Đề tài Phòng ngừa rủi ro bằng công cụ phái sinh

Phòng ngừa rủi ro bằng công cụ phái sinh GVHD: TS Võ Thúy Anh www.themegallery.com Phần I. Cơ sở lí thuyết Rủi ro giao dịch I Phương pháp bảo hiểm rủi ro giao dịch II Các hợp đồng phái sinh tiền tệ III Phần II. Thực trạng ở Việt Nam www.themegallery.com K/n: Xảy ra khi DN có dòng tiền mặt ràng buộc bằng hợp đồng định giá bằng ngoại tệ. Hay Do sự thay đổi giá trị các hợp đồng định giá bằng ngoại tệ do sự thay đổi của tỉ giá hối đoái Rủi ro giao dịch diễn ra khi nào ? Từ khi thỏa thuận giao dịch  thanh toán I. Rủi ro giao dịch www.themegallery.com Đo lường rủi ro: Tiền tệ theo tiền tệ Chênh lệch giữa Số tiền trên hóa đơn cố định theo một đồng tiền cụ thể Số tiền thanh toán cuối cùng theo tỉ giá hiện hành của một đồng tiền cụ thể I. Rủi ro giao dịch www.themegallery.com Kĩ thuật bảo hiểm hoạt động II. Phương pháp bảo hiểm rủi ro giao dịch 2. Các hợp động phái sinh www.themegallery.com 1. Kĩ thuật bảo hiểm hoạt động: Ghi hóa đơn bằng bản tệ Áp dụng chiến lược lead/lag (đẩy mạnh hay làm chậm quá trình thanh toán) Netting (thực hiện một giao dịch với trạng thái đối nghịch trạng thái ngoại tệ hiện tại của DN) II. Phương pháp bảo hiểm rủi ro giao dịch www.themegallery.com 2. Các hợp đồng phái sinh Hợp đồng kì hạn (Forward) Hợp đồng tương lai (Future) Hợp đồng quyền chọn (Option) Hợp đồng hoán đổi (Swap) II. Phương pháp bảo hiểm rủi ro giao dịch www.themegallery.com III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ a. Hợp đồng ngoại hối kì hạn Đ/n: Là thỏa thuận mua bán lượng ngoại tệ nhất định ở thời điểm xác định trong tương lai Tham gia giao dịch có các ngân hàng thương mại, công ty đa quốc gia, tổ chức tài chính quốc tế, tổ chức xuất nhập khẩu… www.themegallery.com a. Hợp đồng ngoại hối kì hạn Đặc điểm: Tỉ giá thỏa thuận vào ngày kí kết hợp đồng Hợp đồng mang tính cá nhân, thỏa thuận trên thị trường OTC Không thể chuyển nhượng Độc lập với thị trường giao ngay Xác định tỉ giá kì hạn: III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com a. Hợp đồng ngoại hối kì hạn Tư vấn lựa chọn: Đối với nhà xuất Khẩu Đối với nhà nhập Khẩu Lo sợ rủi ro giá xuống  Bán hợp đồng kì hạn Lo sợ rủi ro giá lên  Mua hợp đồng kì hạn III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com a. Hợp đồng ngoại hối kì hạn Vd: Công ty Hòa Thọ xuất khẩu áo sang Mỹ với giá trị 100.000 USD và được thanh toán sau 3 tháng nữa. Tức là sau 3 tháng nữa Hòa Thọ sẽ có một khoản tiền VND (đổi số USD nhận được từ nhà NK Mỹ ra). Số tiền bằng VND mà Hòa Thọ nhận được phụ thuộc vào giá USD vào thời điểm 3 tháng sau. Có nghĩa là, Hòa Thọ đang phải đương đầu với rủi ro giao dịch. . Để tự bảo vệ mình khỏi sự xuống giá của USD, Hòa Thọ sẽ thực hiện việc bán kì hạn 100.000 USD với kì hạn 3 tháng, rủi ro giao dịch lúc này sẽ triệt tiêu. Giả sử giá bán kì hạn USD là 21.000 VND. Điều này có nghĩa giá trị hợp đồng xuất khẩu tính bằng VND là 2,1 tỉ đồng đây là doanh thu chắc chắn Hòa Thọ nhận được, hoàn toàn không phụ thuộc vào tỉ giá giao ngay trên thị trường III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com a. Hợp đồng ngoại hối kì hạn III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ Khi tỷ giá biến động ngược chiều, khoản thua lỗ của DN khó dự đoán trước Dù bất lợi nhưng đáo hạn 2 bên vẫn phải thực hiện hợp đồng Không được hủy bỏ đơn phương, không được chuyển giao cho người khác Ẩn chứa nhiều rủi ro Nhược điểm Ưu điểm Đáp ứng được yêu cầu quy mô giao dịch 2 bên, ngày tiến hành trao đổi www.themegallery.com b. Hợp đồng ngoại hối tương lai Là thỏa thuận mua bán số lượng ngoại tệ nhất định theo 1 tỉ giá được xác định tại lúc kí kết hợp đồng và việc chuyển giao ngoại tệ được thực hiện vào một thời điểm nhất định trong tương lai được quy định bởi Sở giao dịch Thực chất là hợp đồng kì hạn nhưng được chuẩn hóa về ngoại tệ giao dịch, ngày chuyển giao, số lượng ngoại tệ và thực hiện trên sàn của Sở giao dịch III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com b. Hợp đồng ngoại hối tương lai Đặc điểm: Người mua và bán không cần biết nhau Có thể thanh toán hợp đồng trước bằng hợp đồng đối ứng với cùng số tiền và ngày giá trị Được tiêu chuẩn hóa và thực hiện trên sàn của Sở giao dịch Yêu cầu kí quỹ, điểu chỉnh giá theo giá thị trường Giá cả biến động theo lệnh mua, bán III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com b. Hợp đồng ngoại hối tương lai Tư vấn lựa chọn: Theo nguyên lí chung Khi có một khoản phải thu, lo sợ tỉ giá giảm  Bán hợp đồng tương lai Khi có một khoản phải trả, lo sợ tỉ giá lên  Mua hợp đồng tương lai III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com b. Hợp đồng ngoại hối tương lai Sử dụng hợp đồng tương lai trong bảo hiểm rủi ro giao dịch Quản lí rủi ro ngoại hối với khoản phải thu Để phòng ngừa ngoại hối đoái với khoản phải thu bằng ngoại tệ ví dụ USD, DN VN có thể bán ngoại tệ theo HĐ tương lai có giá trị và thời hạn tương đương với khoản phải trả Quản lí rủi ro ngoại hối với khoản phải trả Để phòng ngừa rủi ro ngoại hối đoái với khoản phải trả bằng ngoại tệ ví dụ USD, DN VN có thế mua ngoại tệ theo HĐ tương lai có giá trị và thời hạn tương đương với khoản phải thu III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com b. Hợp đồng ngoại hối tương lai Ưu điểm Khả năng bị phá vỡ HĐ thấp hơn so với HĐ kỳ hạn Kích thước HĐ nhỏ, dễ thu hút nhiều người tham gia Tính thanh khoản cao Giá cả được xác định hợp lý, thông tin công khai Thị trường có tổ chức, ổn định III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com b. Hợp đồng ngoại hối tương lai Nhược điểm Chỉ giới hạn với một đồng tiền chính Chỉ có một số ngày giá trị Dung lượng của hợp đồng cứng nhắc III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com c. Hợp đồng ngoại hối quyền chọn Là công cụ tài chính cho phép người mua quyền lựa chọn mua hoặc bán một đồng tiền nhất định trong tương lai tại mức tỉ giá đã được thỏa thuận gọi là tỉ giá quyền chọn hay tỉ giá giao dịch Bởi vì quyền chọn là một tài sản tài chính nên nó có giá trị và phải trả một khoản chi phí nhất định khi mua nó III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com Quyền chọn bán Quyền chọn mua Trao cho người mua quyền được mua một tài sản cơ sở vào một thời điểm hay trước một thời điểm trong tương lai với mức giá xác định. Bao gồm mua quyền chọn mua và bán quyền chọn mua Trao cho người mua quyền được bán một tài sản cơ sở vào một thời điểm hay trước một thời điểm hay trước một thời điểm III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ c. Hợp đồng ngoại hối quyền chọn www.themegallery.com c. Hợp đồng ngoại hối quyền chọn Đặc điểm Không bắt buộc thực hiện nghĩa vụ Khi có rủi ro xảy ra, lỗ lãi được tối thiểu ở mức giá chi phí quyền chọn Người bán quyền phải sẵn sàng thực hiện giao dịch nếu người mua muốn Tùy hợp đồng quyền chọn mà có thể thực hiện ở bất cứ thời điểm nào III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com c. Hợp đồng ngoại hối quyền chọn Tư vấn lựa chọn Đối với quyền chọn mua Đối với quyền chọn bán III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ Ưu điểm Lỗ lãi được tổi thiểu hóa, biết trước và xác định chắc chắn Kiểm soát rủi ro tỷ giá, tận dụng thời cơ để đầu cơ Cho phép ra các quyết định bán chiến lược Bảo đảm an toàn về giá Cho phép tiếp cận tín dụng nhiều hơn Nhược điểm Phải bỏ ra chi phí quyền chọn www.themegallery.com d. Hợp đồng ngoại hối hoán đổi Đ/n: Là hợp đồng mà các bên thỏa thuận hoán đổi một đồng tiền thông qua một hợp đồng và cam kết sẽ mua hoặc bán lại bằng một hợp đồng kỳ hạn ngoại tệ Đặc điểm Số lượng mua vào và bán ra đồng tiền yết giá bằng nhau trong 2 vế của hợp đồng hoán đổi Hợp đồng hoán đổi giao dịch trên thị trường phi tập trung Hợp đồng hoán đổi tạo ra sự không cân xứng về thời gian III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com Tư vấn lựa chọn Đối với nhà xuất khẩu: Nhà XK vừa có nhu cầu mua giao ngay ngoại tệ ở thời điểm thỏa thuận giao dịch đồng thời vừa có nhu cầu bán ngoại tệ ở thời điểm tương lai. Đối với nhà nhập khẩu: Nhà NK vừa có nhu cầu bán giao ngay ngoại tệ ở thời điểm thỏa thuận đồng thời vừa có nhu cầu mua ngoại tệ ở kỳ hạn ở thời điểm tương lai III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com Ưu điểm: Là công cụ bảo hiểm tốt nhất, mềm dẻo, linh hoạt Giúp DN XNK quản lý dòng tiền hiệu quả Sử dụng ngay nguồn ngoại tệ sẽ có trong tương lai Giải quyết được nhược điểm của hợp đồng giao ngay và hợp đồng kỳ hạn Chi phí vay thấp hơn thông thường III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ Nhược điểm: Hợp đồng bắt buộc các bên phải thực hiện khi đáo hạn bất chấp tỷ giá trên thị trường như thế nào Không quan tâm tỷ giá trong suốt quãng thời gian giữa thời điểm hiệu lực và thời điểm đáo hạn Chi phí môi giới cao Kỳ hạn các công cụ cơ sở thường chỉ nằm từ 3-10 năm www.themegallery.com III. Các hợp đồng phái sinh tiền tệ www.themegallery.com 1. Thực trạng chung: Các hợp đồng hạn ít đươc sử dụng, các giao dịch kỳ hạn chiếm khoảng 5-7% khối lượng giao dịch của thị trường ngoại tệ liên NH. Giao dịch hoán đổi xuất hiện khá sớm Các công cụ phái sinh lãi suất và tỷ giá ngoại tệ tiếp tục xuất hiện ở VN và được các NH sử dụng Quyền chọn ngoại tệ, lãi suất, vàng là những công cụ phái sinh được sử dụng nhiều nhất do những ưu điểm vốn có trong bối cảnh lãi suất và tỷ giá vàng tăng liên tục Phần II. Thực trạng ở VN www.themegallery.com 2. Nguyên nhân làm hạn chế việc sử dụng công cụ phái sinh ở VN Các DN chưa có hiểu biết nhiều về bản chất các công cụ tài chính phái sinh Các tổ chức tài chính, đặc biệt NHTM: nguồn lực hạn chế, hệ thống thông tin quản lý chưa phát triển… Khuôn khổ pháp lý, các chính sách nhà nước còn thiếu, cơ chế nghiệp vụ chưa có Chi phí giao dịch có liên quan còn cao Chưa có những nhà tạo lập thị trường Phần II. Thực trạng ở VN www.themegallery.com 2. Một số giải pháp phát triển công cụ phái sinh ở VN: NHNN cần có cơ chế điều hành tỷ giá linh hoạt, tạo thành thị trường ngoại hối phản ánh đúng quan hệ cung cầu phù hợp thị trường giao dịch Các NHTM triển khai các sản phẩm dịch vụ hỗ trợ, tư vấn, hướng dẫn cụ thể cho từng DN Nghiên cứu, phát triển các dịch vụ NH nhanh chóng tiếp cận các công nghệ mới Phần II. Thực trạng ở VN