Đề tài Nghiên cứu các loại máy công cụ và loại dụng cụ cắt

I Nghiªn cøu c¸c lo¹i m¸y c«ng cô vµ lo¹i dông cô c¾t: 1.M¸y tiÖn : A.C«ng dông vµ ph©nlo¹i a.Trong những phương pháp chế tạo chi tiết cho các lọai máy, cơ cấu, khí cụ, cũng như cho các sản phẩm khác, phương pháp cắt gọt được sử dụng rộng ri nhất đó là phương pháp Tiện, Phay, Bào, Nguội, Khoan, Mài … Thực chất của phương pháp cắt gọt là tạo nên những bề mặt mới bằng các làm biến dạng, sau đó bớt đi những lớp kim lọai bề mặt để tạo thành phoi. Các chi tiết thường là trịn xoay như trục, Puli, bánh răng và các chi tiết khác, đều được gia công trên máy tiện, hình thức ny được gọi là gia công tiện Máy tiện là lọai máy cắt kim lọai được dùng rộng ri nhất để gia công các chi tiết trịn xoay, cc chi tiết định hình, my tiện chiếm khỏang 40% - 50% số lượng máy cắt kim lọai trong phân xưởng cơ khí, với nhiều chủng lọai và kích thước khác nhau. b.Ph©n lo¹i m¸y tiÖn: - C¨n cø vµo khèi l­îng m¸y: Lo¹i nhÑ ≤ 500 kg Lo¹i trung ≤ 400 kg Lo¹i nÆng ≤ 50 tÊn Lo¹i siªu nÆng ≤ 400 tÊn -C¨n cø vµo c«ng dông m¸y: M¸y tiÖn ren vÝt v¹n n¨ng dïng gia c«ng c¸c lo¹i ren vµ c¸c c«ng viÖc kh¸c cña m¸y tiÖn M¸y tiÖn nhiÒu dao: cïng mét lóc cã nhiÒu l­ìi dao cïng c¾t mét lóc trong cïng mét thêi gian M¸y tiÖn tù ®éng vµ b¸n tù ®éng lµ lo¹i mµ c¸c thao t¸c vµ nguyªn c«ng ®­îc thùc hiÖn tù ®éng hoµn toµn hay mét phÇn M¸y tiÖn chuyªn dïngchi ®Ó ra c«ng mét sè bÒ nÆt nhÊt ®Þnh , lo¹i h×nh h¹n chÕ M¸y tiÖn ®øng hay m¸y tiÖn côt cã m©m cÆp lín quay n»m ngang hay th¼ng ®øng ®Ó ra c«ng c¸c chi tiÕt cã ®­êng kÝnh lín ®Õn 20m B. M¸y tiÖn T6M16 - Ụ tr­íc : làm nhiệm vụ mang trục chính, ở đầu trục chính có lắp mâm cặp, tốc độ quay của máy được tính bằng tốc độ quay của trục chính. - Thân máy: dïng ®Ó l¾p r¸p víi c¸c bé phËn kh¸c tao thµnh chi tiÕt c¬ së , b¶o ®¶m vÞ trÝ c¸c ®­êng dÉn h­íngcho c¸c bé phËn chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn trong m¸y vµ ở mặt trên của thân máy được chế tạo các song trượt và mặt trượt làm nhiệm vụ dẫn hướng cho bàn xe dao và ụ động. Hướng là song song với tâm của trục chính, chiều dài chi tiết gia công được phụ thuộc vào chiều dài than máy. -. Đế máy: Dùng để đỡ than máy và đầu máy, gồm hai phần: + Đế lớn: chứa hộp tốc độ và động cơ +Đế nhỏ: chứă các bộ phận về điện - Hộp tốc độ chạy dao: có các tay gạt điều khiển tốc độ tiến của dao tiện khi chạy dao tự động để tiện trơn hay tiện ren. - Bộ bánh răng thay thế: là cầu truyền chuyển động từ trục chính xuống hộp tốc độ chạy dao và dung để tiện ren các hệ khác nhau. - Bàn xe dao: có các tay quay điều khiển tịnh tiến của dao tiện quay theo các hướng khác nhau - Ụ động: được sử dụng để lắp mũi chống tâm để đỡ các chi tiết khi tiện ngoài đối với trục dài hoặc ống dài ,dïng cho chi tiÕt cÇn cã ®é cøng v÷ng cao no còn tạo chuyển động cho mũi khoan, mũi khoét, mũi doa, bé phËn tar« *C¸c phô tïng ®å g¸ th­êng kÌn theo m¸y tiÖn: -M©m cÆp : lµ bé phËn ®Ó kÑp chÆt va tù ®Þnh vÞ ph«i. khi giai c«ng m©m cÆp cã sè vßng quay cïng víi trôc chÝnh.Cã 2 lo¹i m©m cÆp th­êng sö dông sau: -M©m cÆp ba chÊu tù ®inh t©m (h×nh a):khi dïng c¬lª quay ë vÝt quay 1,ba chÊu 2 cïng dÞch chuyÓn vµo t©m mét l­îng b»ng nhau . Loai nay dïng ®Ó cÆp c¸c chi tiÕt trßn xoay Ưu điểm: gá kẹp chi tiết gia công nhanh, đạt được độ đồng tâm cao Nhược điểm: không gá kẹp được những chi tiết có dạng hình vuông, hình chữ nhật, những hình phức tạp khác -M©m cÆp bèn chÊu ®éc lËp (h×nh b) :Mçi chÊu cã mét vÝt chØnh riªng.Lo¹i nµy thÝch hîp víi c¸c lo¹i ph«i kh«ng trßn xoay hoÆc ra c«ng c¸c bÒ mÆt lÖch t©m Ưu điểm: gá kẹp được tất cả những chi tiết Nhược điểm: có 4 chấu kẹp từng chấu kẹp có vit điều chỉnh riêng, các chấu kẹp có thể xoay theo các hướng khác nhau, vì không có tính tự định tâm nên tốn nhiều thời gian để gá kẹp các chi tiết gia công Ngoµi ra cßn cã m©m cÆp tèc vµ m©m cÆp hoa mai dung ®Ó g¸ c¸c chi tiÕt cã h×nh d¹ng phøc t¹p… M©m cÆp 3 chÊu M©m cÆp 4 chÊu -Mòi chèng t©m: dïng ®Ó ®ì t©m c¸c ph«i cã 4<L/D <10 khi tiÖn.Mòi chèng t©m th­êng cã gãc nhon =60,nÕu vËt nÆng th× gãc =90 -Gi¸ ®ì (luynet):dïng ®Ó g¸ nh÷ng chi tiÕt nhá va dai H/D >10 nh»m t¨ng tèc ®é cøng v÷ng cho ph«I,gia c«ng nh»m h¹n chÕ sai sè h×nh hoc do lùc c¾t g©y ra .Cã hai lo¹i gi¸ ®ì: Gi¸ ®ì cè ®Þnh (a):®­îc ®Þnh vÞ mét chç trªn b¨ng m¸y , c¸c vÊu cña gi¸ ®ì cã thÓ ra vµo nhê c¸c trôc vÝt Gi¸ ®ì tù ®éng(b): lo¹i nµy di chuyÓn cïng víi dao trong qu¸ tr×nh gia c«ng , nã ®­îc b¾t chÆt trªn bµn dao .Gi¸ ®ì ®éng chØ co hai vÊu ®ì trùc tiÕp víi lùc c¾t ,b¶o ®¶m truc khái bÞ cong Luynet cè ®Þnh Luynet di ®éng Ngoµi ra trªn m¸y tiÖn ng­êi ta cßn dung mét sè dông cô kh¸c nh­ :Tèc dung ®Ó truyÒn chuyÓn ®éng quy tõ m©m cÆp ®Õn vËt gia c«ng khi vËt ®­îc g¸ trùc tiÕp trªn hai mòi chèng t©m.Trôc t©m ®­îc g¸ nh÷ng chi tiÕt cã lç s½n ®­îc gia c«ng tinh 1.2 Dông cô c¾t trªn m¸y tiÖn : 1.2.1 CÊu t¹o chung vµ c«ng dông cña dao tiÖn a. CÊu t¹o chung cña dao tiÖn. Dông cô c¾t ®­îc sö dông phæ biÕn trªn m¸y tiÖn lµ dao tiÖn. Dao tiÖn ®­îc (h×nh 2.1) chia lµm hai phÇn c¬ b¶n: H×nh 2.1 Dao tiÖn PhÇn ®Çu dao (phÇn c¾t gät). PhÇn thÇn dao (c¸n dao). §Çu dao: Lµ phÇn cã nhiÖm vô trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh c¾t gät. §Çu dao cã c¸c th«ng sè sau: + MÆt tr­íc: Lµ bÒ mÆt khi c¾t gät phoi trùc tiÕp tr­ît lªn vµ tho¸t ra ngoµi. + MÆt sau: Lµ bÒ mÆt ®èi diÖn víi bÒ mÆt chi tiÕt gia c«ng. MÆt sau bao gåm cã mÆt sau chÝnh vµ mÆt sau phô. + L­ìi c¾t chÝnh: Lµ giao tuyÕn cña mÆt sau chÝnh vµ mÆt tr­íc. + L­ìi c¾t phô: Lµ giao tuyÕn cña mÆt tr­íc vµ mÆt sau phô. + Mòi dao: Lµ giao ®iÓm cña l­ìi c¾t chÝnh vµ l­ìi c¾t phô trªn mÆt tr­íc. Th©n dao (c¸n dao): Lµ phÇn ®­îc b¾t chÆt víi m¸y tiÖn th«ng qua bµn g¸ dao ®Ó cè ®Þnh dao trong qu¸ tr×nh gia c«ng. Th©n dao cã tiÕt diÖn trßn, vu«ng, h×nh ch÷ nhËt… víi c¸c kÝch th­íc kh¸c nhau. b. Ph©n lo¹i dao tiÖn-c«ng dông. Trªn m¸y tiÖn, viÖc sö dông c¸c lo¹i dao cho phï hîp víi tõng lo¹i c«ng viÖc lµ mét viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt cña ng­êi thî tiÖn. Song kh«ng ph¶i bÊt cø c«ng viÖc nµo còng ¸p dông m¸y mãc, mµ ng­êi thî ph¶i cã ®Çu ãc s¸ng t¹o, chän dao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ m×nh. Th«ng th­êng ®Ó ph©n lo¹i dao tiÖn ng­êi ta cã mét sè c¸ch sau: C¨n cø vµo h­íng tiÕn cña dao (H×nh 2.2): H×nh 2.2 Ph©n lo¹i dao theo h­íng a. Dao tr¸i; b. Dao ph¶i Dao ph¶i (h×nh 2.1a). H×nh 2.3 H×nh d¸ng ®Çu dao a.Dao th¼ng; b. Dao ®Çu cong; c. Dao c¾t ®øt Dao tr¸i (h×nh 2.2b). C¨n cø theo h×nh d¸ng ®Çu dao (H×nh 2.3): Dao ®Çu ph¼ng Dao ®Çu cong Dao c¾t C¨n cø theo c«ng dông cña dao (H×nh 2.4): Dao ph¸ th¼ng Dao ph¸ ®Çu cong Dao vai Dao tiÖn mÆt ®Çu Dao c¾t r·nh Dao c¾t ®øt Dao tiÖn ren Dao ®Þnh h×nh Dao tiÖn lç Ngoµi ra dùa theo ph­¬ng ph¸p gia c«ng ng­êi ta cßn ph©n ra: dao tiÖn tinh, dao tiÖn th«. H×nh 2.4 Ph©n lo¹i dao theo c«ng dông a. Dao tiÖn suèt th¼ng; b. Dao tiÖn suèt ®Çu cong; c. Dao vai; d. Dao tiÖn mÆt ®Çu; e. Dao c¾t ®øt; f. Dao c¾t r·nh; g. Dao ®Þnh h×nh; h. Dao tiÖn ren; i. Dao tiÖn lç suèt; j. Dao tiÖn lç kÝn C¨n cø theo kÕt cÊu ®Çu dao (H×nh 2.5): a b c d H×nh 2.5 Ph©n lo¹i dao theo kÕt cÊu a. Dao liÒn; b. Dao hµn; c. Dao hµn hîp kim cøng; d. Dao cã c¬ cÊu kÑp chÆt c¬ häc - Dao liÒn: Lµ lo¹i dao mµ toµn bé ®Çu dao vµ th©n dao ®­îc lµm b»ng mét lo¹i vËt liÖu. - Dao hµn ch¾p: Lµ lo¹i dao mµ ®Çu dao vµ th©n dao ®­îc lµm b»ng hai lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau vµ chóng ®­îc hµn l¹i víi nhau. Ngoµi ra dao hµn ch¾p cßn cã lo¹i l­ìi c¾t kh«ng hµn mµ ®­îc b¾t chÆt víi ®Çu dao b»ng c¬ cÊu kÑp chÆt. Thùc tÕ viÖc ph©n lo¹i dao trªn lµ ®Ó dÔ gäi. Trong qu¸ tr×nh sö dông ng­êi thî ph¶i linh ho¹t vµ chñ ®éng th× míi ®¹t hiÖu qu¶ cao trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt. 2.M¸y Khoan : a. C«ng dông vµ ph©n lo¹i: M¸y khoan-doa dïng ®Ó gia c«ng lç h×nh trô b»ng c¸c dông cô c¾t nh−: mòi khoan, mòi khoÐt vµ dao doa. M¸y khoan t¹o ra lç th« ®¹t ®é chÝnh x¸c, ®é bãng bÒ mÆt gia c«ng thÊp Rz160 ÷ Rz40. §Ó n©ng cao ®é chÝnh x¸c vµ ®é bãng bÒ mÆt lç ph¶i dïng khoÐt hay doa trªn m¸y doa. Sau khi doa, ®é chÝnh x¸c ®¹t cÊp 4 hoÆc 5 vµ ®é bãng cã thÓ ®¹t Ra = 1,25 ÷ 0,32 M¸y khoan-doa cã chuyÓn ®éng chÝnh lµ chuyÓn ®éng quay trßn cña trôc mang dao, chuyÓn ®éng ch¹y dao lµ chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña dao. Trªn m¸y khoan cã thÓ dïng dông cô tar«, bµn ren ®Ó gia c«ng ren. M¸y khoan cã c¸c lo¹i sau: * M¸y khan ®iÖn cÇm tay :Cho phÐp khoan c¸c lç trªn nh÷ng chi tiÕt mµ kh«ng cho phÐp c¸c lo¹i m¸y khoan cã trôc chÝnh cè ®Þnh thùc hiÖn. * M¸y khoan bµn: lµ lo¹i m¸y ®¬n gi¶n, nhá, ®Æt trªn bµn nguéi. Lç khoan lín nhÊt d ≤ 10 mm.M¸y th−êng cã 3 cÊp vßng quay víi sè vßng quay lín. * M¸y khoan ®øng: lµ lo¹i dïng gia c«ng c¸c lo¹i lç ®¬n cã ®−êng kÝnh trung b×nh d ≤ 50 mm. M¸y cã trôc chÝnh mang mòi khoan cè ®Þnh. Ph«i ph¶i dÞch chuyÓn sao cho trïng t©m mòi khoan. * M¸y khoan cÇn: ®Ó gia c«ng c¸c lç cã ®−êng kÝnh lín trªn c¸c ph«i cã khèi l−îng lín kh«ng dÞch chuyÓn thuËn lîi ®−îc. Do ®ã to¹ ®é cña mòi khoan cã thÓ dÞch chuyÓn quay hay h−íng kÝnh ®Ó khoan c¸c lç cã to¹ ®é kh¸c nhau. Trong thùc tÕ cßn cã m¸y khoan nhiÒu trôc, m¸y khoan s©u. a/ M¸y khoan cÇn b/M¸y khoan ®øng c/ M¸y khoan ®øng v¹n n¨ng d.M¸y khoan cÇm tay e.M¸y khoan quay tay f.M¸y khoan l¾c tay b. Dông cô c¾t trªn m¸y khoan : Mòi khoan: Trong c¾t gät kim lo¹i cã c¸c lo¹i mòi khoan ruét gµ, mòi khoan s©u, mòi khoan t©m... CÊu t¹o phÇn c¾t cña mòi khoan cã 2 l−ìi c¾t chÝnh vµ 2 l−ìi c¾t phô. Ngoµi ra cßn cã phÇn l−ìi c¾t ngang. PhÇn cæ dao ®Ó ghi ®−êng kÝnh mòi khoan. Chu«i h×nh trô dïng cho mòi khoan nhá 10 mm. Chu«i c«n dïng cho lo¹i cã ®−êng kÝnh lín h¬n. Khi khoan tèc ®é c¾t : d - ®−êng kÝnh mòi khoan (mm). n - sè vßng quay cña mòi khoan (v/phót). ChiÒu s©u c¾t t khi khoan trªn ph«i ch−a cã lç lµ: L−îng ch¹y dao cña khoan sau mçi vßng quay lµ Sz = 2S (mm/vßng). Mũi khoan chuôi trụ Mũi khoan chuôi côn Mòi khoan ruét gµ CÊu t¹o : mòi khoan chia lam 3 bé phËn + PhÇn c¸n : lµ bé phËn l¾p vµo trôc chÝnh cña m¸y khoan ®Ó chuyÒn m« mem xo¾n vµ chuyÒn chuyÓn ®éng khi c¾t .Mòi khoan ®­êng kÝnh lín h¬n 20 mm lµm c¸n h×nh c«n , cßn ®­êng kÝnh nhá h¬n 10 mm th× cã c¸n hh×nh trô… + PhÇn cæ dao : lµ phÇn trô lèi gi÷a phÇn c¸n dao vµ phÇn lam viÖc , nã chØ cã t¸c dông tho¸t ®¸ mµi khi mµi phÇn chu«I vµ phÇn lµm viÖc.Th­êng ë ®©y ®­îc ghi ký hiÖu mòi khoan + PhÇn lµm viÖc :gåm phÇn trô ®Þnh h­íng vµ phÇn c¾t . + PhÇn trô ®Þnh h­íng : cã t¸c dônh ®Þnh h­íng mòi khoan khi lµm viÖc lµ phÇn dù tr÷ ®Þnh h­íng khi mµi l¹i lÇn kÕ tiÕp + PhÇn c¾t : lµ phÇn chñ yÕu cña mòi khoan dung ®Ó c¾t vËt liÖu t¹o ra phoi .Mòi khoan co hinh d¹ng vµ coi nh­ 2 dao tiÖn ghep víi nhau bang lâi h×nh trô 3.M¸y phay (Phay ®øng va Phay ngang): a. §Æc ®iÓm, c«ng dông M¸y phay lµ lo¹i m¸y cã tû lÖ lín trong c¸c nhµ m¸y c¬ khÝ. Phay trªn m¸y phay lµ ph−¬ng ph¸p kh«ng chØ ®¹t n¨ng suÊt cao mµ cßn ®¹t ®−îc ®é nh½n bÒ mÆt t−¬ng ®èi (Ra2,5 ÷ Rz40), ®é chÝnh x¸c xÊp xØ víi khi gia c«ng trªn m¸y tiÖn (cÊp 6 cÊp 11). M¸y phay dïng phæ biÕn ®Ó gia c«ng mÆt ph¼ng, mÆt nghiªng, c¸c lo¹i r·nh cong vµ ph¼ng, r·nh then, lç, mÆt ren, mÆt r¨ng, c¸c d¹ng bÒ mÆt ®Þnh h×nh (cam, khu«n dËp, mÉu, d−ìng, ch©n vÞt tµu thuû, c¸nh qu¹t, c¸nh tuècbin...), c¾t ®øt v.v... Trong s¶n xuÊt hµng lo¹t vµ hµng khèi, phay cã thÓ thay thÕ cho bµo vµ phÇn lín cho xäc. Trong s¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ hµng lo¹t nhá phay cã nhiÒu c«ng dông, cã thÓ thay thÕ cho bµo - xäc, do dao phay cã nhiÒu l−ìi cïng c¾t, tèc ®é phay cao vµ cã nhiÒu biÖn ph¸p c«ng nghÖ, nªn n¨ng suÊt cña ph−¬ng ph¸p phay cao h¬n h¼n bµo - xäc vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm thÊp. b. Phân loại: Phân loại theo trục chính của máy phay thì có hai loại: - Máy phay đứng: là loại máy phay có trục chính vuông góc với bàn máy (hình 3.1). - Máy phay nằm ngang: là loại máy phay có trục chính song song với bàn máy (hình 3.2) H×nh 3.1 M¸y phay ®øng H×nh3.2 m¸y phay ngang Phân loại theo cấu tạo bàn máy của máy phay thì có loại sau: - Máy phay công xôn: là loại máy phay có kết cấu bàn máy dọc di chuyển theo đứng trên bàn máy ngang và bàn máy ngang được nâng đỡ bởi bệ công xôn. Bệ công xôn được di chuyển theo chiều đứng trên thân máy bằng tay hay bằng động cơ điện - Máy phay thân cố định: là loại máy phay có kết cấu bàn máy cố định, có nghĩa là bàn máy chỉ di chuyển theo chiều dọc và chiều ngang còn chiều đứng thì đầu dao di chuyển - Máy phay thân ngang: là loại máy phay có thân ngang phía trên thân máy - Máy phay gường: là loại máy phay thân cố định loại lớn có các cổng trục ngang mang nhiều đầu dao -M¸y phay chuyªn dïng : chØ ®Ó ra c«ng c¸c lo¹i bÒ mÆt nhÊt ®Þnh gåm m¸y phay b¸nh r¨ng ,m¸y phay ren ,m¸y phay thïng Phân loại theo hệ điều khiển thì có các loại sau: Máy phay truyền thống. Máy phay CNC (computer numerical control) *Ngoµi ra cßn cã c¸c loai may phay chÐp h×nh ,m¸y phay tæ hîp C. Cấu tạo máy phay: Tùy theo loại máy phay mà có cấu tạo khác nhau nhưng trên máy phay thường có những bộ phận chính sau: - Đế máy. - Thân máy. - Bệ công xôn (nếu là máy phay dạng công xôn). - Bàn máy ngang. - Bàn máy dọc - Thân ngang (nếu là máy phay nằm ngang). - Trục gá dao (nếu là máy phay nằm ngang). - Bệ đỡ trục gá dao (nếu là máy phay nằm ngang). - Sóng trượt theo phương đứng, phương ngang và phương dọc. - Vít me theo phương đứng, phương ngang và phương dọc. - Tay quay theo phương đứng, phương ngang và phương dọc. - Cần ly hợp theo phương đứng, phương ngang và phương dọc. - Motor chính. - Hộp giảm tốc trục chính. - Trục chính. - Motor phụ. (nếu có) - Hộp giảm tốc motor phụ. - Hộp công tắc. - Bơm dung dịch trơn nguội. - Công tắc hành trình theo phương dọc, phương ngang, và phương đứng D.§Çu ph©n ®é trªn m¸y phay §©y lµ mét lo¹i ®å g¸ quan träng dïng trªn m¸y phay. NhiÖm vô cña nã lµ chia ®Òu hay kh«ng ®Òu c¸c vÕt gia c«ng trªn ph«i. §Çu ph©n ®é ®Æt trªn bµn m¸y phay n»m ngang (hoÆc ®øng) dïng khi cÇn phay c¸c lo¹i r·nh th¼ng, xo¾n trªn ph«i b»ng dao phay m«®un, dao phay ngãn... Cã 2 c¸ch ph©n ®é: ph©n ®é gi¸n ®o¹n vµ ph©n ®é liªn tôc. Khi chia ®Òu ng−êi ta dïng ph©n ®é gi¸n ®o¹n ®¬n gi¶n (chia ch¼n) hoÆc ph©n ®é vi sai (chia kh«ng ch¼n). E.Dao phay : §©y lµ dông cô gia c«ng chÝnh ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt .Do trong m¸y phay chuyÓn déng chÝnh lµ chuyÓn ®éng quay trßn cña dao phay, quay trßn cña dao n»m ngang hay dao th¼ng ®øng vµ bÒ mÆt gia c«ng nªn ta cã rÊt nhiªu sù ®a d¹ng hãa vÒ cÊu t¹o vµ chñng lo¹i dao.Nh­ng dao phay vÉn ®­îc chia lµm 2 phÇn chÝnh sau: PhÇn th©n dao vµ phÇn l­ìi c¾t.Tïy theo yªu cÇu sö dông mµ ng­êi ta chÕ t¹o dao phay liÒn th©n hoÆc l¾p ghÐp Dao phay mặt đầu ghép 1.Thân dao dạng côn. 2.Then ghép. 3.Bulông. Theo d¹ng bÒ mÆt gia c«ng thi ta cã c¸c lo¹i dao : -Lo¹i dao gia c«ng mÆt ph¼ng gåm : dao phay trô, dao phay mÆt ®Çu -Lo¹i dao gia c«ng r·nh gåm : dao phay ®Üa, dao phay 3 mÆt c¾t, dao phay ngãn -Lo¹i dao gia c«ng b¸nh r¨ng gåm : dao phay m«dun , dao phay l¨n r¨ng F. S¬ ®å c¾t khi phay Khi dao phay quay trßn theo tèc ®é cña trôc chÝnh ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: v = m/ph d - ®−êng kÝnh cña dao phay (mm). n - sè vßng quay cña trôc chÝnh (v/ph). +L−îng ch¹y dao S: V× dao phay cã Z l−ìi c¾t nªn sau mét vßng hoÆc mét phót c¸c l−ìi ®Òu tham gia c¾t mét l−îng b»ng nhau, do ®ã ng−êi ta chia ra: • L−îng ch¹y dao r¨ng Sz (mm/r¨ng). • L−îng ch¹y dao vßng Sv (mm/vßng). • L−îng ch¹y dao phót S (mm/phót). Trong ®ã: z - sè r¨ng cña dao phay, n - sè v«ng quay cña dao trong mét phót. +ChiÒu s©u phay t (mm): chiÒu s©u líp kim lo¹i bÞ c¾t trong mét hµnh tr×nh phay. +ChiÒu réng phay B (mm): lµ chiÒu réng ®· gia c«ng sau mét hµnh tr×nh phay ®o theo ph−¬ng song song víi trôc dao. +ChiÒu dµy c¾t a (mm): lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai vÞ trÝ kÕ tiÕp nhau cña quü ®¹o chuyÓn ®éng cña mét ®iÓm trªn l−ìi c¾t ®o theo ph−¬ng vu«ng gãc víi l−ìi c¾t chÝnh. +ChiÒu dµy c¾t thay ®æi tõ amin ®Õn amax (hoÆc amax ®Õn amin). 4. M¸y bµo: a/ §Æc ®iÓm vµ c«ng dông M¸y bµo, xäc lµ nhãm m¸y cã chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn khø håi, dïng ®Ó gia c«ng c¸c mÆt ph¼ng ngang, ®øng hay n»m nghiªng; gia c«ng c¸c r·nh th¼ng víi tiÕt diÖn kh¸c nhau: mang c¸, ch÷ “T”, d¹ng r¨ng th©n khai...M¸y còng cã kh¶ n¨ng gia c«ng chÐp h×nh ®Ó t¹o ra c¸c mÆt cong mét chiÒu. ChuyÓn ®éng chÝnh cña m¸y lµ chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn khø håi: gåm mét hµnh tr×nh cã t¶i vµ mét hµnh tr×nh ch¹y kh«ng. ChuyÓn ®éng ch¹y dao th−êng lµ chuyÓn ®éng gi¸n ®o¹n. Gia c«ng trªn m¸y bµo, xäc cã n¨ng suÊt thÊp, ®é chÝnh x¸c thÊp vµ ®é nh½n kÐm. Bµo lµ ph­¬ng ph¸p gia c«ng th­êng ®­îc ding réng r·I trong s¶n xuÊt lo¹t nhá hoÆc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc. Ph­¬ng ph¸p bµo va xäc ®Æc biÖt thÝch hîp trong tr­êng hîp cÇn gia c«ng c¸c chi tiÕt cã chiÒu dµi t­¬ng ®èi lín va chiÒu réng t­¬ng ®èi nhá. C¸c c«ng viÖc cña bao phÇn lín cÇn ®Õn ®å g¸ vµ c¸c lo¹i dao c¾t phøc t¹p nh­ c¸c loai may c«ng cô kh¸c b. C¸c lo¹i M¸y bµo, xäc Tuú theo nh÷ng ®Æc tr−ng vÒ c«ng nghÖ, m¸y bµo ®−îc chia thµnh: m¸y bµo ngang, m¸y bµo gi−êng, m¸y xäc (bµo ®øng) vµ c¸c m¸y chuyªn m«n ho¸. +M¸y bµo ngang: dïng ®Ó gia c«ng nh÷ng ph«i kh«ng lín (< 600 mm). Bµn m¸y cïng víi ph«i di chuyÓn theo chiÒu ngang trªn mÆt b¨ng cña th©n m¸y, cßn ®Çu tr−ît cña m¸y cïng víi bµn dao vµ dao bµo chuyÓn ®éng tíi-lui trªn mÆt b¨ng cã d¹ng ®u«i Ðn. Hép tèc ®é vµ c¬ cÊu CulÝt dïng ®Ó di chuyÓn bµn tr−ît. +M¸y bµo gi−êng: dïng ®Ó gia c«ng c¸c ph«i lín nh− th©n m¸y. Bµn m¸y cïng víi ph«i di chuyÓn theo chiÒu däc (chuyÓn ®éng chÝnh) cßn dao bµo kÑp trªn gi¸ dao th× di chuyÓn theo chiÒu ngang. Trªn m¸y bµo gi−êng cã thÓ gia c«ng nh÷ng ph«i dµi tíi 12m trªn 3 mÆt cïng mé lóc. +M¸y bµo ®øng (M¸y xäc): M¸y xäc lµ mét lo¹i m¸y bµo ®øng cã ®Çu m¸y chuyÓn ®éng theo chiÒu th¼ng ®øng. M¸y xäc dïng ®Ó gia c«ng trong c¸c lç, r·nh, mÆt ph¼ng vµ mÆt ®Þnh h×nh cña ph«i cã chiÒu cao kh«ng lín vµ chiÒu ngang lín. C.Dao bµo: Như các loại dao khác vật liệu làm dao bào và dao xọc phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản về đồ cứng, độ bền cơ học tính chịu nhiệt tính chịu mài mòn tính công nghệ. Ngoài các yêu cầu cơ bản trên vật liệu làm dao còn phải có một số tính năng khác như độ dẫn nhiệt cao có sức chống va đập giá thành hạ Hai loại vật liệu làm dao thường được sử dụng nhất là thép gió và hợp kim cứng. phương pháp để phân loại dao bào. * Theo cấu tạo giữa đầu dao và thân dao Dao liền khối khi đầu dao ( phần tham gia cắt gọt ) và thân dao ( phần lắp trên ổ gá dao ) được chế tạo cùng một loại vật liệu. Để hạ giá thành người ta thường chế tạo vật liệu phần đầu dao khác với vật liệu phần thân dao : dao chắp. *Theo hình dạng thân dao Trong qúa trình cắt do tác dụng của lực cắt thân dao thẳng có thể bị biến dạng và bị uốn. Kết qủa là bề mặt đang gia công bị cắt lẹm làm hụt kích thước của chi tiết gia công. Để tránh hiện tượng trên ngừoi ta dùng dao bào có thân dài được uốn cong ở vị trí gần đầu dao. Với dao có thân cong khi dao bị uốn do lực cắt bề mặt của chi tiết sẽ không bị cắt lẹm. ( xem thêm ở phần hình vẽ ) * Theo vị trí của cạnh cắt chính Dựa theo vị trí của cạnh cắt chính đối với thân dao người ta phân biệt dao bào trái và dao bào phải . Dựa vào dao phải hay dao trái hướng tiến của phôi sẽ được chọn thích hợp . * Theo công dụng Tùy vào tính chất gia công người ta phân loại dao bào : - Dao bào thô ( bào phá ) - Dao bào tinh - dao bào bậc - Dao bào góc( mộng đuôi én ) - Dao bào rãnh và cắt đứt - Dao bào rãnh T - Dao bào định hình 5.M¸y mµi : a/ Kh¸i niÖm Mµi lµ ph−¬ng ph¸p gia c«ng mµ dông cô c¾t lµ ®¸ mµi. Mµi cã thÓ gia c«ng th« ®Ó c¾t bá líp th« cøng mÆt ngoµi c¸c lo¹i ph«i, nh−ng ®a sè tr−êng hîp lµ gia c«ng tinh c¸c bÒ mÆt (mÆt trô, mÆt ph¼ng, r·nh, lç, mÆt ®Þnh h×nh, ren, r¨ng, then, then hoa...). Mµi dïng gia c«ng c¸c vËt liÖu cøng nh− thÐp ®· t«i, gang tr¾ng ...còng cã thÓ gia c«ng th« ®Ó c¾t ph«i, c¾t bavia, mµi th« ... ChuyÓn ®éng chÝnh khi mµi lµ chuyÓn ®éng quay trßn cña ®¸ mµi: V= (m/s) Trong ®ã D - ®−êng kÝnh cña ®¸ mµi, n - sè vßng quay trôc chÝnh mang ®¸ (v/ph) ChuyÓn ®éng ch¹y dao khi mµi cã thÓ lµ ch¹y dao vßng, ch¹y dao däc, ch¹y dao ngang, ch¹y dao th¼ng ®øng, hoÆc ch¹y dao h−íng kÝnh. Kh¸c víi c¸c ph−¬ng ph¸p c¾t gät kh¸c, mµi cã ®Æc tr−ng riªng mçi h¹t ®¸ mµi nh− mét l−ìi dao c¾t, lùc c¾t vµ tèc ®é c¾t lín (®Õn 50 m/s), nhiÖt ®é vïng gia c«ng rÊt cao (hµng ngµn ®é), hiÖn t−îng tr−ît dÓ x¶y ra, bÒ mÆt gia c«ng bÞ biÕn cøng. Mµi lµ ph−¬ng ph¸p gia c«ng n©ng cao ®é chÝnh x¸c (cÊp 12) vµ ®é bãng (Ra = 0,320,16). Khi nghiÒn hoÆc mµi b»ng ph−¬ng ph¸p ®Æc biÖt cã thÓ ®¹t ®−îc ®é bãng, ®é chÝnh x¸c cao h¬n. b. §¸ mµi : VËt liÖu h¹t mµi lµ thµnh phÇn chñ yÕu cña ®¸, chóng gåm c¸c lo¹i kim c−¬ng nh©n t¹o, c¸c «xyt nh− «xyt nh«m th−êng, «xyt nh«m tr¾ng, c¸cbit silic, c¸cbit boric... H¹t mµi ®−îc chÕ t¹o víi kÝch th−íc h¹t kh¸c nhau ®Ó chÕ t¹o c¸c lo¹i ®¸ kh¸c nhau. ChÊt dÝnh kÕt ®Ó liªn kÕt c¸c vËt liÖu h¹t mµi th−êng dïng chÊt dÝnh kÕt v« c¬ nh− keramit, h÷u c¬ nh− bakªlit hoÆc cao su. C. C¸c lo¹i m¸y mµi vµ ph−¬ng ph¸p mµi - M¸y mµi trßn trong: dïng gia c«ng tinh c¸c lo¹i lç - M¸y mµi trßn ngoµi dïng mµi bÒ mÆt ngoµi cña chi tiÕt (a). - M¸y mµi ph¼ng dïng gia c«ng mÆt ph¼ng b»ng mÆt ngoµi ®¸ trô hoÆc mÆt ®Çu ®¸ b¸t, ®¸ cèc, ®¸ chËu. - M¸y mµi ®Þnh h×nh dïng mµi c¸c bÒ mÆt ®Þnh h×nh nh− mµi mÆt ren, mÆt r¨ng, mµi mÆt c«n, then, then hoa... - M¸y mµi chÝnh x¸c vµ siªu chÝnh x¸c kÌm theo c¸c phô tïng, ®å g¸, dông cô ®o nh− m¸y nghiÒn, m¸y ®¸nh bãng, m¸y mµi doa, m¸y mµi siªu chÝnh x¸c, m¸y mµi thuû lùc... - M¸y mµi trßn kh«ng t©m dïng mµi mÆt trô ngoµi vµ trong c¸c chi tiÕt ®¬n gi¶n, kh«ng cã bËc víi n¨ng suÊt cao. M¸y cã thÓ gia c«ng liªn tôc, kh«ng ph¶i dõng m¸y ®Ó g¸ kÑp. *.Ph­¬ng ph¸p mµi cã t©m: Chi tiÕt khi mμi cã t©m th−êng ®−îc g¸ b»ng hai lç t©m hoÆc m©m cÆp kÕt hîp lç t©m. Do ®ã, tr−íc khi mμi ta ph¶i söa l¹i lç t©m vμ n¾n th¼ng l¹i chi tiÕt (nÕu cong). ChuyÓn ®éng c¾t do chuyÓn ®éng quay cña ®¸ mμi t¹o nªn, vËn tèc c¾t th−êng kho¶ng v = 25 ®Õn 50 (m/s). Chi tiÕt còng quay víi chiÒu ng−îc l¹i víi ®¸ mμi nh−ng vËn tèc quay nhá, kho¶ng: vct = (1 ®Õn 3%)v. Khi mμi cã t©m, th−êng dïng hai ph−¬ng ph¸p ¨n dao: däc vμ ngang. -Mµi ¨n dao doc: Ph−¬ng ph¸p ch¹y dao däc th−êng dïng khi mμi c¸c bÒ mÆt cã chiÒu dμi lín h¬n so víi chiÒu réng ®¸ mμi. -Mµi dao ngang : Th−êng dïng ph−¬ng ph¸p nμy khi mμi chi tiÕt cã ®−êng kÝnh lín, chiÒu dμi bÒ mÆt cÇn mμi ng¾n h¬n chiÒu réng ®¸ mμi, s¶n l−îng lín. *. Ph­¬ng ph¸p mai kh«ng t©m : Mμi kh«ng t©m cã ®Æc ®iÓm lμ chuÈn ®Þnh vÞ cña chi tiÕt gia c«ng chÝnh lμ bÒ mÆt gia c«ng. 6. M¸y chuèt : Chuèt lµ ph­¬ng ph¸p gia c«ng cã n¨ng suet cao do nhiÒu l­ìi c¾t cïng tham gia c¾t got vµ kh«ng mÊt thêi gian cho viÖc ®o, ®iÒu chØnh do nhh­ nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. V× thÕ ph­¬ng ph¸p nµy cã n¨ng xuÊt cao, vµ th­êng dïng ®Ó s¶n xuÊt hµng lo¹t lín, khèi. Chuèt cã thÓ ra c«ng cã ®é chÝnh x¸c cÊp 7. §é nh¸m bÒ mÆt Ra =0,8 Khi chuèt lç : chuyÓn ®éng c¾t lµ chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña dao, chi tiÕt ®øng yªn.Qu¸ tr×nh chuèt kh«ng cã chuyÓn ®éng ch¹y dao. Cã thÓ chia thµnh hai lo¹i:chuèt ch¶y va chuèt kÐo Chuèt cã thÓ ra c«ng mét lÇn thµnh nguyªn c«ng th« , b¸n tinhva tinh;thay thÕ cho tÊt c¶ khoan réng, khoÐt vµ doa, kÕt hîp chuèt lç víi r·nh then hay r·nh then hoa Chuèt ®Èy chuèt kÐo Chuèt cã thÓ gia c«ng ®−îc c¸c lo¹i lç trßn, vu«ng, ®Þnh h×nh nh−ng ph¶i lμ lç th«ng, th¼ng vμ tiÕt diÖn kh«ng ®æi; c¸c lç cã ®−êng kÝnh ®Õn 320 mm, then hoa ®−êng kÝnh ®Õn 420 mm, r·nh réng 100 mm, chiÒu dμi lç ®Õn 10 m. Tuy nhiªn, dao chuèt rÊt ®¾t tiÒn, khã chÕ t¹o. Lùc chuèt lín nªn m¸y ph¶i cã c«ng suÊt lín; chi tiÕt, dao, m¸y ph¶i cã ®é cøng v÷ng lín. Chuèt kh«ng söa ®−îc sai lÖch vÒ vÞ trÝ t−¬ng quan do ®ã tr−íc khi chuèt, lç cÇn ph¶i gia c«ng chÝnh x¸c vÒ vÞ trÝ t−¬ng quan. Sai sè hay gÆp nhÊt khi chuèt lç thμnh máng hoÆc thμnh dμy kh«ng ®Òu lμ lç gia c«ng rÊt dÔ bÞ biÕn d¹ng. Bëi v× khi chuèt, ¸p lùc h−íng kÝnh lín nªn ®èi víi lç cã thμnh máng th× sau khi chuèt ®−êng kÝnh bÞ nhá ®i; cßn lç cã thμnh dμy kh«ng ®Òu th× h×nh d¸ng lç bÞ mÐo (do biÕn d¹ng ®μn håi). Chuèt mÆt ph¼ng lμ ph−¬ng ph¸p gia c«ng mÆt ph¼ng cã ®é chÝnh x¸c, n¨ng suÊt cao (gia c«ng th«, tinh chØ trong mét lÇn chuèt) nh−ng gi¸ thμnh còng cao (chÕ t¹o dao kh¸ tèn kÐm) do vËy chØ dïng trong s¶n xuÊt hμng lo¹t. Chuèt mÆt ph¼ng cã thÓ gia c«ng mÆt ph¼ng ®¹t ®é chÝnh x¸c cÊp 7, ®é nh¸m bÒ mÆt Ra = 0,32: 0,16. Khi chuèt mÆt ph¼ng, ngoμi yªu cÇu vÒ c«ng suÊt m¸y, ®é cøng v÷ng cña m¸y, dao; viÖc kÑp chÆt chi tiÕt ph¶i hÕt søc ch¾c ch¾n. Chuèt mÆt ph¼ng cã thÓ dïng nhiÒu kiÓu dao kh¸c nhau. Chuèt líp lµ ph−¬ng ph¸p chuèt mµ l−îng d− ®−îc chia thµnh c¸c phÇn cã chiÒu dµy b»ng nhau. C¸ch nµy th−êng ®−îc dïng ®Ó gia c«ng bÒ mÆt ®· qua gia c«ng vµ ®¹t ®é chÝnh x¸c tèt. Chuèt m¶nh lµ ph−¬ng ph¸p chuèt mµ l−îng d− ®−îc chia thµnh c¸c phÇn cã chiÒu dµy kh¸c nhau. C¸ch nµy th−êng dïng ®Ó gia c«ng bÒ mÆt ch−a qua gia c«ng, yªu cÇu r¨ng cña dao cã ®é cao nh− nhau vµ chiÒu réng cña r¨ng sÏ ®−îc më dÇn ra vÒ mét phÝa hoÆc tõ gi÷a më réngra hai phÝa hoÆc tõ hai phÝa më vµo gi÷a, lóc nµy dao chuèt lµm viÖc t−¬ng tù nh− bµocã nhiÒu dao. §Ó t¨ng n¨ng suÊt khi chuèt mÆt ph¼ng, ng−êi ta cßn thay chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña dao b»ng chuyÓn ®éng quay liªn tôc cña bµn m¸y trªn ®ã cã g¸ chi tiÕt hoÆc b»ng chuyÓn ®éng quay liªn tôc cña hai b¸nh truyÒn lµm cho b¨ng t¶i ch¹y liªn tôc. III. Nghiªn cøu quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o chi tiÕt Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ: Lµ mét phµn cña qu¸ tr×nh s¶n xu©t trùc tiÕp lµm thay ®æi tr¹ng th¸I vµ tÝnh chÊt cña ®èi t­îng s¶n xu¸t. §èi víi s¶n xuÊt c¬ khÝ ,sù thay ®æi tr¹ng th¸I vµ tÝnh chÊt bao gåm: *Thay ®æi tr¹ng th¸i h×nh häc(kÝch th­íc,h×nh d¸ng,vÞ trÝ t­¬ng quan gi÷a c¸c bé phËn chi tiÕt) *Thay ®æi tÝnh chÊt(tÝnh chÊt c¬ lÝ nh­:®é cøng, ®é bÒn, øng suÊt d­) Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ bao gåm: Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ chän ph«i:h×nh thµnh kÝch th­íc cu¶ ph«I tõ vËt liÖu b»ng ph­¬ng ph¸p nh­ ®óc, hµn, gia c«ng ¸p lùc. Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng c¬: lµm thay ®æi tr¹ng th¸i h×nh häc vµ c¬ lÝ tÝnh bÒ mÆt. Qu¸ tr×nh nhiÖt luyÖn: lµm thay ®æi tÝnh chÊt c¬ lÝ cña vËt liÖu chi tiÐt cô thÓ t¨ng ®é cøng, ®é bÒn. Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ l¾p r¸p: t¹o ra mét vÞ trÝ t­¬ng quan x¸c ®Þnh gi÷a c¸c chi tiÕt th«ng qua c¸c mèi l¾p r¸p gi÷a chóng ®Ó t¹o thµnh s¶n phÈm hoµn thiÖn. Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cho mäi ®èi t­îng s¶n xuÊt (chi tiÕt) ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh phï hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l­îng vµ n¨ng sÊt cña ®èi t­îng. X¸c ®Þnh qu¸ tr×nh c«ng nghÖ hîp lÝ råi ghi thµnh v¨n kiÖn c«ng nghÖ th× c¸c v¨n kiÖn c«ng nghÖ ®ã gäi lµ quy tr×nh c«ng nghÖ. 1. C¸c thµnh phÇn cña quy tr×nh c«ng nghÖ: - Nguyªn c«ng Nguyªn c«ng lµ mét phÇn cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ®­îc hoµn thµnh mét c¸ch liªn tôc t¹i mét chç lµm viÖc do mét nhãm hay mét nhãm c«ng nh©n thùc hiÖn. ë ®©y, nguyªn c«ng ®­îc ®Æc tr­ng bëi ba ®iÒu kiÖn c¬ b¶n, ®ã lµ hoµn thµnh vµ tÝnh liªn tôc trªn ®èi t­îng s¶n xuÊt vµ vÞ trÝ lµm viÖc.Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy tr×nh c«ng nghÖ nÕu chóng thay ®æi mét trong ba ®iÒu kiÖn trªn th× ®· chuyÓn sang mét nguyªn c«ng kh¸c VÝ dô:tiÖn trªn trôc nh­ sau: NÕu ta tiÖn A råi trë ®Çu ®Ó tiÖn B (hoÆc ng­îc l¹i ) th× vÉn thuéc mét nguyªn c«ng v× vÉn ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc vµ vÞ trÝ lµm viÖc.Nh­ng nÕu tiÖn ®Çu A cho c¶ lo¹i xong råi míi trë l¹i tiÖn ®Çu B còng cho c¶ lo¹i ®ã th× thµnh hai nguªn c«ng v× vÞ trÝ lµm viÖc thay ®æi. Nguyªn c«ng lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ.ViÖc chän sè l­îng nguyªn c«ng sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, viÖc ph©n chia qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ra thµnh c¸c nguyªn c«ng sÏ cã ý nghÜa kÜ thuËt kinh tÕ. *ý nghÜa kÜ thuËt: mçi ph­¬ng ph¸p c¾t gät cã mét kh¶ n¨ng c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh(kh¶ n¨ng vÒ t¹i h×nh bÒ mÆt còng nhua lµ chÊt l­îng ®¹t ®­îc).V× vËy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu kÜ thuËt vµ d¹ng bÒ mÆt cÇn t¹o h×nh mµ ta ph¶I chän ph­¬ng ph¸p gia c«ng t­¬ng øng. VÝ dô: ta kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc viÖc tiÖn c¸c cæ trôc vµ phay r·nh then ë cïng mét chç lµm viÖc.TiÖn c¸c æ trôc ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y tiÖn, phay r·nh then thôc hiÖn trªn m¸y phay *ý nghÜa kinh tÕ:khi thùc hiÖn c«ng viÖc tuyd thuéc vµ ®é phøc t¹p cña h×nh d¹ng bÒ mÆt, tuú thuéc sè l­înh chi tiÕt cÇn gia c«ng , ®é chÝnh x¸ chÊt l­îng bÒ mÆt yªu cÇu mµ ta ph©n t¸n hoÆc tËp trung nghuyªn c«ng nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o cho sù c©n b»ng cña nhÞp s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt. VÝ dô: trªn mét m¸y kh«ng nªn gia c«ng c¶ th« vµ tinh mµ nªn chia gia c«ng th« vµ tinh ra hai m¸y.V× khi gia c«ng th« cÇn m¸y cã c«ng suÊt lín, n¨ng suÊt cao, kh«ng cÇn chÝnh x¸c cao ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ (lÊy phÇn lín l­îng d­).Khi gia c«ng tinh cÇn m¸y cã ®é chÝnh x¸c cao ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu kÜ thuËt cña chi tiÕt. - G¸: Tr­íc khi gia c«ng ta ph¶i x¸c ®Þng vÞ trÝ t­¬ng quan gi÷ chi tiÕt víi m¸y, dông cô c¾t vµ t¸c dông lªn chi tiÕt mét lùc ®Ó chèng l¹i sù xª dÞch do lùc c¾t vµ c¸c yÕu tè kh¸c g©y ra khi gia c«ng nh»m ®¶m b¶o chÝnh x¸c vÞ trÝ t­¬ng quan ®ã. Qu¸ tr×nh nµy ta géi lµ qu¸ tr×nh g¸ ®¹t chi tiÕt. G¸ lµ mét phÇn cña nguyªn c«ng, ®­îc hoµn thµnh trong mét lÇn g¸ ®Æt chi tiÕt. Trong mét nguyªn c«ng cã thÓ cã mét hay nhiÒu lÇn g¸. – VÞ trÝ: VÞ trÝ lµ mét phÇn cña nguyªn c«ng d­íc x¸c ®Þnh bëi mét vÞ trÝ t­¬ng quan gi÷a chi tiÕt víi m¸y hoÆc gi÷a chi tiÕt vµ dông cô c¨t. mét lÇn g¸ cã thÓ cã 1 hay nhiÒu vÞ trÝ. – b­íc: B­íc lµ mét bé phËn cña nguyªn c«ng khi thùc hiÖn gia c«ng trªn mét bÒ mÆt (hoÆc mét tËp hîp c¸c bÒ mÆt) sö dông mét dông cô c¾t (hoÆc mét bé dông cô) c¾t víi chÕ ®é c«ng nghÖ (v,s,t) kh«ng ®æi. Mét nguyªn c«ng cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu b­íc. vÝ dô: còng lµ gia c«ng hai ®o¹n trôc nh­ng nÕu gia céng ®ång thêi b»ng hai giao lµ mét b­íc, cßn gia cong b»ng mét giao trªn tong ®o¹n trôc lµ hai b­íc. Khi cã sù trïng b­íc (nh­ khi tiÖn b»ng 3 dao cho 3 bÒ mÆt cïng mét lóc) Thêi gian gia c«ng chØ cÇn t×nh cho mét bÒ mÆt gia c«ng cã chØÒu dµi lín nhÊt. - ®­êng chuyÓn giao: ®­êng chuyÓn giao lµ mét phÇn cña b­íc ®Ó hít ®I mét líp vËt liÖu cã cïng chÕ ®é c¾t vµ cïng mét giao. Mçi b­íc cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu ®­êng chuyÓn giao. vÝ dô: ®Ó tiÖn ngoµi mét mÆt trô cã thÓ ding moat chÕ ®é c¾t, cïng mét dao ®Ó hít ®I nhiÒu lÇn, mçi lÇn lµ mét ®­êng chuyÓn giao. - §éng t¸c: ®éng t¸c lµ mét hµnh ®éngcña c«ng nh©n ®Ó ®iÒu khiÓn m¸y thùc hiÖn viÖc gia c«ng hoÆc l¾p r¸p. vÝ dô: bÊm nót, quay ô dao, ®Èy ô ®éng… ®éng t¸c lµ qu¸ tr×nh nhá nhÊt cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. ViÖc ph©n chia ®éng t¸c rÊt cÇn thiÕt ®Ó ®Þnh møc thêi gian, nghiªn cøu n¨ng suÊt lao ®éng vµ tù ®éng ho¸ nguyªn c«ng. *. ThiÕt kÕ quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt: X¸c ®Þnh ®­êng lèi c«ng nghÖ. Trong c¸c d¹ng s¶n suÊt hµng lo¹t lín vµ hµng khèi, Quy tr×nh c«ng nghÖ ®­îc x©y dung theo nguyªn t¾c ph©n t¸n hoÆc tËp trung nguyªn c«ng. Theo nguyªn t¾c ph©n t¸n nguyªn c«ng th× quy tr×nh c«ng nghÖ ®­îc chia ra c¸c nguyªn c«ng ®¬n gi¶n cã thêi gian nh­ nhau (nhÞp) hoÆc béi sè cña nhÞp. ë ®©y mçi m¸y thùc hiÖn mét nguyªn c«ng nhÊt ®Þnh, ®å g¸ ®­îc sö dông lµ ®å g¸ chuyªn dïng. Theo nguyªn t¾c tËp chung nguyªn c«ng th× quy tr×nh c«ng nghÖ ®­îc thùc hiÖn trªn mét hoÆc vµi m¸y tù ®éng, b¸n tù ®éng. Khi chän ph­¬ng ¸n gia c«ng th× ph¶i chó ý tíi d¹ng s¶n xuÊt. Trong s¶n xuÊt hµng khèi th× nªn chän ph­¬ng ¸n gia c«ng nhiÒu vÞ trÝ, nhiÒu dao gia c«ng song song. Cßn víi s¶n xuÊt hµng lo¹t nªn chän ph­¬ng ¸n gia c«ng cïng mét vÞ trÝ, mét dao vµ gia c«ng tuÇn tù. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ ®èi v¬is mét d¹ng s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh cã thÓ kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ¸n gia c«ng kh¸c nhau. Sè l­îng vµ tuÇn tù c¸c b­íc c«ng nghÖ phô thuéc vµo d¹ng ph«I vµ kÝch th­íc yªu cÇu. Khi tËp trung c¸c nguyªn c«ng (c¸c b­íc) ta ph¶i xem kÕt cÊu cña chi tiÕt, kh¶ n¨ng g¸ nhiÒu dao trªn m¸y vµ ®é cøng v÷ng cña chi tiÕt cã cho phÐp hay kh«ng. C¸c nguyªn c«ng ( c¸c b­íc ) cÇn ®é chÝnh x¸c cao nªn t¸ch riªng vµ ¸p dông ph­¬ng ph¸p gia c«ng mét vÞ trÝ, mét dao vµ gia c«ng tuÇn tù. C¸c nguyªn c«ng trªn d©y truyÒn tù ®éng ®­îc x©y dùng theo nguyªn t¾c gia c«ng song song hoÆc tuÇn tù - song song. Chän ph­¬ng ph¸p gia c«ng. ®èi víi c¸c d¹ng s¶n xuÊt hµng lo¹t võa, hµng lo¹t lín vµ hµng khèi, muèn chuyªn m«n hãa ®Ó cã thÓ ®¹t n¨ng xuÊt cao trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt viÖt nam th× ®­¬ng lèi c«ng nghÖ thÝch hîp nhÊt lµ ph©n t¸n nguyªn c«ng ( Ýt b­íc c«ng nghÖ trong mét nguyªn c«ng). ë ®©y ra dïng c¸c lo¹i m¸y v¹n nawg kÕt hîp víi c¸c ®å g¸ chuyªn dïng vµ c¸c m¸y chuyªn dïng dÔ chÕ t¹o. Sau khi nghiªn cøu ký chi tiÕt ta b¾t ®Çu ph©n chia c¸c bÒ mÆt gia c«ng vµ chän ph­¬ng ph¸ gia c«ng cã thÓ dùa theo bawngr4. vÝ dô, cÇn gia c«ng lç F 28 + 0,023 , vËt liÖu thÐp 45 cã ®é cøng HB = 230 – 300, ®é bang Ra = 0,5m m ( Ra8 ). Ta they dung sai 0,023 øng víi ®é chÝnh x¸c cÊp 2, cßn ®é bang cÊp 8. Nh­ vËy dùa theo b¶ng 4 ta chän mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p gia c«ng lÇn cuèi lµ doa tinh, chuèt tinh, tiÖn tinh, mµi tinh. Nh­ vËy, cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p gia c«ng ®Ó ®¹t ®é chÝnh x¸c vµ ®é bang yªu cÇu. Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc ph­¬ng ph¸p gia c«ng lÇn cuèi ta ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¸c b­íc gia c«ng trung gian. Ch¼ng h¹n, theo vÝ dô trªn ph­¬ng ph¸p giao c«ng lÇn cuèi lµ doa tinh, khi ®ã c¸c b­íc gia c«ng tr­íc doa tinh lµ: khoan F 27,75 : doa th« F 27,93 vµ doa tinh F 28A. LËp tiÕn tr×nh c«ng nghÖ NhiÖm vô chÝnh trong giai ®o¹n n¸y lµ x¸c ®Þnh thø tù gia c«ng c¸c bÒ mÆt chi tiÕt ( tiÕn tr×nh c«ng nghÖ) . Sauk hi lËp ®­îc tiÕn tr×nh c«ng nghÖ cÇn th«ng qua gi¸o viªn h­íng dÉn ®Ó tiÕn hµnh x©y dùng tong nguyªn c«ng, tong b­íc cô thÓ. C¬ së ®Ó lËp tiÕn tr×nh c«ng nghÖ lµ gi¸o tr×nh C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y; tËp 2 ( phÇn : Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng c¸c chi tiÕt ®iÓn hinhg). Khi x¸c ®Þnh thø tù c¸c nguyªn c«ng cÇn chó ý c¸c nguyªn t¾c sau ®©y: Nguyªn c«ng sau ( b­íc sau) ph¶i gi¶m ®­îc sai sè vµ t¨ng ®­îc ®é bang c¶u nguyªn c«ng tr­íc ®Ó l¹i. Tr­íc hÕt ph¶I gia c«ng nh÷ng bÒ mÆt dïng lµm chuÈn cho c¸c nguyªn c«ng tiÕp theo TiÕp theo ®ã cÇn gia c«ng nh÷ng bÒ mÆt cã l­îng d­ lín nhÊt ®Ó cã kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn nh÷ng biÕn d¹ng cña chi tiÕt. Nh÷ng nguyªn c«ng cã kh¶ n¨ng g©y khuyÕt tËt bªn trong, g©y biÕn d¹ng th× nªn gia c«ng ®Çu tiªn. C¸c bÒ mÆt cßn l¹i nªn gia c«ng theo tr×nh tù sau: bÒ mÆt cµng chÝnh x¸c th× cµng ®­îc gia c«ng sau. Cuèi cïng lµ gia c«ng bÒ mÆt cã ®é chÝnh x¸c cao nhÊt vµ cã ý nghÜa lín nhÊt ®èi víi tÝnh chÊt sö dông cña chi tiÕt. NÕu bÒ mÆt nµy ®· ®­îc gia c«ng tr­íc th× cuèi cïng nªn gia c«ng l¹i. C¸c lç trªn chi tiÕt nªn ®­îc gia c«ng sau cïng ( trõ nh÷ng lç dïng lµm chuÈn khi gia c«ng ). Kh«ng nªn gia c«ng th« vµ gia c«ng tinh b»ng nh÷ng dao ®Þnh kÝch th­íc trªn cïng mét m¸y. NÕu chi tiÕt cÇn ph¶I nhiÖt luyÖn nªn chia quy tr×nh c«ng nghÖ ra hai giai ®o¹n: tr­íc nhiÖt luyÖn vµ sau khi nhiÖt luyÖn. C¸c nguyªn c«ng kiÓm tra ph¶I ®­îc tiÕn hµnh sau nh÷ng nguyªn c«ng cã kha n¨ng g©y nhiÒu phÕ phÈm nhÊt, nh÷ng nguyªn c«ng phøc t¹p vµ cuèi cïng lµ tæng kiÓm tra. Tuy nhiªn khi thiÕt kÕ ®å ¸n c«ng nghÖ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ¸p dông cøng nh¾c nh÷ng nguyªn t¾c trªn ®©y mµ ph¶i vËn dông s¸ng t¹o trong tong tr­êng hîp cô thÓ. ThiÕt kÕ nguyªn c«ng Nguyªn t¾c chung khi thiÕt kÕ nguyªn c«ng lµ ®¶m b¶o ®­îc n¨ng suÊt vµ ®é chÝnh x¸c yªu cÇu. N¨ng suÊt vµ ®é chÝnh x¸c phô thuéc vµo chÕ ®é c¾t, l­îng d­, sè b­íc vµ thø tù vµ c¸c b­íc c«ng nghÖ vv…..V× vËt khi thiÕt kÕ nguyªn c«ng ph¶I ®­a vµo dnagj s¶n xuÊt, ph­¬ng ph¸p ph©n t¸n nguyªn c«ng ®Ó chän s¬ ®å nguyªn c«ng hîp lý. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ mét sè d¹ng s¶n xuÊt cã thÓ cã nhiÒu ph­¬ng ¸n gia c«ng kh¸c nhau . Sè c«ng còng nh­ thø tù c¸c nguyªn c«ng phô thuoc vµo d¹ng ph«I, ®é chÝnh x¸c yªu cÇu cña chi tiÕt. C¸c nguyªn c«ng, c¸c b­íc cÇn ®¹t ®é chÝnh x¸c vµ ®é bang cao nªn t¸ch thµnh nh÷ng nguyªn c«ng, nh÷ng b­íc riªng birtj vµ nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p gia c«ng tuÇn tù b»ng mét dao. §èi víi c¸c m¸y tæ hîp, m¸y tù ®éng, c¸c nguyªn c«ng ®­îc x©y dùng theo ph­¬ng ph¸p gia c«ng song song hoÆc tuÇn tù song song. §­êng lèi c«ng nghÖ ®©y lµ tËp trung nguyªn c«ng, nghÜa lµ mét nguyªn c«ng cã nhiÒu b­íc c«ng nghÖ : + LËp s¬ ®å g¸ ®Æt : chän c¸c mÆt chuÈn ,mÆt ®Þnh vÞ,c¬ cÊu kÑp , g¸ ®Æt råi cã ®å g¸ thÝch hîp + Chän m¸y : phï hîp víi ®¨c tÝnh kü thuËt c«ng nghÖ mµ m¸y ®ã cã thÓ lam ®­îc +Chän dông cô c¾t : dao c¾t cã ®Æc tÝnh kü thuËt cho phÐp ®Ó ra c«ng: ®é cøng,bÒn tuæi thä.. + Tra l­îng d­: tra theo sæ tay c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y + ChÕ ®é c¾t : t, v, s, + X¸c ®Þnh chÕ dé c¾t khi gia c«ng ®«ng thêi b»ng nhiÒu dao : t ,s, v 1.5 TÝnh l­îng d­ gia c«ng L−îng d− gia c«ng c¬ lµ líp kim lo¹i ®−îc lÊy ®i trong qu¸ tr×nh gia c«ng c¬ khÝ. Ta ph¶i x¸c ®Þnh l−îng d− gia c«ng hîp lý lµ v×: - L−îng d− qu¸ lín sÏ tèn nguyªn vËt liÖu, tiªu hao lao ®éng ®Ó gia c«ng nhiÒu, tèn n¨ng l−îng, dông cô c¾t, vËn chuyÓn nÆng... dÉn ®Õn gi¸ thµnh t¨ng. - NÕu l−îng d− qu¸ nhá sÏ kh«ng ®ñ ®Ó hít ®i c¸c sai lÖch cña ph«i do sai sè in dËp cña ph«i ®Ó l¹i, cã thÓ x¶y ra hiÖn t−îng tr−ît gi÷a dao vµ chi tiÕt. L−îng d− trung gian ®−îc x¸c ®Þnh b»ng hiÖu sè kÝch th−íc do b−íc hay nguyªn c«ng s¸t tr−íc (a) ®Ó l¹i vµ kÝch th−íc do b−íc hay nguyªn c«ng ®ang thùc hiÖn (b) t¹o nªn, ký hiÖu lµ Zb. L−îng d− tæng céng lµ líp kim lo¹i cÇn ph¶i hít ®i trong tÊt c¶ c¸c b−íc hoÆc nguyªn c«ng tøc lµ trong suèt c¶ qu¸ tr×nh gia c«ng trªn bÒ mÆt ®ã ®Ó biÕn tõ ph«i th« thµnh chi tiÕt hoµn thiÖn, ký hiÖu Z0. L−îng d− tæng céng ®−îc x¸c ®Þnh b»ng hiÖu sè kÝch th−íc ph«i th« vµ kÝch th−íc chi tiÕt ®· chÕ t¹o xong. - §èi víi mÆt ngoµi: Z0 = aph - act - §èi víi mÆt trong: Z0 = act- aph Nh− vËy, râ rµng lµ l−îng d− tæng céng sÏ b»ng tæng c¸c l−îng d− trung gian trong tÊt c¶ c¸c b−íc cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ: , n lµ sè b−íc c«ng nghÖ. L−îng d− ®èi xøng, nã tån t¹i khi gia c«ng c¸c bÒ mÆt trßn xoay ngoµi hoÆc trßn xoay trong, hoÆc khi gia c«ng song song c¸c bÒ mÆt ph¼ng ®èi diÖn nhau. - §èi víi mÆt ngoµi: - §èi víi mÆt trong: . 1.6 X¸c ®Þnh thêi gian gia c«ng Thêi gian gia c«ng ®−îc x¸c ®Þnh ®¶m b¶o nguyªn t¾c tËn dông víi hiÖu qu¶ cao nhÊt vèn thêi gian lµm viÖc cña trang thiÕt bÞ, dông cô c«ng nghÖ vµ søc lao ®éng. Trong thùc tÕ, th−êng x¸c ®Þnh thêi gian gia c«ng theo hai ph−¬ng ph¸p lµ bÊm giê vµ dùa vµo ®Þnh møc tiªu chuÈn. Nãi chung, ph−¬ng ph¸p bÊm giê s¸t thùc tÕ h¬n nªn ®¹t hiÖu qu¶ tèt h¬n v× thêi gian cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh gia c«ng ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së quan s¸t, ph©n tÝch tõng ®éng t¸c. 1.7. X¸c ®Þnh sè l­îng m¸y,c«ng nh©n Sè l−îng m¸y cÇn thiÕt cho mét nguyªn c«ng ®−îc x¸c ®Þnh theo tæng khèi l−îng cña nguyªn c«ng, tÝnh ra tæng giê m¸y cÇn thiÕt, ®èi víi s¶n l−îng quy ®Þnh vµ vèn thêi gian lµm viÖc thùc tÕ hµng n¨m cña mét m¸y tïy theo chÕ ®é lµm viÖc hµng ngµy (mÊy ca/ngµy). víi, + Tm lµ tæng giê m¸y cÇn thiÕt ®Ó gia c«ng s¶n l−îng chi tiÕt (giê/n¨m). + k lµ hÖ sè xÐt ®Õn kh¶ n¨ng v−ît ®Þnh møc, t¨ng n¨ng suÊt (k = 0,9 ®Õn 0,95). + TM lµ vèn thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña mét m¸y theo chÕ ®é mét ca s¶n xu hµng ngµy (TM = 2200 giê/n¨m). + m lµ sè ca s¶n xuÊt hµng ngµy (m = 1 ®Õn 3). + M lµ sè m¸y tÝnh to¸n cÇn thiÕt cho nguyªn c«ng. Sè l−îng c«ng nh©n cÇn thiÕt cho nguyªn c«ng còng ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tæng khèi l−îng lao ®éng cña nguyªn c«ng hµng n¨m vµ vèn thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña mét c«ng nh©n hµng n¨m theo chÕ ®é mét ca s¶n xuÊt hµng ngµy. víi, + Tn lµ tæng giê ng−êi cÇn thiÕt cho c¶ s¶n l−îng (giê/n¨m). + TC lµ vèn thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña mét c«ng nh©n theo chÕ ®é mét ca s¶n xuÊt hµng ngµy (TC = 2000 giê/n¨m). 1.8. ThiÕt kÕ s¬ ®å nguyªn c«ng S¬ ®å nguyªn c«ng lµ mét phÇn rÊt quan trong trong thiªt kÕ quy trinh c«ng nghÖ vµ nã ph¶I thÓ hiÖn râ kªt cÊu ®å g¸, kh«ng cÊn vÏ theo ty lªj mµ chØ vÏ ­íc l­îng t­¬ng øng kÕt cÊu cña chi tiÕt.Nh÷ng kÕt cÊu phøc t¹p ta thÓ hiÖn tõ 2 h×nh vÏ trë nªn. vµ ta ph¶I c¾t vÏ phãng ®¹i to ra ®Ó they râ h¬n va chÝnh x¸c h¬n, C¸c chç ®Þnh vÞ, g¸ ®Æt kÑp chÆt ta phai t« mµu, chÊm g¹ch c¸ch dÆc biÖt, bÒ m»t dÞnh vÞ t« mau xanh,bÒ mÆt gia c«ng t« mµu ®á. PhÝa d­íi lµ h×nh minh ho¹ *.Nghiªn cøu c¸c lo¹i ®å g¸: §å g¸ phay: Vấu kẹp Êtô §å g¸ khoan : IV. Nghiªn cøu m¸y CNC: *.Tæng quan vÒ m¸y CNC: NC = Numerical Control CNC = Computer Numerical Control Các hoạt động được điều khiển bằng cách nhập trực tiếp dữ liệu số Một dạng tự động hoá lập trình vạn năng Máy công cụ được điều khiển bằng hàng loạt các lệnh được mã hoá 1725 – Phiếu đục lỗ được dùng để tạo mẫu quần áo 1808 – Phiếu đục lỗ trên lá kim loại được dùng để điều khiển tự động máy thêu 1863 – Tự động điều khiển chơi nhạc trên piano nhờ băng lỗ 1940 – John Parsons ñaõ saùng cheá ra phöông phaùp duøng phieáu ñuïc loã ñeå ghi caùc döõ lieäu veà vò trí toïa ñoä ñeå ñieàu khieån maùy coâng cuï. 1952 – Máy công cụ NC điều khiển số đầu tiên 1959 - Ngôn ngữ APT được đưa vào sử dụng 1960s – Điều khiển số trực tiếp (DNC) 1963 - Đồ hoạ máy tính 1970s - Máy CNC được đưa vào sử dụng 1980s – Điều khiển số phân phối được đưa vào sử dụng CAD/CAM - Và là bây giờ Maùy ñieàu khieån soá coå ñieån chuû yeáu döïa treân coâng trình cuûa moät ngöôøi coù teân laø John Parsons. Töø nhöõng naêm 1940 Parsons ñaõ saùng cheá ra phöông phaùp duøng phieáu ñuïc loã ñeå ghi caùc döõ lieäu veà vò trí toïa ñoä ñeå ñieàu khieån maùy coâng cuï . Maùy ñöôïc ñieàu khieån ñeå chuyeån ñoäng theo töøng toïa ñoä, nhôø ñoù taïo ra ñöôïc beà maët caàn thieát cuûa caùnh maùy bay Naêm 1948 J. Parson giôùi thieäu hieåu bieát cuûa mình cho khoâng löïc Hoa Kyø. Cô quan naøy sau ñoù ñaõ taøi trôï cho moät loaït caùc ñeà taøi nghieân cöùu ôû phoøng thí nghieäm Servomechanism cuûa tröôøng Ñaïi hoïc kyõ thuaät Massachusetts (MIT). Coâng trình ñaàu tieân taïi MIT laø phaùt trieån moät maãu maùy phay NC baèng caùch ñieàu khieån chuyeån ñoäng cuûa ñaàu dao theo 3 truï toïa ñoä. Maãu maùy NC ñaàu tieân ñöôïc trieån laõm vaøo naêm 1952. Töø 1953 khaû naêng cuûa maùy NC ñaõ ñöôïc chöùng minh Moät thôøi gian ngaén sau, caùc nhaø cheá taïo maùy baét ñaàu cheá taïo caùc maùy NC ñeå baùn, vaø caùc nhaø coâng nghieäp, ñaëc bieät laø caùc nhaø cheá taïo maùy bay ñaõ duøng maùy NC ñeå cheá taïo caùc chi tieát caàn thieát cho hoï. Hoa kyø tieáp tuïc coá gaéng phaùt trieån NC baèng caùch tieáp tuïc taøi trôï cho MIT nghieân cöùu ngoân ngöõ laäp trình ñeå ñieàu khieån maùy NC. Keát quûa cuûa vieäc naøy laø söï ra ñôøi cuûa ngoân ngöõ APT: Automatically Programmed Tools vaøo năm 1959 Muïc tieâu cuûa vieäc nghieân cöùu APT laø ñaûm baûo moät phöông tieän ñeå ngöôøi laäp trình gia coâng coù theå nhaäp caùc caâu leänh vaøo maùy NC. Maëc duø APT bò chæ trích laø thöù ngoân ngöõ quùa ñoà soä ñoái vôùi nhieàu maùy tính, noù vaãn laø coâng cuï chính yeáu vaø vaãn ñöôïc duøng roäng raõi trong coâng nghieäp ngaøy nay vaø nhieàu ngoân ngöõ laäp trình môùi laø döïa treân APT N C 1 9 6 0 9 5 0 1 9 7 0 1 9 8 0 1 9 9 0 C N C F M S C A D C A D / C A M C I M LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN *.So saùnh Caáu truùc maùy coâng cuï thoâng thöôøng vaø maùy CNC Maùy coâng cuï CNC ñöôïc thieát keá cô baûn gioáng nhö maùy coâng cuï vaïn naêng.Söï khaùc nhau thaät söï laø ôû choã caùc boä phaän lieân quan ñeán tieán trình gia coâng cuûa maùy coâng cuï CNC ñöôïc ñieàu khieån bôûi maùy tính. Caùc höôùùng chuyeån ñoäng cuûa caùc boä phaän maùy coâng cuï CNC ñöôïc xaùc ñònh bôûi moät heä truïc toïa ñoä. Moãi chuyeån ñoäng cuûa caùc boä phaän maùy coù moät heä thoáng ño rieâng ñeå tính toaùn caùc vò trí töông öùng vaø phaûn hoài thoâng tin naøy veà heä ñieàu khieån. So saùnh chöùc naêng Nhaäp döõ lieäu: Duøng chöông trình NC Ñieàu khieån: Maùy tính ñöôïc tích hôïp trong heä ñieàu khieån CNC vaø phaàn meàm töông öùng kieåm soaùt toaøn boä caùc chöùc naêng ñieàu khieån cuûa maùy coâng cuï Kieåm tra: Treân maùy coâng cuï CNC, kích thöôùc cuûa chi tieát gia coâng ñöôïc ñaûm baûo trong suoát quaù trình gia coâng vôùi söï phaûn hoài lieân tuïc cuûa heä thoáng ño. M¸y phay CNC *. KẾT CẤU, CƠ BẢN CỦA MÁY CNC Gồm 2 phần chính đó là: + Phần cơ khí: Đế máy, thân máy, bàn máy, bàn xoay, trục mít me bi, ổ tích dụng cụ, cụm trục chính và băng dẫn hướng. Ở Việt Nam hiện nay chưa thể chế tạo ra 2 bộ phận quan trọng của máy là: cụm trục chính và băng dẫn hướng mà mới chỉ chế tạo được những cơ cấu đơn giản là: thân máy, bàn máy, bàn xoay. + Phần điều khiển: các loại động cơ, các hệ thống điều khiển và máy tính trung tâm. Đặc điểm của máy công cụ CNCs Máy tiện CNC có hai Máy phay CNC thường có trục điều khiển được ba trục điều khiển được Ngoaøi chuyeån ñoäng doïc theo caùc truïc X,Y vaø Z coøn coù theå ñieàu khieån caùc chuyeån ñoäng quay quanh moãi truïc. Caùc chuyeån ñoäng quay naøy coù theå ñöôïc ñieàu khieån vaø ñöôïc ñaùnh daáu baèng A,B,C 1-§éng c¬ b­íc tiÕn; 2- Bµn m¸y; 3- HÖ th«ng ®o; 4- VÝt me; 5- §ai èc bi; 1- Đai ốc bi; 2- Vòng cách để điều chỉnh khe hở; 3- Bi; 4- Trục vít Truyeàn ñoäng chính vaø caùc truïc coâng taùc Mô tơ bước: dùng trong các hệ thống không có yêu cầu cao về độ chính xác và công suất lớn. Mô tơ một chiều servo: phải luôn bảo trì chổi than, bụi. Mô tơ ba pha đồng bộ và không đồng bộ: không phải bảo trì chổi than như động cơ một chiều, bền lâu nên được dùng rộng rãi trong các máy CNC hiện đạ Thieát bò keïp chi tieát Trên máy phay: chủ yếu dùng đồ gá vạn năng như ê tô, vấu kẹp. Trong sản xuất lớn dùng đồ gá chuyên dùng Trên máy tiện chủ yếu dùng mâm cặp ba chấu tự định tâm, mũi chống tâm, luy nét. Trong sản xuất hàng khộ dùng đồ gá chuyên dùng Các cơ cấu kẹp có thể được tự động hoá bằn xi lanh thuỷ lực hay khí nén. Thiết bị thay dao trên trung tâm phay Mâm dao trên trung tâm tiện *HÖ to¹ ®é cua may CNC: Cac trôc to¹ ®é cña m¸y CNC cho phep xac ®Þnh chiÒu chuyÓn ®éng cña c¸c c¬ cÊu may va dông cô c¾t. C¸c trôc to¹ ®é ®è la X, Y, Z. ChiÒu d­¬ng cña truc X, Y, Z ®­î x¸c ®Þnh theo quy t¾c bµn tay ph¶i.Theo quy t¾c nµy th× ngãn tay c¸I chi chiÒu d­¬ng cña trôc X, ngãn tay gi÷a chØ chiÒu d­¬ng cua trôc Z, cßn ngãn trá chØ chiÒu d­¬ng cña trò Y. C¸c trôc quay t­¬ng ­ng víi trôc X,Y,Z ®­îc ký hiÖu b»ng ch÷ A,B,C. ChiÒu d­¬ng cña c¸c truc X,Y,Z . HÖ trôc t¹o ®é cña may CNC Quy t¾c bµn tay ph¶i Heä toïa ñoä maùy vaø phoâi treân maùy phay CNC Các trục trên máy tiện CNC a.Trôc Z: Nh×n chung quanh ë c¸c m¸y trôc Z lu«n song song víi trôc chÝnh cña m¸y. - M¸y tiÖn: truc Z song song víi trôc chÝnh cña m¸y vµ co chiÒu d­¬ng chayj tõ m©m cÆp tíi dông cô.Hay nãi cach kh¸c th× chiÒu d­¬ng cña trôc Z ch¹y tõ tr¸i qua ph¶i - M¸y khoan ®øng, m¸y phay ®øng, m¸y khoan cÇn :trôc Z song song víi tÊt c¶ c¸c trôc chÝnh vµ cã chiÒu d­¬ng h­íng tõ bµn m¸y lªn phÝa trôc chÝnh - M¸y bµo, m¸y xung ®iÖn: trôc Z vu«ng gãc víi bµn m¸y vµ cã chiªud d­¬ng h­íng tõ bµn m¸y lªn phÝa trªn - C¸c m¸y phay cã nhiÒu trôc chÝnh: truc Z song song víi ®­êng t©m cña trôc chÝnh vu«ng gãc víi bµn m¸y.ChiÒu d­¬ng cña trôc Z trong tr­¬ng hîp nµy h­ãng tõ bµn m¸y tíi trôc chÝnh b. Trôc X : Trôc X lµ trôc n»m trªn bµn m¸y vµ th«ng th­êng nã ®­îc x¸c ®Þnh theo ph­¬ng n»m ngang. ChiÒu cña trôc X ®­îc x¸c ®Þnh theo quy t¾c bµn tay ph¶i. - M¸y phay ®øng, m¸y khoan ®øng :nÕu ®øng ngoµi nh×n vµo truc chÝnh th× chiÒu d­¬ng cña trôc X h­íng vÒ bªn ph¶i - M¸y khoan cÇn : nÕu ®øng ë vÞ trÝ ®iÒu khiÓn cña m¸y ta cã chiÒu d­¬ng cña truc X h­íng vµo trô m¸y - M¸y phay ngang : nÕu ®øng ngoµi nh×n th¼ng vµo trôc chÝnh th× ta cã chiÒu d­¬ng cña trôc X h­íng vÒ bªn tr¸i, cßn nÕu ®øng ë phÝa truc chÝnh ®Ó nh×n vao chi tiÕt th× ta cã chiÒu d­¬ng cña trôc X h­íng vÒ bªn ph¶i. - M¸y tiÖn: trôc X vu«ng gãc víi trôc m¸y vµ cã chiÒu d­¬ng h­íng vÒ phÝa bµn kÑp dao.Nh­ vËy nÕu bµn kÑp dao ë phÝa sau trô chÝnh th× chiÒu d­¬ng ®i ra khái ng­êi thî - M¸y bµo: trôc X n»m song song víi mÆt ®Þnh vÞ chi tiÕt trªn bµn m¸y vµ chiÒu d­¬ng h­íng tõ bµn m¸y tíi th©n m¸y c. Trôc Y: Trôc Y ®­î x¸c ®Þnh sau khi c¸c trôc X, Z ®· ®­îc x¸c ®Þnh theo quy t¾c bµn tay ph¶i. Ngãn tay trá chØ chiÒu d­¬ng cña truc Y d. C¸c trôc phô : HÖ to¹ ®é cña may CNC khi chi tiÕt chuyÓn ®éng thay cho dông cô c¾t trªn c©c m¸y CNC ngoµi c¸c trôc X, Y, Z cßn cã c¸c trôc khac song song víi chóng. C¸c trôc nµy ®­îc ký hiÖu lµ U, V, W trong do U//X; V//Y; W//Z .NÕu cã c¸c truc khac n÷a song song víi to¹ ®é chÝnh X, Y, Z th× c¸c trôc nµy ®­îc ký hiÖu lµ P, Q, R trong ®ã P//X, Q//Y, R//Z.C¸c trôc U, V,W ®­îc gäi lµ c¸c trôc thø 2, cßn c¸c trôc P, Q, R ®­îc gäi lµ c¸ trôc thø ba.Khi chi tiÕt gia c«ng cïng bµn m¸y tham gia chuyÓn ®éng thay cho dông cô c¾t th× c¸c chuyÓn ®éng Êy ®­îc ký hiÖu b»ng c¸c ch÷ X’,Y’ ,Z’ vµ A’, B’, C’ . C¸c chiÒu chuyÓ ®éng nµy ng­îc víi chiÒu chuyÓn ®éng cña dông cô C¸c d¹ng ®iÒu khiÓn cña m¸y c«ng cô CNC: + §iÒu khiÓn ®iÓm - ®iÓm + §iÒu khiªn ®­êng th¼ng: + §iÒu khiÓn biªn d¹ng: +Điều khiển theo đường contour: a. Điều khiển 2D Cho phép thực hiện đường contour của dụng cụ cắt trong một mặt phẳng gia công.Ví dụ như trên máy tiện dụng cụ sẽ dịch chuyển trên mặt phẳng XOZ để tạo nên các đường sinh trên bề mặt.Còn trên máy phay 2D dụng cụ sẽ thực hiện các chuyển động trên mặt phẳng XOY để tạo nên đường rãnh hay mặt bậc bất kỳ b. Điều khiển 2,1/2D Dạng điều khiển này có khả năng thực hiện các chuyển động của dụng cụ cắt theo bề mặt gia công .Thông qua chức năng G trong chương trình có thể chuyển từ mặt X-Y sang X- Z c. Điều khiển 3D : Bằng điều khiển này ta có thể thực hiện các chuyển động của dụng cụ trong không gian ba kích thước,khi đó các trục của máy chuyển động đồng thời * LËp tr×nh trªn m¸y CNC : +CÊu tróc tr­¬ng tr×nh CNC: + CÊu tróc block lÖnh : N…G…X….Y…Z…J…I…K…F…S…T…M…LF Trong ®ã : N Sè thø tù c©u lÖnh G LÖnh chuÈn bÞ X,Y,Z To¹ ®é theo trôc X, Y, Z I,J,K To¹ ®é t©m cung trßn theo c¸c trôc X,Y,Z F L­îng ch¹y dao S Tèc ®é c¾t T Sè thø tù dao M Chøc n¨ng phô LF kÕt thóc mét c©u lÖnh (cã thÓ kh«ng ghi c©u lÖnh nµy ) *Soá thöù töï block Soá thöù töï block N ñöôïc duøng cho deã truy xuaát doøng leänh. Phaïm vi soá thöù töï: N1- N9999 Neáu khoâng duøng soá thöù töï block thì cuõng khoâng sao. Soá thöù töï block N khoâng ñöôïc ñöùng tröôùc soá chöông trình O Neáu khoâng coù soá chöông trình, heäï thoáng laáy soá thöù töï block ñaàu tieân ñeå ñaët teân chöông trình. Coù theå boû qua vieäc ñaùnh soá moät soá doøng leänh. Khi laäp trình baèng tay, ñeå ñeà phoøng vieát thieáu, phaûi cheøn theâm doøng leänh, soá cuûa doøng leänh neân vieát caùch quaûng, thí duï 5, 10, 15,... Khoâng ñöôïc duøng soá 0 ñeå chæ soá thöù töï N vaø soá chöông trình O. * Ñeå boû qua moät hay nhieàu block duøng daáu “/” ñaët ôû ñaàu block. Heä thoáng seõ boû qua block naøy neáu treân panel ñieàu khieån cuûa maùy CNC baät ON coâng taéc OPSKIP. Neáu ñeå OFF, block vaãn coù hieäâu köïc. Thí duï caùch vieát boû qua block coù ñieàu kieän: Vieát ñuùng: /N3 G00 X10.0; Vieát sai: //N3 G00 X10.0; Chuù yù laø khi boû qua moät block thì cuõng boû luoân caùc leänh modal naèm trong block, do vaäy phaûi laäp trình ñeå leänh naøy naèm trong caùc block tieáp theo *Chöông trình CNC ñöôïc keát thuùc bôûi caùc maõ leänh sau ñaây: M02: Keát thuùc chöông trình chính M30: Keát thuùc vaø trôû veà ñaàu chöông trình chính M99: Keát thuùc chöông trình con Tuy nhieân neáu vieát /M02, /M30, /M99 vaø treân panel ñieàu khieån baät ON coâng taéc OPSKIP boû qua block coù ñieàu kieän thì chöông trình seõ khoâng keát thuùc. *Danh sách các mã lệnh phay CNC hệ fanuc: a)- Các lệnh dùng chung cho máy phay và máy tiện CNC – DENFORD. G00: Lệnh dịch chuyển nhanh không cắt vật liệu phôi ( G01: Nội suy theo đường thẳng/chuyển động cắt theo đường thẳng G02: Nội suy theo đường tròn (chuyển động cắt cong, tròn) theo chiều kim đồng hồ G03: Nội suy theo đường tròn ngược chiều kim đồng hồ G04: Dừng chuyển động cắt với thời gian nhất định (Dwell). G20: Dữ kiệu đầu vào tính theo hệ Anh (inches), G21: Dữ liệu đầu vào tính theo hệ Mét (mm), G27: Kiểm tra thực hiện ỎTrở về điểm gốcÕ G28: Trở về điểm gốc G29: Xuất phát từ điểm gốc G30: Về điểm gốc thứ hai G31: Lệnh nhảy. G40: Huỷ bỏ hiệu chỉnh lưỡi cắt G41: Hiệu chỉnh lưỡi cắt về phía trái quỹ đạo dao G42: Hiệu chỉnh lưỡi cắt về phía phải quỹ đạo dao G65: Gọi chu trình Macro G66: Gọi chu trình chuẩn G67: Huỷ bỏ lệnh dùng chu trình chuẩn b)Các lệnh dùng riêng cho máy phay/khoan G09: Dừng chính xác G10: Đặt dữ kiệu G11: Huỷ bỏ phương thức dữ liệu G17: Chọn mặt gia công XY 4G18: Chọn mặt gia công XZ G19: Chọn mặt gia công YZ G33: Cắt ren G39: Đặt góc nội suy đường tròn G43: Hiệu chỉnh chiều dài dao theo chiều Dương G44: Hiệu chỉnh chiều dài dao theo chiều âm G49: Huỷ bỏ lệnh hiệu chỉnh chiều dài dao G50: Huỷ bỏ lệnh tỷ lệ G51: Lệnh tỷ lệ G54: Chọn hệ toạ độ làm việc 1 G55: Chọn hệ toạ độ làm việc 2 G56: Chọn hệ toạ độ làm việc 3 G57: Chọn hệ toạ độ làm việc 4 G58: Chọn hệ toạ độ làm việc 5 G59: Chọn hệ toạ độ làm việc 6 G60: Xác định vị trí theo một hướng G61: Chế độ dừng chính xác G62: Tự động khống chế góc trong giới hạn G63: Chế độ cắt ren G64: Phương thức cắt G68: Quay/xoay toạ độ G69: huỷ bỏ lệnh quay/xoay toạ độ G73: Chu trình khoan lỗ sâu G74: Chu trình ta-rô ren trái G76: Chu trình doa lỗ G80: Xoá lệnh dùng chu trình gia công nhất định G81: Chu trình khoan, khoan tâm G82: Chu trình khoan, khoét rông, khoả mặt G83: Chu trình khoan sâu G84: Chu trình ta-rô ren G85: Chu trình doa, ta-rô ren, trục chính không đổi chiều quay G86: Chu trình doa G87: Chu trình doa ngược G88: Chu trình doa G98: Chu trình doa G90: Giá trị kích thước tuyệt đối G91: Giá trị kích thước tương đối/gia tăng G92: Đặt hệ toạ độ làm việc hoặc hệ kẹp chặt ở giá trị tốc độ quay lớn nhất của trục máy G94: Lượng tiến dao theo mm/phút G95: Lượng tiến dao theo mm/vòng G96: Điều khiển tốc độ cắt bề mặt không đổi G97: Huỷ lệnh G96 G98: Trở lại điểm khởi đầu của chu trình nhất định G99: Trở về điểm gốc R trong chu trình nhất định G170/171: Chu trình gia công hốc tròn G172/173: Chu trình gia công hốc vuông c)- Các lệnh dùng riêng cho máy tiện G10: Cài đặt giá trị được xác định theo chương trình G22: Phát lệnh kiểm tra ổ tích dao G24: Ngừng lệng kiểm tra ổ tích dao G31: Lệng nhảy G32: Cắt ren G34: Cắt ren có bước thay đổi G36: Tự động hiểu chỉnh dao theo phương X G37: Tự động hiểu chỉnh dao theo phương Z G50: Thay đổi hệ toạ độ làm việc/Đặt tốc độ trục chính lớn nhất G70: Chu trình tiện tinh G71: Tiện bóc vỏ/Tiện thô ngoài G72: Tiện mặt đầu G73: Pattem Repeating. G74: Khoan, khoét lỗ theo trục Z G75: Tiện rãnh theo trục X/tiện rãnh mặt đầu G76: Chu trình cắt ren G90: Chu trình cắt A/Tiện mặt ngoài G92: Chu trình cắt ren G94: Chu trình cắt B/Tiện mặt đầu G96: Lệng điều chỉnh tốc độ cắt bề mặt bằng hằng số G97: Huỷ bỏ lệnh G96 G98: Tốc độ tiến dao mm/phút G99: Tốc độ tiến dao mm/vòng - Các lệnh phụ trợ. a)- Các lệnh dùng chung cho máy phay và máy tiện CNC – DENFORD. M00: Dừng chương trình M01: Dừng tuỳ chọn M02: Đặt lại chương trình M03: Trục chính quay theo chiều thuận/tiến M05: Dừng trục chính M06: Thay dao tự động M07: Mở chất làm mát B M08: Mở chất làm mát A M09: Đóng chất làm mát M10: Mở kẹp phôi (ở máy tiện: CHUCK OPEN 1, ở máy phay: M11: Đóng kẹp phôi (ở máy tiện: CHUCK CLOSE, ở máy phay: M13: Quay trục chính theo chiều thuận/tiến và mở chất làm mát M14: Quay trục chính theo chiều ngược/lùi và mở chất làm mát M15: Nạp chương trình ỎMINPÕ (hàm đặc biệt) M19: Định hướng trục chính M20: Chọn chế độ điều khiển tập chung trực tiếp DNC M30: Kết thúc chương trình (Đặt lai/tái hiện chương trình) M31: Increment Parts Counter. M38: Mở cửa máy (Door OPEN). M39: Đóng cửa (Door CLOSE). M48: Lock % Feed and % Speed at 100%. M49: Huỷ bỏ lệng M48, ngầm định M62: Chức năng phụ 1 mở/hoạt động M63: Chức năng phụ 2 mở/hoạt động M64: Chức năng phụ 1 đóng/dừng M65: Chức năng phụ 2 đóng/dừng *M66 hoặc M66: chờ nạp vào 1, máy tiện: *M66; máy phay: M66 *M67 hoặc M67: Chờ nạp vào 2 (Wait for Input 2), máy tiện: *M67; máy phay: M67. M70: Thực hiện phép đối xứng gương theo trục X M76: Chờ nạp 1 suy giảm M77: Chờ nạp 2 suy giảm 7M80: Ngừng phép đối xứng gương theo trục X M98: Gọi chương trình thứ cấp/Gọi chương trình con (Sub program Call). M99: Kết thúc chương trình thứ cấp/Kết thúc chương trình con b)- Các lệnh phụ trợ M dùng cho máy phay/khoan M20: Tay (đòn) thay dao tiến vào vị trí thay dao M21: Tay (đòn) thay dao lùi ra trở về vị trí chờ M22: Tay (đòn) thay dao đi xuống M23: Tay (đòn) thay dao đi lên M24: Thanh kéo thay dao không kẹp/nhả dao M25: Thanh kéo thay dao kẹp chặt dao M27: Đặt lại ổ quay tới hốc 1 (dùng khi nạp dữ liệu bằng tay) M28: Đặt lại ổ quay tới vị trí hốc M32: ổ quay ngược chiều kim đồng hồ. số hiệu dao tăng dần M33: ổ quay theo chiều kiem đồng hồ, số hiệu dao giảm dần M71: Thực hiện phép đối xứng gương theo trục Y M81: Ngừng phép đối xứng gương theo trục Y c)- Các lệnh phụ trợ M dùng cho máy tiện. M07: Mở chất làm mát B M16: Lệnh gọi dao đặc biệt, bỏ qua đầu dao M20: Số hiệu trục chính A M21: Số hiệu trục chính 2A M22: Số hiệu trục chính 3A M23: Số hiệu trục chính 4A M25: ống kẹp mở/giãn M26: ống kẹp bóp/co M29: Chọn chế độ/phương thức điều khiển M37: Huỷ lệnh mở cửa máy M40: Tay tóm phôi/chi tiết mở ra M41: Tay tóm phôi/chi tiết nắm lại M43: Thùng tải phoi tiến M44: Thùng tải phoi lùi M45: Thùng tải phoi dừng M48: Lock % Feed & % Speed at 100%. 8M49: Huỷ lệnh M48, ngầm định M50: Chờ với trục với tín hiệu vị trí, xoá đường dẫn dao liên tục M51: Huỷ bỏ lệnh M50, ngầm định M52: Lùi ra khi cắt ren = 900, ngầm định M53: Xoá lệnh M52 M54: Kiểm nghiệm dao động không phù hợp có thể xảy ra của trục chính, ngầm định M56: Chọn phương án kẹp phía trong, từ chế độ PLC ỎFÕ M57: Chọn phương án kẹp phía ngoài, từ chế độ PLC ỎFÕ M68: Chỉ có số hiệu với mọi trục ở vị trí gốc M69: Số hiệu đầu dao ở vị trí bất kỳ *.VÝ dô minh ho¹ : O11; N10 G90 G54 G00 X0 Y0 S1000 M03; N20 Z100.0; N30 G98 G81 X50.0 25.0 R5.0 Z-10.0 F100; N40 X-50.0;(Y25.0) N50 Y-25.0; N60 G80 X0 Y0 M05; N70 M30; VD2 Dao T0202: - Tiện mặt đầu: s = 2000 v/p, f = 0.2 mm/v - Tiện: s = 2800 v/p, f = 0.3 mm/v Dao T0404: s = 3000 v/p, f = 0.15 mm/v Dao T0303: s = 1500 v/p, f = 0.2 mm/v Dao T0808: s = 1200 v/p, f = 1.5 mm/v O0016 ; N5 G40 G80 G90 G95 G97 ; N10 G00 X41 Z81 ; N15 T0202 ; N20 S2000 F0.2 ; N25 G00 X40 Z10 ; N30 G24 X-0.1 Z2.5 ; N35 G24 Z0 ; N40 S2800 F0.3 ; N45 G73 U2 R1 ; N50 G73 P55 Q125 U0.2 W0.2 ; N55 G00 X20 Z10 ; N60 G01 Z-1 C1 ; N65 G01 X20 Z-31 C1 ; N70 G01 X22 Z50 R2 ; N75 G01 X30 Z-50 C1 ; N80 G01 X30 Z-80 ; N85 G01 X34 ; N90 G01 Z-120 ; N95 G01 X30 ; N100 G01 Z-149 ; N105 G01 X28 Z-150 ; N110 G01 X22 Z-150 R2 ; N115 G01 X22 Z-169 ; N120 G01 X20 Z-170 ; N125 G00 X40 ; N130 G00 X41 Z81 ; N135 T0404 ; N140 S3000 F0.15 ; N145 G00 X40 Z10 ; N150 G72 P55 Q125 U0.2 W0.2 ; N155 G00 X41 Z81 ; N160 T0303 ; N165 S1500 F0.2 ; N170 G00 X25 Z-30 ; N175 G77 R0.5 ; N180 G77 X14 Z-27 P1800 Q900 R0.1 ; N185 G00 X41 Z81 ; N190 T0808 ; N195 S1200 ; N200 G00 X20 Z10 ; N205 G21 X16.5 Z-27 F1.5 ; N210 G00 X41 Z81 ; N215 M05 ; N220 M30 ;