøi höôùng daãn chính (kyù vaø ghi roõ hoï teân) Phaàn daønh cho khoa, boä moân Ngöôøi duyeät (chaám sô boä) Ñôn vò Ñieåm toång keát Nôi löu tröõ ñoà aùn toát nghieäp NHAÄN XEÙT CUÛA GIAÙO VIEÂN HÖÔÙNG DAÃN Ñieån baèng soá _____________ Ñieåm baèng chöõ. ______________ TP HCM, Ngaøy……..thaùng…… naêm 2006 Giaùo vieân höôùng daãn LÔØI CAÛM ÔN Vôùi loøng bieát ôn saâu saéc nhaát. Em xin chaân thaønh caûm ôn quyù Thaày Coâ Khoa Moâi Tröôøng Vaø Coâng Ngheä Sinh Hoïc, cuøng toaøn theå Thaày Coâ Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP. HCM ñaõ taän tình giaûng daïy vaø trang bò cho em nhöõng kieán thöùc quyù baùu trong suoát quaù trình hoïc taäp taïi tröôøng vaø ñaõ cho em moät phaàn kieán thöùc ñeå hoaøn thaønh ñoà aùn toát nghieäp vaø giuùp em ñoùng goùp moät phaàn nhoû kieán thöùc cuûa mình cho coâng cuoäc xaây döïng vaø phaùt trieån ñaát nöôùc. Ñaëc bieät, em xin chaân thaønh caûm ôn coâ Phan Ñình Xuaân Vinh ñaõ chæ daãn taän tình trong suoát quaù trình thöïc hieän ñoà aùn toát nghieäp. Em xin chaân thaønh caûm ôn ñeán gia ñình, baïn beø nhöõng ngöôøi ñaõ luoân ñoäng vieân em trong suoát quaù trình hoïc taäp cuõng nhö thôøi gian thöïc hieän ñoà aùn toát nghieäp. Ñeå coù ngaøy hoâm nay, con xin chaân thaønh göûi lôøi caûm ôn ñeán ñaáng sinh thaønh döôõng duïc daïy doã con neân ngöôøi luoân keà vai saùt caùnh beân con, ñoâng vieân con nhöõng luùc con gaëp khoù khaên, luoân daïy con nhöõng ñieàu hay leõ phaûi cuûa cuoäc soáng ñeå con ngaøy moät hoaøn thieän hôn trong cuoäc soáng. Cuoái cuøng em xin chuùc toaøn theå quí thaày coâ tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä Thaønh Phoá Hoà Chí Minh, coâ Phan Ñình Xuaân Vinh, cha meï vaø caùc baïn ñoàng nghieäp luoân thaønh ñaït trong coâng vieäc vaø cuoäc soáng. SVTH: NGUYEÃN THÒ HUYEÀN Muïc luïc CHÖÔNG 1: MUÏC ÑÍCH NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Ñaët vaán ñeà 1 Muïc ñích nghieân cöùu 2 Noäi dung nghieân cöùu 2 Phöông phaùp nghieân cöùu 2 YÙù nghóa khoa hoïc – thöïc tieãn 3 CHÖÔNG 2: TOÅNG QUAN VEÀ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT 2.1 Muïc ñích cuûa vieäc xöû lyù nöôùc thaûi 4 2.2 Nguoàn goác nöôùc thaûi sinh hoaït 4 2.3 Thaønh phaàn tính chaát cuûa nöôùc thaûi 6 2.4 Toång quan caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït 8 2.4.1 Phöông phaùp xöû lyù cô hoïc 9 2.4.2 Xöû lyù hoaù hoïc 14 2.4.3 Phöông phaùp hoaù lyù 15 2.4.4 Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc 15 2.4.5 Côû sôû lyù thuyeát cuûa quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc 18 2.5 Tình hình xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït ôû Vieät Nam 18 CHÖÔNG 3: TOÅNG QUAN TRUNG TAÂM THÖÔNG MAÏI CAÊN HOÄ BITEXCO 3.1 Giôùi thieäu chung 21 3.2 Giôùi thieäu veà trung taâm thöông maïi BITEXCO 23 3.2.1 Vò trí ñòa lyù 25 3.2.2 Ñieàu kieän khí haäu thuyû vaên 25 3.2.3 Hieän traïng söû duïng ñaát khu vöïc 26 3.2.4 Nguoàn goác nöôùc thaûi vaø khaû naêng gaây oâ nhieãm cuûa nöôùc thaûi 26 3.2.5 Caùc nguoàn gaây oâ nhieãm trong quaù trình xöû lyù 28 3.3 Thaønh phaàn tính chaát nöôùc thaûi sinh hoaït. 30 CHÖÔNG 4: ÑEÀ XUAÁT PHÖÔNG AÙN VAØ TÍNH TOAÙN THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI CHO TRUNG TAÂM THÖÔNG MAÏI CAÊN HOÄ BITEXCO 4.1 Ñeà xuaát phöông aùn xöû lyù nöôùc thaûi 33 4.1.1 Nhaän xeùt, ñaùnh giaù traïm xöû lyù hieän höõu 33 4.1.2 Ñeà xuaát phöông aùn xöû lyù môùi 37 4.1.3 Löïa choïn phöông aùn xöû lyù 38 4.2 Qui trình xöû lyù nöôùc thaûi trung taâm thöông maïi caên hoä BITEXCO 39 4.3 Cô sôû tính toaùn thieát keá 42 4.4 Tính toaùn thieát keá coâng trình ñôn vò 45 4.4.1 Song chaén raùc 45 4.4.2 Hoá thu 49 4.4.3 Beå ñieàu hoaø 50 4.4.4 Beå laéng I 54 4.4.5 Beå Aerotank 59 4.4.6 Beå laéng II 71 4.4.7 Beå chöùa buøn 75 4.4.8 Beå khöû truøng 77 4.5 Tính toaùn kinh teá 78 4.5.1 Dieän tích maët baèng xaây döïng 78 4.5.3 Chi phí quaûn lyù vaø vaän haønh 81 4.5.4 Toång chi phí xöû lyù cho 1m3 nöôùc thaûi 83 Keát Luaän Vaø Kieán Nghò 85 DANH MUÏC CHÖÕ VIEÁT TAÉT BOD: Biochemical Oxygen Demand - Nhu caàu oxy sinh hoïc COD: Chomical Oxygen Demand - Nhu caàu oxy hoaù hoïc DO: Dissolved Oxygen - Löôïng oxy hoaø tan SS: Suspended Soild - Chaát raén lô löûng F/M: Food – Microganism Ration - Tyû leä thöùc aên cho vi sinh vaät MLSS: Mixed Liquor Suspends Soid - Chaát raén lô löûng trong buøn loûng, mg/l MLVSS: Mixed liquor Volatile Suspends Soid - Chaát raén lô löûng bay hôi trong buøn loûng, mg/l VS: Volatile Soild - Chaát raén bay hôi, mg/l SVI: Sludge Volume Index - Chæ soá theå tích buøn mg/l TCXD: Tieâu chuaån xaây döïng TCVN: Tieâu chuaån VIEÄT Nam XLNT: Xöû lyù nöôùc thaûi NTSH: Nöôùc thaûi sinh hoaït TP.HCM: Thaønh phoá Hoà Chí Minh CHLB: Coäng hoaø lieân bang DANH MUÏC BAÛNG BIEÅU Baûng 2.1: Thaønh phaàn töông ñoái cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït bình thöôøng Baøng 2.2: Moät vaøi phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi theo qui trình xöû lyù cô hoïc, sinh hoc, hoaù hoïc Baûng 2.3: Taûi troïng chaát baån theo ñaàu ngöôøi Baøng 24: ÖÙùng duïng cuûa caùc coâng trình vaø thieát bò ñeå xöû lyù cô hoïc Baûng 2.5: Caùc quaù trình sinh hoïc duøng trong xöû lyù nöôùc thaûi Baûng 3.1: Thaønh phaàn nöôùc thaûi cuûa khu daân cö Baûng 4.1: Soá lieäu duøng ñeå thieát keá traïm xöû lyù nöôùc thaûi Baûng 4.2: Keát quaû phaân tích thaønh phaàn nöôùc thaûi taïi trung taâm thöông maïi caên hoä BITEXCO Baûng 4.3: Caùc thoâng soá löïa choïn tính toaùn song chaén raùc Baûng 4.4:Thoâng soá thieát keá möông vaø song chaén raùc Baûng 4.5 Thoâng soá thieát keá hoá thu Baûng 4.6: Caùc thoâng soá löïa choïn tính toaùn beå ñieàu hoaø Baûng 4.7: Thoâng soá thieát keá beå ñieàu hoaø Baûng 4.8: Caùc thoâng soá löïa choïn tính toaùn beå laéng I Baûng 4.9: Hieäu suaát laéng caën lô löûng trong beå laéng I Baûng 4.10: Thoâng soá thieát keá beå laéng I Baûng 4.11: Caùc thoâng soá löïa choïn tính toaùn beå Aerotank Baûng 4.12: Thoâng soá thieát keá beå Aerotank Baûng 4.13: Caùc thoâng soá löïa choïn tính toaùn beå laéng II Baûng 4.14: Thoâng soá thieát keá beå laéng II Baûng 4.15: Dieän tích maët baèng caùc coâng trình ñôn vò Baûng 4.16: Chi phí xaây döïng caùc coâng trình ñôn vò Baûng 4.17: Baûng chi phí thieát bò Baûng 4.18: Baûng chi phí ñieän naêng DANH MUÏC HÌNH VEÕ Hình1: Sô ñoà khoái xöû lyù nöôùc thaûi Hình 2: Sô ñoà maët caét theo nöôùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi Hình 3: Maët baèng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi Hình 4: Song chaén raùc Hình 5: Hoá thu Hình 6: Beå ñieàu hoaø Hình 7: Beå laéng Hình 8: Beå Aerotank Hình 9: Beå laéng II Hình 10: Beå khöû truøng Hình 11: Beå chöùa buøn CHÖÔNG 1 MUÏC ÑÍCH NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 1.1 ÑAËT VAÁN ÑEÀ Xaõ hoäi Vieät Nam ñang chuyeån mình ñeå hoaø nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi. Quaù trình Coâng Nghieäp Hoaù, Hieän Ñaïi Hoaù khoâng ngöøng phaùt trieån, ñöông nhieân seõ keùo theo ñoâ thò hoaù. Trong quaù trình phaùt trieån, nhaát laø trong thaäp kyû vöøa qua, caùc ñoâ thò lôùn nhö Haø Noäi, Thaønh Phoá Hoà Chí Minh… ñaõ gaëp nhieàu vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng ngaøy caøng nghieâm troïng, do caùc hoaït ñoäng coâng nghieäp, noâng nghieäp, giao thoâng vaø sinh hoaït gaây ra. Daân soá taêng nhanh neân caùc khu daân cö taäp trung daàn daàn ñöôïc qui hoaïch vaø hình thaønh. Beân caïnh ñoù, vieäc quaûn lyù vaø xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït chöa ñöôïc trieät ñeå neân daãn ñeán haäu quaû nguoàn nöôùc maët bò oâ nhieãm vaø nguoàn nöôùc ngaàm cuõng daàn daàn bò oâ nhieãm theo. Vì chuùng laø nôi tieáp nhaän nöôùc thaûi töø caùc xí nghieäp, khu daân cö… maø khoâng qua xöû lyù laøm aûnh höôûng ñeán caûnh quan moâi tröôøng vaø cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Hieän nay, vieäc quaûn lyù nöôùc thaûi keå caû nöôùc thaûi sinh hoaït laø moät vaán ñeà nan giaûi cuûa caùc nhaø quaûn lyù moâi tröôøng treân theá giôùi noùi chung vaø Vieät Nam noùi rieâng neân vieäc thieát keá heä thoáng thu gom vaø xöû lyù nöôùc thaûi laø raát caàn thieát cho caùc khu daân cö, khu coâng nghieäp, trung taâm thöông maïi… Ngay caû khu daân cö, ñoâ thò môùi ñöôïc qui hoaïch xaây döïng nhaèm caûi thieän moâi tröôøng vaø phaùt trieån theo höôùng beàn vöõng. Vôùi mong muoán moâi tröôøng soáng ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän, vaán ñeà quaûn lyù nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc deã daøng hôn ñeå phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån taát yeáu cuûa xaõ hoäi vaø caûi thieän nguoàn taøi nguyeân nöôùc ñang bò thoaùi hoaù vaø oâ nhieãm naëng . Ñöôïc söï höôùng daãn cuûa Th.S Phan Ñình Xuaân Vinh, ñoà aùn naøy nhaèm thieát keá moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñeå goùp phaàn caûi thieän moâi tröôøng, ngaên ngöøa oâ nhieãm do nöôùc thaûi ñaëc bieät laø nöôùc thaûi sinh hoaït, em ñaõ choïn ñeà taøi laøm ñoà aùn toát nghieäp laø: “ Tính Toaùn Thieát Keá Heä Thoáng Xöû Lyù Nöôùc Thaûi Cho Trung Taâm Thöông Maïi Caên Hoä BITEXCO”. Ñoà aùn naøy raát caàn thieát nhaèm taïo ñieàu kieän cho vieäc quaûn lyù nöôùc thaûi ñoâ thò ngaøy caøng toát hôn, hieäu quaû hôn vaø moâi tröôøng ñoâ thò ngaøy caøng saïch ñeïp hôn. Nhö vaäy, seõ khoâng laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc do nöôùc thaûi töø caùc khu daân cö taäp trung, ñaûm baûo thöïc hieän caùc qui ñònh cuûa Boä Taøi Nguyeân – Moâi tröôøng cuõng nhö caùc sôû, ban, ngaønh… 1.2 MUÏC ÑÍCH Nöôùc thaûi sinh hoaït laø nöôùc thaûi chöùa haøm löôïng chaát höõu cô hoaø tan cao vaø chöùa moät soá löôïng lôùn caùc vi sinh vaät gaây beänh. Ñöùng tröôùc hieän traïng oâ nhieãm do nöôùc thaûi sinh hoaït nhö vaäy vieäc ñöa caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi vaøo caùc khu daân cö taäp trung laø raát caàn thieát hieän nay. Muïc ñích cuûa ñeà taøi laø thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït nhaèm laøm giaûm aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi ñeán moâi tröôøng. Vôùi muïc ñích naøy thì vieäc thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho Trung taâm Thöông maïi caên hoä BITEXCO laø phuø hôïp vaø ñoù cuõng chính laø muïc ñích cuûa baøi ñoà aùn toát nghieäp naøy. 1.3 NOÄI DUNG CUÛA ÑEÀ TAØI Ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñeà ra, noäi dung ñoà aùn taäp trung vaøo caùc vaán ñeà sau: Giôùi thieäu veà heä thoáng thoaùt nöôùc vaø xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït Giôùi thieäu veà trung taâm thöông maïi caên hoä BITEXCO Ñeà xuaát phöông aùn xöû lyù môùi Tính toaùn thieát keá heä thoáng thu gom nöôùc thaûi sinh hoaït taïi Trung taâm Thöông maïi caên hoä BITEXCO. 1.4 PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN Trong quaù trình thöïc hieän ñoà aùn coù söû duïng caùc phöông phaùp sau: Thu thaäp döõ lieäu caàn thieát cho ñeà taøi vaø xöû lyù caùc döõ lieäu ñoù moät caùch phuø hôïp Laáy maãu nöôùc thaûi vaø phaân tích caùc chæ tieâu ñaëc tröng nhaèm coù nhöõng keát quaû chính xaùc phuïc vuï cho vieäc thöïc hieän ñeà taøi. Löïa choïn phöông phaùp tính toaùn vaø thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi thích hôïp. 1.5 YÙNGHÓA KHOA HOÏC VAØ YÙ NGHÓA THÖÏC TIEÃN YÙ nghóa khoa hoïc Ñeà taøi goùp phaàn vaøo vieäc tìm hieåu vaø thieát keá xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït taïi khu chung cö. Töø ñoù goùp phaàn vaøo coâng taùc baûo veä moâi tröôøng, caûi thieän taøi nguyeân nöôùc ngaøy caøng trong saïch hôn giuùp caùc nhaø quaûn lyù laøm vieäc hieäu quaû vaø deã daøng hôn. 1.5.2 YÙ nghóa thöïc tieãn Ñeà taøi seõ ñöôïc nghieân cöùu vaø boå sung ñeå phaùt trieån cho caùc chung cö khaùc treân ñòa baøn thaønh phoá vaø toaøn quoác. Haïn cheá vieäc xaû thaûi böøa baõi laøm suy thoaùi vaø oâ nhieãm taøi nguyeân nöôùc. CHÖÔNG 2 TOÅNG QUAN CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI 2.1 MUÏC ÑÍCH CUÛA VIEÄC XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI Muïc ñích cuûa vieäc xöû lyù nöôùc thaûi laø loaïi boû caùc chaát oâ nhieãm coù trong nöôùc thaûi ñeå nöôùc thaûi ñaït ñeán möùc chaáp nhaän ñöôïc theo tieâu chuaån qui ñònh. Haàu heát nöôùc thaûi ñöôïc xöû lyù ñeå xaû ra moâi tröôøng, trong tröôøng hôïp naøy yeâu caàu möùc ñoä xöû lyù phuï thuoäc vaøo nguoàn tieáp nhaän nöôùc thaûi vaø qui ñònh cuûa töøng khu vöïc khaùc nhau. Taïi Vieät Nam thaùng 6/1995 chính phuû ban haønh qui ñònh tieâu chuaån moâi tröôøng thoáng nhaát chung trong toaøn quoác. Trong ñoù coù tieâu chuaån (TCVN 5945-1995), quy ñònh tieâu chuaån xaû thaûi cho pheùp ñoái vôùi nöôùc thaûi ra nguoàn khaùc nhau do Boä Khoa Hoïc Coâng Ngheä Vaø Moâi Tröôøng ban haønh 1995 tieâu chuaån neâu leân trong baûng phuï luïc Sau naøy coù theâm TCVN 2001 ñöôïc ban haønh 18/1/2001. 2.2. NGUOÀN GOÁC NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT NTSH phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng soáng haøng ngaøy cuûa con ngöôøi nhö taém röûa, baøi tieát, cheá bieán thöùc aên… ÔÛ Vieät Nam löôïng nöôùc thaûi naøy trung bình khoaûng 120 - 260 lít/ngöôøi/ ngaøy. NTSH ñöôïc thu gom töø caùc caên hoä, cô quan, tröôøng hoïc, beänh vieän, khu daân cö, cô sôû kinh doanh, chôï, caùc coâng trình coâng coäng khaùc vaø ngay chính trong caùc cô sôû saûn xuaát. Khoái löôïng nöôùc thaûi cuûa moät coäng ñoàng daân cö phuï thuoäc vaøo: Quy moâ daân soá Tieâu chuaån caáp nöôùc Khaû naêng vaø ñaëc ñieåm cuûa heä thoáng thoaùt nöôùc Ñaëc tính chung cuûa NTSH thöôøng bò oâ nhieãm bôûi caùc chaát caën baõ höõu cô, caùc chaát höõu cô hoaø tan (thoâng qua caùc chæ tieâu BOD, COD), caùc chaát dinh döôõng (nitô phospho), caùc vi truøng gaây beänh (Ecoli, coliform…). Möùc ñoä oâ nhieãm cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït phuï thuoäc vaøo: Löu löôïng nöôùc thaûi Taûi troïng chaát baån tính theo ñaàu ngöôøi Maø taûi troïng chaát baån tính theo ñaàu ngöôøi phuï thuoäc vaøo: Möùc soáng, ñieàu kieän soáng vaø taäp quaùn soáng. Ñieàu kieän khí haäu Vaø ñöôïc xaùc ñònh ôû baûng 2.1 sau: Baûng 2.1: Taûi troïng chaát baån theo ñaàu ngöôøi Chæ tieâu oâ nhieãm Heä soá phaùt thaûi Caùc quoác gia gaàn vôùi Vieät Nam Theo TCVN (TCXD – 51 - 84) Chaát raén lô löûng SS 70 - 145 50 – 55 BOD5 ñaõ laéng 45 - 54 25 - 30 BOD20 ñaõ laéng - 30 – 35 COD 72 – 102 - N- NH4+ 2,4 – 4,8 7 Phospho toång 0,8 – 4,0 1,7 Daàu môõ 10 – 30 - (Nguoàn: Chöông trình moân hoïc kyõ thuaät xöû lyù nöôùc thaûi, Laâm Minh Trieát) 2.3 THAØNH PHAÀN TÍNH CHAÁT CUÛA NÖÔÙC THAÛI Möùc ñoä caàn thieát xöû lyù nöôùc thaûi phuï thuoäc: Noàng ñoä baån cuûa nöôùc thaûi Khaû naêng töï laøm saïch cuûa nguoàn tieáp nhaän Yeâu caàu veà maët veä sinh moâi tröôøng Ñeå löïa choïn coâng ngheä xöû lyù vaø tính toaùn thieát keá caùc coâng trình ñôn xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc tieân caàn phaûi bieát thaønh phaàn tính chaát cuûa nöôùc thaûi. Thaønh phaàn tính chaát cuûa nöôùc thaûi chia laøm 2 nhoùm chính: Thaønh phaàn vaät lyù Thaønh phaàn hoaù hoïc Thaønh phaàn vaät lyù: bieåu thò daïng caùc chaát baån coù trong nöôùc thaûi ôû caùc kích thöôùc khaùc nhau ñöôïc chia thaønh 3 nhoùm. Nhoùm 1: goàm caùc chaát khoâng tan chöùa trong nöôùc thaûi daïng thoâ (vaûi, giaáy, laù caây, caùt, da, loâng…) ôû daïng lô löûng (> 10-1mm) vaø ôû daïng huyeàn phuø, nhuõ töông (= 10-1 – 10-4mm) Nhoùm 2: goàm caùc chaát baån daïng keo (= 10-4 – 10-6mm) Nhoùm 3: goàm caùc chaát baån ôû daïng hoaø tan coù < 10-6mm, chuùng coù theå ôû daïng ion hay phaân töû. Thaønh phaàn hoaù hoïc: bieåu thò daïng caùc chaát baån trong nöôùc thaûi coù caùc tính chaát hoaù hoïc khaùc nhau, ñöôïc chia laøm 3 nhoùm: Thaønh phaàn voâ cô: caùt, seùt, xæ, axít voâ cô, caùc ion muoái phaân ly… (chieám khoaûng 42% ñoái vôùi NTSH) Thaønh phaàn hoaù hoïc: caùc chaát coù nguoàn goác töø ñoäng vaät, thöïc vaät caën baõ baøi tieát… (chieám khoaûng 58%) Caùc chaát chöùa nitô: Caùc hôïp chaát nhoùm hyñrocacbon: môõ, xaø phoøng, cellulese… Caùc hôïp chaát coù chöùa phospho, löu huyønh Thaønh phaàn sinh hoïc: naám men, naám moác, taûo, vi khuaån… Baûng 2.2: Theå hieän thaønh phaàn töông ñoái cuûa NTSH tröôùc vaø sau xöû lyù. BOD vaø chaát raén lô löûng laø 2 thoâng soá quan troïng nhaát ñöôïc söû duïng ñeå xaùc ñònh ñaëc tính cuûa NTSH. Quaù trình xöû lyù laéng ñoïng ban ñaàu coù theå giaûm ñöôïc khoaûng 50% chaát raén lô löûng vaø 35% BOD. Baûng 2.2: Thaønh phaàn töông ñoái cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït bình thöôøng Thaønh phaàn chaát thaûi Tröôùc khi laéng ñoïng Sau khi laéng ñoïng Sau khi xöû lyù sinh hoïc Toång chaát raén lô löûng 800 680 530 Chaát raén khoâng oån ñònh 440 340 220 Chaát raén lô löûng 240 120 30 Chaát raén lô löûng khoâng oån ñònh 180 100 20 BOD 200 130 30 Amoniac 15 15 24 Toång nitô 35 30 26 Photpho hoaø tan 7 7 7 Toång photpho 10 9 8 (Nguoàn: wastewater engineering treatment, disposal, reuse third edition -Metcalf vaø Eddy, 1991) Chaát höõu cô trong NTSH ñaëc tröng coù theå phaân huyû sinh hoïc coù thaønh phaàn 50% hydrocacbon, 40% protein vaø 10% chaát beùo. Ñoä pH dao ñoäng trong khoaûng 6,5 – 8,0 trong nöôùc thaûi coù khoaûng 20% - 40% vaät chaát höõu cô khoâng phaân huyû sinh hoïc. (Theo:Xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp, Tính toaùn vaø thieát keá coâng trình – Laâm Minh Trieát) 2.4. TOÅNG QUAN CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI Caùc loaïi nöôùc thaûi ñeàu chöùa caùc taïp chaát gaây nhieãm baån coù tính chaát raát khaùc nhau: töø caùc loaïi chaát raén khoâng tan ñeán caùc loaïi chaát khoù tan vaø nhöõng hôïp chaát tan trong nöôùc. XLNT laø loaïi boû caùc taïp chaát ñoù, laøm saïch laïi nöôùc vaø coù theå ñöa nöôùc ñoå vaøo nguoàn hoaëc ñöa taùi söû duïng. Ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc ñích ñoù chuùng ta thöôøng döïa vaøo ñaëc ñieåm cuûa töøng loaïi taïp chaát ñeå löïa choïn phöông phaùp xöû lyù thích hôïp. Vaø ñeå ñaùp öùng caùc tieâu chuaån chaát löôïng cuûa nöôùc thaûi tröôùc khi xaû vaøo nguoàn tieáp nhaän nöôùc thaûi töø caùc khu daân cö, töø caùc coâng sôû, khu thöông maïi… phaûi ñöôïc thu gom baèng heä thoáng oáng daãn ñeán nôi taäp trung (traïm xöû lyù). Coù theå phaân loaïi caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi theo ñaëc tính cuûa qui trình xöû lyù nhö: Xöû lyù baèng phöông phaùp cô hoïc. Xöû lyù baèng phöông phaùp hoaù lyù vaø hoaù hoïc. Xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoïc Baûng 2.3: Moät vaøi phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi theo qui trình xöû lyù cô hoïc, hoaù hoïc, sinh hoïc Qui trình xöû lyù Caùc coâng ñoaïn coù theå aùp duïng Cô hoïc Laéng caën Song chaén raùc Laøm thoaùng Loïc qua lôùp vaät lieäu loïc Khöû khí Khuaáy troän pha loaõng Hoaù hoïc Clo hoaù Ozon hoaù Trung hoaø baèng dung dòch axít hoaëc kieàm Keo tuï Trao ñoåi ion Haáp thuï vaø haáp phuï Sinh hoïc Xöû lyù hieáu khí: + Beå Aerotank + Beå loïc sinh hoïc + Hoà hieáu khí, hoà oxy hoaù + OÂån ñònh caën trong moâi tröôøng hieáu khí (Nguoàn: Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi - Trònh Xuaân Lai, 2000) 2.4.1 PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ CÔ HOÏC Trong nöôùc thaûi thöôøng coù caùc loaïi taïp chaát raén côõ khaùc nhau bò cuoán theo nhö: caùc loaïi rau, bao bì chaát deûo, giaáy, caùt soûi… Quaù trình xöû lyù cô hoïc thöôøng ñöôïc aùp duïng ôû giai ñoaïn ñaàu cuûa quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi hay coøn goïi laø quaù trình xöû lyù sô boä hay laø quaù trình tieàn xöû lyù, quaù trình naøy duøng ñeå loaïi boû caùc taïp chaát voâ cô vaø höõu cô trong nöôùc thaûi. Giai ñoaïn xöû lyù naøy bao goàm caùc quaù trình maø khi nöôùc thaûi ñi qua quaù trình ñoù seõ khoâng thay ñoåi tính chaát hoaù hoïc vaø sinh hoïc cuûa noù. Noù laø moät böôùc ñeäm nhaèm naâng cao chaát löôïng vaø hieäu quaû cuûa caùc böôùc xöû lyù tieáp theo cuûa heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Coù nhieäm vuï loaïi ra khoûi nöôùc thaûi taát caû caùc vaät theå gaây taéc ngheõn ñöôøng oáng laøm hö haïi maùy bôm vaø laøm giaûm hieäu quaû xöû lyù. Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp cô hoïc coù nhieàu phöông phaùp khaùc nhau. Tuy nhieân, tuyø theo thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi xöû lyù maø caùc coâng trình sau ñaây coù theå aùp duïng: Song chaén raùc Beå laéng caùt. Beå laéng. Baûng 2.3: ÖÙùng duïng cuûa caùc coâng trình vaø thieát bò ñeå xöû lyù cô hoïc Coâng trình hoaëc thieát bò ÖÙùng duïng Löu löôïng thieát keá Theo doõi, quaûn lyù löu löôïng nöôùc thaûi Song chaén raùc, löôi loïc raùc Loaïi boû caùc raùc coù kích thöôùc lôùn hôn 5 cm Thieát bò nghieàn raùc Nghieàn caùc loaïi raùc coù kích thöôùc lôùn, taïo neân moät hoãn hôïp nöôùc thaûi töông ñoái ñoàng nhaát. Beå ñieàu löu löôïng Ñieàu hoaø löu löôïng cuõng nhö khoái löôïng caùc chaát oâ nhieãm Thieát bò khuaáy troän Khuaáy troän caùc hoaù chaát vaø chaát khí vôùi nöôùc thaûi, giöõ caùc chaát raén ôû traïng thaùi lô löûng Beå taïo boâng caën Taïo ñieàu kieän cho caùc haït nhoû lieân keát laïi vôùi nhau thaønh caùc boâng caën ñeå chuùng coù theå laéng ñöôïc Beå laéng Loaïi caùc caën laéng vaø coâ ñaëc buøn. Beå tuyeån noåi Loaïi caùc chaát raén coù kích thöôùc nhoû vaø coù tyû troïng gaàn baèng vôùi tyû troïng cuûa nöôùc Beå loïc Loaïi boû caùc chaát raén coù kích thöôùc nhoû coøn soùt laïi sau khi XLNT baèng quaù trình sinh hoïc hay hoaù hoïc Sieâu loïc Nhö beå loïc cuõng ñöôïc öùng duïng ñeå loïc taûo trong caùc hoà coá ñònh chaát thaûi Trao ñoåi khí Ñöa theâm vaøo hoaëc khöû ñi caùc chaát khí trong nöôùc thaûi Laøm bay hôi vaø khöû caùc chaát khí Khöû caùc chaát höõu cô bay hôi trong nöôùc thaûi Khöû truøng Loaïi boû caùc vi sinh vaät coù haïi baèng tia UV 2.4.1.1 SONG CHAÉN RAÙC Song chaén raùc ñöôïc söû duïng nhaèm loaïi boû raùc coù kích thöôùc lôùn coù nguoàn goác höõu cô hoaëc ôû daïng sôïi nhö: giaáy, rau vaø raùc… ra khoûi nöôùc thaûi tröôùc coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo vôùi muïc ñích baûo veä caùc thieát bò nhö bôm, oáng daãn… Song chaén raùc thöôøng ñaët tröôùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hay coù theå ñaët tröôùc caùc mieäng xaû cuûa nhaø maùy saûn xuaát. Raùc ñöôïc chuyeån ñeán maùy nghieàn ñeå nghieàn nhoû. Song chaén raùc laø coâng trình xöû lyù sô boä ñeå chuaån bò ñieàu kieän cho vieäc xöû lyù nöôùc thaûi sau ñoù. Tröôøng hôïp ôû traïm bôm chính ñaõ ñaët song chaén raùc vôùi kích thöôùc 16mm thì khoâng nhaát thieát phaûi ñaët noù ôû traïm xöû lyù nöõa (ñoái vôùi traïm xöû lyù coâng suaát nhoû). Song chaén raùc goàm caùc thanh ñan saép xeáp caïnh nhau ôû treân möông daãn nöôùc. Khoaûng caùch giöõa caùc thanh ñan goïi laø khe hôû. Song chaén raùc coù theå phaân laøm ba nhoùm: Theo khe hôû song chaén phaân bieät loaïi thoâ (30 – 200mm) vaø loaïi trung bình (5 – 25mm). Ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït khe hôû song chaén nhoû hôn 16mm thöïc teá ít ñöôïc söû duïng. Theo ñaëc ñieåm caáu taïo phaân bieät loaïi coá ñònh vaø loaïi di ñoäng. Song chaén raùc loaïi di ñoäng (khoâng coá ñònh) vì do thieát bò vaø quaûn lyù phöùc taïp neân ít söû duïng. Söû duïng nhieàu hôn laø loaïi song chaén raùc coá ñònh, laáy raùc nhôø caùc caøo saét gaén lieàn vôùi heä xích quay, laøm vieäc 1 – 2 laàn trong ngaøy. Raùc chuyeån tôùi maùy nghieàn (neáu löôïng raùc W > 0,1 m3/ngaøy ñeâm) vaø sau khi nghieàn nhoû. Theo phöông phaùp laáy raùc phaân bieät loaïi thuû coâng vaø loaïi cô giôùi. Song chaén raùc cô giôùi söû duïng trong tröôøng hôïp löôïng raùc w > 0,1m3/ngaøy.ñeâm, raùc chuyeån tôùi maùy nghieàn baèng baêng chuyeàn (thöôøng ñaët taïi nhaø song chaén raùc). Song chaén raùc thöôøng ñaët nghieâng so vôùi maët naèm ngang moät goùc 45 – 900 (thöôøng choïn 600) ñeå tieän lôïi khi coï röûa, theo maët baèng cuõng coù theå ñaët vuoâng goùc hoaëc taïo thaønh goùc a so vôùi höôùng nöôùc chaûy. 2.4.1.2. BEÅ LAÉNG CAÙT Treân coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi, vieäc caùt laéng laïi trong beå laéng gaây khoù khaên cho coâng taùc laáy caën. Ngoaøi ra trong caën coù caùt thì coù theå laøm cho caùc oáng daãn buøn cuûa caùc beå laéng khoâng hoaït ñoäng ñöôïc, maùy bôm choùng hoûng. Ñoái vôùi beå Meâtan vaø beå laéng hai voû thì caùt laø moät chaát thöøa, do ñoù xaây döïng caùc beå laéng caùt treân caùc traïm xöû lyù khi löôïng nöôùc thaûi lôùn hôn 100 m3/ngaøy.ñeâm laø caàn thieát. Trong beå laéng caùt thöôøng giöõ caùc haït coù ñoä lôùn thuyû löïc U > 24,2m/s chieám gaàn 60% toång soá. Laéng laø moät quaù trình quan troïng trong coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi vaø thöôøng öùng duïng ñeå loaïi boû caùc taïp chaát voâ cô, caën thoâ, naëng nhö caùt, soûi, maûnh vôõ thuyû tinh, maûnh kim loaïi, tro taøn, than vuïn… ra khoûi nöôùc thaûi ñeå baûo veä caùc thieát bò cô khí deã bò maøi moøn, giaûm caën laéng ôû caùc coâng ñoaïn phía sau. Ñeå taùch caùc taïp chaát khoâng tan ra khoûi nöôùc thaûi döïa treân nguyeân taéc laø söï khaùc veà troïng löôïng giöõa caùc haït caën vaø nöôùc. Beå laéng caùt thöôøng ñaët sau song chaén raùc, löôùi chaén vaø ñaët tröôùc beå ñieàu hoaø löu löôïng. Tuøy theo ñaëc tính cuûa doøng chaûy ta coù theå phaân loaïi beå laéng caùt nhö sau: Beå laéng caùt ngang nöôùc chaûy thaúng, chaûy voøng. Beå laéng caùt ñöùng nöôùc chaûy töø döôùi leân Beå laéng caùt nöôùc chaûy xoaén oác (beå laéng caùt ly taâm) Löôïng caùt giöõ laïi ôû beå laéng caùt phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá: loaïi heä thoáng thoaùt nöôùc, toång chieàu daøi maïng löôùi ñieàu kieän söû duïng, toác ñoä nöôùc chaûy, thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi… ñoái vôùi beå laéng caùt ngang vaø tieáp tuyeán laáy baèng 0,02l/ngöôøi/ngaøy.ñeâm ñoä aåm trung bình 60%, khoái löôïng rieâng 1,5 taán/m3 (ñoái vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng reõ). 2.4.1.3. BEÅ LAÉNG Duøng ñeå taùch caùc chaát baån voâ cô coù troïng löôïng rieâng lôùn hôn nhieàu so vôùi troïng löôïng rieâng cuûa nöôùc thaûi nhö: xæ, than, caùt… Chaát lô löûng naëng hôn seõ töø töø laéng xuoáng ñaùy, coøn chaát lô löûng nheï hôn seõ noåi leân maët nöôùc. Duøng nhöõng thieát bò thu gom vaø vaän chuyeån caùc chaát baån laéng vaø noåi (ta goïi laø caën) leân coâng trình xöû lyù caën. Phaân loaïi beå laéng Tuyø theo yeâu caàu xöû lyù nöôùc thaûi maø ta coù theå duøng beå laéng nhö moät coâng trình xöû lyù sô boä tröôùc khi ñöa tôùi coâng trình xöû lyù phöùc taïp hôn. Tuyø theo coâng duïng cuûa beå laéng trong daây truyeàn coâng ngheä maø ngöôøi ta phaân bieät beå laéng ñôït moät vaø beå laéng ñôït hai. Beå laéng ñôït moät ñaët tröôùc coâng trình xöû lyù sinh hoïc, beå laéng ñôït hai ñaët sau coâng trình xöû lyù sinh hoïc. Caên cöù theo cheá ñoä laøm vieäc phaân bieät beå laéng hoaït ñoäng giaùn ñoaïn vaø beå laéng hoaït ñoäng lieân tuïc. Caên cöù theo chieàu nöôùc chaûy trong beå cuõng ñöôïc phaân laøm 3 loaïi: Beå laéng ngang: trong ñoù nöôùc chaûy theo chieàu ngang töø ñaàu ñeán cuoái beå. Beå laéng ñöùng: nöôùc chaûy töø döôùi leân theo phöông ñöùng. Beå laéng Radian: nöôùc chaûy töø taâm ra quanh thaønh beå hoaëc coù theå ngöôïc laïi. Soá löôïng caën taùch ra khoûi nöôùc thaûi trong caùc beå laéng phuï thuoäc vaøo noàng ñoä nhieãm baån ban ñaàu, ñaëc tính rieâng cuûa caën (hình daïng, kích thöôùc, troïng löôïng rieâng, toác ñoä rôi...) vaø thôøi gian löu nöôùc trong beå. Ngoaøi ra trong thöïc teá ngöôøi ta coøn söû duïng nhöõng loaïi beå laéng khaùc nöõa nhö beå laéng trong beå laéng taàng moûng… Beå laéng trong: laø beå chöùa ñöùng coù buoàng keo tuï beân trong. Beå laéng taàng moûng: laø beå chöùa hoaëc kín, hoaëc hôû. 2.4.2. PHÖÔNG PHAÙP HOAÙ HOÏC Cô sôû cuûa phöông phaùp hoaù hoïc laø caùc phaûn öùng hoaù hoïc, caùc quaù trình hoaù lyù dieãn ra giöõa chaát baån vôùi hoaù chaát cho theâm vaøo. Caùc phöông phaùp hoaù hoïc laø ñoâng tuï, trung hoaø, haáp phuï vaø oxi hoaù. Thoâng thöôøng caùc quaù trình keo tuï thöôøng ñi keøm vôùi quaù trình trung hoaø hoaëc caùc hieän töôïng vaät lyù khaùc. Nhöõng phaûn öùng xaûy ra laø phaûn öùng trung hoaø, phaûn öùng oxi – hoaù khöû, phaûn öùng taïo chaát keát tuûa hoaëc phaûn öùng phaân huyû caùc chaát ñoäc haïi. Baûng 2.4 : ÖÙùng duïng quaù trình xöû lyù hoaù hoïc Quaù trình ÖÙùng duïng Trung hoaø Ñeå trung hoaø caùc nöôùc thaûi coù ñoäâ kieàm hoaëc axit cao. Keo tuï Loaïi boû photpho vaø taêng hieäu quaû laéng cuûa caùc chaát raén lô löûng trong caùc coâng trình laéng sô caáp. Haáp phuï Loaïi boû caùc chaát höõu cô khoâng theå xöû lyù ñöôïc baèng caùc phöông phaùp hoaù hoïc hay sinh hoïc thoâng duïng. Cuõng ñöôïc duøng ñeå khöû Chlor cuûa nöôùc thaûi sau xöû lyù, tröôùc khi thaûi vaøo moâi tröôøng. Khöû truøng Ñeå loaïi boû caùc vi sinh vaät gaây beänh. Caùc phöông phaùp thöôøng söû duïng laø: chlorine, chlorine dioxide, bromide chlorine, ozone… Khöû Chlor Loaïi boû caùc hôïp chaát cuûa chlorine coøn soùt laïi sau quaù trình khöû truøng baèng chlor Caùc quaù trình khaùc Nhieàu loaïi hoaù chaát ñöôïc söû duïng ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu nhaát ñònh naøo ñoù. Ví duï nhö duøng hoaù chaát ñeå keát tuûa caùc kim loaïi naëng trong nöôùc thaûi. (Nguoàn: Wasteeater Engineering Treatment, Disposal, Reuse third Edition Metcalf vaø Eddy - 1991) 2.4.3 PHÖÔNG PHAÙP HOAÙ LYÙ Phöông phaùp naøy döïa vaøo nöôùc thaûi chaát phaûn öùng naøo ñoù ñeå gaây taùc ñoäng vôùi caùc taïp chaát baån, bieán ñoåi hoaù hoïc, taïo thaønh chaát khaùc döôùi daïng caën hay chaát hoaø tan nhöng khoâng ñoäc haïi hoaëc gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. 2.4.4 PHÖÔNG PHAÙP SINH HOÏC Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc laø döïa treân hoaït ñoäng soáng cuûa vi sinh vaät, chuû yeáu laø vi khuaån dò döôõng hoaïi sinh coù trong nöôùc thaûi. Quaù trình hoaït ñoäng cuûa chuùng cho keát quaû laø caùc chaát höõu cô gaây nhieãm baån ñöôïc khoaùng hoaù vaø trôû thaønh chaát voâ cô, caùc chaát khí ñôn giaûn vaø nöôùc. Caùc quaù trình sinh hoïc coù theå dieãn ra trong caùc khu vöïc töï nhieân, hoaëc caùc beå ñöôïc thieát keá vaø xaây döïng ñeå phuïc vuï cho vieäc xöû lyù moät loaïi nöôùc thaûi naøo ñoù. Daïng thöù nhaát goàm caùc loaïi nhö caùnh ñoàng töôùi, caùnh ñoàng loïc, hoà sinh vaät… Trong ñieàu kieän xöû lyù nöôùc ta, caùc coâng trình xöû lyù sinh hoïc töï nhieân coù moät yù nghóa lôùn. Thöù nhaát noù giaûi quyeát vaán ñeà laøm saïch nöôùc thaûi ñeán möùc ñoä caàn thieát, thöù hai noù phuïc vuï töôùi ruoäng laøm maøu môõ ñaát ñai vaø nuoâi caù. Ñieàu kieän quan trong laø caàn nghieân cöùu tìm cho ñöôïc caùc thoâng soá tính toaùn thích hôïp vôùi ñieàu kieän nöôùc ta vaø treân cô sôû ñoù tìm phöông phaùp xöû lyù toái öu nhaát. Tuy nhieân, vieäc vaän chuyeån hay laép ñaët caùc heä thoáng oáng daãn nöôùc thaûi sau xöû lyù ñeán nôi caàn töôùi tieâu coù theå laø moät giôùi haïn cho öùng duïng naøy do chi phí ñaàu tö raát cao. Daïng thöù hai goàm caùc coâng trình nhö buøn hoaït tính, beå loïc sinh hoïc nhoû gioït (trickling filter), beå loïc sinh hoïc cao taûi, haàm uû Biogas… Giai ñoaïn xöû lyù sinh hoïc ñöôïc tieán haønh sau giai ñoaïn xöû lyù sinh hoïc. Beå laéng ôû tröôùc giai ñoaïn xöû lyù sinh hoïc goïi laø beå laéng sô caáp. Sau giai ñoaïn xöû lyù sinh hoïc baèng biofilm hoaëc buøn hoaït tính, ñeå loaïi maøng vi sinh vaät vaø buøn hoaït tính ra khoûi nöôùc thaûi ngöôøi ta thöôøng duøng beå laéng thöù caáp. Sau beå laéng thöù caáp thöôøng laø quaù trình khöû truøng ñeå loaïi boû caùc vi sinh vaät gaây beänh. Xöû lyù caën cuûa nöôùc thaûi: caùc caën cuûa nöôùc thaûi ôû caùc beå laéng cuõng caàn phaûi ñöôïc xöû lyù. Thöôøng ngöôøi ta söû duïng moät phaàn löôïng caën ôû beå laéng thöù caáp bôm hoaøn löu vaøo beå Aerotank nhaèm muïc ñích boå sung theâm löôïng vi khuaån hoaït ñoäng cho coâng trình naøy. Phaàn coøn laïi coäng vôùi caën laéng cuûa beå laéng sô caáp ñöôïc ñöa vaøo beå töï hoaïi, beå phaân huyû buøn (thöïc chaát laø haàm uû biogas), saân phôi buøn, uû phaân compost, thieát bò neùn buøn ñeå xöû lyù tieáp xuùc. Baûng 2.5: Caùc quaù trình sinh hoïc duøng trong xöû lyù nöôùc thaûi Loaïi Teân chung Aùp duïng Quaù trình hieáu khí Sinh tröôûng lô löûng Quaù trình buøn hoaït tính Thoâng thöôøng (doøng ñaåy) Xaùo troän hoaøn toaøn Laøm thoaùng theo baäc Oxi nguyeân chaát Beå phaûn öùng hoaït ñoäng giaùn ñoaïn OÂån ñònh tieáp xuùc Laøm thoaùng keùo daøi Keânh oxi hoaù Beå saâu Beå roäng – saâu Nitrat hoaù sinh tröôûng lô löûng Hoà laøm thoaùng Phaân huyû hieáu khí Khoâng khí thoâng thöôøng oxi nguyeân chaát Khöû BOD chöùa cacbon (nitrat hoaù) Sinh tröôûng gaén keát Keát hôïp quaù trình sinh tröôûng lô löûng vaø gaén keát Beå loïc sinh hoïc Thaáp taûi – nhoû gioït Cao taûi Loïc treân beå maët xuø xì Ñóa – tieáp xuùc sinh hoïc quay. Beå phaûn öùng vôùi khoái vaät lieäu Quaù trình loïc sinh hoïc hoaït tính Loïc nhoû gioït – vaät lieäu raén tieáp xuùc Quaù trình buøn hoaït tính – loïc sinh hoïc Quaù trình loïc sinh hoïc – buøn hoaït tính noái tieáp nhieàu baäc Khöû BOD chöùa cacbon – nitrat hoaù Khöû BOD chöùa cacbon Khöû BOD chöùa cabon – nitrat hoaù Khöû BOD chöùa cabon – nitrat hoaù Quaù trình trung gian Anoxic Sinh tröôûng lô löûng Sinh tröôûng gaén keát Sinh tröôûng lô löûng nitrat hoaù. Maøng coá ñònh khöû nitrat hoaù Khöû nitrat hoaù Quaù trình kò khí Sinh tröôûng lô löûng Sinh tröôûng gaén keát Leân men phaân huyû kò khí Taùc ñoäng tieâu chuaån moät baäc Cao taûi moät baäc Hai baäc Quaù trình tieáp xuùc kò khí Lôùp buøn lô löûng kò khí höôùng leân Quaù trình loïc kò khí Lôùp vaät lieäu – thôøi gian keùo daøi OÅn ñònh, khöû BOD chöùa cacbon Khöû BOD chöùa cacbon Khöû BOD chöùa cacbon OÅn ñònh chaát thaûi vaø khöû nitrat hoaù oån ñònh chaát thaûi – khöû nitrat Quaù trình keát hôïp hieáu khí – trung gian anoxic – kò khí Sinh tröôûng lô löûng Quaù trình moät baäc hoaëc nhieàu baäc, caùc quaù trình coù tính chaát khaùc nhau. Quaù trình moät baäc hoaëc nhieàu baäc Khöû BOD chöùa cacbon – nitrat hoaù, khöû nitrat hoaù, khöû photpho. Khöû BOD chöùa cacbon – nitrat hoaù, khöû nitrat hoaù, khöû photpho. Quaù trình ôû hoà Hoà hieáu khí Hoà baäc ba Hoà tuyø tieän Hoà kò khí Khöû BOD chöùa cacbon Khöû BOD chöùa cacbon – nitrat hoaù Khöû BOD chöùa cacbon Khöû BOD chöùa cacbon 1.4.5 CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT CUÛA QUAÙ TRÌNH XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG SINH HOÏC Quaù trình buøn hoaït tính Quaù trình buøn hoaït tín coù vaät lieäu tieáp xuùc. 2.5. TÌNH HÌNH XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT ÔÛ VIEÄT NAM 2.5.1 Taïi Haø Noäi Theo sôû Giao Thoâng Coâng Chaùnh khoái löôïng nöôùc thaûi khoaûng 450000 m3/ngaøy ñeâm trong ñoù chuû yeáu laø nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi caùc khu coâng nghieäp cuûa Haø Noäi môùi xöû lí ñöôïc 7 – 8% löôïng nöôùc thaûi. Phaàn coøn laïi haàu nhö khoâng ñöôïc xöû lyù xaû thaúng vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc chung cuaû thaønh phoá. Ñeán nay 2 traïm xöû lí nöôùc thaûi thí ñieåm taïi Truùc Baïch (coâng suaát 2300 m3/ngaøy ñeâm), Kim Lieân (3700 m3/ngaøy ñeâm) thuoäc döï aùn thoaùt nöôùc Haø Noäi giai ñoaïn I ñaõ hoaøn thaønh vaø saép ñi vaøo hoaït ñoäng. Ngoaøi ra nhaø maùy xöû lí nöôùc thaûi Baéc Thaêng Long – Vaân Trì (thuoäc döï aùn phaùt trieån haï taàng ñoâ thò Baéc Thaêng Long – Vaân Trì) vôùi coâng suaát 42000 m3/ngaøy ñeâm cuõng ñöôïc trieån khai. Thoáng keâ gaàn ñaây nhaát cuûa sôû Taøi Nguyeân Moâi Tröôøng nhaø ñaát Haø Noâi cho thaáy öôùc tính moãi ngaøy toång löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa rieâng daân cö noäi thaønh ñaõ xaáp xæ 500000m3. Caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp, dòch vuï xaû ra khoaûng 300.000 m3 ngoaøi ra coøn löôïng lôùn nöôùc thaûi y teá. Cho ñeán thôøi ñieåm naøy Haø Noäi chöa coù traïm giaùm saùt nöôùc thaûi naøo bôûi nöôùc ñoøi hoûi ñaàu tö kinh phí xaây döïng ban ñaàu, kinh phí duy trì quaù lôùn. Keát quaû taát caû caùc khaûo saùt, nghieân cöùu nguoàn nöôùc thaûi gaây oâ nhieãm chæ mang tính ngaãu nhieân. Thöïc teá möùc ñoä coù theå coøn traàm troïng hôn. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù ñoøi hoûi chuùng ta phaûi löïa choïn 1 coâng ngheä thích hôïp. Nhieàu chuyeân gia moâi tröôøng döï ñoaùn raèng neáu quyeát taâm vaø kinh phí thì vieäc xöû lí nöôùc thaûi ôû Haø Noäi cuõng maát töông ñoái nhieàu thôøi gian ít nhaát cuõng laø 10 hoaëc 20 naêm nöõa trong tröôøng hôïp coù ñuû kinh phí. 2.5.2 Taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh Thaønh Phoá Hoà Chí Minh: 50% nöôùc thaûi chöa ñöôïc xöû lí thaønh phoá coù toång löôïng nöôùc thaûi phaùt sinh töø caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát khoaûng 25000 m3/ngaøy ñeâm nhöng chæ coù 13000 m3 ñöôïc xöû lyù. OÂng Ngoâ Hoàng Minh phoù tröôûng ban khu coâng nghieäp, thaønh phoá cho bieát sau 14 naêm töø khi khu coâng nghieäp ñaàu tieân laø Taân Thuaän ra ñôøi, hieän thaønh phoá coù 3 khu cheá xuaát vaø 12 khu coâng nghieäp. Treân 100 nhaø maùy ñi vaøo hoaït ñoäng vôùi soá lao ñoäng 150000 nghìn ngöôøi keùo theo nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng phaùt sinh, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán chöông trình moâi tröôøng chaát löôïng toaøn thaønh phoá vaø khu vöïc. Ngaøy 13/10/2004, oâng La Quoác Nghóa (giaùm ñoác coâng ty traùch nhieäm höõu haïn caáp thoaùt nöôùc thaønh phoá Caàn Thô) cho bieát coâng ty ñang trieån khai döï aùn “ Thu gom vaø XLNT sinh hoaït” vôùi toång voán ñaàu tö 14 trieäu Euro vay töø ngaân haøng taùi thieát cuûa CHLB Ñöùc. Nguoàn voán naøy seõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng 7 traïm thu gom, moät nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi vôùi coâng suaát 3000m3/ngaøy, laép ñaët 23000 ñöôøng oáng daãn côõ lôùn… Heä thoáng naøy seõ xöû lyù, laøm giaûm möùc ñoä oâ nhieãm, ñoäc haïi cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït khu vöïc daân cö noäi thaønh tröôùc khi thaûi ra soâng raïch, traùnh nguy cô oâ nhieãm nguoàn nöôùc treân ñòa baøn thaønh phoá. Döï aùn ñöôïc ñöa vaøo söû duïng töøng böôùc vaø seõ hoaøn chænh vaøo naêm 2008. CHÖÔNG 3 GIÔÙI THIEÄU TRUNG TAÂM THÖÔNG MAÏI CAÊN HOÄ BITEXCO 3.1. GIÔÙI THIEÄU CHUNG Nhaø ôû laø moät trong nhöõng yeáu toá tröïc tieáp taùc ñoäng ñeán ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân Thò tröôøng ñòa oác Vieät Nam ñang môû ra nhieàu cô hoäi nhu caàu veà caùc caên hoä cao caáp, trung taâm mua saém vaø nhöõng vaên phoøng môùi vôùi chaát löôïng cao hôn ñang ngaøy caøng taêng cao. Trong khi quyõ ñaát ngaøy moät eo heïp maø nhu caàu veà nhaø ôû cuûa ngöôøi daân thaønh phoá ngaøy moät taêng cao thì vieäc xaây döïng chung cö cao taàng chính laø giaûi phaùp hieäu quaû nhaèm giaûi quyeát vaán ñeà choã ôû cho nhieàu ngöôøi daân, bôûi noù vöøa tieát kieäm quyõ ñaát, vöøa goùp phaàn taïo neân boä maët ñoâ thò vaên minh. Trong khoaûng thôøi gian naêm 1997 – 2003 raát ít coâng trình cao oác, vaên phoøng vaø khu mua saém ñöôïc xaây döïng. Phaàn ñoâng ngöôøi Vieät Nam vaãn coøn soáng trong nhöõng caên hoä kieåu truyeàn thoáng Chaâu Aù gaàn nhau, nhöng ôû theá heä treû ñang coù moät xu höôùng thích soáng ñoäc laäp vaø chuoäng caùc caên hoä theo kieåu hieän ñaïi. Vì vaäy, caùc chuû ñaàu tö ñaõ ñaàu tö xaây döïng chung cö nhaèm ñaùp öùng nguyeän voïng cuûa caùc hoä daân ñang sinh soáng taïi choã vaø yeâu caàu söû duïng dieän tích, cô caáu caên hoä ñoàng thôøi taïo ra caûnh quan, moâi tröôøng xaõ hoäi ngaøy caøng toát keát hôïp vôùi vieäc chænh trang vaø taïo caùc ñieåm nhaán cho ñoâ thò. Ñaát nöôùc ta ñang phaùt trieån maïnh meõ theo höôùng coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù. Nhieàu ñoâ thò ngaøy caøng phaùt trieån nhö khu coâng nghieäp, khu kinh teá, dòch vuï hình thaønh. Raát nhieàu ngöôøi coù xu höôùng löïa choïn cho mình moät caên hoä cao caáp thay vì moät khu bieät thöï hay moät ngoâi nhaø thoâng thöôøng. Ngöôøi mua, ñaëc bieät laø giôùi doanh nhaân thích löïa choïn cho mình moät caên hoä cao caáp ñeå ôû, vò theá caùc khu chung cö naøy thöôøng naèm gaàn trung taâm thaønh phoá neân vieäc ñi laïi deã daøng. Tuy nhieân, ñieàu quan troïng laø caùc khu chung cö cao caáp bao goàm ñaày ñuû caùc tieän nghi maø caùc khu chung cö thoâng thöôøng khoâng coù nhö: hoà bôi, nhaø giöõ xe, nhaø haøng… Chính vì theá chuû nhaân cuûa nhöõng caên hoä naøy khoâng phaûi ñi xa maø coù theå nghæ ngôi vaø thö giaõn ngay trong toaø nhaø cuûa mình. Nhöõng khu chung cö naøy ñöôïc quan nieän gioáng nhö nhöõng khaùch saïn 4 – 5 sao hay chung cö cao caáp cho ngöôøi nöôùc ngoaøi thueâ hieän nay. Chung cö laø moät coâng trình coù qui moâ lôùn, ñoâng ngöôøi ra vaøo, caùc taàng döôùi thöôøng ñöôïc söû duïng laøm sieâu thò, cöûa haøng, ñieåm vui chôi giaûi trí… soá khaùch haøng ñeán trung taâm ngaøy caøng taêng. Ñoù laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân khieán ngaøy caøng coù nhieàu döï aùn ñaàu tö xaây döïng trung taâm thöông maiï. Theo ñieàu tra cuûa coâng ty CB Rischard Eills, chæ coù khoaûng 10% hoä gia ñình taïi Tp.HCM chuyeân mua saém taïi caùc trung taâm thöông maïi. Tuy nhieân, theo caùc nhaø ñaàu tö khi cuoäc soáng ngöôøi daân ôû ñoâ thò taêng cao thì nhu caàu mua saém taïi trung taâm thöông maïi ñang taêng tyû leä thuaän vôùi trung taâm thöông maïi xaây döïng trong thôøi gian gaàn ñaây. Öu ñieåm cuûa trung taâm thöông maïi laø löôïng haøng hoaù ña daïng vaø phong phuùù, ngöôøi tieâu duøng tha hoà choïn löïa. Hieän nay, Haø Noäi daãn ñaàu trong caû nöôùc vôùi hôn 60 döï aùn khu ñoâ thò môùi coù nhaø chung cö cao taàng, caùc khu ñoâ thò môùi ñang ñua nhau moïc leân. Ñeán nay, ñaõ coù 200 coâng trình nhaø ôû töø 9 – 11 taàng, 17 taàng, 19 taàng hay cao hôn nöõa. Ñeå ñaùp öùng nhu caàu veà nhaø ôû to lôùn vôùi soá daân khoâng ngöøng gia taêng ñoàng thôøi xaây döïng Haø Noäi ngaøy moät to ñeïp hôn, nhaø ôû chung cö cao taàng ôû caùc khu ñoâ thò môùi vaãn laø moät chieán löôïc phaùt trieån laâu daøi cuûa thuû ñoâ Haø Noäi. Thaønh phoá Hoà Chí Minh seõ tieáp tuïc ñoäng vieân moïi nguoàn löïc trong xaõ hoäi, caùc thaønh phaàn kinh teá trong vaø ngoaøi nöôùc ñaàu tö xaây döïng nhaø, phaán ñaáu ñeán naêm 2010 naâng dòch vuï nhaø ôû bình quaân leân 14m2/ngöôøi (hieän naøy laø 10,3m2/ngöôøi) vaø dieän tích nhaø ôû taêng theâm 32 trieäu m2 (hieän nay laø 69,5 trieäu m2). Ñaây chính laø muïc tieâu cuûa chöông trình haønh ñoäng phaùt trieån nhaø ôû taïi Thaønh Phoá Hoà Chí Minh trong giai ñoaïn 2006 – 2010 vöøa ñöôïc UBND Tp. HCM ban haønh theo quyeát ñònh 114/2006/QD-UBND. Vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, möùc soáng vaø nguoàn thu nhaäp cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng cao thì nhu caàu caûi thieän choã ôû ngaøy caøng lôùn, caû veà dieän tích laãn chaát löôïng soáng. Haøng loaït döï aùn xaây döïng nhaø ôû ñaõ vaø ñang trieån khai coù hieäu quaû taïo ra söï thay da ñoåi thòt cho caùc ñoâ thò, goùp phaàn ñaùp öùng nhu caàu veà choã ôû cho ngöôøi daân. Chöông trình xaây döïng môùi chung cö hay caûi taïo laïi khoâng chæ goùp phaàn taêng dieän tích sinh hoaït maø coøn caûi thieän ñieàu kieän haï taàng cho khu vöïc nhö heä thoáng dòch vuï coâng coäng, saân chôi treû em, nôi sinh hoaït coäng ñoàng cho ngöôøi giaø. Maët khaùc, trong ñieàu kieän giaù nhaø ôû vaø ñaát ôû thì giaù thaønh toång coäng cuûa caùc chung cö thaáp hôn so vôùi caùc loaïi nhaø ôû khaùc neân coù theå ñaùp öùng nhu caàu nhaø cuûa nhieàu taàng lôùp daân cö, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp trung bình vaø thaáp. Qua thöïc tieãn trieån khai xaây döïng moät soá ñoâ thò môùi taïi nöôùc ta trong thôøi gian qua cho thaáy neáu maät ñoä xaây döïng phuø hôïp, caûnh quan khoâng gian kieán truùc ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc, caùc chung cö cao taàng xaây döïng, caûi taïo laïi seõ taïo neân moät moâi tröôøng soáng chaát löôïng cao cho ngöôøi daân. Hieän nay, phaùt trieån nhaø ôû theo moâ hình chung cö cao taàng ñoàng thôøi caûi taïo heä thoáng haï taàng theo tieâu chuaån hieân ñaïi ñöôïc xem nhö laø tieàn ñeà ñeå hình thaønh caùc ñoâ thò mang tính coäng ñoàng cao, taïo ñieàu kieän hình thaønh neáp soáng vaên minh vaø quan troïng hôn laø chænh trang dieän maïo cho caùc ñoâ thò. Trong töông lai nhöõng chung cö hieän ñaïi, ñoàng boä vôùi cô sôû haï taàng seõ goùp phaàn naâng caûnh quan ñoâ thò leân cho phuø hôïp vôùi nhòp phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. 3.2 GIÔÙI THIEÄU VEÀ TRUNG TAÂM THÖÔNG MAÏI CAÊN HOÄ BITEXCO Caên hoä BITEXCO do coâng ty saûn xuaát kinh doanh xuaát nhaäp khaåu Bình Minh (BITEXCO) 100% voán Vieät Nam laøm chuû ñaàu tö ñöôïc ñaët taïi ñöôøng 91 Nguyeãn Höõu Caûnh, Phöôøng 22, quaän Bình Thaïnh, thaønh phoá Hoà Chí Minh, vôùi toång dieän tích söû duïng roäng hôn 13000m2. Trong ñoù, giai ñoaïn 1 cuûa döï aùn ñöôïc xaây döïng treân dieän tích 7738,7m2 goàm 2 toaø nhaø vôùi 426 caên hoä. Toaø nhaø A coù ñoä cao 30 taàng vaø 2 taàng haàm vôùi 346 caên hoä, toaø nhaø B coù 80 caên hoä vôùi ñoä cao 13 taàng. Moãi caên hoä coù töø 2 ñeán 4 phoøng nguû vaø caùc chöùc naêng khaùc nhö phoøng aên, phoøng khaùch, phoøng laøm vieäc, nhaø beáp… vôùi dieän tích töø 100 – 233m2. Giai ñoaïn 2 cuûa heä thoáng bao goàm heä thoáng khaùch saïn vaø toaø nhaø vaên phoøng cao caáp vôùi toång dieän tích gaàn 6000m2. Giaù baùn caùc caên hoä taïi ñaây laø töø 1300USD/m2 - 1800USD/m2 tuyø theo dieän tích vaø vò trí caên hoä. Luùc ñaàu BITEXCO xaây döïng khu caên hoä cao caáp vôùi 426 caên hoä naøy nhieàu ngöôøi cho laø maïo hieåm. Coù ngöôøi hoaøi nghi laøm sao BITEXCO baùn ñöôïc trong khi ngöôøi Vieät vaãn sính mua ñaát maø giaù baùn cuûa caùc khu caên hoä naøy khoâng thua keùm gì ñaát maët phoá ôû möùc bình quaân 1500USD/m2. Hoïc hoûi kinh nghieäm töø nöôùc ngoaøi BITEXCO ñaõ ñaàu tö 2 trieäu USD xaây khu caên hoä maãu ñeå khaùch “muïc sôû thò”. Ñoàng thôøi ñeå giöõ chaát löôïng nhö nhaø maãu, BITEXCO thueâ caùc coâng ty tö vaán haøng ñaàu cuûa Myõ, UÙc ñeå thieát keá vaø quaûn lyù döï aùn. Luùc ñoù oâng Vuõ Quoác Hoäi chuû tòch hoäi ñoàng thaønh vieân BITEXCO cho raèng, caàn phaûi xaây döïng The Manor nhö moät coäng ñoàng soáng vôùi cöûa haøng, nhaø haøng, nhaø treû, y teá, sieâu thò, trung taâm thaåm myõ... nghóa laø khu caên hoä coù ñaày ñuû tieän ích ñeå duy trì moät chaát löôïng soáng cao caáp. Trung taâm coù dieän tích söû duïng treân 7000m2 ñaït tieâu chuaån B cuûa moät cao oác vaên phoøng (tieâu chuaån veà dieän tích roäng vaø dieän tích cuûa cao oác vaên phoøng). OÂng Leâ Minh Hieáu, chuû tòch hoäi ñoàng quaûn trò cuûa taäp ñoaøn BITEXCO cho bieát, khoaûng 60% dieän tích cao oác ñaõ ñöôïc caùc coâng ty thueâ laøm vaên phoøng giao dòch phaàn lôùn caùc khaùch haøng cuûa vaên phoøng giao dòch naøy laø caùc coâng ty coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. So vôùi moät soá cao oác khaùc giaù cho thueâ laø 20 USD/ m2 cuûa BITEXCO khoâng caïnh tranh baèng, nhöng oâng Hieáu vaãn tin töôûng seõ cho thueâ heát 100% dieän tích trong thôøi gian tôùi. Nhu caàu thueâ cao oác vaên phoøng ñang coù xu höôùng taêng theo söï phaùt trieån kinh teá cuûa Vieät Nam. 3.2.1 Vò trí ñòa lyù Xung quanh toaø nhaø coù caùc vò trí tieáp giaùp nhö sau: Phía baéc giaùp: khu daân cö hieän höõu. Phía nam giaùp: döï aùn The Manor – Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2. Phía ñoâng giaùp: ñöôøng Nguyeãn Höõu Caûnh. Phía taây giaùp: khu daân cö hieän höõu. 3.2.2 Ñieàu kieän khí haäu thuyû vaên Khu vöïc thaønh phoá Hoà Chí Minh, coù nhieät ñoä cao vaø oån ñònh quanh naêm, phaân hoaù thaønh 2 muøa roõ reät: Muøa möa: töø thaùng 5 ñeán thaùng 1 Löôïng möa trung bình naêm: 1,957 mm, löôïng möa töø thaùng 5 – 11: chieám 90% löôïng möa cao nhaát vaøo thaùng 9: 333mm, soá ngaøy möa trung bình naêm laø: 157 ngaøy, cao nhaát vaøo thaùng 9: 23 ngaøy. Ñoä aåm trung bình naêm laø: 80,2%, cao nhaát vaøo thaùng 9: 86,8%, thaáp nhaát vaøo thaùng 3: 71,7%, muøa khoâ: töø thaùng 12 ñeán thaùng 4. Nhieät ñoä trung bình naêm laø: 26,90C, cao nhaát vaøo thaùng 4 – 5: 28,80, thaáp nhaát vaøo thaùng 12- 1: 25,70C Soá giôø naéng trung bình: 6,8 giôø/ngaøy, cao nhaát vaøo thaùng 3: 8,6giôø/ngaøy Ñòa hình: Töông ñoái baèng phaúng sau khi caùc ao hoà trong khu ñaát ñöôïc san laáp vaø ñöôïc laáy coát trung bình 1,40 (laáy theo heä cao ñoä quoác gia) ñeå khoâng bò ngaäp nöôùc vaøo möøa möa vaø baûo ñaûm tieän nghi sinh hoaït cho caùc hoä daân cö sau naøy. Khu vöïc xaây döïng coâng trình coù lôùp ñaát yeáu raát daøy, beà daøy lôùp lôùn töø 31,1m ñeán 31,8m, khaû naêng chòu löïc thaáp, ñoä luùn nhieàu, raát khoâng thuaän lôïi cho vieäc xaây döïng coâng trình. Vì vaäy, ñoái vôùi coâng trình cao taàng nhö:” khu caên hoä cao caáp” nhaát thieát phaûi söû duïng coïc beâ toâng daøi ñeå chuyeån taûi troïng coâng trình ñeán lôùp ñaát coù khaû naêng chòu löïc beân döôùi. 3.2.3 Hieän traïng söû duïng ñaát khu vöïc Hieän traïng söû duïng ñaát ñai Hieän traïng laø ñaát thoå cö, chæ laø moät nhaø kho troáng, raát tieän cho vieäc xaây döïng coâng trình môùi. Hieän traïng haï taàng kyõ thuaät Haï taàng kyõ thuaät hieän taïi chöa coù gì, heä thoáng caáp thoaùt nöôùc chính trong toaøn khu chöa coù, hieän chæ coù ñöôøng oáng d300 töø ñöôøng ñaát ñoû ñi vaøo quaân caûng, nhaân daân trong khu vöïc chuû yeáu duøng nöôùc caâu laïi töø caùc ñoàng hoà cuûa caùc hoä daân treân ñöôøng Ñieän Bieân Phuû hoaëc caâu daãn cöïc boä töø caùc khu quaân caûng vaøo ñeå söû duïng. Tuy nhieân ñöôøng ñaát ñoû ôû phía ñoâng khu ñaát ñang ñöôïc thi coâng môû roäng thaønh ñöôøng Nguyeãn Höõu Caûnh, theo qui hoaïch chung seõ coù tuyeán ñöôøng oáng caáp nöôùc chính cuûa thaønh phoá. Heä thoáng thoaùt nöôùc hieän chöa coù gì, nhaân daân trong vöïc naøy chuû yeáu duøng phöông phaùp thoaùt nöôùc maët töï nhieân. Nhö vaäy, vieäc xaây döïng coâng trình môùi töông ñoái thuaän tieän, song caàn coù keá hoaïch ñaàu tö xaây döïng môùi heä thoáng haï taàng kyõ thuaät töø ñaàu vaø phaûi baûo ñaûm gaén keát vôùi heä thoáng haï taàng kyõ thuaät haï taàng chung cuûa khu vöïc döï aùn, tính toaùn ñaùp öùng ñuû yeâu caàu sinh hoaït cuûa daân cö töông ñoái lôn seõ ñöôïc di dôøi veà khu vöïc naøy. 3.2.4 Nguoàn goác nöôùc thaûi vaø khaû naêng gaây oâ nhieãm cuûa nöôùc thaûi 3.2.4.1 Nguoàn goác cuûa nöôùc thaûi Nöôùc thaûi sinh ra trong toaøn boä khuaân vieân cuûa toaø nhaø goàm caùc loaïi khaùc nhau vôùi nguoàn nöôùc thaûi töông öùng: Nöôùc sinh hoaït cuûa töøng caên hoä trong toaø nhaø. Nöôùc thaûi töø khu vöïc coâng coäng. Chaát thaûi nguy haïi ñöôïc xaû thaûi baèng phöông tieân khaùc, rau vaø ñaàu ñoäng vaät thöïc vaät seõ ñöôïc giöõ laïi bôûi caùc xi phoâng. Cho pheùp caùc loaïi nöôùc taåy röûa thöôøng ñöôïc söû duïng trong caùc hoä gia ñình Vieät Nam. Tính chaát ñaëc tröng vaø khaû naêng gaây oâ nhieãm Nöôùc thaûi sinh hoaït thaûi ra töø toaø nhaø laø nöôùc thaûi khi söû duïng nhu caàu sinh hoaït aên uoáng, taém giaët, veä sinh… töø caùc caên hoä, khu vöïc coâng coäng. Thaønh phaàn nöôùc thaûi sinh hoaït trong khu chung cö cuõng gioáng nhö caùc ñoâ thò khaùc coù chöùa caùc chaát caën baõ caùc chaát höõu cô hoaø tan (thoâng soá chæ tieâu BOD, COD), caùc chaát dinh döôõng Nitô Phoâtpho vaø vi truøng. Chaát löôïng nöôùc thaûi naøy vöôït quaù tieâu chuaån quy ñònh hieän haønh vaø khaû naêng gaây oâ nhieãm höõu cô, laøm giaûm löôïng oxy hoaø tan (DO) voán raát quan troïng ñoái vôùi thuyû sinh vaät taïi nguoàn tieáp nhaän. 3.2.4.2 Aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi ñoái vôùi moâi tröôøng vaø con ngöôøi Aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi ñoái vôùi nguoàn nöôùc Nöôùc thaûi vôùi tính chaát ñaëc tröng vaø caùc thaønh phaàn quan troïng nhö treân neáu cho chaûy vaøo ao hoà, ñaàm phaù, soâng ngoøi seõ aûnh höôûng ñeán nguoàn nöôùc nhö sau: Laøm thay ñoåi tính chaát hoaù lyù, ñoä trong, maøu muøi vò, pH, haøm löôïng caùc chaát höõu cô, voâ cô, caùc kim loaïi coù ñoäc tính, chaát noåi, chaát laéng caën. Laøm giaûm oxy hoaø tan do tieâu hao trong quaù trình oxy hoaù caùc chaát höõu cô. Laøm thay ñoåi heä sinh vaät nöôùc, keå caû vi sinh vaät, xuaát hieän caùc vi khuaån gaây beänh, laøm cheát caùc vi sinh vaät nöôùc (trong ñoù coù caû laø toâm caù, vaø caùc thuyû sinh vaät coù ích) Keát quaû nguoàn nöôùc khoâng theå söû duïng cho caáp nöôùc sinh hoaït, cho töôùi tieâu thuyû lôïi vaø nuoâi troàng thuyû saûn. Nöôùc thaûi chaûy vaøo caùc nguoàn laøm oâ nhieãm vaø ngöôøi ta thöôøng chia caùc nguoàn nöôùc naøy thaønh ba loaïi: Nöôùc baån nheï hay hôi baån: haøm löôïng caùc chaát höõu cô thaáp, amon vaø Clo, ñoù laø do nhieãm baån nöôùc chaûy traøn vaø nöôùc thaûi sinh hoaït chaûy xuoáng. Nöôùc naøy duøng nuoâi thuyû saûn bình thöôøng nhöng khoâng duøng laøm nöôùc caáp ñöôïc (neáu duøng vaøo muïc ñích naøy phaûi xöû lyù thích ñaùng). Nöôùc baån vöøa (baån trung bình): nöôùc soâng hoà ñaõ bò thay ñoåi caùc tính chaát töï nhieân do nöôùc thaûi chaûy vaøo. Nöôùc naøy khoâng duøng nuoâi thuyû saûn,caáp nöôùc sinh hoaït hay bôi loäi, maø chæ duøng cho töôùi tieâu hay giao thoâng ñöôøng thuyû. Nöôùc baån vaø raát baån: nöôùc hoaøn toaøn maát tính chaát töï nhieân do nöôùc thaûi vaøo thuyû vöïc quaù nhieàu. Trôøi aám vaø noùng nöôùc boác muøi hoâi thoái khoù chòu, do nöôùc coù haøm löôïng hydrosunphat H2S – caùc saûn phaåm phaân huyû coù muøi hoâi, trong nöôùc nhieàu CO2 vaø caïn kieät oxy hoaø tan. Duøng haïn cheá trong vieäc töôùi tieâu, vì coù nhieàu loaïi caây ñöôïc töôùi nöôùc naøy seõ bò cheát. Aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi ñoái vôùi con ngöôøi Nöôùc thaûi laøm oâ nhieãm nöôùc nhö treân ñaõ ñeà caäp seõ aûnh höôûng raát lôùn ñeán söï soáng cuûa con ngöôøi. Neáu oâ nhieãm nheï laø caùc nguyeân nhaân gaây beänh veà ñöôøng ruoät coù theå gaây töû vong cho con ngöôøi. OÂ nhieãm naëng laø nguoàn nöôùc ñen hoaù laøm cho nöôùc saïch ngaøy caøng caïn kieät, daãn ñeán thieáu nöôùc sinh hoaït aûnh höôûng ñeán söï soáng cuûa con ngöôøi vaø söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa moät quoác gia. Nhö vaäy, nöôùc thaûi aûnh höôûng raát xaáu ñeán ñôøi soáng con ngöôøi. Nhìn chung, nöôùc thaûi neáu khoâng ñöôïc xöû lyù trieät ñeå seõ laøm oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc, aûnh höôûng ñeán söï soáng cuûa con ngöôøi cuõng nhö caùc ñoäng vaät, thöïc vaät keå caû sinh vaät nöôùc. 3.2.5 Caùc nguoàn gaây oâ nhieãm trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi Tieáng oàn Traïm xöû lyù nöôùc thaûi naèm trong khu vöïc vôùi caùc maët tieáp giaùp vôùi vaùch töôøng cuûa toaø nhaø vaø thieát bò thoåi khí duøng trong quaù trình xöû lyù hieáu khí vaø caùc thieát bò coøn laïi ñeàu sinh ra tieáng oàn. Tieáng oàn chuû yeáu aûnh höôûng töø traïm xöû lyù nöôùc thaûi. Tieáng oàn töø 80 dBA trôû leân seõ giaûm söï chuù yù, deã meät moûi, nhöùc ñaàu choùng maët, taêng cöôøng söï öùc cheá thaàn kinh trung öông vaø aûnh höôûng tôùi thính giaùc cuûa con ngöôøi. Khi tieáp xuùc vôùi tieáng oàn cöôøng ñoä cao trong thôøi gian daøi seõ daãn ñeán beänh ñieác ngheà nghieäp. Tieáng oàn cuõng gaây neân thöông toån heä tim maïch vaø laøm taêng beänh ñöôøng tieâu hoaù. Tieáng oàn chuû yeáu do caùc thieát bò thoåi khí duøng trong quaù trình xöû lyù hieáu khí nhöng caùc thieát bò naøy ñaët chìm neân tieáng oàn sinh ra töông ñoái nhoû vaø caùc thieát bò coøn laïi khoâng tieáng oàn naèm trong tieâu chuaån cho pheùp. Khaéc phuïc oàn baéng caùch: xung quanh khu vöïc xöû lyù ñöôïc xaây döïng töôøng caùch aâm ñeå haïn cheá tieáng oàn lan truyeàn ra moâi tröôøng xung quanh. Ñoái vôùi coâng nhaân thì ñöôïc trang bò nuùt tai choáng oàn. Nhieät Ñoä Nhieät ñoä sinh ra trong caùc thieát bò chuû yeáu laø söï toaû nhieät cuûa caùc ñoäng cô ñieän trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa traïm. Nhieät ñoä moâi tröôøng lao ñoäng cao gaây thieät haïi ñeán söùc khoeû cuûa ngöôøi lao ñoäng. ÔÛ Vieät Nam do khí haäu noùng aåm gioù muøa neân nhieät ñoä thöôøng cao. Do ñoù deã xuaát hieän nhöõng tai bieán nguy hieåm cho con ngöôøi khi tieáp xuùc nhieät ñoä ôû quaù ngöôõng cho pheùp seõ gaây ra caùc chöùng nhö: roái loaïn ñieàu hoaø nhieät, say noùng, maát nöôùc vaø maát muoái khoaùng…. Trong cô theå con ngöôøi söï choáng ñôõ vôùi nhieät chuû yeáu baèng caùch maát nhieät qua da khi tieáp xuùc vôùi khí maùt, neáu nhieät ñoä beân ngoaøi baèng nhieät ñoä cô theå thì söï maát maùt baèng böùc xaï vaø ñoái löu giaûm daàn ñeán cô theå choáng ñôõ baèng caùch ra moà hoâi vaø xung huyeát ngoaïi bieân. Söï giaûm ngoaøi maïch bieân coù theå laøm tuït aùp, thieáu maùu naõo. Ra moà hoâi nhieàu gaây khaùt döõ doäi neáu uoáng nöôùc maø khoâng coù theâm muoái thì gaây giaûm clo trong huyeát töông. Löôïng muoái maát cao neáu khoâng buø ñaép seõ gaây caùc tai bieán do giaûm clo nhö: nhöùc ñaàu, meät moûi, noân vaø ñaëc bieät laø co ruùt cô ngoaøi yù muoán. Neáu laøm vieäc laâu daøi seõ ñau ñaàu kinh nieân. Nguoàn gaây oâ nhieãm chaát thaûi raén. Chaát thaûi raén phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa traïm xöû lyù nhö sau: Chaát thaûi raén laø caùc loaïi rau, baêng veä sinh, khaên giaáy, sinh ra töø quaù trình sinh hoaït haèng ngaøy cuûa töøng caên hoä. Caùc chaát thaûi raén naøy mang tính chaát laø caùc chaát höõu cô khoù phaân huyû neân ít gaây taéc ngheõn ñeán moâi tröôøng. Caùc chaát raén naøy seõ ñöôïc giöõ laïi taïi song chaén, coù theå thu gom taïi ñoù ñeå vaän chuyeån veà baõi choân laáp. 3.3. THAØNH PHAÀN – TÍNH CHAÁT CUÛA NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT Nöôùc thaûi sinh hoaït laø nöôùc sau khi ñöôïc söû duïng cho caùc muïc ñích aên uoáng, sinh hoaït, taém röûa, veä sinh nhaø cöûa, cuûa caùc khu daân cö, cô sôû dòch vuï. Nhö vaäy, nöôùc thaûi ñöôïc hình thaønh trong quaù trình sinh hoaït cuûa con ngöôøi. Ñaëc tröng cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït laø haøm löôïng höõu cô raát lôùn (töø 50 – 55% toång löôïng chaát baån), chöùa nhieàu vi sinh vaät, trong ñoù coù vi sinh vaät gaây beänh. Ñoàng thôøi nöôùc thaûi coøn coù nhieàu vi khuaån phaân huyû chaát höõu cô caàn thieát cho quaù trình chuyeån hoaù chaát baån trong nöôùc. Thaønh phaàn nöôùc thaûi sinh hoaït phuï thuoäc vaøo tieâu chuaån caáp nöôùc ñieàu kieän trang thieát bò veä sinh vaø ñöôïc ñaëc tröng theo baûng 3.1 sau ñaây: Baûng 3.1: Thaønh phaàn nöôùc thaûi cuûa khu daân cö. Chæ tieâu Ñôn vò Trong khoaûng Trung bình Toång chaát raén (TS) mg/l 350 – 1200 720 Chaát raén hoaø tan (TDS) mg/l 250 – 850 500 Chaát raén lô löûng (SS) mg/l 100 – 380 220 BOD5 mg/l 110 – 400 220 Toång nitô mg/l 20 – 85 40 Nitô höõu cô mg/l 8 – 35 15 Nitô Amoni mg/l 12 – 52 25 Clorua mg/l 30 – 200 50 Ñoä kieàm MgCaCO3/l 50 – 200 100 Toång chaát beùo mg/l 50 – 150 100 Toång Phospho mg/l - 8 (Nguoàn:Wastewater Engineering Treatmen, Disposal, Reuse Third Editon - Metcalf And Eddy 1991) Nöôùc thaûi sinh hoaït giaøu chaát höõu cô vaø chaát dinh döôõng, vì vaäy noù laø nguoàn ñeå caùc loaïi vi khuaån, trong ñoù coù vi khuaån gaây beänh. Trong nöôùc thaûi sinh hoaït coù toång Coliform töø 106–109 MNP/100ml, Fecal Coliform töø 104 – 10 7 MNP/100ml (theo Hoaøng Hueä, 1996). Tính chaát cuûa nöôùc thaûi ñöôïc xaùc ñònh baèng vieäc phaân tích hoaù hoïc caùc thaønh phaàn nhieãm baån vì vieäc laøm ñoù gaëp nhieàu khoù khaên vaø phöùc taïp, neân thoâng thöôøng ngöôøi ta chæ xaùc ñònh moät soá chæ tieâu ñaëc tröng nhaát veà chaát löôïng vaø söû duïng ñeå thieát keá caùc coâng trình xöû lyù. Caùc chæ tieâu ñoù laø: nhieät ñoä, maøu saéc, muøi vò, ñoâ trong, pH, chaát tro vaø chaát khoâng tro, haøm löôïng chaát lô löûng, chaát laéng ñoïng, BOD, haøm löôïng caùc chaát lieân keát khaùc nhau cuûa nitô, phoâtpho, sunfat, DO, chaát nhieãm baån höõu cô. Haøm löôïng chaát lô löûng laø moät trong nhöõng chæ tieâu cô baûn ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc thaûi. Caên cöù theo chæ tieâu naøy, ngöôøi ta tieán haønh tính toaùn vaø xaùc ñònh soá löôïng caën laéng. Haøm löôïng BOD laø chæ tieâu duøng ñeå tính toaùn coâng trình xöû lyù sinh hoïc. Vôùi caùc nguoàn nöôùc thaûi khaùc nhau, thaäm chí cuøng moät nguoàn nöôùc nhöng ôû nhöõng thôøi ñieåm khaùc chæ soá BOD coù nhöõng giaù trò khaùc nhau. Thôøi gian caàn thieát ñeå thöïc hieän quaù trình sinh hoïc phuï thuoäc vaøo noàng ñoä nhieãm baån, coù theå töø 1, 2, 3,… 20 ngaøy hay laâu hôn nöõa. Theo soá lieäu thöïc nghieäm thôøi gian 15 – 20 ngaøy haàu nhö löôïng oxy trong quaù trình sinh hoaù ñaõ chi phí ñaày ñuû 99%. Hieän töôïng oxy hoaù xaûy ra khoâng ñoàng ñeàu theo thôøi gian, böôùc ñaàu quaù trình xaûy ra vôùi cöôøng ñoä maïnh, sau ñoù giaûm daàn. Haøm löôïng lieân keát cuûa nitô vaø phoâtpho trong nöôùc thaûi laø thaønh phaàn dinh döôõng cô baûn cho caùc vi sinh vaät xöû lyù nöôùc thaûi. Löôïng oxy hoaø tan laø 1 chæ tieâu cô baûn ñeå ñaùnh giaù chung nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xöû lyù. Ñeå coù ñöôïc söï hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa hoà töï nhieân, löôïng oxy hoaø tan khoâng nhoû hôn 4mg/l, trong nöôùc thaûi thoâng thöôøng khoâng coù oxy hoaø tan. Nöôùc thaûi chöùa moät löôïng lôùn caùc vi khuaån, viruùt, naám… ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä nhieãm baån bôûi vi khuaån ngöôøi ta ñaùnh giaù moät loaït vi khuaån ñöôøng ruoät ñieån hình – Coli. Coli ñöôïc coi nhö moät vi khuaån coù haïi soáng trong ruoät ngöôøi, ñoäng vaät. Coli phaùt trieån maïnh trong moâi tröôøng coù chöùa Glucozo 0,5% duøng laøm naêng löôïng vaø nguoàn cacbon, clorua amon 1% duøng laøm nguoàn nitô vaø moät soá nguyeân toá döôùi daïng voâ cô. Loaïi coù haïi laø virut, moïi virut ñeàu soáng kyù sinh trong teá baøo bình thöôøng khi bò phaân giaûi moãi con coli giaûi phoùng 180 con vi ruùt. Trong thöïc teá toàn taïi hai ñaïi löôïng ñeå tính löôïng coli laø coli endex vaø trò soá coli. CHÖÔNG 4 ÑEÀ XUAÁT PHÖÔNG AÙN VAØ TÍNH TOAÙN THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI 4.1 ÑEÀ XUAÁT PHÖÔNG AÙN XÖÛ LYÙ 4.1.1 Nhaän xeùt, ñaùnh giaù traïm xöû lyù hieän höõu Hoá thu Beå ñieàu hoaø (2 ngaên) kî khíø Beå aerotank Beå laéng Beå khöû truøng Vaû ñaàu ra NÖÔÙC RA NÖÔÙC RA Thaûi buøn Boàn clorin Sô ñoà coâng ngheä traïm xöû lyù hieän höõu Nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa traïm xöû lyù hieän höõu Nöôùc thaûi vaøo chöa xöû lyù ñöôïc thu gom töø heä thoáng oáng veä sinh vaø ñi vaøo traïm xöû lyù nöôùc thaûi taïi taàng haàm. Ñaàu tieân, khi ñi vaøo hoá gom (qua gioû chaén raùc), moät phaàn chaát raén lô löûng trong nöôùc thaûi seõ ñöôïc giöõ laïi ñeå phaân huyû trong ñieàu kieän kî khí. Sau ñoù doøng nöôùc thaûi ñi tieáp vaøo beå ñieàu hoaø löu löôïng vaø noàng ñoä, giaûm chaát oâ nhieãm höõu cô. Beå naøy ñöôïc chia laøm hai ngaên, moät phaân huyû kî khí vaø moät cho hoá bôm. Hoá bôm ñöôïc laép ñaët hai boä bôm chìm, hoaït ñoäng töï ñoäng vaø luaân phieân thoâng qua caùc phao vaø timer ñeå hoaït ñoäng trong thôøi gian daøi hôn. Sau ñoù, nöôùc thaûi seõ ñöôïc bôm vaøo beå suïc khí vôùi löu löôïng oån ñònh 27m3 /h. Taïi ñaây nöôùc thaûi seõ ñöôïc khuaáy troän hoaøn toaøn vôùi buøn hoaït tính nhôø caùc bôm thoåi khí chìm ñaët ñeàu nhau ôû ñaùy beå hoaït ñoäng vôùi möùc ñoä cao – khuyeách taùn caùc boït khí mòn vaøo hoãn hôïp. Daïng khuyeách taùn naøy seõ ít gaây ra tieáng oàn. Caùc maùy suïc khí seõ ñöôïc laép ñaët 6 boä, coù theå hoaït ñoäng töï ñoäng luaân phieân nhôø timer (3 chaïy/3 chôø). Sau khi traûi qua giai ñoaïn xöû lyù sinh hoïc, trong beå suïc khí, hoãn dòch goàm nöôùc vaø buøn hoaït tính seõ chaûy vaøo trong beå laéng maø taïi ñaây, chuùng seõ ñöôïc taùch ra do coù löu toác khaùc nhau. Buøn hoaït tính trong vuøng laøm trong seõ ñöôïc bôm veà beå suïc khí cho vieäc tuaàn hoaøn buøn hoaëc veà hoá gom laøm buøn dö. Doøng nöôùc trong ra khoûi beå laéng seõ chaûy xuyeân qua goùc V vaøo trong beå khöû truøng. Trong beå khöû truøng, dung dòch Calcium hypoclorite (CaCl2O) ñöôïc chaâm vaøo vaø ruùt ra khoûi doøng chaûy sao cho thôøi gian tieáp xuùc toái thieåu laø 45 phuùt. Cuoái cuøng, nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xöû lyù ñaït tieâu chuaån xaû thaûi seõ ñöôïc bôm ra ngoaøi vaøo heä thoáng daãn nöôùc möa. Nhaän xeùt Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hieän höõu aùp duïng coâng ngheä sinh hoïc xöû lyù nöôùc thaûi sau beå töï hoaïi vaø caùc loaïi khaùc, nöôùc sinh hoaït cuûa caên hoä (taém, giaët…). Heä thoáng ñöôïc thieát keá döïa treân cô sôû nghieân cöùu caùc ñaëc ñieåm, thaønh phaàn nöôùc thaûi, caáu truùc ñòa chaát, maët baèng cuûa khu vöïc boá trí traïm xöû lyù. - Maët baèng: tieát kieäm dieän tích, taän duïng ñöôïc khoâng gian trong taàng haàm cuûa toaø nhaø. Heä thoáng naèm trong taàng haàm neân nöôùc möa coù oáng daãn rieâng khoâng aûnh höôûng ñeán heä thoáng xöû lyù. Maët baèng naèm trong taàng haàm cuõng khoâng coù nöôùc chaûy traøn. Nhö vaäy, löu löôïng haøng ngaøy phaûi xöû lyù chuû yeáu laø nöôùc sinh hoaït thaûi ra töø toaø nhaø naøy. Nöôùc thaûi tröôùc xöû lyù: nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc sau beå töï hoaïi. Nöôùc thaûi sau xöû lyù: ñaït tieâu chuaån loaïi B theo TCVN (5945 – 1995). Nguoàn nöôùc caáp: söû duïng nöôùc saïch trong quaù trình pha hoaù chaát cuûa heä thoáng Trong quaù trình xöû lyù: khoâng söû duïng hoaù chaát ñoäc haïi vaø khoâng sinh ra caùc hoaù chaát ñoäc haïi. Vaän haønh: vaän haønh töï ñoäng, yeâu caàu kieåm soaùt thoâng soá (pH, SS, COD…) cuûa nöôùc thaûi, qua ít caùc böôùc xaây döïng quaù trình xöû lyù chæ taäp trung ôû beå Aerotank. Heä thoáng hoaït ñoäng an toaøn, coù ñoä tin caäy cao, vaän haønh ñôn giaûn. Toaøn boä heä thoáng ñöôïc thieát keá laép ñaët ñeå khoâng aûnh höôûng ñeán caùc coâng trình khaùc. Cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa heä thoáng: vaän haønh töï ñoäng hoaøn toaøn, heä thoáng ñieàu khieån töï ñoäng nhaèm naâng cao hieäu quaû xöû lyù, taêng tuoåi thoï caùc thieát bò vaø giaûm chi phí vaän haønh Nguoàn cung caáp thieát bò: caùc thieát bò chính ñöôïc nhaäp khaåu töø Phaùp, Haøn Quoác, Ñöùc, moät soá thieát bò khaùc mua taïi thò tröôøng Vieät Nam. Taát caû caùc thieát bò ñeàu phuø hôïp vôùi heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi vaø ñieàu kieän moâi tröôøng nöôùc ta. Vieäc xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi naøy seõ laøm taêng theâm coâng trình tieän ích cho khu daân cö taïi ñòa baøn quaän Bình Thaïnh vaø Tp.HCM, ñaùp öùng nhu caàu veà ñaàu tö xaây döïng khu daân cö taäp trung. Hình thaønh khu daân cö khang trang tieän nghi vaø moâi tröôøng trong laønh, goùp phaàn caûi thieän ñieàu kieän sinh hoaït cho ngöôøi daân trong vaø ngoaøi khu chung cö. Do nguoàn nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xöû lyù toát tröôùc khi thaûi chung vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc möa roài thaûi ra heä thoáng thoaùt nöôùc chung cuûa quaän. Taän duïng maët baèng trong taàng haàm cuûa toaø nhaø haïn heïp veà khoâng gian, haïn cheá veà thieát keá coâng ngheä, khi saûy ra söï coá veà maùy moùc thieát bò khoù söûa chöõa hôn. Nöôùc thaûi sau caùc coâng ñoaïn xöû lyù ñeàu thu ñöôïc keát quaû cao. ÔÛ coâng ñoaïn xöû lyù sinh hoïc haøm löôïng BOD5, COD, SS giaûm ñaùng keå. Tuy nhieân, SS taêng leân do maøng vi sinh vaät cheát ñi theo nöôùc thaûi. SS trong nöôùc thaûi coøn laïi sau quaù trính laéng vaø maøng vi sinh vaät cheát ñi sau quaù trình xöû lyù qua beå laéng. Nöôùc thaûi ñaàu ra coù haøm löôïng SS cao do beå laéng hoaït ñoäng chöa toái öu. Nhö keát quaû ñaõ phaân tích trong baûng sau: Baûng 4.2: Keát quaû phaân tích thaønh phaàn nöôùc thaûi taïi trung taâm thöông maïi caên hoä BITEXCO STT Thoâng soá Ñôn vò Ñaàu vaøo Ñaàu ra TCVN (5945-1995) M1 M2 M3 M1 M2 M3 1 pH - 7,73 7,64 8,02 6,98 7,27 7,15 5,5- 9 2 SS mg/l 200 499 150 140 115 70 100 3 COD mg/l 240 345 220 95 116 99 100 (Nguoàn: Phaân tích nöôùc thaûi trung taâm thöông maïi caên hoä BITEXCO 6/2006, phoøng thí nghieäm tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä Tp.HCM) So saùnh keát quaû khaûo saùt, phaân tích chaát löôïng nöôùc vôùi TCVN (5945 – 1995) cho thaáy nöôùc thaûi traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung COD ñaït tieâu chuaån cho pheùp thaûi ra nguoàn loaïi B theo 5945 – 1995 coøn haøm löôïng SS khoâng ñaït tieâu chuaån. Tuy nhieân ñaây laø keát quaû thu ñöôïc vôùi löôïng nöôùc thaûi tieáp nhaän khoaûng hôn moät traêm hoä treân hôn boán traêm hoä. Vôùi hieän traïng moät beå laéng sau beå Aerotank khoù coù theå ñaûm baûo ñaït tieâu chuaån theo yeâu caàu khi coâng trình hoaït ñoäng ñuùng coâng suaát. Nhö vaäy, nöôùc thaûi ñaàu ra khoù ñaït tieâu chuaån ñoái vôùi taát caû caùc chæ tieâu nhaát laø vaøo ngaøy cuoái tuaàn löu löôïng taêng ñoät ngoät, caùc gian haøng ôû laàu 1 ñi vaøo hoaït ñoäng thì khaû naêng thaûi caùc chaát höõu cô laïi caøng cao hôn, nöôùc thaûi ñaàu ra laïi coù muøi hoâi. Vôùi hieäu suaát cuûa heä thoáng hieän höõu naøy thì khaû naêng xöû lyù ñaït yeâu caàu laø raát khoù, chuùng ta caàn xem xeùt laïi heä thoáng hieän höõu. 4.1.2 ÑEÀ XUAÁT PHÖÔNG AÙN XÖÛ LYÙ MÔÙI Cô sôû ñeå ñöa ra phöông aùn xöû lyù Thaønh phaàn tính chaát nöôùc thaûi Yeâu caàu möùc ñoä xaû thaûi Tính khaû thi cuûa coâng trình, khi xaây döïng cuõng nhö coâng trình ñang hoaït ñoäng Dieän tích maët baèng Phöông Aùn 1 Ta coù theå keát hôïp giöõa bieän phaùp xöû lyù cô hoïc (song chaén raùc, beå laéng), xöû lyù sinh hoïc (xöû lyù hieáu khí beå Aerotank) ñeå loaïi boû caùc chaát coù kích thöôùc lôùn phaân huyû caùc chaát oâ nhieåm höõu cô vaø sau ñoù söû duïng phöông phaùp khöû truøng nhaèm loaïi boû heát vi sinh vaät gaây beänh toàn taïi trong nöôùc thaûi. Nöôùc Thaûi à Song Chaén Raùc à Hoá Gom à Beå Ñieàu Hoaø à Beå Laéng I à Beå Aerotank à Beå Laéng II à Beå Khöû Truøng à Nguoàn Tieáp Nhaän Phöông phaùp xöû lyù baèng Aerotank coù öu ñieåm laø hieäu suaát xöû lyù ñaït 85 – 95% laø COD, voán ñaàu tö ban ñaàu nhoû. Phöông phaùp naøy haïn cheá chính laø khoù vaän haønh do caàn phaûi khoáng cheá moät löôïng buøn caàn thieát nhaát ñònh trong beå, beå Aerotank caàn nhieàu naêng löôïng hôn cho vieäc thoaùng gioù trong beå. Phöông Aùn 2 Haàu heát döïa theo coâng ngheä phöông aùn 1. Tuy nhieân coù söï thay ñoåi beå Arotank baèng möông oxy hoaù (coù ñaëc tính gioáng beå Aerotank). Coâng trình xöû lyù sinh hoïc laø möông oxy hoaù (MOT). Möông oxy hoaù coù caáu taïo töông ñoái phöùc taïp, maët caét nöôùc cuûa möông coù caáu taïo laø hình thang caân, hình chöõ nhaät, chieàu daøi möông chieám duïng lôùn. Vôùi möông oxy hoaù ta coù theå laøm taêng khaû naêng laøm thoaùng nhaèm loaïi boû toát chaát oâ nhieãm. 4.1.3 LÖÏA CHOÏN PHÖÔNG AÙN XÖÛ LYÙ Löïa choïn coâng ngheä cuûa traïm xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït phaûi ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu sau: Ñaûm baûo chaát löôïng nöôùc sau khi xöû lyù phaûi ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng (loaïi B theo TCVN 5945 – 1995). Ñaûm baûo möùc ñoä an toaøn cao khi coù söï thay ñoåi veà löu löôïng vaø noàng ñoä. Ñaûm baûo tính ñôn giaûn deã vaän haønh, oån ñònh, voán ñaàu tö, chi phí vaän haønh thaáp. Phuø hôïp vôùi ñieàu kieän Vieät Nam mang tính hieän ñaïi vaø laâu daøi Qua öu nhöôïc ñieåm cuûa caùc phöông aùn xöû lyù nöôùc thaûi vaø thöïc teá taïi trung taâm. Döïa vaøo vò trí, ñòa ñieåm dieän tích thöïc teá cuûa trung taâm cuøng vôùi keát quaû caùc chæ soá ñaõ phaân tích vaø löu löôïng nöôùc thaûi taïi chung cö thaûi ra haøng ngaøy, em xeùt thaáy phöông phaùp xöû lyù baèng beå Aerotank coù nhöõng öu ñieåm nhö: khaû naêng xöû lyù trieät ñeå hôn ñoái vôùi COD töø 70 – 90%, ñoàng thôøi sau xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån vaø beå coù caáu taïo ñôn giaûn hình daïng laø hình chöõ nhaät deã daøng ñaït trong taàng haàm hôn. Möông oxy hoaù coù hieäu quaû xöû lyù BOD5, nitô, photpho cao, quaûn lyù ñôn giaûn, theå tích lôùn, ít bò aûnh höôûng bôûi söï giao ñoäng lôùn veà chaát löôïng vaø löu löôïng cuûa nöôùc xöû lyù. Neân aùp duïng ñeå xöû lyù nöôùc thaûi ôû nhöõng nôi ngoaøi vieäc xöû lyù BOD coøn caàn phaûi xöû lyù Nitô vaø photpho vaø coù hieän töôïng dao ñoäng lôùn veà löu löôïng vaø chaát löôïng giöõa caùc giôø trong ngaøy. Maët khaùc möông oxy hoaù ñoøi hoûi dieän tích lôùn neân chæ thích hôïp ôû nhöõng nôi ñaát roäng. Vôùi dieän tích maët baèng taàng haàm cuûa toaø nhaø em choïn phöông aùn 1 (beå Aerotank) cho tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa BITEXCO. 4.2 QUI TRÌNH COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI TRUNG TAÂM THÖÔNG MAÏI CAÊN HOÄ BITEXCO Buøn tuaàn hoaøn Buøn dö Song chaén raùc Hoá thu Beå ñieàu hoaø Beå laéng I Beå Aerotank Beå khöû truøng Beå laéng II Ñem xöû lyù Maùy thoåi khí Beå chöùa buøn Ñem xöû lyù Nöôùc vaøo Hoaù chaát Nguoàn tieáp nhaän Ghi chuù: Ñöôøng nöôùc Ñöôøng hoaù chaát Ñöôøng buøn Ñöôøng raùc Ñöôøng khí Thuyeát minh qui trình coâng ngheä Nöôùc thaûi töø caùc caên hoä cuûa toaø nhaø chöa xöû lyù ñöôïc thu gom töø heä thoáng oáng veä sinh vaø ñi vaøo traïm xöû lyù nöôùc thaûi. Ñaàu tieân nöôùc thaûi cho qua song chaén raùc ñöôïc thieát keá vôùi khe hôû 16mm, vaän toác qua song chaén baèng 0,8m/s. Taïi ñaây seõ loaïi boû raùc vaø caùc taïp chaát coù kích thöôùc lôùn trong nöôùc thaûi nhö voû traùi caây, bao bì… seõ ñöôïc giöõ laïi vaø thu gom thuû coâng. Sau ñoù coâng ty moâi tröôøng ñoâ thò seõ thu gom vaø vaän chuyeån ñeán baõi choân laáp. Nöôùc sau khi chaûy qua song chaén raùc thì ñöôïc gom vaøo hoá thu. Sau ñoù doøng nöôùc thaûi ñi tieáp vaøo beå ñieàu hoaø ñeå ñieàu hoaø löu löôïng vaø noàng ñoä, giaûm chaát oâ nhieãm höõu cô, nhaèm oån ñònh doøng chaûy giuùp cho hoaït ñoäng cuûa caùc coâng trình phía sau hieäu quaû hôn. Beå ñieàu hoaø ñöôïc thieát keá vôùi heä thoáng phaân phoái khí, giuùp cho vieäc xaùo troän nöôùc thaûi ñöôïc toát hôn nhaèm taêng cöôøng söï hoaø troän cuûa oxy trong nöôùc thaûi. Hôn nöõa, vôùi vieäc caáp khí naøy seõ giaûm ñöôïc phaàn naøo haøm löôïng (BOD5, COD, toång Nitô, toång Phospho…) trong nöôùc thaûi. Beå ñieàu hoaø ñöôïc thieát keá vôùi thôøi gian löu nöôùc laø 6h, nöôùc thaûi töø beå ñieàu hoaø ñöôïc hai bôm hoaït ñoäng luaân phieân nhau bôm leân beå laéng I. Beå laéng I ñöôïc thieát keá laø beå laéng ñöùng, coù ngaên laéng hình truï coù daïng hình troøn treân beà maët vaø ñaùy coù daïng hình noùn hay choùp cuït. Nöôùc ñöôïc phaân phoái töø oáng trung taâm vaøo vuøng laéng, sau khi ra khoûi oáng trung taâm nöôùc thaûi va vaøo taám chaén vaø ñoåi höôùng töø ñöùng sang ngang roài daâng leân theo thaân beå. Nöôùc ñaõ laéng traøn vaøo maùng thu ñaët xung quanh chu vi beå. Caën laéng ñöôïc taäp chung ôû ñaùy vaø ñöôïc bôm ra beå chöùa buøn, nhöõng chaát lô löûng coù tyû troïng nhoû hôn seõ noåi leân maët nöôùc vaø ñöôïc thu laïi baèng maùng thu ñaët xung quanh beå. Beå laéng I ñöôïc thieát keá vôùi thôøi gian löu nöôùc laø 90 phuùt. Doøng nöôùc sau khi qua beå laéng I tieáp tuïc chaûy vaøo beå Aerotank, coøn buøn sinh ra ôû beå laéng I ñöôïc ñöa ñeán beå chöùa buøn vaø sau ñoù duøng xe taûi huùt buøn ñem ñi xöû lyù ñuùng nôi qui ñònh. Beå Aerotank coù chöùc naêng loaïi boû caùc chaát höõu cô coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc nhôø vi sinh vaät hieáu khí. Taïi ñaây döôùi aùp löïc cuûa heä thoáng phaân phoái khí (ñöôïc thieát keá daïng ñóa), khí ñöôïc caáp vaøo beå lieân tuïc ñeå khuaáy troän nöôùc thaûi vôùi buøn hoaït tính, cung caáp khí oxy ñeå vi sinh vaät phaân huyû chaát höõu cô. Trong ñieàu kieän ñoù, vi sinh vaät taêng tröôûng sinh khoái vaø keát thaønh caùc boâng buøn. Hoãn hôïp buøn hoaït tính vaø nuôùc thaûi seõ chaûy sang beå laéng II vaø buøn hoaït tính seõ laéng xuoáng ñaùy beå. Löôïng buøn hoaït tính tuaàn hoaøn töø beå laéng II veà beå Aerotank ñeå giöõ cho maät ñoä vi sinh cao, nhaèm taïo ñieàu kieän phaân huyû nhanh chaát höõu cô. Beå Aerotank ñöôïc thieát keá vôùi thôøi gian löu nöôùc laø 4h. Beå laéng II coù nhieäm vuï laéng vaø taùch buøn hoaït tính ñaõ xöû lyù trong beå Aerotank. Buøn sau khi laéng moät phaàn ñöôïc bôm trôû laïi beå Aerotank nhaèm ñaûm baûo löôïng buøn trong beå, phaàn buøn coøn laïi ñöôïc ñöa sang beå chöùa buøn vaø sau ñoù ñöôïc ñem ñi xöû lyù ñuùng nôi qui ñònh. Beå laéng II ñöôïc thieát keá hình troøn, nöôùc thaûi ñöôïc phaân phoái ôû trung taâm beå vaø ñöôïc thu ôû maùng thu ñaët xung quanh chu vi beå laéng, thôøi gian löu nöôùc trong beå laø 1,7h. Sau khi qua beå laéng II nöôùc chaûy vaøo beå khöû truøng. Taïi beå khöû truøng ta söû duïng dung dòch Clorua (vôùi lieàu löôïng 3g/m3 nöôùc thaûi) nhaèm loaïi boû haàu heát caùc vi khuaån Ecoli coù trong nöôùc thaûi sau ñoù nöôùc ñöôïc thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. Buøn töôi ôû beå laéng I vaø buøn dö ôû beå laéng II ñöôïc bôm veà beå chöùa buøn coù ñoä aåm töông ñoái cao (99 – 99,2% ñoái vôùi buøn hoaït tính vaø 92 – 96% ñoái vôùi caën töôi). Beå neùn buøn coù nhieäm vuï laøm giaûm ñoä aåm cuûa buøn, sau ñoù duøng xe taûi huùt buøn ñem ñi nôi khaùc xöû lyù. Beå chöùa buøn ñöôïc thieát keá vôùi thôøi gian löu buøn laø 72 giôø. Nöôùc sau khi khöû truøng ñöôïc thaûi ra heä thoáng coáng chung cuûa quaän laø loaïi nöôùc ñaït tieâu chuaån loaïi B theo tieâu chuaån TCVN (5945 - 1995). 4.3 CÔ SÔÛ TÍNH TOAÙN THIEÁT KEÁ Traïm xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc thieát keá döïa treân nhöõng soá lieäu sau: Ñaëc ñieåm cuûa nöôùc thaûi: nöôùc thaûi coù nguoàn goác laø nöôùc thaûi sinh hoaït haøng ngaøy cuûa con ngöôøi. Chaát thaûi nguy haïi ñöôïc xaû thaûi baèng caùc phöông tieän khaùc. Xaùc ñònh löu löôïng tính toaùn ñaëc tröng cuûa nöôùc thaûi: Khu trung taâm thöông maïi naøy goàm taát caû 426 caên hoä. Giaû söû moät caên hoä goàm 4 ngöôøi. Tieâu chuaån thoaùt nöôùc lôùn nhaát: qmax = 220 l/ngöôøi.ngaøy.ñeâm Löu löôïng nöôùc sinh hoaït töø toaø nhaø laø: 426 * 4 * 220 l/ngöôøi.ngaøy = 375m3/ngaøy.ñeâm Khu vöïc coâng coäng: 215m3/ngaøy.ñeâm Khaû naêng xöû lyù cuûa traïm xöû lyù seõ ñaït 590 m3/ngaøy ñeâm. (220 l/ ngaøy ñeâm laø tieâu chuaån thoaùt nöôùc trong ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát: qmax = 220 l/ngöôøi. ngaøy ñeâm) Löu löôïng ngaøy: Qtbng = 590 m3/ ngaøy ñeâm = 24,6 m3/h = 6,8 m3/s Tính heä soá khoâng ñieàu hoøa ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït laø: k = 1,35 + = 1,35 + = 1,77 (Theo: Traàn Ñöùc Haï, 2002) Trong ñoù: Q: löu löôïng trung bình, m3/giôø Q = Q * k = 590 * 1,77 = 1047,84 m3/ngaøy.ñeâm Löu löôïng lôùn nhaát theo giôø: Q = = 43,66 m3/h Löu löôïng lôùn nhaát theo giaây: Q = = 0,012 m3/s = 12 l/s Xaùc ñònh caùc chæ tieâu oâ nhieãm Xaùc ñònh haøm löôïng baån cuûa nöôùc thaûi theo chaát lô löûng vaø theo nhu caàu oxy sinh hoaù BOD20 (Theo xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp. Tính toaùn vaø thieát keá coâng trình, Laâm Minh Trieát) Haøm löôïng chaát lô löûng: Haøm löôïng chaát lô löûng cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït ôû khu vöïc coù heä thoáng thoaùt nöôùc: C0 = = = 250 mg/l Trong ñoù: n: löôïng chaát lô löûng tính theo moät ngöôøi trong ngaøy ñeâm (n = 50 – 55 g/ngöôøi.ngaøy ñeâm). Choïn n = 55 g/ngöôøi ngaøy ñeâm. q: tieâu chuaån thoaùt nöôùc. Haøm löôïng BOD20: Haøm löôïng BOD20 cuûa nöôùc thaûi ôû khu vöïc heä thoáng thoaùt nöôùc C= = = 159 mg/l Trong ñoù: nBOD: löôïng BOD20 cuûa khu nöôùc thaûi sinh hoaït ôû khu vöïc heä thoáng thoaùt nöôùc tính cho 1 ngöôøi trong ngaøy ñeâm. nBOD = 30 – 35 g/ngöôøi ngaøy ñeâm. Choïn n = 35 g/ngöôøi ngaøy ñeâm. Xaùc ñònh möùc ñoä caàn xöû lyù nöôùc thaûi: (Theo xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp. Tính toaùn vaø thieát keá coâng trình, Laâm Minh Trieát) Ñeå löïa choïn phöông phaùp vaø coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi thích hôïp baûo ñaûm hieäu quaû xöû lyù ñaït tieâu chuaån xaû vaøo nguoàn (loaïi B) vôùi caùc yeâu caàu cô baûn sau: Haøm löôïng chaát lô löûng: khoâng lôùn hôn 100 mg/l BOD20 khoâng vöôït quaù 50 mg/l Möùc ñoä caàn xöû lyù thöôøng ñöôïc xaùc ñònh theo: Haøm löôïng chaát lô löûng (phuïc vuï tính toaùn coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi cô hoïc) Haøm löôïng BOD (phuïc vuï tính toaùn cho coâng trình vaø coâng ngheä xöû lyù sinh hoaït) Möùc ñoä caàn xöû lyù nöôùc thaûi theo chaát lô löûng ñöôïc tính theo coâng thöùc: D = * 100% = *100% = 72% Trong ñoù: m: haøm löôïng chaát lô löûng cuûa nöôùc thaûi sau xöû lyù cho pheùp xaû vaøo nguoàn nöôùc, m = 70mg/l c: haøm löôïng chaát lô löûng nöôùc thaûi ñaàu vaøo, c= 250mg/l Möùc ñoä xöû lyù theo BOD20: D = *100% = *100% = 75% Trong ñoù: Lt: haøm löôïng BOD20 cuûa nöôùc thaûi cho pheùp xaû vaøo nguoàn, Lt = 40mg/l Lv: haøm löôïng BOD20 cuûa hoãn hôïp nöôùc thaûi, Lv = 159mg/l Baûng 4.1: Soá lieäu duøng ñeå thieát keá traïm xöû lyù nöôùc thaûi STT Thoâng soá Ñôn vò Soá lieäu 1 m3/ngaøy ñeâm 590 2 m3/ngaøy ñeâm 1047,84 3 m3/h 24,6 4 m3/h 43,66 5 m3/s 0,00683 6 m3/s 0,012 7 pH - 7,5 8 SS mg/l 250 9 BOD20 mg/l 159 10 COD mg/l 268 4.4 TÍNH TOAÙN CAÙC COÂNG TRÌNH ÑÔN VÒ 4.4.1 SONG CHAÉN RAÙC Tính toaùn song chaén raùc Baûng 4.3: Caùc thoâng soá löïa choïn tính toaùn song chaén raùc Thoâng soá Ñôn vò Khoaûng dao ñoäng Giaù trò choïn Ghi chuù Vaän toác nöôùc qua song chaén raùc (vs) m/s 0,7 – 1,0 0,7 [3] Khoaûng caùch giöõa caùc khe (b) mm < 16 10 [1] Chieàu daøy song chaén (s) mm - 8 [1] Heä soá tính ñeán taêng toån thaát aùp löïc - 2 – 3 3 [1] Vaän toác nöôùc chaûy trong möông tröôùc song chaén raùc (vmax) m/s < 1 0,7 [10] Soá löôïng khe hôû giöõa caùc thanh n = * kz Trong ñoù: n: soá khe hôû Qmax: löu löôïng toái ña cuûa nöôùc thaûi, m3/s vs:toác ñoä nöôùc chaûy qua song chaén raùc (vs = 0,7 – 1,0 m/s). Choïn vs = 0,7m/s h1: ñoä saâu nöôùc ôû chaân song chaén, (m) (chieàu saâu cuûa lôùp nöôùc ôû song chaén raùc laáy baèng ñoä ñaày tính toaùn cuûa möông daãn nöôùc vôùi Qmax: h1 = hmax = 0,3 m k: heä soá tính toaùn ñeán hieän töôïng thu heïp cuûa doøng chaûy b: khoaûng caùch giöõa caùc khe hôû b = 10mm, (ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït choïn b < 16mm). n = khe choïn n = 21 khe Beà roäng thieát keá Bs = s(n - 1) + b*n = 0,08 (21 - 1) + 0,01 *21 = 0,16 + 0,21 = 0,37 m Trong ñoù: (n - 1) : Soá löôïng thanh ñan song chaén s: chieàu daøy song chaén thöôøng laáy s = 0,08 m = 8 mm Chieàu daøi ñoaïn keânh môû roäng song chaén raùc l1 = = 1,37 (Bs - Bk) Trong ñoù: Bk: Beà roäng cuûa möông choïn Bk = 0,2 Bs: chieàu roäng cuûa song chaén raùc Bs = 0,4 j : goùc môû roäng cuûa buoàng ñaët song chaén raùc = 200 ® l1 = 1,37(0,4 – 0,2) = 0,274 m Chieàu daøi ñoaïn thu heïp sau song chaén ® l2 = 0,5* l1 = 0,5 * 0,274 = 0,137 m Toån thaát aùp löïc song chaén raùc hs = x Trong ñoù: k: heä soá tính ñeán taêng toån thaát aùp löïc do raùc baùm k = 2 ® 3 choïn k = 3 v: toác ñoä nöôùc chaûy trong möông tröôùc song chaén raùc (m/s) (öùng vôùi löu löôïng lôùn nhaát) ® vmax = 0,7 (m/s) x: heä soá toån thaát cuïc boä taïi song chaén raùc x = b(a ® x = 2,42 * (0 = 1,56 ® hs = 1,56 * a: goùc nghieâng ñaët song chaén raùc b: heä soá tính ñeán söùc caûn cuïc boä cuûa song chaén (Theo: Xöû lí nöôùc thaûi, Hoaøng Hueä). Chieàu daøi xaây döïng cuûa möông ñaët song chaén raùc H = h1 + hs + hb = 0,3 + 0,117 + 0,3 = 0,717 (m) h1 : chieàu cao cuûa möông daãn nöôùc thaûi h1 = 0,3 hs: toån thaát aùp löïc cuûa song chaén raùc, hs = 0,117m hbv: chieàu cao baûo veä, hbv = 0,3 m Chieàu daøi moãi thanh L = = =0,83 (m) Chieàu daøi xaây döïng cuûa möông ñaët song chaén raùc L = l1 + l2 + l s = 0,274 + 0,137 +1,2 =1,611(m) l1: chieàu daøi ngaên môû roäng tröôùc song chaén raùc l1= 0,274m l2: chieàu daøi ñoaïn thu heïp sau song chaén raùc l2 = 0,137m ls: chieàu daøi buoàng ñaët song chaén raùc choïn ls = 1,2 m Tieát dieän thanh song chaén raùc hình chöõ nhaät coù kích thöôùc s * l = 8 mm * 50 mm Haøm löôïng chaát baån coøn laïi trong nöôùc thaûi sau khi qua song chaén raùc: (Theo Xöû Lyù Nöôùc Thaûi Ñoâ Thò Vaø Coâng Nghieäp, Tính Toaùn Thoáng Keâ Coâng Trình Laâm Minh Trieát). ® Chaát lô löûng giaûm 4%, coøn laïi: C1= C0(100 - 4)% = 250*0,96 =240 (mg/l) ® BOD20 giaûm 4%, coøn laïi: L1 = BODv(100 - 4)% = 159*0,96 = 152,64 (mg/l) Baûng 4.4: Caùc thoâng soá thieát keá möông vaø song chaén raùc STT Teân thoâng soá Ñôn vò Soá lieäu duøng thieát keá 1 Cheàu daøi möông (L) m 1,611 2 Chieàu daøi roäng möông (Bs) m 0,4 3 Chieàu cao möông (H) m 0,717 4 Soáâ thanh song chaén thanh 20 5 Kích thöôùc khe hôû m 0,01 6 Beà daøy thanh song chaén m 0,08 7 Beà roäng thanh song chaén mm 50 4.4.2 TÍNH TOAÙN HOÁ THU Theå tích hoá thu V = Q * t Trong ñoù: t: Thôøi gian löu nöôùc, t = 10 – 30 phuùt. Choïn t = 30 phuùt Q: Löôïng nöôùc thaûi lôùn nhaát theo giôø V = 43,66*0,5=21,83(m3) Choïn: Chieàu cao h = 3,5m Chieàu daøi L = 3m Chieàu roäng w= = 2,5m Chieàu saâu an toaøn 0,5(m) Chieàu cao toång coäng cuûa hoá thu: Hh = 3,5 + 0,5 = 4 m Baûng 4.5: Thoâng soá thieát keá hoá thu STT Thoâng soá Ñôn vò Soá lieäu duøng thieát keá 1 Chieàu cao hoá thu m 3 2 Chieàu roäng (B) m 2.5 3 Chieàu daøi (L) m 3,5 4.4.3 BEÅ ÑIEÀU HOAØ Tính toaùn beå ñieàu hoøa Baûng 4.6: Caùc thoâng soá löïa choïn tính toaùn beå ñieàu hoaø Thoâng soá Ñôn vò Khoaûng dao ñoäng Giaù trò choïn Ghi chuù Thôøi gian löu nöôùc h 2 – 6 6 [3] Vaän toác caáp khí trong beå ñieàu hoaø m3/m3 phuùt 0,01-0,015 0,015 [10] Vaän toác khí trong ñöôøng oáng m/s 10 - 15 10 [10] Hieäu suaát cuûa bôm - 0,72-0,93 0,8 [1] Ñöôøng kính loã thoåi khí mm 2 – 5 5 [1] Theå tích beå ñieàu hoøa W = Q*t = 43,66 * 6 = 262 (m3) Trong ñoù: Q: Löu löôïng giôø max cuûa nöôùc thaûi = 43,66 (m3/h) t: Thôøi gian löu nöôùc laáy baèng 6h Chieàu cao cuûa beå laø: h = 5m Dieän tích cuûa beå laø: F = = 52,4 m2 Choïn kích thöôùc beå ñieàu hoøa laø L* B = 8,5 * 6,2 Chieàu cao an toaøn 0,3 m Suy ra chieàu cao toång coäng H = h + 0,5 = 5 + 0,5 = 5,5 m Vaäy theå tích xaây döïng beå ñieàu hoøa W = L * B * H = 8,5 * 6,2 * 5,5 = 279m3 Löu löôïng khí caàn cung caáp cho beå ñieàu hoaø Qkk = vk * w = 0,015 * 52,4 = 0,786 m3/phuùt = 13,1 l/s = 47,16m3/h Trong ñoù: vk: toác ñoä caáp khí trong beå ñieàu hoaø, choïn vk = 0,015m3/m3.phuùt (Theo: Xöû Lyù Nöôùc Thaûi - Trònh Xuaân Lai) w: dung tích beå ñieàu hoaø Soá oáng nhaùnh: OÁng nhaùnh ñaët vuoâng goùc vôùi beå vaø chaïy doïc theo chieàu roäng cuûa beå. Choïn oáng nhaùnh daøi 6m, khoaûng caùch giöõa 2 oáng choïn laø 0,85 n = - 1 = - 1 = 10 oáng vôùi L: chieàu daøi beå ñieàu hoaø (8,5m) Löu löôïng khí qua moãi oáng qoáng = = = 4,716 m3/h Ñöôøng kính oáng daãn gioù vaøo beå Dg = = = 0,0408 m Choïn oáng 40 mm Trong ñoù: v: vaän toác khí trong ñuôøng oáng, v = 10 – 15 m/s. choïn v = 10 (m/s) Ñöôøng kính oáng nhaùnh daãn khí doáng = = = 0,028 m Choïn oáng 30mm Toång dieän tích loã treân oáng nhaùnh Floã = = = 13,1 .10-4 m2 Dieän tích moät loã floã = = = 1,96 .10-5 (m2 ) vôùi d: ñöôøng kính loã thoåi khí (d = 2- 5mm) choïn d = 5mm Soá loã treân oáng nhaùnh m = = = 66,8 loã Choïn m = 66 loã Khoaûng caùch giöõa caùc loã treân oáng l = = 100 mm Trong ñoù: B: chieàu roäng beå ñieàu hoaø m: soá loã treân oáng nhaùnh Aùp löïc caàn thieát cho heä thoáng khí neùn ñöôïc xaây döïng theo coâng thöùc Hc = hd + hf + hc + H Trong ñoù: hd: toån thaát aùp löïc theo chieàu daøi treân ñöôøng oáng daãn, (m) hc: toån thaát qua thieát bò phaân phoái (m) hf: toån thaát cuïc boä qua thieát bò phaân phoái, (m) H: chieàu saâu lôùp nöôùc trong beå, m (hf khoâng vöôït quaù 0,5m, toång toån thaát hd vaø hc khoâng vöôït quaù 0,4m) Vaäy aùp löïc toång coäng laø: Hc = 0,4 + 0,5 + 5,3 = 6,2 m Coâng suaát maùy neùn khí N = Trong ñoù: q: löu löôïng khoâng khí : hieäu suaát bôm, choïn = 0,8 q: aùp löïc cuûa khí neùn (at), (ñöôïc tính theo coâng thöùc149 xöû lyù nöôùc thaûi cuûa PGS.TS Hoaøng Hueä) p = = = 1,6 (amt) N = = 0,8 (kw) Haøm löôïng chaát baån coøn laïi trong nöôùc thaûi sau khi qua beå ñieàu hoøa (Theo: Xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp, Tính toaùn thieát keá coâng trình, Laâm Minh Trieát) Chaát lô löûng giaûm 8%, coøn laïi: C2 = C1 (100 – 8)% = 240 *0,92 = 220,8 mg/l BOD20 giaûm 8%, coøn laïi: L2 = L1 (100 – 8)% = 152,64 * 0,92 = 140,4 mg/l Baûng 4.7: Thoâng soá thieát keá beå ñieàu hoaø STT Teân thoâng soá Ñôn vò Soá lieäu duøng thieát keá 1 Chieàu daøi beå (L) m 8,5 2 Chieàu roäng beå (Bs) m 6,2 3 Chieàu cao (H) m 5,5 4 Thôøi gian löu nöôùc h 6 5 Coâng suaát maùy neùn khí kw 0,77 6 Theå tích xaây döïng m3 279 7 Dieän tích xaây döïng m2 52,4 4.4.4 TÍNH TOAÙN BEÅ LAÉNG I Baûng 4.8: Caùc thoâng soá löïa choïn tính toaùn beå laéng I Thoâng soá Ñôn vò Khoaûng dao ñoäng Giaù trò choïn Ghi chuù Thôøi gian löu nöôùc (t) h 1,5 – 2,5 1,5 [1] Vaän toác nöôùc chaûy trong oáng trung taâm (v) mm/s <100 30 [9] Vaän toác chuyeån ñoäng cuûa nöôùc thaûi trong beå laéng mm/s 0,5 – 0,8 0,7 [3] Goùc taïo bôûi ñaùy beå vaø maët phaúng naèm ngang ñoä - 50 [9] Vaän toác chaûy qua khe hôû (vk) mm/s 20 20 [1] Vaän toác nöôùc chaûy trong maùng (v) m/s 0,5 – 0,7 0,7 [9] Dieän tích oáng trung taâm: f = = = 0,228 (m2) Trong ñoù: v0: vaän toác nöôùc chaûy trong oáng trung taâm. Choïn v0 = 30mm/s = 108m/h Ñöôøng kính oáng trung taâm: d = = = 0,54 (m) Choïn oáng F = 540mm Ñöôøng kính phaàn oáng loe cuûa oáng trung taâm DL = 1,35 * d = 1,35 * 0,54 = 0,729 (m) Chieàu cao phaàn loe oáng trung taâm HL = 1,35 *d = 1,35 * 0,54 = 0,729 (m) Ñöôøng kính taâm höôùng doøng Dc = 1,3 *DL = 1,3 * 0,729 = 0,95 (m) Choïn Dc = 1m Khoaûng caùch töø mieäng loe oáng trung taâm ñeán taám chaén laø 0,25 – 0,5m, choïn 0,3m. Dieän tích cuûa beå: F = = = 9,76 (m2) Trong ñoù: : löu löôïng trung bình giôø v: vaän toác chuyeån ñoäng cuûa nöôùc thaûi trong beå laéng. Choïn v = 0,7mm/s = 2,52 m/h (theo Xöû Lyù Nöôùc Thaûi – Hoaøng Hueä) Dieän tích toång coäng cuûa beå laéng: Ft = F + f = 9,76 + 0,228 = 9,988 (m2) Ñöôøng kính cuûa beå laéng D = = = 3,57 (m) Choïn D = 4m Chieàu cao cuûa vuøng laéng: h0 = V*t = 2,52 *1,5 = 3,78 (m) Trong ñoù: V: vaän toác chuyeån ñoäng cuûa nöôùc thaûi trong beå laéng t: thôøi gian löu nöôùc, t = 1,5h Chieàu cao phaàn hình noùn cuûa beå laéng I hn = h2 + h3 = = = 1,43 (m) Trong ñoù: h2: chieàu cao lôùp trung hoaø, m h3: chieàu cao giaû ñònh lôùp caën trong beå, m D: ñöôøng kính beå laéng, D = 4m dn: ñöôøng kính ñaùy nhoû cuûa hình noun cuït, choïn dn = 0,6m Goùc taïo bôûi ñaùy beå vaø maët ngang, laáy khoâng nhoû hôn 500 (ñieàu 6.5.9 – TCXD – 51 – 84) choïn = 500 Chieàu cao toång coäng cuûa beå H = h0 + hn + hbv = 3,78 + 1,43 + 0,5 = 5,71(m) Trong ñoù: h0: chieàu cao vuøng laéng hbv: chieàu cao töø möùc nöôùc ñeán thaønh beå, hbv = 0,5 m hn: chieàu cao hình phaàn noùn Khoaûng caùch giöõa meùp ngoaøi cuûa mieäng loïc ñeán meùp ngoaøi cuûa beà maët taám chaén theo maët phaúng qua truïc ñöôïc tính theo coâng thöùc: L = = = = 0,1622 (m) Trong ñoù: Vk: vaän toác chaûy qua khe hôû giöõa mieäng loïc oáng trung taâm vaø beà maët taám chaén choïn Vk 20 mm /s = 0,02 m/s (Theo: Xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp, Tính toaùn vaø thieát keá coâng trình - Laâm Minh Trieát) Nöôùc chaûy theo hai chieàu neân dieän tích maët caét ngang cuûa maùng voøng ñöôïc tính nhö sau: tv = = 0,00728(m2) Trong ñoù: Q = 0,0068 (m3/s) V: vaän toác nöôùc chaûy trong maùng V = 0,5 – 0,7 (m/s). Choïn V = 0,7(m/s) Thieát keá maùng thu coù beà roäng bm = 0,3 m Toác ñoä laéng cuûa haït caën lô löûng trong beå laéng tính theo coâng thöùc: U = = = 0,7 (mm/s) Hieäu suaát laéng cuûa chaát lô löûng trong nöôùc thaûi ôû beå ñôït I phuï thuoäc vaøo toác ñoä laéng cuûa caën lô löûng trong nöôùc thaûi (U = 0,7 mm/s) vaø haøm löôïng ban ñaàu cuûa chaát lô löûng (C0 = 250 mg/l) vaø coù theå laáy theo baûng 4.9 sau: Baûng 4.9: Hieäu suaát laéng caën lô löûng trong beå laéng I Hieäu suaát laéng cuûa chaát lô löûng Toác ñoä laéng cuûa haït lô löûng U (mm/s) öùng vôùi haøm löôïng ban ñaàu cuûa chaát lô löûng C0 (mg/l) (%) 150 200 250 300 30 1,30 1,8 2,25 3,20 35 0,90 1,30 1,90 2,10 40 0,60 0,90 1,05 1,40 45 0,40 0,60 0,75 0,95 50 0,25 0,35 0,45 0,60 55 0,15 0,20 0,25 0,40 60 0,05 0,10 0,15 0,20 (Nguoàn: Xöû Lyù Nöôùc Thaûi Ñoâ Thò Vaø Coâng Nghieäp, Tính Toaùn Vaø Thieát Keá Coâng Trình – Laâm Minh Trieát) Haøm löôïng chaát lô löûng theo nöôùc ra khoûi beå laéng ñöùng ñöôïc tính theo coâng thöùc sau: C3 = C2(100 – E1)% = 230,4(100 – 50%) = 230,4 * 0,5 = 110,4(mg/l) C2: haøm löôïng chaát lô löûng tính ñeán beå laéng ñôït I, C2 = 230,4(mg/l) E1: hieäu suaát laéng, vôùi C2 = 110,4(mmg/l) < 150 (mg/l) nhö vaäy thoûa maõn (Ñieàu 6.5.3 – TCXD- 51 - 84) raèng nöôùc thaûi daãn ñeán coâng trình xöû lí sinh hoïc haøm löôïng chaát lô löûng khoâng vöôït quaù 150 mg/l Haøm löôïng BOD20 coøn laïi trong nöôùc thaûi sau khi qua beå laéng I: L3 = L2(100 – 20%) = 140,4*0,8 = 112,32 mg/l OÁng xaû caën Vieäc xaû caën ra khoûi beå laéng duøng oáng nhöïa PVC coù ñieàu kieän khoaûng 100mm, vôùi söï hoã trôï cuûa bôm huùt buøn. Baûng 4.11: Thoâng soá thieát keá beå laéng I STT Teân thoâng soá Ñôn vò Soá lieäu duøng 1 Ñöôøng kính beå laéng I m 4 2 Ñöôøng kính oáng trung taâm m 0,54 3 Chieàu cao vuøng laéng m 3,78 4 Chieàu cao phaàn hình noùn beå laéng I m 1,43 5 Chieàu cao toång coäng cuûa beå laéng I m 5,71 6 Ñöôøng kính taám chaén doøng m 0,95 7 Ñöôøg kính mieäng loe m 0,729 8 Chieàu cao phaàn oáng loe m 0,729 9 Chieàu cao cuûa taám chaén doøng m 0,1622 4.4.5 BEÅ AEROTANK Baûng 4.12: Caùc thoâng soá löïa choïn tính toaùn beå Aerotank Thoâng soá Ñôn vò Khoaûng dao ñoäng Giaù trò choïn Ghi chuù Thôøi gian löu nöôùc (T) h 3 – 5 4 [10] Heä soá saûn löôïng buøn (Y) mgVSS/mg BOD5 0,4 – 0,8 0,6 [1] Tuoåi cuûa buøn () ngaøy 0,75-15 10 [10] f = BOD5/BOD20 - 0,45-0,68 0,5 [1] Noàng ñoä chaát raén bay hôi (X) mg/l 800-4000 3500 [10] Heä soá ñieàu chænh löu löôïng oxy () - 0,6– 0,94 0,7 [10] Vaän toác khí trong oáng daãn khí (vk) m/s 10 -15 10 [3] Vaän toác khí trong oáng nhaùnh (vkhí) m/s 5 – 20 20 [3] Hieäu suaát chung cuûa bôm - 0,72-0,93 0,8 [1] Vaän toác buøn m/s 1 – 2 1 [1] Haøm löôïng BOD5 trong nöôùc ñaàu ra caàn ñaït mg/l 50 40 [9] Haøm löôïng SS ñaàu ra trong nöôùc caàn ñaït mg/l 100 70 [9] Nhieät ñoä nöôùc thaûi 260 Löôïng BOD ñaàu vaøo beå Aerotank baèng löôïng BOD ñaàu ra cuûa beå laéng I laø: 112,32 (mg/l) Giaû söû raèng caën lô löûng trong nöôùc thaûi ñaàu ra laø chaát raén sinh hoïc (buøn hoaït tính) trong ñoù coù 80% laø chaát deã bay hôi vaø 60% laø chaát deã phaân huyû sinh hoïc. Löôïng caën bay hôi ra khoûi beå laéng laø 80% ñoä tro laø 20% Tính toaùn beå Aerotank Tính hieäu quaû xöû lyù Xaùc ñònh noàng ñoä BOD5 hoaø tan trong nöôùc thaûi ôû ñaàu ra Sô ñoà laøm vieäc cuûa heä thoáng Beå Aerotank Beå laéng Q, So, Xo Qo, S, Xo Qr, Xr, S Qu, Xr Trong ñoù: Q, Qr, Qw, Qe: löu löôïng nöôùc thaûi ñaàu vaøo, löu löôïng buøn tuaàn hoaøn, löu löôïng buøn xaû vaø löu löôïng ñaàu ra m3/ngaøy. S0, S: noàng ñoä chaát raén bay hôi trong beå Aerotank, noàng ñoä buøn tuaàn hoaøn vaø noàng ñoä buøn sau khi qua beå laéng mg/l. X, Xr, Xc: noàng ñoä chaát raén trong beå Aerotank, noàng ñoä tuaàn hoaøn vaø noàng ñoä buøn sau khi qua beå laéng II (mg/l). Phöông trình caàn baèng vaät chaát BOD5 ôû ñaàu ra = BOD5 hoaø tan ñi ra töø beå Aerotank + BOD5 chöùa trong caën lô löûng ôû ñaàu ra Trong ñoù: BOD5 ôû ñaàu ra = 40 (mg/l) BOD5 hoaø tan ñi ra töø beå Aerotank laø S (mg/l) Caën lô löûng ôû ñaàu ra SSra =70 (mg/l) goàm coù 60% laø caën coù theå phaân huyû sinh hoïc BOD5 chöùa trong caën lô löûng ôû ñaàu ra ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: Löôïng caën coù theå phaân huûy sinh hoïc trong caën lô löûng ôû ñaàu ra 0,65 * 70 = 45,5 (mg/l) Löôïng oxy caàn cung caáp chính laø quy trình BOD5 cuûa phaûn öùng. Quy trình döïa theo phaûn öùng: C5H7O2N + O2 ® 5 CO2 + 2 H2O + NH3 + Naêng löôïng 113 mg/l 160mg/l 1mg/l 1,42mg/l ® 1 mg teá baøo caàn 1,42 mg O2 Löôïng oxy caàn ñeå cung caáp oâxy hoaù heát löôïng caën coù theå phaân huyû sinh hoïc laø: 45,5 * 1,42 (mg O2/mg teá baøo) = 64,61(mg/l) Chuyeån ñoåi giaù trò BOD20 ® BOD5 BOD5 = BOD20 * 0,5 = 64,61 * 0,5 =32,3 (mg/l) Vaäy: 40 (mg/l) = S + 32,3 (mg/l) ® S = 40 – 32,3 =7,7(mg/l) Hieäu quaû xöû lyù tính theo BOD5 hoaø tan laø: E = Hieäu quaû xöû lyù BOD5 cuûa toaøn sô ñoà laø: E0 = Tính theå tích cuûa beå W = Q*t =43,6 * 4 = 174,4(m3) (Kch > 1,25 ® löu löôïng tính toaùn laáy baèng löu löôïng trung bình giôø vôùi chu kyø laøm thoaùng toái ña). Trong ñoù : Q: löu löôïng nöôùc thaûi lôùn nhaát theo giôø(m3/h) T: thôøi gian löu löôïng nöôùc, T = 3 – 5 h choïn T = 4 h (Theo xöû lyù nöôùc thaûi – Hoaøng Hueä) Kích thöôùc cuûa beå: Choïn chieàu saâu cuûa beå laø 4 m, chieàu saâu cuûa beå töø 3 – 5m (Theo xöû lyù nöôùc thaûi – Hoaøng Hueä) Chieàu cao xaây döïng cuûa beå Aerotank Hxd = H + h bv = 4 + 0,5 =4,5 (m) Vôùi hbv: chieàu cao baûo veä cuûa beå, choïn hbv = 0,5 m Dieän tích maët thoaùng cuûa beå F = (m2) Choïn: Chieàu daøi: 7,5 m Chieàu roäng: 6 m Theå tích thöïc cuûa beå: 180 m3 Vaäy beå Aerotank coù kích thöôùc L * B * H = 7,5 * 6 * 4,5 (m3) Tính heä soá taïo buøn töø BOD5 Yobs = = = 0,375 Trong ñoù: Y: heä soá saûn löôïng buøn, ñaây laø moät thoâng soá ñoäng hoïc ñöôïc xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm tröôøng hôïp thieáu soá lieäu thöïc nghieäm, ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït coù theå laáy theo kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc nhö sau: Y = 0,4 0,8 mgVSS/mgBOD5, choïn Y = 0,6 mgVSS/mgBOD5 Kd: heä soá phaân huyû noäi baøo, laáy kd = 0,06 ngaøy ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït : tuoåi cuûa buøn hoaït tính c = 10 ngaøy öùng vôùi khuaáy troän hoaøn chænh (Theo:Xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp, Tính toaùn vaø thieát keá coâng trình – Laâm Minh Trieát) Löôïng buøn hoaït tính sinh ra do khöû BOD5 trong ngaøy Px(VSS) = Yobs * Q(S0 - S) * 10-3 = 0,375 * 590 (112,32 – 7,7 )* 10-3 = 23,14 VSS/ngaøy Toãng löôïng caën sinh ra trong 1 ngaøy ® MLSS = Pxl(ss) = 33,06 kgSS/ngaøy Xaùc ñònh löu löôïng buøn thaûi Giaû söû buøn dö ñöôïc xaû boû (daãn ñeán beå neùn buøn) töø ñöôøng oáng daãn buøn tuaàn hoaøn Qra = Q vaø haøm löôïng chaát raén deã bay hôi (VSS) trong buøn ôû ñaàu ra chieám 80% haøm löôïng chaát raén lô löûng (SS) khi ñoù löu löôïng buøn dö thaûi boû ñöôïc tính toaùn xuaát phaùt töø coâng thöùc: c = ® Qw = Trong ñoù: X: noàng ñoä chaát raén bay hôi trong beå Aerotank, X = 3500 mg/l : thôøi gian löu buøn, = 10 ngaøy Qe: löu löôïng nöôùc ñöa ra ngoaøi töø beå laéng II (löôïng nöôùc thaûi ra khoûi heä thoáng) xem nhö löôïng nöôùc thaát thoaùt do tuaàn hoaøn buøn laø khoâng ñaùng keå neân Qe = Q = 590 m3/ngaøy Xe: noàng ñoä chaát raén bay hôi ôû ñaàu ra cuûa heä thoáng Xe= 0,7* 70 = 49mg/l => Qw = = 4,87 m3/ngaøy Tính heä soá tuaàn hoaøn () töø phöông trình caân baèng vaät chaát Ñeå noàng ñoä buøn hoaït tính trong beå khoâng ñoåi luoân giöõ giaù trò X = 3500 mg löôïng caân baèng vaät chaát trong beå Aerotank X(Q + Qr) = Xr Qr + Xr Qw Suy ra: Qr = = = 580,26 m3/ngaøy = 0,0067 m3/s Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc thaûi trung bình ngaøy ñeâm, Q = 590 m3/ngñ Qr: löu löôïng buøn hoaït tính tuaàn hoaøn X: noàng ñoä VSS ôû trong beå Aerotank, X = 3500mg/l Xr: Noàng ñoä VSS trong buøn tuaàn hoaøn, Xr = 7.000 mg/l Xo: noàng ñoä VSS trong nöôùc thaûi daãn vaøo beå Aerotank, Xo= 0 Vaäy: = = = 0,98 Kieåm tra laïi tæ soá = = 0,2 ngaøy Trong ñoù: S0: BOD5 ñaàu vaøo beå Aerotank, S0 = 112,32 mg/l X: haøm löôïng SS trong beå, X = 3500 mg/l thôøi gian löu löôïng nöôùc (=0,16h) Giaù trò naøy naèm trong khoaûng cho pheùp cuûa thoâng soá thieát keá beå (0,2 – 0,6 kg/kg.ngaøy) Toác ñoä oxy hoaù cuûa 1g buøn hoaït tính = = = 0,1868 mg BOD5/g.ngaøy Tính löôïng oxy caàn cung caáp cho beå Aerotank döïa treân BOD20 OC0 = = = 90,59 kg O2/ngaøy Trong ñoù: OC0: Löôïng O2 caàn thieát theo ñieàu kieän tieâu chuaån Q: Löu löôïng nöôùc S0: Noàng ñoä BOD5 ñaàu vaøo(g/m3) S: Noàng ñoä BOD5 hoaø tan ñaàu ra (g/m3) f: heä soá chuyeån ñoåi töø BOD5 sang COD hay BOD20, f = , f = 0,5 Px: phaàn trung bình dö thaûi ra ngoaøi theo buøn dö 1,42: heä soá chuyeån ñoåi töø teá baøo sang COD Do caàn duy trì löôïng oxy hoaø tan trong beå II (mg/l) neân löôïng O2 caàn söû duïng trong thöïc teá laø: (T.S Trònh Xuaân Lai - Tính toaùn thieát keá coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi ) OCt = OC0 + ( = 90,59 * () = 192,45 kgO2/ngaøy = 8,018 kgO2/h Trong ñoù: : heä soá ñieàu chænh löïc caêng beà maët theo haøm löôïng muoái, ñoái vôùi nöôùc thaûi thöôøng laáy = 1 Cs: Noàng ñoä oxy baõo hoaø trong nöôùc saïch öùng vôùi nhieät ñoä (T0C) (Tra phuï luïc D, Unit operation processes in environment engineering) Noàng ñoä oxy baõo hoøa trong nöôùc saïch ôû 200C : Cs20 = 9,17 (mg/l) Noàng ñoä oxy baõo hoøa trong nöôùc saïch ôû 260C : Csh = 8,22 (mg/l) Cd: Noàng ñoä oxy hoaø tan caàn duy trì trong coâng trình khi xöû lyù nöôùc thaûi thöôøng laáy Cd = 1,5 – 2 (mg/l) choïn Cd = 2(mg/l) : heä soá ñieàu chænh löu löôïng oxy ngaám vaøo nöôùc thaûi do aûnh höôûng cuûa haøm löôïng caën hình daïng beå, thieát bò laøm thoaùng… Coù giaù trò = 0,6 – 0,94. Choïn = 0,8 (TS T