Đề tài Tác dụng của lercanidipine trên huyết áp ở bệnh nhân nhồi máu não có tăng huyết áp - Kết quả từ 52 bệnh nhân được đo lưu động 24 giờ - Cao Trường Sinh

Y HỌC THỰC HÀNH (907) – SỐ 3/2014 34 một phương thức giúp trẻ xao nhãng với các tác nhân xung quanh (tiêm, truyền, tiếng ồn) điều này giải thích cho việc giảm đau của G30% trong khi làm thủ thuật thông thường. 4. Yếu tố liên quan đến đau khi làm thủ thuật Thời gian khóc ngắn hơn là 47s ở nhóm dùng G30% so với nhóm dùng nước cất thời gian khóc trong quá trình làm thủ thuật là 112s (p<0,001). Theo Blass EM, 1992 cho thấy ở nhóm bệnh nhân dùng G30% thời gian khóc là 43s so với nhóm không dùng G30% là 105s (p<0,001) [4] và trên một kết quả nghiên cứu thử nghiệm khác trong 3 phút đầu với nhóm trẻ dùng G30% tổng thời gian khóc là 1s so với nhóm dùng Emla giảm đau là 18s [5]. Về nhịp tim, tăng lên trong quá trình làm thủ thuật và giảm dần về trạng thái ban đầu sau khi làm thủ thuật. Trong khi làm thủ thuật nhịp tim ở nhóm dùng G30% (182l/ph) thấp hơn so với nhóm dùng nước cất (198l/ph) và sau thủ thuật ở nhóm dùng G30% là 149l/ph và ở nhóm dùng nước cất là 168l/ph (p<0,05). Mức độ đau cũng làm ảnh hưởng đến tần số tim ở nhóm trẻ 2-12 tháng. Tuy nhiên, so sánh kết quả này với một số kết quả nghiên cứu hiệu quả G30% trên trẻ sơ sinh thì không có sự khác biệt về tần số tim giữa nhóm dùng G30% và nhóm không dùng G30% [1, 5]. Việc sử dụng dung dịch G30% rất đơn giản, chỉ cần 3-5ml bằng đường miệng đã cho thấy hiệu quả giảm đau. Trong nghiên cứu chưa thấy có biểu hiện tác dụng phụ khi dùng 3-5ml dung dịch G30% cho trẻ khi làm thủ thuật. Kết quả này cũng trùng với kết quả của nhiều tác giả nghiên cứu về vấn đề này 1], [3, 7. KẾT LUẬN Mức độ đau của trẻ trong và sau khi làm thủ thuật, bảng 3 cho thấy có sự khác biệt rõ rệt có ý nghĩa thống kê giữa nhóm dùng nước cất và nhóm dùng G30% với mức “không đau, đau nhẹ” và “đau vừa” trong khi làm thủ thuật từ 0-15s, từ 15-30s và từ 30- 60s (p < 0,0001). Điểm đau trung bình trong khi làm thủ thuật ở nhóm dùng nước cất cao hơn gấp đôi so với nhóm dùng G30% trong khi làm thủ thuật ở thởi điểm từ 0- 15s, từ 15-30s và 30-60s. Sự khác biệt rất rõ rệt có ý nghĩa thống kê với p<0,001. Điểm đau trung bình sau khi làm thủ thuật giảm nhiều ở nhóm dùng G30% sau thủ thuật so với nhóm dùng nước cất. Sự khác biệt rất có ý nghĩa thống kê (P<0,001). Thời gian khóc trong và sau khi làm thủ thuật của nhóm dùngnước cất dài hơn so với nhóm dùng G30% (p<0,001). Có sự khác biệt rõ rệt có ý nghĩa thống kê giữa hai nhóm với p<0,001 về tần số tim trong khi làm thủ thuật ở nhóm dùng nước cất cao hơn so với tần số tim của nhóm dùng G30%. Về tần số tim sau làm thủ thuật giảm dần ở cả hai nhóm nhưng giảm nhanh hơn ở nhóm dùng G30%. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Lê Thị Hòa Bình, Đào Thị Hồng Kiên (2006), “Nghiên cứu hiệu quả của dung dịch glucose 30% giúp giảm đau cho bệnh nhi khi làm thủ thuật tại khoa Sơ sinh – Bệnh viện Nhi Trung TW”, Hội nghị khoa học điều dưỡng Nhi Khoa toàn quốc, trg 43 – 48. 2. Muller (Thế kỷ 19), “Thuyết đặc hiệu” (tài liệu dịch). 3. Bauer K, K.J, Hellwig M, Laurenz M, Versmold H (2004), “Oral glucose before venipuncture relieves neonates of pain, but stress is still evidenced by increase in oxygen consumption, energy expenditure, and heart rate”, Pediatr Res, pg. 695 – 700. 4. Blass EM, S.D. (1994), “Some comparisons among the calming and pain – relieving effects of sucrose, glucose, fructose, and lactose in infant rats”, Chem Senses, pg. 239 – 249. 5. Gradin M, E.M., Holmqvist G, Holstein A, Schollin J. (2002), “Pain reduction at venipuncture in newborns: oral glucose compared with local anesthetic cream”, Pediatrics, pg.1053 – 6. 6. Harrison D, S.B., Bueno M, Yamada J, Adams – Webber T, Beyene J, Ohlsson A. (2010), “Efficacy of sweet solutions for analgesia in infants between 1 and 12 months of age: a systematic review”, Arch Dis Child, pg. 406 – 413. 7. Harrison D, Y.J., Adams – Webber T, Ohlsson A, Beyene J, Stevens B (2011), “Sweet tasting solutions for reduction of needle – related procedural pain in children aged one to 16 years”, Cochrane Database Syst Rev, pg. CD008408. Efficiency of 30% glucose solution HELP. TÁC DỤNG CỦA LERCANIDIPINE TRÊN HUYẾT ÁP Ở BỆNH NHÂN NHỒI MÁU NÃO CÓ TĂNG HUYẾT ÁP- KẾT QUẢ TỪ 52 BỆNH NHÂN ĐƯỢC ĐO LƯU ĐỘNG 24 GIỜ CAO TRƯỜNG SINH – Đại học Y khoa Vinh TÓM TẮT Mục đích: Đánh giá tác dụng hạ huyết áp và tác dụng phụ của lercanidipine ở bệnh nhân nhồi máu não có tăng huyết áp bằng đo huyết áp lưu động 24 giờ. Đối tượng và phương pháp: Phương pháp thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên đơn, trên 52 bệnh nhân nhồi máu não có tăng huyết áp, 30 nam và 22 nữ, tuổi trung bình 64,6±9,7, tất cả bệnh nhân được theo dõi huyết áp (HA) lưu động 24 giờ trong tuần đầu, sau đó dùng lercanidipine 20 mg/ngày 4 tuần rồi mang máy đo HA lưu động lần 2. Chương trình đo 30 phút một lần vào thời gian ngày (từ 6am - 10pm) và Y HỌC THỰC HÀNH (907) – SỐ 3/2014 35 60 phút một lần vào ban đêm (10pm-6am). Kết quả: Sau 4 tuần dùng lercanidipine, huyết áp ở bệnh nhân nhồi máu não có tăng huyết áp giảm có ý nghĩa (p<0,001): 17±10/ 8 ± 9 mmmHg đối với HA 24 giờ; 18±11/ 8 ± 9 mmHg đối với HA ngày và 14±16/7 ± 12 mmHg đối với HA ban đêm. Áp lực mạch 24 giờ giảm 9 ±10 mmHg. Tỷ lệ đáp ứng là 34,6% và tỷ lệ bình thường hoá là 46,2%. Tỷ lệ vọt HA sáng sớm và tỷ lệ quá tải HA giảm có ý nghĩa. Tỷ lệ bệnh nhân có tác dụng phụ là 5,7%. Kết luận: Lercanidipine làm giảm có ý nghĩa HA 24 giờ, ban ngày, ban đêm ở bệnh nhân nhồi máu não có tăng huyết áp. Lercanidipine có tác dụng kéo dài 24 giờ làm giảm có ý nghĩa tỷ lệ vọt HA sáng sớm và tỷ lệ quá tải HA. Tỷ lệ tác dụng phụ của lercanidipine thấp. Từ khóa: theo dõi huyết áp lưu động, nhồi máu não, tăng huyết áp, lercanidipine. SUMMARY EFFECT OF LERCANIDIPNE IN CEREBRAL ISCHEMIC STROKE WITH HYPERTENSION - RESULT FROM 52 PATIENTS WERE TAKEN 24 HOURS AMBULATORY BLOOD PRESSURE MONITORING Aim: Evaluation the effects of blood pressure (BP) reduction and adverse effects of lercanidipine in hypertensive patients complicating ischemic stroke in acute phrase by ABPM s' technique. Methods: 52 hypertensive patients with complications of cerebral infarction were followed up 24-hour BP (ABPM) in the first week, then use lercanidipine 20 mg/day for 4 weeks and then take the second ABPM. The program was measured every 30 minutes at a time day (6am- 10pm) and 60 minutes at night (10pm-6am). Results: After 4 weeks taking lercanidipine, BP in hypertensive patients with complications of cerebral infarction was significantly reduced (p < 0.001): 17±10/8 ± 9 mmmHg for 24 hours blood pressure, 18±11/8 ± 9 mmHg for time day and 14±16/7 ± 12 mmHg for night. Pulse pressure reduced 9 ±10 mmHg for 24h. The response rate was 34.6% and the normalized rate is 30,8%. The early morning BP ratio and overload ratio was significantly reduced. The rate of patients with adverse events was 5.7%. Conclusion: Lercanidipine significantly reduced 24-h BP, daytime, night in hypertensive patients with complications of cerebral infarction. Evaluation of the effects of the drug by ABPM is reliable and more benefits of clinical BP measurement. Lercanidipine effect lasting 24 hours and significantly reduced the rate of early morning and BP overload rate. The rate of side effects of lercanidipine is low Keywords: ABPM (ambulatory blood pressure monitoring), hypertension, Smoothness index morning surge, cerebral ischemic stroke, lercanidipine, response rate, T/P ratio. ĐẶT VẤN ĐỀ Tăng huyết áp (THA) là nguyên nhân chủ yếu gây nhồi máu não, bởi vậy việc kiểm soát tốt huyết áp giúp nâng cao hiệu quả điều trị bệnh nhân nhồi máu não góp phần giảm tỷ lệ tử vong, tàn phế và tái phát nhằm giảm chi phí điều trị cho gia đình và xã hội. Hiện nay, nhiều loại thuốc chống tăng huyết áp được sử dụng trong điều trị, mỗi loại có những ưu, nhược điểm về dược lý và hiệu quả hạ huyết áp, nhưng việc lựa chọn thuốc căn cứ vào bệnh nhân và nhóm bệnh là cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả điều trị. Thuốc ức chế kênh canxi như lercanidipine, amlodipine, nimodipine là một trong những nhóm thuốc được chỉ định dùng ở bệnh nhân tăng huyết áp đơn thuần ở bệnh nhân THA biến chứng nhồi máu não. Trong thực hành lâm sàng việc theo dõi hiệu quả điều trị của thuốc chống tăng huyết áp chủ yếu là đo huyết áp bằng huyết áp kế thuỷ ngân hoặc đồng hồ gọi là đo huyết áp phòng khám, phương pháp này đôi khi không hoàn toàn phản ánh trung thực huyết áp của bệnh nhân do quy trình đo chưa được tuân thủ chặt chẽ như nghỉ ngơi trước lúc đo, tư thế bệnh nhân, yếu tố tâm lý, phản ứng khi có mặt thầy thuốc, môi trường bệnh viện. Mặt khác, huyết áp thay đổi theo thời gian và trạng thái cơ thể trong ngày, đo huyết áp một hay 2 lần trong ngày không thể phản ánh đúng huyết áp của bệnh nhân. Vì vậy, để đánh giá hiệu quả hạ áp của thuốc chống tăng huyết áp, cần phải áp dụng phương pháp đo lưu động 24 giờ. Với các lý do trên, chúng tôi tiến hành đề tài nhằm mục đích: Đánh giá tác dụng hạ huyết áp và tác dụng phụ của Lercanidipine ở bệnh nhân nhồi máu não có tăng huyết áp bằng đo huyết áp lưu động 24 giờ. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu 52 bệnh nhân (BN), được chẩn đoán nhồi máu não có tăng huyết áp, tuổi từ 40-90, 30 nam và 22 nữ, nằm điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An và Bệnh viện Trung ương Huế từ tháng 5/2009-7/2012. Loại trừ: Bệnh nhân THA thứ phát, bệnh nhân hôn mê sâu và nhồi máu não sau 1 tuần, có cơn THA phải điều trị cấp cứu, có vòng cánh tay quá nhỏ < 25 cm và phù chi trên 2. Phương pháp nghiên cứu 2.1. Thiết kế nghiên cứu: Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên đơn. 2.2. Phương tiện nghiên cứu Máy đo huyết áp lưu động 24 giờ nhãn hiệu Suntech Oscar 2 của Mỹ kèm theo phần mềm phân tích huyết áp AccuWinProv3. Thuốc Lercanidipine viên 10 mg của Pháp. 2.3. Cách thức tiến hành - Đo HA lưu động 24 giờ: + Đo lần 1: trước khi dùng thuốc: Bệnh nhân được đo HA 24 giờ bằng máy lưu động trong tuần đầu (từ sau khi vào cho đến 6 ngày). Trước 1 ngày và trong ngày đo HA lưu động bệnh nhân không dùng thuốc hạ HA. Sau khi đo lần 1, những BN có HA lâm sàng (HAPK) ≥180/105 mmHg và HA 24h ≥ 130/80 mmHg được dùng thuốc ngay. Những BN có HA lâm sàng <180/105 mmHg và TB HA 24h ≥ 130/80 mmHg thì sau 7 ngày tính từ lúc nhập viện mới dùng thuốc. Lercanidipine 20mg uống 1 lần vào 7-8 giờ sáng. Y HỌC THỰC HÀNH (907) – SỐ 3/2014 36 + Đo lần 2: Sau khi điều trị 4 tuần. + Trị số HA lâm sàng (hoặc HAPK). Trị số HA do thầy thuốc trực tiếp đo 2 lần (tính trung bình) thời điểm trước và sau điều trị 4 tuần bằng máy lưu động làm căn cứ để xếp giai đoạn THA. Giai đoạn THA được xếp theo WHO/ISH 2004 và Hội Tim mạch quốc gia Việt Nam 2008 [1]. - Chương trình đo: Đo liên tục 24 giờ, ban ngày 30 phút 1 lần, ban đêm 60 phút một lần để tránh cho BN mất ngủ và gây hiện tưởng giả dipper. Thời gian khởi phát ban ngày từ 6 giờ sáng (6am) và ban đêm từ 22 giờ (10pm). - Ngưỡng HA đo lưu động: Được cài sẵn trong chương trình phân tích HA theo Hội THA châu Âu (ESH): HA 24h < 130/80 mmHg; ban ngày <135/85mmHg, ban đêm <120/70 mmHg [8],[9]. - Tiêu chuẩn các biến số: + Trũng huyết áp ban đêm (dipper): HATT và HATTr ban đêm giảm > 10% so với ban ngày. + Không trũng HA ban đêm (nondipper): HATT và HATTr giảm 10% [5,6]. + Vọt HA sáng sớm: HATT và HATTr tăng lên ít nhất 20/15mmHg tính từ HA thấp nhất trong quá trình ngủ đến trung bình 2 giờ đầu tiên sau khi tỉnh giấc [7,11]. + Đáp ứng điều trị khi: Trung bình HA 24h giảm so với trước khi dùng thuốc ≥ 15mmHg đối với HATT hoặc ≥ 10 mmHg đối với HATTr [9]. + Huyết áp trở về bình thường khi: TB HA 24 giờ <130/80 hoặc TB ngày <135/85 mmHg [9]. + Tỷ lệ đáy đỉnh: T/P = ∆HA lúc thấp nhất trung bình 2 giờ cuối (6h-8h)/ ∆HA lúc cao nhất trung bình 2 giờ kế tiếp trong khoảng 2-8 giờ sau giờ uống thuốc [12]. + Chỉ số êm dịu (Smoothness Index) SI = 24h SD 24hHA Average Average [4]. - Xử lý số liệu và phân tích thống kê: Exel 2007, phần mềm SPSS và Epi Enfo 6.04. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Tác dụng hạ huyết áp của lercanidipine 1.1. Tác dụng trên huyết áp Bảng 1. Huyết áp, tần số tim và áp lực mạch trước và sau 4 tuần điều trị Biến số HA trước điều trị HA sau điều trị Giảm TT Giả m TTr p TT ± SD TTr ± SD TT ± SD TTr ± SD HA24h 154± 15 90± 10 137± 17 82±11 17± 10 8±9 < 0,001 HA ngày 156± 16 90± 11 138± 17 82±11 18± 11 8±9 < 0,001 HA đêm 150± 16 88± 10 136± 20 81±12 14± 16 7± 12 < 0,001 TS tim 24h 75 ± 13 76 ± 12 -1 ±14 > 0,05 TS tim ngày 77±13 78±13 -1±15 > 0,05 TS tim 71±12 70±13 1±15 > 0,05 đêm PP 24h 65 ± 13 56 ± 11 9 ±10 < 0,001 PP ngày 66±14 56±11 10±10 < 0,001 PP đêm 62±13 55±12 7±12 < 0,001 Sau 4 tuần dùng lercanidipine HA 24 giờ, ban ngày, ban đêm và áp lực mạch 24 giờ, ngày, đêm giảm có ý nghĩa (p<0,001). Lercanidipine không gây giảm hay tăng nhịp tim. 1.2. Đáp ứng điều trị Bảng 2. Tỷ lệ đáp ứng và huyết áp trở về bình thường Các loại tỷ lệ n % Tỷ lệ đáp ứng điều trị 18 34,6 Tỷ lệ huyết áp trở về bình thường 24 46,2 Hơn 1/3 số bệnh nhân đáp ứng và gần một nửa có HA trở về bình thường. 1.3. Tỷ lệ đáy đỉnh và chỉ số êm dịu Bảng 3. T/P và SI của lercanidipine Biến số Tâm thu Tâm trương Tỷ lệ đáy đỉnh T/P 0,61 0,52 Chỉ số êm dịu: SI 0,79 0,57 Tỷ lệ đáy đỉnh của lercanidipine cho cả 2 loại HA đều > 50%. 1.4. Tỷ lệ có trũng, không trũng HA ban đêm trước và sau khi dùng thuốc Bảng 4. Tỷ lệ có, không trũng HA và TS tim ban đêm Biến số Trước dùng thuốc Sau dùng thuốc p n % n % Có trũng HA ban đêm 6 11,5 9 17,3 > 0,05 Không trũng HA ban đêm 46 88,5 43 82,7 > 0,05 Tỷ lệ có giảm, không giảm HA ban đêm sau điều trị thay đổi không có ý nghĩa. 1.5. Tác dụng của lercanidipine với hiện tượng vọt HA sáng sớm và đảo ngược HA Bảng 5. Tỷ lệ vọt HA sáng sớm và đảo ngược HA Biến số Trước dùng thuốc Sau dùng thuốc p n % n % Vọt HA sáng sớm 35 67,3 6 11,5 <0,05 Đảo ngược HA 19 36,5 24 46,2 >0,05 Tỷ lệ vọt HA sáng sớm sau điều trị giảm có ý nghĩa. 1.6. Tác dụng đối với hiện tượng quá tải HA Bảng 6. Tác dụng của lercanidipine với quá tải HA Biến số Trước điều trị Sau điều trị ∆ ± SD p Quá tải TT % ± SD 82 ± 18 55 ± 31 27 <0,05 Quá tải TTr % ± SD 65± 27 45± 28 20 <0,05 Tỷ lệ quá tải huyết áp tâm thu và tâm trương sau điều trị giảm có ý nghĩa so với trước điều trị (p<0,05). 2. Tác dụng phụ của Lercanidipine Y HỌC THỰC HÀNH (907) – SỐ 3/2014 37 Tỷ lệ BN có tác dụng phụ: 5,7% (3/52) Trong đó: Bừng mặt: 5,7% (3/52) Phù cổ chân: 3,8% (2/52) Hồi hộp đánh trống ngực: 0% (0/52) Tụt HA: 0% (0/52) Đau thương vị: 0% (0/52) Buồn nôn: 0% (0/52) Ngừng điều trị do T/d phụ: 0% (0/52) BÀN LUẬN 1. Tác dụng hạ HA của Lercanidipine 1.1. Mức độ giảm HA Kết quả nghiên cứu trình bày ở bảng 1, 2 và biểu đồ 1 cho thấy, sau 4 tuần dùng Lercanidipine HA ở bệnh nhân nhồi máu não có tăng huyết áp giảm một cách có ý nghĩa (p<0,001): 17±10 mmHg đối với HATT 24 giờ, 8 ± 9 mmmHg đối với HATTr 24 giờ; 18 ± 11/8 ± 9 mmHg đối với HA ban ngày và 14 ±16/7 ± 12 mmHg đối với HA ban đêm. Áp lực mạch giảm 9 ±10 mmHg đối với TB 24g, 10±10 mmHg với ban ngày và 7±12 mmHg đối với ban đêm. Tỷ lệ đáp ứng là 34,6% (18/52 BN) và tỷ lệ huyết áp trở về bình thường là 46,2% (24/52 BN) Về vấn đề này có một số nghiên cứu trên thế giới đề cập. Nghiên cứu của Campo và cộng sự ở Madrid Tây ban nha [4] cho thấy, sau 6 tháng dùng Lercanidipine liều 10-20 mg huyết áp đo ABPM giảm có ý nghĩa 9,1 ± 10,9 mmHg đối với trung bình HATT và 4,8 ± 6,4 mmHg đối với HATTr ban ngày. Vào cuối nghiên cứu có 58% được kiểm soát HA đối với HAPK và chỉ có 41,2% có HA ban ngày<135/85 mmHg. Nghiên cứu của Carmella và cộng sự cho thấy sau 2 tháng điều trị Lercanidipine giảm được 18/10 mmHg. Nghiên cứu của Joel M.Neutel và cộng sự [9] cho thấy tỷ lệ đáp ứng điều trị khi theo dõi HA lưu động 24 giờ (ABPM) của Losartan là 24% đối với HATT và 46% đối với HATTr; của Telmisartan là 30,6% đối với HATT và 52,1% đối với HATTr. Áp lực mạch giảm 3,1 mmHg cho losartan và 4,4 mmHg đối với telmisartan. Nghiên cứu của Millar và Cs theo phương pháp mù đôi trên 2 nhóm song song với 111 bệnh nhân dùng liều lercanidipine 10mg/ngày và lacidipine 2mg/ngày sau 8 tuần với THA tâm thu đơn độc, tuổi BN từ 60-85, HATT >200mmHg có theo dõi HA liên tục 24 giờ theo thời gian ban ngày từ 6h-22h, đêm từ 22h-6h. Kết quả giảm HA của 2 thuốc khác nhau không có ý nghĩa thống kê. 1.2. Tỷ lệ đáy đỉnh và chỉ số êm dịu Tỷ lệ đáy- đỉnh (T/P) của Lercanidipine ở BN THA có biến chứng nhồi máu não là 0,61 đối với HA TT và 0,52 đối với TTr. Chỉ số êm dịu(SI): Tâm thu: 0,79; SI tâm trương: 0,57. Tỷ lệ đáy đỉnh đã được FDA đưa ra như là một phương pháp đánh giá quá trình và thời gian xuất hiện tác dụng của liều duy nhất đối với thuốc chống THA. Tỷ lệ đáy đỉnh của thuốc > 0,5 coi như chấp nhận được và tỷ lệ <0,5 không được khuyến cáo, tỷ lệ này chỉ tính toán được khi dùng phương pháp đo lưu động 24 giờ (ABPM) [4]. Chỉ số êm dịu (SI) thể hiện mối tương quan nghịch với biến đổi HA trong điều trị và tương quan thuận với chỉ số khối lượng cơ thất trái. Tỷ lệ này được tính bằng trung bình hiệu số HA từng giờ trước và sau điều trị/ trung bình độ lệch chuẩn trong 24 giờ, thể hiện tính êm dịu, ổn định HA trong 24 giờ. Khi độ lệch chuẩn càng thấp thì mức độ dao động và biến đổi HA càng nhỏ làm giảm nguy cơ tai biến cho bệnh nhân. Nghiên cứu của Campo và cộng sự tại Tây ban nha cho thấy sau 6 tháng điều trị Lercanidipine liều 10-20mg/ ngày, tỷ lệ đáy- đỉnh là 0,58 đối với HATT và 0,56 đối với HATTr; chỉ số êm dịu HATT là 0,82 và TTr là 0,51. Nghiên cứu này đã đi đến kết luận rằng, chỉ số êm dịu tương quan chặt chẽ với thay đổi chỉ số khối lượng cơ thất trái hơn tỷ lệ đáy đỉnh [4] 1.3. Đánh giá tác dụng Lercanidipine thông qua tỷ lệ có, không giảm HA ban đêm, vọt HA sáng sớm và quá tải HA Kết quả của chúng tôi trình bày ở bảng 3 đến 3.6 cho thấy, tỷ lệ có trũng HA ban đêm (dipper) sau khi dùng thuốc tăng lên và tỷ lệ không trũng HA ban đêm (nondipper) giảm đi so với trước khi dùng thuốc không có ý nghĩa. Tỷ lệ có vọt HA sáng sớm giảm có ý nghĩa so với trước khi dùng thuốc từ 67,3 (35 BN) xuống còn 11,5 (6 BN) với p < 0,05. Tỷ lệ % số lần đo có THA hay còn còn là quá tải HA trung bình cho tất cả 52 BN sau 4 tuần dùng thuốc giảm có ý nghĩa xuống còn 27% đối với HATT và 20% đối với HATTr (p <0,01) trong khi tỷ lệ này ở người bình thường là < 25%. Tỷ lệ này càng tăng thì yếu tố nguy cơ tim mạch càng tăng. Hiện tượng vọt HA sáng sớm có thể là nguyên nhân gây đột quỵ nhồi máu não hay chảy máu não, điều này giải thích đột quỵ thường xẩy ra vào sáng sớm cho nên BN nhập viện từ 6 giờ-12 giờ chiếm 47% [13] Nghiên cứu của K.Madin và cộng sự tại Anh [11] trên 1187 đối tượng, tuổi trung bình 59,3 cho thấy, tỷ lệ vọt HA sáng sớm là 47,09% (559 BN). Kario và cộng sự ở Nhật Bản [10] đã chỉ ra rằng những người cao tuổi có vọt HA sáng sớm có tỷ lệ cao nhồi máu não đa ổ (57% so với chứng 33%. p=0,001) và có tỷ lệ đột quỵ cao (19% so với 7,3%, p = 0,004). Nghiên cứu của Redon và cộng sự [11] đã chỉ ra rằng: ở BN được điều trị, THA buổi sáng chiếm tỷ lệ từ 52-72%. Vọt HA sáng sớm và THA buổi sáng là yếu tố làm tăng tình trạng tử vong và tỷ lệ tử vong tim mạch trong những giờ đầu của buổi sáng. Kết quả trên cho thấy thuốc Lercanidipine có tác dụng kéo dài, kiểm soát HA suốt 24 giờ, giảm tỷ lệ vọt HA sáng sớm, giảm quá tải HA đồng nghĩa với giảm tỷ lệ đột quỵ não trong đó có nhồi máu não và giảm tỷ lệ biến chứng phì đại thất trái. 2. Tác dụng phụ của Lercanidipine Qua nghiên cứu 52 BN chúng tôi thấy, tỷ lệ BN có Y HỌC THỰC HÀNH (907) – SỐ 3/2014 38 tác dụng phụ của Lercanidipine là 5,7% (3 BN), trong đó cả 3 BN (5,7%) đều có cảm giác bừng mặt, nóng mặt, nóng và đỏ vùng trán, thường về buổi chiều; có 2 BN (3,8%) bị phù cổ chân 2 bên. Chúng tôi chưa phát hiện thấy các tác dụng phụ khác như hồi hộp đánh trống ngực, tụt HA, đau thương vị, buồn nôn, ngừng điều trị do tác dụng phụ. Nghiên cứu ELYPSE [2] tiến hành trên 5059 bệnh nhân tăng huyết áp vô căn độ I độ II, tuổi trung bình 63. Tỷ lệ toàn bộ tác dụng phụ là 6,5%. Nghiên cứu Challenge, nghiên cứu mở đa trung tâm, tiến hành trên 125 bệnh nhân THA; 68 nam, 67 nữ độ tuổi trung bình 62,9 ±11 tuổi; trong 8 tuần, HA được đo ở tư thế nằm và tư thế đứng bằng HA kế thuỷ ngân, nhằm mục đích so sánh tính dung nạp của lercanidipine với các thuốc đối kháng kênh canxi khác. Sau 4 tuần dùng lercanidipine rồi lại đổi sang 4 tuần dùng thuốc đối kháng kênh canxi khác. Kết qủa cho thấy, với mức huyết áp tương tự nhau lercanidipine có tỷ lệ phù cổ chân, đỏ phừng mặt, nổi mẩn, nhức đầu và chóng mặt thấp hơn một cách có ý nghĩa so với các thuốc đối kháng kênh canxi khác. KẾT LUẬN Huyết áp ở bệnh nhân nhồi máu não có tăng huyết áp sau 4 tuần điều trị bằng lercanidipine giảm có ý nghĩa đối với HA 24 giờ, ban ngày, ban đêm. Đánh giá hiệu quả hạ HA của thuốc bằng theo dõi HA lưu động 24 giờ đáng tin cậy và nhiều lợi ích. Lercanidipine có tác dụng kéo dài 24 giờ, làm giảm có ý nghĩa tỷ lệ vọt huyết áp sáng sớm và tỷ lệ quá tải huyết áp. Tỷ lệ tác dụng phụ của lercanidipine thấp. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hội Tim mạch Quốc gia Việt Nam (2008), khuyến cáo 2008 về các bệnh lý tim mạch và chuyểnhoá, trang 243, NXB Y học, TP Hồ Chí Minh. 2. Vivencio Barrios et al (2002), Hiệu quả hạ áp và độ dung nạp của Lercanidipine trong thực hành lâm sàng hàng ngày, nghiên cứu ELYPSE, Blood Pressure 2002, Vol 11-95-100, Fournier Pharma. 3. Barrios et al(2006), Lercanidipine is an effective and well tolerated antihypertensive drug regardless the cardiovascular risk profile: The LAURA Study, Copyrigh 2006. 4. Campo et al (2005), Correlations of smoothness index and trough-to-peak ratio with left ventricular mass index changes induced by lercanidipine in hypertensive patient, Madrid, Spain. 5. Eoin O' Brien (2007), Is the case for ABPM as a routine investigation in clinical practice not overwhelming, Hypertension AHA. 6. ESH/ESC (2007), “2007 Guidelines for the Management of Hypertension, Journal of Hypertension Vol 25: p1093-1210. 7. P, Iqbal and Louise Stevenson (2011), Cardiovascular Outcomes in Patient with Normal and Abnormal 24- Hour Ambulatory Blood Pressure Monitoring, International Journal of Hypertension 2011. 8. Ambrose O. Isah (1996), Amlodipine versus nifedipine in the treatment of mild-to moderate hypertesion in black Africans, Current Therapeutic Research. 9. Joel M. Neutel and David H.G. Smith (2005), Evaluation of Angiotensin II Receptor Blockers for 24- Hour Blood Pressure Control: Meta- Analysis of a Clinical Database, the journal of hypertension. 10. Kario K (2006), Blood pressure variation and cardiovascular risk in hypertension, Division of Cardiovascular Medicine, Department of Medicine, Jichi Medical School. 11. K.Madin and P Iqbal (2006), Twenty four hour ambulatory bloodpressure monitoring: a new tool for determining cardiovascular prognostic. HIÖU QU¶ CAN THIÖP N¢NG CAO N¡NG LùC §IÒU D¦ìNG TR¦ëNG T¹I TØNH NGHÖ AN Phan Quèc Héi1, TrÇn Quèc Kham2, NguyÔn ThÞ Thu YÕn3 1. Tr­êng §HYK Vinh, 2. Côc KHCN&§T – Bé Y tÕ, 3. ViÖn VÖ sinh dÞch tÔ Trung ­¬ng TÓM TẮT Nghiên cứu can thiệp đào tạo, xây dựng qui trình, giám sát hỗ trợ triển khai thực hiện 16 kỹ năng quản lý điều dưỡng trên 229 ĐDT (nhóm can thiệp 117, nhóm chứng 112) đang đương chức tại các bệnh viện công lập, ngoài công lập trên địa bàn Nghệ An nhằm đánh giá hiệu quả can thiệp nâng cao năng lực ĐDT. Kết quả nghiên cứu cho thấy: về đánh giá kiến thức ĐDT: Trước can thiệp so sánh giữa hai nhóm can thiệp (tốt, khá 7,5%) và chứng (tốt, khá 5,2%) không có sự khác biệt với p > 0,005. Sau can thiệp Kiến thức ĐDT của nhóm can thiệp (tốt, khá 48,0%) cao hơn nhóm chứng (tốt, khá 7,9%), sự khác biệt có ý nghĩa thông kê với p < 0,001. Về thực hành: trước can thiệp giữa hai nhóm can thiệp (tốt, khá 5,7%) và chứng (tốt, khá 7,5%) không có sự khác biệt với p > 0,05. Sau can thiệp nhóm can thiệp (tốt, khá 42,5%) cao hơn nhóm chứng (tốt, khá 4,8%), sự khác biệt có ý nghĩa thông kê với p < 05. Đối với đánh giá năng lực chung: Trước can thiệp nhóm can thiệp (tốt, khá 3,5%) thấp hơn nhóm chứng (tốt, khá 6,1%), sự khác biệt có ý nghĩa thồng kế với p < 0,05. Sau can thiệp năng lực chung nhóm can thiệp (tốt, khá 47,2%) cao hơn nhóm chứng (tốt, khá 7,9%), sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p < 0,001. Sự hài lòng của người bệnh: Trước can thiệp giữa hai nhóm can thiệp và chứng: có sự khác biệt (Về cử chỉ; Đáp ứng ngay; Thăm hỏi, ĐV; Kiến thức CM; Kỹ thuật CM; Thủ tục