Đề tài Nghiên cứu định dạng và phương pháp giải các bài tập nhiệt học

Đề cương trích dẫn từ tài liệu toàn văn - Định dạng và phương pháp giải các bài tập nhiệt học……………………………Trang 1 A – MỞ ĐẦU 1. Lý do của việc chọn đề tài: Việc học tập môn vật lý muốn đạt kết quả tốt thì trong quá trình nhận thức cần phải biết đối chiếu những khái niệm, định luật, mô hình vật lý – những sản phẩm do trí tuệ con người sáng tạo – với thực tiễn khách quan để nắm vững được bản chất của chúng; biết chúng được sử dụng để phản ánh, miêu tả, biểu đạt đặc tính gì, quan hệ nào của hiện thực khách quan cũng như giới hạn phản ánh đến đâu. Đối với học sinh trung học phổ thông, bài tập vật lý là một phương tiện quan trọng giúp học sinh rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo vận dụng lý thuyết đã học vào thực tiễn. Việc giải bài tập vật lý giúp các em ôn tập, cũng cố, đào sâu, mở rộng kiến thức, rèn luyện thói quen vận dụng kiến thức khái quát để giải quyết các vấn đề của thực tiễn. Ngoài ra, nó còn giúp các em làm việc độc lập, sáng tạo, phát triển khả năng tư duy cũng như giúp các em tự kiểm tra mức độ nắm kiến thức của bản thân. Tuy nhiên, các em còn gặp nhiều khó khăn trong việc giải bài tập vật lý như: không tìm được hướng giải quyết vấn đề, không vận dụng được lý thuyết vào việc giải bài tập, không tổng hợp được kiến thức thuộc nhiều phần của chương trình đã học để giải quyết một vấn đề chung,...hay khi giải các bài tập thì thường áp dụng một cách máy móc các công thức mà không hiểu rỏ ý nghĩa vật lý của chúng. Ngoài ra, đề tài này có nội dung gần và thiết thực với nội dung kiến tập, thực tập cũng như công việc giảng dạy về sau của sinh viên. Do đó, em đã chọn đề tài này. Nếu nghiên cứu đề tài thàng công sẽ góp phần giúp việc học tâp môn vật lý của học sinh tốt hơn, đồng thời cũng giúp cho việc học tập và việc giảng dạy về sau của sinh viên. 3. Mục đích nghiên cứu: Việc nghiên cứu đề tài này nhằm tìm cách để giải bài tập một cách dể hiểu, cơ bản, từ thấp đến cao, giúp học sinh có kỹ năng giải quyết tốt các bài tập, hiểu được ý nghĩa vật lý của từng bài đã giải, rèn luyện thói quen làm việc độc lập, sáng tạo, phát triển khả năng tư duy,...giúp các em học tập môn Vật lý tốt hơn. Đề cương trích dẫn từ tài liệu toàn văn - Định dạng và phương pháp giải các bài tập nhiệt học……………………………Trang 2 3. Đối tượng nghiên cứu: Các bài tập Vật lý phân tử và Nhiệt học lớp 10,11. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu: Phân loại được các bài tập Vật lý phân tử và nhiệt học trong chương trình Vật lý lớp 10,11. Đề ra phương pháp giải bài tập Vật lý nói chung, phương pháp giải các loại bài tập vật lý theo phân loại, phương pháp giải từng dạng bài tập cụ thể của Vật lý phân tử và nhiệt học lớp 10,11(các bài tập cơ bản, phổ biến mà học sinh lớp 10,11 thường gặp ). 5. Phương pháp nghiên cứu: Sử dụng kết hợp nhiều phương pháp: so sánh, đối chiếu, phân tích, tổng hợp,... 6. Đóng góp của đề tài: Đề tài có thể hỗ trợ cho việc học tập và giảng dạy môn vật lý lớp 10, lớp11, làm tài liệu tham khảo cho sinh viên ngành sư phạm vật lý. Qua quá trình nghiên cứu đề tài giúp cho bản thân tôi nâng cao nhận thức về phân loại và giải các bài tập vật lý phân tử và nhiệt học. Mục lục Trang A. MỞ ĐẦU...........................................................................................................1 B. NỘI DUNG........................................................................................................3 PHẦN I: TÓM TẮT LÝ THUYẾT CƠ BẢN VỀ VLPT VÀ NHIỆT HỌC .................3 CHƯƠNG I: CHẤT KHÍ.........................................................................................3 I. Những cơ sở của thuyết động học phân tử...........................................3 II. Sự va chạm của các phân tử &các hiện tượng truyền trong chất khí...9 III. Nội năng của khí lý tưởng .................................................................11 CHƯƠNG II: CHẤT RẮN ....................................................................................15 I. Sơ lược về chất rắn.............................................................................15 II. Sự giãn nở vì nhiệt của chất rắn ........................................................15 III. Nội năng và nhiệt dung riêng phân tử của chất rắn kết tinh ..............16 IV. Biến dạng của vật rắn .......................................................................17 CHƯƠNG III: CHẤT LỎNG.................................................................................19 I. Sơ lược về chất lỏng ...........................................................................19 II. Hiện tượng căng mặt ngoài ................................................................19 III. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt............................................20 IV. Áp suất phụ gây bởi mặt khum của chất lỏng ...................................20 V. Hiện tượng mao dẫn ..........................................................................21 CHƯƠNG IV: HƠI KHÔ VÀ HƠI BÃO HÒA.......................................................22 PHẦN II: PHÂN LOẠI VÀ PHƯƠNG PHÁP CHUNG ĐỂ GIẢI BÀI TẬP VL......23 CHƯƠNG I: PHÂN LOẠI BÀI TẬP VẬT LÝ ........................................................23 CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP CHUNG CHO VIỆC GIẢI BÀI TẬP VẬT LÝ.......25 PHẦN III: PHƯƠNG PHÁP GIẢI CÁC DẠNG BÀI TẬP CỤ THỂ ......................26 CHƯƠNG I: BÀI TẬP ĐỊNH TÍNH.......................................................................26 A. Phương pháp.....................................................................................26 B. Các bài tập cụ thể ..............................................................................27 I. Chất khí.......................................................................................27 II. Chất rắn .....................................................................................33 III. Chất lỏng...................................................................................34 CHƯƠNG II: BÀI TẬP ĐỊNH LƯỢNG.................................................................37 A. Phương pháp.....................................................................................37 B. Các bài tập cụ thể ..............................................................................37 I. Chất khí ...............................................................................................37 II. Chất rắn..............................................................................................76 III. Chất lỏng ...........................................................................................81 IV Hơi khô và hơi bão hòa – Độ ẩm không khí.......................................89 CHƯƠNG III: BÀI TẬP ĐỒ THỊ...........................................................................93 C. KẾT LUẬN .....................................................................................................98