Đề tài Thiết kế hệ thống kiểm soát chất lượng cho công ty SD

CHÖÔNG 1: GIÔÙI THIEÄU Ñaët Vaán Ñeà Trong boái caûnh neàn kinh teá caïnh tranh, moät doanh nghieäp duø trong lónh vöïc saûn xuaát hay dòch vuï muoán toàn taïi treân thò tröôøng khoâng chæ ñöa ra saûn phaåm moät caùch nhanh nhaát, reû nhaát maø coøn phaûi taïo cho saûn phaåm cuûa mình moät chaát löôïng hoaøn haûo nhaát. Coù theå noùi, chaát löôïng laø thöôùc ño vò theá cuûa doanh nghieäp treân thöông tröôøng; nhieàu nhaø maùy, xí nghieäp ñaõ laáy khaåu hieäu “ chaát löôïng laø treân heát ” hay “chaát löôïng laø tröôùc tieân ” laøm muïc tieâu höôùng tôùi cuûa doanh nghieäp mình. Chính vì, söï quan troïng cuûa chaát löôïng maø nhieàu nhaø khoa hoïc ñaõ ñi vaøo nghieân cöùu vaø xaây döïng neân moät soá phöông phaùp ñeå quaûn lyù, thieát keá, kieåm soaùt vaø phaùt trieån chaát löôïng nhö: kieåm soaùt chaát löôïng baèng thoáng keâ (Douglas C. Montgomery), baøi baùo “ 6 sigma: thieát keá chaát löôïng vaø kieåm soaùt quaù trình ” (Jame O. Westgard, Ph.D) … Cuõng gioáng nhö bao doanh nghieäp nhoû khaùc, vaán ñeà quaûn lyù vaø kieåm soaùt chaát löôïng ôû coâng ty SD, moät coâng ty saûn xuaát ñoà chôi treû em, khoâng ñöôïc thöïc hieän moät caùch chaët cheõ, chuû yeáu döïa vaøo kinh nghieäm; vaø do ñaëc thuø rieâng cuûa ngaønh saûn xuaát ñoà chôi cho treû em ñoøi hoûi moät möùc ñoä chaát löôïng khaù cao nhaèm ñaûm baûo söï an toaøn cho treû em khi chôi. Vì vaäy, vaán ñeà caàn quan troïng caàn giaûi quyeát ñoù laø, thieát laäp moät heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng töø khaâu mua nguyeân lieäu goã cao su cho tôùi khaâu ñoùng goùi thaønh phaåm. Muïc Tieâu Nghieân Cöùu Thieát keá heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng cho coâng ty SD nhaèm: Taïo yeâu caàu chaát löôïng chung. Laäp ra ñöôïc keá hoaïch laáy maãu. Thieát keá heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng. Giaûm tæ leä pheá phaåm. Noäi Dung Nghieân Cöùu Trong luaän vaên seõ coù moät soá noäi dung chính sau: Tìm hieåu qui trình kieåm soaùt chaát löôïng taïi coâng ty SD. Tìm hieåu lyù thuyeát kieåm soaùt chaát löôïng. Thu thaäp vaø phaân tích soá lieäu. Thieát keá heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng. Ñöa ra caùc yeâu caàu chaát löôïng cho caùc khaâu, nhaèm thöïc hieän ñuùng vôùi yeâu caàu veà chaát löôïng cuûa tieâu chuaån Vieät Nam veà ñoà chôi treû em. Xaây döïng phaàn meàm vaø ñeà xuaát caùc bieän phaùp hoå trôï vieäc kieåm soaùt chaát löôïng. Phaïm Vi Vaø Giôùi Haïn Ñeà taøi nghieân cöùu ñöôïc aùp duïng chuû yeáu trong phaïm vi phaân xöôûng saûn xuaát cuûa xí nghieäp; ñoàng thôøi cuõng ñaët ra moät soá yeâu caàu chaát löôïng cho caùc khaâu coù lieân quan. Vieäc thieát laäp heä thoáng ñöôïc thöïc hieän song song vôùi vieäc laáy soá lieäu loãi veà moät saûn phaåm ñeå aùp duïng vaøo heä thoáng vöøa thieát keá. Caùc Nghieân Cöùu Lieân Quan Luaän vaên toát nghieäp “thieát keá heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng taïi xí nghieäp may An Phuù” [5]: töø vieäc phaân tích hieän traïng veà hoaït ñoäng quaûn lyù chaát löôïng taïi xí nghieäp may An Phuù, xaùc dònh vaán ñeà caàn giaûi quyeát laø thieát keá laïi heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng taïi xí nghieäp may An Phuù (chuû yeáu laø taäp trung vaøo chuyeàn may). Thoâng qua moät soá cô sôû lyù thuyeát ñeå tieán haønh laäp vaø phaân tích caùc thaønh phaàn trong moâ hình yù nieäm vaø thieát keá laïi quaù trình kieåm soaùt chaát löôïng. Keát quaû laø ñöa ra moät phöông phaùp thieát keá heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng cuûa moät ñôn haøng trong chuyeàn may. CHÖÔNG 2: CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT Noäi dung goàm coù caùc phaàn sau: lyù thuyeát veà chaát löôïng. Lyù thuyeát veà heä thoáng. Lyù thuyeát veà keá hoaïch laáy maãu. 7 coâng cuï quaûn lyù chaát löôïng. Chaát Löôïng Ñònh nghóa chaát löôïng Chaát löôïng coù theå ñöôïc ñònh nghóa theo nhieàu caùch, tuyø thuoäc vaøo ngöôøi ñònh nghóa, tuyø thuoäc saûn phaåm hay dòch vuï ñöôïc ñònh nghóa vaø tuyø thuoäc vaøo moâi tröôøng maø chaát löôïng cuûa saûn phaåm ñöôïc taïo ra. Coù moät vaøi caùch ñònh nghóa nhö sau: Thoâng thöôøng: chaát löôïng laø taát caû nhöõng gì chuùng ta phaõi traû tieàn ñeå coù vaø laø nhöõng gì coù ñöôïc cao hôn giaù phaûi traû. Töø ñieån Oxford: chaát löôïng laø caùc theå hieän cuûa nhu caàu veà saûn phaåm cuûa ngöôøi söû duïng. Phillip B. Crosby (1979): chaát löôïng laø söï phuø hôïp cuûa saûn phaåm ñöôïc cheá taïo vôùi thieát keá cho tröôùc (CHAÁT LÖÔÏNG CHEÁ TAÏO ). Ñaây laø quan ñieåm chaát löôïng cuûa nhaø saûn xuaát; ôû ñaây chaát löôïng chæ coù yù nghóa: ñoàng nhaát, nhaát quaùn vaø phuø hôïp vôùi caùc chuaån möïc hay thieát keá ñaõ cho. Dr. Joseph Juran (1974): chaát löôïng laø tính höõu duïng: Tính höõu duïng = söï haøi loøng + söï trung thaønh = CHAÁT LÖÔÏNG THIEÁT KEÁ. Töø nhöõng ñònh nghóa treân ta coù theå ñònh nghóa chaát löôïng: CHAÁT LÖÔÏNG = CHAÁT LÖÔÏNG THIEÁT KEÁ + CHAÁT LÖÔÏNG CHEÁ TAÏO. Chaát löôïng thieát keá laø tính hoaøn thieän cuûa moät saûn phaåm vaø chi phí ñeå coù chaát löôïng naøy laø chi phí thaät söï khoâng theå traùnh khoûi vaø coù theå raát cao. Chaát löôïng cheá taïo: laø keát quaû cuûa quaù trình caân nhaéc cuûa ngöôøi saûn xuaát giöõa thieát keá cuûa moät saûn phaåm, chi phí cho saûn phaåm ñöôïc ñaët bôõi nhu caàu cuûa ngöôøi söû duïng maø giaù maø ngöôøi mua saün loøng traû cho saûn phaåm ñoù. Chaát löôïng thieát keá seõ laøm taêng chi phí nhöng chaát löôïng cheá taïo thì laïi laøm giaûm chi phí. Dr. Deming: chaát löôïng cuûa saûn phaåm hay dòch vuï laø baûn chaát hay ñaëc ñieåm cuûa chuùng coù theå theå hieän naêng löïc thoaû maõn caùc phaùt bieåu haøm yù hay hieån hieän veà nhu caàu. Feigenbaum: chaát löôïng laø caùc ñaëc tröng cuûa saûn phaåm hay dòch vuï ñöôïc thieát laäp baèng thieát keá, tieáp thò, saûn xuaát/xaây döïng, baûo trì vaø dòch vuï coù theå thoaû maõn kyø voïng cuûa khaùch haøng. American Natianal Standard Institute (ANSI) and The American Society For Quality Control (ASQC): chaát löôïng laø toaøn theå caùc thaønh phaàn vaø ñaëc ñieåm cuûa moät saûn phaåm hay dòch vuï coù khaû naêng thoaû maõn moät nhu caàu nhaát ñònh. Heä thoáng ISO 9000: chaát löôïng laø toång hôïp caùc ñaëc ñieåm cuûa moät saûn phaåm hay dòch vuï coù khaû naêng thoaû maõn nhöõng nhu caàu cuûa ngöôøi söû dung hieån hieän hay tieàm aån. Genichi Taguchi: chaát löôïng laø söï toån thaát cho xaõ hoäi do saûn phaåm mang laïi sau khi ñöôïc vaän chuyeån tôùi tay ngöôøi söû duïng. nhö vaäy chaát löôïng saûn phaåm coù theå phaân thaønh 4 nhoùm thaønh phaàn cô baûn tuyø thuoäc vaøo giai ñoaïn trong voøng ñôøi saûn phaåm: Chaát löôïng thieát keá: ñöôïc thieát laäp thoâng qua chaát löôïng cuûa ba hoaït ñoäng: nghieân cöùu thò tröôøng, thieát keá vaø xaây döïng yeâu caàu kyõ thuaät. Chaát löôïng cheá taïo: ñöôïc thieát laäp thoâng qua chaát löôïng cuûa quaù trình saûn xuaát ra saûn phaåm bao gaàm caùc thaønh phaàn: coâng ngheä cheá taïo, nhaân löïc vaø söï uûng hoä, hoä trôï cuûa laõnh ñaïo. Chaát löôïng dòch vuï: bao goàm hai thaønh phaàn cô baûn Nhöõng trieát lyù chaát löôïng noåi baät. Plan Do Check Act Dr. Deming: trieát lyù noåi baät cuûa oâng ñoù laø voøng troøn chaát löôïng, theå hieän moái quan heä giöõa saûn xuaát vaø nhu caàu veà saûn phaåm vôùi troïng taâm laø nguoàn löïc cuûa taát caû moïi ñôn vò trong cô quan ñöôïc phoái hôïp ñeå thoaû maõn nhu caàu ñoù. Plan: nghieân cöùu nhu caàu cuûa khaùch haøng vaø söû duïng keát quaû trong laäp keá hoaïch chaát löôïng. Do: saûn xuaát ra saûn phaåm. Check: baûo ñaûm raèng saûn phaåm ñöôïc saûn xuaát hoaøn toaøn theo keá hoaïch. Act: tieáp thò vaø nghieân cöùu phaân tích phaåm chaát löôïng ñöôïc nhaän thöùc bôõi thò tröôøng. Masaaki Imai: taïo ra moät phöông phaùp caûi tieán chaát löôïng lieân tuïc, ñoù laø phöông phaùp Kazen, chaát löôïng ñöôïc caûi tieán lieân tuïc daàn töøng böôùc nhoû. Caùc nhoùm caûi tieán nhoû seõ ñöôïc ñöa vaøo tham gia quaù trình caûi tieán chaát löôïng. Dr. Joseph Juran: luoân nhaán maïnh vai troø cuûa ngöôøi quaûn lyù vaø laäp keá hoaïch chaát löôïng. Uûng hoä vieäc hình thaønh caùc uyû ban chaát löôïng ñeå buoäc laõnh ñaïo cao nhaát vaøo caùc traùch nhieäm veà chaát löôïng. Genichi Taguchi: chaát löôïng laø söï toån thaát cho xaõ hoäi. Haøm toån thaát Taguchi döïa treân nguyeân lyù naøy ñaõ theå hieän tính ñuùng ñaén cuûa noù trong nhieàu saûn phaåm cuûa nhaät coù tính caïnh tranh cao treân thò tröôøng. L: toån thaát cho xaõ hoäi. Y: giaù trò thöïc cuûa bieán phaåm chaát. M Caän döôùi Toån thaát Caän treân Trung bình Y · Haøm toån thaát Taguchi L= K(M-Y)2 M: giaù trò mong muoán. K: constant. Dr. Noriaka Kano: ñöa ra 7 möùc chaát löôïng cuûa moät saûn phaåm Möùc 1: chaát löôïng laø khoâng coù sai soùt vaø khoâng coù than phieàn cuûa khaùch haøng. Möùc 2: chaát löôïng laø ñoä beàn laâu. Möùc 3: chaát löôïng laø chöùc naêng baûo ñaûm, hieäu quaû vaø hoaït ñoäng toát. Möùc 4: chaát löôïng laø ñoä tin caäy vaø tính baûo trì cao. Muùc 5: chaát löôïng laø naêng löïc laøm vieäc trong nhöõng ñieàu kieän laøm vieäc khaùc nhau cuûa moâi tröôøng. Möùc 6: chaát löôïng laø nhöõng chöùc naêng môùi haáp daãn khaùch haøng. Möùc7: chaát löôïng laø nhöõng ñaëc trung taâm sinh lyù phuø hôïp vôùi ngöôøi söû duïng. Phillip B. Crosby: “chaát löôïng laø thöù cho khoâng”: chi phí do chaát löôïng keùm vöôït xa raát nhieàu chi phí ñeå ngaên ngöøa chaát löôïng keùm. Khoâng loãi laø coù cô sôû vaø laø moät phaåm chaát caàn thieát cuûa chaát löôïng; chaát löôïng phaûi ño ñöôïc ñeå coù theå caûi tieán. Heä thoáng Ñònh nghóa Coù nhieàu caùch , nhieàu quan ñieåm khaùc nhau veà vieäc ñònh nghóa heä thoáng, sau ñaây chuùng ta seõ xem xeùt moät soá moät soá ñònh nghóa heä thoáng: Theo töø ñieån tieáng vieät: heä thoáng laø: Taäp hôïp nhieàu yeáu toá, ñôn vò cuøng moät loaïi hay cuøng chöùc naêng, coù quan heä hoaëc lieân heä vôùi nhau chaët cheõ, laøm thaønh moät theå thoáng nhaát. Taäp hôïp nhöõng tö töôûng,nguyeân taéc, qui taéc lieân keát vôùi nhau moät caùch logic laøm thaønh moät theå thoáng nhaát. Phöông phaùp, caùch thöùc phaân loaïi, saép seáp sao cho coù traät töï coù logic. Tính chaát coù trình töï, coù quan heä logic giöõa caùc yeáu toá. American Heritage Dictionary: coù neâu ñònh nghóa nhö sau: Moät nhoùm caùc phaàn töû coù lieân quanhôïp thaønh moät thöïc theå. Ñoù coù theå laø moät saûn phaåm nhaân tao do con ngöôøi thieát keá vaø chaá taïo. Ñoù coù theå laø moät heä thoáng töï nhieân. Moät maïng nhö maïng truyeàn thoâng, giao thoâng, phaân phoái. Moät taäp hôïp caùc tö töôûng, nguyeân taéc, quy ñònh, qui trình vaø luaät leä coù lieân quan. Moät toå chöùc kinh teá, chính trò vaø xaõ hoäi. Moät traïng thaùi hay ñieàu kieän cuûa caùc moái töông taùc coù traät töï vaø haøi hoøa. Theo Mil-Std-499: heä thoáng laø moät taäp hôïp caùc thieát bò, kyõ naêng vaø kyõ thuaät ñuû khaû naêng thöïc hieän vaø hoã trôï moät vaøi vai troø hoaït ñoäng. Moät heä thoáng hoaøn thieän goàm taát caû caùc thieát bò, phöông tieän lieân quan, vaät lieäu, phaàn meàm, dòch vuï vaø nhaân söï caàn thieát cho vieäc vaän haønh vaø hoã trôï ñaït tôùi möùc ñoä maø heä thoáng coù theå xem nhö moät ñôn vò ñoäc laäp trong moâi tröôøng laøm vieäc cuûa noù. Moät caùch toång quaùt, heä thoáng ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: heä thoáng laø taäp hôïp caùc boä phaän hôïp thaønh moät chuû theå thoáng nhaát vaø phöùc hôïp nhaèm thöïc thi moät muïc ñích. Caùc boä phaän naøy coù theå laø phaàn töû vaät lyù hay phi vaät lyù (tröøu töôïng) maø giöõa chuùng toàn taïi caùc moái quan heä. Ñaàu vaøo Boä phaän Boä phaän Boä phaän Ñaàu ra Thuoäc tính Sô ñoà heä thoáng Quy trình thieát keá vaø kyõ thuaät heä thoáng Thaûi hoài Söû duïng vaø hoã trôï Saûn xuaát Thieát keá chi tieát Thieát keá sô khôûi Thieát keá yù nieäm Xaùc ñònh nhu caàu Thieát keá yù nieäm Thieát keá yù nieäm laø giai ñoaïn ñaàu tieân trong vieäc thieát keá vaø phaùt trieån heä thoáng. Thieát keá yù nieäm goàm nhieàu böôùc. Tröôùc tieân, vieäc phaân tích nhu caàu caàn ñöôïc thöïc hieän. Tieáp theo laø nghieân cöùu khaû thi ñöôïc tieán haønh ñeå hoã trôï cho vieäc phaùt trieån vaø öùng duïng coâng ngheä. Moät böôùc raát quan troïng trong giai ñoaïn naøy laø xaùc ñònh caùc yeâu caàu vaän haønh heä thoáng cuõng nhö quan ñieåm baûo haønh. Sau khi caùc böôùc treân hoaøn thaønh, phaân tích trade-off ñöôïc thöïc hieän vaø ñaëc taû heä thoáng ñöôïc thieát laäp. Moät caùch ñoàng thôøi vôùi coâng taùc thieát keá, moät keá hoaïch heä thoáng cuõng ñöôïc soaïn thaûo. Keát thuùc giai ñoaïn thieát keá yù nieäm, thieát keá phaûi ñöôïc xem xeùt vaø ñaùnh giaù. Xaùc ñònh nhu caàu Keá hoaïch heä thoáng Phaùt trieån vaø öùng duïng coâng ngheä Nghieân cöùu khaû thi Yeâu caàu vaän haønh heä thoáng Quan ñieåm baûo trì Phaân tích sô khôûi Ñaëc taû heä thoáng Xem xeùt thieát keá yù nieäm Quy trình thieát keá yù nieäm Thieát keá sô khôûi Thieát keá sô khôûi laø böôùc tieáp theo sau thieát keá yù nieäm. Noù söû duïng vaø chuyeån ñoåi keát quaû cuûa giai ñoaïn tröôùc thaønh caùc yeâu caàu thieát keá ñònh löôïng vaø ñònh tính. Quy trình thieát keá sô khôûi ñöôïc moâ taû nhö sau: Yeâu caàu heä thoáng Phaân tích chöùc naêng Phaân boå yeâu caàu Phaân tích trade-off Toång hôïp vaø xaùc ñònh Xem xeùt thieát keá Phöông aùn thieát keá ñöôïc chaáp nhaän ? khoâng ñöôïc khoâng ñöôïc Quy trình thieát keá sô khôûi Phaân tích chöùc naêng muïc ñích vaø lôïi ích: phaân tích chöùc naêng laø phöông phaùp duøng ñeå xaùc ñònh vaø moâ taû taát caû caùc chöùc naêng cuûa heä thoáng, nghóa laø taát caû caùc hoaït ñoäng maø heä thoáng phaûi thöïc hieän ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa heä thoáng. Quy trình phaân tích chöùc naêng laø quy trình chuyeån ñoåi caùc yeâu caàu hoã trôï vaø vaän haønh heä thoáng thaønh caùc yeâu caàu thieát keá cuï theå ( ñònh löôïng vaø ñònh tính). Phöông phaùp: caùc böôùc chính trong phaân tích chöùc naêng: Xaùc ñònh heä thoáng: xaùc ñònh caùc yeâu caàu heä thoáng, moâi tröôøng laøm vieäc, caùc raøng buoäc giôùi haïn. Böôùc naøy thöôøng ñöôïc thöïc hieän trong giai ñoaïn thieát keá yù nieäm. Xaùc ñònh möùc chi tieát: möùc ñoä chi tieát maø phaân tích chöùc naêng thöïc hieän phuï thuoäc vaøo yeâu caàu cuûa döï aùn, khaû naêng nguoàn löïc. Xaùc ñònh caùc chöùc naêng heä thoáng. Moâ taû heä thoáng baêng caây chöùc naêng, ma traän chöùc naêng, bieåu ñoà chöùc naêng. Phaân boå yeâu caàu Vieäc phaân boå yeâu caàu tôùi caùc caáp thaáp hôn trong heä thoáng laø raát quan troïng ñeå ñaûm baûo raèng caùc thoâng soá kyõ thuaät, raøng buoäc, yeâu caàu chöùc naêng vaø chuaån thieát keá ñöôïc thoaû maõn. Vieäc phaân boå neân xem xeùt taát caû caùc thoâng soá heä thoáng keå caû: Caùc yeáu toá hieäu quaû nhö: ñoä tin caäy, khaû naêng baûo trì, ñoä söû duïng, khaû naêng hoã trôï. Thoâng soá vaät lyù vaø vaän haønh heä thoáng nhö: khoaûng caùch, ñoä chính xaùc, toác ñoä, naêng suaát, coâng suaát, troïng löôïng, kích thöôùc vaø soá löôïng. Caùc yeáu toá veà khaû naêng hoã trôï heä thoáng nhö: vaän chuyeån hay thôøi gian cung caáp giöõa caùc möùc baûo trì, tính saün saøng cuûa phuï tuøng, thöû nghieäm vaø söû duïng caùc thieát bò hoã trôï, hieäu quaû nhaân söï, giaù vaän chuyeån, ñoùng goùi, thôøi gian baûo trì. Caùc yeáu toá lieân quan tôùi chu kyø soáng keå caû chi phí phaùt trieån vaø nghieân cöùu, chi phí saûn xuaát vaø ñaàu tö, chi phí baûo trì vaø vaän haønh, chi phí thaûi hoài. Phaân tích trade-off Phaân tích trade-off cung caáp moät phöông phaùp nghieân cöùu phaân tích coù heä thoáng cho vieäc ñaùnh giaù caùc phöông aùn. Phaân tích trade-off goàm caùc böôùc: Xaùc ñònh caùc phöông aùn: caùc phöông aùn coù theå ñöôïc xaùc ñònh töø tröôùc hay thieát laäp cho vieäc nghieân cöùu trade-off.. Xaùc ñònh muïc tieâu: nhieäm vuï, muïc tieâu, yeâu caàu heä thoáng laø cô sôû chính xaùc ñònh muïc tieâu. Moät phaân tích chæ thaønh coâng khi maø muïc tieâu thöïc hieän noù ñöôïc xaùc ñònh ngay töø ñaàu. Chuaån ñaùnh giaù: laø coâng cuï caàn thieát cho thaáy söï khaùc nhau giöõa caùc phöông aùn. Chuaån ñaùnh giaù coù theå khaùc nhau tuyø theo vaán ñeà, caáp ñoä phöùc taïp cuûa ñaùnh giaù. Troïng soá: laø thöôùc ño möùc ñoä öu tieân giöõa caùc chuaån ñaùnh giaù. Haøm tieän ích: so saùnh giöõa caùc chuaån khaùc nhau nhö giaù, thôøi gian, hieäu quaû… haøm tieän ích phaûi gioáng nhau cho taát caû caùc phöông aùn trong phaân tích trade-off. Ñaùnh giaù caùc phöông aùn: caùc phöông aùn phaûi ñöôïc ñaùnh giaù vôùi töøng chuaån ñaùnh giaù. Kieåm tra ñoä nhaïy: laø kieåm chöùng xeáp haïng töø caùc phaân tích treân ñeå cho thaáy raèng moät thay ñoåi nhoû khoâng laøm ñoåi vieäc xeáp haïng. Löïa choïn: sau khi kieåm chöùng, phaân tích trade-off seõ cho thaáy phöông aùn ñöôïc choïn löïa. Toång hôïp vaø ñònh nghóa Taïi thôøi ñieåm naøy, ta thu thaäp raát nhieàu thoâng tin veà heä thoáng: nhieäm vuï, yeâu caàu heä thoáng, chöùc naêng maø heä thoáng phaûi thöïc hieän. Caùc thoâng tin ñaõ ñuû cho ta phaùt hoaï moät caáu truùc heä thoáng. Nhöng caùc thoâng tin naøy caàn ñöôïc saép xeáp , toå chöùc thaønh ñònh nghóa heä thoáng. Xem xeùt thieát keá Sau khi hoaøn thaønh phaàn thieát keá sô khôûi, ta caàn xem xeùt laïi caùc keát quaû. Muïc ñích cuûa coâng taùc naøy naøy cuõng töông töï nhu xem xeùt thieát keá yù nieäm. Thieát keá chi tieát Thieát keá chi tieát caùc thieát bò chính. Thieát keá caùc thaønh phaàn cuûa heä thoáng hoã trôï. Thieát keá caùc chöùc naêng hoã trôï. Döõ lieäu vaø taøi lieäu thieát keá. Thieát keá heä thoáng Cheá taïo nguyeân maãu heä thoáng Cheá taïo moâ hình maãu Chuaån bò thöû nghieäm. Thöû nghieäm maãu. Phaân tích vaø ñaùnh giaù döõ lieäu thöû nghieäm. Phaân tích vaø ñaùnh giaù heä thoáng. Hieäu chænh Thöû nghieäm maãu vaø ñaùnh giaù Thieát keá sô khôûi Coâng taùc thieát keá chi tieát Yeâu caàu thieát keá chi tieát Caùc muïc ñích cuï theå cuûa thieát keá khaùc nhau tuyø theo loaïi heä thoáng vaø baûn chaát nhieäm vuï cuûa chuùng. Coâng taùc thieát keá chi tieát phaûi coù caùc muïc tieâu sau: thieát keá cho vaän haønh: caùc ñaëc ñieåm cuûa thieát keá coù lieân quan ñeùn tính naêng vaän haønh kyõ thueät cuûa heä thoáng. Noù bao goàm: kích thöôùc, troïng löôïng, dung löôïng, ñoä chính xaùc… cuõng nhö taát caû caùc ñaäc tính kyõ thuaát vaø vaät lyù maø heä thoáng phaûi coù ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñaõ ñaët ra. Thieát keá cho ñoä tin caäy: ñoä tin caäy thöôøng ñöôïc dieãn taû baèng khaùi nieäm thôøi gian trung bình giöõa hai laàn hö hoûng.muïc tieâu laø toái ña ñoä tin caäy vaø toái thieåu soá laàn hoûng hoùc. Thieát keá cho baûo haønh: caùc ñaëc ñieåm cuûa thieát keá heä thoáng coù lieân quan tôùi tình deã daøng, , tính kinh teá, an toaønvaø chính xaùc. Muïc ñích laø toái thieåu thôøi gian baûo trì, toái ña khaû naêng hoã trôï cuûa thieát keá, toái thieåu nguoàn löïc hoã trôï haäu caàn caàn thieát ñeå baûo trì, toái thieåu chi phí hoã trôï baûo trì. Thieát keá cho söû duïng: caùc ñaëc ñieåm cuûa thieát keá heä thoáng coù lieân quan tôùi toái öu giao dieän ngöôøi duøng-maùy. Caùc yeáu toá con ngöôøi xem xeùt khaû naêng hoaït ñoäng vaø caùc ñaëc ñieåm myõ quan vôùi muïc tieâu laø giaûm yeâu caàu veà kyõ naêng ngöôøi duøng, toái thieåu yeâu caàu huaán luyeän, toái thieåu khaû naêng sai soùt cuûa con ngöôøi. Thieát keá cho saûn xuaát: caùc ñaëc ñieåm cuûa heä thoáng cho pheùp saûn xuaát coù hieäu quaû caùc thaønh phaàn vôùi caáu hình cho tröôùc. Muïc ñích laø toái thieåu yeâu caàu nguoàn löïc trong suoát quaø trình saûn xuaát. Thieát keá cho hoã trôï: caùc ñaëc ñieåm cuûa thieát keá cho pheùp baûo ñaûm raèng heä thoáng coù theå ñöôïc hoã trôï moät caùch hieäu quaû trong suoát chu kyø soáng. Muïc ñích laø xem xeùt ñoàng thôøi caùc ñaëc tính noäi taïi cuûa thieát keá thieát bò. Thieát keá cho khaû thi kinh teá: caùc ñaëc ñieåm cuûa thieát keá vaø laép ñaët cho pheùp toái ña lôïi nhuaän vaø hieäu quaû chi phí cuûa caáu hình toång quaùt. Muïc dích laø ra quyeát ñònh treân cô sôû cuûa chi phí voøng ñôøi. Thieát keá cho xaõ hoäi: caùc ñaëc ñieåm cuûa thieát keá cho pheùp heä thoáng coù theå ñöôïc chaáp nhaän nhö laø moät phaàn cuûa xaõ hoäi. Muïc ñích laø toái thieåu ñoä oâ nhieãm, deã daøng thaûi hoài, toái thieåu ruûi ro, deã daøng vaän chuyeån…. Caùc böôùc trong thieát keá chi tieát Khoâng Khoâng Khoâng Khoâng Bieåu ñoà chöùc naêng heä thoáng Thieát keá heä thoáng con Thieát keá thaønh phaàn, cuïm, cuïm con, boä phaän Toaøn boä taøi lieäu thieát keá Moâ hình, maãu, thöû nghieäm, ñaùnh giaù Ñöa thieát keá vaøo saûn xuaát Khuyeán caùo hieäu chænh Keát quaû ñaït Xem xeùt taøi lieäu thieát keá Thieát keá sô khôûi Keát quaû ñaït Keát quaû ñaït Caùc coâng cuï kieåm soaùt chaát löôïng Muïc ñích: phaùt hieän nhanh choùng söï xuaát hieän cuûa nguyeân nhaân gaùn ñöôïc ñeå khaûo saùt vaø hieäu chænh quaù trình; trieät boû bieán thieân quaù trình. Caùc yeáu toá thöïc hieän thaønh coâng SPC Söï uûng hoä vaø tham gia cuûa laõnh ñaïo. Tinh thaàn ñoàng ñoäi, toå chöùc taäp theå cuûa nhöõng ngöôøi tham gia. Ñaøo taïo veà SPC vaø caûi tieán chaát löôïng cho moïi nhaân vieân. Caûi thieän khoâng ngöøng. Moät cô cheá khen thöôûng vaø phoå bieán thaønh quaû caûi tieán chaát löôïng. Caùc coâng cuï cuûa SPC Baûng kieåm tra Baûng thu thaäp thoâng tin caùc loãi. Thu thaäp thoâng tin theo thôøi gian giuùp phaân tích xu höôùng. Duøng ñeå ghi laïi nhöõng soá lieäu quaù khöù nhaèm tìm ra nguyeân nhaân cuûa moät vaán ñeà naøo ñoù. Vieäc thu thaäp soá lieäu goàm 7 giai ñoaïn: Xem xeùt nhöõng söï kieän ñang nghieân cöùu ñöôïc bieåu hieän bôõi nhöõng loaïi soá lieäu naøo. Ñònh roõ muïc ñích cuûa vieäc thu thaäp soá lieäu. Chuaån bò phaân taàng nhöõng soá lieäu seõ thu thaäp. Ñònh phöông phaùp thu thaäp soá lieäu. Thieát keá moät hay nhieàu baûng keâ. Thu thaäp soá lieäu. Xöû lyù keát quaû vaø trình baøy keát quaû. BAÛNG KIEÅM TRA Saûn phaåm Thaùng Qui ñònh Nhaø maùy Soá ñôn vò kieåm tra Ngöôøi ñieàu haønh Saàn suøi Raïn nöùt Loûng leûo Lyù do khaùc Baûng keâ ñeå chæ ra nhöõng khuyeát taät Thí duï veà baûng kieåm tra: Bieåu ñoà Pareto Phaân boá taàn suaát thuoäc tính döõ kieän saép xeáp theo loaïi. Saép xeáp theo thöù töï taàn suaát giaûm daàn töø traùi sang phaûi. Giuùp phaùt hieän nhöõng loãi thöôøng xaûy ra nhaát. Ngöôøi ta nhaän thaáy raèng khoaûng 80% thieät haïi vì khoâng coù chaàt löôïng do 20% nguyeân nhaân gaây ra. Thuû tuïc veõ moät bieåu ñoà Pareto: Choïn nhöõng nguyeân nhaân cuûa tình traïng khoâng chaát löôïng . Quyeát ñònh moät khoaûng thôøi gian ñeå quan saùt. Tính thieät haïi(hay ñeám soá laàn phaùt hieän) nhöõng tình traïng khoâng coù chaát löôïng do moãi nguyeân nhaân gaây ra. Xeáp haïng nhöõng nguyeân nhaân theo thöù töï thieät haïi chuùng gaây ra. Veõ ñoà thò coù hoaønh ñoä laø nguyeân nhaân vaø tung ñoä laø thieät haïi. Ví duï Bieåu ñoà nhaân quaû Ñöôïc duøng nhieàu nhaát trong vieäc tìm kieám nguyeân nhaân nhöõng khuyeát taät trong quaù trình saûn xuaát. Coù theå duøng ñeå nghieân cöùu phoøng ngöøa söï phaùt hieän moïi tình traïng khoâng coù chaát löôïng. Haïn cheá: bieåu ñoà nhaân quaû chæ giuùp chuùng ta laäp danh saùch vaø xeáp loaïi nhöõng nguyeân nhaân tieàm taøng cuûa moät vaán ñeà maø khoâng coù phöông phaùp khöû nguyeân nhaân ñoù. Thuû tuïc xaây döïng bieåu ñoà nhaân quaû: Xaùc ñònh vaán ñeà/ haäu quaû. Laäp nhoùm phaân tích. Veõ hoäp haäu quaû vaø ñöôøng taâm. Ñònh caùc nguyeân nhaân chính. Ñònh vaø phaân loaïi caùc nguyeân nhaân coù theå. Xeáp haïng nguyeân nhaân ñeå tìm nguyeân nhaân aûnh höôûng nhaát. Hieäu chænh. Nguyeân nhaân phuï 1.1 Nguyeân nhaân phuï 1.2 Nguyeân nhaân chính 1 Nguyeân nhaân phuï 2.2 Nguyeân nhaân phuï 2.1 Nguyeân nhaân chính 2 Nguyeân nhaân phuï 3.2 Nguyeân nhaân phu ï3.1 Nguyeân nhaân chính 3 Nguyeân nhaân phuï 4.2 Nguyeân nhaân phuï 4.1 Nguyeân nhaân chính 4 Chaát löôïng saûn phaåm Ví duï Bieåu ñoà hö hoûng Hình veõ saûn phaåm vôùi caùc goùc nhìn, caùc loaïi loãi. Lieân quan giöõa vò trí hö hoûng vaø nguyeân nhaân. Taàn ñoà: laø coâng cuï giuùp chuùng ta: Moâ taû phaân boá cuûa nhöõng soá lieäu. Xem xeùt quy trình laáy maãu coù ñöôïc phaân taàng ñuùng hay khoâng. Xem xeùt quy trình saûn xuaát coù ñuùng quy ñònh kyõ thuaät hay khoâng. Cho pheùp quan saùt: hình daùng, vò trí, khuynh höôùng vaø möùc ñoä phaân taùn. Phaân boá thöïc nghieäm vôùi caùc thoâng tin veà: Trung bình maãu Phöông sai maãu Thuû tuïc veõ taàn ñoà: Ñeám nhöõng soá lieäu. Tìm trò soá lôùn nhaát vaø nhoû nhaát cuûa soá lieäu. Tính giao ñoä, nghóa laø sai bieät giöõa trò doá toái ña vaø trò soá toái thieåu. Chia nhöõng soá lieäu thaønh töøng lôùp. Tính ñoä roäng cuûa moãi lôùp. Veõ ñoà thò coù: hoaønh ñoä laø nhöõng lôùp vaø tung ñoä laø nhöõng soá lieäu, taàn suaát. Ví duï Taùn ñoà Duøng ñeå quan saùt moái quan heä nhaân quaû giöõa hai bieán soá. Quan heä nhaân quaû ñöôïc kieåm tra bôõi thieát keá thöïc nghieäm. Döõ kieän thu thaäp (xi,yi), i= 1-n => y = y(x). Ví duï Kieåm ñoà Laø moät coâng cuï quan troïng trong caûi tieán chaát löôïng quaù trình: Quaù trình khoâng töï nhieân hoaït ñoäng trong kieåm soaùt. Kieåm ñoà trieät boû nguyeân nhaân gaùn ñöôïc, giaûm thieåu bieán thieân, oån ñònh quaù trình. Caûi tieán chaát löôïng vaø naêng suaát. Laù moät coâng cuï tröïc tuyeán cuûa SPC. Laø ñoà thò quan heä ñaëc tính chaát löôïng ño töø maãu. Coù hai loaïi kieåm ñoà: kieåm ñoà bieán soá vaø kieåm ñoà thuoäc tính. Kieåm ñoà bieán soá Bieán soá: ñaëc tính chaát löôïng bieåu dieãn döôùi daïng ño soá hoïc. Duøng ñeå ño ñaëc tính chaát löôïng lieân tuïc, moâ taû khuynh höôùng bieán thieân. Caùc loaïi kieåm ñoà bieán soá: Duøng ñeå kieåm soaùt giaù trò trung bình bieán soá : kieåm ñoà trung bình (XCC). Duøng ñeå kieåm soaùt bieán thieân bieán soá: kieåm ñoà ñoä leäch chuaån (SCC), kieåm ñoà khoaûng (RCC) vaø kieåm ñoà phöông sai (S2CC). Tuy nhieân khi quaù trình caàn kieåm soaùt caû trò trung bình vaø bieán thieân thì ta seõ phaûi keát hôïp caùc loaïi bieåu ñoà treân laïi vôùi nhau. Kieåm ñoà thuoäc tính Thuoäc tính laø ñaëc tính chaát löôïng khoâng theå bieåu ñaït döôùi daïng moät ñaïi löôïng soá hoïc. Ñöôïc do döôùi hình thöùc phuø hôïp – khoâng phuø hôïp hay hö hoûng – khoâng hö hoûng. Saûn phaåm ñaït chaát löôïng hay khoâng theo moät thuoäc tính. Caùc loaïi kieåm ñoà thuoäc tính: kieåm ñoà tæ leä (PCC), kieåm ñoà soá loãi (CCC) vaø kieàm ñoà soá loãi ñôn vò (UCC). Kieåm ñoà thuoäc tính ít thoâng tin hôn kieåm ñoà bieán soá do chæ phaân loaïi phuø hôïp hay khoâng phuø hôïp. Aùp duïng roäng raõi trong moâi tröôøng dòch vuï vaø phi saûn xuaát. Thieát keá kieåm ñoà: Loaïi ñoà thò aùp duïng. Ñaëc tính chaát löôïng quan taâm. Soá maãu caàn laáy. Kích thöôùc maãu vaø taàn suaát. Tính chính xaùc vaø chi phí. Nguyeân nhaân aùp duïng roäng raõi kieåm ñoà trong coâng nghieäp: Laø coâng cuï hieäu quaû ñeå naâng cao naêng suaát. Hieäu quaû trong vieäc ngaên ngöøa sai soùt, hoûng hoùc. Traùnh caùc hieäu chænh quaù trình khoâng caàn thieát. Cung caáp thoâng tin chaån ñoaùn. Cung caáp caùc thoâng tin naêng löïc quaù trình. Nhöõng Kyõ Thuaät Laáy Maãu Bieán Soá Chaáp Nhaän [3] Nhöõng daïng cuûa keá hoaïch laáy maãu coù giaù trò Coù hai daïng chung cuûa thuû tuïc laáy maãu bieán soá: keá hoaïch kieåm soaùt loâ haøng hoaïch tæ leä hö hoûng quaù trình vaø keá hoaïch kieåm soaùt moät thoâng soá (thöôøng laø trung bình ) cuûa loâ haøng hoaëc quaù trình: p: tæ leä hö hoûng trong loâ haøng. P= f(m,s). s: ñaõ bieát. Ta coù 2 thuû tuïc ñeå tính. Thuû tuïc 1: laáy moät maãu ngaãu nhieân goàm n chi tieát töø loâ haøng vaø tính: Trong ñoù ZLSL :dieãn taû khoaûng caùch giöõa trung bình maãu vaø giôùi haïn kyõ thuaät döôùi trong ñôn vò cuûa ñoä leäch chuaån. Giaù trò cuûa ZLSL coù theå lôùn hôn hoaëc nhoû hôn tæ leä hö hoûng cuûa loâ haøng p. Neáu coù moät giaù trò tôùi haïn cuûa p ñöôïc quan taâm maø noù khoâng vöôït quaù xaùc suaát ñöôïc chæ ra, chuùng ta coù theå chuyeån ñoåi giaù trò naøy cuûa p vaøo moät khoaûng caùch tôùi haïn goïi laø k cho ZLSL. Neáu ZLSL≥ k, chuùng ta seõ chaáp nhaän loâ haøng bôõi vì döõ lieäu cuûa maãu ñaõ noùi leân raèng trung bình maãu ôû treân LSL, ñeå ñaûm baûo raèng tæ leä khoâng phuø hôïp cuûa loâ haøng thì thoaû maõn. Tuy nhieân, neáu ZLSL< k, trung bình thì quaù gaàn LSL vaø loâ haøng neân bò töø choái. Thuû tuïc 2: laáy moät maãu ngaãu nhieân goàm n chi tieát töø loâ haøng vaø tính ZLSL töø coâng thöùc (14-1). Söû duïng ZLSL ñeå öôùc löôïng tæ leä hö hoûng cuûa loâ haøng hoaëc cuûa quaù trình nhö vuøng döôùi ñöôøng cong Normal chuaån beân döôùi ZLSL. Thaät söï, söû duïng nhö laø moät bieán Normal chuaån thì toát hôn, bôõi vì noù cho moät öôùc löôïng cuûa p toát hôn. Ñaët p^ laø öôùc löôïng cuûa p. Neáu p^ vöôït quaù moät giaù trò cöïc ñaïi M ñöôïc chæ roõ, töø choái loâ haøng; ngöôïc laïi, chaáp nhaän noù. Hai thuû tuïc naøy coù theå ñöôïc thieát keá vaø cho ra moät keát quaû töông ñöông. Khi chæ coù moät giôùi haïn kyõ thuaät ( LSL hoaëc USL) thuû tuïc coù theå ñöôïc söû duïng. Ta coù theå duøng coâng thöùc: Thay cho coâng thöùc (14-1) Khi coù caû hai giôùi haïn kyõ thuaät döôùi vaø treân, thuû tuïc 2, phöông phaùp M neân ñöôïc söû duïng. Khi s khoâng bieát, noù coù theå ñöôïc öôùc löôïng töø ñoä leäch chuaån cuûa maãu s. Thieát keá moät keá hoaïch laáy maãu bieán soá vôùi moät OC bieát tröôùc. Ñeå thieát keá moät keá hoaïch laáy maãu bieán soá söû duïng thuû tuïc 1, phöông phaùp k maø noù coù moät ñöôøng cong ñaëc tính vaän haønh bieát tröôùc thì deã daøng. Ñaët (p1, 1-a), (p2, b) laø hai ñieåm treân ñöôøng cong OC maø ta quan taâm. Chuù yù raèng p1 vaø p2 coù theå laø nhöõng möùc ñoä cuûa tyû leä hö hoûng cuûa loâ haøng hoaëc quy trình maø noù töông öùng vôùi möùc ñoä chaát löôïng chaáp nhaän hoaëc baùc boû. Ñoà thò 2-1 cung caáp phöông tieän cho kyõ sö chaát löôïng ñeå tìm côû maãu n vaø giaù trò tôùi haïn k maø noù thoaû maõn moät taäp nhöõng ñieàu kieän cho tröôùc p1, 1-a, p2, b cho caû hai tröôøng hôïp bieát hoaëc khoâng bieát s. Ñoà thò bao goàm caùc möùc rieâng bieät ñoái vôùi côõ maãu cho hai tröôøng hôïp treân. Söï khoâng chaéc chaén lôùn hôn trong tröôøng hôïp ñoä leäch chuaån khoâng bieát ñoøi hoûi moät côõ maãu lôùn hôn trong tröôøng hôïp s ñöôïc bieát, nhöng giaù trò k thì gioáng nhau trong caû hai tröôøng hôïp. Hôn nöõa, ñoái vôùi moät keá hoaïch laáy maãu cho tröôùc, xaùc suaát chaáp nhaän cho baát kyø giaù trò naøo cuûa tæ leä hö hoûng coù theå ñöôïc tìm töø ñoà thò 2-1 baèng caùch veõ moät vaøi ñieåm, kyõ sö chaát löôïng coù theå xaây döïng moät ñöôøng cong OC cuûa keá hoaïch laáy maãu. Cuõng coù theå thieát keá moät keá hoaïch laáy maãu bieán soá chaáp nhaän töø ñoà thò söû duïng thuû tuïc 2, phöông phaùp M, ñeå laøm ñieàu ñoù caàn theâm vaøo moät böôùc. Hình 2-2 trình baøy moät ñoà thò cho vieäc xaùc ñònh tyû leä hö hoûng cho pheùp cöïc ñaïi M. moät trong nhöõng caëp giaù trò cuûa n vaø k ñaõ ñöôïc xaùc ñònh cho moät keá hoaïch laáy maãu thích hôïp töø hình 2-1, giaù trò cuûa M coù theå ñöôïc ñoïc moät caùch tröïc tieáp töø hình 2-2. Ñeå söû duïng thuû tuïc 2, caàn thieát chuyeån ñoåi giaù trò cuûa ZLSL hoaëc ZUSL vaøo thaønh moät tyû leä hö hoûng ñöôïc öôùc löôïng. Hình 2-3 coù theå söû duïng cho muïc ñích naøy. Khi coù caû hai giôùi haïn kyõ thuaät, thuû tuïc hai coù theå ñöôïc söû duïng moät caùch tröïc tieáp. Chuùng ta baét ñaàu baèng caùch nhaän ñöôïc côõ maãu n vaø giaù trò tôùi haïn k cho keá hoaïch moät giôùi haïn maø noù coù caùc giaù trò gioáng nhau cuûa p1, p2, a vaø b nhö laø keá hoaïch hai giôùi haïn mong muoán. Sau ñoù, giaù trò cuûa M nhaän ñöôïc tröïc tieáp töø hình 2-2. Trong vieäc thöïc hieän keá hoaïch laáy maãu chaáp nhaän, chuùng ta seõ tính ZLSL vaø ZUSL, vaø töø hình 2-3 tìm ñöôïc nhöõng öôùc löôïng tyû leä hö hoûng töông öùng, ñaët laø p^LSL vaø p^USL. Neáu p^LSL + p^USL ≤ M loâ haøng seõ ñöôïc chaáp nhaän; ngöôïc laïi, töø choái loâ haøng. Cuõng coù theå söõ duïng thuû tuïc 1 ñoái vôùi giôùi haïn kyõ thuaät hai phía. Tuy nhieân, thuû tuïc phaûi ñöôïc thay ñoåi toång quaùt hôn . Phöông phaùp heä thoáng trong kieåm soaùt QUAÙ TRÌNH Muïc tieâu ÑAÀU VAØO ÑAÀU RA Hieäu suaát Hieäu quaû Coù raát nhieàu caùc phöông phaùp hay kyõ thuaät ñaõ ñöôïc xaây döïng vaø phaùt trieån ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà kinh teá, xaõ hoäi vaø kyõ thuaät phöùc taïp. Vaù phöông phaùp heä thoáng ñöôïc söû duïng nhieàu trong caùcc vaàn ñeà kieåm soaùt laø phöông phaùp Cybernetics, ñöôïc moâ taû bôõi moâ hình ñôn giaûn sau: Caùc khaùi nieäm xuaát phaùt töø quan ñieåm heä thoáng: Muïc tieâu: laø ñònh höôùng cuûa heä thoáng, laø xu höôùng thay ñoåi mong muoán: caûi thieän chaát löôïng, taêng naêng suaát, giaûm chi phí… Tính hieäu quaû cuûa kieåm soaùt hay quyeát ñònh ñöôïc ño so vôùi muïc tieâu. Trong nhieàu tröôøng hôïp muïc tieâu laø keát quaû mong muoán, laø traïng thaùi heä thoáng caàn tieán tôùi nhöng hieän nay muïc tieâu coøn ñöôïc aùp duïng roäng raõi cho ñaàu vaøo, quaù trình vaø caùc thaønh phaàn , yeáu toá khaùc cuûa heä thoáng. Boä kieåm soaùt: laø thaønh phaàn ñöa ra caùc löïa choïn, caùc quyeát ñònh hay caùc kieåm soaùt taùc ñoäng leân heä thoáng bò kieåm soaùt. Traïng thaùi: laø keát quaû cuûa söï töông taùc giöõa haønh ñoäng/kieåm soaùt ñöôïc löïa choïn. Tình huoáng hay heä thoáng bò kieåm soaùt: laø ñoái töôïng chòu taùc ñoäng töø boä kieåm soaùt hay ngöôøi ra quyeát ñònh ñeå thay ñoåi traïng thaùi cuûa mình. Boán mode kieåm soaùt cô baûn coù theå theo phöông phaùp heä thoáng: Mode kieåm soaùt thoâng thöôøng: choïn moät haønh ñoäng phuø hôïp ñeå ñaït muïc tieâu. Mode kieåm soaùt thích nghi: thay caáu truùc cuûa boä kieåm soaùt töùc thay ñoåi caùch thöùc choïn moät haønh ñoäng phuø hôïp, thay ñoåi caùch thöùc ñaït muïc tieâu. Mode kieåm soaùt chieán löôïc: thay ñoåi chính muïc tieâu ñeå thay ñoåi vieäc ñaït ñöôïc muïc tieâu ñoù. Phöông aùn chaát löôïng Keát quaû Keát quaû Taùc ñoäng Taùc ñoäng Muïc tieâu chaát löôïng Quaûn lyù chaát löôïng toång theå (TQM) Haøm chaát löôïng(QF) Saûn phaåm Heä thoáng bò kieåm soaùt Mode kieåm soaùt beân ngoaøi: thay ñoåi ñaàu vaøo ñeå laøm thay ñoåi löïa choïn vaø thay ñoåi söï ñaït muïc tieâu. Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng Muïc tieâu chaát löôïng: heä thoáng caùc muïc tieâu chaát löôïng laø chuaån möïc lyù töôûng caàn ñaït, noù coù theå coù caùc ñaëc tính sau: Ño ñöôïc. Thay ñoåi, caäp nhaät theo thôøi gian. Ña soá löôïng. Ña baûn chaát: coù nhieàu muïc tieâu con hoaøn toaøn khaùc bieät vaø ñöôïc ño baèng nhöõng thöù nguyeân khaùc nhau, coù theå ñoäc laäp hay phuï thuoäc. Coù caáu truùc nhaát ñònh (thöôøng laø daïng caây) vôùi nhieàu möùc/taàng khaùc nhau: hieäu quaû cuûa heä thoáng ôû möùc cao nhaát (laø söï maõn nguyeän cuûa khaùch haøng) vaø caùc chæ tieâu chaát löôïng ño ñöôïc (ñònh tính hay ñònh löôïng) ôû möùc thaáp nhaát aùp duïng cho moïi phaåm chaát chaát löôïng. Quan heä giöõa moät phaåm chaát ôû taàng treân vaø caùc phaåm chaát ôû taàng döôùi laø quan heä muïc tieâu – phöông tieän: phaåm chaát ôû taàng treân laø muïc tieâu cuûa caùc phaåm chaát ôû taàng döôùi vaø caùc phaåm chaát ôû taàng döôùi laø phöông tieän ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu beân treân. Phaûi ñöôïc nhöõng caù nhaân, nhoùm coù lieân quan cuøng thoaû thuaän vaø nhaát trí. Haøm chaát löôïng Quaûn lyù theo quaù trình: phöông phaùp heä thoáng trong quaûn lyù ñöôïc ñaëc tröng baèng phöông phaùp quaûn lyù theo quaù trình thay cho phöông phaùp quaûn lyù theo chöùc naêng thoáng lónh trong quaù khöù vaø hieän taïi vaãn coøn ñöôïc söû duïng roäng raõi. Phöông phaùp quaûn lyù theo chöùc naêng: toaøn boä moät coâng ty hay xí nghieäp thöôøng ñöôïc toå chöùc thaønh caùc phoøng ban, phaân xöôûng coù chöùc naêng raát ñaëc thuø vaø moïi noã löïc trong phaïm vi moät phoøng ban hay phaân xöôûng taäp trung cho vieäc ñaït muïc tieâu cuûa chính noù. Phöông phaùp quaûn lyù theo quaù trình: laø phöông phaùp tieáp caän caùc quaù trình laäp keá hoaïch, kieåm soaùt vaø caûi tieán caùc hoaït ñoäng cô baûn ñeå taïo ra chaát löôïng saûn phaåm hay dòch vuï trong moät cô quan baèng caùch söû duïng caùc nhoùm ña chöùc naêng ñöôïc toå chöùc daøi haïn. Theo phöông phaùp naøy thì quaù trình bao goàm moät chuoãi caùc hoaït ñoäng cô baûn phoái hôïp caùc nguoàn löïc, coâng ngheä vaø thieát bò vôùi nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo ñeå taïo ra saûn phaåm/ dòch vuï cuoái cuøng. QUAÙ TRÌNH ÑAÀU VAØO ÑAÀU RA Moâi tröôøng Haøm chaát löôïng: laø taäp hôïp moïi hoaït ñoäng taùc ñoäng tröïc tieáp leân caùc daïng toån taïi cuûa saûn phaåm vaø taïo ra caùc phaåm chaát chaát löôïng thoaû maõn khaùch haøng. Theo quan ñieåm cuûa quaûn lyù theo quaù trình, moïi hoaït ñoäng ñeàu coù theå moâ taû nhö sau: Toaøn boä caùc hoaït ñoäng cuûa haøm chaát löôïng laïi töông aùtc vôùi nhau: ñaàu ra cuûa moät quaù trình thaønh ñaàu vaøo cuûa moät hay nhieàu quaù trình khaùc. Coù nhieàu caùch moâ taû haøm chaát löôïng, Juran ñeà nghò moät ñöôøng xoaén kieåu loø xo; nhieàu taùc giaû khaùc thì chia hoaït ñoäng naøy thaønh hai hoaït ñoäng: Hoaït ñoäng cô baûn: Nghieân cöùu thò tröôøng. Thieát keá/keá hoaïch vaø phaùt trieån saûn phaåm. Mua saém. Saûn xuaát/xaây döïng. Vaän chuyeån Tieáp thò/baùn haøng. Hoaït ñoäng hoã trôï Xaây döïng vaø duy trì cô sôû vaät chaát. Quaûn lyù nhaân söï. Phaùt trieån coâng ngheä/kyõ thuaät. Quaûn lyù chung. Haønh chínhquaûn trò. Quaûn lyù chaát löôïng toång theå (TQM): TQM laø moät phöông phaùp tieáp caän quaù trình kinh doanh cho pheùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa moät coâng ty hay cô quan thoâng qua vieäc caûi tieán khoâng ngöøng chaát löôïng saûn phaåm, dòch vuï, caùc quaù trình vaø caû moâi tröôøng. Caùc yeáu toá cô baûn cuûa TQM: Khaùch haøng laø troïng taâm. Tham gia ñoùng goùp tröïc tieáp cuûa laõnh ñaïo cô quan. TQM laø traùch nhieäm cuûa moïi ngöôøi trong ccô quan. Caûi tieán khoâng ngöøng moïi quaù trình. Phöông phaùp tieáp caän heä thoáng cho coâng taùc quaûn lyù. Phöông phaùp quaûn lyù quaù trình. Ra quyeát ñònh treân cô sôû caùc döõ lieäu. Lieân minh vôùi nhaø cung caáp. Thieát laäp caùc chæ tieâu chaát löôïng. CHÖÔNG 3: GIÔÙI THIEÄU VEÀ COÂNG TY Giôùi Thieäu Chung Quaù trình thaønh laäp Vaøo naêm 1989, moät nhoùm giaùo vieân tieåu hoïc ôû Myõ Tho ñaõ hoïp laïi ñeå laûm nhöõng ñoà chôi cho treû em cung caáp cho caùc tröôøng maãu giaùo trong tænh vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh. Ñeán naêm 1999, chuyeån thaønh doanh nghieäp tö nhaân SD vaø thò tröôøng cuõng ñöôïc môû roäng ra nhieàu tænh trong nöôùc, ñaëc bieät laø cung caáp caùc maãu ñoà chôi cho caùc sôû giaùo duïc cuûa caùc tænh. Naêm 2000, saûn phaåm cuûa coâng ty ñaõ coù maët taïi caùc sieâu thò vaø caùc nhaø saùch trong caû nöôùc vaø ñeán naêm 2001, saûn phaåm cuûa coâng ty ñaõ xuaát sang moät soá nöôùc trong khu vöïc nhö: Ñaøi Loan,Nhaät Baûn, Malaysia, Haøn Quoác thoâng qua moät soá nhaø phaân phoái ôû Haøn Quoác. Thaùng 02 naêm 2004, Nhaø maùy chuyeån maët baèng saûn xuaát vaøo Cuïm coâng nghieäp Trung An, thaønh phoá Myõ Tho, tænh Tieàn Giang. Caùc saûn phaåm cuûa coâng ty Saûn phaåm cuûa coâng ty ñöôïc chia ra laøm 3 loaïi: haøng gia duïng, quaø taëng vaø ñoà chôi treû em. Trong ñoù, saûn phaåm chuû löïc cuûa coâng ty laø ñoà chôi treû em ñöôïc chia ra laøm caùc loaïi sau: ñoà chôi cho treû döôùi 1 tuoåi, döôùi 18 thaùng, töø 18 thaùng ñeán 3 tuoåi, töø 3 ñeán 5 tuoåi vaø treân 5 tuoåi. Trong caùc saûn phaåm ñoà chôi treû em thì coù moät soá saûn phaåm ra ñôøi raát sôùm vaø ñöôïc öa chuoäng cho tôùi hoâm nay vaø ñaõ ñöôïc chöùng nhaän kieåu daùng coâng nghieäp nhö: MG001 (Hoäp goã taïo hình), giaáy chöùng nhaän kieåu daùng coâng nghieäp soá 2646. MG020 (Ñoàng hoà hoïc soá) vaø MG021 (Ñoàng hoà hoïc chöõ), Giaáy chöùng nhaän kieåu daùng coâng nghieäp soá 3014. Sô ñoà toå chöùc (xem phuï luïc 1 ) Giaùm ñoác: quyeát ñònh taát caû moïi vieäc trong coâng ty, caùc boä phaän khi coù moät vaàn ñeà gì thì phaûi trình qua giaùm ñoác quyeát ñònh. Tröïc tieáp nhaän ñôn haøng töø khaùch haøng, sau ñoù ñöa qua boä phaän kinh doanh xem xeùt. Phoøng taøi chính- keá toaùn: coù nhieäm vuï kieåm soaùt taøi chính cuûa coâng ty, ñoàng thôøi cung öùng nhöõng vaät duïng vaên phoøng vaø quaûn lyù kho vaät tö. Phoøng saûn xuaát: coù nhieäm vuï leân keá hoaïch saûn xuaát töø luùc mua goã cho ñeán khi thaønh phaåm vaø baûo trì taát caû caùc heä thoáng trong xí nghieäp. Phoøng kinh doanh: coù nhieäm vuï thieát laäp ñôn giaù saûn phaåm, kieåm soaùt chaát löôïng saûn phaåm, thieát keá, hoã trôï kyõ thuaät cho boä phaän saûn xuaát, laøm maãu gôûi cho khaùch haøng vaù giao haøng cho khaùch haøng. Maët Baèng Coâng Ty (xem phuï luïc 2) Taùc nghieäp quaûn lyù saûn xuaát Khi nhaän ñöôïc moät ñôn haøng môùi, thì seõ chuyeån xuoáng thuû kho thaønh phaåm ñeå kieåm tra löôïng toàn kho, sau ñoù seõ vieát phieáu ñeà xuaát saûn xuaát trình leân giaùm ñoác. Giaùm ñoác seõ xem xeùt vaø quyeát ñònh saûn löôïng caàn saûn xuaát. Ñoàng thôøi khi nhaän ñôn ñaët haøng thì seõ chuyeån qua boä phaän laäp keá hoaïch kieåm tra goã toàn vaø quyeát ñònh loaïi goã seõ mua. Sau khi goã mua veà seõ ñöa ngay vaøo saûn xuaát. Ñôn haøng Giaùm ñoác Ñeà xuaát saûn xuaát Thuû kho thaønh phaåm Mua Thuû kho vaät tö Kyõ thuaät Saûn xuaát Kieåm tra toàn kho Quyeát ñònh saûn löôïng saûn xuaát Kieåm tra goã Quyeát ñònh loaïi goã Hình 3-1: sô ñoà quaûn lyù saûn suaát Quy Trình Saûn Xuaát Ñaây laø moät xí nghieäp saûn xuaát theo moâ hình Job Shop neân maùy ñöôïc boá trí theo töøng khu nhaát ñònh, khoâng theo qui trình saûn phaåm. Qui trình saûn xuaát (xem phuï luïc 3) Nguyeân lieäu: chuû yeáu laø goã cao su ñöôïc mua töø caùc noâng tröôøng cao su ôû Bình Döông; goã khi mua veå ñaõ qua xöû lyù vaø coù nhieàu qui caùch. Toå cöa: baát kyø moät saûn phaåm naøo cuõng phaûi qua cöa tröôùc khi qua caùc coâng ñoaïn khaùc. Chính vì ñieàu naøy maø tröôùc ñaây vieäc mua nguyeân lieäu goã do toå cöa quyeát ñònh. Neáu cöa khoâng chính xaùc thì khi qua caùc khaâu laép raùp seõ gaëp raát nhieàu khoù khaên, saûn phaåm khoâng ñoàng nhaát. Toå maøi: khi cöa xong saûn phaåm thöôøng ñöôïc chuyeån qua maøi ñeå laøm phaúng caùc maët laép raùp hay maøi goùc vuoâng. Toå tieän: khi saûn phaåm ñaû qua tieän thì khoâng caàn chaø laïi, chæ caàn chuyeån qua laép raùp hoaëc sôn. Toå khoan loäng: thöïc hieän vieäc khoan vaø cöa loâng nhöõng chi tieát hay saûn phaåm phöùc taïp (nhöõng ñöôøng cong); ñoàng thôøi ñaûm nhaän luoân nhieäm vuï maøi bo caùc caïnh chi tieát. Toå chaø traùm: chi tieát tröôùc khi ñöa vaøo sôn caàn phaûi ñöôïc chaø saïch loâng goã ñeå khi sôn seõ ñeïp vaø aên sôn. Ñoàng thôøi xaø loùt khi sôn loùt xong; traùm laïi nhöõng veát nöùt cuûa chi tieát. Toå sôn: laøm nhieäm vuï sôn chi tieát hoaëc saûn phaåm ñaõ laép raùp xong. Hieän taïi, chæ sôn cho chi tieát rôøi hoaëc caùc saûn phaåm ñaõ laép raùp. Toå laép raùp - ñoùng goùi: khi caùc chi tieát ñaõ saün saøng thì seõ ñöôïc chuyeån qua laép raùp ñeå laép raùp. Laép raùp coù 2 loaïi: laép raùp baùn phaåm vaø laép raùp thaønh phaåm. Saûn phaåm sau khi ñaõ laép raùp hoaøn chænh seõ ñöôïc ñöa qua ñoùng goùi. Qui caùch ñoùng goùi phuï thuoäc vaøo yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Phaân Tích Tình Hình Kieåm Soaùt Chaát Löôïng Qui trình kieåm soaùt chaát löôïng Nguyeân lieäu Cöa Maøi phaúng Khoan - loäng Tieän Chaø - traùm Sôn Laép raùp Ñoùng goùi Kho thaønh phaåm Kieåm tra Kieåm tra Kieåm tra Kieåm tra Kieåm tra Kieåm tra Kieåm tra  Hieän taïi, vieäc kieåm soaùt chaát löôïng taïi xí nghieäp khoâng theo moät kyõ thuaät naøo, chuû yeáu döïa vaøo kinh nghieäp ñeå kieåm tra. Toå tröôûng coù nhieäm vuï kieåm tra vaø chòu traùch nhieäm veà chaát löôïng saûn phaåm do toå mình gia coâng. Neán coù phaùt sinh vaán ñeà naøo veà chaát löôïng thì toå tröôûng seõ baùo nhaân vieân kieåm tra chaát löôïng xöû lyù; nhaân vieân kieåm tra chaát löôïng (KCS) ñi kieåm tra caùc chi tieát gia coâng vaø khi phaùt hieän loãi thì yeâu caàu coâng nhaân ñöùng maùy ñieàu chænh laïi. Treân thöïc teá thì toå tröôûng raát ít khi kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm do toå mình laøm, chæ coù KCS laø kieåm tra, vieäc kieåm tra khoâng coù moät vaên baûn naøo löu laïi vaø chæ coù moät KCS cho toaøn boä xí nghieäp. Nhaän xeùt Öu ñieåm: Xöû lyù kieäp thôøi nhöõng söï coá phaùt sinh vì KCS haàu nhö tröïc tieáp ôû döôùi xöôûng saûn xuaát. Töông ñoái phuø hôïp vôùi tình hình saûn xuaát nhoû cuûa coâng ty. Khuyeát ñieåm: Chöa coù moät bieåu kieåm tra naøo cho toå tröôûng laãn KCS, neân khoâng theå löu laïi nhöõng soá lieäu quaù khöù ñeå coù theå thoáng keâ vaø caûi tieán chaát löôïng trong töông lai. Keá hoaïch laáy maãu kieåm tra khoâng coù neân vieäc thöïc hieän kieåm tra coù theå laøm maát nhieàu thôøi gian khi kieåm tra nhieàu laàn vaø vôùi soá löôïng lôùn hoaëc kieåm tra quaù ít vôùi soá löôïng nhoû coù theå boû soùt loãi vaø khoâng ñaùnh giaù ñuùng chaát löôïng loâ haøng. Khoâng coù moät bieân baûn xöû lyù, khi KCS nhaéc nhôû thì coâng nhaân khoâng thöïc hieän vaø loãi ñoù laïi tieáp tuïc dieãn ra. Maëc duø chuû tröông cuûa coâng ty laø vi tính hoaù nhöng boä phaän KCS laïi chöa coù moät chöông trình kieåm soaùt chaát löôïng naøo treân maùy tính ñeå coù theå phaùt hieän kòp thôøi nhöõng dòch chuyeån cuûa quaù trình nhaèm coù theå kieåm soaùt kòp thôøi. Phaân tích loãi Qua quaù trình khaûo saùt vaø xem xeùt thöïc teá saûn xuaát cuûa xí nghieäp, moät soá loãi coù theå xaûy ra taïi caùc khaâu vaø caùch khaéc phuïc loãi nhö sau: Vò trí loãi Loaïi loãi Nguyeân nhaân Caùch khaéc phuïc Cöa Sai khích thöôùc: Dö Thieáu Beå maët Soïc Khoâng vuoâng goùc. Chænh ñoà gaù khoâng chuaån. Löôõi cöa khoâng beùn. Raêng cöa beû roäng, khoâng ñeàu. Ñoà gaù khoâng chuaån. Cöa laïi ≥ 1mm, boû. Maøi phaúng laïi. Chænh laïi ñoà gaù, cöa hoaëc maøi phaúng chi tieát. Maøi phaúng Soïc. Maát kích thöôùc. Caïnh coøn beùn. Khoâng phaúng. Khoâng vuoâng goùc. Nhaùm môùi thay. Tay ngheà coâng nhaân. Tay ngheà coâng nhaân. Tay ngheà coâng nhaân, ñoà gaù hoaëc maët maøi bò luùn. Maøi laïi. ≥ 1mm, boû. Maøi laïi. Chænh laïi ñoà gaù, hoaëc thay maët maøi vaø maøi laïi. Nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm Bieåu ñoà xöông caù Quy trình saûn phaåm Coâng cuï quaûn lyù Khaû naêng ñaùp öùng Trình ñoä Toå chöùc Taùc phong Tay ngheà Taâm traïng Kinh nghieäm Con ngöôøi Loaïi goã Chaát löôïng goã Chaát löôïng keo Chaát löôïng sôn Nguyeân vaät lieäu Aùnh saùng Nhieät ñoä Möùc ñoä thaân thieän Möùc ñoä ñoäc haïi Taâm traïng Buïi Moâi tröôøng Naêng suaát Khaû naêng saün saøng Ñoä tin caäy Ñoà gaù Ñoä chính xaùc Maùy moùc Toå chöùc Ñoä tin caäy Chi phí Quaûn lyù chaát löôïng Ñoä chính xaùc Thieát keá môùi Ñoä phöùc taïp Thieát keá Chaát löôïng saûn phaåm Phaân tích saûn phaåm XK.438: giaù saùch XK.438: Giaù saùch Saûn phaåm XK.438: giaù saùch Saûn phaåm giaù saùch hieän laø maët haøng chieán löôïc cuûa coâng ty vaøo thò tröôøng Nhaät Baûn, moät thò tröôøng ñoøi hoûi chaát löôïng saûn phaåm khaù cao. Tuy nhieân vieäc laáy soá lieäu cuõng gaëp phaûi moät soá khoù khaên, ñoù laø khoâng coù soá lieäu quaù khöù maø phaûi tröïc tieáp laáy trong quaù trình saûn xuaát. Caáu taïo cuûa giaù saùch (kí hieäu XK.438) Thanh chaän (kyù hieäu: A). Thanh ñôõ (B). Thanh chaân (C). Thanh choáng (D). Thanh ngang (E). Thanh baûn leà (F). Choát baûn leà (H). Kích thöôùc caùc chi tieát Kích thöôùc toång theå cuûa saûn phaåm (roäng x daøi x cao): 50 x 220 x 315 (mm) Baûng 3.1 :Kích thöôùc caùc chi tieát cuûa saûn phaåm XK.438 Teân chi tieát Kích thöôùc (mm) Soá löôïng/1saûn phaåm Daøy Roäng Daøi 01 A. Thanh chaän 6 24 220 01 B. Thanh ñôõ 10 24 220 03 C. Thanh chaân 10 24 270 01 D. Thanh choáng 10 24 174 01 E. Thanh ngang 10 24 120 01 F. Thanh baûn leà 10 10 40 01 H. Choát baûn leà ∅4 20 01 Thoâng soá kyõ thuaät Baûng 3.2:Thoâng soá kyõ thuaät caùc chi tieát cuûa saûn phaåm XK.438 STT Thoâng soá Yeâu caàu kyõ thuaät Kyù hieäu 01 Chieàu daøy thanh chaän 6 ±1 mm tA 02 Chieàu daøy thanh ñôõ 10 ±1 mm tB 03 Chieàu daøy thanh chaân 10 ±1 mm tC 04 Chieàu daøy thanh choáng 10 ±1 mm tD 05 Chieàu daøy thanh ngang 10 ±1 mm tE 06 Chieàu daøy thanh baûn leà 10 ±1 mm tF 07 Chieàu roäng thanh chaän 24 ±1 mm wA 08 Chieàu roäng thanh ñôõ 24 ±1 mm wB 09 Chieàu roäng thanh chaân 24 ±1 mm wC 10 Chieàu roäng thanh choáng 24 ±1 mm wD 11 Chieàu roäng thanh ngang 24 ±1 mm wE 12 Chieàu roäng thanh baûn leà 10 ±1 mm wF 13 Chieàu roäng ñöôøng phay 10 ±0.2 mm wp 14 Chieàu daøi thanh chaän 220 ±2 mm lA 15 Chieàu daøi thanh ñôõ 220 ±2 mm lB 16 Chieàu daøi thanh chaân 270 ±2 mm lC 17 Chieàu daøi thanh choáng 174 ±2 mm lD 18 Chieàu daøi thanh ngang 120 ±2 mm lE 19 Chieàu daøi thanh baûn leà 40 ±1 mm lF 20 Chieàu daøi choát baûn leà 20 ±0.5 mm lH 21 Chieàu daøi ñöôøng phay 22 ±0.5 mm lp 22 Ñoä saâu loã khoan thanh choáng 20 ±0.5 mm dK 23 Ñöôøng kính choát baûn leà (chuoát) f4 ±0.2 mm dH 24 Ñöôøng kính loã khoan thanh choáng f4 ±0.2 mm dD 25 Ñöôøng kính loã khoan thanh baûn leà f4.5 ±0.2 mm dF 26 Khoaûng caùch töø taâm loã khoan thanh choáng ñeán meùp ngang 5 ±0.2 mm xD 27 Khoaûng caùch töø taâm loã khoan thanh choáng ñeán meùp doïc 5 ±0.2 mm yD 28 Khoaûng caùch töø taâm loã khoan thanh baûn leà ñeán meùp ngang 10 ±0.2 mm xF 29 Khoaûng caùch töø taâm loã khoan thanh baûn leà ñeán meùp doïc 5 ±0.2 mm yF 30 Khaâu maøi phaúng Ñoä bo, ñoä laùng, nöùt, meû,… 31 Khaâu gheùp Ñoä hôû moái gheùp, ñoä lem keo, ñoä tieäp maøu. 32 Khaâu raùp Ñoä nöùt, meû, moùp meùo chi tieát; ñoä rô thanh choáng. Trình töï gia coâng: xem phuï luïc 4. Thoâng soá kieåm soaùt Nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm XK.438: Thoâng soá khoâng caàn kieåm soaùt Ñaây laø nhöõng thoâng soá khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán chaát löôïng cuûa saûn phaåm XK.438, noù chæ aûnh höôûng ñeán veû thaåm myõ cuûa saûn phaåm. Nhöõng chi tieát vaø thoâng soá khoâng caàn kieåm soaùt ñoù laø: Thanh chaän: tA, wA, lA. Thanh ñôõ: tB, wB, lB. Thanh chaân: tC, wC, lC. Thanh choáng: tD, wD, lD. Thanh ngang: tE, wE, lE. Thanh baûn leà: tA, lA. Kieåm soaùt ñònh tính: Thoâng soá ñònh tính laø thoâng soá khoâng theå ño ñöôïc baèng caùc thöôùc ño kích thöôùc. Ñoái vôùi nhöõng thoâng soá naøy, ta chæ coù theå giaùm saùt vaø kieåm soaùt moät caùch moät caùch chuû quan; nhöng ôû xí nghieäp chöa coù moät ghi nhaän naøo veà soá lieäu naøy neân ta chæ coù theå kieåm soaùt döïa vaøo khinh nghieäm, ñoù laø caùc thoâng soá lieân quan ñeán khaâu maøi phaúng, maøi ñònh hình, tupi, chaø traùm, sôn vaø laép raùp nhö: Maøi phaúng: ñoä phaúng maët caùc chi tieát B, C, D, E, F, AB. Maøi ñònh hình, maøi bo : ñoä cong thanh chaën A sau khi ñaõ loäng, ñoä bo caùc caïnh daøi chi tieát C, D, E. Bo tupi: caùc goùc chi tieát C, D, E. Chaø: kieåm tra loâng goã, xaû loùt taát caû caùc chi tieát (tröø H). Sôn: sôn loùt vaø sôn boùng ñeàu khoâng. Laép raùp: ñuùng vò trí, ñoä aên keo, ñoä hôû , tieäp maøu goã, ñoä ro thanh choáng; ñoä thaåm myõ. Kieåm soaùt ñònh löôïng: Thoâng soá ñònh löôïng laø nhöõng thoâng soá maø ta coù theå ño baèng thöôùc ño kích thöôùc. Ñaây laø nhöõng thoâng soá aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán chaát löôïng saûn phaåm, döïa vaøo caùc thoâng soá kyõ thuaät coù ñöôïc töø baûn veõ kyõ thuaät maø ta kieåm soaùt chaát löôïng cuûa caùc chi tieát gia coâng. Caùc thoâng soá coù theå ñöôïc kieåm soaùt ñònh löôïng nhö sau: Cöa: wF, wp, lF, lp. Khoan: dk, dD, dF, xD, yD, xF, yF. Chuoát: dH. Kieåm ñoà XCC vaø RCC cho caùc thoâng soá ñònh löôïng. Ôû ñaây, do chöa coù soá lieäu quaù khöù neân ta chöa theå laäp ñöôïc bieåu ñoà Pareto ñeå phaân tích nhöõng nguyeân nhaân aûnh höôûng nhieàu nhaát ñeán chaát löôïng cuûa saûn phaåm XK.438, ñeå töø ñoù coù theå ñöa ra ñöôïc nhöõng bieän phaùp khaéc phuïc trong saûn xuaát hieän taïi. Chính vì vaäy, ta chæ laäp kieåm ñoà kieåm soaùt chaát löôïng cuûa caùc chi tieát cuûa saûn phaåm XK.438 vaø döïa vaøo caùc luaät? ñeå phaùt hieän dòch chuyeån cuûa quaù trình vaø coù bieän phaùp khaéc phuïc kòp thôøi. Ñoái vôùi saûn phaåm XK.438, kieåm ñoà XCC vaø RCC raát phuø hôïp do hai kieåm ñoà naøy kieåm soaùt trung bình vaø khoaûng sai leäch cuûa quaù trình saûn xuaát. Ta seõ laáy côû maãu n = 5 vaø laáy m = 20 maãu. Caùc soá lieäu vaø kieåm ñoà ñöôïc theå hieän trong phuï luïc 4. XCC RCC Döïa vaøo côû maãu n = 5, ta tra baûng ? ñöôïc caùc giaù trò A2 = 0.577; D3 = 0; D4 =2.155. Sau ñaây laø caùc giôùi haïn kieåm soaùt cho caùc kieåm ñoà: 1.Thoâng soá wF XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 2.Thoâng soá wp XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 3.Thoâng soá lF XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 4.Thoâng soá lp XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 5. Thoâng soá dk XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 6.Thoâng soá dD XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 7.Thoâng soá dF XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 8.Thoâng soá xD XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 9.Thoâng soá yD XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 10.Thoâng soá xF XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 11.Thoâng soá yF XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL = 12.Thoâng soá dH XCC UCL = CL = LCL = RCC UCL = CL = LCL =  CHÖÔNG 4: PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Xaùc ñònh vaán ñeà Phaân tích chaát löôïng Xaây döïng heä thoáng KSCL Thöû nghieäm Ñaùnh giaù keát quaû Keát luaän vaø kieán nghò Thu thaäp soá lieäu Thöïc teá KSCL taïi coâng ty SD Taøi lieäu lieân quan 7 coâng cuï KSCL Cô sôû lyù thuyeát TCVN veà ñoà chôi treû em Software Chöông 5: thieát keá sô boä heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng 5.1 Thieát keá yù nieäm heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng Nhu caàu Töø thöïc teá, thò tröôøng tieâu thuï ngaøy caøng môû roäng, thaønh phaàn khaùch haøng ngaøy caøng ña daïng coäng vôùi söï caïnh tranh quyeát lieät cuûa caùc coâng ty khaùc trong lónh vöïc ñoà chôi goã. Neân ñaõ hình thaønh moät soá yeâu caàu veà chaát löôïng saûn phaåm: Chaát löôïng saûn phaåm toát hôn: giaûm tæ leä hö hoûng trong loâ haøng khi phaân phoái ñeán tay khaùch haøng. Coù söï ñoàng nhaát giöõa caùc saûn phaåm ñoàng loaïi. Giaûm tæ leä pheá phaåm trong töøng coâng ñoaïn gia coâng. Giaûm thôøi gian kieåm tra baèng caùch ñònh thôøi gian laáy maãu vaø côõ maãu hôïp lyù. Heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng Ñaàu vaøo: Yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Qui trình saûn phaåm. Caùc phöông thöùc kieåm tra taïi caùc vò trí. Caùc coâng cuï kieåm tra. Tay ngheà cuûa coâng nhaân. Quaù trình: Döïa vaøo töøng qui trình saûn phaåm cuï theå, xaùc ñònh ñöôïc vò trí coù khaû naêng xaûy ra loãi ñeå töø ñoù xaùc ñònh ñöôïc vò trí kieåm tra. Xem xeùt vôùi tay ngheà cuûa coâng nhaân coù theå töï kieåm tra ñöôïc hay khoâng? Neáu ñöôïc thì kieåm tra nhö theá naøo vaø vôùi coâng cuï gì ? hoaëc laø toå tröôûng phaûi kieåm tra. Tuyø thuoäc vaøo yeâu caàu chaát löôïng cuûa khaùch haøng vaø khaû naêng cuûa xí nghieäp maø xaùc ñònh phöông thöùc kieåm tra: 100% hay laáy maãu kieåm tra. Ñaàu ra: Vò trí kieåm tra chaát löôïng. Phöông thöùc kieåm tra. Ngöôøi kieåm tra. Haøm chaát löôïng: Vaän haønh heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng Nhieäm vuï: heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng coù nhieäm vuï quaûn lyù vaø kieåm soaùt ñöôïc tæ leä pheá phaåm trong quaù trình saûn xuaát. Ñoàng thôøi phaûi ñònh ra ñöôïc taàn suaát laáy maãu. Vaän haønh heä thoáng: toå tröôûng caùc toå vaø KCS seõ thöïc hieän vieäc kieåm tra. Caùc baûng bieåu kieåm tra seõ ñöôïc ñaët taïi nôi laøm vieäc cuûa toå tröôûng vaø KCS. Thoáng keâ vaø phaùt trieån heä thoáng veà sau seõ do KCS thöïc hieän. Hoã trôï vaän haønh: trong giai ñoaïn ñaàu, caùc boä phaän coù lieân quan seõ hoã trôï vieäc trieån khai vaø vaän haønh heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng. Goã Kieåm tra Cöa Maøi Khoan Tieän Chaø & Traùm Gheùp goã Sôn Laép raùp Ñoùng goùi Goã Kieåm tra Phuï lieäu Kieåm tra Kieåm tra Kieåm tra Yeâu caàu kieåm tra giöõa caùc khaâu Yeâu caàu vaän haønh heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng Thieát keá sô khôûi heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng Phaân tích chöùc naêng heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng Thoaû maõn yeâu caàu chaát löôïng khaùch haøng Thoaû maõn yeâu caàu chaát löôïng cuûa xí nghieäp Thoaû maõn AQL cuûa khaùch haøng Khoâng aûnh höôûng ñeán naêng suaát Taêng chaát löôïng kieåm tra Giaûm tæ leä loãi sau khi kieåm tra Giaûm chi phí chaát löôïng Taêng ñoä nhaïy Thieát bò kieåm tra phuø hôïp Choïn côûõ maãu phuø hôïp Taàn suaát laáy maãu hôïp lyù Giaûm thôøi gian kieåm tra Giaûm nhaân vieân kieåm tra Choïn phöông phaùp kieåm soaùt phuø hôïp Phöông phaùp laáy maãu hôïp lyù Caây chöùc naêng chaát löôïng cuûa xí nghieäp Heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng Vôùi muïc tieâu ñaët ra laø quaûn lyù vaø kieåm soaùt ñöôïc chaát löôïng cuûa xí nghieäp, caùc chöùc naêng maø heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng phaûi thöïc hieän ñöôïc moâ taû trong caây chöùc naêng beân döôùi: Phaân boå yeâu caàu Sau khi ñaõ xaùc ñònh caùc chöùc naêng, ta seõ phaân boå caùc chöùc naêng ñoù vaøo caùc thaønh phaàn cuûa heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng nhö sau: Thoûa maõn yeâu caàu khaùch haøng Taïo keânh lieân laïc vôøi khaùch haøng. Nhaän thoâng tin phaûn hoài töø khaùch haøng khi ñaõ giao haøng. Cung caáp ngay höôùng daãn khaéc phuïc nhöõng söï coá (caùch laép raùp, chi tieát bò rôøi ra) cho khaùch haøng khi coù yeâu caàu. Saûn phaåm phöùc taïp vaø saûn löôïng lôùn: cho nhaân vieân ñeán kieåm tra vaø söûa chöûa. Hieän taïi, do chöa môû roäng thò tröôøng tieâu thuï neân chæ ñaùp öùng ñöôïc ñoái vôùi khaùch haøng ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø caùc vuøng phuï caän. Thoûa maõn AQL cuûa khaùch haøng Hieän taïi, ñoái vôùi khaùch haøng trong nöôùc khi giao haøng xong, neáu coù saûn phaåm hö hoûng thì khaùch haøng seõ phaûn hoài laïi thì xí nghieäp seõ khaáu tröø tieàn cho soá saûn phaåm hö ñoù hay buø vaøo ñôn haøng sau. Chính vì vaäy, AQL chæ aùp duïng ñoái vôùi khaùch haøng ngoaøi nöôùc vaø vôùi soá löôïng lôùn. KCS kieåm tra loâ haøng tröôùc khi giao cho khaùch haøng vôùi möùc AQL cuûa khaùch haøng. Ñieàn vaøo phieáu kieåm tra xuaát haøng (maãu trong chöông 6). Söûa chöûa: fax höôùng daãn söûa chöûa khi khaùch haøng coù yeâu caàu. Thoûa maõn yeâu caàu chaát löôïng cuûa xí nghieäp Khoâng quaù 3% pheá phaåm. Phaân boå 3% pheá phaåm vaøo caùc khaâu. KCS xöû lyù kòp thôøi nhöõng söï coá phaùt sinh. Khoâng aûnh höôûng ñeán naêng suaát cuûa xí nghieäp Toå tröôûng kieåm tra chaát löôïng cuûa toå mình. KCS laáy maãu kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm cuûa caùc toå. Ñoäi nguõ kieåm tra vaø KCS nhö tröôùc ñaây. Taêng chaát löôïng kieåm tra Giaûm tæ leä loãi sau kieåm tra. Giaûm chi phí. Taêng ñoä nhaïy. Giaûm tæ leä loãi sau khi kieåm tra Tæ leä pheá phaåm khoâng vöôït quaù tæ leä phaân boå sau khi saûn phaåm hay chi tieát ñaõ qua kieåm tra. Kieåm tra caån thaän. Ghi ñaày ñuû vaøo phieáu kieåm tra khi kieåm tra chi tieát hay saûn phaåm. Coâng nhaân ñöôïc nhaéc nhôû maø vaãn ñeå xaûy ra cuøng moät loãi trong 3 laàn kieåm tra seõ bò laäp bieân baûn. Bieân baûn vaø phieáu kieåm tra (maãu trong chöông 6). Thieát bò kieåm tra phuø hôïp Kieåm tra thöôùc ño vaø ñoà gaù tröôùc khi kieåm tra: kieåm tra goùc vuoâng, ñoä thaúng, vaïch chia cuûa thöôùc hay ñoä chuaån cuûa ñoà gaù. Duøng thöôùc ño ñeå kieåm tra phaûi phuø hôïp vôi dung sai cho pheùp cuûa chi tieát hay saûn phaåm. Neáu ñoä chính xaùc cuûa chi tieát ñöôïc tính baèng giem (1/10 mm) thì duøng thöôùc caäp ñeà ño, kieåm tra. Giaûm chi phí chaát löôïng Choïn côõ maãu phuø hôïp Döïa vaøo naêng löïc cuûa quaù trình ñeå xaùc ñònh tæ leä hö hoûng p. a, b döïa vaøo möùc ñoä mong muoán cuûa laõnh ñaïo. Tính côõ maãu laáy kieåm tra. Taàn suaát laáy maãu Choïn thôøi gian laáy maãu kieåm tra. Vò trí kieåm tra. Giaûm thôøi gian kieåm tra Höôùng daãn caùch kieåm tra cho toå tröôøng vaø KCS. Caùch laáy maãu kieåm tra. Caùch ghi soá lieäu vaøo baûng kieåm tra moät caùch nhanh choùng vaø chính xaùc. Giaûm nhaân vieân kieåm tra Hieän taïi, vaãn ñeå ñoäi nguõ kieåm tra vaø KCS cuõ thöïc hieän vieäc kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm nhöng khi heä thoáng ñi vaøo oån ñònh, ta seõ choïn ra vaøi nhaân vieân ñeå thöïc hieän vieäc kieåm tra cho taát caû caùc toå. Toå tröôûng seõ khoâng kieåm tra, KCS chæ laáy maãu kieåm tra vaø thoáng keâ laïi. Taêng ñoä nhaïy Khi coù söï dòch chuyeån cuûa quaù trình thì phaùt hieän ngay. Caên cöù vaøo muïc ñích laø caàn phaùt hieän dòch chuyeån lôùn hay nhoû. Phöông phaùp laáy maãu hôïp lyù Kieåm tra 100%. Kieåm tra baèng caùch laáy maãu: laáy maãu ñôn, maãu keùp, ña maãu hay tuaàn töï. Choïn moät phöông phaùp laáy maãu hôïp lyù cho töøng vò trí kieåm soaùt. Phöông phaùp kieåm soaùt hôïp lyù Löïa choïn kieåm ñoà kieåm soaùt caên cöù vaøo muïc ñích laø phaùt hieän dòch chuyeån lôùn hay nhoû. Choïn coâng cuï quaûn lyù, phaân tích loãi vaø chaát löôïng: 7 coâng cuï quaûn lyù chaát löôïng. Phaân tích trade-off Ñeå xaùc ñònh ñöôïc moät phöông aùn phuø hôïp nhaát ñoái vôùi heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng, ta seõ xem xeùt vaø ñaùnh giaù caùc phöông aùn ñoù döïa treân moät soá tieâu chuaån hay muïc tieâu ñaõ ñaët ra: Choïn phöông phaùp kieåm tra: Phöông aùn: kieåm ta 100%, laáy maãu ñôn, laáy maãu keùp hay laáy ña maãu. Muïc tieâu: giaûm chi phí kieåm tra, giaûm tæ leä loaïi boû loâ haøng toát. Chuaån ñaùnh giaù: chi phí, khaû naêng quen vieäc, xaùc suaát loaïi loâ haøng toát. Phöông aùn Chi phí kieåm tra Xaùc suaát loaïi loâ haøng toát Thôøi gian kieåm tra Kinh nghieäm kieåm tra Kieåm tra 100% Raát cao Khoâng coù laâu Khoâng Laáy maãu ñôn Thaáp Cao Ngaén cao Laáy maãu keùp Thaáp Thaáp Töông ñoái Trung bình Laáy ña maãu Cao Raát thaáp Laâu Thaáp Löïa choïn phöông aùn: Sau khi ñaùnh giaù caùc phöông aùn, ta thaáy keá hoaïch laáy laáy maãu keùp laø phuø hôïp nhaát vôùi tình hình cuûa coâng ty. Choïn phöông phaùp kieåm soaùt Phöông aùn: baûng keâ, taàn ñoà, bieåu ñoà Pareto, bieåu ñoà nhaân quaû, bieåu ñoà hö hoûng, taùn ñoà vaø kieåm ñoà. Muïc tieâu: oån ñònh quaù trình, giaûm bieán thieân. Chuaån ñaùnh giaù: ñònh löôïng hay ñònh tính, khaû naêng phaùt hieän dòch chuyeån, xaùc ñònh naêng suaát quaù trình, nguyeân nhaân gaây loãi. Phöông aùn Ñònh tính Ñònh löôïng Khaû naêng phaùt hieän dòch chuyeån Naêng suaát quaù trình Xaùc ñònh nguyeân nhaân Baûng keâ Taàn ñoà x x Pareto x x Bieåu ñoà nhaân quaû x x Bieåu ñoà hö hoûng x Kieåm ñoà x x x Choïn phöông aùn: döïa vaøo muïc tieâu vaø baûng so saùnh beân treân thì ta seõ choïn coâng cuï kieåm soaùt chaát löôïng ñoù laø kieåm ñoà. Choïn löïa kieåm ñoà kieåm soaùt Phöông aùn: kieåm ñoà bieán soá (VCC), kieåm ñoà thuoäc tính (ACC). Muïc tieâu: ñaùnh giaù keát quaû thu thaäp ñöôïc moät caùch ñaày ñuû nhaát. Chuaån ñaùnh giaù: chi phí (thoâng qua côõ maãu),thoâng tin nhaän ñöôïc, lónh vöïc, öôùc löôïng naêng suaát quaù trình, ñaëc tính chaát löôïng ñoàng thôøi, thôøi gian. Phöông aùn Côõ maãu Thoâng tin nhaän Öôùc löôïng naêng suaát quaù trình Ñaëc tính chaát löôïng ñoàng thôøi Thôøi gian Lónh vöïc VCC Nhoû Nhieàu Coù Moät Töông ñoái Saûn xuaát ACC Lôùn Ít Khoâng Nhieàu Nhanh Phi saûn xuaát Löïa choïn phöông aùn: döïa vaøo baûng so saùnh treân, choïn kieåm ñoà bieán soá. Chöông 6: thieát keá chi tieát heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng Chaát löôïng cho thieát keá Khi thieát keá vaø thöû nghieäm moät loaïi ñoà chôi môùi, boä phaân kyõ thuaät caàn tuaân thuû moät soá yeâu caàu veà chaát löôïng, ñaây laø tieâu chuaån cuûa Vieät Nam veà an toaøn ñoà chôi treû em- TCVN 6238-1 , an toaøn ñoà chôi treû em: yeâu caàu cô lyù nhö sau: Vaät lieäu: saïch seõ, khoâng nhieãm baån (quan saùt baèng maét). Vaät lieäu khoâng ñöôïc nhieãm dòch beänh töø suùc vaät hay vaät gaây haïi khaùc. Laép raùp: keøm theo höôùng daãn caùch laép raùp vaø caûnh baùo sau khi laép raùp faûi ñöôïc ngöôøi lôùn kieåm tra tröôùc khi chôi. Maøng nhöïa deûo: chieàu daøy trung bình baèng hoaëc lôùn hôn 0.38 mm. Neáu nhoû hôn 0.38 mm vaø coù dieän tích lôùn hôn 100 mm x 100 mm thì trong dieän tích 30 mm x 30 mm phaûi coù dieän tích loã baèng hay lôùn hôn 1%. (Aùp duïng cho nhaân vieân thieát keá bao bì). Vaät lieäu daõn nôû: daõn khoâng quaù 50% kích thöôùc. Ñoái vôùi ñoà chôi cho treû döôùi 36 thaùng tuoåi, daây coù ñoä daøy ³ 1.5 mm, chieàu daøi £ 220 mm khi keùo caêng moät löïc 25 ± 2N hoaëc bò taùch ra thaønh töøng ñoaïn coù chieàu daøi £ 220 mm. Caïnh beùn: khoâng coù tieâu chuaån aùp duïng cho ñoå chôi goã nhöng caùc caïnh beùn phaûi ñöôïc laøm maát, trong thieát keá chæ roõ caïnh caàn bo vaø nhaùm caàn thieát. Ñaàu nhoïn: khoâng coù ñaàu nhoïn. Cô caáu daãn ñoäng: khe hôû giöõa cô caáu vôùi caùc phaàn khaùc cuûa ñoà chôi phaûi coù ñöôøng kính 12 mm. Chi tieát rôøi: ñöôøng kính cuûa caùc chi tieát rôøi phaûi lôùn hôn 31.7 mm. Lôøi caûnh baùo: neáu ñoà chôi coù theå gaây nguy hieåm cho treû thì phaûi ghi lôøi caûnh baùo vaøo hoäp cuûa ñoà chôi. Phaûi caûnh baùo nhöõng nguy hieåm tieàm aån maø ñoà chôi coù theå gaây ra. (nhaân vieân thieát keá bao bì thöïc hieän). Caùch kieåm tra toång quaùt: taát caû caùc chi tieát hay saûn phaåm khi thöû ñöôïc ñaët theo höôùng baát lôïi nhaát. Kieåm tra ñaàu nhoïn: loàng ñaàu nhoïn vaøo moät duïng cuï thöû ñaàu nhoïn: laø moät khe hôû hình chöõ nhaät coù chieàu roäng 1.02 ± 0.02 mm vaø daøi 1.15 ± 0.02 mm ôû phaàn cuoái cuûa moät naép ñaäy xaùc laäp hai kích thöôùc chuaån. Ñaàu caûm öùng ñöôïc ñaët caùch ñaàu cuoái cuûa naép ñaäy 0.38 ± 0.02 mm. Loø xo phaûn hoái coù löïc 2.5-03 N naèm döôùi ñaàu caûm öùng moät khoaûng 0.12 ± 0.02 mm. Neáu ñaàu nhoïn xuyeân qua khe moät khoaûng ³ 0.50 mm laøm ñeøn saùng vaø ñaàu nhoïn khoâng bieán daïng döôùi taùc duïng cuûa moät löïc 4.5 N thì ñöôïc ñaùnh giaù laø ñaàu nhoïn vaø phaûi laøm laïi. Kieåm tra chi tieát rôøi: thöû baèng oáng truï ñöôøng kính 31.7 mm, yeâu caàu chi tieát khoâng qua ñöôïc laø ñaït yeâu caàu. Thöû xoaén: Taùc ñoäng moät momen xoaén töø töø leân chi tieát trong giaây theo chieàu kim ñoàng hoà cho ñeán khi chi tieát bò xoay 1800 so vôùi vò trí ban ñaàu hoaëc ñaït ñöôïc momen xoaén 0.34 Nm vaø giöõ trong 10 giaây. Traû chi tieát veà traïng thaùi nghæ vaø laëp laïi trình töï treân theo chieàu ngöôïc laïi. Thöû keùo: taùc ñoäng moät löïc 50 ± 2 N khi kích thöôùc lôùn nhaát tieáp caän ñöôïc £ 6 mm. 90 ± 2 N khi kích thöôùc lôùn nhaát tieáp caän ñöôïc > 6 mm. Taùc ñoäng löïc töø töø trong voøng 5 giaây vaø giöõ trong voøng 10 giaây. Neá chi tieát khoâng rôøi ra laø ñaït yeâu caàu. Thöû ñoä beàn rôi: Thaû ñoà chôi 5 laàn töø ñoä cao 850 ± 50 mm leân treân taám theùp daøy 4 mm ñöôïc daët treân maët phaúng naèm ngang khoâng ñaøn hoài. Ñònh höôùng ñeå ñoà chôi rôi vaøo vò trí va ñaäp lôùn nhaát. Saûn phaåm ñaït yeâu caàu khi chi tieát khoâng rôøi ra hoaëc chi tieát rôøi ra coù ñöôøng kính > 31.7 mm. Thöû ñoä beàn va ñaäp: Ñaët ñoà chôi ôû vò trí deã bò toån haïi nhaát treân maët phaúng naèm ngang baèng theùp. Thaû taûi troïng kim loaïi khoái löôïng 1 ± 0.02 Kg phaân boá treân dieän tích coù ñöôøng kính 80 ± 2 mm. Ñoä cao rôi: 100 ± 2 mm. Thöû ngaâm: Söû duïng nöôùc ñaõ khöû khoaùng. Ngaâm ñoà chôi hoaøn toaøn trong nöôùc 20 ± 50C trong 4 phuùt. Laáy ñoà chôi ra, ñeå ñoà chôi ôû nhieät ñoä phoøng trong 10 phuùt. Tieán haønh thöû 4 laàn lieân tuïc. Ño ñoä daøy maøng nhöïa deûo: Duïng cuï ño chính xaùc ñeán 1 µm. Ño 10 ñieåm caùch ñeàu nhau theo ñöôøng cheùo cuûa phaàn coù dieän tích baèng hoaëc lôùn hôn 100 mm x 100 mm. Laáy giaù trò trung bình. Neáu lôùn hôn 0.38 mm thì ñaït yeâu caàu. Ñoà chôi mang khoái löôïng treû nhö maùy bay, xe, ngöïa goã Ñaët taûi troïng coù khoái löôïng 50 ± 0.5 Kg ñoái vôùi treû treân 36 thaùng tuoåi hoaëc taûi troïng coù khoái löôïng 25 ± 0.2 Kg ñoái vôùi treû döôùi 36 thaùng tuoåi leân beà maët ñöùng hoaëc ngoài cuûa ñoà chôi ôû vò trí keùm thuaän lôïi nhaát Thöû ñoä oån ñònh: ñaët ñoà chôi treân moät maët phaúng nghieân 10 ± 10 ôû vò trí keùm thuaän lôïi nhaát. Thöû trong 5 phuùt, neáu khoâng laät thì ñaït yeâu caàu. Thöû ñoä beàn ñoäng: cho chay 3 laàm vôùi vaän toác 2 ± 0.2 m/s va ñaäp vaøo moät baäc thang khoâng ñaøn hoài cao 50 mm. Thöû ñoä beàn tónh: thöû trong 5 phuùt. Tieâu chuaån kieåm tra:döïa vaøo baûn veõ kyõ thuaät ñeå kieåm tra Cöa: kieåm tra baèng thöôùc ño Caét: kieåm tra chieàu daøi. Roïc: kieåm tra chieàu roäng. Xeû: kieåm tra ñoä daøy. Maøi: maøi phaúng: kieåm tra ñònh tính baèng maét. Maøi maát caïnh beùn: kieåm tra ñònh tính baèng maét vaø so saùnh vôùi chi tieát maãu. Maøi goùc vuoâng: kieåm tra baèng duïng cuï ño goùc vuoâng (thöôùc vuoâng). Khoan: Loã khoan: kieåm tra ñoä saâu, kieåm tra ñöôøng kính loã khoan vaø kieåm tra khoaûng caùch ñeán maët chuaån baèng thöôùc ño. Maøi bo: kieåm tra ñònh tính baèng maét, neáu caàn ñoä caàn chính xaùc cao thì phaûi cheá taïo ñoà gaù ñeå kieåm tra. Tieän: Ñöôøng kính: kieåm tra baèng thöôùc. Kích thöôùc khaùc: kieåm tra ñònh tính baèng maét. Chaø & traùm: kieåm tra ñònh tính baèng maét vaø tay. Sôn: kieåm tra ñònh tính baèng maét vaø tay. Laép raùp: kieåm tra ñònh tính baèng maét vaø tay. Ñoùng goùi: kieåm tra ñònh tính baèng maét vaø tay. Taøi Lieäu Tham Khaûo Buøi Thò Kim Dung, giaùo trình quaûn lyù chaát löôïng toång theå. Dale H. Besterfield, 4th edition, quality control. Doulas C. Montgomery, 3rd edition, introduction statistic quality control. Hoà Thanh Phong, giaùo trình kyõ thuaät heä thoáng. Leâ Ngoïc Haân, 2003, Luaän vaên toát nghieäp. Nguyeãn Nhö Phong, kieåm soaùt chaát löôïng. TCVN veà ñoà chôi treû em. 8. 7 coâng cuï quaûn lyù chaát löôïng. 9. phoøng ngöøa khuyeát taät?