Đề tài Nghiên cứu và đề xuất biện pháp phân loại, thu gom, vận chuyển rác sinh hoạt tại nguồn quận 10, thành phố Hồ Chí Minh

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO ÑAÏI HOÏC KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH KHOA MOÂI TRÖÔØNG VAØ COÂNG NGHEÄ SINH HOÏC § ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP NGHIEÂN CÖÙU VAØ ÑEÀ XUAÁT BIEÄN PHAÙP PHAÂN LOAÏI, THU GOM, VAÄN CHUYEÅN RAÙC SINH HOAÏT TAÏI NGUOÀN QUAÄN 10, THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH Chuyeân ngaønh: Moâi tröôøng Maõ soá ngaønh: 108 GVHD: TS. NGUYEÃN THÒ LAN SVTH: THAÙI THÒ KIM CHI Tp. Hoà Chí Minh, thaùng 12 naêm 2006 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO COÄNG HOØA XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM ÑAÏI HOÏC KTCN TP.HCM ÑOÄC LAÄP - TÖÏ DO - HAÏNH PHUÙC **** NHIEÄM VUÏ ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP KHOA: MOÂI TRÖÔØNG VAØ COÂNG NGHEÄ SINH HOÏC BOÄ MOÂN: MOÂI TRÖÔØNG HOÏ VAØ TEÂN: THAÙI THÒ KIM CHI MSSV: 02DHMT025 NGAØNH: MOÂI TRÖÔØNG LÔÙP: 02MT6 Ñaàu ñeà Ñoà aùn toát nghieäp: Nghieân cöùu vaø ñeà xuaát bieän phaùp phaân loaïi, thu gom, vaän chuyeån raùc sinh hoaït taïi nguoàn ôû Quaän 10, Tp.HCM Nhieäm vuï (yeâu caàu veà noäi dung vaø soá lieäu ban ñaàu): Toång quan veà chaát thaûi raén sinh hoaït Khaûo saùt hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi raén ôû Quaän 10 Laäp phieáu ñieàu tra hoä gia ñình veà Döï aùn phaân loaïi raùc sinh hoaït taïi nguoàn ôû Quaän 10 vaø thoáng keâ xöû lyù soá lieäu ñieàu tra. Ñeà xuaát moät soá bieän phaùp ñeå caûi tieán coâng taùc phaân loaïi, thu gom vaø vaän chuyeån raùc sinh hoaït taïi nguoàn ôû Quaän 10. Ngaøy giao Ñoà aùn toát nghieäp: 01/10/2006 Ngaøy hoaøn thaønh nhieäm vuï: 21/12/2006 Hoï teân ngöôøi höôùng daãn: Phaàn höôùng daãn TS. Nguyeãn Thò Lan Toaøn phaàn Noäi dung vaø yeâu caàu LVTN ñaõ thoâng qua Boä moân Ngaøy …. thaùng …. naêm 2006 CHUÛ NHIEÄM BOÄ MOÂN NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN CHÍNH (Kyù vaø ghi roõ hoï teân) (Kyù vaø ghi roõ hoï teân) TS. Nguyeãn Thò Lan PHAÀN DAØNH CHO KHOA, BOÄ MOÂN: Ngöôøi duyeät (chaám sô boä): Ñôn vò: Ngaøy baûo veä: Ñieåm toång keát: Nôi löu tröõ Ñoà aùn toát nghieäp: Lôøi caûm ôn Trong suoát gaàn 5 naêm hoïc taïi tröôøng Ñaïi hoïc Kyõ thuaät Coâng ngheä Tp.HCM, toâi ñaõ ñöôïc quyù thaày coâ trong khoa Moâi tröôøng trang bò cho toâi moät haønh trang vaøo ñôøi quyù baùu. Toâi xin chaân thaønh caùm ôn quyù thaày coâ ñaõ heát loøng giaûng daïy, truyeàn ñaït nhöõng kieán thöùc höõu ích trong suoát quaù trình hoïc taäp. Toâi xin baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán coâ höôùng daãn laø TS. Nguyeãn Thò Lan ñaõ taän tình höôùng daãn cho toâi hoaøn thaønh toát Ñoà aùn toát nghieäp. Trong quaù trình thöïc hieän ñieàu tra khaûo saùt hoä gia ñình veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn, toâi cuõng nhaän ñöôïc raát nhieàu söï quan taâm, giuùp ñôõ nhieät tình cuûa Ban Giaùm Ñoác Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, caùc anh chò phoøng Keá hoaïch Moâi tröôøng vaø caùc hoä daân treân ñòa baøn Quaän 10, Tp.HCM. Ngoaøi ra, toâi xin caùm ôn ñeán caùc anh chò khoaù tröôùc vaø caùc baïn cuøng lôùp ñaõ coù nhöõng goùp yù quyù baùu ñeå toâi hoaøn thaønh toát Ñoà aùn toát nghieäp naøy. Cuoái cuøng, toâi xin baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán cha meï, anh chò ñaõ ñoäng vieân, giuùp ñôõ vaø taïo moïi ñieàu kieän cho toâi ñeå toâi hoaøn thaønh toát Ñoà aùn toát nghieäp naøy. Tp.HCM, ngaøy 27 thaùng 11 naêm 2006 SVTH Thaùi Thò Kim Chi NHAÄN XEÙT CUÛA GIAÙO VIEÂN HÖÔÙNG DAÃN @ & ? GVHD TS. NGUYEÃN THÒ LAN MUÏC LUÏC CHÖÔNG 1: MÔÛ ÑAÀU Ñaët vaán ñeà 1 Muïc tieâu cuûa ñeà taøi nghieân cöùu 1 Noäi dung cuûa ñeà taøi 2 Ñoái töôïng nghieân cöùu 2 Phaïm vi cuûa ñeà taøi nghieân cöùu 2 Phöông phaùp nghieân cöùu 2 CHÖÔNG 2: TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT 2.1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén sinh hoaït 4 2.2. Nguoàn goác phaùt sinh chaát thaûi raén sinh hoaït 4 2.3. Thaønh phaàn – khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït 5 2.4. Taùc ñoäng cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït 12 2.4.1. Taùc ñoäng ñeán söùc khoûe con ngöôøi 12 2.4.2. Taùc ñoäng ñeán caûnh quan ñoâ thò 12 2.4.3. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng 13 2.4.3.1. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng ñaát 13 2.4.3.2. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng nöôùc 13 2.4.3.3. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng khoâng khí 14 CHÖÔNG 3: ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN, KINH TEÁ – XAÕ HOÄI ÔÛ QUAÄN 10 3.1. Ñieàu kieän töï nhieân 16 3.1.1. Vò trí ñòa lí 16 3.1.2. Ñòa hình 17 3.1.3. Thuûy vaên 17 3.1.4. Khí haäu 17 3.2. Ñieàu kieän kinh teá 18 3.2.1. Coâng nghieäp 18 3.2.2. Thöông maïi vaø dòch vuï 19 3.2.3. Xuaát nhaäp khaåu 20 3.2.4. Giao thoâng vaän taûi 20 3.3. Ñieàu kieän xaõ hoäi 21 3.3.1. Daân soá 21 3.3.2. Y teá 21 3.3.3. Giaùo duïc 21 3.3.4. Cô sôû haï taàng 22 CHÖÔNG 4: HIEÄN TRAÏNG QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT TREÂN ÑÒA BAØN QUAÄN 10 4.1. Ñôn vò quaûn lyù chaát thaûi raén ôû Quaän 10 23 4.2. Hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi raén treân ñòa baøn Quaän 10 27 4.2.1. Heä thoáng löu tröõ raùc beân trong nhaø 27 4.2.2. Heä thoáng thu gom 27 4.2.3. Heä thoáng trung chuyeån 31 4.2.4. Heä thoáng vaän chuyeån 35 CHÖÔNG 5: MOÄT SOÁ DÖÏ AÙN PHAÂN LOAÏI RAÙC TAÏI NGUOÀN ÑAÕ THÖÏC HIEÄN ÔÛ TP.HCM 5.1. Khaùi nieäm veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn 36 5.2. Lôïi ích cuûa phaân loaïi raùc taïi nguoàn 36 5.3. Nhöõng toån thaát khi khoâng thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn 37 5.4. Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû phöôøng 12, Quaän 5 37 5.5. Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû phöôøng 8, Quaän 6 41 CHÖÔNG 6: PHAÂN TÍCH DÖÏ AÙN PHAÂN LOAÏI RAÙC TAÏI NGUOÀN TREÂN ÑÒA BAØN QUAÄN 10 6.1. Muïc tieâu cuûa Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn 44 6.2. Söï caàn thieát phaûi thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn 44 6.3. Coâng taùc trieån khai thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn 45 6.3.1. Thaønh laäp Ban chæ ñaïo vaø Ban thöïc hieän 45 6.3.2. Toå chöùc caáp Phöôøng 50 6.3.3. Chöông trình taäp huaán 50 6.3.4. Khaûo saùt yù kieán cuûa ngöôøi daân veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn 51 6.4. Chöông trình tuyeân truyeàn, höôùng daãn hoä gia ñình 60 6.5. Coâng taùc thu gom, vaän chuyeån raùc sinh hoaït taïi nguoàn 63 6.6. Nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên trong phaân loaïi raùc taïi nguoàn 64 6.7. Ñaùnh giaù Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû Quaän 10 66 6.7.1 Ñaùnh giaù heä thoáng thu gom 66 6.7.2. Ñaùnh giaù heä thoáng vaän chuyeån 67 6.7.3. Ñaùnh giaù heä thoáng quaûn lí 67 6.8. Ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn 68 6.9. Tính toaùn kinh phí thöïc hieän Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn 69 CHÖÔNG 7: ÑEÀ XUAÁT MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP ÑEÅ CAÛI TIEÁN COÂNG TAÙC PHAÂN LOAÏI RAÙC TAÏI NGUOÀN ÔÛ QUAÄN 10 7.1. Bieän phaùp toå chöùc 76 7.2. Bieän phaùp xaõ hoäi 77 7.3. Bieän phaùp kinh teá 78 7.4. Bieän phaùp kyõ thuaät 78 KEÁT LUAÄN 83 KIEÁN NGHÒ 84 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 85 PHUÏ LUÏC 89 DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng 1: Nguoàn phaùt sinh chaát thaûi raén sinh hoaït 4 Baûng 2: Thaønh phaàn vaø khoái löôïng raùc thaûi theo nguoàn phaùt sinh ôû Quaän 10 5 Baûng 3: Dieãn bieán khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän 10 6 Baûng 4: Döï ñoaùn khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït ôû Quaän 10 ñeán naêm 2010 7 Baûng 5: Khoái löôïng rieâng chaát thaûi raén phaùt sinh töø hoä gia ñình 8 Baûng 6: Khoái löôïng rieâng chaát thaûi raén phaùt sinh töø Tröôøng hoïc 9 Baûng 7: Khoái löôïng rieâng chaát thaûi raén phaùt sinh töø Vaên phoøng Coâng ty 10 Baûng 8: Khoái löôïng rieâng chaát thaûi raén taïi chôï Nguyeãn Tri Phöông 11 Baûng 9: Thaønh phaàn khí sinh ra töø baõi raùc 15 Baûng 10: Thaønh phaàn kinh teá cuûa caùc cô sôû saûøn xuaát ôû Quaän 10 19 Baûng 11: Soá löôïng xe ñaåy tay ñeå thu gom raùc ôû Quaän 10 30 Baûng 12: Soá coâng nhaân queùt doïn veä sinh vaø thu gom chaát thaûi raén sinh hoaït 31 Baûng 13: Heä thoáng ñieåm heïn treân ñòa baøn Quaän 10 32 Baûng 14: Soá löôïng xe vaän chuyeån chaát thaûi treân ñòa baøn Quaän 10 35 Baûng 15: Ban chæ ñaïo Döï aùn 46 Baûng 16: Ban thöïc hieän Döï aùn 47 Baûng 17: Ban toå chöùc caáp Phöôøng 50 Baûng 18: Khoái löôïng raùc thaûi trong moät ngaøy cuûa caùc hoä gia ñình 52 Baûng 19: Duïng cuï chöùa raùc hieän nay trong gia ñình 52 Baûng 20: Raùc höõu cô ñöôïc löu chöùa trong tuùi nilon 53 Baûng 21: Vò trí ñeå thuøng raùc trong hoä gia ñình 53 Baûng 22: Hình thöùc thaûi boû raùc haøng ngaøy cuûa hoä gia ñình 53 Baûng 23: Cheá ñoä thu gom raùc hieän nay 54 Baûng 24: Thu gom pheá lieäu ñeå baùn ve chai trong hoä gia ñình 54 Baûng 25: YÙ kieán cuûa ngöôøi daân veà Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn 55 Baûng 26: Nguoàn cung caáp thoâng tin veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn 55 Baûng 27: YÙ kieán cuûa ngöôøi daân veà muïc ñích cuûa Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn 56 Baûng 28: Khaû naêng phaân loaïi raùc cuûa hoä gia ñình 56 Baûng 29: Coù neân duy trì vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn khoâng 57 Baûng 30: Vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn deã hay khoù thöïc hieän 57 Baûng 31: Raùc sau khi phaân loaïi neân thu gom chung hay thu gom rieâng 58 Baûng 32: Cô quan thöïc hieän coâng taùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng ngöôøi daân phaân loaïi raùc taïi nguoàn 58 Baûng 33: Cheá ñoä khuyeán khích ñeå ngöôøi daân thöïc hieän toát vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn 59 Baûng 34: Ñieàu kieän caàn thieát ñeå thöïc hieän vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn 59 Baûng 35: Soá löôïng tuùi PE vaø thuøng ñaàu tö cho Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn 70 Baûng 36: Chi phí ñaàu tö thieát bò phaân loaïi raùc ôû Quaän 10 70 Baûng 37: Kinh phí thöïc hieän coâng taùc tuyeân truyeàn phaân loaïi raùc taïi nguoàn 71 DANH SAÙCH HÌNH VEÕ Hình 1: Baûn ñoà Quaän 10 16 Hình 2: Phaàn traêm giaù tròsaûn xuaát theo thaønh phaàn kinh teá 19 Hình 3: Daân soá cuûa töøng phöôøng treân ñòa baøn Quaän 10 21 Hình 4: Sô ñoà toå chöùc, boá trí nhaân söï cuûa Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 26 Hình 5: Sô ñoà toång hôïp thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi raén ôû Quaän 10 31 Hình 6: Sô ñoà quy trình coâng ngheä phaân loaïi, thu gom vaø vaän chuyeån raùc taïi nguoàn ôû Quaän 10 78 Hình 7: Quy trình coâng ngheä saûn xuaát phaân vi sinh 81 CHÖÔNG 1 MÔÛ ÑAÀU 1.1. Ñaët vaán ñeà Raùc thaûi ñang laø moái quan taâm haøng ñaàu hieän nay khoâng chæ ôû caùc Thaønh phoá lôùn maø ngay caû caùc ñoâ thò nhoû vaø trôû thaønh moái hieåm hoïa ñoái vôùi söùc khoûe cuûa coäng ñoàng, ñeán myõ quan cuûa caùc Thaønh phoá. Bôûi vì raùc luoân hieän dieän trong hoaït ñoäng cuûa ngöôøi daân. Haøng ngaøy, moãi ngöôøi thaûi ra khoaûng 0.5–1kg raùc thaûi nhöng chuùng ta chöa coù bieän phaùp quaûn lyù cuõng nhö xöû lyù thích hôïp cho löôïng raùc ngaøy moät gia taêng naøy. Beân caïnh ñoù, vieäc taùch rieâng chaát thaûi raén sinh hoaït ra khoûi chaát thaûi raén coâng nghieäp, chaát thaûi raén nguy haïi vaãn chöa ñöôïc thöïc hieän toát ôû caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp. Phaàn lôùn caùc hoä gia ñình, cô quan, tröôøng hoïc, caùc cô sôû saûn xuaát… ôû nöôùc ta chöa coù phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Chaát thaûi ñöôïc thaûi ra seõ ñöôïc Coâng ty Moâi tröôøng Ñoâ thò thu gom vaø vaän chuyeån ñeán baõi raùc taäp trung. Ñieàu naøy daãn ñeán caùc baõi raùc hieän nay treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh laâm vaøo tình traïng quaù taûi, nhieàu baõi choân laáp ñoùng cöûa tröôùc thôøi haïn vaø gaây khoù khaên, gaây toán keùm cho vieäc xöû lyù chaát thaûi. Chính vì theá maø nguy cô laây nhieãm beänh taät vaø haøng loaït tai naïn cuûa nhöõng ngöôøi lao ñoäng maø nguyeân nhaân xuaát phaùt töø raùc raát lôùn vaø ñang ñe doïa cuoäc soáng cuûa con ngöôøi. Ñeå caûi thieän ñieàu kieän veä sinh moâi tröôøng trong saïch, ñaûm baûo söùc khoûe cho coäng ñoàng, toaøn daân phaûi tham gia tích cöïc trong coâng taùc phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñoàng thôøi löôïng chaát thaûi naøy phaûi ñöôïc vaän chuyeån ñeán baõi raùc taäp trung ñeå xöû lyù baèng nhieàu hình thöùc khaùc nhau. Ñeà taøi “Nghieân cöùu vaø ñeà xuaát bieän phaùp phaân loaïi, thu gom, vaän chuyeån raùc sinh hoaït taïi nguoàn ôû Quaän 10, TP.HCM” ñöôïc ñaët ra nhaèm ñaùp öùng vôùi muïc tieâu treân. 1.2. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi nghieân cöùu Muïc tieâu cuûa ñeà taøi nghieân cöùu laø phaân loaïi raùc sinh hoaït ôû Quaän 10 thaønh 2 loaïi (raùc höõu cô, raùc voâ cô) töø ñoù thöïc hieän coâng taùc thu gom vaø vaän chuyeån raùc sinh hoaït taïi nguoàn cho phuø hôïp nhaèm giaûm thieåu chaát thaûi cuõng nhö chi phí xöû lyù chuùng xuoáng möùc thaáp nhaát. Ñoàng thôøi caûi thieän ñieàu kieän veä sinh moâi tröôøng, ñaûm baûo söùc khoûe cho coäng ñoàng, baûo veä moâi tröôøng soáng. 1.3. Noäi dung cuûa ñeà taøi Ñeà taøi taäp trung giaûi quyeát caùc noäi dung sau: Toång quan veà chaát thaûi raén sinh hoaït Toång quan veà ñieàu kieän kinh töï nhieân, kinh teá – xaõ hoäi Quaän 10 Giôùi thieäu chung veà Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 Hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi raén treân ñòa baøn Quaän 10 Phaân tích Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû Quaän 5 vaø Quaän 6 Phaân tích Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû Quaän 10 Ñaùnh giaù Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû Quaän 10 Ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn Tính toaùn kinh phí thöïc hieän Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû Quaän 10. Ñeà xuaát moät soá bieän phaùp ñeå caûi tieán coâng taùc phaân loaïi raùc taïi nguoàn treân ñòa baøn Quaän 10. 1.4. Ñoái töôïng nghieân cöùu Raùc sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän 10, TP.HCM 1.5. Phaïm vi cuûa ñeà taøi nghieân cöùu Phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi xoay quanh treân ñòa baøn Quaän 10. Ñeà taøi khoâng ñaët ra muïc tieâu nghieân cöùu ñoái vôùi chaát thaûi raén nguy haïi vaø chaát thaûi raén coâng nghieäp. 1.6. Phöông phaùp nghieân cöùu 1.6.1. Phöông phaùp thu thaäp, thoáng keâ soá lieäu Thu thaäp soá lieäu veà nhöõng taùc ñoäng cuûa chaát thaûi ñeán con ngöôøi vaø moâi tröôøng. Thu thaäp soá lieäu veà kinh teá – xaõ hoäi ôû Quaän 10. Thoáng keâ thaønh phaàn, khoái löôïng raùc sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän 10. Phöông tieän thu gom, vaän chuyeån raùc sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän 10. 1.6.2. Phöông phaùp phoûng vaán Laäp phieáu ñieàu tra ñeå phoûng vaán hoä gia ñình treân ñòa baøn Quaän 10 veà: Khoái löôïng raùc thaûi cuûa hoä gia ñình thaûi ra trung bình trong moät ngaøy Duïng cuï chöùa raùc cuûa töøng hoä gia ñình Tieán trình thu gom raùc cuûa coâng nhaân veä sinh YÙ kieán cuûa töøng hoä gia ñình ñoái vôùi Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn treân ñòa baøn cuûa Quaän vaø ñeà xuaát cuûa gia ñình ñoái vôùi caùc caáp laõnh ñaïo vaø cô quan ban ngaønh. 1.6.3. Phöông phaùp phaân tích, xöû lyù soá lieäu Phaân tích vaø ñaùnh giaù hieän traïng moâi tröôøng treân ñòa baøn Quaän 10. Phaân tích thaønh phaàn, khoái löôïng raùc sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän 10. Phaân tích quaù trình thu gom, vaän chuyeån raùc sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän 10. Thoáng keâ, xöû lyù soá lieäu vaø phieáu ñieàu tra hoä gia ñình veà Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn treân ñòa baøn Quaän 10. CHÖÔNG 2 TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT 2.1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén sinh hoaït Chaát thaûi raén sinh hoaït laø chaát thaûi raén phaùt sinh töø hoä gia ñình, chung cö, khu coâng coäng, coâng sôû, tröôøng hoïc, beänh vieän, khu thöông maïi, chôï vaø chaát thaûi raén töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa con ngöôøi trong caùc khu coâng nghieäp. 2.2. Nguoàn goác phaùt sinh chaát thaûi raén sinh hoaït Chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc phaùt thaûi töø nhieàu nguoàn khaùc nhau töø sinh hoaït haèng ngaøy cuûa ngöôøi daân, töø caùc tuï ñieåm buoân baùn, cô quan, tröôøng hoïc vaø caùc vieän nghieân cöùu. Baûng 1: Nguoàn phaùt sinh chaát thaûi raén sinh hoaït Nguoàn goác phaùt sinh Thaønh phaàn chuû yeáu Raùc töø sinh hoaït cuûa daân cö, khaùch vaõng lai Rau, cuû, quaû hoûng, thöùc aên thöøa, giaáy, carton, nhöïa, vaûi, nilon, raùc vöôøn, goã, ñoà ñieän töû, thuûy tinh, lon ñoà hoäp, moáp xoáp vaø caùc chaát ñoäc haïi (boät giaët, chaát taåy), thuoác dieät coân truøng, nöôùc xòt phoøng). Raùc töø caùc chôï, tuï ñieåm buoân baùn, nhaø haøng, khaùch saïn, khu vui chôi, giaûi trí, khu vaên hoùa Rau, cuû, quaû hoûng, thöùc aên thöøa, ruoät vaø ñaàu cuûa toâm, caù, giaáy, carton, nilon, nhöïa. Raùc thaûi töø vieän nghieân cöùu, cô quan, tröôøng hoïc Thöïc phaåm thöøa, bao bì, giaáy, ñoà duøng vaên phoøng, duïng cuï hoïc taäp, nhöïa, hoùa chaát phoøng thí nghieäm. Raùc thaûi töø caùc coâng trình xaây döïng, caûi taïo vaø naâng caáp Goã, saét, theùp, beâtoâng, thaïch cao, saønh söù, gaïch, buïi, xaø baàn. Raùc thaûi töø caùc dòch vuï coâng coäng (veä sinh ñöôøng phoá, væa heø, coâng vieân) Giaáy, nilon, raùc queùt ñöôøng, caønh caây, laù caây, xaùc ñoäng vaät cheát, phaân suùc vaät. 2.3. Thaønh phaàn – khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït Chaát thaûi raén sinh hoaït phaùt sinh nhieàu hay ít tuøy theo hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi. Moãi khu vöïc khaùc nhau seõ saûn sinh thaønh phaàn vaø khoái löôïng raùc khaùc nhau. Baûng 2: Thaønh phaàn vaø khoái löôïng raùc thaûi theo nguoàn phaùt sinh ôû Quaän 10 Nguoàn phaùt sinh Khoái löôïng (taán/ngaøy) Tyû leä (%) Töø khu daân cö 132,7 56,73 Töø chôï 26,9 11,49 Töø cô sôû saûn xuaát, nhaø maùy, xí nghieäp 12,58 5,37 Raùc ñöôøng phoá 61,75 26,4 Toång coäng 233,93 100 (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 2004 ) Nhìn chung khoái löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh taêng daàn theo moãi naêm. Nguyeân nhaân laø do söï gia taêng daân soá, taêng möùc soáng bình quaân cuõng nhö nhu caàu tieâu thuï saûn phaåm cuûa ngöôøi daân. Khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït thu gom treân ñòa baøn Quaän theo thoáng keâ cuûa Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 ñöôïc trình baøy trong baûng 3: Baûng 3: Dieãn bieán khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän 10 Naêm Khoái löôïng (taán/ngaøy) Tyû leä taêng (%/naêm) 1995 110 – 1996 111 0,91 1997 120 8,11 1998 121 0,83 1999 131 8,26 2000 192 46,56 2001 210,2 9,48 2002 218,75 4,07 2003 230 5,39 2004 233.93 1,27 (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 01/ 2005) Nhö vaäy, khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän 10 taêng töø 131taán/ngaøy (1999) leân ñeán 230taán/ngaøy (2003). Toác ñoä gia taêng naøy khoâng ñeàu: taêng ñoät ngoät 8,26%/naêm (1999) leân 46,56%/naêm (2000), ba naêm tieáp theo coù tyû leä taêng thaáp hôn nhieàu so vôùi naêm 2000 vaø töông ñoái oån ñònh ôû möùc 4 - 5%/naêm trong naêm 2002 vaø naêm 2003. Nhö vaäy, khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït thu gom moãi naêm trong töông lai ñöôïc tính theo coâng thöùc: Trong ñoù: N: löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït cuûa naêm tính toaùn (taán/ngaøy) N0: löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït cuûa naêm laøm goác (taán/ngaøy) r: Toác ñoä gia taêng chaát thaûi raén sinh hoaït (%/naêm) n: Soá naêm tính toaùn so vôùi naêm choïn laøm goác Vôùi N0 = 230 taán/ngaøy (naêm 2003) vaø r = 5,39%/naêm, thì khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït ôû Quaän 10 döï ñoaùn ñeán naêm 2015 nhö sau: Baûng 4: Döï ñoaùn khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït ôû Quaän 10 ñeán naêm 2015 Naêm Daân soá (ngöôøi) Khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït taán/naêm taán/ngaøy kg/ngöôøi/ngaøy 2003 247.000 83.950 230 0,93 2004 248.860 88.474,91 242,4 0,97 2005 250.000 93.243,70 255,46 1,02 2006 252.107 98.269,54 269,23 1,068 2007 254.248 103.566,26 283,74 1,116 2008 256.388 109.148,48 299,04 1,166 2009 258.529 115.031,59 315,16 1,22 2010 260.670 121.231,79 332,14 1,27 2011 262.811 127.766,18 350 1,33 2012 264.952 134.652,78 368,91 1,39 2013 267.092 141.910,57 388,8 1,46 2014 269.233 149.559,55 409,75 1,52 2015 271.374 157.620,81 431,84 1,59 Ngoaøi ra, ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn chaát thaûi raén sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän, Quaän ñaõ khaûo saùt 169 maãu hoä gia ñình khoâng kinh doanh vaø coù kinh doanh vôùi möùc soáng khaùc nhau (tieäm taïp hoùa, caø pheâ, hôùt toùc, quaùn aên…), 7 Tröôøng hoïc (tröôøng Maãu giaùo Maàm non, Tieåu hoïc, Trung hoïc Cô sôû, Trung hoïc Phoå thoâng), 14 Vaên phoøng Coâng ty vaø 2 chôï. Chaát thaûi raén phaùt sinh töø hoä gia ñình: chuû yeáu laø raùc thöïc phaåm chieám tyû leä 75,86% bao goàm: caùc rau, cuû, quaû hoûng, ñaàu vaø ruoät caù, toâm, caùc thöùc aên thöøa vaø hoâi thiu vaø moät phaàn bao bì, giaáy vaø caùc pheá lieäu khaùc. Baûng 5: Khoái löôïng rieâng chaát thaûi raén phaùt sinh töø hoä gia ñình Thaønh phaàn % khoái löôïng öôùt Khoái löôïng rieâng (103. kg/m3) 1. Raùc thöïc phaåm 75,86 300 2. Phaàn coøn laïi Giaáy Carton Nilon Nhöïa Xoáp Thuûy tinh Saét Thieác Nhoâm Boâng baêng Vaûi Da Saønh söù Thaønh phaàn khaùc 5,33 0,12 5,71 2,92 0,17 2,38 0,97 0,42 0,02 0,5 1,68 0,27 0,16 3,49 40 40 20 50 30 330 170 140 60 80 70 190 500 370 (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 2004 ) Chaát thaûi raén phaùt sinh töø caùc Tröôøng hoïc bao goàm: chaát thaûi raén thöïc phaåm, giaáy vaø voû hoäp söõa, phaàn coøn laïi chuû yeáu goàm lon ñoà hoäp, tuùi nilon, ly nhöïa, duïng cuï trong phoøng thí nghieäm. Baûng 6: Khoái löôïng rieâng chaát thaûi raén phaùt sinh töø Tröôøng hoïc Thaønh phaàn % khoái löôïng öôùt Khoái löôïng rieâng (103. kg/m3) 1. Raùc thöïc phaåm 51,39 260 2. Phaàn coøn laïi Giaáy, voû hoäp söõa Boâng baêng Nilon Nhöïa Thieác Hoäp xoáp Kim loaïi Goã Thaønh phaàn khaùc 13,55 12,01 11 3,64 1,88 1,76 1,31 0,83 2,63 50 210 30 20 30 10 110 80 100 (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 2004) Chaát thaûi thöïc phaåm cuûa caùc Vaên phoøng Coâng ty ôû Quaän 10 khoâng cao so vôùi nguoàn phaùt sinh khaùc chæ chieám 59,89%. Do tính chaát ñaëc thuø cuûa caùc Vaên phoøng Coâng ty chuû yeáu laø sinh hoaït cuûa caùc caùn boä coâng nhaân vieân trong giôø haønh chính neân thaønh phaàn chuû yeáu laø giaáy, tuùi plastic vaø moät phaàn laø thöïc phaåm. Baûng 7: Khoái löôïng rieâng chaát thaûi raén phaùt sinh töø Vaên phoøng Coâng ty Thaønh phaàn % khoái löôïng öôùt Khoái löôïng rieâng (103. kg/m3) 1. Raùc thöïc phaåm 59,89 2. Phaàn coøn laïi Giaáy Carton Nilon Nhöïa Vaûi Thuûy tinh Thaønh phaàn khaùc 20 500 80 40 10 10 200 20 500 80 40 10 10 200 (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 2004 ) Ñoái vôùi raùc chôï, thaønh phaàn raùc thay ñoåi tuøy theo maët haøng kinh doanh taïi chôï. Neáu nhö raùc cuûa chôï Hoøa Höng A vaø B, chôï Nguyeãn Tri Phöông, Leâ Hoàng Phong ña phaàn laø raùc thöïc phaåm thì ôû chôï ñieän töû Nhaät Taûo bao goàm tuùi nilon, linh kieän ñieän töû hoûng vaø caùc loaïi bao bì khaùc. Baûng 8: Khoái löôïng rieâng chaát thaûi raén taïi chôï Nguyeãn Tri Phöông Thaønh phaàn % khoái löôïng öôùt Khoái löôïng rieâng (103. kg/m3) 1. Raùc thöïc phaåm 81,37 199 2. Phaàn coøn laïi Giaáy Carton Nilon Nhöïa Vaûi Thuûy tinh Saét Xoáp Saønh söù Than Goã Thaønh phaàn khaùc 4,85 0,08 8,98 40 1,36 0,5 0,19 0,58 0 0,23 0 1,58 53 100 44 40 135 813 156 13 0 600 0 39 (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 2004 ) Khu thöông maïi vaø sieâu thò: cho ñeán nay chöa theå thoáng keâ ñöôïc veà soá löôïng chaát thaûi sinh ra do hình thöùc kinh doanh ôû ñaây laø toång hôïp caùc maët haøng. Thaønh phaàn chính cuûa raùc thaûi bao goàm: chaát höõu cô, giaáy, tuùi plastic, lon ñoà hoäp, thuûy tinh … 2.4. Taùc ñoäng cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït 2.4.1. Taùc ñoäng ñeán söùc khoûe con ngöôøi Trong moâi tröôøng khí haäu nhieät ñôùi, gioù muøa, noùng aåm, chaát thaûi bò thoái röûa nhanh laø nguyeân nhaân gaây ra dòch beänh cho con ngöôøi vaø sinh vaät. Ñoäi nguõ lao ñoäng cuûa caùc ñôn vò laøm veä sinh ñoâ thò laøm vieäc trong ñieàu kieän naëng nhoïc, oâ nhieãm naëng neân deã bò nhieãm beänh. Moät soá hoä daân cö soáng gaàn baõi raùc bò aûnh höôûng do muøi hoâi töø raùc phaân huûy. Khi trôøi möa lôùn thì löôïng nöôùc möa chaûy traøn cuoán theo chaát oâ nhieãm töø baõi raùc vaø coù theå traøn vaøo caùc gieáng nöôùc sinh hoaït mieäng hôû gaây aûnh höôûng ñeán chaát löôïng cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân nhaát laø caùc hoä gia ñình soáng ôû khu vöïc thaáp. Raùc sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän coù thaønh phaàn chaát höõu cô cao laø moâi tröôøng soáng toát cho caùc vi sinh vaät gaây beänh gaây aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán söùc khoûe ngöôøi daân vaø coâng nhaân veä sinh bôûi caùc beänh veà ñöôøng ruoät, hoâ haáp vaø beänh ung thö… 2.4.2. Taùc ñoäng ñeán caûnh quan ñoâ thò Quaù trình thu gom vaø vaän chuyeån raùc khoâng trieät ñeå seõ daãn ñeán tình traïng toàn ñoïng chaát thaûi ôû caùc Ñoâ thò. Caùc chaát thaûi naøy khi phaân huûy laøm boác muøi hoâi thoái aûnh höôûng ñeán daân cö sinh soáng taïi khu vöïc vaø laøm maát veû myõ quan Ñoâ thò bôûi nhöõng ñoáng raùc ñoù. Chaát thaûi bò rôi vaõi trong quaù trình vaän chuyeån vaø quaù trình thaûi boû voâ yù thöùc cuûa ngöôøi daân (nhaát laø nhöõng khu nhaø saøn, nhaø ven soâng) laøm taét ngheõn doøng nöôùc, gaây ngaäp luït, taét ngheõn giao thoâng khi gaëp möa vaø raùc noåi boàng beành treân maët nöôùc khi thuyû trieàu leân xuoáng. Treân ñòa baøn Quaän coù raát nhieàu beänh vieän, cô quan, tröôøng hoïc vaø nhieàu cô sôû kinh doanh tö nhaân. Vì theá löôïng raùc thaûi ra haèng ngaøy maø coâng nhaân veä sinh khoâng kòp thu gom coù soá löôïng raát lôùn. Beân caïnh ñoù, vieäc quaûn lyù chaát thaûi raén treân ñòa baøn Quaän vaãn chöa ñöôïc thöïc hieän chaët cheõ, hieän taïi toaøn Quaän chæ thu gom ñöôïc 74,08% toång löôïng raùc thaûi ra trong ngaøy. Ngoaøi ra phöông tieän thu gom coøn haïn cheá, thoâ sô nhö: chöa coù heä thoáng thu gom nöôùc roø ræ, chöa coù heä thoáng thuøng kín laøm rôi vaõi raùc ra ñöôøng khi vaän chuyeån… Theâm vaøo ñoù laø söï thieáu yù thöùc cuûa moät soá ngöôøi daân trong ñòa baøn laøm xuaát hieän moät soá baõi raùc töï phaùt gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. 2.4.3. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng 2.4.3.1. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng ñaát Khoái löôïng chaát thaûi caøng nhieàu thì dieän tích ñaát söû duïng cho baõi choân laáp caøng lôùn, laøm giaûm dieän tích ñaát söû duïng cho muïc ñích xaây döïng nhaø ôû, khu coâng nghieäp vaø khu cheá xuaát. Söï coù maët cuûa chaát thaûi laøm cho cheát vi sinh vaät trong moâi tröôøng ñaát do thaønh phaàn vaø cô caáu cuûa ñaát thay ñoåi, do thieáu nguoàn khoâng khí cung caáp cho moâi tröôøng ñaát. Caùc chaát höõu cô phaân huyû trong moâi tröôøng ñaát trong ñieàu kieän yeám khí vaø hieáu khí taïo ra caùc chaát khoaùng ñôn giaûn, caùc chaát CH4, H2S, NH3, CO2… gaây ñoäc haïi cho moâi tröôøng. Theá nhöng khaû naêng töï laøm saïch cuûa moâi tröôøng ñaát coù haïn neáu löôïng raùc quaù lôùn seõ gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ñaát (ñaëc bieät laø nöôùc ræ raùc). Taùc ñoäng lôùn nhaát cuûa baõi raùc ñoái vôùi moâi tröôøng ñaát laø laøm cho moâi tröôøng ñaát bò oâ nhieãm kim loaïi naëng. Söï tích tuï caùc chaát chöùa kim loaïi naëng, caùc chaát khoù phaân huûy nhö nilon, saønh söù, thuûy tinh… trong ñaát laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng ñaát sau naøy.. 2.4.3.2. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng nöôùc Chaát thaûi ñöôïc ngöôøi daân ñoå tröïc tieáp xuoáng coáng raõnh, ao, hoà, keânh, raïch laøm taét ngheõn theâm heä thoáng thoaùt nöôùc ñoâ thò vaø laø nguoàn gaây oâ nhieãm chính cho moâi tröôøng nöôùc maët vaø nöôùc ngaàm. Quaän coù 12.771,96 taán/naêm, chieám 25,925% toång khoái löôïng raùc khoâng ñöôïc thu gom, thaûi thaúng vaøo keânh raïch, soâng hoà laøm cho nguoàn nöôùc maët bò oâ nhieãm. Raùc thaûi laøm ñuïc nöôùc, laøm giaûm beà maët trao ñoåi oxy cuûa nöôùc vôùi khoâng khí vaø laøm maát myõ quan Thaønh phoá. Raùc thaûi sau khi ñöôïc thu gom vaø vaän chuyeån ñeán baõi raùc taäp trung chöa ñöôïc xöû lyù kòp thôøi coøn öù ñoïng trong moät thôøi gian daøi laøm phaùt sinh nöôùc ræ raùc – maø hieän nay chöa coù giaûi phaùp xöû lyù hieäu quaû. Khi nöôùc ræ raùc naøy thaám xuoáng ñaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ñaát, gaây aûnh höôûng ñeán chaát löôïng nöôùc xung quanh khu vöïc baõi raùc vaø nguy haïi hôn laø chuùng thaám saâu xuoáng taàng nöôùc ngaàm gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc ngaàm. 2.4.3.3. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng khoâng khí Quaù trình choân laáp raùc laøm phaùt sinh khí CH4, H2S, NH3, CO2 … Söï coù maët cuûa CH4, CO2 goùp phaàn laøm khí haäu noùng leân do hieän töôïng hieäu öùng nhaø kính. Trong quaù trình vaän chuyeån raùc laøm phaùt sinh buïi vaø hôi hoâi thoái vaøo trong moâi tröôøng khoâng khí gaây oâ nhieãm khoâng khí. Ngoaøi ra, moâi tröôøng khoâng khí taïi baõi choân laáp vaø khu vöïc xung quanh coøn bò aûnh höôûng bôûi caùc loaïi vi truøng gaây beänh. Quaù trình thoái röûa xaùc thöïc vaät, ñoäng vaät coù chöùa caùc hôïp chaát goác sulphat laøm phaùt sinh caùc hôïp chaát coù muøi hoâi ñaëc tröng nhö: caùc hôïp chaát metyl mercaptan vaø acide amino butiric. CH3SCH2CH2CH(NH2)COOH ® CH3SH + CH3CH2CH2(NH3)COOH (Methuonine) (metyl mercaptan) (aminobutiric acide) Metyl mercaptan coù theå bieán ñoåi trong ñieàu kieän coù heä men phaân huyû taïo ra methyl alcohol vaø H2S: CH3 + H2O ® CH4OH + H2S Quaù trình phaân giaûi caùc chaát thaûi chöùa nhieàu ñaïm trong raùc bao goàm caû leân men chua, leân men thoái, moác xanh, moác vaøng, coù muøi hoâi thiu. Coù hai loaïi vi sinh vaät, loaïi thöù nhaát tieát ra nhieàu enzyme hoãn hôïp, ñeå coù theå phaân huyû taát caù caùc thaønh phaàn hoâi thiu gluxit vaø lipid trong raùc. Loaïi thöù hai, vi sinh vaät tieát ra moät enzyme rieâng leû vaø khaû naêng cuûa chuùng chæ phaân huyû ñöôïc moät thaønh phaàn nhaát ñònh trong raùc. Tuyø ñieàu kieän moâi tröôøng maø caùc raùc thaûi coù nhöõng heä vi sinh vaät phaân huyû acide amin thieáu khí vaø yeám khí. + Trong ñieàu kieän hieáu khí: acide amin trong chaát thaûi höõu cô ñöôïc men phaân giaûi vaø vi khuaån taïo thaønh acide höõu cô vaø NH3. Söï coù maët cuûa NH3 gaây neân muøi hoâi: R1CH2NH2CH ® R2CH2CH2COOH + NH3 + Trong ñieàu kieän yeám khí: caùc acide amin trong raùc bò phaân giaûi thaønh caùc chaát daïng amin vaø CO2. Trong soá caùc amin môùi ñöôïc taïo thaønh coù nhieàu loaïi gaây ñoäc cho ngöôøi vaø ñoäng vaät. Treân thöïc teá quaù trình phaân huyû kò khí vaø hieáu khí xen laãn nhau. Nhö vaäy, raùc laøm phaùt sinh moät löôïng ñaùng keå caùc chaát ñoäc ñoàng thôøi phaùt taùn oâ nhieãm ra moâi tröôøng khoâng khí. Baûng 9: Thaønh phaàn khí sinh ra töø baõi raùc Thôøi gian ( thaùng) Thaønh phaàn khí (% theå tích) N2 CO2 CH4 0 - 3 3 - 6 6 - 12 12 - 18 18 – 24 24 – 30 30 – 36 36- 42 42 – 48 5.2 3.8 0.4 1.1 0.4 0.2 1.3 0.9 0.4 88 76 65 52 53 52 46 50 51 5 21 29 40 47 48 51 47 48 (Nguoàn: Leâ Huy Baù vaø coäng söï, 2000) CHÖÔNG 3 ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN KINH TEÁ–XAÕ HOÄI ÔÛ QUAÄN 10 3.1. Ñieàu kieän töï nhieân 3.1.1. Vò trí ñòa lí Hình 1: Baûn ñoà Quaän 10 Quaän 10 laø moät quaän trung taâm Thaønh phoá vôùi toång dieän tích toaøn Quaän laø 570,2(ha), chieám 0,28% dieän tích cuûa toaøn Thaønh phoá vaø chieám 4,05% dieän tích 12 quaän noäi thaønh Thaønh phoá. Quaän 10 chia thaønh 15 phöôøng. Dieän tích giöõa caùc phöôøng khoâng ñoàng ñeàu nhau. Phöôøng 12 coù dieän tích lôùn nhaát coøn phöôøng 3 coù dieän tích nhoû nhaát. Veà ranh giôùi haønh chính: Phía Baéc giaùp Quaän Taân Bình Phía Nam giaùp Quaän 5 Phía Taây giaùp Quaän 11 Phía Ñoâng giaùp Quaän 3 3.1.2. Ñòa hình Quaän 10 coù ñòa hình töông töï vôùi ñòa hình chung cuûa Thaønh phoá, ñòa hình nghieâng theo höôùng Baéc – Nam. Quaän 10 coù ñòa hình töông ñoái baèng phaúng vaø naèm treân cao ñoä +2m (laáy theo heä Muõi Nai). 3.1.3. Thuûy vaên Treân ñòa baøn Quaän 10 khoâng coù keânh raïch, soâng ngoøi. Chæ coù 02 hoà: Hoà Kyø Hoøa (naèm trong khuoân vieân Coâng vieân Kyø Hoaø) Hoà Leâ Thò Rieâng (naèm trong khuoân vieân Coâng vieân Leâ Thò Rieâng) Löôïng möa bình quaân vaøo khoaûng 1.979 mm/naêm, soá ngaøy möa trung bình laø 159 ngaøy. Löôïng möa lôùn nhaát haèng naêm laø 2.718 mm, löôïng möa lôùn nhaát trong ngaøy laø 183 mm. Cheá ñoä möa seõ aûnh höôûng ñeán tyû troïng cuûa chaát thaûi raén vì theá seõ gaây khoù khaên cho coâng taùc thu gom, vaän chuyeån, queùt doïn chaát thaûi raén daãn ñeán vieäc gaây aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng ñaát, nöôùc taïi caùc boâ eùp kín. 3.1.4. Khí haäu Quaän 10 coù khí haäu noùng aåm vaø chòu aûnh höôûng cuûa gioù muøa. Nhieät ñoä cao nhaát laø 390C vaø thaáp nhaát laø 25,70C. Khí haäu chia thaønh 2 muøa roõ reät: Muøa möa thöôøng baét ñaàu töø thaùng 5 ñeán thaùng 11. Muøa naéng töø thaùng 11 ñeán thaùng 5 naêm sau. Nhieät ñoä khoâng khí laø moät trong nhöõng yeáu toá töï nhieân aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình phaân huyû cuûa chaát thaûi raén. Vaøo muøa khoâ, caùc loaïi chaát thaûi raén nhö giaáy, plastic, cao su… coù khaû naêng bò chaùy raát cao. Ñoä aåm: laø yeáu toá aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình chuyeån hoaù vaø phaùt taùn caùc chaát oâ nhieãm trong khoâng khí, laøm aûnh höôûng ñeán quaù trình trao ñoåi nhieät cuûa cô theå vaø söùc khoeû cuûa ngöôøi lao ñoäng. Ngoaøi ra, ñoä aåm cuõng laøm thay ñoåi tyû troïng cuûa chaát thaûi raén. AÛnh höôûng ñeán quaù trình phaân huyû caùc chaát höõu cô cuûa vi sinh vaät. Ñoä aåm töông ñoái cao dao ñoäng töø khoaûng 75 – 85%. Ñoä aåm cao nhaát ñöôïc ghi nhaän vaøo thôøi kyø caùc thaùng muøa möa töø 83 – 87%, do ñoä boác hôi trong khoâng khí cao. Ñoä aåm thaáp nhaát vaøo caùc thaùng muøa khoâ töø 67 – 69%. 3.2. Ñieàu kieän kinh teá Do laø moät trong nhöõng quaän trung taâm cuûa Thaønh phoá neân kinh teá cuûa Quaän 10 töông ñoái phaùt trieån vôùi giaù trò saûn xuaát kinh teá toaøn Quaän ñaït 1.366.449 trieäu ñoàng. Trong ñoù thaønh phaàn kinh teá tö nhaân ñaït 890.923 trieäu ñoàng (chieám 89,73%). 3.2.1. Coâng nghieäp Saûn phaåm saûn xuaát, cheá bieán cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp treân ñòa baøn Quaän goàm coù: thöïc phaåm vaø ñoà uoáng, deät may, bao bì, in aán… Caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp treân ñòa baøn Quaän coù quy moâ vöøa vaø nhoû, hieäu quaû saûn xuaát tính cho töøng ngaønh khaù cao. Cô caáu kinh teá chuyeån dòch veà phía ngoaøi quoác doanh (chieám 89,73%). Ñieàu naøy cho thaáy hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp taïi Quaän 10 khaù phaùt trieån, ñaây cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân laøm taêng löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït. Ña soá caùc cô sôû tieåu thuû coâng nghieäp ñeàu taän duïng maët baèng nhaø ôû ñeå laøm nôi saûn xuaát, do ñaát chaät, khoâng ñuû ñaát ñeå saûn xuaát neân haàu nhö caùc phaân xöôûng saûn xuaát tieåu thuû coâng nghieäp naøy naèm xen laãn trong caùc khu daân cö, vì theá ñaõ gaây khoù khaên cho coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén coâng nghieäp cuûa Quaän. Hình 2: Phaàn traêm giaù trò saûn xuaát theo thaønh phaàn kinh teá 67.82 1.1 28.86 0 63.25 Coâng nghieäp quoác doanh Hôïp taùc xaõ Traùch nhieäm höõu haïn, Doanh nghieäp tö nhaân Coå phaàn Caù theå Baûng 10: Thaønh phaàn kinh teá cuûa caùc cô sôû saûøn xuaát ôû Quaän 10 Stt Thaønh phaàn kinh teá Tyû leä % 1 Coâng nghieäp quoác doanh 0,19 2 Hôïp taùc xaõ 0,56 3 Coâng ty Coå phaàn, Traùch nhieäm höõu haïn, Doanh nghieäp tö nhaân 6,45 4 Caù theå 92,80 Toång soá 100 (Nguoàn: UBND Quaän 10, 12/2005) 3.2.2. Thöông maïi vaø dòch vuï Toång giaù trò thò tröôøng xaõ hoäi thu ñöôïc trong naêm 2003 cuûa Quaän ñaït 9.022 tyû ñoàng. Trong ñoù, thaønh phaàn kinh teá tö nhaân chieám thò phaàn ña soá, thu veà 7.860 tyû ñoàng (chieám 87,12%) toång thu cuûa toaøn Quaän. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, thaønh phaàn kinh teá tö nhaân toàn taïi vaø hoaït ñoäng xen laãn trong caùc khu daân cö, maët khaùc löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït haèng ngaøy do hoï thaûi ra moâi tröôøng laø raát lôùn. Do ñoù, vôùi haøng ngaøn cô sôû ñang toàn taïi vaø hoaït ñoäng treân ñòa baøn Quaän 10 seõ laø moät trong nhöõng trôû ngaïi lôùn nhaát cho hoaït ñoäng thu gom vaø queùt doïn chaát thaûi raén sinh hoaït vì löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït cuûa caùc cô sôû naøy khoâng chæ do ngöôøi daân cö truù taïi Quaän thaûi ra maø coøn bao goàm moät löôïng lôùn khaùch haøng töø nôi khaùc ñeán. 3.2.3. Xuaát nhaäp khaåu Haèng naêm, nguoàn ngoaïi teä thu ñöôïc töø hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu taïi Quaän ñaït 25.890 ngaøn USD. Trong ñoù, xuaát khaåu ñaït 68.698 ngaøn USD vaø nhaäp khaåu chieám 68.053 ngaøn USD. 3.2.4. Giao thoâng vaän taûi Dieän tích giao thoâng cuûa toaøn Quaän laø 102,4 ha. Hieän nay, maïng löôùi giao thoâng ñöôøng boä treân ñòa baøn Quaän ñang xuoáng caáp vaø khoâng ñuû khaû naêng ñaùp öùng yeâu caàu cuûa ngöôøi daân. Toång chieàu daøi maïng löôùi ñöôøng laø 33.055m, chieàu roäng cuûa ñöôøng bình quaân 10,69m. Loaïi phöông tieän löu thoâng treân maïng löôùi cuûa Quaän 10 chuû yeáu laø xe caù nhaân, bao goàm xe ñaïp vaø xe gaén maùy chieám tyû leä treân 80% thaønh phaàn xe. Trong giôø cao ñieåm naïn keït xe thöôøng xuyeân xaûy ra. 3.3. Ñieàu kieän xaõ hoäi 3.3.1. Daân soá Toång soá daân trong toaøn Quaän laø 250.000 ngöôøi (tính ñeán 01/2005), maät ñoä daân soá trung bình laø 43,844 ngöôøi/km2 Maät ñoä daân soá (ngöôøi/km2) Daân soá trung bình (ngöôøi) Hình 3: Daân soá cuûa töøng phöôøng treân ñòa baøn Quaän 10 3.3.2. Y teá Toaøn Quaän coù 5 beänh vieän (Beänh vieän Nhi ñoàng I, Beänh vieän 175, Beänh vieän Tröng Vöông, Phoøng khaùm beänh vieän Bình daân, Beänh vieän Ña khoa Vaïn Haïnh). Ngoaøi ra Quaän coøn quaûn lyù moät soá cô sôû y teá nhö: Trung taâm chaån ñoaùn Y khoa Hoøa Haûo, phoøng khaùm Da lieãu, phoøng khaùm Ña khoa, phoøng khaùm Khu vöïc I, phoøng khaùm Lao, phoøng khaùm Ñoâng y, phoøng khaùm Taâm thaàn, phoøng khaùm Raêng haøm maët I, phoøng khaùm Raêng haøm maët II… Beân caïnh ñoù, treân ñòa baøn Quaän coøn coù caùc cô sôû y teá tö nhaân haønh ngheà bao goàm: 251 Phoøng khaùm beänh ngoaøi giôø, 153 Nhaø thuoác taây, 47 Cô sôû Ñoâng y, 30 phoøng khaùm Nha khoa vaø 6 Cöûa haøng duïng cuï y khoa. 3.3.3. Giaùo duïc Nhìn chung Quaän coù heä thoáng giaùo duïc ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu hieän nay. Tröôøng hoïc coù 75 ñôn vò bao goàm: 31 tröôøng Maãu giaùo, 20 tröôøng Tieåu hoïc, 10 tröôøng Trung hoïc cô sôû, 8 tröôøng Trung hoïc Phoå thoâng, vaø 6 ñôn vò khaùc (bao goàm: Ñaïi hoïc, Cao ñaúng vaø Trung hoïc vaø moät soá Trung taâm giaùo duïc khaùc). 3.3.4. Cô sôû haï taàng Caáp ñieän: coâng taùc chieáu saùng taïi Quaän 10 hieän nay do Coâng ty chieáu saùng Coâng coäng Thaønh phoá quaûn lyù. Caáp nöôùc: nöôùc sinh hoaït chuû yeáu ñöôïc cung caáp töø nguoàn nöôùc maùy do Coâng ty Caáp nöôùc Phuù Hoøa Taân quaûn lyù, chæ coù moät soá ít hoä daân söû duïng gieáng khoan phaàn lôùn taäp trung taïi phöôøng 14 vaø 15. CHÖÔNG 4 HIEÄN TRAÏNG QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT ÔÛ QUAÄN 10 4.1. Ñôn vò quaûn lyù chaát thaûi raén ôû Quaän 10 Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 laø ñôn vò chòu traùch nhieäm thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi raén treân ñòa baøn Quaän 10. Coâng ty ñöôïc hình thaønh vaøo ngaøy 31/12/1997 theo quyeát ñònh soá 7521/QÑ-UB-KT cuûa UBND TP.HCM. Coâng ty ñaët taïi truï sôû chính: 225 – 227 Ngoâ Gia Töï, P.3, Q.10 Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh soá:4106000078 do Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö caáp. Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 laø doanh nghieäp Nhaø nöôùc hoaït ñoäng coâng ích treân lónh vöïc caùc coâng trình Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø, coù tö caùch phaùp nhaân, coù con daáu rieâng, hoaïch toaùn kinh teá ñoäc laäp, ñöôïc giao voán, vay voán vaø öu tieân ñaàu tö voán ñeå thöïc hieän chæ tieâu keá hoaïch Nhaø nöôùc giao vaø theo ñôn ñaët haøng cuûa Nhaø nöôùc. Caùc ñôn vò tröïc thuoäc Coâng ty: Ñoäi Dòch vuï Ñoâ thò: 33A Traàn Nhaân Toân P.2, Quaän 10 Ñoäi Quaûn lyù Nhaø: 146 Ngoâ Gia Töï P.9, Quaän 10 Ñoäi Vaän chuyeån: 42 Nguyeãn Laâm P.6, Quaän 10 Chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa Coâng ty Chöùc naêng Coâng ty coù chöùc naêng quaûn lyù, duy tu baûo döôõng caùc coâng trình ñoâ thò, coâng trình coâng coäng theo phaân caáp quaûn lyù (veä sinh ñoâ thò, coâng vieän caây xanh, vöôøn hoa caây kieång, heä thoáng thoaùt nöôùc) vaø chæ tieâu keá hoaïch Nhaø nöôùc giao. Söûa chöõa, xaây döïng haï taàng vaø coâng trình daân duïng vaø caùc coâng trình giao thoâng ñoâ thò, kho baõi. Tö vaán laäp Döï aùn ñaàu tö, tö vaán ñaáu thaàu xaây döïng, söûa chöõa vaø tö vaán giaùm saùt caùc coâng trình haï taàng, coâng trình daân duïng, coâng nghieäp. Nhieäm vuï Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 quaûn lyù duy tu, baûo döôõng caùc coâng trình ñoâ thò, coâng trình coâng coäng: Veä sinh ñoâ thò: queùt doïn thu gom, vaän chuyeån raùc ñoâ thò, raùc xaây döïng, pheá lieäu coâng nghieäp, heä thoáng nhaø veä sinh coâng coäng. Coâng vieân caây xanh Heä thoáng thoaùt nöôùc vaø heä thoáng chieáu saùng theo phaân caáp Quaûn lyù, cho thueâ, söûa chöõa, naâng caáp nhaø thuoäc sôû höõu Nhaø nöôùc phaân caáp giao nhaän quaûn lyù theo caùc chính saùch, cheá ñoä quy ñònh hieän haønh. Söûa chöõa, thieát keá vaø thi coâng caùc coâng trình haï taàng, coâng trình daân duïng, coâng nghieäp nhoû vaø vöøa theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Þ Coâng ty hoaït ñoäng trong nhieàu naêm lónh vöïc veä sinh moâi tröôøng vôùi 23 chuyeân vieân, 8 kyõ sö moâi tröôøng, 4 caùn söï vaø hôn 150 coâng nhaân chuyeân traùch veà lónh vöïc thu gom vaø vaän chuyeån raùc. Coâng ty chòu söï ñieàu phoái cuûa moät Giaùm ñoác vaø hai Phoù Giaùm ñoác Giaùm ñoác: phuï traùch quaûn lyù Döï aùn caáp Quaän, coù chöùc naêng chæ ñaïo, toå chöùc vaø ñieàu haønh toaøn boä hoaït ñoäng cuûa Coâng ty Phoù Giaùm ñoác Noäi vuï: quaûn lyù phoøng Toå chöùc Haønh chính, phoøng Keá toaùn Taøi vuï vaø phoøng Ñaàu tö Kinh doanh. Phoøng Toå chöùc Haønh chính: coù chöùc naêng quaûn lyù nhaân söï, thöïc hieän caùc cheá ñoä tieàn löông, khen thöôûng, kyû luaät vaø caùc chính saùch baûo hieåm xaõ hoäi cho nhaân vieân ñoàng thôøi toå chöùc boä maùy cuûa Coâng ty. Ngoaøi ra phoøng coøn coù chöùc naêng quaûn lyù con daáu, löu tröõ caùc taøi lieäu, coâng vaên, giaáy tôø lieân quan ñeán coâng taùc toå chöùc haønh chính cuûa Coâng ty vaø thöôøng xuyeân ñoân ñoác, kieåm tra vieäc thöïc hieän noäi quy, quy cheá trong Coâng ty. Phoøng Keá toaùn Taøi vuï: thöïc hieän toaøn boä coâng taùc keá toaùn thoáng keâ, thoâng tin kinh teá, döï baùo tình hình kinh keá vaø haïch toaùn kinh teá ôû Coâng ty theo cô cheá quaûn lyù. Giuùp Giaùm Ñoác naém roõ tình hình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa Coâng ty theo caùc thôøi kyø ñeå coù bieän phaùp giaûi quyeát thích hôïp nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Coâng ty. Phoøng Ñaàu tö Kinh doanh: xaây döïng keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh cuûa Coâng ty, keát hôïp vôùi phoøng keá toaùn thoáng keâ soaïn thaûo vaø ñöa cho Giaùm Ñoác kyù keát caùc hôïp ñoàng kinh teá ñoàng thôøi theo doõi thöïc hieän vaø giaùm saùt caùc hôïp ñoàng ñaõ kyù keát, nghieäm thu, thanh lyù hôïp ñoàng. Ngoaøi ra, phoøng coøn coù nhieäm vuï cung öùng vaø toå chöùc caát giöõ, baûo quaûn thieát bò vaät tö an toaøn phuïc vuï saûn xuaát cuûa Coâng ty. Tính toaùn caân nhaéc hôïp lyù veà soá löôïng, chuûng loaïi nhöõng nguyeân vaät lieäu, phuï tuøng, linh kieän thieát bò caàn thieát phaûi döï tröõ ñeå phuïc vuï saûn xuaát kinh doanh. Phoù Giaùm ñoác Kyõ thuaät: quaûn lyù phoøng Keá hoaïch Moâi tröôøng vaø phoøng Kyõ thuaät – Quaûn lyù Coâng trình. Phoøng Keá hoaïch Moâi tröôøng coù nhieäm vuï quaûn lyù, toå chöùc caùc Döï aùn caáp Coâng ty vaø tröïc tieáp quaûn lyù Ñoäi dòch vuï Ñoâ thò. Ñoäi naøy coù nhieäm vuï laø phuï traùch coâng taùc thu gom. Phoøng Kyõ thuaät – Quaûn lyù Coâng trình: theo doõi keá hoaïch hoaït ñoäng, phaùt hieän xöû lyù kòp thôøi nhöõng hö hoûng cuûa thieát bò laøm aûnh höôûng xaáu ñeán chaát löôïng coâng trình. Kieåm tra vieäc thöïc hieän caùc coâng taùc xaây laép phuø hôïp vôùi thieát keá, tieâu chuaån vaø caùc ñieàu kieän kyõ thuaät thi coâng. Thaåm ñònh thieát keá caùc coâng trình tröôùc khi baøn giao cho ñoái taùc, trình leân cô quan coù thaåm quyeàn quyeát ñònh. Phoøng tröïc tieáp quaûn lyù Ñoäi vaän chuyeån, Ñoäi quaûn lyù Nhaø, Ñoäi thi coâng xaây döïng vaø Ban quaûn lyù Chôï ñeâm Kyø hoøa. + Ñoäi vaän chuyeån: coù nhieäm vuï phuï traùch coâng taùc vaän chuyeån raùc treân ñòa baøn Quaän 10 + Ñoäi quaûn lyù Nhaø: coù nhieäm vuï phuï traùch caùc coâng vieäc lieân quan ñeán hôïp ñoàng kinh doanh nhaø ñaát, thueâ kho baõi hay xöôûng. + Ñoäi thi coâng xaây döïng: thöïc hieän xaây laép caùc coâng trình xaây döïng cô baûn vaø baûo trì coâng trình cuûa Coâng ty. Theo doõi keá hoaïch tieán ñoä thi coâng, phaùt hieän xöû lyù kòp thôøi nhöõng sai phaïm trong xaây döïng, laép ñaët thieát bò laøm aûnh höôûng xaáu ñeán chaát löôïng coâng trình. Ñoàng thôøi toå chöùc giaùm ñònh chaát löôïng xaây laép, nghieäm thu, baøn giao coâng trình hoaøn thaønh ñeå ñöa vaøo söû duïng. + Ban quaûn lyù Chôï ñeâm Kyø hoøa: phuï traùch quaûn lyù traät töï vaø an toaøn cuûa chôï. Phoøng toå chöùc haønh chaùnh Phoøng keá toaùn taøi vuï Phoøng ñaàu tö kinh doanh Phoù giaùm ñoác noäi vuï Ñoäi vaän chuyeån Ñoäi quaûn lyù Nhaø Ban quaûn lyù chôï ñeâm Kyø Hoøa Ñoäi dòch vuï Ñoâ thò Giaùm ñoác Phoøng KT&QL coâng trình Phoøng Keá hoaïch MT Phoù giaùm ñoác kyõ thuaät Ñoäi thi coâng xaây döïng Hình 4: Sô ñoà toå chöùc, boá trí nhaân söï cuûa Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 4.2. Hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi raén treân ñòa baøn Quaän 10 4.2.1. Heä thoáng löu tröõ raùc beân trong nhaø Hieän taïi caùc gia ñình thöôøng söû duïng thuøng chöùa raùc baèng nhöïa, tuùi nilon phoå bieán treân thò tröôøng. Tuy nhieân moät soá gia ñình söû duïng thuøng baèng tre, kim loaïi vaø thöôøng giöõ laïi pheá lieäu (chai nhöïa, vaät duïng bò hoûng baèng nhoâm, lon bia…) ñeå baùn ve chai khi coù soá löôïng nhieàu. 4.2.2. Heä thoáng thu gom Heä thoáng thu gom raùc treân ñòa baøn Quaän 10 toàn taïi song song 2 löïc löôïng coâng laäp vaø daân laäp. Tuy nhieân phaàn lôùn raùc töø hoä daân laø do löïc löôïng thu gom daân laäp ñaûm nhaän, löïc löôïng coâng laäp chæ keát hôïp queùt ñöôøng, thu gom raùc chôï vôùi thu gom raùc töø hoä daân taïi caùc chung cö, cô quan, tröôøng hoïc. Hieän nay, toaøn boä heä thoáng thu gom raùc treân ñòa baøn Quaän 10 ñeàu tröïc thuoäc söï quaûn lyù cuûa Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 vaø Coâng ty Moâi tröôøng Ñoâ thò TP.HCM. Trong ñoù: Ñoäi dòch vuï Ñoâ thò Quaän 10 chòu traùch nhieäm thu gom raùc queùt ñöôøng, raùc ôû caùc hoä maët tieàn vaø heûm lôùn. Löïc löôïng thu gom daân laäp coù nhieäm vuï thu gom raùc hoä daân ôû caùc heûm nhoû. Ngoaøi ra, tö nhaân haønh ngheà laáy raùc hoä daân chöa quaûn lyù toát neân gaây khoù khaên trong vieäc giöõ gìn veä sinh coâng coäng vaø myõ quan ñoâ thò: Tö nhaân laáy raùc ôû nhieàu phöôøng, do ñoù vieäc laáy raùc thöïc hieän raát sôùm baét ñaàu töø 7giôø saùng. Sau khi xe ñaày raùc thì ñoå bôùt moät ít vaøo thuøng 240 lít ñaët treân ñöôøng phoá hoaëc ñôïi taïi ñieåm heïn chôø xe cô giôùi ñeán ñoå raùc vaø laáy xe tieáp tuïc coâng vieäc laáy raùc. Ñoâi khi khoâng chôø ñöôïc hoï ñoå raùc xuoáng ñöôøng taïi vò trí ñieåm heïn. Vôùi phöông tieän xe ba gaùc thoâ sô cuõ kyõ, duøng thuøng carton vaø toân cuõ döïng leân laøm thaønh xe ñeå chöùa ñöôïc nhieàu raùc maø khoâng coù baït che ñaäy laïi chôø taïi ñieåm heïn quaù laâu neân nöôùc raùc treân xe ba gaùc chaûy xuoáng ñöôøng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Ngoaøi ra, löïc löôïng thu gom raùc khoâng ñöôïc trang bò baûo hoä lao ñoäng neân deã xaûy ra tai naïn lao ñoäng bôûi nhöõng vaät beùn, nhoïn coù trong raùc. Hieän nay, do chöa coù raøng buoäc chuû thaàu xaây döïng hôïp ñoàng vaän chuyeån xaø baàn, pheá lieäu ñeán ñieåm ñoå quy ñònh neân ña soá caùc chuû thaàu xaây döïng möôùn xe ba gaùc mang ñi ñoå. Caùc tö nhaân naøy mang xaø baàn leùn luùt ñoå treân væa heø, ñieåm heïn vaø moät soá khu ñaát troáng. Coâng nhaân veä sinh phaûi doïn oan, sau ñoù ñöôïc phöông tieän cô giôùi cuûa Coâng ty Moâi tröôøng Ñoâ thò ñeán chuyeån ñi. Raùc thaûi sau khi thaûi ra töø caùc hoä daân cö ñöôïc caùc Ñoäi thu gom coâng laäp vaø daân laäp ñeán thu gom taïi taän nhaø baèng caùc loaïi xe ñaåy tay ñöôïc sôn baèng nhieàu maøu khaùc nhau vôùi nhieàu kích thöôùc khaùc nhau. Haàu heát caùc xe thu gom raùc töø caùc hoä daân ñeàu chôû quaù ñaày do côi cao thuøng xe, daãn ñeán hieän töôïng rôi vaõi raùc treân ñöôøng thu gom. Sau khi thu gom ñaày raùc caùc xe ñaåy tay ñöôïc ñöa ñeán caùc ñieåm heïn ôû caùc ñöôøng phoá chính hoaëc traïm eùp raùc kín. Haøng thaùng, caùc hoä gia ñình phaûi traû 5.000–16.000 ñoàng/thaùng cho coâng taùc thu gom naøy. Nhìn chung quaù trình thu gom, vaän chuyeån raùc treân ñòa baøn Quaän 10 theo sô ñoà nhö sau: Chöùa trong tuùi nilon hoaëc thuøng töø 10-25 lít taïi nôi phaùt sinh raùc Chöùa trong thuøng 660 lít Chöùa trong caùc thuøng 240–660 lít taïi nôi thích hôïp Nôi taäp trung Xe 4 taán, caùc phöông tieän thu gom khaùc Thuøng 660 lít Xe eùp 10taán Xe eùp 7-10 taán Xe eùp lôùn Xe ben 4 -10 taán Raùc töø hoä gia ñình, cô sôû buoân baùn nhoû, nhaø haøng, vaên phoøng nhoû Raùc queùt ñöôøng do coâng nhaân veä sinh queùt doïn Khaùch saïn, coâng sôû lôùn, tröôøng hoïc, Trung taâm thöông maïi lôùn Raùc chôï Chaát thaûi xaây döïng (xaø baàn) Boâ raùc Laïc Long Quaân San laáp Khu choân laáp xaø baàn Phöôùc Hieäp Ñieåm heïn Traïm eùp raùc kín Baõi choân laáp Hình 5: Sô ñoà toång hôïp thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi raén ôû Quaän 10 Sô ñoà thu gom cho thaáy Quaän 10 coù 3 hình thöùc thu gom, vaän chuyeån chính nhö sau: Hình thöùc 1: chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc thu gom baèng xe ñaåy tay (thuøng 6601ít) vaø taäp keát taïi caùc ñieåm heïn sau ñoù ñöôïc chuyeån tröïc tieáp ñeán baõi choân laáp baèng xe eùp lôùn (xe eùp 10 taán) Hình thöùc 2: chaát thaûi raén sinh hoaït sau khi ñöôïc thu gom baèng xe ñaåy tay vaø taäp trung taïi Traïm eùp kín (350B Traàn Bình Troïng, P1, Q10). Taïi ñaây, chaát thaûi raén seõ ñöôïc chuyeån leân xe eùp lôùn vaø vaän chuyeån ñeán baõi choân laáp. Hình thöùc 3: chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc chöùa saün trong caùc thuøng chöùa (240 – 6601ít) vaø ñöôïc ñaët doïc theo caùc tuyeán ñöôøng hay taïi nhöõng nguoàn phaùt sinh raùc lôùn (chôï, khu Cô quan, Vaên phoøng Coâng ty, khu Thöông maïi… ) ñöôïc chuyeån leân xe eùp 7–10 taán vaø chuyeån ñeán baõi choân laáp. Rieâng ñoái vôùi chaát thaûi raén xaø baàn ñöôïc xe taûi 4 taán chôû ñeán Boâ raùc Laïc Long Quaân vaø ñöôïc vaän chuyeån leân xe ben 4 – 10 taán roài chôû ñeán baõi raùc Phöôùc Hieäp hoaëc duøng cho vieäc san laáp. Theo nguoàn cuûa Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 thì soá löôïng xe ñaåy tay söû duïng cho muïc ñích thu gom vaø vaän chuyeån raùc ñöôïc thoáng keâ nhö sau: Baûng 11: Soá löôïng xe ñaåy tay ñeå thu gom raùc ôû Quaän 10 Stt Duïng cuï thu gom raùc Soá löôïng 1 Thuøng 660 lít 126 2 Xe ba gaùc 57 3 Xe lam 5 (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 2005 ) Soá coâng nhaân trong töøng toå queùt doïn veä sinh vaø thu gom chaát thaûi raén sinh hoaït treân ñòa baøn Quaän 10 Baûng 12: Soá coâng nhaân queùt doïn veä sinh vaø thu gom chaát thaûi raén sinh hoaït Stt Toå veä sinh queùt doïn vaø thu gom chaát thaûi raén sinh hoaït Soá löôïng coâng nhaân Thuøng 660 lít Ñòa baøn hoaït ñoäng 1 Toå veä sinh 2 29 95 Queùt ñöôøng, laáy raùc hoä daân P.1, 2, 3, 4 2 Toå veä sinh 3 24 131 Queùt ñöôøng, laáy raùc hoä daân P.13, 15 3 Toå veä sinh 4 28 105 Queùt ñöôøng, laáy raùc hoä daân P.5, 6, 7 4 Toå veä sinh 5 36 114 Queùt ñöôøng, laáy raùc hoä daân P.9, 10, 11, 12 5 Toå veä sinh 6 24 103 Queùt ñöôøng, laáy raùc hoä daân P.8, 12, 14 Toång coäng 141 548 (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 2005 ) 4.2.3. Heä thoáng trung chuyeån Ñieåm heïn: tính ñeán nay, treân ñòa baøn Quaän coù 61 ñieåm heïn ñeå chuyeån giao raùc töø caùc xe ñaåy tay thu gom raùc leân caùc xe eùp raùc cuûa Coâng ty Moâi tröôøng Ñoâ thò. Caùc ñieåm heïn naøy ñöôïc boá trí ôû nhöõng vò trí thuaän lôïi cho nhöõng ngöôøi thu gom baèng caùc thuøng ñaåy tay (6601ít) thöôøng ñöôïc ñaët doïc tuyeán ñöôøng giao thoâng nhöïa chính, vì vaäy thöôøng xuyeân xaûy ra aùch taét giao thoâng. Nguyeân nhaân laø do vieäc chôø ñôïi giöõa caùc thuøng ñaåy tay vôùi caùc xe eùp raùc, thieáu söï toân troïng veà giôø giaác giöõa taøi xeá caùc xe eùp raùc vôùi caùc coâng nhaân veä sinh, khoái löôïng raùc lôùn neân thôøi gian chuyeån giao raùc keùo daøi, caùc thuøng ñaåy tay taäp trung raùc taïi caùc ñieåm heïn sôùm hôn thôøi gian quy ñònh. Baûng 13: Heä thoáng ñieåm heïn treân ñòa baøn Quaän 10 Stt Ñieåm heïn cô giôùi Phöôøng Ñôn vò 1 Ngoâ Gia Töï – Hoøa Haûo P.3 2 2 Sö Vaïn Haïnh – Ngoâ Gia Töï P.3 2 3 Leâ Hoàng Phong (haõng giaøy) P.2 2 4 Chôï Nhaät Taûo (Nguyeãn Tri Phöông) P.4 2 5 Chôï Nhaät Taûo (Nguyeãn Duy Döông) P.4 2 6 Ñoàng Nai (tröôùc coång Cö Xaù) P.15 3 7 Tröôøng Sôn P.15 3 8 Tröôøng Sôn – Höông Giang P.15 3 9 Toâ Hieán Thaønh (tröôùc Sieâu thò Cora) P.15 3 10 Toâ Hieán Thaønh (tröôùc Nhaø thôø) P.15 3 11 Toâ Hieán Thaønh (chôï Chí Hoøa) P.15 3 12 Coâng ty Legamex P.15 3 13 Tröôùc tröôøng Thieân Hoä Döông P.12 3 14 Ñoàng Nai (coång Quaân ñoäi) P.15 3 15 Ñoàng Nai (tröôøng Nguyeãn Du) P.15 3 16 Hoàng Lónh P.15 3 17 Tröôøng Sôn – Höông Giang P.15 3 18 Coáng hoäp (haõng Lega) P.15 3 19 Ngaõ tö Nguyeãn Thanh Giaûn P.15 3 20 155 Toâ Hieán Thaønh P.15 3 21 Chung cö Leâ Thò Rieâng P.15 3 22 Heûm 269 CMT8 P.15 3 23 Raùc chôï Hoøa Höng P.15 3 24 Coâng vieân Leâ Thò Rieâng P.15 3 25 Coâng ty Legamex P.15 3 26 Hoà Baù Kieän (Lega) P.15 3 27 Tröôøng Sôn (Lega) P.15 3 28 Raùc chôï Nguyeãn Tri Phöông P.6 4 29 Ñaøo Duy Töø – Nguyeãn Tri Phöông P.5 4 30 Nguyeãn Kim P.7 4 31 Vónh Vieãn – Nguyeãn Kim P.7 4 32 Hoøa Haûo P.7 4 33 Ngoâ Quyeàn – Ñaøo Duy Töø P.5 4 34 Ngoâ Quyeàn – Ñaøo Duy Töø P.6 4 35 Vónh Vieãn P.5 4 36 379 Nguyeãn Tri Phöông 4 37 3/2 tröôùc Gara P.10 5 38 97 P.10 5 39 Trung taâm daïy ngheà P.10 5 40 Tröôùc soá 183 P.10 5 41 Tröôùc soá 73 P.11 5 42 Chung cö AÁn Quang P.9 5 43 3/2 Maximax P.11 5 44 Chôï Chuoàng boø P.10 5 45 Khaùch saïn Khaûi Hoaøn P.12 5 46 Chôï Phöôøng 10 P.10 5 47 Sö Vaïn Haïnh (beân hoâng Beänh vieän Sö Vaïn Haïnh) P.10 5 48 Cao Thaéng noái daøi (chôï Phieân) P.12 5 49 Hoïc vieän Haønh chaùnh P.12 5 50 Sö Vaïn Haïnh 5 51 Maêng non 5 52 Sao ñeâm 5 53 Xí nghieäp oâtoâ mieàn Ñoâng 5 54 Nguyeãn Tieåu La (tröôùc Cabin ñeøn) P.8 6 55 Ñöôøng vaøo Phöôøng 14 (B29) P.14 6 56 Ñöôøng vaøo Kasati P.14 6 57 Chôï nhoû Phöôøng 14 P.14 6 58 Chung cö C9 (trung taâm thöông maïi) P.14 6 59 Chung cö C9 P.14 6 60 Nguyeãn tri Phöông (tröôøng Nguyeãn Khuyeán) P.12 6 61 Village Saøi goøn P.14 6 (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò & Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 2005) Traïm trung chuyeån: nhaèm muïc ñích löu giöõ taïm thôøi löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït caùc quaän huyeän trong Thaønh phoá vaøo thôøi gian ban ngaøy khi caùc phöông tieän vaän chuyeån chaát thaûi raén khoâng ñöôïc pheùp löu thoâng treân caùc tuyeán ñöôøng cuûa Thaønh phoá, taäp trung chaát thaûi raén sinh hoaït ñeå tieát kieäm kinh phí vaän chuyeån vaø traùnh uøn taét giao thoâng trong caùc giôø cao ñieåm. Vieäc vaän chuyeån raùc töø Quaän ñeán traïm trung chuyeån ñöôïc thöïc hieän bôûi nhöõng xe eùp kín neân ñaõ haïn cheá ñöôïc nhöõng taùc ñoäng veà maët moâi tröôøng trong suoát quaù trình chuyeân chôû. Tuy nhieân vaãn toàn taïi tình traïng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng taïi khu vöïc traïm trung chuyeån. Traïm eùp kín: Quaän 10 coù moät traïm eùp kín vôùi coâng suaát laø 40 taán/ngaøy. Nhieäm vuï cuûa traïm eùp kín naøy laø nhaän vaø eùp raùc töø caùc xe ñaåy tay thu gom trong phaïm vi baùn kính 2km. Khoaûng caùch trung bình töø traïm eùp kín Traàn Bình Troïng ñeán baõi choân laáp laø 35km ñoái vôùi baõi Goø Caùt vaø 50 km ñoái vôùi baõi Phöôùc Hieäp. 4.2.4. Heä thoáng vaän chuyeån Heä thoáng vaän chuyeån raùc treân ñòa baøn Quaän 10 bao goàm: Ñoäi vaän chuyeån raùc cuûa Coâng ty Moâi tröôøng Ñoâ thò chòu traùch nhieäm vaän chuyeån raùc cho ca I (töø 6g saùng ñeán 14g) vaø ca II (töø 14g ñeán 23g ñeâm). Ñoäi vaän chuyeån raùc cuûa Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 chòu traùch nhieäm vaän chuyeån raùc cho ca III (töø 23g ñeâm hoâm tröôùc ñeán 6g saùng hoâm sau). Soá löôïng xe cô giôùi vaän chuyeån chaát thaûi treân ñòa baøn Quaän 10: Baûng 14: Soá löôïng xe vaän chuyeån chaát thaûi treân ñòa baøn Quaän 10 Xe eùp raùc Xe taûi Xe boàn röûa ñöôøng 6 taán 10 taán 12 taán 3,5 taán 2,5 taán 8m3 1 chieác 1 chieác 4 chieác 1 chieác 1 chieác 1 chieác (Nguoàn: Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, 2005 ) Do soá löôïng xe vaän chuyeån haïn cheá neân heä thoáng vaän chuyeån deã bò aûnh höôûng bôûi vieäc hö hoûng hoaëc tình traïng söûa chöõa xe keùo daøi. Nhaän xeùt: Nhìn chung heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén treân ñòa baøn Quaän 10 vaãn coøn gaëp nhieàu khoù khaên vaø chöa coù heä thoáng thu gom, vaän chuyeån raùc thích hôïp. Ñeå coù theå ñöa coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén treân ñòa baøn Quaän 10 ñi vaøo neà neáp hoaït ñoäng thì caàn phaûi thöïc hieän phaân loaïi raùc ngay taïi nguoàn phaùt sinh. CHÖÔNG 5 MOÄT SOÁ DÖÏ AÙN PHAÂN LOAÏI RAÙC TAÏI NGUOÀN ÑAÕ THÖÏC HIEÄN ÔÛ TP.HCM 5.1. Khaùi nieäm veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn Phaân loaïi raùc taïi nguoàn laø söï taùch rieâng caùc loaïi raùc thaûi theo ñaëc tính cuûa chuùng tröôùc khi thaûi boû vaøo caùc thuøng chöùa raùc khaùc nhau taïo ñieàu kieän naâng cao hieäu quaû cho caùc quaù trình xöû lyù tieáp theo. 5.2. Lôïi ích cuûa vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñem laïi nhieàu lôïi ích trong nhieàu lónh vöïc coù lieân quan ñeán quaûn lyù Ñoâ thò noùi chung vaø heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén sinh hoaït noùi rieâng. Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn coù theå mang laïi lôïi ích cho caùc lónh vöïc sau: Xaõ hoäi hoùa coâng taùc thu gom vaø quaûn lyù cuõng nhö xöû lyù raùc sinh hoaït. Qua ñoù yù thöùc cuûa ngöôøi daân veà moâi tröôøng caøng ñöôïc naâng cao. Söï tham gia cuûa coäng ñoàng daân cö trong chöông trình naøy goùp phaàn naâng cao nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân veà baûo veä moâi tröôøng. Khi ñaõ phaân loaïi taïi nguoàn, chaát thaûi raén taïi caùc baõi choân laáp vaø caùc ñieåm taäp trung raùc seõ khoâng coøn tình traïng nhaët laïi raùc ñeå baùn pheá lieäu. Do ñoù giaûm beänh taät, laây lan dòch beänh maø nguyeân nhaân xuaát phaùt töø raùc. Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo. Chaát thaûi voâ cô seõ khoâng bò nhieãm baån bôûi caùc chaát höõu cô vì theá thuaän tieän cho vieäc taùi cheá. Chaát thaûi höõu cô seõ taän duïng saûn xuaát thaønh phaân boùn phuïc vuï cho noâng nghieäp. Ñieàu naøy laøm giaûm ñaùng keå chi phí cho coâng taùc quaûn lyù raùc sinh hoaït vaø ñem laïi hieäu quaû kinh teá cho xaõ hoäi, giaûi quyeát trieät ñeå caùc vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng taïi baõi choân laáp, goùp phaàn caûi thieän moâi tröôøng ñoâ thò ñoàng thôøi söû duïng hôïp lyù taøi nguyeân thieân nhieân. Giaûm chi phí xöû lyù chaát thaûi raén, tieát kieäm tieàn töø vieäc taùi söû duïng hay tieàn thu ñöôïc töø vieäc baùn pheá lieäu, baùn phaân compost. Giaûm dieän tích ñaát söû duïng cho baõi choân laáp do giaûm ñaùng keå khoái löôïng chaát thaûi. 5.3. Nhöõng toån thaát khi khoâng thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn Gaây laõng phí nguoàn nguyeân lieäu do khoâng taän duïng ñöôïc caùc pheá lieäu coù theå taùi cheá. Toán dieän tích ñaát vaø kinh phí ñaàu tö cho baõi choân laáp Toán nhieàu chi phí giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng taïi baõi choân laáp Gaây oâ nhieãm moâi tröôøng do chöa coù heä thoáng thu gom, xöû lyù nöôùc ræ raùc Quaù trình choân laáp raùc taïo nhieàu khí methane laø moät trong nhöõng nguoàn gaây hieäu öùng nhaø kính Gaây maát myõ quan Ñoâ thò Khoâng huy ñoäng ñöôïc söï tham gia cuûa coäng ñoàng trong vieäc baûo veä moâi tröôøng Khoù aùp duïng caùc coâng ngheä xöû lyù khaùc do raùc vaãn coøn laãn nhieàu taïp chaát 5.4. Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû phöôøng 12, Quaän 5 Quaän 5 laø moät quaän trung taâm cuûa Thaønh phoá, hoaït ñoäng kinh teá chuû yeáu laø thöông maïi vaø dòch vuï, taäp trung nhieàu tröôøng hoïc, beänh vieän, cô quan. Maät ñoä daân cö (44.703 ngöôøi/km2) vaø khaùch vaõng lai ñöôïc xeáp vaøo loaïi ñoâng daân nhaát Thaønh phoá coäng vôùi toác ñoä taêng tröôûng nhanh veà kinh teá vaø Ñoâ thò hoùa laøm naûy sinh nhieàu vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng, caûnh quan vaø veä sinh Ñoâ thò. Ñeå giaûm thieåu caùc taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng töø hoaït ñoäng soáng cuûa daân cö, Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, Ban Moâi tröôøng Quaän 5 ñaõ choïn phöôøng 12 laø ñôn vò thí ñieåm trong giai ñoaïn ñaàu cuûa Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Thaønh quaû thu nhaän töø phöôøng thí ñieåm seõ ñöôïc ñuùc keát vaø trieån khai öùng duïng thöïc teá cho caùc phöôøng coøn laïi trong Quaän vaø öùng duïng cho caùc Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn cuûa Thaønh phoá. Noäi dung cuûa Döï aùn Phaân loaïi raùc taïi nguoàn: Chuaån bò caùc taøi lieäu tuyeân truyeàn, in tôø böôùm, phieáu phaân loaïi raùc cung caáp cho hoä daân, toå tröôûng toå daân phoá, ban ñieàu haønh khu phoá, ñoàng thôøi giaùo duïc veà noäi dung, yù nghóa, phöông phaùp phaân loaïi höõu cô, voâ cô ñeán töøng hoä daân, hoïc sinh, Ban giaùm hieäu, giaùo vieân. Phoå bieán lôïi ích veà kinh teá xaõ hoäi, veà moâi tröôøng cuûa Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Toå chöùc, vaän ñoäng, tuyeân truyeàn höôùng daãn phaân loaïi raùc taïi nguoàn cho caùc ñoái töôïng nhö: tröôøng hoïc, cô quan, toå daân phoá, hoä gia ñình, caùc ñoaøn theå treân ñòa baøn Quaän 5: Tröôøng hoïc: phoái hôïp vôùi Ban giaùm hieäu tröôøng vaø chi ñoaøn, chi hoäi caùc tröôøng toå chöùc caùc buoåi tuyeân truyeàn vaän ñoäng höôùng daãn caùc em hoïc sinh tham gia vaøo coâng taùc phaân loaïi raùc, phaùt ñoäng toå chöùc caùc buoåi hoäi thi, troø chôi, xaây döïng cô cheá ñaùnh giaù giaùm saùt khen thöôûng. Caùc ñôn vò cô quan, caùc ñoaøn theå ñoùng treân ñòa baøn Quaän 5: toå chöùc caùc buoåi hoïp höôùng daãn veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn cho caùc ñôn vò ñoùng treân ñòa baøn Quaän 5. Sau ñoù caùc ñôn vò veà trieån khai laïi cho ñôn vò mình vaø phaùt tôø rôi höôùng daãn vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Toå daân phoá vaø caùc hoä gia ñình: trieån khai thöïc hieän vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn taïi caùc toå daân phoá vôùi söï tham gia cuûa caùc Ban ngaønh, ñoaøn theå khu phoá, Ban ñieàu haønh Toå daân phoá vaø caùc hoä gia ñình. Tieán haønh tuyeân truyeàn vaø höôùng daãn coâng nhaân veä sinh thöïc hieän nghieâm tuùc vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn trong khaâu thu gom, vaän chuyeån raùc. Trang bò theâm thuøng 660 lít trong khaâu queùt doïn vaø thu gom raùc ñaûm baûo veä sinh khi vaän chuyeån treân ñöôøng, khoâng gaây caûn trôû giao thoâng, traùnh rôi vaõi. Ngoaøi ra, cuõng trang bò cho coâng nhaân veä sinh moät soá phöông tieän baûo hoä lao ñoäng: giaøy, noùn, khaåu trang, taám baït nhaèm baûo ñaûm an toaøn söùc khoûe vaø söï coá lao ñoäng cuûa hoï khi laøm vieäc. Thaønh laäp “Nhaø moâi tröôøng Quaän 5” nhaèm muïc ñích giaûi thích thaéc maéc lieân quan ñeán vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn vaø nhaèm ñeå thoâng tin trieån laõm nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán veä sinh moâi tröôøng ñoàng thôøi phoái hôïp vôùi caùc cô quan ñôn vò, tröôøng hoïc, caùc toå daân phoá, caùc ñoaøn theå toå chöùc caùc buoåi giaùo duïc, höôùng daãn veà vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Heä thoáng thu gom vaø vaän chuyeån Heä thoáng thu gom raùc treân ñòa baøn Quaän 5 toàn taïi song song 2 löïc löôïng coâng laäp vaø daân laäp. Raùc röø hoä daân ñöôïc thu gom bôûi heä thoáng raùc daân laäp coøn raùc ôû caùc ñöôøng phoá chính, raùc chôï vaø ôû caùc cô quan ñôn vò ñöôïc thu gom bôûi coâng nhaân veä sinh thuoäc Coâng ty Coâng trình Giao thoâng Coâng Chaùnh Quaän 5. Coâng nhaân veä sinh ñaåy phöông tieän thu gom töø nôi taäp trung ñeán vò trí laáy raùc ñaàu tieân cuûa tuyeán thu gom, laáy raùc töø thuøng chöùa cuûa töøng hoä gia ñình boû vaøo xe thu gom vaø traû laïi thuøng raùc veà vò trí cuõ, sau ñoù tieáp tuïc laáy raùc cuûa hoä gia ñình keá tieáp vôùi taàn suaát thu gom laø 1 laàn/ngaøy ñoái vôùi raùc höõu cô, 2 laàn/tuaàn ñoái vôùi raùc voâ cô. Tuy nhieân coù moät soá tuyeán thu gom taïi moät cuïm daân cö sau ñoù chaïy ñi laáy raùc ôû moät nhaø haøng hay quaùn aên ôû moät soá tuyeán khoâng lieàn keà nhau. Quaù trình naøy ñöôïc thöïc hieän cho ñeán khi xe thu gom chöùa ñaày raùc. Khi ñoù xe thu gom seõ ñöôïc ñaåy ñeán ñieåm heïn hay boâ raùc ñeå chuyeån raùc sang xe eùp roài vaän chuyeån ñeán baõi choân laáp. Thuaän lôïi vaø khoù khaên cuûa Döï aùn Thuaän lôïi Döï aùn ñöôïc söï ñieàu phoái vaø hoã trôï veà nguoàn voán, kyõ thuaät, tö vaán kòp thôøi cuûa Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng TP.HCM, UBND Quaän 5, Ban moâi tröôøng Quaän 5 vaø Toå chöùc chuyeân traùch caùc vaán ñeà moâi sinh vaø phaùt trieån cuûa Theá giôùi thöù 3 (ENDA Vieät Nam). Ñöôïc söï uûng hoä nhieät tình cuûa ngöôøi daân, caáp phöôøng, caáp Quaän vaø caáp laõnh ñaïo. Coù söï tham gia nhieät tình cuûa ngöôøi daân trong toå daân phoá, cuûa löïc löôïng laáy raùc daân laäp vaø coâng laäp veà vaán ñeàà phaân loaïi raùc höõu cô, voâ cô ngay töø giai ñoaïn baét ñaàu thöïc hieän Döï aùn. Qua thöïc hieän Döï aùn thì tröôøng Phoå thoâng trung hoïc Huøng Vöông ñaõ toå chöùc caùc buoåi hoäi thaûo, veõ tranh, toå chöùc thi tieåu phaåm, caùc hoaït ñoäng phong phuù veà baûo veä moâi tröôøng. Khoù khaên Do haïn heïp veà kinh phí neân Döï aùn khoâng ñöôïc ñaàu tö vaø trang bò ñaày ñuû veà phöông tieän thu gom, vaän chuyeån raùc sau khi ñaõ ñöôïc phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Moät soá caùn boä phuï traùch vaãn coøn lô laø, chöa theo doõi saùt, kieåm tra vieäc thöïc hieän Döï aùn. YÙ thöùc cuûa ngöôøi daân chöa cao, chöa coù ñaày ñuû thoâng tin veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Moät muïc tieâu maø Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn höôùng tôùi laø laáy raùc höõu cô laøm nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát phaân höõu cô vi sinh nhöng thöïc teá thì raùc höõu cô vaãn ñöôïc choân laáp chung vôùi caùc loaïi raùc khaùc taïi baõi choân laáp neáu coù taùi cheá thì coâng ngheä cuûa nhaø maùy chöa phuø hôïp neân chaát löôïng phaân keùm, khoâng tieâu thuï treân thò tröôøng daàn daàn nhaø maùy ñoù phaûi ñoùng cöûa. Nhö vaäy, vieäc phaân loaïi cuûa ngöôøi daân chæ laø vieäc laøm ñôn phöông coäng vôùi söï thieáu quan taâm cuûa Ban laõnh ñaïo neân ngöôøi daân trôû veà vôùi thoùi quen ñoå chung taát caû caùc loaïi raùc vôùi nhau. Döï aùn chæ döøng laïi ôû khaâu vaän ñoäng tuyeân truyeàn yù thöùc phaân loaïi raùc cuûa ngöôøi daân Thaønh phoá. Vieäc thöïc hieän Döï aùn chöa ñoàng boä, chöa coù söï chuyeån bieán trong khaâu thu gom raùc, löïc löôïng laáy raùc daân laäp do tö nhaân quaûn lyù, chính quyeàn ñòa phöông khoâng coù quaûn lyù. Coâng ty Coâng trình Giao thoâng Coâng Chaùnh Quaän 5 chöa coù taïo ñieàu kieän ñeå coù moät ñieåm taäp keát raùc voâ cô vì theá ta khoâng theå ñaùnh giaù soá löôïng raùc voâ cô töø caùc hoä daân. Dieän tích baõi raùc thì coù giôùi haïn nhöng khoái löôïng raùc thaûi khoâng ngöøng gia taêng daãn ñeán nhieàu baõi raùc phaûi ñoùng cöûa do quaù taûi vaø gaây oâ nhieãm naëng neà ñeán moâi tröôøng xung quanh maø nhöùc nhoái nhaát laø nöôùc ræ raùc hieän nay chöa coù giaûi phaùp xöû lyù trieät ñeå. Soá lieäu thu thaäp phieáu phaân loaïi raùc taïi hoä daân chöa ñaày ñuû, chöa ñaùp öùng theo yeâu caàu cuûa Döï aùn. Vieäc taäp hôïp raùc daân laäp khoâng thöôøng xuyeân do ñòa ñieåm cö truù vaø thôøi gian thu gom raùc raát khaùc nhau. Phöông tieän laáy raùc voâ cô môùi trang bò neân chöa coù thôøi gian trieån khai. Khaâu phaân loaïi, thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù raùc chöa thöïc hieän ñoàng boä neân gaây toán keùm trong vieäc xöû lyù cuõng nhö taùi cheá chuùng vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng xung quanh. 5.5. Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû phöôøng 8, Quaän 6 Quaän 6 laø quaän noäi thaønh cuûa TP.HCM, coù heä thoáng giao thoâng noái lieàn trung taâm vôùi caùc Quaän 5, 11, 8, Taân Phuù vaø quaän Bình Taân neân thuaän lôïi cho vieäc giao thoâng vaø phaùt trieån caùc khu thöông maïi – dòch vuï. Ñeå giaûm thieåu caùc taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng töø hoaït ñoäng soáng cuûa daân cö, Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng TP.HCM vaø Ban Moâi tröôøng Quaän 6 ñaõ choïn phöôøng 8 laø ñôn vò thí ñieåm Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Noäi dung cuûa Döï aùn: Phaân loaïi raùc taïi nguoàn Quaän phoái hôïp vôùi caùc ñoaøn theå toå chöùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng nhaân daân phaân loaïi raùc, loàng gheùp vôùi caùc cuoäc hoïp, hoäi thaûo. Taïi phöôøng 8 moãi hoä gia ñình ñöôïc phaùt 2 thuøng raùc ñeå ñöïng raùc höõu cô vaø voâ cô vaø tôø rôi ñeå höôùng daãn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Ñoàng thôøi, cöû caùn boä kieåm tra thöôøng xuyeân, vaän ñoäng, höôùng daãn nhaân daân thöïc hieän toát vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Phoøng vaên hoùa thoâng tin vaø ñaøi truyeàn thanh xaây döïng caùc chöông trình thoâng tin coå ñoäng nhaèm thoâng baùo cho ngöôøi daân veà lôïi ích cuûa vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Phoøng giaùo duïc vaø ñaøo taïo vaän ñoäng hoïc sinh thöïc hieän toát vieäc phaân loaïi raùc ôû tröôøng vaø taïi gia ñình. Toå chöùc loàng gheùp vaøo caùc buoåi sinh hoaït ôû tröôøng, ôû lôùp hoaëc toå chöùc caùc hình thöùc ñoá vui, thi kieåm tra kieán thöùc ñeå hoïc sinh quen daàn vôùi vieäc phaân loaïi raùc. Thöôøng tröïc hoäi ñoàng thi ñua khen thöôûng keát hôïp vôùi lieân ñoaøn lao ñoäng vaø caùc ngaønh chöùc naêng xaây döïng keá hoaïch kieåm tra, ñaùnh giaù vieäc phaân loaïi raùc ôû caùc ñôn vò cô quan, xaõ, phöôøng ñeå xeùt thi ñua vaø ñeà nghò khen thöôûng cho caùc ñôn vò, caù nhaân thöïc hieän toát. Heä thoáng thu gom vaø vaän chuyeån: Heä thoáng thu gom raùc do Coâng ty Dòch vuï Coâng ích Quaän 6 phuï traùch. Haøng ngaøy chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc thu gom baèng xe ñaåy tay hoaëc xe lam hoaëc xe bagaùc maùy vaø taäp trung taïi ñieåm heïn hay traïm eùp raùc kín sau ñoù ñoå tröïc tieáp vaøo xe eùp raùc chuyeån ñeán traïm trung chuyeån vaø ñöôïc xe taûi (7–10 taán) vaän chuyeån ñeán baõi choân laáp Goø Caùt (Bình Chaùnh) hoaëc Phöôùc Hieäp (Cuû Chi). Trung bình caùc xe vaän chuyeån ñeán baõi choân laáp laø 2 laàn/ngaøy. Nhöõng khoù khaên, thuaän lôïi cuûa Döï aùn Thuaän lôïi: Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñöôïc Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng TP.HCM vaø UBND Quaän 6 hoã trôï vaø tö vaán. Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñöôïc Ban laõnh ñaïo quan taâm, chuù troïng vaø ñaàu tö. Maëc duø nhaän thöùc veà vaán ñeà moâi tröôøng coøn mô hoà nhöng khi ñöôïc phoå bieán, tuyeân truyeàn giaùo duïc veà yù nghóa cuûa phaân loaïi raùc taïi nguoàn hoï ñoàng tình tham gia thöïc hieän raát toát. Khoù khaên: Haàu heát caùc phöông tieän thu gom ñeàu laø töï cheá, khoâng theo quy chuaån hay thieát keá ñaûm baûo veà maët moâi tröôøng neân caùc phöông tieän naøy thöôøng gaây oâ nhieãm khoâng khí (muøi, tieáng oàn), oâ nhieãm moâi tröôøng ñaát, nöôùc (nöôùc ræ raùc) vaø rôi vaõi raùc doïc ñöôøng laøm maát myõ quan ñoâ thò. Taïi moät soá ñieåm heïn, caùc xe raùc khoâng ñeán ñuùng giôø giaác quy ñònh (ñeán quaù sôùm hay ñeán treã do xe cô giôùi hoûng) gaây aùch taét giao thoâng neân raùc töø xe thu gom ñaåy tay coù khi ñoå xuoáng ñöôøng gaây maát myõ quan cuûa thaønh phoá vaø oâ nhieãm moâi tröôøng. Soá löôïng xe hoaït ñoäng chöa ñuû ñaùp öùng khoái löôïng raùc haøng ngaøy cuûa ngöôøi daân treân ñòa baøn Quaän 6. Thuøng 660 lít söû duïng cho muïc ñích thu gom raùc coøn thieáu thoán (chæ coù 100 thuøng). Phöông tieän thu gom chöa ñaûm baûo veà maët veä sinh. Löïc löôïng thu gom daân laäp khoâng chæ phuïc vuï treân ñòa baøn Quaän 6 maø coøn thu gom raùc töø caùc Quaän laân caän nhö Quaän 5, Quaän Taân Phuù, Quaän Bình Chaùnh. Do ñoù vieäc xaùc ñònh khoái löôïng phaùt sinh töø Quaän 6 cuõng nhö vieäc quaûn lyù vaø thu thaäp thoâng tin töø löïc löôïng thu gom raùc treân ñòa baøn Quaän. Nhieàu hoä daân ven keânh khoâng kyù hôïp ñoàng thu gom raùc maø boû raùc xuoáng keânh. CHÖÔNG 6 PHAÂN TÍCH DÖÏ AÙN PHAÂN LOAÏI RAÙC TAÏI NGUOÀN ÔÛ QUAÄN 10 6.1. Muïc tieâu cuûa Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn Muïc tieâu cuûa Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn laø nhaèm taùch chaát thaûi raén sinh hoaït thaønh hai phaàn rieâng bieät (höõu cô, voâ cô) nhaèm naâng cao hieäu quaû cuûa heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén sinh hoaït cuûa Quaän 10. Taïo ñieàu kieän ñeå taùi söû duïng nguoàn chaát thaûi höõu cô to lôùn (70 – 90%) laøm phaân compost ñoàng thôøi giaûm moät phaàn khoái löôïng cuõng nhö soá löôïng xe vaän chuyeån cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït ra ngoaøi baõi choân laáp, naâng cao hieäu quaû cuûa baõi choân laáp vaø thuùc ñaåy quaù trình xaõ hoäi hoùa coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén sinh hoaït noùi rieâng vaø chaát thaûi raén ñoâ thò noùi chung. 6.2. Söï caàn thieát phaûi thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn Vôùi daân soá 250.000 ngöôøi, haøng ngaøy Quaän thaûi ra moät löôïng chaát thaûi raén töông ñoái lôùn bao goàm: 233,93 taán/ngaøy chaát thaûi raén sinh hoaït vaø khoaûng 40 m3 xaø baàn/ngaøy (Theo soá lieäu thoáng keâ 12/2004 cuûa Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10). Cho ñeán nay, toaøn boä löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït naøy sau khi thu gom töø nhieàu nguoàn khaùc nhau (caùc hoä daân cö rieâng leû, chung cö, chôï, khu thöông maïi, nhaø haøng, khaùch saïn, tröôøng hoïc, coâng sôû, vieän nghieân cöùu… ) ñöôïc vaän chuyeån ñeán 2 baõi choân laáp Goø Caùt (Bình Chaùnh) vaø Phöôùc Hieäp (Cuû Chi). Löôïng chaát thaûi raén khoång loà naøy sinh ra moät löôïng lôùn nöôùc roø ræ gaây oâ nhieãm naëng neà ñeán nguoàn nöôùc maët vaø nöôùc ngaàm. Ngoaøi ra, haøng traêm taán khí methane vaø carbonic ñöôïc sinh ra do quaù trình phaân huûy kî khí cuûa raùc goùp phaàn aûnh höôûng ñeán söï noùng leân cuûa khí haäu toaøn caàu. Haäu quaû cuûa söï oâ nhieãm naøy daãn ñeán haøng loaït caùc baõi raùc seõ bò ñoùng cöûa neáu khoâng coù bieän phaùp xöû lyù thích ñaùng caùc nguoàn oâ nhieãm. Thöïc teá cho thaáy, khaâu thu gom vaø vaän chuyeån cuûa Thaønh phoá ñaõ coù nhieàu caûi tieán vaø ñöôïc ñaàu tö ñaùng keå nhaèm naâng cao hieäu quaû vaø caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng. Theá nhöng caùc Döï aùn cheá bieán phaân compost töø raùc ñeàu thaát baïi vaø khoâng ñaït tieâu chuaån chaát löôïng. Nguyeân nhaân laø do chöa coù phaân loaïi raùc thaûi taïi nguoàn phaùt sinh, haàu heát chaát thaûi ñöôïc thu gom taäp trung (bao goàm caû chaát thaûi sinh hoaït, chaát thaûi coâng nghieäp laãn chaát thaûi nguy haïi) sau ñoù vaän chuyeån ñeán baõi choân laáp. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy, Ban laõnh ñaïo Thaønh phoá ñaõ khaån tröông môû roäng vaø phaùt trieån theâm caùc baõi choân laáp môùi nhöng dieän tích ñaát khoâng ñuû ñeå ñaùp öùng cho vieäc xaây döïng vaø vaän haønh baõi choân laáp. Thoâng qua kinh nghieäm quaûn lyù chaát thaûi raén sinh hoaït ôû caùc nöôùc phaùt trieån vaø caùc nöôùc ñang phaùt trieån, phaân tích caùc ñieàu kieän thöïc teá cuûa Quaän 10 noùi rieâng vaø TP.HCM noùi chung, phaân loaïi raùc taïi nguoàn laø phöông aùn giaûi quyeát cô baûn caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng do chaát thaûi raén sinh hoaït sinh ra. 6.3. Coâng taùc trieån khai thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn Trong quaù trình trieån khai Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn, moät soá heä thoáng toå chöùc seõ ñöôïc thieát laäp vôùi vai troø cuï theå cuûa töøng thaønh vieân chính, nhoùm coâng taùc nhaèm baûo ñaûm tieán trình hoaït ñoäng cuûa Döï aùn theo caùc muïc tieâu ñaõ ñeà ra. Ñeå coù söï thoâng suoát giöõa caùc beân lieân quan, moät Ban chæ ñaïo Döï aùn seõ ñöôïc thieát laäp vaø moät Ban thöïc hieän ñöôïc toå chöùc ñeå thöïc hieän caùc noäi dung cuûa Döï aùn 6.3.1. Thaønh laäp Ban chæ ñaïo vaø Ban thöïc hieän Thaønh laäp Ban chæ ñaïo: Ban chæ ñaïo coù nhieäm vuï: Hoã trôï thuùc ñaåy vieäc trieån khai thöïc hieän Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Xaây döïng khung phaùp lyù, hoã trôï Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Xaây döïng muïc tieâu vaø noäi dung toång theå cuûa Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Keát noái giöõa heä thoáng quaûn lyù Nhaø nöôùc vaø heä thoáng kyõ thuaät cuûa Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Ban chæ ñaïo bao goàm nhöõng thaønh phaàn chính nhö sau: Baûng 15: Ban chæ ñaïo Döï aùn Stt Chöùc vuï hieän taïi Chöùc vuï trong Ban chæ ñaïo Nhieäm vuï chính 1 Phoù Giaùm ñoác Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng (Nguyeãn Vaên Chieán) Tröôûng ban Chæ ñaïo chung 2 Tröôûng phoøng Quaûn lyù chaát thaûi raén (Nguyeãn Trung Vieät) Phoù tröôûng ban Phuï traùch quaûn lyù vaø toå chöùc Döï aùn 3 Phoù phoøng Keá hoaïch toång hôïp, Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng (Ñoã Hoaøng Oanh) Thaønh vieân Theo doõi vaø hoã trôï Döï aùn 4 Chuyeân vieân phoøng Phaùt trieån haï taàng Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö (Leâ Vaên Hieàn) Thaønh vieân Theo doõi vaø hoã trôï Döï aùn 5 Chuyeân vieân phoøng Ñaàu tö söûa chöõa Sôû Taøi chính (Leâ Vieät Huøng) Thaønh vieân Theo doõi vaø hoã trôï Döï aùn 6 Phoù Giaùm ñoác Coâng ty Moâi tröôøng Ñoâ thò (Traàn Ñaïi Ñoàng) Thaønh vieân Theo doõi vaø hoã trôï Döï aùn 7 Giaùm ñoác Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Q10 (Nguyeãn Thò Haïnh) Thaønh vieân Phuï traùch quaûn lyù Döï aùn caáp Quaän Noái keát thoâng tin giöõa ban chæ ñaïo vaø ban thöïc hieän Döï aùn 8 Nhaân vieân phoøng quaûn lyù chaát thaûi raén (Nguyeãn Thò Thu Höông) Thaønh vieân Phuï traùch quaûn lyù Döï aùn caáp Quaän Noái keát thoâng tin giöõa ban chæ ñaïo vaø Ban thöïc hieän Döï aùn Thaønh laäp Ban thöïc hieän Döï aùn Ban thöïc hieän Döï aùn laø moät cô quan noàng coát coù nhieäm vuï trieån khai thöïc hieän Döï aùn. Baûng 16: Ban thöïc hieän Döï aùn Stt Chöùc vuï hieän taïi Chöùc vuï trong Ban thöïc hieän Soá löôïng (ngöôøi) Nhieäm vuï chính 1 Phoù Chuû tòch UBND Quaän 10 Tröôûng ban 01 Giaùm ñoác Döï aùn caáp Quaän 2 Laõnh ñaïo phoøng Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng Quaän 10 Phoù tröôûng ban 01 Theo doõi hoã trôï veà maët quaûn lyù, thöïc hieän Döï aùn 3 Giaùm ñoác Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 Phoù tröôûng ban 01 Phuï traùch quaûn lyù vaø toå chöùc Döï aùn 4 Laõnh ñaïo UBND 15 Phöôøng Thaønh vieân 15 Phuï traùch toå chöùc thöïc hieän caáp Phöôøng 5 Tröôûng Ban Daân vaän Thaønh vieân 01 Phuï traùch coâng taùc vaän ñoäng tuyeân truyeàn 6 Bí thö Quaän ñoaøn Thaønh vieân 01 Toå chöùc caùc Ñoäi ñoaøn vieân thanh nieân tuyeân truyeàn 7 Hoäi tröôûng hoäi lieân hieäp phuï nöõ Quaän Thaønh vieân 01 Tham gia phuï traùch tuyeân truyeàn 8 Laõnh ñaïo phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo Thaønh vieân 01 Tham gia phuï traùch tuyeân truyeàn theo ngaønh 9 Laõnh ñaïo phoøng Vaên hoùa thoâng tin vaø theå duïc theå thao Thaønh vieân 01 Phuï traùch tuyeân truyeàn (treo baêngroân, bieåu ngöõ…) 10 Tröôûng phoøng Keá hoaïch Moâi tröôøng (Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10) Thaønh vieân 01 Quaûn lyù toå chöùc thöïc hieän Döï aùn caáp Coâng ty 11 Chuyeân vieân Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 Chuyeân vieân 05 Ñieàu phoái toå chöùc thöïc hieän Döï aùn vaø phuï traùch coâng taùc tuyeân truyeàn. Phuï traùch veà taøi chính, kyõ thuaät vaø quaûn lyù hoà sô ñaáu thaàu thieát bò. Chuyeån giao thuøng vaø tuùi chöùa raùc. 12 Ñoäi tröôûng Ñoäi vaän chuyeån Thaønh vieân 01 Phuï traùch coâng taùc vaän chuyeån 13 Ñoäi tröôûng Ñoäi dòch vuï Ñoâ thò Thaønh vieân 01 Phuï traùch coâng taùc thu gom 14 Chuyeân vieân Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng Thaønh vieân 01 Theo doõi vaø thoâng tin veà caùc keá hoaïch töø caáp Thaønh phoá vaø caùc vaán ñeà kyõ thuaät khaùc. 15 Chuyeân vieân phoøng Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng Quaän Thaønh vieân 01 Theo doõi vaø thoâng tin veà caùc keá hoaïch töø caáp Quaän 6.3.2. Toå chöùc caáp Phöôøng Coù nhieäm vuï tuyeân truyeàn, höôùng daãn ñoân thuùc vaø giaùm saùt ngöôøi daân thöïc hieän toát vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Baûng 17: Ban toå chöùc caáp Phöôøng Stt Chöùc vuï trong phöôøng Soá löôïng (ngöôøi) Nhieäm vuï chính 1 Chuû tòch hoaëc phoù chuû tòch UBND Phöôøng 01 Phuï traùch chung 2 Toå tröôûng hoaëc Toå phoù Toå daân phoá 01 Hoïp vaø trieån khai thöïc hieän keá hoaïch vôùi daân, ñoác thuùc daân cö qua caùc kyø hoïp toå daân phoá 3 Hoäi tröôûng Hoäi lieân hieäp phuï nöõ 01 Tuyeân truyeàn phaân loaïi raùc taïi nguoàn trong hoäi thoâng qua caùc kyø hoïp. 4 Ñoaøn vieân Thanh nieân xung kích, Ñoäi traät töï coâng coäng Nhoùm Trôï giuùp Toå tröôûng Toå daân phoá phoå bieán vaø höôùng daãn hoä gia ñình phaân loaïi raùc taïi nguoàn qua caùc cuoäc hoïp. Ñoàng thôøi toå chöùc thöïc teá xuoáng nhaø daân vöøa höôùng daãn vöøa tuyeân truyeàn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. 6.3.3. Chöông trình taäp huaán Coâng taùc taäp huaán seõ do caáp Thaønh phoá vaø caáp Quaän thöïc hieän. Nhoùm 1: bao goàm caùc caáp ban ngaønh sau: Caùn boä caáp Quaän: Ban laõnh ñaïo UBND Quaän 10, Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10, phoøng Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng Quaän, Hoäi lieân hieäp phuï nöõ Quaän. Caùn boä caáp Phöôøng: laõnh ñaïo UBND 15 Phöôøng Ñaïi dieän caùc ban ngaønh khaùc: phoøng Giaùo duïc Ñaøo taïo, phoøng Vaên hoùa Thoâng tin. Nhoùm naøy khoâng tuyeân truyeàn tröïc tieáp cho ngöôøi daân, tuy nhieân thoâng qua caùc thaûo luaän, cuoäc hoïp thöôøng kyø hoï coù theå trao ñoåi nhöõng vöôùng maéc, nhöõng vaán ñeà töø phöông thöùc vaän ñoäng quaàn chuùng ñeán caùch ñieàu chænh quy trình thu gom ñeå caùc caùn boä naøy veà ñieàu chænh taïi phöôøng cuûa mình. Nhoùm 2: bao goàm Tröôûng khu phoá, Toå tröôûng, Toå phoù Toå daân phoá, Hoäi phuï nöõ Phöôøng, nhoùm Ñoaøn vieân, Ñoäi traät töï Ñoâ thò tham gia chöông trình vaø Ñaïi dieän tröôøng hoïc. Nhoùm naøy coù traùch nhieäm phoå bieán vaø höôùng daãn noäi dung phaân loaïi raùc taïi nguoàn tröïc tieáp ñeán hoä gia ñình thoâng qua buoåi hoïp toå daân phoá, ñeán hoïc sinh qua caùc buoåi sinh hoaït Ñoaøn – Ñoäi hoaëc caùc chöông trình taäp theå cuûa tröôøng vaø ñeán Ban quaûn lyù Nhaø haøng, khaùch saïn, sieâu thò. 6.3.4. Khaûo saùt yù kieán cuûa ngöôøi daân veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn Choïn maãu ñieàu tra Ñeå ñaùnh giaù ñöôïc tình hình quaûn lyù cuõng nhö nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân veà vaán ñeà raùc thaûi cuûa ñòa phöông, Quaän phoái hôïp vôùi Coâng ty Dòch vuï Ñoâ thò vaø Quaûn lyù Nhaø Quaän 10 ñaõ tieán haønh tham vaán tröïc tieáp ñeán ñoái töôïng xaû thaûi raùc treân ñòa baøn Quaän döïa treân baûng caâu hoûi. Baûng caâu hoûi ñöôïc ñính keøm ôû phaàn phuï luïc. Do thôøi gian coù haïn neân em thu thaäp yù kieán cuûa ngöôøi daân thöïc hieän ôû Phöôøng 2, 6, 14 vôùi toång soá phieáu ñieàu tra laø 300 phieáu. Lyù do choïn 3 phöôøng treân laø do: Phöôøng 2 coù nhieàu nhaø chung cö cao taàng, Phöôøng 6 coù nhieàu chôï vaø Phöôøng 14 coù nhieàu nhaø cho sinh vieân thueâ. Xöû lyù soá lieäu ñieàu tra Keát quaû ñieàu tra coù 58% laø phuï nöõ – ñaây laø ngöôøi tröïc tieáp lo vieäc nhaø beáp, mua thöùc aên trong gia ñình vì vaäy hoï hieåu roõ veà tình traïng thaûi boû raùc. Trong quaù trình phoûng vaán do caùc ñoái töôïng coù trình ñoä vaên hoùa khoâng ñeàu neân nhaän thöùc cuûa hoï veà raùc thaûi cuõng khaùc nhau. Keát quaû ñieàu tra nhö sau: Baûng 18: Khoái löôïng raùc thaûi trong moät ngaøy cuûa caùc hoä gia ñình Stt Khoái löôïng raùc (kg/hoä/ngaøy) Tyû leä % 1 0,5 32 2 1 29 3 2 21 4 3 14 5 8 4 Toång coäng 100 Haàu heát ngöôøi daân treân ñòa baøn Quaän 10 laøm ngheà buoân baùn, coâng nhaân vaø nhaân vieân coâng chöùc, cho neân thöïc phaåm haøng ngaøy cuûa hoï chuû yeáu ñöôïc mua töø chôï moät phaàn ñaõ ñöôïc cheá bieán saün. Vì vaäy, coù moät soá hoä gia ñình thaûi ra chæ coù 0,5 kg/ngaøy, coøn nhöõng hoä buoân baùn hay kinh doanh cho thueâ nhaø troï thì raùc thaûi coù khi leân tôùi 8 kg/ngaøy. Trong ñoù raùc thöïc phaåm chieám ñeán 70 – 80%. Ñaây laø yeáu toá quan troïng ñeå löïa choïn phöông aùn taùch rieâng raùc höõu cô vaø raùc voâ cô. Baûng 19: Duïng cuï chöùa raùc hieän nay trong gia ñình Stt Loaïi duïng cuï Tyû leä % 1 Tuùi nilon 24 2 Xoâ nhöïa 60 3 Duïng cuï khaùc 16 Toång coäng 100 Duïng cuï chöùa raùc trong moãi hoä gia ñình hieän nay chuû yeáu laø xoâ nhöïa (60%), moät soá hoä gia ñình do ít raùc neân hoï söû duïng tuùi nilon ñeå ñöïng raùc. Vì theá hieän töôïng tuùi nilon laãn loän vaøo trong raùc laø thöôøng xuyeân. Baûng 20: Raùc höõu cô ñöôïc löu chöùa trong tuùi nilon Stt YÙ kieán hoä gia ñình Tyû leä % 1 Coù 66 2 Khoâng 34 Toång coäng 100 Coù tôùi 66% hoä gia ñình söû duïng tuùi nilon ñeå ñöïng raùc höõu cô vì traùnh phaùt sinh muøi hoâi, aåm moác vaø khoâng phaûi veä sinh xoâ ñöïng raùc thöôøng xuyeân. Baûng 21: Vò trí ñeå thuøng raùc trong hoä gia ñình Stt YÙ kieán hoä gia ñình Tyû leä % 1 Trong beáp 59 2 Ngoaøi haønh lang 23 3 Treân laàu 18 Toång coäng 100 Ña soá hoä gia ñình ñeàu ñeå thuøng raùc ôû trong beáp (tyû leä naøy chieám 59%) ñeå tieän cho vieäc thaûi raùc trong sinh hoaït haøng ngaøy. Baûng 22: Hình thöùc thaûi boû raùc haøng ngaøy cuûa hoä gia ñình Stt Hình thöùc boû raùc Tyû leä % 1 Ñoå vaøo xe thu gom 45 2 Ñoå vaøo thuøng raùc coâng coäng 37 3 Ñoå tröïc tieáp ra ngoaøi ñöôøng 18 Toång coäng 100 Haøng ngaøy coù coâng nhaân veä sinh ñeán töøng hoä gia ñình ñeå laáy raùc neân raùc thöôøng ñöôïc ñoå vaøo xe thu gom cuûa coâng nhaân veä sinh (45%). Trong tröôøng hôïp heûm quaù nhoû xe thu gom khoâng theå vaøo ñöôïc thì ñaäu ôû ngoaøi luùc naøy coâng nhaân cuõng ñi gom raùc ôû töøng hoä gia ñình baèng xe ñaåy tay ñeå vaän chuyeån ñeán xe thu gom. Baûng 23: Cheá ñoä thu gom raùc hieän nay Stt Cheá ñoä thu gom Tyû leä % 1 Haøng ngaøy 18 2 Caùch ngaøy 82 Toång coäng 100 Raùc thaûi ñöôïc thu gom caùch ngaøy (82%) trong tuaàn nhö thöù 2, 4, 6 hoaëc thöù 3, 5, 7 cuûa tuaàn. Baûng 24: Thu gom pheá lieäu ñeå baùn ve chai trong hoä gia ñình Stt YÙ kieán hoä gia ñình Tyû leä % 1 Coù 63 2 Khoâng 37 Toång coäng 100 Coù 63% hoä giöõ laïi caùc pheá lieäu coù khaû naêng taùi cheá ñeå baùn ve chai. Caùc loaïi pheá lieäu ñöôïc giöõ laïi chuû yeáu laø chai nhöïa, giaáy, lon nhoâm… Soá coøn laïi khoâng ñöôïc giöõ laïi vì hoï cho raèng chuùng raát reû, baùn khoâng ñöôïc bao nhieâu tieàn, hôn nöõa soá löôïng naøy quaù ít phaûi tích tröõ trong moät thôøi gian daøi môùi coù theå ñem ñi baùn. Qua ñaây cho ta thaáy raèng coù moät boä phaän ngöôøi daân vaãn chöa nhaän thöùc ñöôïc taùc haïi cuûa caùc loaïi raùc voâ cô khoù phaân huûy gaây ra cho moâi tröôøng. Vì vaäy, caàn tuyeân truyeàn ñeå ngöôøi daân hieåu roõ vieäc taùch rieâng caùc loaïi raùc naøy khoâng nhöõng ñem laïi lôïi ích cho gia ñình töø vieäc baùn ve chai vaø quan troïng hôn laø baûo veä moâi tröôøng vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho nhöõng coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo. Baûng 25: YÙ kieán cuûa ngöôøi daân veà Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn Stt YÙ kieán hoä gia ñình Tyû leä % 1 UÛng hoä 82 2 Khoâng uûng hoä 18 Toång coäng 100 Nhìn chung haàu heát ngöôøi daân treân ñòa baøn Quaän 10 uûng hoä nhieät tình Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn (82%) maëc duø hoï chöa coù hieåu roõ veà Döï aùn. Qua ñoù cho ta thaáy ñöôïc ngöôøi daân ñaõ baét ñaàu quan taâm veà vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng. Baûng 26: Nguoàn cung caáp thoâng tin veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn Stt Cô quan tuyeân truyeàn Tyû leä % 1 Töø hoïp toå daân phoá 53 2 Töø ñaøi phaùt thanh truyeàn hình 32 3 Töø ngöôøi thu gom raùc 15 Toång coäng 100 Ngöôøi daân bieát ñöôïc thoâng tin veà Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn töø vieäc hoïp toå daân phoá (53%). Cho neân, vaán ñeà hoïp toå daân phoá laø raát caàn thieát ñeå töø ñoù phoå bieán thoâng tin veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn vaø vaän ñoäng ngöôøi daân tham gia moät caùch thieát thöïc. Baûng 27: YÙ kieán cuûa ngöôøi daân veà muïc ñích cuûa Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn Stt YÙ kieán hoä gia ñình Tyû leä % 1 Laáy raùc höõu cô laøm phaân boùn 20 2 Thu gom raùc taùi cheá ñeå baùn 29 3 Baûo veä moâi tröôøng khoâng bò oâ nhieãm bôûi raùc 37 4 Khoâng bieát 14 Toång coäng 100 Trong thôøi gian tôùi Quaän caàn chuù troïng hôn nöõa coâng taùc tuyeân truyeàn giaùo duïc cho coâng ñoàng veà phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñeå ngöôøi daân hieåu roõ hôn nöõa veà muïc ñích phaân loaïi raùc taïi nguoàn cuõng nhö nhöõng lôïi ích maø Döï aùn mang laïi cho hoï, cho moâi tröôøng soáng. Baûng 28: Khaû naêng phaân loaïi raùc cuûa hoä gia ñình Stt YÙ kieán cuûa hoä gia ñình veà khaû naêng phaân loaïi raùc Tyû leä % 1 2 loaïi 53 2 3 loaïi 15 3 Khoâng bieát 32 Toång coäng 100 Coù 53% yù kieán cuûa hoä gia ñình cho raèng neân phaân loaïi raùc thaønh hai loaïi. Tuy nhieân soá hoä coøn khoâng bieát roõ thaønh phaàn, caùch thöùc phaân loaïi raùc cuõng nhö khoâng bieát neân phaân raùc ra thaønh maáy loaïi laø hôïp lyù vaãn coøn chieám tyû leä khaù nhieàu (32%). Cho neân, ta caàn xoaùy saâu vaøo coâng taùc truyeàn thoâng, höôùng daãn ngöôøi daân veà caùch thöùc phaân loaïi raùc vaø thaønh phaàn tính chaát cuûa raùc cuõng nhö nhöõng taùc ñoäng do raùc gaây ra. Baûng 29: Coù neân duy trì vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn khoâng Stt YÙ kieán hoä gia ñình Tyû leä % 1 Chaáp haønh chuû tröông cuûa Nhaø nöôùc 16 2 Tieän cho vieäc baùn ve chai 61 3 Giuùp cho vieäc thu gom deã daøng, nhanh choùng 10 4 Ñaûm baûo veä sinh 13 Toång coäng 100 Ngöôøi daân chæ bieát chuù troïng ñeán lôïi ích kinh teá (kieám tieàn töø vieäc baùn ve chai) maø chöa quan taâm ñeán lôïi ích chung laø baûo veä moâi tröôøng – cuõng chính laø baûo veä cho chính hoï. Vì vaäy, caàn phaûi taêng cöôøng hôn nöõa coâng taùc tuyeân truyeàn cho ngöôøi daân bieát veà muïc ñích cuûa phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Baûng 30: Vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn deã hay khoù thöïc hieän Stt YÙ kieán hoä gia ñình Tyû leä % 1 Deã 80 2 Khoù 20 Toång coäng 100 Coù ñeán 80% hoä gia ñình ñöôïc phoûng vaán cho raèng vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn laø deã thöïc hieän vaø khoâng coù gì khoù khaên trôû ngaïi, phaàn coøn laïi cho raèng khoù laø do khoâng hieåu roõ caùch thöùc phaân loaïi. Ñaây cuõng laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc thöïc hieän Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn treân ñòa baøn Quaän. Baûng 31: Raùc sau khi phaân loaïi neân thu gom chung hay thu gom rieâng Stt Raùc sau khi phaân loaïi neân thu gom Tæ leä % 1 Thu gom chung 38 2 Thu gom rieâng 52 3 Khoâng bieát 20 Toång coäng 100 Ñeå vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn coù hieäu quaû caàn phaûi coù trang thieát bò thu gom taùch rieâng sau khi raùc ñaõ ñöôïc phaân loaïi vaø vaän chuyeån ñeán nôi xöû lyù nhaèm ñeå nhö cheá bieán raùc moät caùch hieäu quaû vaø khoâng laãn taïp chaát. Saûn phaåm ñöôïc cheá bieán töø raùc phaûi ñaùp öùng phaàn naøo veà tieâu chuaån chaát löôïng. Baûng 32: Cô quan thöïc hieän coâng taùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng ngöôøi daân phaân loaïi raùc taïi nguoàn Stt Cô quan ñaûm nhaän vieäc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng ngöôøi daân phaân loaïi raùc taïi nguoàn Tæ leä % 1 Hoäi phuï nöõ 15 2 Hoäi cöïu chieán binh 19 3 Toå chöùc Ñoaøn 21 4 Toå tröôûng toå daân phoá 29 5 Taát caû caùc toå chöùc treân 10 6 Khoâng bieát 6 Toång coäng 100 Qua keát quaû ñieàu tra caùc hoä gia ñình ta coù theå ruùt ra nhaän xeùt: vieäc toå chöùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng ngöôøi daân thöïc hieän vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn theo caùc Toå daân phoá. Ngöôøi Toå tröôûng daân phoá phaûi ñöôïc taäp huaán rieâng ñeå chính hoï seõ laøm nhieäm vuï tuyeân truyeàn vaø theo doõi ñoân ñoác coäng ñoàng xung quanh. Baûng 33: Cheá ñoä khuyeán khích ñeå ngöôøi daân thöïc hieän toát vieäc phaân loaïi raùc Stt Hình thöùc khuyeán khích phaân loaïi raùc taïi nguoàn Tæ leä % 1 Giaûm tieàn raùc 34 2 Bieåu döông, khen thöôûng trong caùc buoåi hoïp toå daân phoá 29 3 Xeùt gia ñình ñaït tieâu chuaån vaên hoùa 20 4 Khoâng bieát 17 Toång coäng 100 Hình thöùc bieåu döông khen thöôûng caùc hoä gia ñình thöïc hieän toát vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn seõ khích leä moïi ngöôøi khi tham gia Döï aùn naøy. Baûng 34: Ñieàu kieän caàn thieát ñeå thöïc hieän vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn Stt Ñieàu kieän caàn ñeå ngöôøi daân thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn Tæ leä % 1 Phaûi caáp thuøng ñöïng raùc cho ngöôøi daân 31 2 Phaûi caáp tuùi ñöïng raùc cho ngöôøi daân 27 3 Phaûi tuyeân truyeàn roäng raõi cho ngöôøi daân 17 4 Taát caû yù kieán treân 25 Toång coäng 100 Muoán thöïc hieän toát vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn thì phaûi trang bò cho töøng hoä gia ñình thuøng vaø tuùi ñöïng raùc vì moät soá hoä khoâng töï saém cho mình thuøng ñöïng raùc nghó raèng ñeå raùc vaøo 1 tuùi nilon cuõng ñuû roài maø nhöõng tuùi naøy coù ñöôïc khi hoï mua thöïc phaåm hay vaät duïng khaùc töø ngaøy naøy sang ngaøy noï. Nhö vaäy, ñeå thöïc hieän vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn ngoaøi coâng taùc tuyeân truyeàn roäng raõi, caàn phaûi cung caáp cho hoä gia ñình thuøng chöùa raùc ñeå phaân loaïi raùc thaønh 2 loaïi (höõu cô – raùc thöïc phaåm vaø voâ cô – raùc coøn laïi). Moãi hoä caàn 2 thuøng raùc, thuøng raùc laø thuøng laøm baèng nhöïa. Þ Nhö vaäy: treân 50% daân soá cuûa Quaän uûng hoä Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn trong giai ñoaïn chöa trieån khai tuyeân truyeàn. Ñaây laø keát quaû raát ñaùng laïc quan vì ngöôøi daân ñaõ böôùc ñaàu hieåu ñöôïc taàm quan troïng cuûa vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Ngöôøi daân thöôøng chöùa raùc trong xoâ nhöïa, vaäy Nhaø nöôùc vaø Ban laõnh ñaïo Quaän 10 neân xem xeùt ñaàu tö duïng cuï chöùa raùc theo höôùng naøy. Chính quyeàn ñòa phöông chöa chuù troïng ñeà caäp ñeán vaán ñeà moâi tröôøng trong caùc cuoäc hoïp vôùi quaàn chuùng, vì theá trong thôøi gian tôùi caàn phaûi khaéc phuïc vaán ñeà naøy. 6.4. Chöông trình tuyeân truyeàn, höôùng daãn hoä gia ñình Tuyeân truyeàn baèng xe truyeàn thanh coå ñoäng: trong quaù trình tuyeân truyeàn baèng xe truyeàn thanh seõ keát hôïp vôùi phaùt tôø rôi cho hoä gia ñình treân ñòa baøn Quaän. Tuyeân truyeàn tröïc tieáp cho toå daân phoá treân ñòa baøn Quaän: thoâng qua caùc cuoäc hoïp toå daân phoá vaøo buoåi toái. Ngöôøi tröïc tieáp tuyeân truyeàn laø löïc löôïng Ñoaøn vieân Thanh nieân vôùi söï hoã trôï cuûa caùc Toå tröôûng, Toå phoù Toå daân phoá. Taát caû caùc toå daân phoá seõ höôùng daãn caùch thöùc phaân loaïi raùc taïi nguoàn vaø keát hôïp phaùt tôø rôi, daùn aùp phích, treo baêng roân cuûa Döï aùn. Khi chöông trình tuyeân truyeàn naøy keát thuùc vaø ñi vaøo hoaït ñoäng, caùc phöôøng seõ toå chöùc moät buoåi hoïp toå daân phoá nhaèm laéng nghe yù kieán phaûn hoài töø ngöôøi daân veà Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Qua buoåi hoïp, caùc Ñoaøn vieân, Toå tröôûng, Toå phoù seõ ghi nhaän nhöõng vöôùng maéc, nhöõng khoù khaên ñeå coù höôùng khaéc phuïc vaø hoã trôï. Neáu coù ngöôøi daân naøo chöa hieåu hoaëc chöa naém roõ vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn thì tuyeân truyeàn vieân seõ höôùng daãn hoï theâm moät laàn nöõa. Sau khi keát thuùc chöông trình tuyeân truyeàn, höôùng daãn cho caùc hoä gia ñình, Quaän seõ toå chöùc moät buoåi “Phaùt ñoäng chöông trình” tröôùc khi ñi vaøo thöïc hieän. Ngoaøi ra, Quaän ñaõ keát hôïp vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn vôùi coâng taùc kieåm tra, xöû phaït neáu hoä daân khoâng thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñuùng yeâu caàu. Ñoäi chuyeân kieåm tra, xöû phaït naøy do moãi phöôøng laäp ra seõ luaân phieân kieåm tra ñoät xuaát taïi caùc hoä daân. Thôøi gian kieåm tra seõ truøng vôùi thôøi gian laáy raùc cuûa Ñoäi thu gom. Soá laàn kieåm tra moãi hoä daân laø 2 laàn/thaùng/hoä. Neáu vi phaïm, ñoäi chuyeân kieåm tra, xöû phaït seõ ghi laïi ñòa chæ, laäp bieân baûn xöû phaït haønh chaùnh vaø göûi cho caùc hoä daân ñeå noäp phaït theo quy ñònh. Ñeå naâng cao hieäu quaû cuûa coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén ñoâ thò noùi chung vaø trieån khai thaønh coâng Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn noùi rieâng, moät trong nhöõng giaûi phaùp höõu hieäu laø giaùo duïc naâng cao nhaän thöùc coäng ñoàng, hoã trôï veà maët tö vaán chuyeân moân ñeå ngöôøi daân nhaän bieát vaø hieåu ñöôïc raèng moïi hoaït ñoäng cuûa hoï ñeàu lieân quan ñeán vieäc thaûi boû chaát thaûi raén taïo ñieàu kieän ñeå hoï töï nguyeän tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Cuï theå trình baøy cho ngöôøi daân bieát ñöôïc nhöõng hoaït ñoäng phaùt sinh ra chaát thaûi raén sinh hoaït qua ñoù neâu ra phöông phaùp phaân loaïi raùc taïi nguoàn nhö sau: Nhöõng hoaït ñoäng phaùt sinh ra chaát thaûi raén sinh hoaït Noäi trôï: Töø quaù trình laøm caù, thòt, gia caàm, gia suùc (ruoät, mang, vaây caù, loâng, da). Töø quaù trình nhaët rau, cuû, quaû Chai loï thuûy tinh – plastic ñöïng nöôùc chaám, daàu aên Tuùi nilon chöùa thöïc phaåm Lon ñoà hoäp Queùt nhaø: buïi, toùc, giaáy… Doïn deïp nhaø cöûa, phoøng oác: giaáy baùo, carton, chai loï thuûy tinh – plastic, maûnh saønh söù, goã, vaûi vuïn, pin, boùng ñeøn. Sau khi duøng côm tröa, chieàu: xöông caù, xöông cuûa thòt, rau thöøa, voû traùi caây, lon ñoà hoäp, lon nöôùc ngoït Thöùc aên bò thiu, ñoà hoäp quaù haïn söû duïng Hoïc taäp, nghieân cöùu: giaáy nhaùp, buùt bi heát möïc, voû baêng ñóa Phöông phaùp phaân loaïi raùc taïi nguoàn Caùc loaïi chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc lieät keâ nhö treân seõ phaân thaønh hai nhoùm vaø ñöôïc chöùa vaøo trong 2 tuùi nilon vaø 2 thuøng chöùa ñöôïc quy ñònh maøu nhö sau: Thuøng vaø tuùi nilon maøu xanh laù caây chöùa chaát thaûi raén thöïc phaåm Thuøng vaø tuùi nilon maøu xaùm chöùa caùc loaïi chaát thaûi raén coøn laïi Thuøng chöùa raùc thöïc phaåm Thuøng chöùa raùc thöïc phaåm Thuøng chöùa raùc coøn laïi Giaáy goùi caù, thòt Mang, vaûy caù, loâng gaø, vòt Tuùi nilon chöùa caù, thòt Ñoái vôùi raùc noäi trôï: Sau böõa aên tröa hoaëc chieàu: Xöông caù- thòt, rau thöøa, voû thuûy haûi saûn Giaáy, bao nilon, lon ñoà hoäp, lon nöôùc ngoït. Thuøng chöùa raùc thöïc phaåm Thuøng chöùa raùc coøn laïi Ñoà hoäp bò hoûng: Thuøng chöùa raùc thöïc phaåm Thuøng chöùa raùc coøn laïi Thöùc aên trong lon ñoà hoäp Lon chöùa thöùc aên Queùt doïn nhaø cöûa: - Laù caây, caønh caây - Voû hoäp thuoác xòt phoøng, chaát taåy Thuøng chöùa raùc thöïc phaåm Thuøng chöùa raùc coøn laïi Ñoái töôïng chính cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn laø ngöôøi xaû raùc. Ngöôøi tröïc tieáp tuyeân truyeàn vaän ñoäng laø Caùn boä phöôøng, Hoäi phuï nöõ phöôøng vaø Ñoaøn thanh nieân, Hoäi cöïu Chieán binh, Giaùo vieân vaø Ñoäi traät töï coâng coäng cuûa Phöôøng. Trong ñoù, löïc löôïng Ñoaøn thanh nieân cuûa Phöôøng ñoùng vai troø khaù quan troïng trong quaù trình tuyeân truyeàn. Coâng taùc tuyeân truyeàn naøy phaûi xuyeân suoát tröôùc khi trieån khai cho ñeán sau khi ñaõ thöïc hieän Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn. 6.5. Coâng taùc thu gom, vaän chuyeån raùc sinh hoaït taïi nguoàn Khi thöïc hieän Döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn, heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raénsinh hoaït seõ ñöôïc chia thaønh 2 phaàn: Heä thoáng thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi raén thöïc phaåm: chaát thaûi raén thöïc phaåm ñöôïc thu gom trong 7 ngaøy trong tuaàn baèng thieát bò thu gom (thuøng 660lít maøu xanh laù caây, xe ba gaùc vaø xe lam) theo caùc tuyeán thu gom bôûi löïc löôïng thu gom hieän taïi. Maïng löôùi ñieåm heïn vaãn ñöôïc söû duïng nhö heä thoáng thu gom, vaän chuyeån cuûa Quaän vaø khoâng thay ñoåi. Heä thoáng thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi raén coøn laïi: löôïng chaát thaûi raén coøn laïi sau khi phaân loaïi seõ ñöôïc Ñoäi thu gom coâng laäp thu gom 2 laàn/tuaàn baèng thuøng xe ñaåy tay 660 lít (maøu xaùm). Thuøng naøy sau khi thu gom ñaày seõ ñöôïc ñaåy veà ñieåm heïn (maïng löôùi ñieåm heïn hieän taïi seõ ñöôïc söû duïng cho heä thoáng thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi raén coøn laïi). Sau ñoù xe taûi khoâng eùp ñeán laáy raùc vaø vaän chuyeån ñeán traïm phaân loaïi taäp trung taïi baõi choân laáp Goø Caùt hoaëc Phöôùc Hieäp. Sau khi qua phaân loaïi thöù caáp, moät phaàn löôïng chaát thaûi raén coøn laïi seõ ñöôïc taùi cheá. Nhaø nöôùc ñaûm traùch quaûn lyù heä thoáng thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi raén coøn laïi naøy. Tuy nhieân ñeå traùnh tình huoáng gaëp nhau giöõa xe eùp ch