Đề tài Nghiên cứu về thể chất, một số vấn đề y tế học đường và tình hình sức khỏe của học sinh trường trung học cơ sở Trần Bội Cơ tại thành phố Hồ Chí Minh

CHÖÔNG 1 ÑAËT VAÁN ÑEÀ **** Töø thaäp nieân 90 cho ñeán nay, tình hình kinh teá xaõ hoäi ôû ñaát nöôùc ta trong thôøi kyø Coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, ñaõ coù nhieàu thay ñoåi ñaùng keå. Ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa nhaân daân ngaøy ñöôïc caûi thieän, chaát löôïng cuoäc soáng ngaøy ñöôïc naâng cao. Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø moät Thaønh phoá ñoâng daân nhaát cuûa caû nöôùc, soá löôïng hoïc sinh ngaøy caøng gia taêng, soá löôïng tröôøng hoïc duø ñaõ coù ñöôïc xaây theâm nhieàu, cuõng chöa ñaùp öùng ñuû nhu caàu cuûa thaønh phoá. Do ñoù, moät soá lôùp hoïc ôû caùc tröôøng ñaõ coù soá hoïc sinh quaù ñoâng, aûnh höôûng tôùi söùc khoûe vaø chaát löôïng hoïc taäp cuûa caùc em. Hieän nay vaán ñeà caûi thieän ñieàu kieän moâi tröôøng y teá hoïc ñöôøng ñang laø moät vaán ñeà ñöôïc Boä Giaùo Duïc, Boä Y Teá vaø laõnh ñaïo caùc caáp chính quyeàn cuøng caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng ôû nöôùc ta heát söùc quan taâm. Trong caùc yeáu toá moâi tröôøng cuûa lôùp hoïc tröôùc tieân phaûi keå ñeán yeáu toá vi khí haäu. Nöôùc Vieät Nam laø moät nöôùc coù khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa noùng aåm. ÔÛ thaønh phoá Hoà Chí Minh, duø trong muøa möa hay muøa khoâ, nhieät ñoä trung bình ngaøy trong phoøng cuõng xaáp xæ 30oC vaø ñoä aåm cuõng töông ñoái cao. Hôn nöõa, ôû trong caùc phoøng hoïc ñoâng ngöôøi khoâng khí ngoaïi caûnh caøng trôû neân ngoät ngaït hôn do hoaït ñoäng vaø chuyeån hoùa vaät chaát cuõng sinh nhieät cuûa cô theå con ngöôøi. Trong hoaøn caûnh ñoù, phöông tieän caûi thieän ñieàu kieän vi khí haäu thoâng duïng hieän nay laø thoâng khí baèng quaït maùy. Beân caïnh caùc yeáu toá vi khí haäu, vaán ñeà chieáu saùng cho lôùp hoïc cuõng heát söùc quan troïng. Khoa hoïc “Ergonomie – Khoa hoïc veà tieän nghi ôû nôi laøm vieäc cuûa con ngöôøi” ñaõ chæ roõ raèng: chieáu saùng ñaày ñuû keát hôïp vôùi baøn gheá ñuùng tieâu chuaån seõ laøm cho hoïc sinh thoaûi maùi hôn vaø laøm giaûm tyû leä maéc beänh caän thò cuûa caùc em. Nhö vaäy, phoøng hoïc saùng suûa, khoâng khí thoaùng maùt seõ laøm cho hoïc sinh thoaûi maùi, ñôõ meät moûi, deã tieáp thu baøi vôû. Ngöôïc laïi phoøng hoïc aåm thaáp, thieáu aùnh saùng, thoâng khí keùm seõ aûnh höôûng tôùi söùc khoûe cuûa caùc em, vaø chaát löôïng hoïc taäp seõ giaûm suùt. Vì nhöõng lyù do ñaõ neâu treân, neân chuùng toâi tieán haønh nghieân cöùu veà theå chaát, moät soá vaán ñeà y teá hoïc ñöôøng vaø tình hình söùc khoûe cuûa hoïc sinh tröôøng Trung hoïc Cô sôû Traàn Boäi Cô taïi Tp. Hoà Chí Minh. Chuùng toâi hy voïng raèng nhöõng keát luaän ruùt ra trong luaän vaên naøy cuõng coù theå giuùp ích cho vieäc caûi thieän tình hình y teá hoïc ñöôøng cuûa caùc tröôøng hoïc taïi Tp Hoà Chí Minh vaø trong caû nöôùc. CHÖÔNG 2 MUÏC TIEÂU **** *Muïc tieâu toång quaùt: Goùp phaàn nghieân cöùu veà theå chaát, ñieàu kieän moâi tröôøng lôùp hoïc vaø tình hình söùc khoûe cuûa hoïc sinh tröôøng Trung hoïc cô sôû Traàn Boäi Cô, TP Hoà Chí Minh töø thaùng 5/2003 ñeán thaùng 5/2004. *Muïc tieâu chuyeân bieät: 1. Nghieân cöùu veà theå chaát cuûa hoïc sinh 2. Nghieân cöùu veà ñieàu kieän moâi tröôøng lôùp hoïc; veà khí haäu, tình hình chieáu saùng, kích thöôùc baøn gheá. 3. Nghieân cöùu moät soá vaán ñeà veà tình hình söùc khoûe cuûa hoïc sinh  CHÖÔNG 3 TOÅNG QUAN Y VAÊN *** 1.1 MOÄT SOÁ CHÆ TIEÂU ÑAÙNH GIAÙ THEÅ CHAÁT CON NGÖÔØI VAØ CAÙC NGHIEÂN CÖÙU VEÀ THEÅ CHAÁT CON NGÖÔØI TRONG VAØ NGOAØI NÖÔÙC: 1.1.1. Moät soá chæ tieâu ñaùnh giaù theå chaát con ngöôøi: Töø laâu theå chaát ñöôïc coi laø moät trong nhöõng chæ tieâu nhaän daïng vaø ñaùnh giaù söùc khoeû con ngöôøi[1,2,4,9,15]. Nghieân cöùu veà theå chaát con ngöôøi khoâng chæ coù nhöõng nhaø y hoïc maø coøn cuûa nhieàu nhaø khoa hoïc thuoäc caùc lónh vöïc khaùc nhau nhö [8,19,20,22,26,29,30,31]: Nhaân traéc hoïc (Biomeùtrie Humaine), taêng tröôûng hoïc (Auxologie), coâng thaùi hoïc (Ergonomie)…. Nghieân cöùu veà theå chaát khoâng chæ laø nhaän xeùt ñôn sô veà taàm voùc beân ngoaøi maø noù coøn coù nhieàu yù nghóa vaø öùng duïng trong thöïc tieãn haøng ngaøy nhö xaây döïng con ngöôøi chuaån ñaëc tröng cho moãi daân toäc, xaây döïng maãu kích côõ, maãu quaàn aùo may saün, nhöõng maãu ñoàng phuïc hoïc ñöôøng, maãu phöông tieän lao ñoäng… sao cho tinh teá nhaát vaø tieän nghi nhaát. Trong nghieân cöùu theå chaát, ngöôøi ta tìm ra nhieàu chæ tieâu khaùc nhau ñeå ñaùnh giaù toaøn veïn theå chaát moät con ngöôøi, nhöng soá ño chieàu cao vaø caân naëng vaãn luoân laø hai chæ tieâu quan troïng haøng ñaàu ñöôïc WHO theo doõi nghieân cöùu moät caùch coù heä thoáng. Chieàu cao ñöùng cuûa cô theå con ngöôøi laø moät trong nhöõng chæ tieâu raát quan troïng trong haàu heát caùc ñieàu tra cô baûn veà nhaân traéc hoïc, nhaân chuûng hoïc vaø y hoïc. Chieàu cao ñöùng coøn ñöôïc xem nhö moät trong nhöõng chæ tieâu quyeát ñònh ñeå phaân bieät caùc chuûng toäc treân theá giôùi. Nhieàu nghieân cöùu ñaõ chöùng minh raèng chieàu cao laø moät ñaïi löôïng ñöôïc qui ñònh bôûi gen nhöng laïi thay ñoåi theo thôøi gian. Chieàu cao bieåu hieän taàm voùc cuûa moät ngöôøi, do ñoù caùc nhaø y hoïc thöôøng döïa vaøo chieàu cao ñeå ñaùnh giaù söùc lôùn cuûa treû em vaø taàm voùc cuûa moät ngöôøi. Chieàu cao thöôøng thay ñoåi theo chuûng toäc, giôùi tính vaø chòu moät phaàn aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng, hoaøn caûnh soáng cuûa xaõ hoäi. Khoâng nhöõng theá, chieàu cao ñöùng coøn laø moät trong nhöõng ñaïi löôïng raát quan troïng trong trong öùng duïng nhaân traéc hoïc vaø nghieân cöùu thieát keá ergonmie. Chieàu cao ñöùng thöôøng ñöôïc coi nhö bieåu hieän cuûa theå löïc neân ñöôïc coi laø moät chæ tieâu quan troïng ñaùnh giaù theå löïc trong coâng taùc tuyeån choïn vaøo quaân ñoäi, tuyeån thôï, tuyeån sinh. Söï phaùt trieån chieàu cao coøn ñöôïc löu yù trong tuyeån choïn naêng khieáu theå duïc theå thao ñaëc bieät trong caùc moân caàn toác ñoä vaø söï vöôn xa nhö : bôi loäi, ñieàn kinh, nhaûy xa… ;ngoaøi ra noù coøn giuùp ñaùnh giaù theå traïng lieân quan ñeán chaát löôïng cuoäc soáng, chaát löôïng con ngöôøi sinh hoïc. Chieàu cao cô theå coøn giuùp caùc nhaø y hoïc löôïng giaù giaùn tieáp chöùc naêng thoâng khí cuûa phoåi bôûi chieàu cao coù moái töông quan thuaän vôùi taát caû caùc thoâng soá hoâ haáp [32]. Caân naëng cuõng nhö chieàu cao, laø moät soá ño quan troïng thöôøng ñöôïc söû duïng trong caùc coâng trình ñieàu tra veà hình thaùi ngöôøi. Troïng löôïng lieân quan ñeán nhieàu kích thöôùc khaùc neân thöôøng ñöôïc duøng ñeå ñaùnh giaù söï phaùt trieån cuûa cô theå. Ñoái vôùi cô theå bình thöôøng trong giai ñoaïn taêng tröôûng, troïng löôïng cô theå thöôøng xuyeân taêng leân nhöng khoâng ñoàng ñeàu. Böôùc vaøo theá kyû XIX, troïng löôïng ñöôïc coi laø moät chæ soá khoâng theå thieáu ñöôïc trong coâng taùc tuyeån moä binh lính .Tröôùc ñaây ngöôøi ta xem caân naëng laø moät ñaëc ñieåm quan troïng ñeå ñaùnh giaù ñaày ñuû söï phaùt trieån theå löïc. Tuy nhieân ngaøy nay caân naëng chæ ñoùng vai troø tieân löôïng cho yeáu toá theå löïc, nhöng laïi laø yeáu toá ñaùnh giaù söï phaùt trieån kinh teá cuûa moät quoác gia do troïng löôïng coù theå quan heä chaët cheõ vôùi ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi vaø chòu taùc ñoäng töùc thôøi cuûa cheá ñoä aên uoáng, cuõng nhö lieân heä maät thieát vôùi tình hình söùc khoeû vaø beänh taät cuûa moãi ngöôøi. Caân naëng cuõng aûnh höôûng nhaát ñònh leân söï phaùt trieån sinh lyù cuûa con ngöôøi nhö tuoåi daäy thì. Ngöôøi ta nghieân cöùu raèng khi con ngöôøi ñaït ñeán moät caân naëng qui ñònh saün cho moãi ngöôøi thì thôøi kyø daäy thì seõ xaûy ra vaø cuõng coù moät soá nghieân cöùu cho raèng ngöôøi maäp thì daäy thì sôùm hôn ngöôøi gaày. Caân naëng cuûa moät ngöôøi noùi leân möùc ñoä vaø tyû leä söï haáp thu vaø tieâu hao, moät ngöôøi ñöôïc dinh döôõng toát thì seõ taêng caân, do ñoù caân naëng noùi leân phaàn naøo trình ñoä phaùt trieån theå löïc cô theå. Chieàu cao vaø caân naëng laø nhöõng ñaïi löôïng coù tính töông ñoái, töï noù khoâng ñuû ñöa ñeán moät nhaän xeùt veà taàm voùc cuûa moät con ngöôøi. Vì vaäy, caùc nhaø khoa hoïc ñaõ ñöa ra nhöõng chæ soá coù tính toång hôïp töø nhieàu chæ tieâu nhaân traéc hoïc khaùc nhau. Moät trong nhöõng chæ tieâu ñoù laø chæ soá BMI ( Body’s Mass Index) [13,21,23,24,27,28]. Chæ soá naøy ñöôïc hình thaønh töø hai chæ tieâu caân naëng vaø chieàu cao. Chæ soá BMI ñöôïc duøng roäng raõi ôû nhieàu quoác gia treân theá giôùi trong vieäc ñaùnh giaù taàm voùc moät con ngöôøi ñaõ tröôûng thaønh (treân 18 tuoåi) vì ôû löùa tuoåi naøy laø löùa tuoåi khoâng coøn phaùt trieån hay phaùt trieån chaäm neân BMI coù tính oån ñònh. 1.1.2 Moät soá nghieân cöùu theå chaát con ngöôøi trong vaø ngoaøi nöôùc: ÔÛ Vieât Nam, nghieân cöùu ñaàu tieân veà söï taêng tröôûng chieàu cao vaø caân naëng ôû treû em coù leõ laø cuoán “Hình thaùi hoïc vaø giaûi phaãu hoïc myõ thuaät” cuûa Huard vaø Ñoã Xuaân Hôïp (1943). Cuoán saùch naøy ñaõ ñaët neàn moùng ñaàu tieân cho khoa hoïc nhaân traéc hoïc trong nöôùc. Tuy nhieân do ñieàu kieän xaõ hoäi Vieät Nam luùc baáy giôø khoâng cho pheùp neân nhöõng nghieân cöùu veà taêng tröôûng ít daàn. Ñeán khoaûng 30 naêm gaàn ñaây ngaønh nhaân traéc hoïc vaø taêng tröôûng hoïc cuûa Vieät Nam môùi phaàn naøo hoài sinh vôùi haøng loaït nghieân cöùu coù giaù trò trong vaø ngoaøi nöôùc: Cuoán “Nhaân traéc hoïc vaø öùng duïng treân con ngöôøi Vieät Nam” cuûa taùc giaû Nguyeãn Quang Quyeàn xuaát baûn 1974. Ñaây laø cuoán saùch ñaàu tay cho caùc nhaø nghieân cöùu nhaân traéc hoïc taïi Vieät nam, ñöa ra caùc kyõ thuaät, caùc thoâng soá ño ngöôøi nhaèm ñaùnh giaù theå chaát con ngöôøi moät caùch khoa hoïc nhaát. “Haèng soá hoïc sinh ngöôøi Vieät Nam” vôùi söï chuû trì cuûa giaùo sö Nguyeãn Tuaán Gi Troïng, taäp hôïp treân 15 nghieân cöùu cuûa caùc nhaø sinh hoïc, y hoïc Vieät Nam, laø moác ñaùnh daáu moät ñoaïn ñöôøng trong lòch söû nghieân cöùu sinh hoïc ôû ngöôøi Vieät Nam, laø taøi lieäu lòch söû coù giaù trò veà thôøi gian ñeå caùc nghieân cöùu tieáp theo laáy laøm taøi lieäu so saùnh . “Atlst nhaân traéc hoïc ngöôøi Vieät Nam löùa tuoåi lao ñoäng” cuûa Nguyeãn An Löông (1986) laø coâng trình nghieân cöùu coù soá lieäu thu nhaäp khaù lôùn töø 3 mieàn ñaát nöôùc Baéc – Trung – Nam vôùi nhieàu löùa tuoåi khaùc nhau, xöû lyù thoáng keâ nghieâm tuùc cuûa taäp theå caùn boä khoa hoïc thuoäc nhieàu cô quan, nhieàu lónh vöïc. Nguyeãn Maïnh Lieân vôùi “Nghieân cöùu veà ngöôøi chuaån Vieän nam(1990-1998) trong hôïp taùc vuøng Chaâu AÙ-Thaùi Bình Döông veà ngöôøi chuaån Chaâu AÙ(IAEA TECDOC,2,1998). Ngoaøi ra coøn nhieàu nghieân cöùu nhaân traéc hoïc ñöôïc thöïc hieän döôùi nhieàu hình thöùc nhö luaän aùn toát nghieäp, luaän aùn tieán só, toång keát caùc nghieân cöùu ñaõ laøm ñeå ruùt ra keát luaän…. Nhieàu coâng trình vôùi nhieàu taùc giaû nhö : Traàn Ñình Long, Löông Bích Hoàng, Cao Phöông Nam (1988), Leâ Gia Vinh (1986), Ñaøo Huy Khueâ (1990), Mai Vaên Thìn (1991), Nguyeãn Maïnh Lieân, Cao Quoác Vieät (1990 – 1992), Thaåm Thò Hoaøng Ñieäp (1992)[18], Leâ Nam Traø (1992)[5,7], Leâ Ngoïc Anh Thö[5]... Baûng 1.1: Nhöõng nghieân cöùu veà chieàu cao vaø caân naëng cuûa nöõ thieáu nieân töø 12-15 tuoåi. STT Teân nghieân cöùu Naêm Tuoåi Côõ maãu Chieàu cao(x±SD) cuûa nam (cm) Caân naëng(x±SD) cuûa nam (kg) 1 Tình hình phaùt trieån theå löïc cuûa treû em xaõ Duõng Tieán 1983 12 13 14 15 1500 130.5±5.1 134.04±4.5 139.80±4.5 143.41±5.4 25.79±3.8 27.74±5.1 31.3±4.5 33.01±4.6 2 Ñaëc ñieåm hình thaùi vaø theå löïc hoïc sinh moät tröôøng PTCS Haø Noäi 1992 12 13 14 15 43 40 38 36 140.79±6.50 145.75±5.16 149.83±5.51 153.00±5.43 31.65±5.20 35.56±5.10 38.76±5.48 41.83±5.7 3 Ngöôøi chuaån Vieät Nam 1990-1993 15 616 156±5.5 40.5±5.1 4 Nghieân cöùu moät soá ñaëc ñieåm veà theå chaát vaø sinh lyù hoïc sinh tröôøng PTCS Leâ Anh Xuaân 2000-2001 12 13 14 15 146 190 139 74 142.05±14.13 148.22±7.00 150.21±6.21 152.30±5.01 32.28+8.82 37.62+7.30 39.70+7.92 41.39+4.64 Baûng 1.2: Nhöõng nghieân cöùu veà chieàu cao vaø caân naëng cuûa nam thieáu nieân töø 12-15 tuoåi STT Teân nghieân cöùu Naêm Tuoåi Côõ maãu Chieàu cao(x±SD) cuûa nam (cm) Caân naëng(x±SD) cuûa nam (kg) 1 Tình hình phaùt trieån theå löïc cuûa treû em xaõ Duõng Tieán 1983 12 13 14 15 1500 130.07 133.10 139.38 145.25 25.37 27.63 31.35 33.17 2 Ñaëc ñieåm hình thaùi vaø theå löïc hoïc sinh moät tröôøng PTCS Haø Noäi 1992 12 13 14 15 43 40 38 36 137.67±6.42 144.80±7.21 151.80.±6.9 158.54±4.66 30.75±3.86 35.38±5.15 39.82±5.67 45.96±6.33 3 Ngöôøi chuaån Vieät Nam 1990-1993 15 616 156±5.5 40.6±5.7 4 Nghieân cöùu moät soá ñaëc ñieåm veà theå chaát vaø sinh lyù hoïc sinh tröôøng PTCS Leâ Anh Xuaân 2000-2001 12 13 14 15 146 190 139 74 141.2±9.1 150.11±10 152.3±10.12 159.01±6.01 33.26±8.47 37.94±9.65 40.58±8.67 46.07±8.97 Ngoaøi vaán ñeà theå chaát cuûa hoïc sinh thì ñieàu kieän tieän nghi trong hoïc taäp cuõng aûnh höôûng raát nhieàu tôùi söùc khoeû cuûa caùc em. Vaán ñeà tieän nghi moâi tröôøng lao ñoäng hieän nay ñaõ ñöôïc caùc nhaø khoa hoïc cuûa nhieàu ngaønh khaùc nhau quan taâm giaûi quyeát vaø ñöôïc goïi laø khoa hoïc Ergonomie[13]. Theo ñònh nghóa cuûa Hoäi Ergonomie quoác teá(IEA)[4,13]: Ergonomie laø khoa hoïc lieân ngaønh, ñöôïc caáu thaønh töø caùc khoa hoïc veà con ngöôøi ñeå phuø hôïp coâng vieäc, heä thoáng maùy moùc thieát bò, saûn phaåm vaø moâi tröôøng vôùi caùc khaû naêng veà theå löïc, trí tueä vaø caû vôùi nhöõng haïn cheá cuûa con ngöôøi. Sinh lyù lao ñoäng Y hoïc lao ñoäng Taâm lyù lao ñoäng Quaûn lyù, toå chöùc lao ñoäng Ergonomie Nhaân traéc hoïc Myõ thuaät coâng nghieäp Cô sinh hoïc Thieát keá, cheá taïo Xaõ hoäi hoïc Tin hoïc Kyõ thuaät Kieán truùc, xaây döïng…. An toaøn Nhö vaäy chuùng ta thaáy laø caùc yeáu toá moâi tröôøng lôùp hoïc raát quan troïng ñoái vôùi söùc khoeû vaø keát quaû hoïc taäp cuûa hoïc sinh . 1.2 VI KHÍ HAÄU VAØ AÛNH HÖÔÛNG CUÛA VI KHÍ HAÄU LEÂN ÑÔØI SOÁNG SÖÙC KHOEÛ CON NGÖÔØI: 1.2.1 Caùc yeáu toá vi khí haäu Caùc yeáu toá vi khí haäu laø nhöõng yeáu toá vaät lyù trong moâi tröôøng khoâng khí coù lieân quan ñeán quaù trình ñieàu hoaø nhieät cuûa cô theå ngöôøi trong moät khoâng gian nhaát ñònh[10,11]. Caùc yeáu toá naøy bao goàm : nhieät ñoä, ñoä aåm, vaän toác gioù vaø cöôøng ñoä böùc xaï nhieät töø caùc beà maët xung quanh. Ñaëc ñieåm cuûa khí haäu Vieät Nam[10]: Vieät Nam naèm trong khu vöïc nhieät ñôùi gioù muøa maø “vó ñoä vaø ñòa hình ñaõ ñem laïi nhöõng bieán daïng saâu saéc cho khí haäu toaøn theå vaø cho töøng vuøng”(Buy-Ñoâng vaø Laùctoâng). ÔÛ mieàn Baéc nöôùc ta laø gioù muøa khoâng thuoäc moät cô cheá thuaàn nhaát. Noù ñöôïc qui ñònh bôûi nhieàu trung taâm taùc ñoäng khaùc nhau, thöôøng xuyeân tranh giaønh aûnh höôûng laãn nhau vaø caên baûn laø moät cheá ñoä khoâng oån ñònh. Noùi moät caùch khaùc, Vieät Nam laø moät nöôùc nhieät ñôùi, gioù muøa, coù khí haäu noùng aåm, töøng vuøng coù ñaëc ñieåm khaùc nhau vaø thay ñoåi ñoät ngoät theo töøng ñôït gioù muøa. Trong thöïc haønh veä sinh, khi nghieân cöùu ñieàu kieän vi khí haäu ôû moät nôi naøo ñoù, coù theå ñaùnh giaù theo töøng yeáu toá rieâng reõ hoaëc theo nhöõng chæ tieâu toång hôïp cuûa hai, ba hoaëc taát caû boán yeáu toá keå treân. Nhieät ñoä khoâng khí : Maët trôøi laø nguoàn nhieät chính cuûa traùi ñaát, nhöõng tia maët trôøi khoâng laøm noùng traùi ñaát bao nhieâu maø khoâng khí noùng chuû yeáu laø do tieáp xuùc vôùi maët ñaát. Khoâng khí bò giaûm troïng löôïng cho neân ñaõ gaây ra caùc doøng ñoái löu laøm cho lôùp khoâng khí gaàn maët ñaát coù theå truyeàn nhieät cho caùc lôùp treân. Trong nhöõng yeáu toá cuûa ngoaïi caûnh, nhieät ñoä cuûa khoâng khí vaø cuûa nhöõng vaät xung quanh aûnh höôûng nhieàu nhaát ñeán vieäc trao ñoåi nhieät. Ngoaøi vieäc taùc ñoäng lôùn ñeán con ngöôøi, nhieät ñoä cuûa moâi tröôøng xung quanh coøn quyeát ñònh hieäu löïc taùc ñoäng cuûa nhöõng yeáu toá khí haäu khaùc. Thí duï: khi nhieät ñoä thaáp, söï chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí caøng laøm laïnh theâm. Nghóa laø gaây nhöõng taùc duïng khoâng toát. Traùi laïi khi nhieät ñoä cao(treân 200), cô theå deã bò quaù noùng, söï chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí seõ laøm cho vieäc giaûi nhieät ñöôïc deã daøng hôn nghóa laø gaây nhöõng taùc duïng toát. Neáu nhieät ñoä khoâng khí tieáp tuïc taêng leân ñeán 37-380C thì söï chuyeån ñoäng cuû khoâng khí khoâng laøm cho söï giaûi nhieät baèng ñoái löu deã daøng hôn, maø traùi laïi laøm cho ngöôøi ta bò noùng hôn vaø luùc ñoù gioù laïi trôû thaønh yeáu toá coù haïi. Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñoái vôùi ñoä aåm cuõng vaäy. Nhieät ñoä khoâng khí laø yeáu toá cô baûn nhaát quyeát ñònh caûm giaùc noùng laïnh hay deã chòu cuûa cô theå trong ñieàu kieän vi khí haäu nhaát ñònh (trong cabin xe, phoøng laøm vieäc, phaân xöôûng saûn xuaát, …). Ñeå ño nhieät ñoä khoâng khí ngöôøi ta duøng caùc ñôn vò ño khaùc nhau tuyø theo töøng loaïi thang nhieät ñoä. Trong nghieân cöùu, ñôn vò ño nhieät ñoä thöôøng ñöôïc duøng laø thang Celcius (oC). Ñoä aåm khoâng khí : laø löôïng hôi nöôùc khoâng nhìn thaáy, tan trong khoâng khí, bieåu hieän baèng söùc tröông hôi nöôùc(mm thuyû ngaân hoaëc gam/m3 khoâng khí). Ñoä aåm toái ña (E) : laø löôïng hôi nöôùc toái ña (tính baèng mmHg hoaëc gr/m3) maø khoâng khí coù theå chöùa ñöôïc ôû moät nhieät ñoä nhaát ñònh. Trò soá naøy taêng tæ leä thuaän vôùi nhieät ñoä khoâng khí. Ñoä aåm tuyeät ñoái (e) : laø löôïng hôi nöôùc (tính baèng mmHg hoaëc gr/m3) thöïc teá ñaõ ño ñöôïc ôû moät nhieät ñoä nhaát ñònh. Ñoä aåm töông ñoái (R) : laø tyû leä phaàn traêm giöõa ñoä aåm tuyeät ñoái vaø ñoä aåm toái ña ôû trong cuøng moät ñieàu kieän nhieät ñoä vaø aùp suaát. R = x 100 (%) Nhö vaäy, ñoä aåm töông ñoái bieåu thò cho löôïng hôi nöôùc thöïc coù trong khoâng khí so vôùi löôïng nöôùc toái ña coù theå coù trong khoâng khí aáy ôû cuøng aùp suaát vaø nhieät ñoä. Trong nghieân cöùu veà moâi tröôøng, ñoä aåm töông ñoái thöôøng ñöôïc söû duïng khi ño ñaïc. Ñoä aåm cao laøm caûn trôû thaûi nhieät baèng bay hôi moà hoâi khi nhieät ñoä khoâng khí cao. Cô theå deã bò tích nhieät vaø say noùng. Cuøng vôùi nhieät ñoä, ñoä aåm khoâng khí cao laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho naám moác, vi khuaån, coân truøng …phaùt trieån maïnh. Ñoä aåm quaù thaáp cuõng coù haïi, laøm cho da bò khoâ, nöùt neû. Ñoä aåm thích hôïp nhaát ñoái vôùi cô theå laø 50% ± 20%. Döôùi 30% laø khoâ hanh, treân 70% laø aåm thaáp. Trong tình hình muøa heø, nhieät ñoä leân cao,lôùp hoïc chæ coù ñôn thuaàn laø quaït traàn, khoâng coù maùy ñieàu hoaø nhieät ñoä, ñoä aåm laïi cao nhö ôû nöôùc ta, soá hoïc sinh trong moät phoøng hoïc laïi töông ñoái ñoâng thì raát deã taïo ñieàu kieän söï say noùng xaûy ra do tình traïng thaûi nhieät bò trôû ngaïi. Khi nhieät ñoä cuûa ngoaïi caûnh cao hôn nhieät ñoä da con ngöôøi chæ coù moät con ñöôøng thaûi nhieät duy nhaát laø söï bay hôi cuûa moà hoâi. Trong ñieàu kieän ñoù neáu ñoä aåm cuûa khoâng khí thaáp seõ giuùp cho söï bay hôi moà hoâi deã daøng vaø cô theå con ngöôøi seõ caûm thaáy thoaûi maùi, maùt meû, deã chòu. Traùi laïi neáu ñoä aåm cao, seõ haïn cheá söï bay hôi cuûa moà hoâi laøm cho con ngöôøi caûm thaáy noùng nöïc khoù chòu. Moà hoâi dö thöøa seõ ôû theå loûng, laøm öôùt quaàn aùo, con ngöôøi caøng caûm thaáy noùng nöïc khoù chòu hôn. Quaït maùy laø phöông tieän taïo ra caùc luoàng gioù maùt ôû trong phoøng. Noù coù nhöôïc ñieåm laø khi nhieät ñoä khoâng khí ngoaøi trôøi cao thì nhieät ñoä khoâng khí ôû trong phoøng cuõng cao, taùc duïng choáng noùng cuûa quaït haïn cheá. Ngoaøi ra neáu toác ñoä gioù cuûa quaït quaù maïnh thì coù theå gaây caûm giaùc laïnh. Caùc maùy ñieàu hoaø khoâng khí khi laép ñaët cho moät caên phoøng kín coù khaû naêng chuû ñoäng ñieàu hoaø caùc ñieàu kieän vi khí haäu ôû trong phoøng theo yù muoán nhôø ñieàu chænh ñöôïc caùc yeáu toá nhieät ñoä, ñoä aåm vaø toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí . Ñaây laø phöông thöùc ñieàu hoaø khoâng khí hieän ñaïi. Nhöôïc ñieåm laø noù ñaét tieàn , ñoøi hoûi phoøng kín. Toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí : Caùc khoái khoâng khí luoân luoân chuyeån ñoäng. Nguyeân nhaân laø maët trôøi ñun noùng beà maët traùi ñaát khoâng ñeàu. Söï khaùc nhau giöõa nhieät ñoä vaø aùp löïc treân maët ñaát gaây ra caùc luoàng gioù. Gioù thoåi vaø vôùi toác ñoä khaùc nhau vaø ñoåi chieàu cho neân chieàu gioù vaø söùc gioù laø hai tính chaát cuûa luoàng gioù. ÔÛ taàn ñoái löu khoâng khí thöôøng xuyeân di chuyeån theo chieàu naèm ngang vaø coøn chuyeån ñoäng theo chieàu thaúng ñöùng taïo ra gioù. Do maët ñaát goà gheà phöùc taïp, coù löïc ma saùt lôùn neân gioù thöôøng bò thay ñoåi toác ñoä vaø höôùng. Chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí laø moät yeáu toá khí töôïng quan troïng. Khoâng khí chuyeån ñoäng aûnh höôûng raát nhieàu ñeán möùc ñoä thaûi nhieät cuûa cô theå. Chuùng ta ñeàu bieát raèng khi khi khoâng coù gioù ngöôøi ta coù theå chòu ñöïng ñöôïc deã daøng ñoái vôùi nhieät ñoä raát thaáp(ñeán -300).Traùi laïi khi trôøi khoâng reùt laém(-100 ñeán -150) nhöng gioù to thì coù theå bò laïnh ñoät ngoät. Taát nhieân söï chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí khoâng phaûi chæ laø yeáu toá coù haïi. Trong nhieàu tröôøng hôïp, noù raát coù ích vaø coù khi coù taùc duïng raát toát, nhö trong tröôøng hôïp nhieät ñoä beân ngoaøi cao hoaëc khi sinh nhieät nhieàu(lao ñoäng naëng). Trong nhöõng tröôøng hôïp naøy gioù laøm taêng söï thaûi nhieät baèng ñoái löu. Khi coù gioù moà hoâi boác hôi nhanh hôn. Ñoù laø taùc duïng toát cuûa gioù khi nhieät ñoä khoâng khí gaàn baèng nhieät ñoä cuûa cô theå vaø ngay caû khi cao hôn nhieät ñoä cuûa cô theå. Toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí thöôøng ñöôïc tính baèng meùt/giaây hoaëc baèng kiloâmeùt / giôø. Toác ñoä naøy thöôøng thay ñoåi neân ngöôøi ta ño trong khoaûng 100 giaây ñeå tính toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí. 1.2.2 Tieâu chuaån veä sinh cho pheùp veà vi khí haäu taïi nôi laøm vieäc[14]: Nhieät ñoä aåm khoâng khí 18 – 32oC Ñoä aåm töông ñoái 70%-80% Toác ñoä chuyeån ñoäng khoâng khí 0.1-0.3 meùt/giaây 1.2.3 AÛnh höôûng cuûa vi khí haäu ñoái vôùi cô theå Caûm giaùc veà noùng hay laïnh cuûa con ngöôøi phuï thuoäc vaøo aûnh höôûng toång hôïp cuûa boán yeáu toá vaät lyù cuûa khoâng khí laø nhieät ñoä (toC), ñoä aåm (%), toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí ( m/s) vaø böùc xaï nhieät. Ba yeáu toá nhieät ñoä (toC), ñoä aåm (%), toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí v (m/s) ñöôïc ñaùnh giaù chung thaønh moät chæ tieâu goïi laø nhieät ñoä hieäu löïc vaø ñöôïc nhieàu nhaø khoa hoïc tính ra thaønh chæ tieâu cuûa caûm giaùc noùng, laïnh. Trong ñieàu kieän nhieät ñoä vaø toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí ñaõ xaùc ñònh, ñoä aåm töông ñoái coù lieân quan roõ reät ñeán caûm giaùc ngöôøi lao ñoäng. Nhieät ñoä khoâng khí noùng, ñoä aåm cao khoù boác moà hoâi neân ngöôøi lao ñoäng caûm thaáy raát laø oi böùc, tieát moà hoâi khoù neân caøng khoù chòu. Coøn khi moà hoâi tieát ra nhieàu töùc laø luùc nhieät ñoä cao maø ñoä aåm thì thaáp luùc ñoù ngöôøi lao ñoäng deã meät moûi vì maát nöôùc vaø ñieän giaûi. Khí haäu thay ñoåi ñoät ngoät coøn aûnh höôûng lôùn tôùi söùc khoeû con ngöôøi. Qua thoáng keâ cuûa caùc beänh vieän thì muøa laïnh hay gaëp phaûi caùc tai bieán maïch maùu naõo, vieâm phoåi, vieâm pheá quaûn, caùc beänh ñöôøng hoâ haáp treân. Beänh loeùt daï daøy taù traøng thöôøng coù côn ñau veà muøa laïnh nhieàu hôn. Laïnh coøn taïo ñieàu kieän cho beänh vieâm thaän caáp phaùt trieån. Vieâm thaàn kinh cuõng thaáy nhieàu trong muøa reùt. Ñoái vôùi caùc tai muõi hoïng thì aûnh höôûng cuûa muøa reùt laø khaù roõ raøng. Muøa heø laø muøa coù nhieàu beänh veà ñöôøng ruoät. 1.2.4 Chieáu saùng trong ñôøi soáng: 1.2.4.1 Khaùi nieäm veà aùnh saùng – Ñôn vò aùnh saùng * AÙnh saùng kích thích maét : tuyø theo quang phoå maø maét coù caûm giaùc khaùc nhau trong khoaûng laøn soùng daøi 400 – 760nm (nanometre). Nguoàn saùng phaùt ra luoân luoân thay ñoåi, ngöôøi ta goïi laø quang löu (F). Quang löu (hay doøng aùnh saùng) laø phaàn cuûa naêng löôïng böùc xaï gaây neân caûm giaùc aùnh saùng. – Ñôn vò cuûa doøng aùnh saùng laø Lumen. Ngöôøi ta coù theå nhaän thaáy caùc vaät xung quanh laø do quang löu (F) chieáu vaøo beà maët caùc vaät ñoù phaûn xaï laïi, tôùi voõng maïc maét, bôûi vaäy caàn phaûi nghieân cöùu maät ñoä aùnh saùng roïi vaøo beà maët, maät ñoä roïi ñoù goïi laø ñoä roïi (E). Ñoä roïi laø tyû soá cuûa doøng aùnh saùng F roïi vaøo beà maët ñoái dieän coù dieän tích (S). Ta coù : E = Ñôn vò ñoä roïi(ñoä chieáu saùng) goïi laø Lux. Lux laø söï chieáu saùng cuûa doøng aùnh saùng 1 lumen treân 1m2. Danh phaùp caùc ñaïi löôïng treân ñöôïc trình baøy theo baûng döôùi ñaây. DANH PHAÙP ÑAÏI LÖÔÏNG AÙNH SAÙNG (L.Lliboutry-PHYSIQUE DE BASE, MASSON Edt, PARIS, 1963) Ñaïi löôïng (Grandeurs) Naêng löôïng (Energetiques) AÙnh saùng (Lumineuses) Quang thoâng (Flux lumineux) Watt Lumen (lm) Chieáu saùng (EÙclairement) Watt-cm2 * Watt/m2 * Lumen/m2 (lux) Cöôøng ñoä (Intensiteù) Watt/Steradian Lumen/Steradian (=bougie , candela) Ñoä choùi (Luminance, Brillance) Watt/Sr cm2 * Watt Sr m2 Candela/ Sr cm2 (stilb) * Candela/ Sr m2 (nit) 1.2.4.2 Caùc loaïi chieáu saùng Coù ba loaïi chieáu saùng tuyø theo hoaøn caûnh[11] : Chieáu saùng töï nhieân: laø nguoàn aùnh saùng chuû yeáu vaøo luùc ban ngaøy. Trò soá chieáu saùng töï nhieân thöôøng dao ñoäng trong phaïm vi khaùc lôùn tuyø thuoäc vaøo ñoä maët trôøi, ñoä trong suoát cuûa khí quyeån,traïng thaùi thôøi tieát vaø caùc vò trí ñöôïc chieáu saùng. ÔÛ ngoaøi trôøi naéng, ñoä chieáu saùng coù theå ñaït tôùi 10.000 -20.000 lux. Nguoàn chieáu saùng töï nhieân trong nhaø hay trong ph2ong khoâng phaûi laø naéng maët trôøi maø laø aùnh saùng töï nhieân ñöôïc khuyeách taùn töø baàu trôøi. Bieän phaùp coù hieäu quaû ñeå taêng ñoä chieáu saùng töï nhieân trong phoøng laø: +Taêng soá löôïng caùc cöûa soå vaø dieän tích caùc cöûa soå. Tyû leä dieän tích cöûa soå treân dieän tích phoøng (Scöûa soå : Sphoøng ) ñöôïc goïi laø heä soá aùnh saùng(HSAS). Caùc phoøng ôû caàn coù HSAS laø 1:6~1:8, lôùp hoïc, phoøng khaùm beänh caàn coù HSAS laø 1:4~1:8. +Môû roäng goùc aùnh saùng vaø goùc maûnh trôøi cuûa caùc cöûa soå baèng caùch haïn cheá caùc vaät che chaén cöûa soå, naâng cao meùp treân cöûa soå. Goùc aùnh saùng cuûa cöûa soå ít nhaát phaûi baèng 270, goùc maûnh trôøi ít nhaát phaûi baèng 50. Hình goùc aùnh saùng vaø goùc maûnh trôøi E C B A Goùc aùnh saùng ABC A: meùp treân cöûa soå C: meùp döôùi cöûa soå Goùc maûnh trôøi ABE E: ñieåm treân cuøng cuûa nhaø ñoái dieän cöûa soå i: khoái nhaø ñoái dieän ii: töôøng lôùp hoïc iii: baøn hoïc i ii iii Thöôøng xuyeân lau chuøi buïi baùm ôû kính cöûa soå. Cöûa kính baùm nhieàu buïi caûn trôû 50% löôïng aùnh saùng vaøo phoøng, cöûa che maønh laøm giaûm 40% aùnh saùng. Chieáu saùng nhaân taïo : ñeå boå sung cho chieáu saùng töï nhieân, trong nhaø hoaëc phoøng phaûi coù chieáu saùng nhaân taïo. Nguoàn saùng nhaân taïo coù theå laø ñeøn daàu, ñeøn ñieän, neán…Caùc loaïi ñeøn ñaát, ñeøn daàu hoaû… khoâng toát baèng ñeøn ñieän vì khaû naêng toaû saùng thaáp, deã bò taét, toaû nhieät nhieàu vaø coù thoaùt ra caùc khí ñoäc nhö CO2, acetylene, muoäi ñeøn…..Khi thaép trong nhaø kín thì caùc nguoàn sang naøy coù theå laøn ñaàu ñoäc baàu khoâng khí vaø laøm giaûm haøm löôïng oxy ñeå thôû. Coøn loaïi ñeøn ñieän coù daây toùc noùng ñoû hieän cuõng ñöôïc söû duïng roäng raõi. Loaïi ñeøn naøy coù theå chieáu saùng trong moïi ñieàu kieän thôøi tieát, tuoåi thoï trung bình 1000 giôø. Tuy nhieân loaïi ñeøn naøy coù nhöôïc ñieåm laø gaây choùi maét, hieäu suaát phaùt quang khoâng cao, aùnh saùng phaùt ra nhieàu tia ñoû khoâng gioáng nhö aùnh saùng töï nhieân, toaû nhieàu nhieät. Xu höôùng hieän nay laø duøng ñeøn huyønh quang coù chöùa khí trô, thuyû ngaân. Caùc ñeøn huyønh quang phaùt ra tia saùng traéng gaàn gioáng nhö ban ngaøy, naêng suaát phaùt saùng cao(gaáp 2.5-3 laàn ñeøn daây toùc), tuoåi thoï leân tôùi 3000 giôø, ít toaû nhieät. Hieän nay coâng ty Ñieän Qung coøn vöøa cho ra maét boùng ñeøn huyønh quang choáng caän thò Maxx801(phuï luïc 4), söû duïng boät huyønh quang hoaït hoaù Tricolor Phosphor cho chaát löôïng aùnh saùng toát hôn vaø tieát kieäm naêng löôïng ñaùng keå so vôùi boùng huyønh quang thöôøng. Chieáu saùng hoãn hôïp: phoái hôïp hai loaïi aùnh saùng töï nhieân vaø nhaân taïo. Coù nhieàu tröôøng hôïp ngöôøi ta duøng caû ba loaïi chieáu saùng naøy trong phoøng laøm vieäc vôùi thôøi gian khaùc nhau. Chieáu saùng thieân nhieân coù theå aùp duïng ñöôïc ôû moïi nôi vì reû tieàn, nhöng khoâng baûo ñaûm ñeàu ñaën vaø ñoâi khi gaây loaù maét, cho neân coù khi phaûi söû duïng chieáu saùng hoãn hôïp. ÔÛ nhöõng nôi thieáu aùnh saùng, thì phaûi söû duïng chieáu saùng nhaân taïo vaø neân ñöôïc chieáu saùng 30 phuùt ñeán 1 giôø tröôùc khi laøm vieäc. 1.2.4.3 Yeâu caàu chieáu saùng taïi moät soá nôi laøm vieäc : Trích daãn tieâu chuaån ILO(1985)[11] STT Ñòa ñieåm Coâng vieäc Ñoä chieáu saùng (lux) 1 Vaên phoøng Vi tính-ñaùnh maùy-kyù hoaï Vaên thö Phoøng hoïp-phoøng aên-tieáp taân Haønh lang-caàu thang Loái ñi vaøo ra Cöûa ra ngoaøi-caàu thang 1500-2000 750-1000 200-750 100-200 75-100 30-75 2 Nhaø ôû May vaù Phoøng ñoïc saùch-phoøng hoïc Phoøng trang ñieåm Phoøng aên Giaûi trí Giaët laø quaàn aùo 1000-2000 500-1000 300-500 200-300 150-200 100-150 3 Tröôøng hoïc Phoøng veõ-phoøng thí nghieäm-thö vieän Lôùp hoïc Phoøng theå thao-giaûng ñöôøng-phoøng taém Cöûa ra vaøo-thang gaùc 750-1500 300-750 75-300 30-75 Theo Boä Y Teá [16]: Phoøng hoïc caàn ñaûm baûo ñoä chieáu sang ñoàng ñeàu khoâng döôùi 100 lux. Reâing phoøng hoïc coù hoïc sinh khieám thò ñoä chieáu saùng khoâng döôùi 300 lux. 1.2.4.4 AÛnh höôûng cuûa chieáu saùng trong saûn xuaát vaø ñôøi soáng: Trong nhaø maùy, nôi laøm vieäc ban ngaøy vaø ban ñeâm ñeàu phaûi coù ñuû aùnh saùng veà soá löôïng vaø chaát löôïng môùi baûo veä ñöôïc thò löïc laâu daøi, choáng meät moûi vaø raát nhieàu tröôøng hôïp ñuû aùnh saùng laøm cho naêng suaát lao ñoäng taêng, traùnh ñöôïc sai soùt veà thao taùc töùc laø traùnh ñöôïc caû tai naïn lao ñoäng. Aùnh saùng coù yù nghóa lôùn veà phöông dieän sinh lyù vaø veä sinh. Töø 80-90% khoái löôïng thoâng tin veà theá giôùi xung quanh ñöôïc con ngöôøi thu qua thò giaùc. Aùnh saùng ñaày ñuû khieán con ngöôøi caûm thaáy saûng khoaùi, deã chòu vaø phaán chaán veà tinh thaàn, caùc quaù trình chuyeån hoaù trong cô theå cuõng ñöôïc xuùc tieán maïnh. Ñoù laø moät trong nhöõng ñieàu kieän toát ñeå con ngöôøi laøm vieäc coù naêng suaát cao. Aùnh saùng töï nhieân coøn laø nguoàn tia töû ngoaïi phong phuù giuùp cô theå choáng laïi beänh coøi xöông, tieâu dieät caùc vi khuaån, haïn cheá caùc beänh theo ñöôøng hoâ haáp[11]. Ngoaøi ra, theo khaûo saùt cuûa Beänh Vieän Maét Haø Noäi, tyû leä hoïc sinh caän thò ngaøy caøng taêng trong löùa tuoåi hoïc ñöôøng, ôû caáp tieåu hoïc laø 16%, nhöng leân caáp trung hoïc ñaõ laø 32% vaø ôû caù tröôøng chuyeân tyû leä naøy laø 80%. Aùnh saùng khoâng ñuû cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân chính gaây neân thöïc traïng naøy. Thieát keá baøn gheá cuõng laø moät trong nhöõng muïc tieâu cuûa ergonomie. Baøn gheá laø nôi hoïc sinh traûi qua phaàn lôùn thôøi gian hoïc taäp. Do ñoù, baøn gheá caàn ñöôïc thieát keá phuø hôïp vôùi chieàu cao cuûa töøng löùa tuoåi ñeå traùnh caùc taät veà coät soáng, caùc beänh maét hoïc ñöôøng sau naøy…. Theo quyeát ñònh cuûa Boä Y Teá [16]thì: 1.Baøn gheá hoïc sinh phaûi ñuû roäng, chaéc chaén, caùc goùc baøn caïnh phaûi troøn, nhaün ñaûm baûo an toaøn. 2.Kích thöôùc(chieàu cao, beà roäng, chieàu saâu) cuûa baøn vaø gheá phaûi töông öùng vôùi nhau ñoàng thôøi phaûi phuø hôïp vôùi taàm voùc cuûa hoïc sinh. Caùc chæ soá(cm) Côõ baøn vaø gheá I II III IV V VI Chieàu cao baøn 46 50 55 61 69 74 Chieàu cao gheá 27 30 33 38 44 46 –Loaïi I daønh cho hoïc sinh coù chieàu cao cô theå töø 1,00 ñeán 1,09 m. –Loaïi II daønh cho hoïc sinh coù chieàu cao cô theå töø 1,10 ñeán 1,19 m. –Loaïi III daønh cho hoïc sinh coù chieàu cao cô theå töø 1,20 ñeán 1,29 m. –Loaïi IV daønh cho hoïc sinh coù chieàu cao cô theå töø 1,30 ñeán 1,39 m. –Loaïi V daønh cho hoïc sinh coù chieàu cao cô theå töø 1,40 ñeán 1,54 m. –Loaïi VI daønh cho hoïc sinh coù chieàu cao cô theå töø 1,55 trôû leân. 1.3 HIEÄN TÖÔÏNG MEÄT MOÛI TRONG LAO ÑOÄNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP LÖÔÏNG GIAÙ: 1.3.1Khaùi nieäm veà meät moûi trong lao ñoäng vaø nhöõng nguyeân nhaân ñöa ñeán söï meät moûi trong lao ñoäng: Meät moûi laø keát quaû cuûa moät quaù trình lao ñoäng khoâng nghæ ngôi hôïp lyù, Theo “taâm lyù sinh lyù lao ñoäng vaø Ergonomy” coù raát nhieàu nguyeân nhaân ñöa ñeán söï meät moûi trong lao ñoäng nhö[12]: -Gaùnh naëng trong lao ñoäng: xöû lyù treân 30 tín hieäu trong moät giôø, khuaân vaùc vaät naëng treân 50 kg… -Thao taùc lao ñoäng khoâng ñöôïc hôïp lyù hoaù: tö theá lao ñoäng khoâng thoaûi maùi phaûi thöôøng xuyeân cuùi ngöôøi hay di chuyeån, nhieàu cöû ñoäng thöøa… -Lao ñoäng khoâng nghæ giöõa giôø, sau giôø lao ñoäng khoâng nguû buø laïi söùc… -Dinh döôõng khoâng hôïp lyù: böõa aên khoâng hôïp khaåu vò, khoâng cung caáp nhieàu chaát sinh toá… -Moâi tröôøng lao ñoäng khoâng an toaøn: tieáng oàn, khí ñoäc… -Ñoái vôùi hoïc sinh: söï taäp trung tö töôûng nghe giaûng, baøi hoïc khoù tieáp thu, baøi hoïc coù quaù nhieàu thoâng tin caàn nhôù, baøi taäp khoù giaûi, lôùp hoïc thieáu aùnh saùng, lo laéng thi cöû hay kieåm tra… 1.3.2Söï meät moûi trong hoïc taäp: Hoïc taäp laø moät quaù trình tieáp nhaän thoâng tin, ñoøi hoûi phaûi coù söï taäp trung chuù yù baøi giaûng. Noù ñöôïc hieåu theo nghóa laø hoaït ñoäng bao goàm söï quan saùt lieân tuïc baèng thính giaùc hay thò giaùc vaø laø khaû naêng cuûa caù theå ñeå phaùt hieän ra tín hieäu vôùi caùc taàn soá khaùc nhau khi quan saùt[7]. Trong ñaùnh giaù möùc ñoä gaùnh naëng cuûa hoaït ñoäng lao ñoäng trí oùc cuõng nhö phaân loaïi hoaït ñoäng naøy, thôøi gian taäp trung chuù yù ñöôïc xem nhö moät chæ soá ñaùng tin caäy[13]. Teân chæ soá Loaïi I Loaïi II Loaïi III Loaïi IV Loaïi V Thôøi gian taäp trung chuù yù/toång thôøi gian lao ñoäng(%) <25 26-50 51-75 76-90 >90 Phaân loaïi möùc ñoä gaùnh naëng lao ñoäng theo thôøi gian taäp trung chuù yù (theo Vieän Thaåm Myõ Kyõ Thuaät Nga) Thôøi gian taäp trung chuù yù caøng cao trong toång thôøi gian lao ñoäng trí oùc thì loaïi(möùc) meät moûi caøng cao. 1.2.3Khaûo saùt söï meät moûi: Chaån ñoaùn söï meät moûi coù nhieàu phöông phaùp nhöng ñoä chính xaùc coøn nhieàu vaán ñeà[7]: -Hoaït ñoäng thaàn kinh ñoøi hoûi coù nhöõng chaát trung gian daãn truyeàn thaàn kinh nhö acetylcholine, maø acetylcholine caàn coù phosphor cho quaù trình toång hôïp neân ta coù theå ñònh löôïng noàng ñoä phosphor trong maùu ñeå giaùn tieáp khaûo saùt tình traïng meät moûi. -Hình aûnh coäng höôûng töø coù theå cho bieát nhöõng vuøng cuûa naõo boä laøm vieäc cao ñoä vôùi nhöõng veát loám ñoám ôû döôùi voû. -Khaûo saùt ñieän naõo ñoà. -Sau cuøng laø moät phöông phaùp ñaùnh giaù ñoä meät moûi mang tính chaát khaùch quan, deã söû duïng, tieän lôïi. Ñoù laø “ nghieäm phaùp xaùc ñònh söï meät moûi chöùc naêng thò giaùc vaø lao ñoäng trí oùc baèng voøng hôû Landolt”. Nghieäm phaùp naøy ñaõ ñöôïc söû duïng trong raát nhieàu nghieân cöùu lieân quan ñeán moâi tröôøng lao ñoäng nhö Traàn Coâng Huaán[17] nghieân cöùu veà nhöõng aûnh höôûng cuûa tröôøng ñieän töø ñeán söùc khoeû boä ñoäi radar, Ñoã Thò Thuyù Vaân, Nguyeãn Leâ Mai [3] nghieân cöùu ñaëc ñieåm vaø tình hình söùc khoeû coâng nhaân taïi xí nghieäp may I boä quoác phoøng… Veà maët lòch söû thì voøng hôû Landolt laø moät phaàn voøng troøn vôùi kích thöôùc töø lôùn ñeán nhoû ñeå ñaùnh giaù thò löïc. Caùc nhaø khoa hoïc Lieân Xoâ ñaõ caûi tieán vaø bieán ñoåi taïo thaønh nhieàu voøng hôû nhoû cuøng kích thöôùc vaø vò trí môû khaùc nhau, xeáp thaønh haøng coi nhö laø nhöõng tín hieäu thoâng tin maø ngöôøi tham gia phaûi nhaän ra trong moät khoaûng thôøi gian(ví duï 2 phuùt). Moät öu ñieåm nöõa cuûa nghieäm phaùp naøy laø khoâng chæ ñaùnh giaù ñöôïc söï meät moûi trong ca lao ñoäng maø coøn ñaùnh giaù ñöôïc söï meät moûi tích tuï trong thôøi gian daøi. Baûng so saùnh toác ñoä xöû lyù thoâng tin tröôùc vaø sau khi lao ñoäng cuûa moät soá coâng vieäc. Ñoái töôïng Toác ñoä xöû lyù thoâng tin tröôùc khi lao ñoäng Toác ñoä xöû lyù thoâng tin sau khi lao ñoäng Taùc giaû-naêm Sinh vieân 1.89±0.25 1.70±0.21 Nguyeãn Thanh Danh-1997 Coâng nhaân 1.03±0.32 0.93±0.25 Nguyeãn Thanh Danh-1997 Nhaân vieân vaên phoøng 1.13±0.35 1.42±0.62 Nguyeãn Thanh Danh-1997 Hoïc sinh caáp 3 1.54±0.44 1.42±0.62 Traàn Thò Anh Töôøng-2000 Traéc thuû raña 1.52±0.30 1.15±0.03 Traàn Coâng Huaán-1994  CHÖÔNG 4 PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU **** 2.1 Thieát keá nghieân cöùu : nghieân cöùu moâ taû caét ngang 2.2 Ñoái töôïng nghieân cöùu: Daân soá muïc tieâu: hoïc sinh tröôøng tieåu hoïc Traàn Boäi Cô. Daân soá nghieân cöùu: hoïc sinh tröôøng tieåu hoïc Traàn Boäi Cô nieân hoïc 2003-2004 ñaït tieâu chuaån: -Khoâng maéc caùc beänh maõn tính nhö tim baåm sinh, suyeãn, caùc beänh veà heä vaän ñoäng nhö chaân khoeøo, di chöùng soát baïi lieät. -Coù maët taïi thôøi ñieåm nghieân cöùu. -Ñoàng yù tham gia vaøo nghieân cöùu. 2.3 Côõ maãu[6]: Côõ maãu ñöôïc tính theo coâng thöùc: n0 = (t2xpxq)/d2 ÔÛ ñoä tin caäy 95% ta ñöôïc t=1.96 Do phaûi khaûo saùt nhieàu vaán ñeà cuøng moät luùc vaø tyû leä caùc vaán ñeà caàn nghieân cöùu khoâng roõ raøng neân ta choïn p=0.5 -> q=1-p=0.5 d : sai soá chuaån cho pheùp toái ña laø 10%, vì nhaân löïc vaø vaät löïc coù haïn neân choïn d=0.05 töùc 5%. Vaäy n0 =[1.962x0.5x0.5]/0.052=384.16 Só soá thöïc cuûa tröôøng Traàn Boäi Cô luùc chuùng toâi tieán haønh nghieân cöùu laø N=2750 hoïc sinh . Vaø 20xn0=20x384.16=7683.2 Do quaàn theå ñích laø quaàn theå höõu haïn :N<20xn0 neân côõ maãu thaät söï caàn phaûi coù laø: n = n0/{1+(n0/N)} Vôùi n0=384; N=2750, ta ñöôïc n0= 337 hoïc sinh Phöông phaùp choïn maãu: phaân taàng vaø ngaãu nhieân ñôn giaûn Tröôøng coù 4 khoái ( töông öùng vôùi 4 taàng): 01, 02,03,04. Só soá trung bình moät lôùp laø: 45 hoïc sinh . Trong moãi khoái seõ choïn ngaãu nhieân moät soá lôùp sao cho toång soá hoïc sinh laø337/45=84 (84,25) hoïc sinh töùc laø 2 lôùp cho moãi khoái. Keát quaû choïn ngaãu nhieân: Taàng 1(khoái 6): coù 20 lôùp töø 6A1 ñeán 6A20 choïn ngaãu nhieân 2 lôùp 6A10 vaø 6A11. Taàng 2(khoái 7): coù 18 lôùp töø 7A1 ñeán 7A18 choïn ngaãu nhieân 2 lôùp 7A1 vaø 7A8. Taàng 3(khoái 8): coù 18 lôùp töø 8A1 ñeán 8A18 choïn ngaãu nhieân 2 lôùp 8A5 vaø 7A11. Taàng 4(khoái 9): coù 20 lôùp töø 9A1 ñeán 9A20 choïn ngaãu nhieân 2 lôùp 9A2 vaø 9A10. 2.4 Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: 1.Khaûo saùt theå chaát: Coâng cuï thu thaäp: Caân DETECTO cuûa Myõ, moãi vaïch chia 0.1 kg, caân naëng nhaát laø 100 kg vaø ñöôïc hieäu chænh haøng naêm bôûi Cuïc ño löôøng chaát löôïng. Thöôùc ño chieàu cao theo kieåu MORAN: duøng thöôùc daây vaïch töøng cm leân vaùch tuû saét cuûa phoøng y teá tröôøng tieåu hoïc. Caùc chæ soá caàn thu thaäp: Chieàu cao ñöùng (m) Caân naëng (kg) Phöông phaùp caân ño: caân ño tröïc tieáp cho moãi ñoái töôïng. Chieàu cao ñöùng: ño töø maët ñaát ñeán ñænh ñaàu baèng thöôùc ño nhaân traéc hoïc, ñoái töôïng ñöôïc ño ôû tö theá ñöùng nghieâm (2 goùt chaïm nhau, 2 tay buoâng thoõng, baøn tay aùp vaøo maët ngoaøi ñuøi). Caàn ñeå cho 4 ñieåm : chaåm, löng, moâng, goùt chaïm vaøo thöôùc ño. Ñaàu phaûi ñeå sao cho ñuoâi maét vaø oáng tai ngoaøi naèm treân ñöôøng ngang. Caân naëng: ñoái töôïng khoâng ñöôïc vaän ñoäng gaéng söùc tröôùc khi caân 15 phuùt. Khi caân ñoái töôïng maëc ñoàng phuïc. Chieàu cao vaø caân naëng ñöôïc tính ñaëc tröng cho töøng tuoåi vaø caùch tính tuoåi nhö sau: Töø caùc soá lieäu veà chieàu cao ñöùng(m) vaø caân naëng(kg), chuùng ta tính ñöôïc chæ soá BMI(Body’s Mass Index) (WHO): BMI=caân naëng(kg)/bình phöông chieàu cao(m2) Chæ soá BMI chæ duøng cho caùc ñoái töôïng ñaõ tröôûng thaønh( töø 18 tuoåi trôû leân vaø phaùt trieån hoaøn chính veà cô theå) neân caùc taùc giaû khuyeân khoâng neân duøng chæ soá BMI cho caùc thanh thieáu nieân laø nhöõng ñoái töôïng chöa tröôûng thaønh. Tuy nhieân chuùng toâi bieát raèng taàn suaát cuûa caùc bieán soá ngaãu nhieân ñeàu ñöôïc phaân boá theo quy luaät GAUSS-LAPLACE[21]. Vì vaäy chuùng toâi ñaõ aùp duïng quy luaät naøy ñeå tìm ra caùc giaù trò chuaån cho chæ soá BMI chung cho 4 löùa tuoåi töø 12 ñeán 15 cuûa hoïc sinh tröôøng Traàn Boäi Cô. Nhöõng soá lieäu naèm trong khoaûng nhoû hôn X-2SD : raát gaày Nhöõng soá lieäu trong khoaûng X-2SD ñeán X-SD : gaày Nhöõng soá lieäu trong khoaûng X-SD ñeán X+SD : trung bình Nhöõng soá lieäu trong khoaûng X+D ñeán X+2SD : beùo Nhöõng soá lieäu trong khoaûng lôùn hôn X+2SD : beùo phì Ngoaøi caùch duøng ñöôøng phaân boá chuaån GAUSS-LAPLACE, hieän nay coøn coù caùch tình döïa treân Z-score vaø Percentile[25]. Tuy nhieân veà baûn chaát nhöõng caùch tính naøy ñeàu ñi töø ñöôøng phaân boá chuaån GAUSS-LAPLACE vaø ñöôïc ñôn giaûn hoaù ñeå cho deã söû duïng. 2.Khaûo saùt caùc ñieàu kieän moâi tröôøng y teá hoïc ñöôøng: Coâng cuï thu thaäp vaø phöông phaùp ño: · Phöông phaùp ño vi khí haäu: -Nhieät ñoä khoâng khí : ño baèng maùy hieän soá töï ñoäng Thermo-hydro ñaït chuaån ISO( Nhaät saûn xuaát).Thang ño nhieät ñoä töø 0-500C. Ñaët taïi nôi laøm vieäc trong 3-5 phuùt. -Ño ñoä aåm khoâng khí : aåm keá Assmann AÅm keá Assmann goàm hai nhieät keá: moät khoâ, moät öôùt ñöôïc coá ñònh trong khung baûo veä baèng oáng kim loaïi maï niken choáng böùc xaï cho baàu nhieät keá. Ngoaøi ra, aåm keá coøn coù theâm caùnh quaït quay ñöôïc nhôø heä thoáng daây coùt taïo ra toác ñoä gioù oån ñònh khoaûng 2m/s ñi qua hai baàu nhieät keá. Khi ño, duøng moät bôm nhoû ñeå bôm nöôùc laøm aåm lôùp vaûi ôû baàu nhieät keá öôùt, leân daây coùt cho caùnh quaït quay. Treo aåm keá vaøo nôi nghieân cöùu. Sau 3-5 phuùt, ghi trò soá tuyeät ñoái cuûa hai nhieät keá khoâ(tk) vaø öôùt(tu). Döïa vaøo nhieät ñoä cuûa nhieät keá öôùt vaø hieäu soá giöõa hai nhieät ñoä khoâ vaø öôùt t =tk-tu, tra baûng cho saün seõ cho ra ñoä aåm töông ñoái. -Toác ñoä chuyeån ñoäng khoâng khí: Maùy ño gioù ñieän hieän soá LCA 6000VA cuûa haõng AIRFLOW ( Anh saûn xuaát). Giôùi haïn ño töø 0.05 –20 m/s. Ñôn vò ño tính baèng meùt/giaây ño trong khoaûng 100 giaây. · Phöông phaùp ño ñoä chieáu saùng: -Söû duïng maùy Digital Luxmeter TES 1330( Nhaät saûn xuaát) .Giôùi haïn ño töø 20-20000 Lux. Yeâu caàu chieáu saùng phoøng hoïc phaûi ñoàng ñeàu vì vaäy phaûi ño taïi 6 ñieåm: E1, E2, E3,…E6. Caùc ñieåm ño ñöôïc phaân boá nhö sau: E1 giöõa phoøng hoïc, E2, E3 , E4, E 5 ôû giöõa caùc baøn keâ ôû 4 goùc. E6 ôû giöõa baûng khi ño ñaët ngöûa teá baøo quang ñieän ôû giöõa maët baøn. Chuùng toâi tieán haønh ño 20 laàn nhö vaäy cho moãi lôùp. · Phöông phaùp ño baøn gheá : Thöôùc cuoän baèng theùp maûnh Trung Quoác ñöôïc chia theo mm duøng ñeå ño kích thöôùc baøn gheá vaø cöûa soå, dieän tích phoøng hoïc. Chæ soá caàn thu thaäp Ñoä aåm phoøng hoïc(%) Toác ñoä gioù(m/s) Nhieät ñoä(0C) Dieän tích cuûa soá, phoøng hoïc(m2) Heä soá aùnh saùng Goùc aùnh saùng(0) Goùc maûnh trôøi(0) Cöôøng ñoä aùnh saùng phoøng hoïc hoïc sinh (lux) Soá boùng ñeøn(troøn, huyønh quang) vaø coâng suaát cuûa moãi boùng. 3.Ñaùnh giaù tình traïng meät moûi trong hoïc taäp vaø tyû leä caän thò cuûa hoïc sinh: Coâng cuï thu thaäp: -Baûng voøng hôû Landolt. Theo lyù thuyeát thoâng tin thì löôïng thoâng tin trung bình cuûa moãi voøng hôû trong baûng traéc nghieäm laø: Itb=f1log2f1+f2log2f2 Vôùi Itb: löôïng thoâng tin cho moãi voøng f1: taàn suaát cuûa voøng “höõu ích“ caàn gaïch. f2: taàn suaát cuûa voøng “nhieãu“ khoâng caàn caàn gaïch. Caùc voøng phaân boá ngaãu nhieân theo 8 höôùng vì vaäy f1=1/8 vaø f2=7/8 Löôïng thoâng tin cuûa moãi voøng coù ích laø: log21/8=3bit Löôïng thoâng tin cuûa moãi voøng nhieãu laø: log27/8=0.193bit (bit laø ñôn vò nhaän thöùc thoâng tin) Nhö vaäy khi ta boû soùt nhieàu voøng coù ích ñaùng phaûi gaïch maø laïi khoâng gaïch thì ta ñaõ boû soùt moät löôïng thoâng tin. Vaø moãi laàn boû soùt moät voøng khoâng gaïch ta ñaõ boû soùt: 3-0.193=2.807 bit. Do ñoù caùch tính löôïng thoâng tin nhö sau: Löôïng thoâng tin ñaõ xöû lyù: Q=ItbxN voøng= 0.543xN (n laø soá voøng ñöôïc raø) Löôïng thoâng tin ñaõ boû soùt: Q=2.807xn (n laø soá voøng bò boû soùt) Toác ñoä xöû lyù thoâng tin ñöôïc tính theo coâng thöùc sau: S=(Q-q)/t (giaây) vôùi t laø thôøi gian xöû lyù thoâng tin Töø caùc soá lieäu trung bình ta laäp neân thang phaân loaïi theo qui luaät phaân phoái GAUSS-LAPLACE nhö sau: Nhöõng soá lieäu naèm trong khoaûng nhoû hôn X-2SD: raát keùm Nhöõng soá lieäu trong khoaûng X-2SD ñeán X-SD : keùm Nhöõng soá lieäu trong khoaûng X-SD ñeán X+SD : trung bình Nhöõng soá lieäu trong khoaûng X+D ñeán X+2SD : toát Nhöõng soá lieäu trong khoaûng lôùn hôn X+2SD : raát toát Caùc chæ soá thu thaäp: Toâác ñoä xöû lyù thoâng tin tröôùc vaø sau buoåi hoïc. Caùch thu thaäp: Tröôùc giôø hoïc treân lôùp vaø sau giôø hoïc, moãi hoïc sinh seõ ñöôïc phaùt moät baûng voøng hôû Landolt. Hoïc sinh seõ ñöôïc yeâu caàu ñaùnh daáu chæ moät loaïi voøng coù môû cuøng moät höôùng cho tröôùc ( ví duï voøng hôû ôû höôùng 3 giôø) trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh 2 phuùt( 120 giaây) Phöông phaùp ñaùnh daáu voøng: hoïc sinh ñaùnh daáu voøng mình choïn töø traùi sang phaûi, töø treân xuoáng döôùi. Khi heát thôøi gian laøm baøi, hoïc sinh ñaùnh daáu ngay sau voøng vöøa môùi kieåm tra baát keå ñoù laø voøng môû ôû vò trí naøo. Hocï sinh ñöôïc thöïc taäp 1 laàn tröôùc khi laøm thöïc söï. Nhöõng vaán ñeà veà söùc khoeû, thò löïc ñöôïc thu thaäp theo phöông phaùp baûng phoûng vaán theo maãu( xem phuï luïc ). Hoïc sinh ñöôïc phaùt baûng caâu hoûi soaïn saün ñeå traû lôøi sau khi thöïc hieän test voøng hôû Landolt 2.5 Xöû lyù soá lieäu vaø trình baøy keát quaû: Thôøi gian thu thaäp: 05/2003-05/2004 Ngöôøi thu thaäp: Tröông Anh Maäu Nguyeãn Hoàng Phong. Soá lieäu ñöôïc nhaäp vaø xöû lyù baèng phaàn meàm Excel 2000 chaïy treân heä ñieàu haønh WindowsXP. Söû duïng test t ñeå so saùnh 2 soá trung trung bình khi tìm söï khaùc bieät thoáng keâ. Keát quaû ñöôïc trình baøy döôùi daïng baûng soá lieäu vaø bieåu ñoà. CHÖÔNG 5 KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU **** Chuùng toâi trình baøy keát quaû nghieân cöùu theo 3 phaàn nhö sau: -Keát quaû nghieân cöùu veà theå chaát hoïc sinh. -Keát quaû nghieân cöùu veà caùc yeáu toá moâi tröôøng -Keát quaû nghieân cöùu veà moät soá vaán ñeà veà tình hình söùc khoeû cuûa hoïc sinh 3.1 Keát quaû nghieân cöùu veà theå chaát hoïc sinh: Bieåu ñoà 3.1.1: Söï phaân boá hoïc sinh nghieân cöùu theo giôùi Töø hình treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä nam vaø nöõ sinh ñöôïc nghieân cöùu gaàn nhö töông ñöông vôùi nhau. Bieåu ñoà 3.1.2: söï phaân boá ñoái töôïng nghieân cöùu theo tuoåi Töø hình treân, chuùng ta thaáy ña soá hoïc sinh ôû tuoåi 14. Baûng 3.1.1: so saùnh chieàu cao cuûa hoïc sinh tröôøng Traàn Boäi Cô giöõa caùc löùa tuoåi Tuoåi Nam Nöõ N Chieàu cao(cm) N Chieàu cao(cm) 12 41 143.39±6.59 40 143.6±5.84 13 40 151.95±5.73 42 149.8±4.88 14 43 154.13±6.57 46 154.8±4.73 15 39 160.34±5.45 42 156.78±6.02 Qua baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy: Chieàu cao cuûa nam sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 14-15(p0.05). Chieàu cao cuûa nöõ sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 13-14(p0.05). Baûng 3.1.2: so saùnh caân naëng cuûa hoïc sinh tröôøng Traàn Boäi Cô giöõa caùc löùa tuoåi Tuoåi Nam Nöõ N Caân naëng(kg) N Caân naëng(kg) 12 41 36.90±13.33 40 36.53±12.25 13 40 42.73±7.91 42 41.69±8.19 14 43 44.58±8.75 46 45.78±6.67 15 39 50.67±8.05 42 46.7±7.96 Qua baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy: Caân naëng cuûa nam sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 (p0.05). Caân naëng cuûa nöõ sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 13-14(p0.05). Baûng 3.1.3: phaân loaïi chæ soá BMI nam sinh tröôøng Traàn Boäi Cô ( theo quy luaät phaân phoái Gauss-Laplace) Loaïi Giaù trò Soá ngöôøi Tyû leä(%) Thang phaân loaïi theo quy luaät Gauss-Laplace Gaày <10.79 4.00 2.45 <10.79 Thieáu caân 10.79-13.82 7.00 4.29 10.79-13.82 Trung bình 13.82-19.85 113.00 69.33 13.82-19.85 Dö caân 19.85-22.87 30.00 18.40 19.85-22.87 Beùo phì >22.87 9.00 5.52 >22.87 Qua baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä nam sinh coù taàm voùc trung bình chieám ña soá (69%) vaø tyû leä nam sinh dö caân khaù cao(18%) gaáp ba tyû leä nam sinh thieáu caân(4%). Baûng 3.1.4: phaân loaïi chæ soá BMI nöõ sinh tröôøng Traàn Boäi Cô( theo quy luaät phaân phoái Gauss-Laplace) Loaïi Giaù trò Soá ngöôøi Tyû leä(%) Thang phaân loaïi theo quy luaät Gauss-Laplace Gaày <12.18 9 5.29 <12.18 Thieáu caân 12.18-14.71 20 11.76 12.18-14.71 Trung bình 14.71-19.77 123 72.35 14.71-19.77 Dö caân 19.77-22.30 12 7.06 19.77-22.30 Beùo phì >22.30 6 3.53 >22.30 Qua baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä nöõ sinh coù taàm voùc trung bình chieám ña soá (72%) vaø tyû leä nöõ sinh thieáu caân khaù cao(20%) gaáp ñoâi tyû leä nöõ sinh dö caân(12%). 3.2 Keát quaû nghieân cöùu caùc yeáu toá moâi tröôøng: Baûng 3.2.1: nhieät ñoä khoâng khí , ñoä aåm töông ñoái cuûa khoâng khí, toác ñoä gioù trung bình trong lôùp hoïc Saùng Chieàu Nhieät ñoä khoâng khí (0C) 25.56±0.28 30.68±0.31 Ñoä aåm töông ñoái cuûa khoâng khí (%) 81.50±0.18 67.63±0.84 Toác ñoä gioù (m/s) 0.2-0.4 0.3-0.5 Qua baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy coù söï cheânh leäch nhieät ñoä khoâng khí (250C vaø 300C), cheânh leäch ñoä aåm töông ñoái cuûa khoâng khí khaù cao (81% vaø 67%) giöõa buoåi saùng vaø buoåi chieàu chöùng toû coù söï phaân ly theo quy luaät giöõa nhieät ñoä vaø ñoä aåm cuûa khoâng khí . Coøn toác ñoä gioù thì gaàn nhö khoâng ñoåi. Baûng 3.2.2: heä soá aùnh saùng cuûa moät soá lôùp hoïc tröôøng Traàn Boäi Cô Scöûa 8.6 m2 Sphoøng 28.8m2 Heä soá aùnh saùng(HSAS)=Scöûa : Sphoøng=8.6 : 28.8~1 : 4 Baûng 3.2.3: goùc aùnh saùng vaø goùc khoaûng trôøi töø baøn hoïc phía ngoaøi cuûa hoïc sinh . Goùc aùnh saùng(0) 40 Goùc maûnh trôøi(0) 25 Qua baûng treân, chuùng ta thaáy khoâng coù söï cheânh leäch nhieàu giöõa goùc aùnh saùng vaø goùc khoaûng trôøi cuûa lôùp hoïc. Baûng 3.2.4: Chieáu saùng töï nhieân ôû baøn vieát cuûa hoïc sinh Lux Saùng 110.20±69.21 Chieàu 87.98±42.29 Qua baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy ñoä chieáu saùng buoåi saùng cao hôn buoåi chieàu .Chieáu saùng buoåi chieàu thaáp hôn thaáp hôn so vôùi yeâu caàu cuûa Boä T Teá ñieàu ñoù chöùng toû chieáu saùng töï nhieân buoåi chieàu laø chöa ñuû. Baûng 3.2.5: coâng suaát cuûa caùc boùng ñeøn trong lôùp hoïc Soá boùng ñeøn/lôùp(caùi) 9 Coâng suaát moãi boùng(watt) 40 Toång coâng suaát (watt) 360 Taát caû caùc boùng ñeøn ñeàu laø ñeøn huyønh quang daøi 1m2 Baûng 3.2.6: Chieáu saùng phoái hôïp: Baûng 3.2.6a:Chieáu saùng taïi choã(N=80): Lux Saùng 195.32±67.05 Chieàu 178.24±45.87 Baûng 3.2.6b: Chieáu saùng toaøn theå(N=80) Lux Saùng 203.64±33.52 Chieàu 208.07±25.76 Qua 2 baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy coù söï cheânh leäch veà ñoä saùng giöõa chieáu saùng taïi choã vaø chieáu saùng toaøn theå. Ñoä chieáu saùng toaøn theå coù giaù trò cao hôn chieáu saùng taïi choã nhöng khoâng ñaùng keå. Baûng 3.2.7: kích thöôùc baøn vaø gheá hoïc sinh Baøn Gheá Chieàu daøi 152 152 Chieàu roäng 40.5 20.5 Chieàu cao 74 42.5 Caùc lôùp hoïc ñeàu coù baøn gheá vôùi kích côõ thoáng nhaát khoâng phaân bieät theo tuoåi hoïc sinh . 3.3 Keát quaû nghieân cöùu moät soá vaán ñeà veà tình hình söùc khoeû cuûa hoïc sinh : Bieåu ñoà 3.3.1: phaân boá giôø hoïc trong ngaøy cuûa hoïc sinh Qua bieåu ñoà treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä hoïc sinh hoïc töø 8-12 giôø/ngaøy khaù cao (25%). Baûng 3.3.2: phaân boá giôø giaûi trí trong ngaøy cuûa hoïc sinh Qua bieåu ñoà treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä hoïc sinh daønh thôøi gian giaûi trí <8 giôø/ngaøy chieám ña soá (61%) Bieåu ñoà 3.3.3: nhöõng bieåu hieän veà maét thöôøng gaëp sau buoåi hoïc cuûa hoïc sinh Qua bieåu ñoà treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä hoïc sinh bò caùc bieåu hieän meät moûi maét sau giôø hoïc laø raát cao (71%) Bieåu ñoà 3.3.4: nhöõng bieåu hieän taâm lyù thöôøng gaëp sau buoåi hoïc cuûa hoïc sinh Qua bieåu ñoà treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä hoïc sinh bò caùc bieåu hieän meät moûi (buoàn nguû, hay queân, naëng ñaàu, nhöùc ñaàu) vaø thay ñoåi caûm xuùc (deã böïc boäi, lo aâu) sau giôø hoïc laø khaù cao (47%) Bieåu ñoà 3.3.5: nhöõng bieåu hieän veà cô khôùp thöôøng gaëp sau buoåi hoïc cuûa hoïc sinh Qua bieåu ñoà treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä hoïc sinh bò caùc bieåu hieän meät moûi veà cô khôùp( moûi coå tay, moûi vai, moûi löng) laø khaù cao (41%) Bieåu ñoà 3.3.6: nhaän xeùt cuûa hoïc sinh veà moâi tröôøng khí haäu trong lôùp Qua bieåu ñoà treân, chuùng ta nhaän thaáy ñaïi ña soá hoïc sinh haøi loøng vôùi moâi tröôøng khí haäu trong lôùp (60%). Baûng 3.3.7: So saùnh toác ñoä xöû lyù thoâng tin cuûa töøng khoái lôùp tröôùc vaø sau buoåi hoïc theo test voøng hôû Landolt Khoái N TÑXLTT tröôùc buoåi hoïc(bit/giaây) TÑXLTT sau buoåi hoïc(bit/giaây) YÙ nghóa thoáng keâ 6 81.00 1.05±0.18 0.85±0.20 p<0.001 7 82.00 1.32±0.35 1.03±0.25 p<0.001 8 89.00 1.20±0.25 0.90±0.31 p<0.001 9 81.00 1.30±0.36 1.09±0.39 p<0.001 Toång soá 333.00 1.22±0.29 0.96±0.30 p<0.001 Qua baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy TÑXLTT cuûa hoïc sinh caùc khoái lôùp giaûm ñaùng keå coù yù nghóa thoáng keâ (p<0.001) sau buoåi hoïc chöùng toû coù söï meät moûi trí oùc sau moät khoaûng thôøi gian daøi taäp trung cho vieäc hoïc. Baûng 3.3.8: keát quaû phaân loaïi toác ñoä xöû lyù thoâng tin cuûa hoïc sinh 4 khoái tröôùc buoåi hoïc(N=333) Loaïi Thang phaân loaïi ñeà nghò Soá hoïc sinh Tyû leä(%) Raát toát >2.14 18 5.41 Toát 1.84-2.14 26 7.81 Trung bình 1.22-1.83 259 77.78 Keùm 0.91-1.21 21 6.31 Raát keùm <0.9 9 2.70 Qua baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy tröôùc buoåi hoïc, tyû leä hoïc sinh coù TÑXLTT phaân loaïi toát(7%) vaø keùm(6%) töông ñöông nhau. Coøn tyû leä hoïc sinh coù TÑXLTT phaân loaïi raát toát(5%) thì gaáp ñoâi tyû leä phaân loaïi raát keùm(2%). Baûng 3.3.9: keát quaû phaân loaïi toác ñoä xöû lyù thoâng tin cuûa hoïc sinh 4 khoái sau buoåi hoïc(N=333) Loaïi Thang phaân loaïi ñeà nghò Soá hoïc sinh Tyû leä(%) Raát toát >2.16 3 2.1 Toát 1.85-2.16 14 4.2 Trung bình 0.93-1.84 244 73.27 Keùm 0.61-0.92 49 14.71 Raát keùm <0.6 19 5.71 Qua baûng treân, chuùng ta nhaän thaáy sau buoåi hoïc, tyû leä hoïc sinh coù TÑXLTT phaân loaïi keùm(14%) gaáp ba tyû leä phaân loaïi toát (4%). Coøn tyû leä hoïc sinh coù TÑXLTT phaân loaïi raát keùm (5%) thì gaáp ñoâi tyû leä phaân loaïi raát toát(2%). Bieåu ñoà 3.3.7: phaân boá tyû leä hoïc sinh bò caän thò theo 4 khoái lôùp Qua bieåu ñoà treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä hoïc sinh bò caän thò cuûa khoái 9 laø cao nhaát (8%) trong toång soá hoïc sinh ñöôïc khaûo saùt. Bieåu ñoà 3.3.8: phaân boá ñoä caän cuûa maét caùc em bò caän thò Qua bieåu ñoà treân, chuùng ta nhaän thaáy tyû leä hoïc sinh bò caän döôùi 6 ñoä laø chieám ña soá (89%). CHÖÔNG 6 BAØN LUAÄN *** 4.1. Theå chaát hoïc sinh: Keát quaû cuûa chuùng toâi vôùi maãu nghieân cöùu laø 333 hoïc sinh cho thaáy ñoù tyû leä nam vaø nöõ gaàn nhö töông ñöông nhau. Khi so saùnh chieàu cao giöõa töøng lôùp tuoåi vôùi nhau ôû hoïc sinh nam, chuùng toâi nhaän thaáy coù söï thay ñoåi veà chieàu cao giöõa caùc lôùp tuoåi. Chieàu cao cuûa nam sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 14-15, töø 13-14 tuoåi taêng ít hôn . Ñoái vôùi hoïc sinh nöõ thì chuùng toâi ghi nhaän keát quaû hôi khaùc moät chuùt. Chieàu cao cuûa nöõ sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 13-14, töø 14-15 tuoåi taêng ít hôn. Ñieàu naøy cuõng phaûn aûnh ñuùng qui luaät laø nöõ giai ñoaïn ñaàu thöôøng phaùt trieån nhanh hôn nam nhöng sau ñoù toác ñoä seõ chaäm laïi ôû löùa tuoåi cao hôn. Khi so saùnh keát quaû veà chieàu cao cuûa 2 giôùi cuøng löùa tuoåi vôùi caùc nghieân cöùu khaùc, chuùng toâi nhaän thaáy coù moät söï caûi thieän ñaùng keå veà chieàu cao so vôùi nghieân cöùu treû em ôû xaõ Duõng Tieán(1983), nghieân cöùu cuûa Thaåm Thò Hoaøng Ñieäp (1992) vaø Ngöôøi chuaån Vieät Nam(1990-1993). Ñieàu naøy coù theå giaûi thích laø do theo qui luaät veà söï taêng tröôøng maø giaùo sö Nguyeãn Maïnh Lieân ñaõ töøng vieát[8]. Beân caïnh ñoù, khi so saùnh vôùi keát quaû nghieân cöùu thöïc hieän taïi tröôøng Leâ Anh Xuaân TPHCM(2000-2001) cuûa Leâ Ngoïc Anh Thö vaø Vieân Ngoïc Thuyø Trang, chuùng toâi khoâng tìm thaáy söï khaùc bieät veà maët thoáng keâ veà chieàu cao ôû töøng löùa tuoåi ôû caû nam laãn nöõ. Chuùng toâi coù theå giaûi thích laø do thôøi gian giöõa 2 nghieân cöùu khaù gaàn nhau, ñoái töôïng nghieân cöùu ñeàu ôû cuøng vuøng ñòa dö neân ít coù söï thay ñoåi. Nhö vaäy thanh thieáu nieân löùa tuoåi 12-15 ôû thaäp nieân naøy coù chieàu cao cao hôn so vôùi thanh thieáu nieân ôû caùc nghieân cöùu tröôùc 1992. Ñieàu naøy coù theå do ñieàu kieän kinh teá ngaøy caøng phaùt trieån thì cheá ñoä dinh döôõng cuõng ñöôïc caûi thieän theo. Caùc baäc cha meï ñaõ coù ñieàu kieän cho con caùi höôûng moät cheá ñoä dinh döôõng toát hôn. Vaø dinh döôõng coäng vôùi reøn luyeän theå löïc laø hai yeáu toá taùc ñoäng raát lôùn ñeán chieàu cao ngoaøi vaán ñeà di truyeàn. Khoâng nhöõng chieàu cao maø caân naëng cuûa hoïc sinh tröôøng Traàn Boäi Cô cuõng coù nhöõng thay ñoåi ñaùng keå. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi thì caân naëng cuûa nam sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 14-15, töø 13-14 tuoåi taêng ít hôn. Coøn caân naëng cuûa nöõ sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 13-14, töø 14-15 tuoåi taêng ít hôn. Khi so saùnh vôùi nghieân cöùu 1983 vaø nghieân cöùu 1992 cuûa Thaåm Thò Hoaøng Ñieäp roõ raøng caân naëng cuûa caùc em hoïc sinh tröôøng Traàn Boäi Cô coù söï taêng tröôûng roõ reät. So vôùi nghieân cöùu naêm 2000-2001 taïi tröôøng Leâ Anh Xuaân cuûa Leâ Ngoïc Anh Thö vaø Vieân Ngoïc Thuyø Trang thì chuùng toâi cuõng khoâng tìm thaáy söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ vôùi lyù giaûi töôøng töï nhö treân. Maët khaùc, chuùng toâi cuõng nhaän thaáy coù nhöõng tröôøng hôïp coù caân naëng lôùn hôn x+2SD trong nghieân cöùu. Trong ñoù coù nhöõng hoïc sinh nam naëng 80-90 kg khi môùi ôû tuoåi 14-15 vaø nhöõng hoïc sinh nöõ naëng 60-70 kg ôû tuoåi 13-14. Ñieàn naøy cho thaáy tình traïng xuaát hieän treû beùo phì ngaøy caøng phoå bieán hôn ôû TPHCM. Nhö vaäy thanh thieáu nieân löùa tuoåi 12-15 ôû thaäp nieân naøy coù caân naëng naëng hôn so vôùi thanh thieáu nieân ôû caùc nghieân cöùu tröôùc 1992 Vieäc ñaùnh giaù taàm voùc con ngöôøi moät caùch chính xaùc khoâng chæ döïa vaøo chieàu cao vaø caân naëng maø caàn phaûi coù caùc chæ soá mang tính ñaëc tröng. BMI laø chæ soá bieåu hieän moái töông quan giöõa caân naëng vaø chieàu cao, ñöôïc aùp duïng ñeå ñaùnh giaù taàm voùc cuûa ngöôøi tröôûng thaønh treân 18 tuoåi vì ôû tuoåi naøy söï phaùt trieån theå chaát ñaõ ñi vaøo oån ñònh. Do ñoù ñeå phaân loaïi BMI cho caùc em hoïc sinh löùa tuoåi 12-15, chuùng toâi vaän duïng qui luaät phaân boá GAUSSS-LAPLACE .Aùp duïng cho hoïc sinh tröôøng Traàn Boäi Cô, chuùng toâi coù BMI trung bình cuûa nam sinh tröôøng laø töø 17.74-21.63 vaø cuûa nöõ sinh laø töø 16.09-18.58. Töø nhöõng keát quaû nghieân cöùu treân cho chuùng ta suy nghó laø nhöõng keát luaän nghieân cöùu ruùt ra töø luaän vaên naøy coù khaû naêng aùp duïng chung cho caùc tröôøng phoå thoâng trung hoïc khaùc cuûa thaønh phoá HCM cuõng nhö caùc mieàn khaùc. 4.2. Tình hình moâi tröôøng cuûa moät soá phoøng hoïc: 4.2.1 Tình hình vi khí haäu: Veà nhieät ñoä khoâng khí phoøng hoïc buoåi saùng(25.560C) ñaõ ñaït yeâu caàu cuûa Boä Y Teá laø naèm trong khoaûng 18-280C. nhöng nhieät ñoä phoøng vaøo buoåi chieàu (30.680C) laø töông ñoái cao so vôùi chuaån. Ñoä aåm khoâng khí phoøng vaøo buoåi saùng (81.5%) naèm trong giôùi haïn cho pheùp, coøn ñoä aåm buoåi chieàu(67.73%) hôi thaáp so vôùi chuaån nhöng cheânh leäch khoâng nhieàu vaø chaáp nhaän ñöôïc. Keát quaû naøy cuõng phuø hôïp vôùi khaûo saùt cho thaáy 60% hoïc sinh cho raèng moâi tröôøng vi khí haäu lôùp hoïc laø deã chòu. Toác ñoä gioù buoåi saùng vaø buoåi chieàu ñeàu naèm trong giôùi haïn cho pheùp tuy nhieân qua khaûo saùt laø khoâng ñeàu nhau. Ví duï ôû khu vöïc ñaàu lôùp, toác ñoä gioù coù khi ñaït vaän toác 2-3 m/s nhöng khu vöïc cuoái lôùp nhieàu khi toác ñoä gioù laø 0m/s do coù moät soá quaït treo töôøng khoâng hoaït ñoäng. Ñieàu naøy cuõng seõ aûnh höôûng raát nhieàu ñeán khaû naêng hoïc taäp cuûa caùc em. Vì chuùng ta bieát raèng khi nhieät ñoä thaáp, söï chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí caøng laøm laïnh theâm nghóa laø gaây ra nhöõng taùc ñoäng khoâng toát nhöng khi nhieät ñoä leân cao(treân 200C), cô theå deã bò quaù noùng, söï chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí seõ laøm cho vieäc giaûi nhieät ñöôïc deã daøng hôn. ÔÛ ñaây, toác ñoä chuyeån ñoä khoâng khí hay chính xaùc hôn laø toác ñoä gioù khoâng ñeàu, söï giaûi nhieät cho caùc em nhaát laø sau giôø chôi seõ gaëp khoù khaên hôn[6]. 4.2.2 Tình hình chieáu saùng: Ñoái vôùi chieáu saùng töï nhieân vaø phoái hôïp: Goùc aùnh saùng 400 laø ñaït tieâu chuaån (goùc aùnh saùng vaøo ít nhaát phaûi baèng 270), goùc khoaûng trôøi 250 ñaûm baûo ñuû aùnh saùng töï nhieân tôùi baøn hoïc cuûa caùc em hoïc sinh. Heä soá aùnh saùng cuûa caùc phoøng hoïc laø 1:4 laø ñaûm baûo phoøng ñaày ñuû aùnh saùng theo qui ñònh cuûa Boä Y Teá. Ñaây laø moät ñieàu raát ñaùng möøng bôûi vì tieâu chuaån aùnh saùng ñaõ ñöôïc nhaø tröôøng ñaûm baûo ñuùng. Ñieàu naøy seõ haïn cheá ñeán möùc toái ña caùc taät khuùc xaï maét, ñaëc bieät laø caän thò ñang ngaøy caøng gia taêng trong hoïc ñöôøng. AÙnh saùng trong phoøng hoïc coøn coù yù nghóa to lôùn veà phöông dieän sinh lyù vaø veä sinh. Con ngöôøi tieáp nhaän 80%-85% khoái löôïng veà theá giôùi xung quanh qua thò giaùc. Aùnh saùng ñaày ñuû khieán cho con ngöôøi coù caûm giaùc deã chòu, phaán chaán tinh thaàn, deã tieáp thu moïi vieäc. Nguoàn aùnh saùng töï nhieân coøn laø nguoàn töû ngoaïi phong phuù giuùp cô theå choáng laïi caùc beänh coøi xöông, tieâu dieät vi khuaån… Theo tieâu chuaån hieän haønh cuûa Boä Y Teá thì cöôøng ñoä chieáu saùng phoøng hoïc laø 100 lux nhöng tieâu chuaån cuûa ILO(1985) laø 300-750 lux. ÔÛ tröôøng Traàn Boäi Cô cöôøng ñoä chieáu saùng phoái hôïp taïi caùc phoøng hoïc cho caùc lôùp buoåi saùng vaø buoåi chieàu ñeàu ñaït töø 175-210 lux. Söï khaùc bieät giöõa chieáu saùng chung vaø chieáu saùng taïi choã khoâng ñaùng keå. Nhö vaäy cöôøng ñoä chieáu saùng naøy ñaït tieâu chuaån hieän haønh cuûa Boä Y Teá nhöng chöa ñaït tieâu chuaån chung maø caùc nöôùc tieân tieán treân theá giôùi ñang aùp duïng theo ILO(1985). Muoán ñaûm baûo tieâu chuaån ILO, chuùng toâi nghó coù theå taêng cöôøng soá löôïng boùng ñeøn vaø neân duøng boùng ñeøn ñieän quang Maxx801-loaïi ñeøn coù heä soá chieáu saùng lôùn hôn vaø phoå aùnh saùng phuø hôïp vôùi aùnh saùng töï nhieân hôn. Vaø vaãn neân duy trì söï ñoàng ñeàu giöõa chieáu saùng taïi choã vaø chieáu saùng toaøn theå giuùp cho hoïc sinh khoûi phaûi ñieàu tieát khaû naêng nhaän thöùc aùnh saùng cuûa thò giaùc nhaèm haïn cheá caùc khuyeát taät veà khuùc xaï maét. Ñoái vôùi chieáu saùng nhaân taïo: Chieáu saùng nhaân taïo ôû tröôøng cuõng ñaõ ñöôïc ñaûm baûo ñuùng. Qua khaûo saùt, moãi phoøng hoïc coù 9 boùng ñeøn neon loaïi 1.2 m vôùi toång coâng suaát laø 360 watt ñöôïc boá trí hôïp lyù treân traàn phoøng hoïc. Vôùi ñoä chieáu saùng nhö vaäy, tyû leä caän thò theo töøng khoái lôùp cho thaáy tyû leä caän thò chung cuûa maãu khaûo saùt laø 23%, trong ñoù tyû leä bò caän thò treân 6 ñioáp laø 11%. Tuy nhieân chuùng toâi cuõng khoâng loaïi tröø tröôøng hôïp moät soá trong soá hoïc sinh naøy coù theå bò caän thò töø nhöõng nieân hoïc tröôùc ôû caùc lôùp döôùi. 4.2.3Tieâu chuaån baøn gheá Theo quyeát ñònh veà veä sinh hoïc ñöôøng cuûa Boä Y Teá thì kích thöôùc(chieàu cao, beà roäng, chieàu saâu) cuûa banø vaø gheá phaûi töông öùng vôùi nhau ñoàng thôøi phaûi phuø hôïp vôùi taàm voùc hoïc sinh. Quy ñònh naøy chia kích côõ baøn gheá thaønh nhieàu loaïi I, II, II, IV, V, VI daønh cho cho caùc chieàu cao khaùc nhau cuûa hoïc sinh. Qua khaûo saùt, chuùng toâi nhaän thaáy kích gheá tröôøng Traàn Boäi Cô laø cuøng moät kích côõ nhöng daønh cho caû 4 khoái. Kích côõ naøy so vôùi tieâu chuaån cuûa Boä Y Teá thì ñuùng taàm veà chieàu cao baøn(74 cm) nhöng chieàu cao gheá thì coù söï cheânh leäch 3.5 cm töùc laø chieàu cao gheá cuûa tröôøng Traàn Boäi Cô thaáp hôn quy ñònh 3.5 cm. Hieäu soá chieàu cao baøn vaø gheá cuûa nhaø tröôøng laø 31.5 cm, cao hôn chuaån cuûa Boä Y Teá(28 cm), ñieàu naøy coù theå gaây baát lôïi laø baøn cao, gheá thaáp, caùc em hoïc sinh seõ mau moûi löng. Theo quy ñònh, kích côõ baøn(74 cm) vaø gheá(46 cm) laø daønh cho hoïc sinh coù chieàu cao cô theå töø 155 cm trôû leân. Nhö vaäy, kích thöôùc baøn gheá cuûa nhaø tröôøng laø thích hôïp cho hoïc sinh khoái 8 ( coù chieàu cao trung bình laø 154.13 cm) vaø khoái 9 ( coù chieàu cao trung bình laø 160.34 cm ñoái vôùi nam vaø 156.78 cm ñoái vôùi nöõ theo nghieân cöùu cuûa chuùng toâi). Do vaäy, hoïc sinh khoái 6,7 duøng chung baøn gheá vôùi hoïc sinh khoái 8,9 theo nhö ôû tröôøng laø chöa thích hôïp vaø ñuùng quy ñònh. Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi thì hoïc sinh khoái 6, 7 coù chieàu cao trung bình ñeàu treân 140 cm vaø 2 khoái naøy neân ñöôïc söû duïng baøn gheá theo quy ñònh cuûa Boä Y Teá daønh cho hoïc sinh coù chieàu cao cô theå treân 140 cm nhö sau: chieàu cao baøn (69 cm) vaø gheá (44 cm). Ñieàu naøy coù theå seõ laø moät bieän phaùp toát giuùp giaûm thieåu veà laâu daøi caùc beänh hoïc ñöôøng nhö veïo coät soáng, caän thò gaây ra do kích thöôùc baøn gheá khoâng ñuùng chuaån. Beà roäng, chieàu daøi cuûa baøn vaø gheá khoâng coù trong chuaån qui ñònh cuûa Boä Y Teá nhöng chuùng toâi qua khaùo saùt thaáy vôùi beà roäng baøn(40. 5 cm) vaø gheá(20.5 cm), chieàu daøi(152 cm) thì hoïc sinh coù veû raát thoaûi maùi trong vieäc vieát chöõ. Baøn gheá khoâng ñuùng chuaån quy ñònh cuõng laø moät nguyeân nhaân khieán cho tyû leä caän thò taêng cao vì hoïc sinh phaûi ñoïc gaàn (xa) hôn hoaëc ñöôïc chieáu saùng ít hôn. 4.3.Tình hình söùc khoeû cuûa hoïc sinh: So saùnh toác ñoä xöû lyù thoâng tin cuûa töøng khoái lôùp tröôùc vaø sau buoåi hoïc, chuùng toâi nhaän thaáy coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ veà toác ñoä xöû lyù thoâng tin tröôùc vaø sau buoåi hoïc cuûa 4 khoái lôùp. Ñieàu ñoù chöùng toû hoïc taäp cuõng laø moät loaïi lao ñoäng naëng, noù ñoøi hoûi söï taäp trung cao ñoä, deã daãn ñeán tình traïng meät moûi. Ñieàu ñoù ñöôïc xaùc nhaän qua toác ñoä xöû lyù thoâng tin tröôùc buoåi hoïc coù 13.22% hoïc sinh ñaït loaïi raát toát vaø toát nhöng sau buoåi hoïc chæ coøn 6.3%. Toác ñoä nhaän thöùc vaø xöû lyù thoâng tin tröôùc buoåi hoïc coù 9.01% hoïc sinh ñaït loaïi raát keùm vaø keùm nhöng sau buoåi hoïc laïi taêng leân thaønh 20.42%. Nhö vaäy toác ñoä xöû lyù thoâng tin ôû 2 nhoùm naøy ñeàu giaûm ñi xaáp xæ 2 laàn. Ngoaøi ra, thôøi gian daønh cho hoïc taäp vaø giaûi trí cuûa caùc em vaãn coøn chöa hôïp lyù. Coù ñeán 70% hoïc sinh hoïc töø 8-12h moãi ngaøy, töùc laø ngoaøi 4h hoï chính thöùc ôû tröôøng, caùc em coøn daønh trung bình theâm 4h ñeå hoïc theâm.Tyû leä caùc em daønh thôøi gian cho giaûi trí >8h laø 66%, töùc laø coù ñeán 34% caùc em hoïc sinh daønh thôøi gian giaûi trí <8h/ngaøy. Thôøi gian ñoù tröø ñi thôøi gian nguû trung bình laø 8h/ngaøy thì caùc em chæ coù thôøi gian nghæ laø 4h/ngaøy. Ñieàu naøy coù theå goùp phaàn laø nguyeân nhaân khieán caùc em coù nhieàu bieåu hieän meät moûi trí oùc sau giôø hoïc nhö buoàn nguû, nhöùc ñaàu, naëng ñaàu, deã caùu gaét chieám ñeán 47% soá em trong nghieân cöùu vaø coù nhöõng meät moûi veà theå chaát nhö moûi coå tay, moûi coå, moûi vai, moûi löng chieám tyû leä laàn löôït 14%, 12% vaø 15% trong nghieân cöùu. Theo chuùng toâi, nhaø tröôøng neân theo doõi tình traïng söùc khoeû cuûa hoïc sinh ñònh kì ñeå ñieàu chænh thôøi gian nghæ cuûa hoïc sinh, traùnh tình traïng caùc em meät moûi quaù daãn ñeán toác ñoä xöû lyù thoâng tin giaûm vaø töø ñoù khaû naêng tieáp nhaän baøi hoïc cuõng coù nhieàu haïn cheá. CHÖÔNG 7 KEÁT LUAÄN *** 1.Theå chaát hoïc sinh tröôøng Traàn Boäi Cô coù caùc ñaëc ñieåm nhö sau: -Chieàu cao cuûa nam sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 14-15, töø 13-14 tuoåi taêng ít hôn . - Chieàu cao cuûa nöõ sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 13-14, töø 14-15 tuoåi taêng ít hôn. -Caân naëng cuûa nam sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 14-15, töø 13-14 tuoåi taêng ít hôn. -Caân naëng cuûa nöõ sinh coù söï taêng tröôûng roõ reät ôû löùa tuoåi 12-13 vaø 13-14, töø 14-15 tuoåi taêng ít hôn. Keát quaû phaân loaïi theo chæ soá BMI nhö sau: Chæ soá BMI cuûa nam sinh tröôøng laø töø 17.74-21.63. Chæ soá BMI cuûa nöõ sinh laø töø 16.09-18.58. Nhö vaäy theå chaát cuûa hoïc sinh tröôøng Traàn Boäi Cô cuõng töôøng töï nhö hoïc sinh caùc tröôøng phoå thoâng trung hoïc khaùc hieän nay. 2.Kích côõ baøn gheá cuûa tröôøng Traàn Boäi Cô chöa phuø hôïp vôùi töøng löùa tuoåi cuûa hoïc sinh. 3.Vi khí haäu naèm trong chuaån cho pheùp cuûa Boä Y Teá. Tuy nhieân, nhaø tröôøng caàn coù bieän phaùp döï phoøng vì khi maát ñieän löôùi keùo daøi seõ khoâng ñaûm baûo thoâng khí cho caùc lôùp hoïc. 4.Chieáu saùng töï nhieân cuûa caùc lôùp hoïc töông ñoái toát. Chieáu saùng toång hôïp ñaït 175-200 lux taïi caùc baøn hoïc vaø 200-210 lux chung cho caû lôùp. Cöôøng ñoä chieáu saùng naøy ñaït tieâu chuaån hieän haønh cuûa Boä Y Teá nhöng chöa ñaït tieâu chuaån ILO(1985). 5.Tình hình meät moûi cuûa hoïc sinh gia taêng sau giôø hoïc trong taát caû 4 khoái(p<0.001). Tyû leä caän thò cuûa hoïc sinh laø 23% trong ñoù caän thò naëng treân 6 ñioáp laø 11%. KIEÁN NGHÒ **** 1.Söûa chöõa vaø thay theá caùc quaït treo töôøng khoâng hoaït ñoäng vaø coù phöông aùn duøng moâtô ñieän ñeå ñeà phoøng maát ñieän. 2.Daàn daàn thay theá loaïi ñeøn huyønh quang thoâng thöôøng sang loaïi ñeøn choáng caän thò Maxx801 ñeå taêng ñoä chieáu saùng maø vaãn khoâng taêng coâng suaát tieâu thuï ñieän. 3.Neân khaùm söùc khoeû ñònh kì cho toaøn theå hoïc sinh nhaèm theo doõi tình traïng söùc khoeû hoïc sinh ñoàng thôøi ñieàu chænh thôøi gian nghæ cuûa hoïc sinh, traùnh tình traïng meät moûi quaù söùc.