Đề tài Nghiên cứu thiết kế mô hình du lịch sinh thái cho khu du lịch hồ Tuyền Lâm thành phố Đà Lạt tỉnh Lâm Đồng theo hướng phát triển bền vững

LÔØI MÔÛ ÑAÀU Du lòch laø moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn khoâng nhöõng cuûa Ñaø Laït maø coøn laø cuûa caû tænh. Soá löôïng khaùch du lòch haøng naêm ñeán Laâm Ñoàng ñeàu taêng. Taøi nguyeân du lòch töï nhieân cuûa Laâm Ñoàng ña daïng vaø phong phuù, ñöôïc hình thaønh bôûi ñaëc ñieåm toång hôïp cuûa caùc yeáu toá ñòa hình, khí haäu, röøng vaø khu heä ñoäng thöïc vaät, thuûy vaên,... ñaõ taïo ra caûnh quan ñaëc saéc vôùi nhieàu hoà, thaùc nöôùc, ñoài nuùi, röøng thoâng  ngoaïn muïc. Taøi nguyeân töï nhieân coù giaù trò du lòch ñöôïc phaân boá töông ñoái taäp trung ôû khu vöïc Ñaø Laït vaø vuøng phuï caän, ñaây laø moät thuaän lôïi ñoái vôùi vieäc khai thaùc vaø baûo veä nhöõng taøi nguyeân naøy. Chính vò trí ñòa lyù vaø taøi nguyeân du lòch nhö vaäy maø thaønh phoá Ñaø Laït coù nhieàu tieàm naêng ñeå phaùt trieån du lòch noùi chung vaø du lòch sinh thaùi noùi rieâng. Ñeán nay, loaïi hình du lòch ñôn thuaàn ñaõ töøng böôùc ñöôïc thay theá baèng moâ hình du lòch sinh thaùi ñoù chính laø xu theá taát yeáu cuûa söï phaùt trieån xaõ hoäi. Du lòch sinh thaùi phaùt trieån maïnh meõ ñaõ ñem laïi lôïi ích kinh teá raát nhieàu nhöng khoâng ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ vaø toå chöùc toát thì seõ coù taùc ñoäng khoâng toát ñeán moâi tröôøng xung quanh nhö: Laøm cho taøi nguyeân thieân nhieân vaø moâi tröôøng bò xuoáng caáp moät caùch traàm troïng. Ñoù cuõng chính laø haäu quaû cuûa vieäc söû duïng ñaát ñai, xaây döïng caùc cô sôû du lòch khoâng ñuùng nôi hoaëc khoâng ñaûm baûo chaát löôïng laøm aûnh höôûng ñeán taøi nguyeân nöôùc, taøi nguyeân khoâng khí, taøi nguyeân ñaát, taøi nguyeân sinh vaät vaø ña daïng sinh hoïc. Moãi vuøng treân ñaát nöôùc ñeàu coù moät loaïi hình du lòch sinh thaùi khaùc nhau, moãi ñòa phöông coù nhöõng heä sinh thaùi rieâng bieät. Hôn nöõa ñaây laø moät ngaønh du lòch lieân quan maät thieát tôùi moâi tröôøng, moät öùng duïng sinh thaùi heát söùc hieäu quaû. Do ñoù toâi ñaõ maïnh daïn nghieân cöùu ñeà taøi ”Nghieân cöùu thieát keá moâ hình du lòch sinh thaùi cho khu du lòch hoà Tuyeàn Laâm TP. Ñaø Laït tænh Laâm Ñoàng theo höôùng phaùt trieån beàn vöõng”. MUÏC ÑÍCH ÑEÀ TAØI. _ Nghieân cöùu, ñaùnh giaù thöïc traïng tieàm naêng cuûa khu du lòch sinh thaùi hoà Tuyeàn Laâm. _ Thieát keá moâ hình du lòch sinh thaùi theo höôùng phaùt trieån beàn vöõng phuø hôïp vôùi ñòa hình, taøi nguyeân thieân nhieân vaø baûn saéc vaên hoùa daân toäc ñaëc tröng cho vuøng Nam Taây Nguyeân. MUÏC TIEÂU ÑEÀ TAØI. _ Ñeà taøi nghieân cöùu mang tính thieát thöïc, khaû thi coù theå aùp duïng trong thöïc teá. _ Hoaïch ñònh kinh teá trong töøng moâ hình du lòch cuûa ñeà taøi nghieân cöùu, phuø hôïp vôùi taát caû caùc ñoái töôïng. _ Moâ hình coù nhöõng neùt ñaëc tröng rieâng, laø moät böôùc ñoåi môùi trong du lòch sinh thaùi mieàn Nam Taây Nguyeân. _ Moâ hình du lòch sinh thaùi ñöôïc xaây döïng khoâng chæ ñem laïi thu nhaäp cho ngöôøi daân ñòa phöông, thuùc ñaåy neàn kinh teá trong tænh phaùt trieån maø coøn phaûi gaén lieàn vôùi coâng taùc tuyeân truyeàn, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi, taïo tieàn ñeà cho söï phaùt trieån beàn vöõng trong töông lai. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU _ Xaây döïng ñeà taøi naøy cho khu du lòch hồ Tuyền Lâm vôùi ñoái töôïng nghieân cöùu chính laø caùc tieâu chí veà kinh teá, vaên hoùa xaõ hoäi vaø moâi tröôøng cuûa khu du lòch. Ñeå töø ñoù ñaùnh giaù tieàm naêng phaùt trieån cuûa khu du lòch hieän taïi vaø ñònh höôùng phaùt trieån cho töông lai. GIÔÙI HAÏN CUÛA ÑEÀ TAØI _ Khoâng xaây döïng chöông trình DLBV cho toaøn boä caùc khu du lòch ôû Laâm Ñoàng maø chæ aùp duïng rieâng ñoái vôùi KDL hoà Tuyeàn Laâm, vì KDL hoà Tuyeàn Laâm mang ñaëc thaùi du lòch mieàn nuùi hoäi ñuû caùc tieâu chí ñeå tieán tôùi PTBV. NOÄI DUNG CUÛA ÑEÀ TAØI Theo hai phaàn lôùn vôùi noäi dung nhö sau: Khaûo saùt hieän traïng KDL hồ Tuyền Lâm _ Khaûo saùt thò hieáu cuûa du khaùch ñoái vôùi KDL hồ Tuyền Lâm trong cuoäc soáng hieän nay. _ Khaûo saùt hieän traïng cuûa KDL hồ Tuyền Lâm veà kinh teá, vaên hoùa – xaõ hoäi vaø moâi tröôøng töø ban quaûn lyù. Thiết kế mô hình DLBV tại hồ Tuyền Lâm. _ Ñaùnh giaù tieàm naêng phaùt trieån cuûa khu du lòch. _ Phaân khu vuøng. _ Xaây döïng phöông thöùc quaûn lyù – chöông trình DLBV _ Nhaän ñònh veà hieäu quaû khi aùp duïng chöông trình. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU. Phöông phaùp luaän: _ “Phaùt trieån beàn vöõng laø söï phaùt trieån nhaèm thoûa maõn caùc nhu caàu hieän taïi cuûa con ngöôøi nhöng khoâng toån haïi tôùi söï thoûa maõn caùc nhu caàu cuûa theá heä töông lai”. Ñaït ñeán söï PTBV caàn ñaït ba muïc tieâu cô baûn nhö sau: _ Beàn vöõng kinh teá. _ Beàn vöõng taøi nguyeân vaø moâi tröôøng. _ Beàn vöõng veà vaên hoaù vaø xaõ hoäi. Söï beàn vöõng taøi nguyeân vaø moâi tröôøng ñoøi hoûi khai thaùc, söû duïng taøi nguyeân ñeå ñaùp öùng cho nhu caàu hieän taïi maø khoâng laøm toån haïi ñeán khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu cuûa caùc theá heä töông lai. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän qua vieäc söû duïng taøi nguyeân moät caùch hôïp lyù, ñaûm baûo ña daïng sinh hoïc, khoâng coù nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc ñoái vôùi moâi tröôøng. Ñoái vôùi vaên hoaù xaõ hoäi thì söï PTBV caàn ñaûm baûo ñem laïi lôïi ích laâu daøi cho xaõ hoäi nhö taïo coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, goùp phaàn naâng cao möùc soáng cuûa ngöôøi daân vaø söï oån ñònh xaõ hoäi, ñoàng thôøi giöõ gìn caùc baûn saéc vaên hoùa daân toäc. Du lòch noùi chung vaø du lòch PTBV noùi rieâng ñaõ vaø ñang phaùt trieån nhanh choùng treân phaïm vi toaøn theá giôùi, goùp phaàn tích cöïc vaøo söï phaùt trieån kinh teá, baûo toàn caùc giaù trò vaên hoaù vaø coù taùc ñoäng ñeán moïi khía caïnh veà taøi nguyeân vaø moâi tröôøng. Trong xu theá phaùt trieån ngaøy nay thì du lòch PTBV ngaøy caøng ñöôïc söï quan taâm cuûa nhieàu ngöôøi, bôûi ñoù laø moät loaïi hình du lòch coù traùch nhieäm vôùi thieân nhieân, vaø laø loaïi hình duy nhaát hoã trôï ñaéc löïc cho coâng taùc baûo toàn thieân nhieân, giöõ gìn caùc giaù trò vaên hoaù baûn ñòa, phaùt trieån coäng ñoàng, goùp phaàn tích cöïc vaøo söï phaùt trieån du lòch noùi rieâng vaø phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi noùi chung. Phöông phaùp cuï theå: Treân cô sôû thu thaäp thoâng tin, söu taàm, ñieàu tra tröïc tieáp hoaëc döïa vaøo caùc keát quaû khaûo saùt ñieàu tra ñaõ coù taïi moät soá khu du lòch sinh thaùi tænh Laâm Ñoàng cuøng vieäc phaân tích khaûo saùt ñaùnh giaù hieän traïng du lòch sinh thaùi taïi khu du lòch hoà Tuyeàn Laâm töø ñoù so saùnh, löïa choïn vaø ñöa ra caùc giaûi phaùp thích hôïp vaø khaû thi cho vieäc thieát keá moâ hình. Tham khaûo, toång hôïp caùc baùo caùo veà quy hoaïch toång theå du lòch tænh Laâm Ñoàng giai ñoaïn 2005-2010, caùc döï aùn caûi taïo naâng caáp caùc khu du lòch tænh Laâm Ñoàng vaø taøi lieäu du lòch sinh thaùi, du lòch beàn vöõng… Ñi thöïc teá taïi khu du lòch hoà Tuyeàn Laâm, vaø caùc ñieåm du lòch sinh thaùi trong tænh Laâm Ñoàng, quan saùt, ghi cheùp, chuïp aûnh. Söû duïng phöông phaùp ñieàu tra theo daïng phieáu hoûi nhaèm khai thaùc thoâng tin töø: Du khaùch, ban quaûn lyù, caùc hoä daân sinh soáng vaø tham gia kinh doanh du lòch taïi ñaây. Soá löôïng phieáu ñieàu tra daønh cho khaùch tham quan laø 100 phieáu caâu hoûi, ñöôïc thöïc hieän 02 laàn trong tuaàn, vò trí phaùt phieáu ñieàu tra ñöôïc theå hieän qua sô ñoà sau: Ñieåm keát thuùc Ñieåm xuaát phaùt Khu trung taâm Hình 1: Sô ñoà phaùt phieáu ñieàu tra Quy hoaïch phaùt trieån vuøng du lòch tænh Laâm Ñoàng ñeå xaây döïng moâ hình du lòch cho hoà Tuyeàn Laâm. CHÖÔNG I: GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ DU LÒCH SINH THAÙI VAØ DU LÒCH BEÀN VÖÕNG 1.1. DU LÒCH SINH THAÙI. 1.1.1. Khaùi nieäm chung: DLST laø moät khaùi nieäm töông ñoái môùi vaø ñaõ nhanh choùng thu huùt ñöôïc söï quan taâm cuûa nhieàu ngöôøi, hoaït ñoäng trong nhieàu lónh vöïc khaùc nhau. Ñaây laø moät khaùi nieäm roäng, ñöôïc hieåu theo nhöõng caùch khaùc nhau töø nhöõng goùc ñoä khaùc nhau. Tröôùc ñaây, DLST chæ ñôn giaûn laø söï gheùp noái yù nghóa cuûa hai khaùi nieäm “du lòch” vaø “sinh thaùi” voán ñaõ quen thuoäc töø laâu. Tuy nhieân, ñöùng ôû goùc nhìn roäng hôn, toång quaùt hôn thì quan nieäm DLST laø moät loaïi hình du lòch thieân nhieân. Nhö vaäy, moïi hoaït ñoäng cuûa du lòch coù lieân quan ñeán thieân nhieân nhö taém bieån, nghæ nuùi,…ñeàu ñöôïc hieåu laø DLST. Vaø ôû Vieät Nam trong laàn hoäi thaûo veà “Xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån Du lòch sinh thaùi ôû Vieät Nam” töø 7/9/1999 ñeán 9/9/1999 ñaõ ñöa ra ñònh nghóa veà DLST laø: “Du lòch sinh thaùi laø loaïi hình du lòch döïa vaøo thieân nhieân vaø vaên hoaù baûn ñòa, gaén vôùi giaùo duïc moâi tröôøng, coù ñoùng goùp cho noã löïc baûo toàn vaø phaùt trieån beàn vöõng, vôùi söï tham gia tích cöïc cuûa coäng ñoàng ñòa phöông” Vaäy DLST laø: Loaïi hình du lòch döïa vaøo thieân nhieân phaùt huy giaù trò taøi nguyeân. Loaïi hình du lòch höôùng tôùi giaùo duïc moâi tröøông. Du lòch tröïc tieáp mang laïi nhieàu nguoàn lôïi ích veà kinh teá vaø caûi thieän phuùc lôïi cho caùc coäng ñoàng. Loaïi hình du lòch phaûi coi troïng vieäc baûo toàn nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân. Trong neàn coâng nghieäp du lòch ñöông ñaïi, caû boán yeáu toá treân gaén boù chaët cheõ vôùi nhau, ñeå khaúng ñònh DLST laø loaïi hình DLBV cuøng vôùi vai troø phaùt trieån coäng ñoàng vaø baûo toàn taøi nguyeân thieân nhieân. 1.1.2. Nhöõng nguyeân taéc cuûa du lòch sinh thaùi 1.1.2.1. Cô sôû cuûa du lòch sinh thaùi Vôùi muïc tieâu ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch haøng, giaûm thieåu caùc taùc ñoäng leân moâi tröôøng sinh thaùi vaø ñem laïi phuùc lôïi (kinh teá, sinh thaùi vaø xaõ hoäi) cho coäng ñoàng ñòa phöông, DLST laáy caùc cô sôû sau ñeå phaùt trieån: Tìm hieåu vaø baûo veä caùc giaù trò thieân nhieân, vaên hoaù. Giaùo duïc moâi tröôøng Phaûi coù toå chöùc veà nghieäp vuï du lòch, haïn cheá tôùi möùc thaáp nhaát ñoái vôùi moâi tröôøng. Phaûi hoã trôï cho baûo veä moâi tröôøng. 1.1.2.2. Nhöõng nguyeân taéc cuûa du lòch sinh thaùi _ Söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân moät caùch beàn vöõng: bao goàm caû taøi nguyeân thieân nhieân, xaõ hoäi vaø vaên hoaù. Vieäc söû duïng beàn vöõng taøi nguyeân laø neàn taûng cô baûn nhaát cuûa vieäc phaùt trieån du lòch laâu daøi. _ Chöông trình giaùo duïc vaø huaán luyeän ñeå caûi thieän, quaûn lyù di saûn vaø caùc taøi nguyeân thieân nhieân neân ñöôïc thaønh laäp. Giaûm tieâu thuï, giaûm chaát thaûi moät caùch trieät ñeå nhaèm naâng cao chaát löôïng moâi tröôøng. _ Duy trì tính ña daïng veà töï nhieân, vaên hoaù,… _ Loàng gheùp caùc chieán löôïc phaùt trieån du lòch cuûa ñòa phöông vôùi quoác gia. _ Phaûi hoã trôï kinh teá ñòa phöông, traùnh gaây thieät haïi cho heä sinh thaùi ôû ñaây. _ Phaûi thu huùt söï tham gia cuûa coäng ñoàng ñòa phöông. Ñieàu naøy khoâng chæ ñem laïi lôïi ích cho coäng ñoàng, cho moâi tröôøng sinh thaùi maø coøn nhaèm taêng cöôøng khaû naêng ñaùp öùng caùc thò hieáu cuûa du khaùch. _ Phaûi bieát tö vaán caùc nhoùm quyeàn lôïi vaø coâng chuùng. Tö vaán giöõa coâng nghieäp du lòch vaø coäng ñoàng ñòa phöông, caùc toå chöùc vaø cô quan nhaèm ñaûm baûo cho söï hôïp taùc laâu daøi cuõng nhö giaûi quyeát caùc xung ñoät coù theå naûy sinh. _ Ñaøo taïo caùc caùn boä, nhaân vieân phuïc vuï trong hoaït ñoäng kinh doanh du lòch nhaèm naâng cao chaát löôïng dòch vuï du lòch. 1.1.2.3. Cô sôû cuûa söï phaùt trieån beàn vöõng trong du lòch sinh thaùi _ Giaûm ñeán möùc thaáp nhaát vieäc khaùnh kieät taøi nguyeân moâi tröôøng: Ñaát, nöôùc ngoït, caùc thuyû vöïc, khoaùng saûn,… ñaûm baûo söû duïng laâu daøi caùc daïng taøi nguyeân khoâng taùi taïo laïi ñöôïc baèng caùch taùi cheá, traùnh laõng phí, söû duïng ít hôn hoaëc thay theá chuùng. Nhö vaäy, caàn phaûi söû duïng taøi nguyeân theo nguyeân taéc: “Nhu caàu söû duïng chuùng khoâng vöôït quaù khaû naêng taùi taïo taøi nguyeân ñoù” _ Baûo toàn tính ña daïng sinh hoïc, baûo toàn tính di truyeàn cuûa caùc loaïi ñoäng, thöïc vaät nuoâi troàng cuõng nhö hoang daõ. Ñaûm baûo vieäc söû duïng laâu beàn baèng caùch quaûn lyù phöông thöùc vaø möùc ñoä söû duïng, laøm cho caùc nguoàn taøi nguyeân ñoù vaãn coøn khaû naêng phuïc hoài. _ Duy trì caùc heä sinh thaùi thieát yeáu, ñaûm baûo cho cuoäc soáng coäng ñoàng vaø neân nhôù raèng söùc chòu ñöïng cuûa caùc heä sinh thaùi treân traùi ñaát laø coù haïn. _ Neáu coù ñieàu kieän thì neân duy trì caùc heä sinh thaùi töï nhieân. Hoaït ñoäng trong khaû naêng chòu ñöïng cuûa traùi ñaát. Phuïc hoài laïi moâi tröôøng ñaõ bò suy thoaùi, giöõ gìn söï caân baèng caùc heä sinh thaùi. 1.2. DU LÒCH BEÀN VÖÕNG 1.2.1. Khaùi nieäm chung Khaùi nieäm veà DLBV môùi xuaát hieän treân cô sôû caûi tieán vaø naâng caáp khaùi nieäm veà du lòch meàm cuûa nhöõng naêm 90 vaø thöïc söï gaây ñöôïc söï chuù yù roäng raõi trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Theo Hoäi ñoàng Du lòch vaø Löõ haønh quoác teá (WTTC), 1996 thì: “Du lòch beàn vöõng laø vieäc ñaùp öùng caùc nhu caàu hieän taïi cuûa du khaùch vaø vuøng du lòch maø vaãn ñaûm baûo nhöõng khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu cho caùc theá heä du lòch töông lai”. DLBV ñoøi hoûi phaûi quaûn lyù taát caû caùc daïng taøi nguyeân theo caùch naøo ñoù ñeå chuùng ta coù theå ñaùp öùng caùc nhu caàu kinh teá, xaõ hoäi vaø thaåm myõ trong khi vaãn duy trì ñöôïc baûn saéc vaên hoaù, caùc quùa trình sinh thaùi cô baûn, ña daïng sinh hoïc vaø caùc heä ñaûm baûo söï soáng. 1.2.2. Muïc tieâu cuûa DLBV Phaùt trieån, gia taêng söï ñoùng goùp cuûa du lòch vaøo kinh teá vaø moâi tröôøng. Caûi thieän tính coâng baèng xaõ hoäi trong phaùt trieån. Caûi thieän chaát löôïng cuoäc soáng cuûa coäng ñoàng baûn ñòa. Ñaùp öùng cao ñoä nhu caàu cuûa du khaùch. Duy trì chaát löôïng moâi tröôøng. Chieán löôïc ñeå ñaït ñeán DLBV coøn chöa ñöôïc xaây döïng hoaøn chænh, ñang caàn coá gaéng ñeå ñöôïc chaáp nhaän roäng raõi. Moãi moät tình huoáng ñoøi hoûi nhöõng tieáp caän vaø giaûi phaùp khaùc nhau. Tuy nhieân, neáu thöïc söï du lòch ñem laïi lôïi ích cho moâi tröôøng töï nhieân, xaõ hoäi vaø beàn vöõng laâu daøi thì taøi nguyeân khoâng coù quyeàn ñöôïc söû duïng quaù möùc. Tính ña daïng töï nhieân, xaõ hoäi vaø vaên hoaù phaûi ñöôïc baûo veä, phaùt trieån du lòch phaûi ñöôïc loàng gheùp vaøo chieán löôïc phaùt trieån cuûa ñòa phöông vaø quoác gia, ngöôøi ñòa phöông phaûi ñöôïc tham gia vaøo vieäc hoaïch ñònh keá hoaïch vaø trieån khai hoaït ñoäng du lòch, hoaït ñoäng nghieân cöùu trieån khai vaø giaùm saùt caàn ñöôïc tieán haønh. Nhöõng nguyeân taéc naøy cuûa tính beàn vöõng caàn phaûi ñöôïc trieån khai trong toaøn boä lónh vöïc phaùt trieån du lòch 1.2.3. Möôøi nguyeân taéc du lòch sinh thaùi beàn vöõng Söû duïng nguoàn löïc moät caùch beàn vöõng. Vieäc baûo toàn vaø söû duïng beàn vöõng nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân, vaên hoùa vaø xaõ hoäi laø toái caàn thieát, noù seõ khieán cho vieäc kinh doanh phaùt trieån laâu daøi. Taát caû caùc hoaït ñoäng kinh teá ñeàu lieân quan ñeán vieäc söû duïng nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân cuõng nhö nguoàn taøi nguyeân nhaân vaên. Nhieàu nguoàn trong soá ñoù khoâng theå ñoåi môùi, taùi cheá hay thay theá ñöôïc. Phaùt trieån beàn vöõng chuû tröông uûng hoä vieäc löu laïi cho caùc theá heä töông lai moät nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân khoâng keùm hôn so vôùi caùi maø caùc theá heä tröôùc ñöôïc höôûng. Ñieàu naøy cuõng coù nghóa laø vieäc tính tôùi caùc dòch vuï ñöôïc moâi tröôøng thieân nhieân cung caáp, nhöõng dòch vuï naøy khoâng phaûi laø “haøng hoùa cho khoâng” maø phaûi ñöôïc tính vaøo chi phí caùc hoaït ñoäng kinh teá. Caùc nguyeân taéc nhö vaäy cuõng ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi taøi nguyeân nhaân vaên. Ngöôøi ta caàn traân troïng caùc neàn vaên hoùa ñòa phöông, truyeàn thoáng daân toäc, keá sinh nhai vaø ñaát ñai con ngöôøi ta döïa vaøo ñeå soáng. Söï phaùt trieån nhanh choùng tröôùc maét vaø khoâng coù keá hoaïch cuûa du lòch ñaïi traø ñaõ luoân laøm xuoáng caáp nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân vaø taøi nguyeân nhaân vaên maø noù phuï thuoäc vaøo. Vieäc söû duïng beàn vöõng baûo toàn vaø baûo veä caùc nguoàn löïc naøy ñang ngaøy caøng ñöôïc nhìn nhaän nhö laø vaán ñeà soáng coøn ñoái vôùi vieäc quaûn lyù hôïp lyù baûo toàn vaø baûo veä caùc nguoàn löïc naøy. Caùc vaán ñeà oâ nhieãm khí quyeån cuõng khoâng keùm hôn: söï phaùt thaûi cuûa maùy bay cho khaùch du lòch vôùi soá löôïng ngaøy caøng taêng cuøng vôùi oâ nhieãm khoâng khí töø oâ toâ, taéc-xi, xe buyùt du lòch, maùy ñieàu hoøa khoâng khí ñang aûnh höôûng ñeán chaát löôïng cuûa nhieàu ñieåm du lòch. Maëc duø phaùt trieån du lòch coù theå taïo coâng aên vieäc laøm vaø caùc lôïi ích coù lieân quan cho coäng ñoàng ñòa phöông nhöng thöôøng noù laïi quaù lô laø caùc nhu caàu vaø quyeàn lôïi cuûa ngöôøi daân. Caùc neàn vaên hoùa coù theå ñöôïc khoâi phuïc thoâng qua moái quan taâm roäng lôùn cuûa khaùch du lòch daãn tôùi vieäc phuïc hoài vaø baûo veä caùc di saûn vaên hoùa lòch söû. 1.2.4. Ñeå du lòch sinh thaùi coù theå phaùt trieån beàn vöõng thì chuùng ta caàn phaûi: 1. Ngaên chaën söï phaù haïi tôùi caùc nguoàn taøi nguyeân moâi tröôøng thieân nhieân vaø con ngöôøi. 2. Hoaït ñoäng nhö moät löïc löôïng baûo toàn. 3. Phaùt trieån vaø thöïc thi caùc chính saùch moâi tröôøng hôïp lyù trong taát caû caùc lónh vöïc cuûa du lòch. 4. Laép ñaët caùc heä thoáng thích hôïp ñeå giaûm thieåu oâ nhieãm nguoàn nöôùc vaø khoâng khí töø vieäc phaùt trieån du lòch. 5. Phaùt trieån vaø tieán haønh caùc chính saùch vaän chuyeån beàn vöõng, giao thoâng coâng coäng coù hieäu quaû – ñi boä vaø ñi xe ñaïp – ñeå baûo veä moâi tröôøng. 6. Gaén chaët vôùi nguyeân taéc phoøng ngöøa trong caùc hoaït ñoäng vaø phaùt trieån. 7. Toân troïng caùc nhu caàu vaø quyeàn lôïi cuûa ngöôøi daân baûn ñòa. 8. Baûo veä vaø uûng hoä vieäc thöøa höôûng di saûn vaên hoùa vaø lòch söû cuûa caùc daân toäc treân theá giôùi. 9. Phaûn ñoái quyeát lieät vieäc phaùt trieån cuûa loaïi hình du lòch maïi daâm boùc loät. 10. Giaûm tieâu thuï quaù möùc vaø chaát thaûi. ( Nguoàn www.Dulichvietnam.com ) 1.2.5. Moät soá moâ hình du lòch sinh thaùi beàn vöõng 1.2.5.1. Laøng du lòch ôû Australia Tieâu chuaån choïn löïa (ñaëc tröng) _ Ñieån hình cho moät vuøng, coù chuøa, ñeàn hay nhaø thôø. _ Ñoä cao nhaø cöûa ≤ 3 taàng. _ Kieán truùc: nhaø kieåu môùi hay coå phaûi haøi hoaø, caân baèng. Tieâu chuaån sinh thaùi _ Noâng/laâm nghieäp: caûnh quan töï nhieân ñöôïc duy trì, haïn cheá toái ña söû duïng hoaù chaát noâng nghieäp. _ Chaát löôïng khoâng khí vaø tieáng oàn: caùch xa ñöôøng oâ toâ ít nhaát 3km, ñaëc bieät laø ñöôøng cao toác. _ Giao thoâng: ñöôøng daønh cho xe ñaïp, ñi boä, phöông tieän coâng coäng. _ Haøng hoaù vaø chaát thaûi: tieán haønh taùi cheá, phaân loaïi raùc, traùnh bao bì khoâng caàn thieát, baùn caùc saûn phaåm ñòa phöông. _ Chaát löôïng vaø trang bò cô sôû haï taàng: xaây döïng, hoaø hôïp vôùi moâi tröôøng, phuø hôïp vôùi caû ngöôøi ñòa phöông vaø treû em. Tieâu chuaån xaõ hoäi vaø du lòch _ Daân soá cöïc ñaïi cuûa laøng ≤1.500 ngöôøi. _ Nhaø nghæ: ≤ 25% nhaø ñòa phöông. _ Soá giöôøng nghæ cöïc ñaïi = soá daân ñòa phöông (1:1). _ Traùnh xaây khaùch saïn lôùn. _ Coäng ñoàng ñòa phöông tích cöïc tham gia vaøo caùc quyeát ñònh phaùt trieån du lòch. _ Cô sôû haï taàng cho khaùch du lòch: coù moät vaên phoøng thoâng tin du lòch, khoâng coù hoaëc raát ít cô sôû dòch vuï nhö laøm daàu, nöôùng baùnh, taïp phaåm chæ daønh cho du khaùch deã tieáp caän vôùi caùc tieän nghi moâi tröôøng(heä thoáng ñöôøng moøn, ñöôøng ñi daïo). (Nguoàn: Nguyeãn Ñình Hoøe, Vuõ Vaên Hieáu – Du lòch beàn vöõng – NXB. Ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi, 2001) 1.2.5.2. Ecomost: Moâ hình du lòch beàn vöõng cuûa coäng ñoàng Chaâu Aâu (Ecomost = European Community Models of Sustainable Tourism) Moâ hình Ecomost ñöôïc xaây döïng thöû nghieäm taïi Mallorka, Taây Ban Nha. Ñaây laø moät trung taâm du lòch lôùn nhaát Chaâu Aâu. Mallorka phaùt trieån ñöôïc laø nhôø du lòch: 50% thu nhaäp nhôø du lòch cuoái tuaàn. Ñeå khaéc phuïc tình traïng suy thoaùi cuûa ngaønh du lòch ôû Mallorka, moät chöông trình nghieân cöùu xaây döïng moâ hình DLBV ñaõ ñöôïc tieán haønh. Theo moâ hình Ecomost, phaùt trieån DLBV caàn gaén keát ba muïc tieâu chuû yeáu laø: Beàn vöõng veà maët sinh thaùi: baûo toàn sinh thaùi vaø ña daïng sinh hoïc – Phaùt trieån du lòch caàn phaûi toân troïng khaû naêng taûi cuûa heä sinh thaùi. Beàn vöõng veà vaên hoaù – xaõ hoäi: baûo toàn ñöôïc baûn saéc xaõ hoäi, muoán vaäy moïi quyeát ñònh phaûi coù söï tham gia cuûa coäng ñoàng . Beàn vöõng veà maët kinh teá: ñaûm baûo hieäu quaû kinh teá vaø quaûn lyù toát taøi nguyeân sao cho taøi nguyeân coù theå tieáp tuïc phuïc vuï cho caùc theá heä töông lai. Ba yeâu caàu chính nhaèm duy trì khu du lòch: Daân soá caàn ñöôïc duy trì hôïp lyù vaø giöõ baûn saéc vaên hoaù. Caûnh quan caàn duy trì ñöôïc söï haáp daãn du khaùch. Khoâng laøm gì gaây haïi cho sinh thaùi. Muoán ñaït ñöôïc ba yeâu caàu treân, caàn moät yeâu caàu thöù tö: Coù moät cô cheá haønh chính hieäu quaû. Cô cheá naøy phaûi nhaèm vaøo thöïc hieän caùc nguyeân taéc PTBV, ñaûm baûo thöïc thi moät keá hoaïch hieäu quaû vaø toång hôïp cho pheùp söï tham gia cuûa coäng ñoàng vaøo hoaïch ñònh caùc chính saùch du lòch. Ecomost ñaõ chia nhoû caùc muïc tieâu cuûa DLBV thaønh caùc thaønh toá vaø sau ñoù caùc thaønh toá ñöôïc nhaän dieän vaø ñaùnh giaù qua caùc chæ thò: Thaønh toá vaên hoùa xaõ hoäi: Daân soá phuø hôïp, baûo toàn hieäu quaû kinh teá vaø baûo toàn baûn saéc vaên hoaù. Thaønh toá du lòch: thoûa maõn du khaùch vaø caùc nhaø kinh doanh tour du lòch, baûo trì vaø hieän ñaïi hoùa ñieàu kieän aên ôû, giaûi trí. Thaønh toá sinh thaùi: khaû naêng taûi, baûo toàn caûnh quan, söï quan taâm ñeán moâi tröôøng. Thaønh toá chính saùch: Ñaùnh giaù ñöôïc chaát löôïng du lòch, chính saùch ñònh höôùng sinh thaùi, quy hoaïch vuøng, söï tham gia cuûa coäng ñoàng vaø caùc nhoùm quyeàn lôïi trong quaù trình quy hoaïch. Ecomost xaây döïng moät keá hoaïch haønh ñoäng cuï theå trong ñoù chia caùc haønh ñoäng döïa vaøo möùc ñoä öu tieân vaø xaùc ñònh roõ traùch nhieäm cuûa caùc caù nhaân vaø toå chöùc lieân quan. (Nguoàn: Nguyeãn Ñình Hoøe, Vuõ Vaên Hieáu – Du lòch beàn vöõng – NXB. Ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi, 2001) 1.2.5.3. Moâ hình du lòch beàn vöõng ÔÛ Hoaøng Sôn – Trung Quoác Hoaøng Sôn laø moät vuøng nuùi coù phong caûnh ñeïp ôû tænh An Huy mieàn ñoâng Trung Quoác. Ñoù laø moät khu danh thaéng coù caûnh quan thieân nhieân ñeïp vaø laø khu di tích lòch söû vaên hoaù. Bao phuû moät dieän tích 154 km2, khu vöïc naøy coøn coù 72 ngoïn nuùi nhoû khaùc nhau, 2 hoà, 3 thaùc nöôùc, 36 doøng suoái nöôùc khoaùng, 24 doøng suoái töï nhieân vaø 20 ñaàm laày to nhoû khaùc nhau. Taøi nguyeân thieân nhieân ôû ñaây laø nhöõng röøng laù ruïng, vuøng ñaàm laày phaúng laëng, röøng thoâng, röøng thoâng Hoaøng Sôn, caùc loaïi thöïc vaät quyù hieám vaø ñoäng vaät ñang ñöôïc baûo veä. Hôn theá nöõa, Hoaøng Sôn coøn coù nhieàu ñeàn, nhöõng nhaø tu kín, laàu vaø nhöõng doøng chöõ khaéc hoïa treân ñaù. Söï taêng tröôûng nhanh cuûa du lòch ôû vuøng Hoaøng Sôn ñaày danh thaéng naøy ñaõ daãn ñeán 5 vaán ñeà xuoáng caáp veà moâi tröôøng nhö: Soá loaøi ñoäng, thöïc vaät giaûm xuoáng. Söï xaây döïng caùc coâng trình, ñöôøng xaù, vaø ñöôøng caùp treo qua nuùi cuøng vôùi caùc döï aùn thuyû lôïi ñaõ laøm maát ñi hoaëc laøm toån haïi ñeán thaûm thöïc vaät röøng, trong ñoù coù nhieàu loaøi thöïc vaät quyù hieám. Thaûm thöïc vaät naøy moät thôøi ñaõ taïo neân moâi tröôøng sinh caûnh cho caùc loaøi ñoäng vaät maø ngaøy nay hieám khi ngöôøi ta nhìn thaáy chuùng. Xaây döïng vaø phaùt trieån ñaõ laøm giaûm ñi veû ñeïp thieân nhieân. Xaây döïng traøn lan ôû ñieåm du lòch caûnh quan noåi tieáng OÂn Tuyeàn ñaõ laøm giaûm ñi veû ñeïp cuûa noù. Söï caáp nöôùc sinh hoaït cho du khaùch ñaõ laøm leäch caùc heä thoáng thuûy vaên. Caùc hoà chöùa nöôùc vaø caùc coâng trình chöùa nöôùc khaùc ñöôïc xaây döïng ñeå ñaûm baûo cung caáp nöôùc cho khaùch du lòch. Vì vaäy caàn phaûi xaây döïng ñaäp chaén nöôùc ngang qua suoái, do ñoù ñaõ gaây ra söï thay ñoåi lôùn ñoái vôùi löu vöïc soâng. Moät vaøi ñieåm tham quan bò quaù taûi vôùi soá löôïng du khaùch. Du lòch ôû vuøng nuùi Hoaøng Sôn ñaõ phaùt trieån töø soá khaùch 282.000 trong naêm 1979 leân ñeán 1.300.000 trong naêm 1990. ÔÛ vaøo thôøi kyø cao ñieåm, haøng ngaøy coù ñeán 8.000 khaùch tôùi tham quan. Chaát thaûi raén vaø nöôùc thaûi gaây oâ nhieãm nghieâm troïng. Raát nhieàu raùc ñang thaûi ra khu vöïc thaéng caûnh Hoaøng Sôn naøy. Moät soá raùc thaûi sinh hoaït laïi ñang chaûy töï do xuoáng caùc thung luõng vaø vaøo caùc doøng soâng gaây taùc haïi cho chaát löôïng nguoàn nöôùc. Ñeå ñoái phoù vaø quaûn lyù caùc taùc ñoäng moâi tröôøng tieâu cöïc gaây ra bôûi du lòch taïi Hoaøng Sôn, Chính quyeàn tænh An Huy ñaõ xaây döïng moät chieán löôïc baûo veä khu du lòch bao goàm 10 ñieåm: Taùn thaønh nguyeân taéc chæ ñaïo “phoøng ngöøa”. Cuûng coá chöông trình toång hôïp ñeå loàng ngheùp caùc haønh ñoäng haønh chính vaø keá hoaïch caàn thieát. Giaùm saùt chaát löôïng nöôùc, cung caáp vaø quaûn lyù heä thoáng nöôùc. Phaân taùn du lòch ra moät khu roäng lôùn. Söû duïng hình thöùc tour tham quan ñaët tröôùc ñeå ñieàu tieát soá khaùch ñeán thaêm quan moät khu du lòch cuï theå naøo ñoù. Döøng hoaït ñoäng du lòch ôû caùc khu coù heä sinh thaùi ñang bò toån haïi ñeå caùc heä sinh thaùi nôi ñaây töï phuïc hoài qua caùc quaù trình tieán trieån töï nhieân. Thöïc hieän quaûn lyù nghieâm ngaët hoaït ñoäng xaây döïng trong khu du lòch. Nhö vaäy caûnh quan seõ khoâng bò hö haïi vaø oâ nhieãm seõ ñöôïc giaûm toái ña. Caùc coâng trình xaây döïng phaûi ñöôïc thieát keá haøi hoaø vôùi caûnh quan vaø caùc ñaëc tính cuûa ñòa phöông. Thöïc hieän caùc bieän phaùp quaûn lyù coù lôïi cho moâi tröôøng vaø ñeà cao söï giaûm aùp löïc ñeán heä sinh thaùi. Taïo laäp vöôøn thöïc vaät vaø khu döï tröõ nguoàn gen ñeå coù theå phuïc vuï cho coâng vieäc baûo toàn gen vaø cho döï aùn khoâi phuïc thaûm thöïc vaät. Laäp ñaøi quan saùt moâi tröøông ñeå phaùt hieän ra nhöõng bieán ñoåi moâi tröôøng. Chieán löôïc baûo veä vuøng nuùi Hoaøng Sôn ñang ôû trong giai ñoaïn thöïc thi. Chieán löôïc naøy laø caû moät noã löïc lôùn cuûa chính quyeàn nhaèm söûa chöõa nhöõng sai laàm trong quaù khöù vaø phoøng ngöøa nhöõng sai laàm trong töông lai. Maëc duø khu du lòch Hoaøng Sôn vaãn coøn toàn taïi moät vaøi bieåu hieän suy thoaùi, nhöng caùc bieän phaùp keá hoaïch caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc moät söï phaùt trieån du lòch beàn vöõng ñaõ ñöôïc laäp vaø thi haønh. (Nguoàn: Nguyeãn Ñình Hoøe, Vuõ Vaên Hieáu – Du lòch beàn vöõng – NXB. Ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi, 2001) 1.3. TÌNH HÌNH DU LÒCH SINH THAÙI TREÂN THEÁ GIÔÙI _ Du lòch coù theå laø moät ñoäng löïc maïnh ñoái vôùi vieäc baûo toàn vaø baûo veä moâi tröôøng. Boán möôi naêm trôû laïi ñaây chöùng kieán moät söï phaùt trieån vaø môû roäng caùc vöôøn quoác gia, khu baûo toàn ñoäng vaät hoang daõ vaø caùc khu baûo toàn thieân nhieân. Chuùng ñöôïc thieát keá ñeå baûo toàn caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät quyù hieám. Ngaøy nay treân theá giôùi coù 5000 khu, nhöng trong ñoù coù nhieàu khu phuï thuoäc vaøo nhöõng nguoàn thu töø du lòch. _ Maëc duø thò tröôøng veà thieân nhieân vaø du lòch sinh thaùi ñang phaùt trieån phaûn aùnh moái quan taâm ngaøy caøng taêng cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi vôùi moâi tröôøng, nhöng thò phaàn cuûa noù raát nhoû beù vaø haïn cheá so vôùi thò tröôøng du lòch troïn goùi vaø ñaïi traø ñaõ luoân laøm xuoáng caáp nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân vaø taøi nguyeân nhaân vaên maø noù phuï thuoäc vaøo. _ Coâng nghieäp du lòch ñang taêng cöôøng aùp duïng caùc chính saùch moâi tröôøng. Coâng vieân Disney ôû Floria, Center Parcs ôû Anh, taäp ñoaøn khaùch saïn Sheraton and Intercontinental ñang neâu ra caùc vaán ñeà xöû lyù chaát thaûi, taùi cheá vaø baûo veä nguoàn nöôùc. _ Toång cuïc Du lòch Thaùi Lan nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi laøm thaám daàn vaøo du khaùch vaø ngaønh coâng nghieäp du lòch “söï hieåu bieát vaø söï caàn thieát phaûi baûo veä caùc taøi nguyeân du lòch“. Phöông chaâm cuûa uûy ban Du lòch xöù Wales bao goàm caùc nguyeân taéc beàn vöõng coøn Ban Du lòch Anh Quoác, UÛy ban Mieàn queâ vaø Phaùt trieån noâng thoân gaàn ñaây ñaõ xuaát baûn moät cuoán saùch höôùng daãn veà du lòch beàn vöõng. _ Ñoái vôùi nöôùc New Zealand, du lòch beàn vöõng coù nghóa laø quaûn lyù moâi tröôøng theo moät caùch maø “du khaùch, ngöôøi ñieàu haønh vaø caùc coäng ñoàng ñòa phöông cuûa töông lai” seõ ñöôïc höôûng caùc nguoàn taøi nguyeân caøng gioáng ngaøy nay caøng toát. _ Maëc duø söï hieåu bieát vaø caùc thieän yù nhö vaäy ngaøy caøng nhieàu, nhöng phaàn lôùn du lòch vaãn phaùt trieån theo chieàu höôùng toån haïi ñeán moâi tröôøng qua vieäc tieâu thuï quaù möùc, quaù nhieàu khaùch, xe coä vaø caùc loaïi hình oâ nhieãm khaùc nöõa, laøm giaûm bôùt ñi caùc lôïi ích cuûa coäng ñoàng ñòa phöông, du khaùch vaø cuoái cuøng laø baûn thaân ngaønh coâng nghieäp du lòch. 1.3.1 Du lòch sinh thaùi ôû Chaâu AÙ. _ Ngaøy nay khaùch du lòch ôû Chaâu AÙ coù xu höôùng quay veà vôùi thieân nhieân, nuùi röøng ñeå nghæ maùt. Moâ hình du lòch ñeå nghæ ngôi vôùi ñaëc ñieåm chính laø thieân nhieân bao quanh, gaàn trung taâm thaønh phoá vaø phöông tieän chuû yeáu laø xe ñaïp. _ Cuøng vôùi traøo löu baûo veä moâi tröôøng ñang roä leân ôû phöông taây hieän nay thì söï xuaát hieän moâ hình loaïi naøy ñöôïc uûng hoä raát lôùn vì thieân nhieân chính laø yeáu toá laøm giaûm bôùt caêng thaúng maø cuoäc soáng vaø coâng vieäc mang laïi. 1.3.2 Du lòch sinh thaùi ôû Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông _ Caùc nöôùc Chaâu AÙ ñang caàn vaø ñang thöïc hieän ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng cuõng nhö quan taâm ñeán vieäc baûo veä moâi tröôøng, giöõ gìn vaø phaùt trieån baûn saéc vaên hoùa daân toäc ñeå phaùt trieån du lòch. Malaysia vaø Indonesia laø 2 nöôùc tieàm naêng du lòch sinh thaùi lôùn nhaát trong khu vöïc Ñoâng Nam AÙ, tuy nhieân hieän nay naïn oâ nhieãm moâi tröôøng vaø chaùy röøng ñang laø thaûm hoïa moâi tröôøng nghieâm troïng daãn tôùi tình hình du lòch cuûa nhöõng nöôùc naøy giaûm ñaùng keå. _ Theá kyû 21 ñöôïc döï baùo laø thôøi hoaøn kim cuûa ngaønh du lòch. Tuy nhieân söï buøng noå du lòch laïi chuû yeáu seõ ôû Trung Ñoâng. _ Trung Quoác, Ñoâng Nam AÙ, Thaùi bình döông laøn soùng du lòch seõ ñoå veà Phöông Ñoâng vaø nhö vaäy ñuùng vôùi döï ñoaùn cuûa caùc nhaø kinh doanh du lòch:”ñoái vôùi du lòch Ñòa Trung Haûi laø quaù khöù, Ñaïi Taây Döông laø hieän taïi vaø Thaùi Bình Döông laø töông lai”. 1.3.3 Du lòch sinh thaùi ôû Chaâu AÂu: _ Haøng trieäu ngöôøi thuoäc caùc nöôùc Ñoâng AÂu, ñöôïc coi laø “Chaâu AÂu môùi” ñang ñua nhau ñi du lòch nöôùc ngoaøi khieán hoï trôû thaønh moät thò tröôøng ñaày höùa heïn cho ngaønh du lòch toaøn caàu. Naêm tröôùc Trung AÂu laø Coäng hoaø Seùc, Hungary, Ba Lan, Slovakiavaø Slovenia vaø ba nöôùc vuøng Baltic seõ gia nhaäp Lieân hieäp chaâu AÂu (EU) vaøo thaùng 5-2004. _ Maëc duø thò tröôøng du lòch sinh thaùi taïi khu vöïc naøy chöa sinh laõi nhieàu nhöng nhieàu haõng du lòch lôùn nhö TUI vaø Thomas Cook cuûa Ñöùc ñaõ baét ñaàu ñaët nhöõng böôùc ñaàu tieân. _ Thoâng thöôøng, moãi du khaùch thuoäc caùc nöôùc treân thöôøng phaûi chi khoaûng 500 euro ñeán 1000 euro (khoaûng 8 trieäu ñeán 14.5 trieäu ñoàng VN) cho nhöõng kyø nghó ngaén nhöng theo tính toaùn cuûa caùc haõng du lòch, möùc chi tieâu naøy seõ taêng leân ñaùng keå trong töông lai, vì ña soá du khaùch thích ñeán khaùm phaù nhöõng vuøng khaù nhaïy caûm neân phaàn lôùn chaáp nhaän chi traû moät khoaûng tieàn raát lôùn ñeå caûi taïo vaø khoâi phuïc laïi moâi tröôøng. _ Theo nghieân cöùu môùi nhaát cuûa Vieän Kinh Teá WIIW coù truï sôû taïi Vienne (AÙo), taêng tröôûng GDP naêm nay cuûa caùc nöôùc Ñoâng AÂu laø 2.7% vaø seõ laø 3.2% vaøo naêm 2005, vaø söï caûi thieän moâi tröôøng naøy ñaõ khuyeán khích haøng trieäu ngöôøi ñi du lòch nöôùc ngoaøi ñeán nhöõng quoác gia coù nhieàu khu döï tröõ sinh quyeån, khu baûo toàn quoác gia hoaëc nhöõng nöôùc maø moâi tröôøng thieân nhieân vaãn giöõ ñöôïc neùt hoang sô huyeàn bí … chæ tính rieâng Ba Lan, trong naêm 2002 khoaûng 4.4 trieäu ngöôøi, chieám 14% daân soá, ñaõ ñi nghó ôû nöôùc ngoaøi. Naêm 2001, 1/5 ngöôøi Seùc ñaõ ñi nghæ vaø hoï thöôøng ñeán Croatia. CHÖÔNG II: VÒ TRÍ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH SINH THAÙI TÆNH LAÂM ÑOÀNG 2.1. GIÔÙI THIEÄU TOÅNG QUAN. 2.1.1. Vò trí ñòa lyù tænh Laâm Ñoàng: _ Laâm Ñoàng laø moät tænh mieàn nuùi thuoäc Nam Taây Nguyeân coù dieän tích 9.764km2, chieám khoaûng 2.9% dieän tích caû nöôùc. Hình 1: Baûn ñoà ñòa lyù tænh Laâm Ñoàng Phía Ñoâng giaùp caùc tænh Khaùnh Hoaø, vaø Ninh Thuaän. Phía Taây Nam giaùp tænh Ñoàng Nai. Phía Nam – Ñoâng Nam giaùp tænh Bình Thuaän. Phía Baéc giaùp tænh Ñaéc Laéc 2.1.2. Ñaàu tö phaùt trieån du lòch tænh Laâm Ñoàng. _ Ngaøy nay, du lòch ñaõ trôû thaønh nhu caàu khoâng theå thieáu trong ñôøi soáng xaõ hoäi, töø naêm 1955 du lòch theá giôùi ñaït möùc taêng tröôûng cao. Soá khaùch du lòch quoác teá taêng töø 25 trieäu ngöôøi naêm 1950 leân 166 trieäu ngöôøi naêm 1970 vaø ñaït 567 trieäu ngöôøi naêm 2000 döï kieán ñeán naêm 2010 seõ leân ñeán 871 trieäu ngöôøi, trong ñoù khu vöïc Ñoâng AÙ – Thaùi Bình Döông laø 190 trieäu ngöôøi vôùi toác ñoä taêng tröôûng bình quaân laø 6,9% cao nhaát so vôùi caùc khu vöïc khaùc treân theá giôùi (Döï baùo WTO). _ Khoái ASEAN, toác ñoä taêng tröôûng du lòch cuõng töông töï nhö vaäy. Naêm 1998, khoái du lòch quoác teá ñaït 31 trieäu ngöôøi, thu nhaäp töø caùc nöôùc trong khoái ASEAN ñaït 18.66 tæ USD (1996). Nöôùc ñoùn nhieàu khaùch du lòch quoác teá nhaát trong khu vöïc laø Malaysia (1995: 7,3 trieäu khaùch). Singapore laïi laø nöôùc daãn ñaàu trong khu vöïc veà soá thu ngoaïi teä töø du lòch (1995: 4.85 tæ USD vôùi 5,7 trieäu khaùch). _ Trong naêm 1995, hai söï kieän quan troïng laø nöôùc ta chính thöùc gia nhaäp ASEAN vaø vieäc bình thöôøng hoùa vôùi Myõ ñaõ taïo cô hoäi cho ngaønh du lòch phaùt trieån vaø hoäi nhaäp vaøo thò tröôøng du lòch theá giôùi vaø khu vöïc. Söï phaùt trieån du lòch vôùi nhòp ñoä nhanh ñaõ taùc ñoäng tích cöïc ñeán nhieàu lónh vöïc ñôøi soáng kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc noùi chung tænh nhaø noùi rieâng. _ Cuøng vôùi xu theá phaùt trieån du lòch trong khu vöïc toác ñoä gia taêng khaùch du lòch quoác teá ñeán Vieät Nam nhöõng naêm qua töông ñoái cao. Naêm 1991 ñoùn 300.000 khaùch naêm 1992 laø 444.000 khaùch ñeán thaùng 12/1996 ta ñoùn ngöôøi khaùch thöù 1 trieäu ñeán naêm 2002 laø 2.130.000 khaùch, vaø ñeán cuoái naêm 2005 laø 5.450.000 khaùch. Toác ñoä taêng tröôûng khaùch bình quaân haøng naêm giai ñoaïn 1991-2005 laø 27.85%. _ Ñoái vôùi Laâm Ñoàng, vieäc xaây döïng, phaùt trieån vaø quaûn lyù du lòch ñaõ taùc ñoäng tích cöïc ñeán ngaønh du lòch vaø caùc ngaønh khaùc trong tænh nhaèm khai thaùc vaø phaùt huy tieàm naêng du lòch, goùp phaàn vaøo vieäc chuyeån dòch cô caáu kinh teá vaø ñöa du lòch trôû thaønh ngaønh kinh teá quan troïng cuûa tænh khi böôùc vaøo thaäp nieân theá kyû XXI. Vaäy ñaàu tö phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng laø phuø hôïp vôùi chieán löôïc phaùt trieån du lòch cuûa caû nöôùc cuøng traøo löu phaùt trieån du lòch trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. 2.1.3. Ñaø Laït trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá chính trò cuûa tænh. _ Vaøo nhöõng naêm ñaàu thaäp nieân 90, kinh teá ñaát nöôùc noùi chung vaø tænh Laâm Ñoàng noùi rieâng ñi vaøo oån ñònh vaø phaùt trieån, coù nhòp ñoä taêng tröôûng khaû quan vaø thích öùng daàn vôùi cô cheá thò tröôøng. Trong giai ñoaïn 1991-2005, GDP cuûa tænh coù nhòp ñoä taêng tröôûng bình quaân haøng naêm laø 15.72%, trong töøng khu vöïc kinh teá, coù toác ñoä gia taêng khaùc nhau. 2.2. TIEÀM NAÊNG VAØ THÖÏC TRAÏNG DU LÒCH TÆNH LAÂM ÑOÀNG 2.2.1. Ñieàu kieän töï nhieân vaø taøi nguyeân du lòch töï nhieân. 2.2.1.1. Ñòa hình. _ Ñaëc ñieåm chung cuûa Laâm Ñoàng laø ñòa hình Cao Nguyeân. Ñaëc ñieåm noåi baät cuûa ñòa hình tænh Laâm Ñoàng laø söï phaân boá khaù roõ raøng töø baéc xuoáng nam. Phía baéc tænh laø vuøng nuùi cao, vuøng Cao Nguyeân Lang Bian vôùi ñoä cao töø 1.300m ñeán 2.000m . Ñòa phaän tænh Laâm Ñoàng naèm ôû phía ñoâng nam ñôùi Ñaø Laït. Ñôùi naøy laø moät khoái voû luïc ñòa Tieàn Cambri bò suït luùn trong Jura sôùm – giöõa vaø phaàn lôùn dieän tích ñôùi bò hoaït hoaù magma kieán taïo maïnh meõ trong Mesozoi muoän vaø Kainozoi. 2.2.1.2. Thoå nhöôõng. Laâm Ñoàng coù dieän tích ñaát chieám 98% dieän tích töï nhieân, töông ñöông vôùi khoaûng 965.969 ha, bao goàm 5 nhoùm ñaát vaø 45 ñôn vò ñaát. 2.2.1.2.1.Nhoùm ñaát phuø sa (Fluvisols): Ñöôïc hình thaønh do söï boài laéng cuûa soâng, suoái, tính chaát ñaát thay ñoåi phuï thuoäc vaøo saûn phaåm phong hoaù cuûa maãu chaát taïo thaønh ñaát ôû vuøng thöôïng nguoàn cuûa töøng löu vöïc, thôøi gian vaø ñieàu kieän boài laéng. Nhoùm ñaát naøy coù 3 ñôn vò ñaát: Ñaát phuø sa chua, ñaát phuø sa giaøu muøn chua, ñaát phuø sa glaây vôùi toång dieän tích 28.866 ha. 2.2.1.2.2.Nhoùm ñaát glaây (Gleysols): Ñöôïc hình thaønh ôû ñòa hình thaáp truõng, möïc nöôùc ngaàm noâng, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình khöû trong ñaát xaûy ra, daãn tôùi ñaát coù maøu xanh. Nhoùm ñaát naøy coù 5 ñôn vò ñaát: Ñaát glaây ñoïng nöôùc nhaân taùc, ñaát glaây coù taàng soûi saïn noâng, ñaát glaây chua, ñaát glaây giaøu muøn, ñaát glaây taàng maët giaøu muøn vôùi toång dieän tích  44.685 ha. 2.2.1.2.3. Nhoùm ñaát môùi bieán ñoåi (Cambisols): Ñöôïc hình thaønh trong ñieàu kieän röûa troâi, feralit hoaù, glaây hoaù coøn xaûy ra ôû möùc ñoä thaáp. Nhoùm ñaát naøy coù 5 ñôn vò ñaát: Ñaát môùi bieán ñoåi ñoïng nöôùc töï nhieân, ñaát môùi bieán ñoåi chua, ñaát môùi bieán ñoåi giaøu muøn, ñaát môùi bieán ñoåi coù taàng loang loå ñoû vaøng chua, ñaát môùi bieán ñoåi taàng moûng ñoïng nöôùc töï nhieân coù toång dieän tích 16.275 ha. 2.2.1.2.4. Nhoùm ñaát ñen (Luvisols): Ñöôïc hình thaønh do quaù trình röûa troâi tích luõy seùt. Nhoùm naøy goàm 3 ñôn vò ñaát: Ñaát ñen chua, ñaát ñen giaøu muøn, ñaát ñen glaây coù taàng loang loå ñoû vaøng, toång dieän tích 2.981 ha. 2.2.1.2.5. Nhoùm ñaát ñoû bazan (Ferralsols): Ñöôïc hình thaønh do quaù trình phong hoùa khoaùng seùt, hình thaønh caùc khoaùng hoaït tính thaáp, khoâng coù khaû naêng phong hoùa tieáp nhö kaolinit, tích luõy oxit Fe/Al vaø caùc hôïp chaát beàn vöõng cuûa chuùng. Nhoùm ñaát naøy goàm 10 ñôn vò: Ñaát ñoû chua giaøu muøn, ñaát ñoû chua ngheøo bazô, ñaát ñoû chua taàng maët giaøu muøn, ñaát ñoû naâu ñoû ngheøo bazô, ñaát ñoû naâu vaøng chua, ñaát ñoû ngheøo bazô, ñaát ñoû raát ngheøo bazô giaøu muøn, ñaát ñoû raát ngheøo bazô soûi saïn noâng, ñaát ñoû raát ngheøo bazô soûi saïn saâu, ñaát ñoû soûi saïn noâng, toång dieän tích 212.309 ha. 2.2.1.3. Khí haäu. _ Tænh Laâm Ñoàng thuoäc vuøng 4 cuûa khí haäu Taây Nguyeân vôùi khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa. Treân toaøn laõnh thoå, do ñòa hình phöùc taïp neân coù söï khaùc nhau veà ñoä cao vaø ñoä che phuû cuûa thaûm thöïc vaät. Tuy nhieân, thôøi tieát ôû Laâm Ñoàng oân hoøa, dòu maùt quanh naêm, thöôøng ít coù nhöõng bieán ñoäng lôùn trong chu kyø naêm. _ Nhieät ñoä thay ñoåi roõ reät giöõa caùc khu vöïc, caøng leân cao nhieät ñoä caøng giaûm. Nhieät ñoä trung bình naêm cuûa tænh dao ñoäng 16 – 23oC. _ Löôïng möa naêm phaân boá khoâng ñeàu theo khoâng gian vaø thôøi gian, dao ñoäng trong khoaûng 1.600 – 2.700 mm. Söôøn ñoùn gioù taây nam (Baûo Loäc) coù löôïng möa naêm lôùn ñaït tôùi 3.771 mm. Bảng 1: ÑAËC ÑIEÅM VEÀ PHAÂN BOÁ NHIEÄT ÑOÄ THEO ÑOÄ CAO CAÙC ÑAËC TRÖNG ÑOÄ CAO ( m) < 500 500 -1.000 1.000 - 1.500 > 1.500 NHIEÄT ÑOÄ TRUNG BÌNH HAØNG NAÊM (0C) >22 20-22 18-20 <18 NHIEÄT ÑOÄ TRUNG BÌNH THAÙNG (0C) >20 18-20 16-18 <16 Nguồn: TRAÏM KHÍ TÖÔÏNG LAÂM ÑOÀNG (2005). 2.2.1.4. Thuûy vaên. _ Soâng suoái treân ñòa baøn Laâm Ñoàng phaân boá khaù ñoàng ñeàu, maät ñoä trung bình 0,6km/km2 vôùi ñoä doác ñaùy nhoû hôn 1%. Phaàn lôùn soâng suoái chaûy töø höôùng ñoâng baéc xuoáng taây nam. _ Do ñaëc ñieåm ñòa hình ñoài nuùi vaø chia caét maø haàu heát caùc soâng suoái ôû ñaây ñeàu coù löu vöïc khaù nhoû vaø coù nhieàu gheành thaùc ôû thöôïng nguoàn. _ Caùc soâng lôùn cuûa tænh thuoäc heä thoáng soâng Ñoàng Nai. 2.2.1.5. Moâi tröôøng sinh thaùi. _ Laâm Ñoàng laø vuøng ñöôïc ñaùnh giaù coù ña daïng sinh hoïc cao vaø taøi nguyeân sinh vaät phong phuù vôùi nhieàu vuøng sinh thaùi vaø caùc heä sinh thaùi coù neùt ñoäc ñaùo cuûa Taây Nguyeân. Ñaây laø neàn taûng raát quan troïng caàn ñöôïc quan taâm trong quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng cuûa tænh. _ Treân cô sôû khoa hoïc vaø ñoùng goùp yù kieán cuûa nhieàu ngaønh, nhieàu ñòa phöông Chính phuû ñaõ pheâ duyeät keá hoaïch phaùt trieån KT-XH giai ñoaïn 2000-2010. Trong keá hoaïch naøy tuy coù chuù yù ñeán ñieàu kieän töï nhieân cuûa töøng khu vöïc nhöng chuû yeáu caên cöù treân ñôn vò haønh chính chöù khoâng theo vuøng vaø tieåu vuøng sinh thaùi noâng nghieäp. _ Maëc duø Nhaø nöôùc ñaõ tích cöïc toå chöùc quy hoaïch caùc phöông aùn nhaèm oån ñònh moâi tröôøng sinh thaùi trong quaù trình phaùt trieån (nhö  xaây döïng caùc khu baûo toàn, chöông trình 327, troàng röøng, haïn cheá khai thaùc, phoøng choáng chaùy) nhöng so vôùi nhöõng thaäp nieân tröôùc thì hieän nay vôùi caùi nhìn toång quaùt röøng vaø heä sinh thaùi Laâm Ñoàng ñaõ coù nhöõng bieán ñoäng theo höôùng baát lôïi do vieäc xem nheï baûo veä ña daïng sinh hoïc cuûa nhieàu toå chöùc, caù nhaân hoaït ñoäng trong vuøng. _ Nhöõng bieán ñoåi roõ neùt trong giai ñoaïn 1996-2005 ñöôïc ghi nhaän lieân quan ñeán hoaït ñoäng khai thaùc röøng trong thôøi gian qua ñoù laø caùc loaøi ñoäng vaø thöïc vaät quyù hieám ñaõ coù chieàu höôùng bò suy giaûm; nhieàu loaøi caây goã quyù nhö: Traéc, caåm lai, giaùng höông, goõ ñoû, kieàn kieàn bò thu heïp vuøng phaân boá  vaø ñang ñöùng tröôùc  nguy cô giaûm soá löôïng traàm troïng do bò khai thaùc troäm. Nhieàu loaøi thöïc vaät coå gaàn bò tuyeät chuûng, chæ coøn soùt laïi raát ít ôû Laâm Ñoàng: Thoâng nöôùc, thoâng laù deït, thoâng 5 laù, traàm höông, saâm ngoïc linh, baùch xanh ”Theo nhaän ñònh töø 1995 ñeán nay caùc loaøi ñoäng vaät coù giaù trò kinh teá ñeàu bò giaûm 50% soá löôïng”. _ Haøng naêm Taây Nguyeân ñaõ khai thaùc töø 200.000 ñeán 300.000 m3 goã trong röøng töï nhieân (ñöôïc pheùp), ñoàng thôøi soá löôïng khai thaùc laäu ôû caû 4 tænh cuõng khoâng phaûi laø nhoû ñaõ gaây thieät haïi ñeán ña daïng sinh hoïc ôû töøng khu vöïc. Ngoaøi ra taäp quaùn ñoát nöông laøm raãy vaãn chöa chaám döùt cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân chính gaây ra naïn chaùy röøng ôû Laâm Ñoàng. _ Cuõng trong quaù trình phaùt trieån chung, vieäc thöïc hieän moät soá caùc quy hoaïch nhaèm phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi Laâm Ñoàng (xaây döïng thuûy ñieän Yaly, Haøm Thuaän - Ña Mi) ñaõ phaàn naøo laøm thay ñoåi moâi tröôøng sinh thaùi vaø giaûm  haøng traêm ngaøn ha dieän tích ñaát röøng, ñoàng thôøi nhöõng nguy cô phaù haïi röøng theo ñoù cuõng coù chieàu höôùng taêng leân. _ Ñeå kòp thôøi ngaên chaën nhöõng bieán ñoåi coù chieàu höôùng xaáu nhö ñaõ neâu treân, töø 1995- 2006 vieäc quaûn lyù ñaõ coù nhöõng chuyeån höôùng tích cöïc hôn nhö taêng cöôøng caùc hoaït ñoäng troàng röøng, tu boå, khai thaùc haïn cheá theo keá hoaïch. Tuy nhieân dieän tích röøng giaûm ñi vaãn coøn raát cao (14.100 ha trong 3 naêm ñaàu), dieän tích röøng giaøu giaûm, röøng ngheøo kieät taêng. _ Taïi Laâm Ñoàng röøng laù roäng chieám 37,24% ñaát röøng, trong ñoù röøng giaøu chieám 3,86%, röøng ruïng laù tyû leä röøng giaøu chieám 0,05%, ôû röøng hoãn giao tyû leä röøng giaøu chæ coù 0,65%. Vieäc quy hoaïch laïi röøng Laâm Ñoàng ñaõ ñöôïc quan taâm nghieân cöùu vaø thöïc hieän tích cöïc nhaèm khoâi phuïc laïi röøng, giuùp oån ñònh moâi tröôøng sinh thaùi trong quaù trình phaùt trieån. _ Thoâng qua ñoù dieän tích röøng ñaëc duïng, phoøng hoä ñöôïc quy hoaïch taêng leân, giaûm dieän tích röøng saûn xuaát ñoàng thôøi taêng dieän tích röøng troàng ñeå coù ñöôïc nhöõng caùnh röøng lieân hoaøn, ít bò chia caét. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, cô caáu tyû leä dieän tích röøng ñaõ coù nhöõng bieán ñoåi tích cöïc hôn nhö sau: _ Naêm 2000: Röøng ñaëc duïng 2-5%; röøng phoøng hoä 20-22%; röøng saûn xuaát 73-78%.                      _ 2001-2003: Dieän tích röøng ñaëc duïng vaø röøng phoøng hoä taêng; dieän tích röøng saûn xuaát giaûm. _ Naêm 2006: Röøng ñaëc duïng 8-12%; röøng phoøng hoä 35-40%; röøng saûn xuaát 48-57%. _ Töø naêm 1977, Laâm Ñoàng ñaõ hình thaønh ñöôïc moät heä thoáng caùc khu röøng ñaëc duïng goàm vöôøn quoác gia, 1 boä phaän cuûa vöôøn quoác gia Nam Caùt Tieân, moät soá khu baûn toàn thieân nhieân vaø khu vaên hoùa lòch söû nhaèm muïc tieâu baûo toàn nhöõng ñaëc tröng cuûa ña daïng sinh hoïc töøng vuøng ôû Laâm Ñoàng. _ Hieän nay toång dieän tích quy hoaïch caùc khu baûo toàn laø 460.559 ha, dieän tích coù röøng trong moãi khu chæ chieám khoaûng 80%, do ñoù thöïc teá cuõng chöa bao quaùt heát ñöôïc nhöõng ñaëc tröng ña daïng cuûa khu vöïc. Hieän nay Vöôøn quoác gia cuõng nhö caùc khu baûo toàn thieân nhieân khaùc ñang coù höôùng quy hoaïch môû roäng ñeå baûo veä tích cöïc hôn caùc ña daïng sinh hoïc cuûa khu vöïc. Trong hoaït ñoäng toå chöùc quaûn lyù, caùc ban quaûn lyù ôû moät soá khu vöïc vaãn coøn gaëp nhieàu khoù khaên ñang caàn ñöôïc söï quan taâm hoã trôï hôn nöõa cuûa Nhaø nöôùc, cuûa caùc caáp chính quyeàn ôû ñòa phöông vaø caùc toå chöùc quoác teá. _ Nhö vaäy vieäc baûo veä vaø phaùt trieån röøng, naâng cao chaát löôïng vaø tyû leä ñaát che phuû, nhaát laø ñoä che phuû cuûa caây röøng, kieåm soaùt chaët cheõ vieäc saên baét, khai thaùc vaø buoân baùn ñoäng, thöïc vaät quyù hieám, loaïi boû phöông thöùc khai thaùc huûy dieät. Ñaåy maïnh caùc hoaït ñoäng baûo toàn tính ñang daïng sinh hoïc, ñaëc bieät laø thoâng 5 laù. _ Tính ña daïng phong phuù veà ña daïng sinh hoïc cuûa Laâm Ñoàng chính laø neàn taûng cho saûn xuaát noâng nghieäp, laø nguoàn nguyeân lieäu cho nhieàu ngaønh coâng nghieäp, laø nguoàn döôïc lieäu cho söùc khoûe coäng ñoàng. Söï quan taâm ñeán vaán ñeà ngaøy caøng caáp baùch hôn tröôùc nhöõng thoáng keâ, nhaän ñònh, ñaùnh giaù veà hieän traïng ñang dieãn bieán trong nhöõng thaäp nieân qua. Töø  sau 1975, röøng vaø taøi nguyeân thieân nhieân Laâm Ñoàng bò khai thaùc maïnh meõ, röøng vaø ña daïng sinh hoïc cuûa vuøng ngaøy caøng suy giaûm vaø caùc heä sinh thaùi nhaân taïo xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu. Vì vaäy quaù trình phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi ôû Laâm Ñoàng giai ñoaïn 2000- 2010 caàn phaûi ñöôïc xaây döïng treân quan ñieåm ñuùng ñaén ñeå vöøa phaùt trieån ñöôïc caùc tieàm naêng kinh teá cuûa vuøng, vöøa ñaûm baûo nguyeân taéc phaùt trieån beàn vöõng. Ñaây  cuõng chính laø caùc quan ñieåm vaø nguyeân taéc cô baûn trong chieán löôïc baûo veä ña daïng sinh hoïc ôû Laâm Ñoàng ñeå coù theå ñoàng thôøi phaùt trieån vaø baûo toàn ña daïng sinh hoïc cuûa khu vöïc. 2.2.2. Taøi nguyeân nhaân vaên. 2.2.2.1. Veà daân cö. _ Daân soá Laâm Ñoàng coù söï gia taêng khaù nhanh. Naêm 1975 - 1976, daân soá tænh Laâm Ñoàng chæ coù 326.514 ngöôøi, ñeán naêm 2000 coù 996.221 ngöôøi, vaø ñeán ngaøy 1-4-2005 laø 1.152.132 ngöôøi. Daân soá phaân boá theo caùc vuøng khoâng ñoàng ñeàu do raát nhieàu yeáu toá chi phoái. _ Naêm 1979, thaønh phoá Ñaø Laït coù daân soá laø 91.937 ngöôøi vaø laø thaønh phoá ñoâng daân nhaát tænh Laâm Ñoàng, chieám gaàn moät phaàn tö daân soá toaøn tænh, maät ñoä daân soá laø 220 ngöôøi/km2. Sau Ñaø Laït laø Ñöùc Troïng vôùi 82.469 ngöôøi, chieám 20% daân soá toaøn tænh. Huyeän coù daân soá ít nhaát laø huyeän Laïc Döông vôùi 14.676 ngöôøi, chieám 3,8% daân soá toaøn tænh, maät ñoä daân soá chæ coù 8 ngöôøi/km2 BAÛNG 2: DAÂN SOÁ LAÂM ÑOÀNG QUA MOÄT SOÁ NAÊM Năm Việt Nam Laâm Ñoàng Laâm Ñoàng/Việt Nam (%) 1955 29.945.000 128.194 0,40 1960 32.009.000 163.600 0,47 1965 34.743.000 223.483 0,58 1970 38.341.000 291.363 0,68 1975 42.729.000 326.514 0,68 1980 48.030.000 405.912 0.76 1985 53.000.000 510.637 0,85 1990 60.059.000 778.540 1,01 1995 67.171.000 820.530 1,11 2000 73.962.400 996.221 1.31 2005 79.327.900 1.152.132 1,45 (Nguoàn: Cuïc thoáng keâ Laâm Ñoàng) BAÛNG 3: PHAÂN BOÁ DAÂN CÖ TRONG TÆNH LAÂM ÑOÀNG STT Ñôn vò haønh chính Soá daân ôû ñòa phöông (ngöôøi) Tyû leä daân (%) Daân ñoâ thò Daân noâng thoân Daân ñoâ thò Daân noâng thoân 1 Ñaø Laït 195000 59200 76.7 23.3 2 Laïc Döông 19540 125896 13.4 86.6 3 Ñöùc Troïng 21587 207530 9.4 90.6 4 Ñôn Döông 21893 103504 17.5 82.5 5 Baûo Loäc 96875 120568 44.5 55.5 6 Di Linh 12451 20054 37.1 62.9 7 Ñaï Huoai 3987 71258 5.3 94.7 ( Nguoàn: Baùo caùo hieän traïng daân soá 2005 caùc ñòa phöông ) Nhìn chung, daân cö taäp trung chuû yeáu ôû noâng thoân, ñaëc bieät trong 3 naêm gaàn ñaây daân soá khu vöïc noâng thoân ôû Laâm Ñoàng chieám tyû leä trung bình 65% toång daân soá. 2.2.2.2. Caùc di tích lòch söû vaên hoùa. _ Caùc di tích vaên hoùa lòch söû nhö Dinh I, Dinh II, Dinh III, Khaùch saïn Palace, chuøa Linh Sôn, Linh Phong, Thieàn vieän Truùc Laâm, nhaø thôø Chaùnh toøa, thaùc Cam Ly, Nghóa trang Lieät só, khu moä coå cuûa daân toäc Maï, khu di tích Caùt Tieân, caùc leã hoäi vaên hoaù daân gian nhö leã hoäi ñaâm traâu, leã hoäi coàng chieâng,... laø ñieåm heïn cuûa du khaùch trong nöôùc vaø quoác teá. 2.2.2.3.Caùc leã hoäi. _ Leã hoäi laø moät loaïi hình sinh hoaït vaên hoùa toång hôïp, ña daïng vaø phong phuù cuûa moät coäng ñoàng daân cö. Moät kieåu sinh hoaït taäp theå cuûa nhaân daân sau thôøi gian lao ñoäng meät nhoïc, hoaëc laø moät dòp ñeå con ngöôøi höôùng veà moät söï kieän lòch söû troïng ñaïi, ngöôõng moä toå tieân, oân laïi truyeàn thoáng, hoaëc giaûi quyeát noåi khao khaùt, öôùc mô maø cuoäc soáng thöïc taïi chöa giaûi quyeát ñöôïc. ÔÛ ñaây leã hoäi laø saûn phaåm vaên hoùa thu huùt khaùch haønh höông vaø du lòch. Ngoaøi nhu caàu tín ngöôõng, khaùch du lòch coøn coù nhu caàu tham quan vaø tham döï caùc troø vui cuûa leã hoäi. _ Nhìn toång theå, caùc leã hoäi taïi Laâm Ñoàng coù theå phaân loaïi moät caùch töông ñoái nhö sau: 2.2.2.3.1. Leã hoäi mang tính truyeàn thoáng. 1. Lễ hội hoa. _ Laâm Ñoàng coù leã hoäi truyeàn thoáng laø leã hoäi hoa. Haèng naêm taïi trung taâm thaønh phoá Ñaø Laït ñeàu coù festival hoa. Hình 2: Festival hoa Ñaø Laït _ Leã hoäi naøy thu huùt ñöôïc raát ñoâng khaùch du lòch trong vaø ngoaøi nöôùc ñeán tham döï. 2. Lễ hội đâm trâu. _ Haøng naêm, cöù sau moät muøa raãy (heát moät naêm) baø con daân toäc ôû caùc buoân laøng laïi toå chöùc leã hoäi lôùn nhaát trong naêm, ñeå teá thaàn Ndu vaø caùc vò thaàn khaùc nhaèm taï ôn caùc thaàn ñaõ cho buoân laøng, boä toäc qua heát moät naêm an laønh, laøm aên ñöôïc muøa. Đoù chính laø leã “Sa rôpu” (leã aên traâu) maø moïi ngöôøi thöôøng goïi laø leã ñaâm traâu. Trong leã hoäi naøy ñieàu quan troïng nhaát khoâng theå thieáu ñöôïc laø caây Neâu. Caây Neâu theå hieän khaùc voïng tìm kieám cuoäc soáng aám no, hạnh phúc .    _ Leã hoäi thöôøng ñöôïc toå chöùc ngoaøi trôøi. Nôi haønh leã laø moät traûng coû baèng phaúng, ngöôøi ta coät traâu vaøo caây Neâu, phía sau caây Neâu laø moät haøng cheù röôïu caàn cuûa caùc doøng hoï daân leân cuùng thaàn  linh. Sau khi cuùng Yaøng xong, daøn coàng chieâng noåi leân, daân laøng nhaûy muùa xung quanh con traâu. Trong tieáng coàng chieâng, nhöõng thanh nieân vaïm vôõ nhaát trong buoân, vôùi caây lao saéc nhoïn trong tay seõ thay nhau ñaâm vaøo con traâu cho ñeán khi con vaät cheát. _ Maùu traâu ñöôïc boâi vaøo traùn moïi ngöôøi ñeå caàu phuùc. Thòt traâu ñöôïc xeû ra nöôùng treân löûa than hoàng vaø aên taïi choå, soá coøn laïi ñöôïc chia ñeàu cho caùc gia ñình trong buoân. 3. Lễ cúng thần suối. _ Ngöôøi Maï tin caùc thaàn Trôøi (Yaøng) laø thaàn toái cao, thaàn soâng, thaàn nuùi, thaàn Hoûa… trong ñoù nghi leã cuùng thaàn Suoái cuûa ngöôøi Maï mang nhieàu saéc thaùi tín ngöôõng daân gian. 4. Leã cuùng thaàn Bômung. _ Đaây laø nghi leã lôùn nhaát cuûa ngöôøi Chu Ru thöôøng ñöôïc toå chöùc vaøo thaùng 2 aâm lòch, nghi leã naøy gaén vôùi caùc nghi leã noâng nghieäp nhö cuùng thaàn Đaäp Nöôùc, thaàn Möông nöôùc, thaàn Luùa, aên möøng luùa môùi … Hình 3: Leã cuùng thaàn Bômung 5. Leã Maï K’ho leã cuùng côm môùi. _ Leã cuùng côm môùi laø moät trong nhöõng leã hoäi truyeàn thoáng cuûa ngöôøi Maï, K’ho taïi B’lao thò xaõ Baûo Loäc. Ngaøy leã naøy gaàn nhö truøng vôùi teát Nguyeân Đaùn cuûa ngöôøi Vieät. Hoï laøm leã caàu möa thuaän gioù hoaø, ngaên thuù röøng khoâng cho chuùng phaù nöông, phaù raãy. Cuùng luùa môùi côm môùi cuõng laø ñeå con chaùu bieát quí haït thoùc, haït gaïo. Leã cuùng goàm coù: Gaïo thôm môùi, cheù röïôu caàn, gaø troáng gioø, heo ñöïc thieán vaø caùc loaïi thuù röøng saên ñöôïc. Leã hoäi dieãn ra baèng vieäc khaán Yaøng cuûa thaày cuùng, tieáp ñeán laø tuïc vaåy röôïu ñeå chuùc möøng moïi ngöôøi. Cuoái cuøng laø uoáng röôïu ca haùt, leã hoäi keùo daøi suoát ñeâm cho ñeán saùng hoâm sau. 6. Leã hoäi toân giaùo _ Coù caùc leã lôùn nhö: Phaät Ñaûng, Vu Lan (raèm thaùng 7) vaø leã giaùng sinh haèng naêm. Toùm laïi, vieäc khai thaùc leã hoäi nhö moät tieàm naêng vaên hoùa cho hoaït ñoäng du lòch. Do vaäy caàn phaûi tieán haønh nghieân cöùu kyõ luôõng ñeå coù chöông trình du lòch leã hoäi, cuõng nhö ñaàu tö xaùc ñònh noäi dung giôùi thieäu veà lòch söû, ñaëc ñieåm, muïc ñích, yù nghóa cuûa caùc leã hoäi cuï theå. Ñoù khoâng chæ laø nhöõng noå löïc nhaèm khai thaùc yeáu toá du lòch trong leã hoäi ñeå thu huùt khaùch, maø coøn laø traùch nhieäm giöõ gìn, bieåu döông, truyeàn baù baûn saéc vaên hoùa daân toäc, nhöõng neùt thaåm myõ moät caùch nghieâm tuùc cho du khaùch. 2.2.3. Quan ñieåm phaùt trieån ngaønh du lòch Laâm Ñoàng 2.2.3.1. Quan ñieåm veà phaùt trieån du lòch _ Phaùt trieån du lòch phaûi treân cô sôû tieàm naêng vaø taøi nguyeân du lòch töï nhieân, taøi nguyeân du lòch nhaân vaên trong tænh. Khai thaùc phaûi coù ñònh höôùng vaø theo quy hoaïch. _ Taêng cöôøng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät vaø cô sôû haï taàng phuïc vuï du lòch. _ Phaùt trieån du lòch phaûi mang tình beàn vöõng, mang tính daân toäc, töùc ñi ñoâi vôùi söï giöõ gìn an ninh, traät töï an toaøn xaõ hoäi, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi. _ Baûo toàn caùc di tích lòch söû – vaên hoùa, caùc di tích caùch maïng, tieáp caän kyõ thuaät hieän ñaïi nhöng giöõ gìn vaø phaùt huy truyeàn thoáng, baûn saéc vaên hoùa daân toäc. Taïo caùc saûn phaåm du lòch mang tính daân toäc keát hôïp tính hieän ñaïi coù söùc haáp daãn cao. _ Ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch quoác teá ñeå taêng nguoàn thu ngoaïi teä, ñoàng thôøi xem troïng phaùt trieån du lòch noäi ñòa, ñaùp öùng nhu caàu tham quan du lòch ngaøy caøng taêng cuûa nhaân daân, goùp phaàn naâng cao daân trí, giaùo duïc truyeàn thoáng, loøng yeâu queâ höông, phuïc hoài söùc khoûe,… Hôïp taùc, lieân keát vôùi caùc tænh vuøng Taây Nguyeân ñeå phaùt trieån du lòch. Quan ñieåm vò trí ngaønh _Caàn khaúng ñònh du lòch laø moät ngaønh kinh teá quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa tænh. Moät ngaønh coù tính taùc ñoäng hieäu quaû noù thuùc ñaåy söï ñoåi môùi vaø phaùt trieån cuûa nhieàu ngaønh kinh teá khaùc, taïo coâng aên vieäc laøm, môû roäng giao löu vaên hoaù vaø xaõ hoäi. Goùp phaàn thöïc hieän coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù tænh nhaø. Laáy hieäu quaû kinh teá – xaõ hoäi – chính trò laøm muïc tieâu chính. Quan ñieåm ñoàng boä phaùt trieån du lòch _ Du lòch ngaønh kinh teá toång hôïp coù tính ña ngaønh vaø xaõ hoäi hoùa cao, cho neân phaùt trieån du lòch laø nhieäm vuï vaø traùch nhieäm chung cuûa caùc ngaønh, caùc caáp vôùi söï phoái hôïp ñoàng boä nhuaàn nhuyeãn trong xaây döïng, phaùt trieån vaø quaûn lyù du lòch. _ Môû roäng vaø phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh du lòch phaûi ñoàng thôøi vôùi söï quaûn lyù chaët cheõ vaø ñoàng boä giöõa caùc ngaønh, caùc caáp döôùi söï chæ ñaïo thoáng nhaát cuûa nhaø nöôùc, nhaèm mang laïi moät söï phaùt trieån mang tính beàn vöõng. Quan ñieåm cô caáu kinh teá trong ngaønh du lòch. _ Thöïc hieän chính saùch cô caáu kinh teá nhieàu thaønh phaàn tham gia kinh doanh du lòch nhaèm khai thaùc moïi khaû naêng veà voán, kyõ thuaät, tri thöùc vaø lao ñoäng trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå phaùt trieån du lòch. Hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa coù söï quaûn lyù cuûa Nhaø Nöôùc, trong ñoù doanh nghieäp Nhaø Nöôùc phaùt huy vai troø chuû ñaïo. 2.2.3.5. Quan ñieåm veà ñaàu tö khai thaùc du lòch _ Phaùt trieån du lòch phaûi treân cô sôû tieàm naêng vaø taøi nguyeân du lòch töï nhieân, taøi nguyeân du lòch nhaân vaên trong tænh. Khai thaùc phaûi coù ñònh höôùng vaø theo quy hoaïch. Taêng cöôøng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät vaø cô sôû haï taàng phuïc vuï du lòch. _ Phaùt trieån du lòch phaûi mang tính beàn vöõng, mang tính daân toäc, töùc ñi ñoâi vôùi söï giöõ gìn an ninh, traät töï an toaøn xaõ hoäi, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi, baûo toàn caùc di tích lòch söû – vaên hoaù, caùc di tích caùch maïng, tieáp caän kyõ thuaät hieän ñaïi nhöng giöõ gìn vaø phaùt huy truyeàn thoáng, baûn saéc vaên hoaù daân toäc. Taïo caùc saûn phaåm du lòch mang tính daân toäc keát hôïp tính hieän ñaïi coù söùc haáp daãn cao. _ Ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch quoác teá ñeå taêng nguoàn thu ngoaïi teä, ñoàng thôøi xem troïng phaùt trieån du lòch noäi ñòa, ñaùp öùng nhu caàu tham quan du lòch ngaøy caøng taêng cuûa nhaân daân, goùp phaàn naâng cao daân trí, giaùo duïc truyeàn thoáng, loøng yeâu queâ höông, phuïc hoài söùc khoeû,… 2.2.4. Muïc tieâu phaùt trieån cuûa tænh Laâm Ñoàng Muïc tieâu veà kinh teá _ Toái öu hoaù söï ñoùng goùp cuûa ngaønh du lòch vaøo thu nhaäp cuûa tænh, chuyeån dòch cô caáu kinh teá baèng caùch taïo moät moâi tröôøng kinh teá thuaän lôïi cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh, sao cho vaøo thaäp kyû ñaàu cuûa theá kyû 21, du lòch trôû thaønh ngaønh kinh teá quan troïng, töông xöùng vôùi tieàm naêng du lòch cuûa ñòa phöông. Muïc tieâu veà vaên hoùa - xaõ hoäi _ Hoaït ñoäng du lòch phaûi gaén lieàn vôùi vieäc giöõ gìn phaùt huy truyeàn thoáng vaên hoùa ñaëc thuø cuûa ñòa phöông, baûo toàn ñöôïc moâi tröôøng nhaân vaên trong saïch, ñoàng thôøi khai thaùc toát caùc di saûn vaên hoùa coù giaù trò giaøu baûn saéc daân toäc, caùc di tích lòch söû, coâng trình vaên hoùa, caùc leã hoäi ñeå phuïc vuï phaùt trieån du lòch. Goùp phaàn taïo ñieàu kieän trong giaùo duïc truyeàn thoáng cho thanh thieáu nieân. Muïc tieâu veà moâi tröôøng _ Hoaït ñoäng du lòch phaûi gaén lieàn vôùi baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi, phaùt trieån beàn vöõng, töø ñoù ñaët ra caùc keá hoaïch vaø cô cheá quaûn lyù phuø hôïp vôùi vieäc toân taïo khai thaùc caùc taøi nguyeân du lòch. 2.2.4.4. Muïc tieâu an ninh quoác gia, traät töï an toaøn xaõ hoäi. _ Quy hoaïch phaùt trieån du lòch nhaèm thu huùt ñoâng ñaûo khaùch du lòch trong nöôùc vaø quoác teá, nhöng phaûi ñaûm baûo ñöôïc an ninh quoác phoøng, traät töï an toaøn xaõ hoäi cuûa ñòa phöông. 2.2.4.5. Muïc tieâu hoã trôï phaùt trieån. _ Cung caáp thoâng tin tö lieäu, nhöõng ñònh höôùng chieán löôïc cô baûn ñeå khuyeán khích hoã trôï cho söï phaùt trieån, xuùc tieán, laäp keá hoaïch. Söï phoái hôïp giöõa caùc ban ngaønh taùc ñoäng tích cöïc, taïo ñaø cho söï phaùt trieån du lòch. _ Du lòch phaùt trieån hoã trôï vaø taïo ñieàu kieän moâi tröôøng ñeå caùc ngaønh kinh teá – xaõ hoäi khaùc cuøng phaùt trieån. 2.2.4.6. Muïc tieâu cuï theå ñeán naêm 2010.  _ Taêng cuôøng thu huùt khaùch du lòch, phaán ñaáu ñaït nhòp ñoä taêng tröôûng bình quaân haøng naêm veà khaùch du lòch töø 14 -15 % ñể ñeán naêm 2010 thu huùt töø 1,3 - 1,5 trieäu löôït khaùch, trong ñoù khaùch quoác teá taêng bình quaân töø 30 - 50 % ñeå ñeán naêm 2010 coù ñöôïc 300.000 - 350.000 löôït khaùch quoác teá  _ Huy ñoäng moïi nguoàn löïc ñeå ñaåy nhanh toác ñoä trieån khai caùc döï aùn lôùn ñaõ ñöôïc quy hoaïch vaø pheâ duyeät, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, dòch vuï du lich hieän coù, phaùt trieån caùc saûn phaåm môùi. Phaán ñaáu tôùi naêm 2010 ñöa thôøi gian löu truù bình quaân ñaït hôn 3,5 ngaøy, taêng tyû troïng GDP cuûa ngaønh du lòch gaáp 2 laàn so vôùi naêm 2005.   _ Taïo cho ñöôïc söï chuyeån bieán maïnh meõ veà nhaän thöùc vaø traùch nhieäm cuûa caùc ngaønh caùc caáp ñoái vôùi söï phaùt trieån du lòch. Naâng cao  hieäu quaû quaûn lyù nhaø nöôùc, taêng cöôøng cuûng coá boä maùy toå chöùc vaø coâng taùc caùn boä trong caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc veà dòch vuï du lòch vaø ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc kinh doanh du lòch. Naâng cao trình ñoä nghieäp vuï cho ñoäi nguõ lao ñoäng phuïc vuï cuûa ngaønh: Phaán ñaáu tôùi naêm 2010 thu huùt theâm 8000 lao ñoäng. (Nguoàn : Sôû TM- DL Laâm Ñoàng vaø Coâng ty du lòch Laâm Ñoàng) 2.2.5. Chieán löôïc phaùt trieån du lòch cuûa tænh Laâm Ñoàng Chieán löôïc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc _ Quan taâm ñeán vieäc ñaøo taïo laïi vaø ñaøo taïo môùi ñeå giaûi quyeát yeâu caàu tröôùc maét vaø chuaån bò cho laâu daøi döôùi nhieàu hình thöùc nhö taïi choå, chính quy ôû trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc. Ñoái vôùi caùc lónh vöïc nhö khaùch saïn, nhaø haøng, höôùng daãn quaûn lyù, caàn ñaøo taïo ôû 3 caáp hoïc: Sô caáp, trung caáp, ñaïi hoïc. Chuù troïng giaùo duïc du lòch cho toaøn daân. 2.2.5.2. Chieán löôïc phaùt trieån saûn phaåm ngaønh du lòch _ Ñaïo saûn phaåm du lòch ñoäc ñaùo, mang baûn saéc cuûa ñòa phöông, ñaëc bieät laø caùc truyeàn thoáng vaên hoùa, lòch söû, ngheä thuaät,… Taïo saûn phaåm du lòch veà chuyeân ñeà: Du lòch tham quan caùc di tích lòch söû vaên hoùa, du lòch sinh thaùi, du lòch theå thao, du lòch soâng nöôùc, mieät vöôøn, du lòch laøng queâ, sinh hoaït vaên hoùa vaên ngheä truyeàn thoáng, hoäi nghò, hoäi thaûo chuyeân ñeà. _ Ña daïng hoùa vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm du lòch phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa thò tröôøng du lòch trong nöôùc vaø theá giôùi. Ñoái vôùi nhöõng ñieåm du lòch phaûi coù saûn phaåm du lòch ñaëc thuø vaø keát hôïp vôùi caùc tænh laân caän ñeå noái tuyeán du lòch, taïo theâm khaû naêng tieâu thuï caùc saûn phaåm du lòch cuûa tænh. _ Chieán löôïc veà giöõ gìn toân taïo vaø phaùt trieån taøi nguyeân du lòch, moâi tröôøng: Coù keá hoaïch phaân vuøng chöùc naêng treân ñòa baøn du lòch tænh ñeå xaùc ñònh caùc khu vöïc caàn baûo veä (caùc khu döï tröõ thieân nhieân, caùc di tích lòch söû – vaên hoùa), khu vöïc quy hoaïch döï tröõ ñaát ñai, caùc khu vöïc caàn ñöôïc phuïc hoài trong thôøi gian trung vaø daøi haïn. _ Ngaøy nay, ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch sinh thaùi – vaên hoaù treân cô sôû caùc nguyeân taéc: Khoâng laøm toån haïi taøi nguyeân thieân nhieân vaø xaây döïng caùc hoäi baûo veä thieân nhieân. Ñaåy maïnh vieäc giaùo duïc quaàn chuùng nhaân daân, baûo veä caùc lôïi ích laâu daøi cho ñòa phöông (nguoàn lôïi, khoa hoïc, kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa). Chieán löôïc veà ñaàu tö du lòch _ Theo quy hoaïch vaø coù döï aùn ñaàu tö cuï theå treân caùc lónh vöïc: Taêng cöôøng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, khu du lòch vui chôi giaûi trí, ñaàu tö keát caáu haï taàng, caùc dòch vuï lieân quan ñeán hoaït ñoäng du lòch, ñaàu tö baûo veä moâi tröôøng, toân taïo giöõ gìn caùc di tích, di saûn lòch söû vaên hoùa … 2.2.5.4. Chieán löôïc veà thò tröôøng. _ Nghieân cöùu, phaân tích, ñaùnh giaù caùc thò tröôøng hieän taïi, thò tröôøng tieàm naêng ñeå ngaønh du lòch cuûa tænh sôùm hoøa nhaäp vaøo thò tröôøng du lòch trong nöôùc vaø quoác teá. 2.2.6. Hieän traïng ngaønh du lòch tænh Laâm Ñoàng 2.2.6.1. Thöïc traïng söï phaùt trieån ngaønh du lòch tænh _ Vôùi öu theá veà khí haäu, caûnh quan thieân nhieân vaø taøi nguyeân röøng, töø laâu du lòch laø nguoàn taøi nguyeân vaø theá maïnh cuûa Laâm Ñoàng. Röøng cuûa Laâm Ñoàng laø khu vöïc löu giöõ nguoàn gien ñoäng, thöïc vaät quyù hieám, coù chöùc naêng baûo veä nguoàn sinh thuûy khu vöïc ñaàu nguoàn cuûa 7 heä thoáng soâng, suoái lôùn. _ Tính ña daïng sinh hoïc cuûa heä sinh thaùi naøy ñoùng vai troø quan troïng trong caûnh quan du lòch, ñaëc bieät laø röøng thoâng Ñaø Laït. Cuøng vôùi soâng, suoái, hoà, ñaäp, thaùc nöôùc,... Röøng Laâm Ñoàng ñaõ taïo neân moät quaàn theå coù söùc thu huùt khaùch du lòch trong vaø ngoaøi nöôùc nhö röøng caûnh quan bao quanh Ñaø Laït, khu du lòch hoà Tuyeàn Laâm, khu du lòch hoà Suoái Vaøng – Dankia, khu du lòch Thung luõng tình yeâu, khu du lòch thaùc Datanla, thaùc Prenn, thaùc Pongour, thaùc Ñam B’ri, nuùi Lang Biang. _ Trung taâm du lòch phía baéc bao goàm thaønh phoá Ñaø Laït vaø caùc vuøng phuï caän. Ñaø Laït naèm treân cao nguyeân Laâm Vieân coù ñoä cao 1.500 m, khí haäu maùt meû quanh naêm, caùch caùc ñoâ thò lôùn cuûa vuøng vaø khu vöïc khoâng xa, giao thoâng thuaän lôïi. Ñaø Laït coù nhieàu caûnh quan thieân nhieân kyø thuù noåi tieáng veà hoà, veà thaùc nöôùc vaø röøng thoâng, beân caïnh ñoù laø caùc coâng trình kieán truùc mang giaù trò vaên hoùa - ngheä thuaät cao, coù söùc haáp daãn ñoái vôùi du khaùch. Ñaø Laït hieän coù 1 saân goân 18 loã ñaït tieâu chuaån quoác teá. Heä thoáng nhaø nghæ, khaùch saïn coù söùc chöùa treân 30.000 khaùch/ngaøy, trong ñoù coù 20 khaùch saïn ñaït tieâu chuaån quoác teá töø 1 ñeán 5 sao. Ñaø Laït ñöôïc coi laø trung taâm du lòch cuûa Vieät Nam vaø khu vöïc. _ Trung taâm du lòch phía Nam goàm thò xaõ Baûo Loäc vaø vuøng phuï caän: Baûo Loäc naèm treân cao nguyeân Baûo Loäc - Di Linh coù ñoä cao 1.000 m, khí haäu oân hoøa, coù caûnh quan thieân nhieân ñeïp. Ñaây laø ñòa baøn cö truù cuûa caùc daân toäc ít ngöôøi, moãi daân toäc coù moät baûn saéc vaên hoùa rieâng, ñoäc ñaùo raát thích hôïp cho phaùt trieån du lòch vaên hoùa. Taïi ñaây coøn coù caùc khu di chæ coù giaù trò phuø hôïp cho tham quan, nghieân cöùu nhö khu di chæ Phuø Myõ - Caùt Tieân... _ Caùc loaïi hình du lòch cuûa Laâm Ñoàng khaù phong phuù, ña daïng: Du lòch tham quan, du lòch giaûi trí, du lòch nghæ döôõng, du lòch sinh thaùi, du lòch döôùi taùn röøng, du lòch vöôøn, du lòch vaên hoùa - theå thao... 2.2.6.2. Veà soá löôïng khaùch du lòch. 2.2.6.2.1. Khaùch du lòch quoác teá vaø trong nöôùc. _ Sau ngaøy giaûi phoùng, vieäc oån ñònh an ninh, chính trò, caûi taïo xaõ hoäi vaø taäp trung giaûi quyeát löông thöïc, thöïc phaåm cho nhaân daân laø nhieäm vuï troïng taâm cuûa chính quyeàn. Trong thôøi kyø naøy, chuû tröông öu tieân môû roäng dieän tích, phaùt röøng laøm raãy, phaùt trieån löông thöïc ñaõ laøm caûnh quan ngaøy moät xaáu ñi, caùc hoà bò boài laéng, ñöôøng saù, ñieän nöôùc,... ngaøy caøng xuoáng caáp traàm troïng, nhieàu danh lam thaéng caûnh, di tích lòch söû, vaên hoaù, bieät thöï bò taøn phaù, laán chieám, ñaàu tö cho lónh vöïc du lòch khoâng ñaùng keå. _ Trong boái caûnh ñoù, ngaønh du lòch Laâm Ñoàng khoù traùnh ñöôïc nhöõng khoù khaên, haàu nhö khoâng coù höôùng phaùt trieån. Khaùch du lòch trong vaø ngoaøi nöôùc vaéng veû. Khaùch quoác teá ñeán Laâm Ñoàng chuû yeáu laø khaùch ñeán theo caùc hieäp ñònh hôïp taùc trao ñoåi giöõa Vieät Nam vôùi caùc nöôùc, ñaëc bieät laø caùc nöôùc Ñoâng AÂu. Kinh teá cuûa caû nöôùc khoù khaên, khaùch trong nöôùc ñeán Laâm Ñoàng cuõng haïn cheá, chuû yeáu coâng ñoaøn caùc cô quan, xí nghieäp, ñoaøn theå söû duïng quyõ phuùc lôïi ñeå toå chöùc cho caùn boä, coâng nhaân vieân ñi nghæ maùt taäp theå. Baûng4: SOÁ LÖÔÏNG KHAÙCH DU LÒCH ÑEÁN LAÂM ÑOÀNG THÔØI KYØ 1976 - 1985                                                                          Ñôn vò tính: löôït khaùch Naêm Toång soá Trong ñoù Khaùch noäi ñòa Khaùch quoác teá 1976 7.730 7.619 111 1977 13.810 13.639 171 1978 11.425 11.074 351 1979 17.780 17.350 430 1980 18.518 17.903 615 1981 20.121 19.082 1.039 1982 43.126 40.963 2.163 1983 50.971 48.156 2.815 1984 72.413 69.618 2.795 1985 104.785 101.531 3.254 Nguoàn : Sôû TM- DL Laâm Ñoàng vaø Coâng ty du lòch Laâm Ñoàng _ Nhöõng naêm 1985-1990 du khaùch ñeán tham quan Ñaø Laït - Laâm Ñoàng ngaøy caøng taêng. Haøng naêm chæ coù töø 100 ngaøn ñeán 150 ngaøn löôït khaùch ñeán Laâm Ñoàng vôùi toác ñoä taêng 5-10%/naêm, nhöng vaøo nhöõng naêm 1994-1997, toác ñoä gia taêng bình quaân khoaûng 32,8%/naêm, trong ñoù khaùch quoác teá taêng 69,6%, khaùch noäi ñòa taêng19%. Khaùch quoác teá ñeán Ñaø Laït – Laâm Ñoàng goàm nhieàu quoác tòch, naêm 2001, trong toång soá 85.000 khaùch quoác teá, ngöôøi Phaùp chieám 23,1%, Ñaøi Loan 13,8%, Myõ 11,5%, Anh 6,8%, Haø Lan 6,5%, khaùch cuûa caùc nöôùc ASEAN khoâng ñaùng keå. _ Cuoái naêm 1991, döï aùn VIE/89/003 veà “Keá hoaïch chæ ñaïo phaùt trieån du lòch Vieät Nam 1991 - 2005” do Chöông trình phaùt trieån cuûa Lieân hieäp quoác (UNDP) taøi trôï ñaõ xaùc ñònh Ñaø Laït thuoäc moät trong boán vuøng du lòch cuûa caû nöôùc: Baûng 5: SOÁ LÖÔÏNG DU KHAÙCH ÑEÁN LAÂM ÑOÀNG (1996- 2005)                                                                          Ñôn vò tính: löôït khaùch Naêm Toång soá Du khaùch Noäi ñòa Quoác teá 1996 433.612 391.000 42.612 1997 460.874 411.000 49.874 1998 520.500 465.000 55.500 1999 656.493 598.000 58.493 2000 550.000 478.000 72.000 2001 705.120 620.120 85.000 2002 834.430 733.529 100.901 2003 880.000 762.950 117.050 2004 903.000 777.624 125.376 2005 1.100.000 1.084.541 154.549 Nguoàn : Sôû TM- DL Laâm Ñoàng vaø Coâng ty du lòch Laâm Ñoàng 2.2.6.2.2. Lao ñoäng trong ngaønh du lòch. _ Qua ñieàu tra khaûo saùt moät soá caùc nhaø haøng tö nhaân lôùn vaø doanh nghieäp tö nhaân, hoä tö nhaân veà vaän chuyeån moät caùch töông ñoái trong ñòa baøn tænh, thì löïc löôïng lao ñoäng trong ngaønh nhö sau: _ Veà soá löôïng: Ñeán cuoái thaùng 11/2004 toaøn ngaønh coù khoaûng 1886 ngöôøi trong ñoù nöõ 912 ngöôøi ( tæ leä 48.85%). _ Nguoàn lao ñoäng ngaønh du lòch chieám tyû troïng nhoû trong toång soá lao ñoäng ñang tìm vieäc ôû tænh, chæ baèng 0.75%. Lao ñoäng ít nhöng ngaønh ñaõ ñoùng goùp ñöôïc 31% GDP cuûa tænh. _ Soá lao ñoäng taäp trung cao nhaát laø Coâng ty Du lòch Laâm Ñoàng, nay laø Coâng ty chuû löïc cuûa tænh. Coâng ty coù 900 lao ñoäng chieám 47,30% lao ñoäng toaøn ngaønh. Lao ñoäng nöõ cuûa coâng ty chieám treân 50%. _ Veà chaát löôïng: Chæ thoáng keâ caùc doanh nghieäp lôùn trong ngaønh chuû yeáu doanh nghieäp nhaø nöôùc, ñoaøn theå. Theo soá lieäu taäp hôïp ñöôïc, soá ngöôøi coù trình ñoä ñaïi hoïc laø 70 ngöôøi chieám 4.20% lao ñoäng trong ngaønh, trình ñoä trung caáp 82 ngöôøi, chieám 4.5% soá lao ñoäng trong ngaønh. Trong soá coù trình ñoä ñaïi hoïc thì Coâng ty Du lòch chieám 78%. 2.2.6.3. Hieän traïng cô sôû du lòch tham quan giaûi trí 2.2.6.3.1. Hoà Xuaân Höông: _ Naèm ôû vò trí trung taâm thaønh phoá Ñaø Laït, ñöôïc xem laø moät coâng vieân trung taâm cuûa thaønh phoá, hoà Xuaân Höông coù ñoä cao 1.477m so vôùi maët bieån, dieän tích 38ha, ñöôøng voøng quanh hoà treân 5km. Hình 4: Hoà Xuaân höông _ Hoà Xuaân Höông ngaøy tröôùc laø moät doøng suoái. Ngöôøi Phaùp ñaët teân hoà naøy laø Grand Lac (Hoà Lôùn). Naêm 1953, oâng Nguyeãn Vyõ - Chuû tòch Hoäi ñoàng Thò chính Ñaø Laït ñoåi teân hoà thaønh hoà Xuaân Höông. 2.2.6.3.2. Hoà Than Thôû: _ Khôûi thuûy chæ laø moät ao nhoû, veà sau ngöôøi Phaùp cho laøm ñaäp chaën nöôùc taïo thaønh hoà vaø coù teân Lac des soupirs, naêm 1956 ñoåi teân thaønh hoà Than Thôû. Töø naêm 1975 ñoåi teân laø hoà Söông Mai, ñeán naêm 1990 söû duïng laïi teân cuõ laø hoà Than Thôû. Hình 5: Hoà Than Thôû _ Hoà Than Thôû caùch trung taâm Ñaø Laït khoaûng 6km veà phía baéc. Hoà naèm giöõa röøng thoâng tónh mòch, khoâng gian hoang vaéng taïo cho hoà moät neùt buoàn man maùc, gaàn ñaáy coù Ñoài thoâng hai moä vôùi moät truyeàn thuyeát veà moät moái tình tan vôõ ñaõ laøm cho ñòa danh naøy thu huùt du khaùch. Ñaùng tieác, trong nhöõng naêm 1980-1990, röøng thoâng coå thuï quanh hoà ñaõ bò taøn phaù, nhöõng haøng thoâng non tuy ñaõ ñöôïc troàng laïi nhöng khoâng mang laïi neùt thaâm u coâ tòch xöa, loøng hoà bò boài laéøng vaø thu heïp vì caùc hoaït ñoäng noâng nghieäp vuøng thöôïng löu, nöôùc hoà khoâng coøn trong xanh. _ Ñeå khoâi phuïc vaø baûo toàn thaéng caûnh naøy, naêm 1997, chính quyeàn ñaõ cho pheùp Coâng ty Du lòch Thuøy Döông, moät doanh nghieäp ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh boû voán ñaàu tö troàng röøng, naïo veùt hoà, choáng boài laéng, xaây döïng caùc khu vui chôi giaûi trí. _ Naêm 1999, hoà Than Thôû ñöôïc Nhaø nöôùc coâng nhaän laø danh thaéng quoác gia ñeå baûo toàn vaø phaùt trieån. 2.2.6.3.3. Thung luõng Tình yeâu: _ Naèm veà phía baéc vaø caùch trung taâm thaønh phoá Ñaø Laït khoaûng 3km, Thung luõng Tình yeâu laø moät khu vöïc roäng treân 200ha, coù hoà Ña Thieän, nhieàu ñoài thoâng, baõi coû ñeïp. Tröôùc ñaây, phía haï löu cuûa hoà Ña Thieän coù moät thung luõng vôùi nhöõng baõi coû möôït maø, laø nôi coù nhieàu huyeàn thoaïi veà tình yeâu laõng maïn. Hình 6: Thung Luõng Tình Yeâu _ Caûnh ñeïp vaø nhieàu huyeàn thoaïi laøm cho du khaùch khoâng theå khoâng ñeán ñaây khi ñeán thaêm Ñaø Laït. _ Naêm 1999, Thung luõng Tình yeâu ñöôïc coâng nhaän laø moät danh thaéng quoác gia. Cuõng trong naêm naøy, moät döï aùn ñaàu tö ñaõ ñöôïc chính quyeàn pheâ duyeät laøm cho khu du lòch naøy phaùt trieån hôn nöõa vôùi nhieàu saûn phaåm mang chuû ñeà tình yeâu, phuïc vuï du khaùch tham quan. 2.2.6.3.4. Thaùc Cam Ly: _ Thaùc naèm treân doøng suoái Cam Ly, caùch trung taâm thaønh phoá 2km veà höôùng nam. Thaùc Cam Ly coù raát nhieàu truyeàn thuyeát gaén lieàn vôùi ñôøi soáng vaø caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa ñoàng baøo daân toäc baûn ñòa. Trong quaù khöù, ñaây laø moät thaéng caûnh tuyeät ñeïp vôùi nhieàu röøng caây bao quanh thaùc nöôùc. Hình 7: Thaùc Cam Ly _ Gaàn ñaây, do daân soá cuûa Ñaø Laït taêng, moâi tröôøng khoâng ñöôïc ñaûm baûo, nhaát laø caùc khu vöïc hai beân suoái Cam Ly, suoái Phan Ñình Phuøng ñaõ laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc cuûa thaùc. Neáu coù döï aùn xöû lyù nguoàn nöôùc thaûi, thaùc Cam Ly seõ trôû laïi thôøi kyø vaøng son trong quaù khöù ñeå phuïc vuï du khaùch. 2.2.6.3.5. Thaùc Pongour: _ Caùch Ñaø Laït khoaûng 50km veà phía nam vaø caùch quoác loä 20 chöøng 7km, thaùc Pongour huyeàn bí naèm giöõa röøng saâu. Tieáng thaùc ñoå nhö saám ñoäng töø moät vaùch ñaù tuyeät myõ cao 30m. Hình 8: Thaùc Pongour _ Thaùc Pongour laø moät kyø quan cuûa thieân nhieân, phong caûnh xung quanh raát hoang daõ. Vaøo thaùng 11, 12 trong naêm, thaùc nöôùc nhö bò ngaäp chìm trong maøu saéc röïc rôõ cuûa hoa coû nuùi röøng. Coù nhieàu huyeàn thoaïi gaén vôùi thaùc neân haøng naêm, vaøo ngaøy raèm thaùng gieâng, raát ñoâng du khaùch ñeán ñaây döï leã hoäi ñaàu naêm, ñeán noãi phaûi chen chuùc nhau treân ñöôøng ñi vaø ôû nhöõng baõi ñaù haï löu cuûa thaùc. 2.2.6.3.6. Thaùc Prenn: _ Naèm ôû chaân ñeøo Prenn, caùch Ñaø Laït khoaûng 10km, thaùc Prenn coù ñoä cao khoaûng 16m. Thaønh thaùc laø nhöõng taûng ñaù lôùn, vöõng chaéc, ngay döôùi voøm ñaù coù chieác caàu goã baéc ngang, du khaùch coù theå qua caàu vaø ngaém nöôùc töø treân cao ñoå xuoáng nhö moät böùc maøn keát baèng ngoïc loùng laùnh. Hình 9: Thaùc Prenn _ Vôùi caûnh quan töï nhieân cuøng vôùi coâng vieân hoa, caây caûnh ñöôïc taïo ra ôû ñaây, thaùc Prenn töø laâu ñaõ trôû thaønh ñieåm du lòch noåi tieáng cuûa Ñaø Laït. 2.2.6.3.7. Nuùi Lang Bian: _ Nuùi Lang Bian coøn coù teân goïi laø nuùi Baø hay nuùi Laâm Vieân, naèm aùn ngöõ nhö moät taám bình phoâng phía baéc, caùch Ñaø Laït 16km, ñi qua xaõ Laùt. Ñaây laø ngoïn nuùi lôùn cuûa khu vöïc Nam Tröôøng Sôn, thöïc ra ñaây laø moät quaàn theå 5 ngoïn nuùi noái tieáp nhau, nuùi cao nhaát coù ñoä cao 2.167m, ñöùng treân ñænh nuùi coù theå nhìn bao quaùt toaøn caûnh thaønh phoá Ñaø Laït, vaøo ngaøy ñeïp trôøi coù theå thaáy bieån Ninh Chöõ (tænh Ninh Thuaän). Hình 10: Du khaùch ñang chinh phuïc ñænh Lang Bian _ Coù nhieàu huyeàn thoaïi, truyeàn thuyeát vaø tín ngöôõng cuûa ñoàng baøo daân toäc gaén vôùi nuùi Lang Bian. Döôùi chaân nuùi, coù nhöõng buoân laøng ngöôøi Laïch sinh soáng vôùi nhöõng neùt vaên hoaù ñaëc thuø haáp daãn. Nuùi Lang Bian coù ñòa hình ñaëc tröng cuûa mieàn nuùi cao, coù nhieàu ñoäng thöïc vaät, trong ñoù coù nhieàu loaøi ñaëc höõu raát thích hôïp ñeå phaùt trieån du lòch leo nuùi, du lòch sinh thaùi, tham quan, nghieân cöùu,... Ngoaøi caùc caûnh quan keå treân, Laâm Ñoàng coøn coù nhieàu soâng, thaùc, nuùi, hoà, röøng caây, ñoàng coû thaûo nguyeân,... coù giaù trò trong du lòch nhö: Vöôøn caám Quoác gia Caùt Loäc, caùc vuøng röøng ñaëc duïng Bi Ñuùp, Baéc Laïc Döông, Baéc Laâm Haø, Ñaø Laït, Ñaïi Bình, khu saên baén Ñaï Sa - Ñaï Chais, nhieàu thaùc nöôùc: Hang Coïp, Baûo Ñaïi, Baûy Taàng, Coâ Tieân, Lieâng Treâ Nha, soâng Ñoàng Nai, soâng Kroâng Knoâ, ñeøo Ngoaïn Muïc, ñeøo Chuoái, Baûo Loäc, Gia Baéc, hoà Ñaï Teûh, Nam Phöông, Taân Rai, Cam Ly Thöôïng, suoái nöôùc noùng Ñaï Long,... Caùc taøi nguyeân naøy seõ ngaøy caøng ñöôïc ñaàu tö, naâng caáp ñeå phuïc vuï du khaùch trong nöôùc vaø quoác teá. 2.2.6.3.8. Dinh I: _ Vôùi moät loái kieán truùc coå kính trang troïng, Dinh I naèm trong moät khu vöïc röøng thoâng bieät laäp, hoaøn toaøn yeân tónh ôû cuoái ñöôøng Traàn Quang Dieäu, Ñaø Laït. Hình 11: Dinh I _ Tröôùc naêm 1975, ñaây laø nôi nghæ maùt cuûa Toång thoáng Ngoâ Ñình Dieäm vaø caùc nguyeân thuû quoác gia cuûa cheá ñoä cuõ. 2.2.6.3.9. Dinh II : _ Ñöôïc xaây caát töø naêm 1933, hoaøn thaønh naêm 1937, Dinh II laø moät toøa laâu ñaøi traùng leä, naèm treân ngoïn ñoài cao 1.539m. Trong thôøi Phaùp thuoäc, ñaây laø "dinh thöï muøa heø" cuûa Toaøn quyeàn Jean Decoux, döôùi thôøi Ngoâ Ñình Dieäm laø nôi nghæ maùt cuûa Ngoâ Ñình Nhu, sau ñoù laø cuûa Nguyeãn Cao Kyø. Hình 12: Dinh II _ Hieän nay Dinh II laø nhaø khaùch cuûa Uyû ban nhaân daân tænh Laâm Ñoàng. Dinh II laø nôi du khaùch thích ñeán tham quan thöôûng ngoaïn caûnh ñeïp, yeân tónh naèm ngay trong trung taâm thaønh phoá Ñaø Laït. 2.2.6.3.10. Dinh III: _ Dinh III laø moät dinh thöï voâ cuøng trang nhaõ, naèm trong khung caûnh thô moäng. ÔÛ ñaây coù moät khoâng khí vöøa trang nghieâm vöøa ñaàm aám cuûa khung caûnh hoaøng gia xa xöa. Hình 13: Dinh III _ Dinh III tröôùc kia laø bieät ñieän cuûa cöïu hoaøng Baûo Ñaïi. 2.2.6.3.11. Thieàn vieän Truùc Laâm: _ Ñöôïc xaây döïng töø naêm 1993, do kieán truùc sö Ngoâ Vieát Thuï phaùc thaûo thieát keá. Hình 14: Thieàn Vieän Truùc Laâm Thieàn vieän ñöôïc xaây döïng treân ngoïn ñoài caïnh hoà Tuyeàn Laâm, kieán truùc vöøa coå truyeàn vöøa hieän ñaïi, haøi hoaø vôùi phong caûnh chung quanh. 2.2.6.3.12. Khu di tích Caùt Tieân: _ Thaùnh ñòa Caùt Tieân laø moät khu di tích quyù hieám coøn soùt laïi treân ñaát nöôùc ta, coù yù nghóa voâ cuøng to lôùn ñeå tìm kieám quaù trình hình thaønh caùc quoác gia ôû Ñoâng Nam AÙ sau khi vöông quoác Phuø Nam tan raõ. Caùc coâng trình kieán truùc coù giaù trò khaùc _ Töø thôøi Phaùp, kieán truùc Ñaø Laït ñaõ mang neùt ngheä thuaät ñaëc saéc. Caùc coâng trình kieán truùc ñöôïc xaây döïng vaøo nöûa ñaàu theá kyû XX, theo caùc phong caùch Chaâu AÂu, chuû yeáu laø phong caùch Phaùp, nhö ga xe löûa, tröôøng Ñaïi hoïc, nhaø Ñòa dö, caùc nhaø thôø,... _ Hieän nay, ôû Ñaø Laït coù khoaûng 2.000 bieät thöï, moãi bieät thöï coù nhöõng neùt kieán truùc ñoäc ñaùo rieâng keát hôïp haøi hoaø vôùi caûnh quan thieân nhieân ñaõ khieán cho Ñaø Laït nhö moät thaønh phoá baûo taøng kieán truùc ña daïng, du khaùch ñeán thaêm ñeàu muoán tìm toøi, khaùm phaù. 2.2.6.4. Cô sôû haï taàng. 2.2.6.4.1. Giao thoâng. Ñöôøng boä  _ Hieän nay heä thoáng ñöôøng boä cuûa Laâm Ñoàng töông ñoái daøy vaø phaân boá khaù ñeàu khaép trong tænh, cho pheùp caùc phöông tieän giao thoâng coù theå ñeán ñöôïc haàu heát caùc xaõ vaø ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ñi laïi cuûa nhaân daân. Neáu chæ tính rieâng caùc tuyeán quoác loä, ñöôøng tænh vaø ñöôøng huyeän, ñeán nay maïng löôùi ñöôøng boä ôû Laâm Ñoàng coù toång chieàu daøi 1.744km, trong ñoù toång chieàu daøi: Heä thoáng quoác loä (20, 27, 28) laø 412,15km. Heä thoáng ñöôøng tænh laø 346,25km. Heä thoáng ñöôøng huyeän laø 985,69km. Ñöôøng haøng khoâng _ Saân bay Lieân Khöông coù toång dieän tích 160ha, coù khaû naêng tieáp nhaän loaïi maùy bay ATR 72 troïng taûi 26 taán vaø caùc loaïi töông ñöông leân xuoáng an toaøn. Do nhu caàu ñi laïi cuûa nhaân daân ngaøy caøng taêng neân hieän nay haøng ngaøy ñeàu coù chuyeán bay töø Ñaø Laït ñi Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø ngöôïc laïi. Ñöôøng thuûy  _ Giao thoâng treân soâng Ñoàng Nai chæ thöïc hieän ñöôïc treân chieàu daøi khoaûng 60km vaøo muøa khoâ vaø ôû khu vöïc Caùt Tieân laø chuû yeáu. Ñöôøng saét _ Tuyeán ñöôøng saét Thaùp Chaøm – Ñaø Laït daøi 84km ñöôïc ñöa vaøo khai thaùc töø naêm 1932. Naêm 1976, Boä Giao thoâng – Vaän taûi ñaõ thaùo gôõ 21km ñöôøng ray treân tuyeán ñöôøng naøy ñeå khoâi phuïc tuyeán ñöôøng saét Thoáng Nhaát, töø ñoù tuyeán ñöôøng naøy khoâng coøn hoaït ñoäng nöõa vaø daàn bò phaù boû. _ Hieän nay, ngaønh ñöôøng saét ñaõ khoâi phuïc ñoaïn töø ga Ñaø Laït ñeán Traïi Maùt daøi 8km phuïc vuï du lòch. 2.2.6.4.2. Veà thoâng tin lieân laïc _ Tính ñeán cuoái naêm 1994, Böu ñieän Laâm Ñoàng ñaõ hoaøn thaønh trang bò heä thoáng vi ba ñeán taát caû caùc huyeän trong tænh vaø ñaït tyû leä 1,16 maùy / 100 daân (trong khi tính bình quaân caû nöôùc chæ coù 0,57 maùy/ 100 daân). _ Töø naêm 1996, Böu ñieän tænh môû roäng caùc tuyeán caùp quang, ñöa vaøo söû duïng maïng ñieän thoaïi di ñoäng ôû moät soá vuøng, maùy nhaén tin trong toaøn tænh. _ Töø naêm 1998, ñaõ baét ñaàu söû duïng Phone card vaø maïng Internet. _ Naêm 2005, toång soá maùy ñieän thoaïi treân ñòa baøn tænh ñaït 50.417 maùy. Böu ñieän tænh coù 30 böu cuïc khu vöïc, 10 böu cuïc huyeän, 1 böu cuïc trung taâm vaø 41 ñieåm böu ñieän vaên hoùa xaõ, 138/138 soá xaõ, phöôøng, thò traán ñaõ ñöôïc trang bò ñieän thoaïi. 2.2.6.4.3. Veà heä thoáng caáp ñieän: _ Trong nhöõng naêm 1990 – 1996, Ñieän löïc Laâm Ñoàng ñaõ laép ñaët theâm 47.700 KVA maùy bieán theá trung gian vaø xaây döïng vaän haønh hôn 400km ñöôøng daây cao theá, gaàn 100km ñöôøng daây trung theá, ñöa toång chieàu daøi ñöôøng daây caùc loaïi leân 1.581km. _ Nguoàn ñieän cung caáp cho Laâm Ñoàng laáy töø heä thoáng ñieän löïc mieàn Nam thuoäc Toång Coâng ty Ñieän löïc Vieät Nam vaø ñöôïc truyeàn taûi töø nhaø maùy ñieän Ña Nhim vaø nhaø maùy thuûy ñieän Suoái Vaøng laø chuû yeáu. Ngoaøi ra, taïi Caøn Rang, Baûo Loäc vaø Di Linh coøn coù caùc cuïm maùy Diesel hoaït ñoäng ñeå chuû ñoäng ñaùp öùng moät phaàn nhu caàu ñieän cuûa khu vöïc. _ Toång coâng suaát laép ñaët cuûa caùc nhaø maùy ñieän trong tænh ñaït 7,865 MW. Saûn löôïng ñieän phaùt ra naêm 2005 ñaït 28,081 trieäu kWh. 2.2.7. Ñaùnh giaù chung: 2.2.7.1 Maët lôïi theá: _ Taøi nguyeân du lòch töï nhieân cuûa Laâm Ñoàng ña daïng vaø phong phuù, ñöôïc hình thaønh bôûi ñaëc ñieåm toång hôïp cuûa caùc yeáu toá ñòa hình, khí haäu, röøng vaø caùc khu heä ñoäng thöïc vaät, thuyû vaên,… ñaõ taïo ra caûnh quan ñaëc saéc vôùi nhieàu hoà, thaùc nöôùc, ñoài nuùi, röøng thoâng ngoaïn muïc. _ Moät soá caûnh quan du lòch töï nhieân ñaëc saéc: Hoà Xuaân Höông, Ñan Kia – Suoái Vaøng, Tuyeàn Laâm, Than Thôû, Thung luõng Tình yeâu, Ña Nhim, thaùc Cam Ly, Ñatanla, Prenn, Lieân Khöông, Gougah, Pongour, Ñambri, Bobla, Li Liang, thaùc Voi, Pong Giang, ñoài Cuø, nuùi Lang Bian,… _ Caùc di tích vaên hoaù lòch söû nhö Dinh I, Dinh II, Dinh III, khaùch saïn Palace, chuøa Linh Sôn, Linh Phong, Thieàn vieän Truùc Laâm, nhaø thôø Chaùnh toaø, Cam Ly, Nghóa trang Lieät só, khu moä coå cuûa daân toäc Maï, khu di tích Caùt Tieân, caùc leã hoäi vaên hoaù daân gian nhö leã hoäi ñaâm traâu, leã hoäi coàng chieâng,… laø ñieåm heïn cuûa du khaùch trong nöôùc vaø quoác teá. _ Laâm Ñoàng laø moät vuøng ñaát coå, coù caûnh quan ñòa maïo ña daïng, caáu taïo ñòa chaát phöùc taïp vôùi nhieàu daân toäc anh em thuoäc ngöõ heä Moân – Khô Me vaø ngöõ heä Malayoâ – Poâlyneâxia laàn löôït ñeán sinh soáng treân maûnh ñaát Nam Taây Nguyeân naøy. _ Vuøng ñaát Laâm Ñoàng coøn löu giöõ nhieàu daáu tích vaên hoùa, lòch söû cuûa caùc daân toäc. _ Trong nhieàu naêm qua, nhieàu di tích lòch söû ñöôïc quan taâm tieáp caän nghieân cöùu, noåi tieáng nhaát laø khu di tích Caùt Tieân. _ Vaên hoïc daân gian khaù phong phuù nhöng vaên hoïc vieát cuûa Laâm Ñoàng coøn heát söùc non treû. _ Ngheä thuaät ôû Laâm Ñoàng ñöôïc hình thaønh treân neàn vaên hoaù Vieät, vaên hoaù caùc daân toäc thieåu soá baûn ñòa vaø moät phaàn cuûa vaên hoaù caùc toäc ngöôøi thieåu soá phía Baéc. Söï phoái hôïp giöõa caùc yeáu toá vaên hoùa naøy vôùi nhau taïo thaønh neùt rieâng cho vaên hoùa Laâm Ñoàng noùi chung vaø ngheä thuaät noùi rieâng. 2.2.7.2. Maët haïn cheá:   _ Taøi nguyeân du lòch cuûa Laâm Ñoàng vaø vuøng phuï caän heát söùc phong phuù vaø ña daïng, cho pheùp phaùt trieån nhieàu loaïi hình du lòch, taïo ra ñöôïc nhöõng saûn phaåm du lòch ñaëc saéc coù khaû naêng caïnh tranh treân thò tröôøng trong nöôùc, khu vöïc vaø quoác teá. _ Tuy nhieân trong thôøi gian qua tieàm naêng du lòch cuûa Laâm Ñoàng vaø vuøng phuï caän chöa ñöôïc khai thaùc moät caùch hôïp lyù. Nhieàu taøi nguyeân coøn chöa ñöôïc ñaàu tö khai thaùc töông xöùng vôùi tieàm naêng (nhö heä thoáng hoà vaø caûnh quan röøng, heä thoáng thaùc, caûnh quan soâng Ñoàng Nai,…) nhieàu taøi nguyeân laïi bò khai thaùc quaù taûi (caùc ñeàn chuøa, caùc caûnh quan ôû moät soá ñieåm du lòch ôû Ñaø Laït,…) gaây neân söï maát caân ñoái trong khai thaùc. Ngoaøi ra chieán löôïc ñaàu tö taùi taïo taøi nguyeân du lòch coøn chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc daãn ñeán tình traïng nhieàu ñieåm du lòch bò xuoáng caáp, laøm giaûm tính haáp daãn. _ Ñaø Laït tuy laø moät ñoâ thò ñaõ coù hôn 100 naêm phaùt trieån vaø laø moät thaønh phoá du lòch vaøo loaïi lôùn ôû nöôùc ta hieän nay, tuy nhieân heä thoáng cô sôû haï taàng chöa ñöôïc toát vaø thieáu ñoàng boä. Ñieàu naøy ñaõ aûnh höôûng ñoái vöï phaùt trieån cuûa nhieàu ngaønh kinh teá trong ñoù coù du lòch. Ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa Ñaø Laït noùi rieâng, cuûa Laâm Ñoàng noùi chung vaø cuûa ngaønh du lòch trong nhöõng naêm tôùi ñaây. Nhaø nöôùc caàn quan taâm ñaàu tö phaùt trieån hôn nöõa caû veà soá löôïng laãn chaát löôïng heä thoáng giao thoâng vaän taûi, maïng löôùi cung caáp ñieän, caáp thoaùt nöôùc vaø böu chính vieãn thoâng. _ Ñaëc bieät Tænh caàn xem xeùt öu tieân ñaàu tö phuïc hoài ñöôøng saét raêng cöa tuyeán Phan Rang – Ñaø Laït vaø xaây döïng tuyeán caùp trep noái thaùc Prenn vôùi Ñaø Laït. _ Heä thoáng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät phuïc vuï du lòch ñaõ ñöôïc phaùt trieån ôû Laâm Ñoàng trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Tuy nhieân tyû leä caùc khaùch saïn cao caáp ñaït tieâu chuaån 4-5 sao coøn thaáp, heä thoáng caùc ñieåm vui chôi giaûi trí, caùc ñieåm dòch vuï du lòch coøn ngheøo, chöa töông xöùng vôùi vò trí vaø yeâu caàu phaùt trieån cuûa du lòch Laâm Ñoàng. _ Ngoaøi ra, tröø moät soá cô sôû lieân doanh du lòch lôùn, nhìn chung chaát löôïng phuïc vuï vaø dòch vuï coøn thaáp do trình ñoä quaûn lyù vaø nghieäp vuï cuûa caùn boä, nhaân vieân du lòch coøn haïn cheá. Ñieàu naøy ñaët ra cho du lòch Laâm Ñoàng caàn taäp trung höôùng nhöõng khaû naêng ñaàu tö phaùt trieån du lòch vaøo nhöõng vaán ñeà coøn toàn taïi treân. CHƯƠNG III: QUI HOẠCH PHAÙT TRIỂN DU LỊCH LAÂM ÑOÀNG TỪ NAY ĐẾN NĂM 2010. 3.1. QUI HOAÏCH PHAÙT TRIEÅN THEO NGAØNH. 3.1.1. Qui hoaïch caùc hoaït ñoäng kinh doanh du lòch. 3.1.1.1. Ñònh höôùng. _ Phaùt trieån ngaønh du lòch theo cô cheá chính saùch môû, ñònh höôùng theo söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc, vì söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc vaø tænh nhaø. _ Coù keá hoaïch khai thaùc moät caùch ñuùng ñaén, hôïp lyù caùc taøi nguyeân du lòch töï nhieân vaø nhaân vaên trong tænh nhaèm taêng cöôøng chaát löôïng, trao ñoåi hoïc taäp, giao löu vaên hoùa, laøm sao taïo caùc saûn phaåm du lòch ña daïng thu huùt du khaùch trong nöôùc vaø quoác teá. _ Hoaït ñoäng kinh doanh du lòch luoân luoân gaén lieàn vôùi toå chöùc quaûn lyù, ñaûm baûo vieäc an ninh chính trò quoác gia, ñaûm baûo traät töï an toaøn xaõ hoäi. Ñaëc bieät phaûi naâng cao nhaän thöùc baûo veä vaên hoùa truyeàn thoáng, giöõ gìn baûn saéc daân toäc vaø ñaûm baûo moâi tröôøng sinh thaùi, moâi tröôøng xaõ hoäi theo phöông chaâm “quaûn lyù vaø phaùt trieån beàn vöõng”. 3.1.1.2. Qui hoaïch phaùt trieån loaïi hình du lòch _ Treân cô sôû tieàm naêng vaø taøi nguyeân du lòch maø xaùc ñònh caùc loaïi hình du lòch phuø hôïp. Laâm Ñoàng, vôùi nhöõng loaïi hình du lòch chuû yeáu coù theå toå chöùc caùc loaïi hình sau: _ Du lòch sinh thaùi: Khai thaùc khu du lòch Nuùi Voi – Ñaø Laït, khu du lòch Hoà Tuyeàn Laâm – Ñaø Laït, khu du lòch nuùi Lang Bian – Ñaø Laït, khu du lòch röøng Nguyeân sinh Pangpaù - Laâm Haø, khu du lòch Damb'ri - Baûo Loäc, khu du lòch röøng Madagoui - Ñaï Huoai, Röøng Quoác gia Nam Caùt Tieân. _ Du lòch vaên hoùa – xaõ hoäi: Tham quan,tìm hieåu taäp quaùn vaên hoaù, sinh hoaït leã hoäi cuûa coäng ñoàng caùc daân toäc ít ngöôøi cö truù treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng. + Xaõ Laùt huyeän Laïc Döông: Tìm hieåu veà taäp quaùn phong tuïc cuûa caùc daân toäc: Chil, Laïch, Sreù… vv. + Döï leã hoäi ñaâm traâu, bieåu dieãn coàng chieâng, ca nhaïc daân toäc taïi Khu du lòch Langbiang.+ Tham quan laøng Gaø - K'long tìm hieåu veà ngheà deät thoå caåm truyeàn thoáng cuûa daân toäc K'ho. + Tham quan, tìm hieåu taäp tuïc, taäp quaùn canh taùc, cö truù cuûa daân toäc Chil taïi laøng daân toäc Darahoa. + Tham quan laøng ngheà theâu tay truyeàn thoáng: Ñaø Laït Söû Quaùn, Tranh theâu Höõu Haïnh, Kyû Voïng. _ Du lòch vui chôi, giaûi trí, theå thao: Hieän nay coøn haïn cheá, caàn khai thaùc gaén lieàn vôùi khu du lòch caûnh quan töï nhieân. Ñaëc bieät khai thaùc theå thao treân nuùi vaø loaïi hình troø chôi daân gian, theå thao truyeàn thoáng. Ñoàng thôøi cuõng coù theå toå chöùc du lòch nghó döôõng, du lòch cuoái tuaàn, caém traïi nhöng caàn löïa choïn caùc ñieåm haáp daãn, laï kyø yeâu caàu cao veà caùc dòch vuï nhaèm thu huùt khaùch du lòch. Ñònh höôùng ña daïng hoùa saûn phaåm du lòch trong tænh + Tình hình khai thaùc taøi nguyeân du lòch cuûa tænh ta thôøi gian qua vaø cho ñeán nay coù chuù yù vaø môû roäng. Tuy nhieân taäp trung ôû taøi nguyeân töï nhieân laø chuû yeáu vaø thaät söï noù coøn ôû daïng töï nhieân chöa xaây döïng toân taïo ñeå coù söùc haáp daãn cao, haõy coøn ñôn ñieäu chöa laøm phong phuù vaø taêng giaù trò saûn phaåm ñoù. Do ñoù caàn coù bieän phaùp ña daïng hoùa saûn phaåm du lòch vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm. + Beân caïnh ñoù caàn leân döï aùn xaây döïng khu du lòch taàm côû ñieån hình trong tænh coù tính khaû thi cao, coù tính toång hôïp caùc loaïi hình du lòch dòch vuï, giaûi trí haáp daãn mang tính nhaân vaên, baûn saéc daân toäc, coù khaû naêng caïnh tranh, mang tính dò bieät ñoäc ñaùo. + Khuyeán khích nghieân cöùu taïo ra caùc saûn phaåm nhaân taïo ôû caùc ñieåm du lòch coù ñaëc tính, moâ hình rieâng, traùnh söï truøng laép, coù moâ phoûng nhöng saùng taïo. Ñaây cuõng laø moät yeáu toá giöõ chaân khaùch du lòch. + Toå chöùc heä thoáng hoùa caùc leã hoäi mang tính daân toäc, khuyeán khích saùng taïo, giöõ gìn neùt truyeàn thoáng. Coù chính saùch öu ñaõi thoaû ñaùng vôùi caùc ngheä nhaân tham gia chöông trình phuïc vuï khaùch du lòch. Ñoàng thôøi coù chöông trình, bieän phaùp ñeå phoå caäp hoùa trôû laïi loaïi hình naøy trong quaàn chuùng nhaân daân. + Toå chöùc caùc chöông trình bieåu dieãn ca nhaïc daân toäc, daân ca,… chöông trình bieåu dieãn caàn ñaëc saéc, gaây aán töôïng ñeïp cho ngöôøi xem. Ñaây seõ laø nhöng nôi thu huùt löôïng du khaùch khoâng nhoû nhaát laø khaùch quoác teá. + Coù keá hoaïch vaø chính saùch khích leä ñeå phaùt trieån caùc ngheà truyeàn thoáng vaø thuû coâng myõ ngheä, cuõng nhö taùc phaåm ngheä thuaät trong tænh. Môû caùc ñieåm tröng baøy, trieån laõm vaø baùn caùc saûn phaåm ñaëc thuø cuûa tænh cho khaùch du lòch. + Naâng cao chaát löôïng heä thoáng khaùch saïn, phaùt trieån dòch vuï boå sung, xaây döïng toát cô sôû haï taàng giao thoâng, beán baõi cho du lòch. Toùm laïi, phaûi toång hôïp taát caû caùc vaán ñeà treân ñeå ña daïng hoùa vaø hình thaønh moät saûn phaåm chung cuûa moät ngaønh du lòch, hoaït ñoäng môû roäng seõ taïo moät böùc tranh ñeïp cho boä maët cuûa tænh nhaø, taïo cho khaùch choïn ñaây laø moät ñieåm ñeán khoâng theå thieáu trong chöông trình tuyeán du lòch, vaø taát nhieân, muoán vaäy phaûi coù chaát löôïng cao, toå chöùc quaûng caùo, quaûng baù saâu roäng coù hieäu quaû. 3.2. QUI HOAÏCH PHAÙT TRIEÅN THEO LAÕNH THOÅ. 3.2.1. Phaân boá khoâng gian du lòch. _ Ñònh höôùng phaùt trieån du lòch theo laõnh thoå töùc laø vaán ñeà toå chöùc khoâng gian du lòch, döïa treân caùc giaù trò vaø söï phaân boá caùc nguoàn taøi nguyeân du lòch, keát caáu haï taàng. Toå chöùc khoâng gian du lòch sao cho coù moái lieân hoaøn vaø quan heä veà taøi nguyeân laân caän ñeå coù keá hoaïch phaùt trieån toát nhaát. _ Treân cô sôû ñònh höôùng theo khoâng gian laõnh thoå, maø coù keá hoaïch taïo ra caùc saûn phaåm du lòch ñaëc thuø töøng khu vöïc trong tænh nhö caùc tuyeán ñieåm du lòch, khu theå thao toång hôïp, vui chôi giaûi trí,... _ Qui hoaïch khoâng gian laõnh thoå ñeå phaùt trieån du lòch seõ ñöôïc phaân thaønh 2 khu vöïc: Khu vöïc 1: TP. Ñaø Laït – Huyeän Ñöùc Troïng – Huyeän Laïc Döông vaø Huyeän Ñôn Döông. Khu vöïc 2: Goàm Huyeän Ñaï Huoai– Huyeän Di Linh – Huyeän Baûo Laâm. 3.2.2. Ñònh höôùng, qui hoaïch khai thaùc vaø ñaàu tö phaùt trieån ôû töøng khu vöïc. _ Töø ñònh höôùng khoâng gian du lòch laøm 2 khu vöïc, maø coù ñònh höôùng khai thaùc phaùt trieån töøng khu vöïc. Khu vöïc 1: Ñaø Laït _ Ñöùc Troïng _ Laïc Döông _ Ñôn Döông. _ Ñaây laø khu vöïc du lòch trung taâm coù giaù trò lôùn ñoái vôùi du lòch Laâm Ñoàng. Laø nôi taäp trung taøi nguyeân du lòch nhaân vaên vaø taøi nguyeân du lòch sinh thaùi töï nhieân ña daïng vaø phong phuù. _ Taän duïng nguoàn taøi nguyeân khu vöïc naøy coù theå xaây döïng nhieàu tour du lòch sinh thaùi hoaëc xaây döïng treân caùc vuøng ñoài nuùi, röøng thoâng hay caùc thung luõng caùc khu du lòch toång hôïp ñeå tham quan, nghó döôõng, nghieân cöùu theå thao. _ Thaønh phoá Ñaø Laït raát caàn thieát xaây döïng moät khu du lòch phöùc hôïp, tham quan sinh thaùi, vui chôi, giaûi trí, theå thao,… Coù khaû naêng thu huùt khaùch raát cao. Muoán laøm ñöôïc ñieàu ñoù caàn phaûi xaây döïng moät thaønh phoá Ñaø Laït saïch vaø xanh, phaûi ñaûm baûo söï keát hôïp haøi hoøa giöõa caây xanh, röøng nuùi, maët nöôùc vaø kieán truùc nhaø ôû ñeå laøm cho Ñaø Laït mang moät neùt ñeïp töï nhieân, laõng maïn vaø thô moäng. Ñaø Laït laø trung taâm haït nhaân du lòch. Caùc saûn phaåm tieâu bieåu cuûa khu vöïc naøy bao goàm: Du lòch sinh thaùi. Du lòch tham quan. Du lòch nghieân cöùu chuyeân ñeà. Du lòch nghæ döôõng. Du lòch theå thao (röøng nuùi vaø truyeàn thoáng). _ Nhö vaäy khu vöïc naøy ñöa vaøo qui hoaïch ñeå ñaàu tö phaùt trieån thaønh khu du lòch, khu vui chôi giaûi trí goàm: - Hoà Tuyeàn Laâm: _ Ngoaøi vieäc qui hoaïch caùc ñieåm du lòch treân khu vöïc hoà Tuyeàn Laâm, caàn taïo cho hoà naøy laø moät hoà du lòch, loaïi hình du lòch treân hoà, du lòch sinh thaùi. Qui hoaïch thaønh moät khu du lòch sinh thaùi, nghæ döôõng, moät loaïi hình du lòch döïa vaøo thieân nhieân vaø vaên hoùa baûn ñòa. _ Traùnh hieän töôïng beâ toâng hoùa trong xaây döïng ñeå ñaûm baûo ñaäm tính thô moäng cuûa nuùi röøng Nam Taây Nguyeân, ñoàng thôøi qui hoaïch loaïi hình du thuyeàn treân hoà ñeå theå hieän ñaày ñuû ñöôïc baûn chaát thô moäng cuûa thaønh phoá laõng maïn. Caàn môû roäng dieän tích, xaây döïng nhaø nghó, môû theâm caùc dòch vuï phuïc vuï khaùch du lòch. _ Muïc ñích chính laø qui hoaïch cho ñöôïc moät khu du lòch sinh thaùi keát hôïp vôùi nghæ döôõng nhöng khoâng ñöôïc laøm thay ñoåi khu vöïc hoà, röøng, caûnh quan thieân nhieân voán thô moäng vaø xinh ñeïp cuûa vuøng naøy, ñaëc bieät laø traùnh khoâng cho nguoàn nöôùc khu vöïc du lòch Tuyeàn Laâm bò "nhieãm” trong thôøi gian tôùi.  - Nuùi Lang Bian: _ Ñaây laø moät loaïi hình du lòch sinh thaùi keát hôïp vôùi vui chôi, giaûi trí, theå thao, caàn qui hoaïch xaây döïng theâm caùc chöông trình vui chôi theå thao ñeå ñaùp öùng ñöôïc söï thoûa maõn giöõa du lòch vôùi theå thao cuûa khaùch du lòch. - Thaùc Prenn: _ Ñaây laø thaùc töï nhieân, saïch seõ thích hôïp cho caùc loaïi hình du lòch giaûi trí, ngoaïn caûnh… Beân caïnh ñoù, thaùc coøn coù nhieàu tieàm naêng du lòch khaùc caàn ñöôïc ñaàu tö, qui hoaïch thaønh ñieåm du lòch sinh thaùi seõ thu huùt ñöôïc nhieàu khaùch ñeán tham quan hôn. Caùc khu vui chôi giaûi trí – theå thao cuûa khu vöïc naøy: Trung taâm vaên hoùa theå thao tænh, coâng vieân vaên hoùa huyeän Ñöùc Troïng, coâng vieân vaên hoùa TP. Ñaø Laït, Heä thoáng Caùp Treo Ñaø Laït ñöôïc ñaàu tö xaây döïng vaø ñöa vaøo hoaït ñoäng naêm 1999. Heä thoáng Caùp Treo naøy ñöôïc xaây döïng theo coâng ngheä nöôùc ngoaøi noái töø TP. Ñaø Laït xuoáng Hoà Tuyeàn Laâm daøi 2300m. Khu vöïc 2: Ñaï huoai – Di Linh – Baûo Laâm. _ Khu vöïc naøy coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi du lòch Laâm Ñoàng. ÔÛ ñaây noåi baät vôùi taøi nguyeân du lòch töï nhieân: Thaùc nöôùc, taäp trung nhieàu thaùc nöôùc noåi tieáng nhö: Thaùc Gougah, thaùc Pongour, thaùc Dambri, thaùc Bobla, thaùc Voi, thaùc Li Liang,… Ngoaøi ra coøn coù nhieàu khu du lòch sinh thaùi noåi tieáng nhö: Du lòch sinh thaùi röøng nguyeân sinh Madagui. Khu vöïc naøy coù theå xaây döïng ñöôïc caùc saûn phaåm du lòch tieâu bieåu cho: Du lòch sinh thaùi. Du lòch thaùc nöôùc. Du lòch tham quan. Du lòch nghæ döôõng. Du lòch daõ ngoaïi. - Thaùc Gougah: _ Xaây döïng caùc ñieåm tham quan du lòch keát hôïp vôùi nhaø daân, du lòch thaùc keát hôïp vôùi tham quan laøng daân toäc thieåu soá taïi ñaây nhö nhaø roâng, nhaø saøn, thöôûng thöùc röôïu caàn. Toå chöùc aên nghó taïi nhaø daân. ÔÛ ñaây caàn coù qui hoaïch vaø giöõ veä sinh moâi tröôøng - Thaùc Ñambri: _ Caàn ñaàu tö qui hoaïch thaùc Ñambri thaønh khu du lòch sinh thaùi. Xaây döïng moät ñieåm du lòch toång hôïp laø moät vieäc laøm caàn thieát nhaèm phaùt huy cao tieàm naêng du lòch töï nhieân cuûa noù. ÔÛ ñaây caàn coù qui hoaïch vaø giöõ veä sinh moâi tröôøng. - Röøng nguyeân sinh Madagui: _ Röøng nguyeân sinh Madagui laø moät trong nhöõng nôi coøn giöõ ñöôïc heä sinh thaùi töï nhieân nguyeân sinh, ít bò taùc ñoäng. Ñaây laø moät trong nhöõng kho taøng quí giaù, laø di saûn ít oûi coøn laïi cuûa thieân nhieân trong boái caûnh taøi nguyeân thieân nhieân ñang bò taøn phaù nhanh choùng nhö hieän nay. Vì vaäy ñeå khai thaùc laâu daøi hieäu quaû tieàm naêng du lòch cuûa khu vöïc caàn ñaàu tö nhieàu hôn veà cô sôû haï taàng, keát caáu haï taàng phuïc vuï du lòch. Caàn qui hoaïch keát hôïp phaùt trieån nhieàu loaïi hình du lòch. 3.2.3. Ñònh höôùng tuyeán du lòch. _ Xaây döïng caùc tuyeán du lòch coù tính ñònh höôùng chung treân cô sôû caùc tuyeán ñieåm coù tính haáp daãn. Xaùc ñònh caùc tuyeán du lòch coù tính töông ñoái vaø tính höôùng daãn ñeå töø ñoù thieát laäp caùc tuyeán ngaén ngaøy, daøi ngaøy thích hôïp töøng thôøi ñieåm phaùt trieån du lòch cuûa khu vöïc vaø mang tính haáp daãn cuûa chöông trình. Caùc tuyeán du lòch toång quaùt: _ Ngoaøi caùc tuyeán truyeàn thoáng, nay ñònh höôùng moät soá tuyeán toång quaùt: Tuyeán 1: Giôùi thieäu khaùi quaùt vôùi du khaùch veà TP. Ñaø Laït qua hình aûnh caùc dinh thöï nguy nga traùng leä kieán truùc theo kieåu Phaùp, caùc ngoâi chuøa coå kính, vaø caûnh quan nuùi röøng Cao Nguyeân. _ Trong tour naøy, goàm caùc ñieåm tham quan: Baûo taøng tænh Laâm Ñoàng, Dinh I, Dinh II, Dinh III (Dinh Baûo Ñaïi), Dinh Nguyeãn Höõu Haøo vaø raát nhieàu bieät thöï xinh ñeïp vôùi nhöõng ñöôøng neùt kieán truùc ñoäc ñaùo, khoâng laïc haäu vôùi thôøi gian, ngoaøi ra coøn coù caùc ñieåm tham quan nhö chuøa vaø nhaø thôø vôùi kieán truùc vaø caûnh quan ñeïp nhö: Thieàn Vieän Truùc Laâm, Linh Sôn, Linh Quang, caùc nhaø thôø: Domaine de Marie, Thaùnh Maãu. _Treân tuyeán tham quan du khaùch seõ ñöôïc giôùi thieäu toùm taét veà lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Baûo taøng tænh Laâm Ñoàng, Dinh Baûo Ñaïi, nhöõng caûnh quan thieân nhieân, veà neáp soáng sinh hoaït vaø ñôøi soáng cuûa daân toäc thieåu soá nôi ñaây vaø ñaëc bieät laø ñöôïc taän maét chöùng kieán vaø thöôûng thöùc caùc ñaëc saûn taïi ñaây nhö: Röôïu caàn, loø baùnh möùt ñaëc saûn Ñaø Laït. Tuyeán 2: Ñaây laø tuyeán tham quan caùc ñieåm du lòch vuøng phuï caän Tp. Ñaø Laït, giôùi thieäu khaùi quaùt veà thaønh phoá Ñaø Laït vaø tænh Laâm Ñoàng noùi chung. _ Tuyeán naøy goàm caùc ñieåm tham quan nhö: Röøng nguyeân sinh Madagui, thaùc Dambri, thaùc Lieân Khöông, thaùc Ba Taàng, chuøa Thieân Vöông coå saùt (Chuøa Taøu). _ Tuyeán naøy laø tuyeán du lòch sinh thaùi nhaèm ñöa ñeán cho du khaùch nhöõng hình aûnh veà con ngöôøi vaø cuoäc soáng cuûa daân toäc Cao Nguyeân. Ñöa du khaùch trôû veà vôùi thie