Đề tài Thực trạng về lao động việc làm và vấn đề giải quyết việc làm ở tỉnh Thái Bình

Lêi nãi ®Çu Lao ®éng lµ vèn quý, lµ yªu tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mäi h×nh thøc kinh tÕ x· héi, chÝnh v× lÏ ®ã §¶ng vµ nhµ n­íc ta lu«n ®Æt vÊn ®Ò vÒ d©n sè, lao ®éng , viÖc lµm vµo vÞ trÝ hµng ®Çu trong c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi. ChÝnh s¸ch ®ã ®­îc thÓ hiÖn tron viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc, ®Æt con ng­êi vµ viÖc lµm lµ vÞ trÝ trung t©m lÊy lîi Ých cña con ngt­êi lµm ®iÓm xuÊt ph¸t cña mäi ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn. Con ng­êi võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Song con ng­êi chØ trë thµnh ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn khi vµ chØ khi hä cã ®iÒu kiÑn ®· sö dông søc lao ®éng cña hä ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt ch¸t, tinh thÇn cho x· héi. Qu¸ tr×nh kÕt hîp søc lao ®éng vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh ng­êi lao ®éng lµm viÖc hay nãi c¸ch kÕ ho¹ch¸c lµ khi hä cã ®­îc viÖc lµm. Th¸i B×nh lµ mét tØnh thuéc ®ång b»ng ch©u thæ S«ng Hång diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn 1.535,8 km2, d©n sè n¨m 1999 lµ 1.785.600 ng­êi, tæng nguån lao ®éng ( tõ 15 tuæi trë lªn ) chiÕm 73,23% d©n sè. Trong ®iÒu kiÖn mét tØnh nÌn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu, diÖn tÝch ®Êt canh t¸c b×nh qu©n chØ cã 550 m2/ ng­êi, nguån nh©n lùc t¨ng nhanh qua c¸c n¨m, ch­a ®­îc sö dông hÕt lµ mét søc Ðp rÊt lín vÒ viÖc lµm, ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng kinh tÕ x· héi trong toµn tØnh. Do vËy gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh. VÊn ®Ò t¹o viÖc lµm ®ang lµ sù bøc xóc, nèng báng cña tØnh, chÝnh v× lÏ ®ã em chän ®Ò tµi "Thùc tr¹ng vÒ lao ®éng viÖc lµm vµ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm ë tØnh Th¸i B×nh" víi néi dung nh»m gãp mét phÇn kiÕn thøc nhá bÐ cña m×nh vµo ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm cña tØnh. §Ò tµi nµy ®­îc nghiªn cøu trªn c¬ së ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ®Ó bæ sung lý luËn, g¾n lý luËn víi thùc tiÔn d­íi sù h­íng dÉn gióp ®ì cña thÇy gi¸o NguyÔn VÜnh Giang. Do kiÕn thøc, t­ ®uy, th«ng tin cßn h¹n hÑp cho nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu. Em kÝnh mong ®­îc sù gióp ®ì, gãp ý cña c¸c thÇy c« vµ c¸c ®éc gi¶ quan t©m ®Ó em hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò nµy. ch­¬ng I T¹o viÖc lµm vµ ¶nh h­ëng cña t¹o viÖc lµm ®Õn viÖc sö dông nguån nh©n lùc I- C¸c kh¸i niÖm chung. 1.1- Kh¸i niÖm vÒ viÖc lµm. Con ng­êi lµ ®éng lùc, ®éng c¬, trung t©m cña sù ph¸t triÓn x· héi, víi nguån lùc cña m×nh lµ chÝ lùc vµ søc lùc ,con ng­êi chØ cã thÓ tham gia ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn x· héi th«ng qua qu¸ tr×nh lµm viÖc cña m×nh , qu¸ tr×nh lµm viÖc nµy ®­îc thÓ hiÖn qua hai yÕu tè chñ quan vµ kh¸ch quan ®ã lµ søc lao ®éng cña ng­êi lao ®éng vµ tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn tèi thiÓu cÇn thiÕt ®Ó ng­êi lao ®éng sö dông søc lao ®éng cña hä t¸c ®éng lªn t­ liÖu s¶n xuÊt vµ t¹o ra s¶n phÈm x· héi. Qu¸ tr×nh kÕt hîp søc lao ®éng vµ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó sö dông søc lao ®éng lµ qu¸ tr×nh ng­êi lao ®éng lµm viÖc. Qu¸ tr×nh lao ®éng ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh sö dông søc lao ®éng trong c«ng viÖc( Hay lµ viÖc lµm ,chç lµm viÖc). Theo bé luËt lao ®éng th× : "Mäi ho¹t ®éng lao ®éng t¹o ra nguån thu nhËp , kh«ng bÞ ph¸p luËt cÊm ®Òu ®­îc thõa nhËn lµ viÖc lµm ." ViÖc lµm lµ mét ph¹m trï tån t¹i kh¸ch quan trong nÒn s¶n xuÊt x· héi, phô thuéc vµo c¸c ®iªï kiÖn hiÖn cã cña nÒn s¶n xuÊt. Mét ng­êi lao ®éng cã viÖc lµm khi ng­êi Êy chiÕm ®­îc mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh trong hÖ thèng s¶n xuÊt cña x· héi. Th«ng qua viÖc lµm ®Ó ng­êi Êy thùc hiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm vµ thu nhËp cña ng­êi Êy. Mçi mét h×nh th¸i x· héi, mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi th× kh¸i viÖc lµm ®­îc hiÓu theo nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau . Tr­íc ®©y ng­êi ta cho r»ng chØ cã viÖc lµm trong c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh vµ trong biªn chÕ nhµ n­íc th× míi cã viÖc lµm æn ®Þnh, cßn viÖc lµm trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c th× bÞ coi lµ kh«ng cã viÖc lµm æn ®Þnh . Víi nh­ìng quan ®iÖm ®ã nªn hä cè g¾ng xin vµo lµm viÖc trong c¸c c¬ quan , xÝ nghiÖp nµy. Nh­ng hiÖn nay quan ®iÓm Êy kh«ng tån t¹i nhiÒu trong sè nh÷ng ng­êi ®i t×m viÖc lµm. Nh÷ng ng­êi nµy s½n sµng t×m bÊt cø c«ng viÖc g× , ë ®©u , thuéc thµnh phÇn kinh tÕ nµo còng ®­îc miÔn lµ hµnh ®éng lao ®éng cña hä ®­îc nhµ n­íc khuyÕn khÝch khoong ng¨n cÊm vµ ®em l¹i thu nhËp cao cho hä lµ ®­îc . Nh­ chóng ta ®· biÕt hai ph¹m chï viÖc lµm vµ lao ®éng cã liªn quan víi nhau vµ cïng ph¶n ¸nh mét loaÞ lao ®éng cã Ých cña mét ng­êi , nh­ng hai ph¹m trï ®ã hoµn toµn kh«ng gièng nhau v× : Cã viÖc lµm th× ch¾c ch¾n cã lao ®éng nh­ng ng­îc l¹i cã lao ®éng th× ch­a ch¾c ®· cã viÖc lµm v× nã phô thuéc vµo møc ®é æn ®Þnh cña c«ng viÖc mµ ng­êi lao ®éng ®ang lµm . Ph©nlo¹i viÖc lµm . Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i viÖc lµm theo c¸c chØ tiªu kh¸c nhau . * Ph©n lo¹i viÖc lµm theo møc ®é sö dông thêi gian lao ®éng : + ViÖc lµm ®Çy ®ñ: Víi c¸ch hiÓu chung nhÊt lµ ng­êi cã viÖc lµm lµ ng­êi ®ang cã ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp , cã thu nhËp tõ ho¹t ®éng ®ã ®Ó nu«i sèng b¶n th©n vµ gia ®i×nh mµ kh«ng bÞ ph¸p luËt ng¨n cÊm . Tuy nhiªn viÖc x¸c ®Þnh sè ng­êi cã viÖc lµm theo kh¸i niÖm trªn ch­a ph¶n ¸nh trung thùc tr×nh ®é sö dông lao ®éng x· héi v× kh«ng ®Ò cËp ®Õn chÊt l­îng cña c«ng viÖc lµm . Trªn thùc tÕ nhiÒu ng­êi lao ®éng ®ang cã viÖc lµm nh­ng lµm viÖc nöa ngµy , viÖc lµm cã n¨ng suÊt thÊp thu nhËp còng thÊp . §©y chÝnh lµ sù khoong hîp lý trong kh¸i niÖm ng­êi cã viÖc lµm vµ cÇn ®­îc bæ xung víi ý nghÜa ®Çy ®ñ cña nã ®ã lµ viÖc lµm ®Çy ®ñ . ViÖc lµm ®Çy ®ñ c¨n cø trªn hai khÝa c¹nh chñ yÕu ®ã lµ : Møc ®é sö dông thêi gian lao ®éng , n¨ng suÊt lao ®éng vµ thu nhËp . Mäi viÖc lµm ®Çy ®ñ ®ßi hái ng­êi lao ®éng ph¶i sö dông ®Çy ®ñ thêi gian lao ®éng theo luËt ®Þnh ( ViÖt nam hiÖn nay qui ®Þnh 8 giê mét ngµy .) mÆt kh¸c viÖc lµm ®ã ph¶i mang l¹i thu nhËp kh«ng thÊp h¬n møc tiÒn l­¬ng tèi thiÓu cho ng­êi lao ®éng (N­íc ta hiÖn nay qui ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu cho mét ng­êi lao ®éng trong mét th¸ng lµ :210.000 ®). VËy víi nh÷ng ng­êi lµm viÖc ®ñ thêi gian qui ®Þnh vµ cã thu nhËp lín h¬n tiÒn l­¬ng tèi thiÓu hiÖn hµnh lµ nh÷ng ng­êi cã viÖc lµm ®µy ®ñ. + ThiÕu viÖc lµm : Víi kh¸i niÖm viÖc lµm ®Çy ®ñ nh­ trªn th× thiÕu viÖc lµm lµ nh÷ng viÖc lµm kh«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng tiÕn hµnh nã sö dông hÕt quÜ thêi gian lao ®éng , mang l¹i thu nhËp cho hä thÊp d­íi møc l­¬ng tèi thiÓu vµ ng­êi tiÕn hµnh viÖc lµm kh«ng ®Çy ®ñ lµ ng­êi thiÕu viÖc lµm . Theo tæ chøc lao ®éng thÕ giíi ( ViÕt t¾t lµ ILO ) th× kh¸i niÖm thiÕu viÖc lµm ®­îc biÓu hiÖn d­íi hai d¹ng sau . -ThiÕu viÖc lµm v« h×nh : Lµ nh÷ng ng­êi cã ®ñ viÖc lµm lµm ®ñ thêi gian , thËm chÝ cßn qu¸ thêi gian qui ®Þnh nh­ng thu nhËp thÊp do tay nghÒ , kü n¨ng lao ®éng thÊp , ®iÒu kiÖn lao ®éng xÊu , tæ chøc lao ®éng kÐm , cho n¨ng suÊt lao ®éng thÊp th­êng cã mong muèn t×m c«ng viÖc kh¸c cã møc thu nhËp cao h¬n . Th­íc ®o cña thiÕu viÖc lµm v« h×nh lµ : Thu nhËp thùc tÕ K= x 100 % Møc l­¬ng tèi thiÓu hiÖn hµnh -ThiÕu viÖc lµm h÷u h×nh : Lµ hiÖn t­îng ng­êi lao ®éng lµm viÖc víi thêi gian Ýt h¬n quü thêi gian qui ®Þnh , kh«ng ®ñ viÖc lµm vµ ®ang cã mong muèn kiÕm thªm viÖc lµm vµ lu«n s½n sµng ®Ó lµm viÖc . Th­îc ®o cña thiÕu viÖc lµm h÷u h×nh lµ : Sè giê lµm viÖc thùc tÕ K= x100% Sè giê lµm viÖc theo quy ®Þnh +ThÊt nghiÖp : Ng­êi thÊt nghiÖp lµ ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng nh­ng kh«ng cã viÖc lµm , cã kh¶ n¨ng lao ®éng , hay nãi c¸ch kh¸c lµ s½n sµng lµm viÖc vµ ®ang ®i t×m viÖc lµm . ThÊt nghiÖp ®­îc chia thµnh nhiÒu lo¹i : -ThÊt nghiÖp t¹m thêi : Ph¸t sinh do di chuyÓn kh«ng ngõng cña søc lao ®éng gi÷a c¸c vïng , c¸c c«ng viÖc hoÆc c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau cña cuéc sèng . -ThÊt nghiÖp c¬ cÊu : x¶y ra khi cã sù mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu lao ®éng , viÖc lµm .Sù kh«ng ¨n khíp gi÷a sè l­îng vµ chÊt l­îng ®µo t¹o vµ c¬ cÊu vÒ yªu cÇu cña viÖc lµm , mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu lao ®éng . -ThÊt nghiÖp chu kú : Ph¸t sinh khi møc cÇu chung vÒ lao ®éng thÊp vµ kh«ng æn ®Þnh . Nh÷ng giai ®o¹n mµ cÇu lao ®éng thÊp nh­ng cung lao ®éng cao sÏ x¶y ra thÊt nghiÖp chu kú . * Ph©n lo¹i viÖc lµm theo vÞ trÝ lao ®éng cña ng­êi lao ®éng . +ViÖc lµm chÝnh : Lµ c«ng viÖc mµ ng­êi lao ®éng thùc hiÖn dµnh nhiÒu thêi gian nhÊt vµ ®ßi hái yªu cÇu cña c«ng viÖc cÇn tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt . +ViÖc lµm phô : Lµ c«ng viÖc mµ ng­êi lao ®éng thùc hiÖn dµnh nhiÒu thêi gian nhÊt sau c«ng viÖc chÝnh . 1.2- T¹o viÖc lµm : T¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng lµ mét c«ng viÖc hÕt søc khã kh¨n vµ nã chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè nh­ : Vèn ®Çu t­ , søc lao ®éng , nhu cÇu thÞ tr­êng vÒ s¶n phÈm . Bëi vËy t¹o viÖc lµm lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp c¸c yÕu tè trªn th«ng qua nã ®Ó ng­êi lao ®éng t¹o ra c¸c cña c¶i vËt chÊt ( sè l­îng , chÊt l­îng ) , søc lao ®éng (t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng ) vµ c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi kh¸c Ta cã thÓ biÓu thÞ mèi quan hÖ gi÷a viÖc lµm víi mét sè nh©n tè c¬ b¶n qua hµm sè sau . Y= F (x,z,k,..,n) Trong ®ã : Y: sè l­îng viÖc lµm ®­îc t¹o ra. X: sè vèn ®Çu t­ . z : søc lao ®éng . K: nhu cÇu cña thÞ tr­êng vÒ s¶n phÈm. Ta nhËn thÊy r»ng : Khèi l­îng cña viÖc lµm ®­îc t¹o ra tØ lÖ thuËn víi c¸c yÕu tè trªn . Ch¼ng h¹n nh­ vèn ®Çu t­ ®Ó mua s¾m thiÕt bÞ m¸y mãc , nhµ x­ëng më réng quy m« s¶n xuÊt lµ mét nh©n tè ¶nh h­ëng rÊt lín . Khi vèn ®Çu t­ t¨ng th× t¹o ra ®­îc nhiÒu chç lµm viÖc míi vµ ng­îc l¹i ®Çu t­ Ýt th× quy m« bÞ thu nhá l¹i kÐo theo sù gi¶m ®i vÒ sè l­îng viÖc lµm ®­îc t¹o ra . MÆt kh¸c nhu cÇu cña thÞ tr­êng vÒ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cßn ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn viÖc t¹o ra chç lµm míi . NÕu s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®­îc ®­a ra thÞ tr­êng ®¶m b¶o c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng , mµ thÞ tr­êng chÊp nhËn . Bëi v× s¶n phÈm tiªu thô ®­îc sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn , c¸c doanh nghiÖp c¸c nhµ x­ëng sÏ mëp réng quy m« s¶n xuÊt , ®i ®«i víi më réng s¶n xuÊt lµ cÇu vÒ lao ®éng t¨ng lªn . Ng­îc l¹i khi cÇu vÒ s¶n pohÈm hµng ho¸ gi¶m sÏ lµm ngõng trÖ s¶n xuÊt lµm cho lao ®éng kh«ng cã viÖc lµm vµ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp . Ngoµi ra cßn mét sè c¸c yÕu tè kh¸c còng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc lµm ë tÇng vÜ m« : Gåm c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ n­íc v× khi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hîp sÏ t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn lµm cho cÇu lao ®éng t¨ng ®ång nghÜa víi viÖc t¹o ra nhiÒu chç lµm míi . D©n sè vµ lao ®éng lµ hai vÊn ®Ò cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau , quy m« d©n sè cµng lín th× nguån lao ®éng cµng nhiÒu vµ ng­îc l¹i khi nguån lao ®éng cµng lín l¹i lµ søc Ðp ®èi víi c«ng t¸c t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng bëi v× : Khi cung vÒ lao ®éng lín sÏ t¹o ra mét l­îng lao ®éng d­ thõa cÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm . Ng­îc l¹i khi cÇu lao ®éng lín h¬n cung lao ®éng sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu hôt lao ®éng tham gia vµo c¸c ngµnh kinh tÕ .V× vËy tØ lÖ t¨ng d©n sè vµ nguån nh©n lùc cã ¶nh h­ëng ®Õn vÊn ®Ò lao ®éng vµ t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng . T¹o viÖc lµm ®­îc ph©n lo¹i thµnh : + T¹o viÖc lµm æn ®Þnh : C«ng viÖc ®­îc t¹o ra cho ng­êi lao ®éng mµ t¹i chç lµm viÖc ®ã vµ th«ng qua c«ng viÖc ®ã hä cã thu nhËp lín h¬n møc thu nhËp tèi thiÓu hiÖn hµnh vµ æn ®Þnh theo thêi gian tõ 3 n¨m trë lªn : ViÖc lµm æn ®Þnh lu«n t¹o cho ng­êi lao ®éng mét t©m lý yªn t©m trong c«ng viÖc ®Ó lao ®éng hiÖu qu¶ h¬n . T¹o viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh :§­îc hiÓu theo hai nghÜa .§ã lµ: + C«ng viÖc lµm æn ®Þnh nh­ng ng­êi thùc hiÖn ph¶i liªn tôc n¨ng ®éng theo kh«ng gian , th­êng xuyªn thay ®æi vÞ trÝ lµm viÖc nh­ng vÉn thùc hiÖn cïng mét c«ng viÖc . + C«ng viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh mµ ng­êi lao ®éng ph¶i thay ®æi c«ng viÖc cña m×nh liªn tôc trong thêi gian ng¾n . Môc ®Þch ý nghÜa cña t¹o viÖc lµm . T¹o viÖc lµm lµ qu¸ tr×nh t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho sù kÕt hîp gi÷a t­ liÖu s¶n xuÊt , c«ng cô s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng . T¹o viÖc lµm vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng lu«n lµ vÊn ®Ò bøc xóc vµ quan träng ,nã mang môc ®Ých ý nghÜa v« cïng lín lao ®èi víi tõng ng­êi lao ®éng vµ toµn x· héi . Môc ®Ých cña t¹o viÖc lµm nh»m khai th¸c vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc , c¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ , tr¸nh l·ng phÝ nguån lùc x· héi . VÒ mÆt x· héi t¹o viÖc lµm nh»m môc ®Ých gióp con ng­êi n©ng cao vai trß cña m×nh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ , gi¶m ®­îc t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp trong x· héi . Kh«ng cã viÖc lµm lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra c¸c tÖ n¹n x· héi nh­ : Trém c¾p, lõa ®¶o, nghiÖn hót .. gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng nhÊt lµ c¸c thanh niªn lµ h¹n chÕ c¸c tÖ n¹n x· héi do kh«ng cã ¨n viÖc lµm g©y ra vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi ®ßi hái . VÒ mÆt kinh tÕ khi con ng­êi cã viÖc lµm sÏ tho¶ m·n ®­îc c¸c nhu cÇu th«ng qua c¸c ho¹t ®éng lao ®éng ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu vËt chÊt , tinh thÇn , æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng . ViÖc lµm hiÖn nay g¾n chÆt víi thu nhËp . Ng­êi lao ®éng kh«ng muèn lµm ë nh÷ng n¬i cã thu nhËp thÊp ®ã lµ mét thùc tÕ do nhu cÇu ®ßi hái cña x· héi . HiÖn nay nhiÒu ng­êi lao ®éng ®­îc tr¶ c«ng rÊt rÎ m¹t , tiÒn c«ng kh«ng ®ñ sèng dÉn ®Õn t©m lý kh«ng thÝch ®i lµm , hiÖu qu¶ lµm viÖc kh«ng cao , û l¹i ng¹i ®i xa c¸c thµnh phè thÞ x· . Mét mÆt thÊt nghiÖp nhiÒu ë thµnh thÞ nh­ng n«ng th«n l¹i thiÕu c¸n bé , thiÕu ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n . Bëi vËy t¹o ®iÒu kiÖn cã viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng th«i ch­a ®ñ mµ cßn t¹o viÖc lµm g¾n víi thu nhËp cao mang l¹i sù æn ®Þnh cuéc sèng cho ng­êi lao ®éng . Gi¶i quyÕt viÖc lµm , t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng cã ý nghÜa gióp hä tham gia vµo qua tr×nh s¶n xuÊt x· héi còng lµ yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn , lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ng­êi . 1.3- Sö dông hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc . §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông nguån nh©n lùc ta kh«ng chØ xem xÐt trªn mét khÝa c¹nh nµo ®ã mµ ph¶i ngiªn cøu mét c¸ch tæng thÓ toµn bé c¸c khÝa c¹nh cña nguån nh©n lùc .C¸c khÝa c¹nh nµy ®­îc bao qu¸t bëi nguån d©n sè vµ thÓ hiÖn th«ng qua quy m« ,c¬ cÊu , tèc ®é t¨ng d©n sè : *D©n sè lµ toµn bé d©n c­ sèng trªn mét ®Þa bµn l·nh thæ x¸c ®Þnh . Quy m« , c¬ cÊu vµ tèc ®é t¨ng d©n sè cã ¶nh h­ëng trôc tiÕp ®Õn sè l­îng nguån nh©n lùc vµ nã ®­îc thÓ hiÖn qua bëi chØ tiªu tû lÖ gi÷a nguån nh©n lùc vµ d©n sè . tû lÖ nµy cµng cao biÓu hiÖn nguån nh©n lùc vÒ lao ®éng cÇng lín. D©n sè Trong tuæi lao ®éng Ngoµi tuæi lao ®éng kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng Cã kh¶ n¨ng lao ®éng thùc tÕ ®ang lµm viÖc Kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng Nguån nh©n lùc S¬ ®å c¬ cÊu nguån lao ®éng Nguån lao ®éng lµ toµn bé nhãm d©n c­ cã kh¶ n¨ng lao ®éng ®· hoÆc ch­a tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt x· héi . Bao gåm nh÷ng ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng vµ nh÷ng ng­êi ngoµi ®é tuæi lao ®éng ®ang lµm viÖc trong nÒn kinh tÕ. *Quy m« nguån lao ®éng ë c¸c quèc gia kh¸c nhau th× kh¸c nhau tuy nhiªn nã ®Òu phô thuéc vµo 3 yÕu tè sau: + Quy m« ph¸t triÓn d©n sè , d©n sè cµng ph¸t triÓn nhanh th× nguån lao ®éng cµng lín . + Tû lÖ nguån lao ®éng trong d©n sè : +ChÕ ®é chÝnh trÞ , x· héi , ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Êt n­íc . *Nguån lao ®éng ®­îc thÓ hiÖn kh¶ n¨ng lao ®éng x· héi nãi lªn lùc l­îng x· héi trong s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nguån lao ®éng ViÖt Nam biÓu hiÖn sè lao ®éng s¶n xuÊt ë c¸c ngµnh kinh tÕ cña ViÖt Nam. Nguån lao ®éng boa gåm : - Nguån lao ®éng cã s½n trong d©n sè : §©y lµ d©n sè ho¹t ®éng bao gåm nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng lao ®éng ®· hoÆc ch­a tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi . Bao gåm toµn bé nh÷ng ng­êi n»m trong ®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng , Kh«ng kÓ ®Õn tr¹ng th¸i cã viÖc lµm hay kh«ng cã viÖc lµm . - Nguån lao ®éng ®ang tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ . §ã lµ nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng lao ®éng , ®ang ho¹t ®éng trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ quèc d©n . Nh­ vËy gi÷a nguån lao ®éng cã s½n trong d©n c­ vµ nguån lao ®éng tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ cã sù kh¸c nhau . Sù kh¸c nhau nµy lµ do mét bé phËn nh÷ng ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng nh­ng v× nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau ch­a tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ nh­: Th©t nghiÖp , cã viÖc lµm nh­ng kh«ng muèn lµm viÖc, cßn ®ang ®i häc , cã nguån thu nhËp kh¸c kh«ng cÇn ®i lµm.. -Nguån lao ®éng dù tr÷ : Lµ nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng lao ®éng nh­ng ch­a tham gia lao ®éng . Bao gåm :Ng­êi lµm c«ng viÖc néi trî , ng­êi tèt nghiÖp c¸c tr­êng phæ th«ng , trung häc , chuyªn nghiÖp , ng­êi ®· hoµn thµnh nghÜa vô qu©n sù. §èi víi ViÖt Nam lµ mét n­íc cã ®Æc ®iÓm d©n sè trÎ , tû lÖ t¨ng d©n sè hµng n¨m ë møc ®é cao , nÒn s¶n xuÊt x· héi ®ang ë trong giai ®o¹n thÊp . MÆt kh¸c chóng ta ®ang ®øng tr­íc mét nÒ kinh tÕ d­ thõa vÒ lao ®éng , sè ng­êi ch­a cã viÖc lµm vµ cã viÖc lµm nh­ng ch­a æn ®Þnh th­êng xuyªn cßn cao , hiÖu qu¶ sö dông nguån lao ®éng kÐm ,l·ng phÝa nguån lao ®éng ë møc ®é cao, n¨ng suót lao ®éng thÊp . Thu nhËp quèc d©n tÝnh theo ®Çu ng­êi thuéc nh÷ng n­íc ®øng hµng cuèi cïng trong sè nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn . Sù ph©n bè lao ®éng gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n trong néi bé c¸c vïng , c¸c ngµnh ch­a phï hîp cßn mÊt c©n ®èi. C¸c nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é lµnh nghÒ , c¸n bé khao häc cã tr×nh ®é chuyªn m«n ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc ch­a ®­îc bè trÝ sö dông hîp lý . §ã chÝnh lµ bvÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi mäi cÊp mäi ngµnh quan t©m nghiªn cøu, ®Æc biÖt c¸c ngµnh chuyªn m«n vÒ tæ chøc lao ®éng , gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ d©n sè n­íc ta . *Sö dông hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc lµ viÖc sö dông hîp lý lao ®éng ®óng ng­êi ®óng viÖc , ®óng chuyªn m«n kü thuËt nh»m khai th¸c mét c¸ch tèi ­u nguån lùc cña ng­êi lao ®éng kÕt hîp víi c¸c nguån t­ liÖu s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng cña qu¸ trinh lao ®éng . Sö dông nguån nh©n lùc mét c¸ch hiÖu qu¶ thóc ®Èy n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng x· héi , sö dông hîp lý quü thêi gian lao ®éng t¹o cho ng­êi lao ®éng cãp c¬ héi ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh theo nguyÖn väng . §èi ví x· héi t¹o ®­îc sù c©n b»ng gi÷a c¸c ngµnh nghÒ , gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ ,ghãp phÇn tr¸nh t×nh tr¹nh d­ thõa nh©n lùc , n©ng cao tû xuÊt sö dông nguån nh©n lùc vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt x· héi . *Nguån nh©n lùc lu«n lu«n ®­îc biÓu hiÖn bëi hai chØ tiªu ®ã lµ chÊt l­îng vµ sè l­¬ng nh©n lùc . Th«ng qua quy m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè vµ nguån nh©n lùc ta thÊy ®­îc sè l­îng nguån nh©n lùc trong tõng thêi ®iÓm , tõng thêi kú . ChÊt l­îng nguån nh©n lùc ®­îc ph¶n ¸nh th«ng qua c¬ cÊu nh©n lùc (C¬ cÊu theo tuæi , giíi tÝnh) th«ng qua tr×nh ®é lµnh nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n cña nguån nh©n lùc . II-¶nh h­ëng cña t¹o viÖc lµm ®Õn viÖc sö dông nguån nh©n lùc 2.1. ¶nh h­ëng cña t¹o viÖc lµm ®Õn viÖc sö dông nguån nh©n lùc . Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ phô thuéc rÊt lín vµo vÊn ®Ò ssö dông cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn ,nguån nh©n lùc vµ vèn . Trong ®ã viÖc sö dông nguån nh©n lùc cã vai trß quan träng vµ quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn ®ã , t¹o viÖc lµm nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc th«ng qua c¸c h­íng sau : T¹o viÖc lµm vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm nh»m ph©n bæ lao ®éng mét c¸ch hîp lý , gãp phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng qu¶n lý ®­a ®Õn mét hÖ thèng lao ®éng phï hîp víi c¬ cÊu hÖ thèng ngµnh nghÒ cã sù phèi hîp hµi hoµ gi÷a c¸c bé phËn tæ chøc , bè trÝ lao ®éng phï hîp víi ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña c«ng viÖc sÏ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n , gióp hä ph¸t triÓn kh¶ n¨ng vµ sù s¸ng t¹o cña m×nh cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¸t triÓn . T¹o ra nhiÒu chç lµm viÖc míi sÏ thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi vµ sÏ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò mang tÝnh x· héi nh­ : N©ng cao , c¶i thiÖn ®êi sèng ,h¹n chÕ c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc trong x· héi . T¹o viÖc lµm lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc thóc ®Èy n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc v× khi c¸c c«ng viÖc ®­îc taä míi bao giê còng ®ßi hái mét chuyªn m«n kü thuËt cao ë ng­êi lao ®éng mµ theo quy luËt cña qu¸ tr×nh tuyÓn dông th× ng­êi øng cö viªn còng ph¶i cã mét tr×nh ®é t­¬ng ®­¬ng bëi thÕ cho nªn ng­êi lu«n cã xu h­íng tÝch luü kiÕn thøc , tr×nh ®é lµnh nghÒ cho chÝnh m×nh ®Ó cã c¬ héi tham gia vµo ho¹t ®éng kinh tÕ . 2.2- Sù cÇn thiÕt ph¶i t¹o viÖc lµm vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng T¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch cña toµn x· héi , nã thÓ hiÖn vai trß cña x· héi ®èi víi ng­êi lao ®éng , sù quan t©m cña x· héi vÒ ®êi sèng vËt chÊt ,tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng vµ nã còng lµ cÇu nèi trong mèi quan hÖ gi÷a x· héi vµ ng­êi. ViÖc lµm lµ n¬i diÔn ra nh÷ng ho¹t ®éng cña ng­êi lao ®éng , nh÷ng ho¹t ®éng nµy ®­îc c«ng nhËn qua nh÷ng c«ng viÖc mµ hä ®· lµm vµ nã còng lµ n¬i ®Ó hä thÓ hiÖn nh÷ng kÕt qu¶ häc tËp cña m×nh ®ã lµ tr×nh ®é chuyªn m«n . T¹o viÖc lµm lµ vÊn ®Ò chÝnh ®Ó ng­êi lao ®éng cã viÖc lµm vµ cã thu nhËp ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng x· héi , gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp vµ do ®ã h¹n chÕ ®­îc nh÷ng ph¸t sinh tiªu cùc do thiÕu viÖc lµm g©y ra . T¹o viÖc lµm ®¸p øng nhu cÇu t×m viÖc nhu cÇu lao ®éng cña con ng­êi v× lao ®éng lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó tån t¹i chÝnh cña con ng­êi . Do ®ã mäi chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n lµ ph¶i ph¸t huy cao ®é kh¶ n¨ng nguån lùc con ng­êi , nÕu cã sai ph¹m th× nguån lao ®éng sÏ trë thµnh g¸nh nÆng , thËm trÝ g©y trë ng¹i , tæn thÊt lín cho nÒn kinh tÕ còng nh­ x· héi V× vËy mét quèc gia gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng lµ thµnh c«ng lín trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi , chÝnh tri cña m×nh. III-Mét sè chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc . 3.1-N¨ng suÊt lao ®éng . Sö dông nguån nh©n lùc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ chÝnh lµ biÓu hiÖn cña viÖc khai th¸c c¸c n¨ng lùc tiÒm cña nguån nh©n lùc trong qu¸ tr×nh lao ®éng , trong khi thùc hiÖn c«ng viÖc th× ng­êi lao ®éng ®· trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp sö dung nguån lùc cña m×nh ( Søc vµ trÝ lùc ) ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm .Do vËy ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc ta cã thÓ gi¸n tiÕp th«ng qua chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng cña nguån nh©n lùc , n¨ng suÊt lao ®éng x· héi v× chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh lao ®éng cã môc ®Ých cña con ng­êi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh . Theo M¸c :"N¨ng suÊt lao ®éng lµ søc s¶n xuÊt cña lao ®éng cô thÓ cã Ých vµ nã ®­îc ®o b»ng sè l­¬ng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian hoÆc b»ng l­îng thêi gian hao phÝ cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm . N¨ng suÊt lao ®éng nguån nh©n lùc chÝnh lµ biÓu hiÖn tæng thÓ c¸c n¨ng suÊt lao ®éng cña c¸ nh©n ng­êi lao ®éng . Nh­ng khi n¨ng suÊt lao ®éng nguån nh©n lùc t¨ng th× n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n t¨ng cßn khi n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n th× n¨ng suÊt lao ®éng nguån nh©n lùc ch­a ch¾c ®· t¨ng do sù tr× trÖ, kh«ng hiÖu qu¶ cña mét sè lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt : N¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n biÓu hiÖn b»ng mét sè chØ tiªu sau :(W). *N¨ng suÊt lao ®éng tÝnh b»ng hiÖn vËt :Lµ khèi l­îng s¶n l­îng hiÖn vËt ®­îc s¶n xuÊt ra trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh : W=Q/P. Trong ®ã : W: N¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n . Q: tæng sè s¶n l­îng ®­îc s¶n xuÊt ra vµ ®­îc nghiÖm thu b»ng hiÖn vËt ; P: Tæng sè c«ng nh©n : ChØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng nµy chØ ¸p dông cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt mµ c¸c c¸ nh©n ng­êi lao ®éng chØ s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm mµ kh«ng cã s¶n phÈm dë dang . * N¨ng suÊt lao ®éng tÝnh b»ng gi¸ trÞ : Lµ l­îng gi¸ trÞ (Quy ra tiÒn) cña tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian . W=Q/T Trong ®ã :W: N¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n ®o b»ng gi¸ trÞ . Q: tæng s¶n l­îng .(Gi¸ trÞ ). T:Tæng sè lao ®éng . *N¨ng suÊt lao ®éng tÝnh b»ng thêi gian lao ®éng (L­îng lao ®éng) . §­îc ®o b»ng l­îng thêi gian cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm . L=T/Q Trong ®ã : L : L­îng lao ®éng cña mét s¶n phÈm . T: Tæng thêi gian lao ®éng ®· hao phÝ . Q: Sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra vµ ®­îc nghiÖm thu . 3.2- HÖ sè sö dông thêi gian lao ®éng : HÖ sè sö dông thêi gian lao ®éng còng lµ mét chØ tiªu biÓu hiÖn viÖc sö dông hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc . Nguån nh©n lùc khi tham gia qu¸ tr×nh lao ®éng ngoµi hao phÝ nguån lùc ra th× cßn ph¶i hao phÝ yÕu tè thêi gian lao ®éng , ®ã lµ sè l­îng thêi gi¹ mµ ng­êi lao ®éng tham gia lao ®éng trong mét quü thêi gian quy ®Þnh cho phÐp : K=100T/H (%) Trong ®ã : K :HÖ sè sö dông thêi gian lao ®éng . T: Thêi gian thùc tÕ ng­êi lao ®éng tham gia lao ®éng trong quü thêi gian . H: Quü thêi gian ( Ngµy , th¸ng , quý ,n¨m ) +Quü thêi gian theo ngµy ®­îc biÓu hiÖn bëi sè thêi gian nhµ n­íc quy ®Þnh lµm viÖc trong ngµy . +Quü thêi gian theo th¸ng (Quý ) ®­îc biÓu hiÖn bëi sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng (Quý ) mµ nhµ n­¬céng s¶n quy ®Þnh . +Quü thêi gian trong n¨m lµ sè ngµy lµm viÖc mµ nha n­íc quy ®Þnh trong n¨m . HÖ sè sö dông thêi gian lao ®éng nãi lªn l­îng lao ®éng ®· hao phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt .ChØ tiªu nµy chñ yÕu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông nh©n lùc trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp , thùc hiÖn dÞch vô , .. Mµ s¶n phÈm cña hä s¶n xuÊt ra kh«ng thÓ kh¸i qu¸t ®­îc néi dung lao ®éng cña hä . 3.3- ChØ tiªu møc ®é phï hîp cña c¬ cÊu ngµnh nghÒ: Møc ®é phï hîp cña c¬ cÊu ngµnh nghÒ lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc, nã ®­îc biÓu hiÖn bëi yªu cÇu cña ngµnh nghÒ lao ®éng hiÖn cã trong ngµnh nghÒ ®ã. BÊt kú mét ngµnh nghÒ nµo ®ã còng cã mét sè chç lµm viÖc nhÊt ®Þnh, muèn c¸c ngµnh nghÒ ®ã ®i vµo ho¹t ®éng th× ph¶i cÇn cã ho¹t ®éng cña ng­êi lao ®éng trong ®ã ng­êi lao ®éng tham gia vµo trong ngµnh nghÒ ®ã th«ng qua c¸c chç lµm viËec vµ ®­îc biÓu hiÖn bëi quy m« ngµnh nghÒ va hiÖu qu¶ ngµnh nghÒ ®ã khi nã ®i vµo ho¹t ®éng. ChØ tiªu møc ®é phï hîp ccña c¬ cÊu ngµnh nghÒ chñ yÕu ng»m ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh sö dông nguån nh©n lùc cña ngµnh nghÒ ®ã vµ ®­îc biÓu hiÖn bëi hai chie tiªu nhá ®ã lµ * ChØ tiªu phï hîp vÒ sè l­îng lao ®éng: §ã lµ chØ tiªu biÓu hiÖn sù so s¸nh gi÷a nhu cÇu vÒ sè l­îng cña mét ngµnh nghÒ nµo ®ã, mét bé phËn nµo ®ã víi sè lao ®éng hiÖn cã ®ang thùc hiÖnqt lao ®éng trong ngµnh nghÒ, bé phËn ®ã: k= N/D (%) Trong ®ã : K: HÖ sè phï hîp vÒ sè l­¬ng lao ®éng cña mét ngµnh nghÒ hay mét bé phËn. D: Sè l­îng lao ®éng mµ ngµnh nghÒ hay bé phËn cÇn cã ®Ó cã thÓ ho¹t dfdéng ®­îc . N: Sè l­îng lao ®éng thùc tÕ ®ang lµm viÖc trong mét ngµnh nghÒ hay bé phËn ®ã : ChØ tiªu nµy chØ ph¶n ¸nh ®­îc quy m« lao ®éng trong mét ngµnh nghÒ cã phï hîp víi nhu cÇu lao ®éng cña ngµnh nghÒ ®ã hay kh«ng, qua chØ tiªu nµy ta cã thÓ xem sÐt ®­îc ngµnh nghÒ, bé phËn ®ã cã sö dông hiÖu qu¶ lao ®éng hay kh«ng?, cã thÓ thõa hoÆc thiÕu lao ®éng , c¶ hai kh¶ n¨ng nµy ph¶n ¸nh sù l·ng phÝ vµ thiÕu hôt søc lao ®éng vµ lµ nguyªn nh©n chÝnh nãi lªn sù mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh, bé phËn lao ®éng; * ChØ tiªu phï hîp vÒ chÊt l­îng lao ®éng: Trong mét ngµnh nghÒ, bé phËn ho¹t ®énh cã hiÖu qu¶ hay kh«ng chñ yÕu dùa vµo møc ®é phï hîp vÒ chÊt l­îng lao ®éng, møc ®é nµy ®­îc biÓu hiÖn bëi yªu cÇu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n lµnh nghÒ, tr×nh ®é cña c«ng viÖc so víi ngµnh nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n kû thuËt tay nghÒ hiÖn cã kinh nghiÖm ®ang tham gia qu¸ tr×nh lao ®éng. HÖ sè ph¶n ¸nh tr×nh ®é lµnh nghÒ -Chi tiªu 1: k=q/h (100) Trong ®ã : q : BËc thî cña mét lao ®éng ®ang lµm viÖc: h: BËc thî theo yªu cÇu cña c«ng viÖc mµ ng­êi thî ®ang lµm. -ChØ tiªu 2: k=l/m (100) Trong ®ã : l: Sè n¨m kinh nghiÖm mµ ng­êi lao ®éng ®ang lµm viÖc cã: m: Sè n¨m kinh nghiÖm mµ c«ng viÖc ®ã yªu cÇu: ChØ tiªu nµy ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é phï hîp cña viÖc sö dông chÊt l­îng nguån nh©n lùc trong mét ngµnh nghÒ : 3.4-ChØ tiªu møc ®é phï hîp gi÷a ®µo t¹o vµ sö dông: ChØ tiªu nµy ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸i qu¸t t×nh h×nh sö dông hîp lý lao ®éng , ®iÒu ®oa ®­îc ph¶n ¸nh qua sè l­îng lao ®éng ®­îc dµo t¹o vµ sè l­îng lao ®éng ®­îc sö dông vµo c«ng viÖc theo ®óng ngµnh nghÒ ®· ®µo t¹o. k=v/d (100) Trong ®ã : v: Sè lao ®éng ®­îc bè trÝ theo ®óng ngµnh nghÒ ®µo t¹o: d: Tæng sè lao ®éng hiÖn cã: ChØ tiªu nµy chñ yÕu nh»m ®¸nh gi¸ sù bè trÝ, s¾p xÕp lao ®éng cã hîp lý hay kh«ng trong mét tæ chøc: Ch­¬ng II Thùc tr¹ng lao ®éng viÖc lµm cña tØnh trong hai n¨m 1998-1999 I- Thùc tr¹ng vÒ d©n sè, lao ®éng vµ viÖc lµm . Theo sè liÖu ®iÒu tra lao ®éng viÖc lµm ngµy 1/07/1998 cña liªn ngµnh Lao ®éng th­¬ng binh x· héi - Côc thèng kª vµ sè liÖu tæng ®iÕu tra d©n sè vµ nhµ ë ngµy 1/04/1999 cña BC§ tæng ®iÒu tra d©n sè vµ nha ë TØnh Th¸i B×nh nh­ sau. 1.1. Sè l­îng d©n sè vµ lao ®éng. STT ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 1998 01/04/1999 1 D©n sè Ng­êi 1.770.500 1.785.600 2 Nguån lao ®éng ( Sè ng­êi tõ 15 tuæi trë lªn ) -Tû lÖ so víi d©n sè Ng­êi % 1.291.182 72,92 1.307.616 73,23 3 Lao ®éng trong ®é tuæi . - Tû lÖ so víi d©n sè Ng­êi % 1.028.689 58 1.035.648 58 Nh­ vËy nguån lao ®éng x· héi chiÕm tû lÖ cao so víi d©n sè ( 73,23% ) , trong ®ã , lao ®éng trong ®é tuæi chiÕm 58%, ®©y lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn, ®ång thêi còng lµ søc Ðp lín vÒ viÖc lµm. 1.2. VÒ chÊt l­îng lao ®éng. + Tr×nh ®é v¨n ho¸: Trong tØnh sè ng­êi tõ 15 tuæi trë lªn cã: 26% Tèt nghiÖp phæ th«ng trung häc. 50% Tèt nghiÖp PTCS . 15,5% tèt nghiÖp tiÓu häc. 8,5% Ch­a tèt nghiÖp tiÓu häc vµ ch­a biÕt ch÷ . + Tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt: Sè ng­êi tõ 15 tuæi trë lªn cã: 81,5% lµ lao ®éng phæ th«ng, ch­a qua ®µo t¹o . 9,5% c«ng nh©n kü thuËt vµ nhÊn viªn nghiÖp vô 5% trung cÊp 4% cao ®¼ng, ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc Nh­ vËy nguån lao ®éng cña tØnh cã tr×nh ®é v¨n ho¸ kh¸ cao, nh­ng sè ng­êi kh«ng cã chuyªn m«n kü thuËt còng chiÕm tû lÖ cao (81,5%).Lùc l­îng CNKT vµ nh©n viªn nghiÖp vô rÊt thÊp (9,5%). Sè ng­êi cã tr×nh ®é trung cÊp trë lªn chiÕm 9%, nh­ng chñ yÕu tËp trung vµo c¸c ngµnh Gi¸o dôc, C«ng nghiÖp, Y tÕ vµ c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, §¶ng, §oµn thÓ. Tõ ®ã ph¶n ¸nh c¬ cÊu ®µo t¹o gi÷a lao ®éng ®­îc ®µo t¹ovíi lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o, gi÷a lao ®éng cã tr×nh ®é trung cÊp trë lªn víi CNKT vµ nh©n viªn nghiÖp vô cßn rÊt bÊt hîp lý, ®Æc biÖt lµ CNKT cã tay nghÒ cao thiÕu nghiªm träng nªn lùc l­îng lao ®éng ch­a trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 1.3. VÒ ph©n bè lao ®éng. Ph©n bè lao ®éng theo ®Þa giíi hµnh chÝnh (1999). Stt §¬n vÞ §V tÝnh D©n sè Lao ®éng % so víi d©n sè 1 ThÞ x· Th¸i B×nh Ng­êi 130.345 78.270 60,0 2 HuyÖn H­ng Hµ Ng­êi 243.989 140.537 57,6 3 HuyÖn Quúnh Phô “ 239.490 137.949 57,3 4 HuyÖn §«ng H­ng “ 247.981 142.837 57,6 5 HuyÖn Th¸i Thuþ “ 260.024 150.553 57,9 6 HuyÖn TiÒn H¶i “ 203.919 118.069 57,9 7 HuyÖn KiÕn X­¬ng “ 235.661 136.212 57,8 8 HuyÖn Vò Th­ “ 224.191 131.224 58,0 Tæng 1.785.600 1.035.648 58,0 Ph©n bè lao ®éng theo nhãm ngµnh kinh tÕ x· héi> Tæng sè N«ng - l©m ng­ C«ng nghiÖp vµ x©y dùng Th­¬ng m¹i vµ dÞch vô Qu¶n lý Nhµ n­íc + SN §¶ng, §oµn thÓ 1.041.654 ng­êi ho¹t ®éng kinh tÕ 797.511 163.539 53.124 27.480 100% 76,57% 15,7% 5,1% 2,63% C¬ cÊu kinh tÕ ( GDP) 100% 57,37% 12,63% 30% - Ph©n bè lao ®éng theo khu vùc kinh tÕ( n¨m 1999). Tæng sè: 1.041.654 ng­êi, trong ®ã: Quèc doanh : 46.208ng­êi chiÕm 4%. Ngoµi quèc doanh: 995.266 ng­êi chiÕm 95,9% Cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi : 180 ng­êi chiÕm 0,1% ViÖc ph©n bè lao ®éng gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng, c¸c khu vùc kinh tÕ ph¶n ¸nh lùc l­îng lao ®éng ®­îc tËp trung chñ yÕu ë khu vùc trong n«ng th«n n«ng nghiÖp. Lao ®äng khu vùc thµnh thÞ, ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng vµ th­¬ng m¹i dÞch vô ch­c ph¸p triÓn. Tæng s¶n phÈm GDP do ngµnh n«ng l©m ng­ nghiÖp chiÕm tØ träng lín 57,37%, ngµnh c«ng nghiÖp x©y dùng 12,63% vµ th­¬ng m¹i dÞch vô 30% ®· ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn kinh tÕ cßn l¹c hËu vµ mang nÆng tÝnh tù cung, tù cÊp cao, ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng còng nh­ yªu cÇu ph¸t triÓn x· héi cña tØnh . 1.4. Thùc tr¹ng lao ®éng viÖc lµm cña tØnh n¨m 1999 Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra lao ®éng viÖc lµm th¸ng 7/1999, thùc tr¹ng lao ®éng cña tØnh nh­ sau: ChØ tiªu §¬n vÞ Khu vùc thµnh thÞ Khu vùc n«ng th«n Chung cho c¶ tØnh Tæng sè ng­êi ho¹t ®éng kinh tÕ Ng­êi 58.235 983.419 1.041.654 1-Sè ng­êi cã viÖc lµm. -§ñ viÖc lµm Tû lÖ so víi ng­êi cã viÖc lµm -ThiÕu viÖc lµm -Tû lÖ so víi ng­êi cã viÖc lµm Ng­êi Ng­êi % Ng­êi % 53.173 45.296 85% 7.904 15,9% 964.617 773.744 80,21% 190.872 19,79% 1.017.790 819.013 80,5% 198777 19,5% 2) Sè ng­êi kh«ng cã viÖc lµm. Tû lÖ so víi sè ng­êi ho¹t ®éng kinh tÕ Ng­êi % 5.062 8,69% 18.802 1,91% 23.864 2,29% Nh­ vËy sè ng­êi cã ®ñ viÖc lµm chiÕm 80,5%,thiÕu viÖc lµm vÉn chiÕm tû lÖ cao(19,5%) vµ tËp trung t¹i khu vùc n«ng th«n, n«ng nghiÖp. Sè ng­êi thÊt nhiÖp chiÕm tû lÖ cao, toµn tØnh lµ 2,29% trong ®ã khu vùc thÞ x·, thÞ trÊn chiÕm 8,69% trong khi b×nh qu©n chung toµn quèc ë khu vùc thµnh thÞ lµ 6%. II. Nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n cña t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp vµ thiÕu viÖc lµm . -Th¸i b×nh lµ tØnh cã nÒn s¶n xuÊt chñ yÕu lµ n«ng nghiÖp, m©t ®é d©n sè cao(1.190ng­êi/km2),b×nh qu©n diÖn tÝch canh t¸c chØ cã 550 m2/ng­êi.D©n sè vµ lao ®éng t¨ng nhanh trong 10 n¨m (1989-1999),b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 0,9% =13.774ng­êi.D©n sè vµ lao ®éng tËp trung chñ yÕu ë n«ng th«n, n«ng nghiÖp(94,22%).Trong khi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ch­a thùc sù chuyÓn sang nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ , c¸c ngµng nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ch­a ph¸t triÓn vµ më réng nªn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm vµ quü thêi gian lao ®éng ch­a ®­îc khai th¸c sö dung ®Çy ®ñ. - VÞ trÝ ®Þa lý cña Th¸i b×nh vÉn lµ mét èc ®¶o, ®i l¹i giao l­u kinh tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc thu hót ®Çu t­ tõ ngoµi vµo. -HiÖu qu¶ c¸c ngµnh SXKD ch­a cao, ch­a cã ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, c«ng nghÖ cao, chÊt l­îng s¶n phÈm trong n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp...Ch­a ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ xuÊt khÈu. + C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thuéc tØnh qu¶n lý, kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp cña TW ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh do hËu qu¶ cña c¬ chÕ bao cÊp ®Õn nay vÉn ch­a thÝch ­ngs víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. MÆc dÇu nhµ n­íc ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch nh­ Q§176?H§BT,Q§315/H§BT, Q§388/H§BT vÒ ®æi míi qu¶n lý, s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ s¾p xÕp l¹i lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ... §· lµm gi¶m ®¸ng kÓ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ ®­a mét bé phËn lao ®éng “®ñ viÖc lµm gi¶ t¹o” ra khái khu vùc nhµ n­íc, ph¶i tù t×m viÖc lµm . Ngay trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc hiÖn nay ®ang ho¹t ®éng vÊn ®Ò viÖc lµm còng ®¸ng quan t©m, trong tæng sè 147 doanh nghiÖp nhµ n­íc thuéc tØnh cã 16.500 lao ®éng th× vÉn cßn 6% (kho¶ng 900lao ®éng ) thiÕu viÖc lµm phµi nghØ viÖc dµi ngµy. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, víi 182 doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ cÊp giÊy phÐp kinh doanh ®ang sö dông kho¶ng 1,9 v¹n lao ®éng,nh­ng viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ch­a ®¶m b¶o «nr ®Þnh th­êng xuyªn, tiÒn l­¬ng, b¶o hé lao ®éng ,thêi giê lµm viÖc, nghØ ng¬i còng ch­a hîp lý vµ thùc hiÖn ®óng theo quy ®Þnh cña Bé luËt lao ®éng. - ChÊt l­îng lao ®éng cßn h¹n chÕ, lao ®éng phæ th«ng chiÕm ®¹i bé phËn (81,5%) .Lao ®éng cã chuyªm m«n lao ®éng cÊp thÊp (18,5%)trong ®ã ®¸ng chó ý lµ CNKT vµ nh©n viªn nghiÖp vô chØ cã 9,5%. C«ng t¸c t­ vÊn giíi thiÖu viÖc lµm ch­a ®­îc ph¸t triÓn m¹nh.ng­êi lao ®éng ch­a hiÓu ®óng vµ ®Çy ®ñ quan nirmj vÒ viÖc lµm, cßn mang nÆng t­ t­ëng tr«ng chê vµo nhµ n­íc. C«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, hiÖn t¹i ë tØnh míi cã 4 tr­êng CNKT ( Tr­êng CNKT C¬ ®iÖn vµ tr­êng CNX©y dùng ) víi quy m« tõ 200-300 häc sinh, 5 trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm cã kÕt hîp d¹y nghÒ ng¾n h¹n hµng n¨m còng chØ ®µo t¹o vµ giíi thiÖu viÖc lµm kho¶ng 500- 600 ng­êi. Ngoµi ra cßn cã tr­êng Kinh tÕ Kü thuËt cã kÕt hîp d¹y nghÒ vµ 9 c¬ së t­ nh©n cã giÊy phÐp d¹y nghÒ nh­ng quy m« cßn nhá bÐ. NH×n chung c¸c tr­êng vµ c¬ së d¹y nghÒ trong tØnh hiÖn nay cßn nhiÒu khã kh¨n nhÊt lµ c¬ së vËt chÊt, ®éi ngò gi¸o viªn, néi dung ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y... Do ®è ch­a më réng ®­îc quy m« vµ n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Trong c¸c ph­¬ng h­íng , kÕ ho¹ch, c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ x· héi cña c¸c cÊp c¸c ngµnh, c¸c ®­n vÞ, vÊn ®Ì lao ®éng, viÖc lµm ch­a ®­îc ®Ò cËp ®óng vÞ trÝ, ch­a coi viÖc t¹o chç viÖc lµm míi lµ mét chØ tiªu quan träng. Khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ míi vÒ viÖc lµm vµ c¬ cÊu viÖc lµm còng cã sù thay ®æi nh­ng quan niÖm vÒ viÖc lµm ch­a thùc sù ®Çy ®ñ ®óng ®¾n. III- KÕt qu¶ gi¶i quyÕt viÖc lµm rong 3 n¨m 1997-1998-1999: STT ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh KÕt qu¶ 1997 1998 1999 1 Sè lao ®éng ®­îc gi¶i quyÕt viÖc lµm míi Ng­êi 14.690 12.247 11.300 2 Tû lÖ thÊt nghiÖp ë khu vôc thµnh thÞ % 8,64 8,69 7,84 3 Tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n % 68,5 72,5 73,18 Víi sù cè g¾ng nç lùc cña c¸c cÊp, c¸c ngµng, ®oµn thÓ trong 3 n¨m (1997,1998,1999) ®· gi¶ quyÕt viÖc lµm cho 38.237 lao ®éng, trong ®ã : -TuyÓn vµo c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, §¶ng, §oµn thÓ : 678 ng­êi -C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc : 879 ng­êi -G¶i quyÕt viÖc lµm cña dù ¸n nhá theo NQ 120 thu hót 28.000 ng­êi. -ChuyÓn ®i vïng kinh tÕ míi, cung øng lao ®éng cho khu c«ng nghiÖp tØnh ngoµi: 1.600 ng­êi -Ch­¬ng tr×nh tÝn dông ng©n hµng cho vay vèn tù t¹o viÖc lµm vµ c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ kh¸c 7.080 ng­êi. Nh­ vËy b×nh qu©n mçi n¨m míi chØ gi¶i viÖc lµm cho kho¶ng 12.500 lao ®éng. Tuy tû lÖ thÊt nghiÖp ë khu vùc thµnh thÞ cã gi¶m hÖ sè sö dông thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n cã t¨ng nh­ng ch­a v÷ng ch¾c. Sè ng­êi thÊt nghiÖp vÉn cßn chiÕm 7,84% ë khu vùc thµnh thÞ, 27% quü thêi gian lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n ch­a ®­îc sö dông, ®¸ng chó ý lµ thiÕu viÖc lµm vµ viÖc lµm thu nhËp cßn thÊp toµn tØnh cßn 198.777 ng­êi.kh«ng nh÷ng thÕ hµng n¨m sè ng­êi b­íc vµo ®é tuæi lao ®éng cã nhu cÇu viÖc lµm cÇn ph¶i gi¶i quyÕt viÖc lµm cña tØnh kho¶ng 1,4 v¹n ng­êi. Do ®ã vÊn ®Ò gi¶i quyªãt viÖc lµm cña tØnh trong nh÷ng n¨m tíi cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Ch­¬ng III c¸c gi¶i ph¸p t¹o viÖc lµm I-Dù b¸o lao ®éng vµ nhu cÇu gi¶i quyÕt viÖc lµm n¨m 2001 vµ ®Õn 2005. 1.1-Dù b¸o lao ®éng Trªn c¬ së thùc tr¹ng n¨m 1999, 2000 vµ biÕn ®éng d©n sè, lao ®éng vµ c¨n cø vµo th¸p tuæi, dù b¸o d©n sè vµ lao ®éng dÕn n¨m 2005 nh­ sau: Sè TT ChØ tiªu §V TÝnh N¨m 1999 2000 2005 1 Tæng d©n sè Ng­êi 1.785.600 1.803.000 1.880.000 2 D©n sè ®ñ 15 tuæi trë lªn Ng­êi 1.307.616 1.321.500 1.380.500 3 D©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ Ng­êi 1.041.654 1.057.000 1.077.000 - Tû lÖ so víi ng­êi 15 tuæi trë lªn % 79,66 79,88 78,01 4 Lao ®éng trong ®é tuæi Ng­êi 1.035648 1.045.740 1.090.400 -Tû lÖ so víi d©n sè % 58 58 58 D©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ vµ sè ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng chiÕm tû lÖ cao so víi d©n sè , ®ã lµ nguån lùc lín cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nh­ng còng lµ mét ¸p lùc lín vÒ viÖc lµm . 1.2- Dù b¸o nhu cÇu viÖc lµm . Víi sù ph¸t triÓn vµ biÕn ®éng vÒ d©n sè , lao ®éng nh­ ®· dù b¸o trªn trong n¨m 2001 vµ ®Õn n¨m 2005 sè lao ®éng cÇn giÈi quyÕt viÖc lµm nh­ sau: *N¨m 2001: - Sè lao ®éng cÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm lµm t¨ng trong n¨m lµ: 47.900 ng­êi, bao gåm : + Sè lao ®éng thÊt nghiÖp cña n¨m tr­íc chuyÓn sang: 23.800 ng­êi. + Sè ng­êi ®Õn tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng : 14.000 ng­êi. + Häc sinh, sÞnh viªn ra tr­êng, bé ®éi hoµn thµnh nghÜa vô trë vÒ: 8.000 ng­êi. + Lao ®éng mÊt viÖc lµm trong c¸c doanh nghiÖp: 1.2000 ng­êi. + C¸c lo¹i kh¸c:900 ng­êi. - Sè lao ®éng gi¶m trong n¨m lµ : 13.500 ng­êi, bao gåm : + Sè ng­êi ®i nghÜa vô qu©n sù : 10.000 ng­êi + §i ®¹i häc, cao ®¼ng, CNKT: 2.000 ng­êi. + HÕt tuæi lao ®éng (chØ tÝnh khu vùc phi n«ng nghiÖp): 1.500 ng­êi. - C©n ®èi: Sè lao ®éng cÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm trong n¨m 2000 lµ 34.400 ng­êi. Ngoµi ra ph¶i gi¶i quyÕt thªm viÖc lµm cho 190.800 ng­êi thiÕu viÖc lµm. * §Õn n¨m 2005: Còng theo c¸ch tÝnh to¸n trªn dù kiÕn ®Õn n¨m 2005, b×nh qu©n mçi n¨m ph¶i gi¶i quyÕt viÖc lµm cho kho¶ng 20.000 lao ®éng vµ t¹o thªm viÖc lµm cho kho¶ng 140.000 lao ®éng ®ang thiÕu viÖc lµm. 1.3- Dù b¸o vÒ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong n¨m 2001 ®Õn 2005. - ThuËn lîi: + Nh÷ng n¨m qua s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®­îc mïa liªn tôc, t¹o æn ®Þnh vÒ kinh tÕ, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn mét b­íc. + KÕt qu¶ tËp trung ®Èy m¹nh ®Çu t­ nh÷ng n¨m qua nhÊt lµ n¨m 1997, 1998, 1999 n¨ng lùc mét sè ngµnh t¨ng ®¸ng kÓ nh­: s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, dÖt may, chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm, khai th¸c kinh tÕ biÓn, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng nhÊt lµ trong lÜnh vùc giao th«ng, thñy lîi, ®iÖn, b­u chÝnh viÔn th«ng, h¹ tÇng ®« thÞ. + Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña Nhµ n­íc tõng b­íc ®­îc më réng cÇu T©n §Ö vµ hiÖn ®¹i ®­êng 10 ®­îc hoµn thµnh sÏ ph¸ thÕ èc ®¶o sÏ cãq t¸c dông thu hót nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ më réng thÞ tr­êng ®èi víi tØnh ta. + Nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®ang ®­îc ®Èy m¹nh vµ tõng b­íc ®i vµo cuéc sèng. ViÖc triÓn khai 5 ch­¬ng t×nh kinh tÕ träng ®iÓm cña TØnh t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch n¨m 2001 vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo. + Ph­¬ng h­íng môc tiªu, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n¨m 2001 cña tØnh ®· ®­îc x¸c ®Þnh vµ cã tÝnh kh¶ thi. T×nh h×nh æn ®Þnh chÝnh trÞ ë n«ng th«n ngµy cµng ®­îc cñng cè v÷ng ch¾c, thÞ tr­êng réng lín cña n«ng th«n Th¸i B×nh ®· ®­îc më mang. - Khã kh¨n: + T×nh h×nh ë n«ng th«n tuy ®· c¬ b¶n æn ®Þnh nh­ng hËu qu¶ cßn nÆng nÒ ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn viÖc ®iÒu hµnh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c cÊp. HiÖu qu¶ cña c¸c ngµnh SXKD ch­a cao, ch­a cã ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, chÊt l­îng s¶n phÈm ch­a ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ xuÊt khÈu. ViÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ toµn x· héi (nhÊt lµ huy ®éng sù ®ãng gãp cña nh©n d©n) gÆp nhiÒu khã kh¨n, víi nguån ng©n s¸ch h¹n hÑp. + NÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc trong khu vùc ®ang phôc håi sau khñng ho¶ng do ®ã viÖc thu hót vèn ®Çu t­ vµ c¹nh tranh xuÊt khÈu cµng trë nªn gay g¾t h¬n, trong khi nÒn kinh tÕ cña tØnh ta cßn yÕu kÐm. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, ®ßi hái ph¶i t¨ng c­êng ph¸t huy néi lùc, khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi tiÒn n¨ng ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi víi tèc ®é t¨ng tr­ëng thÝch hîp lµ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho nh©n d©n trong tØnh. II. Quan ®iÓm vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm. - Tr­íc hÕt cÇn quan niÖm vÒ viÖc lµm: §iÒu 13 Bé luËt lao ®éng x¸c ®Þnh: “Mäi ho¹t ®éng lao ®éng t¹o nguån thu nhËp, kh«ng bÞ ph¸p luËt cÊm ®Òu ®­îc thõa nhËn lµ viÖc lµm”. Víi quy ®Þnh trªn th× tÊt c¶ nh÷ng ng­êi lµm viÖc ë c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, trong c¬ quan Nhµ n­íc, §¶ng, ®oµn thÓ, c¸c tæ chøc x· héi, tr­êng häc hoÆc t¹i gia ®×nh ®Òu ®­îc coi lµ viÖc lµm. - Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng võa lµ nhiÖm vô chiÕn l­îc l©u dµi, võa mang tÝnh cÊp b¸ch, lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn §¶ng, toµn d©n, cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi vµ cña chÝnh ng­êi lao ®éng. Nhµ n­íc, c¸c cÊp cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm hµng n¨m vµ tõng thêi kú, ®Ò ra c¸c chØ tiªu t¹o viÖc lµm, c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn, cã hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i khuyÕn khÝch cã liªn quan ®Õn t¹o nhiÒu chç viÖc lµm míi thu hót lùc l­îng lao ®éng vµ cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi lao ®éng. - Gi¶i quyÕt viÖc lµm ph¶i g¾n víi quy ho¹ch tæng thÓ, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®ång thêi ph¶i c¨n cø vµo 2 chØ tiªu chñ yÕu ®ã lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ chç lµm míi ®Ó lùa chän c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ. - Gi¶i quyÕt viÖc lµm ph¶i g¾n liÒn víi vioÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng, do ®ã ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i nguån nh©n lùc ®Ó ®¸p øng yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc lµm, yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc hiÖn nay. III. Môc tiªu, ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt viÖc lµm. 3.1- Môc tiªu. + Môc tiªu chung: Tõ nh÷ng quan ®iÓm trªn, c¨n cø vµo quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh n¨m 2001 vµ ®Õn n¨m 2005 môc tiªu chung gi¶i quyÕt vi­Öc lµm lµ: Ph¸t triÓn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc ®¸p øng yªu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng, t¹o më viÖc lµm míi ®¶m b¶o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng cã nhu cÇu lµm viÖc. KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mäi ng­êi më mang ngµnh nghÒ t¹o viÖc lµm cho m×nh vµ cho ng­êi kh¸c. Thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p ®Ó trî gióp ng­êi thÊt nghiÖp nhanh chãng cã viÖc lµm, ng­êi thiÕu viÖc lµm hoÆc viÖc lµm cã hiÖu qu¶ thÊp ®Ó cã viÖc lµm ®Çy ®ñ, viÖc lµm cã hiÖu qu¶. Gi¶i quyÕt hîp lý c¸c mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. * Môc tiªu cô thÓ: + N¨m 2001: Gi¶i quyÕt viÖc lµm míi cho 15.000 lao ®éng. - Gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ tõ 7,84% n¨m 2000 xuèng cßn 5%. - N©ng tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n tõ 73,1% n¨m 2000 lªn 75% (gi¶i quyÕt viÖc lµm t­¬ng ®­¬ng cho 20.000 ng­êi). - N©ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o tõ 18,5% lªn 22%, trong ®ã CNKT, nh©n viªn nghiÖp vô vµ phæ cËp nghÒ tõ 9,5% hiÖn nay lªn 11%. - C¬ cÊu lao ®éng ph©n theo nhãm ngµnh kinh tÕ x· héi n¨m 2001. ChØ tiªu 1998 2001 + N«ng l©m ng­ nghiÖp 76,5% 75,46% + C«ng nghiÖp - x©y dùng 15,7% 16,2% + Th­¬ng m¹i vµ dÞch vô 5,1% 5,63% + Qu¶n lý Nhµ n­íc, SN, §¶ng, §oµn thÓ 2,7% 2,62% * N¨m 2005: - H¹ tû lÖ thÊt nghiÖp ë khu vùc thµnh thÞ xuèng d­íi 4%. - N©ng tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n lªn 78%. - N©ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn ®Õn 30%, trong ®ã ®µo t¹o CNKT, nh©n viªn nghiÖp vô vµ phæ cËp nghÒ lªn 18%. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu trªn, b×nh qu©n mçi n¨m ph¶i gi¶i quyÕt kho¶ng 28.000 chç lµm viÖc míi. C¬ cÊu lao ®éng ph©n theo nhãm ngµnh kinh tÕ x· héi. + N«ng l©m ng­ nghiÖp 68% + C«ng nghiÖp - x©y dùng 19% + Th­¬ng m¹i vµ dÞch vô 10,42% + Qu¶n lý Nhµ n­íc, SN, §¶ng, §oµn thÓ 2,58% 3.2- Ph­¬ng h­íng: Gi¶i quuyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ph¶i g¾n liÒn víi viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn KTXH, g¾n víi sù ph¸t triÓn vµ më réng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, g¾n lao ®éng víi ®Êt ®ai, tµi nguyªn kho¸ng s¶n cña TØnh. Ph¶i lÊy gi¶i quyÕt viÖc lµm lµm t¹i chç lµ chÝnh kÕt hîp më réng vµ ph¸t triÓn viÖc lµm ngo¹i TØnh, n­íc ngoµi vµ trî gióp cña Nhµ n­íc. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt viÖc lµm n¨m 2001 vµ ®Õn n¨m 2005 ë TØnh ta nh­ sau: a. Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng n«ng th«n: HiÖn t¹i Th¸i B×nh cã trªn 90% d©n sè ë khu vùc n«ng th«n vµ gÇn 70% lùc l­îng lao ®éng lµm viÖc ë c¸c ngµnh n«ng l©m ng­ nghiÖp do ®ã ph¶i ®Æc biÖt chó träng gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n theo h­íng sau: + TËp trung tæ chøc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ 5 ch­¬ng tr×nh kinh tÕ träng ®iÓm cña TØnh ®· ®Ò ra. + Ph¸t triÓn toµn diÖn nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo h­íng th©m canh t¨ng vô, h×nh thµnh c¸c vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ chuyªn canh nh­: lóa g¹o xuÊt khÈu, c©y ¨n qu¶, c©y c«ng nghiÖp, nu«i trång c¸c lo¹i c©y con cã gi¸ tÞ kinh tÕ cao. §Æc biÖt chó träng ®Õn viÖc ®­a khoa häc c«ng nghÖ tiÕn bé vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. + Cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ khuyÕn khÝch nh­ hç trî vèn, quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu, tiÕp cËn thÞ tr­êng, ®µo t¹o d¹y nghÒ, chuyÓn giao kü thuËt ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp truyÒn thèng vµ du nhËp c¸c nghÒ míi. + Khu vùc miÒn biÓn: Khai th¸c mäi tiÒm n¨ng kinh tÕ biÓn. Nu«i trång h¶i s¶n ë vïng n­íc nî, cÇn ®Çu t­ ®Èy m¹nh ®¸nh b¾t xa bê kÕt hîp víi ®¸nh b¾t nhá, chÕ biÕn h¶i s¶n, ph¸t triÓn dÞch vô nghÒ biÓn. b. Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng khu vùc thÞ x·, thÞ trÊn. Kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, ®« thÞ cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn KTXH vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm chung c¶ TØnh, v× vËy cÇn tËp trung ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, ph¸t triÓn dÞch vô, tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó t¹o viÖc lµm cho mäi lao ®éng ë thÞ x·, thÞ trÊn vµ hç trî t¹o viÖc lµm cho lao ®éng ë n«ng th«n. c. Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho c¸c doanh nghiÖp. - §èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, h­íng chñ yÕu lµ ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp b»ng nhiÒu biÖn ph¸p vµ h×nh thøc phï hîp theo N§ 44/CP vÒ cæ phÇn ho¸ vµ N§ 103/CP vÒ giao b¸n, kho¸n cho thuª doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o viÖc lµm cã thu nhËp æn ®Þnh, chèng sa th¶i lao ®éng mét c¸ch tuú tiÖn. §ång thêi cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch huy ®éng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp míi ë c¸c khu c«ng nghiÖp TiÒn H¶i, Diªm §iÒn, ThÞ x· ®· ®­îc quy ho¹ch. - §èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh: CÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, ­u tiªn ®Ó mét mÆt chèng xa th¶i ng­êi lao ®éng, chèng gi¶i thÓ ph¸ s¶n, mÆt kh¸c më réng ph¸t triÓn thªm ®Ó t¹o viÖc lµm thu hótq lao ®éng. d. S¾p xÕp l¹i m¹ng l­íi hÖ thèng d¹y nghÒ, më réng vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc d¹y nghÒ, ®Æc biÖt lµ CNKT ®Ó ®¸p øng yªu cÇu tù t¹o viÖc lµm vµ t×m viÖc lµm, ®¸p øng yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. e. Cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ khuyÕn khÝch hç trî ®Ó t×m kiÕm thÞ tr­êng, cung øng lao ®éng ®i lµm viÖc ë tØnh ngoµi, n­íc ngoµi. IV. C¸c gi¶i ph¸p vµ ho¹t ®éng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm n¨m 2001 vµ ®Õn n¨m 2005. A. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn KTXH. T¨ng c­êng ®Çu t­ ph¸t triÓn KTXH, t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn ë c¸c ngµnh kinh tÕ theo quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ®· ®­îc phª duyÖt vµ gi¶i ph¸p quyÕt tä viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng (æn ®Þnh viÖc lµm vµ t¨ng thªm viÖc lµm). Cô thÓ lµ: 1- Trong n«ng nghiÖp -n«ng th«n. T¹o viÖc lµm míi cho kho¶ng 4.000 lao ®éng vµ 50.000 lao ®éng kh¸c cã viÖc lµm ®Çy ®ñ h¬n, tËp trung vµo mét sè c¸c gi¶i ph¸p chÝnh sau: a) §Èy m¹nh biÖn ph¸p th©m canh t¨ng vô ®­a s¶n xuÊt vô ®«ng trë thµnh vô s¶n xuÊt chÝnh ë tÊt c¶ c¸c huyÖn, thÞ, 30% diÖn tÝch canh t¸c ®­îc sö dông vµo s¶n xuÊt ®«ng, ®¶m b¶o n©ng hÖ sè sö dông ruéng ®Êt n«ng nghiÖp tõ 2,34 vßng/n¨m hiÖn nay lªn 2,4 vßng/n¨m vµo n¨m 2001 vµ 2,5 vßng/n¨m vµo n¨m 2005. Trong ®ã trång c©y ngå 6.000 ha n¨m 2000 lªn 10.000 ha n¨m 2001, khoa t©y 6.879 ha lªn 10.000 ha, d­a chuét 1.500 ha lªn 2.000 ha, c¸c lo¹i c©y kh¸c 17.000 ha. b) TriÓn khai thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh s¶n xuÊt nÊm xuÊt khÈu theo ®Ò ¸n cña Së khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng ®· ®­îc phª duyÖt. Trong n¨m 2001 phÊn ®Êu ®¹t s¶n l­îng 2.400 tÊn nÊm mì, 400 tÊn nÊm sß, 100 tÊn méc nhÜ kh«, gi¶i quyÕt thªm viÖc lµm cho kho¶ng 1.200 lao ®éng. §Õn n¨m 2005 b×nh qu©n mçi n¨m s¶n xuÊt 24.700 tÊn, t¹o thªm viÖc lµm cho kho¶ng 12.000 lao ®éng. ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu trªn, trong n¨m 2001 chØ ®¹o x©y dùng c¸c m« h×nh s¶n xuÊt nÊm tËpk trung theo h­íng trang tr¹i, mçi x· cã tõ 5 - 7 trang tr¹i, mçi trang tr¹i cã s¶n l­îng tõ 45 - 50 tÊn/n¨m, víi tæng vèn ®Çu t­ cho mçi trang tr¹i kho¶ng 20 triÖu ®ång b»ng nguån vay tõ ng©n hµng, vay vèn quü quèc gia vµ c¸c nguån kh¸c. Th«ng C«ng ty SXKD xuÊt nhËp khÈu N«ng s¶n thuéc Së Khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng ®Ó bao tiªu s¶n phÈm, ®µo t¹o d¹y nghÒ cho c¸c chñ trang tr¹i. c) §Èy m¹nh thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh s¶n xuÊt lóa g¹o hµng ho¸ xuÊt khÈu. Gi÷a v÷ng 1.600 ha ®Êt canh t¸c ®Ó cÊy lóa, ®­a n¨ng suÊt lóa lªn b×nh qu©n 65 t¹/ha/vô, trong ®ã cã 30 ®Õn 40 v¹n tÊn thãc hµng ho¸, h×nh thµnh vïng s¶n xuÊt lóa chuyªn canh gièng lóa cã chÊt l­îng cao ë H­ng Hµ, §«ng H­ng, Quúnh Phô. §Çu t­ hoµn chØnh vµ ®­a vµ sö dông nhµ m¸y chÕ biÕn g¹o xuÊt khÈu CÇu NguyÔn. d) Ph¸t triÓn ch¨n nu«i toµn diÖn, lÊy ch¨n nu«i lîn lµm träng t©m. + Ch¨n nu«i lîn: PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2001 tæng ®µn kho¶ng 630.000 con t¨ng 2% so víi n¨m 2000, cã 3.000 tÊn thÞt lín xu¸t khÈu. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy cÇn khÈn tr­¬ng hoµn chØnh vµ thùc hiÖn ®Ò ¸n c¶i t¹o n©ng cÊp chÊt l­îng ®µn lîn gièng cña TØnh, h×nh thµnh c¸c vïng ch¨n nu«i l¬n ngo¹i theo m« h×nh ch¨n nu«i c«ng nghiÖp cña c¸c hé n«ng d©n; më réng quy m« vµ ®Çu t­ kü thuËt cho C«ng ty xuÊt nhËp khÈu N«ng s¶n ®Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o s¶n phÈm ®¹t chÊt l­îng xuÊt khÈu cao; x©y dùng ®Ò ¸n tæ chøc s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc phôc vô cho ch¨n nu«i trong TØnh vµ c¸c tØnh l©n cËn. + Ch¨n nu«i tr©u, bß: PhÊn ®Êu ®µn bß ®¹t 55.000 con, ®µn tr©n 12.000 con. + Ch¨n nu«i gia cÇm: PhÊn ®Êu ®¹t 6,5 triÖu con, s¶n l­îng thÞt 770.000 tÊn, s¶n l­îng trøng 140 triÖu qu¶. e) Thùc hiÖn chñ tr­¬ng kiªn cè ho¸ kªnh m­¬ng phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tr­íc m¾t n¨m 2001 víi tæng vèn ®Çu t­ 20 tû ®ång sÏ t¹o thªm viÖc lµm cho 4.500 lao ®éng. g. VÒ nu«i trång thñy h¶i s¶n vµ ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn: + Khai th¸c nu«i trång 6.000 ha ao hå néi, 3.000 ha thïng dÇu ven ®ª ®Ó ®¹t s¶n l­îng c¸ n­íc ngäi tõ 10.000 - 13.000 tÊn b»ng c¸c h×nh thøc phï hîp nh­ th©m canh, qu¶ng canh. + §Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn: n¨m 2001 phÊn ®Êu s¶n l­îng h¶i s¶n ®¹t trªn 20.000 tÊn (bao gåm nu«i trång vïng n­íc nî vµ ®¸nh b¾t h¶i s¶n) trong ®ã ®¶m b¶o xuÊt khÈu trªn 2.000 t«m, cua, c¸ vµ 7.500 tÊn ngao. §Õn n¨m 2005 s¶n l­îng h¶i s¶n ®¹t trªn 30.000 tÊn. Gi¶i ph¸p chñ yÕu lµ: TËp trung nguån lùc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ dù ¸n quang vïng nu«i trång trªn: 4.000 ha thuû s¶n, trong ®ã thùc hiÖn hÖ thèng thuû lîi vïng ®Çm ë c¸c x· Thuþ Tr­êng, Thuþ H¶i, Th¸i §« (Th¸i Thôy) vµ ë c¶ Nam ThÞnh, §«ng C¬ (TiÒn H¶i); thùc hiÖn thÝ ®iÓm dù ¸n nu«i t«m c«ng nghiÖp ë x· Thôy H¶i (Th¸i Thuþ) ®Ó rót kinh nghiÖm nh©n diÖn réng; cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch ®Ó ph¸t triÓn nhanh c¸c chñ ®Çm nu«i trång h¶i s¶n vµ c¬ së s¶n xuÊt t«m gièng cã chÊt l­îng cao. Song song víi nu«i trång, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn khai th¸c vµ chÕ biÕn thuû h¶i s¶n, n¨m 2001 ®Çu t­ ®ãng míi 8 ®éi tµu víi sè vèn kho¶ng 22 tû ®ång ®Ó ®¸nh b¾t xa bê, tiÕp tôc duy tr×, söa ch÷a c¸c tµu thuyÒn ®· cã, x©y dùng hoµn chØnh khu nge nghiÖp bÕn c¸ T©n S¬n x· Lam ThÞnh, nhµ m¸y chÕ biÕn ®«ng l¹nh xuÊt khÈu Diªn §iÒn. 2. Trong ngµnh c«ng nghiÖp. S¶n xuÊt c«ng nghiÖp ph¶i h­íng vµo tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh cña TØnh vÒ nguyªn liÖu, nhiªn liÖu vµ lao ®éng. Tranh thñ hîp t¸c liªn doanh víi c«ng nghiÖp TW vµ n­íc ngoµi ®Ó tiÕp thu KHKT c«ng nghÖ cao, më réng thÞ tr­êng quèc tÕ. Khai th¸c triÖt ®Ó mäi thµnh phÇn kinh tÕ trªn c¸c lÜnh vùc. PhÊn ®Êu n¨m 2001 gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp t¨ng 6% so víi n¨m 2001, t¹o viÖc lµm cho kho¶ng 3.000 lao ®éng vµ t¹o thªm viÖc lµm cho 20.000 lao ®éng. TËp trung mét sè gi¶i ph¸p chÝnh sau: a) Thùc hiÖn hoµn chØnh ®Ò ¸n may xuÊt khÈu cña XÝ nghiÖp may ViÖt Th¸i, dù ¸n may xuÊt khÈu cña C«ng ty xuÊt khÈu ThÞ x·. Dù ¸n s¶n xuÊt qu¹t ®iÖn c¸c lo¹i cña C«ng ty ®iÖn tö, dù ¸n s¶n xuÊt l¾p gi¸p hép sè m¸y n«ng nghiÖp cña C«ng ty c¬ khÝ... sÏ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 1.800 lao ®éng. b) Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn lµng nghÒ, x· nghÒ b»ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch hpj lý nh­ hç trî vÒ vèn , quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu , t×m kiÕm thÞ tr­êng , ®µo t¹o d¹y nghÒ , du nhËp nghÒ míi...nh»m t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c lµng nghÒ s½n cã cña tØnh nh­ : thªu Minh L·ng Vò Th­ , dÖt chiÕu , dÖt v¶i ë H­ng Hµ, c¬ khÝ ë §«ng x¸ §«ng H­ng , dÖt ®òi ë Nam Cao, tr¹m b¹c §ång s©m , m©y tre ®an KiÕn X­¬ng ... ngµy cµng ph¸t triÓn më réng. PhÊn ®Êu ph¸t triÓn tõ 82 lµng nghÒ hiÖn nay lªn 120 lµng nghÒ n¨m 2005, mçi n¨m sÏ gi¶i quyÕt viÖc lµm míi cho kho¶ng 800 lao ®éng vµ cã thªm viÖc lµm cho kho¶ng 15.000 lao ®éng. Trong n¨m 2001 tæ chøc thùc hiÖn m« h×nh x· c«ng nghiÖp theo ®Ò ¸n cña Së c«ng nghiÖp ®­îc UBND TØnh phª duyÖt, cô thÓ lµ: + NghÒ may mÆc ë 2 HTX §¹i §ång, HTX B×nh D©n x· §«ng S¬n §«ng H­ng víi tæng møc vèn ®Çu t­ 11,4 tû ®ång, sÏ thu hót thªm 850 lao ®éng. + NghÒ dÖt ë x· Th¸i Ph­¬ng - H­ng Hµ víi 2 dù ¸n cña XÝ nghiÖp dÖt Minh Ngäc vµ C«ng ty DÖt Thµnh C«ng víi tæng vèn ®Çu t­ 2 tû ®ång sÏ thu hót 250 lao ®éng míi vµ lµm viÖc. + NghÒ dÖt ®òi ë Nam Cao - KiÕn X­¬ng víi 2 dù ¸n cña XÝ nghiÖp dÖt Thµnh C«ng vµ XÝ nghiÖp dÖt §¹i Hoµ. Tæng møc vèn ®Çu t­ 7 tû ®ång sÏ thu hót 537 lao ®éng. + Më réng ph¸t triÓn nghÒ thªu ë x· Minh L·m - Vò Th­ th«ng qua dù ¸n cña XÝ nghiÖp thªu Mü Long víi tæng vèn ®Çu t­ 3 tû ®ång, t¹o thªm viÖc lµm cho kho¶ng 600 lao ®éng. TÊt c¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n trªn ®­îc h×nh thµnh tõ nguån vèn vay ng©n hµng, vèn vay tõ quü quèc gia hç trî viÖc lµm vµ cña c¬ së tù cã. Riªng ®µo t¹o nghÒ tØnh sÏ hç trî mét phÇn kinh phÝ. c) TËp trung mäi nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung ®· ®­îc quy ho¹ch: Khu c«ng nghiÖp ë thÞ x· c¸c nhãm ngµnh giÇy da, may mÆc, c¬ khÝ ®iÖn tö, chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm; khu c«ng nghiÖp TiÒn H¶i gåm c¸c nhãm ngµnh s¶n xuÊt ®iÖn, sµnh sø, thuû tinh, vËt liÖu x©y dùng, n­íc kho¸ng vµ dÇu khÝ; khu c«ng nghiÖp th­¬ng m¹i Diªm §iÒn víi c¸c nhãm ngµnh chÕ biÕn thuû h¶i s¶n, th­¬ng m¹i vµ dÞch vô. 3. Ngµnh x©y dùng: a) N©ng cao chÊt l­îng n¨ng lùc thiÕt kÕ, ®¸p øng quy chuÈn, tiªu chuÈn trong thiÕt kÕ, x©y dùng ®¶m b¶o thiÕt kÕ nh÷ng c«ng tr×nh cã kü thuËt cao. b) Thùc hiÖn hoµn chØnh dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt xi m¨ng tr¾ng thay thÕ xi m¨ng ®en ë thÞ x· ®¶m b¶o c«ng suÊt 10.000 tÊn/n¨m nung ®èt b»ng nhiªn liÖu dÇu Fo, dù ¸n më réng s¶n l­îng vµ n©ng cao chÊt l­îng g¹ch men sø lªn 300.000 m2, sø vÖ sinh 280.000 s¶n phÈm/n¨m; hoµn thµnh dù ¸n d©y chuyÒn g¹ch èp l¸t ®Ó n©ng c«ng suÊt tõ 1,05 triÖu m2 lªn 2,1 triÖu m2/n¨m; dù ¸n më réng c«ng suÊt nhµ m¸y n­íc tõ 20.000 m3/ngµy ®ªm lªn 30.000 m3/ngµy ®ªm b»ng nguån vèn vay thiÕt bÞ ­u ®·i cña ChÝnh phñ PhÇn Lan. c) §Çu t­ ®æi míi tiÕp 3 dù ¸n t¨ng c­êng thiÕt bÞ thi c«ng cña 3 ®¬n vÞ x©y l¾p (1, 2, 3) víi tæng møc vèn ®Çu t­ 20,5 tû ®ång. d) Cñng cè c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt g¹ch b»ng lß tuy nen vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt g¹ch gãi ®Êt nung ®¶m b¶o yªu cÇu cung cÊp vËt liÖu x©y dùng cho c¸c ®¬n vÞ vµ d©n nh©n trong TØnh. Thùc hiÖn ®­îc kÕ ho¹ch vµ gi¶i ph¸p trªn sÏ t¹o viÖc lµm míi cho kho¶ng 500 lao ®éng vµ t¹o thªm viÖc lµm æn ®Þnh cho 4.500 lao ®éng. 4. Ngµnh giao th«ng vËn t¶i. a) VÒ x©y dùng c¬ b¶n: Thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®· ®­îc phª duyÖt: c¶i t¹o, n©ng cÊp 2.000 km2 ®­êng giao th«ng n«ng th«n cã møc vèn 372 tû ®ång, dù ¸n ®­êng 39A cã møc vèn 59,4 tû ®ång, dù ¸n ®­êng 39B cã møc vèn 19,8 tû ®ång, dù ¸n quèc lé 10 møc vèn 400 tû ®ång, dù ¸n cÇu T©n §Ö møc vèn 400 tû ®ång, dù ¸n n©ng cÊp c¶ng Diªm §iÒn møc vèn 22,6 tû ®ång. b) VÒ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i: Ph¸t triÓn c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i bé, thuû ë mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó tham gia vËn t¶i trªn c¸c lÜnh vùc. Dù kiÕn trong n¨m 2001 sÏ cã kho¶ng 450 xe chë kh¸ch (bao gåm c¶ xe buýt, xe tacxi), 3.400 xe t¶i vµ 8 ®«i tµu vËn t¶i thuû pha s«ng biÓn. Thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch vµ gi¶i ph¸p trªn sÏ gi¶i quyÕt viÖc lµm míi cho kho¶ng 1.000 lao ®éng vµ cã thªm viÖc lµm æn ®Þnh cho 1.900 lao ®éng cña ngµnh giao th«ng. 5. Ngµnh th­¬ng m¹i du lÞch dÞch vô. T¹o viÖc lµm míi cho kho¶ng 300 lao ®éng vµ t¹o thªm viÖc lµm cho 6.000 lao ®éng. H­íng chñ yÕu ®Çu t­ ph¸t triÓn nhanh ngµnh dÞch vô du lÞch ë thÞ x·, thÞ trÊn vµ c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung ë tØnh, khu nghØ m¸t §ång Ch©u; më réng vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, dÞch vô, ®Æc biÖt lµ khu vùc n«ng th«n ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ yªu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n. 6. Ngµnh qu¶n lý Nhµ n­íc, §¶ng, §oµn thÓ vµ sù nghiÖp: Dù kiÕn sè lao ®éng thu hót vµo lÜnh vùc nµy mçi n¨m kho¶ng 200 lao ®éng (chñ yÕu cho sù nghiÖp gi¸o dôc d¹y nghÒ vµ y tÕ). 7. KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng ph¸t triÓn t¹o nhiÒu chç lµm míi. §Èy m¹nh thùc hiÖn N§ 44/CP cña ChÝnh phñ vÒ cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ N§ 103/CP cña ChÝnh phñ vÒ giao, b¸n, kho¸ cho thuª doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, huy ®éng mäi nguån lùc ®Ó më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt t¹o viÖc lµm. KhuyÕn khÝch vµ t¹o m«i tr­êng ph¸p lý ®Ó ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ë mäi lÜnh vùc trong ®ã chó ý ®Õn lÜnh vùc ®ang cã tiÒm n¨ng vÒ xuÊt khÈu nh­ dÖt, may mÆc, chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm, s¶n xuÊt hµng tiÓu thñ c«ng nghiÖp... B. Ch­¬ng tr×nh d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh; Di d©n x©y dùng c¸c vïng kinh tÕ míi; cung øng lao ®éng cho c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung vµ xuÊt khÈu lao ®éng. - Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®· ®Ò ra, phÊn ®Êu tû lÖ sinh ®¹t ë møc 1,63%. - PhÊn ®Êu mçi n¨m ®­a 500 hé, 2.000 khÈu, 1.200 lao ®éng ®i x©y dùng c¸c vïng kinh tÕ míi trong vµ ngoµi tØnh, - §Èy m¹nh c«ng t¸c dÞch vô ®µo t¹o, cung øng lao ®éng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®­a 4.000 ®i lµm viÖc ë c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung ë phÝa Nam, ë Hµ Néi, H¶i Phßng vµ mét sè tØnh kh¸c. - T×m kiÕm thÞ tr­êng, tæ chøc ®­a 1.000 lao ®éng ®i lao ®éng ë n­íc ngoµi. Tuy nhiªn, ph¶i quan t©m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé gia ®×nh chuyÓn nh­îng ruéng ®Êt, nhµ ë hç trî thªm kinh phÝ (ngoµi TW cÊp) chuÈn bÞ ®Þa bµn ®ãn d©n cô thÓ ®Ó ®ång bµo sím æn ®Þnh cuéc sèng. Cñng cè kiÖn toµn c¸c trung t©m dÞch vô giíi thiÖu viÖc lµm, h×nh thµnh c¸c ®¬n vÞ cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ®­îc phÐp xuÊt khÈu lao ®éng vµ cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ khuyÕn khÝch lao ®éng ®i ra tØnh ngoµi. C. Gi¶i ph¸p ®µo t¹o n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng. Muèn cã viÖc lµm, nhÊt lµ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng sù c¹nh tranh ®Ó cã viÖc vµ viÖc lµm cã thu nhËp cao vµ ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc th× vÊn ®Ò ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng lµ kh©u then chèt trong ch­¬ng tr×nh viÖc lµm. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu n©ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o tõ 18% lªn 22%, trong ®ã CNKT, nh©n viªn nghiÖp vô vµ phæ cËp nghÒ tõ 9,5% n¨m 2000 lªn 11% n¨m 2001, trong n¨m 2001 ph¶i ®µo t¹o kho¶ng 22.000 lao ®éng, trong ®ã cã 19.000 lao ®éng ®­îc ®µo t¹o CNKT, nh©n viªn nghiÖp vô vµ phæ cËp nghÒ. Gi¶i ph¸p chÝnh lµ: 1. Quy ho¹ch l¹i hÖ thèng m¹ng l­íi ®µo t¹o, d¹y nghÒ, ®Çu t­ hîp lý c¬ së vËt chÊt, ®éi ngò gi¸o viªn cho c¸c tr­êng c¬ së d¹y nghÒ trong quy ho¹ch, cô thÓ lµ: - N©ng cÊp, më réng quy m« chÊt l­îng d¹y nghÒ tr­êng CNKT thuéc Së lao ®éng - TBXH ®Ó thùc sù lµ tr­êng nßng cèt ®µo t¹o CNKT cã tay nghÒ cao víi quy m« tõ 800 - 1.000 häc sinh/n¨m ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ cung øng lao ®éng cho c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung, xuÊt khÈu lao ®éng. Tr­íc m¾t n¨m 2001 ®Çu t­ x©y dùng x­ëng thùc hµnh cña tr­êng víi tæng sè vèn kho¶ng 2 tû ®ång. - Cñng cè vµ t¨ng c­êng vai trß cña c¸c tr­êng trung häc n«ng nghiÖp, tr­êng KTKT, tr­êng CNXD, tr­êng ®µo t¹o l¸i xe, c¬ giíi tµu thuû ®Ó cïng tham gia ®µo t¹o ®éi ngò c«ng nh©n kü thuËt, nh©n viªn kü thuËt víi quy m« mçi tr­êng tõ 500 - 600 sinh viªn/n¨m. - N©ng cÊp c¸c trung t©m d¹y nghÒ vµ dÞch vô viÖc lµm thuéc Së lao ®éng - TBXH, Héi phô n÷, §oµn thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh, Héi n«ng d©n, Bé CHQS tØnh vµ h×nh thµnh c¸c trung t©m d¹y nghÒ ë c¸c huyÖn, thÞ trÊn, thÞ x· ®Ó ®ñ søc më réng c¸c líp nghÒ ng¾n h¹n, chuyÓn giao c«ng nghÖ trong mäi ngµnh, mäi lÜnh vùc, ®Æc biÖt lµ d¹y nghÒ, chuyÓn giao KHKT cho n«ng d©n, n«ng nghiÖp, trong ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp truyÒn thèng. - KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc, c¸c c¸ nh©n më c¸c lín d¹y nghÒ theo h×nh thøc c¹nh xÝ nghiÖp. 2. Trªn c¬ së quy ho¹ch m¹ng l­íi d¹y nghÒ cña tØnh, trong n¨m 2001 tËp trung ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ theo c¸c h­íng sau: a. D¹y nghÒ cho n«ng d©n: Th«ng qua quü khuyÕn n«ng cña TØnh b»ng h×nh thøc truyÒn nghÒ, phæ biÕn kiÕn thøc, chuyÓn giao c«ng nghÖ nu«i trång nh÷ng c©y, con cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao..., sÏ d¹y nghÒ cho kho¶ng 10.000 lao ®éng lµm n«ng nghiÖp. §Õn n¨m 2005 b×nh qu©n mçi n¨m d¹y nghÒ, truyÒn nghÒ kho¶ng 15.000 lao ®éng. b. D¹y nghÒ ph¸t triÓn lµng nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp: Th«ng qua hÖ thèng c¸c trung t©m d¹y nghÒ, c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc, c¸c c¬ së kinh doanh hµng tiÓu thñ c«ng nghiÖp cã sù hç trî kinh phÝ tõ ng©n s¸ch cña tØnh ®Ó d¹y nghÒ, chuyÓn giao c«ng nghÖ lµm hµng tiÓu thñ c«ng nghiÖp truyÒn thèng vµ du nhËp nghÒ míi vÒ tØnh. c. D¹y nghÒ dµi h¹n vµ ng¾n h¹n nh»m ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ vµ cung øng lao ®éng cho c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung vµ xuÊt khÈu lao ®éng. Th«ng qua c¸c tr­êng, c¸c trung t©m d¹y nghÒ, trong n¨m 2001 sÏ ®µo t¹o kho¶ng 4.000 lao ®éng, trong ®ã dµi h¹n kho¶ng 1.300 lao ®éng, ng¾n h¹n 2.700 lao ®éng b»ng kinh phÝ tõ nguån ng©n s¸ch ph©n bæ cho sù nghiÖp ®µo t¹o vµ sù ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ. D. Gi¶i ph¸p hç trî trùc tiÕp ®Ó t¹o viÖc lµm. Hç trî trùc tiÕp cho ng­êi lao ®éng ®Ó t¹o viÖc lµm lµ mét biÖn ph¸p quan träng, nhÊt lµ ®èi víi ng­êi lao ®éng cã søc lao ®éng l¹i kh«ng cã vèn, kü thuËt. 1. TiÕp tôc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh cho vay vèn tõ quü quèc gia hç trî viÖc lµm. Víi sè vèn TW ph©n bæ lµ 28 tû ®ång trong n¨m 2001 (bao gåm 27 tû vèn cò vµ 1 tû vèn míi) ®Ó hç trî thªm viÖc lµm cho 15.000 lao ®éng. 2. LËp quü hç trî viÖc lµm cña TØnh ®Ó t¹o ®èi t¸c cïng quü quèc gia hç trî viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vay vèn víi l·i suÊt ­u ®·i ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt t¹o viÖc lµm b»ng c¸ch hµng n¨m trÝch 1% tæng chi ng©n s¸ch theo ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm. Tr­íc m¾t n¨m 2001 lµ 2,5 tû ®ång ®Ó hç trî t¹o viÖc lµm cho kho¶ng 5.000 lao ®éng ®i lµm viÖc ë ngo¹i tØnh. 3.Tæ chøc cho vay vèn tõ ng©n hµng ng­êi nghÌo víi møc vèn 120 tû ®ång ®¶m b¶o cho vay ®óng ®èi t­îng lµ lao ®éng nghÌo cã nhu cÇu t¹o viÖc lµm. 4. T¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô viÖc lµm th«ng qu¸ nh÷ng c«ng viÖc sau . N¾m ch¾c sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng th«ng qua ®iÒu tra lao ®éng viÖc lµm hµng n¨m. Cñng cè c¸c trung t©m dÞch vô viÖc lµm trong tØnh ®Î t­ vÊn cho ng­êi lao ®éng chän viÖc lµm, n¬i lµm viÖc, t­ vÊn chän häc nghÒ, h×nh thgøc häc nghÒ, tæ chøc cung øng lao ®éng cho ng­êi sö dông lao ®éng; Cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng lao ®éng cho ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng. 5. Thµnh lËp c«ng ty xuÊt khÈu lao ®éng ®Î thóc ®Èy viÖc ®­a lao ®éng ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi lµ mét trong nh­ ngx gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm c¶ khi lao ®éng ®i vµ lao ®éng trë vÒ . E- X©y dùng vµ ¸p dông mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch d¹y nghÒ, thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm . 1/ C¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch d¹y nghÒ : Thùc hiªnÑ nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh d¹y nghÒ t¹i NghÞ ®Þnh 90/CP cña chinh phñ. Trong chó ý khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mäi tæ chøc, c¸ nh©n më líp d¹y nghÒ cho ng­êi lao ®éng. ¦u tiªn cho c¸c c¬ së d¹y nghÒ cho ng­êi tµn tËt ®­îc vay vèn, miÔn gi¶m thuÕ. TØnh khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ, dfoanh nghiÖp, c¸c nh©n d¹y nghÒ, chuyÒn nghÒ, nhÊt lµ nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp truyÒn thèng ®Ó kh«i phuch vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ, du nhËp nghÒ míi vÒ tØnh. Tr­¬ca m¾t trong n¨m 2001 nÕu c¬ së, ®­n vÞ, doanh nghiÖp nµo tæ chøc d¹y nghÒ, chuyÒn nghÒ tiÓu thñ c«ng nghieepj truyÒn t6hèng, du nhËp nghÒ míi vµ tæ chøc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm tØnh hç trî 50% kinh phÝ cho truyÒn nghÒ vµ d¹y nghÒ. Sö dông hiÖu qu¶ nguån kinh phÝ d¹y nghÒ hµng n¨m dd­îc nhµ n­íc ph©n bæ ( Kho¶ng 7% trong tæng sèd ng©n s¸ch dµnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o). 2- X©y dùng vµ ¸p dông mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm . §Ó thùc hiÖn môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm trong n¨m 2001 vµ ®Õn n¨m 2005 cÇn cã chÝnh s¸ch tr­íc m¾t vµ l©u dµi: Tr­íc hÕt ph¶i thuc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn ®Ó mäi tæ chøc c¸ nh©n ng­êi lao ®éng NhËn thøc s©u s¾c gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng lµ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc, cña c¸c cÊp, cña c¸c nghµnh, c¸c ®oµn thÓ, c¸c tæ ch­c x· héi, c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ tr¸ch nhiÖm cña chÝnh ng­êi lao ®éng. ¦u tiªn vèn ®Ó ®Çu t­ x©y dùng thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®· ®­îc phª duyÖt. Ph¸t triÓn c¸c quan hÖ tÝn dông, më réng c¸c hîp t¸c x· tÝn dông t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Î nh©n d©n ®­îc vay vèn tõ tÝn dôn Nhµ n­íc ( c¸c ng©n hµng chuyªn doanh) ®Æc biÖt ng¸an hµng ng­êi nghÌo cho vay ®óng ®èi t­îng ( lµ ng­êi nghÌo) ®óng môc ®Ých ®Ó khuyÕn khichs ph¸t triÓn s¶n xuÊt t¹o viÖc lµm . ¸p dông mét sè c¬ chÕ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt t¹o viÖc lµm: + Cho vay vèn víi l·i suÊt ­u ®·i, miÔn gi¶m thuÕ thêi gian ddaauf ®èi víi s¶n xuÊt s¶n phÈm míi , mÆt hµng míi mang l¹i hiªuh qu¶ kinh tÕ cao nhÊt lµ c¸c mÆ hµng chÕ biÕn, khai th¸c tõ nguyªn liÖu s½n cã cña ®Þa ph­¬ng. + ¦u tiªn b¸n hoÆc cho thuª ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cã lîi cho ¸c c¬ së thu mua, chÕ biÕn ®èi víi c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n, h¶i s¶n, c¸c s¶n phÈm tiÓu thñ vc«ng nghiÖp nh­ thªu ren, m©y tre ®an....lT¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, xuÊt khÈu s¶n phÈm. + TØnh cã chÝnh s¸ch t«n vinh nh÷ng tùp thÓ, c¸ nh©n du nhËp nghÒ míi vÒ tØnh, phong hµm cho c¸c nghÖ nh©n lµm ë c¸c lµng nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp. + C¸c ®¬n vÞ, tæ chøc nÕu t×m ®­îc thÞ tr­êng, ký kÕt hîp ®ång vµ cung øng lao ®éng cho c¸c khu c«ng nghiÖp ë ngo¹i tØnh, n­íc ngoµi hoÆc du nhËp nghÒ míi vÒ tØnh t¹o viÖc lµm æn ®Þnh l©u dµi víi sè l­îng tõ 50 lao ®éng trë lªn. TØnh hâ trî víi møc 500.000 ®/ng­êi ®Ó thùc hiÖn dÞch vô cung øng lao ®éng. + Cã c¬ chÕ cho ng­êi lao ®éng nghÌo cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn kh«ng ph¶i thÕ chÊp ®Ó ®i lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi vµ tr¶ dÇn hµng th¸ng b»ng nguån thu nhËp th«ng qua C«ng ty dÞch vô xuÊt khÈu lao ®éng. + KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, c¬ së s¶n xuÊt ®­îc vay vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt hoÆc më c¬ së s¶n xuÊt míi t¹o thªm nhiÒu chç lµm viÖc míi. V. Nguån tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn gi¶i quyÕt viÖc lµm. 5.1- Nguån tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. a, Vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn. Lµ nguån vèn ®Çu t­ cho c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi theo kÕ ho¹ch hµng n¨m. §Ó cã ®­îc nguån vèn trong tØnh, trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Bao gåm: vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn cña c¸ nh©n, t­ nh©n trong tØnh, ®Çu t­ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, vãn ng©n s¸ch Nhµ n­íc, nguån vèn n­íc ngoµi FDI, ODA, ph¸t triÓn tÝn dông ®Ó më réng s¶n xuÊt, t¹o viÖc lµm thu hót lao ®éng. b, Vèn ng©n hµng. Vèn cña c¸c ng©n hµng chuyªn doanh, ng©n hµng phôc vô ng­êi nghÌo cho c¸c hé gia ®×nh, c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¬ së s¶n xuÊt vay ®Ó më réng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ngµnh nghÒ. c, X©y dùng quü hç trî viÖc lµm cña tØnh. Quü hç trî viÖc lµm cña tØnh ®­îc h×nh thµnh tõ nguån vèn quü Quèc gia ®­îc TW ph©n bæ (vèn 120) vµ vèn trÝch tõ ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng do H§ND tØnh quyÕt ®Þnh (c¨n cø theo ®iÒu 15 môc 2 cña Bé luËt lao ®éng). Quü hç trî viÖc lµm c¶ tØnh ®Ó thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau: - Cho vay hç trî trùc tiÕp cho ng­êi lao ®éng t¹o viÖc lµm míi. - Hç trî ®µo t¹o d¹y nghÒ cho ng­êi lao ®éng. - §iÒu tra, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm. 5.2- Dù to¸n nhu cÇu tµi chÝnh n¨m 2001 ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc, nhiÖm vô thùc hiÖn ch­¬ng t×nh viÖc lµm nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång. STT Danh môc ®Çu t­ Tæng kinh phÝ Chia ra Ghi chó NS TW NS ®Þa ph­¬ng Tæng sè 34.950 31.300 3.650 1 Tµi chÝnh cho d¹y nghÒ 4.400 3.300 1.100 a §Çu t­ c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ cho c¸c tr­êng, c¬ së d¹y nghÒ. 2.400 1.800 600 b Kinh phÝ ®µo t¹o d¹y nghÒ dµi h¹n 1.500 1.500 - ChØ tÝnh nguån KP do NSNN cÊp c d¹y nghÒ ng¾n h¹n (chñ yÕu d¹y nghÒ truyÒn thèng trong khu vùc n«ng th«n) 500 - 500 2 Cho vay vèn quü Quèc gia hç trî viÖc lµm 30.500 28.000 2.500 a Vèn thu håi ®Õn h¹n 27.000 27.000 - b Vèn TW bæ sung míi 1.000 1.000 - c Vèn quü viÖc lµm cña tØnh (chñ yÕu hç trî dÞch vô cung øng lao ®éng cho c¸c khu CN tØnh ngoµi) 2.500 - 2.500 TrÝch tõ nguån thu tØnh 3 Kinh phÝ ®iÒu hµnh ch­¬ng tr×nh viÖc lµm 50 - 50 VI. Phèi hîp tæ chøc thùc hiÖn. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh viÖc lµm ®ßi hái ph¶i cã sù tham gia cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi vµ cña mäi ng­êi d©n. 6.1- Thµnh lËp BC§ ch­¬ng tr×nh viÖc lµm. - ë cÊp x·, ph­êng Chñ tÞch UBND x·, ph­êng lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm x©y dùng ch­¬ng tr×nh viÖc lµm cña c¸c x·, ph­êng tr×nh héi ®ång nh©n d©n cïng cÊp quyÕt ®Þnh vÒ tæ chøc thùc hiÖn. Ch­¬ng tr×nh viÖc lµm cña cÊp x·, ph­êng cÇn tËp chung vµo gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau: + §iÒu tra, kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng, x¸c ®Þnh ®èi t­îng kh«ng cã viÖc lµm, thiÕu viÖc lµm,®èi t­îng thtuéc diÖn ®ãi, nghÌo. X¸c ®Þnh nguyªn nh©n cô thÓ dÉn tíi kh«ng cã viÖc lµm, thiÕu viÖc lµm, nghÌo ®ãi, vµ lËp danh s¸ch nh÷ng ng­êi cÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm theo thøa tù ­u tiªn. + Nghiªn c­u ®Ó ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó ph¸p huy thÕ m¹nh cña ®Þa ph­¬ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, t¹o viÖc lµm. + Nh÷ng vÊn ®Ò c¸c x· kh«ng tù gi¶i quyÕt ®­îc th× x©y dùng thµnh c¸c dù ¸n ®Ó nghÞ cÈp trªn hç trî vµ cho ph­¬ng ¸n, c¬ chÕ gi¶i quyÕt. ë cÊp huyÖn, thÞ x·: Chñ tÞch UBND HuyÖn, thÞ x· cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc x©y dùng ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm lËp quü viÖc lµm ë cÊp m×nh ®Ó tr×nh héi ®eång nh©n d©n cïng cÊp quyÕt ®Þnh vµ tæ chøc th ùc hiÖn. Nh÷ng vÊn ®Ó träng t©m trong viÖc x©y dùng ch­¬ng tr×nh viÖc lµm cÊp huyÖn, thÞ x· lµ: + Nh÷ng chñ ch­¬ng, gi¶i ph¸p cña cxÊp huþªn, thÞ x· ®Ó khai th¸c, ph¸t huy thÕ m¹nh cña ®Þa ph­¬ng nh»m ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi + TËp chung chØ ®¹o thùc hiÖn nh÷ng chñ ch­¬ng, chÝnh s¸ch, c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ch­¬ng tr×nh qu«cvs gia trªn ®Þa bµn. + Xem xÐt hç trî c¸c x·, ph­¬ng trong ®Þa bµn ®¶m b¶o thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh viÖc lµm cña cÊp x·, ph­êng. + Nh÷ng vÊn ®Ó cÊp huyÖn, thÞ x· kh«ng tù gi¶i quyÕt ®­îc th× x©y dùng ®Ò ¸n ®Ò nghÞ tØnh, tw hæ trî vµ xin c¬ chÕ gi¶i quyÕt. ë cÊp TØnh: Ban chØ ®¹o ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm cña tØnh chÞu tr¸ch nhiÖm x©y dùng ch­¬ng tr×nh viÖc lµm cña tØnh hµng n¨m vµ tõng thêi kú b¸o c¸o UBND Tinh. §æng thêi gióp UBND TØnh chØ ®¹o thùc hiÖ ch­¬ng tr×nh viÖc lµm cña cÊp tØnh trªn ®Þa bµn. X©y dùng quy chÕ, quy tr×nh ®Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh. KiÓm tra ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh trong tõng thêi kú. 2. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh viÖc lµm ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o cña cÊp uû, sù ®iÒu hµnh cña UBND vµ kiÓm tra gi¸m s¸t cña H§ND, ph¸t ®éng quÇn chóng nh©n d©n thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh th«ng qua c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, héi quÇn chóng. KÕt luËn Víi mét tØnh ®Êt chËt ng­êi ®«ng vµ nÒn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn nh­ ë Th¸i B×nh th× vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu mµ ph¶i cã sù ®Çu t­ l©u dµi, sù phèi hîp tõ trªn xuèng d­íi ®Ó th¸o gì dÇn dÇn nh÷hg khã kh¨n vÒ kinh tª x· héi cña tØnh.gi·i quÕt tèt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng xÏ lµm gi¶m l­îng thÊt nghiÖp cña tØnh, tõ ®ã nÒn kinh tÕ x· héi cña tØnh xÏ dÇn dÇn ®­îc n©ng cao dÉn ®Õn ngµy cµng ph¸t triÓn. ViÖ nghiªn cøu nµy ®· gióp cho vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm cña tØnh thªm thuËn lîi h¬n. Tr­íc nh÷ng thµnh c«ng cña chuyªn ®Ò th× chuyªn ®Ò cßn Ýt nhiÒu h¹n chÕ do kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ, thêi gian nghiªn cøu cã h¹n. Do vËy kÝnh mong cã sù gãp ý ch©n thµnh cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c ®éc gi¶ quan t©m nh»m hoµn thiÖn h¬n ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ chÊt l­îng néi dung bµi viÕt. Qua ®©y em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù tËn t×nh h­íng dÉn cña thÇy NguyÔn VÜnh Giang vµ tËp tthÓ c¸c b¸c, c¸c chó c«ng t¸c t¹i së Lao ®éng -TBXH tØnh Th¸i B×nh ®· gãp ý kiÕn vµ cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thµnh. Tµi liÖu tham kh¶o Thùc tr¹ng lao ®éng vµ viÖc lµm ë ViÖt Nam n¨m 1996, 1997, 1998, 1999, 2000 Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng - §HKTQD S¸ch kinh tÕ x· héi cña tØnh Th¸i b×nh n¨m 1994, 1999 C¸c b¸o c¸o tæng kÕt cña Së lao ®éng th­¬ng binh vµ x· héi cña tØnh Th¸i B×nh, tõ n¨m 1994 - 2000 B¸o c¸o: Ch­¬ng tr×nh môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm cña tØnh Th¸i b×nh Môc lôc Trang