Đề tài Nghiên cứu các chính sách hoạt động, chương trình động viên được thực hiện tại công ty P&G Việt Nam

CHÖÔNG MÔÛ ÑAÀU 1. GIÔÙI THIEÄU VAÁN ÑEÀ “Chaát löôïng cuoäc soáng chuùng ta bò aûnh höôûng chæ bôûi 10% nhöõng ñieàu chôït ñeán vaø 90% laø do bôûi caùch thöùc maø ta ñoái phoù laïi noù nhö theá naøo.” Charles Swindoll Phaàn lôùn chuùng ta ñeàu phaûi thöùc daäy vaøo buoåi sôùm, thöïc hieän nhöõng coâng vieäc naøo ñoù trong ngaøy, coù theå laø ñi hoïc, ñi laøm, tham döï moät cuoäc daõ ngoaïi... Chuùng ta coù theå phaûn öùng vôùi nhöõng ñieàu chôït ñeán theo nhöõng caùch thöùc khaùc nhau: quyeát ñònh giaûi quyeát moät caùch tích cöïc vaán ñeà phaùt sinh, lôø ñi coi nhö vaán ñeà ñoù chöa heà toàn taïi hay seõ töø töø giaûi quyeát sau? Caâu hoûi ñaët ra laø vì sao chuùng ta laïi choïn caùch giaûi quyeát ñoù? Taïi sao cuøng thöïc hieän moät coâng vieäc coù ngöôøi caûm thaáy thích thuù khi thöïc hieän vaø thöïc hieän theo caùch toát nhaát maø naêng löïc cuûa hoï coù theå cho pheùp, coù ngöôøi laïi khoâng? Coù theå thaáy nhöõng haønh vi aáy bò aûnh höôûng bôûi thaùi ñoä, bôûi coù hay khoâng nhöõng lyù do naøo ñaáy giuùp khuyeán khích vaø ñoäng vieân hoï beàn bæ ñeo ñuoåi vaø hoaøn thaønh coâng vieäc. Theo Richard L.Draft "ñoäng vieân ñöôïc duøng ñeå noùi ñeán nhöõng aûnh höôûng coù theå laø töø beân trong hay beân ngoaøi leân moät ngöôøi naøo ñaáy, khôi daäy loøng nhieät tình vaø kieân trì ñeå theo ñuoåi moät coâng vieäc ñaõ choïn” . Vaø do vaäy, theo Richard M. Hodgetts, “ñoäng vieân laø tieán trình maø nhöõng mong muoán hay nhu caàu chöa ñöôïc thoûa maõn seõ laø ñoäng löïc daãn daét vaø ñònh höôùng nhaân vieân phaán ñaáu ñaït muïc tieâu mong ñôïi” nhaèm thoûa maõn nhöõng mong muoán hay nhu caàu ñoù. Ñoái vôùi moät coâng ty, thuaät ñoäng vieân neáu bieát aùp duïng ñuùng seõ giuùp nhaân vieân caûm thaáy haøi loøng trong moâi tröôøng mình laøm vieäc, giuùp hoï luoân beàn bæ phaán ñaáu ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc ngaøy moät toát hôn, luoân tin töôûng vaø trung thaønh vôùi coâng ty mình ñang phuïc vuï. Vaø do vaäy, hieäu suaát vaø hieäu quaû giaûi quyeát coâng vieäc cuûa nhaân vieân seõ cao hôn, giuùp coâng ty khoâng chæ toàn taïi maø coøn phaùt trieån trong moâi tröôøng kinh teá caïnh tranh raát khaéc nghieät nhö hieän nay. Taïi coâng ty P&G Vieät Nam trong nhöõng naêm ñaàu thaønh laäp, nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo luoân mong muoán xaây döïng vaên hoùa phuø hôïp vôùi giaù trò vaø nguyeân taéc laøm vieäc cuûa coâng ty. Nhaân vieân ñöôïc quaûn lyù theo thuyeát Y, ñöôïc thöôøng xuyeân ñaøo taïo vaø khuyeán khích nhaân vieân töï ñaøo taïo theâm ñeå naâng cao tri thöùc (know-how); ñöôïc toân troïng vaø tin töôûng trao cho quyeàn phaùt hieän vaø töï giaûi quyeát vaán ñeà (Problem solving); moãi nhaân vieân ñeàu quaûn lyù moät heä thoáng naøo ñaáy (Ownership) vaø chòu traùch nhieäm vôùi coâng vieäc mình laøm (Accountability). Do vaäy, trong giai ñoaïn naøy chöa coù nhöõng maâu thuaãn traàm troïng phaùt sinh trong nhaân vieân cuûa coâng ty. Tuy nhieân trong nhöng naêm gaàn ñaây, khi saûn löôïng caàn saûn xuaát ñeå ñaùp öùng nhu caàu thò tröôøng taêng cao (naêm taøi chính 02-03 ñaõ taêng töø naêm ñeán möôøi laàn cho caùc loaïi saûn phaåm khaùc nhau so vôùi naêm taøi chính 01-02), löôïng ngöôøi môùi caàn ñöôïc tuyeån vaøo nhieàu. Ñeå caét giaûm chi phí saûn xuaát, coâng ty coù khuynh höôùng tuyeån nhieàu lao ñoäng phoå thoâng khoâng caàn tri thöùc cao. Nhöõng nhaân vieân naøy chæ phaùt hieän maø khoâng giaûi quyeát söï coá khi thöïc hieän coâng vieäc, khoâng ñöôïc tham gia quaûn lyù baát kyø heä thoáng naøo trong coâng ty, tieàn löông tuït giaûm, chöông trình huaán luyeän bò caét bôùt... Ñaõ phaùt sinh ra nhöõng maâu thuaãn trong noäi boä nhö ñaõ coù söï phaøn naøn veà löông thöôûng, nhaân vieân caûm giaùc khoâng haøi loøng veà moâi tröôøng laøm vieäc, khoâng coù nhieàu cô hoäi ñöôïc ñaøo taïo vaø phaùt trieån, thieáu traùch nhieäm, tinh thaàn laøm vieäc nhoùm khoâng cao.... Ñieàu ñoù khoâng chæ aûnh höôûng ñeán naêng suaát lao ñoäng hieän taïi cuûa coâng ty maø coøn aûnh höôûng ñeán uy tín cuûa coâng ty khi coù hieän töôïng gia taêng nhöõng söï coá veà chaát löôïng vaø an toaøn phaùt sinh do nhöõng haønh vi khoâng phuø hôïp cuûa nhaân vieân trong coâng ty. Nhö thöôøng thaáy, caùc coâng ty ña quoác gia khi ñaàu tö taïi moät nöôùc naøo ñoù thöôøng hay ñem moâ hình quaûn lyù coâng vieäc cuûa coâng ty meï vaøo aùp duïng cho caùc nöôùc sôû taïi, vaø P&G Vieät Nam cuõng khoâng laø ngoaïi leä. Ñieàu ñoù giuùp coâng ty nhaát quaùn trong quaûn lyù, trong thu thaäp soá lieäu, trong ñaùnh giaù vaø so saùnh hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty con vôùi nhau. Nhöng caàn phaûi xem xeùt laïi möùc ñoä thích öùng maø coâng ty ñem aùp duïng taïi Vieät Nam. Töông töï vôùi caùc chính saùch ñoäng vieân cuûa P&G ñöôïc xaây döïng döïa treân nghieân cöùu cuûa coâng ty meï vaø ñöôïc aùp duïng cho caùc coâng ty con trong ñoù coù coâng ty P&G Vieät Nam. Moät ñieàu caàn löu yù raèng ña soá lyù thuyeát veà ñoäng vieân maø coâng ty P&G döïa vaøo ñeå laøm cô sôû xaây döïng nhöõng chính saùch vaø chöông trình ñoäng vieân trong coâng ty (ví duï nhö thuyeát Nhu Caàu Phaân Caáp cuûa Maslow) ñöôïc nghieân cöùu thöïc hieän trong phaïm vi nöôùc Myõ. Do vaäy caâu hoûi ñaët ra laø lieäu nhöõng nghieân cöùu ñoù coù theå aùp duïng cho nhaân vieân Vieät Nam, nôi coù möùc soáng thaáp hôn vaø nhieàu ñieåm trong vaên hoùa coù theå khaùc vôùi vaên hoùa Myõ? Vaø möùc baäc nhu caàu ñoù, theo ñaùnh giaù nhaân vieân P&G Vieät Nam, thì nhö theá naøo? Nhöõng yeáu toá naøo thaät söï laø moái quan taâm saâu saéc maø ña soá nhaân vieân P&G Vieät Nam quan taâm vaø caàn ñöôïc thoûa maõn khi caùc nguoàn taøi nguyeân (nguoàn nhaân löïc, tieàn baïc, thôøi gian...) laø giôùi haïn. Do vaäy caàn coù moät nghieân cöùu ñeå hieåu roõ nhöõng nhu caàu vaø möùc ñoä thoûa maõn nhu caàu cuûa nhaân vieân trong coâng ty P&G Vieät Nam, giuùp coâng ty bieát mình phaûi ñaàu tö nhö theá naøo cho coù hieäu quaû nhaát trong vieäc thoûa maõn nhu caàu coù theå cho nhaân vieân coâng ty khi nguoàn taøi nguyeân coù haïn. Chính vì vaäy toâi choïn ñeà taøi Ñoäng Vieân Taïi Coâng Ty P&G Vieät Nam. Thoâng qua khaûo saùt nhu caàu cuûa nhaân vieân trong coâng ty P&G Vieät Nam, döïa treân moâ hình Maslow, nghieân cöùu caàn traû lôøi ñöôc caùc caâu hoûi: Nhöõng chính saùch ñoäng vieân kích thích nhaân vieân naøo ñang ñöôïc trieån khai taïi coâng ty? Thöïc teá vieäc tieán haønh nhöõng chính saùch ñoäng vieân kích thích ñaõ coù keát quaû nhö theá naøo? Nhöõng nhu caàu chính yeáu maø nhaân vieân P&G Vieät Nam muoán ñöôïc thoûa maõn laø gì? Coù hay khoâng söï khaùc bieät veà nhu caàu vaø möùc ñoä thoûa maõn cuûa nhaân vieân theo giôùi tính, tuoåi taùc, trình ñoä, thaâm nieân hay caáp baäc trong coâng ty? Moái quan heä giöõa Thoûa Maõn vaø Cam Keát Vôùi Toå Chöùc cuûa nhaân vieân Moái quan heä giöõa söï Hoã Trôï cuûa ngöôøi quaûn lyù vôùi Thoûa Maõn cuûa nhaân vieân, xem xeùt vai troø trung gian cuûa Cam Keát Vôùi Toå Chöùc cuûa nhaân vieân trong moái quan heä naøy. Hy voïng raèng nghieân cöùu coù theå giuùp coâng ty khai thaùc coù hieäu quaû tieàm naêng voán coù cuûa moïi nhaân vieân, naâng cao ñöôïc naêng suaát laøm vieäc, taêng tính trung thaønh cuûa nhaân vieân ñoái vôùi coâng ty... giuùp coâng ty luoân toàn taïi vaø phaùt trieån. 2. MUÏC ÑÍNH NGHIEÂN CÖÙU Phaân tích, ñaùnh giaù heä thoáng caùc chính saùch, chöông trình ñoäng vieân kích thích ñöôïc aùp duïng taïi P&G Vieät Nam. Khaùm phaù nhu caàu cuûa nhaân vieân. Ñaùnh giaù möùc ñoä thoûa maõn cuûa nhaân vieân Ñöa ra giaûi phaùp ñoäng vieân nhaân vieân coâng ty P&G Vieät Nam, ñònh höôùng cho caáp quaûn trò taäp trung moät caùch coù hieäu quaû hôn vaøo nhöõng yeáu toá coù aûnh höôûng maïnh ñeán ñoäng vieân nhaân vieân trong ñieàu kieän nguoàn taøi nguyeân giôùi haïn cuûa coâng ty. 3. PHAÏM VI VAØ ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU Luaän vaên chuù troïng nghieân cöùu caùc chính saùch hoaït ñoäng, chöông trình ñoäng vieân ñöôïc thöïc hieän taïi coâng ty P&G Vieät Nam. Khaûo saùt xaùc ñònh nhu caàu vaø ñaùnh giaù möùc ñoä thoûa maõn cuûa nhaân vieân khi laøm vieäc trong coâng ty. Ñoái töôïng nghieân cöùu seõ laøø nhaân vieân laøm vieäc cho coâng ty P&G Vieät Nam. 4. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Phaàn khaûo saùt xaùc ñònh nhu caàu vaø ñaùnh giaù möùc ñoä thoûa maõn cuûa nhaân vieân trong coâng ty ñöôïc thöïc hieän theo hai giai ñoaïn: nghieân cöùu sô boä vaø nghieân cöùu chính thöùc. Nghieân cöùu sô boä ñöôïc thöïc hieän thoâng qua phöông phaùp ñònh tính, phöông phaùp chuyeân gia, phöông phaùp ñònh löôïng nhaèm choïn löïa vaø ñieàu chænh nhöõng caâu hoûi coù saõn töø nhöõng nghieâu cöùu veà ñoäng vieân, giuùp phuø hôïp hôn cho vaên hoùa cuûa ngöôøi Vieät. Moät baûng questionnaire vôùi moät boä caâu hoûi thoâ ñeà caäp ñeán caùc yeáu toá nhu caàu trong thöù baäc cuûa Abraham Maslow seõ ñöôïc phaân phaùt vaø thu thaäp vôùi soá löôïng 15 maãu nhaèm xaùc ñònh laïi möùc ñoä thích hôïp cuûa caùc caâu hoûi, caùc thang ño ñeå coù theå aùp duïng cho phaàn nghieân cöùu chính. Nghieân cöùu chính thöùc seõ döïa treân phöông phaùp ñònh löôïng, duøng kyõ thuaät thu thaäp thoâng tin tröïc tieáp thoâng qua baûng questionnaire ñaõ ñöôïc ñieàu chænh. Muïc ñích cuûa nghieân cöùu naøy nhaèm xaùc ñònh caùc giaù trò vaø ñoä tin caäy cuûa thang ño, kieåm ñònh moâ hình lyù thuyeát ñaùnh giaù nhu caàu, möùc ñoä thoûa maõn cuûa nhaân vieân trong coâng ty cuõng nhö khaû naêng coù theå ruùt goïn caùc vaø toùm taét döõ lieäu thoâng qua phöông phaùp phaân tích nhaân toá. Vieäc kieåm ñònh baèng heä soá tin caäy Cronbach alpha, phaân tích nhaân toá khaùm phaù EFA, phaân tích töông quan, phaân tích hoài quy vaø phaân tích ANOVA ñeå phaân tích söï khaùc nhau veà nhu caàu vaø söï thoûa maõn nhu caàu giöõa caùc nhoùm ñoái töôïng khaùc nhau döïa treân keát quaû xöû lyù soá lieäu thoáng keâ treân SPSS. 5. CAÁU TRUÙC LUAÄN VAÊN Luaän vaên coù keát caáu thaønh 4 chöông cuï theå sau: Chöông môû ñaàu: Giôùi thieäu vaán ñeà, muïc tieâu vaø phöông phaùp nghieân cöùu. Chöông 1: Cô sôû lyù luaän veà ñoäng vieân Chöông 2: Coâng ty P&G Vieät Nam vaø caùc chính saùch ñoäng vieân Chöông 3: Nhu caàu vaø möùc ñoä thoûa maõn cuûa nhaân vieân trong coâng ty Chöông 4: Caùc giaûi phaùp hoaøn thieän ñoäng vieân CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT KHAÙI NIEÄM VAØ NEÀN TAÛNG CUÛA ÑOÄNG VIEÂN Khaùi nieäm Nhö ñaõ ñeà caäp, ñoäng vieân ñöôïc duøng ñeå noùi ñeán nhöõng aûnh höôûng coù theå laø töø beân trong hay beân ngoaøi leân moät ngöôøi naøo ñaáy, khôi daäy loøng nhieät tình vaø kieân trì ñeå theo ñuoåi moät coâng vieäc ñaõ choïn. Ñoäng vieân nhaân vieân aûnh höôûng raát lôùn ñeán naêng suaát laøm vieäc cuûa nhaân vieân, vaø vì vaäy noù laø moät phaàn coâng vieäc cuûa nhaø quaûn lyù nhaèm giuùp nhaân vieân hoaøn thaønh muïc tieâu cuûa toå chöùc. Nhöõng nghieân cöùu veà thuaät ñoäng vieân seõ giuùp nhaø quaûn lyù coù theå taùc ñoäng moät caùch coù ñònh höôùng hôn leân söï choïn löïa phaûn öùng cuûa nhaân vieân trong haønh ñoäng vaø duy trì loøng nhieät tình cuûa hoï trong coâng vieäc. Coù nhieàu hoïc thuyeát veà thuaät ñoäng vieân ñaõ ñöôïc hình thaønh nhaèm giuùp caùc nhaø quaûn trò naâng cao hieäu quaû trong vieäc giaûi quyeát coâng vieäc cuûa nhaân vieân thoâng qua vieäc giuùp hoï thoûa maõn nhöõng nhu caàu cuûa hoï. Vaø nhö moät ñieàu taát yeáu noù seõ phuï thuoäc nhieàu vaøo thaùi ñoä, caùch nhìn nhaän nhöõng yeáu toá naøo thaät söï aûnh höôûng leân tính ñoäng vieân naøy. Nhö Frederick Taylor, moät trong nhöõng nhaø khôûi xöôùng cho moâ hình quaûn trò khoa hoïc, thì quan nieäm raèng yeáu toá taùc ñoäng maïnh leân ngöôøi coâng nhaân ñeå laøm vieäc ñoù laø ... tieàn. OÂng cho raèng ngöôøi coâng nhaân seõ laøm vieäc chaêm chæ hôn, caàn maãn hôn chæ laø ñeå kieám nhieàu tieàn hôn. Vaø do vaäy, OÂng ñaõ ñeà xöôùng phaân chia nhoû coâng vieäc ra thaønh nhöõng vieäc ñôn giaûn ñeå giuùp ngöôøi coâng nhaân taêng naêng suaát trong coâng vieäc. Baèng caùch naøy, coâng ty taïo ra ñöôïc nhieàu saûn phaåm hôn, lôïi nhuaän mang laïi nhieàu hôn, ngöôøi coâng nhaân seõ ñöôïc traû coâng nhieàu hôn, vaø ñieàu naøy seõ ñoäng vieân, thuùc ñaåy hoï nhieät tình hôn trong coâng vieäc. Tuy nhieân, theo doøng thôøi gian, xaõ hoäi con ngöôøi ñaõ bieán chuyeån nhieàu, möùc soáng con ngöôøi ñöôïc naâng cao, löôïng – chaát cuûa nhaân vieân ñaõ thay ñoåi, vaø vì vaäy quan nieäm veà nhu caàu cuõng phaûi ñoåi thay. Ñaõ xuaát hieän raát nhieàu hoïc thuyeát ñeå giaûi thích nhu caàu cuûa con ngöôøi moät caùch nhaân vaên hôn nhö thuyeát Nhu Caàu Phaân Caáp cuûa Abraham Maslow, Thuyeát Hai Yeáu Toá cuûa Herzberg, Thuyeát Nhu Caàu Phaùt Sinh cuûa David McClelland, hay thuyeát 4 Nhu Caàu Cô Baûn cuûa Stephen Covey... Caùc thuyeát naøy tuy coù vaøi quan ñieåm hay ñoái töôïng ñeå nghieân cöùu khaùc nhau, nhöng töïu chung ñeàu cho raèng nhu caàu veà kieám tieàn khoâng phaûi laø nhu caàu duy nhaát, maø coøn raát nhieàu nhöõng nhu caàu khaùc maø ngöôøi nhaân vieân ngaøy nay caàn ñöôïc thoûa maõn. Noù coù theå laø nhu caàu veà tinh thaàn: ñöôïc hoïc hoûi, ñöôïc phaùt trieån, ñöôïc töï chuû hôn trong coâng vieäc cuûa mình; nhu caàu veà tình caûm: ñöôïc yeâu ngöôøi vaø ñöôïc nhöõng ngöôøi xung quanh quí meán, ñöôïc hoäi nhaäp trong nhöõng nôi maø mình laøm vieäc, mình thuoäc veà ....Vaø taát nhieân nhöõng nhu caàu treân seõ khoù thoûa maõn neáu nhaân vieân ñoù khoâng coù moät söùc khoûe toát, coù nhöõng ñieàu kieän vaät chaát nhaát ñònh ñeå coù theå ñaït ñöôïc nhöõng nhu caàu treân. Moät moâ hình ñôn giaûn veà thuaät ñoäng vieân nhö trong hình 1.1. Con ngöôøi coù nhöõng nhu caàu cô baûn, chaúng haïn nhö thöùc aên, thaønh quaû ñaït ñöôïc, taêng thu nhaäp... Nhöõng nhu caàu naøy seõ taïo ra aùp löïc beân trong khuyeán khích moät caù nhaân phaûi theå hieän moät haønh vi cuï theå naøo ñoù ñeå maø thoûa maõn nhu caàu. Neáu nhöõng haønh vi ñaït ñoù taïo ra ñöôïc keát quaû thaønh coâng naøo ñaáy, caù nhaân ñoù seõ ñöôïc töôûng thöôûng thoâng qua caûm nhaän raèng nhu caàu ñaõ ñöôïc thoûa maõn. Phaàn thöôûng naøy cuõng cho thaáy haønh vi cuûa caù nhaân ñoù laø thích hôïp vaø coù theå laëp laïi trong töông lai. Coù 2 daïng phaàn thöôûng: thuoäc beân trong hay beân ngoaøi. Phaàn thöôûng beân trong laø söï haøi loøng maø moät caù nhaân caûm nhaän khi thöïc hieän moät coâng vieäc cuï theå naøo ñoù, ví duï nhö moät caûm giaùc haøi loøng vôùi keát quaû vieäc laøm khi thaät loøng muoán vaø ñang giuùp ñôõ ai ñoù. Phaàn thöôûng beân ngoaøi laø do ngöôøi khaùc trao taëng do ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû maø hoï mong muoán, ví duï nhö söï thaêng tieán, ñöôïc leân löông, ñöôïc laõnh löông cao... Moät ñieàu quan troïng cuûa ñoäng vieân, nhö ñöôïc moâ taû trong hình 1.1, ñoù laø coù theå daãn ñeán nhöõng haønh vi mang laïi hieäu quaû coâng vieäc cao cho toå chöùc. Nhöõng nhaø quaûn trò coù theå duøng nhöõng lyù thuyeát veà ñoäng vieân ñeå giuùp nhaân vieân thoûa maõn nhöõng nhu caàu cuûa mình vaø thoâng qua ñoù taêng hieäu quaû laøm vieäc trong coâng ty. PHAÀN THÖÔØNG thoûa maõn nhu caàu, coù theå beân trong hay ngoaøi HAØNH VI daãn ñeán nhöõng haønh ñoäng ñaùp öùng nhu caàu NHU CAÀU taïo ra yù muoán ñeå ñaùp öùng nhu caàu PHAÛN HOÀI: töôûng thöôûng laø caùch thoâng baùo nhöõng haønh vi cuûa hoï ñöôïc ghi nhaän vaø neân duy trì. Hình 1.1 Moâ hình ñôn giaûn cuûa ñoäng vieân Nguoàn: Richard L. Daft, Management, 4th ed. Neàn taûng cuûa thuaät ñoäng vieân Nhö giôùi thieäu treân, thaùi ñoä cuûa nhaø quaûn trò seõ aûnh höôûng ñeán caùch thöùc maø hoï duøng ñeå ñoäng nhaân vieân. Coù boán caùch thöùc tieáp caän veà thuaät ñoäng vieân nhaân vieân bao goàm caùch tieáp caän coå ñieån (traditional approach), caùch tieáp caän theo moái quan heä con ngöôøi (human relations approach), caùch tieáp caän theo nguoàn nhaân löïc (human resources approach), vaø caùch tieáp caän gaàn ñaây nhaát veà ñoäng vieân laø caùch tieáp caän hieän ñaïi (contemporary approach). Caùch tieáp caän truyeàn thoáng: Ñieån hình laø nhöõng nghieân cöùu veà ñoäng vieân cuûa Frederick W. Taylor, ngöôøi saùng laäp ra thuyeát quaûn lyù khoa hoïc. Thuyeát naøy ñeà caäp ñeán vieäc phaân tích moät caùch coù heä thoáng caùc coâng vieäc cuûa nhaân vieân nhaèm muïc ñích taêng hieäu quaû coâng vieäc. Phaàn thöôûng coù giaù trò veà kinh teá seõ trao cho nhöõng nhaân vieân coù thaønh tích cao. Vieäc chuù troïng ñeán löông ñaõ taïo ra söï nhaän thöùc cuûa nhaân vieân nhö laø nhöõng ngöôøi kinh teá (economic people). Nhaân vieân mong muoán laøm nhieàu vieäc hôn ñôn giaûn chæ vì mong muoán ñöôïc traû löông nhieàu hôn. Caùch tieáp caän naøy ñaõ daãn ñeán vieäc phaùt trieån heä thoáng traû löông coù tính kích thích, ñoù laø vieäc traû löông ñöôïc döïa treân soá löôïng vaø chaát löôïng saûn phaåm maø nhaân vieân ñoù taïo ra. Caùch tieáp caän theo moái quan heä con ngöôøi: Quan nieäm cuûa caùc nhaø quaûn trò veà nhaân vieân nhö nhöõng con ngöôøi kinh teá ñöôïc thay daàn baèng quan nieäm coi hoï nhö nhöõng con ngöôøi xaõ hoäi (sociable people). Baét ñaàu laø nhöõng nghieân cöùu cuûa Landmark Hawthorne taïi nhaø maùy ñieän Western, coù nhöõng yeáu toá phi vaät chaát khaùc, chaúng haïn nhö moái quan heä trong nhoùm nhöõng ngöôøi coù cuøng loaïi hình coâng vieäc, döôøng nhö laø quan troïng hôn caû tieàn löông, vaø laø nhaân toá ñoäng vieân quan troïng taùc ñoäng ñeán haønh vi trong coâng vieäc. Ñaây laø laàn ñaàu tieân ngöôøi coâng nhaân ñöôïc nghieân cöùu moät caùch nhaân vaên hôn, vaø khai sinh ra khaùi nieäm con ngöôøi xaõ hoäi. Nhöõng nghieân cöùu saâu hôn ñaõ keát luaän raèng vieäc coâng ty quan taâm ñeán nhaân vieân cuõng coù theå thay ñoåi haønh vi cuûa hoï trong coâng vieäc trôû neân tích cöïc hôn – vaø ñaây ñöôïc goïi laø hieäu öùng Hawthorne. Caùch tieáp caän theo nguoàn nhaân löïc Caùch tieáp caän theo nguoàn löïc ñaõ ñöa khaùi nieäm con ngöôøi kinh teá vaø con ngöôøi xaõ hoäi ñi xa hôn khi giôùi thieäu khaùi nieäm con ngöôøi toaøn dieän (whole people). Lyù thuyeát nguoàn nhaân löïc cho raèng nhaân vieân raát phöùc taïp vaø ñöôïc ñoäng vieân bôûi nhieàu yeáu toá khaùc nhau, nhö theo McGregor, ngöôøi ñöa ra thuyeát X/Y. Nhöõng taùc giaû uûng hoä caùch tieáp caän naøy tin raèng nhöõng caùch tieáp caän ñoäng vieân tröôùc ñoù ñaõ thu huùt ñöôïc nhaân vieân thoâng qua nhöõng phaàn thöôûng veà maët kinh teá hay xaõ hoäi. Tuy nhieân, cuøng vôùi giaû ñònh cho raèng nhaân vieân coù ñuû naêng löïc vaø coù theå taïo ra nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå, nhaø quaûn trò coù theå naâng cao thaønh tích cuûa toå chöùc. Caùch tieáp caän naøy chính laø cô sôû cho caùch tieáp caän hieän ñaïi. Caùch tieáp caän hieän ñaïi Caùch tieáp caän hieän ñaïi veà ñoäng vieân nhaân vieân coù theå ñöôïc phaân thaønh 3 daïng. Daïnh thöù nhaát laø thuyeát noäi dung (content theory) nhaán maïnh veà vieäc phaân tích nhöõng nhu caàu cô baûn cuûa con ngöôøi. Thuyeát naøy seõ ñöa ra nhöõng nhu caàu beân trong cuûa nhöõng con ngöôøi trong moät toå chöùc vaø giuùp nhaø quaûn trò hieåu nhöõng nhu caàu naøy coù theå ñöôïc thoûa maõn nhö theá naøo. Thuyeát tieán trình (process theory) thì quan taâm ñeán nhöõng tieán trình naøo aûnh höôûng ñeán haønh vi cuûa con ngöôøi. Thuyeát naøy taäp trung vaøo vieäc giaûi thích nhaân vieân tìm kieám nhöõng phaàn thöôûng nhö theá naøo. Thuyeát cuûng coá (Reinforcement theory) laïi taäp trung vaøo vieäc hoïc hoûi cuûa nhaân vieân treân nhöõng haønh vi ñöôïc mong ñôïi khi thöïc hieän coâng vieäc. Coù theå thaáy treân hình 1.1, thuyeát haøi loøng taäp trung vaøo hoäp ñaàu tieân (hoäp nhu caàu), thuyeát tieán trình taäp trung vaøo hoäp thöù hai (hoäp haønh vi) vaø thuyeát cuûng coá taäp trung vaø hoäp thöù ba (hoäp phaàn thöôûng). CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT NOÄI DUNG 1.2.1 Thuyeát Nhu Caàu Phaân Caáp (Hierarchy of Needs Theory) Theo Maslow moãi ngöôøi ñeàu coù 5 nhu caàu cô baûn ñöôïc saép xeáp theo thöù baäc taêng daàn goàm caùc nhu caàu: theå lyù, an toaøn, xaõ hoäi, ñöôïc toân troïng, vaø töï hoaøn thieän. Nhu caàu theå lyù: laø nhöõng yeáu toá thieát yeáu ñeå toàn taïi nhö thöùc aên, khoâng khí, nöôùc, quaàn aùo, choã truù nguï... vaø ñaây laø baäc thaáp nhaát trong moâ hình baäc nhu caàu cuûa Maslow. Trong moät toå chöùc noù theå hieän qua löông cô baûn, nhöõng vaät duïng cô baûn ñeå ñaûm baûo soáng coøn. Nhu caàu an toaøn: bao goàm an ninh, nhöõng luaät leä ñeå baûo veä, traùnh ñöôïc nhöõng ruûi ro. Nhöõng nhu caàu naøy khoâng chæ ñeà caäp veà an toaøn veà theå chaát maø coøn ñeà caäp ñeán an toaøn tinh thaàn, traùnh nhöõng toån thöông do tình caûm gaây ra. Trong moät toå chöùc, noù coù theå laø ñieàu kieän laøm vieäc, hôïp ñoàng laøm vieäc, chính saùch veà baûo hieåm xaõ hoäi, chính saùch an toaøn taïi nôi laøm vieäc, cheá ñoä höu, chính saùch y teá cuõng nhö nhöõng chính saùch an toaøn khaùc. Nhu caàu xaõ hoäi: laø nhöõng nhu caàu coù moái quan heä toát vôùi nhöõng ngöôøi xung quanh, ñöôïc laø thaønh vieân ñaày ñuû trong moät nhoùm, ñöôïc tin yeâu... Trong toå chöùc, nhöõng nhu caàu naøy ñöôïc theå hieän qua mong ñôïi coù moái quan heä toát ñoái vôùi ñoàng nghieäp, ñöôïc tham gia coâng vieäc trong nhoùm, coù moái quan heä tích cöïc vôùi caáp treân... Nhu caàu ñöôïc toân troïng: laø nhöõng mong ñôïi ñöôïc coi troïng töø mình vaø töø nhöõng ngöôøi xung quanh. Noù bao goàm nhöõng nhu caàu nhö söï khen thöôûng ñaëc bieät, nhöõng phaàn thöôûng trong coâng vieäc hay xaõ hoäi, söï thaêng tieán, quyeàn löïc, nhöõng thaønh quaû ñaït ñöôïc. Moät daïng theå hieän nhu caàu naøy laø tham voïng hay hoaøi baõo. Nhöõng nhu caàu nhö vaäy seõ ñoäng vieân kích thích caù nhaân tìm kieám nhöõng cô hoäi ñeå ñöôïc theå hieän khaû naêng cuûa mình. Nhu caàu naøy thì thöôøng khoâng theå thoûa maõn ñöôïc neáu caù nhaân ñoù chöa thoûa maõn ñöôïc nhu caàu xaõ hoäi vaø caûm giaùc ñöôïc chaáp nhaän bôûi vaøi nhoùm naøo ñoù trong xaõ hoäi. Khoâng gioáng nhö nhöõng nhu caàu tröôùc ñoù, nhu caàu ñöôïc toân troïng khoâng chæ laø söï haøi loøng beân trong, maø noù coøn phuï thuoäc vaøo nhöõng thoâng tin phaûn hoài töø beân ngoaøi. Nhöõng nhu caàu naøy khoù ñöôïc thoûa maõn vì noù phuï thuoäc nhieàu vaøo khoâng chæ yù kieán cuûa nhöõng ngöôøi xung quanh maø coøn vaøo khaû naêng truyeàn ñaït nhöõng yù kieán ñoù ñoái vôùi nhöõng noã löïc cuûa caù nhaân khi thöïc hieän toát moät coâng vieäc naøo ñaáy. Nhu caàu ñöôïc hoaøn thieän: ñaây laø nhu caàu cao nhaát vaø khoù thoûa maõn nhaát trong thang baäc nhu caàu cuûa Maslow, noù bao goàm caû nhu caàu ñöôïc phaùt trieån caù nhaân vaø töï hoaøn thieän. Moät caù nhaân khi thoûa maõn nhu caàu ñöôïc toân troïng seõ caûm thaáy mong muoán ñöôïc theå hieän söï saùng taïo cuûa mình trong coâng vieäc, söï phaùt trieån cuûa baûn thaân vaø ñöôïc ñoái phoù vôùi nhöõng thaùch thöùc. Caù nhaân luoân coá gaéng mình trôû neân toát hôn, ñöôïc hoaøn thieän hôn. Noù bao goàm bieát chaáp nhaän nhöõng coâng vieäc coù ruûi ro thaùch thöùc, mong muoán ñöôïc töï chuû, ñöôïc töï do trong haønh ñoäng ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích. Trong toå chöùc, ñeå thoûa maõn nhöõng nhu caàu naøy caàn taïo cô hoäi cho moïi ngöôøi phaùt trieån, ñöôïc saùng taïo, cung caáp nhöõng khoùa huaán luyeän ñeå hoï ñuû naêng löïc vaø töï tin ñoái phoù vôùi nhöõng yeâu caàu coâng vieäc vaø nhöõng thaùch thöùc môùi. Trong moâ hình Maslow haøm chöùa moät soá giaû ñònh. Moät laø nhöõng nhu caàu baäc thaáp hôn caàn phaûi ñöôïc thoûa maõn (khoâng nhaát thieát laø hoaøn toaøn) tröôùc khi nhu caàu baäc cao hôn phaùt sinh. Nhöõng nhu caàu ñeå thoûa maõn seõ noái tieáp nhau, nhu caàu theå lyù ñeán tröôùc nhu caàu an toaøn, nhu caàu an toaøn ñeán tröôùc nhu caàu xaõ hoäi vaø v.v. Moät caù nhaân ñang mong ñôïi ñöôïc thoûa maõn nhu caàu theå lyù seõ khoâng quan taâm nhieàu ñeán nhu caàu ñöôïc toân troïng hay ñöôïc hoaøn thieän. Hai laø moät khi moät nhu caàu naøo ñoù ñöôïc thoûa maõn thì noù khoâng coøn coù ñoäng löïc ñeå ñoäng vieân kích thích hoï. Ba laø vôùi nhu caàu baäc cao thì coù nhieàu caùch ñeå thoûa maõn hôn nhu caàu baäc thaáp. Thoûa maõn ngoaøi coâng vieäc Baäc Nhu Caàu Thoûa maõn trong coâng vieäc Giaùo duïc, toân giaùo, sôû thích rieâng, phaùt trieån caù nhaân Töï Hoaøn Thieän Cô hoäi ñöôïc huaán luyeän, thaêng chöùc, phaùt trieån vaø saùng taïo Ñöôïc toân troïng trong gia ñình, trong baïn beø vaø trong coäng ñoàng Ñöôïc Toân Troïng Ñöôïc khen thöôûng, coù ñòa vò cao trong xaõ hoäi, coù nhieàu traùch nhieäm hôn Coù moái quan heä toát trong gia ñình, baïn beø vaø trong coäng ñoàng Ñöôïc Phuï Thuoäc Coù moái quan heä toát vôùi ñoàng söï, khaùch haøng, caáp treân... Khoâng gaëp phaûi chieán tranh, oâ nhieãm, baïo löïc An Toaøn, An Ninh Ñieàu kieän laøm vieäc an toaøn, coâng vieäc khoâng bò xaùo troän Thöùc aên, khoâng khí, nöôùc ... Theå Lyù Khoâng khí, thöùc aên, löông cô baûn ... Hình 1.2 Phaân baäc nhu caàu Maslow Nguoàn: Mark Mendenhall, Betty Jane Punnet and David Risks, Global Management Quan nieäm cuûa Maslow ñaõ ñöôïc nhieàu toå chöùc aùp duïng vaø nhu caàu töï hoaøn thieän laø nhu caàu cao nhaát vaø lyù töôûng nhaát maø con ngöôøi mong muoán coù ñöôïc. Vaø do vaäy, ñieàu maø moät toå chöùc caàn quan taâm laø laøm sao taïo ra moâi tröôøng cho pheùp moïi ngöôøi coù cô hoäi thoûa maõn nhu caàu töï hoaøn thieän mình naøy. Ñieàu ñoù seõ nguoàn ñoäng vieân kích thích nhaø quaûn lyù vaø nhaân vieân trong moät toå chöùc noã löïc heát mình cho coâng vieäc cuûa coâng ty. Moät vaán ñeà caàn quan taâm laø nhieàu nhaân vieân mong muoán ñöôïc thoûa maõn nhu caàu töï hoaøn thieän khoâng lieân quan ñeán coâng vieäc trong coâng ty, vaø vì vaäy vieäc ñaàu tö quaù möùc ñeå taïo moâi tröôøng naøy laø khoâng phuø hôïp. Tuy vaäy, quan nieäm cuûa Maslow cuõng ñaõ aûnh höôûng raát maïnh ñeán chính saùch ñaøo taïo vaø huaán luyeän nguoàn nhaân löïc trong trong caùc coâng ty lôùn. Thuyeát Nhu Caàu Phaân Caáp cuûa Maslow laø moâ hình veà ñoäng vieân ñaàu tieân ñöôïc ñöôïc nhieàu nhaø nghieân cöuù söû duïng laøm cô sôû ñeå döïa vaøo ñoù tìm hieåu nhu caàu cuûa moïi ngöôøi treân theá giôùi theo quoác gia, theo vaên hoùa, theo ngaønh ngheà trong xaõ hoäi nhaèm traû lôøi caâu hoûi nhu caàu cuûa moïi ngöôøi treân theá giôùi naøy coù töông töï vaø ñöôïc phaân baäc nhö theo moâ hình cuûa Maslow hay khoâng? Tuy nhieân, so saùnh vôùi nhöõng nghieân cöùu nhaèm kieåm ñònh moâ hình cuûa Maslow taïi Myõ vaø Canada, thì nhöõng nghieân cöùu roäng raõi taïi nhöõng quoác gia khaùc khaù ít vaø keát quaû ñöôïc theå hieän qua hai nhaän ñònh chung: Keát quaû chung cho caùc nghieân cöùu naøy khoâng khaúng ñònh hay phuû ñònh nhöõng giaû thuyeát cuûa Maslow. Vaø do vaäy caùc nhaø nghieân cöùu vaãn coøn tranh luaän tính giaù trò vaø tính phoå bieán cuûa moâ hình Nhu Caàu Phaân Caáp cuûa Maslow. Nhö trong baûng 1.3, moät soá keát quaû nghieân cöùu cho thaáy coù söï töông töï hay raát gaàn vôùi moâ hình Maslow, trong khi moät soá keát quaû cuûa nhöõng nghieân cöùu khaùc laïi cho thaáy coù nhöõng söï khaùc bieäc trong vieäc phaân baäc nhu caàu. Tuy khoâng ñöôïc khaúng ñònh hoaøn toaøn trong caùc nghieân cöùu roäng raõi khaùc veà phaân baäc nhu caàu trong moâ hình cuûa Maslow, nhöng nhöõng nhu caàu maø Maslow ñöa ra ñeàu ñöôïc theå hieän trong caùc nghieân cöùu öùng vôùi caùc vaên hoùa vaø caùc quoác gia khaùc nhau. Ñieàu ñoù coù nghóa, tuy khoâng ñoàng yù veà caùch phaân baäc nhu caàu do vaên hoùa khaùc nhau, nhöng nhöõng nhu caàu cô baûn do Maslow ñöa ra coù tính phoå bieán vaø coù giaù trò. Ñoàng YÙ Reitz, 1975 Ronen, 1979 Salman, 1978 Herbert, et.al., 1979 Haire, et.al., 1966 Clark & McCabe, 1970 Mozina, 1969 Ñoàng YÙ Moät Phaàn Invancevich & Baker, 1970 Kao & Leven, 1978 Nambudiri &Saiyadain, 1978 Khoâng Ñoàng YÙ Hofstede, 1980 Howell, et.al., 1975 Buera & Glueck, 1979 Redding, 1976, 1977 Whitehill, 1964 Kanugo, 1983 Redding & Martyn-Johns, 1979 Badawy, 1979 Af-Twaijri, 1989 Ali & Al-Shakhis, 1988 Baûng 1.3 Caùc nghieân cöùu kieåm ñònh moâ hình Maslow Nguoàn: Mark Mendenhall, Betty Jane Punnet and David Risks, Global Management Trong nghieân cöuù cuûa Haire, Ghiselli vaø Porter ñöôïc thöïc hieän taïi 14 quoác gia nhö Myõ, Argentina, Bæ, Chile, Ñan Maïch, Anh, Phaùp, Ñöùc, YÙ, Aán Ñoä, Nhaät, Na Uy, Taây Ban Nha vaø Thuïy Ñieån vôùi maãu laø nhöõng nhaø quaûn trò cho thaáy söï quan troïng cuûa 4 möùc nhu caàu baäc cao trong Baäc Nhu Caàu cuûa Maslow. Tuy nhieân nhu caàu ñöôïc Toân Troïng ñöôïc taùch thaønh 2 nhoùm, ñoù laø ñöôïc Toân Troïng vaø ñöôïc Töï Chuû. Nhoùm 1 theå hieän loøng töï troïng vaø uy tín cuûa coâng ty cuõng nhö coâng vieäc mình ñang laøm beân trong cuõng nhö beân ngoaøi xaõ hoäi. Nhoùm 2 theå hieän nhu caàu quyeàn vaø cô hoäi ñöôïc ñoäc laäp trong suy nghó vaø haønh ñoäng. Keát quaû nghieân cöùu naøy cuõng cho thaáy caùc nhu caàu naøy laø quan troïng ñoái vôùi ngöôøi ñöôïc hoûi ôû nhöõng quoác gia raát khaùc nhau veà neàn vaên hoùa. Tuy nhieân cuõng caàn phaûi löu yù raèng trong nghieân cöùu naøy ñoái töôïng nghieân cöuù laø nhöõng nhaø quaûn trò, khoâng phaûi laø moïi thaønh phaàn nhaân vieân trong cô caáu cuûa moät toå chöùc. Vaøø do vaäy, nhöõng nhu caàu baäc cao laø quan troïng noåi baäc trong nghieân cöuù naøy laø ñieàu deã hieåu. Neáu phaân thaønh nhoùm nhoû hôn (Latin, Chaâu aâu, Myõ, Anh, Baéc aâu) cho thaáy nhu caàu Töï Chuû vaø Töï Hoaøn Thieän laø quan troïng nhaát. Vaø moät ñieàu thuù vò laø, cuõng nhoùm naøy cho raèng ñoù laø nhöõng nhu caàu maø hoï caûm thaáy ít haøi loøng nhaát. Töông töï cho 8 nöôùc Ñoâng AÙ ñöôïc khaûo saùt, nhu caàu Töï Chuû vaø Töï Hoaøn Thieän cuûa caùc nhaø quaûn trò vaø ñieàu haønh ñöôïc ñaùnh giaù cao, tuy nhieân möùc ñoä haøi loøng thì raát khaùc bieät. Trong nghieân cöùu naøy cuõng cho thaáy moãi quoác gia, moãi khu vöïc ñeàu coù nhöõng ñaëc tröng veà nhu caàu rieâng cuûa noù. Moät soá nghieân cöuù khaùc thaäm chí coøn söûa ñoåi laïi thöù töï baäc nhu caàu cuûa Maslow. Nevis cho raèng moâ hình Nhu Caàu Phaân Caáp cuûa Maslow chæ phaûn aùnh vaên hoùa phöông taây vaø chæ taäp chung vaøo nhu caàu beân trong cuûa moãi caù nhaân. Hieån nhieân laø khoâng phaûi caùc vaên hoùa khaùc ñeàu cuøng theå hieän nhö vaäy. Trong keát quaû nghieân cöùu cuûa mình, Nevis cho raèng nhu caàu phaân baäc cuûa ngöôøi Trung Quoác coù 4 baäc vaø ñi töø thaáp leân cao bao goàm: (1) nhu caàu xaõ hoäi, (2) nhu caàu theå lyù, (3) nhu caàu an toaøn, vaø (4) nhu caàu töï hoaøn thieän. Vaø neáu ñieàu naøy ñuùng thì caùc nhaø quaûn trò ñang laøm kinh doanh taïi Trung Quoác caàn phaûi xem xeùt nghieâm tuùc nhu caàu phaân baäc ñöôïc söûa ñoåi naøy ñeå töø ñoù xaùc ñònh chöông trình löông thöôûng, phuùc lôïi vaø thieát keá coâng vieäc nhaèm ñaùp öùng nhöõng nhu caàu ñoäng vieân cuûa nhaân vieân. Moät nghieân cöùu töông töï ñöôïc Badawy (1979-1980) hay At-Twaijri (1989) thöïc hieän taïi nöôùc trung ñoâng cho thaáy caùc nhaø quaûn trò taïi caùc nöôùc trung ñoâng quan taâm ñeán nhu caàu Xaõ Hoäi cao hôn vaøi ít quan taâm hôn vôùi nhu caàu Töï Hoaøn Thieän khi so vôùi caùc nhu caàu cuûa caùc nhaø quaûn trò Hoa Kyø. Vaø do vaäy, ñoái vôùi caùc nöôùc vuøng trung ñoâng, nhu caàu Xaõ Hoäi, Toân Troïng laø nhu caàu baäc cao nhaát, nhu caàu Töï Hoaøn Thieän laø nhu caàu baäc trung, vaø nhu caàu An Toaøn, Theå Lyù laø nhu caàu baäc thaáp. Taát nhieân nhöõng keát luaän trong caùc nghieân cöuù treân coù theå caàn baøn caõi, tuy nhieân nhöõng nghieân cöùu cuûa Nevis, Dadawy, At-Twaijri, Ali & Al-Shakhis… raát coù giaù trò vì noù thuùc ñaåy caùc coâng ty ña quoác gia neân tìm hieåu nhöõng yeáu toá ñoäng vieân cô baûn döïa treân yeáu toá veà vaên hoùa ñaëc tröng cuûa nöôùc sôû taïi. Nhöõng thaûo luaän cho ñeán nay vaãn cho thaáy raèng, ngay caû nhöõng rieâng bieät veà vaên hoùa, khaùi nieäm nhu caàu phaân baäc vaãn laø cô sôû ñeå nghieân cöuù vaø aùp duïng roäng raõi nhaèm ñoäng vieân nhaân vieân. Tuy nhieân Greert Hofstede coù nhaän ñònh khaùc, oâng cho raèng ñaëc tröng nhu caàu thoûa maõn döïa treân vaên hoùa theo khu vöïc, theo quoác gia hay theo moät toå chöùc naøo ñoù khoâng haún laø caùch tieáp caän toát bôûi vì coù nhieàu vaên hoùa con (subculture) beân trong moät toå chöùc, vaø ñieàu naøy seõ gaây khoù khaên do khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc nhöõng yeáu toá vaên hoùa chung cho caùc nhoùm trong moät toå chöùc. Hair vaø coäng söï cuûa mình chæ nghieân cöùu treân ñoái töôïng laø caùc nhaø quaûn trò, nhöng Hofstede ñaõ nghieân cöùu vaø nhaän thaáy laø nhöõng daïng coâng vieäc khaùc nhau coù theå coù nhöõng moái quan taâm khaùc nhau veà nhu caàu caàn ñöôïc thoûa maõn khaùc nhau. OÂng nhaän thaáy coù söï quan heä giöõa daïng coâng vieäc, caáp baäc vaø baäc nhu caàu. Döïa treân keát quaû khaûo saùt cuûa mình ôû 50 quoác gia khaùc nhau, OÂng keát luaän: Nhoùm chuyeân gia ñaùnh giaù cao boán muïc ñích cuûa thang baäc “cao” trong nhu caàu phaân caáp cuûa Maslow. Nhoùm vaên phoøng ñaùnh giaù cao boán muïc ñích cuûa thang baäc “trung bình” trong thang baäc nhu caàu cuûa Maslow. Nhoùm nhaân vieân khoâng coù kyõ naêng coâng vieäc ñaùnh giaù cao boán muïc ñích cuûa thang baäc “thaáp” trong nhu caàu phaán caáp cuûa Maslow. Nhoùm caùc nhaø quaûn trò vaø kyõ thuaät vieân cho thaáy coù söï troän laãn, nhöng ít nhaát coù moät muïc ñöôïc ñaùnh giaù cao naèm trong thang baäc “cao” trong nhu caàu phaân baäc cuûa Maslow. Muïc Ñích Trong Nhu Caàu Phaân Baäc Chuyeân Gia (veà nghieân cöùu) Chuyeân Gia (veà coâng vieäc) Quaûn Lyù Kyõ Thuaät Vieân (veà coâng vieäc) Kyõ Thuaät Vieân (khoái saûn xuaát) Nhaân vieân vaên phoøng Coâng nhaân (khoái saûn xuaát) CAO-Nhu caàu Töï Phaùt Trieån vaø Toân Troïng: Thaùch thöùc Huaán luyeän Töï chuû Caäp nhaät thoâng tin Söû duïng kyõ naêng 1 3 2 4 2 1 3 4 1 2 3 1 4 3 TRUNG BINH-Nhu caàu Xaõ hoäi: Hôïp taùc Ngöôøi quaûn Tính thaân thieän Tính hieäu quaû 3/4 3/4 4 1 2 3 4 THAÁP-Nhu caàu An toaøn vaø Theå lyù An toaøn Kieám tieàn Phuï caáp Tình traïng theå lyù 2 1 2 2 3 4 1 Baûng 1.4 Phaân caáp nhu caàu theo loaïi coâng vieäc Nguoàn: Richard M. Hodgetts, International Management Keát quaû nghieân cöùu cuûa Hofstede cho thaáy nhu caàu Töï Hoaøn Thieän vaø Toân Troïng ñöôïc nhoùm chuyeân gia vaø caùc nhaø quaûn trò ñaùnh giaù cao. Ngöôïc laïi, nhu caàu An Toaøn, Kieám Tieàn, Phuï Caáp, vaø Theå Lyù ñöôïc ñaùnh giaù cao bôûi caáp thaáp hôn vaø coâng nhaân khoâng coù kyõ naêng. Nhöõng khaùm phaù naøy cho thaáy loaïi hình coâng vieäc vaø caáp baäc raát coù aûnh höôûng ñeán yeáu toá ñoäng vieân. Hofstede nhaän ñònh “söï khaùc bieät veà möùc ñoä aûnh höôûng cuûa caùc yeáu toá ñoäng vieân giöõa caùc loaïi hình coâng vieäc khaùc nhau nhieàu hôn laø giöõa quoác gia naøy vôùi quoác gia khaùc”. Theo coâng ty P&G, nhöõng yeáu toá cô baûn ñeå duy trì nguoàn nhaân löïc cuõng ñöôïc döïa treân thaùp nhu caàu cuûa Maslow (xem hình 1.5). Vieäc tìm hieåu vaø thoûa maõn nhöõng nhu caàu khaùc nhau cuûa nhöõng nhaân vieân khaùc nhau trong nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau laø yeáu toá chính ñeå ñoäng vieân vaø giöõ nhaân vieân gaén boù vôùi coâng vieäc vaø vôùi coâng ty. So saùnh vôùi giaù trò vaø nguyeân taéc hoaët ñoäng maø coâng ty ñöa ra deã daøng nhaän thaáy coâng ty, vôùi töï tin raèng heä thoáng löông vaø khen thöôûng cuûa coâng ty coù theå thoûa maõn nhaân vieân nhu caàu baäc moät vaø hai, ñang coá gaéng thoûa maõn nhu caàu cao hôn cuûa nhaân vieân thoâng qua vieäc xaây döïng vaên hoùa coâng ty phuø hôïp vaø taïo moâi tröôøng laøm vieäc thuaän lôïi cho moïi nhaân vieân. Theo quan nieäm coâng ty, söï hoã trôï nhaân vieân thuoäc caáp cuûa ngöôøi quaûn lyù tröïc tieáp laø yeáu toá quan troïng nhaát trong vieäc duy trì nguoàn nhaân löïc. Ngöôøi quaûn lyù khoâng neân chæ quan taâm ñeán vieäc ñaûm baûo cho nhaân vieân cuûa mình coù ñoùng goùp nhöõng vieäc coù yù nghóa cho coâng ty maø khoâng quan taâm ñeán nhu caàu cô baûn cuûa hoï. Khoâng neân queân caûm giaùc cuûa nhaân vieân mong muoán mình ñöôïc hoäi nhaäp trong taäp theå, ñöôïc nhaän söï hoã trôï töø ngöôøi quaûn lyù vaø cuûa ñoàng nghieäp quan troïng nhö theá naøo. Maëc daàu trong nhieàu tröôøng hôïp, ñöôïc laøm nhöõng coâng vieäc coù yù nghóa giuùp nhaân vieân thuoäc caáp caûm thaáy deã daøng hôn khi laáy ñöôïc söï hoã trôï vaø taïo ra quan heä toát vôùi caùc ñoàng nghieäp xung quanh, nhöng ñöôïc laøm nhöõng coâng vieäc coù yù nghóa mình noù thì khoâng ñuû ñeå giöõ nhaân vieân ôû laïi coâng ty. Söï hoã trôï coù theå ñi theo hai keânh chính: chính thöùc vaø khoâng chính thöùc Keânh chính thöùc: laø nhöõng hoã trôï coù keá hoaïch, ñöôïc laäp laïi coù chu kyø vaø ñöôïc ghi laïi ñeå laäp hoà sô, coù tính heä thoáng (ví duï nhö : khi xem xeùt W&DP – Work & Development Plan, khi coù nhöõng cuoäc trao ñoåi maët ñoái maët ñònh kyø …). Keânh khoâng chính thöùc: tuøy theo hoaøn caûnh vaø khoâng coù keá hoaïch tröôùc (cho nhöõng goùp yù khi nhaân vieân ñang laøm vieäc gì ñoù …). Moät soá nhaø quaûn lyù ñoâi khi coù quan nieäm sai laàm veà söï hoã trôï khi cho raèng söï hoã trôï chæ daønh cho nhöõng ngöôøi khoâng ñuû naêng löïc, vaø vì vaäy maø xem nheï vieäc hoã trôï. Thaät ra coâng ty quan nieäm vieäc hoã trôï goàm saùu thaønh phaàn (New Manager Development Manual-taøi lieäu noäi boä P&G): Baûo veä: caûm nhaän nhöõng vaán ñeà maø nhaân vieân ñang vaø seõ ñoái phoù, quan saùt, trang bò ñuû kieán thöùc vaø kyõ naêng caàn thieát ñeå nhaân vieân coù theå hoaøn thaønh coâng vieäc ñöôïc giao. Ñöa ra nhöõng mong ñôïi vaø kieåm tra möùc ñoä lónh hoäi: ñöa ra nhöõng yeâu caàu coâng vieäc cuï theå, giuùp hoï laäp baûng keá hoaïch, kieåm tra tieán ñoä coâng vieäc hoï laøm. Cuûng coá nhöõng haønh vi toát: phaûn hoài 3 khía caïnh Stop/Start/Continue (neân chaám döùt nhöõng caùch laøm khoâng phuø hôïp/phaùt hieän nhöõng tieàm naêng nôi hoï vaø khuyeán khích hoï thöïc hieän/neân duy trì nhöõng haønh vi, caùch laøm phuø hôïp maø hoï ñaõ theå hieän trong thôøi gian qua) Phaùt hieän cô hoäi ñeå hoøa nhaäp vaø thaêng tieán: giuùp nhaân vieân xaùc ñònh cô hoäi, höôùng phaán ñaáu, giuùp hoï coù söï hoøa ñoàng trong moâi tröôøng hoï laøm vieäc. Hoã trôï tinh thaàn: caûm nhaän nhöõng nhu caàu cuûa nhaân vieân ñeå coù theå ñaùp öùng. Xaây döïng vaø phaùt trieån khaû naêng töï hoã trôï, töï ñaùnh giaù mình, töï phaùt trieån, giuùp hoï caûm thaáy töï tin thöïc thi coâng vieäc ñöôïc giao. Nhaân Toá Ñoäng Vieân Nhaân Vieân Nhu Caàu Phaân Baäc Maslow Cô hoäi · Thöû thaùch · Höôùng daãn ngöôøi khaùc · Aûnh höôûng ñeán heä thoáng Töï Hoaøn Thieän Töï Chuû · Ñöôïc kieåm soaùt khu vöïc vaø keát quaû coâng vieäc · Daãn daét · Ñöôïc pheùp ruûi ro trong coâng vieäc Töï Phaùt Trieån Coâng Vieäc & Söï Ñoùng Goùp Coù YÙù Nghóa · Caûm giaùc “toâi laøm ñöôïc söï khaùc bieät” · Caùc coâng vieäc ñeàu coù yù nghóa Töï Troïng Hoã Trôï · Caûm giaùc thuoäc veà Quan heä toát vôùi caùc thaønh vieân khaùc · Ñöôïc gia nhaäp vôùi nhoùm · Phuø hôïp vôùi coäng ñoàng · Coù ñoàng nghieäp tin caäy Thuoäc Veà/Thaønh Vieân Trong Nhoùm An Ninh · An toaøn/khoâng bò quaáy roái · Ñeàn buø thoûa ñaùng vaø oån ñònh An Toaøn/An Ninh Hình 1.5 Moái quan heä giöõa nhu caàu con ngöôøi theo Maslow vôùi caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán duy trì nguoàn nhaân löïc Nguoàn: New Manager Development Manual, taøi lieäu noäi boä P&G Nhö ñaõ noùi treân, trong nghieân cöuù naøy khoâng nhaèm phaân baäc nhu caàu maø chæ xaùc ñònh nhöõng nhu caàu naøo coù aûnh höôûng lôùn vaø söï thoûa maõn nhöõng nhu caàu ñaáy aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán thoûa maõn chung cuûa nhaân vieân trong coâng ty P&G. Do vaäy baûng caâu hoûi seõ ñöôïc thieát keá ñeå hoûi veà caùc nhoùm nhu caàu: Theå Lyù, An Toaøn, Xaõ Hoäi/Hoã Trôï, Toân Troïng/Töï Chuû, vaø nhu caàu Töï Hoaøn Thieän. 1.2.2 Moái quan heä Cam Keát Vôùi Toå Chöùc, söï Hoã Trôï vaø Thoûa Maõn Yeáu toá Cam Keát Vôùi Toå Chöùc ñaõ ñöôïc nhieàu hoïc giaû nghieân cöùu xem xeùt söï aûnh höôûng cuûa noù tôùi söï haøi loøng vaø thaønh tích laøm vieäc cuûa nhaân vieân. Coù nhieàu caùch ñeå ñònh nghóa söï Cam Keát Vôùi Toå Chöùc, tuy nhieân trong nghieân cöùu naøy söû duïng theo ñònh nghóa vaø thang ño cuûa David L. Stum trong ñoù söï Cam Keát Vôùi Toå Chöùc bao goàm 3 thaønh phaàn cô baûn: hieäu suaát laøm vieäc cuûa nhaân vieân (productivity), nieàm töï hoøa veà coâng ty (Pride) vaø söï duy trì loøng trung thaønh vôùi coâng ty (Retention). Döïa vaøo ñoù, David vaø coäng söï ñaõ ñöa ra 6 haønh vi ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä cam keát cuûa nhaân vieân trong coâng ty (tham khaûo baûng ñieàu tra) goïi taét laø WCI (Workforce Commitment Index). Trong baùo caùo veà Cam Keát Vôùi Toå Chöùc (Workforce Commitment Report, Seventh Edition, The United States @ Work 2002), caùc taùc giaû cho raèng yeáu toá Cam Keát Vôùi Toå Chöùc coù bò aûnh höôûng bôûi söï thoûa maõn cuûa nhaân vieân vôùi nhöõng nhu caàu gioáng vôùi caùc nhu caàu trong Maslow tuy raèng söï phaân baäc cuûa caùc nhoùm nhu caàu coù söï khaùc bieät vôùi Maslow. Do vaäy trong luaän vaên naøy seõ tìm hieåu aûnh höôûng cuûa söï haøi loøng cuûa caùc nhoùm nhu caàu leân Thoûa Maõn cuûa nhaân vieân vaø xem xeùt aûnh höôûng cuûa Thoûa Maõn leân Cam Keát Vôùi Toå Chöùc cuûa nhaân vieân. Vôùi söï Cam Keát Vôùi Toå Chöùc cao seõ giuùp oån ñònh vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vaø coù theå laø yeáu toá chính aûnh höôûng ñeán naêng suaát vaø hieäu quaû laøm vieäc cuûa nhaân vieân. Rieâng thang ño möùc ñoä Thoûa Maõn - theo Scarpello and Camplell (1983), Begley and Czaika (1993), Bhuian and Islam (1996) hay Darwish A. Yousef (2000) – coù theå ñöôïc ño baèng moät caâu hoûi ñôn “noùi chung, anh/ chò thaáy thoûa maõn khi laøm vieäc trong coâng ty”. Moät ñieàu löu yù raèng khoâng phaûi caùc nghieân cöuù ñeàu cho thaáy coù moái quan heä giöûa caùc bieán treân. Tuy nhieân trong nghieân cöuù cuûa mình, Darwish ñaõ kieåm ñònh cho thaáy moái quan heä giöõ Cam Keát Vôùi Toå Chöùc, Thoûa Maõn, Phong Caùch Laõnh Ñaïo vaø Thaønh Tích cuûa nhaân vieân. Trong nghieân cöùu naøy seõ xem xeùt moái quan heä giöõa Hoã Trôï (bieán maø coâng ty P&G raát ñeà cao) vôùi Thoûa Maõn vaø Cam Keát Vôùi Toå Chöùc cuûa nhaân vieân P&G. Ngoaøi ra cuõng aùp duïng moâ hình kieåm ñònh cuûa Judd and Kenny (1981) ñeå xem xeùt vai troø trung gian cuûa Cam Keát Vôùi Toå Chöùc trong moái quan heä giöõa Hoã Trôï vaø söï Thoûa Maõn cuûa nhaân vieân. Bieán Hoã Trôï coù theå ño vaø laáy trung bình cuûa caùc caâu hoûi töø 13 ñeán 16 veà haøi loøng. Theo moâ hình naøy, thöù nhaát bieán trung gian seõ ñöôïc hoài qui treân bieán ñoäc laäp. Thöù hai laø bieán phuï thuoäc seõ ñöôïc hoài qui treân bieán ñoäc laäp. Vaø thöù ba laø bieán phuï thuoäc seõ ñöôïc hoài qui döïa treân bieán trung gian vaø bieán ñoäc laäp. Do vaäy moâ hình seõ laø tc = α + β*support tm35 = α + β*support tm35 = α + β1*support + β2*tc Trong ñoù: tc: Cam Keát Vôùi Toå Chöùc tm35: Thoûa Maõn support: Hoã Trôï CHÖÔNG 2: COÂNG TY P&G VAØ CAÙC CHÍNH SAÙCH ÑOÄNG VIEÂN 2.1 GIÔÙI THIEÄU SÔ LÖÔÏC VEÀ HOAÏT ÑOÄNG COÂNG TY 2.1.1 Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån Coâng ty P&G Vietnam ñöôïc thaønh laäp töø lieân doanh giöõa P&G vaø Ordesco trong naêm1995. Sau ñoù coâng ty naâng caáp daây chuyeàn cuõ hoaëc laép nhöõng daây chuyeàn môùi nhö xaø boâng, daàu goäi ñaàu, boät giaët … Sau 5 naêm hoaït ñoäng, coâng ty ñaõ hoøa voán vaøo naêm taøi chính 2000/2001. Tyû leä taêng tröôûng (theo doanh thu) cuûa coâng ty troài suït trong nhöõng naêm 1995 – 2000. Sang nhöõng naêm taøi chính 2001 – 2003 coù söï taêng tröôûng maïnh, naêm sau gaàn nhö gaáp ñoâi naêm tröôùc, chuû yeáu laø döïa vaøo thò tröôøng xuaát khaåu. 2.1.2 Chöùc naêng vaø nhieäm vuï Chieán löôïc cuûa coâng ty laø ña daïng hoùa ngaønh haøng tieâu duøng vaø thò tröôøng xuaát khaåu nhôø söï hoã trôï cuûa coâng ty meï nhaèm taän duïng coâng suaát caùc daây chuyeàn. Taäp trung moät soá maët haøng chuû löïc trong noäi ñòa. Saûn xuaát haøng chaát löôïng cao vôùi giaù caû caïnh tranh Söû duïng nguoàn löïc coù hieäu quaû thoâng qua ñaøo taïo vaø huaán luyeän nhöõng kyõ naêng caàn thieát. Ñaàu tö nhaân löïc vaø vaät löïc cho nhöõng caûi tieán nhaèm giuùp giaûm chi phí saûn xuaát. 2.1.3 Cô caáu toå chöùc P&G laø coâng ty ña quoác gia, coù truï sôû chính taïi Cincinnati, Ohio, Myõ. Coâng ty saûn xuaát hôn 300 loaïi maët haøng khaùc nhau, nhöng coù theå chia thaønh nhöõng ngaønh haøng chính nhö: chaát taåy röûa (Fabric & Home Care), myõ phaåm vaø chaêm soùc toùc (Beauty Care), chaêm soùc söùc khoûe (Health Care), thöïc phaåm (Food & Beverage Care), giaáy veä sinh (Baby, Feminine & Family Care). Tröôùc ñaây moâ hình quaûn lyù cuûa coâng ty treân toaøn caàu ñöôïc phaân chia theo ñòa lyù, goàm boán khu vöïc (regional): Khu vöïc Baéc Myõ (North America) Khu vöïc Nam My õ(Latin America) Khu vöïc Chaâu aâu, Trung Ñoâng, Chaâu phi (Europe/Middle East/Africa) Khu vöïc Chaâu AÙ (Asia/Pacific) Ngoaøi ra caùc boä phaän chöùc naêng seõ ñöôïc quaûn lyù theo ngaønh doïc. CEO Vice President (Regional) Functional President (Global) General Manager (Country) Functional Manager (Country) Functional Director (Regional) Hình 2.1 Caáu truùc toå chöùc & phaân baäc cuûa coâng ty theo ñòa lyù Tuy nhieân töø naêm 2000 ñeán naêm 2005 coâng ty seõ chuyeån töøng böôùc töø moâ hình toå chöùc cuõ coù caáu truùc quaûn lyù vaø phaân baäc taäp trung theo vuøng ñòa lyù sang sang caáu truùc GBU nhö hình 2.2 Caáu truùc môùi cô baûn goàm 5 GBU vaø keøm theo 3 MDO cho nhöõng thò tröôøng ñang phaùt trieån. Caáp döôùi GBU laø nhöõng Sub-GBU. Caùc MDO cuûa nhöõng thò tröôøng ñaõ phaùt trieån nhö North America, Western Europe, Latin America, vaø Northeast Asia (Korea & Japan) seõ naèm trong quaûn lyù cuûa Sub-GBU. Trong ñoù : GBU (Global Business Units): Duøng cho nhöõng maët haøng daãn ñaàu thò tröôøng treân phaïm vi toaøn caàu. Nhöõng ñôn vò naøy seõ xaây döïng vaø thöïc hieän caùc chieán löôïc kinh doanh cuûa coâng ty cuõng nhö chòu traùch nhieäm hoaøn toaøn ñeán lôïi nhuaän do ngaønh haøng mình kinh doanh. Ngoaøi ra GBU coäng taùc vôùi MDO ñeå taïo ra nhöõng moâ hình mang laïi vaø duy trì thaønh coâng cho thöông hieäu cuûa ngaønh haøng taïi thò tröôøng cuõ, cuõng nhö thaâm nhaäp vaøo nhöõng thò tröôøng môùi. Caùc GBU coù ñaày ñuû caùc boä phaän chöùc naêng coù ñuû khaû naêng ñeå thöïc hieän coâng vieäc kinh doanh, bao goàm caùc boä phaän R&D (Research & Development), Cung ÖÙng Saûn Phaåm PS (Product Supply), Marketing, Phaùt trieån ñaïi lyù CBD (Customer Business Development), Coâng Ngheä Thoâng Tin (Information Technology), Taøi Chính & Keá Toaùn F&A (Finance & Accounting), vaø Nhaân Söï HR (Human Resources) MDO (Market Development Organizations): Ñaûm baûo cho caùc döï aùn tung saûn phaåm cuûa coâng ty luoân thaønh coâng treân thöông tröôøng. Nhieäm vuï cuûa toå chöùc naøy goàm: Phaùt trieån chieán löôïc ñeå trieån khai coâng vieäc kinh doanh cuûa coâng ty treân thò tröôøng Coäng taùc vôùi GBU ñeå taïo ra nhöõng saûn phaåm ñieån hình daãn ñaàu thò tröôøng. Cung caáp kieán thöùc veà tieän ích cuõng nhö caùch söû duïng saûn phaåm cho khaùch haøng. Xaây döïng vaø thuùc ñaåy moái quan heä vôùi caùc khaùch haøng ruoät cuõng nhö caùc coå ñoâng beân ngoaøi. MDO phaûi coù hieåu bieát thaáu ñaùo veà chieán löôïc thò tröôøng, phaùt trieån kinh doanh cho caùc ñaïi lyù, taïo moái quan heä toát vôùi beân ngoaøi vaø phaùt trieån toå chöùc. MDO cuõng coù ñaày ñuû caùc boä phaän chöùc naêng coù ñuû khaû naêng ñeå thöïc hieän coâng vieäc kinh doanh, bao goàm CBD, Marketing, IT, PA (Public Affairs), vaø tö vaán veà luaät (Legal). Caùc thò tröôøng ñang phaùt trieån (Developing MDO) bao goàm: CEEMEA (Central & Eastern Europe, Middle East & Affica), Greater China, A/A/I (Asean/Australian/India). Developed MDO: ñoù laø nhöõng thò tröôøng maø coâng ty ñaõ thaâm nhaäp vaø phaùt trieån, cuõng nhö coù cô sôû saûn xuaát saûn phaåm toaøn dieän. Noù bao goàm caùc quoác gia naèm trong caùc khu vöïc sau: Baéc Myõ, Taây AÂu, Nhaät Baûn, Mexico vaø Venezuela. GBS (Global Business Services): Laø trung taâm cung caáp caùc dòch vuï nhaèm hoã trôï cho GBU vaø MDO coù nhöõng coâng cuï thöïc hieän coâng vieäc cuûa mình. Worldwide Procter & Gamble Fabric & Home Care Beauty Care Health Care Developing MDO’s: CEEMEA, Gr. China, A/A/I Baby, Feminine & Family Care Food & Beverage Fabric Care Home Care Personnal Beauty Care and Color Cosmetics Hair Care Oral Care Food Baby Care Fine Fraggrances Personal Health Care Pet Health & Nutrition Pharmaceuticals Beverage Feminine Care Family Care Incontinence Health care Enterprises (Pur) Hình 2.2 Caáu truùc toå chöùc cuûa coâng ty theo moâ hình GBU Nguoàn: Source One Vision, taøi lieäu noäi boä P&G Do moâ hình toå chöùc cuûa coâng ty khaù roäng neân phaïm vi cuûa luaän vaên chæ taäp trung vaøo caùch Quaûn Trò Nguoàn Nhaân Löïc cuûa coâng ty taïi Vieät Nam aûnh höôûng leân ñoäng vieân nhaân vieân trong coâng ty. Cô caáu toå chöùc cuûa coâng ty P&G taïi Vieät Nam nhö sau: An Toaøn Hoã Trôï Ñaïi Lyù Toång Giaùm Ñoác Mua Haøng Nhaân Söï Quaûng Caùo Phaân Xöôûng Saûn Xuaát Taøi Chính Keá Hoaïch Kyõ thuaät QA/QC Baùn Haøng Nhaø Kho Hình 2.3 Cô caáu toå chöùc P&G Viet nam 2.1.4 Moâ hình vaø vai troø cuûa HR (Human Resource) 4 Quadrant Model TAÄP TRUNG VAØO CHIEÁN LÖÔÏC Coäng söï trong coâng vieäc (Naêng löïc) Thay ñoåi chaát (Naêng löïc) - Hieåu roõ coâng vieäc kinh doanh - Daãn daét & quaûn lyù söï thay ñoåi - Coù aûnh höôûng vaø tín nhieäm caù nhaân - Coù khaû naêng taïo ra vaø quaûn lyù vaên hoùa VAÊN HOÙA Muïc Tieâu/ Giaù Trò/ Nguyeân Taéc Laøm Vieäc TIEÁN TRÌNH CON NGÖÔØI Chuyeân gia quaûn trò (Naêng löïc) Quaûn lyù nhaân vieân (Naêng löïc) - Quaûn lyù nguoàn nhaân löïc - Quaûn lyù nguoàn nhaân löïc TAÄP TRUNG VAØO ÑIEÀU HAØNH Hình 2.4 Moâ hình quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuûa coâng ty P&G Nguoàn: Core Competencies, taøi lieäu noäi boä P&G Hình 2.4 cho thaáy ñaày ñuû vai troø vaø chöùc naêng cuûa boä phaän HR trong toå chöùc. Theo truïc ngang lieân quan ñeán vieäc xaùc ñònh vaø ñôn giaûn hoùa caùc tieán trình coâng vieäc, phaùt trieån con ngöôøi, caùc nhaân vieân trong toå chöùc vaø nhöõng heä thoáng maø hoï ñang söû duïng ñeå thöïc hieän coâng vieäc. Theo truïc tung, HR hoaït ñoäng roäng hôn, taäp trung vaøo vieäc phaùt trieån chieán löôïc, hoã trôï caùc laõnh ñaïo kinh doanh vaø nhoùm cuûa hoï trong coâng vieäc, coù keá hoaïch chuyeån ñoåi cô caáu toå chöùc vaø vaên hoùa coâng ty phuø hôïp vôùi tình hình kinh doanh trong töông lai vaø ñaûm baûo quaù trình chuyeån ñoåi cô caáu toå chöùc khoâng aûnh höôûng ñeán caùc hoaït ñoäng kinh doanh. Hoäp giöõa trung taâm theå hieän vai troø quan troïng cuûa boä phaän HR, noù laø taùc nhaân keát dính, phoái hôïp caùc hoaït ñoäng trong toå chöùc laïi vôùi nhau. Traùch nhieäm cuûa HR bao goàm xaây döïng, caûi thieän vaø quaûn lyù vaên hoùa cuûa coâng ty. Noù ñöôïc theå hieän khi traû lôøi caùc caâu hoûi nhö chuùng ta laø ai; chuùng ta aûnh höôûng laãn nhau nhö theá naøo; chuùng ta tin vaøo ñieàu gì; nhöõng ñieàu gì chuùng ta caàn taäp trung vaøo laøm ñeå giuùp chuùng ta noái keát giöõa con ngöôøi trong coâng ty (vaên hoaù) vaø coâng vieäc kinh doanh (chieán löôïc) ñeå ñaûm baûo ñem laïi thaønh coâng nhaát cho doanh nghieäp; nhöõng nguyeân taéc laøm vieäc (Principles) vaø nhöõng giaù trò (Values) seõ laø ñònh höôùng lieân quan ñeán caùch chuùng ta tieán haønh coâng vieäc nhö theá naøo; muïc ñích hoaït ñoäng (Purpose) seõ giuùp chuùng ta xaùc ñònh taïi sao chuùng ta toàn taïi ñöôïc vaø coâng vieäc kinh doanh naøo chuùng ta thöïc hieän ñeå phaùt trieån coâng ty. Moâ hình treân theå hieän 4 vai troø chính cuûa hoaït ñoäng HR. Noù bao goàm: Quadrant 1 (Business Partner) - taäp tung chieán löôïc vaøo tieán trình: xaùc ñònh vai troø cuûa boä phaän HR laø ngöôøi coäng taùc vôùi caùc nhaø quaûn lyù ñeå giaûi quyeát coâng vieäc kinh doanh. Ñieàu naøy coù nghóa laø HR phaûi chuyeân nghieäp hoaù ñeå hoã trôï caùc nhaø quaûn lyù taïo ra nhöõng chieán löôïc kinh doanh vaø phaùt trieån vaên hoùa caàn thieát trong coâng ty ñeå coù theå thöïc hieän ñöôïc nhieäm vuï naøy. Caùc kyõ naêng maø HR caàn ñöôïc trang bò ñoù laø phaûi coù hieåu bieát veà caùc coâng vieäc cuûa coâng ty vaø phaûi coù taàm aûnh höôûng ñeå taùc ñoäng vaøo caùc ñöôøng höôùng phaùt trieån cuûa toå chöùc. Quadrant 2 (Change Agent) - taäp trung chieán löôïc vaøo con ngöôøi: HR coù vai troø taïo ra söï thay ñoåi toå chöùc phuø hôïp vôùi tình hình kinh doanh coâng ty vaø phaûi quaûn lyù ñöôïc söï chuyeån tieáp ñeå khoâng aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh. Quadrant 3 (Administrative Expert) - taäp trung ñieàu haønh vaøo tieán trình: HR phaûi laø chuyeân gia veà quaûn trò trong coâng ty. HR giuùp duy trì nguoàn nhaân löïc thích hôïp taïo ñieàu kieän cho coâng ty hoaït ñoäng coù hieäu quaû. Noù ñöôïc theå hieän thoâng qua caùc chính saùch, quaûn lyù löông, thöôûng … Quadrant 4 (Employee Champion) - taäp trung ñieàu haønh vaøo con ngöôøi : HR coù vai troø hoã trôï, phaùt trieån caùc kyõ naêng cho nhaân vieân. Taïo moâi tröôøng laøm vieäc coù hieäu quaû vaø taêng möùc ñoä haøi loøng trong nhaân vieân khi laøm vieäc cho coâng ty. 2.2 TOÂN CHÆ CUÛA COÂNG TY VAØ CAÙC CHÍNH SAÙCH ÑOÄNG VIEÂN 2.2.1 Muïc ñích hoaït ñoäng – Giaù trò caên baûn – Nguyeân taéc hoaït ñoäng Söï thaønh coâng hay thaát baïi trong hoaït ñoäng kinh doanh ngaøy nay cuûa moät doanh nghieäp phuï thuoäc khaù nhieàu vaøo chaát löôïng nguoàn nhaân löïc. Vieäc thu huùt, tuyeån duïng, ñaøo taïo nhöõng con ngöôøi phuø hôïp vôùi hình thöùc kinh doanh vaø vaên hoùa maø doanh nghieäp mong muoán ñoøi hoûi doanh nghieäp phaûi quan taâm vaø xaây döïng nhöõng haønh vi tích cöïc cho nhaân vieân. Tuy nhieân, haønh vi vaø nhöõng nguyeân taéc öùng xöû cuûa moät caù nhaân hay moät toå chöùc chæ laø phaàn noåi cuûa moät taûng baêng. Noù ñöôïc hình thaønh töø phaàn chìm cuûa taûng baêng ñoù nhö nhöõng ñònh höôùng, nhöõng giaû thieát, nhöõng nieàm tin, nhöõng giaù trò cuûa moät toå chöùc vaø cuûa caùc caù nhaân hoaït ñoäng trong toå chöùc ñoù. Caùc caùch thöùc tieán haønh tuyeån moä, ñaøo taïo, quaûn lyù nguoàn nhaân löïc chæ laø phaûn aûnh muïc ñích hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp laø gì, phaûn aùnh nhöõng quan nieäm, thaùi ñoä cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi nguoàn nhaân löïc trong coâng ty nhö theá naøo? Vì vaäy vieäc tìm hieåu muïc ñích hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, caùc giaù trò caên baûn, caùc quan nieäm cuûa coâng ty laø ñieàu caàn thieát tröôùc khi xem xeùt caùch thöùc cuûa hoaït ñoäng Quaûn Lyù Nguoàn Nhaân Löïc cuûa coâng ty cuõng nhö caùc chính saùch ñoäng vieân maø coâng ty ñang aùp duïng. Muïc ñích hoaït ñoäng coâng ty “Chuùng ta luoân cung caáp caùc saûn phaåm coù giaù trò vaø chaát löôïng haøng ñaàu nhaèm caûi thieän ñôøi soáng cuûa ngöôøi tieâu duøng treân toaøn theá giôùi. Keát quaû laø, ngöôøi tieâu duøng seõ töôûng thöôûng chuùng ta baèng doanh soá haøng ñaàu vaø gia taêng lôïi nhuaän. Nhôø ñoù chuùng ta, caùc coå ñoâng cuûa chuùng ta vaø coäng ñoàng nôi chuùng ta soáng vaø laøm vieäc cuøng phaùt trieån thònh vöôïng” Caùc giaù trò caên baûn Coâng ty ñöôïc taïo thaønh bôûi caùc caù nhaân vaø nhöõng giaù trò caên baûn maø hoï tuaân thuû. Noù bao goàm: Con ngöôøi cuûa coâng ty: Chuùng ta luoân thu huùt vaø tuyeån choïn nhöõng ngöôøi coù naêng löïc nhaát cho coâng ty ñeå töø ñoù coù theå xaây döïng ñöôïc moät toå chöùc vöõng maïnh töø beân trong. Vieäc ñeà baït vaø töôûng thöôûng caùc thaønh vieân khoâng heà coù söï phaân bieät naøo maø chæ döïa treân keát quaû coâng vieäc. Chuùng ta hoaït ñoäng döïa treân nieàm tin vöõng chaéc raèng nhaân vieân cuûa coâng ty – khoâng keå nam hay nöõ – luoân luoân laø taøi saûn quí giaù nhaát cuûa coâng ty. Laõnh ñaïo: Chuùng ta ñeàu laø nhöõng nhaø laõnh ñaïo trong phaïm vi traùch nhieäm cuûa mình, vôùi söï quyeát taâm saâu saéc mang laïi keát quaû haøng ñaàu. Chuùng ta taäp trung caùc nguoàn löïc, loaïi boû caùc raøo caûn trong toå chöùc vaø phaùt trieån moïi khaû naêng cuûa nhaân vieân ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu vaø chieán löôïc haøng ñaàu. Laøm chuû: Chuùng ta chaáp nhaän traùch nhieäm caù nhaân trong vieäc ñaùp öùng caùc nhu caàu kinh doanh, caûi tieán heä thoáng laøm vieäc vaø giuùp ñôõ caùc thaønh vieân khaùc naâng cao hieäu quaû laøm vieäc. Chuùng ta haønh ñoäng nhö nhöõng ngöôøi chuû, coi taøi saûn cuûa coâng ty nhö taøi saûn cuûa chính mình vaø luoân coù yù thöùc haønh ñoäng vì söï thaønh coâng daøi laâu cuûa coâng ty. Lieâm chính: Chuùng ta luoân laøm ñieàu phaûi, thaúng thaén vaø trung thöïc vôùi nhau. Chuùng ta haønh ñoäng theo ñuùng noäi dung vaø tinh thaàn cuûa phaùp luaät. Chuùng ta luoân giöõ vöõng caùc giaù trò vaø nguyeân taéc cuûa coâng ty trong moïi haønh ñoäng vaø quyeát ñònh. Chuùng ta laøm vieäc döïa treân caùc cô sôû döõ lieäu, trung thöïc moät caùch coù hieåu bieát vaø yù thöùc ñöôïc caùc ruûi ro khi xeùt duyeät caùc döï aùn. Khaùt voïng chieán thaéng: Chuùng ta quyeát taâm daãn ñaàu trong caùc lónh vöïc hoaït ñoäng troïng yeáu. Do vaäy chuùng ta khoâng töï thoûa maõn vôùi nhöõng gì ñaõ coù. Chuùng ta phaûi khao khaùt vöôn leân, hoaøn thieän vaø chieán thaéng treân thöông tröôøng. Tin caäy: Chuùng ta luoân toân troïng ñoàng nghieäp, khaùch haøng, ngöôøi tieâu duøng vaø ñoái xöû vôùi hoï theo caùch maø chuùng ta muoán ñöôïc hoï ñoái xöû, tin töôûng vaøo naêng löïc vaø thieän chí cuûa nhau, vaø tin raèng moïi ngöôøi seõ laøm vieäc toát nhaát treân cô sôû cuûa söï tin caäy. Nguyeân taéc hoaït ñoäng Laø caùc nguyeân taéc vaø haønh vi thích öùng baét nguoàn töø muïc ñích hoaït ñoäng vaø caùc giaù trò caên baûn. Noù bao goàm: Chuùng ta toân troïng moïi caù nhaân: Lôïi ích cuûa coâng ty vaø caù nhaân laø khoâng theå taùch rôøi Chuùng ta taäp trung moät caùch coù chieán löôïc vaøo coâng vieäc: Saùng taïo laø neàn taûng cuûa söï thaønh coâng Chuùng ta chuù troïng ñeán moâi tröôøng hoaït ñoäng Chuùng ta ñaùnh giaù cao nhöõng thaønh ñaït chuyeân moân caù nhaân Chuùng ta quyeát daãn ñaàu Söï lieân keát, töông trôï laãn nhau laø phöông chaâm soáng cuûa chuùng ta Vôùi Giaù Trò Caên Baûn vaø Nguyeân Taét Hoaït Ñoäng naøy, coâng ty ñaõ coi ngöôøi lao ñoäng laø taøi saûn quí nhaát cuûa coâng ty, vaø taïo moâi tröôøng laøm vieäc coù theå ñaùp öùng nhu caàu baäc cao trong thaùp nhu caàu phaân baäc cuûa Maslow cho nhaân vieân mình. 2.2.2 Giôùi thieäu caùc chính saùch cuûa coâng ty aûnh höôûng ñeán ñoäng vieân 2.2.2.1 Chöông trình ñaøo taïo vaø phaùt trieån / chuyeån ñoåi coâng taùc Moãi naêm nhaân vieân seõ laøm vieäc vôùi ngöôøi quaûn lyù tröïc tieáp ñeå xem xeùt vaø ñaùnh giaù thaønh quaû coâng vieäc cuûa hoï trong naêm qua vaø leân keá hoaïch coâng vieäc cuõng nhö keá hoaïch huaán luyeän vaø ñaøo taïo nhaèm ñaùp öùng ñöôïc nhöõng yeâu caàu cuûa coâng vieäc ñöôïc giao cho nhöõng naêm tôùi. Vieäc huaán luyeän khoâng chæ cung caáp kieán thöùc vaø kyõ naêng caàn thieát ñeå nhaân vieân töï tin thöïc hieän coâng vieäc ñöôïc giao maø coøn caû nhöõng kyõ naêng caàn thieát ñeå laøm vieäc vôùi ngöôøi khaùc, giuùp hoï deã hoøa nhaäp vaøo coâng ty, töï chuû trong coâng vieäc vaø töï hoaøn thieän mình. Coù 2 daïng huaán luyeän: cung caáp nhöõng lyù thuyeát treân lôùp hay thöïc haønh. Caùc moân cung caáp veà kyõ naêng hay kieán thöùc coù theå ñöôïc chia laøm 3 daïng: Daïng veà chuyeân moân nhaân vieân ñang laøm. Caùc boä phaän ñeàu coù nhöõng moân hoïc töø toång quan ñeán chuyeân saâu nhaèm naâng cao kyõ naêng chuyeân moân cho nhaân vieân trong boä phaän Daïng veà kyõ naêng chung maø nhaân vieân caàn coù, giuùp nhaân vieân laøm vieäc vôùi ngöôøi khaùc hay trong nhoùm moät caùch hieäu quaû. Daïng veà kyõ naêng quaûn lyù thöôøng daønh cho caùc nhaø quaûn lyù hoaëc nhaân vieân coù tieàm naêng Noùi chung caùc boä phaän phaûi lieät keâ caùc hình thöùc coâng vieäc trong boä phaän mình, nhöõng yeâu caàu veà kieán thöùc, kyõ naêng caàn coù ñeå thöïc hieän coâng vieäc ñoù. So saùnh nhöõng yeâu caàu naøy vôùi tình traïng hieän coù cuûa nhaân vieân trong boä phaän ñeå ñònh höôùng huaán luyeän vaø ñaøo taïo cho caùc nhaân vieân trong boä phaän. Coù 4 baäc ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä thöïc hieän moät coâng vieäc naøo ñoù cuûa nhaân vieân: Baäc 1: chæ xem hoaëc hoã trôï nhaân vieân laønh ngheà laøm Baäc 2: ñöôïc pheùp thöïc hieän coâng vieäc ñoù vôùi söï giaùm saùt cuûa nhaân vieân laønh ngheà Baäc 3: ñöôïc pheùp thöïc hieän coâng vieäc ñoù maø khoâng caàn söï giaùm saùt Baäc 4: ñuû tö caùch huaán luyeän vaø kyù coâng nhaän nhöõng ngöôøi mình huaán luyeän ñaït ñöôïc baäc 3 ñoái vôùi coâng vieäc maø mình laønh ngheà Caùc nhaân vieân khoâng chæ laøm vieäc chuyeân moân cuûa mình maø hoï caàn phaûi tham gia moät nhoùm hoaït ñoäng naøo ñoù. Caùc nhoùm nhoû naøy coù nhieäm vuï cung caáp kieán thöùc, kyõ naêng vaø coâng cuï cho caùc phoøng ban nhaèm taêng hieäu quaû coâng vieäc cuûa hoï. Rieâng vôùi khoái cung öùng saûn phaåm (Product Supply) coù taát caû 8 nhoùm, bao goàm: Nhoùm Toå Chöùc hoã trôï caùc boä phaän ñaùnh giaù toå chöùc cuûa chính mình. Chæ ra nhöõng ñieåm maïnh caàn duy trì, nhöõng ñieåm yeáu caàn khaéc phuïc, taïo moâi tröôøng thuaän lôïi cho nhaân vieân laøm vieäc. Nhoùm Quaûn Lyù Chaát Löôïng hoã trôï caùc boä phaän hieåu vaø tuaân thuû theo nhöõng qui ñònh cuûa QA. Ñöa ra nhöõng coâng cuï ñeå ngaên chaën xaûy ra nhöõng söï coá veà chaát löôïng saûn phaåm, caùch thöùc giaûi quyeát khi coù söï coá chaát löôïng xaûy ra. Nhoùm Baûo Trì chuû yeáu daønh cho khoái saûn xuaát (caùc phaân xöôûng). Ñöa ra nhöõng caùch thöùc nhaèm keùo daøi thôøi gian söû duïng vaø laøm taêng ñoä tin caäy cuûa thieát bò nhaèm giaûm chi phí saûn xuaát, taêng ñoä tin caäy veà ñaùp öùng cung haøng cho thò tröôøng. Nhoùm Quaûn Lyù Döï AÙn ñöa ra nhöõng coâng cuï nhaèm ñöa moät döï aùn ñöôïc trieån khai ñuùng tieán ñoä; giaûm thieåu sai soùt khi thieát keá, thi coâng, nghieäm thu döï aùn töø ñoù giaûm chi phí ñaàu tö. Nhoùm Quaûn Lyù Caûi Tieán ñöa ra nhöõng coâng cuï duøng ñaùnh giaù vaø ñöa ra nhöõng ñònh höôùng caàn taäp trung giaûi quyeát nhöõng söï coá chính yeáu cuûa heä thoáng hoaëc moät quaù trình hieän taïi nhöng giuùp heä thoáng hay quaù trình caûi thieän chaát löôïng coâng vieäc moät caùch ñaùng keå. Nhoùm Quaûn Lyù Huaán Luyeän & Ñaøo Taïo saép xeáp, toå chöùc caùc lôùp hoïc theo yeâu caàu caùc boä phaän; ñöa ra nhöõng coâng cuï ñeå giuùp boä phaän leân keá hoaïch, theo doõi tieán ñoä vaø keát quaû ñaøo taïo cuûa caùc nhaân vieân trong boä phaän mình. Nhoùm Quaûn Lyù An Toaøn giuùp caùc boä phaän hieåu vaø tuaân thuû caùc chính saùch an toaøn cuûa coâng ty; ñöa ra caùc coâng cuï giuùp boä phaän phaân tích caùc tình huoáng ruûi ro nhaèm ñöa ra caùc bieän phaùp ngaên chaän. Nhoùm Hoã Trôï Quaûn Lyù Hoà Sô giuùp caùc boä phaän quaûn lyù heä thoáng, hoà sô, taøi lieäu … moät caùch coù heä thoáng vaø thoáng nhaát. Trong quaù trình hoã trôï cho caùc boä phaän khaùc thoâng qua hoaït ñoäng cuûa nhoùm hoã trôï, caùc nhaân vieân cuõng coù cô hoäi ñeå hoïc hoûi coâng vieäc cuûa caùc boä phaän khaùc. Söï hieåu bieát coâng vieäc cuûa nhau naøy raát thuaän lôïi cho cho söï hôïp taùc laøm vieäc giöõa caùc phoøng ban cuõng nhö laø cô hoäi cho nhaân vieân xem xeùt vaø tìm kieám nhöõng coâng vieäc gaây höùng thuù vaø phuø hôïp vôùi khaû naêng cuûa mình. Caùc nhoùm naøy seõ ñöôïc ñaùnh giaù hoaït ñoäng haøng naêm. Ñieåm cuûa nhoùm seõ aûnh höôûng khoaûng 20% trong toång soá ñieåm ñaùnh giaù ñoùng goùp cuûa nhaân vieân trong naêm taøi chính qua. Chöông trình chuyeån ñoåi coâng taùc Muïc ñích cuûa chöông trình laø taïo ñieàu kieän cho moïi nhaân vieân coù cô hoäi ñöôïc hoïc hoûi, ñöôïc thoûa maõm ñam meâ caûi thieän kyõ naêng cuûa mình trong coâng vieäc. Veà phía coâng ty thì coâng ty coù theå coù nhöõng ñoäi nguõ nhaân vieân linh ñoäng vaø ña nghaønh ngheà, coù hieåu bieát roäng ñeå giaûi quyeát nhieàu vaán ñeà coù lieân quan ñeán nhieàu boä phaän, ñoàng thôøi taïo cô hoäi coù theå goïi laø coâng baèng cho moïi nhaân vieân ñöôïc thöû söùc ôû nhöõng vò trí môùi. Vieäc chuyeån ñoåi coâng taùc coù theå xaûy ra khoâng chæ beân trong moät boä phaän maø coøn coù theå qua moät boä phaän khaùc, vaø chæ neân chuyeån sang nhöõng boä phaän môùi coù ít söï khaùc bieät ñeå nhaân vieân khoâng caûm giaùc maát phöông höôùng khi coâng taùc boä phaän môùi. Ví duï: thoâng qua chöông trình huaán luyeän vaø ñaøo taïo, tröôûng boä phaän coù theå leân keá hoaïch huaán luyeän vaø ñaøo taïo ngöôøi thay theá, ñoàng thôøi leân keá hoaïch trang bò nhöõng kieán thöùc caàn thieát cô baûn cuûa boä phaän môùi maø nhaân vieân coù theå seõ qua coâng taùc sau naøy theo nguyeän voïng. Thoâng thöôøng khoaûng 3–5 naêm thì nhaân vieân coù caûm giaùc nhaøm chaùn vieäc cuõ vaø mong ñöôïc hoïc hoûi ñieàu môùi. Do vaäy chu kyø chuyeån ñoåi cuõng seõ khoaûng töø 3-5 naêm tuøy theo nhu caàu coâng vieäc, tröø nhöõng vò trí quan troïng caàn duy trì möùc ñoä chuyeân moân cao ñeå ñaûm baûo cho hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty. Vieäc chuyeån ñoåi coâng taùc laø khoâng coù tính baét buoäc. Söï thuyeân chuyeån coâng taùc coù ñöôïc khi xuaát phaùt töø yeâu caàu hoaït ñoäng kinh doanh, söï thoaû thuaän cuûa nhaân vieân, tröôûng boä phaän cuõ vaø tröôûng boä phaän môùi ñeå khoâng aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa töøng boä phaän. Taát nhieân nhaân vieân muoán ra ñi thöôøng phaûi coù traùch nhieäm höôùng daãn chính cho ngöôøi thay theá coù ñuû khaû naêng thöïc hieän coâng vieäc sau khi hoï chuyeån coâng taùc. Nhaän xeùt chung chöông trình ñaøo taïo vaø chuyeån ñoåi coâng taùc Thuaän lôïi Ngoaøi vieäc ñöôïc döï chính thöùc treân lôùp, caùc nhaân vieân ñeàu coù theå tìm nhöõng moân hoïc caàn thieát ñeå boå sung kyõ naêng cuûa mình qua thö vieän cuûa coâng ty, treân thö muïc chung treân maïng, hoaëc treân maïng noäi boä toaøn caàu cuûa coâng ty (maïng intranet): moät caùch ñeå ñoäng vieân nhaân vieân trong coâng ty khi coù cô hoäi ñöôïc hoïc hoûi, ñöôïc hoaøn thieän kyõ naêng kyõ naêng cuûa mình: nhu caàu Töï Hoaøn Thieän. Nhieàu moân hoïc ñöôïc vieát phaàn meàm theo caùch giuùp nhaân vieân töï ñaøo taïo mình sau khi caøi vaøo vi tính (hoïc theo daïng CBT – Computer Based Training) hoaëc seõ hoïc tröïc tieáp treân maïng intranet nhaèm thoûa maõn nhu caàu Töï Hoaøn Thieän Coù ñoäi nguõ giaûng vieân cuõng chính laø ngöôøi coâng ty: vöøa thoûa maõn nhu caàu Ñöôïc Toân Troïng vaø giuùp coâng ty giaûm chi phí ñaøo taïo töø söï hoã trôï beân ngoaøi. Moät phaàn ñaùnh giaù quaù trình coâng taùc cuûa nhaân vieân seõ thoâng qua vieäc hoï ñaõ xaây döïng toå chöùc, ñaøo taïo cho nhöõng ngöôøi xung quanh nhö theá naøo. Do vaäy khi moät nhaân vieân ñöôïc cöû ñi hoïc thì khi veà hoï seõ laø ngöôøi höôùng daãn moân hoïc ñoù vaø laø nguoàn tö vaán cho nhöõng ngöôøi khaùc khi caàn: Thoûa maõn nhu caàu Ñöôïc Toân Troïng vaø Töï Hoaøn Thieän Vieäc nhaân vieân ñöôïc ñaøo taïo hay töï ñaøo taïo seõ laø phaàn ñaùnh giaù quaù trình coâng taùc vaø naâng baäc. Do vaäy ñaây seõ laø ñoäng löïc giuùp hoï luoân phaán ñaáu hoïc hoûi theâm kieán thöùc vaø kyõ naêng: Taïo moâi tröôøng ñeå nhaân vieân coù ñieàu kieän thoûa maõn nhu caàu Ñöôïc Toân Troïng vaø Töï Hoaøn Thieän. Nhaân vieân ñöôïc trang bò nhieàu kieán thöùc vaø kyõ naêng seõ töï tin hôn khi giaûi quyeát coâng vieäc cuûa chính mình vaø côûi môû hôn khi hôïp taùc vôùi ngöôøi khaùc, boä phaän khaùc ñeå giaûi quyeát nhöõng coâng vieäc chung vì muïc tieâu chung cuûa coâng ty, giuùp hoï deã hoøa nhaäp vôùi caùc boä phaän khaùc trong coâng ty: Thoûa maõn nhu caàu An Toaøn (töï tin hôn trong coâng vieäc), nhu caàu Xaõ Hoäi (bieát caùch hôïp taùc vôùi caùc thaønh vieân trong nhoùm vaø khaùc nhoùm). Söï chuyeån ñoåi coâng taùc giuùp nhaân vieân coù cô hoäi hoïc hoûi vaø ñöôïc ñöông daàu vôùi nhöõng thaùch thöùc môùi: nhu caàu Töï Hoaøn Thieän. Khoù khaên Chi phí ñaøo taïo lôùn, nhaát laø luùc ban ñaàu. Khoâng phaûi nhaân vieân naøo cuõng coù vi tính rieâng ñeå coù theå thuaän lôïi hôn khi töï hoïc. Vieäc chuyeån ñoåi coâng taùc seõ laøm taêng chi phí ñaøo taïo vaø giaûm hieäu quaû coâng vieäc trong giai ñoaïn chuyeån ñoåi. Nhaân vieân töï ñaøo taïo laø ñieàu raát toát. Nhöõng neáu nhaân vieân toán nhieàu thôøi gian ngoài tröôùc maùy vi tính ñeå hoïc hoûi kieán thöùc thì ñieàu ñoù coù nghóa laø soá thôøi gian nhaân vieân laøm vieäc ñeå taïo ra lôïi nhuaän cho coâng ty giaûm. Ñaøo taïo nhöng khoâng ñuùng ngöôøi, ñuùng thôøi ñieåm, do yeâu caàu coâng vieäc kinh doanh laø moät laõng phí raát lôùn. Ñaøo taïo nhöng khoâng boá trí coâng vieäc töông öùng vôùi nhöõng gì hoï ñöôïc ñaøo taïo seõ deã phaùt sinh suy nghó ra ñi do caûm thaáy khoâng haøi loøng vôùi vò trí hieän taïi. Khoâng phaûi nhaân vieân naøo cuõng mong muoán ñöôïc ñaøo taïo, chuyeån ñoåi coâng taùc do moät soá haïn cheá (nhaát laø lao ñoäng tay chaân) nhö trình ñoä coù giôùi haïn, ngaïi thay ñoåi, ngaïi hoïc theâm… Tuy nhieân trong 2 naêm qua coâng ty haàu nhö ñaõ khoâng toå chöùc ñuû nhöõng khoùa huaán luyeän caàn thieát, nhaát laø nhöõng moân lieân quan ñeán kyõ naêng chung vaø kyõ naêng quaûn lyù cho nhaân vieân. Vaø do vaäy chính saùch chuyeån ñoåi coâng taùc cuõng khoâng ñöôïc quan taâm ñuùng möùc. Moät soá nhaân vieân cuõ ra ñi, coâng vieäc kinh doanh môû roäng, nhaân vieân coù kyõ naêng ít daàn, lôùp keá thöøa chöa ñuû vöõng, ñieàu ñoù laøm aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán chaát löôïng trong coâng vieäc kinh doanh cuûa coâng ty. 2.2.2.2 Chính saùch khen thöôûng Nhaèm thoûa maõn nhu caàu ñöôïc Toân Troïng cuûa nhaân vieân. Söï khen thöôûng ñuùng vieäc, ñuùng luùc, ñuùng ngöôøi seõ laø ñoäng löïc raát lôùn khoâng chæ cho nhaân vieân ñöôïc thöôûng laäp laïi haønh vi ñaùng ñöôïc tuyeân döông maø coøn kích thích ñoäng vieân nhöõng thaønh vieân khaùc noi theo nhöõng haøng vi caàn khuyeán khích ñoù. A. Heä thoáng khen thöôûng ñöôïc thieát keá cho treân möùc ñoä nhaø maùy, nhoùm vaø töøng caù nhaân. Khen thöôûng ñöôïc döïa vaøo nhöõng nguyeân taéc sau: Nhaán maïnh ñeán thaønh coâng hôn laø loãi laàm Thoâng baùo khen thöôûng cho nhaân vieân moät caùch roäng raõi Thoâng baùo khen thöôûng tröïc tieáp cho caù nhaân moät caùch toân troïng Söï khen thöôûng phaûi ñöôïc thöïc hieän sao cho ngöôøi ñöôïc nhaän caûm thaáy töï haøo vôùi ñoùng goùp ñaëc bieät cuûa hoï trong coâng vieäc kinh doanh cuûa coâng ty. Choïn thôøi ñieåm phaûi thích hôïp Thoâng tin duøng thoâng baùo veà giaûi thöôûng phaûi roõ raøng vaø cho thaáy moái quan heä giöõa khen thöôûng vaø thaønh quaû maø nhaân vieân ñaït ñöôïc Khuyeán khích söï khen thöôûng xuyeân suoát trong toå chöùc Danh saùch nhöõng phaàn thöôûng thuoäc beân trong vaø phi tieàn teä: Nhöõng phaàn thöôûng naøy neân ñöôïc söû duïng theo caùch Nhö laø moät phaàn cuûa W&DP (Work & Development Plan – keá hoaïch laøm vieäc vaø phaùt trieån) cho töøng nhaân vieân khi xem xeùt: nhöõng huaán luyeän trong töông lai, vò trí môùi cho hoï trong nhöõng döï aùn, nhöõng phaûn hoài ngôïi khen treân nhöõng keá quaû maø nhaân vieân ñaït ñöôïc Nhö laø coâng vieäc haøng ngaøy Phaûn hoài: khen ngôïi nhöõng keát quaû vöôït mong ñôïi cuûa nhaân vieân: baèng lôøi hay vaên baûng töø ngöôøi quaûn lyù; yeâu caàu nhaân vieân giuùp ñôõ coâng ty hoaøn thaønh moät coâng vieäc quan troïng cho coâng ty. Söï uûy quyeàn: uûy quyeàn ñöôïc ñaïi dieän tham döï moät soá cuoäc hoïp lieân quan; uûy quyeàn ñöôïc ra quyeát ñònh cho nhöõng tröôøng hôïp cuï theå; boá trí vaøo nhöõng döï aùn ñaëc bieät hay quan troïng trong coâng ty Vôùi nhoùm Hoan ngheânh thaønh vieân môùi trong nhoùm Ñaët taám aûnh cuûa caùc thaønh vieân nhoùm treân baûng thoâng tin Khen baèng lôøi nhöõng coâng vieäc ñöôïc hoaøn thaønh toát Laäp danh saùch nhöõng coâng vieäc ñöôïc hoaøn thaønh toát nhaát trong nhoùm Nhaø quaûn trò caáp cao luoân tham döï nhöõng cuoäc hoïp ñaàu tieân cuûa nhoùm döï aùn ñaëc bieät AÊn tröa chung vôùi laõnh ñaïo Göûi thö caûm ôn tôùi caùc thaønh vieân nhoùm treân nhöõng thaønh quaû ñoùng goùp cuûa nhoùm cho hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty Phaàn thöôûng cho nhoùm Caáp baèng khi nhaân vieân hoaøn thaønh toát khoùa huaán luyeän hay coâng vieäc Moùn quaø nhoû coù bieåu töôïng cuûa coâng ty nhö vieát, ly nöôùc, noùn, aùo, saûn phaåm cuûa coâng ty Moät phieáu aên toái chung cho caùc thaønh vieân trong nhoùm Ghi nhaän vaø khen thöôûng nhöõng thaønh quaû cuûa nhöõng maët sau: Caûi tieán – giuùp mang laïi hieäu quaû trong coâng vieäc An toaøn – giaûm ruûi ro veà tai naïn khi thöïc hieän coâng vieäc Chaát löôïng – ñaùp öùng hay vöôït möùc tieâu chuaån cuûa coâng ty Trieån khai thaønh coâng döï aùn hay tung saûn phaåm môùi ra thò tröôøng Hoaøn thaønh coâng vieäc vöôït möùc mong ñôïi cuûa nhoùm hay caù nhaân Giaûm toån thaát, maát maùt Coù nhöõng haønh vi ñaùng ñöôïc bieåu döông C. Khen thöôûng ñöôïc thöïc hieän trong caùc cuoäc hoïp sau: Hoïp nhoùm Haèng ngaøy Hoïp toaøn nhaø maùy Haèng thaùng Hoïp rieâng caù nhaân 1:1 Haèng ngaøy Caùc giaûi thöôûng ñöôïc trao döïa vaøo nhöõng caûi tieán hay thaønh tích noåi baät nhaát trong thaùng, trong quí vaø trong naêm. 2.2.2.3 Chöông trình phuùc lôïi Nhaèm thoûa maõn nhu caàu An Toaøn cuûa caùc nhaân vieân trong coâng ty. Caùc nhaân vieân kyù hôïp ñoàng moät naêm trôû leân ñeàu ñöôïc tham gia baûo hieåm y teá vaø baûo hieåm xaõ hoäi, tham gia coâng ñoaøn vaø ñöôïc höôûng caùc tieâu chuaån cuûa ngöôøi lao ñoäng theo luaät ñònh. Ngoaøi ra coâng ty coøn mua rieâng baûo hieåm 24/24 cho moïi nhaân vieân trong coâng ty nhaèm giaûm nhöõng ruûi ro vaø toån thaát cuûa nhaân vieân khi bò tai naïn duø trong hay ngoaøi giôø laøm vieäc. Coù phuï caáp cho caùc tröôøng hôïp ma chay, cöôùi hoûi, sinh nhaät, nghæ döôõng söùc … theo qui ñònh cuûa coâng ty vaø do coâng ñoaøn quaûn lyù. Duøng caùc saûn phaåm coâng ty ñeå thöôûng trong caùc ngaøy teát, leã, söï kieän ñaëc bieät trong coâng ty. Moãi nhaân vieân baäc 2 trôû leân seõ ñöôïc nhaän 2 thaùng löông thöôûng vaøo dòp cuoái naêm. Nhaân vieân baäc 1 trôû xuoáng ñöôïc nhaän 1 thaùng löông thöôûng cuoái naêm. Vôùi ban quaûn trò baäc cao ñöôïc theâm nhöõng chöông trình phuùc lôïi khaùc. Chöông trình phuùc lôïi cuõng nhö hoaït ñoäng coâng ñoaøn trong coâng ty ñöôïc coi laø maïnh so vôùi caùc doanh nghieäp cuøng caáp khaùc. Töø ngaøy thaønh laäp ñeán nay chöa xaûy ra nhöõng maâu thuaãn nghieâm troïng giöõa nhaân vieân, coâng ñoaøn vaø thaønh phaàn ban laõnh ñaïo. Ñieàu ñoù coù ñöôïc laø do coâng ty tuaân thuû nghieâm nhöõng qui ñònh trong boä luaät cho ngöôøi lao ñoäng, taïo moâi tröôøng vaên hoùa toân troïng giöõa caùc nhaân vieân khi laøm vieäc vôùi nhau cuõng nhö coù nhöõng quó döï phoøng daønh cho baûo hieåm cho nhaân vieân. 2.2.2.4 Quaûn lyù löông thöôûng/caùch ñaùnh giaù nhaân vieân Caùc caáp baäc trong coâng ty Moâ hình caáp baäc trong coâng ty goàm coù 5 caáp chính, moãi caáp coù theå coù nhöõng phaân baäc phuï. Bao goàm: Caáp nhaân vieân: goàm 4 baäc (baäc 1, baäc 2, baäc 3 vaø baäc 4) Caáp quaûn lyù 1: thöôøng laø caùc tröôûng boä phaän Caáp quaûn lyù 2: thöôøng laø caùc giaùm ñoác ngaønh nhö khoái saûn xuaát, marketing, taøi chính Caáp quaûn lyù 3: thöôøng laø caáp quaûn lyù vuøng nhö vuøng baéc Myõ, vuøng chaâu aâu, vuøng nam aù Caáp quaûn lyù 4: thöôøng laø caáp quaûn lyù toaøn caàu nhö chuû tòch, phoù chuû tòch taäp ñoaøn Moãi caáp baäc ñeàu coù nhöõng yeâu caàu nhaát ñònh veà kyõ naêng, kinh nghieäm, veà nhöõng ñoùng goùp cho vieäc xaây duïng toå chöùc hay nhöõng ñoùng goùp cho coâng vieäc kinh doanh cuûa coâng ty. Vieäc töôøng minh nhöõng yeâu caàu naøy cho moïi nhaân vieân nhaèm giuùp nhaân vieân xaùc ñònh höôùng phaán ñaáu ñeå coù theå coù cô hoäi leân baäc, ñöôïc thoûa maõn nhu caàu Töï Troïng vaø Töï Hoaøn Thieän cuûa nhaân vieân. Tuy nhieân vieäc leân baäc coøn phuï thuoäc vaøo moät yeáu toá raát quan troïng ñoù laø do nhu caàu kinh doanh. Vieäc naâng baäc döïa vaøo moät soá yeáu toá: Möùc ñoä ñoùng goùp cho coâng vieäc kinh doanh cuûa coâng ty Döïa vaøo caùc yeáu toá ñaùnh giaù naêng löïc cuûa nhaân vieân Söï hoaøn thaønh coâng vieäc trong naêm qua Nhöõng kieán thöùc, kinh nghieäm, kyõ naêng maø hoï coù Nhöõng ñoùng goùp vaøo vieäc xaây döïng cho toå chöùc, vi duï nhö ñaõ huaán luyeän nhöõng gì, cho ai? … Nhöõng ñoùng goùp ñeå caûi tieán coâng vieäc … Heä thoáng ñaùnh giaù möùc ñoä ñoùng goùp cuûa nhaân vieân Muïc ñích nhaèm ñaùnh giaù vaø ghi nhaän nhöõng ñoùng goùp cuûa nhaân vieân trong naêm vöøa qua vaø nhöõng döï ñònh cuûa nhaân vieân trong nhöõng naêm tôùi, thoûa maõn nhu caàu Töï Troïng vaø Töï Hoaøn Thieän cuûa nhaân vieân. Heä thoáng naøy raát quan troïng vì neáu nhaân vieân tin raèng coâng ty coù heä thoáng ñaùnh giaù nhaân vieân coâng baèng döïa treân nhöõng tieâu chuaån coù theå ñònh löôïng ñöôïc seõ laøm giaûm söï baát maõn cuûa nhaân vieân veà löông hay khen thöôûng khi hoï so saùnh moät caùc chuû quan vôùi nhau, cuõng nhö nhaân vieân bieát ñöôïc caùch taäp trung phaán ñaáu ñeå coù theå ñöôïc khen thöôûng hay ñöôïc taêng löông. Heä thoáng bao goàm: Veà phía nhaân vieân: Cuoái moãi naêm taøi chính moãi nhaân vieân seõ hoaøn thaønh W&DP (Work & Development Plan) vaø thaûo luaän vôùi ngöôøi quaûn lyù tröïc tieáp. Noù bao goàm caùc muïc: a/ Lieät keâ vaø ñaùnh giaù nhöõng hoaït ñoäng trong naêm vöøa qua. Nhöõng ñoùng goùp xaây döïng toå chöùc vaø coâng vieäc kinh doanh cuûa coâng ty Keát quaû cuûa nhöõng hoaït ñoäng trong naêm qua so vôùi möùc keá hoaïch. Nhöõng caûi tieán, nhöõng ñoùng goùp saùng taïo cho coâng ty. b/ Ñöa ra nhöõng keá hoaïch ñònh laøm trong naêm môùi vôùi söï ñoàng yù cuûa ngöôøi quaûn lyù tröïc tieáp. Moãi coâng vieäc phaûi ñöôïc löôïng hoùa, coù theå ño ñaïc vaø ñaùnh giaù. Noùi chung caùc thoâng soá ñeå ñaùnh giaù neân laø SMAC (Specific – Measurable – Achievable - Consistent) töùc laø ñaëc tröng, coù theå ño ñöôïc, coù theå ñaït ñöôïc vaø thoâng soá ño vaø phöông phaùp ño khoâng neân thay ñoåi, thieáu nhaát quaùn. c/ Nhöõng mong ñôïi veà ngheà nghieäp: nhaèm muïc ñích cho ngöôøi quaûn lyù tröïc tieáp bieát nhöõng coâng vieäc maø mình mong muoán laøm trong töông lai. Döïa vaøo ñoù ngöôøi quaûn lyù tröïc tieáp seõ leân keá hoaïch ñaøo taïo vaø chuyeån coâng taùc khi coù ñieàu kieän. Ví duï nhö nhaân vieân saûn xuaát muoán ñöôïc laøm nhöõng boä phaän khaùc nhö boä phaän mua haøng, boä phaän leân keá hoaïch saûn xuaát, phoøng kyõ thuaät, boä phaän döï aùn ... ñeå ñöôïc hoïc hoûi vaø ñeå coù cô hoäi naâng baäc. Tuy nhieân vieäc chuyeån coâng taùc naøy seõ phuï thuoäc raát nhieàu vaøo nhöõng yeáu toá nhö: naêng löïc nhaân vieân ñoù, khi nhaân vieân ñi hoï phaûi ñaøo taïo ñeå coù ngöôøi thay theá hoï trong nhieäm vuï hieän taïi ñeå tröôûng boä phaän hieän taïi coù theå cho pheùp hoï ñi, tröôûng boä phaän môùi sau khi phoûng vaán ñoàng yù nhaän, vaø nhaát laø do nhu caàu coâng vieäc... Veà phía ngöôøi quaûn lyù tröïc tieáp: a/ Ñaùnh giaù nhöõng ñoùng goùp cuûa caùc nhaân vieân thuoäc caáp vaø phaân loaïi möùc ñoä ñoùng goùp. b/ Phaân tích nhöõng maët maïnh vaø yeáu cuûa töøng nhaân vieân ñeå coù keá hoaïch ñaøo taïo thích hôïp. Veà kyõ naêng noù coù theå laø nhöõng maët nhö : chuyeân moân, kyõ naêng laõnh ñaïo, kyõ naêng giaûi quyeát vaán ñeà, kyõ naêng laøm vieäc vôùi ngöôøi khaùc ... c/ Ñoùng goùp cho baûng keá hoaïch hoaït ñoäng vaø höôùng phaùt trieån ngheà nghieäp töông lai cuûa nhaân vieân thuoäc caáp. d/ Ñeà nghò naâng baäc hay naâng löông khi nhaân vieân thuoäc caáp ñaït nhöõng yeâu caàu do coâng ty ñeà ra. Sau khi ñaùnh giaù, ñieåm toång keát (rating) cuûa moät nhaân vieân seõ ñeán töø 3 nguoàn: Do thaønh tích caù nhaân trong naêm qua : chieám khoaûng 50% Do thaønh tích cuûa boä phaän maø nhaân vieân ñoù thuoäc veà : chieám khoaûng 30% Do keát quaû hoaït ñoäng cuûa nhoùm maø hoï tham gia: chieám khoaûng 20% Duøng ñieåm naøy ñeå ñaùnh giaù khoâng chæ caùc nhaân vieân trong boä phaän vôùi nhau maø coøn coù theå so saùnh nhaân vieân cuûa boä phaän naøy vôùi boä phaän khaùc. Ñieàu naøy giuùp cho phaân boå naâng baäc vaø naâng löôïng trong toaøn coâng ty ñöôïc coâng baèng hôn. Vieäc naâng baäc vaø taêng löông khoâng chæ laø söï ghi nhaän nhöõng ñoùng goùp cuûa nhaân vieân trong naêm qua maø coøn laø caùch ñeå nhaân vieân thoûa maõn hôn vôùi nhu caàu veà tieàn löông cuûa mình. Sô löôïc caùch thöùc traû löông Coâng ty luoân ghi nhaän söï ñoùng goùp cuûa nhaân vieân vaø ñeàn buø söï ñoùng goùp ñoù moät caùch töông xöùng theo 3 muïc ñích sau: Möùc ñeàn buø raát caïnh tranh treân thò tröôøng lao ñoäng: thoâng qua löông cô baûn vaø chöông trình phuùc lôïi, coâng ty luoân ñeàn buø baèng hoaëc vöôït hôn khi so saùnh vôùi nhöõng coâng ty haøng ñaàu khaùc. Caùc giaûi thöôûng ñaëc bieät: daønh cho nhöõng nhaân vieân ñoùng goùp raát lôùn cho söï thaønh coâng cuûa coâng ty treân thöông tröôøng. Trôû thaønh coå ñoâng cuûa coâng ty: Thoâng qua chöông trình öu ñaõi ñaëc bieät. Nguyeân taéc traû löông cuûa coâng ty bao goàm: Coâng baèng: Coâng ty traû löông nhaân vieân moät caùch coâng baèng, quan taâm ñuû ñeán phuùc lôïi cho töøng caù nhaân. Ñaùnh giaù nhaân vieân thoâng qua nhöõng ñoùng goùp coù hieäu quaû cuûa hoï cho coâng ty: Coâng ty khuyeán khích vaø töôûng thöôûng nhöõng caù nhaân coù nhöõng thaønh tích vöôït troäi, khaû naêng vöôït khoù vaø luoân trong nhoùm daãn ñaàu. Do nhu caàu kinh doanh cuûa coâng ty: Coâng ty xaây döïng keá hoaïch traû löông phuø hôïp nhaèm hoã trôï cho coâng ty ñaït ñöôïc nhöõng muïc ñích vaø muïc tieâu cuûa mình. Vieäc töôøng minh chính saùch traû löông cuûa coâng ty vôùi nhaân vieân nhaèm giuùp coâng ty thu huùt, khuyeán khích cuõng nhö giöõ laïi nhöõng nhaân vieân coù naêng löïc ñeå giuùp ñôõ cho söï phaùt trieån cuûa coâng ty. Coù hieåu veà heä thoáng traû löông Caûm nhaän khi nhaän löông Raát roõ Khaù roõ Khoâng roõ Khoâng bieát Raát coâng baèng 21% 11% 3% 5% Khaù coâng baèng 51% 61% 47% 31% Khoâng coâng baèng 23% 25% 41% 41% Raát khoâng coâng baèng 5% 2% 9% 23% Baûng 2. 5: Ñaùnh giaù möùc ñoä haøi loøng veà möùc löông nhaän ñöôïc vôùi möùc ñoä hieåu bieát veà caùch thöùc traû löông Nguoàn: Salary Performance Rating System Heä thoáng traû löông cuûa coâng ty ñöôïc xaây döïng treân cô sôû: Möùc löông phaûi raát caïnh tranh treân thò tröôøng lao ñoäng: trong ñoù möùc löông cuûa nhaân vieân seõ döïa vaøo möùc löông cuûa nhöõng coâng ty haøng ñaàu khaùc, cuõng nhö khaû naêng thaêng tieán cuûa nhaân vieân trong coâng ty. COÂNG VIEÄC Giaù trò treân thò tröôøng Khoaûng löông Ñöôøng cong taêng löông NHAÂN VIEÂN Möùc ñoä ñoùng goùp Kinh nghieäm Keá hoaïch taêng löông Möùc löông seõ döïa vaøo khaû naêng ñoùng goùp cuûa nhaân vieân: möùc traû löông cuõng nhö vieäc taêng löông cuûa nhaân vieân seõ laø khaùc nhau döïa theo khaû naêng ñoùng goùp cuûa nhaân vieân ñoù cho coâng vieäc cuûa coâng ty. Baûng 2.6 Moâ hình traû löông cuûa coâng ty P&G Nguoàn: Global Compensation System Manual Caùch xaây döïng möùc löông caïnh tranh treân thò tröôøng lao ñoäng: Vieäc so saùnh möùc löông traû nhaân vieân trong coâng ty vôùi möùc löông maø ngöôøi lao ñoäng töông ñöông ñöôïc traû beân ngoaøi thò tröôøng raát quan troïng. Nhaân vieân luoân so saùnh thu nhaäp cuûa hoï khoâng chæ giöõa nhaân vieân trong coâng ty vôùi nhau maø hoï coøn so saùnh giöõa hoï vôùi nhaân vieân trong coâng ty khaùc. Söï cheânh leäch quaù nhieàu giöõa möùc löông maø hoï ñöôïc traû cho coâng vieäc hoï laøm so vôùi beân ngoaøi coù theå gaây baát maõn vì söï thieáu Toân Troïng ñoái vôùi khaû naêng vaø thaønh quaû maø hoï ñoùng goùp cho coâng ty. Do vaäy, cô sôû ñeå xaây döïng möùc löông moät caùch coù caïnh tranh treân thò tröôøng laø ñieàu raát quan troïng. Tröôùc tieân coâng tyï chia coâng vieäc thaønh nhöõng vieäc ñaëc tröng, sau ñoù ñaùnh giaù möùc ñoä maø moãi coâng vieäc ñoù yeâu caàu thoâng qua nhöõng yeáu toá chính (kyõ naêng giaûi quyeát vaán ñeà, kinh nghieäm, khaû naêng laõnh ñaïo…), sau ñoù so saùnh keát quaû thu ñöôïc vôùi nhöõng coâng ty haøng ñaàu khaùc. Coâng tyï coù theå töï laøm hay tham gia chung vôùi nhöõng coâng ty haøng ñaàu khaùc ñeå khaûo saùt nhaèm xaùc ñònh toång löôïng tieàn ñöôïc traû trong thò tröôøng lao ñoäng. Thoâng qua thoâng tin thu ñöôïc coâng tyï thaønh laäp khoaûng löông thích hôïp cho töøng loaïi coâng vieäc. Vieäc khaûo saùt naøy seõ ñöôïc thöïc hieän ñònh kyø nhaèm: Ñaûm baûo möùc löông coâng tyï traû cho nhaân vieân trong hieän taïi coù söùc caïnh tranh . Coù keá hoaïch kòp thôøi ñeå giöõ nhaân vieân coù naêng löïc vaø raát caàn thieát cho hoaït ñoäng cuûa coâng ty ôû laïi. Döï kieán möùc bieán ñoäng löông trong töông lai. Khoaûng löông laø khoaûng tieàn phaûi traû cho loaïi hình coâng vieäc naøo ñoù töø toái thieåu ñeán toái ña, muïc ñích cho bieát khoaûng löông seõ phaûi traû cho moät nhoùm ngöôøi coù cuøng loaïi hình coâng vieäc, cuøng caáp baäc. Tuy nhieân noù khoâng coù xaùc ñònh möùc löông cuûa moãi caù nhaân nhoùm ñoù laø bao nhieâu trong khoaûng löông ñoù. Ñeå xaùc ñònh möùc löông moãi caù nhaân ngöôøi ta duøng yeáu toá möùc ñoä theå hieän cuûa caù nhaân ñoù trong coâng vieäc cuõng nhö soá naêm kinh nghieäm cuûa caù nhaân trong coâng vieäc ñoù. Möùc ñoä ñoùng goùp cuûa nhaân vieân ñöôïc xaây döïng döïa vaøo moâ hình ñöôøng cong hoïc hoûi (coù ñoä doác lôùn vaøo luùc ñaàu vaø baèng khoâng sau ñoù). Ñieàu naøy coù nghóa laø moät caù nhaân trong moät coâng vieäc cuï theå naøo ñoù seõ hoïc hoûi vaø khaû naêng ñoùng goùp Hình 2.7 Ñöôøng cong taêng löông Nguoàn: Salary Performance Rating System cuûa caù nhaân ñoù trong coâng vieäc cuï theå ñoù seõ raát nhanh trong nhöõng naêm ñaàu, nhöõng naêm sau ñoù möùc ñoä hoïc hoûi seõ giaûm daàn (giaû söû raèng caù nhaân ñoù vaãn duy trì möùc ñoä ñoùng goùp cuûa mình cho coâng vieäc). Möùc ñoä ñoùng goùp cuûa moãi nhaân vieân trong coâng vieäc seõ ñöôïc xem xeùt haøng naêm vaø ñöôïc chia laøm 3 möùc ñoä 1, 2, 3 vaø ñöôïc phaân boå nhö sau: Möùc ñoä (Rating) Ñöôïc phaân boå 20% 65% 15% Taïi ñieåm maø löôïng hoïc hoûi khoâng taêng theo thôøi gian seõ tuøy thuoäc vaøo töøng coâng vieäc cuï theå. Coâng ty thöôøng phaân laøm ba loaïi: 3-5 naêm, 5-8 naêm, 8-12 naêm. Nhaän xeùt moâ hình traû löông cuûa coâng ty Thuaän lôïi Xeùt veà toång theå, Coâng ty coù nhöõng giaù trò caên baûn vaø nguyeân taéc hoaït ñoäng döïa treân söï toân troïng vaøo khaû naêng cuûa nhaân vieân, coâng ty tin raèng nhaân vieân trong coâng ty luoân mong muoán ñöôïc Toân Troïng khaû naêng cuûa hoï vaø mong muoán ñöôïc Hoaøn Thieän caùc kyõ naêng cuûa mình. Do vaäy noù khaù phuø hôïp moâ hình traû löông naøy. Coâng ty coù heä thoáng quaûn lyù nhaân söï ñuû maïnh ñeå duy trì vaø kieåm soaùt hoaïch ñònh chöông trình löông boång cho toaøn boä nhaân vieân, giuùp coâng ty vöøa xaây döïng möùc löông caïnh tranh so vôùi beân ngoaøi, vöøa phuø hôïp vôí tình hình phaùt trieån kinh doanh cuûa coâng ty. Coâng ty coù ñuû ngaân saùch ñeå laáy nhöõng thoâng tin caàn thieát töø thò tröôøng lao ñoäng cuõng nhö khuynh höôùng phaùt trieån cuûa moät thò tröôøng ñeå coù theå hoaïch ñònh ngaân saùch traû löông töông ñoái chính xaùc. Ñieàu naøy seõ laøm nhaân vieân caûm thaáy ñöôïc Toân Troïng khi so saùnh thu nhaät cuûa hoï vôùi beân ngoaøi coâng ty. Taát caû tieán trình leân keá hoaïch löông cho nhaân vieân coù theå thöïc hieän treân maïng. Vaø do vaäy coâng vieäc quaûn lyù löông ñaõ ñöôïc giao tröïc tieáp xuoáng cho caùc nhaø quaûn lyù boä phaän, phoøng nhaân söï chæ ôû daïng tö vaán. Quaûn lyù traû löông seõ chæ caàn moät ngöôøi cho caû khu vöïc. Vieäc quaûn lyù löông thoâng qua heä thoáng SAP seõ giuùp cho caùc nhaø quaûn trò ruùt ra nhöõng thoâng tin höõu ích cho coâng taùc quaûn lyù cuõng nhö hoaïch ñònh ngaân quyõ traû löông cho nhöõng naêm sau ñöôïc chính xaùc hôn. Vieäc trieån khai heä thoáng SAP seõ giaûm bôùt coâng vieäc phaûi laøm cho boä phaän nhaân söï. Vôùi caùch so saùnh möùc traû löông trong coâng ty vôùi moâ tröôøng beân ngoaøi giuùp coâng ty vaø ngöôøi lao ñoäng an taâm raèng möùc löông ñaõ ñöôïc traû caïnh tranh. Theå hieän söï Toân Troïng vaø khaû naêng vaø nhöõng ñoùng goùp cuûa nhaân vieân cho coâng vieäc kinh doanh cuûa coâng ty. Vaø coâng ty tin raèng vôùi möùc löông caïnh tranh naøy, coâng ty seõ thoûa maõn ñöôïc nhu caàu veà möùc löông hôïp lyù trong coâng ty: nhu caàu Theå Lyù vaø An Toaøn Khoù khaên Chi phí ñaàu tö cô sôû haï taàng nhö caùc dòch vuï coâng ngheä thoâng tin, trang thieát bò ñeå coù theå taän duïng ñöôïc tieän ích töø coâng ngheä thoâng tin ñem laïi khoâng nhoû. Vieäc traû löông theo ñöôøng cong taêng löông seõ giuùp nhaân vieân taêng löông cao trong nhöõng naêm ñaàu. Nhöng seõ coù nhöõng nhaân vieân khoâng coù khaû naêng thaêng tieán ñeå naâng baäc. Do vaäy sau 3 ñeán 5 naêm, löông hoï seõ khoâng taêng ñaùng keå so vôùi tröôùc ñaây khieán nhaân vieân ñoù khoâng haøi loøng. Vieäc traû theo caùch taêng nhanh trong nhöõng naêm ñaàu seõ coù baát lôïi tieàm taøng khi giaù lao ñoäng treân thò tröôøng baát ngôø giaûm moät caùch ñaùng keå, vaø coâng ty raát khoù ñeå maø giaûm löông cuûa nhaân vieân. Voâ hình chung laøm taêng bieán phí so vôùi nhöõng coâng ty khaùc. Moâ hình phuø hôïp hôn vôùi nhaân vieân coù khaùt voïng chieán thaéng, muoán ñöôïc hoïc hoûi, ñöôïc vöôn leân ñeå khaúng ñònh mình. Tuy nhieân, ñoái vôùi tình hình ôû Vieät nam, khi ñaàu tö saûn xuaát, choïn löïa phöông aùn ñaàu tö coù nhieàu coâng vieäc laøm baèng tay chaân thì ñoâi khi chi phí reû hôn nhieàu so vôùi ñaàu tö töï ñoäng hoùa. Soá löôïng coâng nhaân taêng cao, ña phaàn an phaän, khoù vaïch ra höôùng phaán ñaáu, do vaäy vieäc aùp duïng theo moâ hình taêng löông theo ñöôøng cong hoïc hoûi chæ laøm taêng coâng vieäc voâ ích cho ngöôøi quaûn lyù tröïc tieáp vì tính hieäu quaû khoâng cao. Ñeå aùp duïng moâ hình, coâng ty phaûi töôøng minh tieâu chuaån ñeå phaán ñaáu, phaûi coù nhöõng hoã trôï nhö ñaøo taïo vaø huaán luyeän nhöõng kyõ naêng, kieán thöùc keøm theo. Tuy nhieân, neáu ñaøo taïo vaø huaán luyeän khoâng hôïp lyù, khoâng ñuùng ngöôøi, ñuùng thôøi ñieåm vaø khoâng do yeâu caàu cuûa coâng vieäc kinh doanh thì seõ laøm taêng gaùnh naëng chi phí ñaøo taïo. Moät soá ngöôøi ñöôïc ñaøo taïo nhöng neáu khoâng ñöôïc söû duïng seõ raát deã daøng töø boû coâng ty ñeå qua laøm nhöõng coâng ty khaùc vôùi lyù do nhö vöøa ñöôïc löông cao hôn, ñoàng thôøi coù theå aùp duïng nhöõng ñieàu mình hoïc vaøo moâi tröôøng môùi ñeå coù cô hoäi khaúng ñònh mình. 2.2.3 Nhaän xeùt chung veà tình hình nguoàn nhaân löïc cuûa coâng ty Töø naêm 1995 coâng ty baét ñaàu ñi vaøo hoaït ñoäng taïi Vieät Nam. Nhöõng ngaøy ñaàu tieân thaønh laäp coâng ty coù xu höôùng tuyeån nhaân vieân coù trình ñoä ñaïi hoïc trôû leân vaøo caùc vò trí khaùc nhau trong coâng ty. Coù vaøi ñieåm ñaùng ghi nhaän trong giai ñoaïn tuyeån duïng naøy: Söï cheânh leäch löông giöõa kyõ thuaät trung caáp vaø ñaïi hoïc môùi ra tröôøng, theo coâng ty, trong giai ñoaïn naøy cheânh leäch khoâng nhieàu. Nhöõng vò trí chuû choát thöôøng daønh cho nhöõng ngöôøi ñaõ töøng toát nghieäp ôû nöôùc ngoaøi, hoaëc raát coù kinh nghieäm trong lónh vöïc maø hoï seõ ñaûm ñöông trong coâng ty. Coù nhieàu sinh vieân môùi ra tröôøng ñöôïc tuyeån trong giai ñoaïn naøy. Nhieàu coâng nhaân cuõ cuûa beân ñoái taùc lieân doanh phía Vieät nam ñaõ ra ñi vôùi lyù do saûn löôïng giaûm vaø ñoäi nguõ naøy khoâng ñaùp öùng yeâu caàu ñoåi môùi coâng ngheä. Coù nhöõng ñieåm thuaän lôïi ñoù laø Vôùi nhöõng nhaân vieân treû, chöa aûnh höôûng hay aûnh höôûng chöa nhieàu vaên hoùa coâng ty cuõ seõ deã thích öùng hôn vôùi vaên hoùa, caùch thöùc laøm vieäc cuûa coâng ty. Deã aùp duïng moâ hình chuyeån ñoåi coâng taùc do hoï coù nhöõng tri thöùc cô baûn nhaát ñònh. Nhöõng ngaøy ñaàu, coâng ty caàn xaây döïng nhieàu chöông trình, nhieàu heä thoáng lieân quan ñeán quaûn lyù theo nhöõng tieâu chuaån cuûa coâng ty nhö nhöõng heä thoáng veà quaûn lyù nhaân söï, veà an toaøn, veà chaát löôïng saûn phaåm… vöøa ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu veà quaûn lyù cuûa coâng ty meï vöøa laøm cô sôû ñeå phaùt trieån coâng ty sau naøy. Tuy nhieân vaãn coøn ñoù nhöõng yeáu toá baát lôïi Coù luùc cao nhaát tyû leä töø ñaïi hoïc trôû leân coù treân 80%. Vaø ñaây laø yeáu toá gaùnh naëng sau naøy veà: chi phí ñaøo taïo, chi phí tieàn löông, coù nhieàu nhaân vieân vôùi trình ñoä ñaïi hoïc khoâng caûm thaáy haøi loøng vôùi vai troø vaø traùch nhieäm trong hieän taïi neân ra ñi. Ñieàu naøy caøng theå hieän roõ hôn khi ñaàu tö vaøo Vieät nam trong ngaønh naøy vôùi nhöõng daây chuyeàn hieän ñaïi, töï ñoäng hoùa cao, ít ngöôøi vaän haønh laø khoâng kinh teá baèng ñaàu tö thaáp hôn nhöng söû duïng nhieàu lao ñoäng tay chaân hôn. Chi phí ñeàn buø cho nhöõng coâng nhaân cuõ ñeå hoï ra ñi khaù cao. Tuy nhieân cho ñeán naêm 2000, do tình hình caïch tranh vôùi caùc coâng ty cuøng ngaønh haøng ngaøy caøng khoác lieät, coù nhöõng yeáu toá sau trôû thaønh baát lôïi vôùi caùch quaûn lyù cuõ cuûa coâng ty taïi Vieät nam: Möùc löông vaø möùc ñoä haøi loøng moät soá coâng vieäc cuûa nhaân vieân ñaõ coù söï caùch bieät roõ reät. Do caùch thöùc traû löông cho nhaân vieân khoâng coù thöôûng, traû löông theo ñöôøng taêng löông, löông sau thueá phaûi caïnh tranh vôùi caùc coâng ty haøng ñaàu khaùc ñieàu ñoù raát baát lôïi khi tình hình kinh doanh khoâng thuaän lôïi do khoâng theå giaûm tieàn löông cuûa nhaân vieân. Trong caùch tuyeån duïng, neáu aùp duïng theo baøi baûn cuûa coâng ty, thì öùng vieân ñuû khaû naêng thì khoâng muoán vaøo hoaëc laøm laâu vôùi vai troø coâng nhaân; coøn nhöõng ngöôøi coù theå laøm nhöõng vò trí ñoù thì laïi khoâng ñuû tieâu chuaån toái thieåu cuûa baøi traéc nghieäm cuõng nhö phoûng vaán tröïc tieáp. Töø naêm 2001 ñeán nay, do taäp trung vaøo vieäc taêng saûn löôïng nhieàu hôn vaøo taøi saûn con ngöôøi, nhöõng thieáu soùt baét ñaàu boäc loä trong thôøi gian qua: Coù nhöõng giai ñoaïn nhaân vieân môùi tuyeån vaøo ñöôïc ñöa vaøo saûn xuaát ngay. Nhöõng nhaän thöùc nhaát ñònh caàn thieát veà daây chuyeàn, veà quaûn lyù chaát löôïng, veà an toaøn… chöa ñöôïc höôùng daãn, daãn ñeán haøng loaït vaán ñeà veà söï coá phaùt sinh. Luoân coá gaéng tuyeån ñuû ngöôøi theo tính toaùn ñeå giaûm chi phí saûn xuaát, do vaäy ngöôøi cuõ cuõng chæ ñuû thôøi gian thöïc hieän coâng vieäc cuûa mình, khoâng ñuû thôøi gian ñaøo taïo nhöõng ngöôøi môùi. Do thieáu ngöôøi coù kyõ naêng caàn thieát, caáp quaûn lyù phaûi gaùnh quaù nhieàu vieäc ñeå laøm, ñeå xöû lyù nhöõng söï coá veà an toaøn hay chaát löôïng phaùt sinh, khoâng coøn thôøi gian ñeå huaán luyeän, ñeå hoã trôï nhaân vieân, ñeå ñoäng vieân, ñeå ñònh höôùng nhaân vieân cuûa mình trong coâng vieäc cuûa hoï, giuùp hoï caûm thaáy ñöôïc phaùt trieån, ñöôïc tröôûng thaønh. Do vaäy nhöõng nhaân vieân môùi vaøo coù naêng löïc thaät söï ñaõ nhanh choùng rôøi boû coâng ty ñeå tìm nôi khaùc coù cô hoäi ñöôïc hoïc hoûi vaø ñöôïc phaùt trieån hôn. Khoâng chuù troïng ñeán ñaùnh giaù nhaân vieân, nhaát laø thöïc hieän W&DP (Work & Development Plan) maø chuyeån sang thöïc hieän daïng ñaùnh giaù nhoû hôn ñoù laø chæ xem xeùt vaø ñaùnh giaù nhaân vieân döïa vaøo thaønh tích cuûa hoï ñaõ coù trong naêm thoâng qua heä thoáng IC (Individual Scorecard – lieäc keâ nhöõng coâng vieäc maø nhaân vieân ñöôïc giao vaø ñaõ laøm trong naêm cuõng nhö keát quaû cuûa nhöõng coâng vieäc ñoù: moät phaàn trong W&DP), khoâng quan taâm nhieàu ñeán ñöôøng höôùng phaùt trieån kyõ naêng vaø nhöõng cam keát cuûa nhaân vieân vôùi toå chöùc cho nhöõng coâng vieäc hoï seõ laøm vaø mong muoán laøm cho coâng vieäc kinh doanh cuûa coâng ty trong nhöõng naêm tôùi. Tröôùc ñaây, khi tuyeån nhaân vieân môùi vaøo (thöôøng laø ñaïi hoïc) vôùi caáp baäc thaáp nhaát laø 2, thì nay coâng ty môû roäng theâm 2 baäc thaáp nöõa laø 0 (caáp 3) vaø 1 (trung caáp). Vôùi lyù luaän raèng 2 caáp thaáp naøy chæ caàn lao ñoäng tay chaân, chæ trang bò nhöõng kieán thöùc vöøa ñuû lieân quan ñeán coâng vieäc hoï phaûi laøm haøng ngaøy. Vaø do vaäy khoâng aùp duïng moâ hình traû löông cuûa coâng ty cho nhöõng baäc naøy, khoâng xem xeùt vaø ñaùnh giaù cuõng nhö keá hoaïch ñaøo taïo, keá hoaïch coâng vieäc cho nhöõng naêm tôùi cuûa hoï. Vôùi nhoùm naøy coù theå coù nhöõng baát maõn do khoâng töôøng minh veà löông thöôûng, höôùng phaùt trieån, höôùng ñaøo taïo, caùch ñaùnh giaù veà söï ñoùng goùp cuûa hoï trong coâng ty. CHÖÔNG 3: NHU CAÀU VAØ MÖÙC ÑOÄ THOÛA MAÕN CUÛA NHAÂN VIEÂN 3.1 THIEÁT KEÁ BAÛNG KHAÛO SAÙT Nhö ñaõ noùi trong phaàn cô sôû lyù thuyeát, caùc caâu hoûi lieân quan ñeán ñoäng vieân ñöôïc theå hieän trong baûng khaûo saùt (xem phaàm tham khaûo) vaø ñöôïc chia thaønh nhoùm: Theå Lyù, An Toaøn, Xaõ Hoäi/Hoã Trôï, Toân Troïng/Töï Chuû, Töï Hoaøn Thieän. Rieâng hai caâu hoûi soá 4 vaø 18 truøng nhau nhaèm giuùp loaïi boû nhöõng maãu traû lôøi khoâng nhaát quaùn (coù söï khaùc bieät veà ñaùnh giaù lôùn hôn 1 ñieåm). Caùc caâu hoûi veà nhu caàu (28 caâu) ñöôïc ñaët teân bieán laø nc1, nc2, ..., nc 28 Caùc caâu traû lôøi veà haøi loøng öùng vôùi caùc nhu caàu ñöôïc ñaët teân bieán hl1, hl2, …, hl28 Caùc caâu traû lôøi veà möùc ñoä cam keát vôùi toå chöùc ñöôïc ñaët teân bieán tc29, tc30, … tc34 Ñaùnh giaù möùc ñoä haøi loøng chung ñöôïc ñaët teân bieán tm35 3.2 ÑAÙNH GIAÙ MÖÙC ÑOÄ ÑOÄNG VIEÂN TAÏI COÂNG TY 3.2.1 Keát quaû khaûo saùt Toång coäng 230 maãu ñöôïc göûi ñi, 136 maãu ñöôïc thu laïi, 106 maãu hôïp leä duøng ñeå phaân tích, tyû leä hoài ñaùp khoaûng 46%. Caùc phoøng ban ñeàu coù maãu ñaïi dieän. Rieâng phaân xöôûng Haircare, do nhieàu bieán ñoäng veà nhaân söï, neân khoâng ñöôïc laáy maãu, duø nôi ñaây coù nhieàu nhaân vieân nhaát vaø tyû leä ra ñi cao nhaát trong coâng ty. Tyû leä nam (76.4%) tham döï ñieàu tra cao hôn nöõ. Chính saùch tröôùc ñaây chuû yeáu tuyeån töø baäc ñaïi hoïc neân tyû troïng cuûa thaønh phaàn naøy vaãn coøn khaù cao (51%) so Ñaëc tính cuûa nhoùm hoài ñaùp ñöôïc toùm taét trong baûng sau: Ñaëc Tính Nhoùm Tyû Leä (%) Giôùi Tính Nam Nöõ 76.4 23.6 Trình Ñoä Caáp 3 Trung caáp Ñaïi hoïc 17.9 31.1 51.0 Tuoåi Döôùi 25 Töø 25-35 Treân 35 27.4 53.8 18.8 Nhoùm Vaên phoøng QA/QC Saûn xuaát 24.5 17.0 28.5 Thôøi gian coâng taùc Döôùi 1 naêm Töø 1-3 naêm Töø 3-5 naêm Treân 5 naêm 24.5 32.1 17.9 25.5 Caáp baäc Töø 0-1 Töø 2-3 Töø 4 trôû leân 34.9 47.2 17.9 vôùi naêm 2000 laø 81%. Töø naêm 2002, do khuynh höôùng môû roäng saûn xuaát vaø giaûm bôùt yeâu caàu veà chaát löôïng töø nguoàn nhaân löïc ñaàu vaøo, do vaäy tyû troïng trung caáp vaø phoå thoâng trung hoïc taêng daàn. Nguoàn nhaân löïc khaù treû, tuoåi nhaân vieân trong khoaûng 25-35 chieám tyû troïng cao (53.8%), trong khi ñoù tuoåi treân 35 thaáp nhaát (18.8%). Moät ñieàu caàn löu yù raèng nhoùm nhaân vieân môùi vaøo döôùi 1 naêm (24.5%) vaø vaøo töø 1-3 naêm (32.1%) khaù cao, chieám khoaûng hôn 56% nhaân vieân. Ñieàu naøy raát aûnh höôûng ñeán tính oån ñònh veà naêng löïc cuûa nguoàn nhaân löïc cuûa coâng ty vì thöôøng sau moät naêm môùi laøm vieäc, nhaân vieân môùi chuû yeáu laø hoïc hoûi vaø hoøa nhaäp vaøo moâi tröôøng, töø 1-3 naêm laøm vieäc môùi coù theå ñoäc laäp giaûi quyeát caùc coâng vieäc maø khoâng caàn coù söï giaùm saùt. Theo thoáng keâ töø phoøng nhaân söï trong naêm vöøa qua cho thaáy tyû leä nhaân vieân caáp baäc 0-2 ra ñi trong naêm qua khoaûng 30%, trong khi ñoù vôùi nhöõng caáp baäc cao hôn chæ khoaûng 3%. Caùc bieán veà nhu caàu (nc1, nc2…nc28) seõ ñöôïc kieåm tra ñoä tin caäy Cronbach Alpha theo töøng nhoùm (Theå Lyù, An Toaøn, Xaõ Hoäi/Hoã Trôï, Toân Troïng/Töï Chuû vaø Töï Hoaøn Thieän). Keát quaû phaân tích cho ôû baûng sau: Nhoùm Heä Soá Tin Caäy α Löu YÙ Theå Lyù 0.7072 Nhu caàu 1 (Löông hôïp lyù) bò loaïi boû An Toaøn 0.6582 Nhu caàu 5 (Nhu caàu dòch vuï xaõ hoäi) bò loaïi boû Xaõ Hoäi/Hoã Trôï 0.8186 Nhu caàu 9 (Coù ñaïi dieän quyeàn lôïi) bò loaïi boû Toân Troïng 0.6065 Töï Chuû 0.7244 Töï Hoaøn Thieän 0.8239 Cam keát vôùi toå chöùc 0.7790 Bieán tc34 (ôû laïi cuøng toå chöùc) bò loaïi boû Duøng phöông phaùp phaân tích nhaân toá cho caùc nhu caàu coøn laïi vaø loaïi boû nhöõng bieán khoâng hôïp lyù, caùc bieán coøn laïi nhoùm laïi thaønh 4 nhoùm chính: Nhoùm Heä Soá Tin Caäy α Caùc bieán nhu caàu Theå Lyù (Nhoùm1.1) 0.7072 nc2, nc3 Xaõ Hoäi (Nhoùm1.2) 0.8150 nc10, nc11, nc12, nc17 Quaûn Lyù (Nhoùm1.3) 0.8119 nc13, nc14, nc15, nc16, nc19 Coâng vieäc (Nhoùm1.4) 0.717 nc4, nc23, nc28 Caùc giaù trò trung bình cuûa caùc bieán haøi loøng töông öùng vôùi caùc bieán nhu caàu coøn laïi (hl1, hl2, hl10, hl11 ….), cuõng nhö cuûa caùc bieán trong Cam Keát Vôùi Toå Chöùc (tc29, tc30.. tc33) seõ ñöôïc phaân tích nhaèm xem xeùt söï töông quan cuõng nhö aûnh höôûng cuûa caùc nhoùm treân thoûa maõn sau. Ñieåm trung bình möùc ñoä quan troïng cuûa caùc yeáu toá nhu caàu vaø thoûa maõn ñöôïc toång keát theo baûng sau: Yeáu Toá Nhu Caàu Thoûa Maõn Xtb s Xtb s Nhoùm Theå Lyù 4.41 0.58 3.96 0.61 Ñieàu kieän trang thieát bò lao ñoäng 4.48 0.62 4.09 0.68 Ñieàu kieän veä sinh lao ñoäng 4.34 0.69 3.83 0.77 Nhoùm Xaõ Hoäi 4.26 0.56 3.68 0.58 Söï hôïp taùc toát vôùi caáp treân 4.31 0.65 4.31 0.65 Quan heä