Đề tài MPLS và ứng dụng MPLS/VPN

MỞ ĐẦU Trong những năm qua, ngành công nghiệp viễn thông đã và đang tìm một phương thức chuyển mạch có thể phối hợp ưu điểm của IP và ATM để đáp ứng nhu cầu phát triển của mạng lưới trong giai đoạn tiếp theo. Đã có nhiều nghiên cứu được đưa ra trong đó có việc nghiên cứu công nghệ chuyển mạch nhãn MPLS. Công nghệ MPLS là kết quả phát triển của công nghệ chuyển mạch IP sử dụng cơ chế hoán đổi nhãn như của ATM để tăng tốc độ truyền gói tin mà không cần thay đổi các giao thức định tuyến của IP. MPLS tách chức năng của IP thành hai phần riêng biệt: chức năng chuyển gói tin và chức năng điều khiển. Bên cạnh đó, MPLS cũng hỗ trợ việc quản lý dễ dàng hơn. Trong những năm gần đây, MPLS đã được lựa chọn để đơn giản hoá và tích hợp mạng trong mạng lõi. Nó cho phép các nhà khai thác giảm chi phí, đơn giản hoá việc quản lý lưu lượng và hỗ trợ các dịch vụ Internet. Quan trọng hơn cả, nó là một bước tiến mới trong việc đạt mục tiêu mạng đa dịch vụ với các giao thức gồm di động, thoại, dữ liệu … Mạng riêng ảo VPN là một trong những ứng dụng rất quan trọng trong mạng MPLS. Các công ty, doanh nghiệp đặc biệt các công ty đa quốc gia có nhu cầu rất lớn về loại hình dịch vụ này. Với VPN họ hoàn toàn có thể sử dụng các dịch vụ viễn thông, truyền số liệu nội bộ với chi phí thấp, an ninh bảo đảm. Đây là một ứng dụng rất quan trọng đáp ứng các yêu cầu của các mạng riêng sử dụng hạ tầng cơ sở thông tin quốc gia với những yêu cầu khác nhau về độ an toàn, bảo mật và chất lượng dịch vụ. Luận văn được trình bày trong 6 chương và được chia làm hai phần. Phần đầu tập trung vào tìm hiểu công nghệ chuyển mạch nhãn đa giao thức. Phần thứ hai tìm hiểu về ứng dụng của mạng riêng ảo trong công nghệ MPLS. Phần đầu gồm có 3 chương. Chương 1: Trình bày về cấu trúc tổng quan của mạng MPLS, những vấn đề mà đang tồn tại trong mạng IP truyền thống, một số ứng dụng của chuyển mạch nhãn đa giao thức Chương 2: Hoạt động của MPLS ở chế độ Frame-mode: Hoạt động trên miền dữ liệu, quá trình truyền và kết hợp nhãn, và xử lý ở bộ định tuyến cuối cùng trong quá trình truyền dữ liệu. Chương 3: Hoạt động của MPLS ở chế độ Cell-mode: Sự kết nối trong vùng điều khiển qua giao diện LC-ATM, sự chuyển tiếp gói tin đã được gán nhãn qua miền ATM-LSR, phân phối và phân bổ nhãn qua miền ATM-LSR. Phần hai gồm 3 chương: Chương 4: Tổng quan về mạng riêng ảo VPN: sự phát triển của mạng riêng ảo, phân loại và chức năng của mạng riêng ảo, đường hầm và mã hóa, các giao thức dùng cho VPN, mô hình ngang hàng và chồng lấn. Chương 5: Mô hình mạng MPLS/VPN: Mô hình ở lớp 2 (các thành phần VPN lớp 2, mô hình Martini, thông tin định tuyến) và lớp 3 (BGP/MPLS, các thành phần trong VPN lớp 3, hoạt động của BGP/MPLS, tồn tại và giải pháp. Chương 6: Vấn đề bảo mật và chất lượng dịch vụ trong MPLS VPN: Tách biệt các VPN, chống lại các sự tấn công, dấu cấu trúc mạng lõi, chống lại sự giả mạo, chất lượng dịch vụ và xu hướng cũng như cơ hội của nhà cung cấp dịch vụ khi triển khai công nghệ MPLS VPN. Đề tài MPLS là một đề tài khó và rộng, lại do trình độ và hiểu biết còn nhiều hạn chế nên luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót, và có những phần còn chưa thể đề cập hết được. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô và các bạn sinh viên. Em xin chân thành cám ơn Hà Nội, những ngày tháng 6/2008 Sinh viên Lê Phạm Minh Thông Phần 1: Chuyển mạch nhãn đa giao thức MPLS Chương 1. Cấu trúc tổng quan của MPLS. 1. 1. Các nhà cung cấp dịch vụ mạng [4] Chúng ta hãy xét các ví dụ sau để thấy được các vấn đề mà nhà cung cấp dịch vụ đang gặp phải, qua đó thấy được sự cần thiết ra đời một công nghệ có khả năng giải quyết tốt các vấn đề này. Hình 1.1 gồm 4 địa điểm sau: Atlanta, Miami, Orlando và Raleigh. Tại các địa điểm này các router được kết nối tới chuyển mạch ATM dưới dạng full mesh, tạo ra lõi của mạng cung cấp dịch vụ. Hình 1. 1: Topo vật lý của nhà cung cấp dịch vụ Hình 1. 2: Topo logic của nhà cung cấp dịch vụ Một cách khác để nhìn mô hình mạng trên chính là việc xem các địa điểm trên kết nối tới một đám mây mạng (cloud network) như trên hình 1. 2 Đám mây mạng chính là sự minh họa vấn đề gặp phải khi kết nối giữa ATM và IP. IP và ATM được phát triển độc lập và không có sự liên hệ giữa chúng. Chuyển mạch ATM chỉ quan tâm tới việc truyền tải lưu lượng dựa trên các giá trị VPI/VCI trong khi đó các router là thiết bị lớp 3 quan tâm tới việc chuyển tiếp các gói tin dựa trên thông tin chứa trong các gói. 1. 1. 1. Tính khả chuyển (Scalability) Một vấn đề mà nhà cung cấp dịch vụ gặp phải nữa là tính khả chuyển. Tức là để đảm bảo việc dự phòng và tối ưu trong quá trình định tuyến thì mô hình full mesh của các mạch ảo (VCs) phải được tạo ra mà kết quả có quá nhiều kết nối. Hình 1. 3: Full mesh với 6 kết nối ảo Và càng nhiều các địa điểm thêm vào mạng lõi thì càng cần phải có nhiều kết nối ảo (VCs) được tạo ra. Điều đó cũng có nghĩa là các router sẽ phải trao đổi cập nhật bảng thông tin định tuyến với nhiều router liền kề gây ra một sự lưu thông lớn trên mạng. Sự quá tải này cũng sẽ làm ảnh hưởng tới hiệu suất của router là làm tốc độ xử lý của chúng giảm. 1. 1. 2. Điều khiển lưu lượng Điều khiển lưu lượng là quá trình xử lý mà lưu lượng được vận chuyển một cách tối ưu theo yêu cầu. Mặc dù cả hai công nghệ IP và ATM đều có nhưng rõ ràng IP không thể sánh được với ATM về đặc tính này. ATM và IP là hai công nghệ hoàn toàn tách biệt nhau cho nên thật khó để kết hợp triển khai điều khiển lưu lượng đầu cuối 1. 1. 3. Chất lượng của dịch vụ (QoS) Cả IP và ATM đều có khả năng QoS. Một sự khác nhau giữa chúng chính là IP là giao thức không kết nối (connectionless) còn ATM là giao thức có kết nối (connection-oriented). Vì vậy vấn đề đặt ra ở đây chính là các nhà cung cấp dịch vụ phải làm thế nào để kết hợp được 2 cách triển khai chất lượng dịch vụ thành một giải pháp duy nhất Chúng ta cũng có thể thấy rõ sự bất cập tồn tại ở chuyển tiếp gói tin ở lớp mạng truyền thống(ví dụ chuyển tiếp gói tin IP qua mạng Internet). Sự chuyển tiếp gói tin dựa trên các thông tin được cung cấp bởi các giao thức định tuyến (ví dụ RIP, OSPF, EIGRP, BGP…), hoặc định tuyến tĩnh để đưa ra quyết định chuyển tiếp gói tin tới hop tiếp theo trong mạng. Sự chuyển tiếp này chỉ duy nhất dựa trên địa chỉ đích. Tất cả các gói tin có cùng một đích đến sẽ đi theo cùng một con đường nếu không tồn tại các tuyến có cùng cost. Trong trường hợp ngược lại sẽ sinh ra hiện tượng load balancing (cân bằng tải). Các router (bộ định tuyến) đưa ra quyết định gói tin sẽ đi theo đường nào. Các thiết bị lớp mạng thu thập và phân phối các thông tin lớp mạng, và thực hiện chuyển mạch lớp 3 dựa trên dựa trên các nội dung của tiêu đề lớp mạng trong mỗi gói tin. Chúng ta có thể kết nối các router trực tiếp với nhau qua liên kết point-to-point hoặc LAN, cũng có thể kết nối chúng bằng chuyển mạch WAN (ví dụ Frame-relay hoặc ATM). Tuy nhiên chuyển mạch này lại không có khả năng xử lý các thông tin định tuyến lớp 3 hoặc chọn tuyến cho gói tin thông qua việc phân tích địa chỉ đích. Vì vậy chuyển mạch lớp 2 không thể tham gia vào quá trình đưa ra quyết định chuyển tiếp gói tin ở lớp 3. Trong trường hợp môi trường mạng WAN này, người thiết kế mạng phải thiết lập các tuyến lớp 2 một cách thủ công qua mạng WAN. Các tuyến sau đó chuyển tiếp gói tin lớp 3 giữa các router mà nó có kết nối vật lý đến mạng lớp 2. Các đường dẫn lớp 2 trong mạng LAN thiết lập kết nối khá đơn giản. Tuy nhiên thiết lập kết nối tuyến lớp 2 trong WAN phức tạp hơn. Các tuyến lớp 2 trong WAN thường dựa trên kiểu point-to-point (ví dụ như các mạch ảo trong phần lớn công nghệ WAN) và chỉ được thiết lập theo yêu cầu cấu hình thủ công. Bất kỳ thiết bị định tuyến nào (ví dụ như định tuyến đầu vào) ở biên của mạng lớp 2 muốn chuyển tiếp các gói tin lớp 3 tới một thiết bị định tuyến khác (định tuyến đầu ra) cần hoặc là thiết lập sự kết nối trực tiếp qua mạng tới thiết bị đầu ra hoặc gửi dữ liệu tới một thiết bị khác để tryền dữ liệu tới đích. Hình 1. 4: Một ví dụ về mạng IP dựa trên mạng lõi ATM Để đảm bảo quá trình chuyển tiếp gói tin trong mạng là tối ưu, một mạch ảo ATM phải tồn tại giữa bất kỳ hai router kết nối tới mạng lõi ATM. Điều đó có nghĩa là nếu quy mô của mạng lớn, có đến vài chục hoặc thậm chí hàng trăm router kết nối với nhau thì xảy ra một vấn đề khá trầm trọng Ta có thể gặp các vấn đề sau: Khi một router mới được nối vào mạng lõi WAN thì một mạch ảo phải được thiết lập Nếu một mạng chạy giao thực định tuyến (giả sử OSPF hoặc IS-IS) thì mọi router sẽ thông báo sự thay đổi trong mạng tới mọi router khác cùng kết nối tới WAN đường trục, kết quả là có quá nhiều lưu lượng trong mạng. Sử dụng các mạch ảo giữa các router là phức tạp bởi vì thật là khó để dự đoán chính xác lưu lượng giữa bất kỳ hai router trong mạng. Sự thiếu thông tin trao đổi giữa các router và các chuyển mạch WAN không phải là vấn đề với mạng Internet truyền thống bởi chúng chỉ đơn thuần sử dụng các router cho định tuyến, hoặc các dịch vụ WAN(ATM hay Frame-relay). Tuy nhiên nếu có sự kết hợp giữa hai dịch vụ trên thì lại là vấn đề. Vì vậy yêu cầu đòi hỏi một kiến trúc khác cho phép trao đổi thông tin lớp mạng giữa các router với các chuyển mạch WAN và cho phép các chuyển mạch tham gia vào quá trình xử lý chuyển tiếp các gói tin, khi đó sự kết nối giữa các router biên là không cần thiết. 1. 2. Chuyển mạch nhãn đa giao thức là gì? Chuyển mạch nhãn đa giao thức (Multiprotocol Label Switching – MPLS) là một công nghệ được đưa ra với mục đích giải quyết nhiều vấn đề đang tồn tại liên quan tới chuyển mạch gói trong môi trường kết nối internet. Chuyển mạch nhãn đa giao thức kết hợp giữa lợi ích của chuyển mạch gói dựa trên chuyển mạch lớp 2 với định tuyến lớp 3. Tương tự như các mạng lớp 2 ( Frame relay hay ATM), MPLS là một phương pháp cải tiến việc chuyển tiếp gói trên mạng bằng cách gán nhãn cho các gói IP, tế bào ATM hoặc frame lớp 2. Cơ chế chuyển tiếp qua mạng như thế được gọi là đổi nhãn (label swapping), trong đó các đơn vị dữ liệu (ví dụ như gói hoặc tế bào) mang một nhãn ngắn có chiều dài cố định để tại các node các gói được xử lý và chuyển tiếp. Sự khác nhau cơ bản giữa MPLS và các công nghệ WAN truyền thống chính là cách mà các nhãn được gán và khả năng mang một ngăn xếp của các nhãn (stack of labels) cho một gói tin. Khái niệm ngăn xếp nhãn cho phép chúng ta có nhiều ứng dụng mới ví dụ như Điều khiển lưu lượng (Traffic Engineering), Mạng riêng ảo (Virtual Private Network – VPN )…. Chuyển tiếp các gói trong MPLS hoàn toàn tương phản với môi trường không kết nối hiện có, nơi mà các gói tin được phân tích trên từng hop một (router), đấy chính là quá trình kiểm tra tiêu đề lớp 3, và một quyết định forward gói tin được tiến hành dựa trên thuật toán định tuyến ở lớp mạng Cấu trúc của một nút MPLS bao gồm 2 mặt thành phần:thành phần chuyển tiếp (hay còn được gọi là mặt phẳng dữ liệu) và thành phần điều khiển (còn được gọi là mặt phẳng điều khiển). Thành phần chuyển tiếp sử dụng một cơ sở dữ liệu chuyển tiếp nhãn để chuyển tiếp dữ liệu dựa trên các nhãn đi kèm với gói tin. Thành phần điều khiển chịu trách nhiệm tạo và duy trì các thông tin chuyển tiếp nhãn (còn được gọi là bindings ) giữa nhóm các chuyển mạch nhãn với nhau. Tất cả các nút MPLS phải chạy một hoặc nhiều giao thức định tuyến IP (hoặc dựa trên định tuyến tĩnh) để có thể trao đổi thông tin định tuyến với các nút MPLS khác trên mạng. Theo đó, mỗi một nút MPLS (bao gồm cả chuyển mạch ATM) là một router trên mặt phẳng điều khiển. Hình 1. 4: Cấu trúc cơ bản của một nút MPLS Tương tự như các router truyền thống, các giao thức định tuyến IP sẽ dùng để xây dựng nên bảng định tuyến. Bảng định tuyến IP được sử dụng để forward gói tin. Tại một nút MPLS, bảng định tuyến được sử dụng để xác định việc trao đổi thông tin nhãn chuyển tiếp, nơi mà các nút MPLS kề cận với nó trao đổi các nhãn cho các mạng con (subnets) cụ thể được chứa trong bảng định tuyến. Các quá trình Điều khiển định tuyến MPLS IP (MPLS IP Routing Control) sử dụng các nhãn để trao đổi với các nút MPLS cạnh nó để tạo ra Bảng chuyển tiếp nhãn (Label Forwarding Table), bảng này là vùng cơ sở dữ liệu được sử dụng để chuyển tiếp các gói được gán nhãn qua mạng MPLS 1.2.1. Kiến trúc MPLS Trước hết chúng ta tìm hiểu các khái niệm mới trong kiến trúc MPLS và chức năng của chúng trong miền cấu tạo MPLS Thiết bị đầu tiên là Bộ định tuyến chuyển nhãn (Label Switch Router-LSR). Đó là các router hoặc switch triển khai phân phối nhãn và có thể chuyển tiếp các gói dựa trên các nhãn. Chức năng cơ bản của quá trình phân phối nhãn này cho phép một LSR phân phối nhãn thông tin chuyển tiếp của nó tới các LSRs khác trong mạng MPLS. Có một vài loại LSR khác nhau và chúng được phân biệt nhờ chức năng của chúng trong cơ sở hạ tầng mạng. Sự khác nhau của các loại LSR được mô tả bên trong cấu trúc của Edge-LSR, ATM-LSR và ATM edge-LSR. Sự khác nhau giữa các loại LSR chỉ là cấu trúc bởi một loại có thể đóng nhiều vai trò khác nhau. Chúng ta có thể tóm tắt các chức năng của các loại LSR. Chú ý rằng bất kỳ một thiết bị trên mạng nào có thể có nhiều hơn một chức năng (một thiết bị có thể vừa là LSR biên vừa là ATM LSR biên. Kiểu LSR Chức năng LSR Chuyển tiếp các gói tin đã được gán nhãn LSR biên - Có thể nhận một gói tin IP, thực hiện kiểm tra lớp 3, và gán một ngăn xếp nhãn trước khi chuyển tiếp gói vào miền LSR - Có thể nhận một gói IP, thực hiện việc kiểm tra ở lớp 3, chuyển tiếp gói IP tới điểm tiếp theo (next-hop) ATM-LSR - Chạy các giao thức MPLS trong mặt phẳng điều khiển để tạo ra các mạch ảo ATM, và chuyển tiếp các tế bào tới ATM-LSR ở điểm tiếp theo(next-hop) ATM LSR-biên - Có thể nhận 1 gói đã được gán nhãn hoặc chưa, chia nó thành các tế bào ATM và chuyển tiếp các tế bào tới ATM-LSR tiếp theo - Có thể nhận các tế bào ATM từ một ATM-LSR kề cận, lắp ghép các tế bào này trở lại gói tin gốc và sau đó chuyển tiếp gói tin này dưới dạng đã được gán nhãn hoặc chưa. 1. 2. 2. Tạo nhãn ở mạng biên Các gói tin phải được đánh nhãn trước khi chuyển tiếp tới miền mạng MPLS. Để thực hiện được nhiệm vụ này, LSR biên phải biết nơi gói tin được đánh tiêu đề, hoặc ngăn xếp nhãn, nó phải khai báo cho gói tin. Để chuyển tiếp IP lớp 3 tới hop tiếp theo, nó kiểm tra trong bảng định tuyến địa chỉ IP đích được chứa trong header lớp 3 của gói tin. Sau đó lựa chọn hop tiếp theo để chuyển tiếp gói tin. Và cứ như thế cho đến khi gói tin đi đến đích. Có 2 cách để gói IP tới hop tiếp theo. Cách thứ nhất là toàn bộ các gói được coi là như nhau khi chuyển qua mạng. Cách thứ hai là ánh xạ từng địa chỉ IP đích tới một IP của hop tiếp theo. Trong mạng MPLS cách thứ nhất được gọi là nhóm chuyển tiếp tương đương – FECs (Forwarding Equivalence Classes). FEC là một nhóm các gói, nhóm các gói này chia sẻ cùng yêu cầu trong sự chuyển tiếp chúng qua mạng. Tất cả các gói trong một nhóm như vậy được cung cấp cùng cách chọn đường tới đích. Khác với chuyển tiếp IP truyền thống, trong MPLS việc gán một gói cụ thể vào một FEC cụ thể chỉ được thực hiện một lần khi các gói vào trong mạng. MPLS không ra quyết định chuyển tiếp với mỗi datagram lớp 3 mà sử dụng khái niệm FEC. FEC phụ thuộc vào một số các yếu tố, ít nhất là phụ thuộc vào địa chỉ IP và có thể là phụ thuộc cả vào kiểu lưu lượng trong datagram (thoại, dữ liệu, fax…). Sau đó dựa trên FEC, nhãn được thoả thuận giữa các LSR lân cận từ lối vào tới lối ra trong một vùng định tuyến. Mỗi LSR xây dựng một bảng để xác định xem một gói phải được chuyển tiếp như thế nào. Bảng này được gọi là cơ sở thông tin nhãn (LIB: Label Information Base), nó là tổ hợp các ràng buộc FEC với nhãn (FEC-to-label). Và nhãn lại được sử dụng để chuyển tiếp lưu lượng qua mạng. Một cách để phân chia lưu lượng vào trong các FEC là tạo một FEC riêng biệt cho mỗi tiền tố địa chỉ xuất hiện trong bảng định tuyến. Cách này có thể tạo ra một tập hợp các FEC cho phép cùng đi một đường tới đích. Theo cách này thì bên trong một miền MPLS, sẽ có nhiều FEC riêng biệt và như thế sẽ không hiệu quả. Trên thực tế MPLS hợp nhất những FEC đó thành một FEC duy nhất. Hình 1. 5: Các FEC riêng biệt cho mỗi tiền tố địa chỉ Hình 1. 6: Tổng hợp các FEC Hình 1. 7: Sự tạo nhãn MPLS và chuyển tiếp Với cơ chế chuyển tiếp IP truyền thống, thì mỗi gói tin được xử lý tại một hop trong mạng. Tuy nhiên với MPLS, một gói tin cụ thể được gán tới một FEC cụ thể, và được thực hiện tại thiết bị mạng biên khi mà gói tin tham gia vào mạng. Nhóm chuyển tiếp tương đương cho mỗi gói được khai báo sau đó mã hóa thành một chỉ số định dạng ngắn có chiều dài cố định, được gọi là nhãn. 1. 2. 3. Chuyển tiếp gói MPLS và Đường chuyển mạch nhãn Mỗi một gói tin khi tham gia mạng MPLS tại LSR vào và ra khỏi mạng MPLS tại một LSR ra. Cơ chế này tạo ra Đường chuyển mạch nhãn – Label Switched Path (LSP), được mô tả như là một nhóm các LSRs mà các gói được gán nhãn phải đi qua để tới LSR đầu ra cho một FEC cụ thể. LSP này là theo một phương hướng duy nhất, có nghĩa là một LSP khác được sử dụng để cho lưu lượng có thể trở về từ một FEC nào đó LSP là một hướng kết nối (connection-oriented) bởi vì đường dẫn được tạo ra trước khi có sự vận chuyển lưu lượng. Tuy nhiên, việc thiết lập kết nối này dựa trên thông tin về mô hình mạng hơn là yêu cầu về luồng lưu lượng. Khi gói tin đi qua mạng MPLS, mỗi LSR sẽ hoán đổi nhãn đi vào với một nhãn đi ra cho đến LSR cuối cùng, được biết đến là LSR ra. (giống như cơ chế được sử dụng trong mạng ATM nơi mà một cặp VPI/VCI này được tráo đổi với một cặp VPI/VCI khác khi ra khỏi chuyển mạch ATM) 1. 3. Các ứng dụng khác của MPLS Hình 1. 8: Các ứng dụng khác nhau của MPLS MPLS được tạo ra để kết hợp của định tuyến truyền thống và chuyển mạch ATM trong một mạng lõi IP thống nhất ( IP-ATM cấu trúc). Tuy nhiên ưu thế thực sự của MPLS chính là các ứng dụng khác mà nó đem lại, từ điều khiển lưu lượng (Traffic Engineering) tới mạng riêng ảo (Virtual Private Networks). Tất cả các ứng dụng này sử dụng chức năng miền điều khiển để thiết lập một cơ sở dữ liệu chuyển mạch 1. 3. 1. Điều khiển lưu lượng: Vấn đề quan trọng trong các mạng IP là thiếu khả năng điều khiển linh hoạt các luồng lưu lượng IP để sử dụng hiệu quả dải thông mạng có sẵn. Do vậy, thiếu hụt này liên quan đến khả năng gửi các luồng được chọn xuống các đường được chọn ví dụ như chọn các đường trung kế được bảo đảm cho các lớp dịch vụ riêng. MPLS sử dụng các đường chuyển mạch nhãn LSP, đó chính là một dạng của “lightweight VC” mà có thể được thiết lập trên cả ATM và thiết bị dựa trên gói tin. Khả năng kỹ thuật lưu lượng của MPLS sử dụng thiết lập các LSP để điều khiển một cách linh hoạt các luồng lưu lượng IP. 1. 3. 2. Mạng riêng ảo VPN (Virtual Private Network) VPN thiết lập cơ sở hạ tầng cho mạng Intranet và Extranet, đó là các mạng IP mà các công ty kinh doanh sẽ thiết lập trên cơ sở toàn bộ cấu trúc kinh doanh của họ. Dịch vụ VPN là dịch vụ mạng Intranet và Extranet mà các mạng đó được cung cấp bởi nhà cung cấp dịch vụ đến nhiều tổ chức khách hàng. MPLS kết hợp với giao thức BGP cho phép một nhà cung cấp mạng hỗ trợ hàng nghìn VPN của khách hàng. Như vậy, mạng MPLS cùng với BGP tạo ra cách thức cung cấp dịch vụ VPN trên cả ATM và các thiết bị dựa trên gói tin rất linh hoạt, dễ mở rộng quy mô và dễ quản lý. Thậm chí trên các mạng của nhà cung cấp khá nhỏ, khả năng linh hoạt và dễ quản lý của các dịch vụ BGP/MPLS VPN là ưu điểm chủ yếu. 1. 3. 3. Tích hợp IP và ATM Do “chuyển mạch nhãn” có thể thực hiện được bởi các chuyển mạch ATM, MPLS là một phương pháp tích hợp các dịch vụ IP trực tiếp trên chuyển mạch ATM. Sự tích hợp này cần phải đặt định tuyến IP và phần mềm LDP trực tiếp trên chuyển mạch ATM. Do tích hợp hoàn toàn IP trên chuyển mạch ATM, MPLS cho phép chuyển mạch ATM hỗ trợ tối ưu các dịch vụ IP như IP đa hướng (multicast), lớp dịch vụ IP, RSVP và mạng riêng ảo VPN 1. 3. 4. Hỗ trợ chất lượng dịch vụ Qos (Quality of Service) Một thiếu sót của mạng IP so với mạng Frame Relay và ATM, là sự bất lực của chúng để cung cấp dịch vụ thoả mãng nhu cầu lưu lượng. Ví dụ lưu lượng thời gian thực như voice hay video cần dịch vụ chất lượng cao (độ trễ luồng thấp, mất luồng thấp…) khi truyền qua mạng. Tương tự dữ liệu trong kinh tế thương mại phải được ưu tiên qua trình duyệt web thông thường. Kết nối định hướng mang tính tự nhiên của MPLS cung cấp khung làm việc hợp lý để đảm bảo chất lượng lưu lượng IP. Trong khi QoS và lớp dịch vụ CoS (Class of Service) không phải là cơ sở đặc biệt của MPLS, chúng có thể ứng dụng trong mạng MPLS khi kỹ thuật lưu lượng được sử dụng. Điều này cho phép nhà cung cấp thiết lập hợp đồng mức dịch vụ SLA (Service Level Agreements) với khách hàng để đảm bảo dịch vụ như độ rộng băng, độ trễ, mức thấp thoát. Dịch vụ giá trị gia tăng có thể được phân phối bổ sung như truyển tải dữ liệu cơ sở, tăng thu nhập và cuối cùng cho tiến tới mạng hội tụ. Intserv and Diffserv, qua thời gian một số kỹ thuật được phát triển để thiết lập QoS/CoS trong một mạng. Trong mô hình dịch vụ tích hợp Intserv (Integrated Services), RSVP đã phát triển thủ tục báo hiệu QoS qua một mạng, cho phép thiết bị sắp xếp và thiết lập thông số lưu lượng đảm bảo như độ rộng băng và độ trễ đầu cuối - đầu cuối. Nó sử dụng nguồn tài nguyên tại chỗ, đảm bảo dịch vụ xuống theo luồng cơ sở. Mô hình dịch vụ khác nhau Diffserv (Differentiated Services) giảm bớt cứng nhắc, cung cấp phân phối CoS để đối xử như nhau đối với lớp lưu lượng có mức ưu tiên như nhau, nhưng không có báo hiệu hay đảm bảo dịch vụ đầu cuối đầu cuối. Diffserv định nghĩa lại kiểu dịch vụ ToS (Type of Service) trong tiêu đề gói IP để cung cấp sự phân loại này. Trong khi Intserv đảm bảo độ rộng băng lưu lượng, nó xác nhận không thể tăng hay thực hiện hoạt động qua mạng lớn. Khiến trúc Diffserv, có một tăng luôn phiên, nhưng không cung cấp đản bảo. IETF kết hợp Difserv và kỹ thuật lưu lượng MPLS để cung cấp QoS đảm bảo trong mạng MPLS. Thông tin Diffserv trong tiêu đề gói IP được ánh xạ trong thông tin nhãn của gói MPLS. Bộ định tuyến MPLS cập nhật thông tin ưu tiên để truyển tiếp dữ liệu thích hợp. Một số cơ chế sử dụng gồm chia sẻ lưu lượng, đợi, và phân loại gói. QoS thực hiện ở biên của đám mây MPLS, ở nơi lưu lượng phi nhãn từ mạng khách hàng đi vào mạng truyền thông. Tại cổng vào này, lưu lượng thời gian thực dễ bị ảnh hưởng như lưu lượng định dạng voice IP hay hội nghị video có thể được ưu tiên phân phát qua sự chuyển giao dữ liệu lớn. Chương 2. Hoạt động của MPLS ở chế độ Frame-mode Trong Chương 1, chúng ta đã có cái nhìn tổng quan về kiến trúc của MPLS. Trong phần này chúng ta sẽ một trong những ứng dụng của nó: Định tuyến IP với địa chỉ đích là unicast trong môi trường đơn thuần các bộ định tuyến. Cũng được gọi là Frame-mode MPLS, bởi vì các nhãn được gán được trao đổi giống như là các frames ở lớp 2. Ở phần này chúng ta tập trung trên miền dữ liệu (MPLS data plane), giả sử rằng, bằng một cách nào đó các nhãn được trao đổi giữa các bộ định tuyến. Ở phần tiếp theo chúng ta sẽ giải thích một cách chính xác cơ chế phân phối nhãn giữa các router. 2. 1. Hoạt động miền dữ liệu MPLS ở chế độ Frame-mode Trong Chương 1 chúng ta đã hiểu một cách tóm tắt quá trình một gói tin IP đi qua mạng lõi MPLS. Có 3 bước chính trong quá trình này đấy là: Một LSR biên vào nhận một gói tin IP, phân loại gói tin này vào một nhóm các chuyển tiếp tương đương nào đó (FEC) và gán nhãn cho gói tin với ngăn xếp nhãn ra (outgoing label stack) phù hợp với FEC. Để định tuyến dựa trên địa chỉ đích IP, FEC phải phù hợp với subnet của địa chỉ đích và việc phân loại gói tin chỉ là việc kiểm tra lớp 3 dựa theo bảng định tuyến. Các LSR lõi nhận các gói tin đã được gán nhãn và sử dụng các bảng chuyển tiếp nhãn để trao đổi nhãn đi vào trong gói tin với nhãn ra phù hợp với FEC ( trong trường hợp này là IP subnet). Khi đến LSR biên lối ra nhận gói tin đã được gán nhãn, nó bỏ nhãn này ra và thực hiện việc tra cứu lớp 3 trong gói tin IP đó. Một câu hỏi được đặt ra ở đây là: Ở đâu nhãn được tạo ra và ở bộ định tuyến nhận được gói tin thì đó là gói tin đã được gán nhãn hay đơn thuần chỉ là gói tin IP Chúng ta xem lại mô hình sau: Hình 2. 1: Mô hình chuyển mạch gói tin giữa các bộ định tuyến 2. 1. 1. Tiêu đề ngăn xếp nhãn MPLS ( MPLS label stack header) Vì nhiều lý do, mà hiệu suất chuyển mạch là một trong những số đó, nhãn MPLS phải được đặt ở trước dữ liệu được dán nhãn trong chế độ frame-mode. Vì vậy nhãn MPLS phải được chèn vào giữa tiêu đề lớp 2 và nội dung lớp 3 của frame lớp 2. Hình 2. 2. Vị trí của nhãn MPLS trong một Frame lớp 2 Theo cách mà nhãn MPLS được chèn vào giữa gói tin lớp 3 và tiêu đề lớp 2, thì tiêu đề nhãn MPLS được gọi là shim header. Một tiêu đề của nhãn MPLS bao gồm: 20 bit nhãn MPLS, 3 bit thông tin lớp dịch vụ (class-of-service information), 8 bit trường Time-to-live (TTL) dùng để xác định dò loop giống như chức năng của trường TTL trong IP và 1 bit được gọi là bit đáy của ngăn xếp (Bottom-of-Stack) Hình 2. 3: Tiêu đề ngăn xếp nhãn MPLS Bit đáy ngăn xếp nhãn đóng vai trò (implement) như ngăn xếp nhãn MPLS. Chúng ta nhắc lại khái niệm ngăn xếp nhãn, nó được định nghĩa giống như là một sự kết hợp của hai hoặc nhiều tiêu đề nhãn đính vào một gói tin. Trong định tuyến IP theo địa chỉ unicast thì không sử dụng ngăn xếp, nhưng với các ứng dụng khác của MPLS, ví dụ như MPLS-VPN hay MPLS Traffic Engineering thì đây là một yếu tố rất quan trọng Với tiêu đề ngăn xếp nhãn MPLS được chèn vào giữa tiêu đề lớp 2 và tải trọng lớp 3 thì router gửi phải có vài cách thức để thông báo với router nhận rằng gói tin đang được truyền không phải là gói IP đơn thuần mà là gói tin được gán nhãn. Để làm được điều đó một cách thuận lợi, các loại giao thức mới được định nghĩa ở trên lớp 2: Trong môi trường mạng LAN (Local Area Network), các gói tin đã được gán nhãn mang địa chỉ unicast và multicast lớp 3 sử dụng kiểu ethernet có giá trị 8847 và 8848 trong hệ 16. Những giá của kiểu ethernet này có thể được sử dụng trực tiếp trong môi trường Ethernet (Fast Ethernet và Gigabit Ethernet) Trong kiểu kết nối point-to-point sử dụng cách thức đóng gói PPP, một giao thức điều khiển mạng mới (new Network Control Protocol – NCP) được gọi là giao thức điều khiển MPLS(MPLSCP) được sử dụng. Các gói tin MPLS được đánh dấu bằng trường giao thức PPP có giá trị là 8281 trong hệ 16 Các gói tin MPLS đi qua một DLCI Frame Relay giữa một cặp định tuyến(router) được đánh dấu bởi chỉ số giao thức lớp mạng SNP của Frame Relay(Frame Relay SNAP Network Layer Protocol ID – NLPID), theo sau đó là tiêu đề SNAP với giá trị của kiểu ethernet là 8847 trong hệ hex. San Jose router trong hình 2.1 chèn nhãn MPLS vào trước gói IP mà nó nhận được, đóng gói gói tin đã gán nhãn đó trong một khung PP với trường giao thức PPP có giá trị là 8281 trong hệ 16 và chuyển tiếp khung lớp 2 tới router San Francisco. 2. 1. 2. Chuyển mạch nhãn trong chế độ Frame-mode Sau khi nhận được frame PPP lớp 2 từ router San Jose, router San Francisco ngay lập tức xác định gói tin vừa nhận được là một gói tin đã được gán nhãn dựa trên giá trị trường giao thức PPP của nó và thực hiện tra cứu trong cơ sở thông tin chuyển tiếp nhãn (Label Forwarding Information – LFIB) Các gói tin được gán nhãn được truyền như vậy cho đến đích, đến router cuối cùng thì LFIB sẽ thông báo với router bỏ nhãn và chuyển tiếp gói tin không gán nhãn này. 2. 1. 3. Chuyển mạch nhãn MPLS với ngăn xếp nhãn Hoạt động của chuyển mạch nhãn được thực hiện mà không quan tâm tới số lượng nhãn gán vào gói tin, có thể là một nhãn hoặc một ngăn xếp gồm một số nhãn bên trong. Trong cả hai trường hợp, LSR sẽ chỉ xử lý nhãn ở trên cùng của ngăn xếp, bỏ qua các nhãn khác. Chức năng này cho phép nhiều ứng dụng ở các bộ định tuyến biên có thể cho phép phân loại nhãn và kết hợp các nhãn (Can agree on packet classification rules and associated labels) mà không cần biết các bộ định tuyến lõi của mạng. Ví dụ, giả sử rằng router San Joe và router New York ở trong mạng có hỗ trợ MPLS/VPN và cùng biết mạng 10. 1. 0. 0/16, mạng này có thể đến được thông qua router New York, nhãn được khai báo với giá trị là 73. Các router trong mạng lõi (San Francisco và Washington) không có thông tin về điều này. Để gửi một gói tin tới host có địa chỉ là 10. 1. 0. 0/16, router San Jose tạo ra một ngăn xếp nhãn. Nhãn dưới cùng trong ngăn xếp được khai báo cho router New York còn nhãn trên cùng được khai báo cho địa chỉ IP của router New York thông qua router San Francisco. Khi mạng chuyển gói tin thì nhãn trên cùng được chuyển mạch chính xác giống như chuyển tiếp gói tin IP qua mạng đường trục và nhãn thứ 2 trong ngăn xếp sẽ nguyên vẹn khi đến router New York  Hình 2. 4: Chuyển mạch nhãn với ngăn xếp 2. 2. Quá trình truyền và kết hợp nhãn trong Frame-mode MPLS Phần này sẽ tập trung vào quá trình kết hợp FEC với nhãn và truyền chúng giữa các LSRs qua các giao diện đã được đóng khung. Có hai giao thức kết hợp nhãn được sử dụng để tổng hợp một IP mạng con (subnet) với một số nhãn MPLS cho mục đích gửi tới địa chỉ đích: Giao thức phân phối thẻ (Tag Distribution Protocol – TDP) Giao thức phân phối nhãn(Label Distribution Protocol – LDP) Cả TDP và LDP đều có chức năng giống nhau và có thể được sử dụng trong mạng, thậm chí trên các interface khác nhau của cùng một LSR. Ở đây chúng ta chỉ đề cập đến TDP 2. 2. 1. Thiết lập một phiên LDP/TDP Khi bắt MPLS trên interface của router, thì TDP/LDP được khởi tạo và cấu trúc cơ sở thông tin nhãn(LIB) được tạo ra. Bộ định tuyến(router) cũng tìm cách nhận ra các LSRs khác trên interface đang chạy MPLS thông qua gói tin hello TDP. Các gói tin hello TDP này được gửi quảng bá(broadcast) hoặc là gói tin UDP multicast(tới một nhóm các đích), tạo ra quan hệ hàng xóm LSR. Sau khi gói tin hello TDP khám phá ra TDP hàng xóm thì một phiên TDP được thiết lập. Các phiên TDP sử dụng TCP với cổng 711 và LDP sử dụng TCP cổng 646. Sử dụng giao thức TCP đem lại khả năng tối ưu trong điều khiển luồng và tin cậy trong việc giải quyết tắc nghẽn lưu lượng. 2. 2. 2. Phân phối và kết hợp nhãn Khi cơ sở thông tin nhãn (LIB) được tạo ra trong bộ định tuyến, một nhãn được khai báo cho mọi FEC biết đến bộ định tuyến. Vì định tuyến dựa vào địa chỉ đích, FEC tương đương với một tiền tố IGP(Internal Gateway Protocol) trong bảng định tuyến IP. Vì vậy một nhãn được khai báo cho mọi tiền tố trong bảng định tuyến IP và có sự ánh xạ hai bảng này được lưu trữ trong LIB. Bởi vì LSR khai báo một nhãn cho mỗi IP prefix trong bảng định tuyến của nó khi mà prefix xuất hiện trong bảng định tuyến và nhãn này được sử dụng bởi các LSR khác trong việc gửi các gói tin đã được gán nhãn cho LSR, phương pháp cấp và phân phối nhãn này được gọi là khai báo nhãn điều khiển độc lập, với cách phân phối nhãn phía sau tự nguyện : Việc cấp nhãn trong các bộ định tuyến được thực hiện mà không quan tâm tới việc bộ định tuyến đã nhận nhãn cho cùng prefix từ bộ định tuyến kế cận hay chưa. Vì vậy việc cấp nhãn này trong các bộ định tuyến được gọi là điều khiển độc lập(independent control) Phương pháp phân phối này là tự nguyện(unsolicited) bởi vì LSR khai báo nhãn và quảng bá sự ánh xạ tới các bộ định tuyến hàng xóm phía sau nó(từ đích tới nguồn) không quan tâm tới việc các LSR khác cần nhãn hay không. Một LSR chỉ khai báo một nhãn cho một prefix IP và phân phối nó cho router phía sau nó (từ đích tới nguồn) khi được yêu cầu. Phương pháp phân phối này là downstream(từ phía sau ra phía trước) khi LSR khai báo một nhãn mà các LSR khác(Các LSR phía sau) có thể sử dụng cho chuyển tiếp các gói tin đã được gán nhãn và quảng bá sự ánh xạ nhãn này tới các bộ định tuyến liền kề. Việc khởi tạo cấu trúc chuyển mạch thẻ cũng bao gồm cả sự cung cấp cho LSR phía sau nhưng cả việc triển khai bổ sung chuyển mạch thẻ hiện tại và cấu trúc MPLS không cần kiểu này cho phương pháp phân phối nhãn. Tất cả sự kết hợp nhãn được quảng bá ngay lập tức đến các bộ định tuyến khác thông qua các phiên TDP. Các bộ định tuyến thông báo sự kết hợp IP prefix-to-label của nó tới tất cả các bộ định tuyến kề cận mà không quan tâm đó là upstream hay downstream. Thậm chí sự kết hợp này cũng được gửi tới cho bộ định tuyến tiếp theo vì thế sẽ không có split-horizon trong quá trình xử lý TDP hay LDP. Các LSR nhận bảng ánh xạ prefix-to-label, lưu chúng trong bảng cơ sở thông tin nhãn (LIB) và sử dụng chúng trong cơ sở thông tin chuyển tiếp nhãn (LFIB) nếu bảng ánh xạ nhận được từ router phía trước, chính là router tiếp theo. Phương pháp lưu giữ này được gọi là kiểu ghi nhớ tự do (liberal retention mode) trái ngược với kiểu ghi nhớ bảo thủ (conservative retention mode), tức là các LSR chỉ giữ lại các nhãn được khai báo cho một prefix bởi các bộ định tuyến phía trước hiện tại của nó, nơi mà LSR chỉ lưu giữ các nhãn được khai báo tới một prefix bởi các router phía trước. Một bộ định tuyến có thể nhận được nhiều sự kết hợp TDP từ các bộ định tuyến kề cận, nhưng chỉ sử dụng một vài trong số đó để chuyển tiếp các bảng như sau : Sự kết hợp nhãn từ bộ định tuyến tiếp theo được xem xét cho phù hợp với đầu vào FIB. Nếu bộ định tuyến không nhận sự kết hợp nhãn từ bộ định tuyến kế tiếp thì đầu vào FIB xác nhận các gói tin đến đích mà không được gán nhãn. Nếu bộ định tuyến nhận một sự kết hợp nhãn từ bộ định tuyến kế tiếp, thì nhãn hiện tại ở bộ định tuyến và nhãn tiếp theo ở bộ định tuyến kế tiếp được lưu lại trong LFIB. Nếu bộ định tuyến kế tiếp không khai báo nhãn phù hợp với prefix thì gói tin không được gán nhãn 2. 2. 3. Hội tụ trong mạng MPLS ở chế độ Frame-mode Một trong những yếu tố quan trọng trong việc thiết kế mạng MPLS chính là thời gian hội tụ của mạng. Một số ứng dụng của MPLS (ví dụ như :MPLS/VPN hay thiết kế BGP dựa trên MPLS) sẽ không hoạt động chính xác trừ khi một gói tin được gán nhãn được gửi qua tất cả các đường dẫn từ đầu vào LSR biên đến LSR biên đầu ra. Trong các ứng dụng này thời gian hội tụ có thể tăng lên bởi do trễ truyền Trong mạng MPLS ở chế độ Frame-mode, sử dụng kiểu lưu giữ tự do (liberal retention mode) kết hợp với điều khiển nhãn độc lập(independent label control) và phân phối nhãn luồng xuống tự nguyện(unsolicited downstream label distribution) sẽ làm giảm thiểu thời gian hội tụ TDP/LDP. Mọi bộ định tuyến sử dụng kiểu lưu giữ tự do luôn có nhãn khai báo cho một prefix đưa ra từ tất cả các bộ định tuyến hàng xóm sử dụng TDP/LDP, vì vậy nó luôn luôn tìm thấy một nhãn đi ra ngoài trong bảng định tuyến phù hợp mà không cần hỏi bộ định tuyến kế tiếp cho việc khai báo nhãn. 2. 3. Xử lý ở bộ định tuyến cuối cùng (Penultimate Hop Popping) Ở LSR biên ở đầu ra trong mạg MPLS thì phải tiến hành hai tra cứu: Một là gói tin nhận được từ một MPLS kề cận, hai là đích đến cho một subnet bên ngoài mạng MPLS. Nó phải kiểm tra nhãn trong tiêu đề ngăn xếp nhãn và thực hiện kiểm tra để nhận biết rằng nhãn đã được đẩy vào và dưới sự kiểm soát của gói tin IP Hình 2. 5: Hai quá trình tra cứu ở bộ định tuyến cuối New York Việc thực hiện hai quá trình tra cứu ở router New York có thể làm giảm hiệu suất của node mạng. Hơn nữa trong môi trường mà MPLS và chuyển mạch IP được thực hiện bởi phần cứng thì tra cứu hai lần làm tăng độ phức tạp của việc triển khai các thiết bị phần cứng lên rất nhiều. Để giải quyết vấn đề này người ta sử dụng Penultimate Hop Popping(PHP). Phương pháp này chỉ được áp dụng trực tiếp cho những subnet(mạng con) kết nối trực tiếp hoặc tập hợp các đường dẫn (aggregate routes). Trong trường hợp là giao diện là kết nối trực tiếp, thì việc thực hiện tra cứu lớp 3 là cần thiết để có được các thông tin chính xác cho việc gửi một gói tin đến đích được kết nối trực tiếp. Nếu prefix là một sự tập hợp thì việc tra cứu ở lớp 3 cũng cần thiết để tìm ra đường đi cụ thể sau đó được sử dụng để gói tin đi đến đích chính xác. Trong các trường hợp còn lại, thì thông tin đi ra ngoài của gói tin lớp 2 có trong LFIB và vì vậy việc tra cứu lớp 3 là không cần thiết. Với phương pháp này, LSR biên có thể yêu cầu một nhãn từ router phía sau kề cận với nó. Hình 2. 6: Penultimate Hop Popping trong mạng MPLS Ở Hình 2. 6 router Washington lấy nhãn từ gói tin và gửi gói tin IP đơn thuần tới router New York. Sau đó router New York thực hiện việc tra cứu lớp 3 và chuyển tiếp gói tin tới đích cuối cùng. Tóm lại chế độ hoạt động khung xuất hiện khi sử dụng MLS trong môi trường các bộ định tuyến thuần nhất định tuyến các gói tin IP điểm-điểm. Các gói tin gán nhãn được chuyển tiếp trên cơ sở khung lớp 2. Quá trình chuyển tiếp môt gói tin IP qua mạng MPLS thực hiện thông qua một số bước sau: LSR biên lối vào nhận gói tin IP, phân loại gói vào nhóm chuyển tiếp tương đương FEC và gán nhãn cho gói với ngăn xếp nhãn tương ứng FEC đã được xác định. Nếu định tuyến một địa chỉ đích(unicast), FEC sẽ tương ứng với mạng con đích và việc phân loại gói tin sẽ được thực hiện bằng cách tra cứu bảng định tuyến lớp 3 truyền thống. LSR lõi nhận gói tin đã được gán nhãn và sử dụng bảng chuyển tiếp nhãn để thay đổi nhãn nội vùng trong gói đến với nhãn ngoài vùng tương ứng cùng với vùng FEC(trong trường hợp này là mạng con IP) Khi LSR biên lối ra của vùng FEC này nhận được gói có nhãn, nó loại bỏ nhãn và thực hiện việc chuyển tiếp gói tin IP theo bảng định tuyến lớp 3 truyền thống. Chương 3: Hoạt động của MPLS ở chế độ Cell-mode Trong chương 2 chúng ta đã tìm hiểu cách MPLS hoạt động giữa thiết bị chuyển mạch lớp 3 (router) ở chế độ Frame-mode. Các bộ định tuyến trao đổi các gói tin IP đơn thuần (cho các giao thức điều khiển) cũng như các gói tin IP được gán nhãn qua cùng một link liên kết. Các bộ định tuyến cũng thực hiện chuyển mạch nhãn bằng cách xác định tiêu đề nhãn ở trước mỗi gói tin IP Khi thực hiện triển khai MPLS qua công nghệ ATM cần phải giải quyết một số khó khăn sau: Không có cơ chế trao đổi các gói tin IP một cách trực tiếp giữa 2 node MPLS kề nhau qua giao diện ATM. Tất cả các dữ liệu trao đổi qua giao diện ATM phải được thực hiện qua kênh ảo(virtual circuit – VC) Chuyển mạch ATM không thể thực hiện việc kiểm tra nhãn hay tra cứu ở lớp 3. Khả năng duy nhất của một chuyển mạch ATM là chuyển đổi VC đầu vào thành VC đầu ra của giao diện ra. Công nghệ MPLS đã đưa ra một số các giải pháp để đảm bảo việc thực hiện triển khai MPLS qua ATM: Các gói tin IP trong vùng điều khiển không thể trao đổi một cách trực tiếp qua giao diện ATM. Một VC điều khiển phải được thiết lập giữa các node MPLS kề nhau để có thể trao đổi các gói tin trong vùng điều khiển Chuyển mạch ATM không thể thực hiện việc tra cứu nhãn. Khi đó nhãn trên cùng trong ngăn xếp nhãn phải được chuyển đổi sang giá trị VPI/VCI Chúng ta nhắc đến một số khái niệm được dùng trong việc triển khai MPLS qua môi trường ATM Giao diện ATM được điều khiển chuyển mạch nhãn (Label Switching Controlled ATM interface – LC-ATM interface) là một giao diện trên router hoặc trên chuyển mạch ATM mà trong đó giá trị VPI/VCI được khai báo thông qua các giao thức điều khiển MPLS (TDP hoặc LDP) ATM-LSR là một chuyển mạch ATM chạy các giao thức MPLS trong miền điều khiển và thực hiện chuyển tiếp MPLS giữa các giao diện LC-ATM trong miền dữ liệu bằng các chuyển mạch tế bào ATM truyền thống Frame-based LSR là một LSR thực hiện việc chuyển tiếp các frame giữa các giao diện. Một ví dụ điển hình của một Frame-based LSR đó chính là router. Một Frame-based LSR có thể có nhiều giao diện LC-ATM, nhưng nó chỉ thực hiện chuyển mạch nhãn Frame-based trên ngăn xếp nhãn mà không thực hiện chuyển mạch tế bào giống như một ATM-LSR ATM-LSR domain là một nhóm các ATM-LSR được kết nối với nhau qua giao diện LC-ATM ATM LSR biên là một Frame-based LSR với ít nhất một giao diện LC-ATM Hình 3. 1: Mô hình triển khai ATM trong mạng 3. 1. Sự kết nối trong vùng điều khiển qua giao diện LC-ATM Hình 3. 2: Trao đổi thông tin giữa các LSR kề cận Cấu trúc của mạng MPLS yêu cầu vùng điều khiển của các LSR kề cận phải có sự kết nối thuần IP để trao đổi liên kết nhãn cũng như các gói điều khiển khác(ví dụ như gói tin hello và gói tin update) Trong chế độ MPLS Frame-mode thì yêu cầu này là đơn giản bởi vì các bộ định tuyến có thể gửi và nhận các gói tin IP cũng như các gói tin đã được gán nhãn qua bất kỳ giao diện Frame-mode nào, bất kể đó là mạng LAN hay WAN. Tuy nhiên các chuyển mạch ATM không có khả năng này Có hai cách để đảm bảo cho sự kết nối các gói tin thuần IP giữa các ATM-LSR, đó là: Thông qua một kết nối bên ngoài ví dụ như sự kết nối Ethernet giữa các chuyển mạch Thông qua một mạch ảo (VC) kiểm soát bên trong tương tự như cách mà các giao thức ATM Forum thực hiện (User-Network Interface – UNI hoặc Intergrated Local Management Interface – ILMI ): ATM-LSR Vùng đk MPLS trong chuyển mạch ATM ATM-LSR Vùng đk MPLS trong chuyển mạch ATM Vùng dữ liệu ATM Vùng dữ liệu ATM ATM LSR biên(router) ATM LSR biên(router) Ma trận chuyển mạch ATM Ma trận chuyển mạch ATM Miền điều khiển MPLS Miền điều khiển MPLS Hình 3. 3: Cơ chế thiết lập kênh ảo điều khiển MPLS 3. 2. Sự chuyển tiếp gói tin đã được gán nhãn qua miền ATM-LSR Việc chuyển tiếp một gói tin được gán nhãn qua miền ATM-LSR được thực hiện qua ba bước sau: ATM LSR biên lối vào nhận một gói tin đã được gán nhãn hoặc chưa, thực hiện việc kiểm tra trên Cơ sở thông tin chuyển tiếp (FIB) hoặc Cơ sở thông tin chuyển tiếp nhãn (LFIB), tìm kiếm một giá trị VPI/VCI đầu ra, giá trị này sẽ được nó sử dụng giống như là nhãn lối ra. Các gói tin có nhãn được chia nhỏ thành các tế bào ATM và được gửi tới ATM-LSR tiếp theo. Giá trị VPI/VCI tìm thấy trong quá trình kiểm tra nhãn được đặt vào tiêu đề tế bào ATM của từng tế bào. Chú ý:Kể từ đây cho đến khi gói tin có nhãn ra khỏi miền ATM-LSR, việc kiểm tra nhãn chỉ thực hiện dựa trên các giá trị VPI/VCI mà không phải là tiêu đề nhãn MPLS. Tuy nhiên, tiêu đề MPLS vẫn tồn tại trong gói tin gán nhãn bởi vì nó cần thiết để lưu giữ các trường tiêu đề thêm vào, ví dụ như ngăn xếp đáy, thời gian sống (Time-to-live TTL) Các ATM-LSR tế bào chuyển mạch dựa trên giá trị VPI/VCI trong tiêu đề tế bào ATM theo cơ chế chuyển mạch tế bào truyền thống, và cơ chế phân phối và phân bổ nhãn này phải phù hợp với việc thiết lập sự chuyển đổi giá trị VPI/VCI nội vùng và ngoại vùng là chính xác. ATM LSR biên ở đầu ra sắp xếp lại các tế bào trở thành gói tin được gán nhãn, thực hiện việc kiểm tra nhãn và chuyển tiếp chúng cho LSR tiếp theo. Việc kiểm tra dựa trên giá trị VPI/VCI của các tế bào đến mà không dựa trên nhãn trên cùng của ngăn xếp trong tiêu đề nhãn MPLS. Đó là bởi vì các ATM-LSR giữa các miền biên của miền LSR chỉ thay đổi giá trị VPI/VCI chứ không thay đổi các nhãn bên trong các tế bào ATM. Chúng ta nêu ra sự khác nhau chính giữa chuyển mạch nhãn Frame-based và chuyển mạch nhãn Cell-based: Việc kiểm tra trong chuyển tiếp nhãn ở chế độ khung (Frame-based) được thực hiện dựa trên nhãn trên cùng của ngăn xếp nhãn trong tiêu đề nhãn MPLS. Trong chuyển tiếp tế bào (Cell-based), việc kiểm tra lại được thực hiện dựa trên các giá trị VPI/VCI trong các tiêu đề tế bào ATM Cơ chế chuyển mạch trong chuyển mạch tế bào là chuyển mạch tế bào ATM truyền thống dựa trên các giá trị VPI/VCI trong các tiêu đề tế bào. Ngăn xếp nhãn hoàn toàn bị bỏ qua bởi các ATM-LSR Bởi vì nhãn trên cùng trong ngăn xếp nhãn không được sử dụng bởi ATM-LSR biên đầu ra, nên nó được đặt về 0 bởi ATM LSR biên đầu vào trước khi các gói tin có nhãn được chia nhỏ thành các tế bào ATM. 3. 3. Phân phối và phân bổ nhãn qua miền ATM-LSR Phân phối và phân bổ nhãn qua miền ATM-LSR có thể sử dụng cách thức giống như trong miền MPLS ở chế độ hoạt động khung. Tuy nhiên, nếu triển khai như vậy sẽ dẫn đến một loạt các hạn chế bởi mỗi loại nhãn được gán qua một giao diện LC-ATM sẽ phù hợp với một ATM VC. Mỗi nhãn có duy nhất một giá trị VPI/VCI và mỗi giá trị VPI/VCI xác định một ATM VC độc lập. Do số lượng các kênh ảo ATM được hỗ trợ qua giao diện ATM là nhỏ nên cần hạn chế số lượng VC phân bổ qua giao diện LC-ATM ở mức thấp nhất. Để thực hiện được điều đó, các LSR phía sau sẽ đảm nhận trách nhiệm yêu cầu phân bổ và phân phối nhãn qua giao diện LC-ATM. LSR phía sau cần nhãn để gửi gói đến node tiếp theo phải yêu cầu nhãn từ LSR phía trước nó. Thông thường các nhãn được yêu cầu dựa trên nội dung bảng định tuyến mà không dựa vào luồng dữ liệu, điều đó đòi hỏi nhãn cho mỗi đích trong phạm vi của node kế tiếp qua giao diện LC-ATM. LSR phía trước có thể đơn giản phân bổ nhãn và trả lời yêu cầu cho LSR phía sau với bản tin trả lời tương ứng. Trong một số trường hợp, LSR phía trước có thể phải có khả năng kiểm tra địa chỉ lớp 3 (nếu nó không còn nhãn phía trước yêu cầu cho đích). Đối với chuyển mạch ATM, yêu cầu như vậy sẽ không được trả lời bởi chỉ khi nào nó có nhãn được phân bổ cho đích phía trước thì nó mới trả lời yêu cầu. Nếu ATM-LSR không có nhãn phía trước đáp ứng yêu cầu của LSR phía sau thì nó sẽ yêu cầu nhãn từ LSR phía trước nó và chỉ trả lời khi đã nhận được nhãn từ LSR phía trước nó. Việc phân phối và phân bổ nhãn qua miền ATM-LSR có các đặc điểm sau: Việc cấp nhãn trong các thiết bị có khả năng kiểm tra lớp 3(router) được thực hiện mà không quan tâm tới việc router đã nhận nhãn cho cùng prefix (same prefix) trong router kế tiếp hay chưa. Vì thế việc cấp nhãn trong các router được gọi là điều khiển độc lập Cấp nhãn trong các thiết bị mà không có khả năng kiểm tra lớp 3 (chuyển mạch ATM) sẽ được thực hiện nếu một nhãn phía trước phù hợp đã cấp. Vì thế cấp nhãn trong chuyển mạch ATM được gọi là điều khiển thứ tự (ordered control) Phương pháp phân phối qua giao diện LC-ATM là downstream on demand bởi vì một LSR khai báo nhãn qua LC-ATM chỉ khi nhãn này xác định được yêu cầu bởi LSR phía sau. Hình 3. 4: Cấp nhãn trong miền ATM-LSR Xem mô hình miêu tả phân phối và cấp nhãn. Đích là X, đích này có thể đến thông qua router New York POP trong mạng. Các bước phân phối và cấp nhãn như sau: Router San Jose cần một nhãn để đến đích X. Bảng định tuyến của nó chỉ ra rằng đích này đến được thông qua một giao diện LC-ATM, vì thế nó yêu cầu một nhãn từ ATM-LSR phía trước San Francisco ATM-LSR là một chuyển mạch ATM truyền thống hoạt động theo thứ tự ở mode điều khiển, vì thế nó yêu cầu một nhãn từ chuyển mạch ATM Washington. Tương tự như thế, chuyển mạch ATM Washington yêu cầu một nhãn từ router New York. Router New York hoạt động trong mode điều khiển động lập và ngay lập tức có thể cấp một nhãn cho yêu cầu đó. Nếu router New York đã có một nhãn phía trước cho đích X, nó sẽ được nhập vào bảng ánh xạ giữa cặp VPI/VCI đã cấp với nhãn phía trước trong bảng Cơ sở thông tin chuyển tiếp nhãn (LFIB). Ngược lại, nó kết hợp một hoạt động pop với cặp VPI/VCI đã được cấp. Cặp VPI/VCI này được gửi trở lại cho chuyển mạch Washington ATM trong một gói tin trả lời TDP/LDP. Sau khi nhận được nhãn từ LSR phía trước, chuyển mạch Washington ATM cấp một nhãn cho LSR phía sau và nhập sự ánh xạ giữa cặp VPI/VCI mới được cấp với cặp VPI/VCI mà nó nhận được từ router New York trong ma trận chuyển mạch ATM của nó. Giá trị cặp VPI/VCI mới này (1/241) được gửi lại cho chuyển mạch ATM San Francisco trong một gói tin trả lời TDP/LDP Chuyển mạch ATM San Francisco thực hiện các hoạt động tương tự, cấp giá trị VPI/VCI khác (1/85) và gửi cặp này giống như là nhãn để đến đích X cho router San Jose Sau khi nhận một gói tin trả lời yêu cầu cấp nhãn, router San Jose có thể nhập giá trị VPI/VCI nhận được từ chuyển mạch San Francisco vào Cơ sở thông tin chuyển tiếp (FIB) và Cơ sở thông tin chuyển tiếp nhãn (LFIB) Hợp nhất VC Dựa trên các quy tắc phân phối và cấp nhãn ở các phần trước, chúng ta phải cân nhắc để tối ưu việc sử dụng nhãn qua miền ATM-LSR. Ví dụ, nếu một ATM-LSR đã nhận một nhãn để đến một đích nào đó từ hàng xóm phía trước (next hop) thì nó cũng có thể tái sử dụng nhãn đó khi có một LSR phía trước hỏi nhãn để đến cùng đích này. Hình dưới đây hai router bên trái sẽ được cung cấp cùng một nhãn để đến đích 171.68. 0.0/16 Hình 3. 5: Tối ưu hóa khả năng của cấp nhãn ATM Tuy nhiên, nếu các tế bào đến đồng thời cùng một lúc từ nhiều nguồn khác nhau thì việc sử dụng chung một giá trị VC cho cùng một đích thì dẫn tới không có khả năng phân biệt gói nào thuộc luồng vào nào và các LSR phía trước sẽ không có khả năng tái tạo lại tế bào. Vấn đề này được gọi là xen kẽ tế bào. Để tránh trường hợp này, ATM-LSR phải yêu cầu LSR phía trước nó nhãn mới mỗi khi LSR phía sau nó đòi hỏi nhãn đến bất kỳ đích nào, kể cả nó đã nhận được nhãn cho chính đích đó. Hình 3. 6: Luồng các tế bào với việc khai báo nhãn cho cùng một đích Với một sự thay đổi nhỏ, một số chuyển mạch ATM có thể đảm bảo rằng hai luồng tế bào cùng chiếm một VC sẽ không bao giờ xen kẽ nhau. Các chuyển mạch sẽ lưu các tế bào ATM trong vùng đệm cho đến khi nó nhận được một tế bào có bit kết thúc khung được đặt trong tiêu đề tế bào ATM. Sau đó toàn bộ các tế bào này được truyền qua kênh VC. Như vậy bộ đệm trong các tổng đài này phải tăng thêm và một vấn đề nảy sinh là độ trễ qua chuyển mạch sẽ tăng lên. Quá trình gửi liên tiếp các tế bào ra một kênh ảo đơn VC được gọi là hợp nhất kênh ảo (VC merg) và nó cho phép các ATM-LSR có thể sử dụng cùng một nhãn cho các gói tin đến từ nhiều LSR phía sau khác nhau cho cùng một đích đến. Chức năng của sự hợp nhất nhãn đã giảm đáng kể việc cấp nhãn qua miền ATM-LSR. Phần 2: Ứng dụng mạng riêng ảo VPN trên mạng MPLS Mạng riêng ảo VPN (Virtual Private Network) là một trong những ứng dụng rất quan trọng trong mạng MPLS. Các công ty, doanh nghiệp đặc biệt các công ty đa quốc gia có nhu cầu rất lớn về loại hình dịch vụ này. Với VPN họ hoàn toàn có thể sử dụng các dịch vụ viễn thông, truyền số liệu nội bộ với chi phí thấp, an ninh bảo đảm. Nhờ có cơ chế bảo mật và cung cấp lớp dịch vụ (QoS) theo yêu cầu mà MPLS là một công nghệ rất phù hợp cho mạng riêng ảo VPN. Ở phần này chúng ta sẽ tìm hiểu về mô hình mạng riêng ảo trên mạng MPLS. Đây là một ứng dụng rất quan trọng đáp ứng các yêu cầu của các mạng riêng sử dụng hạ tầng cơ sở thông tin quốc gia với những yêu cầu khác nhau về độ an toàn, bảo mật và chất lượng dịch vụ. An ninh mạng không chỉ quan trọng đối với các nhà cung cấp dịch vụ ISP mà còn có ý nghĩa quyết định đối với các cơ quan chính phủ và các doanh nghiệp. Các giải pháp cho hệ thống WAN như sử dụng đường dây thuê riêng, Frame-relay không có sự mềm dẻo linh hoạt về mặt kết nối, mở rộng mạng cũng như an toàn thông tin, hơn nữa chi phí lại cao. Các giải pháp về tường lửa cũng chỉ đảm bảo chống lại được các cuộc tấn công từ phía ngoài vào trong mạng tại điểm cửa ngõ vào mạng mà thôi, nguy cơ bị tấn công là rất cao. Do đó khi đưa ra giải pháp an ninh bảo mật toàn diện cho một hệ thống mạng không thể không kể đến giải pháp mạng riêng ảo VPN. Chương 4: Tổng quan về công nghệ mạng riêng ảo VPN 4. 1. Giới thiệu về mạng riêng ảo (Virtual Private Network – VPN ). Mạng riêng ảo ( Virtual Private Network) được định nghĩa là mạng mà khách hàng có thể kết nối nhiều vị trí được triển khai trên trên một nền tảng cơ sở hạ tầng chia sẻ với cùng một mức độ truy cập (same access) hoặc chính sách bảo mật (security policies). Mạng riêng ảo hoạt động trên nên giao thức IP đang ngày càng trở nên phổ biến. Công nghệ này cho phép tạo ra một mạng riêng thông qua cơ sở hạ tầng chung của nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP). Các kỹ thuật đảm bảo an ninh khác nhau đã được áp dụng để bảo vệ thông tin của người sử dụng khi trao đổi trong một môi trường chia sẻ như Internet. “Mạng riêng ảo VPN là một môi trương thông tin ở đó việc truy cập được kiểm soát và chỉ cho phép thực hiện kết nối thuộc phạm vi đã được xác định trước. VPN được xây dựng thông qua việc chia sẻ các phương tiện, môi trường truyền thông chung. Việc cung cấp các dịch vụ cho mạng riêng được thực hiện thông qua các phương tiện, môi trường này” Một cách miêu tả đơn giản hơn là: “Mạng riêng ảo VPN là một mạng riêng được xây dựng trên cơ sở hạ tầng của mạng chung”, ví dụ như mạng Internet. 4. 2. Sự phát triển của VPN. Ban đầu các mạng máy tính được triển khai với hai công nghệ chính: leased-lines cho các kết nối lâu dài và dial-up lines cho các kết nối không liên tục, chỉ khi có yêu cầu. Hình 4. 1: Mạng máy tính điển hình cách đây 15 năm Ban đầu mạng máy tính được triển khai cho khách hàng với tính bảo mật khá tốt, nhưng giá cả lại khá cao bởi hai lý do sau: Lưu lượng trao đổi giữa hai vùng trong mạng thay đổi theo từng thời điểm trong ngày, từng ngày trong tháng, thậm chí là theo mùa (ví dụ, lưu lượng trong đợt có sự kiện quan trọng tăng lên đáng kể) Người sử dụng đầu cuối luôn luôn yêu cầu được đáp ứng nhanh, kết quả là yêu cầu băng thông cao giữa các site, nhưng băng thông thuê đó chỉ được sử dụng trong một khoảng thời gian khi các users ở trạng thái active. Hai lý do trên đã thúc đẩy các nhà cung cấp dịch vụ phát triển và triển khai một công nghệ cung cấp cho khách hàng với chất lượng dịch vụ tương đương với đường lised lines. Công nghệ mạng riêng ảo đầu tiên dựa trên các công nghệ như X. 25 và Frame-relay, sau này có SMDS và ATM. Hình 4. 2: Mạng Frame-relay đặc trưng Giải pháp VPN bao gồm các yếu tố sau: Nhà cung cấp dịch vụ là một tổ chức sở hữu cơ sở hạ tầng (Các thiết bị và môi trường truyền) cung cấp đường leased line cho khách hàng. Theo kiểu này thì nhà cung cấp dịch vụ giới thiệu tới khách hang một Dịch vụ mạng riêng ảo (Virtual Private Network Service) Khách hàng kết nối tới nhà cung cấp dịch vụ qua thiết bị CPE (Customer Premises Equipment). CPE thường là một thiết bị cung cấp kết nối đầu cuối, có thể là một bridge hoặc một router. Thiết bị CPE đôi lúc được gọi là thiết bị Khách hàng biên (Customer Edge) Thiết bị CPE được kết nối qua môi trường truyền (thường là leased line, nhưng không thể là kết nối dial-up) tới thiết bị của nhà cung cấp dịch vụ, có thể là X. 25, Frame-relay hoặc chuyển mạch ATM, hoặc thậm chí là router. Thiết bị của nhà cung cấp dịch vụ biên này đôi khi được gọi là thiết bị Cung cấp dịch vụ biên (Provider Edge) Nhà cung cấp dịch vụ thường có thêm các thiết bị trong mạng lõi (cũng được gọi là P-network). Các thiết bị này được gọi là thiết bị P (P-devices) ví dụ như: P-switches hoặc P-router. Một mạng liên tục nào đấy của khách hàng được gọi là site. Một site có thể kết nối tới P-network thông qua một hoặc nhiều được truyền, sử dụng một hoặc nhiều thiết bị CPE hoặc PE Nhà cung cấp dịch vụ có thể tính tiền thông qua hoặc là tỉ lệ cố định cho dịch vụ VPN, thường dựa trên băng thông cung cấp cho khách hàng, hoặc là tỉ lệ sử dụng, thường dựa vào dung lượng của dữ liệu được trao đổi hoặc thời gian trao đổi dữ liệu 4. 3. Phân loại VPN Có 3 loại mạng riêng ảo, đó là: Intranet VPN: VPN kết nối hai mạng với nhau (site-to-site). Được sử dụng để kết nối các văn phòng, chi nhánh trong một công ty. Với loại này thì người dùng nội bộ được tin cậy hơn nên sẽ có mức độ bảo mật thấp hơn, nghĩa là sẽ được truy cập vào nhiều nguồn tài nguyên mạng hơn. Extranet VPN: Được sử dụng khi có nhu cầu trao đổi thông tin giữa mạng của công ty với mạng của các đối tác bên ngoài. Với loại mô hình này đòi hỏi các chính sách bảo mật phải tốt hơn so với intranet để hạn chế việc truy cập vào các nguồn tài nguyên của công ty. Hình 4. 3: Mô hình mạng Extranet Remote acces VPN (VPN truy cập từ xa): Được dùng cho những người làm việc di động, cần phải truy cập an toàn với mạng tới mạng riêng của công ty từ bất kỳ vị trí địa lý nào thông qua một môi trường chia sẻ (như mạng điện thoại công cộng). Một số văn phòng nhỏ cũng có thể sử dụng kiểu truy cập này để nối với mạng riêng của công ty mình. Thực tế, người dùng từ xa sẽ kết nối tới nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) và ISP sẽ thiết lập kết nối tới mạng riêng của công ty. Sau khi đã tạo được kết nối giữa hai máy tính của người dùng ở xa với mạng riêng của công ty, một đường hầm sẽ được thiết lập giữa hai đầu cuối và dữ liệu được trao đổi qua đường hầm đó. 4. 4. Chức năng của VPN VPN có các chức năng cơ bản sau: Sự tin cậy: Người gửi có thể mã hóa các gói dữ liệu trước khi chúng được truyền qua mạng. Bằng cách này thì người khác không thể truy cập thông tin mà không được sự cho phép. Nếu có lấy được thì cũng không đọc được Tính toàn vẹn: Người nhận có thể kiểm tra rằng dữ liệu đã được truyền qua mạng Internet mà không có sự thay đổi nào Xác thực nguồn gốc: Người nhận có thể xác thực nguồn gốc của gói dữ liệu, đảm bảo và xác thực nguồn thông tin. 4. 5. Đường hầm và mã hóa Chức năng của VPN đó là cung cấp sự bảo mật bằng cách mã hóa qua một đường hầm. Đường hầm (Tunnel) cung cấp các kết nối logic, điểm tới điểm qua mạng IP không hướng kết nối. Điều này giúp cho việc sử dụng các ưu điểm, các tính năng bảo mật. Các giải pháp đường hầm cho VPN là sử dụng mã hóa để bảo vệ dữ liệu không bị xem trộm bởi bất kỳ ai không được phép và để thực hiện đóng gói đa giao thức nếu cần thiết. Mã hóa (encryption) dùng để đảm bảo dữ liệu không đọc được với bất kỳ ai, nhưng có thể đọc được bởi người nhận. Khi mà có nhiều thông tin lưu thông trên mạng thì sự cần thiết đối với việc mã hóa thông tin càng trở nên quan trọng. Mã hóa sẽ biến đổi nội dung tin thành dạng vô nghĩa trong dạng mật mã của nó. Tại người nhận sẽ sử dụng chức năng giải mã được cung cấp để giải mã nội dung của thông điệp. 4. 6. Các giao thức dùng cho VPN Có 3 giao thức tạo đường hầm chính để tạo nên một VPN 4. 6. 1. Giao thức đường hầm lớp 2 L2TP Tháng 8/1999, Cisco cho ra đời giao thức tạo đường hầm độc quyền L2F (Layer 2 Forwarding) trước khi chuẩn L2TP ra đời. L2F dùng bất kỳ cơ chế thẩm định quyền truy cập nào được PPP hỗ trợ PPTP(Point-to-Point Tunneling Protocol) được PPTP Forum phát triển. Giao thức này hỗ trợ mã hóa 40 bit và 128 bit, dùng bất kỳ cơ chế thẩm định quyền truy cập nào được PPP hỗ trợ L2TP là dự án kết hợp của Cisco L2F và Microsoft PPTP. Kết hợp các tính năng của cả PPTP và L2F, L2TP cũng hỗ trợ đầy đủ IPSec. L2TP có thể được sử dụng làm giao thức Tunneling cho mạng VPN point-to-point (Intranet VPN và Extranet VPN) và VPN truy cập từ xa ( Remote Access VPN). Trên thực tế, L2TP có thể tạo ra một tunnel giữa máy khách và router, NAS và router (NAS - Network Access Server – Là thiết bị quản lý RAS (Remote Access Server) cho phép khách hàng thực hiện cuộc gọi, thực hiện quá trình khởi tạo sự xác nhận và chuyển tiếp cuộc gọi (qua L2F hoặc L2TP) tới gateway của khách hàng) và giữa router với router. So với PPTP thì L2TP có nhiều đặc tính mạnh và an toàn hơn. L2TP được sử dụng để tạo ra một môi trường độc lập, mạng quay số riêng ảo VPDN ( Virtual Private Dial Network). L2TP cho phép người dùng yêu cầu một chính sách bảo mật tổng thể qua bất kỳ một tuyến VPN hay VPDN nào giống như là một sự mở rộng mạng nội bộ của họ. L2TP không cung cấp sự mã hóa và có thể được giám sát thông qua công cụ phân tích giao thức Giống như PPTP, L2F sử dụng giao thức PPP để cung cấp một kết nối truy cập từ xa và kết nối này có thể được đi qua một đường hầm thông qua Internet để đến đích. Tuy nhiên L2TP định nghĩa giao thức tạo đường hầm riêng của nó dựa trên cơ cấu của L2F. Cơ cấu này cho phép triển khai đường hầm L2TP không chỉ trên mạng IP mà còn trên các mạng chuyển mạch gói khác như X25, Frame Relay và ATM. L2TP sử dụng PPP để thiết lập kết nối vật lý. Khi PPP thiết lập kết nối xong, đầu tiên L2TP sẽ xác định xem máy phục vụ mạng tại phía công ty có nhận ra người sử dụng đầu cuối hay không và có sẵn sàng phục vụ như là một điểm đầu cuối của đường hầm hay không. Nếu đường hầm có thể được tạo ra L2TP sẽ thực hiện vai trò đóng gói các gói tin để truyền đi. Khi L2TP tạo ra các đường hầm giữa bộ tập trung truy cập mạng của ISP và máy phục vụ mạng phía công ty, nó có thể gán một hoặc nhiều phiên làm việc trong một đường hầm. L2TP tạo ra một số nhận dạng cuộc gọi (call ID) và chèn Call ID này vào phần đầu của L2TP trong mỗi một gói tin để chỉ ra gói tin đó thuộc phiên làm việc nào. L2TP cho phép giảm lưu lượng mạng và cho phép các máy phục vụ điều khiển việc tắc nghẽn đường truyền bằng cách thực hiện cơ chế điều khiển luồng giữa máy phục vụ truy cập mạng của ISP , còn được gọi là bộ tập trung truy cập L2TP (L2TP Access Connector – LAC), và máy phục vụ mạng phía công ty, còn được gọi là máy phục vụ mạng L2TP (L2TP Network Server – LNS). Các bản tin điều khiển được sử dụng để xác định tỷ lệ đường truyền và các thông số bộ đệm để điều khiển luồng các gói tin PPP của một phiên làm việc trong một đường hầm. 4. 6. 2. Giao thức đóng gói định tuyến chung GRE Trong VPN loại này, giao thức đóng gói định tuyến chung GRE cung cấp cơ cấu đóng gói giao thức gói tin (Passenger Protocol) để truyền đi trên giao thức truyền tải (Carrier Protocol). Nó bao gồm thông tin về về loại gói tin mà bạn đang mã hóa và thông tin về kết nối giữa máy chủ và máy khách. Giao thức này đóng gói IP, CLNP và bất kỳ các gói dữ liệu giao thức khác vào bên trong các đường hầm IP. Với GRE, một router Cisco ở mỗi điểm sẽ đóng gói các gói dữ liệu của một giao thức cụ thể vào trong một tiêu đề IP, tạo ra một đường kết nối ảo point-to-point tới các router Cisco ở các địa điểm khác trong một đám mây mạng IP, tại đó tiêu đề IP được gỡ bỏ. Bằng cách kết nối các mạng con đa giao thức trong một môi trường đường trục (backbone) đơn giản, đường hầm IP cho phép mở rộng mạng qua một môi trường xương sống đơn giao thức. GRE không cung cấp sự mã hóa và có thể được giám sát bằng một công cụ phân tích giao thức 4. 6. 3. Giao thức bảo mật IP (IP Security Protocol) Giao thức bảo mật IPSec cung cấp những tính năng bảo mật cao cấp như các thuật toán mã hóa tốt hơn, quá trình thẩm định quyền đăng nhập toàn diện hơn. IPSec hoạt động tốt trên cả hai loại mạng VPN là VPN truy cập từ xa và VPN kết nối point-to-point (Intranet VPN và Extranet VPN). Tất nhiên, nó phải được hỗ trợ cả hai giao diện Tunnel. IPSec có hai cơ chế mã hóa là Tunnel và Transport. Tunnel mã hóa tiêu đề và kích thước của mỗi gói tin, còn Transport chỉ mã hóa kích thước. Chỉ những hệ thống nào hỗ trợ giao thức IPSec mới có thể tận dụng được giao thức này. Ngoài ra, tất cả các thiết bị phải sử dụng một mã khóa chung và các tường lửa trên mỗi hệ thống phải có các thiết lập bảo mật giống nhau. IPSec có thể mã hóa dữ liệu giữa nhiều thiết bị khác nhau như router với router, PC với router, PC với máy chủ hoặc giữa các firewall với nhau. IPSec cung cấp các dịch vụ bảo mật bằng cách sử dụng IKE (Internet Key Exchange) để điều khiển sự thỏa thuận của các giao thức và các thuật toán trên cơ sở các chính sách bảo mật cục bộ và để tạo ra sự mã hóa và các khóa xác nhận được sử dụng bởi IPSec. IPSec hoạt động ở lớp 3, vì vậy nó chỉ truyền được gói tin IP. Trong khi L2TP hoạt động ở lớp 2 (trong mô hình 7 lớp) nên có thể truyền các gói của nhiều giao thứ khác nhau như IP, IPX hoặc NETBEUI. Giao thức L2TP có thể được hỗ trợ bởi giao thức IPSec để tăng cường tính bảo mật khi truyền qua mạng. Tiếp theo ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về IPSec. IPSec là giao thức hoạt động ở lớp 3, đặt một nhóm các giao thức và các công nghệ như AH (Authentication Header – AH ), ESP (Encapsulating Security Payload), IKE (Internet Key Exchange), DES (Data Encryption Standard), AES (Advanced Encryption Standard) và các kỷ thuật khác vào trong hệ thống để đảm bảo cung cấp một phương pháp xác thực tin cậy và an toàn cho gói tin IP. IPSec được dùng cho cả IPv4 và IPv6. Là một tiêu chuẩn mở, IPSec cho phép hoạt động được với các thiết bị của nhiều nhà sản xuất khác nhau và được sử dụng với nhiều loại VPN khác nhau. Mặc dù IPSec được triển khai chủ yếu cho sự mở rộng WAN trong môi trường công cộng chia sẻ, tuy nhiên giao thức này có thể được sử dụng cho việc mã hóa và đảm bảo an ninh trong LAN, mạng campus hoặc thậm chí là Intranet VPN. Theo IETF RFC 2401, IPSec được thiết kế để cung cấp khả năng có thể hoạt động liên kết, chất lượng cao cho IPv4 và IPv6. Các dịch vụ về bảo mật bao gồm điều khiển truy cập, tính toàn vẹn không kết nối, xác thực dữ liệu gốc, mã hóa và bảo mật luồng dữ liệu. Nó có các đặc điểm sau: 4. 6. 3. 1. Đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu: IPSec đảm bảo tính bảo mật cho luồng IP bằng cách thêm IPSec tiêu đề vào gói IP gốc. Đây là những tiêu đề IPSec mới, ví dụ như AH và ESP, có thể được sử dụng tách biệt nhau hoặc kết hợp với nhau tuy thuộc vào mức độ yêu cầu của bảo mật. Về bản chất, các tiêu đề được thêm vào gói IP gốc nhằm mục đích xác thực gói tin hoặc mã hóa để bảo vệ dữ liệu hoặc cả hai. Sự kết hợp bảo mật (Security Association – SAs) là một phần quan trọng của quá trình xử lý IPSec khi chúng được định nghĩa một mức độ bảo mật giữa hai thiết bị trong quan hệ ngang hàng (peer-to-peer relationship). Bằng các SA, một thiết bị có thể áp dụng các chính sách bảo mật sẽ được sử dụng và nó nhận ra SA bởi một địa chỉ IP, một chỉ số định dạng giao thức bảo mật và một giá trị thông số bảo mật duy nhất. Có hai loại SA. Trao đổi khóa SA là dạng đầu tiên, dùng để nhận thực giữa các thiết bị ngang hàng, trao đổi khóa, và kiểm soát khóa sau đó. Dạng thứ hai là IPSec SA được dùng đàm phán và thiết lập, mỗi một thiết bị sử dụng một phương thức xác thực, một thuật toán hashing và một phương pháp mã hóa. 4. 6. 3. 1. 1. Xác thực tiêu đề (Authentication Header – AH) AH sử dụng một chức năng băm nhỏ key (keyed-hash), sử dụng tốc độ mạch tích hợp cho các ứng dụng đặc biệt (Application-specific intergrated circuits – ASICs) để thực hiện chức năng xác thực và toàn vẹn để truyền dữ liệu. AH xác thực host khởi tạo với host đích trong suốt quá trình thiết lập của sự trao đổi xác nhận key. Có nhiều phương pháp xác thực key, sau đây ta liệt kê một vài trong số đó: IKE dựa trên ISAKMP/OAKLEY: IKE là giao thức trao đổi key lai (hybrid), nó sử dụng một phần của Oakley và một phần giao thức khác được gọi là SKEME bên trong ISA(Internet Security Association) và KMP (Key Management Protocol). Các khóa đã được chia sẻ trước đó một cách thủ công hoặc thông qua sự ủy quyền, và sự trao đổi khóa cũng như chấp nhận được thực hiện bởi IKE. Một một điểm xác thực điểm khác dựa trên quá trình xử lý IKE và đưa ra một SA. Quá trình này xảy ra trước khi bất kỳ một IPSec SA nào đàm phán và trước khi dữ liệu có thể đi qua đường link đã được thiết lập. Perfect Forward Secrecy (PFS) rekeying: Phương pháp này có tính bảo mật cao hơn thậm chí ngay cả khi khóa bị phá bởi những kẻ phá hoại. Nó tách biệt IKE ban đầu từ quá trình xử lý được sử dụng để tạo khóa cho IPSec SA. Vì thế khi khóa IKE SA có thể bị phá nhưng nó sẽ không bị lộ khóa bí mật. Nó cho phép khóa này thay đổi liên tục trong khi phiên làm việc vẫn được duy trì Để đảm bảo tính toàn vẹn cho dữ liệu khi đi qua mạng công cộng, AH sử dụng các thuật toán băm ví dụ như Message Digest 5(MD5). Nó áp dụng trên tiêu đề của gói tin IP ban đầu, nó sẽ giấu các thông tin về địa chỉ IP thực và các thông số khác khi đi qua mạng công cộng. Khi đến đích tiêu đề gói tin IP sẽ được khôi phục và được định tuyến bên trong subnet của mạng đích. 4. 3. 1. 1. 2. Đóng gói bảo mật vùng tải trọng ESP Điều quan trọng là phải bảo mật được vùng dữ liệu, vì thế mã hóa dữ liệu là cần thiết. Trong trường hợp này, một tiêu đề ESP và thuật toán mã hóa ví dụ như DES (3DES) được thêm vào để làm tăng thêm tính bảo mật cho dữ liệu. Kết quả là, ESP đóng gói hoàn toàn dữ liệu người dùng. ESP có thể được sử dụng kết hợp với AH, nhưng ESP bao gồm cả sự xác thực dữ liệu gốc và cơ chế antireplay có trong AH. Vì thế ESP có thể sử dụng cùng kỷ thuật trao đổi khóa được sử dụng cho AH. Nó cho phép ESP chỉ được sử dụng cho lưu lượng IPSec khi mức độ bảo mật cao. Một ví dụ đó là sử dụng cả tiêu đề AH và ASP khi chúng ta muốn cần bảo mật mạnh nhất (ESP) và sự xác nhận mạnh nhất (AH), bởi vì AH có thêm chức năng bảo vệ trường tiêu đề IP mới trong khi ESP thì không có tính năng này. AH dùng để xác thực còn ESP dùng để mã hóa và xác thực. ESP khác với AH ở hai điểm sau: ESP mã hóa dữ liệu trước khi gửi đi, do vậy nó đảm bảo được tính bí mật của dữ liệu. AH thì toàn bộ gói tin được xác thực nhưng không được mã hóa nên có thể đọc được khi qua mạng ESP chỉ xác thực nội dung của gói tin IP chứ không xác thực toàn bộ gói tin IP. 4. 6. 3. 2. Các mode chuyển tiếp dữ liệu trong IPSec IPSec đưa ra hai phương pháp để chuyển tiếp dữ liệu qua mạng cho cả hai giao thức AH và ESP: Đó là Tunnel mode (kiểu đường hầm) và Transport mode(kiểu giao vận) Cả hai kiểu này trên thực tế là hai kiểu khác nhau của SA. Một SA được định nghĩa như là sự kết nối đơn giản, nó cho phép áp dụng các dịch vụ bảo mật cho lưu lượng bên trong SA. Kiểu đường hầm được sử dụng cho bảo mật giữa nhiều host với nhiều host, trong khi đó kiểu giao vận lại được sử dụng cho từng IP host này tới tưng IP host khác hoặc khi các dịch vụ mạng ví dụ như QoS phải được bảo vệ trong tiêu đề IP gốc. 4. 6. 3. 2. 1. Tunnel mode Cả AH và ESP hoạt động ở Tunnel mode. Một đường hầm cung cấp một đường dẫn qua mạng chia sẻ công cộng cho các host hoặc các đầu cuối đường hầm có thể giao tiếp. Các đường hầm này là đường logic giống như mạch ảo VC, được cấu hình trên cổng vật lý. IPSec Tunnel Mode có thể đóng gói và bảo vệ nội dụng của toàn bộ gói tin IP bao gồm cả tiêu đề gốc. Nó thêm vào 20 byte tiêu đề IP cho mỗi gói tin. Hai mô hình sau sẽ mô tả sự thêm tiêu đề IPSec ở cả IPSec Tunnel Mode AH và IPSec Tunnel Mode ASP. Hình 4. 4: Ứng dụng của tiêu đề IPSec AH tới gói tin IP trong mode đường hầm Hình 4. 5: Ứng dụng của IPSec ESP tới gói tin IP ở mode đường hầm 4. 6. 3. 2. 2. Transport mode ( mode giao vận) Cả AH và ESP có thể hoạt động ở mode giao vận. Kiểu giao vận được sử dụng cho đóng gói giao thức vùng tải trọng ở lớp trên hoặc bên trên lớp IP. Thường là ở lớp 4 hoặc các vùng tải trọng ở lớp cao ví dụ như TCP, UDP, BGP… Nó không sử dụng các tiêu đề lớp 3 bởi vì nó có thể cần cho các dịch vụ mạng khác, ví dụ như các ứng dụng cần sử dụng QoS ( Mã hóa tiêu đề gói tin IP gốc có thể không được sử dụng cho các ứng dụng QoS). Mode giao vận AH được sử dụng cho các ứng dụng mà tiêu đề gói tin IP gốc được giữ nguyên và chỉ cần xác thực tính toàn vẹn của dữ liệu gói tin. Mode giao vận ESP được sử dụng cho các ứng dụng duy trì tiêu đề gói tin IP gốc nhưng cũng muốn mã hóa phần còn lai của vùng tải trọng. Hình 4. 6: IPSec ở mode giao vận sử dụng AH Hình 4. 7: IPSec ở mode giao vận sử dụng ESP 4. 6. 3. 3. Quá trình hoạt động của IPSec. Quá trình hoạt động được chia thành 5 bước: 4. 6. 3. 3. 1. Bước 1: Xác định luồng lưu lượng quan tâm (interesting traffic) Hình 4. 8: Xác định luồng traffic Việc xác định luồng dữ liệu nào cần được bảo vệ được thực hiện như là một phần trong việc tính toán một chính sách bảo mật cho việc sử dụng của một VPN. Chính sách được sử dụng để xác định luồng traffic nào cần bảo vệ và luồng traffic nào có thể gửi ở dạng “clear text”. Đối với mọi gói dữ liệu đầu vào và đâu ra, sẽ có ba lựa chọn: Dùng IPSec, cho qua IPSec, hoặc huỷ gói dữ liệu. Đối với mọi gói dữ liệu được bảo vệ bởi IPSec, người quản trị hệ thống cần chỉ rõ các dịch vụ bảo mật được sử dụng cho gói dữ liệu. Các cơ sở dữ liệu chính sách bảo mật chỉ rõ các giao thức IPSec, các mode, và các thuật toán được sử dụng cho luồng traffic. Các dịch vụ này sau đó được sử dụng cho luồng traffic dành cho mỗi Peer IPSec cụ thể. Với VPN Client, bạn sử dụng các cửa sổ thực đơn để chọn các kết nối mà bạn muốn bảo mật bởi IPSec. Khi các luồng dữ liệu mong muốn truyền tới IPSec Client, client khởi tạo sang bước tiếp theo trong quá trình: Thoả thuận một sự trao đổi bước 1 IKE. 4. 6. 3. 3. 2. Bước 2: Pha IKE thứ nhất (IKE Phase 1) Hình 4. 9: Pha IKE thứ nhất. Mục đích cơ bản của pha IKE thứ nhất là để thoả thuận các tập chính sách IKE, xác thực các đối tượng ngang hàng, và thiết lập một kênh bảo mật giữa các đối tượng ngang hàng. Pha IKE thứ nhất xuất hiện trong hai mode: Main mode và Aggressive mode. Main mode có ba quá trình trao đổi hai chiều giữa nơi khởi tạo và nơi nhận: Quá trình trao đổi đầu tiên: Hình 4. 10: Quá trình trao đổi đầu tiên Trong suốt quá trình trao đổi đầu tiên các thuật toán và các hash được sử dụng để bảo mật sự trao đổi thông tin IKE đã được thoả thuận và đã được đồng ý giữa các đối tượng ngang hàng. Trong khi cố gắng tạo ra một kết nối bảo mật giữa máy A và máy B qua Internet, các kế hoạch bảo mật IKE được trao đổi giữa Router A và B. Các kế hoạch bảo vệ định nghĩa giao thức IPSec hiện tại đã được thoả thuận (ví dụ ESP). Dưới mỗi kế hoạch, người khởi tạo cần phác hoạ những thuật toán nào được sử dụng trong chính sách (ví dụ DES với MD5). Ở đây không phải là thoả thuận mỗi thuật toán một cách riêng biệt, mà là các thuật toán được nhóm trong các tập, một tập chính sách IKE. Một tập chính sách mô tả thuật toán mã hoá nào, thuật toán xác thực nào, mode, và chiều dài khoá. Những kế hoạch IKE và những tập chính sách này được trao đổi trong suốt quá trình trao đổi đầu tiên trong chế độ main mode. Nếu một tập chính sách tương thích được tìm thấy giữa hai đối tượng ngang hàng, main mode tiếp tục. Nếu không một tập chính sách tương thích nào được tìm thấy, tunnel là bị loại bỏ. Trong ví dụ ở trong hình trên, RouterA gửi các tập chính sách IKE 10 và 20 tới RouterB. RouterB so sánh tập chính sách của nó, tập chính sách 15, với những tập chính sách nhận được từ RouterA. Trong trường hợp này, có một cái tương thích: Đó là tập chính sách 10 của Router A tương thích với tập chính sách 15 của Router B. Quá trình trao đổi thứ hai Sử dụng một sự trao đổi DH để tạo ra các khoá mật mã chia sẻ và qua quá trình này các số ngẫu nhiên gửi tới các đối tác khác, signed, và lấy lại xác thực định nghĩa của chúng. Khoá mật mã chia sẻ được sử dụng để tạo ra tất cả các khoá xác thực và mã hoá khác. Khi bước này hoàn thành, các đối tượng ngang hàng có cùng một mật mã chia sẻ nhưng các đối tượng ngang hàng không được xác thực. Quá trình này diễn ra ở bước thứ 3 của bước 1 IKE, quá trình xác thực đặc tính của đối tượng ngang hàng. Quá trình thứ ba – xác thực đặc tính đối tượng ngang hàng: Hình 4. 11: Quá trình trao đổi thứ 3 Các phương thức xác thực ngang hàng: Bước thứ ba và cũng là bước trao đổi cuối cùng được sử dụng để xác thực các đối tượng ngang hàng ở xa. Kết quả chính của main mode là một tuyến đường trao đổi thông tin bảo mật cho các quá trình trao đổi tiếp theo giữa các đối tượng ngang hàng được tạo ra. Có ba phương thức xác thực nguồn gốc dữ liệu: Các khoá pre-shared: Một giá trị khoá mật mã được nhập vào bằng tay của mỗi đối tượng ngang hàng được sử dụng đê xác thực đối tượng ngang hàng. RSA encryption nonces: Nonces (một số ngẫu nhiên được tạo ra bởi mỗi đối tượng ngang hàng) được mã hoá và sau đó được trao đổi giữa các đối tượng ngang hàng. Hai nonce được sử dụng trong suốt quá trình xác thực đối tượng ngang hàng Trong aggressive mode, các trao đổi là ít hơn với ít gói dữ liệu hơn. Mọi thứ đều được trao đổi trong quá trình trao đổi đầu tiên: Sự thoả thuận tập chính sách IKE, sự tạo ra khoá chung DH, một nonce. Trong aggressive mode nhanh hơn main mode. 4. 6. 3. 3. 3. Bước 3: Pha IKE thứ 2 Hình 4. 12: Pha IKE thứ 2 Mục đích của bước 2 IKE là để thoả thuận các thông số bảo mật IPSec được sử dụng để bảo mật đường hầm IPSec. Bước 2 IKE thực hiện các chức năng dưới đây: Thoả thuận các thông số bảo mật, các tập transform IPSec Thiết lập các SA IPSec Thoả thuận lại theo chu kỳ các SA IPSec để chắc chắn bảo mật. Có thể thực hiện thêm một sự trao đổi DH Trong pha IKE thứ 2 chỉ có một mode, gọi là Quick mode. Quick mode xuất hiện sau khi IKE đã được thiết lập đường hầm bảo mật trong pha IKE thứ nhất. Nó thoả thuận một transform IPSec chia sẻ, và thiết lập các SA IPSec. Quick mode trao đổi các nonce mà được sử dụng để tạo ra khoá mật mã chia sẻ mới và ngăn cản các tấn công “replay” từ việc tạo ra các SA không có thật. Quick mode cũng được sử dụng để thoả thuận lại một SA IPSec mới khi thời gian sống của SA IPSec đã hết. Quick mode được sử dụng để nạp lại “keying material” được sử dụng để tạo ra khóa mật mã chia sẻ trên cơ sở “keying material” lấy từ trao đổi DH trong bước 1. Các tập Transform IPSec Kết quả cuối cùng của pha IKE thứ 2 là thiết lập một phiên IPSec bảo mật giữa các điểm đầu cuối. Trước khi điều này có thể xảy ra, mỗi cặp của các điểm đầu cuối thoả thuận mức bảo mật yêu cầu (ví dụ, các thuật toán xác thực và mã hoá cho một phiên). Không những là thoả thuận những giao thức riêng biệt, các giao thức được nhóm vào trong các tập, một tập transform IPSec. Các tập transform IPSec được trao đổi giữa các peer trong suốt quá trình “quick mode”. Nếu một có sự tương thích được tìm thấy giữa các tập, phiên thiết lập IPSec sẽ tiếp tục. Nếu ngược lại thì phiên sẽ bị huỷ bỏ. Hình 4. 13: Đàm phán tập chuyển đổi. Trong ví dụ hình trên, RouterA gửi các tập transform IPSec 30 và 40 đến RouterB. RouterB so sánh tập transform của nó với những cái đã nhận được từ RouterA. Trong ví dụ này, có một cái “match”. Tập transform 30 của RouterA tương thích với tập transform 55 của RouterB. Các thuật toán mã hoá và xác thực có dạng một SA(Security Association). Một SA là một kết nối logic một chiều, cung cấp sự bảo mật cho tất cả traffic đi qua kết nối. Bởi vì hầu hết traffic là hai chiều, do vậy phải cần hai SA: một cho đầu vào và một cho đầu ra. Khi mà các dịch vụ bảo mật được đồng ý giữa các peer, mỗi thiết bị ngang hàng VPN đưa thông tin vào trong một SPD (Security Policy Database). Thông tin này bao gồm thuật toán xác thực, mã hoá, địa chỉ IP đích, mode truyền dẫn, thời gian sống của khoá . v. v. Những thông tin này được coi như là một SA. Thiết bị VPN gán cho SA một số thứ tự, gọi là SPI (Security Parameter Index). Khi gửi các thông số riêng biệt của SA của qua đường hầm, Gateway, hoặc Host chèn SPI vào trong tiêu đề ESP. Khi mà đối tượng ngang hàng IPSec nhận được gói dữ liệu, nó nhìn vào địa chỉ IP đích, giao thức IPSec, và SPI trong SAD (Security Association Database) của nó, và sau đó xử lý gói dư liệu theo các thuật toán được chỉ ra trong SPD. Hình 4. 14: Các thông số của SA (Security Asscociation) IPSec SA là một sự tổ hợp của SAD và SPD. SAD được sử dụng để định nghĩa địa chỉ IP đích SA, giao thức IPSec, và số SPI. SPD định nghĩa các dịch vụ bảo mật được sử dụng cho SA, các thuật toán mã hoá và xác thực, mode, và thời gian sống của khoá. Ví dụ, trong kết nối từ tổng công ty đến nhà băng, chính sách bảo mật cung cấp một vài đường hầm bảo mật sử dụng 3DES, SHA, mode tunnel, và thời gian sống của khoá là 28800. Giá trị SAD là 192. 168. 2. 1, ESD, và SPI là 12. 4. 6. 3. 3. 4. Bước 4: Phiên APSec Hình 4. 15: Một phiên IPSec Sau khi bước 2 IKE hoàn thành và quick mode được thiết lập, traffic sẽ được trao đổi giữa máy A và máy B qua một đường hầm bảo mật. Traffic mong muốn được mã hoá và giải mã theo các dịch vụ bảo mật được chỉ ra trong SA IPSec. 4. 6. 3. 3. 5. Bước 5: Kết thúc đường hầm Hình 4. 16 : Kết thúc một phiên IPSec Các SA IPSec kết thúc thông qua việc xoá hay bằng timing out. Một SA có thể time out khi lượng thời gian đã được chỉ ra là hết hoặc khi số byte được chỉ ra đã qua hết đường hầm. Khi các SA kết thúc, các khoá cũng bị huỷ. Khi các SA IPSec tiếp theo cần cho một luồng, IKE thực hiện một bước 2 mới, và nếu cần thiết, một sự thoả thuận mới trong bước 1 IKE. Một sự thoả thuận thành công sẽ tạo ra các SA và các khoá mới. Các SA mới thường được thiết lập trước khi các SA đang tồn tại hết giá trị. 4. 7. Mô hình ngang hàng và chồng lấn [5] Có hai kiểu VPN được triển khai phổ biến, đó là: Kiểu chồng lấn (Overlay), theo kiểu này, các nhà cung cấp dịch vụ cung cấp đường leased line cho khách hàng Mô hình ngang hàng (peer-to-peer), theo kiểu này nhà cung cấp dịch vụ trao đổi thông định tuyến lớp 3 với khách hàng và nhà cung cấp truyền dữ liệu giữa các site của khách hàng theo con đường tối ưu giữa các site. Theo mô hình này, thì bộ định tuyến của khách hàng được nối trực tiếp với bộ định tuyến của nhà cung cấp dịch vụ. 4. 7. 1. VPN kiểu chồng lấp (overlay VNP model) Kiểu chồng lấp được triển khai qua trung kế riêng trên hạ tầng mạng chung của nhà cung cấp dịch vụ VPN này có thể thực hiện tại lớp 1 sử dụng kênh thuê riêng hoặc đường quay số; tại lớp 2 sử dụng X. 25, Frame Relay hay kênh ảo ATM; tại lớp 3 sử dụng đường hầm IP. Trong mô hình này chức năng của khách hàng và nhà cung cấp dịch vụ như sau: Nhà cung cấp dịch vụ cung cấp cho khách hàng đường leased line. Các đường leased line này được gọi là các VCs, chúng có thể là kết nối liên tục PVC hoặc được thiết lập khi có yêu cầu. Hình sau mô tả mô hình mạng VPN kiểu chồng lấp và các VC được sử dụng trong đó Hình 4. 17: Ví dụ đơn giản mạng VPN kiểu chồng lấp Khách hàng thiết lập kết nối router tới router giữa các thiết bị CPE ( Customer Premises Equipment) qua các kênh ảo VC được cung cấp bởi nhà cung cấp dịch vụ. Giao thức định tuyến luôn luôn được trao đổi giữa các thiết bị của khách hàng và nhà cung cấp dịch vụ không quan tâm tới cấu trúc bên trong của mạng khách hàng. Mặc dù mô kiểu VPN này có những hạn chế sau: Mỗi một VPN có nhiều site, một site có một vài bộ định tuyến cho mục đích dự phòng, tuy nhiên mạng trở nên khó kiểm soát vì phải triển khai dưới dạng full-mesh của các kết nối point-to-point hay các kênh ảo trên mạng trục của nhà cung cấp dịch vụ để tối ưu đường truyền. Hơn nữa do khách hàng phải tự thiết kế và vận hành mạng trục ảo của riêng mình. Mà khách hàng đôi khi không có đủ trình độ và kinh nghiệm. Để giải quyết vấn đề này, nhà cung cấp dịch vụ sẽ phải đảm nhận nhiệm vụ thiết kế và vận hành mạng trục ảo ( Virtual Backbone Network) cho từng khách hàng, điều này sẽ rất phức tạp khi số lượng khách hàng lớn. Nếu mỗi khách hàng có mạng VPN với hàng trăm site thí số lượng kết nối là vô cùng lớn. Điều này ảnh hưởng đến khả năng mở rộng hệ thống mạng Khi số lượng kết nối lớn thì việc thêm bớt các site trên mạng sẽ gây ra ảnh hưởng lớn do phải cấu hình lại các thiết bị định tuyến Rất khó đánh giá độ lớn của dung lượng các kết nối giữa các điểm 4. 7. 2. Mô hình VPN ngang hàng ( Peer-to-peer VPN model) Mô hình VPN ngang hàng đã khắc phục được những tồn tại của mô hình VNP chồng lấp. Trong mô hình này thiết bị biên của nhà cung cấp dịch vụ (Provider Edge – PE ) là một router trao đổi thông tin định tuyến trực tiếp với CPE router. Hình 4. 18: Mô hình VPN ngang hàng Mô hình VPN ngang hàng có một số ưu điểm vượt trội hơn so với mô hình VPN chồng lấp: Định tuyến trở nên trở nên cực kỳ đơn giản, khi mà router của khách hàng chỉ trao đổi thông tin định tuyến với một hoặc một vài PE-router, trong khi đó ở mô hình chồng lấp, do kết nối theo kiểu dạng full-mesh nên số lượng các router có quan hệ hàng xóm có thể trở nên rất lớn Định tuyến giữa các site của khách hàng luôn luôn tối ưu , khi router của nhà cung cấp biết mô hình mạng của khách hàng và vì vậy có thể định tuyến giữa các site với nhau một cách tốt nhất Sự cung cấp băng thông cũng đơn giản hơn bởi vì khách hàng phải chỉ rõ băng thông inbound và outbound cho mỗi site của mình. Việc thêm một site mới cũng đơn giản hơn bởi vì nhà cung cấp dịch vụ chỉ thêm site đó vào và chỉ thay đổi cấu hình trên router mà site mới kết nối đến. Trong khi ở mô hình chồng lấp thì nhà cung cấp phải đưa ra các kết nối tới tất cả các site khác trong mạng VPN của khách hàng Trước khi một VPN trên MPLS thì có hai sự lựa chọn sau cho mô hình VPN ngang hàng: Chia sẻ bộ định tuyến, khi đó một vài VPN sẽ chia sẻ cùng router PE Dùng router riêng, khi đó các khách hàng sử dụng VPN có router PE của riêng mình 4. 7. 2. 1. Mô hình VPN ngang hàng chia sẻ router PE Trong mô hình này, một vài khách hàng sử dụng dịch vụ VPN có thể sử dụng chung một router PE. Access list phải được cấu hình trên tất cả các giao diện PE-CE trên các router PE để đảm bảo rằng có sự tách biệt giữa các VPN khách hàng, cũng để ngăn chặn không cho VPN của khách hàng này làm ảnh hưởng cũng như xâm nhập vào VPN khách hàng khác Hình 4. 19: Mô hình VPN ngang hàng: Chia sẻ router PE 4. 7. 2. 2. Mô hình mạng VPN ngang hàng sử dụng router PE riêng Trong mô hình này mỗi một VPN của các khách hàng có riêng router PE vì thế chỉ có thể truy cập tới các tuyến được chứa trong bảng định tuyến của router PE đấy thôi Hình 4. 20: Mô hình VPN ngang hàng: Có router PE riêng Trong mô hình có router PE riêng thì các giao thức định tuyến tạo ra từng bảng định tuyến riêng cho từng VPN trên các router PE. Các bảng định tuyến trên các router PE này chỉ chứa các tuyến được quảng bá bởi VPN của khách hàng kết nối trực tiếp tới chúng, kết quả là có sự tách biệt rõ ràng giữa các VPN của các khách hàng khác nhau (Giả sử rằng định tuyến IP nguồn bị khóa). Định tuyến bên ở mô hình này có thể được thực hiện như sau: Bất kỳ giao thức định tuyến nào chạy giữa router PE và router CE BGP chạy giữa router PE và router P Router PE phân phối lại (redistribute) các tuyến nhận được từ router CE ra miền BGP, đánh dấu bằng chỉ số khách hàng và truyền các tuyến này tới router P. Vì vậy router P chứa tất cả các tuyến của tất cả các VPN của các khách hàng khác nhau. Router P chỉ truyền các tuyến với BGP thích hợp tới các router PE. Vì vậy router PE chỉ nhận các tuyến được bắt nguồn từ router CE trong miền VPN của nó 4. 7. 2. 3. So sánh các kiểu VPN ngang hàng Ta có thể thấy mô hình ngang hàng chia sẻ router PE rất khó để duy trì bởi vì nó đòi hỏi sự triển khai phức tạp cũng như việc đặt Access list trên tất cả các router là rắc rối. Mô hình dùng riêng router PE mặc dù là đơn giản hơn trong cấu hình cũng như để duy trì nhưng lại trở nên khá tốn kém cho nhà cung cấp dịch vụ khi mà họ phải phải đáp ứng cho một số lượng lớn khách hàng với các site rải rác trên nhiều vùng địa lý khác nhau. Cả hai mô hình này cũng có những hạn chế sau: Tất cả các khách hàng chia sẻ cùng một dải IP, nó cản trở các khách hàng sử dụng địa chỉ private. Các khách hàng hoặc phải sử dụng địa chỉ IP public hoặc địa chỉ private được cấp bởi nhà cung cấp dịch vụ Khách hàng cũng không thể chèn thêm default route vào mạng VPN của họ. Sự hạn chế này ngăn cản sự tối ưu trong định tuyến và hạn chế khách hàng truy cập Internet từ nhà cung cấp dịch vụ khác. Tóm lại, VPN có thể phân loại theo nhiều cách khác nhau. Cách phổ biến nhất đó là dựa trên cách mà thông tin định tuyến được trao đổi trên VPN. Trong mô hình VPN ngang hàng, thông tin định tuyến của khách hàng được trao đổi giữa router của khách hàng với router của nhà cung cấp dịch vụ. Trong mô hình VPN chồng lấp, nhà cung cấp dịch vụ chỉ cung cấp các kênh ảo VC và thông tin định tuyến được trao đổi trực tiếp giữa các router biên của khách hàng. Hai mô hình trên có thể kết hợp với nhau trong mạng của nhà cung cấp dịch vụ lớn: Mô hình ngang hàng có thể được sử dụng trong mô hình VPN chồng lấp ( ví dụ kết nối các khách hàng tới các router biên của nhà cung cấp dịch vụ qua Frame Relay) hoặc trong mạng lõi của nó (ví dụ, liên kết các router của nhà cung cấp dịch vụ qua ATM). Mô hình VPN chồng lấp có thể triển khai với kỷ thuật chuyển mạch WAN lớp 2 (X. 25, Frame Relay, SMDS hoặc ATM) hoặc kỷ thuật đường hầm lớp 3 ( IP-over-IP hay IPSec). Mô hình VPN ngang hàng có thể triển khai với các công nghệ truyền thống với các phương pháp định tuyến phức tạp hoặc sử dụng Access lists (ACLs). Tiếp theo đây chúng ta sẽ tìm hiểu về sự triển khai của công nghệ VPN trên nền tảng MPLS, nó sẽ khắc phục được những hạn chế của các công nghệ VPN ngang hàng khác, cho phép nhà cung cấp dịch vụ kết hợp các lợi ích của mô hình ngang hàng (định tuyến đơn giản, dễ triển khai theo yêu cầu của khách hàng) với sự bảo mật và tách biệt rõ ràng với so với các tồn tại vốn có của mô hình VPN chồng lấp Hình 4. 21: Phân loại VPN dựa theo công nghệ Chương 5: Mô hình mạng MPLS/VPN Ở chương trước chúng ta đã tìm hiểu về mạng riêng ảo VPN, với hai kiểu VPN là VPN dạng chồng lấp và VPN ngang hàng và các công nghệ chính được sử dụng để triển khai trên cả hai loại VPN đó Mô hình VPN dạng chồng lấp thường được sử dụng trong mạng của nhà cung cấp dịch vụ, việc thiết kế và cung cấp các mạch ảo qua mạng trục phải được thiết lập trước khi có bất kỳ luồng lưu lượng nào trên mạng. Trong trường hợp mạng IP, điều đó có nghĩa là ngay cả khi công nghệ là connectionless thì nó vẫn yêu cầu một connection-oriented để cung cấp cho dịch vụ này. Từ góc độ của nhà cung cấp dịch vụ, với mô hình VPN chồng lấp rất khó kiểm soát một số lượng lớn các kênh ảo/đường hầm giữa các thiết bị của khách hàng. Và thiết kế IGP (Interior Gateway Protocol) là cực kỳ phức tạp và khó kiểm soát Trong khi đó, mô hình VPN ngang hàng nó lại có hạn chế là thiếu sự cách ly giữa các khách hàng với nhau. Với công nghệ chuyển mạch nhãn đa giao thức MPLS, đây là sự kết hợp các ưu điểm của chuyển mạch lớp 2 với định tuyến và chuyển mạch lớp 3, nó có thể cho phép chúng ta xây dựng nên một công nghệ mới kết hợp các lợi ích của mô hình VPN chồng lấp (ví dụ như tính bảo mật và sự tách biệt giữa các khách hàng) với ưu điểm của việc định tuyến đơn giản trong mô hình VPN ngang hàng. Công nghệ mới này được gọi MPLS/VPN tức là triển khai VPN trên công nghệ MPLS, nó đem lại sự định tuyến đơn giản cho khách hàng và nhà cung cấp dịch vụ cũng đơn giản hơn. Định tuyến IP (connnectionless) có thêm tính năng connection-oriented) của MPLS, bằng cách thiết lập các đường chuyển mạch nhãn (Label-Switched Paths – LSP). Mô hình MPLS/VPN có hai mô hình chính là MPLS/VPN lớp 2 và MPLS/VPN lớp 3 (BGP/MPLS VPN) MPLS/VPN lớp 2: Tạo ra sự mở rộng kết nối lớp 2 của khách hàng qua cơ sở hạ tầng là mạng MPLS. Mô hình này được gọi là VPN Martini. VNP lớp 2 mở rộng hỗ trợ dịch vụ LAN riêng ảo (Virtual Private LAN Service). MPLS/VPN lớp 3 dùng để mở rộng giao thức định tuyến Internet BGP tới vị trí kết nối từ xa 5. 1. Mô hình MPLS/VPN lớp 2 [7] RFC 2547 cung cấp một khung mạng tối ưu cho VPN trong mạng IP. Mặc dù IP là giao thức trội, nó không chỉ sử dụng giao thức được chuẩn hoá . Một số khách hàng, cụ thể trong môi trường mỗi nước nhiều yêu cầu mở rộng cơ sở hạ tầng truyền thông lớp 2 (Frame realy, ATM, Ehernet, VLAN, TDM, dịch vụ LAN trong suốt…), một số nhà cung cấp dịch vụ phải cung cấp dung lượng vượt quá trong mạng lõi IP đang tồn tại của họ do đó họ cần sử dụng yếu tố giúp đỡ dịch vụ lớp 2 như Frame Relay hay ATM. VPN lớp 3 IP sẽ không thoả mãn thủ tục này, thay vào đó cho giải pháp lớp 2 được yêu cầu. Một số đề xuất khác để hỗ trợ VPN được cung cấp bởi nhà cung cấp MPLS/VPN lớp 2 (MPLS-based VPN). Internet trường hợp đơn giản nhất, đề xuất này định nghĩa một phương thức một nhãn tới một PDU lớp 2 và khi đó chuyển tiếp gói qua mạng mạng đường trục MPLS. 5. 4. 1. Thành phần VPN lớp 2. Đề xuất được sử dụng nhiều nhất là của Martini. Nó được xây dựng từ một số khái niệm khởi đầu kết hợp với RFC 2547 VPN. Bộ định tuyến nhà cung cấp giống như mô hình RFC 2547 sẽ không quan tâm tới VPN. Nó sẽ tiếp tục chuyển tiếp gói tin qua LSP thiết lập trước đây. Tương tự bộ định tuyến biên khách hàng CE sẽ hoạt động không biết tình trạng mạng MPLS VPN. VPN Martini là hoàn toàn dựa vào thiết bị định tuyến biên nhà cung cấp dịch vụ PE. Giải pháp lớp 2 không như RFC 2547 không là mạng tuyến riêng ảo VPRN (Virtual Private Routed Networks). Bộ định tuyến PE không tham gia vào giải thuật định tuyến của người dùng đầu cuối và ở đây không có thủ tục xây dựng và duy trì bảng định tuyến và chuyển tiếp VRF (VPN Routing and Forwarding Table) 5. 4. 2. Mô hình Martini Miêu tả một phương thức tóm lược các kiểu khác nhau cho giao thức lớp 2 trong khung MPLS. Một MPLS LSP được sử dụng như một mạch ảo VC hay đường hầm qua Internet. Giao thức lớp 2 (Ethernet…) được sử dụng ở đầu cuối của VC. PDU lớp 2 chuyển giao qua Martini VC và phân phát nguyên vẹn ở lối ra của mạng. Thậm chí qua Internet có một IP tồn tại, công nghệ Martini cho phép nó sử dụng kết nối lớp 2 giả. Đề xuất Martini như RFC 2547 thiết lập đường hầm giữa những bộ định tuyến PE. Đường hầm này được gán một nhận dạng kênh ảo 32 bit (VC-ID). Mỗi mạch ảo trong một mạng của nhà cung cấp dịch vụ sẽ có VC-ID duy nhất của chúng. LSP của mạng đường trục được xây dựng để kết nối tất cả mạch ảo giữa cặp PE. Một nhóm ID có thể cũng được sử dụng để kết hợp VC. Điều này có lợi cho wildcard hoạt động như loại bỏ một số lượng lớn VC hay tìm lại định tuyến gởi đi sau một thất bại. Hình 5. 1: Đường hầm LSP giữa những PE 5. 4. 3. Thông tin định tuyến Bộ định tuyến biên nhà cung cấp tham gia trong VPN Martini sử dụng giao thức phân phối nhãn LDP để trao đổi thông tin liên lạc VPN. Tuy nhiên nó nổi tiếng điều đó không ngụ ý LDP là cần thiết trong giao thức định tuyến báo hiệu cho mạng MPLS. Kế hoạch báo hiệu và điều khiển MPLS là phân cách hoàn toàn kế hoạch điều khiển VPN. Chú ý là LDP là giao thức phiên định hướng. Điều này có nghĩa là hai LDP sẽ thiết lập một phiên truyền thông (TCP based). Một phiên được thiết lập, dữ liệu VC-ID có thể tráo đổi và mọi đường hầm Martini cần thiết được xây dựng. Dữ liệu chứa trong gói LDP gồm VC-ID, nhóm ID, kiểu VC, tham số giao diện VC và một thông báo từ điều khiển. Tham số giao diện sẽ chứa thông tin cụ thể về khả năng của một cổng riêng, như kích cỡ MTU, số lượng tế bào ATM, và đặc trưng tuỳ chọn đó có thể được hỗ trợ. Thông báo từ điều khiển là một bit đơn, nó cho biết sự có mặt hay không của từ điều khiển Martini. Từ điều kiển khi được sử dụng, mang thông tin riêng cho đóng gói của một kiểu giao thức lớp 2. Kết quả là địa chỉ bởi từ điều khiển gồm sắp xếp gói, gói nhỏ nhất phải yêu cầu đệm khi truyền tải qua một số môi trường và bất kỳ bit điều khiển giao thức lớp lớp 2 khác. Cuối cùng, LDP sử dụng để thông báo, huỷ và duy trì hiệu chỉnh kết nối nhãn cho một mạch ảo Martini mới. 5. 4. 4. Lưu lượng dữ liệu Quy tắc cơ bản lưu lượng dữ liệu giống như kết hợp với RFC 2547 VPN lớp 3. Gói dữ liệu được truyền tải với hai nhãn. Nhãn đỉnh nhận dạng đích bộ định tuyến từ xa. Nhãn này sử dụng bởi LSR trung gian để truyển tiếp gói tin qua mạng MPLS. Bộ định tuyến PE từ xa sử dụng nhãn dưới để phân phát gói tin tới đầu cuối người dùng chính xác (bộ định tuyến CE) với sự đóng gói lớp 2 thoả đáng. Khó khăn thực tế gắn với hỗ trợ những VPN lớp 2, ở đây có nhiều giao thức lớp 2 mỗi giao thức có thủ tục độc lập của nó. Mỗi giao thức lớp 2 hỗ trợ được gán một nhận dạng kiểu VC độc lập. Những kiểu phải nhất quán với một VC. VPN Martini sẽ không cấu nối giữa hai giao thức lớp 2 khác nhau. Nếu cổng vào là Ethernet cổng ra không thể là ATM. Tuy nhiên thiết kế sau này của đề xuất Martini có thể cho phép cấu nối giữa kiểu đóng gói khác nhau 5. 2. Mô hình MPLS/VPN lớp 3 (BGP/MPLS VPN) [7] Hiện nay, công nghệ VPN lớp 3 được sử dụng rộng rãi nhất là IPSec và MPLS/BGP. Những công nghệ này có thể có các ứng dụng như Intranet, Extranet và truy cập Internet (Internet Access) đảm bảo cho sự kết nối các site khác nhau của nhà cung cấp dịch vụ Trước hết ta tìm hiểu về BGP. Giao thức cổng biên BGP là chuẩn định tuyến hiện tại. BGP đã được thiết kế để thay thế giao thức cổng ngoại EGP nó có một số giới hạn. EGP đã tạo nên mạng đường trục dạng cây nó không thực sự hữu ích với Internet. Cũng không phải BGP giúp tăng trưởng Internet 5. 2. 1. Mạng riêng ảo BGP/MPLS RFC 2547 đưa ra định nghĩa một kỹ thuật nó cho phép nhà cung cấp sử dụng mạng đường trục MPLS để cung cấp dịch vụ VPN tới khách hàng. Những RFC 2547 VPN cũng hiểu là BGP/MPLS VPN bởi vì BGP được sử dụng để phân phát thông tin định tuyến VPN qua mạng đường trục của nhà cung cấp và bởi vì MPLS được sử dụng cho chuyển tiếp lưu lượng VPN từ một site VPN tới site khác. Mục đích quan trọng nhất của phương pháp này như sau: Tạo dịch vụ rất đơn giản cho khác hàng để sử dụng như nhau nếu họ thiếu kinh nghiệm trong định tuyến IP. Tạo ra dịch vụ rất tiên tiến và mềm dẻo để thuận tiện triển khai quy mô rộng lớn. Cho phép những giải pháp được sử dụng để tạo ra một VPN được thực thi bởi một nhà cung cấp dịch vụ, hay công việc nhà cung cấp dịch vụ cũng như khách hàng. Cho phép nhà cung cấp dịch vụ mở dịch vụ giá trị gia tăng thoả mãn khách hàng 5. 2. 1. 1. Các thành phần mạng BGP/MPLS Trong phạm vi RFC 2547, một mạng riêng ảo là sự hội tụ của các chính sách, các chính sách này kiểm soát sự liên kết giữa các site. Một site của khách hàng được kết nối tới nhà cung cấp dịch vụ thông qua một hoặc nhiều cổng, nơi mà nhà cung cấp dịch vụ liên kết mỗi cổng vào của mình với một bảng định tuyến. Trong RFC 2547, mỗi bảng định tuyến mạng riêng ảo (VPN Routing Table) được gọi là một bảng định tuyến chuyển tiếp mạng riêng ảo ( VPN Routing and Forwarding). Hình 5. 2: Thành phần mạng RFC 2547 [2] CE: Customer Edge – Bộ định tuyến biên khách hàng P: Provider Router – Bộ định tuyến của nhà cung cấp PE: Provider Edge – Bộ định tuyến biên nhà cung cấp 5. 2. 1. 1. 1. Bộ định tuyến biên của khách hàng (CE). Một thiết bị định tuyến biên khách hàng (Customer Edge Device – CE) cung cấp cho khách hàng truy cập mạng nhà cung cấp dịch vụ qua một kết nối dữ liệu tới một hay nhiều bộ định tuyến biên nhà cung cấp. Trong khi thiết bị CE có thể là một tổng đài (host) hay một chuyển mạch lớp 2, kiểu thiết bị CE là một bộ định tuyến IP nó thiết lập một kết nối trực tiếp với bộ định tuyến PE kề nó. Sau khi thiết lập, bộ định tuyến CE thông báo tuyến VPN cục bộ của site tới bộ định tuyến PE của nhà cung cấp dịch vụ và lấy các thông tin về các tuyến đường của mạng riêng ảo từ xa từ các PE. 5. 2. 1. 1. 2. Bộ định tuyến biên của nhà cung cấp dịch vụ (PE) Các PE trao đổi thông tin định tuyến với bộ định tuyến CE thông qua các giao thức định tuyến động RIPv2, OSPF hay EIGRP. Các PE chỉ lưu giữ các thông tin về các tuyến của mạng riêng ảo mà nó trực tiếp kết nối. Với thiết kế này nâng cao khả năng của mô hình RFC 2547 bởi vì bó loại bỏ sự cần thiết duy trì tất cả các tuyến VPN của bộ định tuyến PE, giúp tăng khả năng mở rộng của BGP/MPLS. Mỗi bộ định tuyến PE duy trì một VRF cho mỗi site kết nối trực tiếp. Mỗi kết nối khách hàng (như Frame Relay PVC, ATM PVC, và VLAN) được ánh xạ tới một VRF cụ thể. Vì vậy, mỗi kết nối có một cổng trong một bộ định tuyến PE và không một site nào được kết hợp với VRF đó. Chú ý, nhiều cổng trong một bộ định tuyến PE có thể được kết hợp với với một VRF đơn lẻ. Đó là khả năng của bộ định tuyến PE để duy trì đa bảng chuyển tiếp nó hỗ trợ sự chia sẻ thông tin định tuyến VPN. Sau khi biết tuyến VPN cục bộ từ bộ định tuyến CE, bộ định tuyến PE trao đổi thông tin định tuyến VPN với bộ định tuyến PE khác sử dụng IBGP. Bộ định tuyến PE có thể duy trì phiên IBGP tới bộ quản lý tuyến (route reflectors) khi lựa chọn phiên IBGP lưới. Sự triển khai bộ quản lý tuyến nâng cao khả năng của mô hình RFC 2547 bởi vì nó loại bỏ sự cần thiết thành các phần mạng đơn lẻ để duy trì tất cả tuyến VPN. Cuối cùng, khi sử dụng MPLS để chuyển tiếp lưu lượng dữ liệu VPN qua mạng đường trục nhà cung cấp dịch vụ, bộ định tuyến PE lối vào có chức năng như LSR lối vào và bộ định tuyến PE lối ra có chức năng như LSR lối ra 5. 2. 1. 1. 3. Bộ định tuyến nhà cung cấp Các bộ định tuyến nhà cung cấp (ký hiệu là P) là bộ định tuyến bất kỳ nào đó năm trong mạng của nhà cung cấp dịch vụ. Nó không gắn với thiết bị CE. Trong mạng MPLS thì đó chính là các LSR, có chức năng chuyển tiếp lưu lượng dữ liệu VPN giữa các bộ định tuyến PE. Sau đó lưu lượng được chuyển tiếp qua mạng đường trục MPLS sử dụng ngăn xếp nhãn lớp 2. Router P chỉ có nhiệm vụ duy trì thông tin định tuyến VPN rõ ràng cho mỗi site của khách hàng. 5. 2. 1. 2. Hoạt động của BGP/MPLS Trong toàn bộ quá trình hoạt động, có hai dòng lưu lượng chính xuất hiện trong mạng riêng ảo BGP/MPLS là: Một dòng điều khiển (Control Flow) được sử dụng trong mạng để truyền tải các thông tin định tuyến trên mạng riêng ảo, đồng thời để xác định đường chuyển mạch nhãn (Label-Switched Paths) trong mạng của nhà cung cấp Một luồng dữ liệu được sử dụng để chuyển tiếp dữ liệu khách hàng. Ta giải thích cơ chế hoạt động thông qua mô hình sau: Hình 5. 2: Mô hình hoạt động của BGP/MPLS Trong mô hình trên, các host trong site1 có thể liên lạc với các host trong site2 và ngược lại. Các host trong site3 có thể liên lạc với các host trong site4 và ngược lại 5. 2. 1. 2. 1. Luồng điều khiển Trong mạng BGP/MPLS, luồng điều khiển gồm hai luồng chính: Luồng điều khiển thứ nhất có trách nhiệm trao đổi thông tin định tuyến giữa CE và PE ở những biên của mạng đường trục nhà cung cấp và giữa bộ định tuyến PE qua mạng đường trục của nhà cung cấp Luồng điều khiển thứ hai có trách nhiệm thiết lập LSP giữa các PE của nhà cung cấp sau khi đã có được các thông tin định tuyến và các thông tin từ luồng dữ liệu mà khách hàng yêu