Đề tài Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải Công ty TNHH Thực phẩm Vàng

LÔØI MÔÛ ÑAÀU Vieät Nam trong nhöõng thaäp nieân 90 trôû laïi ñaây, trong coâng cuoäc ñoåi môùi, möùc soáng cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng cao, nhöõng nhu caàu thieát yeáu cuûa ngöôøi daân caøng ñöôïc quan taâm. Böõa aên haøng ngaøy cuûa moïi ngöôøi caøng ñöôïc caûi thieän ñaùng keå. Nguoàn thöïc phaåm chuû yeáu cung caáp cho coäng ñoàng laø ñoäng vaät, ñaëc bòeât laø gia suùc, gia caàm, caùc saûn phaåm cheá bieán töø gia suùc. Tröôùc nhu caàu ñoøi hoûi cuûa xaõ hoäi, nhieàu loø gieát moå gia suùc quy moâ vöøa vaø nhoû ñaõ hình thaønh. Tuy nhieân, quaù trình gieát moå gia suùc gia taêng seõ daãn ñeán tình traïng moâi tröôøng ngaøy caøng oâ nhieãm, neáu khoâng kieåm soaùt chaët cheõ vaø xöû lyù ñuùng ñaén seõ gaây oâ nhieãm nghieâm troïng cho caùc thaønh phaàn moâi tröôøng khoâng khí, ñaát, nöôùc vaø veä sinh an toaøn thöïc phaåm cuõng nhö gay aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoeû con ngöôøi. Do ñoù, caùc loø gieát moå gia suùc caàn ñöôïc quaûn lyù vaø coù bieän phaùp giaûn thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng ngay töø ñaàu neáu khoâng haäu quaû gay oâ nhieãm cuûa caùc loø gieát moå laø voâ cuøng to lôùn, vieäc xöû lyù toán keùm, phöùc taïp vaø laâu daøi. Saûn phaåm cuûa caùc loø gieát moå ñoäng vaät goàm coù thòt, môõ vaø caùc saûn phaåm cheá bieán töø caùc nguyeân lieäu thoâ, moät soá phuï phaåm xöông (chieám 30%-40%), noäi taïng, da, loâng cuûa caùc gia suùc, gia caàm. Ñaëc thuø cuûa nöôùc thaûi gieát moå raát giaøu chaát höõu cô (protein, lipit, caùc axít amin, amon, peptit, caùc axít höõu cô). Ngoaøi ra coøn coù theå coù xöông, thòt vuïn, môõ thöøa, loâng, moùng, vi sinh vaät. Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm höõu cô BOD5 tôùi 7000 mg/l vaø COD tôùi 9400 mg/l. Tuy coù nhieàu bieän phaùp giaûm thieåu chaát thaûi, nhöng ñeå xöû lyù trieät ñeå caàn phaûi coù moät phöông phaùp toái öu, tuyø thuoäc töøng loø gieát moå nhö : boá trí maët baèng, soá löôïng gia suùc gieát moå haøng ngaøy, quy trình gieát moå, nguoàn tieáp nhaän chaát thaûi. Do ñoù, vieäc khuyeán khích, hoã trôï caùc cô sôû gieát moå caàn phaûi xaây döïng moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi xaû ra nguoàn tieáp nhaän laø vieäc laøm caàn thieát. Vì vaäy, vieäc tính toaùn, thieát keá ñeå loø gieát moå vöøa toàn taïi, vöøa xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån laø raát quan troïng. CHÖÔNG 1: GIÔÙI THIEÄU ÑEÀ TAØI . MUÏC TIEÂU ÑEÀ TAØI: Xem xeùt, ñaùnh giaù hieän traïng vaø xaùc ñònh caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi cho coâng ty TNHH thöïc phaåm Vaøng (Bình Döông, TP.HCM). Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sao cho ñaït hieäu quaû cao nhaát cho coâng ty TNHH thöïc phaåm Vaøng (Bình Döông, TP.HCM). . NOÄI DUNG ÑEÀ TAØI: Toång quan veà caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm nöôùc thaûi. Khaûo saùt ñieàu tra thöïc teá taïi coâng ty TNHH thöïc phaåm Vaøng (Bình Döông, TP.HCM). Löïa choïn phöông phaùp xöû lyù toái öu nhaát. Tính toaùn thieát heá caùc coâng trình ñôn vò. Tính toaùn giaù thaønh. . GIÔÙI HAÏN ÑEÀ TAØI : Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi gieát moå gia suùc cho cô sôû vöøa vaø nhoû. Ñieån hình laø coâng ty TNHH thöïc phaåm Vaøng (Bình Döông, TP.HCM). . PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN: Moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hieäu quaû ñöôïc taäp hôïp töø nhieàu ñôn nguyeân khaùc nhau. Hieäu quaû cuûa töøng ñôn nguyeân khoâng nhöõng lieân quan ñeán caø heä thoáng maø coøn traùnh laõng phí kinh teá xaây döïng vaø vaän haønh. Phaân tích heä thoáng giuùp löïa choïn ra caùc ñôn nguyeân vaø hieäu quaû cuûa töøng coâng trình ñôn vò. Ngoaøi ra coøn keát hôïp vôùi nhieàu phöông phaùp khaùc nhö phöông phaùp phaân tích, ñieàu tra khaûo saùt thöïc teá. CHÖÔNG 2: TOÅNG QUAN VEÀ PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI 2.1. TOÅNG QUAN VEÀ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI: Caùc loaïi nöôùc thaûi ñeàu chöùa caùc taïp chaát gaây nhieãm baãn coù tính chaát raát khaùc nhau: töø caùc loaïi chaát raén khoâng tan ñeán caùc chaát khoù tan vaø nhöõng hôïp chaát tan trong nöôùc. Xöû lyù nöôùc thaûi laø loaïi boû caùc taïp chaát ñoù, laøm saïch laïi vaø coù theå ñöa nöôùc ñoã vaøo nguoàn tieáp nhaän hoaëc ñöa taùi söû duïng. Ñeå ñaït ñöïôc nhöõng muïc ñích ñoù, chuùng ta thöôøng döïa vaøo ñaëc ñieåm cuûa töøng loaïi taïp chaát ñeå löïa choïn phöông phaùp xöû lyù thích hôïp. Thoâng thöôøng coù caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi nhö sau: Xöû lyù baèng phöông phaùp cô hoïc Xöû lyù baèng phöông phaùp hoùa lyù vaø hoùa hoïc Xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoïc Xöû lyù baèng phöông phaùp toång hôïp 2.2. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP CÔ HOÏC: Trong nöôùc thaûi thöôøng chöùa caùc loaïi taïp chaát raén côõ khaùc nhau bò cuoán theo nhö rôm coû, goã maåu, bao bì chaát deûo, giaáy, gieû, daàu môõ noåi, caùt soûi, caùc vuïn gaïch ngoùi… Ngoaøi ra, coøn coù caùc loaïi haït lô löûng ôû daïng huyeàn phuø raát khoù laéng. Tuøy theo kích côõ, caùc haït huyeàn phuø ñöôïc chia thaønh haït chsaát raén lô löûng coù theå laéng ñöôïc, haït chaát raén keo ñöôïc khöû baèng keo tuï. Caùc loaïi taïp chaát treân dung caùc phöông phaùp xöû lyù cô hoïc laø thích hôïp (loïai tröø haït daïng raén keo). Trong xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò, vieäc ñaàu tin laø ñöa nöôùc thaûi vaøo ñöôøng coáng coù caùc song chaén raéc, nöôùc thaûi ngaønh coâng nghieäp cuõng qua song chaén raùc vaø coù theå theâm löôùi chaén raùc (vôùi kích thöôùc loã khaùc nhau). 2.2.1 Song chaén raùc: Nhaèm giöõ laïi caùc vaät thoâ nhö raùc, gieû, giaáy, voû hoäp, maãu ñaát ñaù, goã,… ôû tröôùc song chaén raùc. Song laøm baèng saét troøn hoaëc vuoâng (saét troøn coù Þ = 8 – 10mm), thanh noï caùch thanh kia moät khoaûng baèng 60- 100 mm ñeå chaén vaät thoâ vaø 10 -25 mm ñeå chaén vaät nhoû hôn, ñaët nghieân theo doøng chaûy moät goùc 600 - 900. Vaän toác doøng chaûy thöôøng laáy 0,8 -1 m/s ñeå traùnh laéng caùt. 2.2.2 Löôùi loïc: Sau chaén raùc, ñeå coù theå loaïi boû taïp chaát raén coù kích côõ nhoû hôn, mòn hôn ta coù theå ñaët theâm löôùi loïc. Caùc vaät thaûi ñöôïc giöõ treân maët loïc, phaûi caøo laáy ra khoûi laøm taéc doøng chaûy. Ngöôøi ta coù theå thieát keá löôùi loïc hình tang troáng cho nöôùc chaûy töø ngoaøi vaøo hoaëc töø trong ra. Tröôùc chaén raùc coøn coù khi laép theâm maùy nghieàn raùc ñeå nghieàn nhoû caùc taïp chaát. 2.2.3 Laéng caùt: Döïa vaøo nguyeân lyù troïng löïc, doøng nöôùc thaûi ñöôïc cho chaûy qua “ baãy caùt”. Baãy caùt laø caùc loaïi beå, hoá, gieáng… cho nöôùc thaûi chaûy vaøo theo nhieàu caùch khaùc nhau : theo tieáp tuyeán, theo doøng ngang, theo doøng töø treân xuoáng vaø toaû ra xung quanh… nöôùc qu beå laéng, döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc, caùt naëng seõ laéng xuoáng ñaùy vaø keùo theo moät phaàn chaát ñoâng tuï. Caùt laéng ôû baãy caùt thöôøng ít chaát höõu cô. Sau khi ñöôïc laáy ra khoûi beå laéng caùt, soûi ñöôïc loaïi boû. Caùc loaïi beå laéng caùt thoâng duïng laø beå laéng ngang. Thöôøng thieát keá 2 ngaên: moät ngaên cho nöôùc qua, moät ngaên caøo caùt soûi laéng. Hai ngaên naøy laøm vieäc luaân phieân. 2.2.4 Caùc loaïi beå laéng: Ngoaøi laéng caùt, soûi, trong quaù trình xöû lyù caën phaûi laéng caùc loaïi haït lô löûng, caùc loaïi buøn (keå caû buøn hoïat tính)… nhaèm laøm cho nöôùc trong. Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa caùc loaïi beå laéng laø ñeàu döïa treân cô sôû troïng löïc. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình laéng: löu löôïng nöôùc thaûi, thôøi gian laéng (hay thôøi gian löu nöôùc), khoái löôïng rieâng vaø taûi troïng tính theo chaát raén lô löûng, taûi troïng thuûy löïc, söï keo tuï caùc chaát raén, vaän toác doøng chaûy trong beå, söï neùn buøn ñaëc, nhieät ñoä nöôùc thaûi vaø kích thöôùc beå laéng. Beå laéng thöôøng ñöôïc boá trí theo doøng chaûy, coù kieåu hình naèm ngang hoaëc thaúng ñöùng. Beå laéng ngang trong xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp coù theå laø moät baäc hoaëc nhieàu baäc. Taùch daàu môõ: Nöôùc thaûi moät soá ngaønh coâng nghieäp aên uoáng, cheá bieán bô söõa, caùc loø moå, xí nghieäp eùp daàu… thöôøng coù laãn daàu môõ. Caùc chaát naøy thöôøng nheï hôn nöôùc vaø noåi leân treân maët nöôùc. Nöôùc thaûi sau xöû lyù khoâng coù laãn daàu môõ ñöôïc ñöôïc pheùp cho vaøo caùc thuûy vöïc. Hôn nöõa, nöôùc thaûi coù laãn daàu môõ khi vaøo xöû lyù sinh hoïc seõ laøm bít caùc loã hoång ôû caùc vaät lieäu loïc, ôû phin loïc sinh hoïc vaø coøn laøm hoûng caùc caáu truùc buøn hoaït tính trong earoten… Ngoaøi caùch laøm caùc gaït ñôn giaûn, baèng caùc taám sôïi treân maët nöôùc, coøn coù thieát bò taùch daàu, môõ ñaët tröôùc daây chuyeàn coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi. 2.2.6 Loïc cô hoïc: Loïc trong xöû lyù nöôùc thaûi ñeå taùch caùc taïp chaát phaân taùn nhoû khoûi nöôùc maø beå laéng khoâng laøm ñöôïc. Trong caùc loaïi phin loïc thöôøng coù loaïi phin loïc daïng taám vaø loaïi haït. Vaät lieäu loïc daïng taám coù theå laøm baèng taám theùp coù ñuïc loã hoaëc löôùi baèng theùp, khoâng gæ, nhoâm, niken, ñoàng thau… vaø caùc loaïi vaûi khaùc nhau (thuûy tinh, amiaêng, boâng, len, sôïi toång hôïp). Taám loïc caàn coù trôû löïc nhoû, ñuû beàn vaø deûo cô hoïc, khoâng bò tröông nôû vaø bò phaù huûy trong ñieàu kieän loïc. Vaät lieäu loïc daïng haït laø caùt thaïch anh, than gaây (anthacit), than coác, sôïi, ñaù nghieàn, thaäm chí coù than naâu, than buøn hay than goã. Ñaëc tính quan troïng cuûa lôùp vaät lieäu loïc laø ñoä xoáp vaø beà maët rieâng. Quaù trình loïc coù theå xaûy ra döôùi taùc duïng cuûa aùp suaát thuûy tónh cuûa caùc chaát loûng hoaëc aùp suaát cao tröôùc vaùch vaät lieäu loïc hoaëc chaân khoâng sau lôùp loïc. Caùc phin loïc laøm vieäc seõ taùch caùc phaàn töû taïp chaát phaân taùn hoaëc lô löûng khoù laéng nöôùc. Caùc phin loïc laøm vieäc khoâng hoaøn toaøn döïa vaøo nguyeân lyù cô hoïc. Do vaäy, ngoaøi taùc duïng taùch caùc phaàn töû taïp chaát phaân taùn ra khoûi nöôùc, caùc maøng sinh hoïc cuõng ñaõ bieán ñoåi caùc chaát hoøa tan trong nöôùc thaûi nhôø quaàn theå vi sinh vaät coù trong maøng sinh hoïc. Chaát baån vaø maøng sinh hoïc seõ baùm vaøo beà maët vaät lieäu loïc, daàn daàn bít caùc khe hôû cuûa lôùp loïc laøm cho doøng chaûy bò chaäm laïi hoaëc ngöøng chaûy. Trong quaù trình laøm vieäc, ngöôøi ta phaûi röûa phin loïc, laáy bôùt maøng baån phía treân vaø cho nöôùc röûa ñi töø döôùi leân treân ñeå taùch maøng baån ra khoûi vaät lieäu loïc. Trong xöû lyù nöôùc thaûi thöôøng duøng thieát bò loïc chaäm, loïc nhanh, loïc kín, loïc hôû. Ngoaøi ra coøn duøng loaïi loïc eùp khung baûn, loïc quay chaân khoâng, caùc maùy vi loïc hieän ñaïi. Ñaëc bieät laø ñaõ caûi tieán caùc thieát bò tröôùc ñaây thuaàn tuùy laø loïc cô hoïc thaønh loïc sinh hoïc, trong ñoù vai troø cuûa maøng sinh hoïc ñöôïc phaùt huy nhieàu hôn. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP HOÙA HOÏC VAØ HOÙA LÍ: Cô sôû cuûa phöông phaùp hoùa hoïc laø caùc phaûn öùng hoùa hoïc, caùc quaù trình hoùa lí dieãn ra giöõa caùc chaát baån vôùi hoùa chaát cho theâm vaøo. Caùc phöông phaùp hoùa hoïc laø oxi hoùa, trung hoøa, ñoâng keo tuï. Thoâng thöôøng caùc quaù trình keo tuï thöôøng ñi keøm vôùi quaù trình trung hoøa hoaëc caùc hieän töôïng vaät lí khaùc. Nhöõng phaûn öùng xaûy ra laø thöôøng phaûn öùng trung hoøa, phaûn öùng oxi hoùa- khöû, phaûn öùng taïo chaát keát tuûa hoaëc phaûn öùng phaân huûy caùc chaát ñoäc haïi. Trung hoøa: Nöôùc thaûi thöôøng coù nhöõng giaù trò pH khaùc nhau. Muoán nöôùc thaûi ñöôïc xöû lyù toát baèng phöông phaùp sinh hoïc phaûi tieán haønh trung hoøa vaø ñieàu chænh pH veà 6.6 -7.6 Trung hoøa baèng caùch duøng caùc dung dòch axit hoaëc muoái axit, caùc dung dòch kieàm hoaëc oxit kieàm ñeå trung hoøa dòch nöôùc thaûi. Moät soá hoùa chaát duøng ñeå trung hoøa: CaCO3, CaO, Ca(OH)2, MgO, Mg(OH)2, CaO0.6MgO0.4,(Ca(OH)2)0.6(Mg(OH)2)0.4,NaOH, Na2CO3, H2SO4, HCl, HNO3,… Keo tuï: Trong quaù trình laéng cô hoïc chæ taùch ñöôïc caùc haït chaát raén huyeàn phuø coù kích thöôùc lôùn ³10-2 mm, coøn coù haït nhoû hôn ôû daïng keo khoâng theå laéng ñöôïc. Ta coù theå laøm taêng kích thöôùc caùc haït nhôø taùc duïngt öông hoã giöõa caùc haït phaân taùn lieân keát vaøo caùc taäp hôïp haït ñeå coù theå laéng ñöôïc. Muoán vaäy, tröôùc heát caàn trung hoøa ñieän tích cuûa chuùng, keá tieáp laø lieân keát chuùng vôùi nhau. Quaù trình trung hoøa ñieän tích caùc haït ñöôïc goïi laø quaù trình ñoâng tuï, coøn quaù trình taïo thaønh caùc boâng lôùn töø caùc haït nhoû goïi laø quaù trình keo tuï. Caùc haït lô löûng trong nöôùc ñeàu mang ñieän tích aâm hoaëc döông. Caùc haït coù nguoàn goác silic vaø caùc hôïp chaát höõu cô mag ñieän tích aâm, caùc haït hidroxit saét vaø hidroxit nhoâm mang ñieän tích döông. Khi theá ñieän ñoäng cuûa nöôùc bò phaù vôõ, caùc haït mang ñieän tích naøy seõ lieân keát laïi vôùi nhau thaønh caùc toå hôïp caùc phaàn töû, nguyeân töû hay caùc ion töï do. Caùc toå hôïp naøy chính laø caùc haït boâng keo. Coù 2 loaïi boâng keo: loaïi öa nuôùc vaø loaïi kò nöôùc. Loaïi öa nöôùc thöôøng ngaäm theâm caùc phaân töû nöôùc cuøng vi khuaån, viruùt,… loaïi kò nöôùc ñoùng vai troø chuû yeáu trong coâng ngheä xöû lyù nöôùc noùi chung vaø xöû lyù nöôùc thaûi noùi rieâng. Caùc chaát ñoâng tuï thöôøng duøng trong muïc ñích naøy laø caùc muoái saét hoaëc muoái nhoâm hoaëc hoãn hôïp cuûa chuùng. Caùc muoái nhoâm goàm coù: Al2(SO4)318H2O, NaAlO2 Al(OH)5Cl, KAl(SO)4.12H2O, NH4Al(SO)4.12H2O. Trong ñoù phoå bieán nhaát laø Al2(SO4)318H2O vì chaát naøy hoøa tan toát trong nöôùc, giaù reõ vaø hieäu quaû ñoâng tuï cao ôû pH =5 – 7.5 Trong quaù trình taïo thaønh boâng keo cuûa hidroxit nhoâm hoaëc saét ngöôøi ta thöôøng duøng theâm chaát trôï ñoâng tuï. Caùc chaát trôï ñoâng tuï naøy laø tinh boät, dextrin, caùc ete, xenlulozô, hidroxit silic hoïat tính… vôùi lieàu löôïng 1-5 mg/l. Ngoaøi ra ngöôøi ta coøn duøng caùc chaát trôï ñoâng tuï toång hôïp. Chaát thöôøng duøng nhaát laø polyacrylamit. Vieäc duøng caùc chaát hoã trôï naøy laøm giaûm lieàu löôïng caùc chaát ñoâng tuï, giaûm thôøi gian quaù trình ñoâng tuï vaø naâng cao ñöôïc toác ñoä laéng cuûa caùc boâng keo. Haáp phuï: Phöông phaùp haáp phuï duøng ñeå loaïi heát caùc chaát baån hoøa tan vaøo nöôùc maø phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc cuøng caùc phöông phaùp khaùc khoâng theå loaïi boû ñöôïc vôùi haøm löôïng raát nhoû. Thoâng thöôøng ñaây laø caùc hôïp chaát hoøa tan coù ñoäc tính cao hoaëc caùc chaár coù muøi, vò vaø maøu raát khoù chòu. Caùc chaát haáp phuï thöôøng duøng laø: than hoïat tính, ñaát seùt hoaït tính, silicagen, keo nhoâm, moät soá chaát toång hôïp khaùc vaø moät soá chaát thaûi trong saûn xuaát nhö xi tro, xæ maï saét… Trong soá naøy, than hoïat tính ñöôïc duøng phoå bieán nhaát. Caùc chaát höõu cô, kim loaïi naëng vaø caùc chaát maøu deã bò than haáp phuï. Löôïng chaát haáp phuï tuøy thuoäc vaøo khaû naêng cuûa töøng loaïi chaát haáp phuï vaø haøm löôïng chaát baån coù trong nöôùc. Phöông phaùp naøy coù theå haáp phuï 58-95% caùc chaát höõu cô vaø maøu. Caùc chaát höõu cô coù theå bò haáp phuï ñöôïc laø phenol, alkylbenzen, sunfonic axit, thuoác nhuoäm vaø caùc hôïp chaát thôm. Tuyeån noåi: Phöông phaùp tuyeån noåi naøy döïa treân nguyeân taéc: caùc phaàn töû phaân taùn trong nöôùc coù khaû naêng töï laéng keùm, nhöng coù khaû naêng keát dính vaøo caùc boït khí noåi leân treân beà maët nöôùc. Sau ñoù ngöôøi ta taùch caùc boït khí ñoù ra khoûi nöôùc. Thöïc chaát quaù trình naøy laø taùch boït hoaëc laøm ñaëc boït. Trong moâït soá tröôøng hôïp, quaù trình naøy cuõng ñöôïc duøng ñeå taùch caùc chaát hoøa tan nhö caùc chaát hoaït ñoäng beà maët. Quaù trình naøy ñöôïc thöïc hieän nhôø thoåi khoâng khí thaønh boït nhoû vaøo trong nöôùc thaûi. Caùc boït khí dính caùc haït lô löûng vaø noåi leân treân maët nöôùc. Khi noåi leân caùc boït khí taäp hôïp thaønh moät lôùp boït chöùa nhieàu chaát baån. Tuyeån noåi coù theå ñaët ôû giai ñoïan xöû lyùsô boä (Baäc I) tröôùc khi xöû lyù cô baûn (Baäc II). Beå tuyeån noåi coù theå thay theá cho beå laéng, trong daây chuyeàn noù coù theå ñöùng tröôùc hoaëc ñöùng sau beå laéng, ñoàng thôøi coù theå ôû giai ñoaïn xöû lyù boå sung (hay trieät ñeå – caáp III) sau xöû lyù cô baûn. Trao ñoåi ion: Thöïc chaát cuûa phöông phaùp trao ñoåi ion laø moät quaù trình trong ñoù caùc ion treân beà maët cuûa chaát raén trao ñoåi ion coù cuøng ñieän tích trong dung dòch khi tieáp xuùc vôùi nhau. Caùc chaát naøy goïi laø ionit (chaát trao ñoåi ion). Chuùng hoaøn toaøn khoâng tan trong nöôùc. Phöông phaùp naøy ñöôïc duøng laøm saïch nöôùc noùi chung trong ñoù coù nöôùc thaûi, loaïi ra khoûi nöôùc caùc ion kim loaïi nhö Zn, Cu, Cr, Ni, Hg, Pb, Cd,, V, Mn… Cuõng nhö caùc hôïp chaát coù chöùa asen, phosphor, xianua vaø caû chaát phoùng xaï. Phöông phaùp naøy ñöôïc duøng phoå bieán ñeå laøm meàm nöôùc, loaïi ion Ca2+ vaø Mg3+ ra khoûi nöôùc cöùng. Caùc chaát trao ñoåi ion coù theå laø caùc chaát voâ cô hoaëc höõu cô hoaëc höõu cô coù nguoàn goác töï nhieân hoaëc toång hôïp. Caùc chaát thöôøng ñöôïc söû duïng nhö: zeolit, ñaát seùt, nhoâm silic, silicagen, pecmutit, caùc chaát ñieän li cao phaân töû, caùc loaïi nhöïa toång hôïp. Khöû khuaån: Duøng caùc hoùa chaát coù tính ñoäc ñoái vôùi vi sinh vaät, taûo, ñoäng vaät nguyeân sinh, giun saùn… ñeå laøm saïch nöôùc, ñaûm baûo tieâu chuaån veä sinh ñeå ñoå vaøo nguoàn hoaëc taùi söû duïng. Khöû khuaån hay saùt khuaån coù theå duøng hoaù chaát hoaëc caùc taùc nhaân vaät lí nhö ozon, tia töû ngoaïi… Hoùa chaát khöû khuaån phaûi ñaûm baûo coù tính ñoäc ñoái vôùi vi sinh vaät trong moät thôøi gian nhaát ñònh, sau ñoù phaûi ñöôïc phaân huûy hoaëc bay hôi, khoâng coøn dö löôïng gaây ñoäc cho ngöôøi söû duïng hoaëc vaøo caùc muïc ñích söû duïng khaùc. Caùc chaát khöû khuaån hay duøng nhaát laø khi hoaëc nöôùc Clo, nöôùc Javel, voâi clorua…caùc hôïp chaát cuûa Clo ñaûm baûo ñaûm baûo laø nhöõng chaát khöû khuaån ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu treân, ñoàngthôøi cuõng laø caùc chaát oxi hoùa. Trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi, coâng ñoaïn khöû khuaån thöôøng ñöôïc ñaët ôû cuoái quaù trình, tröôùc khi laøm saïch nöôùc trieät ñeå vaø chuaån bò ñoå vaøo nguoàn. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP SINH HOÏC: Phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc döïa treân nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät ñeå phaân huûy caùc chaát höõu cô nhieãm baãn nöôùc. Do vaäy, ñieàu kieän ñaàu tieân vaø voâ cuøng quan troïng laø nöôùc thaûi phaûi laø moâi tröôøng soáng cuûa xi sinh vaät phaân huûy caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi. Caùc phöông phaùp sinh hoïc xöû lyù nöôùc thaûi Kò khí (anaerobic) Thieáu khí (anoxic) Hieáu khí (aerobic) Buøn hoïat tính Khöû nitrat Ñóa quay sinh hoïc Maøng loïc sinh hoïc Ao, hoà oån ñònh nöôùc thaûi Beå loïc kò khí UASB Beå kò khí Ao hoà sinh hoïc: Xöû lyù nöôùc thaûi trong caùc ao hoà oån ñònh laø phöông phaùp xöû lí nöôùc ñôn giaûn nhaát. Phöông phaùp naøy khoâng yeâu caàu kó thuaät cao, voán ñaàu tö ít, chi phí hoaït ñoäng reõ tieàn, quaûn lyù ñôn giaûn vaø hieäu quaû cuõng khaù cao. Quaù trình xöû lí theo phöông phaùp ao hoà sinh hoïc khaù ñôn giaûn vaø ñöôïc toùm taét nhö sau: Nöôùc thaûi Loaïi boû caùt, soûi Caùc ao, hoà oån ñònh Nöôùc ñaõ xöû lyù Cô sôû khoa hoïc cuûa phöông phaùp laø döïa vaøo khaû naêng töï laøm saïch cuûa nöôùc, chuû yeáu laø vi sinh vaät vaø caùc thuûy sinh vaät, caùc chaát nhieãm baån bò phaân huûy thaønh caùc chaát khí vaø nöôùc. Nhö vaäy, quaù trình töï laøm saïch khoâng phaûi ñôn thuaàn nhaát laø quaù trình hieáu khí, maø coøn coù quaù trình tuøy tieän vaø kò khí. Ao hoà hieáu khí. Ao hoà hieáu khí laø loaïi ao noâng 0,3 – 0,5 m coù quaù trình oxi hoùa caùc chaát baån höõu cô chuû yeáu nhôø vaøo caùc vi sinh vaät hieáu khí. Loaïi ao hoà naøy coù hoà laøm thoaùng töï nhieân vaø hoà laøm thoaùng nhaân taïo. Hoà hieáu khí töï nhieân: oxi töø khoâng khí deã daøng khueách taùn vaøo lôùp nöôùc phía treân vaø aùnh saùng Maët Trôøi chieáu roïi, laøm cho taûo phaùt trieån, tieán haønh quang hôïp thaûi oxi. Ñeå ñaûm baûo aùnh saùng qua nöôùc, chieàu saâu cuûa hoà phaûi nhoû, thöôøng laø 30 – 40 cm. Do vaäy dieän tích cuûa hoà caøng lôùn caøng toát. Taûi troïng cuûa hoà (BOD) khoûang 250 – 300 kg/ha.ngaøy. Thôøi gian löu nöôùc töø 3- 12 ngaøy. Do ao noâng, dieän tích lôùn ñaûm baûo ñieàu kieän hieáu khí cho toaøn boä nöôùc trong ao. Nöôùc löu trong ao töông ñoái daøi, hieäu quaû laøm saïch coù theå tôùi 80- 95% BOD, maøu nöôùc coù theå chuyeån daàn sang maøu xanh cuûa taûo. Hoà suïc khuaáy: nguoàn cung caáp oxi cho vi sinh vaät hieáu khí trong nöôùc hoaït ñoäng laø caùc thieát bò khuaáy cô hoïc hoaëc khí neùn. Nhôø vaäy, möùc ñoä hieáu khí trong hoà seõ maïnh hôn, ñieàu ñoä vaø ñoä saâu cuûa hoà cuõng lôùn hôn. Taûi troïng BOD cuûa hoà khoaûng 400kg/ha.ngaøy. Thôøi gian löu nöôùc trong hoà khoaûng 1- 3 ngaøy coù khi daøi hôn. Ao hoà kò khí. Ao hoà kò khí laø loaïi ao saâu, ít coù hoaëc khoâng coù ñieàu kieän hieáu khí. Caùc vi sinh vaät hoaït ñoäng soáng khoâng caàn oxi khoâng khí. Chuùng söû duïng oxi ôû daïng caùc hôïp chaát nhö nitrat, sulfat… ñeå oxi hoùa caùc chaát höõu cô thaønh caùc axit höõu cô, caùc loaïi röôïu vaø khí CH4, H2S, CO2 … vaø nöôùc. Ao hoà kò khí thöôøng duøng ñeå laéng vaø phaân huûy caën laéng ôû vuøng ñaùy. Loaïi ao hoà naøy coù theå tieáp nhaän loaïi nöôùc thaûi coù ñoä nhieãm baån lôùn, taûi troïng BOD cao vaø khoâng caàn vai troø quang hôïp cuûa taûo. Nöôùc thaûi löu ôû hoà kò khí thöôøng sinh ra muøi hoâi thoái khoù chòu. Ao hoà hieáu- kò khí. Loaïi ao hoà naøy raát phoå bieán trong thöïc teá. Ñoù laø loaïi keát hôïp hai quaù trình song song: phaân huûy hieáu khí caùc chaát höõu cô hoøa tan coù ôû trong nöôùc vaø phaân huûy kò khí caën laéng ôû vuøng ñaùy. Ñaëc ñieåm cuûa ao hoà naøy goàm coù 3 vuøng xeùt theo chieàu saâu: lôùp treân laø vuøng hieáu khí, vuøng giöõa laø vuøng kò kí tuøy tieän vaø vuøng phía ñaùy saâu laø vuøng kò khí. Caùnh ñoàng töôùi vaø baõi loïc. Vieäc xöû lyù nöôùc thaûi baèng caùnh ñoàng töôùi vaø baõi loïc döïa treân khaû naêng giöõ caùc caën nöôùc ôû treân maët ñaát, nöôùc thaám qua ñaát nhö ñi qua loïc, nhôø coù oxi trong caùc loã hoång vaø mao quaûn cuûa lôùp ñaát maët, caùc vi sinh vaät hieáu khí hoaït ñoäng phaân huûy caùc chaát höõu côâ nhieãm baån. Caøng saâu xuoáng löôïng oxi caøng ít vaø quaù trình oxi hoùa caùc chaát höõu cô caøng giaûm xuoáng daàn. Cuoái cuøng ñeán ñoä saâu ôû ñoù chæ dieãn ra quaù trình khöû nitrat. Ñaõ xaùc ñònh ñöôïc quaù trình oxi hoùa nöôùc thaûi chæ xaûy ra ôû lôùp ñaát maët saâu tôùi 1,5m.Vì vaäy caùc caùnh ñoàng töôùi vaø baõi loïc thöôøng ñöôïc xaây döïng ôû nhöõng nôi coù möïc nöôùc nguoàn thaáp hôïn 1,5m so vôùi maët ñaát. Quaù trình xöû lyù baèng buøn hoaït tính vôùi vaät lieäu tieáp xuùc (Attached growth processes). Quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí Attached Growth (AG) ñöôïc söû duïng ñeå loaïi boû chaát höõu cô trong nöôùc thaûi. Quaù trình AG bao goàm: loïc sinh hoïc, loïc thoâ, RBC (Rotating biological contactor), AGWSP (Attached growth Waste Stabilization Pond), beå phaûn öùng nitrate hoaù fixed-bed,… Ñaây laø moät daïng hoà sinh hoïc keát hôïp vôùi beå loïc sinh hoïc. Nhöõng vaät lieäu tieáp xuùc ñöôïc boá trí doïc theo chieàu daøi hoà taïo ñieàu kieän cho vi khuaån sinh tröôûng treân beà maët. Ôû taûi troïng cao, suïc khí coù theå ñöôïc tieán haønh moät phaàn hoaëc treân toaøn boä theå tích beå. Thôøi gian löu nöôùc thay ñoåi 4 giôø -3 ngaøy. Giaù theå sinh vaät dính baùm laø caùc sôïi nhöïa toång hôïp khaù cöùng ñöôïc quaán xung quanh moät loõi theùp traùng keõm. Kích thöôùc loaïi nhöïa toång hôïp tính töø loõi keõm daøi khoaûng 50-70mm. Moãi loõi keõm ñöôïc quaán troøn coù ñöôøng kính 80-100 mm. Heä thoáng phaân phoái khí laø caùc ñaù boït hoaëc caùc ñöôøng oáng nhöïa daãn khí. Coät sinh hoïc chöùa ñaày vaät lieäu baùm dính laø giaù theå cho vi sinh vaät soáng baùm. Nöôùc thaûi ñöôïc phaân boá ñeàu treân beà maët lôùp vaät lieäu baèng heä thoáng khuaáy hoaëc voøi phun. Quaàn theå sinh vaät soáng baùm treân giaù theå taïo neân maøng nhaày sinh hoïc coù khaû naêng haáp phuï vaø phaân huûy chaát höõu cô trong nöôùc thaûi. Quaàn theå vi sinh vaät naøy coù theå laø vi sinh vaät hieáu khí, naám, taûo vaø ñoäng vaät nguyeân sinh. Ngoaøi ra coøn coù giun, aáu truøng, coân truøng. Phaàn beân ngoaøi lôùp maøng nhaày (khoaûng 0.1- 0.2mm) laø loaøi vi sinh hieáu khí. Khi vi sinh vaät phaùt trieån, chieàu daøy ngaøy caøng taêng. Vi sinh vaät lôùp ngoaøi tieâu thuï heát löôïng oxy khueách taùn tröôùc khi oxy thaåm thaáu vaøo beân trong. Vì vaäy gaàn saùt beà maët giaù theå, moâi tröôøng kî khí hình thaønh. Khi lôùp maøng daøy, chaát höõu cô bò phaân huûy ôû lôùp ngoaøi, vi sinh soáng gaàn beà maët giaù theå thieáu nguoàn thöùc aên vaø maát ñi khaû naêng dính baùm. Maøng vi sinh taùch khoûi giaù theå nhieàu hay ít tuyø thuoäc vaøo taûi troïng höõu cô vaø taûi troïng thuyû löïc. Taûi troïng höõu cô aûnh höôûng ñeán toác ñoä trao ñoåi chaát trong maøng nhaày. Taûi troïng thuyû löïc aûnh höôûng ñeán röûa troâi maøng. Phöông phaùp naøy coù theå söû duïng trong ñieàu kieän hieáu khí hoaëc trong ñieàu kieän yeám khí. Buøn hoaït tính: Nguyeân lyù chung cuûa quaù trình buøn hoaït tính laø oxy hoaù sinh hoaù hieáu khí vôùi söï tham gia cuûa buøn hoaït tính. Trong beå Aeroten dieãn ra quaù trình oxy hoaù sinh hoaù caùc chaát höõu cô trong nöôùc thaûi. Vai troø ôû ñaây laø nhöõng vi sinh vaät hieáu khí, chuùng taïo thaønh buøn hoaït tính. Buøn hoaït tính vaø nöôùc thaûi tieáp xuùc vôùi nhau ñöôïc toát vaø lieân tuïc, ngöôøi ta khuaáy troän baèng maùy khí neùn hoaëc caùc thieát bò cô giôùi khaùc. Ñeå caùc vi sinh vaät khoaùng hoaù soáng vaø hoaït ñoäng bình thöôøng phaûi thuôøng xuyeân cung caáp oxy vaøo beå. Oxy seõ ñöôïc söû duïng trong caùc quaù trình sinh hoaù. Söï khueách taùn töï nhieân qua maët thoaùng cuûa nöôùc trong beå khoâng baûo ñaûm ñuû löôïng oxy caàn thieát, vì vaäy phaûi boå sung löôïng khoâng khí thieáu huït baèøng phöông phaùp nhaân taïo: thoåi khí neùn vaøo hoaëc taêng dieän tích maët thoaùng. Trong thöïc teá ngöôøi ta thöôøng thoåi khoâng khí neùn vaøo beå vì nhö vaäy seõ ñoàng thôøi giaûi quyeát toát hai nhieäm vuï; vöøa khuaáy troän buøn hoaït tính vôùi nöôùc thaûi vöøa baûo ñaûm cheá ñoä oxy caàn thieát trong beå. Buøn hoaït tính laø taäp hôïp nhöõng vi sinh vaät khoaùng hoaù coù khaû naêng haáp thuï vaø oxy hoaù caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi vôùi söï coù maët cuûa oxy. Ñeå buøn hoaït tính vaø nöôùc thaûi tieáp xuùc vôùi nhau ñöôïc toát vaø lieân tuïc, chuùng coù theå ñöôïc khuaáy troän baèng khí neùn hoaëc caùc thieát bò cô giôùi khaùc. Caùc chaát höõu cô hoaø tan, caùc chaát keo phaân taùn nhoû seõ ñöôïc chuyeån hoaù vaø haáp phuï vaøo keo tuï sinh hoïc treân beà maët caùc teá baøo vi sinh vaät. Tieáp ñoù trong quaù trình trao ñoåi chaát, döôùi taùc duïng cuûa nnhöõng men noäi baøo, caùc chaát höõu cô seõ bò phaân huyû. Quaù trình xöû lyù naøy goàm 3 giai ñoaïn: Giai ñoaïn khueách taùn vaø chuyeån chaát töø dòch theå tôùi beà maët caùc teá baøo vi sinh vaät. Haáp phuï: khueách taùn vaø haáp thuï caùc chaát baån töø beà maët ngoaøi caùc teá baøo qua maøng baùn thaám. Quaù trình chuyeån hoaù caùc chaát ñaõ ñöôïc khueách taùn vaø haáp phuï ôû trong teá baøo sinh vaät sinh ra naêng löôïng vaø toång hôïp caùc chaát môùi cuûa teá baøo. Beå loïc sinh hoïc (biofilter): Beå loïc sinh hoïc laø coâng trình trong ñoù nöôùc thaûi ñöôïc loïc qua lôùp vaät lieäu coù kích thöôùc haït lôùn. Beà maët caùc haït vaät lieäu ñoù ñöôïc bao boïc bôûi moät maøng sinh vaät do loaïi vi sinh vaät hieáu khí taïo thaønh. Sau khi laéng trong caùc beå laéng ñôït 1 nöôùc thaûi ñöôïc cho qua beå loïc sinh vaät. Ôû ñoù maøng sinh hoïc seõ haáp phuï caùc chaát phaân taùn nhoû, chöa kòp laéng, caû caùc chaát ôû daïng keo vaø hoaø tan. Caùc chaát höõu cô bò maøng sinh vaät giöõ laïi seõ bò oxy hoaù bôûi caùc vi sinh vaät hieáu khí. Chuùng söû duïng caùc chaát höõu cô, moät phaàn ñeå sinh ra naêng löôïng caàn thieát cho söï soáng vaø hoaït ñoäng, moät phaàøn ñeå xaây döïng teá baøo ( nguyeân sinh chaát) vaø taêng koái löôïng cô theå. Nhö vaäy moät phaàn caùc chaát baån höõu cô bò loaïi khoûi nöôùc thaûi, maët khaùc khoái löôïng maøng sinh vaät hoaït tính trong vaät lieäu loïc ñoàng thôøi cuõng taêng leân. Maøng ñoù sau moät thôøi gian giaø coãi, cheát ñi vaø bò doøng nöôùc môùi vaø xoùi cuoán ñi khoûi beå loïc. Thöïc chaát quaù trình oxy hoaù dieãn ra trong beå loïc sinh vaät cuõng töông töï nhö caùc quaù trình dieãn ra ôû caùnh ñoàng töôùi, caùnh ñoàng loïc. Song nhôø nhöõng ñieàu kieän nhaân taïo thuaän lôïi ñoái vôùi söï soáng hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät hieáu khí neân caùc quaù trình oxy hoaù sinh hoaù trong caùc beå sinh vaät dieãn ra maïnh hôn nhieàu do ñoù kích thöôùc coâng trình cuõng nhoû hôn nhieàu. Theo cheá ñoä laøm vieäc caùc beå loïc chia ra laøm 2 loaïi: beå loïc hoaït ñoäng theo chu kyø vaø beå loïc hoaït ñoäng lieân tuïc. Beå loïc hoaït ñoäng theo chu kyø do coâng suaát nhoû, giaù thaønh laïi cao neân hieän nay haàu nhö ñöôïc söû duïng. Theo coâng suaát vaø caáu taïo, nhöõng beå loïc hoaït ñoäng lieân tuïc ñöôïc chia ra laøm caùc loaïi: beå loïc sinh vaät nhoû gioït, beå loïc sinh vaät cao taûi (hay Aerophin); beå loïc sinh vaät coù chieàu cao lôùn (thaùp loïc sinh vaät). Theo phöông thöùc cung caáp khoâng ngöôøi ta chia ra caùc beå loïc vôùi thoâng gioù töï nhieân vaø nhaân taïo. Beå loïc sinh hoïc hieän ñaïi goàm nhöõng lôùp vaät lieäu tieáp xuùc coù khaû naêng thaám cao cho pheùp vi sinh vaät baùm dính vaø nöôùc thaûi coù theå ñi qua. Moâi tröôøng loïc coù theå laø ñaù, kích thöôùc thay ñoåi töø 25 – 100 mm ñöôøng kính, chieàu saâu lôùp ñaù tuyø theo thieát keá nhöng thoâng thöôøng töø 0,9 – 2,0 m trung bình laø 1,8 m. Loïc sinh hoïc coù theå duøng vaät lieäu loïc caûi tieán laø plastic, coù theå hình vuoâng hoaëc hình khaùc vôùi chieàu saâu thay ñoåi töø 9 –12 m. Beå loïc hình troøn nöôùc ñöôïc phaân phoái treân baèng thieát bò phaân phoái quay. Chaát höõu cô trong nöôùc thaûi ñöôïc phaân huûy bôûi quaàn theå sinh vaät baùm dính vaø chaát lieäu loïc. Chaát höõu cô trong nöôùc thaûi ñöôïc haáp phuï leân maøng sinh hoïc hoaëc lôùp nhaày. ÔÛ lôùp ngoaøi cuûa lôùp maøng nhaày sinh hoïc (0,1 –0,2 mm), chaát höõu cô seõ ñöôïc phaân huyû hieáu khí. Khi sinh vaät taêng tröôûng thì lôùp maøng nhaày taêng leân, vaø oxy khueách taùn ñöôïc tieâu thuï tröôùc khi noù coù theå thaám vaø chieàu sau lôùp maøng nhaày. Do ñoù moâi tröôøng kò khí seõ naèm gaàn beà maët lôùp vaät lieäu loïc. Khi ñoä daøy maøng nhaày taêng, caùc chaát höõu cô haáp phuï ñöôïc chuyeån hoaù tröôùc khi noù tieáp xuùc vôùi vi sinh vaät gaàn beà maët vaät lieäu. Keát quaû vi sinh vaät gaàn beà maët vaät lieäu phaûi hoâ haáp noäi baøo do khoâng coù nguoàn chaát dinh döôõng thích hôïp cuûa chaát höõu cô nöôùc thaûi, vaø do ñoù maát khaû naêng baùm dính. Sau ñoù maøng nhaày naøy bò röûa troâi, maøng nhaày môùi ñöôïc hình thaønh. Moät soá hình aûnh veà heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi baèng beå loïc sinh hoïc nhoû gioït Beå loïc coù moät lôùp vaät lieäu loïc vôùi nöôùc chaûy töø treân xuoáng Beå loïc vôùi hai lôùp vaät lieäu loïc Beå loïc thoâ Beå loïc thoâ laø beå loïc sinh hoïc ñöôïc thieát keá ñaëc bieät ñeå vaän haønh ôû taûi troïng thuûy löïc cao. Loïc thoâ ñöôïc duøng chuû yeáu ñeå loaïi boû chaát höõu cô baèng quaù trình xuoâi doøng. Caùc loaïi beå loïc thoâ hieän nay söû duïng vaät lieäu loïc toång hôïp hay goã goõ vôùi ñoä saâu trung bình 3,7 –12 m. Cuõng nhö quaù trình loïc sinh hoïc khaùc, loïc thoâ raát nhaïy caûm vôùi nhieät ñoä. Loïc thoâ ñöôïc duøng ñeå loaïi boû moät phaàn chaát höõu cô, laøm taêng quaù trình nitrate hoaù xuoâi doøng. Roatating Biological Cotactor (RBC) RBC goàm moät loaïi ñóa troøn xeáp lieàn nhau baèng polystylen hay PVC. Nhöõng ñóa naøy ñöôïc nhuùng chìm trong nöôùc thaûi vaø quay töø töø. Trong khi vaän haønh, sinh vaät taêng tröôûng seõ dính baùm vaø beà maët ñóa vaø hình thaønh moät lôùp maøng nhaày treân toaøn boä beà maët öôùt cuûa ñóa. Ñóa quay laøm cho sinh khoái luoân tieáp xuùc vôùi chaát höõu cô trong nöôùc thaûi vaø vôùi khoâng khí ñeå haáp thuï oxy, ñoàng thôøi taïo söï trao ñoåi oxy vaø duy trì sinh khoái trong ñieàu kieän hieáu khí. Söï quay cuõng laø cô cheá taùch nhöõng chaát raén dö thöøa baèng söùc tröôït vaø duy trì chaát raén bò röûa troâi trong huyeàn phuø, do vaäy thöïc hieän ñöôïc quaù trình laøm saïch. RBC coù theå ñöôïc söû duïng nhö coâng trình xöû lyù thöù caáp, vaø coù theå ñöôïc vaän haønh cho nhöõng coâng trình nitrate hoùa vaø khöû nitrate lieân tuïc theo muøa. CHÖÔNG 3: TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY TNHH THÖÏC PHAÅM VAØNG 3.1. LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA COÂNG TY: Giôùi thieäu veà coâng ty TNHH thöïc phaåm VAØNG (GOLD FOOD COMPANY LIMITED.): Teân vieát taét: GOLDFOOD CO.LTD. Truï sôû chính: + Ñòa chæ: Aáp Taân Thaéng, xaõ Taân Bình, huyeän Dó An, Tænh Bình Döông. + Ñieän thoaïi: 0903701736 Ngaønh kinh doanh chính: Saûn xuaát, mua baùn caùc saûn phaåm chaên nuoâi gia suùc, gia caàm (thòt, tröùng, söõa). Kinh doanh gieát moå vaø cheá bieán ñoäng vaät (thòt gia suùc, thòt gia caàm). Saûn xuaát, mua baùn vaø söûa chöõa baûo trì maùy moùc, vaät tö, thieát bò kyõ thuaät ngaønh noâng nghieäp (tröø thuoác baûo veä thöïc vaät). Moâi giôùi thöông maïi. Ñaïi lyù kyù gôûi haøng hoùa. Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh soá : 4602002041 do Sôû Keá Hoaïch vaø Ñaàu Tö tænh Bình Döông caáp ngaøy 13 thaùng 4 naêm 2006. Ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa Coâng ty: + Hoï teân: Hoaøng Kim Thaéng + Chöùc vuï: Chuû tòch Hoäi ñoàng thaønh vieân + Quoác tòch: Vieät Nam + Chöùng minh nhaân daân soá: 280950146 + Ñòa chæ thöôøng truù: Soá 197/5, aáp Bình Ñöôøng 3, xaõ An Bình, huyeän Dó An, tænh Bình Döông + Choã ôû hieän taïi: Soá 197/5, aáp Bình Ñöôøng 3, xaõ An Bình, huyeän Dó An, tænh Bình Döông Toång voán ñaàu tö vaø nguoàn voán + Döï kieán toång voán ñaàu tö : 13.920.000.000 ñoàng. + Voán löu ñoäng toái thieåu : 4.000.000.000 ñoàng. + Toång coäng : 17.920.000.000 ñoàng. Trong ñoù voán töï coù do caùc thaønh vieân Coâng ty ñoùng goùp laø 5.000.000.000 ñoàng, soá coøn laïi seõ vay töø ngaân haøng vaø huy ñoäng töø caùc thaønh vieân hieän coù cuûa Coâng ty hoaëc keâu goïi ñaàu tö töø caùc thaønh vieân môùi. Voán löu ñoäng cuûa Coâng ty seõ bieán ñoäng theo töøng thôøi ñieåm kinh doanh vaø do Hoäi ñoàng thaønh vieân quyeát ñònh. Quy trình saûn xuaát: 3.1.2.a. Moâ taû quy trình coâng ngheä saûn xuaát Quaù trình saûn xuaát cuûa nhaø maùy ñöôïc thöïc hieän treân daây chuyeàn maùy moùc thieát bò ñoàng boä vaø coù theå moâ taû theo töøng coâng ñoaïn nhö sau: Nhaäp lieäu: Bao goàm heo, boø, gaø, vòt… (goïi taét laø nguyeân lieäu) ñöôïc mua töø noâng daân taïi caùc Tænh vaø trang traïi laân caän, nhaäp vaøo chuoàng nuoâi döï tröõ cuûa Coâng ty sau khi KCS kieåm tra chaát löôïng ñaàu vaøo. Caáp lieäu: Nguyeân lieäu ñöôïc kieåm tra, chuyeån vaøo baêng chuyeàn, treo vaø gaây meâ baèng ñieän. Caét tieát Nhuùng loâng Vaët loâng Ngaâm pharaphine Moå buïng Pha caét Ñoùng goùi: Saûn phaåm sau khi ñöôïc xöû lyù theo vít taûi vaøo maùy ñoùng goùi vaø ñöôïc ñoùng goùi theo quy caùch ñònh saün cuûa maùy. Moät tyû leä nhoû saûn phaåm khoâng ñaït yeâu caàu seõ ñöôïc loaïi boû. Kho laïnh: Sau khi saûn phaåm ñöôïc ñoùng goùi, baêng taûi töï ñoäng chuyeån saûn phaåm vaøo kho laïnh. ÔÛ ñaây, coâng nhaân cuûa Coâng ty seõ saép xeáp caùc saûn phaåm theo khu vöïc ñöôïc ñònh saün. Kho laïnh laø kho treät coù khaåu ñoä lôùn, xung quanh ñöôïc laép ñaët heä thoáng giöõ nhieät. Coâng ty luoân coù bieän phaùp giöõ cho kho thoâng thoaùng, ñoä bieán ñoäng nhieät ñoä thích hôïp luoân naèm trong phaïm vi an toaøn nhaèm traùnh laøm giaûm chaát löôïng thaønh phaåm. Kho laïnh cuûa coâng ty coù khaû naêng toàn tröõ khoaûng 80 taán nguyeân lieäu, keøm theo kho laø baêng taûi vaø caùc coâng cuï phuïc vuï cho vieäc toàn tröõ, di chuyeån thaønh phaåm. 3.1.2.b. Sô ñoà khoái daây chuyeàn coâng ngheä saûn xuaát Treo, gaây meâ Caét tieát Nhuùng loâng Vaët loâng Ngaâm Paraphin Beå ngaâm hoøa tan Paraphin Moå buïng Pha caét Ñoùng goùi Kho laïnh Nöôùc thaûi Chaát thaûi raén: loâng pdapppppppppmoùng… Nöôùc thaûi Nöôùc thaûi Nöôùc thaûi, chaát thaûi raén 3.1.2.c. Saûn phaåm vaø thò tröôøng tieâu thuï Nhaø maùy seõ saûn xuaát caùc loaïi thòt gia suùc, gia caàm cao caáp vôùi chaát löôïng toát, an toaøn thöïc phaåm. Saûn phaåm seõ cung caáp cho nhu caàu tieâu duøng trong Tænh ñoàng thôøi seõ cung caáp cho caùc thò tröôøng ngoaøi tænh nhö Thaønh phoá Hoà Chí Minh, caùc khu coâng nghieäp laâu ñôøi nhö Khu coâng nghieäp Soùng Thaàn, VISIP… 3.1.3 Nhu caàu nguyeân, nhieân lieäu, lao ñoäng cho hoaït ñoäng saûn xuaát: Nhu caàu ñieän khoaûng 20.000 KW/naêm, nguoàn cung caáp laø löôùi ñieän quoác gia. Ngoaøi ra coâng ty coøn trang bò moät maùy phaùt ñieän 200 KVA döï phoøng khi cuùp ñieän löôùi. Nhu caàu duøng nöôùc khoaûng 180 m3/ngaøy ñeâm (tính cho naêm hoaït ñoäng oån ñònh). Nhu caàu lao ñoäng: Khi nhaø maùy hoaït ñoäng oån ñònh nhu caàu lao ñoäng khoaûng 180 ngöôøi. Nguoàn cung caáp lao ñoäng chuû yeáu laø taïi ñòa phöông. Ngoaøi ra, Coâng ty coøn taïo moät löôïng lôùn lao ñoäng giaùn tieáp töø vieäc thu mua gia suùc, gia caàm cuûa ngöôøi daân ñòa phöông. Caùc nguoàn phaùt sinh chaát thaûi taïi coâng ty: Nöôùc thaûi Nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy bao goàm: Nöôùc thaûi laø nöôùc möa ñöôïc thu gom treân toaøn boä dieän tích cuûa Coâng ty Nöôùc laøm nguoäi maùy moùc; Nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát, vaø töø khu nhaø haønh chaùnh, nhaø aên; Nöôùc thaûi coâng nghieäp; Nöôùc thaûi sau chöõa chaùy; Döïa vaøo tính chaát vaø muïc ñích söû duïng, nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy ñöôïc chia ra ba loaïi: (i) nöôùc möa, nöôùc laøm nguoäi maùy moùc; (ii) nöôùc thaûi sinh hoaït thaûi ra töø nhaø aên, nhaø beáp, nhaø veä; (iii) nöôùc thaûi töø hoaït ñoäng gieát moå. 3.2.1.a. Nöôùc möa vaø nöôùc laøm nguoäi maùy moùc: Loaïi nöôùc thaûi naøy laø nöôùc möa ñöôïc taäp trung treân toaøn boä dieän tích khu vöïc, trong quaù trình chaûy treân beà maët coù theå loâi keùo theo moät soá chaát baån, buïi vaø veà nguyeân taéc thì nöôùc möa laø loaïi nöôùc thaûi coù tính chaát oâ nhieãm nheï (qui öôùc saïch) coù theå toå chöùc thoaùt tröïc tieáp töø maùy vaø caùc hoá ga thu nöôùc treân beà maët boá trí doïc theo caùc truïc ñöôøng giao thoâng noäi boä vaø heä thoáng möông coù naép ñan beâ toâng ñoå vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc chung doïc theo caùc truïc ñöôøng giao thoâng noäi boä khu coâng nghieäp. Nöôùc laøm nguoäi maùy moùc cuõng ñöôïc xem laø löôïng nöôùc thaûi qui öôùc saïch (khoâng oâ nhieãm). Chuû ñaàu tö seõ quy hoaïch, tính toaùn thieát keá vaø xaây döïng hoaøn chænh baèng moät heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng, cho xaû tröïc tieáp vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc cuûa khu vöïc, khoâng qua giai ñoaïn xöû lyù. Nhö vaäy caû hai loaïi nöôùc thaûi treân (nöôùc möa vaø nöôùc laøm nguoäi) ñöôïc xem laø löôïng nöôùc thaûi quy öôùc saïch neân seõ khoâng qua giai ñoaïn xöû lyù vaø ñöôïc tính toaùn thieát keá xaây döïng heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng xaû vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc chung noäi boä sau ñoù xaû tröïc tieáp vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc möa cuûa khu vöïc. 3.2.1.b. Nöôùc thaûi sinh hoaït: Laø loaïi nöôùc sau khi söû duïng cho nhu caàu sinh hoaït, aên uoáng, taém röûa, veä sinh... töø caùc nhaø laøm vieäc, khu veä sinh, nhaø aên... cuûa coâng nhaân vieân hoaït ñoäng trong caùc nhaø maùy, xí nghieäp hay nhaân vieân quaûn lyù khu coâng nghieäp coù theå gaây oâ nhieãm bôûi caùc chaát höõu cô daïng lô löûng vaø hoøa tan, chöùa caùc loaïi vi truøng. Loaïi nöôùc thaûi naøy caàn thieát phaûi tieán haønh xöû lyù ñeå ñaït caùc tieâu chuaån qui ñònh tröôùc khi xaû vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi. Löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc tính nhö sau: sNöôùc duøng cho veä sinh, röûa cuûa coâng nhaân trong Coâng ty: Löôïng nöôùc duøng cho nhu caàu sinh hoaït cuûa toaøn boä coâng nhaân tröïc thuoäc coâng ty ñöôïc döï kieán laø 180 ngöôøi (tính ôû naêm hoaït ñoäng oån ñònh). Tieâu chuaån nöôùc duøng cho sinh hoaït cuûa coâng nhaân ñöôïc tính theo quy ñònh 20TCVN-33-85 Boä xaây döïng (baûng III-5 ñieàu 3.7) nhö sau: Löôïng nöôc duøng cho veä sinh cuûa coâng nhaân: Qshvs = 180 ngöôøi x 25 l/ng.ca ´ 1 ca = 4,5m3/ngaøy. Löôïng nöôc duøng cho taém röûa veä sinh cuûa coâng nhaân tröôùc khi ra veà: Qshvs = 180 ngöôøi x 45 l/ng.ca ´ 1 ca = 8,1 m3/ngaøy. sNöôùc cho nhu caàu aên uoáng, chuaån bò böõa aên cuûa coâng nhaân taïi Coâng ty: Theo tieâu chuaån thieát keá TCVN 4474 -87. löôïng nöôùc söû duïng cho nhaø aên taäp theå, tính cho 1 ngöôøi/1 böõa aên laø 25 lít. Do vaäy, löôïng nöôùc thaûi töø nhaø aên ñöôïc tính nhö sau: Qshna = 180 ngöôøi x 25 l/ng.ca ´ 1 ca = 4,5 m3/ngaøy. Toång löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa Coâng ty trong 1 ngaøy: QSH = (4,5+ 8,1 + 4,5) x Kngaøy = 25,65 m3/ngaøy. (Trong ñoù: Kngaøy: heä soá ñieàu hoøa ngaøy, Kngaøy = 1,5) Ñaëc tröng cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït nhö sau: Caùc loaïi nöôùc thaûi töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa Coâng ty Gieát moå gia suùc coù tính chaát töông töï nhö caùc loaïi nöôùc thaûi sinh hoaït khaùc: chöùa caùc chaát caën baõ, caùc chaát raén lô löûng, caùc chaát höõu cô, chaát chaát dinh döôõng vaø vi truøng. Baûng 3.1 Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït CHAÁT OÂ NHIEÃM NOÀNG ÑOÄ TCVN 5945-2005 (loaïi B) (mg/l) 5,5 - 9 BOD5 100 – 120 100 COD 120 – 140 50 SS 200 – 220 100 Toång Nitô 28 1 Toång Photpho 28 30 Daàu môõ 40 – 120 6 Coliform (MPN/100ml) 105 – 106 0,5 10 5000 Nguoàn: Vieän taøi nguyeân vaø moâi tröôøng 3.2.1.c. Nöôùc thaûi coâng nghieäp: Taùc ñoäng moâi tröôøng ñaùng keå nhaát töø caùc cô sôû gieát moå gia suùc laø nöôùc thaûi. Nöôùc thaûi phaùt sinh taïi caùc cô sôû gieát moå gia suùc thöôøng bò nhieãm baãn naëng bôûi huyeát, môõ, protein, Nitô, Phospho, caùc chaát taåy röûa vaø caùc chaát baûo quaûn. Noàng ñoä caùc chaát gaây oâ nhieãm cao trong nöôùc thöôøng coù nguoàn goác töø chaát thaûi laø huyeát vaù töø khaâu laøm loøng. Trong huyeát chöùa nhieàu chaát höõu cô coù haøm löôïng Nitô raát cao, vì huyeát chieám 6% troïng löôïng cuûa ñoäng vaät soáng neân phöông phaùp xöû lyù vaø loaïi boû huyeát coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi löôïng chaát gaây oâ nhieãm ñöôïc taïo ra. Nhöõng chaát chöùa beân trong loøng ruoät thöôøng chieám 16% troïng löôïng soáng cuûa traâu boø vaø 6% troïng löôïng soáng cuûa heo, do vaäy khaâu laøm loøng laø khaâu ñaëc bieät quan troïng goùp moät löôïng lôùn chaát oâ nhieãm vaøo nöôùc thaûi. Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa caùc nöôùc thaønh vieân trong khoái EU, trung bình moãi con heo gieát moå caàn 3 m3. ÔÛ Vieät Nam, möùc söû duïng nöôùc trung bình khoaûng 0.5m3/con (troïng löôïng trung bình khoaûng 160 kg/con).Vieäc söû duïng nöôùc taïi caùc cô sôû gieát moå ôû caùc nöôùc trong khoái EU ñöôïc ñieàu haønh bôûi caùc luaät cuûa EU vaø caùc hieäp hoäi lieân quan, trong ñoù yeâu caàu phaûi söû duïng nöôùc saïch, nöôùc uoáng ñöôïc trong taát caû caùc coâng ñoaïn vaø haïn cheá söû duïng laïi nöôùc trong suoát quaù trình gieát moå. Vieäc söû duïng quaù nhieàu nöôùc khoâng chæ laø yeáu toá moâi tröôøng vaø kinh teá maø coøn gaùnh naëng cho caùc traïm xöû lyù nöôùc thaûi. Vaán ñeà oâ nhieàm cuûa nöôùc thaûi coù theå ñöôïc giaûm thieåu baèng caùch taän thu caùc saûn phaåm phuï vaø caùc chaát thaûi caøng gaàn nguoàn thaûi caøng toát vaø baèng caùch ngaên chaëng chaát thaûi tieáp xuùc vôùi nguoàn nöôùc. Tuy nhieân vieäc loaïi boû hay giaûm thieåu löôïng nöôùc söû duïng caàn phaûi ñöôïc xem xeùt cuï theå ôû töøng coâng ñoaïn cuûa quy trình gieát moå. Theo baûng döï toaùn doanh thu haøng thaùng trong Döï aùn ñaàu tö cuûa Nhaø maùy ta coù theå tính löôïng nöôùc thaûi cuûa Nhaø maùy nhö sau: Löôïng nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy trong 1 ngaøy (3.000 con gaø, 2.100 con vòt, 180 con heo, 30 con boø) Löôïng nöôùc söû duïng ñeå gieát moå trung bình cho moãi con heo: 0,1m3/ nöôùc.(löôïng nöôùc keå caû veä sinh phaân xöôûng saûn xuaát). Löôïng nöôùc söû duïng ñeå gieát moå trung bình cho moãi con boø: 0,25 m3/ nöôùc (löôïng nöôùc keå caû veä sinh phaân xöôûng saûn xuaát). Löu löôïng nöôùc söû duïng ñeå gieát moå trung bình cho moãi con gaø, vòt 0,02m3/ nöôùc. (löôïng nöôùc keå caû veä sinh phaân xöôûng saûn xuaát). Theo baùo caùo döï aùn ñaàu tö cuûa nhaø maùy: Soá löôïng con gaø, vòt moät ngaøy gieát moå 5100 con, löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong coâng ñoaïn gieát moå naøy: 0,02 m3/con x 5,100 con = 102 m3/ ngaøy Soá löôïng con boø moät ngaøy gieát moå 50 con, löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong coâng ñoaïn gieát moå naøy: 0,25 m3/con x 50 con = 12,5 m3/ ngaøy Soá löôïng con heo moät ngaøy gieát moå 180 con, löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong coâng ñoaïn gieát moå naøy: 0,1 m3/con x 180 con = 18 m3/ ngaøy Soá löôïng deâ moät ngaøy gieát mo 100 con, löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong coâng ñoaïn gieát moå naøy laø: 0,1 m3/con x 100 con = 10 m3/ ngaøy Vaäy löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong moät ngaøy gieát moå: 142,5 m3/ ngaøy Löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït laø: 25,65 m3/ngaøy Vaäy toång löôïng nöôùc thaûi öôùc tính moät ngaøy laø: 142,5 +25,65 = 168,15 m3/ngaøy. Khí thaûi: 3.2.2.a Khí thaûi maùy phaùt ñieän Ñeå chuû ñoäng trong quaù trình saûn xuaát, Döï aùn seõ trang bò 01 maùy phaùt ñieän vôùi coâng suaát 200KVA ñeå phoøng ngöøa tröôøng hôïp cuùp ñieän vaø ñeå lieân tuïc hoaït ñoäng. Nhieân lieäu söû duïng cho maùy phaùt ñieän laø daàu DO, vôùi möùc tieâu hao nhieân lieäu laø 40 kg daàu DO trong moät giôø. Quaù trình ñoát daàu DO vaän haønh maùy phaùt ñieän seõ taïo ra khí thaûi coù chöùa caùc chaát oâ nhieãm nhö: Buïi, SO2, NOx, CO2 gaây oâ nhieãm cho moâi tröôøng khoâng khí. Döïa treân heä soá oâ nhieãm vaø löôïng nhieân lieäu tieâu thuï, coù theå öôùc tính löôïng vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong khí thaûi cuûa maùy phaùt ñieän nhö sau: Theo phöông phaùp ñaùnh giaù nhanh cuûa Toå chöùc Y teá theá giôùi thì heä soá oâ nhieãm khi ñoát daàu DO vaän haønh maùy phaùt ñieän laø : Baûng 3.2 : Heä soá oâ nhieãm cuûa maùy phaùt ñieän Caùc chaát oâ nhieãm Heä soá oâ nhieãm (kg/taùán daàu) Buïi 0,71 SO2 20 NO2 9,6 CO 2,19 Nguoàn: World Health Organization – 1993 Bieát ñöôïc löôïng daàu söû duïng cho maùy phaùt ñieän tính ñöôïc taûi löôïng khí thaûi nhö sau : Baûng 3.3 : Taûi löôïng oâ nhieãm cuûa maùy phaùt ñieän Caùc chaát oâ nhieãm Taûi löôïng oâ nhieãm MPÑ (g/h) Buïi 28,4 SO2 800 NOx 384 CO 87,6 Nguoàn: Vieän taøi nguyeân vaø moâi tröôøng - Löu löôïng khí thaûi: Theo phöông trình phaûn öùng chaùy, khi ñoát löôïng khoâng khí dö laø 30% vaø nhieät ñoä khí thaûi laø 2000C thì löôïng khí thaûi sinh ra khi ñoát 1kg daàu DO chaïy maùy phaùt ñieän laø 38 m3. Moãi giôø MPÑ söû duïng khoaûng 40 kg daàu thì löu löôïng khí thaûi seõ laø 1520 m3/h vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong khí thaûi nhö sau: - Noàng ñoä khí thaûi: Noàng ñoä khí thaûi cuûa maùy phaùt ñieän ñöôïc tính treân cô sôû taûi löôïng oâ nhieãm vaø löu löôïng khí thaûi. Baûng 3.4: Noàng ñoä chaát oâ nhieãm cuûa maùy phaùt ñieän Caùc chaát oâ nhieãm Noàng ñoä chaát oâ nhieãm MPÑ (mg/m3) TCVN 5939-1995 (loaïi B) Buïi 18,7 400 SO2 526,32 500 NOx 252,63 1.000 CO 57,63 500 Nguoàn: Vieän taøi nguyeân vaø moâi tröôøng So saùnh keát quaû vôùi tieâu chuaån khí thaûi cho thaáy, haàu heát noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong khí thaûi cuûa maùy phaùt ñieän nhoû hôn tieâu chuaån cho pheùp, chæ tröø noàng ñoä SO2 vöôït tieâu chuaån cho pheùp. Do ñoù coâng ty caàn quan taâm khaéc phuïc nguoàn oâ nhieãm naøy. 3.2.2.b Khí thaûi loø hôi: loø hôi söû duïng ñieän neân khoâng coù oâ nhieãm do khí thaûi loø hôi gaây ra. 3.2.2.c Töø nguoàn oâ nhieãm khaùc: Ngoaøi ra, khí thaûi trong hoaït ñoäng cuûa caùc cô sôû gieát moå laø caùc chaát bay hôi töø loø hôi ñöôïc duøng ñeå taêng nhieät ñoä nöôùc vaø hôi, khí thaûi töø quaù trình laøm laïnh taïi caùc xöôûng ñoâng laïnh hay khí CO2 phaùt sinh töø hoaït ñoäng cuûa caùc thieát bò khaùc. Ngoaøi ra vaán ñeà oâ khoâng khí coøn phaùt sinh töø caùc nguoàn: khu nhoát gia suùc (phaân vaø nöôùc thaûi...); töø caùc coâng trình xöû lyù sô boä (chuû yeáu laø caùc haàm laéng); töø chaát thaûi raén ñoïng laïi do laøm veä sinh khoâng toát (huyeát toàn ñoïng, caùc ñaàu maåu thöøa, loâng…) Ñoàng thôøi coøn coù nguoàn khí thaûi töø caùc phöông tieän giao thoâng vaän taûi khi giao thoâng nhaän nguyeân lieäu hoaëc saûn phaåm trong coâng ty. Khí thaûi naøy chöùa caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí nhö CO, NO2, buïi… Caùc nguoàn khí thaûi noùi treân ñeàu coù khaû naêng gaây aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoûe cuûa nhöõng ngöôøi coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát trong nhaø maùy vaø aûnh höôûng lan roäng ñeán caùc nhaø maùy khaùc trong khu coâng nghieäp. Muøi: Trong nöôùc thaûi gieát moå gia suùc coù chöùa caùc thaønh phaàn chaát höõu cô töø huyeát, caùc chaát höõu cô khoù hoøa tan vaø deã phaân huûy chaát beùo baõo hoøa. Caùc chaát naøy deã bò phaân huyû (haøm löôïng lipit khoâng cao) taïo ra caùc saûn phaåm coù chöùa indol vaø caùc saûn phaåm trung gian cuûa söï phaân huyû caùc axit beùo khoâng baûo hoøa taïo muøi raát khoù chòu raát ñaëc tröng, laøm oâ nhieãm caûnh quan moâi tröôøng. Muøi hoâi coøn do caùc loaïi khí, saûn phaåm cuûa quùa trình phaân huûy kî khí khoâng hoaøn toaøn cuûa caùc hôïp chaát protit vaø axit beùo khaùc trong nöôùc thaûi sinh ra caùc hôïp chaát H2S. Tieáng oàn: Tieáng oàn chuû yeáu phaùt sinh trong quaù trình giao nhaän gia suùc, phaùt sinh töø hoaït ñoäng cuûa caùc phöông tieän vaän chuyeån vaän taûi, maùy moùc thieát bò söû duïng taïi nhaø maùy gieát moå gia suùc nhö maùy neùn khí, maùy laïnh, quaït thoâng gioù… Ngoaøi ra coøn coù tieáng oàn do cuûa gia suùc trong quaù trình gieát moå vaø trong chuoàng nhoát gia suùc. Nhieät ñoä: Nhieät ñoä cuûa moâi tröôøng laøm vieäc trong phaïm vi aûnh höôûng cuûa nhaø maùy phaùt sinh töø caùc thieát bò, töø coâng nhaân hoaït ñoäng saûn xuaát cuõng aûnh höôûng ñeán söï bay hôi, phaùt taùn buïi, caùc chaát gaây oâ nhieãm trong khoâng khí cuõng nhö coù taùc ñoäng ñeán quaù trình trao ñoåi nhieät cuûa cô theå, laøm aûnh höôûng ñeán naêng suaát lao ñoäng. Nguoàn nhieät cuûa nhaø maùy chuû yeáu phaùt sinh töø khu vöïc sau: Nhaø loø hôi; Truïng nöôùc noùng gia suùc vaø gia caàm. Chaát thaûi raén: Khi ñi vaøo hoaït ñoäng, nhaø maùy seõ saûn sinh ra moät löôïng chaát thaûi nhaát ñònh. Bao goàm hai nguoàn sau: 3.2.6.a Chaát thaûi do hoaït ñoäng saûn xuaát: Bao goàm xaùc suùc vaät, caùc vaät phaåm, ñaàu maãu thöøa, huyeát öù, môõ vuïn, loâng, moùng, caùc chaát trong loøng ruoät vaø daï daøy gia suùc, phaân vaø caùc thaønh phaàn höõu cô khaùc. 3.2.6.b Chaát thaûi raén sinh hoaït: Bao goàm caùc thaønh phaàn töø sinh hoaït cuûa nhaân vieân trong nhaø maùy nhö thöùc aên thöøa, maåu thuoác laù… Moät loaïi chaát thaûi raén khaùc cuõng coù khaû naêng hình thaønh töø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, khí thaûi cuûa caùc nhaø maùy chuû yeáu laø buøn, caën laéng trong heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi vaø caùc chaát haáp phuï heát taùc duïng trong caùc thieát bò xöû lyù khí thaûi. Öôùc tính löôïng chaát thaûi raén saûn xuaát sinh ra khoaûng 300 kg/ngaøy, chaát thaûi raén sinh hoaït khoaûng 20 kg/ngaøy. 3.3. Coâng taùc moâi tröôøng ñaõ thöïc hieän: 3.3.1. Bieän phaùp choáng oàn: Döï aùn seõ aùp duïng moïi bieän phaùp ñeå giaûm thieåu tieáng oàn nhö: Khu vöïc saûn xuaát ñöôïc xaây döïng caùch bieät vôùi khu vöïc vaên phoøng. Tieáng oàn taïo ra töø moãi quy trình sau khi ñaõ ñöôïc xöû lyù baèng thieát bò giaûm thanh, ñöôïc töôøng nhaø che chaén vaø ôû moät khoaûng caùch nhaát ñònh seõ ñaùp öùng ñöôïc caùc tieâu chuaån quy ñònh vaø trang bò nuùt tai choáng oàn cho coâng nhaân laøm vieäc taïi ñaây. Caùc maùy moùc, thieát bò söû duïng cho döï aùn seõ ñöôïc löïa choïn caùc maùy moùc, thieát bò taïo ra tieáng oàn nhoû. Ñònh kyø kieåm tra, baûo döôõng caùc thieát bò. Ñoái vôùi tieáng oàn do maùy phaùt ñieän, Coâng ty seõ ñaàu tö trang bò heä thoáng choáng oàn cho maùy phaùt ñieän. 3.3.2. Kieåm soaùt oâ nhieãm khoâng khí: Nguoàn oâ nhieãm khoâng khí chuû yeáu laø khoùi thaûi maùy phaùt ñieän, khoùi thaûi loø hôi. Nguoàn thaûi naøy coù ñaëc ñieåm sau: Söû duïng nguyeân lieäu laø daàu DO, heä soá phaùt taùn oâ nhieãm thaáp. Maùy phaùt ñieän ít khi hoaït ñoäng vaø thôøi gian hoaït ñoäng khoâng lieân tuïc; Löôïng nhieân lieäu söû duïng cho loø hôi khoâng lôùn; 30 lít/loø/giôø. Do ñoù nguoàn thaûi naøy coù theå khoâng phaûi xöû lyù maø chæ duøng bieäp phaùp phaùt taùn baèng oáng khoùi coù chieàu cao thích hôïp (>10 m) Noàng ñoä caùc chaát khí phaùt taùn ra moâi tröôøng khoâng khí xung quanh phaûi nhoû hôn tieâu chuaån cho pheùp vaø nhoû hôn möùc ñoä quy ñònh cuï theå cuûa cô quan chöùc naêng thoâng qua vieäc giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng khu vöïc. 3.3.3. Kieåm soaùt oâ nhieãm do nöôùc thaûi: Heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc möa seõ ñöôïc taùch rôøi nhau: Maïng löôùi thoaùt nöôùc möa ñöôïc thieát keá vôùi caùc hoá ga nhaèm loaïi boû caùc caën baån tröôùc khi daãn vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc möa cuûa Nhaø maùy. Taát caû nöôùc thaûi sinh hoaït töø khu vöïc nhaø veä sinh cuûa toaøn boä Döï aùn ñeàu ñöôïc xöû lyù ñaït tieâu chuaån Vieät Nam 5945-1995 nguoàn loaïi A tröôùc khi thoaùt vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc cuûa nhaø maùy.  3.3.4. Giaûm thieåu oâ nhieãm do nöôùc möa chaûy traøn: Nöôùc möa ñöôïc thu gom vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc möa rieâng bieät. Heä thoáng coáng thoaùt nöôùc möa ñöôïc thieát keá hôïp lyù vaø hieäu quaû. Doïc theo coáng coù caùc hoá gas duøng ñeå laéng caën, taïi ñieåm xaû cuoái cuøng ñaët caùc song chaén raùc ñeå taùch raùc coù kích thöôùc lôùn tröôùc tröôùc khi thoaùt vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc möa cuûa Nhaø maùy. 3.3.5. Giaûm thieåu oâ nhieãm do chaát thaûi raén: 3.3.5.a Chaát thaûi raén sinh hoaït: Chaát thaûi raén töø döï aùn chuû yeáu laø chaát thaûi raén sinh hoaït phaùt sinh töø caùc phaân xöôûng, khu vöïc vaên phoøng, nhaø veä sinh… ñöôïc taäp trung vaøo caùc thuøng chöùa coù naép ñaäy dung tích 100 – 200lít ñöôïc ñaët taïi caùc vò trí thuaän lôïi taïi moïi ñieåm trong khuoân vieân döï aùn, ñaûm baûo ñieàu kieän veä sinh vaø nöôùc möa khoâng chaûy qua. Cuoái moãi ngaøy ñöôïc thu gom ñöïng trong caùc thuøng coù naép ñaäy kín vaø taäp trung veà moät nôi quy ñònh. Löôïng raùc naøy seõ ñöôïc hôïp ñoàng vôùi ñôn vò coù chöùc naêng thu gom vôùi taàn suaát 2laàn/tuaàn. 3.3.5.b Chaát thaûi raén saûn xuaát: Coâng ty seõ hôïp ñoàng vôùi Ñôn vò coù chöùc naêng thu gom vaø xöû lyù ñuùng quy ñònh. 3.3.6. Choáng noùng vaø ñaûm baûo caùc yeáu toá vi khí haäu: Ñeå ñaûm baûo yeáu toá choáng noùng vaø caùc yeáu toá vi khí haäu aûnh höôûng ñeán söùc khoeû vaø naêng suaát laøm vieäc cuûa coâng nhaân. Döï aùn caàn trang bò caùc thieát bò, heä thoáng ñeå ñaûm baûo caùc yeáu toá treân: Heä thoáng ñieàu hoaø khoâng khí khoâng coù kieåm soaùt ñoä aåm: Löôïng khoâng khí khoâng ñoåi ôû beân ngoaøi ñöôïc ñieàu hoaø laãn vôùi löôïng khoâng khí hoài veà trong buoàng hoaø khí. Khoâng khí hoaø laãn ñöôïc loïc vaø laøm laïnh trong cuoän daây laøm laïnh. Khoâng khí cung caáp ñöôïc ñöa tôùi phoøng thoâng qua caùc oáng daãn. Khoâng khí hoài veà ñöôïc löu thoâng trôû laïi qua ñöôøng oáng daãn hay ñöôïc huùt tröïc tieáp ôû boä phaän ñieàu hoaø khoâng khí. Moãi boä phaän ñieàu hoaø khoâng khí bao goàm boä loïc, quaït höôùng taâm, chu kyø laøm laïnh vôùi cuoän daây giaûn nôû tröïc tieáp vaø heä thoáng ñieàu khieån nhieät ñoä. Heä thoáng thoâng gioù khoâng coù caùc boä loïc: Quaït huùt ñöôïc boá trí ôû treân töôøng hay treân traàn nhaø ñeå huùt khoâng khí töø phoøng ra ngoaøi, cung caáp khoâng khí vaøo phoøng thoâng qua caùc loã hôû hay trong tröôøng hôïp quaù aùp thì caàn cung caáp quaït gioù. Heä thoáng thoâng gioù töï nhieân: Khoâng khí ñöôïc huùt ra ngoaøi qua caùc thieát bò thoâng gioù treân maùi nhaø hay ôû treân töôøng gaàn maùi, vaø khoâng khí beân ngoaøi ñöôïc ñöa vaøo thoâng qua caùc loã hôû. Beân caïnh ñoù Döï aùn boá trí troàng caây xanh, caây caûnh troàng xung quanh nhaø xöôûng, vaên phoøng, caên-tin, ñöôøng noäi boä trong khu vöïc döï aùn vôùi tyû leä caây xanh chieám treân 15% ñaûm baûo tuaân thuû theo quy phaïm veà quy hoaïch caây xanh trong xí nghieäp coâng nghieäp. 3.3.7. Kieåm soaùt, öùng cöùu söï coá: Caùc con ñöôøng trong nhaø maùy ñöôïc saép xeáp theo loä trình kín. Khoaûng caùch giöõa caùc xöôûng vaø thieát bò ñöôïc thieát keá theo ñuùng yeâu caàu veà chöõa chaùy, noå doïc theo caùc truïc ñöôøng gaàn vôùi caùc nhaø xöôûng. Nhöõng khu vöïc coù khaû naêng phaùt sinh chaùy noå ñöôïc trang bò caùc thieát bò chaùy taïi choã. Taïi nhöõng vò trí khaùc ñeàu coù trang bò moät heä thoáng chöõa chaùy vôùi bình chöõa chaùy baèng CO2. Heä thoáng naøy bao goàm caùc thieát bò baùo chaùy töï ñoäng, thieát bò phaùt hieän khoùi, ngoïn löûa, caùc hoäp baùo ñoäng thuû coâng cuøng vôùi caùc thieát bò chöõa chaùy nhö bình boït, bình CO2 vaø caùc oáng daãn. Ñoàng thôøi luoân döï tröõ nöôùc ñeå phoøng khi coù söï coá veà hoaû hoaïn xaûy ra. Thaønh laäp ñoäi phoøng choáng chaùy, xaây döïng noâi quy phoøng chaùy chöõa chaùy... 3.3.8. Veä sinh an toaøn lao ñoäng: Khi döï aùn ñi vaøo hoaït ñoäng ñeå phoøng ngöøa caùc söï coá nhö chaùy noå, tai naïn lao ñoäng cuõng nhö oâ nhieãm boät buïi, tieáng oàn, nhieät ñoä cao, saám chôùp…gaây aûnh höôûng ñeán coâng nhaân lao ñoäng beân can ñoù Döï aùn seõ thöïc hieän taát caû bieän phaùp veä sinh vaø an toaøn seõ tuaân thuû caùc quy ñònh vaø tieâu chuaån cuõng nhö caùc yeâu caàu lieân quan. Chuû döï aùn cam keát tuaân thuû Nghò ñònh 6/CP cuûa Chính phuû Vieät Nam kyù ngaøy 20/1/1995 trong ñoù coù nhöõng qui ñònh chi tieát veà an toaøn vaø veä sinh lao ñoäng cuûa Boä luaät Lao Ñoäng. Bieän phaùp nhaèm giaûm thieåu caùc taùc nhaân oâ nhieãm coù aûnh höôûng ñeán söùc khoeû coâng nhaân seõ ñöôïc aùp duïng laø: Chöông trình kieåm tra vaø giaùm ñònh veà söùc khoeû ñònh kyø cho coâng nhaân. Ñaûm baûo caùc yeáu toá vi khí haäu vaø ñieàu kieän lao ñoäng ñaït Tieâu chuaån do Boä Y teá ban haønh ñeå ñaûm baûo söùc khoeû cho ngöôøi lao ñoäng. Trang bò quaàn aùo vaø thieát bò baûo hoä lao ñoäng cho coâng nhaân, taïo dieàu kieän cho ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc thoaûi maùi, deã chòu. Boá trí nhaân vieân chuyeân traùch veà veä sinh, moâi tröôøng vaø an toaøn lao ñoäng. Nhaân vieân naøy coù traùch nhieäm theo doõi, höôùng daãn cho coâng nhaân thöïc hieän caùc bieän phaùp veä sinh vaø an toaøn lao ñoäng. Giaùo duïc, naâng cao nhaän thöùc cuûa coâng nhaân vieân veà coâng taùc baûo veä moâi tröôøng. CHÖÔNG 4: ÑEÀ XUAÁT CAÙC PHÖÔNG AÙN VAØ TÍNH TOAÙN CAÙC COÂNG TRÌNH XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI CUÛA COÂNG TY CAÙC THOÂNG SOÁ TÍNH TOAÙN: Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi  Löu löôïng nöôùc thaûi toái ña vaø tính chaát nöôùc thaûi: Löu löôïng: 100 m3/ngaøy ñeâm. Tính chaát nöôùc thaûi ñöôïc theå hieän theo baûng sau: Baûng 4.1: Tính chaát nöôùc thaûi gieát moå gia suùc, gia caàm TT Thoâng soá oâ nhieàm Ñôn vò tính Giaù trò TCVN 5945-2005 (loaïi B) 01 pH - 6,5-8 5,5 - 9 02 SS mg/l 180 100 03 BOD mg/l 2000 50 04 COD mg/l 2700 100 05 NH4-N mg/l 30-70 1 06 Toång Nitô mg/l 50-100 30 07 Toång Phospho mg/l 6-18 6 08 Sunfua mg/l 1-8 0,5 09 Daàu ñoäng thöïc vaät mg/l 2-18 10 10 Coliforms mg/l 11´103-13´103 5000 Nguoàn: Vieän moâi tröôøng taøi nguyeân Trong nöôùc thaûi gieát moå gia suùc coù chöùa caùc thaønh phaàn chaát höõu cô töø huyeát, caùc chaát höõu cô khoù hoøa tan vaø deã phaân huûy chaát beùo baõo hoøa. Caùc chaát naøy deã bò phaân huyû ( haøm löôïng lipit khoâng cao) taïo ra caùc saûn phaåm coù chöùa indol vaø caùc saûn phaåm trung gian cuûa söï phaân huyû caùc axit beùo khoâng baûo hoøa taïo muøi raát khoù chòu raát ñaëc tröng, laøm oâ nhieãm caûnh quan moâi tröôøng. Muøi hoâi coøn do caùc loaïi khí, saûn phaåm cuûa quùa trình phaân huûy kî khí khoâng hoaøn toaøn cuûa caùc hôïp chaát protit vaø axit beùo khaùc trong nöôùc thaûi sinh ra caùc hôïp chaát H2S. CAÙC COÂNG NGHEÄ ÑEÀ XUAÁT: Muïc tieâu löïa choïn coâng ngheä Ñaûm baûo nöôùc sau xöû lyù ñaït tieâu chuaån nguoàn xaû TCVN 5945 -2005 (loaïi B) Coâng suaát xöû lyù theo yeâu caàu thieát keá. Saûn phaåm thöù caáp (khí thaûi muøi hoâi) sinh ra töø caùc coâng ñoaïn ñöôïc kieåm tra chaët cheõ vaø xöû lyù trieät ñeå khoâng gaây aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng xung quanh. Tieát kieäm chi phí ñaàu tö xaây döïng heä thoáng. Chi phí vaän haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi thaáp nhaát. Vaän haønh ñôn giaûn. Kieán truùc xaây döïng, laép ñaët phuø hôïp vôùi caûnh quan moâi tröôøng coâng ty. Thuaän tieän cho vieän naâng coâng suaát xöû lyù khi caàn thieát sau naøy. PHÖÔNG AÙN 1: Maùy neùn khí BEÅ TUYEÅN NOÅI NGAÊN TIEÁP NHAÄN AEROTANK BEÅ ÑIEÀU HOØA USAB KHÖÛ TRUØNG BEÅ LAÉNG II BEÅ CHÖÙA BUØN Nöôùc sau taùch buøn Xöû lyù buøn SONG CHAÉN RAÙC Maùy thoåi khí NGUOÀN TIEÁP NHAÄN MOÂ TAÛ COÂNG NGHEÄ : Coâng ngheä xöû lyù cuûa traïm xöû lyù nöôùc thaûi cuûa traïm xöû lyù ñöôïc löïa choïn treân cô sôû caùc soá lieäu ñaàu vaøo vaø ñaàu ra, coâng suaát thieát keá, ñieàu kieän maët baèng, cô sôû khoa hoïc, tình hình ñaàu tö cuûa doanh nghieäp. Coâng ngheä cuûa traïm xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc phaân chia thaønh 3 giai ñoaïn: xöû lyù baäc 1, xöû lyù baäc 2, vaø xöû lyù buøn Giai ñoaïn xöû lyù baäc 1: Song chaén raùc ñöôïc vaän haønh thuû coâng. Ngaên thu nöôùc thaûi. Beå laéng caùt suïc khí. Beå ñieàu hoaø. Thieát bò tuyeån noåi. Nöôùc thaûi sinh hoaït vaø töø caùc khaâu saûn xuaát ñöôïc thu veà hoá ga cuûa traïm gieát moå, tröôùc tieân chaûy qua song chaén raùc ñeå taùch caën thoâ vaø caën coù kích thöôùc nhoû. Caáu taïo cuûa song chaén raùc goàm caùc thanh chaén inox, saép xeáp caïnh nhau vaø haøn coá ñònh treân khung inox. Theo tính chaát cuûa nöôùc thaûi vaø qui moâ ñaàu tö ôû coâng ngheä naøy löïa choïn song chaén raùc vôùi phöông phaùp vôùt raùc thuû coâng vaø kích thöôùc khe hôû song chaén loaïi trung bình ( 5 – 25 mm). Nöôùc thaûi qua song chaén raùc roài chaûy vaøo ngaên tieáp nhaän. Töø ngaên tieáp nhaän nöôùc thaûi ñöôïc bôm leân beå laéng caùt suïc khí ñeå loaïi boû caùt vaø laøm giaûm noàng ñoä BOD vaø COD. Nöôùc thaûi töø beå laéng caùt suïc khí seõ qua beå ñieàu hoøa. Thoâng thöôøng trong quaù trình saûn xuaát, löu löôïng nöôùc thaûi trong caùc chu kyø khaùc nhau cuõng khaùc nhau, do ñoù muïc ñích cuûa vieäc xaây döïng beå ñieàu hoøa laø nhaèm laøm cho nöôùc thaûi tröôùc khi chaûy vaøo heä thoáng xöû lyù luoân luoân oån ñònh caû veà löu löôïng vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi. Ñeå hoøa troän ñeàu nöôùc thaûi vaø traùnh gaây muøi hoâi do bò phaân huûy yeám khí trong beå ñieàu hoøa, khoâng khí ñöôïc suïc vaøo töø maùy thoåi khí vaø ñöôïc phaân boá ñeàu nhôø caùc ñóa phaân phoái khí ñöôïc ñaët chìm döôùi ñaùy beå. Töø beå ñieàu hoaø nöôùc thaûi seõ ñöôïc bôm sang heä thoáng tuyeån noåi aùp löïc ñeå taùch chaát raén lô löûng vaø daàu môõ. Quaù trình tuyeån noåi aùp löïc: Do ñaëc thuø nöôùc thaûi cuûa ngaønh gieát moå gia suùc coù laãn moät löôïng raát lôùn daàu môõ toàn taïi ôû caû 2 daïng: caën lô löûng vaø huyeàn phuø lô löûng neân löôïng môõ naøy khoâng theå taùch ra khoûi nöôùc thaûi baèng phöông phaùp laéng thoâng thöôøng. Trong tröôøng hôïp naøy tuyeån noåi aùp löïc laø phöông phaùp höõu hieäu nhaát. Tuyeån noåi laø quaù trình taùch caùc chaát raén lô löûng vaø huyeàn phuø ra khoûi nöôùc thaûi. Quaù trình taùch ñöôïc thöïc hieän baèng vieäc taïo ra caùc haït vi boït trong nöôùc thaûi. Caùc vi boït naøy seõ dính baùm vaøo caùc chaát raén vaø trong quaù trình ñi leân seõ ñaåy caùc chaát raén naøy noåi leân treân maët nöôùc vaø chuùng ñöôïc laáy ra baèng thanh gaït beà maët. Cuïm thieát bò tuyeån noåi bao goàm caùc haïng muïc chính nhö sau: - Thieát bò tuyeån noåi . - Bình baõo hoøa khí . - Maùy neùn khí . - Thanh gaït boït beà maët . - Van giaûm aùp. Sau khi qua thieát bò tuyeån noåi nöôùc thaûi ñöôïc ñöa ñeán beå UASB tröôùc khi vaøo beå xöû lyù sinh hoïc hieáu khí (aeroten). Giai ñoaïn xöû lyù baäc 2: Quaù trình xöû lyù sinh hoïc kò khí: Quaù trình xöû lí kò khí ñöôïc aùp duïng trong giai ñoïan xöû lí baäc 2 vaø ñaëc bieät aùp duïng cho caùc loaïi nöôùc thaûi oâ nhieäm höõu cô cao. Ñaây laø phöông phaùp söû duïng caùc loaøi vi sinh vaät kò khí ñeå phaân huûy caùc chaát höõu cô, ñeå taïo ra caùc khí biogas Caùc giai ñoïan cuûa quaù trình phaân huûy kò khí: Giai ñoaïn thuûy phaân Caùc vi khuaån tieát ra caùc loaïi ezim ñeå chuyeån caùc chaát höõu cô phöùc taïp thaønh caùc chaát hoøa tan ñôn giaûn coù khoái löôïng phaân töû nhoû hôn . Trong giai ñoaïn naøy , caùc protein ñöôïc chuyeån thaønh aminoacid, carbohydrats ñöôïc chuyeån thaønh ñöôøng hoøa tan ñöôøng carcbonhydarat chuyeån thaønh ñöôøng haøo tan , lipids chuyeån thaønh caùc acid maïch daøi vaø glycerin . Quaù trình naøy xaûy ra chaäm , toác ñoä thuûy phaân phuï thuoäc vaøo pH, kích thöôùc haït vaø ñaïc tính deã phaân huûy cuûa cô chaát. Chaát beùo phaân huûy chaäm . Giai ñoaïn acid hoùa Caùc loaïi vi sinh vaät leân men chuyeån hoùa caùc chaát hoøa tan thaønh caùc chaát ñôn giaûn nhö acid beùo deã bay hôi , alcohols , acid lactic, methanol, CO2 , H2 , NH3 , H2S vaø sinh khoái môùi . Söï hình thaønh caùc acid coù theå laøm pH giaûm xuoáng 4. Giai ñoïan naøy ñöôïc thöc hieän chuû yeáu do vi khuaån kò khí baét buoäc. Giai ñoaïn acetic. Döôùi taùc duïng cuûa vi khuaån acetic , caùc saûn phaåm cuûa quaù trình acid hoùa ñöôïc chuyeån hoùa thaønh acetate vaø H2, CO2 vaø sinh khoái môùi . Giai ñoaïn methane hoùa. Ñaây laø giai ñoïan cuoái cuûa quaù trình phaân huûy kò khí. Acid acetic , H2, CO2, acid formic vaø methanol chuyeån hoùa thaønh methane, CO2 vaø sinh khoái môùi . Trong 3 giai ñoaïn thuûy phaân, acid hoùa vaø acetic hoùa, COD trong dung dòch haàu nhö khoâng giaûm. COD chæ giaûm trong quaù trình meâthane hoùa. Beå xöû lí sinh hoïc kò khí doøng chaûy ngöôïc ñöôïc aùp duïng ñeå xöû lí caùc loaïi nöôùc thaûi coù haøm löôïng höõu cô cao. Quaù trình phaân huyû sinh hoïc trong beå ñöôïc dieãn ra döôùi ñieàu kieän kò khí. Hoãn hôïp khí loûng vaø döôùi taùc duïng cuûa doøng chaûy ngöôïc laøm cho caùc haït buøn lô löûng xaùo troän. Caùc loaïi khí taïo ra trong ñieàu kieän kò khí seõ taïo ra doøng tuaàn hoaøn cuïc boä . Nguyeân lí hoaït ñoäng cuûa UASB: Nöôùc thaûi sau khi ñieàu chænh pH theo oáng daãn vaøo töø ñaùy beå. Hoãn hôïp buøn kò khí trong beå seõ haáp thu caùc chaát höõu cô hoaø tan trong nöôùc thaûi, phaân huyû vaø chuyeån hoaù chuùng thaønh khí ( khoaûng 70 -80% CH4, 20-30% CO2) vaø nöôùc . Caùc haït buøn caën baùm vaøo caùc boït khí ñöôïc sinh ra noåi leân beà maët laøm xaùo troän vaø gaây ra doøng tuaàn hoaøn cuïc boä trong lôùp caên lô löûng . Khí sinh ra ñöôïc thu vaøo pheãu taùch khí ñöôïc laép ñaët phía treân ( coù taùc duïng taùch caû 3 pha : raén , loûng , khí) . Ñeå thu khí taäp trung vaøo pheãu khoâng vaø ngaên laéng , caàn coù taám höôùng doøng. Trong boä phaän taùch khí , dieän tích beà maët nöôùc phaûi ñuû lôùn ñeå caùc haït buøn noåi do dính baø vaøo caùc boït khí taùch ra khoûi boït khí . Quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí (beå aeroten): Quaù trình xöû lyù hieáu khí coù söû duïng buøn hoaït tính vôùi söï tham gia cuûa caùc vi khuaån hieáu khí soáng lô löûng. Caùc chaát höõu cô coù haïi cho moâi tröôøng seõ ñöôïc caùc vi khuaån hieáu khí chuyeån hoùa thaønh caùc chaát voâ cô (CO2, H2O) voâ haïi. Trong quaù trình xöû lyù moät löôïng lôùn buøn hoaït tính (biomass) dö sinh ra seõ ñöôïc söû duïng nhö moät nguoàn phaân boùn cho caây troàng. Quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí dieãn ra taïi beå AEROTANK. Taïi beå AEROTANK moät löôïng oxy thích hôïp ñöôïc ñöa vaøo baèng maùy thoåi khí thoâng qua caùc ñaàu phaân phoái khí ñaët ôû ñaùy beå giuùp cho quaù trình sinh hoùa dieãn ra nhanh hôn. Vi sinh vaät hieáu khí seõ tieâu thuï caùc chaát höõu cô daïng keo vaø daïng hoaø tan ñeå sinh tröôûng. Vi sinh vaät phaùt trieån thaønh quaàn theå daïng boâng buøn. Quaù trình chuyeån hoùa vaät chaát coù theå xaûy ra ôû ngoaøi teá baøo VSV cuõng coù theå xaûy ra trong teá baøo VSV. Caû hai quaù trình chuyeån hoùa ñeàu phuï thuoäc raát lôùn vaøo söï tieáp xuùc caùc chaát vôùi teá baøo VSV. Khaû naêng tieáp xuùc caøng lôùn thì phaûn öùng xaûy caøng maïnh. Do ñoù trong heä thoáng coâng ngheä naøy laép ñaët theâm heä thoáng thoåi khí. Khi khoâng khí vaøo trong thieát bò gaây ra nhöõng taùc ñoäng chuû yeáu sau: + Cung caáp oxy cho teá baøo VSV + Laøm xaùo troän dung dòch, taêng khaû naêng tieáp xuùc giöõa vaät chaát vaø teá baøo + Phaù vôõ theá bao vaây cuûa saûn phaåm trao ñoåi chaát xung quanh teá baøo VSV, giuùp cho quaù trình thaåm thaáu vaät chaát töø ngoaøi teá baøo vaøo trong teá baøo vaø quaù trình chuyeån vaän ngöôïc laïi. + Taêng nhanh quaù trình sinh saûn vi khuaån + Taêng nhanh söï thoaùt khoûi dung dòch cuûa caùc chaát khí ñöôïc taïo ra trong quaù trình leân men. Khi leân men, VSV thöôøng taïo ra moät soá saûn phaåm ôû daïng khí. Caùc loaïi khí naøy khoâng coù yù nghóa ñoái vôùi hoaït ñoäng soáng cuûa VSV. Khi vi sinh vaät phaùt trieån maïnh sinh khoái taêng, vi sinh vaät giaø cheát taïo thaønh caùc maûng choùc ra khoûi giaù theå (boâng buøn) troâi theo nöôùc ra ngoaøi vaø ñöôïc laéng ôû beå laéng ly taâm. Taïi beå laéng hai xaûy ra ñoàng thôøi quaù trình keo tuï vaø laéng. Haøm löôïng chaát lô löûng, maøng vi sinh bò troâi ra khoûi beå sinh hoïc vaø caùc dung dòch ôû daïng keo seõ ñöôïc keo tuï vaø laéng xuoáng ñaùy beå. Hieäu quaû xöû lyù ñaït töø 80 -95% theo BOD vaø COD. Taïi beå laéng, buøn sinh khoái sinh ra ñöôïc laéng xuoáng ñaùy vaø phaàn lôùn löôïng buøn naøy ñöôïc bôm ñöa quay trôû veà beå AEROTEN ñeå tieáp tuïc tham gia quaù trình phaûn öùng vaø ñöôïc goïi laø buøn hoaït tính hoài löu. Phaàn coøn laïi goïi laø buøn dö ñöôïc bôm ñöa sang beå neùn buøn. Tieáp tuïc nöôùc sau khi qua beå laéng, nöôùc thaûi ñöôïc ñöa vaøo beå khöû truøng.Taïi beå khöû truøng, vôùi thôøi gian löu nöôùc thích hôïp, nöôùc thaûi tieáp xuùc vôùi dung dòch oxy hoùa maïnh coù tính chaát khöû truøng. Caùc chaát oxyhoùa coù taùc duïng phaân huûy, öùc cheá hoaït ñoäng teá baøo vi sinh vaät. Keát quûa vi sinh vaät bò tieâu dieät. Giai ñoaïn xöû lyù buøn: Löôïng buøn vaø caën sinh ra töø beå tuyeån noåi, löôïng buøn sinh ra trong quaù trình xöû lyù sinh hoïc ôû beå UASB vaø beå laéng ly taâm ñöôïc ñöa sang beå neùn buøn troïng löïc nhaèm laøm gia taêng haøm löôïng chaát raén chöùa trong buøn ñeå phuø hôïp vôùi vieäc khöû nöôùc. PHAÀN TÍNH TOAÙN DÖÏ AÙN 1: 4.2.3.a TÍNH LÖU LÖÔÏNG NÖÔÙC THAÛI: Q=100m3 /ngaøy ñeâm =4,167 m3 /h =1,1574x10-3 m3/s Löu löôïng nöôùc thaûi theo giôø lôùn nhaát: Qhmax = Qh tb x Kh = 4,167 x 3,4 = 14,1678 (m3/h) = 0,0039355 (m3/s) (trang 99, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Vôùi Kh laø heä soá vöôït taûi theo giôø lôùn nhaát. Töø baûng 3-2 trang 99, XLNTÑT vaø CN, LMT ) suy ra Kh = 3,4. 4.2.3.b TÍNH HAÀM BÔM TIEÁP NHAÄN VAØ SONG CHAÉN RAÙC: Haàm bôm tieáp nhaän : Vb = 4,167 x 15 x = 1,042 (m3) Ta coù: Ñöôøng oáng coáng daãn nöôùc thaûi ñeán haàm bôm tieáp nhaän f = 300mm = 0,3m. Coát ñaùy coáng caùch ñaùy haàm bôm h’= 0,3m (ñeå bôm chìm trong nöôùc, bôm cao khoaûng 0,3m). Vaäy ta coù chieàu cao möïc nöôùc (h1) ≤ 0,3 + 0,3 = 0,6m. Choïn h1 = 0,6m. Dieän tích haàm bôm : Ta ñaët song chaén raùc trong haàm bôm tieáp nhaän, chieàu cao song chaén raùc ≥ 0,6m. Choïn h2 = 0,7m. Song chaén raùc ñaët nghieâng so vôùi ñaùy beå goùc a = 60o. Chieàu daøi song chaén raùc : Chieàu daøi haàm bôm: L = l1 + l2 + l3 = 0,2 + 0,41 + 0,5 = 1,11(m) Choïn L = 1,9m. Trong ñoù: l1: khoaûng caùch ñeå thao taùc laáy raùc, l1 = 0,2m. l2 : khoaûng caùch song chaén raùc trong haàm bôm l3 : khoaûng caùch ñaët bôm chìm l3 = 0,3 ÷ 0,5m. Choïn l3 = 0,4m. Chieàu roäng haàm bôm baèng chieàu roäng song chaén raùc : Choïn B = 1m. Choïn song chaén raùc: Roäng B: 5mm. Daøy d: 25mm. Khe hôû giöõa caùc thanh hình vuoâng hai ñaàu l = 25mm. Goùc nghieâng a =60o. Soá khe qua song chaén raùc : BS = d x (n-1) + b x n 1 = 0,025n – 0,025 + 0,005n Þ n = 34,167 (khe) Choïn n = 35 khe Vôùi : d : beà daøy song chaén raùc, d = 0,025m. n : soá khe qua song chaén raùc. b : beà roäng song chaén raùc, b = 0,005m. Choïn song chaén raùc ñaët caùch thaønh soá khe, soá song chaén raùc laø 34 thanh. Toån thaát aùp löïc qua song chaén raùc: Hs = = = 0,024 (m) Trong ñoù: Vmax: vaän toác nöôùc thaûi tröôùc song chaén raùc, V=0,8 (m/s) K: heä soá tính ñeán söï taêng toån thaát aùp löïc do raùc baùm, K = 2 – 3 à choïn K=3 : heä soá toån thaát aùp löïc cuïc boä = x ()4/3 x sin = 2,42 x ()4/3 x sin600 = 0,245 (m) : goùc nghieân ñaët song chaén raùc, = 600 â: heä soá phuï thuoäc hình daïng thanh ,hình vuoâng 2 ñaàu, = 2,42 Chieàu cao xaây döïng haàm bôm tieáp nhaän: H = h’ + h3 + hbv = 0,3 + 0,7 + 0,3 = 1,3(m). Trong ñoù: h’ : ñoä saâu coát ñaùy coáng caùch ñaùy haàm bôm, h’ = 0,3m. h3 : ñoä saâu coát ñaùy coáng so vôùi maët ñaát, h3 = 0,7m. hbv : chieàu cao baûo veä, hbv = 0,3m. Choïn loaïi bôm nhuùng chìm ñaët taïi haàm bôm coù Qb = 4÷5 m3/h (Qhmax=4,167m3/h) coät aùp H = 8 ¸ 10 m. Choïn hai bôm chìm ( moät bôm döï phoøng) Haøm löôïng chaát lô löûng SS cuûa nöôùc thaûi sau khi qua song chaén raùc giaûm 4%. SSra = 0,96 x SSvaøo = 0,96 x 180 = 172,8 (mg/l) Haøm löôïng BOD vaø COD cuûa nöôùc thaûi sau khi qua song chaén raùc giaûm 5%. CODra = 0,95 x CODvaøo = 0,95 x 2700 = 2565 (mg/l) BODra = 0,95 x BODvaøo = 0,95 x 2000 = 1900 (mg/l) STT Caùc thoâng soá Soá lieäu Ñôn vò 1 Chieàu daøi haàm bôm (L) 1,9 m 2 Chieàu roäng haàm bôm (B) 1 m 3 Chieàu cao xaây döïng haàm bôm (H) 1,3 m 4 Soá khe 35 khe 5 Soá song chaén raùc 34 thanh 6 Chieàu cao song chaén raùc 0,7 m 7 Goùc nghieâng (a) 60 ñoä 8 Beà roäng song chaén raùc (b) 5 mm 9 Beà daøy song chaén raùc (d) 25 mm 10 Khe hôû giöõa caùc thanh (l) 25 mm 4.2.3.c TÍNH BEÅ LAÉNG CAÙT THOÅI KHÍ : Theå tích beå laéng caùt thoåi khí : = 14,1678 x 2 = 28,3356 (m3) Trong ñoù: Qmax.h : löu löôïng lôùn nhaát giôø, Qmax.h = 14,1678 m3/h. T : thôøi gian löu nöôùc trong beå, t = 2 giôø. Theo Baûng TK-6, trang 195, XLNTÑT vaø CN, LMT choïn: Tæ leä giöõa chieàu roäng vôùi chieàu cao : B:H = 1:1 Chieàu cao coâng taùc cuûa beå laø H = 2,1m Chieàu cao baûo veä laø hbv = 0,3m Löôïng khí cung caáp qk = 0,2 m3/ phuùt. Heä thoáng laøm thoaùng ñaët doïc theo moät töôøng suoát caû chieàu daøi beå vaø cao hôn ñaùy moät khoaûng 20 - 80 cm. ñoä doác ngang cuûa ñaùy beå i = 0,2÷0,4 doác veà phía maùng thu ñeå cho caùt tröôït theo ñaùy vaøo maùng.(Theo muïc 2.24, trang 41,Hoaøng Hueä) choïn chieàu cao vuøng chöùa caùt hcaùt = 0,6m. (trang 445, XLNTÑT vaø CN, LMT) Chieàu roäng cuûa beå: B = H = 2,1(m) Chieàu daøi cuûa beå: Tæ soá chieàu daøi so vôùi chieàu roäng beå: Nhö vaäy choïn kích thöôùc laø hôïp lyù. Löu löôïng khoâng khí caàn cung caáp cho beå laéng caùt: Qkk = qk x L = 0,2 x 6,425 = 1,285(m3/ phuùt) (trang 195, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Löôïng caùt trung bình sinh ra moãi ngaøy: (m3/ngñ) (trang 196, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: Qtbngd : löu löôïng nöôùc thaûi trung bình ngaøy ñeâm. Q = 100m3/ngaøy ñeâm. Qo : löôïng caùt trong 1000m3 nöôùc thaûi, qo = 0,15 m3 caùt.(Baûng TK-6, trang 195,LMT) Choïn oáng khoan loã boá trí moät phía theo chieàu daøi, r = 110 L/phuùt.caùi (Baûng 9-8, trang 419, XLNTÑT vaø CN, LMT) N = = 11,682 ( caùi) Choïn N = 12 caùi Chieàu daøi hoá thu caùt: (tính öôùc löôïng cho 1 thaùng): L = 0,76(m) Trong ñoù: Wc : löôïng caùt trung bình sinh ra moãi ngaøy , Wc = 0,015 (m3/ngaøy ñeâm) hcaùt : chieàu cao vuøng chöùa caùt, hcaùt = 0,6 (m) B : chieàu roäng hoá thu caùt baèng chieàu roäng cuûa maùng, B = 2,1 (m) l : chieàu daøi cuûa bôm chìm, choïn l = 0,4 (m) Chieàu cao lôùp caùt trong beå laéng caùt ngang trong 1 ngaøy ñeâm: (trang 196, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: Wc : löôïng caùt sinh ra trung bình trong 1 ngaøy ñeâm, Wc = 0,015 m3/ngaøy ñeâm. t : chu kyø xaû caùt. Chieàu cao xaây döïng cuûa beå laéng caùt ngang : Hxd = H + hcaùt + hbv = 2,1 + 0,6 + 0,3 = 3 (m) Trong ñoù: H : chieàu cao coâng taùc cuûa beå laéng caùt ngang, H = 2,1 m. hcaùt : chieàu cao lôùp caùt trong beå laéng caùt ngang, hc =0,6 m hbv : chieàu cao vuøng baûo veä cuûa beå laéng caùt ngang, hbv = 0,3 m. Choïn oáng thu caùt D = 100mm (D>= 100mm, trang 39, saùch Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi, TXL) Haøm löôïng chaát lô löûng SS cuûa nöôùc thaûi sau khi qua beå laéng caùt thoåi khí giaûm 80%: SSra = 0,2 x SSvaøo = 0,2 x 172,8 = 34,56 (mg/l) Haøm löôïng BOD vaø COD cuûa nöôùc thaûi sau khi qua beå laéng caùt thoåi khí giaûm 10%: CODra = 0,9 x CODvaøo = 0,9 x 2565= 2308,5 (mg/l) BODra = 0,9 x BODvaøo = 0,9 x 1900 = 1710 (mg/l) STT Caùc thoâng soá Soá lieäu thieát keá Ñôn vò 1 Thôøi gian löu nöôùc tính theo löu löôïng giôø lôùn nhaát 2 giôø 2 Tæ leä giöõa chieàu roäng vaø chieàu cao 1:1 3 Chieàu roäng beå (B) 2,1 m 4 Chieàu daøi beå (L) 6,425 m 5 Chieàu cao beå (H) 2,1 M 6 Chieàu cao baûo veä beå (hbv) 0,3 M 7 Chieàu cao vuøng chöùa caùt (hcaùt) 0,6 M 8 Löôïng khoâng khí cung caáp cho beå (Qkk) 1,285 m3/phuùt 9 Löôïng caùt trung bình sinh ra moãi ngaøy (Wc) 0,015 m3/ngaøy ñeâm 10 Chieàu cao lôùp caùt trong beå (hc) 0,001 M 11 Chieàu cao xaây döïng beå (Hxd) 3 M 4.2.3.d TÍNH TOAÙN BEÅ ÑIEÀU HOØA : Theå tích beå ñieàu hoøa : Choïn thôøi gian löu nöôùc trong beå ñieàu hoøa laø 8 giôø Vah = Qmax x t = 4,167 x 8 = 33, 34 (m3) Kích thöôùc höõu ích cuûa beå ñieàu hoøa : Choïn chieàu cao laøm vieäc laø H = 3,5m, chieàu cao baûo veä laø 0,3m. F = = = 8,774 (m2) 9 m2 Choïn chieàu roäng : B = 2,5m (tæ leä chieàu roäng/chieàu cao : 1 :1 ÷ 1 :2, töông töï beå aeroten) Choïn chieàu daøi : L = 3,6m Theå tích beå ñieàu hoøa sau khi ñaõ choïn laïi kích thöôùc : Vñh = B x L x H = 2,5 x 3,6 x 3,8 = 34,2 (m3) Tính toaùn löôïng khoâng khí caàn thieát: Khuaáy troân beå ñieàu hoøa baèng heä thoáng thoåi khí. Toác ñoä neùn khí R. Choïn R = 11 L/m3 phuùt = 0,011 m3/m3 phuùt. (Baûng 9-7, trang 418,LMT) Qkhí = RVñh = 0,011 x 34,2 = 0,3762 (m3/phuùt) = 6,27 (l/s) Theo Baûng 9-8, trang 419,LMT, choïn oáng khueách taùn khí plastic xoáp cöùng boá trí theo chu vi thaønh coù löu löôïng khí 70L/phuùt. Soá oáng khueách taùn khí: N=5,4 (caùi) (trang 419, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Choïn N = 6 caùi Khí ñöôïc cung caáp töø maùy thoåi khí, ñi vaøo oáng daãn chính ñaët doïc theo chieàu daøi beå sau ñoù ñi vaøo 3 oáng nhaùnh ñaët doïc theo chieàu roäng beå. Tính toaùn oáng daãn khí: Vaän toác khí ñi trong oáng daãn: Vkhí = 5m/s (Theo baûng 9-9,trang 419, Laâm Minh Trieát.) Ñöôøng kính oáng daãn khí chính: D = = = 0,04(m). Choïn oáng 60mm Ñöôøng khính oáng daãn khí phuï: D = = = 0,023(m). Choïn oáng 27mm Tính toaùn toån thaát: Giaû söû traïm khí neùn ñaët ôû ñoä cao möïc nöôùc bieån ( p1 = 760 mmHg = 10,33m coät nöôùc). Chieàu daøi toång coäng cuûa oáng daãn khí töø maùy thoåi khí ñeán beå ñieàu hoøa laø 10m vaø moãi oáng nhaùnh coù chieàu daøi 5,5m. Nhieät ñoä vaøo muøa noùng nhaát laø 360C. Hieäu suaát maùy thoåi khí h = 0,7. Ñoä taêng nhieät trong quaù trình neùn khí: (trang 420, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù T1: nhieät ñoä khoâng khí xung quanh vaøo muøa noùng nhaát, 0K. h : hieäu suaát maùy thoåi khí, h = 0,65 ÷ 0,8. p1: aùp suaát tuyeät ñoái ñaàu vaøo, (m coät nöôùc). p2: aùp suaát tuyeät ñoái ra vaøo, (m coät nöôùc). n : (k-1)/k = 0,283 ñôn vò khoâng khí ( trong ñoù k = 1,395). = 48(0C) Nhieät ñoä khoâng khí ôû ñaàu ñaåy maùy thoåi khí laø: t = 36 + 48 = 840C Soá Reynold: (trang420, XLNTÑT vaø CN, LMT ) qs : löu löôïng khoâng khí trong oáng (l/s) döôùi aùp suaát vaø nhieät ñoä ñang vaän haønh. d : ñöôøng kính oáng daãn khí (mm). µ : ñoä nhôùt khoâng khí, centipoises. Vôùi t0C laø nhieät ñoä trung bình trong oáng daãn, 0C. Nhieät ñoä khoâng khí ôû ñaàu maùy thoåi khí laø 840C, vaäy nhieät ñoä trung bình cuûa khí trong oáng daãn coù theå laáy baèng t0C = 700C (söï cheânh leäch nhieät ñoä coù theå lay 10 ÷ 150C) µ = (170 + 0,5 x 70) x 10-4 = 205 x 10-4 centipoise Choïn oáng daãn khí baèng theùp thöông maïi, ñöôøng kính danh nghóa D = 60 mm töông öùng vôùi ñöôøng kính trong D = 1,65 inch. Döïa vaøo ñöôøng kính trong D = 1,65 inch vaø bieåu ñoà hình 9-5 (trang 422,LMT) tìm ñöôïc ñoä nhaùm töông ñoái e/D = 0,0012. Döïa vaøo bieåu ñoà hình 9-6 (trang 423, LMT) töø ñoä nhaùm töông ñoái vaø soá Reynol tìm ñöôïc heä soá ma saùt f = 0,0295. Trong thieát keá, ñeå ñaûm baûo an toaøn coù theå theâm 10%. Vaäy heä soá ma saùt f = 0,0325. Löu löôïng khí trong oáng: (trang 421, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù coù theå xem V laø löu löôïng: V2 = 5,35 l/s Toác ñoä thoåi khí trong oáng: Vôùi d : ñöôøng kính oáng daãn khí chính. AÙp suaát ñaàu ra: P = 10,33 + 5,5 = 15,83(m) töông ñöông 155,2kPa. (101,3 kPa x 14,83m/10,33m) Troïng löôïng rieâng cuûa khoâng khí ôû aùp suaát 155,2kPa vaø nhieät ñoä 700C. (trang 424, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: p : aùp suaát, kPa R : haèng soá khí, R = 8,314 kJ/kmol 0K T : nhieät ñoä, 0K Coät aùp vaän toác hi: (trang424, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: hi : coät aùp vaän toác (mm) V : toác ñoä neùn khí (m/s). Choïn V = 5m/s (vaän toác khí trong oáng). Theo Baûng 9-9, trang 419,LMT ga : troïng löôïng rieäng cuûa khoâng khí ôû ñieàu kieän ñang xeùt. Toån thaát aùp löïc theo chieàu daøi oáng thoåi khí chính: (trang424, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Töông töï tính oáng nhaùnh d = 24mm töông öùng vôùi ñöôøng kính trong d = 0,54 inch coù chieàu daøi 5,5m. Toác ñoä khí neùn trong oáng: Toån thaát aùp löïc theo chieàu daøi oáng thoåi khí nhaùnh: Tính toån thaát aùp löïc cuûa maùy thoåi khí: Hm = hL + hcb + hl + H Trong ñoù hL vaø hcb laø toån thaát aùp löïc do ma saùt doïc theo chieàu daøi treân ñöôøng oáng daãn vaø toån thaát cuïc boä taïi caùc ñaàu noái, khuùc noái uoán. Toån thaát cuïc boä vaø toån thaát theo chieàu daøi khoâng vöôït quaù 0,4m.(Trang 147,LMT) Choïn h = hL + hcb = 0,4(m) hl laø toån thaát qua caùc ñóa phaân phoái, giaù trò naøy khoâng vöôït quaù 0,5m. Choïn hl = 0,4m H : ñoä ngaäp saâu cuûa ñóa phoái khí, choïn H = 3,3m. Hm = 0,4 + 0,4 + 3,3 = 4,1(m) Aùp löïc cuûa maùy thoåi khí tính theo atmopher Coâng suaát cuûa maùy thoåi khí tính theo quaù trình thoåi ñoaïn nhieät: (coâng thöùc 6-20, trang 108, saùch Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi, TXL) Trong ñoù: Pm : coâng suaát yeâu caàu cuûa maùy thoåi khí (kW). G : troïng löôïng cuûa doøng khoâng khí (kg/s) G = qkhí x g = 0,011 x 1,3 = 0,0143(kg/s) g : tæ troïng cuûa khoâng khí, g = 1,3(kg/m3) R : haèng soá khí, ñoái vôùi khoâng khí R = 8,314 KJ/K.mol0K T1 : nhieät ñoä tuyeät ñoái cuûa khoâng khí ñaàu vaøo P1 : aùp löïc tuyeät ñoái cuûa khoâng khí ñaàu vaøo » 1 atm P2 : aùp löïc tuyeät ñoái cuûa khoâng khí ñaàu ra, P2 = P1 + 1 (atm) vì ñoái vôùi khoâng khí K = 1,395. 29,7 : heä soá chuyeån ñoåi. e : hieäu suaát cuûa maùy töø 0,7 – 0,8. Ñöôøng kính oáng daãn nöôùc thaûi: Choïn vaän toác nöôùc thaûi trong oáng : v = 0,8 m/s. Löu löôïng nöôùc thaûi Qmax = 0,0039355 m3/s. Choïn d = 90 mm. Haøm löôïng chaát lô löûng SS cuûa nöôùc thaûi sau khi qua beå ñieàu hoøa: SSra = SSvaøo = 34,56 (mg/l) Haøm löôïng BOD vaø COD cuûa nöôùc thaûi sau khi qua beå ñieàu hoøa giaûm 20%. CODra = 0,8 x CODvaøo = 0,8 x 2308,5 = 1846,8 (mg/l) BODra = 0,8 x BODvaøo = 0,8 x 1710 = 1368 (mg/l) STT Caùc thoâng soá Soá lieäu thieát keá Ñôn vò 1 Chieàu cao beå (H) 3,5 M 2 Chieàu cao baûo veä (h) 0,3 M 3 Chieàu roäng (B) 2,5 M 4 Chieàu daøi (L) 3,6 M 5 Toác ñoä neùn khí ( R) 11 l/m3 phuùt 6 Löu löôïng khoâng khí (Qkhí) 0.3762 m3/phuùt 7 Soá löôïng ñóa khueách taùn khí plastic xoáp cöùng (n) 6 Caùi 8 Ñöôøng kính oáng khí chính (D) 60 Mm 9 Ñöôøng kính oáng khí nhaùnh (D’) 27 Mm 10 Toån thaát aùp löïc cuûa maùy thoåi khí (Hm) 4,1 M 11 Coâng suaát maùy neùn khí (Pm) 0,64 kW 12 Ñöôøng kính oáng daãn nöôùc thaûi (d) 90 Mm 4.2.3.e TÍNH THIEÁT BÒ TUYEÅN NOÅI KHÍ HOØA TAN: Keát quaû thöïc nghieäm cho moâ hình tuyeån noåi khoâng tuaàn hoaøn: (Trang 451, XLNTÑT vaø CN, LMT ) ÔÛ tæ soá khí/ chaát raén A/S = 0,03 mg khí/mg chaát raén ñaït hieäu quaû toái öu. Nhieät ñoä trung bình 270C. Troïng löôïng khoâng khí hoøa tan baõo hoøa vaøo nöôùc sa =16,4 mg/l. Tæ soá baõo hoøa f = 0,5 ÔÛ taûi troïng beà maët beå tuyeån noåi 48m3/m2.ngaøy ñaït hieäu quaû khöû caën lô löûng 90%, khöû daàu môõ ñaït 85%. Haøm löôïng COD qua beå tuyeån noåi giaûm 50% vaø BOD5 giaûm 36%. AÙp suaát yeâu caàu cho coät aùp löïc ñöôïc tính theo coâng thöùc: (trang 451, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: A/S: tæ dsoá khí/chaát raén (mgkhí/mg chaát raén) f: phaàn khí hoøa tan ôû aùp suaát P, thoâng thöôøng f=0,5 p: aùp suaát (atm), ñöôïc xaùc ñònh bôûi (heä SI) P: aùp suaát (kPa) Sa: haøm löôïng caën lô löûng sau khi qua song chaén raùc (mg/l),Sa = 172,8 mg/l sa: ñoä hoøa tan cuûa khí (mg/l) m coät nöôùc Tính toaùn kích thöôùc beå tuyeån noåi: Choïn beå tuyeån noåi hình truï troøn. Chieàu saâu phaàn laéng buøn: hb = 0,7m (Trang 452,LMT) Chieàu cao baûo veä: hbv = 0,3m (» 10% chieàu cao toång coäng cuûa beå do xeùt ñeán khaû naêng nöôùc leân do nhuõ töông – TCXD-51-84) Dieän tích beà maët beå tuyeån noåi: (trang452, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Thôøi gian löu nöôùc trong beå tuyeån noåi: t = 20÷60 phuùt (Baûng 10-8, trang 450, LMT). Choïn t = 50 phuùt) Ñöôøng kính beå tuyeån noåi: Choïn D = 1,6m Theå tích sô boä cuûa beå: Vsb = Q x t = = 3,472 (m3) Chieàu saâu cuûa beå phaàn tuyeån noåi (sô boä): Hn = =1,653 (m) (H > 1,5m thoûa yeâu caàu thieát keá theo TCXD-51-84) Chieàu saâu toång coäng beå tuyeån noåi: H = hn + hb + hbv = 1,653 + 0,7 + 0,3 = 2,653 (m) Choïn: H = 3m (hbv = 0,3m » 10% chieàu cao toång coäng cuûa beå do xeùt ñeán khaû naêng nöôùc leân do nhuõ töông – TCXD-51-84) Hn = 1,9m hb = 0,8m Theå tích vuøng tuyeån noåi: W = A x Hn = 2,1 x 1,9 = 3,99 m3 Thôøi gian löu nöôùc cuûa vuøng tuyeån noåi: giôø 57 phuùt ( thoûa ñieàu kieän 20’< t < 60’, Baûng 10-8, trang 450,LMT) Taûi troïng beà maët a: Theo tieâu chuaån thieát keá beå tuyeån noåi a = 20-325 m3/m2.ngaøy (Baûng 10-8, trang 450, LMT) Tính toaùn bình aùp löïc: Theå tích coät aùp löïc: W= = 4,167 x 2/60 = 0,1389 m3 Choïn t: thôøi gian löu nöôùc t = 2 phuùt (baûng 10-8, trang 450, saùch xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp cuûa Laâm Minh Trieát) Choïn chieàu cao coät aùp löïc H = 1,5m (H =1,5÷2m). vaäy ñöôøng kính coät aùp löïc: Choïn D = 0,5m Theå tích thöïc bình aùp löïc: VP == 0,2945 (m3) Löu löôïng khí caáp A = x S Trong ñoù: A/S : tæ soá khí/chaát raén, A/S = 0,03 mgkhí/mgchaát raén S : löôïng caën taùch ra trong moät ñôn vò thôøi gian [mg/l] S = ( SS – SSra )x Q = ( SS x 90% ) x Q = 180 x 90% x 100 = 16,2 kg/ngaøy = 11,25 g/phuùt (Beå tuyeån noåi xöû lyù SS ñaït hieäu quaû 90%) Þ A = 0,03 x 11,25 = 0,3375 L/phuùt Kieåm tra boït khí Rmin = Vôùi - löïc caêng beà maët cuûa nöôùc; ôû nhieät ñoä 27oC, = 0,07168N/m P – AÙp suaát neùn trong bình aùp löïc, P = 2,4863 atm p – AÙp suaát trong beå tuyeån noåi, p = 1 atm P - p = 2,4863 – 1 = 1,4863 atm = 49,29 kPa Þ Rmin = = 2,91 x 10-3 m Choïn Rmin = 3mm ( thoûa ñieàu kieän boït khí ñi ra khoûi thieát bò coù ñöôøng kính khoaûng 1 ¸ 6mm, muïc VII.2.1.a, trang 110, TXL) AÙp suaát tính toaùn thaân bình aùp löïc: Choïn Vaät lieäu laø theùp CT3 coù [] = [u] = 140N/mm2 Thaân hình truï haøn coù Heä soá beàn moái haøn laø = 0,95 Aùp suaát trong bình aùp löïc: p = 150,64 kPa Aùp suaát thuyû tónh: pnöôùc = x g x Hp = 1000 x 9,81 x 0,7 = 6,867 (kPa) AÙp suaát tính toaùn ôû phaàn döôùi thaân bình aùp löïc laø: pS = p + pnöôùc = 150,64 + 6,867 = 157,507 (kPa) = 0,15751 N/mm2 Beà daøy thaân bình aùp löïc: Xeùt = = 844,4 >25 Beà daøy sô boä cuûa thaân bình S’ = = = 2,961 x 10-4 mm = 0,3mm Heä soá boå sung: C = Ca + Cb + + Cc + Co Trong ñoù: Ca: heä soá boå sung do aên moøn hoaù hoïc cuûa moâi tröôøng, Ca = 1mm (nöôùc khoâng chöùa hoaù chaát aên moøn, chæ chöùa caùc thaønh phaàn höõu cô, vaät lieäu cheá taïo laø theùp CT3 bò aên moøn vôùi toác ñoä khoaûng 0.05mm/naêm) Cb: heä soá boå sung do aên moøn cô hoïc cuûa moâi tröôøng, Cb = 0 do vaän toác chuyeån ñoäng cuûa chaát loûng trong thieát bò nhoû hôn 20m/s Cc: heä soá boå sung do sai leäch khi cheá taïo, laép raùp, Cc = 0 do bình laø thieát bò haøn baèng theùp Co: heä soá boå sung ñeå quy troøn kích thöôùc , Co = 1,16 Þ C = 1 + 1,16 = 2,16 Beà daøy cuûa thaân bình aùp löïc: S = S’ + C = 0,3 + 2,16 = 2,46 Choïn S = 3 mm Kieåm tra: = 4 x 10-3 < 0,1 Þ [p] = = = 1,06 kN ( > p = 0,15751) Þ thoaû Vaäy choïn S = 3mm Tính beà daøy cuûa ñaùy vaø naép bình aùp löïc: Choïn ñaùy vaø naép hình ellipe Xeùt =844,4 >25 Beà daøy sô boä cuûa ñaùy vaø naép bình aùp löïc: S’ = = = 0,3 mm (ñaùy Ellipe tieâu chuaån: Rt = Dt ) Beà daøy thöïc cuûa ñaùy vaø naép: S = S’ + C = S’ + Ca + Co = 0,3 + 1 + 1,16 = 2,46mm Choïn S = 3mm Kieåm tra: < 0,125 AÙp suaát dö cho pheùp tính toaùn laø [p] = = =1,06 kN (> p = 0,15751) Vaäy choïn beà daøy cuûa ñaùy vaø naép bình aùp löïc laø 3mm Haøm löôïng COD, BOD5, SS, daàu môõ sau beå tuyeån noåi ( khoâng tính hieäu quaû xöû lyù khi qua song chaén raùc, beå laéng caùt thoåi khí, beå ñieàu hoøa) COD = 2700 x 0,5 = 1350 mgCOD/l BOD5 = 2000 x 0,64 = 1280 mg/l SS = 180 x 0,1 = 18 mg/l Daàu môõ = 150x 0,15 = 22,5 mg/l Löôïng chaát lô löûng vaø daàu môõ thu ñöôïc moãi ngaøy: Mv(ss) = (180 x 0,9 + 150 x 0,85) x 100 x1/1000 = 28,95 (kgSS/ngaøy) Giaû söû buøn töôi ( hoãn hôïp vaùng noåi vaø caën laéng) coù haøm löôïng chaát raén laø TSv = 3,4%, VSv = 65% ( trang 453,LMT). Tæ troïng caën Sv = 1,02 kg/l ( Baûng 13-1, trang 200, TXL) Löôïng VS cuûa buøn töôi caàn xöû lyù moãi ngaøy: Mv(vs) = Mv(ss) x 0,65 = 28,95 x 0,65 = 18,8175 (kgVS/ngaøy) Dung tích buøn töôi caàn xöû lyù moãi ngaøy: Qv = = 0,835 m3/ngaøy STT Caùc thoâng soá Soá lieäu thieát keá Ñôn vò 1 Chieàu cao beå tuyeån noåi (H) 3 M 2 Chieàu cao phaàn laéng buøn (hb) 0,8 M 3 Chieàu cao baûo veä (hbv) 0,3 M 4 Ñuôøng kính beå tuyeån noåi (D) 1,6 M 5 Aùp suaát yeâu caàu cho coät aùp löïc (P) 2,4863 Atm 6 Theå tích bình aùp löïc (W) 0,1389 m3 7 Chieàu cao bình aùp löïc (H) 1,5 M 8 Ñuôøng kính bình aùp löïc (D’) 0,5 M 9 Löu luôïng khí caáp (A) 0,3375 L/phuùt 10 Beà daøy thaân ñaùy vaø naép bình aùp löïc (S) 3 Mm 4.2.3.f TÍNH TOAÙN BEÅ UASB: Haøm löôïng chaát lô löûng sau khi qua beå tuyeån noåi giaûm theâm 48%: SScoøn laïi = 34,56 x 52% = 17,9712 (mg/l) » 18 mg/l Haøm löôïng BOD5 sau khi qua beå tuyeån noåi giaûm 32%: BOD5 coøn laïi = 1368 x 68% = 930,24 (mg/l) Haøm löôïng COD sau khi qua beå tuyeån noåi giaûm 40%: CODcoøn laïi = 1846,8 x 60% = 1108,08 (mg/l) Thöïc nghieäm treân moâ hình Pilot : (trang 455, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Buøn nuoâi caáy ban ñaàu laáy töø buøn cuûa beå phaân huûy kî khí töø quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït cho vaøo beå vôùi haøm löôïng 30kgSS/m3. Tæ leä MLVS/MLSS cuûa buøn trong beå UASB = 0,75 MLSS: haøm löïong buøn hoaït tính toái ña trong beå MLVS: haøm löôïng buøn hoaït tính trong beå Taûi troïng beà maët phaàn laéng LA = 12 m3/m2.ngaøy. ÔÛ taûi troïng theå tích Lo = 3 kgCOD/m3.ngaøy, hieäu quaû khöû COD ñaït 65% vaø BOD5 ñaït 75%. Löôïng buøn kò khí cho vaøo ban ñaàu coù: Haøm löôïng chaát raén trong buøn nuoâi caáy laø: TS = 5% Heä soá saûn löôïng teá baøo: Y = 0,04 gVSS/gCOD Heä soá phaân huûy noäi baøo: Kd = 0,025 l/ngaøy Thôøi gian löu buøn : = 60 ngaøy Dieän tích beà maët phaàn laéng: (trang457, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Theå tích ngaên phaûn öùng beå UASB: (trang457, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc thaûi m3/ngaøy Co: haøm löôïng COD sau khi qua beå tuyeån noåi (g/m3). LCOD = Lo = 3kgCOD/m3.ngaøy : taûi troïng COD/ngaøy. Chieàu cao cuûa beå phaàn xöû lyù: Hxöûlyù = (m) Choïn Hxöû lyù = 4,5m Vr = H x B x L = 36,936 (m3) A = B x L = 8,33 (m2) Choïn beå hình vuoâng Þ B = L = 2,9 (m) Chieàu cao beå UASB: H = Hxöû lí + H2 + H3 = 4,5 + 1,1 + 0,3 = 5,9 (m) Trong ñoù: Hxöû lí = 4,5 (m) H2 : chieàu cao vuøng laéng vaø vuøng thu khí, choïn H2 = 1,1 m H3 : chieàu cao vuøng döï tröõ (baûo veä), choïn H3 = 0,3 m Thôøi gian löu nöôùc trong beå: T = (ngaøy) = 12 giôø Tính heä thoáng nöôùc phaân phoái vaøo beå UASB: Duøng 2 oáng nhaùnh phaân phoái ñeàu nöôùc thaûi vaøo beå. Choïn vaän toác doøng chaûy trong oáng laø 0,5m/s Ñöôøng kính oáng chính: Choïn D = 60 mm Ñöôøng kính oáng nhaùnh: Löu löôïng luùc naøy phaân ñeàu cho 2 nhaùnh: Choïn D = 42 mm Haøm löôïng BOD5 cuûa nöôùc thaûi sau khi xöû lí kò khí: BODr = (1 - 0,75) x BODvaøo = (1 - 0,75) x 930,24 = 232,56 (mg/l) Haøm löôïng COD cuûa nöôùc thaûi sau khi xöû lí kò khí: CODr = (1 - 0,65) x CODvaøo = (1 - 0,65) x 1107,9 = 387,765 (mg/l) Löôïng buøn nuoâi caáy ban ñaàu cho vaøo beå (TS = 5%) (taán) (trang458, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: CSS: haøm löôïng buøn trong beå (kg/m3) Vr: theå tích ngaên phaûn öùng TS: haøm löôïng chaát raén trong buøn nuoâi caáy ban ñaàu (%) Löôïng sinh khoái hình thaønh moãi ngaøy: Px = (trang 459, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: S0 = Sv =1108,08 S = Sr = 387,765 Px = (kg VS/ngaøy) Theå tích khí CH4 sinh ra moãi ngaøy: VCH4 = 350,84 [(Sv - Sr) Q - 1,42 x Px] (trang 459, XLNTÑT vaø CN, LMT ) 350,84: heä soá chuyeån ñoåi lí thuyeát löôïng khí meâ tan saûn sinh töø 1 kg BOD chuyeån hoaøn toaøn thaønh khí meâ tan vaø CO2.(lít CH4/kg BOD) VCH4: theå tích khí meâtan sinh ra ôû ñieàu kieän chuaån ( nhieät ñoä 0oC vaø aùp suaát 1 atm) Px: sinh khoái teá baøo sinh ra moãi ngaøy (kgVS/ngaøy) à VCH4 = 350,84 [(1108,08 – 387,765) x 100 x 10-3 - (1,42 x 1,152504)] = 25269,9 (kg/ngaøy) = 25,3 (m3/ngaøy) Löôïng buøn dö sinh ra moãi ngaøy: Qb = (m3/ngaøy) (trang 459, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: CSS: haøm löôïng buøn trong beå (kg/m3) Löôïng chaát raén töø buøn dö: Mss = Qb x CSS =0,0512 x 30 = 1,54 (kg SS/ngaøy) Maùng thu nöôùc: Nöôùc saïch ñöôïc ñöa leân ra 1 maùng traøn raêng cöa vaø daãn qua beå AEROTEN. Maùng ñöôïc caáu taïo baèng theùp khoâng gæ, beà daøy khoaûng 3 mm, coù tieát dieän hình chöõ nhaät ( kích thöôùc 150mm x 250mm), ñoä doác cuûa maùng choïn 0,01. Tröôùc khi vaøo maùng thu nöôùc, nöôùc chaûy qua maùng raêng cöa coù taùc duïng phaân phoái ñeàu doøng chaûy vaø ngaên caùc taïp chaát noåi. Maùng raêng cöa coù caáu taïo baèng theùp daøy (2mm – 3mm), ñaët cao hôn maùng thu nöôùc khoaûng 30mm. Chieàu daøi maùng thu nöôùc baèng beà roäng cuûa beå: B = 2,9 m = Lm Taûi troïng thu nöôùc : q = = 0,2 x10-3 (m3/s) Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc (m3/s) n: soá maùng thu nöôùc à n = 1 Lm: chieàu daøi maùng (m) Caùc taám chaén doøng: choïn 1 taám chaén doøng Taám chaén doøng coù taùc duïng: - Taïo vuøng laéng buøn - Taám chaén doøng phaûi ñöôïc laøm baèng theùp khoâng ræ vì laøm vieäc trong moâi tröôøng nöôùc thaûi aên moøn. Ngoaøi ra, quaù trình phaân huûy yeám khí coøn coù khaû naêng sinh ra caùc khí coù tính aên moøn maïnh. Do ñoù, ta choïn beà daøy theùp laø 3mm, khoaûng caùch 2 taám theùp song song laø 150 mm, chieàu daøi laø 1,2 m. Moâ chaén tam giaùc : Coù chöùc naêng nhö taám chaén doøng (khoâng cho boït khí thoaùt len vuøng laéng, taïo khe hôû cho buøn trôû laïi vuøng laøm vieäc kò khí) vaø ñöôïc laøm baèng theùp khoâng gæ. Choïn khe hôû cöûa tuaàn hoøan laïi caën laéng: 0,15m STT Caùc thoâng soá Soá lieäu thieát keá Ñôn vò 1 Chieàu cao phaàn phaûn öùng (Hxöû lyù) 4,5 M 2 Chieàu roäng beå (B) 2,9 M 3 Chieàu daøi beå (L) 2,9 M 4 Chieàu cao vuøng laéng vaø vuøng thu khí (H2) 1,1 M 5 Chieàu cao vuøng döï tröõ (H3) 0,3 M 6 Chieàu cao toång coäng beå (H) 5,9 M 7 Thôøi gian löu nöôùc trong beå (T) 12 H 8 Ñöôøng kính oáng chính (D) 60 Mm 9 Ñöôøng kính oáng nhaùnh (Dn) 42 Mm 10 Löôïng buøn nuoâi caáy ban ñaàu (Mb) 2,21616 Taán 11 Löôïng sinh khoái hình thaønh moãi ngaøy (Px) 1,152504 kgVS/ngaøy 12 Theå tích khí meâtan sinh ra moãi ngaøy (HCH4) 25,3 m3/ngaøy 13 Löôïng buøn sinh ra moãii ngaøy (Qw) 0,0512 m3/ngaøy 14 Beà daøy maùng raêng cöa 3 Mm 15 Kich thöôùc maùng raêng cöa hình chöõ nhaät 150 x 250 Mm 16 Ñoä doác cuûa maùng thu nöôùc 0,01 17 Maùng raêng cöa ñaët cao hôn maùng thu nöôùc 30 Mm 18 Chieàu daøi maùng thu nöôùc (Lm) 1,7 M 19 Beà daøy taám chaén doøng 3 Mm 20 Khoaûng caùch 2 taám theùp song song 150 Mm 21 Chieàu daøi taám chaén doøng 1,2 M 22 Khe hôû cöûa tuaàn hoaøn laïi caën laéng 0,15 M 4.2.3.g TÍNH TOAÙN BEÅ AEROTEN: Löu löôïng trung bình cuûa nöôùc thaûi: Q = 100m3/ngaøy ñeâm. Haøm löôïng BOD5 trong nöôùc thaûi vaøo aeroten : La = 232,56 mg/l. Haøm löôïng SS trong nöôùc thaûi vaøo aeroten : C = 18 mg/l. Haøm löôïng BOD5 trong nöôùc caàn ñaït sau xöû lyù : Lt = 50 mg/l. Chaát lô löûng trong nöôùc thaûi ñaàu ra laø chaát raén sinh hoïc (buøn hoaït tính), trong ñoù coù 80% laø chaát deã bay hôi vaø 60% laø chaát coù theå phaân huûy sinh hoïc. Choïn aeroten kieåu xaùo troän hoaøn toaøn (complete – mix), theo trang 143,LMT Thôøi gian löu buøn : qC = 20 ngaøy. Noàng ñoä MLSS : 2500 ÷ 4000 mg/l. Tæ soá theå tích beå/ löu löôïng giôø : W/Q = 3 ÷ 5h. Tæ soá tuaàn hoaøn buøn hoaït tính : Qth/Q = 0,25 ÷ 1,0 Theå tích beå aeroten: (trang 144, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù: ( theo trang 385,LMT) qC : thôøi gian löu buøn, qC = 20 ngaøy. Q : löu löôïng trung bình ngaøy, Q = 100 m3/ ngaøy ñeâm. Y : heä soá saûn löôïng buøn, Y = 0,5 mgVSS/mgBOD5. La : BOD5 cuûa nöôùc thaûi daãn vaøo beå aeroten, La = 232,56 mg/l. Lt : BOD5 cuûa nöôùc thaûi daãn ra beå aeroten, Lt = 50 mg/l. X : noàng ñoä chaát lô löûng deã bay hôi (VSS) trong hoån hôïp buøn hoaït tính, X = 3200 mg/l. Kd : heä soá phaân huûy noäi baøo, Kd = 0,05/ngaøy. Heä soá saûn löôïng quan saùt: (trang 144, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Löôïng sinh khoái gia taêng moãi ngaøy tính theo MLSS : (trang 144, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Löôïng sinh khoái toång coäng tính theo MLSS: (trang 145, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Löôïng buøn thaûi boû moãi ngaøy baèng löôïng taêng sinh khoái toång coäng tính theo MLSS, haøm löôïng chaát lô löûng coøn laïi trong doøng ra: 5,705 – (100 x 18 x 103) = 3,905 (kg/ngaøy) Buøn dö ñöôïc xaû boû (daãn ñeán beå neùn buøn) töø ñöôøng oáng daãn buøn tuaàn hoaøn, Qra = Q vaø haøm löôïng chaát raén lô löûng deã bay hôi (VSS) trong buøn ñaàu ra chieám 80% haøm löôïng chaát raén lô löûng (SS) (Muïc 6, trang 145,LMT) Khi ñoù löu löôïng buøn dö thaûi boû: (m3/ngñ) (trang 145, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Trong ñoù : W : theå tích aeroten. W = 28,525 m3 X : noàng ñoä VSS trong hoãn hôïp buøn hoïat tính. X = 3200 mg/l. Xra : noàng ñoä VSS trong SS ra khoûi beå UASB. Xra = 0,8 x 18mg/l = 14,4 mg/l. Qb : löu löôïng buøn thaûi (m3). Qra : nöôùc thaûi ra khoûi beå UASB. Qra = Q = 100m3/ngñ Caân baèng vaät chaát cho beå aeroten: QX0 + QthXth = (Q + Qth)X Trong ñoù: Q : löu löôïng nöôùc thaûi. Qth : löu löôïng buøn hoaït tính tuaàn hoaøn. Xo : noàng ñoä VSS trong nöôùc thaûi vaøo aeroten, mg/l. X : noàng ñoä VSS ôû beå aeroten, X = 3200 mg/l. Xth : noàng ñoä VSS trong buøn tuaàn hoaøn, Xth = 10000 mg/l. Giaù trò Xo thöôøng raát nhoû so vôùi X vaø Xth, do ñoù coù theå boû qua ñaïi löôïng Q.Xo. Phöông trình caân baèng vaät chaát: QthXth = (Q + Qth)X Chia 2 veá cho Q vaø ñaët tæ soá Qth/Q = α (α ñöôïc goïi laø tæ soá tuaàn hoaøn): α Xth = X + αX Þ Thôøi gian löu nöôùc trong beå : (ngaøy) » 7 giôø Löôïng buøn tuaàn hoaøn : Qr = 0,67 x 100 = 67(m3/ngaøy) Luùc khôûi ñoäng : Löôïng oxi yeâu caàu, kg oxi/ ngaøy: (trang 146, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Choïn hieäu quaû vaän chuyeån oxi cuûa thieát bò thoåi khí laø 8%, heä soá an toaøn khi duøng trong thieát keá thöïc teá laø 2. (trang 107,Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi, TXL) Löôïng khoâng khí yeâu caàu theo lí thuyeát ( giaû söû khoâng khí chöùa 23,2% theo troïng löôïng vaø troïng löôïng rieâng cuûa khoâng khí ôû 200C laø 0,0118 kN/m3 = 1,18 kg/m3.(trang 147, XLNTÑT vaø CN, LMT ) Löôïng khoâng khí yeâu caàu vôùi hieäu quaû vaän chuyeån 8%: Löôïng khoâng khí thieát keá ñeå choïn maùy thoåi khí: 0,646 x 2 = 1,292 (m3/phuùt) = 0,02153 (m3/s)