Đề tài Tác động của các loại hình giải trí không lành mạnh đến đời sống của thành niên Hà Nội hiện nay

Lời mở đầu Xã hội ngày một phát triển, khoa học công nghệ ngày càng cao, máy móc đã thay con người giải quyết nhiều công việc. Con người đã có nhiều thời gian rỗi hơn để dành cho những nhu cầu khác. Một trong những nhu cầu đó là được giải trí. Giải trí là nhu cầu cao của con người, đặc biệt là tầng lớp thanh niên. Thông qua hoạt động giải trí, con người tái sản xuất sức lao động, hoà nhập vào cộng đồng, tạo mối liên hệ với cộng đồng. Xã hội ngày càng phát triển làm xuất hiện nhiều các loại hình giải trí, mỗi loại hình giải trí mang những đặc điểm và sự bổ ích khác nhau, lượng người tham gia vào mỗi loại hình giải trí cũng không bằng nhau. Với lứa tuổi thanh niên, đây là giai đoạn hoàn thiện nhân cách, trưởng thành của các cá nhân. Giải trí được tầng lớp thanh niên rất quan tâm vì qua giải trí, họ có điều kiện để thể hiện mình, để học hỏi và trau đổi những kinh nghiệm sống từ bạn bè, cộng đồng xã hội… Với thanh niên Hà Nội, điều kiện sống là môi trường náo nhiệt, nhịp sống công nghiệp quanh năm tiếp xúc với sự ồn ào. Do vậy mà giải trí đóng một vai trò không thể thiếu trong cuộc sống của tầng lớp thanh niên Hà Nội. Chính vì tầm quan trọng của giải trí như vậy, nên thanh niên Hà Nội trong thời điểm hiện nay rất quan tâm đến hoạt động rỗi cho giải trí. Từ tháng 10 năm 1999, khi chính phủ áp dụng hai ngày nghỉ cuối tuần thì nhu cầu giải trí lại càng cao. Tuy nhiên bên cạnh những lợi ích giải trí mang đến thì chính những loại hình giả trí lại tác động không tích cực vào đời sống của thanh niên. Để tìm hiểu các loại hình giải trí không lành mạnh cũng như thực trạng và mức độ tham gia của tầng lớp thanh niên vào các hoạt động giải trí này trong thời điểm hiện nay trên địa bàn thành phố Hà Nội em chọn đề tài: “Tác động của các loại hình giải trí không lành mạnh đến đời sống của thành niên Hà Nội hiện nay”. Qua đề tài này góp phần vào việc tìm hiểu về các hoạt động giải trí của thành niên thủ đô. I. ý nghĩa của đề tài. 1. ý nghĩa khoa học - Góp phần hình thành quan niệm đúng đắn khoa học về giải trí, hiểu được giải trí là nhu cầu khách quan của con người, là một trong những nhân tố góp phần hình thành nhân cách của con người. - Để làm rõ và nhằm phân biệt giưã hoạt động giải trí và các hoạt động trong thời gian rỗi nhưng không phải là giải trí, tránh cái nhìn lầm lẫn và thiếu thiện cảm về giải trí do các loại hình hoạt động khác mà được quy chụp là giải trí. Đề tài sẽ hướng sự chú ý của xã hội vào việc cần thiết phải đáp ứng đầy đủ nhu cầu giải trí của xã hội vì sự phát triển hài hoà, gồm cả tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống văn hoá tinh thần của con người. 2. ý nghĩa thực tiễn: - Đề tài nhằm phác thảo một bức tranh về các loại hình giải trí của thanh niên Hà Nội, mức độ tham gia vào các loại hình giải trí. - Thấy được sự lệch chuẩn khi nhu cầu giải trí không được đáp ứng đầy đủ, nó sẽ góp phần khuyến cáo cho xã hội về mức độ và hậu quả của việc không quan tâm đúng mức đến giải trí của thanh niên. Một số khuyến nghị của đề tài góp phần giúp các nhà quản lý thấy được thực trạng và xu hướng của các loại hình giải trí từ đó đề ra các chính sách nhằm phát triển các loại hình giải trí mang tính lành mạnh, và hạn chế những loại hình giải trí có xu hướng lệch chuẩn, để xây dựng đời sống văn hoá tinh thần cho thanh niên thủ đô nói riêng và cư dân thủ đô nói chung. II. Một vài nét về hoạt động giải trí của thanh niên Hà Nội. Xã hội ngày càng phát triển, khoa học kỹ thuật đã thay thế con người để trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, thời gian lao động của con người ngày càng rút ngắn lại và thời gian rỗi càng nhiều hơn. Khi con người có được một thời gian rỗi đáng kể, họ muốn sử dụng nó một cách hợp lý và đem lại hiệu quả cho bản thân họ. Đặc biệt là tầng lớp thanh niên, lứa tuổi mà theo các nhà khoa học đánh giá là có xu hướng cá nhân cao, luôn muốn thoả mãn những nhu cầu bản thân. Một trong những nhu cầu lớn mà tầng lớp thanh niên đặt ra đó là nhu cầu giải trí. Giải trí đem lại cho con người sự thoải mái và giải toả tinh thần sau những giờ làm việc căng thẳng và mệt mỏi. Đặc biệt thột một nghiên cứu mang tên “khẳng định sự nhận diện thông qua các hoạt động giải trí” đã chỉ rõ vai trò của việc giải trí trong việc khẳng định cái tôi của chủ thể. Chính giải trí là môi trường để cá nhân thể hiện mình. Thông qua giải trí, mỗi người tạo cơ hội thể hiện mình là ai và cho phép mọi người hiểu rõ hơn. Vì vậy mà giải trí đã trở thành hoạt động thường nhật trong thời gian rỗi của tầng lớp thanh niên. Sự phát triển của công nghệ đồng thời với sự phát triển dân trí tạo ra rất nhiều các hình thức giải trí, mỗi loại hình có một đặc trưng riêng, sự bổ ích riêng. Nghiên cứu các loại hình giải trí của thanh niên Hà Nội thời điểm hiện nay ta có thể thấy các loại hình giải trí của thanh niên Hà Nội rất phong phú và đa dạng. Ta có thể tách các hoạt động giải trí của thanh niên Hà Nội theo các cấp độ thời gian rỗi để thấy các loại hình giải trí ở mỗi cấp độ và sự chênh lệch trong việc sử dụng thời gian rỗi cho các loại hình giải trí khác nhau. III.Tác động của các loại hình giải trí không lành mạnh đến đời sống của thanh niên Hà Nội. Bên cạnh những hình thức giải trí lành mạnh hiện nay còn tồn tại những loại hình giải trí đi ngược lại các chuẩn mực xã hội trong tầng lớp thanh niên Hà Nội. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. ở đây chúng ta đề cập đến nguyên nhân xuất phát từ việc không đáp ứng được thoả đáng các nhu cầu giải trí của thanh niên. Khi nhu cầu không được đáp ứng thoả đáng, các thành viên buộc phải tự tổ chức những hoạt động giải trí tuỳ theo khả năng và điều kiện của từng người. Các hoạt động này không có định hướng, không có tổ chức, không được quản lý nên mang tính tự phát cao. Không ít trường hợp chúng biến dạng thành những hoạt động tiêu cực, tác động xấu đến sự phát triển toàn diện của thanh niên. Tác động tiêu cực này được thể hiện rõ trong sự xuất hiện những lệch chuẩn trong giải trí của thanh niên Hà Nội. Lệch chuẩn được hiểu là hành vi, hành động tư duy không theo khuôn mẫu ứng xử chung được xã hội công nhận, không đúng như những điều xã hội trông đợi ở cá nhân trong vị trí xã hội mà cá nhân đó nắm giữ. Nói cách khác, lệch chuẩn là hành vi lệch ra ngoài những chuẩn mực - giá trị xã hội. Có thể thấy các loại hình giải trí được coi là không lành mạnh như: hoạt động của các sàn nhảy, hoạt động của các quán karaokê ôm, chơi điện tử ăn tiền, đá bóng dưới lòng đường, xem băng hình nội dung xấu, cá độ, đua xe trái phép… Khi thực tế không phù hợp với nhu cầu thì chủ thể luôn phải ý thức được điều đó và tìm phương án tối ưu dung hoà sự xung đột. Kho đó, các hoạt động giải trí mà chủ thể mong muốn sẽ biến chúng trở thành các hoạt động khác. Những hoạt động thay thế này có thể là lệch chuẩn nếu chúng được định hướng bởi hệ chuẩn mực đặc trưng của từng nhóm xã hội chứ không phải là hệ chuẩn mực phổ quát của toàn xã hội. Cá độ, chơi trò ăn tiền. Với sự phát triển của cơ chế hàng hoá dẫn đến thực trạng mọi việc đều cần phải có tiền. Các loại hình giải trí cũng không tránh khỏi xu thế đó, điện tử ăn tiền, đánh bài ăn tiền… đã trở thành phổ biến trong một bộ phận tầng lớp thành niên Hà Nội. Một hiện tượng đang có xu hướng phát triển trong thời điểm hiện tại đó là cá độ thể thao. Trong tháng 5 – 1999 cả nước khám phá, bắt giữ 420 vụ với 1600 đối tượng tham gia và thu giữ số tiền mặt 1,4 tỷ đồng. Đây là một vấn đề nan giải đối với các cấp, ngành liên quan. Đua xe trái phép: ở Việt Nam, đua xe chưa từng được đưa vào hoạt động hợp pháp, mọi hình thức đua xe đều được coi là phạm pháp. Đua xe không những gây mất trật tự an ninh xã hội, gây nguy hiểm cho bản thân người lái mà nó còn gây hại đến những người xung quanh. Đối tượng đua xe thường là các thanh niên con nhà khá giả, do ăn chơi đua đòi, không được sự quản lý của gia đình. Một thực tế là bộ phận không nhỏ học sinh, sinh viên tham gia vào đua xe. Đây là một thực trạng báo động cho việc quản lý của gia đình và nhà trường với con em họ. Một khi chưa được tổ chức và quản lý chặt chẽ thì đua xe trái phép còn phát triển tự phát như một hình thức “nổi loạn” của tuổi trẻ, chúng ta khó lường trước được hậu quả. - Xem sách báo, băng hình độc hại: Từ khoảng những năm 80, một số sách báo, tranh ảnh đồi truỵ bắt đầu xuất hiện và được lưu truyền bí mật trong sinh viên. Từ nay, nó trở thành phổ biến tại ký túc xá sinh viên các trường Đại học ở Hà Nội. Và đó không phải là hiện tượng riêng có tại các trường Đại học ở Hà Nội. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, đã hình thành một “đường dây” cung cấp loại ấn phẩm này thanh niên. Bên cạnh đó là băng hình độc hại mà số người xem phần đông la thanh niên. Một cuộc thăm dò tại một trường cấp III có 78% nam sinh và 27% nữ sinh đã từng xem phim sex “nặng” (phim có những cảnh sex chiếm 20% thời lượng trở lên). Theo thống kê các cơ sở không được giấy phép kinh doanh đạt con số kỷ lục: 62% cửa hàng sách, 50% cơ sở kinh doanh văn hoá phẩm, 265 cơ sở kinh doanh băng hình… Hiện nay số lượng các sản phẩm văn hoá độc hại ở Hà Nội là rất lớn. Chúng được bày đặt khắp nơi. Chúng ta có thể hiểu nhu cầu tò mò tìm hiểu của tuổi trẻ về những gì chưa biết. Như vấn đề giới tính, tình dục là không phải xấu, xét từ khía cạnh giáo dục giới tính nó còn có tác động tích cực. Tuy nhiên do không được hướng dẫn, không nhận thức đầy đủ dẫn đến những hành vi sai lầm sau khi đọc và xem những văn hoá phẩm độc hại. Kết luận và khuyến nghị 1. Kết luận Nhu cầu giải trí đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống của cá nhân và toàn xã hội nói chung. Nó tạo ra sự cân bằng bởi những hoạt động lao động sản xuất – chính trị – xã hội khác. Chính nhờ có nó mà xã hội luôn ổn định và phát triển. Đối với thanh niên, những người đang phát triển và hoàn thiện nhân cách của mình thì nhu cầu này càng quan trọng. So với trước đây nhu cầu giải trí của thanh niên Hà Nội đã có nhiều biến đổi sâu sắc cả về chất và lượng. Điều đó diễn ra như quy luật của thời gian và như hệ quả của nền kinh tế thị trường và sự giao lưu văn hoá bên ngoài. Đã xuất hiện trong nhu cầu giải trí của thanh niên Hà Nội nhiều nét mới theo xu hướng gia tăng tính tập thể và tính tự do của các hoạt động giải trí như một chỉ báo về sự giải phóng con người và đề cao tính cá nhân trong xã hội Việt Nam hiện đại. Song song với nó là xu hướng đan xen giữa nhu cầu giao tiếp trong đời sống tinh thần của thanh niên. Những biến đổi ấy mang lại cho thanh niên Hà Nội một đời sống văn hoá - tinh thần, phong phú hơn, đồng thời cũng đặt ra trước xã hội đòi hỏi cao hơn về sự quan tâm đáp ứng. Thực tế sự đáp ứng đối với nhu cầu của thanh niên hiện nay còn hạn chế. Do đó làm nảy sinh những loại hình giải trí tiêu cực, những tụ điểm giải trí không lành mạnh. Đây là một thực tế đáng buồn bởi tầng lớp kề cận này phải được tiếp thu những giá trị văn hoá cao cấp, những giá trị chuẩn mực truyền thống của dân tộc… Những chủ nhân tương lai của đất nước phải là người phát triển toàn diện cả đức và tài. Khuyến nghị: Thực tế đang đòi hỏi sự quan tâm hơn nữa của toàn xã hội đối với nhu cầu giải trí của thanh niên. Cần triển khai đầy đủ các biện pháp đa dạng, trên nhiều lĩnh vực, từ biện pháp quản lý hành chính, xử lý dân sự và hình sự đến các biện pháp giáo dục, tác động tới nhận thức, làm thay đổi dần quan niệm xã hội đối với giải trí. Đây là công việc khó khăn và phức tạp, đòi hỏi thời gian và sự đầu tư thoả đáng, không chỉ về kinh phí mà cả về trí tuệ xã hội. Nó đồng thời đòi hỏi sự quan tâm của toàn xã hội, các cấp, các ngành và các đoàn thể cũng như từng gia đình và nhóm sở thích. Cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa các chủ thể trên mới có thể đáp ứng được thoả đáng nhu cầu giải trí cho thanh niên nói riêng và toàn xã hội nói chung.