Đề tài Tìm hiểu Khu Du Lịch Tràng An – sức bật mới của du lịch Ninh Bình

Phụ lục Phần mở đầu Lý do chọn đề tài...............................................................................03 Mục đích nghiên cứu.........................................................................04 Phương pháp nghiên cứu....................................................................05 Khó khăn của tác giả........................................................................05 Chương 1. Khái quát khu du lịch Tràng An 1.1. Vị trí địa lý......................................................................................06 1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của khu du lịch Tràng An............07 1.3. Quy mô của khu du lịch Tràng An.................................................10 Nét hấp dẫn du lịch của khu du lịch Tràng An..............................12 1.4.1. Cố đô Hoa Lư..............................................................................12 1.4.2. Khu du lịch sinh thái Tràng An...................................................13 1.4.3. Chùa Nhất Trụ.............................................................................14 1.4.4. Chùa động Bàn Long...................................................................15 1.4.5. Chùa động Thiên Tôn...............................................…................16 1.4.6. Chùa động Hoa Sơn.....................................................................17 1.4.7. Núi chùa Bái Đính.......................................................................18 1.4.8. Hang Sinh Dược...........................................................................20 1.4.9. Đền Vực Vông.............................................................................20 1.5. Vài nét về quy hoạch, khai thác du lịch của khu du lịch Tràng An 21 1.5.1. Vài nét về quy hoạch du lịch.............................................….......21 1.5.2. Thực trạng khai thác du lịch.........................................................23 Chương 2. Khu du lịch Tràng An- sức bật mới của du lịch Ninh Bình. 2.1. Sức hấp dẫn du lịch của khu du lịch Tràng An........................................24 2.1. So sánh sự độc đáo, mới mẻ của khu du lịch Tràng An với các điểm du lịch khác của Ninh Bình..................................................................….....30 Chương 3. Nhận xét, đánh giá của tác giả. 3.1. Khả năng phát triển du lịch....................................................................33 3.2. Bất cập trong quy hoạch du lịch............................................................34 3.3. Đề xuất của tác giả.................................................................................35 Phần kết luận........................................…....................................38 Tài liệu tham khảo.......................................................................39 Mở đầu 1.Lý do chọn đề tài Ninh Bình là một tỉnh có du lịch rất phát triển với nhiều điểm du lịch nổi tiếng như: Tam Cốc - Bích Động, nhà thờ đá Phát Diệm, vườn quốc gia Cúc Phương, cố đô Hoa Lư. Trong đó, cố đô Hoa Lư là một di tích lịch sử tâm linh có giá trị rất cao. Đây là kinh đô xưa của người Việt do vua Đinh Tiên Hoàng xây dựng vào thế kỷ X, lập nên nhà nước Đại Việt, mở đầu cho kỷ nguyên mới của dân tộc - kỷ nguyên độc lập dân tộc, cho sự kế tiếp huy hoàng cả các triều đại phong kiến về sau. Do đó, cố đô Hoa Lư có một giá trị lịch sử hết sức quan trọng, nó đánh dấu mốc lịch sử vàng son của dân tộc, nó khẳng định chủ quyền của dân tộc Việt Nam, và nó gắn liền với hai triều đại phong kiến đầu tiên của dân tộc Việt Nam đó là triều Đinh và Tiền Lê. Với giá trị lịch sử của mình, Cố Đô Hoa Lư đã trở thành một điểm du lịch hết sức hấp dẫn, thu hút rất đông du khách trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, cố đô không nằm đơn độc ở Hoa Lư mà nó nằm trong quần thể các di tích khác có giá trị cao về lịch sử, sinh thái: Khu du lịch sinh thái Tràng An, Núi chùa Bái Đính, Chùa động Thiên Tôn... Khi xây dựng cố đô Hoa Lư, vua Đinh Tiên Hoàng rất chú trọng đến yếu tố thành để bảo vệ kinh đô, ông đã đặt Kinh Đô nằm giữa một vùng núi non trùng điệp, lấy các dãy núi đá vôi hùng vĩ xung quanh làm toà thành tự nhiên, kết hợp với tường thành nhân tạo bên trong đã tạo ra một kinh đô Hoa Lư vững chắc, hoành tráng. Qua trình đứt gãy, vận động của vỏ trái đất qua hàng triệu năm đã để lại trong lòng các dãy núi đá vôi này hàng trăm hang động kỳ ảo, trong các hang động này không chỉ có các nhũ đá mà còn có một số ngôi chùa cổ kính, uy nghiêm, phần lớn được xây dựng trong quá trình tồn tại của Kinh Đô Hoa Lư. Bên cạnh đó, giữa các dãy núi còn có các thung lũng hoang sơ với hàng trăm loài động vật thực vật hoang dã đã tạo nên một khung cảnh sinh thái thơ mộng, đầy quyến rũ. Sự kết hợp hài hoà giữa Cố Đô với các di tích xung quanh sẽ tạo nên nét hấp dẫn đặc biệt cho Tràng An, xoá đi sự đơn độc của Cố đô Hoa lư, tạo nên một khu du lịch Tràng An đa dạng về loại hình, phong phú về chủng loại, mới mẻ và độc đáo bởi sự nguyên sơ, sự kết hợp hài hoà gữa các tài ngyên nhân tạo và thiên tạo. Khu du lịch Tràng An sẽ mang trong mình cả giá trị nhân văn, lịch sử, phong cảnh và khảo cổ. Nhận thấy được nét độc đáo và hấp dẫn này nên Sở Du lịch Ninh Bình kết hợp với các chủ đầu tư đang quy hoạch, đầu tư xây dựng, tu sửa các di tích lịch sử xung quanh cố đô để tạo nên khu du lịchTràng An mới, độc đáo, hấp dẫn tạo động lực cho du lịch Ninh Bình phát triển mạnh hơn nữa. Chính vì sự hấp dẫn, mới mẻ, tầm quan trọng của khu Du Lịch Tràng An nên tác giả đã lựa chọn đề tài này mong tìm hiểu được nhiều hơn nữa về du lịch Tràng An nói riêng, du lịch Ninh Bình nói chung. 2. Mục đích nghiên cứu. Trong niên luận này, tác giả sẽ cố gắng làm nổi bật lên hình dáng của khu du lịch Tràng An, đưa ra nét hấp dẫn du lịch của các điểm du lịch trong khu, so sánh sức hấp dẫn du lịch của khu du lịch Tràng An với các điểm du lịch khác trong tỉnh Ninh Bình. Từ đó, tác giả sẽ phần nào chứng minh được khu du lịch Tràng An là sức bật mới của du lịch Ninh Bình. 3. Phương pháp nghiên cứu. Trong quá trình thực hiện niên luận, tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp thu thập, tổng hợp, phân tích tài liệu: sách, báo, internet... Ngoài ra, tác giả đã trực tiếp đi thực tế tại khu du lịch Tràng An để thu thập được những thông tin thực tế và nâng cao hiểu biết của tác giả về khu du lịch Tràng An, từ đó những thông tin trong niên luận sẽ mang tính thực tiễn và xác thực hơn. 4. Khó khăn của tác giả. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện niên luận tác giả gặp nhiều khó khăn về đi lại, tìm kiếm thông tin vì đây là một điểm du lịch mới và đang quy hoạch, xây dựng nên thông tin trên sách, báo, internet còn rất ít, sơ sài, việc tiếp cận thực tế với các điểm du lịch trong khu cũng không dễ dàng. Bên cạnh đó, kiến thức và năng lực nghiên cứu của tác giả có hạn nên niên luận này chỉ dừng ở việc tìm hiểu về khu du lịch Tràng An và phần nào chứng minh được khu du lịch Tràng An là sức bật mới, một điểm nhấn quan trọng của du lịch Ninh Bình. Tác giả xin chân thành cảm ơn cô giáo hướng dẫn đã tận tình giúp đỡ tác giả hoàn thành tốt niên luận này. Trong niên luận sẽ có nhiều khiếm khuyết do kiến thức của tác giả có hạn. Tác giả mong nhận được sự đóng góp, chỉnh sửa của các thầy cô giáo cùng bạn đọc để niên luận của tác giả được hoàn chỉnh hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Chương 1. Khái quát về khu du lịch Tràng An 1.1. Vị trí địa lý Khu du lịch Tràng An nằm về phía Đông Bắc tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội hơn 90 km về phía nam, gần trục đường sắt Bắc Nam, cách quốc lộ 1A gần 10km, phía bắc giáp Gia Viễn, phía tây giáp Nho Quan, phía nam giáp Tam cốc – Bích Động, phía đông giáp quốc lộ 1A. Đây là một vị trí địa lý rất thuận lợi cho sự phát triển du lịch của khu du lịch Tràng An. Khu du lịch Tràng An nằm trong tỉnh Ninh Bình, đây là một tỉnh có đường sắt bắc nam và quốc lộ 1A đi qua, có du lịch rất phát triển với các điểm du lịch hấp dẫn như: Tam Cốc - Bích Động, vườn quốc gia Cúc Phương, nhà thờ đá Phát Diệm... Đặc biệt, khu du lịch Tràng An nằm trong huyện Hoa Lư có cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ du lịch khá nhiều, hiện đại. Nổi bật trong khu du lịch Tràng An là điểm du lịch Cố Đô Hoa Lư với hai đền chính: Đền Đinh, Đền Lê là một điểm du lịch hấp dẫn, nổi tiếng. Tất cả những yếu tố thuận lợi trên làm tiền đề đảm bảo sự phát triển du lịch của khu du lịch Tràng An trong tương lai. Bên cạnh đó, khu du lịch Tràng An chỉ cách Hà Nội hơn 90km, đây là một khoảng cách không xa, rất hợp lý cho phát triển du lịch. Đây là một khoảng cách lý tưởng đối với du khách từ trung tâm Hà Nội. Bên cạnh đó cơ sở vật chất hạ tầng phục vụ du lịch như: đường xá, cầu cống...từ Hà Nội tới Ninh Bình rất hiện đại. Do đó, chỉ mất khoảng 2h đi bằng ô tô hoặc xe máy là du khách đã có mặt ở khu du lịch Tràng An, chỉ trong 1ngày du khách có thể tham quan khá nhiều điểm trong khu du lịch Tràng An với nhiều giá trị khác nhau, vừa hấp dẫn, vừa mới mẻ, vừa đa dạng, phong phú về các điểm tham quan bởi các điểm du lịch trong khu không cách xa nhau, nó chỉ cách nhau khoảng 1km, du khách có thể vừa đi bộ vừa ngắm cảnh để thoả sức suy ngẫm, tưởng tượng, hoà mình vào thiên nhiên để cảm nhận một cách trọn vẹn nét đẹp của thiên nhiên. Không chỉ gần Hà Nội mà khu du lịch Tràng An còn rất gần các điểm du lịch nổi tiếng của Ninh Bình như Tam Cốc – Bích Động, vườn quốc gia Cúc Phương, nhà thờ đá Phát Diệm. Đặc biệt, khu du lịch Tràng An còn nằm giữa các điểm du lịch này, khoảng cách từ khu đến các điểm du lịch trên chỉ khoảng 10km - 40km. Do đó, khu du lịch Tràng An gần như cầu nối giữa các điểm du lịch nổi tiếng của Ninh Bình. Sắp tới con đường Xuân Trường được hoàn thành sẽ làm khoảng cách giữa khu du lịch Tràng An và các điểm du lịch hấp dẫn khác của Ninh Bình ngắn hơn, điều này sẽ tiết kiệm thời gian tham quan của du khách, khiến cho du khách có thể đi thăm quan nhiều điểm du lịch trong tỉnh Ninh Bình mà không mất quá nhiều thời gian. Do đó, khi du khách đến thăm quan du lịch ở Ninh Bình không có lý do gì mà không đến thăm khu du lịch Tràng An. Nằm trong một tỉnh có du lịch rất phát triển, lại không quá xa Hà Nội, các điểm trong khu cũng rất gần nhau,đường quốc lộ 1A xuyên qua tỉnh cũng là con đường dẫn du khách tới khu du lịch Tràng An rất gần Tràng An, rất hiện đại... Tất cả những yếu tố thuận lợi về vị trí địa lý này là điều kiện rất quan trọng cho sự phát triển du lịch của khu du lịch Tràng An. 1.2. Lịch sử hình thành và phát triển Kinh Đô Hoa Lư được Vua Đinh Tiên Hoàng xây dựng sau khi ông dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước. Sự xuất hiện của Kinh đô Hoa Lư là một dấu ấn quan trọng trong lịch sử của dân tộc ta đó là sự chấm dứt 1000 năm Bắc Thuộc, mở ra một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc, làm tiền đề cho sự kế tếp huy hoàng của các triều đại phong kiến về sau. Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi hoàng đế với niên hiệu Thái Bình đã mở đầu cho triều đại phong kiến của Việt Nam, khẳng định quyền độc lập tự chủ của dân tộc Việt Nam, tách Việt Nam ra khỏi Trung Hoa, trở thành một nước độc lập với lãnh thổ riêng, triều đình riêng, luật pháp riêng. Khi xây dựng Kinh Đô Hoa Lư, Đinh Tiên Hoàng rất chú trọng đến vấn đề quân sự và bảo vệ Kinh Thành. Thời kỳ này, đất nước đang trong loạn lạc, giặc dã rất nhều và đang lăm le xâm chiếm Việt Nam. Đặc biệt là triều đình Nam Hán, chúng cảm thấy bị xỉ nhục khi Việt Nam tự khẳng định mình là một quôc gia độc lập với triều đình riêng ngang hàng với chúng. Vì vậy, vua Đinh cần xây dựng một kinh đô quân sự vững chắc, làm căn cứ để ổn định trật tự trong nước và phòng thủ đối với giặc bên ngoài. Và ông đã lựa chọn Hoa Lư, xây dựng Kinh Thành tại Tràng An với xung quanh là các dãy núi đá vôi bao bọc, sự kết hợp giữa thành tự nhiên và nhân tạo không những bảo vệ Kinh Đô mà còn tạo nên một phong cảnh rất đẹp và hùng vĩ. Trong quá trình hình thành, xây dựng và phát triển của kinh đô Hoa Lư, các chùa, đền được xây dựng rất nhiều. Chúng được Vua, Chúa, Hoàng tộc cùng những người dân xây dựng để thờ thần, thờ phật, cầu cho mưa thuận gió hoà, quốc thái dân an, đất nước bền vững muôn thủa. Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà chùa động Hoa Sơn còn là nơi nuôi dưỡng, che chở cho ấu chúa Đinh Toàn khi triều đình gặp tai biến vì vậy ở đây không chỉ thờ phật mà còn thờ cả bố mẹ nuôi, người có công nuôi dưỡng, che chở cho ấu chúa Đinh Toàn. Năm 1010 sau 42 năm tồn tại và phát triển, Kinh Đô Hoa Lư không còn phù hợp với hoàn cảnh cuẩ đất nước. Lúc này đất nươc đã thái bình, giặc dã đã bị đánh bại, quốc thái, dân an nhân dân yên bình lo ấm. Nhà Đinh đã sụp đổ nhường ngôi cho nhà Lê và năm 1009 nhà Lý đã ên thay nhà Lê, năm 1010 kinh đô được Lý Công Uẩn chuyển về Thăng Long- Hà Nội ngày nay, Hoa Lư trở thành Cố Đô của Việt Nam. Sau khi rời đô về Hà Nội, nhà Lý đã cho xây dựng hai ngôi đền: Đền Đinh và Đền Lê để ghi nhớ công lao khai sáng của họ. Hai ngôi đền này đã đuợc tu sửa nhiều lần qua các triều đại phong kiến về sau: Lý, Trân, Lê, Nguyễn... Kinh đô được rời về Thăng Long các chùa, đền cũng dần bị quên lãng theo năm tháng, các hang động, núi non hữu tình bị che lấp bởi hoa cỏ, đất, đá, bởi mưa gió tự nhiên. Chỉ có một số ngôi chùa linh thiêng vẫn được người dân Tràng An chăm chút hương khói để cầu mong hạnh phúc, sức khoẻ cho gia đình họ. Các di tích còn lại chỉ đứng đó như một minh chứng lịch sử vậy! Trải qua các triều đại phong kiến huy hoàng, đất nước lại rơi vào tay giặc Pháp. Hơn 80 năm làm thuộc địa của Pháp, cuộc sống nhân dân vô cùng khổ cực, chẳng ai còn tâm trí đâu để ý đến Cố Đô cùng với các di tích xung quanh nó, chẳng ai con nghĩ đến việc thưởng thức cái đẹp của thiên nhiên nữa. mọi người chỉ lao vào làm ăn, kiếm sống mong cơm cháo qua ngày. Sự đày đoạ cả về thân xác và tinh thần khiến nhân dân vô cùng căm phẫn và đứng lên đấu tranh giành độc lập dân tộc. Truyền thống đấu tranh bất khuất của dân tộc Việt Nam được phát huy cao độ, tấm gương về sự đấu tranh bất khuất của cha ông cách đây hàng nghìn năm và được đánh dấu bằng mốc son chói lọi là sự ra đời của triều đình phong kiến Đinh - Lê đã trở thành động lực cho cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp của nhân dân trong cả nước. Chiến tranh nổ ra, các di tích ở Trường An đã trở thành căn cứ cách mạng, bảo vệ bộ đội trong những năm tháng ác liệt đó. Chiến tranh, bom đạn đã phá huỷ rất nhiều di tích và phong cảnh nơi đây, khiến chúng bị đổ nát, xuống câp nghiêm trọng. Cuối cùng kháng chiến chống Pháp cũng kết thúc và như một tất yéu chiến thắng lại thuộc về chúng ta, độc lập đã được trở về với miền bắc của Việt Nam nói chung và Ninh Bình nói riêng. Chiến tranh qua đi, những vết thương của các di tích được nhân dân hàn gắn lại, đã được nhà nước đặt bia ghi nhớ công lao oanh liệt của chúng. Tuy nhiên, sau kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đất nước ta hoàn toàn giành được độc lập, Nhà nước cùng Sở Du Lịch Ninh Bình chỉ chú trọng phát triển du lịch của Cố Đô với 2 điểm tham quan chính là đền Đinh và Đền Lê. Các di tích xung quanh với rất nhiều giá trị lại không được để ý tới, chúng lại một lần nữa bị đưa vào quên lãng, bị bao phủ bởi cây lá, hoa cỏ hoặc chỉ được coi là chùa của nhân dân địa phương, chỉ phục vụ cho đời sống tâm linh của dân địa phương mà thôi. Hiện nay, Sở Du lịch Ninh Bình đã quan tâm tới chúng bởi họ đã nhìn thấy giá trị của chúng, thấy được tầm quan trọng đối với du lịch của chúng trong mối liên hệ với Cố Đô. Chính vì vậy, Sở Du lịch đã kết hợp với các chủ đầu tư quy hoạch và đầu tư xây dựng, tu sửa lại các di tích, các hang động tạo nên khu du lịch Tràng An độc đáo, hấp dẫn với nhiều giá trị phục vụ cho phát triển du lịch của Ninh Bình. Theo dự kiến đến tháng 04 năm 2008, khu du lịch Tràng An cơ bản được hoàn thành nhân kỷ niệm 1040 năm Cố đô Hoa Lư. 1.3. Quy mô của khu du lịch Tràng An Khu du lịch Tràng An bao gồm các di tích lịch sử tâm linh hoà quyện với các hang động, thung lũng, các khu sinh thái tạo nên một khu du lịch độc đáo, hấp dẫn với quy mô khá lớn. Phần lớn khu du lịch Tràng An nằm trong địa phận huyện Hoa Lư tỉnh Ninh Bình. Trong khu du lịch Tràng An có 09 điểm tham quan chính: 1. Cố Đô Hoa Lư 2. Khu du lịch sinh thái Tràng An 3. Núi chùa Bái Đính cũ và mới 4. Chùa, động Thiên Tôn 5. Chùa, động Hoa Sơn 6. Đền Vực Vông 7. Chùa Nhất Trụ 8. Hang Sinh Dược 9. Chùa, động Bàn Long. Khu du lịch Tràng An có Cố Đô Hoa Lư với hai đền chính là Đền Đinh và Đền Lê nằm ở trung tâm, các di tích còn lại nằm xung quanh Cố Đô. Chúng nằm không cách xa nhau về mặt địa lý, xuyên suốt khu du lịch là con đường Xuân Trường hiện đại đang được xây dựng. Điểm nhấn của khu du lịch tràng An là 3 điểm chính: Cố Đô Hoa Lư, Núi chùa Bái Đính cũ và mới, Khu du lịch sinh thái Tràng An. Khu núi chùa Bái Đính mới và khu du lịch sinh thái Tràng An là các điểm du lịch mới, đang được xây dựng có quy mô khá lớn, độc đáo và mới mẻ. Khu du lịch sinh thái Tràng An với hàng trăm hang động nguyên sơ cùng với hệ sinh thái đa dạng, phong phú sẽ tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với du khách. Khu núi chùa Bái Đính mới đang được xây dựng có quy mô lớn nhất trong khu vực Đông Nam á với hàng trăm pho tượng đá, 3 pho tượng bằng đồng nặng 50 tấn, một pho tượng đồng và một quả chuông đồng lớn nhất Việt Nam. Khu du lịch Tràng An với các điểm du lịch mới mẻ và có quy mô cũng như giá trị rất lớn, nó chứa đựng cả các giá trị tự nhiên, nhân văn, lịch sử và tâm linh. Khu du lịch có quy mô mang tầm cỡ quốc gia và quốc tế, là điểm nhấn quan trọng cho du lịch Ninh Bình. 1.4. Nét hấp dẫn của các điểm trong khu du lịch TA Khu du lịch Tràng An là một hệ thống các điểm du lịch, mỗi điểm du lịch có một vài nét hấp dẫn riêng. Tổng thể nét hấp dẫn của chúng sẽ tạo nên khu du lịch Tràng An hấp dẫn, độc đáo. 1.4.1. Cố Đô Hoa Lư Hoa Lư là Cố Đô của nước Đại Việt từ thế kỷ X, nằm trên địa phận của xã Trường Yên Thượng và Trường Yên Hạ, thuộc thị trấn Hoa Lư, cách Hà Nội hơn 90km. Cố Đô nằm ở phía nam của đồng bằng Bắc Bộ, có sông Đáy bao quanh. Cố đô Hoa Lư gắn liền với tên tuổi Đinh Bộ Lĩnh, người anh hùng, một vị vua xây dựng một nhà nước chính thống đầu tiên, mở ra một thời kỳ độc lập lâu dài của dân tộc. Năm 968, sau khi dẹp loạn 12 sứ quân, ông lên ngôi Hoàng Đế đặt tên nước là Đại Cồ Việt, cho đắp thành, đào hào, làm cung điện triều ngự ở Hoa Lư. Sau khi ông cùng hai người con trai trưởng bị đầu độc, con thứ ba Đinh Toàn mới 6 tuổi lên ngôi hoàng đế. Hoàng đế còn nhỏ không lo được việc nước nên Thái Hậu Dương Vân Nga đã truyền ngôi cho Thập Đạo tướng quân Lê Hoàn. Năm 1005 Lê Hoàn mất, các con tranh ngôi hoàng đế, triều đình rối ren. Lý Công Uẩn được suy tôn làm vua, năm 1010, ông rời đô về Thăng Llong, Hoa Lư trở thành Cố Đô của Việt Nam. Cố Đô Hoa Lư gồm hai đền chính là Đền Đinh và Đền Lê được xây dựng vào thời Lý. Đền được trùng tu nhiều lần, hiện nay chúng mang chủ yếu kiến trúc thời Lê, Nguyễn. Ngoài 2 đền trên, cố đô còn có hai lăng: Lăng Vua Đinh và Lăng Vua Lê đều nằm trên núi Mã Yên, được xây dựng vào năm Minh Mạng thứ XXI(1840). Theo quan niệm của người xưa, lăng vua Đinh và vua Lê đều được xây cất ở nơi được gọi là “ huyệt đế vương”. Ngày nay, Cố Đô Hoa Lư đã trở thành một điểm du lịch hấp dẫn, thu hút rất nhiều khách du lịch trong nước và quốc tế đặc biệt vào ngày lễ hội hàng năm 10 tháng 3 âm lịch. 1.4.2. Khu du lịch sinh thái Tràng An. Từ khi có Kinh Đô Hoa Lư năm 968, khu núi non trùng điệp, hang động kỳ ảo, thung lũng, sông ngòi xen kẽ tạo nên một kỳ quan thiên nhiên hoành tráng đó chính là khu hang động Tràng An hay còn gọi là khu sinh thái Tràng An. Khu du lịch sinh thái Tràng An thuộc địa phận xã Trường Yên, xã Ninh Vân, xã Ninh Hải ( huyện Hoa Lư), xã Gia Sinh (huyện Gia Viễn), xã Ninh Nhất, phường Tân Thành ( Thành Phố Ninh Bình). Diện tích đất dược sử dụng là 1.566 ha, trong đó diện tích núi đá và rừng đặc dụng được quản lý là 980 ha, diện tích để xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng. Khu du lịch sinh thái Tràng An là một quần thể các hang động đan xen sông núi, non nước, cây cỏ, thú vật hoang dã tạo nên một khu sinh thái hấp dẫn, nguyên sơ. Khu sinh thái Tràng An gồm trên 300 hang động lớn nhỏ trong đó có gần 50 hang động còn rất nguyên sơ với quần thể nhũ đá, măng đá rất đẹp, lung linh, kỳ ảo; gần 30 thung lũng với hàng ngàn loài động vật, thực vật hoang dã. Đặc biệt khi khảo sát, thi công một số hang động thuộc khu du lịch sinh thái, các nhà khoa học, các nhà xây dựng đã tìm thấy rất nhiều công cụ lao động bằng đá, nhiều cổ vật thời Đinh Lê: gạch xây, gạch lát, cối giã, tiền đồng, bát đĩa, hũ vại, nhạc ngựa, quả cân bằng đá,.. Đây là những hiện vật quý hiếm, có giá trị tiêu biểu về lịch sử, nghệ thuật, kiến trúc, tôn giáo, kinh tế,...trong lịch sử dân tộc; là biểu tượng sống động thể hiện ý chí quật cường, lòng tự tôn, niềm khao khát độc lập, tự do, thống nhất của dân tộc Việt Nam qua hàng ngàn năm lịch sử. Nếu du khách về thăm Cố Đô Hoa Lư không thể không đến thăm khu du lịch sinh thái Tràng An để thưởng ngoạn sự hùng vĩ của núi non, thả hồn thơ mộng trước những hồ nước, hang động kỳ ảo cùng trời mây cao rộng. Tất cả hoà nhập vào nhau, tạo cho du khách một cảm giác nồng nàn, thi vị trong giang sơn cẩm tú, hình như tất cả những cái đẹp của trời đất đã dồn góp về đây. Đúng là một vùng “ sơn kỳ thuỷ tú”, như những bức tranh thuỷ mặc đẹp mê hồn, ngay cả những người khó tính nhất cũng phải yêu, phải mê. 1.4.3. Chùa Nhất Trụ. Chùa Nhất Trụ nằm ở thôn yên Thành, xã Trường Yên, Huyên Hoa Lư. Chùa chỉ cách đền Lê khoảng 100m về phía bắc. Chùa được xây dựng vào thời Tiền Lê, qua nhiều lần trùng tu đến nay vẫn còn khá nguyên vẹn. Chùa quay hướng tây, kiến trúc theo kiểu chữ Đinh, phía ngang là Tiền đường, phía dọc là 4 gian “ chuôi vồ”, là nơi thâm nghiêm để thờ phật. Ngoài chùa chính, trong khu vực còn có nhà thờ Địa Tạng và thờ Mẫu. Điều đặc biệt, chùa chỉ có một cột Kinh bằng đá nên gọi là chùa Nhất Trụ. Đây là cột Kinh bằng đa do vua Lê Đại Hành cho xây dựng ở niên hiệu ứng Thiên thứ hai năm 955 để thờ Phật. Cột Kinh có chiều dài 4,16n gồm 6 bộ phận đá được lắp gá vào nhau bằng các mộng và ngỗng tròn, không hề có chất kết dính nào. Điều này khẳng định nghệ thuật xây dựng của các nghệ nhân, sự tính toán tỉ mỉ, rất khoa học của họ. Thân cột Kinh được mài nhẵn lì, trên có khắc các bài niệm chú Phật Giáo bằng chữ Hán. Điều này khẳng định nghệ thuật chạm khắc đá, thư pháp trên đá của nhân dân Hoa Lư đã có từ lâu đời, cách ngày nay trên 1000 năm. Khu vực chùa Nhất Trụ được xây dựng tường đá bao quanh, vườn chùa trồng rất nhiều cây ăn quả, cây cổ thụ xanh rợp sân chùa. Khi Kinh Đô được chuyển về Hà Nội, vua Lý cũng cho xây dựng một ngôi chùa Nhất Trụ ở Kinh Đô Thăng Long mà tiền thân của nó là chùa Nhất Trụ ở Hoa Lư, ngày nay nó đã trở thành biểu tượng của văn hoá Việt Nam. 1.4.4. Chùa Bàn Long. Đây là một ngôi chùa thiên tạo và nhân tạo, lấy động núi làm chùa, nơi thờ Phật. Chùa thuộc xẫ Ninh Vân huyện Hoa Lư. Chùa nằm trong núi Đại Tượng, đây là một ngọn núi hình con voi khổng lồ cao khoảng 200m chầu về Kinh Đô Hoa Lư. Chùa được xây dựng từ rất lâu, khi nhân dân nhìn thấy có Rồng cuộn ở đây, chỗ rồng cuộn là một phiến đá hình rồng nên gọi là Chùa Bàn Long. Trong chùa có một bia đá có ghi “Từ thành cổ Hoa Lư men theo núi đá mà đi về phía nam đến làng Khê Đầu, ở đó có chùa Bàn Long. Đây là danh thắng từ ngàn xưa. Trải qua triều Đinh, Lý, Trần chùa này càng thêm nổi tiếng.” Chùa không xây Tam quan như các chùa khác mà xây cầu đá bắc qua một con mương nhỏ. Cổng được ghép bằng những phiến đá xanh nguyên khối, trạm khắc tinh xảo. Chùa Bàn Long là nơi dân thường xuyên đến đây để cầu mưa mỗi khi hạn hán và rất linh ứng. Khi nhìn thấy phiến đá hình vảy rồng toả sáng, ngay hôm sau trời sẽ đổ mưa. Trong động chùa có một bia đá khắc chữ “ Bàn Long Tự ” do chúa Trịnh Sâm tạc khi đi qua đây. Ngoài ra, trong chùa còn có pho tượng đá tự nhiên hình rồng cuộn, phiến đá hình bệ rồng và tượng Phật ADi Đà bằng đá xanh nguyên khối được dựng từ khi dựng chùa. Đây là pho tượng bằng đá cổ xưa nhất ở Việt Nam còn đến ngày nay. Điều đặc biệt ở chùa Bàn Long là xung quanh các pho tượng trên các vách động là những nhũ đá mà tạo hoá đã chạm khắc hình thành bốn con vật linh thiêng là Long, Ly, Quy, Phượng. Tứ linh đó đã chầu về các tượng phật đối xứng qua hai trục tung và trục hoành với tâm là tượng phật Thích Ca Sơ Sinh. Một điều đặc biệt nữa là vách đá trên cao ở giữa động có một nhũ đá hình tượng Phật đang cưỡi ngựa trắng. Đây là điều mà chỉ Bàn Long mới có đựơc. Mỗi không gian ở vách động đều trạm khắc những hình tượng các con vật linh thiêng, tượng Phật rất tinh tế, ấn tượng, mang sức quyến rũ khiến ta phải ngỡ ngàng. 1.4.5. Chùa Động Thiên Tôn. Chùa động Thiên Tông nằm ở chân núi Dũng Đương cao khoảng 60m quay hướng nam, thuộc thôn Đa Giá, Ninh Mỹ, Hoa Lư. Toàn bộ khu vực động là phong cảnh thiên nhiên trong lành, yên ả. Động Thiên Tôn gồm hai hang: Hang Ngoài và Hang Trong. Hang Ngoài thờ Phật. Bước qua cổng vào hang, du khách sẽ choáng ngợp trước một hang đá thiên tạo cao, dài, hình vòm cung, trông giống như miệng một con rồng khổng lồ. Điều độc đáo của động Thiên Tôn là tất cả các đồ thờ đều làm bằng đá, các con Rồng đều được trạm khắc uyển chuyển, mềm mại, dáng thanh tú. Đó là những khối đá có hồn, thể hiện tài năng sáng tạo của các nghệ nhân thời xưa. Động Thiên Tôn gắn liền với tên tuổi của Đinh Bộ Lĩnh từ thủa chưa lên ngôi hoàng đế. Trước khi đem quân đi dẹp loạn 12 sứ quân, Đinh Bộ Lĩnh đã đem lễ vật vào cầu đảo trong chùa mong nhờ thần giúp đỡ. Lời cầu của Đinh Bộ Lĩnh đã linh ứng, thần Thiên Tôn đã giúp ông dẹp được 11 sứ quân khác. Sau này, được vua Đinh xây thành Tiền Tế và Kinh Đài là nơi tiếp đón các sứ thần nước ngoài trước khi cho vào bệ kiến. Trước cách mạng Tháng Tám, Động Thiên Tôn là nhân chứng lịch sử chứng kiến một sự kiện lịch sử quan trọng đó là hơn một ngàn người kéo về đây làm lễ mít tinh trước khi kéo về thành phố đánh chiếm Ninh Bình. Như vậy, động Thiên Tôn vừa là nơi thờ Phật, thờ thần, vừa là đền, vừa là chùa. Đến đây, tâm linh của du khách sẽ hướng thiện trong cõi phật, cõi tiên, chiêm ngưỡng tác phẩm điêu khắc đá tuyệt đẹp của tạo hoá và của con người. 1.4.6. Chùa động Hoa Sơn. Hoa sơn là một hang động nằm lưng chừng núi còn có tên gọi là núi Chùa, nằm ở phía nam của Cố Đô Hoa Lư, thuộc địa phận thôn ái Ngũ, Minh Hoà, Hoa Lư. Qua 153 bậc đá du khách sẽ được chiêm ngưỡng một hang động rất đẹp của Ninh Bình. Đến đây lòng người sẽ cảm thấy thanh thản như đang bước vào cõi Bồng Lai Tiên Cảnh bởi không khí trong lành, cây cối xum xuê, núi non hùng vĩ. Tương truyền Hoa Sơn là nơi nuôi dưỡng ấu chúa Đinh Toàn trong những năm triều đình có biến. Vì thế, Chùa còn được gọi là “ phôi sinh tự” hay “ chùa bà đẻ”. Hoa Sơn là một động tự nhiên, vì thấy cảnh đẹp nên nhân dân đã lấy động làm chùa, có thể coi đây là một ngôi chùa thiên tạo. Con người và thiên nhiên ở đây đã cùng nhau tạo nên một danh thắng, một di tích thật kỳ thú giữa chốn non nước hữu tình của Kinh Đô xưa. Trong động, ngoài thờ phật còn có hai pho tượng của vợ chồng người đã nuôi dưỡng ấu chúa Đinh Toàn, tượng được trạm khắc rất tinh tế, thể hiện tài năng của con người cùng đạo lý uống nước nhớ nguồn của người dân Hoa Lư nói riêng, người dân Việt Nam nói chung. Cái tên “ Hoa sơn động” do vua Tự Đức đặt cho chùa động, khi nhà vua đi tuần ra Bắc rẽ qua thăm cố đô Hoa Lư. Động Hoa Sơn là một danh thắng nổi tiếng của Cố Đô, là nơi du khách cảm thấy sự thư thái của tâm hồn và chiêm ngưỡng cảnh đẹp tuyệt vời của tạo hoá. Cảnh đẹp của Hoa Sơn không thể nào tả hết bằng miệng được, ta có thể gói gọn trong 2 câu thơ sau: “ Cảnh tú anh linh thiên cổ tại Hoa Sơn tiên động ức niên tiền” Nghĩa là: “Cảnh đẹp thiêng liêng từ thiên cổ Động Hoa Sơn có từ ngàn năm trước” 1.4.7. Núi chùa Bái Đính cũ và mới. Núi chùa Bái Đính thuộc xã Gia Sinh, Gia Viễn. Núi Bái Đính đứng độc lập cao trên 20m, được tạo thành bởi hai dãy núi khép lại hướng về phía tây tựa như tay ngải mở ra một thung lũng rộng lớn hơn 3ha gọi là Thung Chùa. Bước theo trên 300 bậc đá, du khách sẽ lên đến chùa Bái Đính cũ. Càng lên cao không khí càng trong lành và thoáng mát, mọi lo toan của cuộc sống đời thường như bị quên lãng. Khi lên tới đỉnh núi, bên trái là hang thờ tiên - hang tối, bên phải là hang thờ Phật - hang sáng. Tương truyền nơi đây xưa kia ông Nguyễn Minh Không là người tìm ra hang này và lập bàn thờ phật trong một lần đi vào rừng hái thuốc. Từ đó đến nay, chùa vẫn được nhân dân trong vùng trông nom, hương khói. Động thờ Phật hay còn gọi là hang sáng không rộng lắm, thông ra ngoài một thung lũng rộng và rất đẹp, vào đây du khách sẽ cảm thây rất mát mẻ do có luồng gió thổi qua cửa hang. Đối diện bên trái là hang Tối hay còn gọi là Động Tiên. Động này rất rộng, tối, đi sâu xuống lòng đất. Hang gồm 7 ngăn và thông nhau qua các vách đá. Trong hang có hàng ngàn các nhũ đá với các hình dạng khác nhau, lung linh, kỳ ảo đến lạ lùng. Nước chảy, đá mòn đã tạo nên một kiệt tác của tạo hoá, một tinh hoa của thời gian trên đá. Nơi đây không chỉ đẹp mà còn gắn liền với chiến khu cách mạng Quỳnh Lưu. Là nơi nuôi dưỡng, bảo vệ các chiến sĩ cách mạng để họ tránh được bom đạn của kẻ thù, vùng lên đấu tranh giành lại độc lập cho dân tộc. Năm 1997 Bộ Văn Hoá Thông Tin đã xếp hạng di tích lịch sử văn hoá cho núi chùa Bái Đính. Đứng từ trên hang sáng ta có thể nhìn thấy được khu núi chùa Bái Đính mới. Đây là một công trình được xây dựng rất hiện đại, với quy mô lớn. Nơi đây tập trung hàng trăm pho tượng từ khắp mọi nơi trên đất nước, có những hiện vật với kích thước và trọng lượng rất lớn: chuông đồng, 3 pho tượng tam thế bằng đồng, đặc biệt nơi đây còn co một pho tượng phật bằng đồng nặng nhất Việt Nam. Nơi đây đang xây dựng 3 ngôi chùa nằm chạy theo một đường chính đạo, cao dàn theo độ cao của núi. Đứng từ trên đỉnh, từ ngôi chùa cao nhất ta thấy một khung cảnh rất đẹp, một vùng núi non hùng vĩ, một hồ nhân tạo lớn với bờ của nó là các dãy núi đá vôi hùng vĩ. Theo như đánh giá của các chuyên gia, của du khách thì đây sẽ là khu tâm linh lớn nhất Việt Nam về quy mô cũng như số lượng tượng phật. Đây có thể là khu tâm linh lớn nhất khu vực Đông Nam á, không chỉ mang tầm cỡ quốc gia mà còn mang tầm cỡ quốc tế. 1.4.8. Hang Sinh Dược. Hang thuộc địa phận xã Gia Sinh, Gia Viễn, Ninh Bình. Hang cách Cố Đô chừng 2km, cách khu du lịch Tam Cốc không xa về phía Đông Nam. Là một hang xuyên thuỷ chạy dài theo lòng núi mắt rồng, hai đầu của hai cửa là hai thung lũng rộng. Du khách có thể vào thăm hang bằng hai lối: lối 1 qua cửa hang Vồng, lối thứ hai là cửa hang thung áng Nhồi. Du khách sẽ lên thuyền vào thăm hang, khi đến bên Cầu Đen du khách lên bờ và đi bộ thăm hang khô, thử cảm giác đặt chân không lên nền đất mịn, mát rượi. Vào trong lòng hang, du khách không khỏi ngỡ ngàng bởi vẻ đẹp nguyên sơ của nó. Hàng nghìn nhũ đá hiện ra trước mắt với muôn màu, muôn vẻ sẽ làm cho du khách ngây ngất và tha hồ tưởng tượng. Sự tưởng tượng phong phú của du khách sẽ làm cảnh vật nơi đây trở nên sinh động và có sức sống hơn. Có lẽ bởi nhũ đá ở đây chưa bị tác động bởi bàn tay con người nên mới có được vẻ đẹp nguyên sơ, rực rỡ đến vậy. Trong hang có những cột nhũ rủ xuống lóng lánh như được rát vàng, dát bạc. Trên trần động có nhiều hốc đá là nơi trú ngụ của các loài rơi, khi nghe tiếng động chúng bay xao xác tạo nên một âm thanh thật tuyệt diệu mà không phải nơi nào du khách cũng có thể cảm nhận được. Hang Sinh Dược còn rất hoang sơ, hiện tại mới chỉ khám phá được ,một phần, đây vẫn còn là một bí ẩn, đang chờ du khách khám phá. 1.4.9. Đền Vực Vông Nằm cách Cố Đô khoảng 3km về phía Tây bắc, nằm ngay bên dòng sông Hoàng Long, thuộc khu vực Vực Vông, thô Chi Phong, Hoa Lư. Được xây dựng vào thế kỷ 16, đền đã được trùng tu nhiều lần. Đền được xây dựng theo hình chữ Công gồm 3 phần: Bái Đường, Trung Đường và Chính Đường. Đền thờ quan Giám Sát Quận Mỹ Bùi Văn Khuê và bà Nguyễn thị Niên được nhân dân tôn làm Mẫu Thoải đã có công trong việc trị thuỷ, xoá bỏ tục lệ xấu do bọn cường hào địa phương đề ra đó là mỗi năm phải cống một người con gái xuống lòng sông Hoàng Long, đem lại bình yên cho dân làng khu vực Vực Vông. Ngôi đền này có tiếng là linh thiêng, ở đây con treo bức đại tự vua ban tặng cho bà “ Tiết liệt chung trinh” và bài thơ: “ Vực Vông dừng lại cảnh cương thường Thi khách má hồng qua lại đó Dừng chân ngắm cảnh để làm gương” 1.5. Một vài nét về quy hoạch, khai thác du lịch tại Khu Du Lịch Tràng An 1.5.1. Quy hoạch du lịch Nhận thấy sự hấp dẫn du lịch của các di tích ở Tràng An và sự mới mẻ độc đáo khi kết hợp các di tích này với cố đô, Sở Du lịch Ninh Bình đã tiến hành quy hoạch và xây dựng khu du lịch Tràng An. Bước đầu, Sở Du lịch đã xây dựng quy mô của khu du lịch Tràng An với 10 điểm tham quan chính: Cố đô, khu du lịch sinh thái, khu núi chùa Bái Đính cũ và mới, nhà bia tưởng niệm vua Lý Thái Tổ, chùa động Thiên Tôn, chùa động Hoa Sơn, hang Sinh Dược, chùa Nhất Trụ, đền Vực Vông, chùa động Bàn Long. Sau khi đã có được quy mô khu du lịch Tràng An, Sở Du lịch kết hợp với các chủ đầu tư tiến hành tu sửa các di tích, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch, khai thông các hang động, xây dựng đường xá hiện đại nối các di tích tạo thành một khu du lịch hoàn chỉnh. Dự kiến quy hoạch được chia thành hai giai đoạn: Giai đoạn 1: 2005-2008. Theo dự kiến, trong giai đoạn này tiến hành tu sửa, xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng phục vụ du lịch: con đường Xuân Trường hiện đại nối các di tích, trung tâm thông tin của khu sinh thái, khai thông và tạo thành các lộ trình tham quan trong khu sinh thái, đầu tư thuyền chở du khách tham quan khu sinh thái... Tháng 04 năm 2008, cơ bản hoàn thành việc quy hoạch và xây dựng trong khu du lịch, có thể đưa khu du lịch vào khai thác du lịch nhân kỷ niệm 104o năm cố đô Hoa Lư. Sở Du lịch Ninh Bình sẽ tổ chức “tuần lễ du lịch Ninh Bình” bắt đầu từ ngày 11 tháng 04 năm 208 để khai trương khu du lịch Tràng An. Giai đoạn 2: 2008-2010. Giai đoạn này tiến hành xây dựng nốt khu núi chùa Bái Đính mới cùng với những vấn đề còn chưa hoàn tất của giai đoạn 1. Theo dõi quá trình khai thác du lịch để bổ sung, sửa chữa những khiếm khuyết của quy hoạch gai đoạn 1. Kết thúc giai đoạn 2 vào năm 2010 nhân kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Theo ông Trịnh Xuân Hồng- Giám Đốc Sở Du lịch Ninh Bình : “Hiện nay, các đơn vị thi công đang gấp rút hoàn thiện để xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng của khu du lịch Tràng An. Đây là một khu du lịch gần 200 ha, mang tàm cỡ quốc gia và quốc tế”. 1.5.2. Thực trạng khai thác du lịch Trong khu du lịch Tràng An có Cố Đô Hoa Lư với hai đền chính là đền Đinh và Đền Lê đã trở thành một điểm du lịch nổi tieng và thu hút khá đông du khách trong nước và du khách quốc tế. Cố đô Hoa Lư đã được chú trong khai thác du lịch từ rất khá lâu và đã trở thành điểm du lịch quen thuộc của tinh Ninh Bình. Bên cạnh đó, khu núi chùa Bái Đính mới tuy đang được xây dựng còn rất bừa bộn và dở dang nhưng cũng dã có lác đác du khách tới thăm quan, chiêm ngưỡng những giá trị mà nó đã có đó là những bức tượng, quả chuông khổng lồ, hàng trăm bức tượng đá đã được đưa về đây từ rất nhiều nơi trong cả nước, và những ngôi chùa được xây dựng kết hợp cả kiến trúc hiện đại và truyền thống. Điều này làm cho du khách cảm thấy thích thú vì mình là một trong những người đầu tiên được chứng kiến vẻ đẹp còn sơ khai của khu du lịch có quy mô rất lớn này. Tuy nhiên, xung quanh cố đô còn có hàng chục điểm tham quan khác chủ yếu là các chùa, đền và khu du lịch sinh thái Tràng An vẫn chưa được đưa vào khai thác du lịch. Du khách đến thăm Hoa Lư chỉ tham quan 2 ngôi đền chính là đền Đinh và Lê, có thể rẽ qua thăm chùa Một Cột ( chùa Nhất Trụ) nằm gần đó. Các di tích còn lại chủ yếu là các chùa, đền vẫn nằm yên tĩnh và uy nghiên bên các sườn núi, trong các hang động, ít được du khách chú ý và đến thăm. Chỉ vào ngày mồng một, ngày rằm, hay ngày lễ hội mới có người đến thắp hương, cầu khấn nhưng chủ yếu vẫn là cư dân địa phương. Hy vọng rằng sau khi được quy hoạch, được trở thành một trong những điểm tham quan của khu du lịch Tràng An, các di tích này sẽ đón được nhiều du khách vào tham quan phong cảnh “ trời cho” và sự linh thiêng của chúng không còn bị chôn vùi theo năm tháng nữa. Riêng khu du lịch sinh thái Tràng An mới được khám phá còn rất hoang sơ, đang được quy hoạch, xây dựng, khai thông nên chưa cho phép du khách vào tham quan. Với giá trị nguyên sơ và khảo cổ của nó, chắc chắn ddaay sẽ là một điểm du lịch hâp dẫn của khu du lịch Tràng An và của tỉnh Ninh Bình. Dự kiến đưa khu du lịch Tràng An vào khai thác bắt đầu từ ngày 11 tháng 4 năm 2008. Tuy nhiên, hoạt động du lịch có thể diễn ra trước đó 1 đến 2 tháng. Chương 2. Khu du lịch Tràng An-sức bật mới của du lịch Ninh Bình 2.1 Sức hấp dẫn du lịch của khu du lịch Tràng An Ninh Bình được coi là một tỉnh có du lịch rât phát triển, rất thu hút du khách bởi nó có nhiều điểm du lịch hấp dẫn như Vườn Quốc Gia Cúc Phương, Tam Cốc- Bích Động, Nhà Thờ Đá Phát Diệm... Mỗi điểm du lịch có một hoặc một vài sức hấp dẫn riêng, nổi bật khiến chúng trở nên nỏi tiếng vá thu hut sự chú ý của du khách. Khu du lịch Tràng An được coi như một Ninh Bình thu nhỏ bởi nó có các điểm du lịch mang đầy đủ các đặc điẻm hấp dẫn du lịch của các điểm du lịch trong tỉnh Ninh Bình. Nó chứa đựng tổng thể các giá trị hấp dẫn cả về phong cảnh, lịch sử, tâm linh, khảo cổ. Nó được đánh giá như một khu du lịch “hoàn hảo”, hấp dẫn và độc đáo. Trước hết phải kể đến giả trị khảo cổ của khu du lịch Tràng An. Năm 2007 các nhà khoa học Anh và Việt Nam đã khảo sát hang Báng- một trong những hang động của khu du ịch Tràng An và đã tìm thấy các công cụ bằng đá cuội thời kỳ văn hoá Sơn Vi, những mảnh gốm thuộc thời văn hóa Đa Mút. Ngoài ra, trong các hang, các thung đều tìm thấy các cổ vật thế kỷ X- XIV, chúng được coi như những minh chứng lịch sử làm tiền đề cơ sở cho việc tìm hiểu cuộc sống nguyên thuỷ, cuộc sống của các triều đại phong kiến của Việt Nam: Đinh, Tiền Lê, Lý...Giá trị hơn nữa là các cổ vật trong các hang động đều được bảo vệ nguyên vẹn làm định hướng cho các nhà khảo cổ tìm hiểu về con người, môi trường và quá trình biến đổi tự nhiên trong quá khứ. Đây là giá trị rất lớn của khu du lịch Tràng An, nó hấp dẫn sự tò mò của du khách. Tới đây du khách sẽ được chiêm ngưỡng những mảnh gốm, những công cụ bằng đá... những hiện vật thuộc những thời kỳ văn hoá cổ thuộc các triều đại phong kiến xưa của Việt Nam, từ đó du khách sẽ phần nào tưởng tượng ra được cuộc sống con người nguyên thuỷ, con người Việt Nam cách đây hàng chục thế kỷ. Ngoài ra, các hoa văn, trang trí trên các công cụ bằng đá, bằng đồng, bằng gốm còn thể hiện nghệ thuật trang trí của người Việt xưa, giúp họ hiểu phần nào về sự khác nhau giữa các triều đại phong kiến của Việt Nam, biết được sự tiến hoa của con người Việt Nam trong quá trình lao động, sản xuất. Điều này không chỉ hấp dãn du khách trong nước mà còn thu hút sự chu ý đặc biệt của du khách nước ngoài. Sống trong một xã hội hiện đại, cuộc sống hiện đại hoá khién họ cảm thây ngột ngạt. Đên Tràng An, họ sẽ cảm thấy như mình được sống trong cuộc sống “ ăn hang ở hốc của người nguyên thuỷ, giúp họ nhận biết phần nào về cuộc sống của người nguyên thuỷ, người cổ xưa. Họ sẽ thấy cuộc sống của mình thú vị hơn, quý giá và đa dạng hơn. Không chỉ bổ sung kiến thức cho du khách, khu du lịch Tràng An còn mang đến sự ngỡ ngàng cho du khách bởi phong cảnh hùng vĩ mà thơ mộng, hoành tráng mà hữu tình. Những dãy núi đá vôi đã từng được dùng làm tường thành tự nhiên bao bọc, bảo vệ Kinh Đô Hoa Lư thủa xưa đan xen với các dòng sông, khe suối tạo nên phong cảnh hùng vĩ, tráng lệ, độc đáo. Ngoài ra, trong chúng còn chứa đựng hàng trăm hang động lớn, nhỏ với các thạch nhũ lóng lánh, kỳ ảo, muôn màu, muôn vẻ. Riêng khu du lịch sinh thái Tràng An đã có tới gần 300 hang động lớn nhỏ, trong đó có tới 50 hang động còn nguyên sơ, hơn 30 thung lớn, nhỏ chạy dài gần 20km theo hướng Bắc - Nam. Không chỉ kỷ ảo bởi các nhũ đá, hùng vĩ bởi những dãy núi đá vôi cao ngất ngưởng, mà khu du lịch Tràng An còn tráng lệ, ngây ngất bởi sự nguyên sơ, hoang dã, nguyên vẹn của nó. ở đây các nhũ đá, các hang động còn rất nguyên sơ, gần như chưa chịu tác động bởi ban tay của con người. Lướt nhẹ trên mặt nước, lượn ngoằn nghoèo qua các các dãy núi, luồn qua các hang, tiến vào các thung, hàng trăm các loài hoa, chim, thú vừa quen, vừa lạ hiện ra trước mắt du khách vừa xinh xắn, đáng yêu, vừa hiền hoà, gần gũi. Chắc chắn du khách không thể dửng dưng với cảnh sắc nơi đây mà co lẽ du khách sẽ ngây ngất, ngạc nhiên trước vẻ đẹp nguyên sơ và độc đáo này. Không chỉ có các giá trị về phong cảnh, về tự nhiên mà khu du lịch Tràng An còn mang trong mình giá trị tâm linh sâu sắc. Khu du lịch Tràng An có rất nhiều chùa động vừa linh thiêng, vừa có phong cảnh rất đẹp. Các ngôi chùa ở đây có nhiều nét giống và cũng có nhiều nét khác với các ngôi chùa nơi khác. Nó giống các ngôi chùa khác đó là kiến trúc chùa ở Việt Nam nhỏ nhắn, xinh xắn, với những đường cong mang một triết lý nhân sinh cũng là đời sống tinh thần của người Việt Nam đó là mối quan hệ ràng buộc, qua lại, giúp đỡ lẫn nhau giữa con người cới con người trong cuộc sống. Nhưng khác với những ngôi chùa khác, chùa ở Tràng An đều nằm trong các hang động, lấy các hang động làm tường thành tự nhiên che chở, bảo vệ cho mình. Khi đến đây, du khách không khỏi ngỡ ngàng bởi phong cảnh và kiến trúc của chúng. Nằm trong các hang động, đằng sau là dãy núi đá vôi sừng sững như tấm bình phong che chở, phía trước là một chiếc hồ có thể là tự nhiên hoặc nhân tạo, xung quanh là cây cối rậm rạp, mát mẻ, chim chóc, giơi trú ngụ ở đây rất nhiều. Dân gian có câu “ Đất lành, chim đậu”, sự sinh sống của các loài rơi, chim ở đây đã khẳng định mảnh đất này thật lành, tràn đầy sự sống, sinh sôi, nảy nở. Điều này cũng thể hiện rằng các ngôi chùa ở đây được xâydựng theo thế phong thuỷ - triết lý phương đông của người Việt Nam. Ngoài các nguyên liệu xây dựng tuyền thống như gỗ, tre, nứa, các ngôi chùa ở đây còn được xây dựng bằng đá - đây là nguyên liệu có sẵn ở vùng núi non hùng vĩ này. Tiêu biểu cho kiến trúc chùa ở Tràng An đó là kiến trúc chùa Nhất Trụ. Đây là ngôi chùa được xây dựng rất công phu, kỹ càng, thể hiẹn rõ nét bàn tay khéo léo của con người Việt Nam nói chung, con người Hoa Lư nói riêng. Ngôi chùa được xây dựng vào thời Vua Lê Đại Hành cách đây đã 10 thế kỷ. Kiến trúc của nó rất đơn giản, chỉ có một chiếc cột đá phía dưới nâng đỡ cả ngôi chùa phía trên. Cột đá này gồm 4 phần, được xếp khít lên nhau không một chất kết dính nào. Đã hơn 1000 năm trôi qua, ngôi chùa vẫn còn đó, nó nằm cạnh Cố Đô như người bạn tâm giao, như chứng minh nghệ thuật kiến trúc của người Việt. Đến thăm Cố Đô không du khách nào có thể bỏ qua ngôi chùa Nhất Trụ độc đáo này, nó không chỉ khiến du khách trong nước khâm phục mà còn tạo một bất ngờ đáng tú vị cho du khách quốc tế khi mà kiến trúc hiện đại của họ không thể đạt được độ tinh xảo và khéo léo như vậy. Các ngôi chùa ở Tràng An không chỉ đẹp về phong cảnh, độc đáo về khiến trúc mà nó còn có giá trị rất cao về lịch sử và rất linh thiêng. Các ngôi chùa ở đây hầu hếtđược xây dựng vào thời Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần, cách đây vài thế kỷ. Chúng được xây dựng vào thời kỳ nào thì mang đậm kiến trúc của thời kỳ đó, do vậy, đến thăm chúng, du khách có thể biết được thời gian xây dựng, đặc điểm của kiến trúc thời kỳ đó. Chúng như những minh chứng lịch sử sống động, đặc biệt là hai ngôi đền Đinh và Lê, chúng thờ hai vị vua đầu tiên của dân tộc Việt Nam, chúng đánh dấu thời điểm chuyển đô của vua Lý Thái Tổ. Hai ngôi đền này được du khách đến tham quan rất đông, họ đến đây để chiêm ngưỡng vẻ cổ kính của chúng, để được đặt chân tới Kinh đô hoa lệ một thời của dân tộc Việt và để cầu khấn mong sự che chở của các vị thần nơi đây, để cuộc sống của họ được no ấm, công việc và gia đình dều tốt đẹp. Các nén hương thơm được thắp len không chỉ thể hiện sự tưởng nhớ, tôn kính củadu khách mà còn thể hiện đời sống tâm linh của du khách. Hai ngôi đền này giường như không bao giờ ngớt khói hương, điều này chứng minh lòng tin của du khách vào sự linh thiêng của ngôi đền, sự che chở của thần linh nơi đây. Như vậy khu du lịch Tràng An đã mang trong mình rất nhiều giá trị hấp dẫn du lịch, nó có cả các giá trị tự nhiên phong cảnh và lịch sử khảo cổ. Đây là những giá trị lớn của khu du lịch Tràng An mà ta phải kể đen đầu tiên. Tuy nhiên, bên cạnh những giá trị nổi trội như vậy khu du lịch Tràng An còn mang trong minh rất nhiều giá trị khác về mọi mặt như kinh tế, an ninh, chính trị… Khi nghiên cứu về sức hấp dẫn du lịch của một điểm du lịch ta không thể bỏ qua những yếu tố này dù nó không phải là những yếu tố chính nhưng nó có ức quyết định lơn đến khả năng hấp dẫn của một diểm du lịch. Theo GS. Nguyễn Văn Hoè, có 10 yếu tố làm tăng và 10 yếu tố làm giảm sức hấp dẫn du lịch của một điểm du lịch, đó là: phong cảnh, thời tiết, khoảng cách, chất lượng dịch vụ, chính trị, kinh tế, giá cả dịch vụ, các điểm tham quan mới, mối ràng buộc về lịch sử, văn hoá, xã hội của điểm du lịch, môi trường. Trước hết ta xét các yếu tố hấp dẫn du lịch của khu du lịch Tràng An. Như đã giới thiệu ở phần trên, khu du lịch Tràng An có phong cảnh rất đẹp, không khí rất trong lành và thuận lợi cho tham quan du lịch vì nó không khắc nghiệt như Miền Trung của Việt Nam, khoảng cách từ Hà Nội đến khu du lịch không quá xa, thậm chí còn rất ly tưởng cho du khách, cơ sở vật chất, hạ tầng phục vụ cho đi lại và tham quan, lưu trú đã và đang xây dựng rất hiện đại, giá cả hợp lý. Khoảng cách không xa cùng với đường xá thuận ợi nên chi phí cho đi lại rất rẻ, du khách chỉ cần dùng ô tô hay xe máy là có thể đến tham quan khu du lịch Tràng An. Đến Tràng An du khách không phải lo lắng gì nhiều về các tệ nạn xã hội, do chính trị ổn định cùng với sự đoàn kết trong nhân dân, sự hợp tác chặt chẽ của nhân dân vơi chính quyền địa phương nên các tệ nạn xã hội ở đây hầu như được dẹp tan, không có cơ hội xâm nhập. Cũng chính sự quan tâm của chính quyền địư phương tới nhân dân trong vùng, lợi nhuận từ du lịch được chia tới tay người dân thông qua hình thức buôn bán quà lưu niệm, làm nhân lực trong khu du lịch...do đó đời sống của nhân dân ở đây khá cao, kinh tế trong vùng rất ổn định. Đặc biệt khủng bố và lạm phát không hề xảy ra ở đây trong thời gian qua. Nằm giữa các dãy núi đá vôi cho nên khu du lịch Tràng An gần như nằm trong một thung lũng lớn, đây là một điều khá bất lợi cho khu du lịch vì co nhiều thiên tai xảy ra. Nhưng không phải năm nào thiên tai cũng kéo đến khu vực này mà vài năm mới xảy ra một lần và thiệt hại về du lịch, về người và của cải không nhiều lắm. Tuy bất cứ điểm du lịch nào vấn đề môi trường cũng phải lưu ý và không tránh khỏi những tác động xấu. Nhưng ở Tràng An, ô nhiễm môi trường vẫn không phải là vấn đề nóng bỏng vì ở đây môi trường vẫn được đảm bảo tong lành do chưa khai thác du lịch nhiều, những điểm đã khai thác du lịch thì môi trường vẫn rất sạch sẽ do ý thức bảo vệ môi trường của các cấp chính quyền địa phương và nhân dân rất tốt. Ta có thể đánh giá sức hút du lịch của khu du lịch Tràng An qua bảng chấm điểm sau: Các yếu tố làm tăng sức hấp dẫn du lịch Điểm Các yếu tố làm giảm sức hấp dẫn du lịch Điểm 1. Phong cảnh đẹp 1,0 1. Lạm phát cao, mất giá đồng tiền 0,2 2. Thời tiết trong lành 1,0 2. Đồng tiền mạnh, đồng ngoại tệ 0,0 3. Không quá xa 1,0 3. Tỷ lệ tội phạm cao 0,4 4. Đi lại rẻ 1,0 4. Khủng bố 0,0 5. Dịch vụ tốt 0,8 5. Thiên tai, sự cố môi trường 0,4 6. ổn định về chính trị 1,0 6. Chính trị không ổn định 0,0 7. Thịnh vượng về kinh tế 1,0 7. Chế độ hoặc chính quyền không được dân chúng tín nhiệm 0,0 8. Các điểm du lịch mới, hấp dẫn 1,0 8. Tiếp thị kém 0,0 9. Mối ràng buộc văn hoá, xã hội, lịch sử 1,0 9. Yếu kém về kinh tế 0,0 10. Ăn ở rẻ 1,0 10. Điểm du lịch gây nhiều phiền toái 0,0 Tổng điểm 9,8 Tổng điểm 1,0 Ta có số điểm của khu du lịch Tràng An là: TAM={9,8 - 1,0}:10 = 0,88 Theo kết quả trên ta có thể khẳng định Khu Du lịch TRàng An là một khu du lịch có sức hấp dẫn du lịch rất cao. 2.2. So sánh sự độc đáo, mới mẻ, đa dạng của khu du lịch Tràng An so với các điểm du lịch nổi tiếng khác của tỉnh Ninh Bình Ninh Bình có rất nhiều điểm du lịch nổi tiếng như: Tam Cốc- Bích Động, Nhà Thờ Đá Phát Diệm, VQG Cúc Phương, mỗi điểm du lịch trên đều mang trong mình 1 vài nét hấp dẫn nhất định, nhờ những nét hấp dẫn đó mà chúng đã trở thành những điểm du lịch rất hấp dẫn của Ninh Bình. Đầu tiên, Tam Cốc - Bích Động được đánh giá là “Nam Thiên Đệ Nhị Động”, điều này muốn khẳng định giá trị phong cảnh của Tam Cốc- Bích Động. Tam Cốc được nổi tiếng bởi giá trị phong cảnh với 3 hang nước tự nhiên, kết hợp với Bích Động với ba ngôi chùa nằm trong các hang theo thứ tự từ thấp lên cao. Giá trị Phong cảnh là nổi bật nhất đó là 3 hang: hang cả, hang hai, hang ba được tạo thành do quá trình đứt gãy kiến tạo và phong hoá đá vôi, là dòng sông Ngô thơ mộng uốn mình quanh các dãy núi đá vôi, luồn qua các hang tạo nên 1 khung cảnh hết sức thơ mộnh, hữu tình. Ngoài ra, Tam Cốc- Bích Động còn có giá trị tâm linh, lịch sử đó 3 ngôi chùa: chùa Hạ, chùa Trung, chùa Thượng mang kiến trúc thời Lê, nguyễn, rất linh thiêng, được coi như 3 viên ngọc bích của Ninh Bình. Như vậy, Tam Cốc - Bích Động cung được coi là một khu du lịch với hai điểm du lịch chính đó là Tam Cốc và Bích Động với giá trị phong cảnh và tâm lịch lịch sử của nó. Bên cạnh đó, VQG Cúc Phương được coi là một khu du lịch sinh thái rất nổi tiêng vì nó được quy hoạch và đưa vào phát triển du lịch từ năm 1962. Giá trị phong cảnh, giá trị sinh thái, giá trị khảo cổ ( hang Đắng, hang Con Moong), giá trị văn hoá - bản sắc văn hoá các dân tộc là các giá trị mà ta có thể thấy được của VQG Cúc Phương. Vườn mang rất nhiều giá trị, rất phong phú về cảnh quan nhưng lại là một VQG lâu đời, khai thác du lịch đã lâu nên nó không còn giữ được trọn vẹn nét nguyên sơ của mình nữa, nó đã trở nên quá quen thuộc nên không còn sức hấp dẫn bởi sự mới lạ nữa. Sự phát triển du lịch quá mạnh mẽ số lượng du khác quá đông cùng với ý thức bảo vệ môi trường của họ còn kém nên VQG đang gặp rất nhiều khó khăn về vấn đề môi trường và bảo vệ tài nguyên. Cũng vì kinh tế, lợi nhuận mà nhân dân đã vào rừng lấy đi rất nhiều hoa, cây thuốc quý, săn bắt các động vật quý hiếm đem bán làm đặc sản cung cấp cho du khách thu lợi nhuận rất cao. Không chỉ có vậy, cũng chính sự phát triển của du ịch khiến cho các bản làng của các dân tộc trong khu vực VQG đã bị hiện đại hoá, những ngôi nhà sàn được thay thế bằng các ngôi nhà ngói hiện đại, trang phục truyền thống bị thay thế bằng những chiếc quần, áo tây, trẻ em không con biết tiếng nói của dân tộc chúng nữa, chúng nói tiêng Kinh và tiếng Anh, Pháp sõi hơn tiếng dân tộc mình. Như vậy, nhìn chung VQG Cúc Phương tuy có nhiều giá trị nhưng các giá trị ấy đang bị hao mòn bởi sự phát triển cua du lịch, nó đang dần mất đi giá trị của mình, dần trở nên nhàm chán đối với khách du lịch. Nhà Thờ Đá Phát Diệm khác với các điểm du lịch trên, nó không phải là các ngôi chùa cổ kính, không nằm trong một vùng có phong cảnh hữu tình, không đẹp bởi giá trị kiến trúc truyền thống của Việt Nam mà nó nổi bật bởi giá trị kiến trúc mỹ thuật, đó là sự kết hợp giữa kiến trúc tôn giáo phương Tây và kiến trúc truyền thống Việt Nam và giá trị về vật liệu xây dựng. Nhà Thờ Đá Phát Diệm được xây dựng chủ yếu bằng đá, đây là một nhà thờ độc đáo của Việt Nam. Nghệ thuật xây dựng và tram khắc đá được đua lên tơi đỉnh cao của nó. Nhà thờ đá được xây dựng trong hơn 20 năm, cách nay đã gần một thế kỷ nhưng vẫn chưa hề bị dạn nứt hay có dấu hiệu hư hỏng. Một nhà thờ Ki Tô giáo được xây dựng ở Việt Nam có quy mô lớn và chất liệu xây dưng hoàn toàn bằng đá, kết hợp với trạm khắc các con vật linh thiêng truyền thống của Việt Nam đã tạo nên sức hút lớn đối với du khách, đặc biệt là du khách phương tây - nơi mà tôn giáo chính của họ là Ki Tô giáo, họ đến để chiêm ngưỡng sự khác biệt của nhà thờ Ki Tô giáo vốn quen thuộc của mình. Tuy hấp dẫn nhưng đây chỉ là một điểm du lịch riêng lẻ, xung quanh nó không còn gì dể giũ chân du khách khi họ đã tham quan hết một vòng nhà thờ. Do vậy, nơi đây chỉ là điểm rẽ qua của du khách, và khi đã đi một lần, biết được sự khác biệt của nó, Nhà Thờ Đá không con gì để du khách kham phá và quay trở lại lần sau nữa. Còn Khu Du lịch Tràng An thì sao? Đây là 1 hệ thống các di tích lịch sử, các khu sinh thái, các hang động do vậy nó kết hợp được rất nhiều các giá trị. Nó mang trong mình tất cả các giá trị của các điểm du lịch trên: phong cảnh, tâm linh, sinh thái, khảo cổ, kiến trúc- mỹ thuật ( như đã trình bày ở trên). Theo công thức: 1+1=2 + e (e là tính trồi hay độ hấp dẫn gia tăng) ta thấy khu du lịch Tràng An là 1 hệ thống các di tích, các điểm du lịch kết hợp được nhiều giá trị khác nhau chắc chắn sẽ tạo ra sức hấp dẫn mạnh hơn các điểm du lịch đơn lẻ kể trên. Như vậy, ta thấy khu du lịch Tràng An có sức hấp dẫn du lịch vượt trội so với các điểm du lịch vốn nổi tiếng của Ninh Bình. Nó có đầy đủ các yếu tố đảm bảo cho phát triển du lịch, hấp dẫn du khách. Trong tương lai, nó sẽ trở thành một điểm du lịch nổi tiếng của Ninh Bình, mang đến thương hiệu cho du lịch Ninh Bình như VQG Cúc Phương hiện nay. Do vậy, co thể nói rằng khu du lịch Tràng An là sức bật mới cho du lịch Ninh Bình. Chương 3: Nhận xét đánh giá của tác giả 3.1 Khả năng phát triển du lịch. Theo sự nghiên cứu của mình, tác giả có thể khẳng định Khu du lịch có khả năng phát triển du lịch rất tốt vì: - Có vị trí thuận lợi: không quá xa trung tâm Hà Nội, nằm trong tỉnh có du lịch rất phát triển khiến sự biết đến khu du lịch Tràng An dễ dàng, nằm trong khu vực Cố Đô xưa với hai đền Vua Đinh và Đền Vua Lê vốn đã rất nổi tiếng, nằm giữa với khoảng cách không quá xa các điểm du lịch đã nổi tiếng của tỉnh... - Kết hợp được nhiều loại hình du lịch tạo nên sự đa dạng về loại hình du lịch: tham quan, tâm linh, nghỉ ngơi thư giãn, tìm hiểu lịch sử, nghiên cứu, học tập... - Kết hợp nhiều giá trị cho phát triển du lịch: tâm linh, lịch sử, khảo cổ, phong cảnh,... - Có sự đầu tư xây dựng hiện đại: Đường Xuân Trường, Nhà Cổ Vật, trung tâm thông tin.... - Có tầm cỡ quy mô lớn: Núi chùa Bái Đính, Khu du lịch sinh thái Tràng An, tổng thể cả khu du lịch với 10 điểm tham quan. - Có sự quan tâm lớn của Sở Du Lịch Ninh Bình, coi khu du lịch Tràng An là một điểm nhấn quan trọng cho du lịch của tỉnh nên tập trung đầu tư và chú trọng phát triển du lịch cho khu du lịch Tràng An. - Có nhiều sự mới mẻ độc đáo: Đó là sự nguyên sơ của hang động, núi non, khu sinh thái, sự hoành tráng của khu núi chùa Bái Đính... Chính vì những yếu tố trên tác giả tin rằng khu du lịch Tràng An có đầy đủ điều kiện để phát triển du lịch, trở thành một khu du lịch hấp dẫn, là một điểm nhấn và là sức bật cho du lịch Ninh Bình. 3.2: Bất cập trong khai thác qui hoạch Trong quá trình quy hoạch, khai thác du lịch, bất cứ điểm du lịch nào cũng mang theo nhiều bất cập và khu du lịch Tàng An cũng vậy, trong quá trình quy hoạch, thi công còn gặp một ô bât cập sau: - Thời gian qui hoạch ngắn do đó cần đẩy mạnh thi công, các công nhân phải làm cả ngày và đêm, không đảm bảo sức khoẻ người lao động, tiếng ồn cả ngày và đêm làm ảnh hưởng tới giấc ngủ, sức khoẻ của người dân xung quanh. - Phá đồi lấy đất đá lấp ruộng làm đường phá hoại cảnh quan, môi trường, phá vỡ HST núi. - Quy hoạch du lịch đã lấy gần như hết ruộng đất của người dân xung quanh, vấn đề việc làm cho người dân cần được đề cập. Liệu việc làm từ khu du lịch có thể đủ cho tất cả? - Quy hoạch chưa đều, một số di tích như chùa động Thiên Tôn, chùa độngHoa Sơn, hang Am Sinh vẫn chưa có kế hoạch quy hoạch cụ thể. 3.3. Đề xuất của tác giả - Cần có quy hoạch cụ thể ngay đối với các di tích kể trên vi thời gian không còn dài. - Cần có ngay quy hoạch về nguồn lao động trong khu du lịch, phải đảm bảo quyền lợi cho người dân vì họ gần như đã không còn ruộng đất để canh tác nông nghiệp. - Hạn chế tới mức có thể việc phá núi làm đường, có thể thay việc lấy đất từ núi bằng việc hút bùn tại các dòng sông, dòng kênh vừa để khai thông dòng chảy, vừa có đất lấp ruộng. - Tác giả đưa ra 1 vài tour như sau: * Tour 1 ngày: + Cố Đô - chùa Nhất Trụ - Chùa Bàn Long - Khu Du Lịch Sinh Thái + Khu Du Lịch Sinh Thái - Tam Cốc - Núi Chùa Bái Đính + Chùa Động Hoa Sơn - Hang Am Sinh - Khu Du lịch Sinh Thái + Chùa Động Thiên Tôn - Núi Chùa Bái Đính - Nhà Tưởng Niệm Vua Lý Thái Tổ. * Tour 2 ngày: + Khu sinh thái- cố đô - chùa Nhất Trụ- đền Vực-núi chùa Bái Đính Ngày 1: Cố Đô - chùa Nhất Trụ - khu sinh thái. Sáng : Tham quan cố đô, chùa Nhất Trụ Chiều: Tham quan khu du lịch sinh thái Tràng An Ngày 2: Hang Am Sinh- khu núi chùa Bái Đính Sáng: Tham quan hang Am Sinh Chiều: Tham quan khu núi chùa Bái Đính mới + Khu Sinh Thái- Tam Cốc- Suối Tiên- Đền Nội Lâm Ngày 1: Tham quan khu sinh thái Tràng An- Tam Cốc bằng thuyền trong thời gian 6h. Ngày 2: Suối Tiên- đền Nội Lâm Sáng : Tham quan suối Tiên. Chiều: Tham quan đền Nội Lâm. + VQG Cúc Phương- Cố Đô- Chùa Nhất Trụ- Hang Am Sinh Ngày 1: Tham quan vườn quốc gia Cúc Phương. Ngày 2: Cố đô- chùa Nhất Trụ- hang Am Sinh Sáng: Tham quan cố đô Hoa Lư, chùa Nhất Trụ. Chiều : Tham quan hang Am Sinh. Kết luận Khu du lịch Tràng An là một khu du lịch có giá trị lớn và có sức hấp dẫn du lịch rất cao. Đây không phải là phép cộng đơn giản của các di tích trong khu du lịch mà là sự kết hợp hài hoà, đan xen, bổ sung cho nhau của các di tích nơi đây. Chính sự kết hợp này đã tạo nên vẻ đẹp, sự độc đáo, mới lạ, hấp dẫn cho khu du lịch Tràng An. Tuy mỗi di tích mang một vài nét hấp dẫn riêng, đặc biệt của mình nhưng nếu đứng một mình thì chúng không thể nổi bật và không hấp dẫn khách du lịch, không thể níu chân du khách. Và khi chúng kết hợp với nhau tạo nên khu du lịch Tràng An, chúng đã bổ sung những khiếm khuyết cho nhau để tạo nên một khu du lịch mang rất nhiều giá trị: tâm linh, lịch sử, khảo cổ, phong cảnh,...Do đó, khu du lịch Tràng An sẽ trở thành một khu du lịch rất hấp dẫn, thu hút đông dảo du khách trong nước và quốc tế. Sự mới mẻ của khu du lịch Tràng An sẽ tạo nên sức hút mới cho du lịch Ninh Bình trong tương lai. Vì vậy, có thể nói khu du lịch Tràng An là điểm du lịch háp dẫn, là điểm nhấn và là sức bật mới của du lịch Ninh Bình. Tài liệu tham khảo Non nước Việt Nam. Tuyến điểm du lịch Việt Nam. Trang web : http//dulichninhbinh.com.vn