Đề tài Khảo sát hiện trạng nuôi tôm sú (Penaeus monodon) thâm canh tại xã Vĩnh An Huyện Ba Tri - Tỉnh Bến Tre

I. GIÔÙI THIEÄU 1.1 Ñaët Vaán Ñeà Theo xu höôùng phaùt trieån veà nhieàu maët cuûa ñaát nöôùc ta trong nhöõng naêm gaàn ñaây, beân caïnh ñoù nguoàn saûn phaåm ñöôïc cheá bieán töø thuûy haûi saûn ñaõ chieám moät phaàn raát quan troïng trong khaåu phaàn thöïc phaåm treân theá giôùi noùi chung vaø Vieät Nam noùi rieâng. Tröôùc vaán ñeà thöïc tieån ñoù, nöôùc ta ñaõ môû roäng quy moâ caùc moâ hình nuoâi troàng vaø cheá bieán thuûy haûi saûn ñeå ñaùp öùng ñaày ñuû nhu caàu trong nöôùc vaø xuaát khaåu ra thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Trong ñoù ngheà nuoâi toâm suù (Penaeus monodon) ñaõ vaø ñang phaùt trieån maïnh trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Nguoàn xuaát khaåu toâm suù ñaõ mang laïi moät lôïi nhuaän raát ñaùng keå cho ñaát nöôùc Vieät Nam, öôùc ñoaùn coù theå ñaït ñeán 4,5 – 5 tyû taán trong naêm 2010. Thò tröôøng xuaát khaåu toâm lôùn nhaát cuûa Vieät Nam laø Myõ, Nhaät vaø caùc nöôùc EU (Nguoàn: naêm 2005) Dieän tích nuoâi toâm trong caû nöôùc raát lôùn, trong ñoù vuøng Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long chieám moät dieän tích nuoâi toâm lôùn nhaát trong caû nöôùc, ñaõ giuùp cho ngöôøi daân trong vuøng naøy caûi thieän ñöôïc ñôøi soáng raát roû reät. Trong ñoù tænh Beán Tre laø moät trong nhöõng tænh phaùt trieån moâ hình nuoâi toâm suù thaâm canh raát maïnh ôû moät soá huyeän nhö: Ba Tri, Thaïnh Phuù, Bình Ñaïi,… Huyeän Ba Tri ñaõ vaø ñang môû roäng phaùt trieån ngheà nuoâi toâm suù raát maïnh, toång dieän tích nuoâi cuûa huyeän naêm 2004 laø 3.088ha saûn löôïng thu ñöôïc laø 4.805 taán. Vieäc nuoâi toâm ñaõ giuùp cho huyeän giaûm ñöôïc soá hoä ngheøo, beân caïnh ñoù cuõng giaûi quyeát ñöôïc phaàn nhieàu soá lao ñoäng trong huyeän. Tuy nhieân trong quaù trình nuoâi khoâng traùnh khoûi moät soá vaán ñeà thöôøng gaëp nhö: dòch beänh, con gioáng keùm chaát löôïng, kyõ thuaät nuoâi,… laøm cho toâm phaùt trieån keùm vaø giaûm naêng suaát. Chính vì vaäy vaø ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Khoa Thuûy Saûn, Tröôøng Ñaïi Hoïc Noâng Laâm, Thaønh Phoá Hoà Chí Minh ñaõ ñeå cho chuùng toâi thöïc hieän ñeà taøi: “Khaûo saùt hieän traïng nuoâi toâm suù (Penaeus monodon) thaâm canh taïi xaõ Vónh An Huyeän Ba Tri - Tænh Beán Tre”. 1.2 Muïc Tieâu Ñeà Taøi Ñieàu tra hieän traïng vaø tình hình phaùt trieån ngheà nuoâi toâm suù thaâm canh ôû huyeän Ba Tri maø troïng ñieåm laø xaõ Vónh An. Chuùng toâi khaûo saùt hieän traïng vaø tình hình phaùt trieån ngheà nuoâi toâm thaâm canh trong vuøng. Ñeå töø ñoù tìm hieåu veà caùc khía caïnh kinh teá – xaõ hoäi – kyõ thuaät cuûa ngheà nuoâi thaâm canh. Download » Agriviet.com 2 Tìm hieåu nhöõng khoù khaên, thuaän lôïi cuûa ngöôøi nuoâi toâm suù thaâm canh trong vuøng naøy. Download » Agriviet.com 3 II. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU 2.1 Tình Hình Nuoâi Toâm Suù Treân Theá Giôùi Ngheà nuoâi toâm suù treân theá giôùi ñaõ traûi qua nhieàu theá kyû nhöng ngheà nuoâi toâm hieän ñaïi chæ thöïc söï ra ñôøi keå töø naêm 1930 khi caùc nhaø khoa hoïc Nhaät Baûn saûn xuaát ñöôïc toâm gioáng nhaân taïo. Ngheà nuoâi toâm cuõng chæ thöïc söï buøng phaùt töø nhöõng naêm 80 khi toâm gioáng ñaõ ñöôïc saûn xuaát ra vôùi moät soá löôïng lôùn ñeå cung caáp cho ngöôøi nuoâi. Treân theá giôùi coù hai khu vöïc nuoâi toâm lôùn nhaát laø Taây baùn caàu goàm caùc nöôùc Chaâu Myõ Latinh vaø Ñoâng baùn caàu goàm caùc nöôùc Nam AÙ vaø Ñoâng Nam AÙ .Theo Nguyeãn Vaên Haûo, 2000 thì naêm 1997 ôû khu vöïc Taây baùn caàu, Ecuador ñaït ñöôïc 130.000 taán chieám 66% toång saûn löôïng toâm nuoâi cuûa khu vöïc. Khu vöïc Ñoâng baùn caàu saûn löôïng toâm nuoâi ñaït 462.000 taán chieám 70% toâm nuoâi treân Theá Giôùi. Trong ñoù, Thaùi Lan laø nöôùc ñöùng ñaàu, keá ñeán laø Indonesia, Trung Quoác, AÁn Ñoä, Bangladesh, Vieät Nam. Xeùt veà naêng suaát trung bình, nhöõng nöôùc coù toång dieän tích nuoâi toâm ít (< 2.500 ha) thöôøng ñaït naêng suaát bình quaân cao (> 2000kg/ha). Ngöôïc laïi caùc nöôùc coù dieän tích nuoâi toâm lôùn, caùc hình thöùc nuoâi quaûng canh vaø baùn thaâm canh chieám tyû leä cao coù naêng suaát bình quaân thaáp. Vieät Nam vôùi 80% dieän tích nuoâi quaûng canh vaø nuoâi baùn thaâm canh chöa phaùt trieån maïnh coù naêng suaát bình quaân thaáp nhaát treân theá giôùi, chæ ñaït 150kg/ha (Nguyeãn vaên Haûo, 2000). Nhu caàu thò tröôøng ñoái vôùi toâm vaãn khoâng ngöøng taêng cao trong thôøi gian qua laøm cho toâm coù moät giaù trò haáp daãn vaø ngaønh nuoâi toâm thaâm canh coù ñaàu ra oån ñònh. Lôïi nhuaän haáp daãn vaø giaù trò xuaát khaåu cao cuûa toâm nuoâi ñaõ taùc ñoäng ñeán chính saùch phaùt trieån cuûa moät soá nöôùc nuoâi toâm. Chính ñieàu naøy ñaõ laøm cho ngheà nuoâi toâm ñöôïc môû roäng vaø giaù thaønh saûn xuaát toâm cuõng thaáp hôn caùc nöôùc caïnh tranh raát nhieàu. 2.2 Tình Hình Nuoâi Toâm ôû Vieät Nam ÔÛ nöôùc ta ngheà nuoâi toâm ñaõ coù töø laâu ñôøi nhöng nuoâi theo hình thöùc quaûng canh neân naêng suaát raát thaáp. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây nhieàu tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät veà con toâm ñaõ ñöôïc ñöa vaøo saûn xuaát, ñaëc bieät laø kyõ thuaät sinh saûn toâm gioáng nhaân taïo, cuøng vôùi nhöõng keát quaû nghieân cöùu veà kyõ thuaät nuoâi toâm thöông phaåm, saûn xuaát caùc loaïi thöùc aên, caùc moâ hình nuoâi toâm,… ñaõ thuùc ñaåy ngheà nuoâi toâm suù phaùt trieån, ñaït naêng suaát cao mang laïi hieäu quaû kinh teá lôùn. Ngheà nuoâi toâm ñaõ trôû thaønh moät ngaønh saûn xuaát haøng hoaù coù hieäu quaû vaø mang laïi nhieàu lôïi nhuaän cho nöôùc nhaø. Vieät Nam laø moät trong nhöõng nöôùc coù vò trí ñòa lyù, ñieàu kieän khí haäu, thoå nhöôõng thích hôïp cho vieäc nuoâi troàng thuûy saûn. Vôùi bôø bieån daøi 3.260km traûi daøi töø Quaûng Ninh ñeán Kieân Giang laø tieàm naêng to lôùn cho thuûy saûn nöôùc maën vaø lôï. Dieän tích nuoâi toâm ñaõ Download » Agriviet.com 4 khoâng ngöøng gia taêng töø 50.000ha naêm 1985 ñeán 295.000ha naêm 1998 vôùi 30 tænh coù nuoâi toâm suù (Boä Thuyû Saûn,1999). Vuøng chaâu thoå ñoàng baèng Baéc Boä keùo daøi töø Quaûng Ninh ñeán Haø Tænh coù nhieàu soâng ngoøi trong ñoù soâng Hoàng giöõ vò trí quan troïng. Haèng naêm nôi ñaây ñöôïc cung caáp löôïng phuø sa lôùn, toác ñoä boài laéng nhanh trôû thaønh baõi trieàu roäng lôùn. Tuy nhieân khí haäu nôi ñaây laïi trôû neân khaéc nghieät vôùi toâm suù nhieät ñoä giöõa caùc muøa laïi coù bieán ñoäng khaù lôùn. Hieän nay caùc moâ hình nuoâi toâm quaûng canh caûi tieán vaø baùn thaâm canh thì naêng suaát nuoâi toâm suù cuõng ñaõ taêng leân ñaùng keå vôùi toång dieän tích laø 39.42ha(Boä Thuûy Saûn,1999). ÔÛ ven bieån mieàn Trung ñeán Bình Thuaän, khu vöïc naøy ít soâng ngoøi, coù nhöõng chæ tieâu thuûy lyù hoùa thuaän lôïi cho saûn xuaát gioáng toâm suù. Ñaây laø khu vöïc ñi ñaàu trong lónh vöïc phaùt trieån coâng ngheä ôû nuôùc ta. Theo thoáng keâ naêm 1999 cuûa Boä Thuûy Saûn thì toång dieän tích nuoâi toâm suù ôû mieàn Trung laø 12.530ha. ÔÛ mieàn Nam, töø Baø Ròa – Vuõng Taøu ñeán Kieân Giang coù toång dieän tích nuoâi toâm suù laø 238.279 ha (Boä Thuûy Saûn,1999). Nôi ñaây coù ñieàu kieän thôøi tieát khí haäu vaø thoå nhöôõng raát thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån ngheà nuoâi toâm suù. Ngheà nuoâi toâm tuy chæ môùi phaùt trieån trong vaøi thaäp kyû qua nhöng ñaõ hình thaønh nhieàu hình thöùc nuoâi khaùc nhau. Caùc hình thöùc chính: nuoâi quaûng canh, quaûng canh caûi tieán, baùn thaâm canh vaø thaâm canh. Beân caïnh ñoù coøn coù caùc hình thöùc khaùc nhö: nuoâi toâm trong ruoäng luùa, nuoâi toâm trong röøng ngaäp maën, nuoâi toâm treân caùt, nuoâi toâm trong ruoäng muoái. 2.3 Sô Löôïc Veà Ñaëc Ñieåm Sinh Hoïc vaø Phaân Boá cuûa Toâm Suù 2.3.1 Phaân loaïi Toâm suù thuoäc: Ngaønh: Arthropoda Ngaønh phuï: Branchiata Lôùp: Crustacea Lôùp phuï: Melacostrace Boä: Decapoda Boä phuï: Nantatia Hoï: Penaeidae Gioáng: Penaeus Loaøi: Penaeus. monodon Teân khoa hoïc:Penaeus monodon (Fabricius 1798) Tieáng Anh: Tiger shrimp Tieáng Vieät: Toâm suù/ toâm coû Download » Agriviet.com 5 2.3.2 Phaân boá Treân theá giôùi: toâm suù phaân boá roäng ôû caùc thuûy vöïc thuoäc vuøng nhieät ñôùi, taäp trung ôû AÁn Ñoä – Taây Thaùi Bình Döông, Ñoâng vaø Ñoâng Nam Chaâu Phi töø Pakistan ñeán Nhaät Baûn, töø quaàn ñaûo Malaysia ñeán Baéc Australia. Ñaëc bieät, phaân boá taäp trung ôû vuøng Ñoâng Nam AÙ nhö Thaùi Lan, Malaysia, Indonesia, Philippin vaø Vieät Nam. ÔÛ Vieät Nam: toâm suù phaân boá ôû ba mieàn: mieàn Nam, mieàn Trung vaø mieàn Baéc taäp trung nhieàu nhaát laø ôû vuøng Duyeân Haûi mieàn Trung. 2.3.3 Taäp tính soáng Toâm suù soáng chuû yeáu ôû vuøng nöôùc lôï vaø ôû vuøng cöûa soâng ven bieån, toâm coù taäp tính soáng ñaùy nôi coù buøn caùt. Thöôøng hoaït ñoäng baét moài vaøo ban ñeâm vaø coù taäp tính laø loät xaùc ñeå tröôûng thaønh. 2.3.4 Chu kyø soáng Caùc giai ñoaïn phaùt trieån aáu truøng toâm suù: Nauplli: Goàm 6 giai ñoaïn, caùc Nauplli bôi töøng ñoaïn ngaén roài nghó, loät voû 4 laàn moãi laàn khoaûng 7 giôø, chuùng töï soáng baèng noaõn hoaøng khoâng caàn cho aên. Zoea: Goàm 3 giai ñoaïn, caùc Zoea bôi lieân tuïc gaàn maët nöôùc, loät voû 2 laàn, moãi laàn khoaûng 36 giôø, aên thöïc vaät phieâu sinh. Mysis: Goàm 3 giai ñoaïn, caùc Mysis bôi höôùng xuoáng saâu, ñuoâi ñi tröôùc ñaàu ñi sau. + M1: daøi khoaûng 3,4mm, coù hình daïng cuûa toâm tröôûng thaønh, xuaát hieän caùc caëp chaân buïng, ñuoâi vaø quaït ñuoâi, caùc gai buïng thu nhoû laïi. + M2: daøi khoaûng 4,0mm. + M3: daøi khoaûng 4,4mm, chaân buïng daøi hôn, phaân thaønh ñoát nhoû xuaát hieän raêng treân chuûy. Postlarvae: Giai ñoaïn haäu aáu truøng, thôøi kyø naøy baét ñaàu ñaëc tröng cuûa söï chín boä phaän sinh duïc. Juvenile: Giai ñoaïn aáu nieân, thôøi kyø naøy boä phaän sinh duïc ñaõ chín hoaøn toaøn, toâm soáng ôû ngoaøi khôi. Download » Agriviet.com 6 2.3.5 Ñaëc ñieåm dinh döôõng Toâm suù laø loaïi aên taïp, thích aên caùc ñoäng vaät soáng vaø di chuyeån chaäm hôn laø xaùc thoái röûa hay maûnh vuïn höõu cô, ñaëc bieät raát öa aên giaùp xaùc, thöïc vaät döôùi nöôùc, maûnh vuïn höõu, cô giun nhieàu tô, loaïi hai maûnh voû vaø coân truøng. Toâm soáng ngoaøi töï nhieân ña phaàn laø aên giaùp xaùc, cua nhoû, ñoäng vaät nhuyeãn theå hai maûnh voû vaø moät soá ít thì aên caù, giun nhieàu tô vaø maûnh vuïn höõu cô. Toâm hoaït ñoäng baét moài nhieàu vaøo saùng sôùm vaø chieàu toái, thôøi gian tieâu hoùa trong daï daøy cuûa toâm khoaõng 4 – 5 giôø. 2.3.6 Toác ñoä taêng tröôûng Toâm suù coù toác ñoä taêng tröôûng nhanh nhaát trong caùc loaïi toâm nuoâi vaø coù kích thöôùc lôùn nhaát trong hoï toâm he. Neáu nuoâi trong ñieàu kieän thích hôïp thì toâm suù seû ñaït troïng löôïng trung bình töø 33 – 40 con/kg trong thôøi gian töø 3 – 4 thaùng nuoâi. Trong quaù trình taêng tröôûng, khi troïng löôïng vaø kích thöôùc taêng leân ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh thì toâm phaûi loät boû lôùp voû cuõ ñeå lôùn leân, söï loät xaùc trong voøng ñôøi cuûa toâm xaûy ra vôùi taàn suaát cao trong giai ñoaïn aáu truøng vaø giaûm daàn sau ñoù. Sau 10 thaùng tuoåi toâm ñaït tuoåi tröôûng thaønh vaø coù theå sinh saûn ñöôïc. 2.3.7 Ñaëc ñieåm sinh saûn Toâm ôû ngoaøi töï nhieân khi ñaït ñeán tuoåi tröôûng thaønh thì baét ñaàu di cö ra ngoaøi bieån ñeå tìm baõi ñeû, khi tìm ñöôïc baõi ñeû phuø hôïp vôùi ñaëc tính cuûa toâm thì toâm caùi seõ ñeû tröùng. Toâm thöôøng ñeû tröùng vaøo ban ñeâm luùc gaàn veà saùng, soá löôïng tröùng ñeû coøn phuï thuoäc vaøo kích thöôùc vaø troïng löôïng cuûa toâm meï. Söùc sinh saûn cuûa toâm suù ngoaøi töï nhieân khoaûng 200.000 – 1.200.000 tröùng/con toâm meï. Tröùng sau khi ñeû seõ nôû thaønh aáu truøng vaø phaùt trieån qua caùc giai ñoaïn: Nauplius, Zoea, Mysis, Poslarvae, toâm gioáng, toâm gioáng tröôûng thaønh vaø tröôûng thaønh. Ngoaøi töï nhieân toâm suù ñeû taäp trung vaøo hai thôøi kyø chính: vaøo thaùng 3 – 4 vaø töø thaùng 7 – 10 haøng naêm. 2.3.8 Söï aûnh höôûng cuûa caùc yeáu toá moâi tröôøng 2.3.8.1 Yeáu toá vaät lyù a. Nhieät ñoä Download » Agriviet.com 7 Toâm suù laø loaøi ñoäng vaät raát nhaïy caûm vôùi söï thay ñoåi nhieät ñoä cuûa moâi tröôøng. Toâm thích nghi vaø taêng tröôûng raát maïnh ôû nhieät ñoä nöôùc dao ñoäng töø 25 – 300C. Neáu nhieät ñoä nöôùc nhoû hôn 230C vaø cao hôn 320C seõ gaây aûnh höôûng lôùn ñeán khaû naêng baét moài laøm cho quaù trình trao ñoåi chaát bò chaäm laïi, giaûm khaû naêng ñieàu hoøa aùp suaát thaåm thaáu cuûa toâm vaø laøm cho toác ñoä taêng tröôûng cuûa toâm phaùt trieån chaäm laïi. b. Ñoä maën Toâm suù laø moät loaøi roäng muoái, soáng ñöôïc ôû ñoä maën 1 – 20/00 vaø caû ôû bieån. Toâm thích hôïp nhaát cho söï taêng tröôûng ôû ñoä maën töø 15 – 200/00. Ñoä maën laøm aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình ñieàu hoøa aùp suaát thaåm thaáu cuûa toâm. c. Ñoä trong Qua ñoä trong coù theå ñaùnh giaù ñöôïc tình traïng ao ñeå coù bieän phaùp xöõ lyù thích hôïp. Ñoä trong thích hôïp trong ao nuoâi toâm laø 30cm – 40cm. Caùc nguyeân toá aûnh höôûng ñeán ñoä trong laø sinh vaät noåi, muøn baõ höõu cô trong nöôùc, buøn caùt vaø moät soá vaät khaùc. Neáu ñoä trong cao hôn 50cm seõ laøm giaûm khaû naêng baét moài cuûa toâm daãn ñeán toâm chaäm lôùn coøn ñoä trong thaáp hôn 2cm thì seõ laøm giaûm khaû naêng choáng laïi beänh taät cuûa toâm. 2.3.8.2 Yeáu toá hoùa hoïc a. Oxy Oxy hoøa tan laø moät yeáu toá moâi tröôøng quan troïng nhaát trong quaù trình nuoâi toâm, haøm löôïng oxy hoøa tan thích hôïp nhaát cho toâm nuoâi töø 4 – 8mg/L. ÔÛ noàng ñoä oxy hoøa tan < 4mg/L laøm cho toâm keùm baét moài, cô theå chuùng tieâu hoùa thöùc aên keùm hieäu quaû vaø khaû naêng suaát hieän beänh taêng cao hôn bình thöôøng. Khi oxy giaûm döôùi ngöôõng cho pheùp trong ao nuoâi thì luùc ñoù toâm seõ taäp trung vaøo bôø vaø treân maët nöôùc ñeå tìm oxy, khi coù caùc khí ñoäc nhö H2S thì xaûy ra hieän töôïng cheát ngaït. Tuy nhieân, löôïng oxy hoøa tan cao hôn ngöôõng cho pheùp cuõng gaây nguy hieåm vì oxy hoøa tan vöôït quaù nhu caàu toâm seõ hoâ haáp ít ñi vaø löôïng CO2 hình thaønh vaø tích tuï trong maùu cao laøm cho khaû naêng vaän chuyeån ñi khaép cô theå daãn ñeán toâm chaäm phaùt trieån, coù theå cheát. b. Ñoä pH Ñoä pH cuûa nöôùc trong ao nuoâi laø chæ tieâu quan troïng thöù hai sau ñoä oxy hoøa tan, ñoä pH gaây aûnh höôûng lôùn ñeán chaát löôïng nöôùc trong ao nuoâi. Ñoä pH toát nhaát töø 7,5 – 8,5 vaø dao ñoäng khoâng quaù 0,5 trong ngaøy laø phuø hôïp vôùi taäp tính thích nghi cuûa toâm giuùp cho toâm phaùt trieån toát. Trong khi ñoù ñoä pH > 9 laøm taêng ñoäc tính cuûa NH3 Download » Agriviet.com 8 (Ammonia) vaø pH < 5 thì ñoäc H2S (Hydrosunlfua) taêng. Vôùi ñoä pH töø 7,5 – 8,5 thì seõ khoáng cheá ñöôïc caùc khí ñoäc NH3, H2S boäc phaùt trong ao nuoâi. c. Ñoä kieàm Ñoä kieàm coù vai troø raát quan troïng trong vieäc duy trì heä ñeäm vaø laøm giaûm söï bieán ñoäng cuûa pH trong ao nuoâi. ÔÛ nöôùc maën vaø lôï ñoä kieàm töø 100 – 120ppm laø toát nhaát cho ao nuoâi. d. Ammonia (NH3) Toâm suù laø loaøi soáng ñaùy neân neàn ñaùy ao aûnh höôûng raát lôùn ñeán toâm nuoâi. Caùc chaát höõu cô do nguoàn nöôùc ñöa vaøo, thöùc aên thöøa vaø caùc chaát thaûi cuûa toâm, söï phaân huûy caùc chaát thaûi treân laøm tieâu hao oxy vaø nguy hieåm hôn laø sinh ra khí ñoäc NH3. Trong moâi tröôøng nöôùc NH3 toàn taïi döôùi hai daïng: NH3 vaø daïng ion NH4+. Khi NH3 trong nöôùc taêng seõ caûn trôû söï baøi tieát NH3 töø trong maùu cuûa toâm ra moâi tröôøng nöôùc beân ngoaøi. Laøm löôïng NH3 vaø pH trong maùu taêng laøm aûnh höôûng xaáu ñeán caùc phaûn öùng xuùc taùc cuûa emzyme vaø tính oån ñònh cuûa maøng teá baøo. Khí NH3 laøm hö mang, gan vaø laøm giaûm khaû naêng vaän chuyeån oxy cuûa maùu, laøm taêng löôïng oxy tieâu thuï ôû caùc moâ do vaäy toâm ñoøi hoûi löôïng oxy cao hôn töø ñoù laøm toâm keùm aên vaø giaûm söùc ñeà khaùng. e. Hydrosulfua(H2S) Khí H2S laø saûn phaåm cuûa quaù trình trao ñoåi chaát, phaân huûy cuûa protein vaø quaù trình khöû caùc khoaùng chaát löu quyønh. Khi H2S trong moâi tröôøng nöôùc phuï thuoäc vaøo pH cuûa nöôùc, khi pH taêng thì H2S giaûm, khi pH giaûm thì H2S taêng. H2S > 0,03mg/L seõ gaây ñoäc haïi cho toâm. Caùc chaát höõu cô tích tuï ôû ñaùy ao laâu ngaøy seõ coù maøu ñen ñaëc thuø. Lôùp ñaùy naøy sinh ra haøm löôïng khí H2S, NH3 coù muøi hoâi thoái cao, caùc khí ñoäc naøy phaùt taùn vaøo nöôùc ôû maët treân cuûa ñaùy ao laøm giaûm löôïng oxy vaø pH trong moâi tröôøng nuoâi. 2.3.9 Moät soá beänh thöôøng gaëp trong quaù trình nuoâi toâm 2.3.9.1 Beänh do virus Toâm laø loaøi ñoäng vaät raát nhaïy caûm trong quaù trình nuoâi. Caùc loaïi beänh do virus gaây ra laøm toâm deã cheát nhaát laø virus gaây beänh gan tuïy, beänh ñaàu vaøng, beänh ñoám traéng, … nhöõng beänh naøy chöa coù thuoác trò chæ phoøng beänh laø chính vaø deã daøng laây nhieãm töø Download » Agriviet.com 9 caùc sinh vaät trung gian nhö nguoàn toâm gioáng vaø vaät nuoâi, … ñeå phoøng ngöøa caùc beänh naøy thì khaâu chuaån bò ao phaûi thaät toát, moâi tröôøng nöôùc khoâng bò oâ nhieãm kieåm tra con gioáng kyû tröôùc khi thaû. 2.3.9.2 Beänh do vi khuaån Nhöõng beänh do vi khuaån gaây ra ña soá thuoäc nhoùm vi khuaån Vibrio nhoùm vi khuaån naøy gaây beänh treân mang, voû vaø toâm thöôøng deã nhieãm beänh khi caùc yeáu toá thuûy lyù hoùa thay ñoåi khaùc nhau. Nhoùm vi khuaån naøy thöôøng coù trong ao nuoâi nhö moät quaàn theå töï nhieân raát khoù xaùc ñònh loaøi naøo cuûa Vibrio gaây beänh. Vì vaäy khi nuoâi ta phaûi thöôøng xöû lyù ñeå phoøng beänh vaø khi phaùt hieän chuùng ta neân keát hôïp vôùi ñieàu trò baèng thuoác. 2.3.9.3 Beänh do sinh vaät baùm Ñaây laø loaïi beänh raát phoå bieán thöôøng xaûy ra do söï phaùt trieån cuûa sinh vaät, söï tích tuï cuûa caùc chaát voâ cô vaø höõu cô treân beà maët cô theå toâm hay coøn laø beänh ñoùng rong. Toâm khoù coù theå vaän chuyeån, hoâ haáp vaø gaây trôû ngaïi cho söï loät xaùc cuûa toâm hieän töôïng naøy xaûy ra khi söùc khoûe toâm yeáu do baát cöù lyù do naøo. Phaûi caûi taïo vaø taåy doïn ao thaät toát khi thaû nuoâi phaûi taïo ñieàu kieän thích hôïp cho toâm hoaït ñoäng vaø loät xaùc. Ñoái vôùi toâm bò beänh do sinh vaät baùm khi ñaõ caûi thieän moâi tröôøng nöôùc maø beänh vaãn keùo daøi thì neân xöû lyù baèng hoùa chaát chuyeân duøng. 2.4 Ñieàu Kieän Töï Nhieân vaø Kinh Teá – Xaõ Hoäi 2.4.1 Ñieàu kieän töï nhieân 2.4.1.1 Vò trí ñòa lyù Huyeän Ba Tri naèm ôû phía Ñoâng Nam cuûa thò xaõ Beán Tre, naèm ôû phía Ñoâng cuûa Cuø Lao Baûo coù vò trí ñòa lí laø 10046’ – 10027’ vó ñoä Baéc vaø 106028’ – 106041’ kinh Ñoâng. Phía Ñoâng vaø Ñoâng Baéc giaùp soâng Ba Lai, ñaây laø ranh giôùi tieáp giaùp giöõa hai huyeän Bình Ñaïi vaø Ba Tri. Phía Ñoâng giaùp bieån Ñoâng. Phía Taây vaø Taây Nam giaùp soâng Haøm Luoâng laø ranh giôùi giöõa hai huyeän Ba Tri vaø Thaïnh Phuù. Phía Taây vaø Taây Baéc giaùp vôùi huyeän Gioàng Troâm. Vôùi vò trí ñòa lyù nhö treân huyeän Ba Tri naèm trong khu vöïc troïng ñieåm kinh teá cuûa tænh Beán Tre. Tuyeán Quoác loä 60 töø Tieàn Giang qua Beán Tre khi caàu Raïch Mieãu laøm xong seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hôn cho vieäc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp trong huyeän, ñoàng thôøi cuõng taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc tieáp caän nhanh nhöõng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät trong saûn xuaát noâng nghieäp vaø môû roäng thò tröôøng tieâu thuï noâng saûn maø ñaëc bieät laø thuûy haûi saûn töôi soáng. Download » Agriviet.com 10 2.4.1.2 Ñòa hình Huyeän Ba Tri naèm trong khu vöïc töông ñoái thaáp cuûa tænh Beán Tre. Ñòa hình cuûa huyeän baèng phaúng mang ñaëc ñieåm chung cuûa vuøng Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long do gaàn bieån neân ñòa hình ôû ñaây hôi nghieâng veà phía bieån Ñoâng. Ñoä cao trung bình so vôùi maët nöôùc bieån cuûa huyeän töø 0,75 – 1,00m. Cuõng do gaàn bieån neân treân ñòa baøn cuûa huyeän coù nhieàu heä thoáng ñeâ bao cuøng vôùi nhieàu heä thoáng keânh raïch daøy ñaëc neân beà maët cuûa huyeän bò chia caét khaù maïnh. Vôùi ñòa hình nhö treân ñaõ taïo ñieàu kieän raát thuaän lôïi cho saûn xuaát noâng nghieäp ñaëc bieät laø troàng luùa vaø nuoâi troàng thuûy haûi saûn. 2.4.1.3 Khí haäu a. Nhieät ñoä Do huyeän naèm trong khu vöïc nhieät ñôùi gioù muøa cuûa tænh Beán Tre thuoäc Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long vaø chòu aûnh höôûng cuûa bieån neân nhieät ñoä cao vaø khaù oån ñònh. + Nhieät ñoä trung bình haøng naêm laø 27,20C. + Nhieät ñoä cao nhaát laø 36,280C. + Nhieät ñoä thaáp nhaát laø 18,50C. Bieân ñoä cheânh leäch giöõa ban ngaøy vaø ban ñeâm laø 100C. b. Löôïng möa – boác hôi Löôïng möa trung bình haøng naêm cuûa huyeän Ba Tri vaøo khoaûng 1.371,5mm vaø taäp trung vaøo caùc thaùng 5 – 11 vaø bò ngaét quaûng bôûi thôøi gian haïn “Baø Chaèn” vaøo cuoái thaùng 7 vaø ñaàu thaùng 8. Trong khi ñoù löôïng boác hôi bình quaân laø 1.632mm löôïng böùc xaï cao 159 Kcal/cm2, khieán ñaát bò kieät nöôùc trong muøa khoâ laøm taêng ñoä pheøn maën, khoaùng hoùa keùo daøi thôøi gian maën ôû moät soá xaõ. Löôïng möa ngaøy cao nhaát ñaõ xuaát hieän ôû khu vöïc huyeän laø khoaûng 168mm/ngaøy. c. Cheá ñoä gioù Huyeän Ba Tri trong naêm coù hai muøa möa vaø khoâ roõ reät: + Muøa möa: thöôøng baét ñaàu töø thaùng 5 – 11, höôùng gioù thònh haønh laø gioù Taây Nam, söùc gioù caáp 3 – 4 töø thaùng 5 – 9. + Muøa khoâ: baét ñaàu töø thaùng 12 – 4 naêm sau höôùng gioù thònh haønh laø Baéc ñeán Ñoâng Baéc söùc gioù caáp hai. Download » Agriviet.com 11 Ñaëc bieät trong caùc thaùng 2 - 3 coù gioù chöôùng höôùng gioù gaàn nhö song song vôùi soâng cöûa Ñaïi, Ba Lai, Haøm Luoâng ñaõ ñöa nöôùc maën vaøo saâu trong noäi ñoàng. Vaøo cuoái muøa möa gioù chöôùng thöôøng keát hôïp vôùi trieàu cöôøng gaây ra hieän töôïng nöôùc daâng cao doïc theo bôø bieån Ba Tri gaây traøn bôø ñeâ coù cao trình thaáp. d. Ñoä aåm Ñoä aåm cuûa huyeän Ba Tri lieân quan chaët cheõ ñeán cheá ñoä möa trong naêm. Trong muøa möa ñoä aåm cao, töø 83 – 90%, muøa khoâ thaáp töø 75 – 85%, ñoä aåm khoâng khí trung bình laø 79%. Vôùi ñoä aåm nhö treân thì huyeän raát phuø hôïp cho vieäc phaùt trieån noâng nghieäp vaø nuoâi troàng thuûy saûn. Baûng 2.1 Caùc chæ tieâu khí haäu cuûa huyeän Yeáu toá Ñôn vò tính TB naêm Nhieät ñoä khoâng khí 0C + Cao nhaát “ 36,28 + Thaáp nhaát “ 18,5 + Trung bình “ 27,2 Löôïng möa mm 1.371,5 Löôïng boác hôi “ 1.632 Ñoä aåm % 790 (Nguoàn: Phoøng Thuûy saûn huyeän Ba Tri, 2004) 2.4.1.4 Nguoàn nöôùc thuûy vaên Ba Tri laø huyeän ven bieån Ñoâng chòu aûnh höôûng cuûa cheá ñoä baùn nhaät trieàu, bieân ñoä dao ñoäng töø 1,2 – 2,4m. Nguoàn nöôùc cuûa huyeän chuû yeáu ñöôïc cung caáp töø hai con soâng lôùn laø soâng Ba Lai (phía Ñoâng Baéc) vaø soâng Haøm Luoâng (phía Taây Nam) vôùi heä thoáng chi löu goàm 50 soâng raïch aên saâu vaøo trong noäi ñoàng. Toång chieàu daøi heä thoáng soâng raïch töï nhieân lôùn khoaûng 128km. Nöôùc treân soâng Ba Lai bò nhieãm maën sôùm khoaûng thaùng 3 – 4 , nöôùc soâng Haøm Luoâng bò nhieãm maën treå hôn trong khoaûng thaùng 4 – 5 vôùi heä thoáng soâng ngoøi treân raát thuaän lôïi cho giao thoâng thuûy, laøm muoái, nuoâi troàng thuûy saûn nöôùc maën, lôï vaø heä thoáng caáp thoaùt nöôùc. Nhöng baát lôïi cho giao thoâng ñöôøng boä, saûn xuaát noâng nghieäp vaø sinh hoaït cuûa daân cö. 2.4.1.5 Thoå nhöôõng Thoå nhöôõng cuûa huyeän Ba Tri chia laøm hai nhoùm chính: ñaát gioàng caùt vaø ñaát maën coù taàng sinh pheøn tieàm taøng saâu. Beân caïnh coøn coù nhoùm ñaát phuø sa vaø ñaát phuø sa nhieãm maën. Download » Agriviet.com 12 2.4.2 Hieän traïng kinh teá – xaõ hoäi 2.4.2.1 Cô caáu haønh chính Huyeän Ba Tri coù taát caû 23 ñôn vò caáp xaõ, moät thò traán Ba Tri vôùi 107 aáp, khoùm. 2.4.2.2 Dieän tích Huyeän Ba Tri coù toång dieän tích: 35.541,95ha, trong ñoù: + Dieän tích ñaát noâng nghieäp: 25.308,90ha + Dieän tích ñaát laâm nghieäp: 670,83ha + Dieän tích ñaát chuyeân duøng: 4.389,02ha + Dieän tích ñaát ôû: 996,16ha + Dieän tích ñaát chöa söû duïng.177,04ha 2.4.2.3 Daân soá Theo nieân giaùm thoáng keâ naêm 2001 cuûa cuïc thoáng keâ tænh Beán Tre, thaùng 5/2002, hieän nay dieän tích töï nhieân cuûa huyeän Ba Tri 355km2, daân soá naêm 2000 laø 129.828 ngöôøi, maät ñoä daân soá 560 ngöôøi/km2. 2.4.2.4 Tình hình lao ñoäng Naêm 2002 huyeän Ba Tri coù khoaûng 10.000 ngöôøi tham gia lao ñoäng trong ngaønh thuûy saûn. Trong ñoù lao ñoäng nuoâi troàng thuûy saûn coù 3.100 ngöôøi, soá lao ñoäng nuoâi troàng thuûy saûn chuû yeáu taäp trung ôû caùc xaõ ven bieån. Ña phaàn löïc löôïng lao ñoäng nuoâi troàng thuûy saûn ôû caùc hoä nuoâi naém kyõ thuaät nuoâi ôû möùc ñoä trung bình, caùc hoä nuoâi cuõng ñaõ tham gia caùc lôùp taäp huaán khuyeán ngö cuûa huyeän vaø tænh toå chöùc, tuy nhieân cuõng coøn haïn cheá trong tieáp thu caùc kieán thöùc. 2.4.3 Cô sôû haï taàng 2.4.3.1 Heä thoáng thuûy lôïi Heä thoáng thuûy lôïi huyeän Ba Tri ñöôïc ñaàu tö khaù hoaøn chænh nhöng chuû yeáu phuïc vuï cho noâng nghieäp. Ñoái vôùi vuøng nuoâi troàng thuûy saûn maën, lôï heä thoáng thuûy lôïi chöa ñöôïc ñaàu tö phaùt trieån ñuùng möùc chuû yeáu laø döïa vaøo töï nhieân laø chính. Moät soá tuyeán keânh möông cuõng ñaõ ñöôïc ñaàu tö naïo veùt, ñaøo môùi theo yeâu caàu cuûa thuûy saûn nhöng vaãn coøn raát manh muùn chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu phaùt trieån cuûa dieän tích nuoâi. Hai coâng trình quan troïng nhaát treân ñòa baøn huyeän coù aûnh höôûng lôùn ñeán caùc hoaït ñoäng nuoâi Download » Agriviet.com 13 troàng thuûy saûn laø coáng ñaäp Ba Lai vaø heä thoáng ñeâ bieån ñaõ hoaøn thaønh vaø ñöa vaøo söû duïng. Toång dieän tích töï nhieân 5.540ha ñöa vaøo qui hoaïch nuoâi troàng thuyû saûn taäp trung cuûa huyeän naèm trong caùc xaõ: Taân Xuaân, Baûo Thaïnh, Baûo Thuaän, Taân Thuyû, An Thuûy, An Hoaø Taây, Vónh An, An Hieäp coù chieàu daøi keânh raïch laø 122km ñaït maät ñoä laø 0,022km/ha nhöng phaân boá khoâng ñeàu. 2.4.3.2 Heä thoáng giao thoâng Heä thoáng giao thoâng ñöôøng boä cuûa huyeän Ba Tri phaùt trieån ñeàu khaép. Toång chieàu daøi ñöôøng boä chöa keå ñöôøng thoân xoùm laø 174,5 km trong ñoù toång chieàu daøi ñöôøng boä tính ñeán ngaøy 31/12/2001 môùi chæ coù 6,18% traùng nhöïa, 22,4% traûi soûi ñoû vaø 71,42% coøn laïi laø ñöôøng ñaát chæ thoâng xe toát vaøo muøa khoâ. Treân heä thoáng giao thoâng ñöôøng boä coù 45 caàu daøi 907m, giao thoâng ñöôøng thuûy ñaây laø theá maïnh cuûa huyeän vôùi 114 km ñöôøng soâng. Ngoaøi ra Ba Tri coøn coù 12km bôø bieån vaø raát nhieàu keânh raïch taïo thaønh maïng löôùi giao thoâng thuûy raát thuaän lôïi. Nhìn chung, giao thoâng ôû caùc vuøng nuoâi khoâng ñöôïc thuaän lôïi laém, ñöôøng giao thoâng chæ taäp trung ôû caùc khu vöïc trung taâm, khu daân cö vaø treân gioàng caùt. Trong nhöõng vuøng nuoâi toâm thì heä thoáng giao thoâng raát thieáu coù nhieàu nôi chæ ñi laïi baèng ñöôøng thuûy. 2.4.3.3 Heä thoáng ñieän Ñeán naêm 2000 ñieän löôùi quoác gia ñaõ phuû khaép 23/23 xaõ, thò traán. Trong ñoù coù 25.918 hoä söû duïng ñieän chieám 65,27% soá hoä trong toaøn huyeän.Treân cô sôû caùc heä thoáng maïng löôùi ñieän cuûa ñòa phöông, trong quaù trình phaùt trieån nuoâi troàng thuûy saûn thaâm canh seõ phaûi ñaàu tö theâm ñöôøng daây vaøo vuøng nuoâi vaø khu vöïc saûn xuaát gioáng. 2.5 Hieän Traïng vaø Keá Hoaïch Phaùt Trieån Nuoâi Troàng Thuûy Saûn Huyeän Ba Tri 2.5.1 Hieän traïng nuoâi troàng thuûy saûn Huyeän ba Tri laø nôi coù öu theá veà dieän tích phaùt trieån nuoâi troàng thuûy saûn nhaát laø nuoâi caùc ñoái töôïng thuûy saûn nöôùc lôï vaø maën. Trong ñoù vieäc ñaàu tö phaùt trieån ngaønh nuoâi troàng thuûy saûn cuûa huyeän nhaèm taêng hieäu quaû söû duïng ñaát vaø nöôùc goùp phaàn caûi taïo boä maët kinh teá – xaõ hoäi huyeän laø ñònh höôùng ñuùng ñaén. Ngheà nuoâi thuûy saûn ñang töøng böôùc phaùt trieån theo chieàu saâu ñaëc bieät laø vaøi naêm gaàn ñaây caùc moâ hình nuoâi toâm trong ruoäng luùa, moâ hình nuoâi toâm baùn thaâm canh vaø Download » Agriviet.com 14 thaâm canh ñaït hieäu quaû cao, moâ hình hôïp taùc kinh teá phaùt trieån maïnh meõ töø ñoù thuùc ñaåy moïi thaønh phaàn kinh teá tham gia saûn xuaát. Maëc duø huyeän ba Tri laø moät trong nhöõng huyeän coù tieàm naêng veà dieän tích ñaát nuoâi troàng thuûy saûn lôùn, nhöng muoán taän duïng tieàm naêng coù saün naøy ñeå saûn xuaát ra saûn phaåm coù hieäu quaû, giaù trò cao veà maët kinh teá khoâng phaûi deã daøng. Vieäc toå chöùc nuoâi vaø kinh doanh thuûy saûn toång hôïp treân taát caû dieän tích maët nöôùc cuûa huyeän ñoøi hoûi phaûi coù thôøi gian vaø söï phoái hôïp nhieàu maët cuûa nhieàu ngaønh, nhieàu caáp taïo ñieàu kieän cho daân thöïc hieän. Dieän tích nuoâi troàng thuûy saûn nhieàu, nhöng dieän tích maët nöôùc höõu ích chæ chieám töø 25 – 60% tuøy theo loaïi moâ hình nuoâi. Moâ hình nuoâi thuûy saûn hieän nay ña soá laø quaûng canh truyeàn thoáng coù thaû theâm gioáng, ñaïi boä phaän nhöõng ngöôøi nuoâi coøn ít ñieàu kieän tieáp caän nhöõng khoa hoïc kyõ thuaät cô baûn veà nhöõng ñoái töôïng maø mình nuoâi. Ngheà nuoâi troàng thuûy saûn cuûa huyeän Ba Tri giai ñoaïn 1997 – 2002 chuû yeáu do nhaân daân ñaûm nhaän, phaùt trieån chöa ñuùng quy hoaïch ñieàu chænh. Tænh ñaõ coù maïng löôùi döï baùo vaø kieåm dòch phoøng choáng beänh nuoâi thuûy saûn nhöng löïc löôïng naøy coøn raát moõng. Cô sôû haï taàng phuïc vuï thuûy saûn maëc duø ñöôïc quan taâm nhöng vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu saûn xuaát. Ña soá dieän tích nuoâi toâm suù chöa coù heä thoáng caáp thoaùt nöôùc rieâng bieät, neân nöôùc caáp vaøo vaø thoaùt ra laãn loän giöõa caùc dieän tích nuoâi khaùc nhau. Coâng taùc phoøng tröø dòch beänh coøn gaëp nhieàu khoù khaên, chaát löôïng con gioáng phaàn lôùn laø chaát löôïng keùm maø ña phaàn gioáng ñöôïc di nhaäp töø caùc tænh vaø ñòa phöông khaùc veà. Trong khi ñoù naêng löïc saûn xuaát gioáng taïi ñòa phöông coøn haïn cheá chæ ñaùp öùng khoaûng 10 – 15% neân cuõng phaàn naøo khoù khaên trong saûn xuaát gioáng taïi ñòa phöông. Thöùc aên phuïc vuï nuoâi troàng thuûy saûn chuû yeáu söû duïng thöùc aên coâng nghieäp ôû hình thöùc nuoâi baùn thaâm canh vaø thaâm canh, tuy nhieân do haïn cheá hieåu bieát veà kyõ thuaät neân moät boä phaän khoâng nhoû caùc hoä nuoâi thuûy saûn veà coâng taùc chaêm soùc, cho aên coøn tuøy tieän vaø chöa ñöôïc kieåm soaùt chaët cheû aûnh höôûng phaàn naøo ñeán hieäu quaû nuoâi. Lao ñoäng nuoâi troàng thuûy saûn cuûa huyeän Ba Tri tuy doài daøo veà löïc löôïng, nhöng trong ñoù khoâng ít nhöõng ngöôøi nuoâi thuyû saûn chöa naém chaët cheû veà kyõ thuaät nuoâi cuûa töøng moâ hình nuoâi, töøng ñoái töôïng nuoâi chuû yeáu saûn xuaát theo kinh nghieäm baûn thaân. Ñeå ngheà nuoâi thuûy saûn ñöôïc oån ñònh veà naêng suaát vaø saûn löôïng thì vieäc naâng cao trình ñoä hieåu bieát veà kyõ thuaät cuûa ngöôøi nuoâi toâm laø vieäc laøm raát caàn thieát. Trung Taâm Khuyeán Ngö tænh phoái vôùi Phoøng Thuûy Saûn huyeän thöôøng xuyeân toå chöùc caùc lôùp taäp huaán ñeå phoå bieán coâng ngheä kyõ thuaät môùi ñeå ngöôøi daân kòp thôøi naém baét vaø ñöa vaøo saûn xuaát.( Phoøng Thuûy Saûn huyeän Ba Tri, 2004) Download » Agriviet.com 15 2.5.2 Keá hoaïch phaùt trieån Nhaèm söû duïng taøi nguyeân oån ñònh, laâu beàn treân cô sôû baûo veä moâi tröôøng, heä sinh thaùi, nguoàn lôïi thuûy saûn taïi huyeän treân caùc nguyeân taéc cô baûn vaø yeâu caàu kyõ thuaät ñeà ra ôû caùc caáp, kyõ thuaät nuoâi theo tieâu chuaån ngaønh vaø keát hôïp vôùi thöïc teá saûn xuaát taïi ñòa phöông huyeän ñaõ xaây döïng ñöôïc caùc chæ tieâu cô baûn laø: - Ñeán naêm 2005 dieän tích nuoâi thuûy saûn ñöôïc môû roäng ñeán 5.418ha, trong ñoù coù 3.288ha nuoâi toâm (coù 1000ha nuoâi toâm thaâm canh). - Khaû naêng môû roäng dieän tích nuoâi ñeán naêm 2010 phaán ñaáu ñaït 7.849ha, trong ñoù coù khoaûng 4.779ha nuoâi toâm (coù 4.179ha nuoâi chuyeân toâm). Dieän tích nuoâi cuûa huyeän chieám 15,97% toång dieän tích nuoâi cuûa toaøn tænh (49.147ha). Nuoâi toâm chieám 15,25% toång dieän tích nuoâi toâm cuûa toaøn tænh (31.339ha), nuoâi toâm thaâm canh (800ha), vaø baùn thaâm canh (1.200ha) töông öùng chieám 16,16% vaø 11,43% dieän tích nuoâi toâm cuûa tænh (4.950ha vaø 7.000ha) (Phoøng Thuûy Saûn huyeän Ba Tri, 2004). - Ñaûm baûo caùc dòch vuï cung caáp gioáng, thöùc aên, thuoác chöõa beänh vaø höôùng daãn kyõ thuaät cô baûn cho ngöôøi nuoâi nhaèm phaùt trieån ngheà nuoâi trong huyeän ñaït hieäu quaû kinh teá cao. - Ñaàu tö khoa hoïc coâng ngheä vaøo saûn xuaát, höôùng daãn, boài döôõng naâng cao trình ñoä hieåu bieát veà kyõ thuaät cho saûn xuaát. - Hoaøn thieän caùc haïng muïc cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø haäu caàn dòch vuï ñoàng boä ñeå phuïc vuï toát cho ngheà nuoâi taïi ñòa phöông. Haäu caàn dòch vuï thuûy saûn: theo keát quaû khaûo saùt ñieàu tra thuûy lôïi, moâi tröôøng vaø hoä thuûy saûn, 2003 thì: Tính ñeán naêm 2002 Ba Tri coù 25 cô sôû saûn xuaát kinh doanh toâm gioáng. Treân ñòa baøn huyeän coù 12 cô sôû saûn xuaát toâm gioáng, so vôùi naêm 2001 taêng leân 4 cô sôû bình quaân naêng löïc saûn xuaát cuûa moãi cô sôû laø 5.000.000 Post/cô sôû. (Phoøng Thuûy Saûn huyeän Ba Tri, 2004). Trong naêm löôïng gioáng thaû nuoâi toaøn huyeän qua kieåm dòch laø 94 trieäu Post trong ñoù taïi ñòa phöông saûn xuaát ñöôïc 30 trieäu Post vaø nhaäp töø caùc tænh laø 64 trieäu Post (Phoøng Thuûy Saûn huyeän Ba Tri, 2004). - Veà thöùc aên: Ñeán naêm 2002 treân ñòa baøn huyeän Ba Tri chöa coù cô sôû saûn xuaát thöùc aên coâng nghieäp phuïc vuï cho nuoâi troàng thuûy saûn, thöùc aên ñöôïc söû duïng chuû yeáu laø nguoàn thöùc aên ñöa vaøo töø caùc tænh thoâng qua caùc nhaø phaân phoái vaø ñaïi lyù. Download » Agriviet.com 16 - Veà nöôùc ñaù baûo quaûn: Maëc duø soá löôïng nöôùc ñaù saûn xuaát taïi huyeän coøn ít, song do caùch trung taâm tænh khoâng xa (35 – 40km), coù heä thoáng ñöôøng giao thoâng thuûy boä thuaän tieän, neân nhu caàu nöôùc ñaù caàn cho baûo quaûn toâm caù taïi caùc vuøng nuoâi ñeàu ñöôïc cung öùng ñaày ñuû vaø kòp thôøi. - Khai thaùc thuûy haûi saûn: trong naêm 2002 toång soá taøu, thuyeàn khai thaùc thuûy saûn toaøn huyeän 961 chieác vôùi 71.522CV (coâng suaát). Saûn löôïng khai thaùc ñöôïc 27.511 taán trong ñoù toâm chieám 2.404 taán, möïc 3.452 taán, caù 21.654 taán. (Phoøng Thuûy Saûn huyeän Ba Tri, 2004). - Cheá bieán vaø tieâu thuï thuûy saûn: cheá bieán vaø tieâu thuï thuûy saûn theo khoâng kòp ngheà nuoâi vaø khai thaùc taïi bieån. Taïi xaõ An Thuûy coù moät cô sôû cheá bieán ñoâng laïnh thuûy saûn, nhöng toå chöùc saûn xuaát vaø kinh doanh keùm neân khoâng thu huùt ñöôïc nguoàn nguyeân lieäu thuûy saûn cuûa huyeän ñöa vaøo cheá bieán. - Thuûy saûn cuûa huyeän (khai thaùc, nuoâi) ñaûm baûo cho tieâu duøng trong huyeän, coøn laïi 60% baùn ra ngoaøi huyeän trong khi ñoù caùc cô sôû cheá bieán thuû coâng vaø truyeàn thoáng keùm phaùt trieån. - Cöûa haøng vaät tö phuïc vuï nuoâi troàng: taïi caùc khu vöïc nuoâi toâm taäp trung ñeàu coù moät soá ñaïi lyù hoaëc ñieåm baùn vaät tö, thuoác phoøng choáng dòch beänh cho thuûy saûn. Trong caùc chôï trung taâm cuõng coù moät soá saïp, ñieåm baùn vaät tö kyõ thuaät phuïc vuï cho nuoâi troàng thuûy saûn. - Coâng taùc khuyeán ngö: trong naêm 2002 Phoøng Noâng Nghieäp Vaø Phaùt Tieån Noâng Thoân ñaõ phoái hôïp vôùi Sôû Thuûy Saûn, Hoäi Ngheà Caù, Trung Taâm Khuyeán Ngö tænh, ñaõ taäp huaán ñöôïc 13 lôùp chuyeån giao kyõ thuaät ñeán taän ngöôøi nuoâi, coù 590 ngöôøi tham döï vaø phaùt 840 boä taøi lieäu. (Phoøng Thuûy Saûn huyeän Ba Tri, 2004). 2.6 Caùc Moâ Hình Nuoâi Thuûy Saûn Ñang Ñöôïc AÙp Duïng Taïi Huyeän Ba Tri Theo keát quaû khaûo saùt ñieàu tra thuûy lôïi, moâi tröôøng vaø hoä nuoâi thuûy saûn, 2003 thì caùc moâ hình nuoâi thuûy saûn huyeän Ba Tri khaù ña daïng, loaïi hình (nuoâi chuyeân vaø nuoâi keát hôïp) vaø caáp kyõ thuaät nuoâi töø ñôn giaûn (nuoâi quaûng canh döïa vaøo töï nhieân) ñeán kyõ thuaät cao nhö (baùn thaâm canh vaø thaâm canh). Trong huyeän coù hai khu vöïc nuoâi troàng thuûy saûn chính. 2.6.1 Nuoâi nöôùc ngoït 2.6.1.1 Nuoâi chuyeân caù trong ao, möông vöôøn Moâ hình nuoâi caù nöôùc ngoït ao hoà möông vöôøn phoå bieán trong ñaát thoå cö, ñaõ coù töø laâu ñôøi, tuy nhieân chæ laø nuoâi ñeå phuïc vuï tieâu duøng taïi choã, nuoâi vôùi quy moâ nhoû, chöa Download » Agriviet.com 17 mang tính chaát saûn xuaát haøng hoaù. Dieän tích nuoâi thöôøng töø 5000– 10.000m2 tuyø ñòa hình vaø nguoàn nöôùc töøng nôi. Thaû caù nuoâi thöôøng trong voøng moät naêm thì thu hoaïch. Naêng suaát töø 0,4 – 3 taán/ha/naêm tuyø theo maät ñoä thaû vaø quaûn lyù chaêm soùc. Trong naêm 2002 huyeän Ba Tri coù 170ha nuoâi chuyeân theo moâ hình toå hôïp taùc ôû Kinh Laáp Taân Xuaân (naêng suaát khoaûng 5 taán/ha) vaø Laïc Ñòa, Phuù Leã (naêng suaát ñaït 2 taán/ha). (Phoøng Thuûy Saûn huyeän Ba Tri, 2004). 2.6.1.2 Nuoâi caù xen canh vôùi ruoäng luùa Nuoâi caù ruoäng laø moät loaïi hình nuoâi môùi xuaát hieän vaøi naêm gaàn ñaây , hình thöùc nuoâi naøy chuû yeáu laø taän duïng maët nöôùc treân ruoäng ñeå nuoâi caù keát hôïp, xung quanh ruoäng luùa ñaøo möông nuoâi, dieän tích möông nuoâi chieám khoaûng 25 – 30% dieän tích ruoäng luùa, ñoái töôïng nuoâi chuû yeáu laø caùc loaïi caù traéng naêng suaát trung bình moät ha töø 0,5 – 1,5 taán/vuï nuoâi. Moâ hình nuoâi naøy nhaèm caûi thieän theâm cuoäc soáng cho ngöôøi daân. Tuy nhieân ñeå nuoâi ñaït hieäu quaû caàn phaûi haïn cheá toái ña söû duïng caùc loaïi thuoác baûo veä thöïc vaät. 2.6.1.3 Nuoâi toâm caøng xanh Nuoâi toâm caøng xanh môùi ñöôïc phaùt trieån ôû huyeän trong nhöõng khu ruoäng truõng, möông vöôøn döøa. Khu vöïc nuoâi cuõng phaân taùn. Hieäu quaû mang laïi töø nuoâi toâm caøng xanh chöa lôùn do giaù gioáng mua cao, gioáng töï nhieân ngaøy caøng giaûm do khai thaùc quaù möùc, gioáng nhaân taïo chæ môùi baét ñaàu saûn xuaát soá löôïng chöa ñuû ñaùp öùng cho nhu caàu nuoâi. Trong naêm 2002, huyeän Ba Tri thaû nuoâi khoaûng 30ha trong ao möông vöôøn vaø naêng suaát thu ñöôïc raát thaáp chæ 50 kg/ha. 2.6.2 Nuoâi nöôùc lôï, maën 2.6.2.1 Nuoâi toâm bieån nöôùc lôï, maën quaûng canh Moâ hình nuoâi toâm quaûng canh truyeàn thoáng theo kieåu ñaép ñaäp ñeå thu toâm töï nhieân ñaõ coù töø laâu ñôøi ôû huyeän. Trong ñaàm coù möông noäi ñaàm, möông bao, coáng laáy gioáng baèng goã. Töø 15 – 30 ngaøy thì thu hoaïch moät laàn (theo con nöôùc trieàu). Naêng suaát luùc ban ñaàu 0,1 – 0,15 taán/ha/naêm sau ñoù giaûm daàn theo thôøi gian, rieâng naêm 1994 sau dòch toâm cheát neân naêng suaát coøn laïi 0,05 – 0,08 taán/ha/naêm. Moâ hình nuoâi naøy hieän nay vaãn coøn nhöng naêng suaát vaø hieäu quaû khoâng cao, hình thöùc nuoâi naøy phuï thuoäc tröïc tieáp ñeán nguoàn lôïi thuûy saûn, toâm thu hoaïch kích thöôùc nhoû, khoâng ñeàu nhau, giaù baùn thaáp. 2.6.2.2 Nuoâi xen toâm bieån trong röøng Download » Agriviet.com 18 Moâ hình naøy ñaõ xuaát hieän nhieàu naêm qua, thoâng qua röøng troàng ôû nhöõng vuøng nhieãm maën ngöôøi daân thaû theâm gioáng vaøo keát hôïp vôùi nguoàn gioáng töï nhieân thoâng qua thuûy trieàu, coù söû duïng bôø bao beân ngoaøi ñeå giöõ nöôùc. Naêng suaát khoâng cao (0,2/ha) tuy nhieân taän duïng ñöôïc dieän tích maët nöôùc hieän coù ñeå söû duïng ñöôïc coù hieäu quaû laø laøm taêng thu nhaäp. Caàn chuù yù coâng taùc baûo veä ñaát röøng, traùnh laäp laïi hieän töôïng phaù röøng ñeå nuoâi toâm, gaây aûnh höôûng ñeán heä sinh thaùi trong vuøng. 2.6.2.3 Nuoâi toâm bieån quaûng canh caûi tieán Moâ hình nuoâi toâm quaûng canh caûi tieán ñöôïc nuoâi töø naêm 1995 ñeán nay. Thaû gioáng nhaân taïo toâm suù nuoâi 4 – 6 con/m2, côû toâm thaû Post 15 – Post 25 coù cho toâm aên theâm thöùc aên haøng ngaøy. Moâ hình naøy hieän nay ñang phoå bieán chieám khoaûng 70 – 80 dieän tích nuoâi toâm suù, naêng suaát phuï thuoäc raát lôùn vaøo kyõ thuaät nuoâi, möùc ñoä ñaàu tö, … trung bình ñaït 0,2 – 0,35 taán/ha. Naêm 2002 huyeän Ba Tri nuoâi treân dieän tích khoaûng 1.300ha vôùi naêng suaát bình quaân 0,2 taán/ha/naêm. 2.6.2.4 Nuoâi toâm suù baùn thaâm canh vaø thaâm canh Nuoâi toâm baùn thaâm canh vaø thaâm canh coù kyõ thuaät cao hôn so vôùi moâ hình nuoâi toâm quaûng canh caûi tieán veà xaây döïng ao, heä thoáng caáp thoaùt nöôùc rieâng bieät. Maät ñoä thaû gioáng nuoâi töø 20 – 30 con/m2, côû P.15, naêng suaát trung bình 1,5 – 3 taán/ha/vuï. Cheá ñoä cho toâm aên phaûi theo ñuùng quy trình nuoâi vaø ngöôøi nuoâi phaûi naém chaéc kyõ thuaät, theo doõi vaø chaêm soùc thöôøng xuyeân, lieân tuïc trong suoát quaù trình nuoâi. Thôøi gian nuoâi moät vuï töø 3 – 4 thaùng baét ñaàu töø thaùng 1 – 2 trong naêm. Trong naêm 2002 vöøa qua toaøn huyeän Ba Tri nuoâi thaâm canh treân dieän tích khoaûng 128ha vaø saûn löôïng 560 taán, naêng suaát bình quaân chung 3,1 taán/ha/naêm. Haàu heát caùc ao nuoâi cuûa daân chöa coù ao xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi thaûi ra keânh thoaùt nöôùc; ngoaïi tröø moät soá khu vöïc nuoâi thaâm canh môùi ñöôïc xaây döïng do caùc toå hôïp taùc hoaëc caùc nhaø ñaàu tö quaûn lyù. 2.6.2.5 Nuoâi toâm suù quaûng canh caûi tieán, luaân canh luùa Moâ hình nuoâi toâm suù quaûng canh caûi tieán luaân canh ruoäng luùa moät vuï trong muøa khoâ (ôû vuøng nöôùc lôï, maên), vôùi dieän tích möông bao quanh chu vi thöûa ruoäng, chieám 25 – 30% dieän tích cuûa ruoäng luùa. Thaû gioáng coù maät ñoä töø 4 – 6 con/m2 toâm gioáng coù kích thöôùc côû 2 – 3 cm/con (P.30). naêng suaát thu hoaïch toâm suù moât ha ruoäng luùa 0,2 – 0,3 taán/ha ruoäng/vuï. Thôøi gian nuoâi boán thaùng moät vuï töø thaùng 12 – 4 döông lòch. Moâ hình naøy coù ñieàu kieän môû roäng ôû nhöõng nôi saûn suaát luùa moät vuï naêng suaát thaáp, baáp beânh, dieän tích nuoâi toâm hieän nay khoaûng 600 ha, naêng suaát bình quaân trong naêm 2002 laø 0,4 taán/ha. 2.6.2.6 Nuoâi toâm trong ruoäng muoái Download » Agriviet.com 19 Moâ hình nuoâi toâm keát hôïp vôùi laøm muoái chuû yeáu taän duïng dieän tích ao, möông chöùa nöôùc trong saûn xuaát muoái ñeå nuoâi toâm hoaëc trong muøa möa khi ñoä maën giaûm, naêng suaát nuoâi ñaït khoaûng 0,1 – 0,15 taán/ha. 2.6.2.7 Nuoâi ngheâu, soø Dieän tích nuoâi ngheâu naèm raûi raùc ôû cöûa soâng ven bieån, chuû yeáu taän duïng nguoàn gioáng töï nhieân, dieän tích nuoâi ngheâu khoaûng 1.600ha taäp trung ôû baõi trieàu vaø nuoâi soø khoaûng 100ha ôû vuøng cöûa soâng, raõi raùc trong caùc ao nuoâi toâm. 2.6.2.8 Nuoâi cua Dieän tích nuoâi naøy khoâng lôùn vì cua gioáng giaù cao, khan hieám, ngöôøi nuoâi raát deã bò ñoäng veà con gioáng, naêng suaát khoâng oån ñònh, taäp trung ôû Taân Xuaân vaø caùc xaõ ven bieån. Download » Agriviet.com 20 Download » Agriviet.com 21 III. PHÖÔNG PHAÙP ÑIEÀU TRA 3.1 Thôøi Gian vaø Ñòa Ñieåm Ñeà taøi ñöôïc thöïc hieän töø thaùng 4/2005 ñeán thaùng 8/2005 taïi xaõ Vónh An huyeän Ba Tri tænh Beán Tre. 3.2 Phöông Phaùp Ñieàu Tra vaø Thu Thaäp Soá Lieäu 3.2.1 Phöông phaùp ñieàu tra Vôùi muïc ñích tìm hieåu hieän traïng cuûa moâ hình nuoâi toâm suù thaâm canh taïi xaõ Vónh An huyeän Ba Tri tænh Beán Tre, chuùng toâi tieán haønh phoûng vaán tröïc tieáp 60 hoä nuoâi toâm taïi xaõ Vónh An huyeän Ba Tri tænh Beán Tre moät caùch ngaãu nhieân theo bieåu maãu ñieàu tra ñöôïc soaïn saún. 3.2.2 Thu thaäp soá lieäu Soá lieäu sô caáp: thu thaäp baèng caùch tröïc tieáp phoûng vaán töøng chuû hoä ñoàng thôøi keát hôïp khaûo saùt ao nuoâi ñeå coù nhöõng thoâng tin veà: kyõ thuaät nuoâi, nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên, saûn löôïng vaø hieäu quaû kinh teá cuûa moâ hình nuoâi… Soá lieäu thöù caáp: thu thaäp töø Phoøng Noâng Nghieäp, Phoøng Thuûy Saûn, Phoøng Thoáng Keâ huyeän Ba Tri vaø caùc Phoøng Ban coù lieân quan khaùc. 3.3 Noâi Dung Nghieân Cöùu Tìm hieåu veà: + Moâ hình nuoâi toâm suù thaâm canh ôû huyeän Ba Tri. + Caùc bieän phaùp kyõ thuaät vaø hieäu quaû kinh teá cuûa ngheà nuoâi toâm suù thaâm canh trong huyeän. + Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên trong quaù trình nuoâi. 3.4 Phaân Tích Keát Quaû vaø Xöû Lyù Soá Lieäu Sau khi tieán haønh ñieàu tra chuùng toâi tìm ra ñöôïc nhöõng yeáu toá vaø bieän phaùp kyõ thuaät nuoâi phuø hôïp vôùi moâ hình nuoâi toâm suù thaâm canh ñoàng thôøi mang laïi hieäu quaû kinh teá cao. Download » Agriviet.com 22 Soá lieäu thu thaäp ñöôïc chuùng toâi duøng phaàn meàm Excel ñeå phaân tích ñeå tìm caùc soá nhoû nhaát (Min), soá trung bình (Average), soá lôùn nhaát (Max) cuûa caùc chæ tieâu veà naêng suaát, lôïi nhuaän, thu nhaäp,… Ñoàng thôøi tìm hieåu moái töông quan giöõa naêng suaát toâm vôùi caùc yeáu toá ñaàu vaøo trong saûn xuaát (tuoåi chuû hoä, dieän tích ao, soá lao ñoäng, löôïng gioáng toâm, löôïng thöùc aên, trình ñoä vaên hoaù, soá naêm kinh nghieäm, löôïng voâi, löôïng dieät taïp, löôïng phaân boùn). IV. KEÁT QUAÛ THAÛO LUAÄN Download » Agriviet.com 23 4.1 Ñaëc Ñieåm Veà Kinh Teá - Xaõ Hoäi 4.1.1 Trình ñoä hoïc vaán Vieäc tìm hieåu veà tuoåi taùc ngöôøi tröïc tieáp nuoâi toâm laø moät vaán ñeà raát caàn thieát vì qua ñoù ñaùnh giaù ñöôïc kinh nghieäm thöïc teá trong quaù trình saûn xuaát. Do chính saùch chuyeån ñoåi cô caáu caây troàng vaät nuoâi, vaø ñeå naâng cao ñöôïc hieäu quaû trong ngheà nuoâi toâm thì kyõ thuaät nuoâi phaûi ñöôïc ñöa leân haøng ñaàu. Sau khi ñieàu tra 60 hoä daân nuoâi toâm taïi xaõ Vónh An trình ñoä hoïc vaán cuûa ngöôøi nuoâi ñöôïc theå hieän roû qua Ñoà thò 4.1 sau: 45% 35% 16.67% 3.33% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Caáp I Caáp II Caáp III Treân caáp III Ñoà thò 4.1:Trình ñoä hoïc vaán cuûa chuû hoä Qua Ñoà thò 4.1 cho ta thaáy trình ñoä hoïc vaán cuûa ngöôøi nuoâi toâm taïi xaõ Vónh An coøn töông ñoái thaáp do ñoù vieäc aùp duïng moâ hình nuoâi toâm thaâm canh cho ngöôøi daân ôû ñaây coøn raát khoù khaên. Phaàn lôùn ngöôøi daân nuoâi toâm ôû ñaây laáy kinh nghieäm töï coù nuoâi toâm laø chính vaø coù keát hôïp vôùi chöông trình taäp huaán cuûa caùc caùn boä khuyeán ngö trong huyeän. Vì haàu heát caùc hoä daân ôû ñaây ñöôïc sinh ra vaø lôùn leân trong ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi keùm phaùt trieån, vì vaäy hoï chæ quan taâm ñeán vieäc saûn xuaát, khoâng hoaëc ít quan troïng ñeán vieäc hoïc haønh. Do ñoù vieäc ñöa thoâng tin khoa hoïc - kyõ thuaät ñeán ngöôøi nuoâi toâm phaûi caàn chuù yù ñeå coù caùc phöông phaùp phuø hôïp vôùi trình ñoä nhaän thöùc cuûa hoï. 4.1.2 Ñoä tuoåi (Tyû leä % soá ngöôøi) (Trình ñoä) Download » Agriviet.com 24 Ñoä tuoåi cuûa ngöôøi daân nuoâi toâm cuõng phaûn aùnh leân ñöôïc kinh nghieäm thöïc teá trong quaù trình saûn xuaát. Do ñoù vieäc tìm hieåu tuoåi taùc cuûa ngöôøi tröïc tieáp nuoâi toâm laø moät vaán ñeà raát caàn thieát. Keát quaû ñieàu tra ñöôïc theå hieän qua baûng sau. Baûng 4.1: Cô caáu veà ñoä tuoåi chuû hoä Ñoä tuoåi Soá löôïng (hoä) Tyû leä (%) Töø 25 – 35 9 15 Töø 36 – 45 20 33 Töø 46 – 55 22 37 > 55 9 15 Toång 60 100 Qua baûng 4.1 ta thaáy tyû leä ñoä tuoåi cuûa ngöôøi daân nuoâi toâm döôùi 36 tuoåi chieám 15%, töø 36 – 45 tuoåi chieám 33%, ñoä tuoåi töø 46 – 55 chieám tyû leä cao nhaát 37% coøn laïi ñoä tuoåi lôùn hôn 55 thì chieám 15%. Ñieàu naøy cho thaáy tuoåi trung bình cuûa caùc chuû hoä ñieàu laø trung nieân neân coù kinh nghieäm vaø raát thuaän lôïi veà maët saûn xuaát, nhôø ñoù maø ngöôøi daân coù theå phaùt hieän sôùm nhöõng tình traïng baát thöôøng trong ao nuoâi vaø xöû lyù nhanh caùc tröôøng hôïp baát thöôøng xaûy ra trong ao nuoâi. Nhöng cuõng do nuoâi theo kinh nghieäm laâu neân ngöôøi daân cuõng khoù khaên trong vieäc thay ñoåi hình thöùc nuoâi cuõng nhö chuyeån giao caùc kyõ thuaät nuoâi môùi vì theá hieän nay vieäc oâ nhieãm nöôùc vaø caùc loaïi dòch beänh lan truyeàn nhanh. 4.1.3 Kinh nghieäm nuoâi toâm Trong quaù trình nuoâi toâm kinh nghieäm laø moät trong nhöõng tieâu chuaån caàn ñöôïc quan taâm vì noù goùp phaàn vaøo söï thaønh baïi cuûa cuûa ngheà nuoâi. Kinh nghieäm ñöôïc tích luõy qua nhieàu naêm töø nhöõng vuï nuoâi, hoïc hoûi kinh nghieäm cuûa baïn beø, caøng traûi qua nhieàu vuï nuoâi thì ngöôøi daân seõ caøng hieåu roõ ñöôïc ñoái töôïng nuoâi cuûa mình. Nhöõng kinh nghieäm ñoù seõ giuùp cho ngöôøi daân naém baét kòp thôøi vaø xöû lyù moät caùch coù hieäu quaû trong vuï nuoâi, bieát ñöôïc muøa vuï thích hôïp, thôøi ñieåm thaû gioáng, caùch cho aên vaø quaûn lyù chaêm soùc ao,… Download » Agriviet.com 25 35% 65% Töø 1 -3 Töø 4- 6 Ñoà thò 4.2: Kinh nghieäm nuoâi toâm cuûa chuû hoä Qua keát quaû töø Ñoà thò 4.2 Cho thaáy kinh nghieäm nuoâi toâm töø 1 – 3 naêm chæ chieám 35%, ñaëc bieät soá hoä daân coù kinh nghieâm nuoâi töø 4 – 6 naêm chieám 65%. Ñieàu naøy cho ta thaáy soá hoä daân ôû huyeän ngheà nuoâi toâm ñaõ coù töø laâu nhöng veà nuoâi toâm thaâm canh chæ môùi phaùt trieån trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Do ñoù ña soá ngöôøi daân chöa naém baét ñöôïc nhöõng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät môùi, do vaäy hoï raát caàn söï hoã trôï veà maët kyõ thuaät nuoâi. 4.1.4 Sôû höõu ñaát vaø quy moâ ruoäng ñaát Phaàn lôùn ngöôøi daân soáng baèng ngheà troàng luùa nhöng do nuoâi toâm thu ñöôïc lôïi nhuaän cao neân ôû ñaây chuyeån ñoåi cô caáu töø troàng luùa chyeån sang nuoâi toâm. Ñaây cuõng laø nguyeân nhaân laøm cho nguoàn nöôùc bò oâ nhieãm vì nguoàn nöôùc nuoâi toâm trong vuøng chæ döïa vaøo caùc heä thoáng keânh raïch. Beân caïnh ñoù laø nguoàn chaát thaûi do vieäc nuoâi toâm ngöôøi daân thaûi tröïc tieáp ra keânh raïch khoâng qua xöû lyù, laøm cho neàn ñaùy keânh raïch laéng tuï nhieàu maàm beänh raát deå laây nhieãm cho toaøn vuøng nuoâi. Do dieän tích nuoâi toâm trong xaõ khoâng ngöøng taêng leân nhöng khoâng theo moät moâ hình nuoâi nhaát ñònh maø chuû yeáu laø töï phaùt. Chính vì theá gaây raát nhieàu khoù khaên trong vieäc quaûn lyù dòch beänh cuûa toaøn vuøng nuoâi. 4.1.5 Hoaït ñoäng khuyeán ngö 4.1.5.1 Tham gia caùc hoaït ñoäng khuyeán ngö Ñeå tieáp caän ñöôïc nhöõng tieán boä veà kyõ thuaät nuoâi toâm thaâm canh, naâng cao ñöôïc trình ñoä hieåu bieát veà ñoái töôïng nuoâi. Vì vaäy, chính quyeàn ñòa phöông keát hôïp vôùi nhöõng caùn boä khuyeán ngö môû ra nhieàu lôùp taäp huaán , hoäi thaûo ñeå truyeàn baù kyõ thuaät nuoâi cho ngöôøi daân. Ñaây laø moät vieäc laøm raát caàn thieát vaø heát söùc phuø hôïp vôùi toác ñoä phaùt trieån dieän tích nuoâi nhö hieän nay. Ñaõ coù nhieàu ngöôøi daân khoâng coù ñieàu kieän tieáp caän nhöõng Download » Agriviet.com 26 kyõ thuaät trong ngheà nuoâi toâm suù thì cuõng nhôø vaøo söï tham gia caùc lôùp taäp huaán vaø caùc chöông trình khuyeán ngö maø ngöôøi daân ñaõ tieáp caän ñöôïc vôùi nhöõng tieán boä kyõ thuaät, caäp nhaät thoâng tin môùi vaø ñöa vaøo saûn xuaát traùnh ñöôïc nhieàu thieät haïi ñaùng keå. Qua khaûo saùt thöïc teá 60 hoä nuoâi chuùng toâi coù ñöôïc keát quaû soá hoä tham gia taäp huaán nhö sau: Baûng 4.2: Soá hoä tham gia caùc hoaït ñoäng khuyeán ngö Taäp huaán, hoäi thaûo soá hoä Tyû leä (%) Coù 47 78 Khoâng 13 22 Toång 60 100 Qua Baûng 4.2 cho ta thaáy soá ngöôøi daân tham gia taäp huaán chieám 78%, vôùi 47 hoä vaø tyû leä khoâng tham gia taäp huaán laø 22% vôùi soá hoä laø 13 hoä. Trong xaõ, soá hoä khoâng tham gia taäp huaán coøn cao coù nhieàu nguyeân nhaân laø do ngöôøi daân khoâng bieát ñöôïc chöông trình taäp huaán, ñieàu kieän nôi taäp huaán vaø cuõng coù nhieàu ngöôøi daân ñaùnh giaù thaáp chöông trình taäp huaán. Ñaây laø nhöõng nguyeân nhaân quan troïng töø ñoù ruùt ra ñöôïc laø khi toå chöùc caùc lôùp taäp huaán, hoäi thaûo phaûi phoå bieán roäng raõi. Beân caïnh ñoù caàn phaûi toå chöùc caùc chuyeán ñi tham quan caùc moâ hình nuoâi thöïc teá ñeå töø ñoù ngöôøi daân coù theå aùp duïng theo moâ hình nuoâi cuûa mình. 4.1.5.2 Ñaùnh giaù veà chöông trình taäp huaán Qua keát quaû ñieàu tra 60 hoä cho thaáy soá hoä tham gia caùc lôùp taäp huaán, hoäi thaûo, cuõng chieám tyû leä töông ñoái cao, chuùng toâi cuõng thu ñöôïc keát quaû ñaùnh giaù veà chaát löôïng cuûa chöông trình taäp huaán. Trong soá 60 hoä coù tröïc tieáp tham gia caùc lôùp taäp huaán hoäi thaûo ñaùnh giaù nhö sau: Baûng 4.3: Ñaùnh giaù veà chöông trình taäp huaán Taäp huaán, hoäi thaûo Soá hoä Tyû leä (%) Toát 40 66,6 Trung bình 7 11,7 Khoâng yù kieán 13 21,7 Toång 60 10,00 Qua Baûng 4.3 cho thaáy tyû leä soá hoä ñaùnh giaù toát veà chöông trình tham gia taäp huaán töông ñoái cao ñieàu naøy cho thaáy vieäc tham gia caùc lôùp taäp huaán raát caàn thieát cho ngöôøi daân nuoâi toâm ôû ñaây. Vieäc nuoâi toâm ngaøy nay cuõng raát caàn kinh nghieäm nuoâi nhöng beân caïnh ñoù ñoøi hoûi ngöôøi daân caàn phaûi aùp duïng toát nhöõng thaønh töïu khoa hoïc kyõ thuaät môùi vaøo moâ hình nuoâi. Trong thöïc teá ngöôøi daân nuoâi toâm baèng kinh nghieäm vôùi chi phí saûn Download » Agriviet.com 27 xuaát thaáp, caùc hoä nuoâi raát ngaïi vieäc aùp duïng nhöõng moâ hình nuoâi môùi vì chi phí cao hôn. Do nguoàn voán ñaàu tö ña phaàn laø vay ngaân haøng neáu nhö aùp duïng moâ hình nuoâi môùi maø ngöôøi daân chöa naém chaéc neáu thaát baïi thì khoù khaên trong vieäc traû voán ngaân haøng, ñaây cuõng laø nguyeân nhaân laøm cho ngöôøi daân khoâng daùm maïnh daïng aùp duïng nhöõng moâ hình nuoâi môùi nhö trong nhöõng chöông trình taäp huaán. 4.1.6 Nguoàn tín duïng Nguoàn voán laø vaán ñeà lôùn nhaát trong hoaït ñoäng saûn xuaát nuoâi toâm qua ñoù chuùng toâi ñieàu tra trong 60 hoä nuoâi thì thu ñöôïc keát quaû caùc nguoàn tín duïng cuûa ngöôøi daân nuoâi ôû trong xaõ: 18% 28% 54% Töï coù Vay ngaân haøng Töï coù + ngaân haøng Ñoà thò 4.3: Nguoàn tín duïng cuûa ngöôøi nuoâi Qua Ñoà thò 4.3 cho ta thaáy tyû leä nguoàn voán phuïc vuï saûn xuaát töø voán vay ngaân haøng vaø töï coù chieám tyû leä 54%, vay ngaân haøng chieám 28%, töï coù chieám 18%. Töø ñoù cho ta thaáy khaû naêng huy ñoäng nguoàn voán ñeå phuïc vuï cho saûn xuaát cuûa ngöôøi daân nôi ñaây coøn phuï thuoäc vaøo voán vay ngaân haøng laø chuû yeáu. Vì theá chính quyeàn ñòa phöông nôi ñaây ñaõ coù nhöõng chính saùch öu ñaõi ñeå hoã trôï nguoàn voán cho ngöôøi daân nôi ñaây phuïc vuï cho saûn xuaát nuoâi toâm. Tuy nhieân, ngöôøi daân ôû ñaây gaëp moät soá vaán ñeà khoù khaên trong vay voán ngaân haøng nhö soá tieàn cho ngöôøi daân vay ít, thôøi gian hoaøn voán cho ngaân haøng ngaén trong khi vuï toâm chöa keát thuùc. 4.2 Caùc Ñaëc Tröng Veà Kyõ Thuaät Nuoâi Toâm Suù 4.2.1 Ao nuoâi Download » Agriviet.com 28 4.2.1.1 Hình daïng ao Qua ñieàu tra thöïc teá töø 60 hoä daân nuoâi toâm trong xaõ Vónh An, keát quaû thu nhaän ñöôïc trình baøy ôû baûng sau: Baûng 4.4: Hình daïng ao nuoâi Hình daïng ao nuoâi Soá hoä Tyû leä (%) Hình vuoâng 13 22 Hình chöû nhaät 47 78 Toång 60 100 Töø Baûng 4.4 cho thaáy vuøng nuoâi toâm nôi ñaây xaây döïng ao nuoâi theo hai daïng hình chuû yeáu laø hình chöõ nhaät vaø hình vuoâng. Trong ñoù, tyû leä ao hình chöõ nhaät chieám ña soá vôùi 78%, coøn laïi hình vuoâng chæ chieám 22% ñieàu naøy phuø hôïp vôùi ñòa hình ñaát ñai taïi ñòa phöông. Hình 4.1 Ao nuoâi toâm thaâm canh 4.2.1.2 Dieän tích ao nuoâi Qua ñieàu tra nghieân cöùu taïi vuøng nuoâi toâm suù ôû ñaây chuùng toâi ñöôïc bieát nguoàn goác ñaát tröôùc kia töø troàng luùa chuyeån sang moâ hình nuoâi toâm suù. Ña soá caùc hoä daân nuoâi Download » Agriviet.com 29 toâm ôû ñaây ñeàu töï phaùt, coøn haïn cheá nhieàu veà voán, neân vieäc ñaàu tö vaøo saûn xuaát coøn coøn haïn cheá vaø chöa taän duïng heát dieän tích ñaát hieän coù. Dieän tích ao nuoâi ñöôïc theå hieän qua Ñoà thò 4.4. 40% 25% 35% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 1500 – 4000 >4000 - 6000 >6000 Ñoà thò 4.4: Tyû leä veà dieän tích ao nuoâi toâm 4.2.2 Caûi taïo ao nuoâi Taåy doïn ao nuoâi laø khaâu quan troïng nhaát trong quaù trình nuoâi, noù goùp phaàn quyeát ñònh söï thaønh baïi cuûa vuï nuoâi. Tröôùc moãi vuï nuoâi caùc hoä tieán haønh coâng vieäc nhö thaùo caïn ao, seân veùt lôùp buøn ñaùy nhaèm loaïi boû maàm beänh, ñòch haïi vaø taïo ñieàu kieän cho caùc vi sinh vaät hieáu khí hoaït ñoäng, phaân huûy heát lôùp höõu cô coøn dö thöøa. Laáp caùc loå roø ræ ñeå traùnh vieäc thaát thoaùt nöôùc, söûa laïi coáng cho an toaøn trong suoát vuï nuoâi. Ñaùy ao laø nôi sinh soáng vaø phaùt trieån cuûa toâm neân ñaùy ao phaûi ñöôïc doïn saïch seõ, khoâng coøn nhöõng chaát höõu cô hay chaát baån toàn ñoïng. Neáu ñaùy ao nhieãm baãn seõ laøm cho ñaùy ao tích tuï nhieàu khí ñoäc laøm thieáu oxy aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán söï taêng tröôûng cuûa toâm nuoâi. Download » Agriviet.com 30 Hình 4.2 Phôi ñaùy ao Sau khi taåy doïn, seân veùt buøn ñaùy ao vaø san laáp ñaùy ao baèng phaúng thì caùc chuû hoä phôi ñaùy ao töø 4 – 10 ngaøy roài tieán haønh boùn voâi ñeàu khaép ao keå caû bôø ao. Caùc loaïi voâi thöôøng ñöôïc caùc chuû hoä söû duïng laø CaO, CaCO3, Ca(OH)2 ñeå dieät truøng, taêng ñoä pH cuûa ñaát vaø laøm taêng heä ñeäm cho ñaát. Sau ñoù cho nöôùc vaøo ao khoaûng 30 – 40cm ñeå khoaûng 3 – 4 ngaøy cho nhaû pheøn roài xaû nöôùc ra boû, tieáp tuïc raûi voâi, phaàn lôùn taäp trung nhieàu ôû nôi cho aên vaø sau ñoù laáy nöôùc vaøo ñaày ao nuoâi. Baûng 4.5: Löôïng voâi duøng trong giai ñoaïn chuaån bò ao nuoâi pH ñaát CaO(kg/ha) Ca(OH)2 kg/ha > 6 500 1.500 5 - 6 1.000 2.000 < 5 1.500 3.000 (Nguoàn: Traàn Minh Anh,1989) Qua ñieàu tra thöïc teá, chuùng toâi nhaän thaáy caùc chuû hoä nuoâi toâm ôû ñaây söû duïng voâi trong caûi taïo ao raát cao vì trong vuøng naøy laø vuøng ñaát nhieãm pheøn vaø ña soá ngöôøi daân muoán cho ao toâm mình traùnh ñöôïc dòch beänh sau khi thaû gioáng neân caùc chuû hoä söû duïng lieàu löôïng voâi cao ñaây cuõng laø nguyeân nhaân laøm pH trong ao cao. Download » Agriviet.com 31 4.2.3 Xöû lyù nöôùc Qua khaûo saùt thöïc teá ngöôøi daân ôû ñaây raát chuù troïng ñeán vieäc xöû lyù nöôùc trong ao nuoâi, do trong nhöõng naêm gaàn ñaây trong vuøng nuoâi coù nhieàu dòch beänh. Nhöõng naêm tröôùc do trong vuøng nuoâi chæ nuoâi quaûng canh neân ngöôøi daân chæ chuù troïng ñeán vieäc xöû lyù ao ñeå giaûm pheøn trong ao khoâng quan taâm ñeán vieäc taåy doïn ao hay dieät taïp. Nhöng hieän nay ngöôøi daân chuyeån giao kyõ thuaät môùi sang moâ hình nuoâi toâm baùn thaâm canh vaø thaâm canh neân vieäc xöû lyù nöôùc tröôùc khi thaû toâm gioáng ñöôïc xem laø quan troïng nhaát. Hình 4.3 Coáng caáp thoaùt nöôùc trong ao Hình 4.3 Coáng caáp, thoaùt nöôùc trong ao nuoâi Muïc ñích cuûa vieäc laáy nöôùc, xöû lyù nöôùc vaø boùn phaân laø ñeå thuùc ñaåy nhöõng sinh vaät coù lôïi cho toâm gioáng vaø ngaên ngöøa nhöõng sinh vaät coù haïi vaøo ao nuoâi. Sau khi boùn voâi xong tieán haønh phôi ñaùy ao töø 4 – 10 ngaøy roài baét ñaàu laáy nöôùc vaøo ao nuoâi qua tuùi loïc ñeå tieán haønh dieät taïp. Ngöôøi daân ôû ñaây ñeàu duøng Chlorine (25 – 30 kg/ha) ñeå tieâu dieät taát caû caùc maàm beänh vaø caùc giaùp xaùc coù trong ao nuoâi. Sau khi dieät taïp 4 – 5 ngaøy thì ngöôøi daân ôû ñaây tieán haønh gaây maøu nöôùc. Qua khaûo saùt thöc teá thì ngöôøi daân ôû ñaây söû duïng phaân voâ cô ñeå boùn gaây maøu cho ao nuoâi vôùi chuûng loaïi vaø lieàu löôïng: ureâ (1,5kg/1000m2), laân (1kg/1000m2), NPK (2,5kg/1000m2). Vieäc boùn phaân gaây maøu nöôùc cuûa caùc noâng hoä ôû ñaây töông ñoái phuø hôïp vôùi caùc chæ soá kyû thuaät cuûa vieäc nuoâi thaâm canh. Cuoái cuøng khoaûng 3 – 5 ngaøy sau thì nöôùc trong ao nuoâi ñaõ leân maøu thì tieán haønh thaû gioáng vaøo ao. Download » Agriviet.com 32 4.2.4 Nguoàn gioáng Qua khaûo saùt thöïc teá chuùng toâi ñöôïc bieát ña soá caùc noâng hoä thöôøng thaû gioáng nuoâi loaïi toâm gioáng nuoâi ñöôïc thuaàn döôõng trong beå xi maêng taïi ñòa phöông, moät soá ít caùc noâng hoä laáy gioáng töø caùc thöông laùi nhöng phaàn lôùn toâm gioáng ñöôïc nhaäp veà töø caùc tænh mieàn Trung (Nha Trang, Ninh Thuaän, Bình Thuaän) moät soá ít noâng hoä laáy gioáng töø caùc tænh mieàn Taây ( Caø Mau, Baïc Lieâu). Do ôû huyeän khoâng coù traïi saûn xuaát gioáng neân nguoàn gioáng ôû naøy khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu cuûa ngöôøi daân trong vuï nuoâi chính töø ñoù laøm giaù cuûa toâm gioáng taïi vuøng naøy cuõng taêng leân. 4.2.5 Choïn gioáng Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng nhaân toá goùp phaàn mang laïi söï thaønh coâng hay thaát baïi cho ngöôøi nuoâi toâm. Khi choïn toâm gioáng ngöôøi daân thöôøng duøng phöông phaùp caûm quan ñeå ñaùnh giaù nhö: - Kích côû toâm gioáng töông ñoái ñoàng ñeàu, khoâng phaân ñaøn. - Toâm khoâng coù sinh vaät baùm, thaân thon daøi, caân ñoái, ñuoâi xoøe khi bôi loäi. - Raâu, chaân vaø caùc phuï boä phaûi ñaày ñuû vaø saïch seõ. - Maøu saéc töï nhieân, töôi saùng. - Ñöôøng ruoät phaûi chöùa ñaày thöùc aên khoâng bò ñöùt khoaûng. - Toâm phaûi phaûn xaï nhanh vôùi tieáng ñoäng vaø aùnh saùng khoâng hoäi tuï giöõa ñaùy thau nhöïa chöùa toâm. Qua khaûo saùt chuùng toâi nhaän thaáy caùc noâng hoä ñeàu choïn mua nhöõng toâm gioáng ñaõ ñöôïc thuaàn döôõng, thuaàn hoùa veà ñoä maën ñoä pH. Theo keát quaû khaûo saùt cho thaáy caùc noâng hoä ñeàu choïn gioáng theo kinh nghieäm cuûa mình baèng caùch caûm quan coøn moät soá thì nhôø caùc kyõ sö taïi ñòa phöông choïn löïa gioáng ñeå thaû. 4.2.6 Thaû gioáng Taïi vuøng khaûo saùt, chuùng toâi ñöôïc bieát ngöôøi daân ôû ñaây chæ nuoâi moät vuï trong naêm, thaû gioáng taäp trung vaøo thaùng 1 – 2 aâm lòch. Caùc thaùng coøn laïi caùc noâng hoä vaãn tieáp tuïc thaû gioáng nuoâi tuy nhieân raát ít noâng hoä thaû gioáng treã vì noù gaây khoù khaên trong vieäc quaûn lyù vaø chaêm soùc do aûnh höôûng caùc chaát thaûi töø nhöõng hoä thaû tröôùc. Ñoái vôùi moâ hình nuoâi thaâm canh taïi ñaây, caùc noâng hoä thaû vôùi maät ñoä töø 20 – 35 con/m2. Thôøi gian thaû gioáng thích hôïp nhaát laø vaøo luùc raïng saùng hoaëc chieàu maùt luùc naøy nhieät ñoä thaáp khoâng laøm toâm bò stress. Haàu heát ngöôøi daân ôû ñaây ñeàu cho bao toâm gioáng xuoáng ao khoaûng 15 – 30 phuùt roài ñoå ra thau nhöïa, cho nöôùc töø ao nuoâi vaøo thau töø töø ñeán ñaày thau, ñeå yeân trong khoaûng 5 – 7 phuùt cho toâm quen daàn vôùi moâi tröôøng môùi, sau ñoù thaû toâm ra ao töø töø. Trong thôøi gian thaû gioáng traùnh laøm cho nöôùc trong ao bò ñuïc vì seõ gaây aûnh höôõng ñeán toâm gioáng. Download » Agriviet.com 33 4.2.7 Chaêm soùc vaø quaûn lyù Ñeå ñaït ñöôïc hieäu quaû cao trong ngheà nuoâi toâm suù coù raát nhieàu vaán ñeà caàn ñöôïc quan taâm, maø trong ñoù vaán ñeà caàn quan taâm nhaát laø khaâu quaûn lyù vieäc cho aên vì ñaây cuõng laø moät trong nhöõng voán ñaàu tö cao nhaát. Söû duïng ñuùng loaïi thöùc aên, phoái hôïp ñuùng cho töøng giai ñoaïn taêng tröôûng cuûa toâm seû mang laïi hieäu quaû cao vaø traùnh ñöôïc oâ nhieãm ôû döôùi neàn ñaùy ao do löôïng thöùc aên dö thöøa phaân huûy ñoàng thôøi laøm giaûm ñöôïc heä soá thöùc aên xuoáng. + Thôøi gian cho aên: Theo keát quaû khaûo saùt thöïc teá cuûa chuùng toâi, trong thaùng ñaàu thaû nuoâi caùc noâng hoä cho toâm aên moãi ngaøy töø 4 – 5 laàn tuyø theo töøng noâng hoä maø thôøi ñieåm cho aên chia theo nhöõng giôø khaùc nhau. Nhöng do toâm coù taäp tính baét moài maïnh vaøo luùc trôøi maùt neân caùc hoä noâng daân coù caùch ñieàu chænh löôïng thöùc aên moät caùch hôïp lyù. + Ñòa ñieåm cho aên: Trong thôøi gian ñaàu cuûa vuï nuoâi neàn ñaùy ao vaãn coøn saïch vì vaäy hoï coù theå cho aên ôû toaøn boä dieän tích cuûa ñaùy ao. Nhöng sau khoaûng hôn moät thaùng nuoâi thì toâm coù khuynh höôùng aên ôû nhöõng nôi ñöôïc maùy suïc khí laøm saïch, vì vaäy vieäc cho toâm aên trong giai ñoaïn naøy laø traùnh raûi thöùc aên ven bôø hay nôi coù neàn ñaùy baån. Tröôùc khi cho aên neân taét maùy suïc khí tröôùc 30 phuùt ñeå toâm baét moài ñöôïc deå daøng. Hình 4.4 Kieåm tra saøng cuûa toâm sau khi cho aên Download » Agriviet.com 34 Hình 4.5 Chaøi kieåm tra toâm + Löôïng thöùc aên: Löôïng thöùc aên cho toâm aên ñöôïc caên cöù vaøo möùc taêng troïng haøng ngaøy cuûa toâm qua vieäc chaøi ñeå kieåm tra maãu theo ñònh kyø (7 – 10 ngaøy/laàn). Ngoaøi ra coøn theo söï höôùng daãn cuûa coâng ty thöùc aên thuûy saûn. + Loaïi thöùc aên: Keát quaû khaûo saùt 60 noâng hoä taïi ñaây chuùng toâi nhaän thaáy raèng ngöôøi daân ôû vuøng naøy ñeàu söû duïng thöùc aên coâng nghieäp vaø söû duïng nhieàu thöông hieäu khaùc nhau do caùc ñaïi lyù thöùc aên toâm phaân phoái nhö: TOMBOY, CP, GROBEST,…nhöõng loaïi thöùc aên naøy ñöôïc ngöôøi daân ôû nôi ñaây söû duïng nhieàu. 4.2.8 Thu hoaïch Qua thöïc teá khaûo saùt taïi nôi ñaây chuùng toâi nhaän thaáy raèng moät vuï nuoâi thaâm canh thöôøng dao ñoäng töø 110 – 125 ngaøy/vuï. Thôøi ñieåm thu hoaïch coøn tuyø thuoäc tình hình söùc khoûe cuûa toâm vaø giaù caû thò tröôøng. Thoâng thöôøng hình thöùc thu hoaïch chæ thu moät laàn baèng caùch thaùo caïn nöôùc vaø duøng löôùi keùo. Ña soá caùc noâng hoä nuoâi nôi ñaây ñeàu baùn toâm soáng (giaù toâm soáng cao hôn toâm cheát). Download » Agriviet.com 35 Hình 4.6 Keùo löôùi thu hoaïch toâm Hình 4.7 Thu hoaïch toâm Download » Agriviet.com 36 4.2.9 Nhöõng khoù khaên trong quaù trình nuoâi Taïi vuøng nghieân cöùu, chuùng toâi nhaän thaáy phaàn lôùn caùc chuû hoä cho raèng caùc khoù khaên do nguoàn nöôùc bò oâ nhieãm, dòch beänh vaø thieáu kyõ thuaät laø nhöõng trôû ngaïi lôùn nhaát aûnh höôõng ñeán ngheà nuoâi. Ñieàu ñoù theå hieän qua baûng 4.6. Baûng 4.6 YÙ kieán cuûa caùc chuû hoä veà caùc khoù khaên trong nuoâi toâm YÙ kieán Soá hoä Khoâng theå khaéc phuïc Coù theå khaéc phuïc Nöôùc bò oâ nhieãm 38 22 Giaù gioáng cao Chaát löôïng gioáng xaáu Dòch beänh Khoù vay voán ngaân haøng Thieáu kyõ thuaät Bò eùp giaù 21 13 37 25 35 14 39 47 23 35 25 46 4.3 Hieäu Quaû Kinh Teá 4.3.1 Möùc ñaàu tö cho moät ao nuoâi toâm dieän tích 1ha Xuaát phaùt töø quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng nghieäp ñaõ chuyeån ñoåi sang caùc moâ hình nuoâi troàng thuûy saûn phaùt trieån roäng khaép, ñaëc bieät laø chuyeån ñoåi töø ñôn giaûn ñeán naâng cao töø nhöõng moâ hình nuoâi quaûng canh caûi tieán sang moâ hình nuoâi thaâm canh. Phaàn lôùn caùc hoä nuoâi vôùi quy moâ nhoû thöôøng döôùi moät hecta. Do ñoù ñeå tính toaùn möùc ñaàu tö ban ñaàu cho moät hecta ao nuoâi toâm, chuùng toâi ñaõ tieán haønh ñieàu tra 60 hoä nuoâi sau ñoù tính bình quaân cho moät hecta ao nuoâi . Caùc böôùc xaây döïng ao nuoâi toâm thaâm canh ñoøi hoûi phaûi thöïc hieän heát söùc kyõ caøng. Do ñoù chi phí ñaàu tö cho moät hecta ao nuoâi laø khoâng nhoû. Möùc ñaàu tö ban ñaàu cho moät hecta ao nuoâi ñöôïc theå hieän qua Baûng 4.7. Baûng 4.7 Chi phí xaây döïng cô baûn cho moät hecta ao nuoâi toâm Khoaûn muïc Thaønh tieàn (1000 ñoàng) Tyû leä (%) Ñaøo ao 28.416 58,13 Xaây döïng coáng 1.824 3,74 Maùy bôm nöôùc 6.910 14,13 Maùy quaït nöôùc 11.731 24,00 Toång 48.882 100,00 Download » Agriviet.com 37 Qua Baûng treân ta thaáy, chi phí ñaàu tö xaây döïng cô baûn cho moät hecta ao nuoâi toâm laø 48.882.000 ñoàng. Trong ñoù chi phí ñaøo ao chieám tyû leä cao nhaát 58,13% töông öùng vôùi soá tieàn laø 28.416.000 ñoàng goàm coâng ñaøo ao, coâng laøm coû ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu laø coâng thueâ. Coøn chi phí vaät chaát (bao goàm: chi phí xaây döïng coáng, maùy bôm nöôùc, maùy quaït nöôùc) chieám 41,87% töông öùng vôùi soá tieàn laø 20.465.000 ñoàng 4.3.2 Chi phí ñaàu tö cho saûn xuaát 1 ha ao nuoâi toâm Ñeå bieát ñöôïc hieäu quaû kinh teá treân moät hecta nuoâi toâm chuùng toâi xaùc ñònh chi phí saûn xuaát ñöôïc trình baøy qua Baûng sau: Baûng 4.8 Caùc chi phí ñaàu tö saûn xuaát cho moät hecta ao nuoâi toâm Danh muïc Thaønh tieàn (1000 ñoàng) Tyû leä (%) I. Chi phí vaät chaát 126.167 84,70 Gioáng Thöùc aên Phaân boùn, voâi, hoaù chaát Naêng löôïng Baït loùt 17.132 83.956 7.152 15.641 2.286 II. Chi phí lao ñoäng 12.358 8,30 Lao ñoäng gia ñình Lao ñoäng thueâ Lao ñoäng thu hoaïch 7.077 4.975 306 III. Khaáu hao cô baûn 7.519 5,05 Khaáu hao ao Khaáu hao coáng Khaáu hao maùy bôm nöôùc Khaáu hao maùy quaït nöôùc 2.841 364 1.382 2.932 IV. Phí cô hoäi 2.721 1,95 V. Toång chi phí 138.765 100,00 Keát quaû töø Baûng 4.8 cho thaáy, chi phí ñaàu tö cho moät hecta nuoâi toâm thaâm canh trong moät vuï nuoâi laø 138.765.000 ñoàng. Trong ño,ù chi phí ñaàu tö vaät chaát chieám tyû leä cao nhaát vôùi tyû leä 84,70% töông öùng vôùi soá tieàn laø 26.167.000 ñoàng, chi phí lao ñoäng chieám tyû leä 8,30% töông öùng vôùi soá tieàn laø 12.358.000 ñoàng vaø möùc khaáu hao cô baûn chieám tyû leä 5,05% töông öùng vôùi 7.519.000 ñoàng. Sau khi tính bình quaân möùc laõi suaát töø nhieàu nguoàn khaùc nhau nhö ngaân haøng, döï aùn nhoû, quyû xoaù ñoùi giaûm ngheøo,…Chuùng toâi tính ñöôïc laõi suaát trung bình laø 0,5%/thaùng do ñoù chi phí cô hoäi ñöôïc xaùc ñònh laø 2.721.000 ñoàng chieám tyû leä 1,95%. Download » Agriviet.com 38 4.3.3 Hieäu quaû kinh teá cuûa moät vuï nuoâi Hieäu quaû kinh teá cuûa moät hecta nuoâi toâm suù thaâm canh ñöôïc trình baøy qua Baûng sau. Baûng 4.9 Hieäu quaû kinh teá cuûa moät hecta nuoâi toâm thaâm canh Khoaûn muïc Ñôn vò tính Bình quaân/hecta Chi phí saûn xuaát Saûn löôïng bình quaân Giaù baùn bình quaân Giaù trò toång saûn löôïng Lôïi nhuaän Lôïi nhuaän/ chi phí saûn xuaát Thu nhaäp Thu nhaäp/chi phí saûn xuaát Chi phí saûn xuaát ra 1 kg toâm 1000 ñoàng kg 1000 ñoàng 1000 ñoàng 1000 ñoàng Laàn 1000 ñoàng Laàn 1000 ñoàng 138.765 3.276 69 226.044 87.279 0,63 94.365 0,68 42,358 Qua Baûng 4.9 cho thaáy, trong moâ hình nuoâi thaâm canh nuoâi moät vuï thì chi phí trung bình cuûa ngöôøi daân boû ra cho moät hecta ao nuoâi toâm laø 138.765.000 ñoàng, thu ñöôïc 3.276kg vaø toång doanh thu laø 226.044.000 ñoàng. Tröø ñi caùc khoaûng chi phí thì ngöôøi daân thu ñöôïc lôïi nhuaän 87.279.000 ñoàng vaø coù möùc thu nhaäp cho gia ñình laø 94.365.000 ñoàng. Tyû suaát lôïi nhuaän/chi phí saûn xuaát laø 0,63 nghóa laø boû ra moät ñoàng chi phí ñaàu tö thì sau moãi vuï nuoâi thì ngöôøi daân seõ thu 0,63 ñoàng lôïi nhuaän. Tyû suaát thu nhaäp/chi phí saûn xuaát laø 0,68 nghóa laø boû ra moät ñoàng chi phí ñaàu tö thì sau moät vuï nuoâi ngöôøi daân seõ thu ñöôïc 0,68 ñoàng thu nhaäp. 4.4 Phaân Tích Caùc Yeáu Toá Aûnh Höôûng Ñeán Naêng Suaát Toâm Ñeå xem xeùt caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán naêng suaát toâm, chuùng toâi phaân tích söï töông quan cuûa caùc yeáu toá saûn xuaát nhö tuoåi chuû hoä, trình ñoä hoïc vaán, soá löôïng con gioáng, löôïng thöùc aên, dieän tích ao nuoâi, löôïng phaân boùn , löôïng hoùa chaát, kinh nghieäm nuoâi, soá ngaøy coâng lao ñoäng vôùi naêng suaát. Keát quaû coù ñöôïc cho chuùng ta moái töông quan nhö sau: Ñaët Y = naêng suaát toâm Xi = caùc yeáu toá ñaàu vaøo trong saûn xuaát Vôùi X1 = löôïng con gioáng X2 = löôïng thöùc aên Baûng 4.10 Keát quaû öôùc löôïng cuûa löôïng con gioáng aûnh höôûng ñeán naêng suaát toâm Download » Agriviet.com 39 Bieán soá Heä soá öôùc löôïng t – tính Möùc sai khaùc Haèng soá 1.304,703 4,262 7,524.10-5 Löôïng con gioáng (X1) 0,007 6,530 1,795.10-8 R = 0,651 R2 = 0,424 Keát quaû töø Baûng 4.10 cho thaáy: R = 0,651 > R0,05 = 0,2500 nhö vaäy heä soá töông quan tìm ñöôïc coù yù nghóa . Heä soá hoài quy cuûa bieán soá löôïng con gioáng döông vaø coù t = 6,530 > t0,001 = 3,460 ñieàu naøy chöùng toû löôïng con gioáng coù moái quan heä thuaän chaët cheû ñeán naêng suaát toâm ôû ñoä tin caäy 99,9% Baûng 4.11 Keát quaû öôùc löôïng cuûa löôïng thöùc aên aûnh höôûng ñeán naêng suaát toâm Bieán soá Heä soá öôùc löôïng t – tính Möùc sai khaùc Haèng soá 472,670 2,507 0,015 Löôïng thöùc aên (X2) 0,563 15,063 1,047.10-21 R = 0,892 R2 = 0,796 Keát quaû töø Baûng 4.11 cho thaáy: R = 0,892 > R0,05 = 0,2500 nhö vaäy heä soá töông quan tìm ñöôïc laø coù yù nghóa. Heä soá hoài quy cuûa bieán soá löôïng thöùc aên döông vaø coù t = 15,063 > t0,001 = 3,460 ñieàu naøy chöùng toû löôïng thöùc aên coù moái quan heä thuaän chaët cheû ñeán naêng suaát toâm ôû ñoä tin caäy 99,9%. Caùc yeáu toá khaùc nhö: dieän tích ao nuoâi, trình ñoä hoïc vaán, löôïng phaân boùn , löôïng hoùa chaát, kinh nghieäm nuoâi, soá ngaøy coâng lao ñoäng khoâng theå hieän moái töông quan vôùi naêng suaát toâm (xem phuï luïc 9). Nhö vaäy, keát quaû phaân tích cho thaáy caùc yeáu toá nhö löôïng con gioáng, löôïng thöùc aên coù moái töông quan vôùi naêng suaát. Download » Agriviet.com 40 4.5 Thuaän Lôïi vaø Khoù Khaên Trong Quaù Trình Nuoâi Toâm Thaâm Canh Taïi Xaõ Vónh An Trong quaù trình khaûo saùt thöïc teá ngheà nuoâi toâm suù thaâm canh taïi xaõ Vónh An thì chuùng toâi ruùt ra ñöôïc nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên maø ngöôøi daân nuoâi toâm ñang gaëp phaûi. 4.5.1 Thuaän lôïi Ngheà nuoâi toâm suù ôû vuøng naøy ñaõ coù töø nhieàu naêm nay vì vaäy ngöôøi daân ñaõ coù kinh nghieäm thöïc tieån, töø nhöõng kinh nghieäm ñoù seõ giuùp ngöôøi daân coù theå sôùm phaùt hieän ñöôïc nhöõng tröôøng hôïp thay ñoåi baát thöôøng trong ao nuoâi aûnh höôûng ñeán söùc khoeû cuûa toâm. Nguoàn nhaân löïc trong vuøng naøy raát doài daøo neân raát phuø hôïp cho vieäc môû roäng nhöõng moâ hình nuoâi toâm thaâm canh. Ñöôïc söï uûng hoä cuûa caùc toå chöùc kinh teá vaø khuyeán ngö cuûa huyeän ngöôøi daân nuoâi toâm ñöôïc tieáp xuùc vôùi nhöõng kyõ thuaät nuoâi môùi vaø caùc thoâng tin veà dòch beänh. Ngaân Haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt Trieån Noâng Thoân cuûa huyeän cuõng ñaõ taïo ñieàu kieän cho ngöôøi daân ñöôïc vay voán ñeå nuoâi toâm. Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng thuaän lôïi lôùn ñeå ngöôøi daân phaùt trieån vaø naâng cao caùc moâ hình nuoâi toâm trong vuøng naøy. Trong caùc vuï nuoâi toâm thì phoøng Thuûy Saûn cuûa huyeän cuõng taïo moïi ñieàu kieän môû caùc lôùp taäp huaán vaø höôùng daãn kyõ thuaät nuoâi vaø quaûn lyù chaêm soùc. Ñieàu kieän khí haäu vaø vò trí ñòa lyù trong huyeän raát thuaän lôïi cho ngheà nuoâi toâm suù thaâm canh. Xaõ coù nhieàu keânh raïch chaèng chòt vaø giaùp hai con soâng lôùn neân nguoàn nöôùc raát doài daøo. Caùc con ñöôøng ñi vaøo xaõ cuõng ñöôïc xaây döïng khaù hoaøn chænh neân raát thuaän lôïi cho giao thoâng. 4.5.2 Khoù khaên Beân caïnh nhöõng thuaän lôïi ngöoøi daân trong vuøng cuõng gaëp nhieàu khoù khaên nhö nguoàn gioáng troâi noåi coøn nhieàu, giaù caû con gioáng cao vaø moät soá con gioáng khoâng ñöôïc kieãm tra chaát löôïng kyõ neân deã mang caùc maàm beänh cho ao nuoâi. Nguoàn nöôùc nuoâi bò oâ nhieãm do ngöôøi daân loaïi boû tröïc tieáp chaát thaûi vaø buøn döôùi ñaùy ao ra keânh raïch. Khi coù tröôøng hôïp bò nhieãm beänh thì deã gaây laây lan cho caùc ao nuoâi khaùc trong vuøng vì nöôùc vaø toâm bò beänh thöôøng ñöôïc ngöôøi daân thaûi tröïc tieáp ra keânh raïch khu vöïc laáy nöôùc vaøo ao nuoâi. Nguoàn voán ñeå ñaàu tö cho vuï nuoâi coøn thieáu nhieàu do voán vay ngaân haøng khoâng ñuû ñeå laøm chi phí cho caû vuï nuoâi neân ngöôøi daân phaûi vay möôïn theâm töø beân ngoaøi vôùi Download » Agriviet.com 41 laõi suaát cao. Thôùi gian hoaøn voán cho ngaân haøng thöôøng sôùm hôn vuï thu hoaïch toâm neân ngöôøi daân gaëp nhieàu khoù khaên. Löïc löôïng caùn boä kyõ thuaät cuûa vuøng nuoâi coøn thieáu neân khoâng theå theo doõi heát ñöôïc nhöõng dieãn bieán cuûa ao nuoâi maø dieän tích nuoâi ngaøy caøng taêng leân. Giaù caû toâm thöông phaåm luùc thu hoaïch cao ñoä thì bò giaûm xuoáng nhieàu do bò thöông laùi eùp giaù vaø soá thöông laùi thu mua coøn ít. Ñaây cuõng laø nguyeân nhaân ngöôøi daân khoâng muoán thaû toâm gioáng ñoàng loaït neân gaây ra nhieàu khoù khaên cho vieäc quaûn lyù toâm nuoâi trong xaõ. V. KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ Download » Agriviet.com 42 5.1 Keát Luaän Töø nhöõng keát quaû ñaõ ñöôïc trình baøy treân chuùng toâi ruùt ra ñöôïc nhöõng keát luaän sau: - Qua keát quaû ñieàu tra chuùng toâi nhaän thaáy veà ñieàu kieän töï nhieân cuûa huyeän Ba Tri raát thuaän lôïi cho ngheà nuoâi troàng thuûy saûn maø ñaëc bieät laø ngheà nuoâi toâm suù. Hieän nay phong traøo nuoâi toâm suù taïi huyeän phaùt trieån maïnh ñaõ giaûi quyeát ñöôïc phaàn lôùn lao ñoäng taïi ñòa phöông vaø goùp phaàn laøm xoaù ñoùi giaûm ngheøo cho ngöôøi daân trong vuøng . - Phaàn lôùn nhöõng hoä nuoâi toâm suù chöa naém vöõng ñöôïc nhöõng kyõ thuaät nuoâi cuûa moâ hình nuoâi toâm thaâm canh, vieäc aùp duïng nhöõng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät coøn raát haïn cheá. YÙ thöùc coäng ñoàng cuûa ngöôøi daân chöa cao neân vieäc tröïc tieáp xaû nöôùc trong ao nuoâi bò nhieãm beänh maø khoâng qua xöû lyù, gaây aûnh höôûng lôùn ñeán caùc hoä nuoâi khaùc vaø moâi tröôøng nöôùc bò oâ nhieãm. - Nguoàn voán ñaàu tö cho ao nuoâi toâm thaâm canh lôùn neân ña soá ngöôøi daân coøn thieáu nguoàn voán ñaàu tö, trang thieát bò phuïc vuï cho saûn xuaát chöa thaät ñaày ñuû. - Ñaëc bieät laø khaâu caûi taïo ao ngöôøi daân chöa chuaån bò kyõ neân maàm beänh coøn laïi trong ao laøm aûnh höôûng ñeán söùc khoeû cuûa toâm vaø naêng suaát cuûa vuï nuoâi. - Nguoàn toâm gioáng ñöôïc saûn xuaát taïi ñòa phöông vaø nhaäp töø caùc tænh veà coù moät soá chöa ñöôïc kieåm dòch chaët cheû laøm aûnh höôûng ñeán ngöôøi nuoâi. - Keát quaû ñieàu tra cho thaáy naêng suaát ñaït ñöôïc laø 3.276 kg/ha/vuï ñaõ mang laïi lôïi nhuaän cho caùc hoä nuoâi toâm trung bình laø 87.279.000 ñoàng/ha/vuï vaø möùc thu nhaäp bình quaân laø 94.365.000 ñoàng/ha/vuï. 5.2 Ñeà Nghò Taêng cöôøng coâng taùc kieåm dòch gioáng ñeå chuû ñoäng ngaên chaën ngay töø ñaàu nhöõng maàm beänh, khoâng cho phaùt taùn trong nhöõng vuøng nuoâi. Taêng cöôøng quaûn lyù moâi tröôøng nuoâi toâm vaø khuyeán caùo khoâng neân mua nhöõng con gioáng troâi noåi chöa roû nguoàn goác. Ngöôøi daân neân xöû lyù nöôùc thaûi trong ao nuoâi cuûa mình tröôùc khi thaûi tröïc tieáp ra nhöõng keânh raïch nhaèm haïn cheá nhöõng dòch beänh lan truyeàn cho nhöõng hoä daân khaùc. Phoøng Thuûy Saûn neân taêng cöôøng coâng taùc khuyeán ngö, môû nhieàu lôùp taäp huaán ñeå ngöôøi daân naém vöõng ñöôïc ñoái töôïng nuoâi cuûa mình, nhaèm thuùc ñaåy phaùt trieån saûn xuaát theo höôùng beàn vöõng vaø coù hieäu quaû cao. Download » Agriviet.com 43 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO TRAÀN MINH ANH, 1989. Kyõ thuaät nuoâi toâm he. Download » Agriviet.com 44 TRAÀN TROÏNG CHÔN, 2002. Beänh caù toâm. Baøi giaûng Khoa Thuûy Saûn Tröôøng Ñaïi Hoïc Noâng Laâm, Tp Hoà Chí Minh. NGUYEÃN VAÊN HAÛO, 2000. Moät soá vaán ñeà nuoâi toâm suù coâng nghieäp. Nhaø xuaát baûn Noâng Nghieäp. LEÂ THÒ NGOÏC HIEÀN, 2004. Khaûo saùt moâ hình nuoâi toâm suù baùn thaâm canh taïi xaõ An Thôùi Ñoâng – huyeän Caàn Giôø – Tp Hoà Chí Minh. Luaän vaên toát nghieäp khoa Thuûy Saûn Tröôøng Ñaïi Hoïc Noâng Laâm, Tp Hoà Chí Minh. PHAÏM NGUYEÃN PHÖÔNG THAÛO, 2005. Khaûo saùt moâ hình nuoâi toâm suù thaâm canh taïi huyeän Bình Ñaïi tænh Beán Tre. Luaän vaên toát nghieäp khoa Thuûy Saûn Tröôøng Ñaïi Hoïc Noâng Laâm, Tp Hoà Chí Minh. NGUYEÃN VAÊN NGUYEÂN, 2005. Khaûo saùt moâ hình uoâi toâm suù (Panaeus monodon) taïi huyeän Thaïnh Phuù tænh Beán Tre. Luaän vaên toát nghieäp khoa Thuûy Saûn Tröôøng Ñaïi Hoïc Noâng Laâm, Tp Hoà Chí Minh. NGUYEÃN THÒ NGOÏC HAÂN, 2005. Khaûo saùt hieän traïng nuoâi toâm suù ôû xaõ Taân Chaùnh huyeän Caàn Ñöôùc tænh Long An. Luaän vaên toát nghieäp khoa Thuûy Saûn Tröôøng Ñaïi Hoïc Noâng Laâm, Tp Hoà Chí Minh. PHOØNG THUÛY SAÛN HUYEÄN BA TRI, 2004. Quy hoaïch chi tieát nuoâi thuûy saûn ñeán naêm 2010 cuûa huyeän Ba Tri. PHOØNG THUÛY SAÛN HUYEÄN BA TRI, 2003. Keát quaû khaûo saùt ñieàu tra thuûy lôïi, moâi tröôøng vaø hoä thuûy saûn. PHOØNG KINH TEÁ HUYEÄN BA TRI, 2004. Baùo caùo sô keát vuï nuoâi toâm suù naêm 2004. PHOØNG KINH TEÁ HUYEÄN BA TRI, 2004. Baùo caùo keát quaû kieåm keâ ñaát naêm 2000 cuûa huyeän Ba Tri. UÛY BAN NHAÂN DAÂN XAÕ VÓNH AN,2004. Baùo caùo toång keát coâng taùc naêm 2004 phöông höôùng nhieäm vuï naêm 2005. ITERNET: Ñòa chæ: ., Download » Agriviet.com 45 GIÔÙI THIEÄU VEÀ TAØI LIEÄU Tài liệu bạn đang xem được download từ website WWW.AGRIVIET.COM WWW.MAUTHOIGIAN.ORG »Agriviet.com là website chuyên đề về nông nghiệp nơi liên kết mọi thành viên hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, chúng tôi thường xuyên tổng hợp tài liệu về tất cả các lĩnh vực có liên quan đến nông nghiệp để chia sẽ cùng tất cả mọi người. Nếu tài liệu bạn cần không tìm thấy trong website xin vui lòng gửi yêu cầu về ban biên tập website để chúng tôi cố gắng bổ sung trong thời gian sớm nhất. »Chúng tôi xin chân thành cám ơn các bạn thành viên đã gửi tài liệu về cho chúng tôi. Thay lời cám ơn đến tác giả bằng cách chia sẽ lại những tài liệu mà bạn đang có cùng mọi người. Bạn có thể trực tiếp gửi tài liệu của bạn lên website hoặc gửi về cho chúng tôi theo địa chỉ email Webmaster@Agriviet.Com Lưu ý: Mọi tài liệu, hình ảnh bạn download từ website đều thuộc bản quyền của tác giả, do đó chúng tôi không chịu trách nhiệm về bất kỳ khía cạnh nào có liên quan đến nội dung của tập tài liệu này. Xin vui lòng ghi rỏ nguồn gốc “Agriviet.Com” nếu bạn phát hành lại thông tin từ website để tránh những rắc rối về sau. Một số tài liệu do thành viên gửi về cho chúng tôi không ghi rỏ nguồn gốc tác giả, một số tài liệu có thể có nội dung không chính xác so với bản tài liệu gốc, vì vậy nếu bạn là tác giả của tập tài liệu này hãy liên hệ ngay với chúng tôi nếu có một trong các yêu cầu sau : • Xóa bỏ tất cả tài liệu của bạn tại website Agriviet.com. • Thêm thông tin về tác giả vào tài liệu • Cập nhật mới nội dung tài liệu www.agriviet.com