Đề tài Quản lý doanh nghiệp vừa và nhỏ

NGAÂN HAØNG NHAØ NÖÔÙC VIEÄT NAM BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP.HCM @ & @ TIEÅU LUAÄN MOÂN KTCT MAC - LEÂNIN Ñeà taøi : “QUAÛN LYÙ DOANH NGHIEÄÄP VÖØA VAØ NHOÛ Ngöôøi höôùng daãn : Leâ Huøng Sinh vieân : Nguyeãn Thò Höông Lôùp : CÑ 19 E1 TP. HOÀ CHÍ MINH 2005 QUAÛN LYÙ TAØI CHÍNH DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ PHAÀN 1: Lôøi môû ñaàu Caùc nhaø quaûn lyù thôøi nay buoät phaûi ra nhieàu quyeát ñònh taøi chính hôn so vôùi baát kyø moät thôøi kyø naøo tröôùc nay. Thaät khoù coù ñöôïc moät ngaøy maø caùc nhaø quaûn lyù khoâng phaûi xöû lyù nhanh haøng loïat chöùng töø, giaûi quyeát haøng toàn kho hay caùc khoûan caáp voán cuûa ngaân haøng. Bôûi vì, haàu heat caùc nhaø doanh nghòeâp ñeàu baét ñaàu söï nghieäp cuûa mình trong nhöõng lónh vöïc khoâng phaûi taøi chính. Vì vaäy, leõ töï nhieân hoï thaáy caùc ñoøi hoûi môùi ñoái vôùi caùc quyeát ñònh taøi chính thöïc söï gaây ra nhieàu raéc roái . Muïc ñích cuûa vieäc quaûn lyù taøi chính doanh nghieäp vöøa vaø nhoû naøy laø cung caáp cho caùc nhaø quaûn lyù khoâng hoïat ñoäng trong lónh vöïc taøi chính nhöõng hieåu bieát cô baûn veà caùc luoàng thoâng tin taøi chính ñaõ ñöôïc thu nhaäp theá naøo ñeå xaùc ñònh ñöôïc traïng thaùi “söùc khoûe” cuûa doanh nghieäp. Vì vaäy, em choïn ñeà taøi veà vieäc “Quaûn lyù taøi doanh gnhieäp vöøa vaø nhoû “ Phaàn II: Noäi dung ñeà taøi II.1 Quaûn lyù taøi chính laø gì? Duøng tieàn ñeå laøm ra tieàn . Chaâm ngoân naøy noùi moat caùch ñôn giaûn laø moat doanh nghieäp caàn phaûi coù nguoàn taøi chính ñeå hoaït ñoäng sinh lôïi. Neáu laø ngöôøi baùn leû hay baùn buoân, thì baïn can phaûi döï tröõ moät soá haøng hoùa ñeå baùn. Baïn caàn phaûi môû roäng tín duïng cho ngöôøi tieâu duøng. Baïn phaûi duy trì ñöôïc moät soá dö tieàn ôû ngaân haøng ñeå thanh toùan cho ngöôøi cung öùng vaø traû long. Tröø khi baïn coù ñòa ñieåm kinh doanh cuûa mình, neáu khoâng baïn can coù nhöõng khoûan tieàn ñeå ñaàu tö vaøo ñaát ñai vaø nhaø xöôûng. Neáu baïn laø moät nhaø saûn xuaát, thì can coù tieàn ñeå mua saém thieát bò vaø maùy moùc, mua nguyeân lieäu, döï tröõ baùn thaønh phaåm trong quaù trình saûn xuaát, chuan bò saün thaønh phaåm ñeå ñöa ra baùn. Nhöng coù tieàn vaãn chöa ñaûm baûo laøm ra tieàn, nghóa laø taïo ra lôïi nhuaän. Baïn khoâng chæ caàn coù tieàn, maø coøn bieát söø duïng toát noù. Ñoù laø lyù do taïi sao vieäc quaûn lyù taøi chính coù moät taàm quan troïng ñaëc bieät. Quaûn lyù taøi chính bao goàm nhöõng chöùc naêng sau: Quaûn lyù sao cho taøi saûn cuûa doanh nghieä ñöôïc söû duïng ñeå coù theå ñem laïi lôïi nhuaän cao nhaát töø nhöõng ñoàng voán boû vaøo ñeå ñaàu tö. Ñaùnh giaù ñöôïc nhu caàu ñoái vôùi caùc taøi saûn môùi. Nhaän tieàn ñeå caáp cho caùc khoûan boå sung taøi saûn. Quaûn lyù caû taøi saûn cuõ laãn môùi sao cho moãi loïai ñeàu coù theå ñoùng goùp nhieàu nhaát cho hoïat ñoâng sinh lôïi cuûa doing nghieäp. Hoøan traû ñöôïc caùc khoûan tieàn vay laáy töø lôïi nhuaän do caùc nguoàn voán taïo ra . Nhieäm vuï quan troïng nhaát cuûa baïn vôùi tö caùch laø nhaø quaûn lyù taøi chíonh laø phaûi tìm ra caùc nguoàn tieàn ñeå buø ñaép cho caùc khoûan chi duøng cuûa coâng ty khi coù nhu caàu veà voán: Baïn coù theå taêng caùc khoûan vay nôï hoaëc goïi coå phaàn ñeå daùp öùng söï gia taêng taøi saûn coù. Hoaëc baïn coù theå giaûm ñaàu tö vaøo moät soá taøi saûn ñaõ coù naøo ñoù ñeå haï toång möùc ñaàu tö vaøotaøi saûn coù. Chaúng haïn, giaû söû ñeå duy trì taêng khoái luôïng baùn haøng cuûa mình , doanh nghieäp cuûa baïn phaûi môû roäng hôn nöõa tín duïng cho ngöôøi tieâu duøng vôùi moät thôøi haïn daøi hôn. Noùi caùch khaùc, vieäc ñaàu tö vaøo caùc khoûan coù khaû naêng thu nhaäp ( taøi saûn ) phaûi ñöôïc taêng leân. Baïn coù hoaëc khoâng coù khaû aêng taêng theâm caùc khoûan vay cuûa mình. Ñieàu naøy coøn phuï thuoäc vaøo vieäc coù thuyeát phuïc ñöôïc ngaân haøng cuûa mình thaáy ñoù laø caùch toát nhaát vaø tình hình taøi chính cuûa coâng ty ñuû maïnh ñeå baûo ñaûm ñöôïc khoûan vay. Vaø baïn cuõng coù hoaëc khoâng coù theå goïi theâm voán coå phaàn ñeå caáp phaùt cho caùc khoûan coù khaû naêng gia taêng thu nhaäp. Do vaäy, baïn coù theå quyeát ñònh, hoaëc buoäc phaûi quyeát ñònh caét xeùn taøi saûnkhaùc nhö caùc soá dö ngaân haøng hoaëc löôïng haønh hoùa toàn kho ñeå coù ñöôïc caùc nguoàn tieàn caàn thieát. Vôùi tö caùch laø ngöôøi quaûn lyù taøi chính, coâng vieäc cuûq baïn laø quyeát ñònh choïn nguoàn naøo trong soá naøy – vaø laø nguoàn quan troïng hôn trong nhieàu tröôøng hôïp – coù theå taïo ra caùckhoûan taøi chính maø baïn caøn. Lyù do ñaàu tieân maø baïn naém giöõ vaø vaän haønh doanh nghieä cuûa mình laø taïo ñöôïc lôïi nhuaän ôû möùc nhieàu nhaát coù theå. Ñoàng thôøi, baïn cuõng caàn coù traùch nhòeâm ñoái vôùi nhöõng ngöôøi laøm coâng , khaùch haøng , nhöõng ngöôøi chòu aûnh höôûng cuûa coâng ty baïn – vaø nhöõng traùch nhieäm naøy laø quan troïng . Nhöng chính baïn laø ngöôøi phaûi gaùnh chòu döï ruûi ro cuûa vieäc söû duïng voán. Muïc ñích chính cuûa baïn chaêm lo nguoàn voán naøy vaø söø duïng sao cho chuùng sinh lôïi caøng nhieàu caøng toát . Do vaäy, ñieàu quan troïng ñoái vôùi baïn laø trong coâng vieäc cuûa mình , phaûi coù ñöôïc moät thöôùc ño veà keát quaû kinh doanh höõu ích, ñaëc bieät laø veà taøi chính . Coù moät soá phöông phaùp tính toùan möùc sinh lôïi , nhöng trong ñoù phöông phaùp “tyû suaát lôïi nhuaän cuûa voán ñaàu tö” laø daëc bieät coù ích. Neáu nhö coâng vieäc taøi chính cuûa baïn phöùc taïp hôn möùc baïn hình dung, thì baïn phaûi coù caùc coâng cuï ñeå thöïc hieän. Ít nhaát, caàn coù soå saùch keá toùan ñöôïc gheùp chính xaùc, caùc baùo caùo taøi chính ñònh kyø vaø moät soá kyõ thuaät phaân tích baùo caùo. Nhöõng coâng cuï naøy seõ khoâng cho caùc caâu traû lôøi saün ñoái vôùi caùc vaán ñeà taøi chính, nhöng chuùng seõ giuùp ñeà ra nhöõng quyeát ñònh ñuùng ñaén döïa treân caùc döõ lieäu vaø nhöõng nguyeân taéc xöû lyù kinh doanh ñaõ ñöôïc kieånm nghieäm. Soå saùch keá toùan toát laø neàn taûng cho vieäc quaûn lyù taøi chính ñuùng daén. Nhöõng baùo caùo maø ngöôøi quaûn lyù taøi chính laøm ra coù theå khoâng chính xaùc hay khoâng nay ñuû hôn so vôùi caùc soå saùch keá toùan maø hoï söû duïng ñeå toång hôïp. II. 2 Caùc baûng taøi chính vaø phaân tích tyû leä cuûa caùc baùo caùo taøi chính Moät soá lôùn caùc baùo caùo taøi chính coù theå coù ích trong quaûn lyù taøi chính. Hai baùo caùo quan troïng ñaàu tieân phaûi noùi ñeán laø baûng quyeát toùan loã – laõi vaø baûng thoáng keùt taøi saûn. Hai loaïi baùo caùo taøi chính, baûng toång keát taøi saûn vaø baûng keát toùan loã laõi laø raát caàn thieát vaø coù ích. Tuy nhieân, ñoù chæ môùi laø ñieåm xuaát phaùt ñeå ñi tôùi söï hieåu bieátxem baïn ñang ñöùng ôû ñaâu, ñang ñi veà ñaâu vaø seõ ñeán ñoù nhö theá naøo.Neáu muoán chuùng giuùp ñeå ñem laïi tieàn baïc thì caàn phaûi nghieân cöùu caùc quan heä khaùc nhau giöõa moät soá lieäu trong caùc baûng ñoù. Coù moät soá chæ tieâu ñöôïc nghieân cöùu cho muïc ñích naøy . Nhöõng chæ tieâu naøy laø nhöõng chæ soá so saùnh ( thöôøng ñöôïc cho döôùi daïng caùc tyû leä ) coù ích cho vieäc phaân tích hoïat ñoäng kinh doanh cuûa baïn hôn laø tieàn baïc. Chuùng cho bieát keát quaû kinh doanh ñang dieãn ra theo chieàu höôùng toát hay laø khoâng toát . Ñoàng thôøi, chuùng cuõng cho pheùp so saùnh keát quaû hoïat ñoäng cuûa coâng ty baïn vôùi nhöõng coâng ty cuøng loïai. Tuy nhieân, caàn chuù yù moät soá ñieåm quan troïng sau ñaây: Caùc doanh nghieäp khoâng theå so saùnh vôùi nhau moät caùch chính xaùc. Caùc tyû leä tính toùan vaøo nhöõng thôøi ñieåm quy ñònh. Caùc baùo caùc taøi chính chæ cho thaáy ñieàu gì ñaõ xaûy ra trong quaù khöù. Caùc tyû leä khoâng phaûi laø nhöõng keát quaû cuoái cuøng, maø nhöõng laø nhöõng coâng cuï giuùp baïn giaûi ñaùp moät soá caâu hoûi taøi chính ñaët ra cho mình. Tieàn maët coù theå hieåu ñôn giaûn nhö laø khaû naêng thanh toùan caùc hoùa ñôn cuûa baïn . Noù laø muïc tieâu ñaàu tieân cuûa quaûn lyù taøi chính. Thöôùc ño tieàn maët giuùp cho baïn giaûi ñaùp nhöõng caâu hoûi nhö :”lieäu chuùng ta coù ñuû tieàn maët cuøng vôùi nhöõng taøi saûn coù theå chuyeån thaønh tieàn maët ñeå ñaûm baûo khaû naêng thanh toùan caùc khoûan nôï gaëp trong chu kyø keá toùan hay khoâng? “. Tyû leä hieän haønh hay tyû leä giöõa taøi saûn löu ñoäng treân nôï ngaén haïn , ñoù laø moät trong caùc thöôùc ño toát nhaát ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán trong ño löôøng veà “ söùc maïnh “ taøi chính. Caâu hoûi chuû yeáu maø noù traû lôøi laø: “lieäu doanh nghieäp cuûa baïn coù ñuû taøi saûn löu ñoäng ñeå traû caùc khoûan nôï ngaén haïn – ñeå coù theå ñöôïc an toøan khi thua loã baát ngôø xaûy ra nhö hao huït haønh hoùa hay caùc khoûan khoâng thu veà ñöôïc ?” . Neáu baïn cho raèng tyû leä hieän haønh ( tyû leä giöõa taøi saûn löu ñoäng tren nôï ngaén haïn ) cuûa baïn quaù thaáp thì baïn coù theå naâng noù lean baèng caùch: Traû bôùt moät soá nôï ngaén haïn . Taêng theâm taøi saûn löu ñoäng cuûa baïn nhôø vay möïon vôùimoät thôøi haïn vay daøi hôn moät naêm. Chuyeån caùc taøi saûn khoâng phaøi löu ñoäng thaøng taøi saûn löu ñoäng. Taêng taøi saûn löu ñoäng thoâng qua vieäc goïi voán coå phaàn môùi. Taùi ñaàu tö môû roäng. Tyû leä thöû chua laø moät thöôùc ño chính xaùc hôn so vôùi tyû leä hieän haønh. Do khoâng bao goàm giaù trò haøng hoùa ( trong taøi saûn löu ñoäng ) trong tính toùan, noù chuù yù ñeán löôïng tieàn luaân chuyeån thöïc teá maø giaù trò naøy ñöôïc xaùc ñònh khaù chaéc chaén. Noù giuùp ta traû lôøi caâu hoûi: “Neáu nhö caùc thu nhaäp töø baùn haøng khoâng coøn nöõa thì lieäu doanh nghieäp coù theå traû ñöôïc nôï ngaén haïn hay khoâng, caên cöù vaøo caùc nguoàn tieàn coù theå huy ñoäng nhanh vaø caùc chöùng khoaùn coù theå deã daøng chuyeån ñöôïc”. Tyû leä thöû chua vaøo khoûang 1 treân 1 ñöôïc coi laø thoûa ñaùng vôùi caùc ñieàu kieän sau: Caùc khoûan phaûi thu seõ khoâng quaù chaäm so vôùi thôøi haïn traû nôï ngaén haïn. Khi so saùnh thôøi haïn neân löu yù thôøi haïn traû noù sôùm hôn ñeå ñöôïc höôûng phaàn chieát khaáu. Khoâng coù nhieàu trôû ngaïi laøm chaäm treã vieäc thu hoài caùc khoûan phaûi thu. Tröø khi caûm thaáy chaéc coù ñöôïc hai ñieàu kieän treân , coøn khoâng, baïn neân duy trì moät tyû leä thöû chua cao hôn 1 : 1. AÁn töôïng chung veà tyû leä thöû chua vaø tyû leä hieän haønh laø chuùng caøng cao caøng toát. Ñieàu naøy coù theå ñuùng khi xeùt töø quan ñieåm chuû nôï ,n bôûi vì, chuùng ñeà cao söï thaän troïng vaø an toøan. Nhöng xeùt veà maët lôïi ích cho baïn vôùi tö caùch laø ngöôøi chuû doanh nghieäp thì noù laïi quaù chaët vaø baát lôïi. Nhöõng soá dö tieàn maët khoâng söû duïng , soá phaûi thu vaø nhöõng haøng hoùa trong kho vöôït quaù tyû leä caàn thieát cuûa baïn caàn phaûi ñöôïc giaûm ñöôïc xuoáng . Maáu choát cuûa quaûn lyù taøai chính thaønh coâng laø baûo toøan nhöõng nguoàn löïc cuûa doanh nghieäp vaø söû duïng chuùng ñöôïc nhieàu hôn cho baïn. Hai thöùôc ño coù ích caàn phaûi ghi nhôù trong tröôøng hôïp naøy laø chu kyø thu hoài trung bình vaø voøng quay haøng hoùa. Chu kyø thu hoài trung bình, hay laø soá ngaøy maø tieàn baùn haøng coøn naèm ôû caùc taøi khoûan phaûi thu ( chöa thu veà ñöôïc ) coù theå ñöôïc tính töø baûng toång keát taøi saûn vaø baûng quyeát toùan loã laõi. .Khi bieát ñöôïc chu kyø thu hoài trung bình seõ giuùp baïn traû lôøi caâu hoûi sau: :” Taøi khoûan cuûa baïn ñöôïc thu hoài nhanh nhö theá naøo neáu nhö môû roäng thôøi haïn tín duïng?. Caû hai tyû leä treân lieân quan ñeán chaát löôïng taøi khoûan vaø caùc phieáu phaûi thu, vaø cho baïn bieát boä phaän tín duïng cuûa doanh nghieäp baïn ñaõ xöû lyù toát ñeán möùc ñoä naøo coâng vieäc thu hoài nhöõng taøi khoûan ñoù. Voøng quay haøng hoùa cho bieát haøng hoùa cuûa baïn löu chuyeån nhanh ñeán möùc ñoä naøo. Noù cho baïn moät yù töôûng veà vieäc bao nhieâu voán ñaõ bò “gaêm” vaøo haøng hoùa ñeå duy trì cho hoïat ñoäng cuûa coâng ty. Voøng quay haøng hoùa ñöôïc tính baèngcaùch chia nguyeân giaù haøng baùn cho giaù trò trung bình cuûa kho haøng. Coù phaûi doanh nghieäp cuûa baïn ñang laøm aên coù nhieàu laõi vaø ñang can nhaéc theâm caùc khoûan ñaàu tö? Ñoù laø muïc tieâu lôùn thö hai ( sau muïc tieâu tieàn maët )cuûa quaûn lyù taøi chính , maø moät soá caùc tyû leä seõ giuùp baïn ño ñöôïc söï thaønh coâng cuûa coâng ty mình. II. 3 Kieåm soùat trong quaûn lyù doanh nghieäp Theo baïn nhaântoá quan troïng nhaát trong söï phaùt trieån quaûn lyù doanh nghieäptrong 25 naêm qua laø gì ? Maùy tính chaêng? Bôûi vì 25 naêm tröôùc ñaây maùy tính coøn chöa phoå bieán. Khi môùi coù moät ít maùy tính ñaàu tieân ra ñôøi , thì chuùng ñaõ ñöôïc söû duïng trong caùc tính toùan thoáng keâ vaø trong coâng taùc nghieân cöùu. Ngaøy nay, maùy tính ñoùng moät vai troø quan troïng trong kinh doanh khoâng chæ vì vieäc ghi cheùp soá lieäu tính toùan maø coøn söû duïng trong kieåm tra saûn xuaát, döï ñoùan, laäp caùc baùo caùo, tính toùan tieàn löông, quaûn lyù tín duïng vaø kieåm soùat haøng hoùa. Trong thöïc teá maùy tính ñaõ ñöôïc söû duïng cho moïi hoïat ñoäng quaûn lyù kinh doanh. Moät ñieàu roõ raøng laø, raát ít doanh nghieäp nhoû mua hoaëc thueâ maùy tính. Vieäc söû duïng maùy tính ngaøy caøng roäng raõi trong caùc coâng sôû, cô quan nhö böu ñieän, ngaân haøng, saân bay, thanh toùan tieàn ñieän thoïai , v.v… coù aûnh höôûng khoâng nhoû lean hoïat ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp nhoû. Nhöng chöùc naêng quan troïng nhaát cuûa maùy tính trong kinh doanh ngaøy nay laø chöùc naêng kieåm soùat quaûn lyù bao goàm moïi lónh vöïc kinh doanh. Ñoù chính laø lónh vöïc quan troïng nhaát xaûy ra trong moät thaäp kæ qua. Noùi nhö vaäy khoâng coù nghóa laø haï thaáp taàm quan troïng cuûa vieäc baùn haøng vaø quaûn lyù tieáp thò. Khoâng coù gì quan troïng hôn laø tìm vaø phuïc vuï khaùch haøng – nhö ngöôøi ta thöôøng noùi “baùn haøng laø nhaân toá quyeát ñònh cuûa doanh nghieäp”. Tuy nhieân, kyõ thuaät baùn haøng khoâng thay ñoåi maáy trong 12 naêm qua, trong khi caùc phöông phaùp kieåm soùat taøi chính laïi phaùt trieån maïnh. Töø cuoái thaäp kæ 60 ñeán nay, xuaát hieän moät tình hình môùi trong quaûn lyù caùc coâng ty loùn. Ngöôøi ta laäp ra boä phaän chöùc naêng (goïi laø”phoù chuû tòch taøi chính”) ñeå thöïc hieän haøng loïat troïng traùch bao goàm töø laäp keá hoïach daøi haïn, caáp tieàn cho caùc chi phí nghieân cöùu, giaùm saùt caùc chöông trình keá toaùn, theo doõi möùc sinh lôïi, ñeà ra nhöõng kieán nghò cho quaûn lyù veà moïi phöông dieän cuûa taøi chính. Noùi moät caùch ngaén goïn laø kieåm soùat. Moät laàn nöõa caàn löu yù raèng haàu heát caùc doanh nghieäp khoâng coù khaû naêng thueâ möôùn ñöôïc chuyeân gia quaûn lyù taøi chính coù naêng löïc cao thuoäc loïai noùi treân. Ngöôøi quaûn lyù doanh nghieäp nhoû phaûi “ñoäi raát nhieàu muõ”. Anh ta ñoäi caùc loïai muõ nhö vaäy khitham döï cuoäc hoäi nghò cuûa caùc chuû daonh nghieäp nhoû: “khi toâi ñeán ñaây, doanh nghieäp cuûa toâiñaõ cho boû caùc chöùc vuï cuûa giaùm ñoác ñieàu haønh, tröôûng phoøng baùn haøng, kieåm soùat vieân, boä phaän quaûng caùo. Giaùm ñoác nhaân söï, keá toùan tröôûng vaø ngöôøi gaùc coång”. Caùc chuû doanh nghieäp nhoû baét buoäc phaûi trôû thaønh” phoù chuû tòch taøi chính”cuûa chính mình. Ñoái vôùi caùc chuû doanh nghieäp lôùn hoaëc nhoû ñeå thaønh coâng thì yeáu toá tröôùc heát laø phaûi kieåm soùat ñöôïc doanh nghieäp. Moät doanh nghieäp khi ñöôïc ñaët döôùi söï kieåm soùat hôïp lyù seõ giaùm saùt chaë cheõ töøng ñoâ la thu veà vaø töøng ñoâ la chia ra, vaø hieåu ñöôïc voán cuûa mình phaûi daønh duïm, giöõ gìn, chi tieâu nhö theá naøo, caàn giöõ laïi phaàn lôïi nhuaän naøo ñeå môû roäng kinh doanh. Taïi sao 10.000 doanh ngieäp bò bieán maát haøng name? dó nhieân khoâng phaûi chì vì phaù saûn. Moät soá chuû doanh nghieäp ñôn giaûn laø ñaõ quyeát ñònh chuyeån sang höôùng kinh doanh khaùc. Soá khaùc thì ñi tìm nhöõng thaønh vieân môùi vaø thaønh laäp cong ty môùi. Moät soá coøn laïi caûm thaáy khoâng coøn thích thuù hay nhaän ra raèng hoï khoâng coù sôû tröôøng ñeå kinh daonh. Tuy nhieân, moät soá lôùn khoâng may bò buoäc phaûi ñoùng cöûa vì doanh nghieäp cuûa hoï ñang ôû ngöôõng cöûa cuûa söï phaù saûn, ñang trong giai ñoïan kieän tuïng, chuyeån nhöôïng hay toå chöùc laïi döôùi söï giaùm saùt cuûa toøa aùn. Coù theå noùi raèng hôn 9 trong soá 10 tröôøng hôïp phaù saûnø doanh nghieäp laø do moät soá yeáu keùm nhaát ñònh trong quaûn lyù. Ñieàu naøy coù theå hôi cöôøng ñieäu moät chuùt. Neáu nhö moät cöûa haøng taïp hoùa bean caïnh baát ngôø paûhi ñöông ñaàu vôùi söï caïnh tranh cuûa moät sieâu thò môùi vöùa môû cöûa doïc theo phoá cuûa mình, hay moät nhaø maùy loùn nhaát trong thaønh phoá ñoùng cöûa va quaûng ra ngoøai ñöôøng nhieàu ngöôøi, hay neáu coù hoûa hoïan, luït loäi hay nhöõng söï coá khaùc cuûa töï nhieân phaù huûy ñòa baøn hoaït ñoäng thì söï ñoå vôû coø theå deã daøng xaûy ra. Bao giôø cuõng coù theå coù nhöõng tình huoáng khoâng döï kieán tröôùc ñöôïc taùc ñoäng xaáu ñeán söï oån ñònh cuûa doanh nghieäp. Trong ña soá caùc tröôøng hôïp, söï that baïi baét nguoàn hoaë töø söï thieáu naêng löïc vuûa nhöõng ngöôøi quaûn lyù chuû choát trong ñieàu haønh coâng vieäc hoaëc sai laàm trong vieäc xöû lí voán. Qua nhöõng söï ñoå vôõ caøng thaáy moät ñieàu la nguyeân nhaân chính laø do coi thöôøng quaûn lyù, do xeùt ñoùan sai laàm hay nhöõng thieáu xoùa khaùc. Ví duï, vaøo naêm 1975 ôû Myõ ñaõ coù 11432 doanh nghieäp bò phaù saùn, hay noùi caùch khaùc bò giaûi theå. Ñoù laø moät con soá lôùn nhaát trong voøng 8 naêm keå töø luùc ñoù. Nhöõng doanh nghieäp naøy ñaõ nôï hôn 4 tyû USD khi chuùng bò phaù saûn. Con soá naøy ñaõ vöôït xa soá nôï lôùn nhaát haøng naêm khi nhaän ñöôïc töø tröôùc ñeán nay – cao hôn 25% soá nôï cuûa caùc doanh nghieäp bò phaù saùn vaøo naêm 1974. Ñaõ khoâng heà coù trong soá naøy caùc doanh nghieäâp nhoû. Nhöng cho duø loùn hay nhoû, thì haàu heát trong chuùng bò thaát baïi laø do maát khaû naêng thích öùng vôùi nhöõng thay ñoåi hay khoâng kieåm ñöôïc taøi chính moät caùch hôïp lyù . Maët phaûi cuûa chieác huaân chöông thì theá naøo? Veà nhöõng ngöôøi thaønh ñaït? Tröôùc heát , ta haõy chuù yù ñeán moät ñieàu: Söï thaønh coâng cuõa doanh nghieäp khoâng phaûi bao giôø cuõng phuï thuoäc vaøo soá luôïng voán ban ñaàu. Moät trong soá nhöõng haõng saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng loùn nhaát vaø thaønh coâng nhaát ôû Myõ ñaõ khôûi nghieäp ñuùng ngay tröôùc cuoäc Ñaïi suy thoùai kinh teá bôûi moät nhaø kinh doanh naêng ñoäng vôùi chæ coù 500 USD trong tay. Loaïi thaønh ñaït naøy nay vaãn coøn coù theå coù. Ñuùng, do voán ít neân thöôøng deã nghó raèng doanh nghieäp nhoû bao giôø cuõng ôû choã baát lôïi hôn. Nhöng soá lieäu thöïc teá laïi laäp luaän theo caùch khaùc. Chaéc chaén laø doanh nghieäp lôùn coù lôïi theá do coù döï tröõ voán lôùn vaø coù löïc löôïng caùn boä nghieân cöùu tieáp thò coù naêng löïc – nhöng doanh nghieäp nhoû laïi coù lôïi theá veà tính ñôn giaûn vaø naêng ñoäng. Nhöôøi ta coøn nhôù veà nhaän xeùt cuûa moät vò chuû tòch moät haõng theùp nhoû ôû New York: “Neáu chuùng toâi nhaän d8öôïc moät lôøi phaøn naøn, hay moät khaùch haøng goïi ñieän cho chuùng toâi veà moät vaán ñeà naøo ñoù, thì toâi seõ ñeán vaên phoøng noun tieáp khaùch haøng ngay vaøo saùng hoâm sau cuøng vôùi nhöôøi phuï traùch baùn haøng cuûa mình hay moät trong soá nhaân vieân kyõ thuaät cuûa chuùng toâi. Trong khi ñoù moät trong nhöõng ñoái thuû caïnh tranh lôùn cuûa chuùng toâi chaéc seõ baét ñaàu nghieân cöùu vaán ñeà nhö vaäy hoaëc boå nhieäm moät hoäi ñoàng ñeå nghieân cöùu noù, thì chuùng toâi ñaõ giaûi quyeát xong vuï vieäc hoaëc ghi nhaän ñieàu khieáu naïi ñoù vaø coù theå ñaõ laïi tieáp ñeán vôùi moät ñôn ñaë haøng khaùc “. Nhöng ñeå thaønh coâng, moät doanh nghieäp nhoû phaûi bieát söû duïng c1c lôïi theá cuûa mình. Ñeå khai thaùc chuùng ngöôøi chuû doanh nghieäp phaûi: Thoâng hieåu veà aûn xuaát vaø tieáp thò. Vui veû phuïc vuï. Naêng ñoäng vaø laøm vieäc caàn cuø. Bieát kieåm soaùt taøi chính. Vaø nhö vaäy, ôû ñaây chuùng ta laïi quay trôû laïi thuaät ngöõ – KIEÅM SOÙAT - chìa khoùa cuûa söï thaønh coâng trong quaûn lyù. Nhöng ngöôøi quaûn lyù doanh nghieäp nhoû thöôøng coù kieán thöùc toát veà saûn xuaát vaø baùn haøng. Quaû thöïc , khoù coù theå ñi vaøo kinh doanh neáu khoâng coù khaû naêng nhö vaäy. Nhöng nhieàu chuû doanh nghieäp chæ ñöôïc ñaøo taïo “tröôøng hoïc caáp toác”, hoï caàn phaûi hieåu nhöõng vaán ñeà cô baûn sau ñaây: Ñieàu chænh caùc khoûan chi tieâu vaø ñoàng voán. Coù ñöôøng lôùi tín duïng ñuùng ñaén vaø thöïc hieän noù moät caùch ñuùng ñaén. Kieåm tra chaát löôïng haøng hoùa moät caùch hieäu quaû, caû trong quan heä vôùi vieäc baùn haøng cuõng nhö trong vieäc söû duïng voán kinh doanh. Can ñoái taøi saûn thích hôïp nhö baát ñoäng saûn, maùy moùc vaø trang bò voán. Quaûn lyù moät caùch khoân kheùo caùc khoûan nôï ngaén haïn vaø nôï daøi haïn. Boá trí lôïi nhuaän moät caùch hôïp lyù cho nhu caàu caïnh tranh cuõnh nhö cho taêng truôûng vaø traû löông. Hai coâng cuï kieåm soùat cô baûn giuùp caùc chuû doanh nghieäp thöïc hieän vieäc quaûn lyù laø baûng toång keát taøi saûn vaø baûng quyeát toùan loã laõi. Caùc chöông tieáp theo seõ daønh cho vieäc laøm thueá naøo coù theå söû duïng toái ña caùc coâng cuï naøy thoâng qua vieäc phaân tích tyû leä. II . 4. CAÙC TYÛ LEÄ KINH DOANH VAØ CHUÙNG ÑÖÔÏC SÖÛ DUÏÏÏNG NHÖ THEÁ NAØO Baûng toång keát taøi saûn cho bieát moät doanh nghieäp ñang ôû traïng thaùi naøo trong naêm kinh doanh. Baûng quyeát toùan loã thì toùm taét caùc keát quaû hoïat ñoäng kinh doanh trong suoát chu kyø keá toùan. Hai loïai vaên baûn taøi chính naøy baûn thaân noù chæ môùi laø boä söu taäp caùc soá lieäu khoâng bieát noùi. Nhöng khi caùc soá lieäu taøi chính toång hôïp ñöôïc dieãn giaûi vaø ñöôïc ñaùnh giaù , thì chuùng baét ñaàu lean tieáng . Moät baûng toång keát taøi saûn rieâng leû cuõng gioáng nhö phaàn môû ñaàu cho caùc chöông cuûa moät cuoán saùch – noù chæ cho bieát jkhung caûnh ban ñaàu. Thöïc vaäy, moät baûng toång keát taøi saûn rieâng leû seõ chæ cho thaáy voán ñöôïc phaân boå nhö theá naøo, bao nhieâu trong töøng taøi saûn vaø toàn taïi bao nhieâu phaàn thaëng dö taøi saûn coù so vôùi taøi saûn nôï. Coøn moät baûng toång keát loã laõi rieâng leû seõ chæ cho ta thaáy khoái löôïng haøng hoùa baùn trong moät chu kyø xaùc ñònh , soá chi chí phaûi boû ra, vaø soá nhuaän thu ñöôïc sau khi tröø ñi taát caû moïi chi phí . Nhöng khi moät loïat caùc baûng toång keát taøi saûncho caùc taøi khoûang thôøi gian ñeàu ñaën cuûa naêm taøi chính hay naêm döông lòch ñöôïc xaép xeáp theo coät doïc sao cho caùc khoûan muïc coù lieân quan coù theå so saùnh ñöôïc , thì nhöõng thay ñoåi trong caùc khoûang muïc naøy seõ baét ñaàu boat loä xu theá. Söï so saùnh caùc baûng toång keát taøi saûn khoâng coøn laø nhöõng taám aûnh chuïp nhanh nöõa maø laø nhöõng böùc aûnh chuïp X q2uang caáu truùc xöông soáng cuûa taát caû caùc haønh ñoäng vaø quyeát ñònh quaûn lyù cô baûn. Nhö vaäy, quyeát ñònh ñoái vôùi vôùi vieäc taêng soá löôïng haønh hoùa do giaù haøng lean coù theå ñöôïc phaùt hieän töø soá löôïng haøng hoùa taêng lean töø chu kyø naøy ñeán chu kyø khaùc. Neáu caùc khoûan tín duïng ñöôïc noái loûng vaø nhöõng nguoàn thu giaûm xuoáng , trong khi ñoù doanh soá haøng hoùa baùn giöõ nguyeân khoâng ñoåi thì khi ñoù coù theå coù söï taêng lieân tuïc caùc khoûan phaûi thu. Neáu môû roäng kinh doanh , nôï naàn coù theå taêng lean vaø neáu loã coøn keùo daøi thì giaù trò roøng suuy giaûm . Töông töï, so saùnh caùc baûng toång keát loã laõi seõ phaùt hieä ra nhöõng thay ñoåi quan troïng ôû nhöõng choã coù söï thay ñoåi naøy. Lieäu vieäc giaûm giaù ñaõ ñöôïc nhu caàu caïnh tranh? Khi ñoù haõy chuan bò tinh thaàn “ñoùn” khoûan lôïi nhuaän thaáp hôn tröø khi caùc chi phí mua haøng vaøo cuõng giaûm cuøng tyû leä nhö vaäy. Doanh soá baùn haøng taêng? Neáu taêng thì caùc khoûan chi phí theá naøo? Chuùng coøn giöõ ñöôïc möùc ñoä tyû leä thuaän ? Ñaõ phaûi chi nhieàu tieàn hôn ñeå hoã trôï cho vaên phoøng? Khoûan tieàn naøy laáy töø ñaâu? Theá coøn toång voá coá ñònh? Coù kieåm soùat ñöôïc hay khoâng? Chæ coù baèng caùch so saùnh thu nhaäp kinh doanh va caùc khoûan muïc chi phí töø chu kyø naøy ñaán chu kyø khaùc môùi coù theå tìm ñöôïc ra caâu traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi ñoù nhö vaäy. Ñeå coù nhöõng so saùnh coù nghóa , caàn phaûi söû duïng caùc moái quan heä . Chaúng haïn, neáu nhö kieåm keâ kho haøng cho thaáy giaù trò taêng leân 50.000 USD, thì yù nghóa cuûa noù khoù daùnh giaù , tröø khi khoûan muïc naøy ñöôïc so saùnh vôùi toång doanh soá baùn haøng vaø voán löu ñoäng. Noùi caùch khaùc laø lieäu doanh nghieäp coù thöïc söï boå sung theâm nhieàu cho kho haøng hay khoâng? Lieäu haøng hoùa ñaõ quay voøng ñuû nhanh nhö ta hình sung hay khoâng ? Hay ñoù laø keát quaû cuûa söï toàn ñoïng nhöõng haønh hoùa khoâng baùn ñöôïc? Nhö vaäy, caàn phaûi laäp moái quan heä giöõa caùc khoûan muïc taøi saûn coù vaø nôï vôùi moät caùi gì khaùc nöõa ñeå hieåu ñöôïc deã daøng taàm quan troïng ñoù. Töông töï, khi phaân tích chi phí trong quan heä vôùi doanh soá baùn haøng, baïn coù theå chuyeån soá lieäu chi phí thaønh phaàn traêm cuûa haøng baùn . Sau ñoù, baèng caùch so saùnh caùc tyû leä phaàn traêm töø chu kyø naøy ñeán chu kyø khaùc baïn coù theå thaáy lieäu toång soá ñoâ la tính goäp cuûa caùc khoûan muïc rieâng taêng hay giaûm. Do ñoù, caùc baûng quyeát toùan loã laõi ñöôïc caùc nhaân vieân keá toùan laäp neân cho bieát khoâng chæ toång soá ñoâ la maø thöôøng coøn caû caùc tyû leä phaàn traêm cuûa doanh soá baùn haøng ñöôïc bieåu thò trong töøng khoûan muïc . Tyû leä phaàn traêm taát nhieân , laø nhöõng bieåu thöùc tyû leä soá hoïc . Coøn caùc phaân soá chính laø caùc tyû leä . II . 5 CAÙC TYÛ LEÄ CHUAÅN THÖÔØNG GAËP Caàn traû bao nhieâu tieàn thueâ nhaø ? Phaûi traû bao nhieâu cho thu nhaäp töû tieàn löông cuûa mình? Phaûi maát bao nhieâu tieàn ñeå ñöa haøng ñi? Chi phí trung bình ñeå thöïc hieän kinh doanh theo keá hoïach laø bao nhieâu ? Phaûi traû bao nhieâu tieàn coâng cho ñoäi nguõ baùn haøng cuûa mình? Ñoù laø nhöõng caâu hoûi hoøan toøan khoâng phaûi saùch vôû . Chuùng ñöôïc caùc doanh gia ñaët ra haøng ngaøy khi hoï troø chuyeän vôùi nhau hoaëc khi hoï tranh luaän veà vaán ñeà kinh doanh vôùi caùc ñoàng nghieäp, vôùi nhöõng nhaø quaûn trò kinh doanh vaø nhöõng ngöôøi trong ngheà tín duïng . Khi coù caùc vaán ñeà taøi chính xuaát hieän, chuùng seõ laøm naûy sinh caùc caâu hoûi tieáp theo . Moät trong caùc caâu hoûi chung nhaát laø “Doanh nghieäp cuûa ta seõ kieám ñöôïc bao nhieâu laõi töø voán ñaàu tö?” caùc caâu hoûi khaùc seõ laø :” Ta muoán mua moät soá maùy moùc . Lieäu coù theå mua np65i baèng soá voán hieän coù ôû doanh nghieäp hay laø phaûi ñaàu tö theâm tieàn nöõa?”, “Doanh nghieäp ñoái thuû cuûa ta ñang ñöôïc ñöa ra baùn. Neáu mua noù, lieäu voán kinh doanh cuûa ta coù ñuû ñeå taøi trôï cho caû hai doanh nghieäp khoâng? Haøng hoùa cuûa ta quay voøng nhanh nhö theá naøo? Coù caàn phaûi daønh döï phoøng cho caùc khoûan nôï khoù ñoøi khoâng?” Söï coù saünthoâng tin maø nhôø ñoù moät chuû doanh nghieäp nhoû coù theå ñaùnh giaù ñöôïc hieäu quaû laø voâ cuøng quan troïng. Quaû thöïc, vieäc so saùnh caùc tyû leä maãu hoïaêc chuaån laøm cô sôû ñaùnh giaù vôùi caùc phöông höôùng kinh doanh khaùc nhau , gay cho nhieàu nhaø doanh nghieäp nhoû phaûi xem xeùt laïi caùc phöông höôùng tö duy kinh doanh cuûa mình. Chaúng haïn , caùch ñaây ít laâu moät hieäp hoäi thong maïi ñaïi dieän cho moät doanh nghieäp nhaän thaàu ñaõ toå chöùc moät cuoäc hoïp ñeå thaûo luaän caùc vaán ñeà veà giaù boû thaàu. Vaán ñeà boû thaàu ñaõ ñöôïc ñöa leân baøn . Nhöõng ngöôøi tham gia ñaõ ñöôïc trao cho moät taäp caùc quy trình kyõ thuaät vaø giaù caû vaät lieäu veà moät coâng vieäc maø hoï “chöa roõ” . Vaán ñeà laø phaûi hình dung caùc chi phí vaø boû thaàu cho coâng vieäc vôùi moät giaù coù theå ñem laïi lôïi nhuaän hôïp lyù. Caùc khoûan tieàn ñaët giaù ñaõ ñöôïc xaép xeáp töø 13% cho ñeán 31% treân chi phí vaät tö. Trong khi ñoù, moät keá toùan vieân ñöôïc ñaøo taïo veà chuyeân ngaøng chi phí ñaõ xaùc ñònh tröôùc laø cheânh leäch giaù ñaët seõ laø 26%. Trong khi thaûo luaän veà bieân ñoä dao ñoäng cuûa keát quaû khi thöïc hieän coâng vieäc naøy, moät quan chöùc cuûa hieäp hoäi ñaõ noùi: “ Nhöõng ngöôøi cuûa chuùng toâi khoâng hieåu moät caùch nay ñuû veà caùc chi phí . Hoï coù theå hình dung ñöôïc nhöõng khoûan muïc roõ raøng maø hoï xöû lyù haøng ngaøy, nhöng hoï laïi khoâng bieát moät caùch nay ñuû caùc chi phí coá ñònh vaø caùc khoûan phí giaùn tieáp – nhöõng thöù khoâng ñöôïc bieát hoøan toøan cho ñeán luùc keát toùan vaøo cuoái naêm. Thaät ra, caùc thaønh vieân cuûa chuùng toâi hieåu quaù ít veà taát caû caùc yeáu toá naøy hình thaønh giaù trò. Keát quaû laø raát ít ngöôøi trong soá hoï kieám ñöôïc lôïi nhuaän phaûi chaêng . Nhöng nhöõng nghieân cöùu ngaøy nay veà caùc yeáu toá naøy trong tình huoáng hieän thôøi ñaõ laøm nhieàu ngöôøi “saùng maét”… “. ÔÛ phöông dieän khaùc cuûa vaán ñeà, ngaøy caøng nhieàu caùc chuû doanh nghieäp ñang hoïc caùch phaân tích tyû leä nhö moät coâng cuï quaûn lyù ñeå xaùc ñònh chính xaùc nhöõng ñieàu kieän caàn löu yù trong doanh nghieäp cuûa hoï. Phaântích tyû leä khoâng phaûi laø moät vaán ñeà hoøan toøan môùi . ngay töø naêm 1913 vaên phoøng nghieân cöùu doanh nghieäp cuûa Ñaïi hocï Harward ( Myõ ) ñaõ tieán haønh moät nghieân cöùu veà chi phí cuûa caùc cöûa haøng giaøy. Töø ñoù, raát nhieàu coâng trình nghieân cöùu ñaõ ñöôïc caùc hieäp hoäi thöông maïi, caùc cô quan chính phuû, caùc cô quan thong nghieäp, caùc ngaân haøng, caùc boä phaän nghieân cöùu cuûa nhieàu haõng coâng nghieäp vaø kieåm toùan vaø caùc tröôøng ñaïi hoïc tieán haønh. Vieäc nhaän ra taàm quan troïng cuûa nhöõng tyû leä kinh doanh toát seõ ñem laïi nhieàu aûnh höôûng hôn ñoái vôùi quaù trình chuaån hoùa caùc thuû tuïc vaø do vaäy, caûi thieän hôn keát quaû quaûn lyù. Böôùc ñaàu tieân, trong vieäc phaùt trieån caùc tyû leä kinh doanh duøng ñeå so saùnh laø thieát laäp caùc baûng quyeát toùan loã laõi chi tieát cho caùc coâng ty. Dó nhieân, khoâpng phaûi moïi coâng ty ñeàu “xoay xôû” ñöôïc treân nhöõng con soá cuûa mình. Moät soá haõng khoâng coù ñuû nhöõng ghi cheùp chi tieát caàn thieát. Moät soá khaùc laïi khoâng heà ghi cheùp theo caùch thöùc ñeå coù theå so saùnh ñöôïc vôùi nhöõng chæ soá cuûa phaàn lôùn caùc haûng khaùc trong cuøng moät ngaønh. Taát nhieân, neáu nhö taát caû caùc chæ soá cuûa caùac coâng ty ñöôïc ghi cheùp theo cuøng moät caùch vaø taát caû caùc doanh nghieäp trong cuøng moät ngaønh ñoàng yù vôùi nhau cung caáp chuùng thì seõ coù raát nhieàu thoâng tin ñeå xöû lyù trong thöïc teá. Ñeå thu nhaän, saép xeáp vaø dieãn ñaït caùc keát quaû caàn phaûi coù nhieàu thôøi gian vaø tieàn cuûa. Caùc nhaø thoáng keâ khaéc phuïc vaán ñeà naøy baèng caùch “choïn maãu” töùc laø hoï nhaän thoâng tin töø moät soá ngaãu nhieân caùc coâng ty ñoùng ôû treân moät ñòa baøn lôùn. Caùc coâng ty ñöôïc choïn maãu laø caùc coâng ty coù caùc neùt ñieån hình ñaïi dieän cho moät soá ñoâng. Do vaäy, caùi gì ñuùng cho maãu thì cuõng xem laø ñuùng cho soá ñoâng maëc duø khoâng moät coâng ty ñôn leû naøo coù theå phaûn aùnh chính xaùc ñaëc ñieåm cuûa soá ñoâng . Vieäc choïn kích côõ cuûa maãu vaø choïn coâng ty naøo laøm maãu ñöôïc thöïc hieän nhôø söûa duïng caùc coâng thöùc toùan hoïc khaùc nhau maø taát caû chuùng ñeàu ñöôïc söû duïng ñeå cuøng giaûi quyeát vaán ñeà nhö vaäy. Moät ñieàu quan troïng caàn phaûi nhôù laø moät khi caùc phöông phaùp ñöôïc thöïc hieän moät caùch ñuùng ñaén thì caùc maãu ñöôïc choïn laø tieâu bieåu vaø cho nhöõng keát quaû tin caäy. Sau khi phöông phaùp choïn maãu ñaõ ñöôïc ñeà xuaát vaø chaáp nhaän cho ngaønh, tieáp theo laø choïn teân cuûa caùc coâng ty trong caùc ñòa baøn ñöôïc choïn moät caùch ngaãu nhieân . Teân caùc coâng ty naøy coù theå laáy töø danh saùch do moät hieäp hoäi cung caáp, töø danh saùch cuûa böu ñieän, danh muïc cuûa khaùch haøng, caùc saùch tra cöùu hay baát kyø nguoàn thoâng tin naøo coù theå coù ñöôïc . Böôùc tieáp theo laø göûi caùc yeâu caàu ceà baûng quyeát toùan loã laõi chi tieát cho hoï theo moät ngaøy ñònh tröôùc. Ñoâi khi, cô quan toång hôïp ñoøi hoûi caùc soá lieäu phaûi ghi theo caùc daïng maãu maø hoï chuan bò tröôùc ñeå baûo ñaûm thoáng nhaát vaø so saùnh ñöôïc vôùi nhau. Ngay sau khi thoâng tin baét ñaàu ñöôïc göûi veà cho caùc nhaân vieân thoáng keâ, thì coâng vieäc taäp hôïp vaø ñoái chieáu cuõng baét ñaàu. Coù moät soá phöông phaùp xöû lyù deå ñöa ra ñöôïc caùc soá lieäu cô sôû trung gian naøy ñaõ ñöôïc xaùc ñònh, chuùng thöôøng ñöôïc saép xeáp theo phaàn traêm cuûa toøan boä traïng thaùi cuûa coâng ty. Trong moät tröôøng hôïp, caùc con soá coù theå ñöôïc ghi nhaân döôùi daïng soá tieàn trung bình, chaúng haïn nhö doanh soá baùn haøng cuûa coâng ty. Thoâng thöôøng, nhöõng con soá naøy ñöôïc phaân nhoùm theo loïai quy moâ, chaúng haïn nhö kho haøng coù khoái löôïng haøng baùn töø 20.000 USD ñeán 50.000 USD, caùc kho haøng thöïc hieän doanh soá baùn haøng naêm töø 50.000 ñeán 100.000 USD v..v… Hoaëc chuùng coù theå ñöôïc phaân nhoùm theo khu vöïc thaønh thò hay noâng thoân, hay baùn haøng chòu hoaëc baùn traû ngay. Cuoái cuøng, caùc nghieân cöùu thöôøng chæ ra quan heä cuûa moät soá khoûan muïc choát nhö tieàn löông cuûa chuû doanh nghieäp, hay tieàn löông cuûa moät nhaân vieân baùn haøng, hay soá löôïng haøng baùn treân moät meùt vuoâng, soá voøng quay cuûa kho haøng trung bình v..v… Soá löôïng caùc nguoàn thoâng tin ñeå laäp neân caùc tyû leä taøi chính theo baûng toång keát taøi saûn cho muïc ñích so saùnh laø khaù nhoû so vôùi nhöõng nguoàn duøng ñeå nghieân cöùu caùc tyû leä kinh doanh. Nhieàu thoâng tin coù theå söû duïng ñöôïc cho caùc tyû leä taøi chính theo baûng toång keát taøi saûn laø coù ôû caùc doing nghieäp lôùn. Moät soá cô quan cuûa Chính phuû lieân bang ôû Myõ nhö UÛy ban Thöông maïi lieân bang vaø UÛy ban chöùng khoùan vaø giao dòch chöùng khoùan ñaõ nghieân cöùu caùc tyû leä khaùc nhau cuûa baûng toång keát taøi saûn ñoái vôùi coâng ty lôùn, vaø nhöõng ngheâin cöùu töông töï cuõng ñöôïc moät soá tröôøng ñaïi hoïc tieán haønh. Moät vaøi hieäp hoäi thöông maïi coøn boå sung caùc nghieân cöùu cuûa mình veà caùc tyû leä kinh doanh trong ngaønh mình vôùi caùc tyû leä veà caùc khoûan muïc cuûa baûng toång keát taøi saûn ñaõ choïn. Caùc ngaân haøng cuõng thöïc hieän nhöõng nghieân cöùu tyû leä rieâng döïa treân döõ lieäu cuûa rieâng hoï vaø söû duïng nhöõng nghieân cöùu noåi tieáng cuûa coâng ty Robert Morris ñaõ daønh cho hoï. Vieäc thieát laäp caùc tyû leä cuûa baùo caùo taøi chính so saùnh coøn ñöôïc coâng ty Dun & Bradstreet tieán haønh trong nhieàu naêm. Muïc tieâu söû duïng ñaàu tieân caùc tyû leä taøi chính laø ñeå phaân tích ñieàu kieän tieàn teä cuûa doanh nghieäp. Chuùng phaûn aùnh hieän traïng cuûa doanh nghieäp. Caùc tyû leä kinh doanh cuõng ñöôïc söû duïng cho caùc muïc tieâu raát höõu ích. Moät trong soá nhöõng muïc tieâu ñoù laø giuùp cho ngöôøi quaûn lyù phaân boå voán, laäp ngaân saùch vaø laäp keá hoïach. Vieäc quaûn lyù kinh doanh thaønh coâng ñoøi hoûi phaûi bieát söû duïng caùc tyû leä ñoù ñeå baét ñaàu moät naêm kinh doanh baèng vieäc ñònh ra caùc tyû leä phaàn traêm cuûa moãi ñoâ la baùn haøng ñöôïc ñöa vaøo tieàn löông, tieàn thueâ nhaø, ñi laïi, quaûn lyù chung.v. v… Baèng caùch quaûn lyù nhö vaäy, vôùi söï xeùt ñoùan tröôùc , moät chuû doanh nghieäp coù theå kieåm soùat ñöôïc quy trình tieán trieån vaø neáu nhö doanh nghieäp ñang ñi cheäch höôùng , thì laäp töùc coù theå ñieàu chænh ngay ñöôïc. Ñoù laø moät coâng cuï ñeå kieám lôïi nhuaän. Thöù hai laø baèng caùch so saùnh tyû leä phaàn traêm cuûa doanh soá baùn haøng veà chi phí quaûn lyù doanh nghieäp vôùi nhöõng tyû leä chuaån ñöôïc thieát laäp cuûa ngaønh, ngöôøi chuû doanh nghieäp coù theå tìm ñöôïc moät phöông saùch toát, neáu caùc chi phí kinh doanh cuûa anh ta khoâng caân baèng. Khi ñoù, haønh ñoäng coù theå caàn thöïc hieän laø loïai boû söï maát caân baèng vaø caûi thieän möùc sinh lôïi. II. 6 Phaân tích tyû leä trong quaù trình hoïat ñoäng :Moät tröôøng hôïp coù thöïc Caùc tyû leä coù nhieàu öùng duïng. Chuùng coù ích trong vieäc phaân tích caùc khoûan phaûi thu, trong kieåm tra traïng thaùi kho haøng, trong chæ daãn caùc ñieàu kieän taøi chính, trong so saùnh caùc khoûan muïc chi tieâu, trong phaân tích tieàm naêng hoaëc maát d9oái hieän haønh ñöôïc phaûn aùnh trong caùc baûng toång keát taøi saûn vaø caùc baûng quyeát toùan loã laõi. Veà phaàn sau seõ noùi ñeán moät soá nguyeân lyù phoå bieán vaø vieäc öùng duïng phaân tích tyû leä. II . 7 Ñaùnh giaù vaø dieãn giaûi caùc tyû leä Neáu ñaët caùc tyû leä vaøo ñuùng taàm coù leõ seõ tieát kieäm cho ta nhieàu thôøi gian vaø coâng söùc. Nhieàu doanh nghieäp nhoû coù theå hoïat ñoäng moät caùch vöõng vaøng nhôø kieåm tra caùc quan heä veà lôïi nhuaän vaø chi phí baùn haøng vaø baèng caùch hoài phuïc caân ñoái cô caáu taøi chính . Vieäc xaùc ñònh caùc vaán ñeà phaùt sinh coù theå tieán haønh moät caùch ñôn giaûn hôn neáu döïa vaøo caùc tyû leä chuaån möïc. Böôùc ñaàu tieân trong vieäc ñaùnh giaù vaø dieãn giaûi caùc tyû leä laø hình thaønh quan ñieåm. Khi so saùnh caùc tyû leä hoïat ñoäng kinh doanh cuûa moät coâng ty rieâng bieát vôùi caùc tyû leä cuûa nhöõng doanh nghieäp cuøng ngaønh, ngöôøi chuû doanh nghieäp phaûi nhôù raèng söï so saùnh naøy ñöôïc thöïc hieän treân caùc con soá trung bình. ( Phaûi thöøa nhaän nhöõng con soá trung bình naøy laø chuaån möïc, noùi caùch khaùc , nhöõng maãu taïo cô sôû ñeå tính caùc tyû leä chuaån laø phuø hôïp vaø vieäc thieát laäp chuùng laø thöïc teá). Khi ñoù, caâu hoûi ñaàutieân laø: anh coù muoán ñöôïc laø trung bình khoâng? Veà phöông dieän naøy thì caùc tyû leä maãu thöôøng khoâng phaûi laø trung bình. Chuùng coù theå bao goàm nhöõng coâng ty keùm hieäu naêng nhaát cuõng nhö nhöõng coâng ty hieäu quaû nhaát trong maãu nhöng ñieàu ñoù khoâng theå hieän ra ñöôïc. Do vaäy, muïc tieâu cuûa ngöôøi quaùn lyù kinh doanh laø phaûi ñieàu cgænh caùc hoïat ñoäng kinh doanh sao cho ít nhaát laø toát baèng caùc tyû leä chuaån, vaø coù theå thì toát hôn. Lieân quan ñeán caùc tyû leä cuûa baûng toång keát taøi saûn, coù theå noùi muïc tieâu thoâng thöôøng laø phaûi thöïc hieän toát hôn möùc trung bình. Maëc duø ôû ñaây nhöõng con soá trung bình thoâng thöôøng laø can bieân cuûa ñoä an toøan. Moät coâng ty vôùi taát caû caùc tyû leä choát gaàn vôùi tyû leä chuaån cuûa ngaønh thì chaéc laø khoâng phaûi rôi vaøo ncaùc tình huoáng khoù khaên. Taát nhieân, moät coâng ty coù theå thöïc hieän toát hôn möùc trung bình luùc naøy hay luùc khaùc. Chaúng haïn, khoûan ñaàu tö cuûa noù vaøo taøissaûn coá ñònh coù theå cao hôn möùc trung bình, nhöng phaûi ñöôïc buø ñaép baèng moät möùc luaân chuyeån cao taøi saûn löu ñoäng. Hoaëc taøi saûn coá ñònh phaûi ñöôïc taøi trôï moät caùch thuaän lôïi trong moät khoûan thôøi gian daøi. Hoaëc toác ñoä quay voøng thaáp cuûa taøi saûn höõu hình roøng vaø cuûa voán löu ñoäng coù theå laø do voán hieän coù quaù thöøa. Nhö vaäy, moät doanh nghieäp thöïc hieän 500 USD doanhsoá haøng baùn haøng naêm treân moät khoûan voán 100.000 USD seõ cho thaáy moät toác ñoä quay voøng cao hôn laø moät doanh nghieäp thöïc hieän cuøng moät doanh soá nhö vaäy vôùi 200.000 USD tieàn voán. Coâng ty sau, coù theå, thaäm chí cho moät tyû leä veà taøi saûn coá ñònh treân taøi saûn höõu hình roøng cao hôn tyû leä trung bình ñôn giaûn laø do noù ñaõ khoâng thay theá thieát bò baèng caùc thieát bò môùi hôn, ñaét hôn nhöng hieäu quaû hôn. Tình traïng ngöôïc laïi dó nhieân cuõng coù theå xaûy ra. Caùc tyû leä coù moái quan heä vôùi nhau. Ñieàu ñoù coù theå ñöôïc ñaùnh giaù theo nghóa cuûa hai caâu sau: haõy kieám tieàn vaø haõy luoân traû ñöôïc nôï. Chuùng gioáng vôùi 3 lôøi khuyeân veà quaûn lyù taøi chính ñaõ noùi ôû treân: ñöøng mua quaù möùc, ñöøng baùn quaù möùc vaø ñöøng môû roäng quaù möùc. Böôùc thou nhaát, dó nhieân, laø caàn coù nhöõng tyû leä chuaån coù theå söû duïng ñöôïc. Khoâng phaûi chuùng bao giôø cuõng ñöôïc caäp nhaät. Cheânh leäch lôïi nhuaän khoâng phaûi bao giôø cuõng bieán thieân nhieàu töø naêm naøy sang naêm khaùc. Caùc tyû leä cuûa moät soá maên tröôùc ñoù, ñaëc bieát caù tyû leä gaàn ñaây nhaát coù theå raát coù ích cho nhöõng so saùnh ban ñaàu vaø khoâng deã gì moät chuû doanh nghieäp nhoû coù theå coù ñöôïc. Muïc ñích laø coù ñöôïc ñieåm khôûi ñaàu. Moät khi caùc tyû leä kinh doanh ñaõ laäp ñöôïc, baïn seõ muoán chuùng ñaët vaøo moät soá baûng ñaët caïnh nhau theo coät caùc khoûan muïc veà keát quaû cuûa baïn. Moät soá keát hôïp phaân loïai chi phí coù theå caàn thieát, nhöng nhöõng khoûan muïc chuû yeáu caàn laøm noåi baät leân. Sau ñoù, chuyeån caùc soá lieäu kinh doanh tính baèng ñoâ la cuûa baïn sang phaàn traêm. Thoâng thöôøng vieäc ñieàu tra chi phí cuûa hoïat ñoäng kinh doanh seõ daãn ñeán hình thaønh moät loïat caùc tyû leä theo möùc doanh thu, quy moâ cuûa doanh nghieäp, möùc giaù cuûa haøng hoùa vaø caùc yeáu toá töông töï. Moät caùch töï nhieân, baïn seõ muoán so saùnh nhöõng tyû leä cuûa doanh nghieäp mình vôùi caùc doanh nghieäp khaùc. Sau khi tieán haønh so saùnh, haõy ñaùnh daáu caùc khoûan muïc trong vaên baûn baùo caùo hoïat ñoäng cuûa doanh nghieäp mình , maø thöïc söï khaùc xa so vôùi möùc kinh doanh trung bình. ÔÛ ñaây, phaûn öùng ñaàu tieân coù theå laø phaûi thöïc hieän moät vaøi böôùc quyeát lieät. Tuy nhieân, vieäc laøm thích hôïp hôn seõ laø söï caân nhaéc kyõ löôõng nguyeân nhaân. Baïn phaûi bieát ñöôïc nguyeân nhaântaïi sao nhöõng con soá cuûa baïn laïi cheäch ra ngoøai. Chi phí baùn haøng coù theå cao hôn möùc trung bình do nhöõng dòch vuï ñaëc bieát ñoái vôùi khgaùch haøng ñaõ tính vaøo chi phí vôùi möùc giaù cao. Hoaëc laø tieàn thueâ nhaø cao coù theå do noù ñem laïi möùc lôïi nhuaân cao hônmöùc trung bình. Nhö vaäy, moãi khoûan muïc caàn phaûi ñöôïc xem xeùt trong moái quan heä vôùi toång lôïi nhuaän. Moät khi caùc so saùnh naøy ñöôïc phaân tích, thì nhöõng böôùc ñieàu chænh tyû leä chi phí baùn haøng coù theå tieán haønh . Ñieàu chænh khoâng nhaát thieát laø phaûi caét giaûm chi phí. Moät soá nhaø quaûn lyù taøi chính tìm thaáy caùch caûi tieán caùc chæ soá cuûa mình baèng boå sung chi phí. Ví duï, moät khoûan tieàn chaøo haøng tröôùc ñaây quaù thaáp, vieäc taêng leân coù theå ñem laïi nhieàu thu nhaäp hôn. Veà vaán ñeà naøy, ñieàu chuû yeáu laø phaûi hieåu ñöôïc caùc yeáu toá coù aûnh höôûng lôùn leân caùc chi tieâu phaân loïai chính cuûa baùo caùo hoïat ñoäng kinh doanh nhö tieàn coâng vaø tieàn löông, tieàn boài hoøan cho chuû, chi phí quaûng caùo, chi phí truï sôû, chi phí nôï khoù ñoøi. Coù nhieàu ngöôøi quaûn lyù daonh nghieäp ñaõ khoâng ñöôïc hoïc veà taàm quan troïng cuûa caân ñoái taøi chính trong doanh nghieäp. Vôùi tö caùch la moät caùn boä ñieâu haønh, baïn chaéc raát muoán taäp trung vaøo taøi khoûan thu nhaäp cuûa baïn vôùi mong muoán taêng ñöôïc lôïi nhuaän hay giaûm ñöôïc loã. Tuy nhieân vieäc kieåm tra laïi caøng kyõ caøng caùc baûng toång keát taøi saûn cuõng laø moät thuû tuïc ñaùng laûm. Söï hieåu bieát veà caùch phaân boá taøi saûn coù vaø nôï vaø vieäc ñaùnh giaù caùc tyû leä chuaån ñoái vôùi ngöõng coâng ty thaønh ñaït nhaát trong cuøng ngaønh hay cuøng ñòa baøn vôùi baïn, coù theå coù moät yù nghóa lôùn. Ñaëc bieät khi caàn quyeát ñònh xem cô caáu taøi chính cuûa coâng ty baïn coù neân thay ñoåi hay ñieàu chænh laïi ñeå laøm taêng hieäu quaû hoïat ñoäng hay khoâng. Neáu baùo caùo hoïat ñoäng kinh doanh chæ ra daáu hieäu ñang tieán trieån toát thì raát coù theå deã chuû quan vaø boû qua moät tình hình xaáu ñaùng ra neân söûa chöõa, baèng caùch nguïy bieän noùi raèng “chuùng toâi khoâng coù ñuû voán” hay thaäm chí “caùc vò chuû nôï haõy ñeå cho chuùng toâi yean moät luùc; haõy nhìn xem vieäc kinh doanh maø chuùng toâi ñang laøm”. Thoâng thöôøng vieäc thanh toùan chaäm treã laø do tình traïng khoâng bình thöôøng, chöùa ñöïng moät nguy cô tieàm aån ñoái vôùi doanh nghieäp. Ví duï, baïn coù theå nhaän thaáy löôïng haøng hoùa döï tröõ quaù möùc, caùc chu kì thu hoài quaù daøi, caùc chöông trình môû roäng queø quaët, hay nhöõng khoûan ñaàu tö quaù lôùn vaøo taøi saûn coá ñònh. Trong tieán trình hoïat ñoäng cuûa ña soá caùc coâng ty thöôøng coù nhöõng ñænh cao trong hoïat ñoäng kinh doanh vaø tieáp theosau laø caùc “thung luõng”… trong caùc bieán ñoäng phaùt sinh veà giaù haøng vaø baùn haøng moät soá coâng ty bò maát caân ñoái khoâng coù khaû naêng ñieàu chænh ñöôïc. Bao giôø cuõng tieàm taøng moät trôû ngaïi coù theå buøng ra nhö keát quaû cuûa moät hieän töôïng khoâng löôøng tröôùc ñöôïc. Ví duï nhö söï xuaát hieän cuûa moät coâng ngheä môùi hay söï thay ñoåi moät maãu maõ. Neáu caùc khoûan nôï la naëng neà, thì khoù khaên thöïc söï chaéc chaén seõ khoâng traùng khoûi. Moät doanh nghieäp caàn phaûi coù döï phoøng cho moïi söï coá. Trong söï tieán trieån cuûa phaân tích taøi chính, vieäc so saùnh taøi saûn löu ñoäng vôùi nôï ngaén haïn töø laâu ñôøi ñaõ ñöôïc aùp duïng trong thöïc teá. Baét ñaàu vaø keát thuùc cuûa phaân tích taøi chính tröôùc ñaây ñaõ daãn ñeán keát luaän nhö laø moät ñieàu kì voïng laø moät doanh nghieäp khoûe maïnh caàn ñaït tyû leä 2 ñoâla taøi saûn löu ñoäng treân moät ñoâ la nôï ngaén haïn. Ñieàu naøy, nhö ngöôøi ta noùi ñaõ ñöôïc xem nhö “chæ daãn ñeå traùnh khoûi sai laàm”. Quan nieäm naøy ñaõ khoâng ñöùngvöõng ñöôïc laâu. Sau naøy ñaõ xuaát hieän moät kieåu so saùnh dôn giaûn thou hai: toång caùc tieàn maët vaø caùc khoûan phaûi thu so vôùi toâng soá nôï ngaén haïn. Môùi gaàn ñaây ñaõ xuaát hieän söï caûi tieán thöù ba trong phaân tích cô baûn. Moät soá ngöôøi caáp tín duïng, thaäm chí caû caùc chuû nhaø baêng thöôøng döïa vaøo baûng toång keát taøi saûn ñeå xem xeùt vieäc caáp tín duïng. Hoï haï thaáp caùc khoûan phaûi thu xuoáng möùc 75% theo soá löôïng ñöôïc ghi nhaän trong baùo caùo naøy, ñoàng thôøi haï thaáp luôïng haøng hoùa ñöôïc ghi trong baùo caùo naøy xuoáng 50%. Söï haï thaáp nhö vaäy döïa vaøo lyù luaän cho raèng caùc taøi saûn naøy chaéc chaén tröôùc heát ñaõ bò phoùng leân vaø raèng vieäc haï thaáp ñoù laø caàn thieát ñeå ñeà phoøng khi xaûy ra tröôøng hôïp caùc taøi saûn bò baét buoäc thanh lyù phaûi giaûm giaù trò. Tín duïng neáu ñöôïc môû roäng cho taát caû, seõ chæ ñöôïc caáp treân cô sôû xem xeùt laïi giaù trò taøi saûn coù. Tuy nhieân, kinh nghieäm ñaõ cho thaáy raèng khoâng moät tyû leä ñôn leû naøo coù theå cho ta moät böùc tranh toøan boä cuûa ñieàu kieän taøi chính. Caùc yeáu toá khaùc coù theå coù yù nghóa soáng coøn, moãi moät yeáu toá cho bieát moät khía caïnh rieâng trong moái lieân heä vôùi caùc tyû leä vaø caùc ñieàu kieän khaùc cuûa moät doanh nghieäp. Maëc duø, tyû leä hieän haønh laïi cho bieát caû “caâu chuyeän”. Ñoù laø moät con soá roõ raøng, nhöng khi söû duïng noù cuõng caàn xem xeùt. Ñoâi khi ta raát deã laàm laãn. Tyû leä 4/1 trong moät doanh nghieäp hoïat ñoäng theo thôøi vuï coù theå giaûm xuoáng 1,5/1 vaøo luùc cao ñieåm cuûa thôøi vuï hoaëc coù theå cao do moät soá löôïng lôùn haøng hoùa khoâng baùn ñöôïc doàn öù laïi. Trong baùn haøng quaàn aùo vieäc xem xeùt soá haøng toàn ñoïng töø muøa tröôùc chuyeån sang muøa naøy laø bao nhieâu luoân luoân laø vieäc quan troïng, ví duï quaán aùo muøa heø chuyûeân sang muøa thu. Veà vaán ñeà naøy, moät cöûa haøng giaày Brooklyn ñeå coù moät tyû leä hieän haønh khaù lôùn laø 4/1 bôûi vì löôïng toàn kho 20 000 USD saûn phaåm veà giaày cao coå coù cuùc baám seû khoâng bao giôø baùn heát. Tyû leä hieän haønh 2/1 khoâng nhaát thieát laø moät baûo ñaûm cho ñieàu kieän taøi chính laønh maïnh. Nhöng cuõng khoâng toài neáu giöõ ñöôïc noù trong haàu heát thôøi gian. Caùc tyû leä döôùi ñaây maø thöôøng laø phoå bieán trong ngaønh coâng nghieäp thöïc phaåm hay ôû caùc coâng ty coù toác ñoâ quay vong nhanh cuûa caùc khoûan phaûi thu vaø cuûa kho haøng. Ña soá caùc nhaø quaûn lyù coâng nhaän raèng moät tyû leä hieän haønh thaáp hôn 2/1 laø trieäu chöùng cuûa söï khoù khaên coù theå xaûy ra. Ñoù laø moät tín hieäu cho thaáy söï caêng thaúng taøi chính ñang dieãn ra. Haõy can thaän ñöøng ñeå nôï quaù nhieàu! Neáu chuùng khoâng coøn laøm gì theâm ñöôïc, chuùng seõ xoùi moon söï phaân tích kinh doanh. Caùc nhaø quaûn lyù luoân lo laéng kieám tieàn ñeå traû nôï thöôøng ít khi khaùch quan trong phaân tích ñeå tìm ra höôùng phaùt trieån cho doanh nghieäp cuûa mình. Moät trong caùc chæ soá toát nhaát ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä naëng neà cuûa nôï laø tyû leä giöõa nôï treân giaù trò taøi saûn roøng höõu hình . Moät doanh nghieäp nhoû coù leõ khoâng phaûi nôï nhieàu theo kieåu vay coù thôøi haïn, hay traùi phieáu. Caùc khoûan nôï coù thôøi haïn thöôøng gioáng nhö caùc khoûan ñi vay töø caùc vò coâng chöùc. Chuùng mang tính noäi boä vaø theo yù kieán cuûa nhieàu chuû nôï ñoù laø loïai nôï nguy hieåm nhaát. Hoaëc chuùng coù theå laø nhöõng khoûan vay coù theá chaáp ñöôïc baûo ñaûm baèng moät taøi saûn thöïc hay thieát bò. Neáu ñoù laø nhöõng khoûan lôùn , khi ñoù tyû leä cuûa toång nôï treân giaù trò taøi saûn roøng höõu hình coù theå sr4 raát lôùn. Moät coâng ty caàn vay bao nhieàu ? moät soá nhaø phaân tích cho raèng ñoái vôùi haàu heát caùc coâng ty saûn xuaát nhoû, moät khoûan nôï töông ñöông vôùi 75% giaù trò taøi saûn roøng höõu hình laø khaù cao. Khi caùc khoûan nôï vöôït quaù soá ñoù thì hoï laäp luaän raèng voán sôû höõu cuûa caùc chuû nôï trong taøi saûn coù cuûa doanh nghieäp gaàn ngang baèng vôùi voán sôû höõu cuûa caùc chuû doanh nghieäp. Ñoái vôùi doanh nghieäp baùn leû nhoû, nhuõng khoûan nôï ngaén haïn khoâng neân lôùn hôn 50% giaù trò taøi saûn roøng höõu hình. Taïi saûn ? Moät thöông gia baùn leû, theo hoï, thoâng thöôøng taøi saûn haàu heát laø löu ñoäng trong daïng haøng hoùa caàn phaûi baùn ñeå thu veà tieàn maët. Moät thöông gia bò nôï naàn naëng neà coù theå thaáy ñöôïc söï suy giaûm ñoät ngoät trong toác ñoä quay voøng haøng hoùa cuûa mình. Chæ coù ba bieän phaùp ñeå giaûm nôï. Thöù nhaát laø ñaàu tö nhieàu voán hôn, khoûan naøy khoâng bao giôø cuõng coù saün. Thöù hai laø thanh lyù taøi saûn saün coù – khoâng phaûi bao giôø cuõng thöïc teá. Thöù ba, taïo voán töø lôïi nhuaän – kjhoâng theå coù ngay ñöôïc. Haõy baùm saùt caùc khoûan nôï ñoù. Khi voán buoäc phaûi quay voøng quaù nhanh, moät loïat caùc haäu quaû seõ xuaát hieän. Moãi moät ñoàng ñoâ la ñöôïc gaén vôùi moät soá coâng ñoïan hoïat ñoäng. Moãi moät “ baùnh raêng” trong coã maùy cuûa doanh nghieäp phaûi vaän haønh moät caùch hoøan haûo bôûi vì ôû ñaây khoâng coù tieàn döï tröõ ñeå coù theå duøng ñeán khi coù söï coá. Khoâng theå coù söï giaûm caùc ñôn ñaët haøng vaø veàgiao dòch baùn haøng. Caùc khoûan phaûi thu caàn ñöôïc thu veà ngay laäp töùc, khoûan nôï khoù ñoøi lôùn trôû neân tai hoïa bôûi vaø khoûan tieàn naøy laø khoûan tieàn cô baûn s9eå thanh toùan caùc tín phieáu. Haøng hoùa cuûa coâng ty boå sung caøng nhanh thì toát ñoä mua caøng nhanh. Caùc tín phieáu tích tuï laïi. Tieàn phaûi vay vaø nhöõng khoûan vay naøy phaûi traû. Ñieàu gì xaûy ra neáu coù söï ngöøng treä, baõi coâng, thay ñoåi tieáp thò hay neáu khaùch haøng ngöøng mua. Ñoù laø khi nhöõng moùn nôï baét ñaàu böôùc vaøo thôøi ñieåm nguy hieåm. Khoâng nhieàu coâng ty coù theå daùm gaït boû nhöõng khaùch haøng quaù chaäm treã trong vieäc thanh toùan. Moät soá khaùch haøng loïai naøy mua moät khoái löôïng haøng ñaùng keå vaø khoâng phaûi taát caû hoï ñeàu “ hoûng “. Moät cuoäc ñieàu tra veà 100 coâng ty ñöôïc xeáp vaøo loïai maïo hieåm tí n duïng “ñeïp” möôøi naêm tröôùc ñaõ cho thaáy laø haàu heát trong soá hoï vaãn coøn kinh doanh. Quaûn lyù tín duïng bao haøm söï löïa choïn. Vieäc quaûn lyù tín duïng baèng loái cöùng nhaéc seõ gaây ra khoù khaên. Moät chính saùch tín suing quaù loûng coù theå bieán tín duïng thaønh vuõng laày – moät böôùc ñi khoâng an toøan ñoái vôùi hoïat ñoäng baùn haøng cuûa doanh nghieäp. Moät chính saùch quaù raén seõ coù theå daãn ñeán söï thua loã cho doanh nghieäp vaø söï that baïi trong vieäc taêng theâm nguoàn lôïi trong töông lai. Chu kyø thu hoài laø moät chæ tieâu ñeå so saùnh, noù khoâng chæ ra cuï theå ñieàu kieän cuûa caùc taøi khoûan caù nhaân. Neáu nhö chu kyø thu hoài quaù cao, ñoù coù theå laø do coù söï beá taéc ñoái vôùi caùc khoûan phaûi thu döôùi daïng taøi khoûan seõ phaûi töø boû. Ñieàu ñoù cuõng coù theå laø tín hieäu baùo cho bieát nhöõng khoûan phaûi thu khoâng thuoäc kinh doanh nhö khoûan cho ngöôøi ngoøai vay, ñaõ ñöôïc tính vaøo. Chu kyø thu hoài thaáp coù theå laø moät tín hieäu nguy hieåm cuûa söï leä thuoäc vaøo quaù nhieàu con nôï chaâm treã. Moät chu kyø thu hoài quaù chaäm noùi leân raèng ñang gaëp phaûi moät soá ruûi ro tín duïng. Do vaäy, haõy quan saùt caùc chu kyø thu hoài trung bình cuûa chính baïn vaø cuûa nhöõng ngöôøi khaùc. II . 8 Nhìn veà phía tröôùc Khi doanh nghieäp cuûa baïn phaùt trieån, chaéc chaén seõ coù nhöõng luùc baïn seõ caàn nhöõng khoûan voán boå sung ñeå ñaàu tö hay vaän haønh. Caàn phaûi bieát laäp keá hoïach cho nhöõng nhu caàu naøy vaø ñeå thöïc hieän vieäc ñoù baïn seõ caàn nhöõng coâng cuï döï ñoùan. Caùc kyõ thuaät ñöôïc moâ taû trong chöông naøy – quyõ tieàn maët vaø baùo caùo taøi chính döï kieán- phuïc vuï cho nhieàu muïc tieâu. Chuùng giuùp cho baïn giöõ ñöôïc caùc quyeát ñònh ôû phuùt cuoái cuøng vaø ít ngaïc nhieân nhaát, ñeå thieát laäp caùc tieâu chuaån hieäu quaû ñoái vôùi hoïat ñoäng khaùc nhau cuûa doanh nghieäp, ñeå döï ñoùan caùc nhu caàu taøi chính vaø aûnh höôûng cuûa thay ñoåi chính saùch. Chuùng trôï giuùp raát nhieàu trong vieäc ñaøm phaùn vôùi caùc chuû nôï töông lai. Chuùng giuùp baïn traû lôøi nhöõng caâu hoûi kieåu nhö sau: Coù caàn theâm voán boå sung khoâng? Khi naøo thì caàn ñeán noù? Caàn noù trong bao laâu? Caàn bao nhieâu? Tìm töø nguoàn naøo? Seõ chi phí heát bao nhieâu? Neáu ñi vay thì seõ traû baèng caùch naøo? Quyõ tieàn maët, ñôn giaûn laø moät keá hoïach thu vaø chi tieàn maët trong moät thôøi kyø cho tröôùc. Ñoù laø moät trong soá caùc coâng cuï taøi chính giaù trò nhaát maø baïnñang coù trong tay. Baèng caùch hình dung ra nhöõng nhu caàu tieàn maët cuûa mình vaø caùc nguoàn tieàn maët, trong thôøi gian ñeán baïnseõ ñaët mình vaøo moät tình theá toát nhaát ñeå: Coù ñöôïc lôïi theá trong caùc cô hoäi tieát kieäm tieàn maët nhö soá löôïng ñôn ñaët haøng kinh teá, chieát khaáu v . v …. Laøm cho vieäc söû duïng tieàn maët trôû neân hieäu quaû nhaát. Caáp tieàn cho caùc nhu caàu kinh doanh theo thôøi vuï cuûa baïn. Phaùt trieån moät keá hoïach vay hôïp lyù. Phaùt trieån moät chöông trình khaû thi veà thanh toùan nôï. Baûo ñaûm voán ñeå môû roäng kinh doanh. Laäp keá hoïach ñeå ñaàu tö khoûan tieàn thu töø lôïi nhuaän. Quyõ tieàn maët chæ lieân quan ñeán moät taøi khoûan – ñoù laø tieàn maët. Ñeå thöïc hieän caùc keá hoïach cuûa baïn cho töông lai, böôùc tieáp theo caàn laøm laø phaùt thaûo ra baûng toång keát taøi saûn vaø baûng quyeát toùan loã laõi. Caùc baûng naøy ghi caùc ñaùnh giaù toát nhaát cuûa baïn veà möùc sinh lôïi trong suoát chu kyø keá toùan vaø ñieàu kieän taøi chính cuûa doanh nghieäp cuûa baïn vaøo cuoái thôøi kyø. Chuùng caàn ñöôïc soïan thaûo ít nhaát laø haøng quyù, vaø neáu doanh nghieäp cuûa baïn bò thieáu voán thì baïn neân laøm moät caùch thöôøng xuyeân hôn. Chuùng seõ giuùp baïn traùnh ñöôïc nhöõng nhu caàu ñoät xuaát khoâng köôøng tröôùc ñöôïc coù theå laøm baïn luùng tuùng. Nhôø coù ñöôïc moät caùch nhìn vaøo töông lai, caùc baùo caùo taøi chính ñöôïc laäp neân cho pheùp baïn xeùt ñoùan nhöõng nhu caàu taøi chính naøo cuûa doanh nghieäp caàn vaøo cuoái thôøi kì döï ñoùan. Coù theå sau ñoù baïn laäp caùc keá hoaïch veø caùc böôùc ñi caàn thieát ñeå cuûng coá doanh nghieäp, hoaëc chuaån bò cho taêng tröôûng töông lai. Neáu baïn chôø cho ñeán khi nhu caàu xuaát hieän thöïc söï thì seõ khoù khaên hôn vaø thaäm chí coù theå quaù chaäm. Haõy ghi nhôù 2 ñaëc tính cuûa caùc baûng baùo caùo taøi chính döï kieán. Thöù nhaát, caùc baùo caùo naøy coù theå ñöôïc thieát laäp baèng nhieàu caùch. Caùch tieáp can toát nhaát laø döïa vaøo thoâng tin deã daøng thu nhaän ñöôïc vaø cho pheùp baïn ñöôïc öôùc löôïng moät caùch chính xaùc nhaát caùc taøi khoûan khaùc nhau. Thou hai, haõy nhôù raèng nhöõng baùo caùo naøy döïa treân nhöõng öôùc tính vaø giaû thieát. Chuùng chæ cung caáp moät böùc tranh thoâ cuûa nhöõng caùi coù theå xaûy ra. Neáu keát quaû thöïc teá khaùc xa vôùi caùc öôùc tính ôû nhieàu choã thì aàn phaûi tìm ra nguyeân nhaân. Öôùc tính coù phi thöïc teá hay khoâng hay laø ñaõ coù nhöõng yeáu keùm trong hoïat ñoäng cuûa coâng ty baïn? Duø laø tröôøng hôïp naøo cuõng ph3i quan taâm xem xeùt laïi. Baïn coù theå khoù ñaùnh giaù ñöôïc nhöõng nhu caàu voán cho moät töông lai xa hôn baèng vieäc laäp caùc quyõ tieàn maët döï kieán vaø caùc baùo caùo taøi chính. Ví duï, nhöõng ñieàu mong ñôïi cuûa doanh nghieäp trong 24 thaùng tôùi coù theå raát khoâng chaéc chaén ñeå laäp caùc phöông aùn chi tieát vaø gheùp laïi vôùi nhau. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy, haõy töï hoûi mình caâu hoûi naøy:”Lieäu ta coù mong thöïc hieän ñöôïc moät khoái löôïng kinh doanh nhö vaäy cho 2 naêm ñeán keå töø hoâm nay, hay lieäu ta seõ kinh doanh nhieàu hôn x%?”Khi baïn traû lôøi ñöôïc caâu hoûi ñoù, baïn coù theå ñöa ra moät öôùc löôïng thoâ veà caùc nhu caàu voán cuûa baïn vôi caùc chu kì naøy. Vaäy noù theá naøo? Haõy kieåm nghieäm caùc baùo caùo taøi chính quaù khöù ñeå tìm ra soá tieàn maët bình thöôøng, löôïng haøng hoùa, khoûan phaûi thu, khoûan phaûi traû vaø khoûan vay ngaén haïn treân moät ñoâ la tieàn baùn haøng. Sau ñoù haõy nhaân nhöõng con soá naøy vôùi toång soá tieàn baùn haøng maø baïn döï ñònh thöïc hieän trong hai naêm tôùi. Haõy theâm vaøo taøi saûn coá ñònh hieän coù moïi khoûan boå sung maø baïn mong muoán thöïc hieän trong suaát hai naêm ñoù. Baây giôø, baïn ñaõ saèn saøng treân con ñöôøng cuûa mình ñeå xaây döïng moät baûng toång keát taøi saûn döï kieán sô löôïc cho giai ñoïan tôùi. Coøn böôùc keát thuùc laø tröø toång soá nôï ñöôïc öôùc tính khoûi toång soá taøi saûn coù ñöôïc öôùc tính. Khoûan cheânh leäch naøy laø taøi khoûan voán coù ñöôïc döï kieán. Baây giôø, haõy so saùnh taøi khoûan naøy vôùi taøi khoûan voán ñang coù cuûa baïn. Khoûan cheânh leach giöõa hai taøi khoûan naøy seõ phaûi ñöôïc xaùc ñònh baèng thu nhaäp ñöôïc giöõ laïi coäng vôùi phaàn taêng leân cuûa voán. II . 9 Caùc kieåu caáp voán khaùc nhau Trong phaàn naøy chuùng ta seõ thaûo luaän veà nhöõng khaùc bieät trong 3 kieåu caáp voá khaùc nhau: ( 1 ) Voán sôû höõu, ( 2 ) Voán löu ñoäng, ( 3 )Voán phaùt trieån. Söï phaân bieät naøy laø quan troïng bôûi vì tröôùc tieân baïn phaûi bieát ñuùng baûn chaát caùi maø baïn caàn ñeå coù ñöôïc nhöõng khoûan caáp voán thíach hôïp. Voán sôû höõu cuûa doanh nghòeâp laø hoøn ñaù taûng trong cô caáu taøi chính cuûa moïi coâng ty. Voán sôû höõu, veà maët kyõ thuaät laø phaàn cuûa baûng toång keát taøi saûn phaûn aùnh sôû höõn cuûa coâng ty , ñoàng thôøi noù theå hieän toång giaù trò cuûa doanh nghieäp, bôûi vì taát caûcaùc khoûan voán khaùc chung quy laø nhöõng khoûan ñi vay maø cuoái cuøng phaûi traû laïi. Khi moät ngöôøi cho vay ñaët caâu hoûi:”OÂng coù gì trong doanh nghieäp?” thì chính anh ta ñang veà voán sôû höõu cuûa baïn. Voán sôû höõu noùi chung khoâng phaûi laø nhöõng thöù nhaän ñöôïc töø caùc theå cheá – ít nhaát khoâng phaûi laø ñeå trong giai ñoïan ñaàu cuûa coâng vieäc phaùt trieån doanh nghieäp. Theo caùch phaân tích, voán löu ñoäng vaø voán phaùt trieån coù theå nhaän ñöôïc baèng nhieàu caùch. Caû hai ñeàu trôû neân caàn thieát khi voán sôû höõu ñaõ ñöôïc söû duïng heát. Voán löu ñoäng vaø voán phaùt trieån môû roäng theâm hieäu quaû cuûa voán sôû höõu nhö taùc ñoäng cuûa noon bay leân voán ñaàu tö hieän thôøi trong böùc tranh taøi chính cuûa nhöõng doanh nghieäp thaønh coâng nhaát. Voán löu ñoäng luoân ñoøi hoûi taêng leân do nhöõng hoïat ñoäng ñang tieán trieån cuûa doanh nghieäp. Caùc khoûan tieàn luoân caàn thieá ñeå thöïc hieän caùc taøi khoûan phaûi thu, ñeå nhaän ñöôïc haøng hoùa vaø ñeå traû löông. Ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu nhö vaäy caàn phaûi coù voán löu ñoäng . Trong haàu heát caùc doanh nghieäp caùc nhu caàu thay ñoåi trong naêm vaø ñoù laø söï thay ñoåi vieäc söû duïng nhieàu hay ít tieàn ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu nhö vaäy trong moät chu kyø kinh doanh. Xaùc ñònh caùc nhu caàu naøy moät caùch nhanh nhaát chính laø xaùc ñònh voán löu ñoäng. Voán phaùt trieån maëc duø thöôøng ñöôïc gheùp vôùi voán löu ñoäng, noù coù moät ñieåm khaùc laø nguoàn voán naøy khoâng coù quan heä tröïc tieáp vôùi nhöõng ñaëc ñieåm mang tính chu kyø cuûa doanh nghieäp. Thay vaøo ñoù, voán phaùt trieån thoâng thöôøng ñöôïc ñöa vaøo khi doanh nghieäp môû roäng hay thay ñoåi moät caùch cô baûn. Noùi chung söï thay ñoåi trong doanh nghieäp coù theå daãn ñeán möùc lôïi nhuaän chung cao hôn vaø cuûa luoàng tieàn maët nhieàu hôn phuï thuoäc vaøo caùch söû duïng voán phaùt trieån… Thay vì tìm kieám khoûan vay tieàn maët theo muøa vuï hay giaûm bôùt kieåu ñi vay naøy nhö trong tröôøng hôïp cuûa voán löu ñoäng, nhöõng ngöôøi coù voán cho vay phaùt trieån thöôøng nhìn vaøo lôïi nhuaän gia taêng cuûa doanh nghieäp ñeå xem xeùt khaû naêng hoøan traû trong moät khoûan thôøi gian daøi hôn. Nhu caàu phaûi coù taát caû 3 loïai voán naøy – voán sôû höõu, voán löu ñoäng vaø voán phaùt trieån – luoân luoân laø nhöõng ñoøi hoûi ôû moät doanh nghieäp ñang caàn môû roäng. Baïn khoâng caàn neân troâng chôø moät chöông trình caáp voán ñôn leû daønh cho moät giai ñoïan ngaén ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu daøi haïn trong töông lai. Bôûi vì, nhöõng ngöôøi coù trieån voïng cung öùng voán baét ñaàu phaân tích caùc nhu caàu cuûa doanh nghieäp baïn, hoï seõ baét ñaàu phaân bieät 3 loïai voán naøy theo caùch sau:(1) bieán ñoäng (voán löu ñoäng, (2) khaáu hao ( voán phaùt trieån), (3) laâu beàn( voán sôû höõu).Neáu baïn tìm kieám moät nguoàn vay cho voán löu ñoäng thì ngöôøi ta muoán baïn chæ ra caùch laøm theá naøo ñeå traû tieàn vay naøy trong chu kyø kinh doanh hoaëc trong voøng treân 1 naêm. Neáu baïn tìn voán phaùt trieån, thì ngöôøi ta muoán baïn chæ ra caùch nhöõng khoûan tieàn naøy ñöôïc söû duïng nhö theá naøo ñeå laøm cho doanh nghieäp cuûa baïn trôû neân coù laõi hôn vaø phaùt sinh ra nhöõng khoûan tieàn maët boå sung ñeå coù theå traû laïi tieàn vay sau moät vaøi naêm. Maët khaùc, neáu baïn khoâng tìm kieám voán löu ñoäng laãn voán phaùt trieån, thì coù leõ ngöôøi cho vay seõ noùi vôùi baïn :”Chuùng toâi raát muoán giuùp ñôõ ngaøi, nhöng chuùng toâi khoâng theå ñaàu tö vaøo doanh nghieäp cuûa ngaøi, ñoù laø chöùc naêng cuûa voán sôû höõu, coøn chuùng toâi chæ thuaàn tuùy cho vay thoâi”. Ñoù laø moät caâu traû lôøi töï nhieân vaø hoøan toøan logic, bôûi vì moät ngaân haøng khoâng theå laøm chöùc naêng “laáp choã troáng “ baèng tieàn cuûa nhöõng ngöôøi göûi tieát kieäm maø leõ ra vieäc ñoù phaûi do moät coå ñoâng hay moät nhaø ñaàu tö tö nhaân daùm maïo hieåm neùm tieàn vaøo ñaàu tö ñeå kieám lôïi töùc coå phaàn hay tieàn lôøi trong töông lai. II . 10 Caùc loïai vay voán baûo ñaûm Trong ñieàu kieän khi soá dö tieàn maët hoïat ñoäng cuûa baïn, caùc khoûan tieàn maët phaûi thu vaø löôïng haøng hoùa vöôït quaù tín duïng thöông maïi, thì khoûan troáng naøy caàn phaûi ñöôïc boå sung. Phöông tieän ñôn giaûn nhaát ñeå nhaän voán löu ñoäng naøy laø ñi vay treân cô sôû khoâng coù baûo ñaûm. Caùc ngaân haøng thöông maïi laø nguoàn lôùn nhaát caáp loïai voán naøy vôùi nhöõng ñaëc tröng cô baûn sau ñaây: Caùc khoûan vay laø ngaén haïn nhöng coù theå ñaûo haïn. Chuùng dao ñoäng tuøy thuoäc vaøo caùc nhu caàu thôøi vuï hoaëc theo moät lòch trình xaùc ñònh veà suy giaûm hay khaáu hao voán. Caùc khoûan vay naøy ñöôïc huy ñoäng ñeå traû nôï ñònh kyø. Chuùng khoâng coù quan heä gì vôùi taøi saûn cuûa ngöôøi ñi vay. Chuùng thöôøng ñoøi hoûi moïi khoûan nôï cuûa coâng ty ñi vay phaûi leä thuoäc vaøo chính chuû nôï. Chuùng khoâng coù moät öu tieân cho baát kyø moät chuû nôï naøo cuûa ngöôøi ñi vay. Chuùng ñöôïc caáp tröôùc heát theo moät tyû leä so vôùi taøi saûn löu ñoäng roøng ( voán löu ñoäng ) cuûa ngöôøi ñi vay. Thoâng thöôøng caùc ngaân haøng thöông maïi thích caùc khoûan vay khoâng coù baûo ñaûm , thaäm chí khi giöõa hoï khoâng coù moät moái quan heä naøo. Sôõ dó nhö vaây laø vì loïai cho vay naøy laø ít toán keùm nhaát veà maët ñieåu haønh vaø quaûn lyù. Ñoàng thôøi caùc ngaân haøng chæ caáp khoûan tín duïng khoâng coù baûo ñaûm khi hoï caûm thaáy raèng löôïng tieàn maët vaø tình hình taøi chính chung cuûa doanh nghieäp baïn so vôùi quy moâ cuûa tín duïng laø baûo ñaûm ñeå traû ñöôïc nôï. Baïn coù theå ñònh tröôùc raèng baïn caàn voán löu ñoäng cho moät thôøi gian naøo ñoù, giaû duï laø 3 ñeán 5 thaùng, trong tröôøng hôïp naøy ngaân haøng coù theå caáp tín duïng theo thôøi haïn ñoù. Tuy nhieân, raát coù theå voán löu ñoäng cuûa baïn seõ coøn tieáp tuïc caàn cho doanh nghieäp cuûa baïnvì chöùc naêng thoâng thöôøng cuûa noù laø phaûi boå sung vai troø cuûa voán sôû höõu lieân quan tôùi caùc nhu caàu luoân dao ñoäng trong chukyø kinh doanh. Do ñoù haàu heát caùc khoûan tín duïng khoâng coù baûo ñaûm ñöôïc thieát laäp treân cô sôû moät naêm vaø ñöôïc xaùc ñònh töø soå saùch ghi cheùp ôû ngaân haøng. Maëc duø khi loïai tín duïng moät naêm ñöôïc thieát laäp, thì ngaân haøng vaãn phaûi tieáp tuïc xöû lyù caùc giao dòch vôùi loïai tín phieáu 90 ngaøy coù theå gia haïn. Veà maët lyù thuyeát, trong nhöõng khoûan thôøi gian 90 ngaøy, ngaân haøng seõ ñaùnh gía tình hình tín duïng vaø coù theå yeâu caàubaïn traû laïi ñaày ñuû. Trong thöïc tieãn, hieän nay caùc ngaân haøng caûm thaáy raèng hoï ñaõ thaåm tra khoûan tín duïng naøy khaù can thaän. Do vaäy, thôøi haïn 90 ngaøy chæ laø moät chi tieát kyõ thuaät. Tuy nhieân, baïn phaûi xöû lyù noù moät caùch thích hôïp nhö thanh toùan tín phieáu baèng tieàn maët hoaëc tröôùc khi ñaûo haïn hoaëc thoâng thöôøng “ thanh toùan kieåu ñaûo haïn”. Coâng ty cuûa baïn coù theå ñaõ ñaït ñeán ñieåm maø ôû ñoù khoâng theå thu xeáp boå sung caùc khoûan vay khoâng coù baûo ñaûm vôùi moät ngaân haøang thöông maïi. Ñieàu naøy coù theå do ngaân haøng cuûa baïn ñaõ ñaït ñeán giôùi haïn cho vay cuûa mình hoaëc nhaän thaáy raèng khoâng theå môû roäng hôn nöõa caùc khoûan tín duïng boå sung khoâng coù baûo ñaûm. Trong tình hình ñoù coù theå thu xeáp vôùi ngaân haøng cuûa baïn ñeå hoï ñaøm phaùn vôùi moät coâng ty taøi chính thöông maïi cho moät khoûan tín duïng coù baûo ñaûm hoaëc khoûan vay vôùi laõi suaát thuaän lôïi hôn laø khoûan vay coù baûo ñaûm nhaän tröïc tieáp töø caùc chöông trình cho vay. Söï khaùc bieät cô baûn giöõa khoûan cho vay coù baûo ñaûm vaø khoûan vay khoâng baõo ñaûm laø vieäc toàn taïi moät khoûan theá chaáp, töùc laø moät traùi quyeàn öu tieân treân taøi saûn coù ñaëc bieät maø ngöôøi ñi vay trao cho ngöôøi cho vay. Söï hieän dieän cuûa vaät theá chaáp coù nghóa laø caùc chuû nôï bình thöôøng vaø nhöõng ngöôøi cung öùng thöông maïi khoâng theå nhìn vaøo giaù trò cuûa taøi saûn coù nhaát ñònh ñeå ñoøi nôï ngoïai tröø ñoái vôùi nhöõng yeâu caàu cuûa ngöôøi cho vay coù theå theá chaáp. Nhöõng ngöôøi cho vay cho laø caùc khoûan vay voán löu ñoäng – cho duø coù môû roäng treân cô sôû coù baûo ñaûm hay khoâng ñi nöõa – seõ ñöôïc hoøan traû thoâng qua vieäc thanh toùan töï ñoäng caùc khoûan phaûi thu vaø haøng hoùa trong suoát chu kyø kinh doanh. Nhö vaäy, ñoù laø moät khoûan tieàn maët cuûa doanh nghieäp, ñuùng hôn laø toång lôïi nhuaän hoã trôï cho chöông trình vay ñoù. Baèng caùch ñoái chieáu caùc khoûan vay voán phaùt trieån ñöôïc môû roäng cho nhöõng thôøi kyø daøi hôn vaø ñöôïc hoøan traû töø lôïi nhuaän gia taêng do hoïat ñoäng cuûa doanh nghieäp trong moät vaøi naêm töông lai. Do vaäy, moät caùch logic laø caùc khoûan vay voán phaùt trieån ñöôïc baûo ñaûm baèng kyù quyõ maø khoâng thay ñoåi sôû höõu cuûa ngöôøi ñi vay, ñoù laø phaàn khoâng löu ñoäng cuûa taøi saûn coá ñònh nhö maùy moùc vaø thieát bò. Trong vieäc caáp voán taøi saûn löu ñoäng thì vieäc caáp tín duïng ban ñaàu ñöôïc döïa vaøo soá löôïng cuûa taøi saûn kyù quyõ. Ñoái vôùi vieäc cho vay taøi saûn phaùt trieån ngöôøi ta thöôøng chuù yù vaøo vieäc xaùc ñònh hôïp lyù moät khoûan vay. Noùi caùch khaùc, baïn seõ caàn phaûi chöùng minh raèng, voán phaùt trieån coù theå ñöôïc söû duïng ñeå laøm taêng caùc nguoàn thanh toùan thoâng qua taêng doanh soá baùn haøng, tieát kieäm chi phí, hoaëc saûn xuaát coù hieäu quaû hôn. Cho duø nhaø xöôûng, thieát bò hay maùy moùc cuûa baïn chaéc seõ laø khoûan theá chaáp ñeå vay voán phaùt trieån, thì vieäc söû duïng caùc khoûan tieàn naøy khoâng caàn thieát phaûi haïn cheá mua thieát bò boå sung. Moïi muïc ñích kinh doanh ñeàu laø chaáp nhaän mieãn laø noù höùa heïn nhöõng khaû naêng thaønh coâng. Maëc duø baïn coù theå mong muoán vay laø ñeå mua saém moät phaàn ñaëc bieät cuûa thieát bò môùi, neáu nhö caùc khoûan chuû yeáu cuûa voán phaùt trieån ñöôïc thu huùt vaøo, thì ngöôøi cho vay coù leõ seõ ñoøi hoûi taát caû maùy moùc vaø thieát bò cuûa doanh nghieäp phaûi ñöôïc theá chaáp vaø tyû leä phaàn traêm cuûa tieàn ñaët tröôùc chaéc laø phaân boá ñaâu ñoù giöõa 25% vaø 75 % cuûa giaù trò buùt toùan thieát bò. Phaàn III : Keát luaän Ñeà taøi naøy ñaõ moâ taû moät soá khaùi nieäm vaø coâng cuï cuûa phaân tích taøi chính ñeå cho moät chuû doanh nghieäp vöøa vaø nhoû lyù giaûi ñöôïc caùc soá lieäu taøi chính vaø quaûn lyù caùc hoïat ñoäng cuûa doanh nghieäp mình. Phaân tích taøi chính khoâng theå thöïc hieän ñöôïc theo kieåu raäp khuoân maø caàn phaûi hieåu ñöôïc caùc khaùi nieäm vaø coâng cuï ñoái vôùi caùc yeâu caàu rieâng cuûa chính doanh nghieäp mình. Vaán ñeà naøy em ñaõ trình baøy xong, em mong ñeà taøi naøy seõ coù ích cho caùc nhaø quaûn lyù doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. The end ………………………………………………. MUÏC LUÏC Phaàn I :Lôøi môû ñaàu………………………………………………..2 Phaàn II: Noäi dung nghieân cöùu. II.1 Quaûn lyù taøi chính laø gì?..................................................2 II.2 Caùc baûng taøi chính vaø phaân tích caùc tyû leä……………………….4 II.3 Kieåm soùat trong quaûn lyù doanh nghieäp……………………………..7 II.4 Caùc tyû leä kinh doanh vaø chuùng ñöôïc söû duïng nhö theá naøo.......................11 II.5 Caùc tyû leä chuaån thöôøng gaëp………………………………………………….13 II.6 Phaân tích tyû leä trong quaù trình hoïat ñoäng: Moät tröôøng hôïp coù thöïc…………….18 II.7 Ñaùnh giaù vaø dieãn giaûi caùc tyû leä………………………………………………18  II. 8 Nhìn veà phía tröôùc……………………………………………………………………25 II.9 Caùc kieåu caáp voán khaùc nhau………………………………………………..27 II.10 Caùc loïai vay voán baûo löu………………………………………………………29 Phaàn III : Keát luaän…………………………………………………………..32