Đề tài Tình hình tử vong sơ sinh tại Bệnh viện Nhi Đồng II Tp Hồ Chí Minh năm 2002 – Phạm Bích Chi

TÌNH HÌNH TÖÛ VONG SÔ SINH TAÏI BEÄNH VIEÄN NHI ÑOÀNG II TP HCM NAÊM 2002 Phaïm Bích Chi*, Hoaøng Troïng Kim*, Tröông Phi Huøng** TOÙM TAÉT Theo WHO, UNICEF vaø Boä Y teá Vieät Nam, tæ leä töû vong ôû treû em Vieät Nam ñang giaûm daàn, nhöng tæ leä töû vong sô sinh vaãn coøn cao, chieám 50% toång soá töû vong treû em. Vôùi muïc ñích tìm hieåu veà ñaëc ñieåm dòch teã hoïc vaø caùc nguyeân nhaân gaây töû vong cho treû sô sinh, chuùng toâi hoài cöùu caùc tröôøng hôïp töû vong sô sinh taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 2 trong naêm 2002. Coù 68/69 hoà sô töû vong sô sinh taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 2 trong thôøi gian töø 1.1.02 ñeán 31.12.02 ñöôïc hoài cöùu. 78% tröôøng hôïp treû nhaäp vieän trong tuaàn leã ñaàu tieân vaø 57,4% tröôøng hôïp töû vong cuõng trong tuaàn leã ñaàu vôùi 13,2% cheát khi chöa ñöôïc 1 ngaøy tuoåi. Caùc nguyeân nhaân chính gaây töû vong sô sinh laø dò taät baåm sinh (36,8%), beänh nhieãm truøng (32,3%), beänh hoâ haáp (14,7%) vaø sinh ngaït (10,3%). Treû sô sinh trai, sinh non, caân naëng luùc sinh thaáp laø caùc yeáu toá nguy cô laøm taêng tæ leä töû vong sô sinh. 67,6% tröôøng hôïp treû nhaäp vieän trong tình traïng khoâng oån ñònh, coù truïy tim maïch hoaëc tím taùi. SUMMARY NEONATAL DEATHS IN CHILDREN HOSPITAL N°2 IN 2002 Pham Bich Chi, Hoang Trong Kim, Truong Phi Hung * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 140 - 146 According to the report of WHO, UNICEF and Vietnamese Ministry of Heath, although the infant mortality is decreasing, the neonatal mortality is still important, about 50% of infant mortality. With the aim of determining the causes of neonatal death, we carried out a retrospective on newborns who died in children Hospital N°2 from January to December 2002. 68/69 neonatal deaths were described. Most of these newborns (78%) were admitted in the first week. In 57,4% of cases, the child died in the first week with 13,2% of deaths occur in the first day. Major causes of neonatal death are congenital anomalies (36,8%), infection (32,3%), respiratory diseases (14,7%) and asphyxia (10,3%). Prematurity, LBW, male are risk factors of neonatal mortality. In 67,6% of cases, the child was admitted in unstable conditions with shock or cyanosis. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Haøng naêm, treân theá giôùi vaãn coøn khoaûng 12 trieäu treû em döôùi 5 tuoåi bò töû vong, maëc duø soá löôïng naøy ñaõ giaûm raát nhieàu keå töø giöõa theá kyû XX vôùi söï ra ñôøi cuûa khaùng sinh vaø caùc noå löïc kieåm soaùt beänh nhieãm khuaån. ÔÛ Vieät nam, trong vaøi thaäp nieân gaàn ñaây tình hình töû vong chung cuûa treû em ñaõ coù nhieàu caûi thieän nhôø ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi ñöôïc naâng cao cuõng nhö nhôø vieäc tieán haønh ñoàng thôøi caùc chöông trình Quoác gia phoøng choáng caùc beänh thöôøng gaëp ôû treû em.Tuy nhieân, so vôùi caùc nöôùc phaùt trieån tæ leä naøy vaãn coøn quan troïng, ñaëc bieät ôû löùa tuoåi sô sinh, chieám 50% toång soá tröôøng hôïp töû vong ôû treû em. Theo baùo caùo cuûa Beänh vieän Nhi Ñoàng II, caùc tröôøng hôïp töû vong sô sinh chieám 46,7% soá tröôøng hôïp töû vong taïi beänh vieän trong naêm 2000 vaø 45,7% naêm 2001. Maët khaùc, * Boä Moân Nhi, Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP.HCM ** Khoa Y teá coâng coäng, ÑH Y Döôïc TP. HCM 140 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 ôû löùa tuoåi sô sinh, töû vong thöôøng taäp trung trong 7 ngaøy ñaàu tieân cuûa cuoäc soáng. ÔÛ löùa tuoåi naøy, treû phaûi taäp thích nghi daàn vôùi moâi tröôøng soáng môùi, khaùc haún vôí moâi tröôøng trong buïng meï. Trong giai ñoaïn ñaàu tieân naøy cuûa cuoäc ñôøi, cuoäc soáng cuûa treû phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo söï chaêm soùc cuûa ngöôøi khaùc. Do ñoù, vieäc treû maéc beänh vaø töû vong khoâng chæ phuï thuoäc vaøo taùc nhaân gaây beänh nhö vi truøng hay sieâu vi truøng maø coøn phuï thuoäc vaøo moâi tröôøng maø treû ñang soáng vaø caùc phöông tieän chaêm soùc, ñieàu trò. Chính vì nhöõng lyù do neâu treân, chuùng toâi nghieân cöùu veà caùc nguyeân nhaân gaây töû vong cho löùa tuoåi sô sinh taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 2 trong naêm 2002, töø ñoù coù keá hoïach toå chöùc phoøng ngöøa vaø ñieàu trò thích hôïp nhaèm goùp phaàn laøm giaûm tæ leä töû vong cho löùa tuoåi naøy. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Ñoái töôïng nghieân cöùu Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa chuùng toâi laø taát caû caùc tröôøng hôïp sô sinh töû vong taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 2 trong thôøi gian töø 1.1.2002 ñeán 31.12.2002. Tieâu chuaån loaïi beänh Caùc tröôøng hôïp töû vong khoâng roõ ngaøy sinh. Phöông phaùp nghieân cöùu Nghieân cöùu hoài cöùu, caét ngang moâ taû. Thu thaäp döõ lieäu: Hoài cöùu hoà sô vaø thu thaäp döõ lieäu baèng baûng caâu hoûi, qua ñoù: ƒ ghi nhaän caùc yeáu toá dòch teã hoïc: tuoåi cuûa treû, giôùi, tuoåi thai, caân naëng luùc sanh, nôi sinh, nôi soáng. ƒ ghi nhaän beänh lyù thöôøng gaëp ôû caùc treû sô sinh töû vong, caùc beänh lyù chính gaây töû vong, soá ngaøy ñieàu trò trung bình vaø tuoåi trung bình khi töû vong. ƒ ñaùnh giaù caùc yeáu toá sau ñaây cho töøng tröôøng hôïp töû vong: Tuyeán chaêm soùc saûn-sô sinh, tình traïng cuûa treû tröôùc vaø sau khi chuyeån vieän. KEÁT QUAÛ Trong naêm 2002, beänh vieän Nhi Ñoàng 2 coù toång coäng laø 69 ca töû vong trong löùa tuoåi ≤ 28 ngaøy tuoåi, 68 hoà sô ñöôïc hoài cöùu, 1 hoà sô bò thaát laïc. Khoa töû vong: Khoa Soá ca % Caáp cöùu 20 29,4 Hoài söùc 35 51,5 Sô sinh 13 19,1 Khoûang 1/3 caùc tröôøng hôïp treû sô sinh töû vong ôû khoa caáp cöùu (töû vong sôùm sau nhaäp vieän, chöa kòp chuyeån vaøo trong khoa hoài söùc hoaëc khoa Sô sinh). 50% tröôøng hôïp treû töû vong taïi khoa hoài söùc. Giôùi Giôùi Soá ca % Nam 38 55,9 Nöõ 30 44,1 Trong loâ nghieân cöùu, treû sô sinh nam töû vong nhieàu hôn so vôùi treû gaùi vôùi tæ leä Nam/ Nöõ =1,27 Ñòa chæ Ñòa chæ Soá ca % Tænh 16 23,5 Th. phoá HCM 52 76,5 Ña soá caùc tröôøng hôïp töû vong sô sinh taïi beänh vieän Nhi ñoàng 2 laø coù ñòa chæ cö nguï cuûa meï ôû taïi thaønh phoá HCM. Nôi sinh Nôi sinh Soá ca % Taïi nhaø 2 3 Yteá cô sôû 5 7,5 Beänh vieän ña khoa 26 38,8 Beänh vieän chuyeân khoa 34 50,7 Trong ña soá caùc tröôøng hôïp treû ñöôïc sinh taïi 1 beänh vieän chuyeân khoa Saûn cuûa TP. HCM. Coù 1 tröôøng hôïp khoâng ghi nhaän ñöôïc nôi sinh. Tuoåi trung bình khi nhaäp vieän: Tuoåi Soá ca % ≤ 7 ngaøy tuoåi 53 78 > 7 ngaøy tuoåi 15 22 78% caùc tröôøng hôïp töû vong sô sinh, treû nhaäp vieän sôùm trong tuaàn ñaàu tieân sau sinh. Tuoåi ñôøi trung bình khi nhaäp vieän laø 3,7 ngaøy tuoåi. Treû coù tuoåi nhaäp vieän nhoû nhaát laø 1 giôø tuoåi. 141 Tuoåi thai Tuoåi thai Soá ca % Sinh non < 37 tuaàn 18 26,5 Ñuû thaùng 43 63,2 Sinh giaø thaùng ≥ 42 tuaàn 7 10,3 Trong nghieân cöùu, ña soá treû sô sinh töû vong laø treû sinh ñuû thaùng, chieám tæ leä 63,2%. Treû coù tuoåi thai nhoû nhaát laø 28 tuaàn tuoåi thai. Caân naëng luùc sinh Caân naëng luùc sinh trung bình laø 2668 g, vôùi treû coù CNLS nhoû nhaát laø 1000g, lôùn nhaát laø 4200g. 25/68 tröôøng hôïp coù CNLS < 2500 g. Tình traïng ngaït luùc sinh 38/68 (55,9%) tröôøng hôïp treû sinh ra coù Apgar ≤ 7, trong ñoù 9 ca coù chæ soá Apgar≤ 3. Nôi chuyeån vieän Nôi chuyeån Soá ca % Töø khoa Saûn 52 76,5 Töø nhaø vaøo 16 23,5 Trong 76,5% caùc tröôøng hôïp töû vong, treû ñöôïc chuyeån thaúng töø nôi sinh vaøo beänh vieän Nhi Ñoàng 2, chöa traûi qua thôøi gian soáng naøo taïi nhaø. Ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi tuoåi ñôøi trung bình khi nhaäp vieän thaáp ≤ 7 ngaøy. Lyù do chuyeån beänh cuûa khoa saûn Lyù do chuyeån Soá ca % Dò taät baåm sinh 27 52 Sinh non 6 11,5 Vaán ñeà chu sinh 19 36,5 Trong 52 ca ñöôïc chuyeån thaúng töø 1 Khoa Saûn sang beänh vieän Nhi, 52% caùc tröôøng hôïp treû ñöôïc chuyeån laø vì lyù do dò taät baåm sinh. Tình traïng tröôùc chuyeån vieän: Cung caáp oxy Soá ca % Oxy qua sonde muõi 23 54,8 Noäi khí quaûn 16 38,1 Thôû maùy 3 7,1 Toång coäng 42 Trong 42 tröôøng hôïp ñöôïc cung caáp oxy tröôùc khi nhaäp beänh vieän Nhi Ñoàng, ñaõ coù 45,2% ñöôïc giuùp thôû qua noäi khí quaûn hoaëc thôû maùy ôû beänh vieän tuyeán tröôùc. Tình traïng khi nhaäp vieän Tình traïng beänh nhi Soá ca % Oån ñònh 22 32.4 Khoâng oån ñònh 46 67,6 Trong ña soá caùc tröôøng hôïp (67,6%) treû nhaäp vieän trong tình traïng khoâng oån ñònh, coù roái loïan huyeát ñoäng hoïc hoaëc tím taùi. Soá ngaøy ñieàu trò trung bình: Soá ngaøy ñieàu trò trung bình cuûa treû tröôùc khi töû vong laø 4,8 ngaøy. Trong ñoù treû töû vong sôùm nhaát laø sau 2 giôø ñieàu trò, treû coù thôøi gian ñieàu trò laâu nhaát laø 23,7 ngaøy. Tuoåi trung bình khi töû vong: Tuoåi khi töû vong Soá ca % ≤ 7 ngaøy tuoåi 39 57,4 > 7 ngaøy tuoåi 29 42,6 57,4% tröôøng hôïp treû cheát trong giai ñoïan chu sinh (≤ 7 ngaøy tuoåi). Tuoåi trung bình khi töû vong cuûa treû trong nghieân cöùu laø 8,5 ngaøy. Treû nhoû nhaát laø 7 giôø tuoåi, treû lôùn nhaát laø 28,4 ngaøy tuoåi. Caùc beänh lyù gaëp ôû treû sô sinh töû vong 38 (55,9%) tröôøng hôïp treû sinh ra coù Apgar ≤ 7, trong ñoù coù 9 treû ngaït naëng vôùi Apgar ≤ 3. Dò taät baåm sinh Coù 35/68 (51,5%) tröôøng hôïp treû coù ít nhaát 1 dò taät baåm sinh, trong ñoù coù 10 treû bò ña dò taät. Dò taät tieâu hoùa Thoùat vò hoøanh:7 ca (10,3%). Teo thöïc quaûn:6 ca (8,8%). Khoâng haäu moân:5 ca (7,4%) Thoùat vò roán 2 ca (2,9%) Beänh Hirschsprung:2 ca (2,9%) Dò taät tim maïch Beänh lyù vaùch ngaên: 7 ca (10,3%). Beänh van ñoäng maïch phoåi hoaëc van 3 laù: 6 ca(8,8%). Ñaûo ngöôïc phuû taïng: 3 ca (4,4%) 142 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 Beänh lyù hoâ haáp: Beänh maøng trong:7 ca (10,3%) Vieâm phoåi hít : 4 ca (5,9%) Caùc beänh khaùc Böôùu taân dòch khoång loà vuøng coå: 1 ca Spina bifida: 1 ca Thai voâ soï:1 ca Beänh nhieãm truøng: 31 (45,6%) tröôøng hôïp, trong ñoù nhieãm truøng beänh vieän laø 11 tröôøng hôïp (16,2%) Nguyeân nhaân chính gaây töû vong: Nguyeân nhaân gaây töû vong Soá ca % Beänh nhieãm truøng 22 32,3 Dò taät baåm sinh ñöôøng tieâu hoùa 17 25 Beänh lyù tim maïch 11 16,2 Beänh lyù hoâ haáp 10 14,7 Sinh ngaït 7 10,3 Vaøng da nhaân 1 1,5 Trong nhoùm beänh nhieãm truøng, coù 13 (59%) tröôøng hôïp laø nhieãm truøng sô sinh sôùm, 9 (40,1%) tröôøng hôïp laø nhieãm truøng beänh vieän. Trong 17 (25%) tröôøng hôïp dò taät baåm sinh ñöôøng tieâu hoùa: Beänh lyù tieâu hoùa Soá ca % Thoùat vò hoøanh 6 35,3 Teo thöïc quaûn 5 29,4 Beänh Hirschsprung 2 11,8 Taéc ruoät baåm sinh 2 11,8 Khoâng haäu moân 1 5,9 Thoùat vò roán 1 5,9 Trong 11 tröôøng hôïp beänh lyù tim maïch: Beänh lyù tim maïch Soá ca % Dò taät baåm sinh cuûa van ñm phoåi / van 3 laù 4 36,4 Roái loïan nhòp 2 18,2 Chuyeån vò ñaïi ñoäng maïch 1 9,1 Heïp eo ñoäng maïch chuû 1 9,1 Dò taät baåm sinh cuûa vaùch ngaên tim 1 9,1 Dò taät tim 1 thaát 1 9,1 Cao aùp phoåi 1 9,1 Trong 10 tröôøng hôïp coù nguyeân nhaân cheát vì beänh lyù hoâ haáp: Beänh lyù hoâ haáp Soá ca % Beänh maøng trong 5 50 Vieâm phoåi hít phaân su 3 30 Vieâm phoåi 1 10 Xuaát huyeát phoåi 1 10 Beänh maøng trong do phoåi keùm tröôûng thaønh ôû treû sinh non chieám tæ leä 50% caùc tröôøng hôïp töû vong do beänh lyù hoâ haáp ôû treû sô sinh. Trong loâ nghieân cöùu, tuy ghi nhaän ñöôïc 38 tröôøng hôïp treû sinh ra coù chæ soá Apgar thaáp ≤ 7, nhöng chæ coù 7 ca treû cheát do ngaït naëng. Nhö vaäy, neáu thoáng keâ chung caùc beänh lyù dò taät baåm sinh cuûa tieâu hoùa vaø tim maïch gaây töû vong cho treû, ta coù tæ leä töû vong do dò taät baåm sinh laø 25/68 (36,8%). BAØN LUAÄN Trong nghieân cöùu, ta thaáy tæ leä töû vong sô sinh taäp trung trong nhoùm treû trai nhieàu hôn treû gaùi, vôùi tæ leä Nam/ Nöõ = 1,27. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoáng keâ (p < 0,05). Trong soá treû sô sinh töû vong, treû sinh non chieám tæ leä 26,5%. So vôùi tæ leä sinh non chung (5-10% caùc cuoäc sinh)(9), tæ leä naøy cao hôn gaáp nhieàu laàn moät caùch coù yù nghóa. Ñieàu naøy chöùng toû sinh non laø moät trong caùc yeáu toá nguy cô laøm taêng tæ leä töû vong cho treû sô sinh. Töông töï, trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi coù 25/68 (36,8%) tröôøng hôïp treû coù CNLS < 2500 g. Theo baùo caùo cuûa Boä Y teá, tæ leä treû sô sinh coù CNLS < 2500 g ôû Vieät Nam laø 7,97%(5). Nhö vaäy, CNLS thaáp cuõng laø moät trong caùc yeáu toá nguy cô laøm taêng tæ leä töû vong sô sinh. Ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi baùo caùo cuûa taùc giaû Zulfiqar A. Bhutta (Pakistan)(14), 26% caùc tröôøng hôïp töû vong sô sinh laø treû sinh non, nheï caân. 76,5% tröôøng hôïp töû vong sô sinh trong nghieân cöùu ñöôïc chuyeån thaúng töø nôi sinh ñeán beänh vieän Nhi Ñoàng 2. Ñieàu naøy giaûi thích ñöôïc vì sao tuoåi trung bình khi nhaäp vieän cuûa treû thaáp (78% treû ≤ 7 ngaøy tuoåi). Caùc lyù do chính laøm treû phaûi chuyeån vieän laø dò taät baåm sinh, coù vaán ñeà chu sinh vaø sinh non. Trong ñoù, dò taät baåm sinh laø lyù do chuyeån vieän thöôøng gaëp nhaát (52% caùc tröôøng hôïp ñöôïc khoa Saûn chuyeån). 57,4% caùc tröôøng hôïp töû vong xaûy ra trong tuaàn ñaàu tieân sau sinh, trong ñoù 9/68 (13,2%) tröôøng hôïp treû töû vong trong 24 giôø ñaàu. Ñaây cuõng laø giai ñoïan ñaàu tieân cuûa cuoäc soáng beân ngoøai töû cung maø treû phaûi nhanh choùng taäp thích nghi. Do ñoù, ñoái vôùi caùc treû coù 143 caùc dò taät baåm sinh quan troïng, sinh non thaùng hoaëc gaëp trôû ngaïi trong khi sinh, neáu khoâng vöôït qua ñöôïc nhöõng thöû thaùch ban ñaàu naøy seõ nhanh choùng töû vong trong tuaàn leã ñaàu tieân. 42/68 (61,8%) tröôøng hôïp treû ñaõ söû duïng oxy tröôùc khi chuyeån vieän, trong ñoù 19/42 (45,2%) treû ñaõ ñöôïc boùp boùng qua noäi khí quaûn hoaëc thôû maùy. Ñieàu naøy chöùng toû trong ña soá tröôøng hôïp beänh ñaõ chuyeån naëng khi ñöôïc chuyeån vieän. 67,6% treû nhaäp beänh vieän Nhi ñoàng 2 trong tình traïng khoâng oån ñònh, coù truïy tim maïch hoaëc tím taùi. Ñieàu naøy cho thaáy treû ñaõ trong tình traïng naëng ngay töø khi nhaäp vieän vaø coâng taùc chuyeån vieän coøn chöa ñaït an toaøn. Caùc beänh lyù thöôøng gaëp nhaát ôû caùc treû sô sinh töû vong laø sinh ngaït (55,9%), dò taät baåm sinh (51,5%), beänh nhieãm truøng (45,6%) vaøbeänh lyù hoâ haáp. Tuy sinh ngaït gaëp trong 55,9% tröôøng hôïp, nhöng ngaït naëng chæ chieám tæ leä 13,2%. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi tæ leä töû vong sô sinh do sinh ngaït laø (10,3%). 35 tröôøng hôïp treû coù ít nhaát 1 dò taät baåm sinh, trong ñoù coù 10 treû bò ña dò taät. Caùc dò taät tieâu hoùa thöôøng gaëp nhaát ôû caùc treû töû vong naøy laø thoaùt vò hoaønh, teo thöïc quaûn baåm sinh, taät khoâng haäu moân, beänh Hirschsprung. Dò taät tim maïch thöôøng gaëp laø beänh lyù vaùch ngaên tim, beänh van ñoäng maïch phoåi / van 3 laù, ñaûo ngöôïc phuû taïng. Coù 1 tröôøng hôïp treû coù böôùu taân dòch khoång loà vuøng coå, 1 tröôøng hôïp gai ñoâi coät soáng, 1 tröôøng hôïp thai voâ soï. Caùc nguyeân nhaân haøng ñaàu gaây töû vong cho treû sô sinh trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi laø dò taät baåm sinh (36,8%), beänh nhieãm truøng (32,3%), beänh hoâ haáp (14,7%) vaø sinh ngaït (10,3%). Dò taät baåm sinh thöôøng gaây töû vong laø thoaùt vò hoøanh, dò taät tieâu hoùa vaø dò taät tim maïch. Thoaùt vò hoøanh vaø teo thöïc quaûn baåm sinh vaãn tieáp tuïc laø caùc taät baåm sinh coù tæ leä gaây cheát cao. Trong khi ñoù ñoái vôùi dò taät tim maïch, maëc duø beänh lyù vaùch ngaên thöôøng gaëp ôû caùc treû töû vong naøy nhöng dò taät tim coù tæ leä gaây cheát cao laø caùc beänh lyù cuûa van ñoäng maïch phoåi/ van 3 laù (66,6%), heïp eo ñoäng maïch chuû, tim 1 thaát. Theo taùc giaû Zulfiqar A. Bhutta(14), nhieãm truøng, sinh ngaït, sinh non hoaëc caân naëng luùc sinh thaáp laø caùc nguyeân nhaân chính gaây töû vong cho treû sô sinh ôû noâng thoân Pakistan. Töông töï ôû sub Saharan Africa(8), caùc nguyeân nhaân chính gaây töû vong sô sinh laø sinh non, sinh ngaït vaø beänh nhieãm truøng. Trong caùc tröôøng hôïp treû töû vong do nhieãm truøng, coù 9 tröôøng hôïp laø nhieãm truøng beänh vieän chieám tæ leä 13,2% caùc nguyeân nhaân gaây töû vong. Töông töï nhö sinh ngaït, ñaây laø thaønh phaàn maø ngaønh y teá coù theå can thieäp ñöôïc nhaèm laøm giaûm tæ leä töû vong sô sinh. Thoâng qua coâng taùc toå chöùc huaán luyeän caáp cöùu sô sinh taïi phoøng sinh vaø coâng taùc phoøng choáng nhieãm truøng beänh vieän, tröôùc maét ngaønh y teá coù theå can thieäp ñeán tæ leä töû vong gaây ra do caùc nhoùm nguyeân nhaân naøy. Trong khi ñoù, ñeå coù theå can thieäp ñeán tæ leä töû vong do dò taät baåm sinh, chuùng ta caàn phaûi ñaàu tö raát nhieàu veà taøi chính cuõng nhö nhaân löïc. Trong caùc beänh lyù hoâ haáp, beänh maøng trong vaø vieâm phoåi do hít phaân su laø caùc beänh lyù coù tæ leä gaây töû vong cao (71%,75%). Ñaây cuõng laø caùc nguyeân nhaân gaây töû vong maø ngaønh y teá coù theå can thieäp ñöôïc thoâng qua coâng taùc quaûn lyù thai toát, phoøng ngöøa beänh maøng trong baèng corticoid tieàn saûn vaø hoài söùc sô sinh toát. KEÁT LUAÄN Qua nghieân cöùu, chuùng toâi ruùt ra nhöõng keát luaän sau: ƒ Treû sô sinh töû vong thöôøng nhaäp vieän vaø töû vong trong tuaàn ñaàu tieân sau sinh. Trong ña soá tröôøng hôïp treû ñöôïc nôi sinh chuyeån ñeán vì dò taät baåm sinh. ƒ Treû sô sinh trai, sinh non, caân naëng luùc sinh thaáp laø caùc yeáu toá nguy cô laøm taêng tæ leä töû vong sô sinh. ƒ Caùc beänh lyù theo thöù töï thöôøng gaëp ôû caùc treû töû vong laø sinh ngaït, dò taät baåm sinh, nhieãm truøng vaø beänh hoâ haáp. Tuy nhieân, nguyeân nhaân gaây töû vong theo thöù töï quan troïng laïi laø dò taät baåm sinh, beänh nhieãm truøng, beänh hoâ haáp vaø sinh ngaït. ƒ Ña soá treû ñöôïc chuyeån vieän trong tình traïng 144 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 naëng vaø nhaäp vieän trong tình traïng truïy tim maïch hoaëc tím taùi. Ñieàu naøy ñoøi hoûi söï phoái hôïp chaët cheõ cuûa 2 chuyeân khoa Saûn vaø Nhi, giöõa beänh vieän nôi ñi vaø nôi ñeán nhaèm ñaûm baûo coâng taùc hoài söùc sô sinh toát vaø chuyeån vieän an toaøn. 7. Hoaøng Troïng Kim. Tình hình söùc khoûe, beänh taät treû em vaø nhieäm vuï cuûa baùc só nhi khoa Vieät nam, Y hoïc TP. Hoà Chí Minh,2001, Phuï baûn soá 4, taäp 5:206-210. 8. de Graft JJ, Arthur P. WHO’s Meeting in Kathmandu 2001, Regional Issues. Journal of Perinatology 2002; 22:S10-S11. 9. Kipikasa J., Bolognese R.J.. Obstetric management of Prematurity, Neonatal-Perinatal Medecine. Mosby sixth edition, 1997:264-284. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 10. Taï Thò AÙnh Hoa. Tình hình beänh taät vaø töû vong ôû treû em, Baøi giaûng Nhi khoa taäp II, Tröôøng Ñaïi hoïc Y döôïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh, 1992, trang 525-529. 1. Aujard Y., Bourrillon A. et Gaudelus J.. Le Nouveau- neù, Peùdiatrie, Ellipses 1997. 2. Behrman and Vaughan. The Field of Pediatrics, Nelson textbook of Pediatrics, W. B. Saunders Company 1996. 11. Taï Thò AÙnh Hoa. Moät soá chæ soá söùc khoûe baø meï vaø treû em, Baøi giaûng Nhi khoa taäp II, Tröôøng Ñaïi hoïc Y döôïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh, 1992, trang 560-565. 3. Behrman and Vaughan. The Fetus and the Neonatal Infant, Nelson textbook of Pediatrics, W. B. Saunders Company 1996. 12. Vaahtera M. et al. Antenatal and perinatal predictors of infant mortality in rural Malawi, Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2000;82: 200-204. 4. Boog G.. Souffrance foetale aigueš. Soins aux nouveau- neùs avant, pendant et apreøs la naissance.Masson 2002:57-61. 13. William TH., Ballard RA. and Avery ME. Chapter 1: History and Epidemiology, Schaffer and Avery’s Diseases of the Newborn, W. B. Saunders Company 1991. 5. Boä Y teá. Nieân giaùm thoáng keâ Y teá 2000, Tình hình beänh taät töû vong toaøn quoác, trang 156-157. 6. Burlet G.. Prise en charge avant l' accouchement, deùpistage des situations aø risque, Archives de peùdiatrie; 8 Suppl : 489-491. 14. Bhutta ZA.. WHO’s Meeting in Kathmandu 2001. Neonatal health research in Pakistan – The HALA project. Journal of Perinatology 2002; 22:S12-S19. 145