Đề tài Tìm một số giải pháp huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ

Môc lôc Lêi nãi ®Çu Huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ lµ mét nhiÖm vô cÊp b¸ch nh»m t¨ng nhanh tiÒm lùc tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Vèn lµ mét yÕu tè rÊt quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, muèn cã vèn ph¶i t×m nguån. VËy ph¶i huy ®éng nh­ thÕ nµo - ®iÒu ®ã cßn phô thuéc vµo chÝnh s¸ch, c¬ chÕ huy ®éng vèn cña mçi n­íc. §èi víi n­íc ta, vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ ®· trë thµnh vÊn ®Ò th¸ch thøc trong nhiÒu n¨m nay. Trong nh÷ng n¨m qua, ChÝnh phñ ®· sö dông ®a d¹ng c¸c h×nh thøc, c«ng cô huy ®éng vèn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã hiÖu qu¶. Gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ cã kh¶ n¨ng lùa chän c¸c h×nh thøc ®Çu t­ thÝch hîp; gãp phÇn thóc ®Èy c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong thêi gian tíi, cïng víi c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn qua kªnh Ng©n hµng nh­: kú phiÕu, tr¸i phiÕu Ng©n hµng, tiÒn göi tiÕt kiÖm ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu vèn tÝn dông. ViÖc më réng c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ChÝnh phñ nh­: ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ qua hÖ thèng kho b¹c Nhµ n­íc (KBNN). Tr¸i phiÕu, cæ phiÕu doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña chiÕn l­îc vèn vµ t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta. Huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trong thêi gian qua ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ gi¶i quyÕt béi chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc (NSNN) ®ång thêi t¹o nguån vèn lín cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, thu hót mét l­îng tiÒn nhµn rçi trong d©n c­, gãp phÇn æn ®Þnh gi¸ c¶, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi còng cßn kh«ng Ýt khã kh¨n c¶ vÒ c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch huy ®éng vèn. Do ®ã ph¶i t×m ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp nhÊt trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trong hÖ thèng KBNN, lµm thÕ nµo ®Ó huy ®éng vèn tèi ®a, cã hiÖu qu¶ nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­. Tõ ®ã t¹o mét l­îng vèn lín cho NSNN vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng ®ã, trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr­êng vµ lµm viÖc t¹i KBNN Hµ T©y, t«i ®· m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y” ®Ó viÕt kho¸ luËn tèt nghiÖp. Kho¸ luËn gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y trong thêi gian qua Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng song do tr×nh ®é n¨ng lùc cßn h¹n chÕ, ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt, rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy, c« gi¸o vµ nh÷ng ng­êi quan t©m. Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn vµ c¬ së thùc tiÔn cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ Nhu cÇu – kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi: Nhu cÇu vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 2001 - 2005 XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu bøc xóc vÒ vèn nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi tèc ®é cao, æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng, trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, viÖc huy ®éng vèn cÇn khai th¸c tèi ®a nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc nh»m ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu ®Çu t­ cña NSNN vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Môc tiªu tæng qu¸t cña chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 1990 - 2000 lµ ra khái khñng ho¶ng – æn ®Þnh t×nh h×nh x· héi, v­ît qua t×nh tr¹ng cña mét n­íc nghÌo vµ kÐm ph¸t triÓn. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu quan träng trªn, nhiÖm vô cña ViÖt Nam lµ ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn, tiÕp tôc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng cao vµ æn ®Þnh ë møc 8 – 9% (trong ®ã c«ng nghiÖp t¨ng 14%/n¨m). §Õn n¨m 2002 GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 1990 tøc lµ kho¶ng 400 – 450$/ng­êi/n¨m. Tuy nhiªn, do mét sè khã kh¨n kh¸ch quan vµ chñ quan n¶y sinh mµ chñ yÕu nhÊt ph¶i kÓ ®Õn lµ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ®· lµm gi¶m nhÞp ®é ph¸t triÓn cña n­íc ta trong n¨m 1999 vµ 2000. Do ®ã, tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2000, GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña ta chØ ®¹t 360$ vµ ®Õn hÕt n¨m 2002 chØ ®¹t 400$ tøc lµ kho¶ng 1,8 lÇn GDP n¨m 1990. Theo viÖn nghiªn cøu chiÕn l­îc ph¸t triÓn th× môc tiªu cña ViÖt Nam lµ ®Õn n¨m 2005 ph¶i ®¹t GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 600$, gÊp 1,5 lÇn so víi con sè hiÖn nay. §©y lµ mét môc tiªu rÊt khã kh¨n. Muèn ®¹t ®­îc ®iÒu nµy ViÖt Nam cÇn ®¹t møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n n¨m lµ 7,2% trong 5 n¨m tíi (trong khi møc t¨ng tr­ëng trung b×nh cña giai ®o¹n 1996 – 2000 lµ 6,8%). §Ó cho môc tiªu nµy thµnh hiÖn thùc, ViÖt Nam cÇn ph¶i thùc hiÖn ®­îc mét l­îng vèn ®Çu t­ lµ 58 tØ $ trong 5 n¨m tíi, t¨ng kho¶ng 45% so víi giai ®o¹n 1996 – 2000. Trong l­îng vèn nµy th× nguån vèn trong n­íc sÏ chiÕm kho¶ng 60%, cßn l¹i 40% sÏ ®­îc huy ®éng tõ c¸c nguån vèn n­íc ngoµi. PhÊn ®Êu ®¹t møc huy ®éng tr¸i phiÕu ChÝnh phñ hµng n¨m (kÓ c¶ c«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc) tèi thiÓu 5%/GDP hµng n¨m (kho¶ng 15.000 – 20.000 tØ ®ång/n¨m) Trong nh÷ng n¨m tíi (2001 – 2005), ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, vèn cho c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu th× nhiÖm vô huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ t¹i kho b¹c vÉn lµ mét träng tr¸ch. Thùc hiÖn tèt nhiÖm vô huy ®éng vèn nãi trªn cÇn qu¸n triÖt nguyªn t¾c: Vèn trong n­íc lµ quyÕt ®Þnh, vèn n­íc ngoµi lµ quan träng. CÇn xö lý linh ho¹t mèi quan hÖ gi÷a vèn trong n­íc vµ vèn ngoµi n­íc nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt môc tiªu, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Vai trß quyÕt ®Þnh cña vèn trong n­íc thÓ hiÖn ë chç: + T¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó hÊp thô vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. + H×nh thµnh vµ t¹o lËp søc m¹nh néi sinh cña nÒn kinh tÕ, h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc ph¸t sinh vÒ kinh tÕ – x· héi do ®Çu t­ n­íc ngoµi g©y nªn. Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng vèn trong d©n míi mong t¹o ra sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ. Ph¶i coi träng søc m¹nh cña vèn ®ang tiÒm Èn trong d©n c­ vµ c¸c doanh nghiÖp, coi ®ã lµ kho tµi nguyªn quý hiÕm ph¶i ®­îc khai th¸c, sö dông cã hiÖu qu¶. Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi: Huy ®éng c¸c nguån vèn trong n­íc Trong nh÷ng n¨m tíi, cÇn t¨ng nhanh tØ lÖ tiÕt kiÖm dµnh cho ®Çu t­, coi tiÕt kiÖm lµ quèc s¸ch, cã nh÷ng biÖn ph¸p tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ë tÊt c¶ c¸c khu vùc Nhµ n­íc, doanh nghiÖp, hé gia ®×nh ®Ó dån vèn cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt; §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn, nhÊt lµ h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, më réng vµ ph¸t triÓn c¸c tæ chøc Tµi chÝnh trung gian nh­: hÖ thèng c¸c C«ng ty Tµi chÝnh, c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm. Song song víi viÖc huy ®éng vèn ng¾n h¹n, cÇn t¨ng tØ träng huy ®éng vèn trung – dµi h¹n. Môc tiªu phÊn ®Êu lµ ph¶i huy ®éng ®­îc trªn 60% tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ tõ c¸c nguån trong n­íc. Cô thÓ lµ: Nguån vèn ®Çu t­ ChÝnh phñ: hµng n¨m ng©n s¸ch Nhµ n­íc dµnh ra kho¶ng 10-15% vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Dù kiÕn tæng thu NSNN giai ®o¹n 2001-2002 lµ 20-22% GDP, trong ®ã thu thuÕ, phÝ kho¶ng 17-18% GDP. Tæng chi NSNN kho¶ng 26-28% GDP trong ®ã chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ 10% GDP vµ b»ng 26% tæng chi NSNN. Béi chi Ng©n s¸ch kh«ng v­ît qu¸ 5% GDP gi¶i quyÕt b»ng c¸ch khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån thu vµ ®Èy m¹nh chÝnh s¸ch vay nî cña ChÝnh phñ th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Nguån vèn ®Çu t­ tõ nguån khÊu hao c¬ b¶n vµ lîi nhuËn ®Ó l¹i tõ c¸c doanh nghiÖp: kho¶ng 15 – 16 tû $ trong nh÷ng n¨m qua b×nh qu©n c¸c doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ bæ sung tõ 100 – 150 triÖu $, dù kiÕn vèn doanh nghiÖp chiÕm 28% trong c¬ cÊu vèn ®Çu t­ trong n­íc, ®©y lµ nguån vèn ®Çu t­ quan träng trong t­¬ng lai. Nguån vèn ®Çu t­ tõ c¸c tæ chøc Tµi chÝnh: ®©y lµ nguån vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông, C«ng ty Tµi chÝnh, Ng©n hµng vµ phi Ng©n hµng. Nguån nµy ®­îc tÝnh kho¶ng 3- 4 tØ $. Nguån vèn ®Çu t­ c¸c hé gia ®×nh: c¶ n­íc cã trªn 10 triÖu hé gia ®×nh, trong ®ã cã kho¶ng 2 triÖu hé ®ñ vèn kinh doanh vµ tÝch luü hµng n¨m ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh. Dù kiÕn mçi hé tiÕt kiÖm cho ®Çu t­ ph¸t triÓn trung b×nh tõ 1.000 ®Õn 1.500 $/n¨m, tæng sè tÝch luü kho¶ng 2 – 3 tØ $ chiÕm 33% c¬ cÊu vèn ®Çu t­ trong n­íc. Huy ®éng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: Trong c¸c nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, tËp trung thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp (FDI) v× nã kh«ng chØ t¹o vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ mµ cßn t¹o c¬ héi ®Ó trùc tiÕp ®­a kü thuËt, c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi vµo, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho lao ®éng trong n­íc, t¹o ra s¶n phÈm cho tiªu dïng vµ cho xuÊt khÈu. CÇn tËp trung vµo viÖc khai th¸c c¸c kho¶n viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA), nh­ng cÇn hoµn tÊt sím c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ ®Ó tiÕp nhËn nhanh nguån vèn nµy. ViÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu quèc tÕ cÇn c©n nh¾c kü c¸c ®iÒu kiÖn vay vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî. Kh«ng vay th­¬ng m¹i ®Ó ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng vµ nh÷ng c«ng tr×nh kh«ng mang l¹i lîi nhuËn. Nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi: Tõ khi Quèc héi ban hµnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ngµy 29/12/1987 ®Õn hÕt ngµy 31/12/1999, trªn ®Þa bµn c¶ n­íc ®· cã 3.398 dù ¸n ®Çu t­ ®­îc cÊp giÊy phÐp víi tæng sè ®¨ng ký ®¹t 42.341 triÖu $ (kÓ c¶ vèn xin t¨ng thªm cña dù ¸n). Trong ®ã sè dù ¸n cßn ®ang ho¹t ®éng lµ 2.895 dù ¸n víi sè vèn lµ 36.566 triÖu $ vµ cã 503 dù ¸n ®· chÊm døt thêi kú ho¹t ®éng hoÆc bÞ rót giÊy phÐp víi tæng sè vèn lµ 5.775 triÖu $. Víi viÖc tiÕp tôc chÝnh s¸ch kinh tÕ më cöa, khuyÕn khÝch, hÊp dÉn, t¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó h­íng dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ Quèc tÕ cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam, ­íc tÝnh n¨m 2003, vèn thùc hiÖn kho¶ng 19 – 21 tØ $, t¨ng 12,5% - 13% so víi n¨m 2002. Trong ®ã vèn n­íc ngoµi 15 – 16 tØ $ trong tæng sè vèn thùc hiÖn. Nguån vèn FDI ­íc 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 theo sè ®¨ng ký ®¹t 346 triÖu $, gi¶m 43% so víi cïng kú, sè thùc hiÖn ®¹t kho¶ng 600 triÖu $, gi¶m 7% so víi cïng kú. Nguån vèn ODA, tµi trî ®a ph­¬ng cña c¸c tæ chøc tµi trî Quèc tÕ (IMF, ADB, WB) còng cã vai trß rÊt quan träng. Vèn ODA trong thêi kú 1991 – 1995 cã thÓ ®¹t 2 – 2,5 tØ $. Trong n¨m 1993 – 1994 héi nghÞ tµi trî ph¸t triÓn cho ViÖt Nam t¹i Pari, céng ®ång tµi chÝnh Quèc tÕ ®· cam kÕt dµnh cho ViÖt Nam nguån tµi trî ph¸t triÓn chÝnh thøc tíi 3,8 tØ $. Ta ®· vay tõ IMF kho¶ng 230 triÖu $, víi WB vµ ADB sè tiÒn 740 triÖu $, ký hiÖp ®Þnh vay ODA song ph­¬ng víi NhËt trÞ gi¸ 52,3 tØ Yªn (th¸ng 1/1994) víi Ph¸p trÞ gi¸ 420 triÖu Fr (7/1/1994). Môc tiªu ®Æt ra: trong vßng 10 n¨m chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh huy ®éng tõ 6 – 8 tØ $ tõ nguån ODA vµ nguån tµi trî ®a ph­¬ng cña c¸c tæ chøc Quèc tÕ. Nguån vèn ODA 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000 ®­îc chÝnh thøc ho¸ b»ng c¸c hiÖp ®Þnh ký kÕt víi c¸c nhµ tµi trî ®¹t 1.068,8 triÖu $ (gåm 906 triÖu $ vèn vay vµ 104,8 triÖu $ vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i). Sè vèn gi¶i ng©n ­íc ®¹t 785 triÖu $, ®¹t 46,3 % kÕ ho¹ch n¨m (trong ®ã vèn vay 655 triÖu $, vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i 130 triÖu $) Nguån viÖn trî n­íc ngoµi: tõ n¨m 1990 viÖn trî cña c¸c tæ chøc Liªn hiÖp quèc cho ViÖt Nam kho¶ng 50 – 60 triÖu $/n¨m. Bªn c¹nh c¸c nguån vèn nãi trªn, cÇn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ra thÞ tr­êng kinh tÕ ®Ó huy ®éng vèn ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Dù kiÕn trong 5 n¨m 1998 – 2002 b×nh qu©n mçi n¨m huy ®éng 300 – 500 triÖu $ th× tæng sè huy ®éng vèn cã thÓ ®¹t 2 – 2,5 tØ $. Trong thêi gian qua chóng ta ®· cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ huy ®éng vèn thÝch hîp, gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c nh÷ng nguån vèn trong n­íc vµ n­íc ngoµi mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Nhê ®ã mµ chóng ta ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lín ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt NSNN vµ ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, gãp phÇn æn ®Þnh l­u th«ng tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc th× trong thêi gian qua, c«ng t¸c huy ®éng vèn cña ta cßn nhiÒu h¹n chÕ. §Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i vµ n©ng cao hiÖu qu¶ huy ®éng vèn, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p h÷u hiÖu, hîp lÝ h¬n. Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®Õn n¨m 2003. §Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ cÇn chó träng mét sè gi¶i ph¸p sau: Huy ®éng vèn tõ néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n: HiÖn nay, tiÒm n¨ng vèn trong n­íc cña ta cßn rÊt lín. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn t×m gi¶i ph¸p ®Ó biÕn tiÒm n¨ng thµnh hiÖn thùc, huy ®éng triÖt ®Ó vèn trong n­íc phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Huy ®éng vèn qua kªnh NSNN sÏ lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu thu chi cña Nhµ n­íc vÒ tiªu dïng th­êng xuyªn, chi ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. ViÖc huy ®éng qua kªnh NSNN ph¶i dùa vµo thuÕ, phÝ, lÖ phÝ; ph¸t huy tiÒm n¨ng vèn tõ c¸c nguån tµi nguyªn quèc gia ph¶i tõ vay nî... trong ®ã thu thuÕ vµ phÝ vÉn lµ nguån thu quan träng nhÊt. Huy ®éng vèn qua thuÕ, phÝ, lÖ phÝ: ®Ó t¨ng c­êng h¬n n÷a hiÖu qu¶ huy ®éng vèn qua thuÕ, phÝ, lÖ phÝ cÇn ph¶i më réng diÖn thu thuÕ, quy ®Þnh møc thuÕ suÊt ë møc võa ph¶i, hîp lÝ, nh¨m thóc ®Èy doanh nghiÖp, d©n c­ më réng ®Çu t­; më réng diÖn thu thuÕ thu nhËp c¸ nh©n, ®¸nh thuÕ thu nhËp víi kho¶n lîi tøc thu tõ vèn; chuyÓn h¼n sang c¬ chÕ ®èi t­îng nép thuÕ tù khai vµ trùc tiÕp nép thuÕ vµo KBNN. Më réng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Ó t¹o nguån vèn cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. Vay nî d©n t¹o nguån vèn cho ®Çu t­ lµ hiÖn t­îng b×nh th­êng cña mäi Nhµ n­íc. Vay nî d©n t¹o nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn cã hai ®iÓm lîi: + T¨ng tiÕt kiÖm x· héi, t¹o thãi quen tiÕt kiÖm, tiªu dïng hîp lÝ cho ng­êi d©n. + Nhµ n­íc cã ®­îc nguån vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ mµ kh«ng ph¶i ph¸t hµnh tiÒn, tr¸nh ®­îc l¹m ph¸t. Muèn t¨ng hiÖu qu¶ vay nî d©n, cÇn chó träng vµo nh÷ng vÊn ®Ò sau: + §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn nh­: TÝn phiÕu, tr¸i phiÕu, ph¸t hµnh lo¹i tr¸i phiÕu v« danh cã thÓ chuyÓn ®æi tù do, tr¸i phiÕu c«ng tr×nh cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh cæ phiÕu, ®¶m b¶o viÖc lÊy l·i dÔ dµng, nhanh gän. + §a d¹ng ho¸ c¸c thêi h¹n vay vèn qua tr¸i phiÕu, chñ yÕu tËp trung huy ®éng vèn b»ng c¸c lo¹i tr¸i phiÕu trung vµ dµi h¹n, h¹n chÕ vµ ®i tíi chÊm døt vay ng¾n h¹n víi l·i suÊt cao ®Ó bï ®¾p béi chi Ng©n s¸ch. Bé Tµi chÝnh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu; Ng©n hµng nhµ n­íc ®øng ra tæ chøc ®Êu thÇu mua tr¸i phiÕu (®Êu thÇu c¶ vÒ l·i suÊt, khèi l­îng mua vµ thêi h¹n), x¸c ®Þnh møc l·i suÊt vay vèn hîp lý, ®¶m b¶o cã lîi cho c¶ chñ së h÷u lÉn ng­êi vay vèn. Xóc tiÕn nhanh viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. ViÖc hoµn thiÖn thÞ tr­êng vèn vµ ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c giao dÞch vÒ chøng kho¸n vµ chuyÓn ®æi tõ chøng kho¸n sang tiÒn mÆt ®­îc nhanh gän vµ thuËn tiÖn. Huy ®éng vèn qua c¸c tæ chøc Tµi chÝnh – TÝn dông. Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t vµ c¶ vÒ l©u dµi, c¸c tæ chøc Tµi chÝnh – TÝn dông vÉn lµ trung gian vèn lín nhÊt trong nÒn kinh tÕ, bëi vËy ph¶i coi träng vµ t¨ng c­êng hiÖu qu¶ huy ®éng vèn qua c¸c tæ chøc nµy. C¸c gi¶i ph¸p ®ã lµ: Më réng h×nh thøc tiÕt kiÖm qua b­u ®iÖn, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng­êi d©n cã thÓ göi tiÒn tiÕt kiÖm bÊt kú lóc nµo, ë ®©u víi sè tiÒn nhiÒu hay Ýt. Më réng c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn tiÕt kiÖm nh­: tiÕt kiÖm x©y dùng nhµ ë, tiÕt kiÖm tuæi giµ, tÝn dông tiªu dïng. KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thiÕt lËp c¸c quü ®Çu t­, c¸c C«ng ty b¶o hiÓm, C«ng ty Tµi chÝnh,... ®Ó thu hót cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n n÷a hÖ thèng c¸c Ng©n hµng, c¸c tæ chøc Tµi chÝnh, c¸c quü tÝn dông nh©n d©n. Cho phÐp ph¸t hµnh kú phiÕu thu ngo¹i tÖ; ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng vèn ng¾n h¹n vµ trung h¹n. Cã chÝnh s¸ch l·i suÊt hîp lý, khuyÕn khÝch vµ cã biÖn ph¸p b¾t buéc c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i cã c¬ cÊu d­ nî hîp lý gi÷a d­ nî cho vay ng¾n h¹n vµ d­ nî cho vay dµi h¹n, trung h¹n, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp huy ®éng vèn cho ®Çu t­ chiÒu s©u, më réng qu¸ tr×nh kinh doanh. Thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp tù ®Çu t­, khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån vèn trong c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi tù bá vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt KÝch thÝch, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi tù bá vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. + KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp n©ng cao kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung vèn, më réng vèn tõ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. + Khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi tiÒm n¨ng vèn hiÖn cã trong doanh nghiÖp, cho phÐp c¸c doanh nghiÖp sö dông linh ho¹t c¸c nguån vèn, c¸c lo¹i quü, phôc vô kÞp thêi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. Nhµ n­íc cÇn x©y dùng c¬ chÕ b¶o toµn vèn. KhuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tù huy ®éng vèn tõ d©n c­, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. + Më réng c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt, hîp ®ång, hîp t¸c kinh doanh víi c¸c ®èi t¸c trong n­íc vµ n­íc ngoµi. + Tõng b­íc më réng cæ phÇn ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®­îc ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ ®Ó t×m kiÕm vµ huy ®éng vèn cña c¸ nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc. Khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng vèn trong d©n c­ kÝch thÝch ng­êi d©n tù bá vèn ®Çu t­ cho Nhµ n­íc, c¸c tæ chøc kinh tÕ vay ®Ó t¹o nguån vèn ®Çu t­. Thùc hµnh tiÕt kiÖm trong toµn x· héi, khuyÕn khÝch vµ cã chÝnh s¸ch h­íng dÉn tiªu dïng hîp lý. T¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho ng­êi d©n bá vèn ®Çu t­. Huy ®éng vèn ngoµi n­íc ViÖc huy ®éng vèn n­íc ngoµi trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t vÉn ®­îc coi lµ biÖn ph¸p quan träng vµ liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Ó thu hót ®­îc kho¶ng 20 – 25 tØ tõ n­íc ngoµi cho ®Õn n¨m 2003. Chóng ta cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc sau: Thu hót ngµy cµng nhiÒu nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. VÒ nguyªn t¾c, ®Ó thu hót ®­îc ®ång vèn ®Çu t­ nµy, tr­íc hÕt ph¶i chøng minh ®­îc nÒn kinh tÕ néi ®Þa lµ n¬i an toµn cho sù vËn ®éng cña ®ång vèn vµ sau n÷a lµ n¬i cã n¨ng lùc sinh lîi cao h¬n nh÷ng n¬i kh¸c, ®ã lµ ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Do vËy cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau: T¹o lËp m«i tr­êng kinh tÕ – x· héi æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho sù th©m nhËp vµ vËn ®éng cña dßng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Ó ®¶m b¶o t¹o lËp vµ duy tr× m«i tr­êng kinh tÕ æn ®Þnh, ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò c¶ vÒ thÓ chÕ chÝnh trÞ, m«i tr­êng ph¸p luËt còng nh­ c¸ch vËn hµnh qu¶n lý nÒn kinh tÕ, võa thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, cÇn ph¶i: + KiÒm chÕ cã hiÖu qu¶ n¹n l¹m ph¸t, gi÷ tØ lÖ l¹m ph¸t ë møc hîp lý, võa ®¶m b¶o sù æn ®Þnh kinh tÕ võa thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. + Nhµ n­íc ®¶m b¶o t¹o lËp mét m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, b×nh ®¼ng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ. + §Èy m¹nh h¬n n÷a vµ thùc hiÖn triÖt ®Ó c«ng cuéc c¶i c¸ch vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, c¶i thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho sù vËn ®éng cña c¸c dßng vèn n­íc ngoµi. Duy tr× vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng sinh lîi l©u bÒn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Xem xÐt c¸c h×nh thøc ­u ®·i ®Çu t­, cã quy ho¹ch cô thÓ, chi tiÕt c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc, c¸c dù ¸n ­u tiªn ®Çu t­. Khai th«ng, më réng vµ hÊp thu triÖt ®Ó c¸c nguån vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp tõ n­íc ngoµi T×m kiÕm, khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, viÖn trî nh©n ®¹o, viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc vµ vay nî. + Tranh thñ vèn vay ­u ®·i theo thÓ thøc ODA v× thêi h¹n vay t­¬ng ®èi dµi, l·i suÊt thÊp, chñ ®éng lËp, thÈm ®Þnh chÆt chÏ c¸c dù ¸n cÇn gäi vèn ODA, gi¶i quyÕt tèt c«ng t¸c gi¶i ng©n nguån vèn vay ®· ký. + Khai th¸c nguån vay, tµi trî ®a ph­¬ng tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ (IMF, WB, ADB), cè g¾ng thèng nhÊt víi c¸c n­íc, tæ chøc quèc tÕ trong thêi gian sím nhÊt c¸c v¨n b¶n khung vÒ vay vèn trong giai ®o¹n 2001 – 2010 ®Ó cã dù kiÕn bè trÝ sö dông vèn vµ rót vèn. + Bªn c¹nh viÖc xóc tiÕn sö dông vay nî, cÇn ®Èy m¹nh viÖc qu¶n lý nî qu¸ h¹n qua ®µm ph¸n gi·n nî, thÝ ®iÓm vµ më réng diÖn chuyÓn ®æi, mua b¸n nî. Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu quèc tÕ ra n­íc ngoµi ®Ó thu hót vèn, ph¶i ®­îc tÝnh to¸n kü l­ìng, v× l·i suÊt cao vµ v× nh÷ng kho¶n nµy ®ßi hái ®Çu t­ ph¶i thu lîi nhuËn ngay, hoÆc thu l·i cao míi cã kh¶ n¨ng tr¶ ®­îc nî. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, cÇn ph¶i coi träng c¶ hai nguån vèn trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Trong ®ã nguån vèn trong n­íc gi÷ vai trß quan träng. ViÖc huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc ph¶i ®­îc nh×n nhËn theo mét quy tr×nh khÐp kÝn trªn c¶ ba ph­¬ng diÖn: huy ®éng, sö dông vµ qu¶n lý. §ång thêi b¶o ®¶m th«ng suèt trªn c¶ ba giai ®o¹n: tÝch luü – huy ®éng - ®Çu t­, nh»m ®¹t tèc ®é lu©n chuyÓn vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. Cã nh­ vËy n­íc ta míi tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng khñng ho¶ng nî vµ ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn lµnh m¹nh vµ bÒn v÷ng. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña tÝn dông Nhµ n­íc. TÝn dông Nhµ n­íc lµ h×nh thøc tÝn dông do c¬ quan Tµi chÝnh thùc hiÖn Trong h×nh thøc nµy, Nhµ n­íc lµ ng­êi trùc tiÕp vay vèn ë trong n­íc, ngoµi n­íc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c nhu cÇu chi cña NSNN ®ång thêi Nhµ n­íc còng lµ ng­êi cho vay. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña tÝn dông Nhµ n­íc lµ viÖc huy ®éng vèn vµ sö dông vèn ®· huy ®éng ®­îc th­êng cã sù kÕt hîp gi÷a c¸c nguyªn t¾c tÝn dông vµ chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh. Do vËy tÝn dông Nhµ n­íc kh¸c víi tÝn dông th­¬ng m¹i vµ tÝn dông Ng©n hµng. Cô thÓ: TÝn dông Nhµ n­íc lµ quan hÖ vay m­în gi÷a mét bªn lµ Nhµ n­íc, mét bªn lµ c¸c tÇng líp d©n c­, c¸c tÇng líp kinh tÕ – x· héi trong vµ ngoµi n­íc..., cßn tÝn dông Th­¬ng m¹i lµ quan hÖ vay m­în, sö dông vèn gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau vµ tÝn dông Ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a Ng©n hµng víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c tÇng líp d©n c­. Do Nhµ n­íc lµ mét chñ thÓ m¹nh vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ... nªn ph¹m vi huy ®éng vèn cña tÝn dông Nhµ n­íc rÊt réng, võa huy ®éng vèn ngoµi n­íc, võa huy ®éng vèn trong n­íc nh­: ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, huy ®éng tiÒn nhµn rçi cña c¸c tÇng líp d©n c­ vµ vay n­íc ngoµi hay c¸c tæ chøc quèc tÕ. §èi t­îng huy ®éng vèn cña tÝn dông Nhµ n­íc còng phong phó ®a d¹ng h¬n c¸c quan hÖ tÝn dông kh¸c. NÕu nh­ trong tÝn dông Th­¬ng m¹i, ®èi t­îng vay vèn chñ yÕu lµ hµng ho¸ cßn tÝn dông Ng©n hµng chñ yÕu lµ tiÒn th× tÝn dông Nhµ n­íc ®èi t­îng huy ®éng vèn bao gåm c¶ hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ. Nhµ n­íc lµ chñ thÓ m¹nh vÒ mäi mÆt nªn kh¸c víi tÝn dông Th­¬ng m¹i vµ tÝn dông Ng©n hµng, viÖc huy ®éng vèn dùa trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn, nh­ng nhiÒu khi cßn mang tÝnh c­ìng chÕ, b¾t buéc, nh»m ®¶m b¶o cho Nhµ n­íc tËp trung nhanh, ®Çy ®ñ nguån vèn ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c nhu cÇu chi tr¶ cña Nhµ n­íc ®­îc kÞp thêi. Thêi h¹n huy ®éng vèn vµ sö dông vèn trong tÝn dông Nhµ n­íc còng ®a d¹ng vµ phong phó h¬n gåm: ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë bÊt kú mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi, c¸c nguån thu cña NSNN nhiÒu khi kh«ng ®¶m b¶o tho¶ m·n nhu cÇu chi tiªu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc, qu¶n lý Nhµ n­íc, gi÷ v÷ng an ninh, cñng cè quèc phßng,... v× vËy, Nhµ n­íc ph¶i thùc hiÖn vay vèn tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c tÇng líp d©n c­ trong n­íc vµ vay n­¬c ngoµi ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt ®ã. §a sè c¸c n­íc trªn thÕ giíi, c¸c nguån thu mµ Tµi chÝnh huy ®éng ®­îc d­íi h×nh thøc thu NSNN nh­: thuÕ, lÖ phÝ kh«ng ®ñ ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ nªn ®ßi hái ph¶i cã nguån Tµi chÝnh bæ sung. Mét trong nh÷ng nguån ®ã lµ kho¶n Nhµ n­íc vay d©n, ®©y chÝnh lµ nguån tiÒn nhµn rçi trong c¸c tÇng líp d©n c­ th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Nhµ n­íc sö dông nguån vèn nµy ®Ó ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ, t¹o ra kh¶ n¨ng nguån thu cho NSNN. ë ViÖt Nam, do t×nh h×nh Tµi chÝnh – Ng©n s¸ch lu«n ë trong t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi vµ kh«ng æn ®Þnh, ®©y lµ nguyªn nh©n vµ hËu qu¶ cña nÒn kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn. Trong khi Nhµ n­íc kh«ng ®ñ vèn cung øng cho nÒn kinh tÕ, th× trong x· héi vÉn cßn ®äng vèn vµ sö dông vèn l·ng phÝ, kÐm hiÖu qu¶. Vèn NSNN cÊp ra víi tÝnh chÊt kh«ng hoµn l¹i ®· bÞ tr¶i réng qu¸ nhiÒu, nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ lu«n thiÕu so víi nhu cÇu ngµy cµng t¨ng mang tÝnh bao cÊp, kÐm hiÖu qu¶ kinh tÕ. Sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nÒn kinh tÕ ®ßi hái mét l­îng vèn lín mµ nguån thu cña NSNN ta chñ yÕu lµ tõ thuÕ, chiÕm 23% GDP nh­ng vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu chi tiªu cña ng©n s¸ch. Trong khi ®ã nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ rÊt lín. Do vËy, ®Ó khai th¸c ®­îc tèi ®a nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ nhÊt thiÕt ph¶i t¨ng c­êng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ qua hÖ thèng KBNN. ViÖc huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi ®Êt n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Cô thÓ: Thø nhÊt: huy ®éng vèn trong n­íc gãp phÇn bï ®¾p thiÕu hôt NSNN. §Êt n­íc ta b­íc sang mét thêi kú míi, nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, nhu cÇu chi cña NSNN ngµy cµng cao, trong khi ®ã nguån thu cña chóng ta cßn h¹n chÕ, chñ yÕu lµ tõ thuÕ, thiÕu hôt ng©n s¸ch lµ t×nh tr¹ng lu«n x¶y ra. Trong thêi gian qua, nÒn Tµi chÝnh quèc gia ®· cã phÇn c¶i thiÖn vµ b¾t ®Çu ®i vµo æn ®Þnh, tû lÖ l¹m ph¸t h¹ thÊp, gi¸ c¶ æn ®Þnh. Song trong ®iÒu kiÖn béi chi ng©n s¸ch vÉn cßn, l¹m ph¸t lu«n lµ c¨n bÖnh cã thÓ bïng næ bÊt kú lóc nµo, v× vËy viÖc huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi nªn Tµi chÝnh quèc gia. Khai th¸c nguån vèn nhµn rçi trong n­íc tr­íc hÕt nh»m môc ®Ých chi tr¶ cho NSNN mét c¸ch kÞp thêi, ®¶m b¶o sù æn ®Þnh tr­íc m¾t cña nÒn Tµi chÝnh quèc gia, h¬n n÷a cßn gãp phÇn h¹n chÕ viÖc ph¸t hµnh tiÒn chi tiªu cho NSNN v× viÖc nµy lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra sù rèi lo¹n l­u th«ng tiÒn tÖ, kÝch thÝch tèc ®é l¹m ph¸t t¨ng nhanh. V× vËy, huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc võa cã t¸c dông bï ®¾p sù thiÕu hôt NSNN, võa gãp phÇn ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ, kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t. Huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc gióp ng©n s¸ch gi¶m dÇn sù thiÕu hôt b»ng chÝnh s¸ch t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ mét xu h­íng ®ang ®­îc ¸p dông réng r·i trªn toµn thÕ giíi. Thø hai: huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc gãp phÇn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, c¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm, ch­a ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ nhÊt lµ viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn ch­a ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao. V× vËy cÇn t¨ng c­êng huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong n­íc ®Ó ®Çu t­ cho c¸c c«ngtr×nh träng ®iÓm – then chèt, c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ. Nhê c¸c kho¶n ®Çu t­ nµy cña Nhµ n­íc mµ bé mÆt nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc sÏ thay ®æi nhanh chãng, t¹o ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n cã vèn ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, kinh doanh, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, c¶i tiÕn kü thuËt. Thø ba: th«ng qua huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc, gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n. ViÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn cã ý nghÜa rÊt quan träng, tr­íc hÕt nã lµ c¬ chÕ gióp cho viÖc chuyÓn c¸c nguån vèn cña c¸c t¸c nh©n kinh tÕ tõ n¬i thõa sang n¬i thiÕu mét c¸ch dÔ dµng, thuËn tiÖn, thóc ®Èy thùc hiÖn chÝnh s¸ch huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc. Ng­îc l¹i, huy ®éng vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thóc ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, tÝn phiÕu t¹o vèn hµng ho¸ cho thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng tµi chÝnh. Theo nguyªn lý th× hµng ho¸ chñ yÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i lµ cæ phiÕu nh­ng ®èi víi chóng ta, tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Æc biÖt lµ tr¸i phiÕu kho b¹c l¹i cã tÇm quan träng víi vÞ trÝ ngµy cµng næi bËt. Tõ chç ch­a cho phÐp chuyÓn nh­îng, ®Õn nay, tr¸i phiÕu Kho b¹c ®· ®­îc ®Êu thÇu ë Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ kh«ng chØ trë thµnh c«ng cô vay vèn cña Nhµ n­íc mµ cßn lµ c«ng cô cña chÝnh s¸ch Tµi chÝnh – TiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®ång thêi lµ c«ng cô ®Çu tiªn cña nghiÖp vô kinh doanh thÞ tr­êng më cña Ng©n hµng. §©y chÝnh lµ “hµng ho¸” chñ yÕu khi thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng c«ng khai vµ më réng ë ViÖt Nam. Bé Tµi chÝnh cïng víi Ng©n hµng Nhµ n­íc, c¸c bé, ngµnh cã liªn quan nghiªn cøu chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn, c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta cßn ch­a ph¸t triÓn, tr¸i phiÕu, cæ phiÕu doanh nghiÖp ch­a phong phó, v× vËy tr­íc m¾t tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ph¶i ®ãng vai trß lµ “hµng ho¸” chñ yÕu trªn thÞ tr­êng, lµ nh÷ng hµng ho¸ ®Çu tiªn cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng ë ViÖt Nam. ViÖc ®Èy m¹nh c«ngt¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Chóng ta cÇn t¨ng c­êng ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt NSNN, ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, ®iÒu hoµ vèn l­u th«ng tiÒn tÖ vµ lµm c¬ së cho viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn tØnh Hµ T©y §Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi tØnh Hµ T©y TØnh Hµ T©y thuéc vïng ch©u thæ s«ng Hång, cã diÖn tÝch lµ 2.148 km2. PhÝa §«ng gi¸p víi tØnh H­ng Yªn vµ thµnh phè Hµ Néi. PhÝa Nam gi¸p víi tØnh Hµ Nam, phÝa T©y gi¸p víi tØnh Hoµ B×nh vµ phÝa B¾c gi¸p víi tØnh VÜnh Phóc vµ Phó Thä. §Þa h×nh kh¸ ®a d¹ng, vïng ®åi nói phÝa T©y cã diÖn tÝch 704 km2 vµ vïng ®ång b»ng phÝa §«ng cã diÖn tÝch 1.444 km2, ®é cao nghiªng dÇn theo h­íng §«ng B¾c - §«ng Nam. Do ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh kh¸c nhau nªn h×nh thµnh nªn c¸c vïng tiÓu khÝ hËu kh¸c nhau vµ còng g©y ¶nh h­ëng kh«ng Ýt ®Õn viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh. Hµ T©y lµ mét tØnh ®«ng d©n c­ (®øng thø 5 toµn quèc). Theo sè liÖu ®iÒu tra th¸ng 4/2001, sè d©n lµ 2.886.770 ng­êi. MËt ®é d©n sè lµ 1.111 ng­êi/km2. D©n téc Kinh chiÕm kho¶ng 99% d©n sè, d©n téc M­êng chiÕm kho¶ng 0.8% d©n sè. D©n téc Dao chiÕm kho¶ng 0.2% d©n sè. Hµ T©y cã nhiÒu c¶nh quan thiªn nhiªn kú thó ®­îc nhiÒu kh¸ch du lÞch t×m ®Õn nh­: §ång M«, suèi Hai, Suèi Tiªn, Ao Vua,...®Æc biÖt lµ th¾ng c¶nh s«ng suèi, hang ®éng ë chïa H­¬ng TÝch ®· trë thµnh ®iÓm du lÞch thu hót kh¸ch thËp ph­¬ng ®Õn trÈy héi. N¬i ®©y ®­îc coi lµ “Nam Thiªn ®Ö nhÊt ®éng”. HÖ thèng ®×nh chïa, miÕu m¹o nh­: Chïa ThÇy ë Quèc Oai lµ n¬i tu hµnh cña cao t¨ng Tõ §¹o H¹nh, Chïa T©y Ph­¬ng ë Th¹ch ThÊt víi kiÕn tróc ®éc ®¸o næi tiÕng víi ThËp b¸t Vi La H¸n ®Ñp hiÕm thÊy; tiÕp ®Õn lµ chïa §Ëu, chïa Bèi Khª, chïa Tr¨m Gian, thµnh cæ S¬n T©y,... VÒ lÜnh vùc kinh tÕ: VÒ tµi nguyªn ®Êt: Vïng ®ång b»ng gåm ®Êt phï sa ®­îc båi trªn 17.000 ha, ®Êt phï sa kh«ng ®­îc båi 5.000 ha, ®Êt phï sa gley 51.500 ha. Vïng ®åi nói cã ®Êt vµng trªn phï sa cæ 20.600 ha. Nh×n chung ®Êt Hµ T©y cã ®é ph× cao, cã nhiÒu lo¹i ®Þa h×nh nªn cã thÓ bè trÝ ®­îc nhiÒu lo¹i c©y trång, vËt nu«i. Do cã vïng ®åi gß nªn Hµ T©y cã ®iÒu kiÖn x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung vµ c¸c c¬ së h¹ tÇng kh¸c. VÒ tµi nguyªn kho¸ng s¶n: Cã ®¸ v«i ë Ch­¬ng Mü, Mü §øc; ®¸ granit èp l¸t ë Ch­¬ng Mü; cao lanh ë Ba V×, Quèc Oai; ®ång, pirit, n­íc kho¸ng ë Ba V×,... VÒ tµi nguyªn rõng: Rõng ë Hµ T©y tuy kh«ng lín nh­ng rõng tù nhiªn, cã rÊt nhiÒu chñng lo¹i ®éng thùc vËt phong phó, ®a d¹ng vµ quý hiÕm. VÒ con ng­êi: Hµ T©y cã nguån nh©n lùc dåi dµo, cã kü thuËt, tr×nh ®é v¨n ho¸,... Cô thÓ: cã lùc l­îng lao ®éng trªn 1,5 triÖu ng­êi. VÒ c¬ së h¹ tÇng: Cã m¹ng l­íi giao th«ng thuû bé ph¸t triÓn kh¸ m¹nh, thuËn lîi cho giao l­u trong vµ ngoµi tØnh. Trong thêi gian qua, nÒn kinh tÕ cña tØnh ®· v­ît qua nhiÒu khã kh¨n, cã nh÷ng chuyÓn biÕn tiÕn bé. NhÞp ®é t¨ng tr­ëng GDP lµ 7,46% so víi n¨m 2001, GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 3 triÖu ®ång, ®¹t 102,4% so víi môc tiªu. Gi¸ trÞ ngµnh n«ng, l©m nghiÖp t¨ng 4,5% so víi n¨m 2001. S¶n l­îng c©y l­¬ng thùc quy thãc ®¹t 1 triÖu tÊn. DiÖn tÝch gieo trång vô ®«ng ®¹t tØ lÖ 60% (trªn ®Êt lóa + mµu). Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn ®¹t 104,35% so víi kÕ ho¹ch, t¨ng 12% so víi n¨m 2001. Gi¸ trÞ th­¬ng m¹i t¨ng 12%; dÞch vô du lÞch t¨ng 17% so víi n¨m 2001. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu trªn ®Þa bµn ®¹t 50 triÖu $, t¨ng 11% so víi n¨m 2001, trong ®ã cña khu vùc Nhµ n­íc ®¹t 28 triÖu $. TØ lÖ hé nghÌo gi¶m 1,5% so víi n¨m 2001 vµ tiÕp tôc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh xo¸ nhµ qu¸ dét n¸t trong n¨m 2003. Gi¶i quyÕt thªm 2,5 v¹n ng­êi lao ®éng cã viÖc lµm; 2,1 v¹n ng­êi lao ®éng ®­îc dËy nghÒ vµ ®i x©y dùng nÒn kinh tÕ míi. Tæng thu NSNN 487 tØ ®ång; tæng chi NS§P 548 tØ ®ång trong ®ã t¨ng quü dù tr÷ tµi chÝnh 10 tØ ®ång. KÕt qu¶ huy ®éng c¸c nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ®¹t kh¸, riªng vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n trªn ®Þa bµn ­íc ®¹t 358 tØ ®ång. Nguån vèn huy ®éng trªn ®Þa bµn n¨m 2002 lµ 862 tØ ®ång, t¨ng 28% so víi n¨m 2001, trong ®ã chñ yÕu tiÒn göi tiÕt kiÖm chiÕm 62,87% tæng sè vèn huy ®éng; ph¸t hµnh tr¸i phiÕu 27% VÒ lÜnh vùc v¨n ho¸ - x· héi: Cïng víi nh÷ng kÕt qu¶ vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, lÜnh vùc v¨n ho¸ x· héi ®· c¬ b¶n ng¨n chÆn ®­îc sù xuèng cÊp vµ cã nh÷ng tiÕn bé râ rÖt, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn tõng b­íc. Quy m« gi¸o dôc - ®µo t¹o ®­îc më réng ph¸t triÓn, chÊt l­îng gi¸o dôc tiÕp tôc ®­îc n©ng lªn, c¬ së vËt chÊt d¹y vµ häc ®­îc bæ sung thªm. Cô thÓ ®Õn hÕt n¨m 2002 cã 15% sè tr­êng tiÓu häc ®­îc c«ng nhËn lµ tr­êng chuÈn quèc gia. C¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, th«ng tin diÔn ra s«i næi víi nhiÒu h×nh thøc phong phó, ®a d¹ng. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng s­u tÇm, nghiªn cøu vÒ v¨n ho¸ phi vËt thÓ, vÒ nÕp sèng v¨n ho¸ cña ®ång bµo c¸c d©n téc. Ho¹t ®éng thÓ dôc thÓ thao tiÕp tôc ®­îc më réng vµ mang tÝnh quÇn chóng réng r·i. C¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ phßng chèng c¸c dÞch bÖnh x· héi, ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n ®­îc triÓn khai tÝch cùc, c«ng t¸c truyÒn th«ng d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®­îc ®Èy m¹nh. Cô thÓ: n¨m 2002 gi¶m tØ lÖ sinh 0,6%, gi¶m tØ lÖ sinh tõ 3 con trë lªn, gi¶m tØ lÖ trÎ em d­íi 5 tuæi bÞ suy dinh d­ìng, gãp phÇn gi¶m tØ lÖ ph¸t triÓn d©n sè xuèng 1,5%. N¨m 2002, 65% sè hé ®­îc c«ng nhËn lµ gia ®×nh v¨n ho¸; 15% sè lµng, khu phè ®¹t tiªu chuÈn lµng v¨n ho¸, khu phè v¨n minh. C¸c ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo ®­îc triÓn khai ®ång bé vµ tÝch cùc h¬n. Ch­¬ng tr×nh 120 gi¶i quyÕt viÖc lµm ®· xÐt duyÖt cho vay ®­îc 5.225 hé, t¹o viÖc lµm cho gÇn 2.000 lao ®éng. Ng©n hµng phôc vô ng­êi nghÌo ®¹t doanh sè cho vay c¶ n¨m lµ 12 tØ ®ång víi gÇn 11 ngh×n l­ît hé, tØ lÖ hé ®ãi nghÌo gi¶m xuèng cßn 8,5%. C¸c dù ¸n c¬ së h¹ tÇng thuéc ch­¬ng tr×nh 135 cña c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n ®­îc bµn b¹c d©n chñ, c«ng khai. PhÇn lín c¸c dù ¸n ®· ®­îc khëi c«ng x©y dùng b»ng nguån vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc kÕt hîp víi søc d©n. C«ng t¸c phßng chèng tÖ n¹n x· héi ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc g¾n víi cuéc vËn ®éng toµn d©n x©y dùng cuéc sèng míi, x©y dùng lµng v¨n ho¸, gia ®×nh v¨n ho¸. Trong n¨m 2002, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc còng béc lé mét sè yÕu kÐm vµ khuyÕt ®iÓm, næi bËt lµ: VÒ kinh tÕ: Tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh cßn thÊp, cßn nhiÒu yÕu tè mÊt c©n ®èi, ch­a æn ®Þnh vÒ ph¸t triÓn. KÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi ch­a ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn, m¸y mãc, c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é qu¶n lý cßn nhiÒu tån t¹i. Kinh tÕ ë Hµ T©y n«ng nghiÖp vÉn lµ chñ yÕu, nguån thu cho ng©n s¸ch cßn nhiÒu khã kh¨n. ChÊt l­îng nguån nh©n lùc ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn trong giai ®o¹n míi, ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh cßn h¹n chÕ. §êi sèng cña nh©n d©n cßn nhiÒu khã kh¨n, nhÊt lµ ë nh÷ng vïng nói cao. TÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ cßn thÊp, ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng cßn mÊt c©n ®èi gi÷a thu vµ chi. Nguån thu ch­a æn ®Þnh, ch­a t¹o ®­îc nguån thu lín tõ s¶n xuÊt. VÒ x· héi: T×nh h×nh x· héi cßn nhiÒu vÊn ®Ò bøc xóc, sè lao ®éng ch­a cã viÖc lµm ë thÞ x·, thÞ trÊn vµ n«ng th«n cßn nhiÒu. Ch­a t¹o ®­îc nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt ®Ó thu hót lao ®éng. ChÊt l­îng gi¸o dôc ®µo t¹o ch­a cao, c¬ së vËt chÊt d¹y vµ häc cßn thiÕu, chÊt l­îng d¹y vµ häc cßn h¹n chÕ. §êi sèng cña mét bé phËn d©n c­, ®Æc biÖt lµ vïng cao vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y. N¨m 1990, cïng víi c¶ n­íc, KBNN Hµ S¬n B×nh ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 07 – H§BT ban hµnh ngµy 4/01/1990 vÒ viÖc thµnh lËphÖ thèng KBNN. KBNN Hµ T©y ®­îc chÝnh thøc thµnh lËp vµ ®i s©u vµo ho¹t ®éng tõ th¸ng 08/1991 trªn c¬ së t¸ch tõ KBNN Hµ S¬n B×nh víi chøc n¨ng qu¶n lý quü NSNN vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu thanh to¸n, chi tr¶ cña NSNN. Trong nh÷ng n¨m qua, KBNN Hµ t©y ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lín cho NSNN b»ng biÖn ph¸p vµ h×nh thøc kh¸c nhau (huy ®éng qua thuÕ vµ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ). Tuy nhiªn, viÖc huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Do vËy, ®Ó huy ®éng tèi ®a, cã hiÖu qu¶ nhÊt mäi nguån vèn cho NSNN qua KBNN Hµ T©y ®ßi hái ph¶i xem xÐt ®Õn nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y, ®ã lµ: Mét lµ: Nh©n tè kinh tÕ: tõ khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, kinh tÕ tØnh Hµ T©y ®· t¨ng tr­ëng râ rÖt, nhÊt lµ lÜnh vùc ph¸t triÓn du lÞch, dÞch vô. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ cña tØnh vÉn mÊt c©n ®èi, l¹c hËu, nguån thu tõ néi bé cßn thÊp, ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc huy ®éng vèn qua KBNN Hµ T©y. Hai lµ: Nh©n tè vÒ thu nhËp: thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi trong tØnh thÊp, tû lÖ hé ®ãi nghÌo cßn 8,5%. TÝch luü trong d©n c­ ch­a lín, ch­a ®ång ®Òu mµ chØ tËp trung vµo mét sè hé, mét sè doanh nghiÖp t­ nh©n. Tr×nh ®é d©n trÝ thÊp nªn viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cña kho b¹c ®Ó thu hót vèn nhµn rçi trong d©n c­ ch­a ®¹t hiÖu qu¶ cao. Ba lµ: Nh©n tè l·i suÊt: ®©y lµ nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h­ëng tíi viÖc huy ®éng vèn. Ng­êi d©n mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ tr­íc tiªn ph¶i xem xÐt yÕu tè l·i suÊt v× cho Nhµ n­íc vay còng lµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp, mµ ®Çu t­ ph¶i sinh lîi, Ýt nhÊt lµ sinh lîi ®ã ph¶i b»ng lîi tøc b×nh qu©n cña c¸c ngµnh kinh tÕ ®¹t ®­îc sau khi b¶o toµn ®ång vèn. Song l·i suÊt ChÝnh phñ ch­a hÊp dÉn ®­îc ng­êi d©n trong khi ng­êi d©n cã thãi quen göi tiÕt kiÖm v× l·i suÊt Ng©n hµng cao h¬n, linh ho¹t, dÔ rót vèn h¬n. Thùc tÕ ë KBNN Hµ T©y cã nhiÒu ®ît do l·i suÊt Ng©n hµng cao h¬n nªn d©n ®· rót tiÒn ra chÞu kh«ng h­ëng l·i ®Ó quay sang göi tiÕt kiÖm Ng©n hµng. HiÖn nay, l·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®· phÇn nµo hÊp dÉn ®­îc d©n chóng, do vËy viÖc huy ®éng vèn qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Bèn lµ: Nh©n tè vÒ l¹m ph¸t: do t×nh h×nh l¹m ph¸t cßn lín, ®ång tiÒn vÉn bÞ mÊt gi¸, do vËy rñi ro lµ kh«ng tr¸nh khái. Dï l·i suÊt cao nh­ng tiÒn mÊt gi¸ th× l·i suÊt kh«ng bï ®­îc vèn gèc, ng­êi d©n mua tr¸i phiÕu kho b¹c ph¶i chÞu l·i suÊt ©m. §ã lµ lý do khiÕn ng­êi d©n kh«ng d¸m m¹o hiÓm bá tiÒn vµo mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Do ®ã, l¹m ph¸t còng lµ mét nh©n tè ¶nh h­ëng tíi viÖc huy ®éng vèn t¹i KBNN Hµ T©y. N¨m lµ: Nh©n tè th«ng tin, tuyªn truyÒn: do th«ng tin tuyªn truyÒn cßn h¹n chÕ, ch­a tæ chøc ®­îc m¹ng l­íi tuyªn truyÒn réng r·i trªn ®Þa bµn tØnh, ch­a cã ho¹t ®éng Marketing chuyªn s©u nªn ng­êi d©n ch­a quen víi tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, v× vËy hä ch­a yªn t©m mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. TËp qu¸n cho Nhµ n­íc vay dµi h¹n ch­a h×nh thµnh v÷ng ch¾c trong d©n c­ nªn hä ch­a tin vµo t­¬ng lai cña viÖc mua tr¸i phiÕu. S¸u lµ: Nh©n tè vÒ tæ chøc c«ng t¸c huy ®éng vèn: Hµy T©y lµ tØnh cã tiÒm n¨ng lín vÒ du lÞch, dÞch vô nªn viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ t¹i c¸c ®Þa bµn nh­ thÕ nµo còng lµ yÕu tè quan träng, cã ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc huy ®éng vèn. Trªn ®©y lµ s¸u nh©n tè c¬ b¶n cã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y. KBNN Hµ T©y ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc huy ®éng vèn, ph¸t huy nh÷ng nh©n tè tÝch cùc, h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng nh©n tè tiªu cùc ®Ó huy ®éng tèi ®a mäi nguån vèn cho NSNN trong ®Þa bµn tØnh. Hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch huy ®éng vèn mµ KBNN T¦ giao cho, gãp phÇn bï ®¾p thiÕu hôt NSNN vµ ®Ó cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. Vai trß cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ: §Ó t×m hiÓu vai trß cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn, tr­íc hÕt xin s¬ qua vµi nÐt vÒ KBNN Hµ T©y. Vµi nÐt vÒ KBNN Hµ T©y. Ra ®êi n¨m 1991, vÒ nguyªn t¾c, KBNN Hµ T©y lµ mét tæ chøc qu¶n lý quü ng©n s¸ch cña Nhµ n­íc, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu riªng. VÒ mÆt tæ chøc vµ nghiÖp vô tu©n thñ theo sù thèng nhÊt trong toµn hÖ thèng, theo sù chØ ®¹o cña KBNN T¦. Hµ T©y cã 13 huyÖn trùc thuéc chÞ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý quü ng©n s¸ch Nhµ n­íc trªn ®Þa bµn tØnh vµ c¸c quü tµi chÝnh cña TØnh. Trong nh÷ng n¨m qua, KBNN Hµ T©y ®· kh«ng ngõng cñng cè, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn vÒ tæ chøc bé m¸y, chøc n¨ng nhiÖm vô vµ ho¹t ®éng. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ®ang cã nhiÒu ®æi míi vÒ c¬ chÕ qu¶n lý, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc. C¸c doanh nghiÖp ®· tr¶i qua giai ®o¹n thö nghiÖm trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®· ®i s©u vµo c¬ chÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, hiÖn ®ang tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. KBNN Hµ T©y ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña tØnh. S¬ ®å cô thÓ vÒ c¬ cÊu tæ chøc cña KBNN Hµ T©y Phòng Vi tÝnh Chi nhánh KBNN các huyện Ban Lãnh đạo KBNN Hà Tây Phòng Kế toán Phòng Hành chính Phòng Tổ chức Phòng Thanh tra Phòng Kế hoạch Phòng Đầu tư XDCB Phòng Kho quỹ KBNN Hµ T©y ®· hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, ý thøc tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc cña mçi c¸ nh©n, mçi phßng. §ång thêi gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý quü ng©n s¸ch ®­îc chÆt chÏ h¬n, chÊt l­îng h¬n, c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t cña l·nh ®¹o cÇn cô thÓ, s©u s¸t, kh¸ch quan h¬n. ViÖc bè trÝ nh­ vËy cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng trong quan hÖ giao dÞch. Víi bé m¸y gåm 321 c¸n bé, trong ®ã cã 175 c¸n bé ®¹t tr×nh ®é ®¹i häc (chiÕm 56%). Qua 12 n¨m ho¹t ®éng ®· cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc, gãp phÇn æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ – x· héi, gi÷ nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kh¸. Nh÷ng thµnh tùu mµ KBNN Hµ T©y ®· ®¹t ®­îc lµ: C¸c ®¬n vÞ trong toµn hÖ thèng kho b¹c cña tØnh ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thu NSNN, chi tiÒn mÆt vµ ng©n phiÕu thanh to¸n trªn ®Þa bµn, ®ång thêi thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kiÓm so¸t chi NSNN qua KBNN; lµm tèt c«ng t¸c ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c vµ c«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc. Gãp phÇn thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trªn ®Þa bµn tØnh, cô thÓ: Tæng sè thu NSNN trªn ®Þa bµn n¨m 2002 lµ 487 tØ ®ång. Tæng sè chi ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn n¨m 2002 lµ 548 tØ ®ång. C«ng t¸c huy ®éng vèn: th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng trong n¨m 2002 lµ: 156 tØ ®ång. KBNN Hµ T©y trong nh÷ng n¨m qua lu«n ®¹t thµnh tÝch cao, hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®­îc giao, liªn tôc ®­îc c¸c cÊp khen th­ëng nh­: ChÝnh phñ, Bé Tµi chÝnh, KBNN T¦, UBND tØnh, Bé V¨n ho¸ Th«ng tin, Chñ tÞch n­íc. Vai trß cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ Còng nh­ c¸c kho b¹c kh¸c, KBNN Hµ T©y cã chøc n¨ng qu¶n lý quü NSNN, tËp trung c¸c nguån thu, cÊp ph¸t, chi tr¶ c¸c kho¶n chi NSNN. Bªn c¹nh ®ã, KBNN Hµ T©y cßn cã vai trß quan träng trong c«ng t¸c huy ®éng vèn ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt NSNN vµ ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. §iÒu ®ã thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm sau: KBNN Hµ T©y nghiªn cøu vµ ¸p dông chÝnh s¸ch vay d©n cã hiÖu qu¶ th«ng qua viÖc ph¸t hµnh tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, c¸c chøng chØ vay nî kh¸c cña ChÝnh phñ mµ KBNN T¦ giao cho. KBNN Hµ T©y tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, tËp trung vèn cho NSNN, ®ång thêi thanh to¸n tr¶ nî gèc vµ l·i ®Õn h¹n. Tæ chøc qu¶n lý vµ b¶o qu¶n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ mµ KBNN Hµ T©y ph¸t hµnh trªn ®Þa bµn C«ng t¸c huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y g¾n liÒn víi viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch Tµi chÝnh – TiÒn tÖ, tæ chøc ®iÒu hoµ tiÒn mÆt, kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng mua b¸n tÝn phiÕu vµ tr¸i phiÕu KBNN ®Ó gãp phÇn kiÒm chÕ l¹m ph¸t, æn ®Þnh l­u th«ng tiÒn tÖ. Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n c¸c kho¶n vay nî, tr¶ nî ë trong tØnh theo tõng kú h¹n nî, tõng lo¹i tÝn phiÕu – tr¸i phiÕu cña tõng ®èi t­îng huy ®éng. Ph©n tÝch t¸c ®éng ¶nh h­ëng cña viÖc huy ®éng vèn trong tØnh ®èi víi c©n ®èi NSNN vµ ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, cïng víi c¶ n­íc, nÒn kinh tÕ Hµ T©y ®· chuyÓn biÕn râ rÖt, nhÊt lµ trong lÜnh vùc Tµi chÝnh. Do vËy, vai trß cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ngµy cµng næi bËt. KBNN Hµ T©y trong nh÷ng n¨m qua ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lín ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt ng©n s¸ch vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. KBNN Hµ T©y ®· kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña m×nh trong huy ®éng vèn, hoµn thµnh nhiÖm vô mµ KBNN T¦ giao cho. Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cña KBNN Hµ T©y C¬ chÕ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Ngµy 26/7/1994, ChÝnh phñ ban hµnh nghÞ ®Þnh sè 72/CP vÒ quy chÕ ph¸t hµnh c¸c lo¹i tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Trong nghÞ ®Þnh nµy nªu râ: tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ chøng chØ vay nî cña ChÝnh phñ do Bé Tµi ChÝnh ph¸t hµnh, cã thêi h¹n, cã mÖnh gi¸, cã l·i Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ bao gåm: tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu, c«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc, c¸c lo¹i ký danh vµ v« danh ®­îc ph¸t hµnh d­íi c¸c h×nh thøc sau: + TÝn phiÕu kho b¹c lµ lo¹i tÝn phiÕu ng¾n h¹n (d­íi mét n¨m) + Tr¸i phiÕu kho b¹c lµ lo¹i tr¸i phiÕu cã thêi h¹n tõ mét n¨m trë lªn + Tr¸i phiÕu c«ng tr×nh lµ lo¹i tr¸i phiÕu cã thêi tõ mét n¨m trë lªn, vay vèn cho tõng c«ng tr×nh cô thÓ, theo kÕ ho¹ch ®Çu t­ cña Nhµ n­íc, C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ bao gåm: TÝn phiÕu ng¾n h¹n: lµ lo¹i tÝn phiÕu cã thêi h¹n ba th¸ng, s¸u th¸ng, ®­îc ph¸t hµnh th­êng xuyªn tõng ®ît ®Ó t¹o ra nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi phôc vô cho chi NSNN. TÝn phiÕu kho b¹c ph¸t hµnh vµ thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ: lµ lo¹i tÝn phiÕu kho b¹c ®­îc ghi thu, ghi chi trùc tiÕp b»ng ngo¹i tÖ víi thêi h¹n 1 n¨m, 2 n¨m vµ tr¶ l·i hµng n¨m. Tr¸i phiÕu KBNN trung h¹n: lµ lo¹i tr¸i phiÕu kho b¹c cã thêi h¹n 1 n¨m, 2 n¨m, 3 n¨m, huy ®éng vèn nh»m bï ®¾p thiÕu hôt NSNN vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ trong kÕ ho¹ch NSNN ®­îc duyÖt. Trong nh÷ng n¨m qua, c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cña hÖ thèng KBNN ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, gãp phÇn gi¶i quyÕt thiÕu hôt t¹m thêi NSNN, kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t, æn ®Þnh l­u th«ng tiÒn tÖ, b×nh æn gi¸ c¶, thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®­îc ph¸t hµnh d­íi d¹ng chøng chØ tr¸i phiÕu ghi sæ. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cã nhiÒu mÖnh gi¸ kh¸c nhau tuú theo tõng ®ît ph¸t hµnh, ®­îc in s½n trªn chøng chØ tr¸i phiÕu (hoÆc giÊy chøng nhËn së h÷u tr¸i phiÕu) theo nhu cÇu cña ng­êi mua tr¸i phiÕu. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®­îc thu vµ thanh to¸n b»ng VN§, tr­êng hîp mua b»ng vµng, ngo¹i tÖ chuyÓn ®æi sÏ ®­îc c¬ quan ph¸t hµnh tr¸i phiÕu thu vµng vµ ngo¹i tÖ, ®ång thêi thùc hiÖn chuyÓn ®æi ra VN§ ®Ó ghi thu vµ thanh to¸n. §èi víi l·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ: l·i suÊt do Bé Tµi chÝnh c«ng bè theo tõng ®ît ph¸t hµnh (sau khi ®· tho¶ thuËn víi NHNN ViÖt Nam), ®¶m b¶o cho ng­êi mua tr¸i phiÕu ®­îc h­ëng l·i suÊt thùc céng (+) víi chØ sè tr­ît gi¸. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh l·i suÊt tr¸i phiÕu lµ: TØ lÖ l¹m ph¸t vµ biÕn ®éng gi¸ c¶ theo tõng thêi kú. Thêi h¹n cña tr¸i phiÕu: l·i suÊt tr¸i phiÕu cã thêi h¹n dµi ®­îc quy ®Þnh cao h¬n l·i suÊt tr¸i phiÕu cã thêi h¹n ng¾n. Nhu cÇu huy ®éng vèn vµ kh¶ n¨ng huy ®éng tr¸i phiÕu. Ph­¬ng thøc x¸c ®Þnh l·i suÊt tr¸i phiÕu lµ: L·i suÊt cè ®Þnh ¸p dông cho c¶ thêi kú ph¸t hµnh, tuú theo biÕn ®éng cña thÞ tr­êng vµ møc l¹m ph¸t dù tÝnh b×nh qu©n, nhu cÇu vèn cÇn huy ®éng tõng n¨m ®Ó x¸c ®Þnh vµ c«ng bè l·i suÊt. L·i suÊt chØ ®¹o ®Ó tæ chøc ®Êu gi¸ vµ chän l·i suÊt ph¸t hµnh. §èi t­îng mua tr¸i phiÕu bao gåm: Ng­êi ViÖt Nam ë trong n­íc, kiÒu bµo ë n­íc ngoµi, ng­êi n­íc ngoµi lµm viÖc vµ sinh sèng hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc mäi lÜnh vùc vµ thµnh phÇn kinh tÕ, kÓ c¶ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i, tæ chøc tÝn dông, C«ng ty Tµi chÝnh, C«ng ty B¶o hiÓm,... C¸c héi, c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng ®­îc dïng c¸c lo¹i quü hîp ph¸p cña m×nh ®Ó mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ... Ng­êi mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®­îc quyÒn lùa chän c¸c lo¹i tr¸i phiÕu thÝch hîp víi sè l­îng kh«ng h¹n chÕ. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®­îc tù do mua b¸n, chuyÓn nh­îng, thõa kÕ, ®­îc dïng lµm tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp trong c¸c quan hÖ tÝn dông, nh­ng kh«ng ®­îc dïng ®Ó thay thÕ tiÒn trong l­u th«ng vµ nép thuÕ cho Nhµ n­íc. Cô thÓ c¬ chÕ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ nh­ sau: TÝn phiÕu do KBNN ph¸t hµnh: §èi t­îng mua tÝn phiÕu kho b¹c lµ tÊt c¶ c¸c tÇng líp d©n c­ vµ lµ ng­êi ViÖt Nam theo nguyªn t¾c tù nguyÖn TÝn phiÕu kho b¹c ph¸t hµnh vµ thanh to¸n b»ng VN§ Thêi h¹n cña tÝn phiÕu lµ 3 th¸ng, 6 th¸ng. L·i suÊt cña tÝn phiÕu ®­îc quy ®Þnh cho tõng ®ît, phï hîp víi thÞ tr­êng, víi nhu cÇu chi tiªu cña NSNN vµ l·i suÊt tiÕt kiÖm. Tê tÝn phiÕu kh«ng ghi s½n mÖnh gi¸, møc mua tèi thiÓu lµ: 20.000 VN§, kh«ng h¹n chÕ møc mua tèi ®a. TÝn phiÕu kho b¹c ghi tªn vµ ®Þa chØ ng­êi mua, mua ë ®©u th× thanh to¸n ë ®ã. TÝn phiÕu kho b¹c ®­îc thanh to¸n mét lÇn c¶ gèc lÉn l·i khi ®Õn h¹n vµ theo l·i suÊt quy ®Þnh, kh«ng tÝnh l·i nhËp gèc hµng th¸ng. §Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c: + §Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c lµ h×nh thøc ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c theo ph­¬ng thøc b¸n bu«n th«ng qua ®Êu thÇu gi÷a c¸c thµnh viªn trªn thÞ tr­êng s¬ cÊp ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c, nh»m huy ®éng vèn trong c¸c Ng©n hµng, c¸c tæ chøc kinh tÕ cho NSNN vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. + TÝn phiÕu kho b¹c ®Êu thÇu qua NHNN cã ®Æc ®iÓm thu tiÒn, thanh to¸n vµ h¹ch to¸n b»ng VN§. MÖnh gi¸ tèi thiÓu lµ 1 triÖu ®ång, thêi h¹n 3 th¸ng, 6 th¸ng, 9 th¸ng. ViÖc ®Êu thÇu ë ®©y lµ l·i suÊt, l·i suÊt ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së kÕt qu¶ ®Êu thÇu, t¹i ®ã c©n b»ng gi÷a kh¶ n¨ng cung cÇu vÒ tÝn phiÕu. §èi t­îng ®Êu thÇu gåm: c¸c NHTM, chi nh¸nh NHNN. + Nguyªn t¾c c¬ b¶n trong ®Êu thÇu lµ: bÝ mËt tuyÖt ®èi mäi ho¹t ®éng ®Æt thÇu cña c¸c thµnh viªn vµ sù chØ ®¹o ®Êu thÇu cña liªn Bé Tµi chÝnh – NHNN. C¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ tæ chøc ph¶i ®­îc c«ng khai, c¸c thµnh viªn thÞ tr­êng cã quyÒn b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi, nghÜa vô khi tham gia ®Êu thÇu. Theo quy ®Þnh, c¸c thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n khèi l­îng tÝn phiÕu tróng thÇu kÓ tõ sau khi cã th«ng b¸o kÕt qu¶ ®Êu thÇu cho ®Õn ngµy ph¸t hµnh tÝn phiÕu. §èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c. Ngµy 25/08/1994, bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh sè 433 TC – KBNN vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 3 n¨m, tr¶ l·i hµng n¨m víi c¸c ®èi t­îng gåm ng­êi ViÖt Nam ë trong n­íc, kiÒu bµo ë n­íc ngoµi, ng­êi n­íc ngoµi ®ang lµm viÖc vµ sinh sèng ë ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ë ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp trong n­íc thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng kinh doanh trªn mäi lÜnh vùc, c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi ho¹t ®éng theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®­îc ChÝnh phñ ViÖt Nam cho phÐp kinh doanh mua b¸n tr¸i phiÕu. C¸c lo¹i tr¸i phiÕu nµy cã mÖnh gi¸ kh¸c nhau, cã danh hoÆc kh«ng ghi danh. L·i suÊt tr¸i phiÕu ®­îc c«ng bè theo tõng ®ît ph¸t hµnh, tiÒn l·i ®­îc thanh to¸n 6 th¸ng mét lÇn theo møc l·i ®­îc thanh to¸n trong thêi h¹n thanh to¸n l·i. §ång thêi KBNN ph¸t hµnh lo¹i tr¸i phiÕu 12 th¸ng tr¶ l·i tr­íc, l·i suÊt 21%/n¨m. QuyÕt ®Þnh sè 122/TC – Q§ - KBNN ngµy 01/02/1997 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh vÒ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, KBNN ®· tæ chøc ph¸t hµnh lo¹i tr¸i phiÕu nµy. + Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 14%/n¨m, cã ghi tªn vµ ®Þa chØ ng­êi mua. + Tr¸i phiÕu kho b¹c chØ ®­îc ghi thu vµ thanh to¸n b»ng ®ång ViÖt Nam, møc tèi thiÓu cña tê tr¸i phiÕu lµ 100.000 ®ång, kh«ng h¹n chÕ møc tèi ®a. + Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh ®ît nµy kh«ng tÝnh l·i nhËp gèc, tiÒn gèc vµ l·i tr¸i phiÕu ®­îc thanh to¸n 1 lÇn khi ®Õn h¹n (®ñ 24 th¸ng) t¹i KBNN n¬i ph¸t hµnh. Trong tr­êng hîp ng­êi së h÷u tr¸i phiÕu cã nhu cÇu thanh to¸n tr­íc h¹n nÕu thêi gian mua tr¸i phiÕu ®ñ 12 th¸ng ®Õn d­íi 24 th¸ng th× ®­îc h­ëng l·i cña 1 n¨m víi l·i suÊt 13% n¨m. §èi t­îng mua tr¸i phiÕu bao gåm: C¸c c¬ quan, ®oµn thÓ, héi quÇn chóng cña ViÖt Nam, ng­êi ViÖt Nam ë trong n­íc vµ n­íc ngoµi lµm viÖc vµ sinh sèng hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam. Ngµy 5/02/1999, Bé Tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh sè 17/1999/Q§ - BTC vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 13%/n¨m víi c¸c ®èi t­îng mua tr¸i phiÕu nh­ ®ît ph¸t hµnh n¨m 1997. Nh­ng c¸c tæ chøc, c¸c ®¬n vÞ, c¸c Héi tuyÖt ®èi kh«ng ®­îc sö dông vèn, kinh phÝ ®­îc NSNN cÊp, hoÆc cã nguån gèc tõ NSNN cÊp ®Ó mua tr¸i phiÕu kho b¹c. C¸c lo¹i tr¸i phiÕu nµy cã mÖnh gi¸ in s½n thÊp nhÊt lµ 100.000 ®ång, mÖnh gi¸ cao nhÊt lµ 100 triÖu ®ång. Ngµy 25/02/2000, Bé Tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh sè 28/2000/Q§-BTC cña Bé tr­ëng bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 7%/n¨m, ®èi t­îng mua lµ ng­êi ViÖt Nam ë trong vµ ngoµi n­íc, ng­êi n­íc ngoµi lµm viÖc vµ sinh sèng hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam. Ngµy 27/9/2002, Bé Tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh sè 83/2002/Q§-BTC cña Bé tr­ëng bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 7,4%/n¨m. KÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ qua Kho b¹c Nhµ n­íc Hµ T©y n¨m 1996: Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m: Tõ th¸ng 9/1996, KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 12%/n¨m víi kÕt qu¶: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 44.358 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­îc 35.552 triÖu ®ång. + Kho b¹c Nhµ n­íc c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc 5.806 triÖu ®ång. §ång thêi KBNN Hµ T©y thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 12% nh­ sau: Tæng sè tiÒn thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 12%/n¨m lµ 4.120 triÖu ®ång. Trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 4.014 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 106 triÖu ®ång. Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 1 n¨m Trong n¨m 1996, KBNN Hµ T©y kh«ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c lo¹i kú h¹n 1 n¨m mµ thanh to¸n gèc, l·i tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 1 n¨m , l·i suÊt 21%/n¨m ®Õn h¹n, kÕt qu¶ nh­ sau: Tæng sè tiÒn thanh to¸n gèc tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 1 n¨m l·i suÊt 21%/n¨m ®Õn h¹n lµ 35.962 triÖu ®ång. Trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 30.044 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 5.918 triÖu ®ång. Cô thÓ: ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c v« danh, víi mÖnh gi¸ lµ: 500.000® ®Õn 10.000.000®, KBNN Hµ T©y ®· tiÕn hµnh thanh to¸n gèc víi sè tiÒn lµ 41.566 triÖu ®ång. §èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c lo¹i ghi danh KBNN tØnh Hµ T©y ®· tiÕn hµnh thanh to¸n gèc víi sè tiÒn lµ 526 triÖu ®ång. Tæng sè tiÒn thanh to¸n l·i tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 1 n¨m , l·i suÊt 21%/n¨m lµ 7.551 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 6.309 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 1.242 triÖu ®ång. §èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c lo¹i v« danh, KBNN Hµ T©y ®· thanh to¸n l·i víi sè tiÒn 11.724 triÖu ®ång. §èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c ghi danh, v¨n phßng KBNN tØnh ®· thanh to¸n víi sè tiÒn lµ 83 triÖu ®ång. Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1996 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång Lo¹i kú h¹n Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn 1 n¨m 41.358 35.962 30.044 5.918 7.551 6.309 1.242 2 n¨m 35.552 5.806 4.120 4.014 106 Tæng 41.358 35.552 5.806 40.082 34.058 6.024 7.551 6.309 1.242 Nguån sè liÖu: Kho b¹c Nhµ n­íc tØnh Hµ T©y Qua b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨ 1996, ta thÊy: Trong n¨m 1996, KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®­îc 41.358 triÖu ®ång. §©y lµ con sè ®¸ng mõng bëi v× KBNN Hµ T©y chØ ph¸t hµnh riªng lo¹i tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m , l·i suÊt 12%/n¨m. ChØ trong vßng 4 th¸ng (tõ th¸ng 9 ®Õn th¸ng 12 n¨m 1996), v¨n phßng KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®ù¬c 35.552 triÖu ®ång, lµ con sè rÊt ®¸ng phÊn khëi, tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 12%/n¨m ®· hÊp dÉn d©n chóng, ng­êi d©n ®· quen dÇn víi tr¸i phiÕu chÝnh phñ, ®· b¾t ®Çu tin t­ëng vµo tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Tuy nhiªn, KBNN c¸c huyÖn míi chØ huy ®éng ®­îc 5.806 triÖu ®ång, ®©y lµ con sè h¹n chÕ do nh©n d©n ë c¸c huyÖn, nhÊt lµ ë c¸c vïng s©u, vïng xa, Ýt hiÓu biÕt vÒ tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, ®êi sèng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, do vËy, KBNN c¸c huyÖn cÇn cè g¾ng h¬n n÷a trong c«ng t¸c huy ®éng vèn cho NSNN. KÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ qua KBNN Hµ T©y n¨m 1997: Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m: Tõ th¸ng 2/1997, KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 13%/n¨m víi kÕt qu¶: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 60.708 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­îc 50.558 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc 10.150 triÖu ®ång. §ång thêi, KBNN Hµ T©y thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 13%/n¨m nh­ sau: Tæng sè tiÒn thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 12%/n¨m lµ 4.012 triÖu ®ång. Trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 2.964 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 1.048 triÖu ®ång. Toµn bé sè tiÒn thanh to¸n tr¸i phiÕu tr­íc h¹n nµy ®Ò ®­îc h­ëng l·i (®· mua trªn 12 th¸ng). Trong n¨m 1997, t×nh tr¹ng thanh to¸n tr­íc h¹n chÞu kh«ng h­ëng l·i ®Ó chuyÓn sang göi tiÕt kiÖm Ng©n hµng kh«ng cßn. Nguyªn nh©n lµ l·i suÊt tr¸i phiÒu kho b¹c cao h¬n l·i suÊt tiÕt kiÖm ng©n hµng, mÆc dï tØ lÖ chªnh lÖch nµy lµ kh«ng ®¸ng kÓ (tõ 0,3 – 0,5%/n¨m). Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanhto¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1997 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång Lo¹i kú h¹n Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn 2 n¨m 60.708 50.558 10.150 4.012 2.964 1.048 690 589 101 Tæng 60.708 50.558 10.150 4.012 2.964 1.048 690 589 101 Qua b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1997, ta thÊy: Tæng sè huy ®éng vèn ®­îc trong n¨m 1997 t¨ng so víi n¨m 1996 lµ 19.350 triÖu ®ång, b»ng 1,46 lÇn n¨m 1996. Trong n¨m 1997, v¨n phßng KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®­îc 60.708 triÖu ®ång, lµ con sè rÊt ®¸ng phÊn khëi, tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 13%/n¨m trong thêi kú gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®· t­¬ng ®èi æn ®Þnh ®· thùc sù hÊp dÉn ng­êi d©n bëi v× cao h¬n l·i suÊt ng©n hµng. Tuy nhiªn, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ vÉn chñ yÕu ë v¨n phßng KBNN tØnh. ë KBNN c¸c huyÖn tuy ®· cè g¾ng h¬n n¨m 1996 nh­ng v× cßn rÊt nhiÒu hé ®ãi nghÌo. KBNN c¸c huyÖn ®· cè g¾ng h¬n trong c«ng t¸c huy ®éng vèn cho NSNN, nh­ng ®Ó ®¹t ®­îc mét kÕt qu¶ kh¶ quan còng kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu mµ lµ mét chiÕn l­îc l©u dµi. KÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu chÝnh phñ qua KBNN Hµ T©y n¨m 1998: Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m: Tõ th¸ng 3/1998 ®Õn th¸ng 12/1998, KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 14%/n¨m, víi kÕt qu¶ lµ: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 70.100 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­îc 61.900 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc 8.200 triÖu ®ång. Tæng sè thanh to¸n trong n¨m 1998 lµ 42.300 triÖu ®ång + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 29.000 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 13.300 triÖu ®ång. §ång thêi, KBNN Hµ T©y thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 14%/n¨m nh­ sau: Tæng sè tiÒn thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 14%/n¨m lµ 14.254 triÖu ®ång. Toµn bé sè thanh to¸n tr­íc h¹n ®ã lµ sè ®­îc h­ëng l·i (rót tr­íc h¹n 12 th¸ng). Trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 11.675 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 2.579 triÖu ®ång. Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanhto¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1998 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång T.phiÕu lo¹i kú h¹n 2 n¨m ghi danh Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Kh«ng cã mÖnh gi¸ 29.000 25.056 3.944 8.291 7.430 788 Cã m.gi¸ 70.100 61.900 8.200 13.300 11200 2.100 1.523 1.236 360 Tæng 70.100 61.900 8.200 42.300 36.256 6.044 9.814 8.666 1.148 Qua b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1998, ta thÊy: N¨m 1998, tæng sè huy ®éng vèn ®­îclµ cao nhÊt tõ tr­íc tíi nay (n¨m 1992 huy ®éng ®­îc 5.640 triÖu ®ång, n¨m 1995 huy ®éng ®­îc 55.641 triÖu ®ång, n¨m 1997 huy ®éng ®­îc 60.708 triÖu ®ång, n¨m 1998 huy ®éng ®­îc 70.100 triÖu ®ång) t¨ng so víi n¨m 1997 lµ 9.392 triÖu ®ång vµ b»ng 115% so víi n¨m 1997; t¨ng so víi n¨m 1996 lµ 28.742 triÖu ®ång, b»ng 164% n¨m 1996. Do KBNN Hµ T©y tæ chøc tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng nh©n d©n mua tr¸i phiÕu kho b¹c, mÆt kh¸c, l·i suÊt 14%/n¨m ®· hÊp dÉn ng­êi mua, v× vËy l­îng vèn mµ KBNN Hµ T©y huy ®éng ®­îc trong n¨m 1998 lµ kh¸ cao. Trong 9 th¸ng (tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 12 n¨m 1998), KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®­îc 70.100 triÖu ®ång, lµ mét th¾ng lîi gãp phÇn bï ®¾p thiÕu hôt cho NSNN nãi chung vµ ng©n sach ®Þa ph­¬ng nãi riªng. Gi¸ c¶ thÞ tr­êng vÉn t­¬ng ®èi æn ®Þnh, l¹m ph¸t ë møc cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc ®· hÊp dÉn d©n chóng, ng­êi d©n ®· tin t­ëng vµo tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. MÆt kh¸c, l·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cao h¬n l·i suÊt huy ®éng vèn cña hÖ thèng Ng©n hµng, v× vËy, d©n c­ cã tiÒn nhµn rçi ®Òu tËp trung mua tr¸i phiÕu. Tuy vËy, trong n¨m 1998, l­îng vèn huy ®éng ®­îc chñ yÕu vÉn tËp trung ë kho b¹c tØnh, cßn KBNN c¸c huyÖn sè vèn huy ®éng ®­îc vÉn cßn ë møc khiªm tèn, vµ ng­êi mua tr¸i phiÕu còng chØ tËp trung ë mét sè bé phËn d©n c­ lµm ¨n bu«n b¸n, cßn ®¹i bé phËn d©n c­ vµ c«ng chøc Nhµ n­íc vÉn cßn nghÌo, thËm chÝ sè hé ®ãi nghÌo vÉn cßn. KÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ qua KBNN Hµ T©y n¨m 1999 Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m Thi hµnh quyÕt ®Þnh sè 17/1999 Q§ - BTC ngµy 5/02/1999 cña Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu KBNN kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 13%/n¨m. KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu t¹i tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ kho b¹c trªn ®Þa bµn toµn tØnh tõ ngµy 19/02/1999 ®Õn hÕt ngµy 15/05/1999. Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc trong ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 97.450 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­îc: 69.374 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc: 28.076 triÖu ®ång. §ång thêi KBNN Hµ T©y còng tiÕn hµnh thanh to¸n tr¸i phiÕu KBNN kú h¹n 2 n¨m ®Õn h¹n víi kÕt qu¶ nh­ sau: Tæng sè thanh to¸n gèc tr¸i phiÕu lµ 60.230 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 53.480 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 6.750 triÖu ®ång. Tæng sè thanh to¸n l·i tr¸i phiÕu lµ: 14.455 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 12.835 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 1.620 triÖu ®ång. C«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc kú h¹n 5 n¨m Thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 34/1999/N§-CP, ngµy 12/05/1999 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ ph¸t hµnh c«ng tr¸i n¨m 1999 vµ th«ng t­ sè 56/1999/TT-BTC ngµy 12/05/1999 cña Bé Tµi chÝnh; thùc hiÖn c«ng v¨n 403 cña KBNN T¦ tõ ngµy 19/05/1999 ®Õn hÕt ngµy 15/07/1999, KBNN Hµ T©y ®· tiÕn hµnh ph¸t hµnh c«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc kú h¹n 5 n¨m, l·i suÊt 10%/n¨m víi kÕt qu¶ nh­ sau: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 15.300 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­¬c: 10.800 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc: 4.500 triÖu ®ång. Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1999 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång Lo¹i tr¸i phiÕu C«ng tr¸i Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn C«ng tr¸i 15.300 10.800 4.500 Tr¸i phiÕu 97.450 69.374 28.076 60.230 53.480 6.750 14.455 12.835 1.620 Tæng 112.750 80.174 32.576 60.230 53.480 6.750 14.455 12.835 1.620 Qua b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c cña KBNN Hµ T©y n¨m 1999 ta thÊy: kho b¹c ®· huy ®éng ®­îc 112.750 triÖu ®ång, t¨ng 42.650 triÖu ®ång so víi n¨m 1998. §©y lµ kªt qu¶ rÊt ®¸ng phÊn khëi v× víi thêi gian ng¾n (tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 7/1999), KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®­îc 112 tØ ®ång, chøng tá ng­êi d©n trªn ®Þa bµn ®· tin t­ëng vµo tr¸i phiÕu ChÝnh phñ vµ l·i suÊt tr¸i phiÕu ®· thùc sù hÊp dÉn ng­êi d©n. §Æc biÖt lµ ph¸t hµnh C«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc, KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc vËn ®éng, tuyªn truyÒn s©u réng, kÞp thêi trong c¸c ban ngµnh vµ quÇn chóng nh©n d©n, kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c ban, ngµnh liªn quan trong tØnh. Do vËy, viÖc huy ®éng vèn ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kh¸ cao. KÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ n¨m 2000 t¹i KBNN Hµ T©y: Thùc hiÖn quyÕt ®Þnh sè 28/2000/Q§-BTC, ngµy 25/02/200 cña Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m; thùc hiÖn c«ng v¨n 190 KB/H§V ngµy 29/02/2000 cña KBNN T¦. Tõ 02/03/2000, KBNN ®· ph¸t hµnh tr¸i phiÕu 2 n¨m, l·i suÊt 7%/n¨m trªn toµn tØnh. KÕt qu¶ ®Õn hÕt ngµy 14/07/2000 nh­ sau: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 80.000 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­¬c: 58.300 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc: 21700 triÖu ®ång. §ît hai n¨m 2000 theo quyÕt ®Þnh sè 153/2000/Q§-BTC cña Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 6,4%/n¨m. KBNN Hµ T©y tiÕp tôc tæ chøc c«ng t¸c ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kÕt qu¶ tõ th¸ng 10 ®Õn hÕt th¸ng 12/2000 nh­ sau: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 50.300 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­¬c: 39.700 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc: 10.600 triÖu ®ång. Tuy r»ng l·i suÊt tr¸i phiÕu kho b¹c n¨m 2000 gi¶m nhiÒu so víi n¨m 1999, nh­ng KBNN Hµ T©y vÉn huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn kh¸ lín cho NSNN trªn ®Þa bµn tØnh. §iÒu nµy chøng tá r»ng tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®· chiÕm ®­îc lßng tin cña ng­êi d©n vµ còng kh¼ng ®Þnh vai trß cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn. VÒ thanh to¸n: KBNN Hµ T©y tiÕn hµnh thanh to¸n tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m ®Õn h¹n víi kÕt qu¶ nh­ sau: Tæng sè thanh to¸n gèc tr¸i phiÕu lµ 68.900 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n: 56.720 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n: 12.180 triÖu ®ång. Tæng sè thanh to¸n l·i tr¸i phiÕu lµ: 16.536 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n: 13.612 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n: 2.924 triÖu ®ång. Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 2000 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång Lo¹i tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tr¸i phiÕu 130.300 98.200 32.100 68.900 56.720 12.180 16.536 13.612 2.924 Tæng 130.300 98.200 32.100 68.900 56.720 12.180 16.536 13.612 2.924 Qua b¶ng tæng hîp trªn ta thÊy: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc trong n¨m 2000 t¨ng so víi n¨m 1999 lµ: 17.550 triÖu ®ång vµ b»ng 1,15 lÇn n¨m 2000. kÕt qu¶ huy ®éng ngµy mét cao h¬n, cã chiÒu h­íng ®i lªn. KÕtqu¶ ph¸t hµnh,thanh to¸n tr¸i phiÕu chÝnh phñ n¨m 2001 t¹i KBNN Hµ T©y. Thùc hiÖn Q§ sè 21/2001/Q§- BTC ngµy 28/3/2001 cña Bé Tµi chÝnh, thùc hiÖn c«ng v¨n sè 15 KB/HDV ngµy 30/3/2001 cña KBNNT¦. Tõ ngµy 2/04/2001, KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh trÊi phiÕu 2 n¨m, l·i suÊt 6,8%/ n¨m. KÕt qu¶ ®Õn hÕt ngµy 14/9/2001 lµ: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu lµ: 91.700 triÖu ®ång + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­îc: 65.300 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc: 26.400 triÖu ®ång §ît hai n¨m 2001 theo Q§ sè 85/2001/Q§-BTC V/V ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m , l·i suÊt 7% tõ 16/ 9/ 2001 KBNN Hµ T©y tiÕp tôc tæ chøcph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kÕt qu¶ ®Õn hÕt ngµy28/12/2001 nh­ sau: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc :45.400 TriÖu ®ång + V¨n phßng KBNN TØnh huy ®éng :39.600 triÖu ®ång + Kho b¹c c¸c huyÖn huy ®éng : 5.800 triÖu ®ång L·i suÊt ®­îc ®iÒu chØnh tõ 6.8% lªn 7%, khuyÕn khÝch ng­êi d©n mua tr¸i phiÕu nhiÒu h¬n. KBNN Hµ T©y ®· thanh to¸n tr¸i phiÕu kú h¹n hai n¨m ®Õn h¹n víi kÕt qu¶ nh­ sau: Tæng sè thanh to¸n gèc tr¸i phiÕu lµ :78.787 triÖu ®ång + V¨n phßng tØnh thanh to¸n :63.700 triÖu ®ång + C¸c kho b¹c huyÖn thanh to¸n :15.057 triÖu ®ång Tæng sè l·i ®· thanh to¸n lµ :17.589 triÖu ®ång. + V¨n phßng kho b¹c tØnh thanh to¸n lµ :14.100 triÖu ®ång +C¸c kho b¹c huyÖn thanh to¸n lµ : 3.489 triÖu ®ång Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu KBNN tØnh vµ KBNN huyÖn Hµ T©y n¨m 2001 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång Lo¹i tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tr¸i phiÕu 137.100 104.900 32.200 78.787 63.700 15.087 17.589 14.100 3.489 Tæng 137.100 104.900 32.200 78.787 63.700 15.087 17.589 14.100 3.489 So s¸nh víi n¨m 2000, ta thÊy tæng sè lÇn huy ®éng ®­îc trong n¨m 2001 t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 6.800 triÖu ®ång. §iÒu nµy chøng tá ng­êi d©n ®· tin t­ëng vµo tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. KÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ n¨m 2002 t¹i kho b¹c nhµ n­íc Hµ T©y. Thùc hiÖn Q§ sè 03/ 2002/Q§-BTC ngµy 15/1/2002 cña Bé tµi chÝnh vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú h¹n hai n¨m víi l·i suÊt 7.1% tõ ngµy 18/1/2002 ®Õn ngµy 9/ 4/ 2002 KBNN Hµ T©y ®· tiÕn hµnh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ kÕt qu¶ thu ®­îc nh­ sau: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc lµ :52.000 triÖu ®ång + V¨n phßng KB tØnh huy ®éng ®­îc :41.000 triÖu ®ång + KBNN huyÖn huy ®éng ®­îc :11.000 triÖu ®ång §ît 2, n¨m 2002, theo Q§ sè 42/2002/Q§-BTC ngµy 8/4/2002. Tõ ngµy 10/04/2002 ®Õn 30/09/2002, KBNN Hµ T©y ®· ph¸t hµnh ®ît tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 7,4%/n¨m vµ kÕt qu¶ thu ®­îc nh­ sau: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc: 70.000 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KB tØnh huy ®éng ®­îc :53.000 triÖu ®ång + KBNN huyÖn huy ®éng ®­îc: :17.000 triÖu ®ång §ît 3, n¨m 2002, theo Q§ sè 83/2002/Q§-BTC ngµy 27/09/2002. Tõ ngµy 01/10/2002 ®Õn 27/12/2002, KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 7,8%/n¨m vµ kÕt qu¶ thu ®­îc nh­ sau: Tæng sè tiÒn huy ®éng ®­îc: 34.000 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KB tØnh huy ®éng ®­îc :25.300 triÖu ®ång + KBNN huyÖn huy ®éng ®­îc : 8.700 triÖu ®ång §ång thêi, trong n¨m 2002, KBNN Hµ T©y ®· thanh to¸n tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m ®Õn h¹n víi kÕt qu¶ nh­ sau: Tæng thanh to¸n gèc tr¸i phiÕu toµn tØnh lµ 103.700 triÖu ®ång + V¨n phßng KB tØnh thanh to¸n: 80.100 triÖu ®ång + KBNN huyÖn thanh to¸n: 23.600 triÖu ®ång Tæng sè l·i ®· thanh to¸n toµn tØnh lµ: 26.962 triÖu ®ång + V¨n phßng KB tØnh thanh to¸n : 20.826 triÖu ®ång + KBNN huyÖn thanh to¸n: 6.136 triÖu ®ång Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 2002 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång Lo¹i tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tr¸iphiÕu 156.000 119.300 36.700 103.700 80.100 23.600 26.962 20.826 6.136 Tæng 156.000 119.300 36.700 103.700 80.100 23.600 26.962 20.826 6.136 So s¸nh víi n¨m 2001 ta thÊy tæng sè vèn huy ®éng ®­îc trong n¨m 2002 t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 18.900 triÖu ®ång, cho thÊy tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®· t×m ®­îc vÞ trÝ æn ®Þnh trong d©n chóng vµ kh¼ng ®Þnh vai trß cña kho b¹c th«ng qua viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Tãm l¹i: C«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y trong thêi gian qua ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Do ®ã cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c nh÷ng thµnh tùu vµ h¹n chÕ cña c«ng t¸c huy ®éng vèn ë ®Þa bµn tØnh ®Ó ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y. Nh÷ng thµnh qu¶ vµ h¹n chÕ trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y Nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc: MÆc dï míi thµnh lËp tõ n¨m 1991 vµ KBNN lµ mét ®¬n vÞ non trÎ, v× vËy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n ban ®Çu vÒ c¬ së vËt chÊt còng nh­ nghiÖp vô, nh­ng d­íi sù chØ ®¹o cña Bé Tµi chÝnh, KBNN T¦, sù t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì cña c¸c cÊp uû §¶ng, ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ c¸c ban ngµnh. KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc tèt c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trªn ®Þa bµn tØnh, vay nî d©n ®Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt nhu cÇu chi cña NSNN vµ ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ nhu cÇu chi cña ng©n s¸ch tØnh còng nh­ ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ cña tØnh nãi riªng. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña KBNN võa mang tÝnh kinh tÕ, võa mang tÝnh chÝnh trÞ – x· héi, huy ®éng vèn kh«ng ph¶i v× môc ®Ých lîi nhuËn - ®©y lµ ®iÓm kh¸c chñ yÕu víi c¸c NHTM. KÕt qu¶ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trong c¸c n¨m qua (tõ 1996 ®Õn hÕt 2002): KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®­îc h¬n 700 tØ ®ång cho NSNN. KÕt qu¶ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y ®· gãp phÇn thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch NSNN, ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t trªn ®Þa bµn tØnh, hoµn thµnh kÕ ho¹ch huy ®éng vèn mµ KBNN T¦ giao cho. C«ng t¸c huy ®éng vèn cho NSNN vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ ®· ®­îc hoµn thiÖn dÇn, phï hîp víi c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Tõ chç ¸p dông l·i suÊt thÊp, viÖc mua cßn mang tÝnh ¸p ®Æt chÝnh trÞ, g©y nhiÒu khã kh¨n trong kh©u mua còng nh­ khi thanh to¸n, hiÖu qu¶ thÊp, ®Õn nay ®· xem xÐt l·i suÊt thÞ tr­êng, chó ý ®Õn tØ lÖ l¹m ph¸t nªn ®· hÊp dÉn ®­îc ng­êi mua, do vËy sè vèn huy ®éng ®­îc qua KBNN Hµ T©y t¨ng lªn hµng n¨m. C¬ chÕ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ kh«ng ngõng hoµn thiÖn c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc. Tõ c¸c lo¹i tÝn phiÕu ng¾n h¹n ®Õn trung, dµi h¹n, tõ c¸c lo¹i ký danh mua ë ®©u thanh to¸n ë ®ã ®Õn c¸c lo¹i v« danh mua ë mét kho b¹c trong tØnh th× thanh to¸n ®­îc ë tÊt c¶ c¸c KBNN trong tØnh. Tõ n¨m 1993, h×nh thøc huy ®éng vèn ®­îc më réng, ®a d¹ng ho¸, l·i suÊt tÝn phiÕu kho b¹c ®· ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së l·i suÊt tiÕt kiÖm cña ng©n hµng céng thªm tØ lÖ khuyÕn khÝch tõ 0,3-0,5%, ®­îc ®iÒu chØnh theo tõng thêi gian ®¶m b¶o lîi Ých cña ng­êi mua tÝn phiÕu, ¸p dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc thanh to¸n l·i. C¸c h×nh thøc tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu ngµy cµng ®­îc c¶i tiÕn, ®­îc phÐp tù do chuyÓn nh­îng, mua b¸n nªn ®· hÊp dÉn ng­êi mua h¬n. Trong thêi gian qua, d­íi sù chØ ®¹o cña KBNN TW, KBNN Hµ T©y ®· ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ th­êng xuyªn, liªn tôc (n¨m 1997 ph¸t hµnh 2 ®ît; n¨m 1998 ph¸t hµnh 4 ®ît; n¨m 1999 ph¸t hµnh 2 ®ît; n¨m 2000 ph¸t hµnh 2 ®ît; n¨m 2001 ph¸t hµnh 2 ®ît; n¨m 2003 ph¸t hµnh 3 ®ît), ®· gióp ®èi t­îng mua trong tØnh quen dÇn víi tr¸i phiÕu ChÝnh phñ vµ ngµy cµng tin t­ëng vµo tr¸i phiÕu ChÝnh phñ nhiÒu h¬n. Nhê cã sù phèi hîp gi÷a KBNN Hµ T©y víi c¬ quan Tµi chÝnh, ThuÕ trong c«ng t¸c huy ®éng vèn nªn còng ®· mang l¹i hiÖu qu¶ quan träng. VÒ mÆt ph¸p luËt, KBNN Hµ T©y tæ chøc ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trªn ®Þa bµn tØnh ®· chÊp hµnh ®Çy ®ñ nh÷ng quy ®Þnh, h­íng dÉn cña KBNN T¦ vÒ c¬ chÕ, l·i suÊt vµ qu¶n lý viÖc mua b¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Cô thÓ kÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y nh­ sau: VÒ tÝn phiÕu KBNN: tõ n¨m 1992 ®Õn n¨m 1994 ®· huy ®éng ®­îc 150 tØ ®ång; tÝn phiÕu 6 th¸ng l·i suÊt 1,9%/th¸ng tr¶ l·i tr­íc, huy ®éng ®­îc h¬n 85 tØ ®ång. VÒ tÝn phiÕu ®­êng d©y 500KV: trong n¨m1992 – 1993, KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®­îc 2,4 tØ ®ång VÒ tr¸i phiÕu KBNN: trong 7 n¨m tõ 1996 – 2002, KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®­îc h¬n 700 tØ ®ång, trong ®ã riªng v¨n phßng kho b¹c tØnh ®· huy ®éng ®­îc trªn 550 tØ ®ång, ®iÒu nµy chøng tá v¨n phßng kho b¹c tØnh ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lín trong d©n trªn ®Þa bµn thÞ x·. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®· hÊp dÉn d©n chóng, nhÊt lµ tr¸i phiÕu kú h¹n 1 n¨m, l·i suÊt 21%/n¨m lo¹i v« danh vµ tr¸i phiÕu ChÝnh phñ kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 14%/n¨m. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c huy ®éng vèn vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ. Nh÷ng mÆt h¹n chÕ: C«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y trong thêi gian qua cßn nh÷ng mÆt h¹n chÕ sau: C¬ chÕ ph¸t hµnh, c¬ chÕ thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cßn nhiÒu v­íng m¾c. Do ®©y lµ mét hÖ thèng míi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nªn ph¶i th­êng xuyªn bæ sung söa ®æi vÒ c¬ chÕ, dÉn ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn th­êng chËm trÔ, nhiÒu khi cßn lóng tóng, v× vËy ch­a lÊy ®­îc lßng tin cña ng­êi d©n trong tØnh; vµ do c¬ chÕ lu«n cã sù thay ®æi nªn ng­êi mua khã hiÓu vµ ch­a an t©m mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. VÒ l·i suÊt: + L·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ch­a thùc sù hîp lý, cã lóc cao h¬n tÝn phiÕu, kú phiÕu cña ng©n hµng, nh­ng cã lóc l¹i thÊp h¬n l·i suÊt cña Ng©n hµng – do vËy, g©y ra sù chuyÓn vèn bÊt lîi gi÷a Ng©n hµng tØnh vµ KBNN tØnh. NhiÒu khi ng­êi d©n ®· mua tr¸i phiÕu KBNN nh­ng do l·i suÊt Ng©n hµng hÊp dÉn h¬n nªn rót gèc ra kh«ng lÊy l·i ®Ó göi vµo Ng©n hµng, hoÆc cïng kú h¹n vµ l·i suÊt nh­ng Ng©n hµng tr¶ l·i tr­íc nªn hÊp dÉn ng­êi mua h¬n. Thùc tÕ th¸ng 12/1996, v¨n phßng KBNN tØnh ®· ph¶i thanh to¸n tr­íc h¹n 4.014 tØ ®ång + C¸ch x¸c ®Þnh l·i suÊt cßn mang tÝnh ¸p ®Æt, do vËy ch­a thùc sù thu hót ®­îc ng­êi mua, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t cßn ë møc hai con sè th× ng­êi mua sÏ kh«ng tin t­ëng vµo viÖc mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ v× ph¶i chÞu l·i suÊt ©m (-) + C¬ chÕ l·i suÊt thiÕu sù ®ång bé, tØ lÖ l·i suÊt ch­a hîp lý ®èi víi tõng c«ng cô huy ®éng, g©y ra sù chång chÐo, c¹nh tranh gi÷a c¸c h×nh thøc ph¸t hµnh. + KBNN Hµ T©y còng nh­ hÇu hÕt c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c, kh¶ n¨ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c cßn gÆp khã kh¨n - ®©y chÝnh lµ sù c¹nh tranh gi÷a ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ vµ kú phiÕu cña c¸c NHTM mµ ®iÒu chñ yÕu lµ l·i suÊt. VÒ h×nh thøc tr¸i phiÕu ChÝnh phñ: Tuy ®· ®­îc c¶i tiÕn, thay ®æi nhiÒu song chñ yÕu vÉn lµ tr¸i phiÕu cã ghi tªn ng­êi mua, ®­îc thanh to¸n t¹i KBNN ph¸t hµnh, v× vËy, viÖc mua b¸n vµ chuyÓn nh­îng lµ rÊt khã kh¨n, phøc t¹p. Khèi l­îng vèn huy ®éng ®­îc chñ yÕu tËp trung d­íi h×nh thøc tÝn phiÕu ng¾n h¹n, trongkhi ®ã h×nh thøc ph¸t hµnh cña c¸c NHTM l¹i ®a d¹ng vµ cã “tÝnh láng” cao h¬n. VÒ tæ chøc ph¸t hµnh: KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh nhiÒu lo¹i tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu víi nhiÒu ®ît kh¸c nhau, nh­ng v× ®ang ë trong giai ®o¹n non trÎ nªn c¸ch ph¸t hµnh cßn dÌ dÆt, nhiÒu khi tr¸i phiÕu ChÝnh phñ võa lµm quen víi ng­êi mua th× ®· bÞ dõng ph¸t hµnh. ViÖc tæ chøc ph¸t hµnh cßn bÞ ®éng, phô thuéc vµo nhu cÇu sö dông vèn cña NSNN dÉn ®Õn nhiÒu khi ph¶i huy ®éng trong thêi ®iÓm l­îng tiÒn mÆt nhµn rçi trong d©n c­ thÊp (vÝ dô: dÞp cuèi n¨m ©m lÞch). Do vËy, ph¶i cã nhiÒu biÖn ph¸p kÝch thÝch nh­: tr¶ l·i tr­íc, lµm cho l·i suÊt t¨ng (nh­ng l¹i lµ g¸nh nÆng cho NSNN). Ch­a cã sù quan t©m ®óng møc vµ nhËn thøc ®Çy ®ñ vÞ trÝ, vai trß cña tõng c«ng cô cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, ch­a cã chiÕn l­îc huy ®éng vèn l©u dµi trªn ®Þa bµn tØnh. VÒ kú h¹n tr¸i phiÕu: + ViÖc ph¸t hµnh tÝn phiÕu lµ hîp lý, phï hîp víi d©n c­ trªn ®Þa bµn tØnh nh­ng l¹i g©y khã kh¨n ®èi víi viÖc huy ®éng vèn cho c¸c c«ng tr×nh lín. + Ch­a cã sù phèi hîp chÆt chÏ vµ chØ ®¹o thèng nhÊt gi÷a hai ngµnh Tµi chÝnh vµ Ng©n hµng trong viÖc ph¸t hµnh mÆt b»ng l·i suÊt, do ®ã ®· cã mét bé phËn tiÒn mÆt di chuyÓn gi÷a Ng©n hµng vµ Kho b¹c do chªnh lÖch l·i suÊt g©y nªn. + ViÖc huy ®éng vèn ë KBNN c¸c huyÖn ch­a ®¹t hiÖu cao, mµ chØ tËp trung chñ yÕu ë kho b¹c tØnh. + M¹ng l­íi huy ®éng vèn trong tØnh ch­a ®­îc më réng, sù phèi kÕt hîp gi÷a Tµi chÝnh – Kho b¹c – ThuÕ trong c«ng t¸c huy ®éng vèn cßn thiÕu chÆt chÏ, ch­a tÝch cùc; c«ng t¸c th«ng tin tuyªn truyÒn, vËn ®éng d©n chóng mua tr¸i phiÕu cßn bÞ h¹n chÕ. Do vËy, nguån vèn nhµn rçi cña d©n c­ trªn ®i¹ bµn tØnh ch­a ®­îc tæ chøc huy ®éng mét c¸ch th­êng xuyªn, triÖt ®Ó. Tãm l¹i: Trong thêi gian qua, c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. L­îng vèn huy ®éng ®­îc qua c¸c n¨m ®Òu t¨ng, ®iÒu nµy chøng tá sù cè g¾ng cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn. Bªn c¹nh ®ã còng cßn mét sè h¹n chÕ, do vËy cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ huy ®éng vèn th«ng qua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y ®Ó huy ®éng tèi ®a nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ trªn ®Þa bµn tØnh cho NSNN vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. BiÓu tæng hîp I Tiªu thøc Ph¸t hµnh Thanh to¸n C«ng tr¸i Tr¸i phiÕu Tæng sè C«ng tr¸i Tr¸i phiÕu Tæng sè 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Nguån sè liÖu; Kho b¹c Nhµ n­íc tØnh Hµ T©y c¸c n¨m 1996-2002 BiÓu tæng hîp II Tiªu thøc Tæng ph¸t hµnh Tæng thanh to¸n Kho b¹c tØnh C¸c huyÖn Kho b¹c tØnh C¸c huyÖn 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Nguån sè liÖu; Kho b¹c Nhµ n­íc tØnh Hµ T©y c¸c n¨m 1996-2002 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y Môc tiªu cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Õn n¨m 2010 phÊn ®Êu t¨ng nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kho¶ng 7,2%/n¨m, thu nhËp quèc d©n b×nh qu©n ®Çu ng­êi 600&/n¨m. §Ó ®¹t ®­îc chØ tiªu nµy th× vèn ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. NhiÖm vô ®Æt ra trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ lµ ph¶i huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn kho¶ng 58 tØ $, dù tÝnh huy ®éng nguån vèn trong n­íc chiÕm kho¶ng 60% - tøc khoang 35 tØ $. §©y lµ mé th¸ch thøc rÊt lín, trong khi vèn NSNN cã h¹n th× yªu cÇu huy ®éng vèn trong d©n, ph¸t huy mäi nguån vèn trong n­íc lµ v« cïng cÊp thiÕt. Do vËy, nhiÖm vô ®Æt ra víi hÖ thèng KBNN nãi chung rÊt nÆng nÒ, KBNN ®ãng vai trß chñ yÕu trong viÖc huy ®éng vèn mµ ChÝnh phñ giao cho. Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc thùc tÕ t¹i KBNN Hµ T©y, trªn c¬ së nh÷ng thµnh qu¶ vµ nh÷ng tån t¹i cña c«ng t¸c nµy, t«i xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y. C¸c quan ®iÓm trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y Quan ®iÓm huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y còng h­íng theo quan ®iÓm huy ®éng vèn cña ngµnh KBNN nãi chung, ®ã lµ: X¸c ®Þnh c«ng t¸c huy ®éng vèn d­íi h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch quèc gia + XuÊt ph¸t tõ vai trß quan träng cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cña hÖ thèng KBNN vµ nhu cÇu vèn cho ng©n s¸ch vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay + Ho¹t ®éng huy ®éng vèn thÓ hiÖn vai trß qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, tõ ®ã coi ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña KBNN lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô chÝnh yÕu cña hÖ thèng KBNN. + Trªn c¬ së x¸c ®Þnh vÞ trÝ träng yÕu cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p cã tÝnh thùc thi cao ®Ó tæ chøc hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao mét c¸ch triÖt ®Ó. ViÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cña hÖ thèng KBNN ®­îc ®Æt trong mèi quan hÖ thèng nhÊt víi ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña hÖ thèng Ng©n hµng. Tõ quan ®iÓm nµy gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a KBNN víi hÖ thèng Ng©n hµng vµ gãp phÇn thùc hiÖn tèt c¸c vÊn ®Ò sau: + §¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch Tµi chÝnh – TiÒn tÖ cña Nhµ n­íc + §¶m b¶o sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña thÞ tr­êng vèn. + Lµ nh©n tè thóc ®Èy sù vµ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. CÇn x¸c ®Þnh ®óng vÞ trÝ, vai trß cña tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam + CÇn x¸c ®Þnh râ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ c«ng cô quan träng ®Ó huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cho NSNN, ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu cÊp b¸ch cña Nhµ n­íc. + Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ hµng ho¸ chñ yÕu cho phÐp Nhµ n­íc tham gia qu¶n lý, ®iÒu hµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n theo ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc. Theo kinh nghiÖm cña c¸c n­íc cã thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn th× “hµng ho¸” chñ yÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i lµ cæ phiÕu, cßn ®èi víi n­íc ta th× tr¸i phiÕu ChÝnh phñ l¹i gi÷ vai trß nµy, ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i tÝn phiÕu kho b¹c. §©y lµ “hµng ho¸” chñ yÕu cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng ë ViÖt Nam. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ kh«ng chØ trë thµnh c«ng cô vay vèn cña Nhµ n­íc mµ cßn lµ c«ng cô cña chÝnh s¸ch Tµi chÝnh – TiÒn tÖ. VÒ môc tiªu: C«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y thùc hiÖn theo ®Þnh h­íng, c¸c môc tiªu cña KBNN T¦ ®Ò ra. §Ó hoµn thiÖn c¬ chÕ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, hÖ thèng KBNN cÇn h­íng vµo c¸c môc tiªu sau: Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ c«ng cô chñ ®¹o tham gia ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n, thÞ tr­êng vèn. Lµm lµnh m¹nh ho¸ nÒn Tµi chÝnh, lµnh m¹nh t×nh h×nh tiÒn tÖ, thÞ tr­êng vèn trong vµ ngoµi n­íc, khai th«ng qu¸ tr×nh l­u th«ng vèn ra thÞ tr­êng quèc tÕ b»ng c¸ch ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ra thÞ tr­êng vèn quèc tÕ. §Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n th× ph¶i t¹o ®­îc sù héi nhËp thÞ tr­êng vèn trong n­íc vµ quèc tÕ. ë nhiÒu n­íc, viÖc vay n­íc ngoµi qua thÞ tr­êng vèn ngoµi n­íc lµ viÖc lµm ®· cã tõ l©u, th«ng qua viÖc ph¸t hµnh c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ nh­: tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, kú phiÕu ng©n hµng,... t¹i c¸c thÞ tr­êng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng vèn quèc tÕ. ë n­íc ta ch­a cã h×nh thøc huy ®éng nµy, cã nhiÒu lý do dÉn ®Õn t×nh h×nh trªn. Mét trong c¸c lý do ®ã lµ nÒn kinh tÕ cña chóng ta míi trong qu¸ tr×nh vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, nÒn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn, uy tÝn trªn tr­êng quèc tÕ cßn khiªm tèn, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi míi ®¹t trªn 200$/n¨m. Nh­ng huy ®éng vèn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ cã nhiÒu ­u ®·i nh­: chñ ®éng vay vµ sö dông vèn kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña ng­êi cho vay (nhÊt lµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ); cã kh¶ n¨ng huy ®éng khèi l­îng vèn lín, thêi gian vay dµi l¹i cã thÓ mua b¸n ®­îc trªn thÞ tr­êng. HiÖn nay, theo ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ ®Çu t­ quèc tÕ, ViÖt Nam ®ang cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ra thÞ tr­êng vèn quèc tÕ. ViÖt Nam cã sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, cã nguån tµi nguyªn phong phó, nguån nh©n lùc dåi dµo, tØ lÖ t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ cao, l¹m ph¸t ®· ®­îc kiÒm chÕ, gi¸ trÞ ®ång ViÖt Nam vµ tØ gi¸ hèi ®o¸i t­¬ng ®èi æn ®Þnh, tØ lÖ béi chi NSNN so víi GDP ®­îc thu hÑp. ViÖt Nam l¹i n»m trong khu vùc ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng, lµ khu vùc n¨ng ®éng, cã luËt ®Çu t­ n­¬c ngoµi cëi më. §Æc biÖt, ViÖt Nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña khèi ASEAN vµ b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Mü. Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam ®­îc më réng vµ cã xu h­íng ph¸t triÓn tèt. §©y lµ nh©n tè t¹o sù tin t­ëng cho c¸c nhµ ®Çu t­ quèc tÕ th«ng qua mua tr¸i phiÕu cña ViÖt Nam. Hay nãi c¸ch kh¸c, cho tíi nay, chóng ta ®· cã ®­îc mét sè tiÒn ®Ò thuËn lîi t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ra thÞ tr­êng vèn n­íc ngoµi, më ra mét kh¶ n¨ng míi cho viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp, phôc vô cho ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi. ViÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ra thÞ tr­êng vèn quèc tÕ mµ tr­íc m¾t lµ tr¸i phiÕu ChÝnh phñ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam tham gia vµo thÞ tr­êng vèn n­íc ngoµi, ®Èy nhanh h¬n n÷a qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam. L·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ dÇn trë thµnh chuÈn mùc ®Ó x¸c ®Þnh l·i suÊt cho vay vµ huy ®éng vèn cña hÖ thèng Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸0c. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn ChÝnh phñ ph¶i trë thµnh mét ho¹t ®éng th­êng xuyªn, ®Òu ®Æn vµ lµ mét cÇu nèi ®Ó ®i ®Õn ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ph¶i ph¸t hµnh liªn tôc, ph¶i lµ c«ng cô ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch thÞ tr­êng më - ®©y lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng nhÊt cña chÝnh s¸ch TiÒn tÖ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Thùc tÕ trªn thÞ tr­êng vèn ng¾n h¹n vÉn chiÕm tØ lÖ lín trong c¬ cÊu vèn huy ®éng cña Ng©n hµng vµ KBNN. Nh÷ng ng­êi ®Çu t­ göi vµo Ng©n hµng hoÆc KBNN liªn tôc sÏ thµnh trung h¹n hoÆc dµi h¹n. NÕu kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc th× ng­êi mua tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu Kho b¹c sÏ yªn t©m víi l·i suÊt vµ kho¶n vèn mµ hä ®· ®Çu t­. Sau ®ã Nhµ n­íc sÏ ®­a dÇn thµnh c¸c kho¶n tiÒn göi dµi h¹n cã chÕ ®é ­u ®·i vµ cã l·i suÊt cao h¬n ng¾n h¹n. Tõ ®ã t¹o ra sù s«i ®éng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Ph¸t huy thÕ m¹nh cña KBNN, ngµnh kho b¹c cã hÖ thèng tæ chøc hoµn chØnh, cã mÆt trªn kh¾p c¶ n­íc, cã c¬ së vËt chÊt t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ víi sè nh©n lùc ®«ng ®¶o, ®éi ngò c¸n bé cã kh¶ n¨ng tiÕp thu nhanh; cÇn ph¸t huy n¨ng lùc bé m¸y nµy trong c«ng t¸c huy ®éng vèn ®Ó huy ®éng tèi ®a tiÒm lùc vÒ nguån vèn trong n­íc, n­íc ngoµi, c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi, kh¾c phôc c¸c khuyÕt tËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN. + KBNN lµ c¬ quan trùc tiÕp qu¶n lý quü NSNN. + Trong ®iÒu kiÖn n­¬c ta hiÖn nay, c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo. V× vËy tiÕt kiÖm lµ vÊn ®Ò quan träng, cÇn ph¶i thùc hiÖn trong mäi lÜnh vùc. Trong c«ng t¸c huy ®éng vèn còng vËy, chóng ta cÇn ph¶i tËn dông tèi ®a c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña hÖ thèng KBNN. Cã thÓ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh­ th«ng qua c¸c ®¹i lý, ®Êu thÇu qua NHNN, c¸c tæ chøc Tµi chÝnh song kh«ng nªn l·ng phÝ n¨ng lùc cña hÖ thèng kho b¹c, ph¶i ph¸t huy h¬n n÷a thÕ m¹nh cña ngµnh, tr¸nh ®­îc sù lÖ thuéc vµo c¸c yÕu tè bªn ngoµi. Cô thÓ, môc tiªu c«ng t¸c huy ®éng vèn cho NSNN vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn giai ®o¹n 2001 – 2010 cña hÖ thèng KBNN lµ: + Më réng quy m« vµ t¨ng nhÞp ®é khai th¸c c¸c nguån vèn trong n­íc, träng t©m lµ c¸c nguån vèn trong d©n c­, d­íi nhiÒu h×nh thøc nh­: ph¸t hµnh liªn tôc c¸c lo¹i tr¸i phiÕu ChÝnh phñ (kÓ c¶ c«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc), tr¸i phiÕu doanh nghiÖp, cæ phiÕu C«ng ty, më sæ tiÒn göi tiÕt kiÖm trung vµ dµi h¹n, phÊn ®Êu ®¹t møc huy ®éng tèi thiÓu 5%/GDP hµng n¨m (kho¶ng 15.000 ®Õn 20.000 tØ ®ång/n¨m) + N©ng dÇn thêi h¹n vµ gi¶m dÇn l·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Trong nh÷ng n¨m 2000-2005 chñ yÕu ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú h¹n 5 – 10 n¨m. Tõ n¨m 2006 trë ®i, khi thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng æn ®Þnh, chñ yÕu ph¸t hµnh c¸c lo¹i tr¸i phiÕu trung vµ dµi h¹n (10 n¨m trë lªn). C¸c lo¹i tÝn phiÕu ng¾n h¹n sÏ ®­îc ph¸t hµnh qua NHNN ®Ó triÓn khai nghiÖp vô thÞ tr­êng më vµ phèi hîp thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. + Hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ luËt ph¸p thuéc lÜnh vùc huy ®éng vèn. C¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y. Tr­íc tiªn t«i xin nªu mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ huy ®éng vèn ChÝnh phñ cña hÖ thèng KBNN nãi chung, ®ã lµ: Huy ®éng vèn cho NSNN vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ trë thµnh chØ tiªu ph¸p lÖnh: ViÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®­îc thÓ chÕ thµnh v¨n b¶n ph¸p luËt ë møc ®é cao h¬n hiÖn nay. C¬ chÕ tæ chøc ph¸t hµnh ph¶i ®­îc quy ®Þnh b»ng c¸c nghÞ ®Þnh, ph¸p lÖnh, th«ng t­ cô thÓ. QuyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan ph¶i ®­îc quy ®Þnh râ rµng, tr¸nh sù c¹nh tranh chång chÐo trong c«ng t¸c huy ®éng vèn. Hai hÖ thèng KBNN vµ Ng©n hµng cÇn cã c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt quy ®Þnh râ quyÒn h¹n, lîi Ých cña hÖ thèng. Ngoµi ra, trong tõng hÖ thèng cÇn cã c¸c quy ®Þnh riªng vÒ tõng quyÒn h¹n, nghÜa vô cña c¸c c¬ quan cã liªn quan nh­: ChÝnh phñ, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®èi víi c«ng t¸c huy ®éng vèn. Trong n¨m 1994, chóng ta ®· cã nghÞ ®Þnh 72 CP quy ®Þnh vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Ngµy 10/02/1995, ban hµnh th«ng t­ liªn bé sè 01 TC-NHNN cña liªn bé Tµi chÝnh – Ng©n hµng Nhµ n­íc vÒ viÖc h­íng dÉn tæ chøc ®Êu thÇu tÝn phiÕu KBNN qua NHNN, trong ®ã ®· quy ®Þnh râ quy chÕ ph¸t hµnh còng nh­ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña ®èi t­îng liªn quan. Nãi chung vÒ mÆt Ph¸p luËt, chóng ta còng ®· tõng b­íc hoµn thiÖn. Bªn c¹nh ®ã còng cßn kh«ng Ýt nh÷ng s¬ hë, do vËy cÇn ph¶i cã c¸c v¨n b¶n chÆt chÏ h¬n, cô thÓ h¬n; cã nh­ vËy c«ng t¸c huy ®éng vèn míi t¹o ra kh¶ n¨ng: + §¹t ®­îc tÝnh Ph¸p lý vÒ chØ tiªu huy ®éng vèn, tõ ®ã sÏ gióp cho Bé Tµi chÝnh phèi hîp víi NHNN, c¸c bé, c¸c ngµnh cã liªn quan, x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch huy ®éng vèn thÝch hîp trong tõng thêi kú cô thÓ. + KÕ ho¹ch huy ®éng vèn hµng n¨m vµ chñ ®éng thêi gian trong c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn. VÒ c¬ chÕ ph¸t hµnh: C¬ chÕ phÊt hµnh cÇn ph¶i phï hîp víi c¬ chÕ ®æi míi cña nÒn kinh tÕ, phï hîp víi c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C¸c lo¹i tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu ph¸t hµnh cã thÓ trao ®æi mua b¸n, chuyÓn nh­îng, thõa kÕ, thanh to¸n thuËn lîi cho ng­êi së h÷u. Nã ®­îc mua b¸n tù do trªn thÞ tr­êng nh­ mét lo¹i hµng ho¸ th«ng th­êng, ®èi víi lo¹i ký danh vÉn tiÕp tôc ph¸t hµnh nh­ng cÇn ®¬n gi¶n ho¸ vÒ thñ tôc chuyÓn ®æi vµ thanh to¸n. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i tr¸i phiÕu ChÝnh phñ: ph¸t hµnh c¸c lo¹i tr¸i phiÕu trong vµ ngoµi n­íc, tr¸i phiÕu v« danh, tr¸i phiÕu ghi danh, tr¸i phiÕu ghi sæ, chøng chØ, tr¸i phiÕu ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh cô thÓ. KÕt hîp ®ång thêi hai ph­¬ng thøc ph¸t hµnh: b¸n lÎ c¸c lo¹i tr¸i phiÕu cã in s½n mÖnh gi¸ víi l·i suÊt cè ®Þnh vµ b¸n theo ph­¬ng thøc chiÕt khÊu, b¶o ®¶m cho c¸c lo¹i tr¸i phiÕu cña mét ®ît ph¸t hµnh cã cïng mét ngµy ®¸o h¹n, cïng mét møc l·i suÊt nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c lo¹i tr¸i phiÕu cã thÓ niªm yÕt, giao dÞch trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu (chñ yÕu lo¹i trung h¹n vµ dµi h¹n) theo ph­¬ng thøc b¸n bu«n th«ng qua c¸c tæ chøc b¶o l·nh, m«i giíi ph¸t hµnh hoÆc ®Êu thÇu qua trung t©m giao dÞch chøng kho¸n. Trong t­¬ng lai, ®©y lµ nh÷ng kªnh ph¸t hµnh chñ yÕu nh»m t¹o ra c¸c hµng ho¸ ®ñ tiªu chuÈn ®Ó niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. §èi víi c«ng t¸c ®Êu thÇu: cÇn më réng ph¹m vi ®Êu thÇu, kh«ng bã hÑp chØ lµ c¸c NHTM, c¸c chi nh¸nh NHNN nh­ hiÖn nay mµ cÇn më réng ra c¸c quü tÝn dông, quü ®Çu t­, quü b¶o hiÓm, tiÕn hµnh ®Êu thÇu nhiÒu lo¹i tr¸i phiÕu, duy tr× æn ®Þnh thÞ tr­êng ®Êu thÇu. Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Tr­íc m¾t, sau khi ChÝnh phñ ban hµnh nghÞ ®Þnh míi thay thÕ nghÞ ®Þnh 72 CP ngµy 26/07/1994 vÒ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ th× Bé Tµi chÝnh cïng víi NHNN vµ Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc phèi hîp chÆt chÏ víi nhau ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi vµ ®ång bé, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ triÓn khai thuËn lîi. Më réng h×nh thøc ph¸t hµnh: Ph¸t hµnh trùc tiÕp qua hÖ thèng KBNN, ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh cña hÖ thèng nµy, tËn dông c¬ së vËt chÊt vµ con ng­êi cña toµn hÖ thèng, tæ chøc ph¸t hµnh th­êng xuyªn, ®Òu ®Æn qua hÖ thèng KBNN. H¬n n÷a huy ®éng vèn víi h×nh thøc ph¸t hµnh trùc tiÕp qua hÖ thèng KBNN lµ biÖn ph¸p thùc hiÖn chÝnh s¸ch Tµi chÝnh vµ TiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. Tæ chøc ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c qua NHNN lµ ph­¬ng thøc phï hîp víi c¬ chÕ kinh tÕ míi - c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Tæ chøc ph¸t hµnh th«ng qua c¸c ®¹i lý, h×nh thøc nµy sÏ më réng ®­îc ph¹m vi ph¸t hµnh, n©ng cao khèi l­îng tÝn phiÕu ph¸t hµnh. VÒ mÆt l·i suÊt: L·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ph¶i trë thµnh l·i suÊt chñ ®¹o, lµ trô cét cho viÖc x¸c ®Þnh l·i suÊt cña c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c vµ l·i suÊt cña hÖ thèng Ng©n hµng. L·i suÊt tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu - ®©y lµ gi¶i ph¸p quan träng nhÊt trong c¸c gi¶i ph¸p. L·i suÊt lµ yÕu tè rÊt nh¹y c¶m, nã chøa ®ùng kh«ng chØ néi dung kinh tÕ mµ cßn vÒ c¶ t©m lý. YÕu tè l·i suÊt lµ rÊt quan träng, nã ¶nh h­ëng ®Õn t©m lý ng­êi mua, quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c huy ®éng vèn, nh©t lµ ®èi víi n­íc ta, biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ cßn th­êng xuyªn x¶y ra, tèc ®é l¹m ph¸t cßn ch­a kiÓm so¸t ®­îc. Nguyªn t¾c cÇn xem xÐt khi ®Þnh ra l·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ: L·i suÊt dµi h¹n cao h¬n trung h¹n vµ l·i suÊt trung h¹n cao h¬n ng¾n h¹n. L·i suÊt kh«ng thÓ qu¸ thÊp, g©y thiÖt thßi cho c¸c nhµ ®Çu t­, cµng kh«ng thÓ qu¸ cao sÏ lµ g¸nh nÆng cho ChÝnh phñ. Bªn c¹nh ®ã, viÖc x¸c ®Þnh l·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cßn ph¶i dùa trªn gi¸ thÞ tr­êng. L·i suÊt cÇn ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh kÞp thêi khi thÞ tr­êng cã sù thay ®æi, biÕn ®éng thay ®æi l·i suÊt râ rÖt. XuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c x¸c ®Þnh l·i suÊt, cÇn ph¶i x©y dùng l·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ phï hîp víi l·i suÊt thÞ tr­êng, ®¶m b¶o l·i suÊt lu«n d­¬ng (+). L·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ph¶i ®­îc quy ®Þnh, khèng chÕ chø kh«ng th¶ næi bëi v× trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay ch­a thÓ tù do ho¸ l·i suÊt v× viÖc nµy sÏ g©y t¸c h¹i kh«ng nhá cho nÒn kinh tÕ, chØ khi nµo nÒn kinh tÕ æn ®Þnh, Ph¸p luËt ®Çy ®ñ, ph¸p chÕ chÆt chÏ, ý thøc ph¸p luËt cña mäi tÇng líp trong x· héi cao th× cã thÓ th¶ næi l·i suÊt. Cßn trong giai ®o¹n hiÖn nay, viÖc khèng chÕ khung l·i suÊt lµ cÇn thiÕt. VÒ ®èi t­îng vay: Ph¶i t¨ng c­êng huy ®éng vèn ë c¶ hai khu vùc: Ng©n hµng, c¸c tæ chøc Tµi chÝnh vµ d©n ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu vay cho NSNN. Khi cÊp b¸ch, cÇn ph¶i dùa vµo h×nh thøc vay qua Ng©n hµng. H×nh thøc nµy cã thÓ tËp trung mét l­îng vèn lín trong mét thêi gian ng¾n. Nh­ng huy ®éng vèn b»ng ph­¬ng thøc ®Êu thÇu lµ nguyªn nh©n tiÒm tµng lµm bïng næ l¹m ph¸t. Huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu trùc tiÕp qua KBNN th× thùc sù thu hót ®­îc tiÒn nhµn rçi trong l­u th«ng vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t, sö dông cã hiÖu qu¶ n¨ng lùc cña hÖ thèng KBNN nh­ng thêi h¹n vay l¹i kÐo dµi. §èi víi vay d©n, mét vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i t¹o ®­îc lßng tin cho hä, ®Ó hä ®Æt niÒm tin vµo Nhµ n­íc vµ yªn t©m víi ®ång vèn ®Çu t­ cña m×nh. Ph¶i ®¶m b¶o mét c¸ch tèt nhÊt quyÒn lîi cña ng­êi mua tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu kho b¹c v× ®©y lµ yÕu tè quan träng, ®¶m b¶o Nhµ n­íc gi÷ ®­îc ch÷ tÝn víi nh©n d©n. §¶m b¶o an toµn, bÝ mËt cho ng­êi mua, thùc hiÖn qu¸n triÖt viÖc vay tr¶ ®óng h¹n vµ t¹o thuËn lîi cho ng­êi mua muèn rót ®óng h¹n. Chó träng c«ng t¸c tuyªn truyÒn: Ph¶i tuyªn truyÒn, vËn ®éng réng r·i trong quÇn chóng nh©n d©n. Lµm cho nh©n d©n hiÓu râ môc ®Ých, ý nghÜa cña c«ng t¸c huy ®éng vèn trong n­íc vµ lµm quen dÇn víi c¸c lo¹i tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Lµm thÕ nµo ®Ó ng­êi d©n thÊy ®­îc lîi Ých cña viÖc mua tr¸i phiÕu, g©y ®­îc lßng tin ®èi víi ng­êi mua. Qua c«ng t¸c tuyªn truyÒn cÇn nãi râ ý nghÜa cña viÖc mua tr¸i phiÕu ®èi víi ®Êt n­íc. C«ng t¸c tuyªn truyÒn lµ rÊt quan träng. Mét ng­êi cã tiÒn, khi hiÓu ®­îc ý nghÜa cña viÖc mua tr¸i phiÕu ®èi víi ®©t n­íc, víi x· héi th× s½n sµng tham gia v× nh©n d©n ta cã truyÒn thèng yªu n­íc nång nµn tõ bao ®êi nay. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cÇn ph¶i cã c¸c h×nh thøc th«ng tin, qu¶ng c¸o thÝch hîp ®Ó mäi tæ chøc vµ c¸ nh©n ®Òu hiÓu biÕt râ vÒ c¸c h×nh thøc chøng kho¸n, c¬ chÕ ph¸t hµnh, niªm yÕt, giao dÞch. §Æc biÖt lµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ quyÒn lîi, tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña c¸c ®èi t¸c cã liªn quan nh­: nhµ ph¸t hµnh, c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®Çu t­ vµo kinh doanh chøng kho¸n. §µo t¹o båi d­ìng c¸n bé §Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng, nhiÖm vô cña hÖ thèng KBNN nãi chung vµ chøc n¨ng huy ®éng vèn nãi riªng, trong thêi gian tíi cÇn ph¶i chó träng h¬n n÷a ®èi víi c«ng t¸c c¸n bé, n©ng cao chÊt l­îng c¸n bé, n©ng cao sè l­îng c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc ë c¸c KBNN huyÖn. Tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé, phÊn ®Êu ®Ó mäi c¸n bé trong ngµnh ®Òu ®­îc ®µo t¹o. Më c¸c líp tËp huÊn n©ng cao nghiÖp vô ®Êu thÇu, n©ng cao kiÕn thøc vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n. Cã nh­ vËy míi thùc hiÖn tèt nhiÖm vô nÆng nÒ cña toµn ngµnh nãi chung vµ nhiÖm vô huy ®éng vèn nãi riªng trong thêi gian tíi. Tõ ®ã c¸c gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn c¬ chÕ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y lµ: VÒ mÆt l·i suÊt: L·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ gi¶i ph¸p quan träng nhÊt, ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ huy ®éng vèn cña KBNN Hµ T©y trªn ®Þa bµn tØnh, yÕu tè hÊp dÉn d©n c­ mua tr¸i phiÕu chÝnh lµ l·i suÊt. Do vËy, trªn c¬ së l·i suÊt tr¸i phiÕu do KBNN T¦ quy ®Þnh, KBNN Hµ T©y ph¶i so s¸nh víi l·i suÊt huy ®éng vèn cña c¸c Ng©n hµng trong tØnh vµ víi yÕu tè l¹m ph¸t ®Ó biÕt ®­îc lo¹i tÝn phiÕu – tr¸i phiÕu nµo hÊp dÉn ng­êi mua h¬n. Tõ ®ã míi cã thÓ huy ®éng tèi ®a nguån vèn trong d©n c­ qua tõng ®ît ph¸t hµnh. Khi KBNN T¦ thay ®æi l·i suÊt th× KBNN Hµ T©y cÇn th«ng b¸o ®Õn c¸c ®èi t­îng mua tr¸i phiÕu, ®ång thêi chØ ®¹o c¸c kho b¹c huyÖn thùc hiÖn tèt chñ ch­¬ng nµy ®Ó thu hót d©n c­ trªn ®Þa bµn mua tr¸i phiÕu . VÒ c¬ chÕ ph¸t hµnh: C¬ chÕ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y ph¶i tu©n theo c¬ chÕ chung cña hÖ thèng, phï hîp víi c¬ chÕ ®æi míi cña nÒn kinh tÕ vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña tØnh Hµ T©y. CÇn ®Æc biÖt chó träng viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ v« danh v× lo¹i nµy cã thÓ trao ®æi, mua b¸n, chuyÓn nh­îng, thõa kÕ, thanh to¸n thuËn tiÖn cho ng­êi së h÷u. Lo¹i tr¸i phiÕu nµy hÊp dÉn ng­êi mua nªn cÇn cã c¬ chÕ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÝch hîp trong toµn hÖ thèng KBNN. §èi víi tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ghi danh, KBNN Hµ T©y cÇn ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc chuyÓn ®æi, thanh to¸n nh­ng vÉn ®¶m b¶o chÝnh x¸c, ®óng qui tr×nh. C¬ chÕ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y cÇn ®­îc ho