Đề tài Khái quát chung về vốn lưu động trong các doanh nghiệp

A- kh¸i qu¸t chung vÒ vèn l­u ®éng trong c¸c doanh nghiÖp. Kh¸i niÖm, ý nghÜa cña vèn l­u ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 1. Kh¸i niÖm Muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, ngoµi t­ liÖu lao ®éng, c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i cã ®èi t­îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, c¸c doanh nghiÖp ph¶i dïng tiÒn ®Ó mua s¾m ®èi t­îng lao ®éng vµ tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn, do ®ã ph¶i øng tr­íc mét sè vèn cho môc ®Ých nµy. §èi t­îng lao ®éng khi tham gia qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ cña ®èi t­îng lao ®éng ®­îc chuyÓn dÞch toµn bé ngay mét lÇn vµo s¶n phÈm míi vµ ®­îc bï l¹i khi gi¸ trÞ s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn. §èi t­îng lao ®éng trong doanh nghiÖp ®­îc biÓu hiÖn thµnh hai bé phËn lµ nh÷ng vËt t­ dù tr÷ ®Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc; mét bé phËn kh¸c lµ nh÷ng vËt t­ ®ang trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn (s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm). Hai bé phËn nµy tõ h×nh th¸i hiÖn vËt cña nã gäi lµ tµi s¶n l­u ®éng s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh l­u th«ng nh­ chän läc ®ãng gãi, tÝch luü thµnh l«, thanh to¸n víi kh¸ch hµng... Nh÷ng kho¶n vËt t­ vµ tiÒn tÖ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh l­u th«ng gäi lµ tµi s¶n l­u th«ng. Tµi s¶n l­u ®éng s¶n xuÊt vµ tµi s¶n l­u th«ng thay thÕ nhau vËn ®éng kh«ng ngõng ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh thuËn lîi. Nh­ vËy, sè tiÒn øng tr­íc vÒ TSL§ s¶n xuÊt vµ tµi s¶n l­u th«ng nh»m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp thùc hiÖn ®­îc th­êng xuyªn liªn tôc gäi lµ VL§ cña doanh nghiÖp, VL§ lu©n chuyÓn gi¸ trÞ toµn bé mét lÇn vµ hoµn thµnh mét vßng tuÇn hoµn sau mét chu kú s¶n xuÊt. VL§ cña doanh nghiÖp cßn ®­îc ®Þnh nghÜa lµ c¸c kho¶n ®Çu t­ cña doanh nghiÖp vµo tµi s¶n ng¾n h¹n nh­ tiÒn mÆt, c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n, c¸c kho¶n ph¶i thu, hµng tån kho vµ c¸c TSL§ kh¸c cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thµnh tiÒn trong vßng mét n¨m. 2. ý nghÜa cña VL§ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh VL§ lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®Æc ®iÓm tuÇn hoµn cña VL§, cïng mét lóc nã ph©n bæ trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vµ tån t¹i d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. §Ó tæ chøc hîp lý sù tuÇn hoµn cña c¸c tµi s¶n, ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc liªn tôc, doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ vèn ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau ®ã ®Ó c¸c h×nh th¸i cã møc tån t¹i hîp lý vµ ®ång bé víi nhau. NÕu kh«ng th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh sÏ gÆp khã kh¨n. VL§ cßn lµ c«ng cô ph¶n ¸nh vµ kiÓm tra qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vËt t­. Trong doanh nghiÖp sù vËn ®éng cña vèn ph¶n ¸nh sù vËn ®éng cña vËt t­, VL§ nhiÒu hay Ýt lµ ph¶n ¸nh sè l­îng vËt t­ hµng ho¸ dù tr÷ ë kh©u nhiÒu hay Ýt. Ngoµi ra, VL§ lu©n chuyÓn nhanh hay chËm cßn ph¶n ¸nh sè l­îng vËt t­ sö dông tiÕt kiÖm hay kh«ng, thêi gian n»m ë kh©u s¶n xuÊt vµ l­u th«ng s¶n phÈm cã hîp lý hay kh«ng. Bëi vËy th«ng qua t×nh h×nh lu©n chuyÓn VL§ cßn cã thÓ kiÓm tra mét c¸ch toµn diÖn ®èi víi viÖc cung cÊp, s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña doanh nghiÖp. H¬n thÕ, trong t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ gÆp nh÷ng rñi ro, mÊt m¸t, h­ háng, gi¸ c¶ gi¶m m¹nh, nÕu doanh nghiÖp kh«ng cã l­îng vèn ®ñ lín sÏ khã ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh ®Çy quyÕt liÖt, VL§ lµ yÕu tè n©ng cao tÝnh c¹nh tranh, n©ng cao uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. 3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn VL§ Cã hai nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn nguån vèn l­u ®éng: nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng bªn trong vµ nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng bªn ngoµi. *Nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng bªn trong: nh­ qui m« doanh nghiÖp, t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng... Khi so s¸nh gi÷a hai doanh nghiÖp cã qui m« kh¸c nhau th× l­îng vèn l­u ®éng còng kh¸c nhau, doanh nghiÖp nhá cã Ýt kh¶ n¨ng ®Çu t­ nhiÒu vÒ tµi s¶n cè ®Þnh nªn qu¸ tr×nh kinh doanh chñ yÕu dùa vµo sù vËn ®éng cña vèn l­u ®éng, ng­îc l¹i doanh nghiÖp cã qui m« lín th× cã tû lÖ vèn l­u ®éng trong tæng tµi s¶n lín h¬n do cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh. T×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn l­îng vèn l­u ®éng. Mét doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng cã hiÖu qu¶ th× l­îng vèn l­u ®éng kh«ng nh÷ng ®­îc b¶o toµn qua c¸c kú kinh doanh mµ ngµy mét t¨ng thªm. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn mµ ho¹t ®éng kh«ng tèt sÏ dÉn tíi t×nh tr¹ng hao hôt dÇn vèn l­u ®éng vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh bÞ gi¸n ®o¹n. *Nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng bªn ngoµi: cã thÓ kÓ ®Õn uy tÝn, ®Æc ®iÓm tõng ngµnh vµ t×nh h×nh kinh tÕ trong tõng giai ®o¹n. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng ngµnh còng ¶nh h­ëng ®Õn khèi l­îng vèn l­u ®éng, vÝ dô nh­ ngµnh th­¬ng m¹i du lÞch th× cÇn l­îng vèn l­u ®éng nhá h¬n so víi ngµnh s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã, mèi quan hÖ gi÷a c¸c doanh nghiÖp còng t¸c ®éng ®Õn l­îng vèn l­u ®éng, mét doanh nghiÖp cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng sÏ cÇn mét l­îng vèn l­u ®éng Ýt h¬n c¸c doanh nghiÖp kh¸c. MÆt kh¸c sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ cña mçi n­íc còng ¶nh h­ëng ®Õn l­îng vèn l­u ®éng. KÕt cÊu vèn l­u ®éng vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kÕt cÊu vèn l­u ®éng 1- KÕt cÊu vèn l­u ®éng Vèn l­u ®éng lµ mét bé phËn quan träng cña tµi s¶n Quèc gia. NÕu doanh nghiÖp ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt, ra søc tiÕt kiÖm vµ ph©n bæ hîp lý vèn trªn c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn, t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn th× víi sè vèn Ýt nhÊt cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. §Ó qu¶n lý vèn l­u ®éng ®­îc tèt cÇn ph©n lo¹i vèn l­u ®éng. Vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp dùa theo h×nh th¸i biÓu hiÖn cã thÓ chia thµnh: vèn vËt t­ hµng ho¸ vµ vèn tiÒn tÖ. Vèn vËt t­ hµng ho¸ bao gåm vèn nguyªn liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, vèn s¶n phÈm dë dang, vèn chi phÝ chê ph©n bæ, vèn thµnh phÈm, vèn hµng ho¸ mua ngoµi. C¸c kho¶n vèn nµy n»m trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ l­u th«ng, tiªu thô s¶n phÈm. Nh÷ng kho¶n vèn nµy lu©n chuyÓn theo quy luËt nhÊt ®Þnh cã thÓ c¨n cø vµo nhiÖm vô s¶n suÊt, møc tiªu hao, ®iÒu kiÖn s¶n suÊt cung tiªu cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh møc dù tr÷ hîp lý lµm c¬ së x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng cho s¶n suÊt kinh doanh. Vèn tiÒn tÖ bao gåm tiÒn mÆt t¹i quü, tiÒn gëi ng©n hµng, vèn thanh to¸n. C¸c kho¶n vèn n»m trong lÜnh vùc l­u th«ng lu«n biÕn ®éng, lu©n chuyÓn theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh nh­ng thêi gian kh«ng dµi. §èi víi doanh nghiÖp s¶n suÊt, sù vËn ®éng cña vèn l­u ®éng qua c¸c giai ®o¹n sau: T - H ... s¶n suÊt ... H' - T' §èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc l­u th«ng, qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn tr¶i qua 2 giai ®o¹n T - H - T'. Qu¸ tr×nh vËn ®éng thay ®æi h×nh th¸i tõ h×nh th¸i ban ®Çu lµ tiÒn (T) trë vÒ h×nh th¸i ban ®Çu lµ T' (víi T' = T + DT) gäi lµ vßng tuÇn hoµn cña vèn. Víi c¸ch ph©n lo¹i trªn, ta chia vèn l­u ®éng thµnh c¸c bé phËn sau: a. TiÒn cña doanh nghiÖp: Lµ l­îng tiÒn do ng©n s¸ch cÊp, do tù cã hoÆc ®­îc bæ sung tõ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nã tån t¹i ë 3 d¹ng a1. TiÒn mÆt t¹i quü: Ph¶n ¸nh sè tiÒn thùc cã ë quü doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o ®­îc dïng ®Ó thanh to¸n nh÷ng kho¶n chi trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝnh to¸n gi÷ mét l­îng tiÒn mÆt nh­ thÕ nµo cho hîp lý, hiÖu qu¶ cã thÓ sinh lêi vµ chi phÝ c¬ héi vèn cho viÖc gi÷ tiÒn mÆt t¹i quü. a2. TiÒn gëi ng©n hµng: Lµ kho¶n tiÒn cña doanh nghiÖp gëi ë ng©n hµng t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o nh»m b¶o ®¶m nhu cÇu thanh to¸n cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cßn nhËn ®­îc tiÒn l·i tõ sè tiÒn cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn l­îng tiÒn gëi ph¶i ë møc tèi ­u vµ cÇn ph¶i ®­îc xem xÐt tuú tr­¬ng hîp. Nh­ vËy, tiÒn cßn cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp, nã lµ m¹ch m¸u l­u th«ng cña nÒn kinh tÕ, gi÷ mét l­îng tiÒn ë møc hîp lý lµ ®iÒu quan t©m cña mçi doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i dù to¸n tr­íc nhu cÇu vèn b»ng tiÒn trong kú ®Õn ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc thuËn lîi. a3. TiÒn ®ang chuyÓn: Lµ tiÒn cña doanh nghiÖp ®· nép vµo ng©n hµng, kho b¹c Nhµ n­íc hoÆc ®· gëi vµo b­u ®iÖn ®Ó chuyÓn cho ng©n hµng hay lµm thñ tôc chuyÓn tiÒn tõ tµi kho¶n t¹i ng©n hµng ®Ó tr¶ cho ®¬n vÞ kh¸c nh­ng ch­a nhËn ®­îc giÊy b¸o hay b¶ng sao kª cña ng©n hµng. b. §©u tõ tµi chÝnh ng¾n h¹n: Lµ viÖc bá vèn mua c¸c chøng kho¸n cã gi¸ trÞ hoÆc gãp vèn liªn doanh ng¾n h¹n b»ng tiÒn, hiÖn vËt, cã thÓ thu håi kÞp thêi kú kinh doanh hoÆc trong thêi h¹n kh«ng qu¸ 1 n¨m (tÝn phiÕu kho b¹c, tr¸i phiÕu, kú phiÕu ng©n hµng...) vµ c¸c lo¹i ®Çu t­ kh¸c kh«ng qu¸ 1 n¨m. §Ó ®¶m b¶o vèn cña m×nh c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n ®Ó tr¸nh rñi ro trong ho¹t ®éng nµy. §Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n cã møc ®é chuyÓn thµnh tiÒn nhanh h¬n nh÷ng TSL§ kh¸c. c. C¸c kho¶n ph¶i thu: Lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i thu cña doanh nghiÖp hay chÝnh lµ nh÷ng kho¶n doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c kho¶n ph¶i thu gåm: - Ph¶i thu kh¸ch hµng: lµ nh÷ng kho¶n kh¸ch hµng chiÕm dông vèn cña doanh nghiÖp do ¸p dông chÝnh s¸ch tÝn dông th­¬ng mai trong qu¸ tr×nh tiªu thô cña doanh nghiÖp. - øng tr­íc cho ng­êi b¸n: Lµ nh÷ng kho¶n tiÒn doanh nghiÖp ®Æt cäc tr­íc cho nhµ cung cÊp ®Ó mua hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu. - Ph¶i thu néi bé: Lµ nh÷ng kho¶n thu cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c ®¬n vÞ phô thuéc. - C¸c kho¶n thu kh¸c: Lµ nh÷ng kho¶n thu trong kú cña doanh nghiÖp ngoµi nh÷ng kho¶n trªn. - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi: ®­îc xem lµ chi phÝ trong kú. T×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp lµnh m¹nh hay kh«ng lµnh m¹nh lµ phô thuéc vµo c¸c kho¶n ph¶i thu nµy. NÕu c¸c kho¶n ph¶i thu (chñ yÕu lµ ph¶i thu kh¸ch hµng) chiÕm mét tû träng lín trong tæng TSL§ vµ ngµy cµng t¨ng sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng vµ kh«ng ®ñ vèn ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh. V× vËy cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tèi ­u ®Ó c¸c kh¶o ph¶i thu nµy chiÕm mét tû träng hîp lý trong tæng TSL§. d. Hµng tån kho: Bao gåm gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang, vËt t­, hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho hay ®ang ®i ®­êng hoÆc lµ hµng gëi ®i b¸n cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o cao. §èi víi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, hang tån kho lµ hµng ho¸ vµ nguyªn vËt liÖu, thµnh phÈm ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt. NÕu hµng tån dù tr÷ víi sè l­îng lín lµ ®iÒu kh«ng tèt khi kho¶n ph¶i thu nhá, ng­îc l¹i hµng tån dù tr÷ víi sè l­îng Ýt vµ kho¶n thu ph¶i t¨ng còng kh«ng h¼n cã lêi cho doanh nghiÖp do doanh thu b¸n chÞu t¨ng, doanh nghiÖp ®ang bÞ chiÕm dông vèn. MÆc kh¸c cÇn xem xÐt tû träng cña tõng lo¹i hµng trong tæng hµng tån kho cã hîp lý hay kh«ng ®Ó cã kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh. ChÝnh v× v©y, ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, tr¸nh ø ®äng vèn, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n møc dù tr÷ hîp lý. e. Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c: Lµ nh÷ng tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp, cã thêi gian sö dông lu©n chuyÓn, thu håi vèn trong mét n¨m hoÆc mét chu kú kinh doanh nh­ng kh«ng thuéc c¸c kho¶n kÓ trªn. TSLD kh¸c bao gåm: T¹m øng, chi phÝ tr¶ tr­íc, chi phÝ chê kÕt chuyÓn, tµi s¶n thiÕu chê xö lý, c¸c kho¶n thÕ chÊp, ký c­îc, ký quü ng¾n h¹n. Ngoµi ra, TSLD cßn bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ sù nghiÖp dë dang hoÆc kÕt thóc, nh­ng ®ang chê quyÕt to¸n. Chi phÝ sù nghiÖp lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cña doanh nghiÖp cho nh÷ng c«ng viÖc, nh÷ng ho¹t ®éng ®­îc trang tr¶i b»ng nguån khinh phÝ do ng©n s¸ch Nhµ n­íc, cÊp trªn cÊp ph¸t. Ngoµi c¸ch ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn ë trªn, ng­êi ta cßn cã thÓ ph©n lo¹i VL§ dùa theo vai trß cña nã trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, ®­îc chia thµnh ba lo¹i. Trong mçi lo¹i dùa theo c«ng dông l¹i ®­îc chia ra thµnh nhiÒu kho¶n vèn nh­ sau: - VL§ n»m trong qu¸ tr×nh dù tr÷ s¶n xuÊt: gåm cã vèn nguyªn vËt liÖu chÝnh, b¸n thµnh phÈm mua ngoµi, vèn vËt liÖu phô, vèn nhiªn liÖu, vèn phô tïng thay thÕ, vèn vËt ®ãng gãi, vËt rÎ tiÒn mau háng. - VL§ n»m trong qu¸ tr×nh trùc tiÕp s¶n xuÊt: vèn s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o, vèn b¸n thµnh phÈm tù chÕ, vèn vÒ phÝ tæn ®îi ph©n bæ. - VL§ n»m trong qu¸ tr×nh l­u th«ng: vèn thµnh phÈm, vèn hµng ho¸ mua ngoµi, vèn hµng ho¸ xuÊt ra nhê ng©n hµng mua hé, vèn tiÒn tÖ, vèn thanh to¸n. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy cã thÓ thÊy ®­îc tû träng VL§ n»m trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt cµng lín th× hiÖu qu¶ kinh tÕ trong sö dông VL§ cµng cao, v× vËy cÇn ph¶i chó ý ph©n bæ tû lÖ vèn trong c¸c kh©u mét c¸ch hîp lý. VL§ cña doanh nghiÖp dùa theo nguån h×nh thµnh cã thÓ chia thµnh: Nguån vèn chñ së h÷u vµ nguån vèn ®i vay. ViÖc ph©n lo¹i nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp lùa chän ®èi t­îng huy ®éng vèn tèi ­u ®Ó lu«n cã mét sè vèn æn ®Þnh ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. Sù biÕn ®éng cña nguån vèn vay so víi tæng nguån hoÆc nguån vèn chñ së h÷u so víi tæng nguån lµ c¨n cø ®Ó nhµ qu¶n lý lùa chän vµ quyÕt ®Þnh ph­¬ng ¸n ®Çu t­. KÕt cÊu vèn l­u ®éng lµ quan hÖ tû lÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn vèn l­u ®éng chiÕm trong tæng sè vèn l­u ®éng. ë nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c nhau th× kÕt cÊu vèn l­u ®éng còng kh¸c nhau. ViÖc nghiªn cøu kÕt cÊu vèn l­u ®éng cho thÊy ®­îc t×nh h×nh ph©n bæ vèn l­u ®éng vµ tû träng mçi kho¶n vèn chiÕm trong c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh träng ®iÓm qu¶n lý vèn l­u ®éng ®ång thêi t×m mäi biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ. 2. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kÕt cÊu vèn l­u ®éng: Cã nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kÕt cÊu vèn l­u ®éng, cã thÓ kÓ ra nh÷ng nh©n tè chñ yÕu sau: a. Nh÷ng nh©n tè vÒ mÆt s¶n xuÊt: Nh÷ng doanh nghiÖp cã qui m« s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n xuÊt, tr×nh ®é s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ, ®é phøc t¹p cña s¶n phÈm kh¸c nhau th× tû träng vèn l­u ®éng ë tõng kh©u dù tr÷, s¶n xuÊt còng kh¸c nhau. b. Nh÷ng nh©n tè vÒ mÆt cung tiªu: Trong s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp th­êng cÇn rÊt nhiÒu c¸c lo¹i vËt t­ do nhiÒu ®¬n vÞ cung øng kh¸c nhau. Nãi chung nÕu ®¬n vÞ cung øng nguyªn vËt liÖu cµng gÇn th× vèn dù tr÷ cµng Ýt; nÕu viÖc cung øng cµng chÝnh x¸c so víi kÕ ho¹ch vµ kú h¹n hµng ®Õn , vÒ sè l­îng, vÒ quy c¸ch nguyªn vËt liÖu... th× sè dù tr÷ nguyªn vËt liÖu sÏ cµng Ýt ®i. §iÒu kiÖn tiªu thô s¶n phÈm còng cã ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh ®Õn kÕt cÊu vèn l­u ®éng. Khèi l­în tiªu thô s¶n phÈm mçi lÇn nhiÒu hay Ýt, kho¶ng c¸ch gi÷a doanh nghiÖp víi ®¬n vÞ mua hµng dµi hay ng¾n ®Òu trùc tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn tû träng vèn thµnh phÈm vµ vèn hµng xuÊt ra nhê ng©n hµng thu hé. c. Nh÷ng nh©n tè vÒ mÆt thanh to¸n: Sö dông thÓ thøc thanh to¸n kh¸c nhau th× vèn chiÕm dông trong qu¸ tr×nh thanh to¸n còng kh¸c nhau. Cho nªn viÖc lùa chän thÓ thøc thanh to¸n hîp lý, theo s¸t vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng vÊn ®Ò thñ tôc thanh to¸n, ®«n ®èc viÖc chÊp hµnh kû luËt thanh to¸n cã ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh ®Õn viÖc t¨ng, gi¶m bé phËn vèn l­u ®éng bÞ chiÕm dông ë kh©u nµy. KÕt cÊu vèn l­u ®éng cßn phô thuéc vµo tÝnh chÊt thêi vô s¶n xuÊt, nhÊt lµ trong n«ng nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng cña ®Êt ®ai thêi tiÕt kh¸c nhau vµ kÕt cÊu nµy cßn phô thuéc vµo tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý. B. sù cÇn thiÕt, th«ng tin sö dông, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn I. sù cÇn thiÕt cña ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý, sö dông vèn l­u ®éng: 1. Kh¸i niÖm ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý, sö dông vèn l­u ®éng: Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng lµ tËp hîp c¸c kh¸i niÖm, ph­¬ng ph¸p, c«ng cô cho phÐp xö lý c¸c th«ng tin kÕ to¸n vµ mét sè c¸c th«ng tin kh¸c. Tuy nhiªn, ®Êy kh«ng ph¶i lµ qu¸ tr×nh tÝnh to¸n c¸c chØ sè, chØ tiªu mµ lµ qu¸ tr×nh t×m hiÓu, ®¸nh gi¸, ®­a ra nh÷ng nhËn xÐt vÒ c¸c kÕt qu¶ cña sù qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng ë doanh nghiÖp, qua ®ã kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p ®Ó ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ cña doanh nghiÖp vµ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp. 2. Sù cÇn thiÕt cña viÖc ph©n tÝch: Vèn l­u ®éng cã ý nghÜa rÊt lín trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp, cã nhiÒu ®èi t­îng quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp v× nã g¾n liÒn víi lîi Ých l©u dµi cña chÝnh hä. Tuy nhiªn, kh«ng chØ ®¬n thuÇn dùa vµo c¸c con sè trªn b¸o c¸o tµi chÝnh v× nã ch­a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, toµn diÖn c¸c th«ng tin mµ c¸c ®èi t­îng cÇn quan t©m. V× vËy, tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý, sö dông vèn l­u ®éng lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan. Mçi ®èi t­îng quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh trªn nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau vµ cã xu h­íng tËp trung vµo nh÷ng khÝa c¹nh riªng phôc vô cho môc ®Ých cña m×nh. - §èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp: Mèi quan t©m hµng ®Çu cña hä lµ qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng nh­ thÕ nµo ®Ó cã hiÖu qu¶, th«ng qua viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng hä cã thÓ lËp ra kÕ ho¹ch sö dông vèn l­u ®éng tèt h¬n, cã nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ tån tr÷ tiÒn mÆt, hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu... phï hîp víi chÝnh s¸ch tÝn dông ®óng ®¾n nhÊt nh»m lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh, huy ®éng vèn. - §èi víi ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c chñ nî kh¸c hä chó ý ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng tr¶ nî hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai, hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp ®Ó quyÕt ®Þnh cho vay hay b¸n chÞu... Do nh÷ng lîi Ých trªn nªn trong qu¸ tr×nh kinh doanh ph¶i x¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn l­u ®éng mét c¸ch hîp lý tr¸nh thiÕu hôt hay l·ng phÝ. Mçi doanh nghiÖp ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ vÒ sö dông vèn l­u ®éng trong c¸c kú s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. II. Th«ng tin sö dông ®Ó ph©n tÝch: TÊt c¶ nh÷ng th«ng tin cã kh¶ n¨ng lµm râ môc tiªu ph©n tÝch, tõ th«ng tin néi bé doanh nghiÖp ®Õn c¸c nguån th«ng tin bªn ngoµi ®Òu ®­îc sö dông ®Ó ph©n tÝch. C¸c b¶n b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin kÕ to¸n, ®©y lµ nguån th«ng tin quan träng vµ cÇn thiÕt trong viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý sö vµ dông vèn l­u ®éng. 1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: Lµ mét b¸o c¸o tµi chÝnh m« t¶ t×nh h×nh tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. B¶ng C§KT gåm hai phÇn: phÇn tµi s¶n vµ phÇn nguån vèn ph¶n ¸nh tæng tµi s¶n hiÖn cã vµ nguån h×nh thµnh nªn tµi s¶n ®ã cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o. C¸c nhµ ph©n tÝch chñ yÕu dùa vµo môc A - TSL§ & §TNH vµ phÇn 1-A- nguån vèn (nî ng¾n h¹n). 2. B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: Lµ mét b¸o c¸o quan träng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét kú nhÊt ®Þnh, nã cung cÊp nh÷ng th«ng tin tæng hîp vÒ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ sö dông c¸c tiÒm n¨ng vÒ vèn, lao ®éng kü thuËt vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt hîp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o c¸o nµy ng­êi ta cã thÓ biÕt ®­îc kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn l­u ®éng lµ bao nhiªu tõ ®ã lËp kÕ ho¹ch vèn l­u ®éng cho kú tíi. 3. C¸c sæ chi tiÕt: Bªn c¹nh viÖc sö dông c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cÇn sö dông thªm c¸c sæ chi tiÕt ®Ó viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng ®­îc cô thÓ h¬n. Tuy nhiªn kh«ng chØ sö dông c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh hay sæ chi tiÕt mµ môc tiªu cña ph©n tÝch lµ ®­a ra nh÷ng dù b¸o ®Ó gióp viÖc quyÕt ®Þnh vÒ vèn trong t­¬ng lai cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy cÇn ph¶i quan t©m ®Õn m«i tr­êng kinh doanh, th«ng tin vÒ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vµ so s¸nh t×nh h×nh cña doanh nghiÖp víi trung b×nh ngµnh hay víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. III. c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch: Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch vèn l­u ®éng nãi riªng hay tµi chÝnh nãi chung bao gåm mét hÖ thèng c¸c c«ng cô vµ biÖn ph¸p nh»m tiÕp cËn, nghiªn cøu c¸c sù kiÖn, hiÖn t­îng c¸c mèi quan hÖ bªn trong vµ bªn ngoµi, c¸c luång dÞch chuyÓn vµ biÕn ®æi tµi chÝnh hay vèn l­u ®éng, c¸c chØ tiªu tµi chÝnh tæng hîp vµ chi tiÕt, nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. VÒ lý thuyÕt cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp nh­ng trªn thùc tÕ ng­êi ta sö dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh vµ ph©n tÝch tØ lÖ. 1. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh: Lµ ph­¬ng ph¸p sö dông c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Ó so s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn kú nµy víi sè thùc hiÖn kú tr­íc ®Ó thÊy râ xu h­íng thay ®æi cña vèn l­u ®éng, ®¸nh gi¸ sù t¨ng tr­ëng hay thôt lïi trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp; so s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn víi sè kÕ ho¹ch ®Ó thÊy møc ®é phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp; so s¸nh gi÷a sè liÖu cña doanh nghiÖp víi sè liÖu trung b×nh cña ngµnh cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng tèt hay xÊu, ®­îc hay ch­a ®­îc. Cã thÓ so s¸nh theo chiÒu däc ®Ó xem xÐt tû träng cña tõng chØ tiªu so víi tæng thÓ, so s¸nh theo chiÒu ngang cña nhiÒu kú ®Ó thÊy ®­îc sù biÕn ®æi c¶ vÒ sè l­îng t­¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi cña mét chØ tiªu nµo ®ã qua c¸c niªn ®é kÕ to¸n liªn tiÕp. 2. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû lÖ: Sè tû lÖ biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a l­îng nµy víi l­îng kh¸c. B¶n th©n c¸c sè tû lÖ kh«ng mang mét ý nghÜa nhÊt ®Þnh nh­ng khi ®­îc so s¸nh víi c¸c sè tû lÖ cña giai ®o¹n tr­íc hay sè trung b×nh ngµnh th× nã sÏ gióp cho c¸c nhµ ph©n tÝch ®­a ra nh÷ng kÕt luËn ®èi víi môc tiªu cÇn ph©n tÝch. Ta cã thÓ sö dông nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n, c¬ cÊu vèn l­u ®éng, kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn l­u ®éng ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. 3. Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh: Khi ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng cÇn cã sù kÕt hîp gi÷a c¸c chØ sè tÝnh ®­îc víi c¸c ®Æc ®iÓm mang tÝnh ®Æc thï cña doanh nghiÖp còng nh­ c¸c yÕu tè kh¸c xung quanh ®Ó cã nhËn xÐt ®óng ®¾n h¬n. V× ph­¬ng ph¸p ®Þnh l­îng cho phÐp ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp b»ng c¸ch dùa vµo c¸c chØ tiªu cô thÓ, tuy nhiªn ®«i khi kh«ng chÝnh x¸c do c¸c chØ tiªu ®ã chØ ph¶n ¸nh t×nh h×nh cña doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm, ®ång thêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cßn chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè nh­ b¶n chÊt ngµnh nghÒ kinh doanh, m«i tr­êng kinh doanh... C. néi dung ph©n tÝch Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý, sö dông vèn l­u ®éng mµ träng t©m lµ ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c chØ tiªu ®Æc tr­ng dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c tµi chÝnh doanh nghiÖp nh»m ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ triÓn väng trong t­¬ng lai vÒ vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp, chØ râ mÆt tÝch cùc mÆt tiªu cùc trong qu¸ tr×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng, xem xÐt nguyªn nh©n nµo lµm ¶nh h­ëng ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã ta ®i ph©n tÝch mét sè néi dung sau: - Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng. - Ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n. - Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. - Ph©n tÝch rñi ro vµ t×nh h×nh b¶o toµn vèn. I. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh qu¶n lý, sö dông vèn l­u ®éng. Th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh gióp c¸c nhµ ph©n tÝch cã c¸i nh×n ban ®Çu vÒ t×nh h×nh qu¶n lý, sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. 1. Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng (TSL§): Khi tiÕn hµnh ph©n tÝch c¬ cÊu TSL§, bªn c¹nh viÖc so s¸nh sù biÕn ®éng cña tæng TSL§ qua c¸c thêi kú, ta cßn xem xÐt tû träng cña tõng lo¹i TSL§ trong tæng sè vµ xu h­íng biÕn ®éng cña chóng ®Ó thÊy sù biÕn ®éng ®ã hîp lý hay kh«ng. Néi dung ph©n tÝch nµy cho biÕt vèn l­u ®éng n¨m N t¨ng gi¶m bao nhiªu so víi n¨m N-1, t×nh h×nh sö dông vè l­u ®éng nh­ thÕ nµo? Nh÷ng chØ tiªu nµo chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn sù t¨ng gi¶m nµy? Tõ ®ã cã gi¶i ph¸p khai th¸c nguån vèn l­u ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp. B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu TSL§: ChØ tiªu Sè tiÒn Chªnh lÖch Tû träng §Çu n¨m N Cuèi n¨m N Møc % §Çu n¨m N Cuèi n¨m N TSL§ & DDTNH I. TiÒn mÆt t¹i quÜ. II. TiÒn göi ng©n hµng. III. §Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n. IV.Dù phßng gi¶ gi¸ chøng kho¸ng ®Çu t­ ng¾n h¹n(*). V. Ph¶i thu kh¸ch hµng. VI. Kho¶n ph¶i thu kh¸c. VII. Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. VIII. ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. IX. Hµng tån kho. X. Dù phßng gi¶m gi¸. XI. TSL§ kh¸c. II. Vèn l­u ®éng Rßng hay vèn l­u ®éng th­êng xuyªn: 1. Kh¸i niÖm: Vèn l­u ®éng dßng lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a vèn th­êng xuyªn (VCSH + nî ph¶i tr¶ dµi h¹n vµ trung h¹n) so víi TSL§ hay lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a TSL§ so víi nguån vèn ng¾n h¹n (Nî ng¾n h¹n). Vèn l­u ®éng rßng = Nguån vèn th­êng xuyªn - TSC§ & §TDH = Tµi s¶n l­u ®éng - Nguån vèn t¹m thêi 2. ý nghÜa thùc tiÔn cña viÖc ph©n tÝch vèn l­u ®éng rßng: Vèn l­u ®éng rßng lµ mét chØ tiªu tæng hîp rÊt quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, chØ tiªu nµy cho biÕt doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n kh«ng? TSC§ cña doanh nghiÖp cã ®­îc tµi trî mét c¸ch v÷ng ch¾c b»ng nguån vèn dµi h¹n kh«ng? Møc ®é an toµn cña tµi s¶n ng¾n h¹n phô thuéc vµo møc ®é cña vèn l­u ®éng rßng. - Khi nguån vèn dµi h¹n < TSC§ hoÆc TSL§ < nguån vèn ng¾n h¹n cã ý nghÜa lµ nguån vèn l­u ®éng rßng < 0. Nguån vèn dµi h¹n kh«ng ®ñ ®Çu t­ cho TSC§, doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t­ vµo TSC§ b»ng mét phÇn nguån vèn ng¾n h¹n, TSL§ kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu thanh to¸n nî ng¾n h¹n, c¸n c©n thanh to¸n cña doanh nghiÖp mÊt th¨ng b»ng, doanh nghiÖp ph¶i dïng mét phÇn TSC§ ®Ó thanh to¸n nî ng¾n h¹n ®Õn h¹n tr¶. Tr­êng hîp nµy gi¶ ph¸p cña doanh nghiÖp lµ t¨ng c­êng huy ®éng vèn ng¾n h¹n hîp ph¸p hoÆc gi¶m qui m« ®Çu t­ dµi h¹n hoÆc thùc hiÖn ®ång thêi c¶ hai gi¶i ph¸p. - Ng­îc l¹i khi nguån vèn dµi h¹n > TSC§ hoÆc TSL§ > nguån vèn ng¾n h¹n, tøc lµ vèn l­u ®éng rßng > 0, TSC§ cña doanh nghiÖp ®­îc tµi trî v÷ng ch¾c bëi nguån vèn dµi h¹n, trong ®ã nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng cµng lín cµng thÓ hiÖn tÝnh ®éc lËp cao cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra TSL§ còng ®­îc tµi trî b»ng nguån vèn th­êng xuyªn. Tuy nhiªn nÕu vèn l­u ®éng rßng > 0 mµ nî trung h¹n dµi h¹n chiÕm tû träng lín trong nguån vèn dµi h¹n th× ch­a h¼n lµ tèt v× doanh nghiÖp sÏ chÞu ¸p lùc thanh to¸n trong t­¬ng lai. Ngoµi ra ph©n tÝch vèn l­u ®éng rßng cã thÓ tr¸nh ®­îc tr­êng hîp mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc tÝnh to¸n sai trong viÖc xin cÊp vèn l­u ®éng. III. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n: 1. Ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n: B¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n. C¸c kho¶n ph¶i thu §Çu n¨m Cuèi kú So víi ®Çu n¨m Tû träng % C¸c kho¶n ph¶i tr¶ §Çu n¨m Cuèi kú So víi dÇu n¨m Tû träng % % §Çu n¨m Cuèi n¨m % §Çu n¨m Cuèi n¨m 1. Ph¶i thu kh¸ch hµng. 2. Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n. 3. Ph¶i thu kh¸c. 4. T¹m øng. 1. Vay ng¾n h¹n. 2. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n. 3. Ng­êi mua tr¶ tr­íc. 4. Ph¶i nép nhµ n­íc. 5. Ph¶i tr¶ CNV. 6. Ph¶i tr¶ kh¸c. 7. Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶. Tæng Trong s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng tr¸nh khái h×nh thøc mua b¸n chÞu gi÷a doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng; v× vËy ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n ®Ó thÊy ®­îc sù nç lùc cña doanh nghiÖp trong viÖc thanh to¸n, t×nh h×nh chiÕm dông vµ bÞ chiÕm dông vèn cña doanh nghiÖp vµ ¸p lùc thanh to¸n trong thêi gian tíi. Qua ®ã gi¶i quyÕt nhanh chãng vèn bÞ ø ®äng trong kh©u thanh to¸n ®ång thêi cã chÝnh s¸ch tr¶ nî thÝch hîp. Ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n ®­îc tiÕn hµnh th«ng qua nh÷ng chi tiÕt sau: Kú thu tiÒn bq = Víi: Kú tr¶ tiÒn b×nh qu©n. Tr­êng hîp l­îng tiÒn mua hµng n¨m kh«ng tÝnh ®­îc nªn ta sö dông l­îng hµng mua trong n¨m, hai chØ tiªu kú thu tiÒn b×nh qu©n vµ kú tr¶ tiÒn b×nh qu©n nªn so s¸nh víi kú h¹n tÝn dông do nhµ cung cÊp qui ®Þnh cho doanh nghiÖp vµ kú h¹n tÝn dông cña doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng. - §èi víi kú tr¶ tiÒn b×nh qu©n: NÕu chØ tiªu nµy t¨ng chøng tá c¸c kho¶n tÝn dông ®­îc sö dông nh­ mét nguån vèn vµ cao h¬n møc trung b×nh ngµnh th× doanh nghiÖp ®ang chiÕm dông c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ng­îc l¹i doanh nghiÖp kh«ng khai th¸c tèt c¸c kho¶n tÝn dông s½n cã. - §èi víi kú thu tiÒn b×nh qu©n: NÕu thÊp h¬n møc trung b×nh ngµnh cã thÓ xem chÝnh x¸ch thu håi nî cña doanh nghiÖp lµ tèt hay cßn ch­a tèt trong tÝn dông b¸n hµng. NÕu cao h¬n møc trung b×nh ngµnh chøng tá doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông vèn. Tr­êng hîp kh«ng t¸ch riªng ®­îc doanh thu thuÇn b¸n chÞu ta cã thÓ sö dông doanh thu thuÇn trong kú. §Ó xem xÐt c¸c kho¶n nî ph¶i thu biÕn ®éng cã ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh vãn l­u ®éng cña doanh nghiÖp hay kh«ng, cÇn tÝnh vµ so s¸nh c¸c chØ tiªu: * Tû lÖ c¸c kho¶n ph¶i thu so víi ph¶i tr¶ = Tû lÖ nµy cµng lín th× chøng tá ®¬n vÞ bÞ chiÕm dông vèn cµng nhiÒu vµ nh­îc l¹i. §Ó lµm râ h¬n t×nh h×nh thanh to¸n cña c«ng ty ta cÇn lËp b¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n. Ngoµi ra, khi ph©n tÝch t×nh h×nh chiÕm dông cña doanh nghiÖp, ta ph¶i lo¹i trõ vay ng¾n h¹n trong kho¶n ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp, cÇn ph¶i xem xÐt tÝnh hîp lý cña kho¶n chiÕm dông vµ ®i chiÕm dông. Nh×n vµo b¶ng nÕu thÊy c¸c kho¶n thu vµ ph¶i tr¶ ®Òu t¨ng lªn th× t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®ang gÆp khã kh¨n cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p thóc ®Èy nhanh viÖc thu håi nî vµ tr¶ nî. 2. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n: T×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®­îc thÓ hiÖn kh¸ râ nÐt qua c¸c chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. a. Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh: Mét trong nh÷ng th­íc ®o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®­îc sö dông réng r·i nhÊt lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh. Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh cho thÊy doanh nghiÖp cã bao nhiªu tµi s¶n cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh tiÒn mÆt ®Ó ®¶m b¶o thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. NÕu kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh gi¶m cho thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n gi¶m vµ còng lµ dÊu hiÖu b¸o tr­íc nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh sÏ x¶y ra. NÕu tû sè nµy cao cã nghÜa lµ doanh nghiÖp lu«n s½n sµng thanh to¸n c¸c kho¶n nî, tuy nhiªn nÕu Rc qu¸ cao sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn v× doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ qu¸ nhiÒu vµo TSL§ hay nãi c¸ch kh¸c viÖc qu¶n lý TSL§ kh«ng hiÖu qu¶ (vÝ dô: cã qu¸ nhiÒu tiÒn mÆt nhµn rçi, hµng tån kho ø ®äng). Mét doanh nghiÖp nÕu dù tr÷ nhiÒu hµng tån kho th× sÏ cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao, mµ ta ®· biÕt hµng tån kho lµ tµi s¶n khã ho¸n chuyÓn thµnh tiÒn, nhÊt lµ hµng tån ø ®äng kÐm phÈm chÊt. V× thÕ trong nhiÒu tr­êng hîp tû sè thanh to¸n hiÖn hµnh kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc chÝnh x¸c kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. b. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh: Tû sè thanh to¸n nhanh ®­îc tÝnh to¸n dùa trªn nh÷ng TSL§ cã thÓ nhanh chãng chuyÓn ®æi thµnh tiÒn. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh = Tû sè nµy cho thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n thùc sù cña mét doanh nghiÖp. ChØ sè nµy ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tèt khi 0.5< kh¶ n¨ng thanh to¸n <1. Tr­êng hîp doanh nghiÖp kh«ng cã ®Çu t­ ng¾n h¹n th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp chÝnh lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n b»ng tiÒn, khi ®ã ng­êi ta ®o l­êng møc ®é ®¶m b¶o nî ng¾n h¹n cña tiÒn hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp. Khi ph©n tÝch ta th­êng so s¸nh c¸c chØ tiªu cña doanh nghiÖp víi chØ tiªu trung b×nh ngµnh hay víi c¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh tõ ®ã nhËn xÐt t×nh h×nh thanh to¸n cña doanh nghiÖp vµ ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p tèi ­u trong vÊn ®Ò sö dông vèn l­u ®éng. IV. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng: HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng nãi riªng hay sö dông vèn nãi chung lµ vÊn ®Ò then chèt g¾n liÒn víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cã t¸c dông ®¸nh gi¸ chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n lý vèn, chÊt l­îng c«ng qu¶n t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, v¹ch ra c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng ®Ó n©ng cao h¬n n÷a kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiÕt kiÖm vèn. 1. Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng: HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc sö dông vèn l­u ®éng ®­îc biÓu thÞ b»ng chØ tiªu tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng. ChØ tiªu ph¶n ¸nh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng ®­îc gäi lµ hiÖu suÊt lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng. Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng nhanh hay chËm nãi râ t×nh h×nh tæ chøc c¸c mÆt cung cÊp, s¶n xuÊt, tiªu thô cña doanh nghiÖp hîp lý hay kh«ng, c¸c kho¶n vËt t­ dù tr÷ sö dông cã hiÖu qu¶ hay kh«ng? Sè vßng quay cña VL§ = Trong ®ã: VL§ bq n¨m = ChØ tiªu nµy cho biÕt vèn l­u ®éng quay ®­îc bao nhiªu vßng trong kú hay ph¶n ¸nh tèc ®é chuyÓn ®æi vèn l­u ®éng thµnh tiÒn. NÕu sè vßng quay chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn t¨ng vµ ng­îc lai, chØ tiªu nµy ®­îc gäi lµ hÖ sè lu©n chuyÓn. Tõ c«ng thøc trªn ta cã thÓ x¸c ®Þnh thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn: Sè ngµy mét vßng quay VL§ ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn sè ngµy cÇn thiÕt cho vèn l­u ®éng quay ®­îc mét vßng. Thêi gian cña mét vßng (kú) lu©n chuyÓn cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn cµng lín. Mét c¸ch tæng qu¸t, cã thÓ x¸c ®Þnh sè vèn l­u ®éng tiÕt kiÖm (-) hay l·ng phÝ (+) trong kú cña doanh nghiÖp theo c«ng thøc. Sè VL§ tiÕt Doanh thu thuÇn kú ph©n tÝch Sè ngµy 1 vßng Sè ngµy 1 kiÖm (-) hay = x quay VL§ - vßng quay l·ng phÝ (+) 360 kú ph©n tÝch VL§ kú gèc 2. Sè vßng quay kho¶n ph¶i thu: Sè vßng quay kho¶n kho¶n thu ®­îc sö dông ®Ó xem xÐt viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i thu. Khi kh¸ch hµng thanh to¸n tÊt c¶ c¸c ho¸ ®¬n cña hä, lóc ®ã kho¶n ph¶i thu quay ®­îc mét vßng. Sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu Víi: Sè d­ bq nî ph¶i thu kh¸ch hµng= Sè ngµy 1 vßng quay kho¶n ph¶i thu Sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu hoÆc kú thu tiÒn b×nh qu©n cao hay thÊp phô thuéc vµo chÝnh s¸ch b¸n chÞu cña doanh nghiÖp. NÕu sè vßng quay thÊp th× hiÖu qu¶ sö dông vèn kÐm do bÞ chiÕm dông nhiÒu, nh­ng nÕu cao qu¸ sÏ gi¶m søc c¹nh tranh dÊn ®Õn gi¶m doanh thu. Khi ph©n tÝch tû sè nµy, ngoµi viÖc so s¸nh gi÷a c¸c n¨m, so s¸nh víi c¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh vµ so s¸nh tû sè trung b×nh ngµnh, doanh nghiÖp cÇn xem xÐt tõng kho¶n ph¶i thu ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n tr¶ vµ cã biÖn ph¸p sö lý. NÕu so s¸nh sè ngµy mét vßng quay kho¶n ph¶i thu víi kú h¹n tÝn dông cña doanh nghiÖp ¸p dông cho tõng kh¸ch hµng sÏ ®¸nh gi¸ c«ng t¸c thu håi nî vµ kh¶ n¨ng ho¸n chuyÓn thµnh tiÒn cña doanh nghiÖp. 3. Vßng quay hµng tån kho: Sè vßng quay hµng tån kho Dùa vµo hÖ sè vßng quay hµng tån kho ta ®Þnh ®­îc tèc ®é lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ thêi gian hµng ho¸ dù tr÷ t¹i kho, tõ ®ã doanh nghiÖp cã nh÷ng ph­¬ng ¸n kinh doanh tèt nhÊt. HÖ sè nµy cµng cao thÓ hiÖn t×nh h×nh tiªu thô cña doanh nghiÖp rÊt tèt. Tuy nhiªn, nÕu duy tr× hµng tån kho thÊp ®«i khi sÏ thiÕu hµng b¸n vµ h¹n chÕ viÖc t¨ng doanh thu. Sè ngµy mét vßng quay hµng tån kho = V. ph©n tÝch rñi ro vµ t×nh h×nh b¶o toµn vèn l­u ®éng. 1. Ph©n tÝch nh÷ng rñi ro ¶nh h­ëng ®Õn vèn l­u ®éng: Vèn l­u ®éng cã ý nghÜa rÊt lín trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­ ®· nãi ë phÇn tr­íc. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng sÏ Ýt nhiÒu gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro do kh¸ch quan hay chñ quan, nh÷ng rñi ro nµy lµm vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp bÞ gi¶m ®i. Cã thÓ do nh÷ng nguyªn nh©n sau: - Hµng ho¸ bÞ ø ®äng, kÐm phÈm chÊt hoÆc kh«ng phï hîp víi thÞ hiÕu kh¸ch hµng, kh«ng tiªu thô hoÆc ®­îc b¸n víi gi¸ thÊp. - Sù rñi ro bÊt th­êng x¶y ra trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - Nh÷ng kho¶n vèn trong thanh to¸n bÞ chiÕm dông trong thêi gian dµi víi sè l­îng lín trong khi ®ång tiÒn bÞ mÊt gi¸ do l¹m ph¸t. - Nh÷ng kho¶n vèn kh«ng thu håi ®­îc trong khi C«ng ty kh«ng lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. - Kinh doanh thua lç kÐo dµi sau mét thêi kú nhÊt ®Þnh vèn l­u ®éng bÞ thiÕu hôt dÇn. - NÒn kinh tÕ cã l¹m ph¸t. gi¸ c¶ t¨ng nhanh nªn sau mçi vßng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp sÏ bÞ mÊt dÇn theo tèc ®é tr­ît gi¸. ChÝnh v× thÕ doanh nghiÖp nªn xem xÐt nh÷ng nguyªn nh©n rñi ro vµ møc ®é ¶nh h­ëng cña chóng ®Õn vèn l­u ®éng nh»m cã nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ vµ n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. 2. Ph©n tÝch t×nh h×nh b¶o toµn vèn l­u ®éng: Qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng lµ kh©u quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, trong ®ã viÖc b¶o toµn vèn l­u ®éng lµ vÊn ®Ò cùc kú quan träng quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. §Ó cã d­ vèn ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn l­u ®éng vÒ mÆt gi¸ trÞ. §iÒu nµy cã nghÜa lµ ®¶m b¶o cho sè vèn l­u ®éng cuèi kú ®ñ mua mét l­îng vËt t­ hµng ho¸ t­¬ng ®­¬ng víi ®Çu kú khi gi¸ c¶ t¨ng lªn trong ®iÒu kiÖn qui m« s¶n xuÊt kh«ng thay ®æi mµ thùc chÊt lµ gi÷ ®­îc gi¸ trÞ thùc tÕ hay søc mua cña vèn ®¶m b¶o ®ñ l­îng vèn trong kh©u s¶n xuÊt vµ l­u th«ng, duy tr× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. Mçi doanh nghiÖp tuú theo ®Æc ®iÓm cô thÓ cña s¶n xuÊt kinh doanh mµ x©y dùng ph­¬ng ph¸p b¶o toµn vèn l­u ®éng hîp lý vµ theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. C«ng thøc x¸c ®Þnh vèn l­u ®éng ph¶i b¶o toµn ®Õn cuèi kú. VKD = Vdn . IP Vtg Trong ®ã: VKD : Vèn l­u ®éng ph¶i b¶o toµn lóc cuèi kú IP : ChØ sè gi¸ trong kú Vdn : Vèn l­u ®éng ®Çu n¨m ph¶i b¶o toµn Vtg : Vèn l­u ®éng t¨ng, gi¶m trong kú Ngoµi ra cã thÓ sö dông chØ tiªu hÖ sè b¶o toµn vèn l­u ®éng vµ hÖ sè kh¶ n¨ng b¶o toµn vèn l­u ®éng ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh b¶o toµn vèn l­u ®éng ë doanh nghiÖp. HÖ sè Tæng sè VL§ thùc tÕ Tû gi¸, chØ sè gi¸ t¹i thêi b¶o toµn = x ®iÓm cÇn tÝnh do c¬ quan VL§ Tæng sè VL§ ph¶i b¶o toµn cã thÈm quyÒn ban hµnh HÖ sè kh¶ Tæng sè VL§ thùc tÕ + thu nhËp Tû gi¸, chØ sè gi¸ t¹i thêi n¨ng b¶o toµn = x ®iÓm cÇn tÝnh do c¬ quan VL§ Tæng sè VL§ ph¶i b¶o toµn cã thÈm quyÒn ban hµnh A. kh¸i qu¸t chung VÒ c«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thñy s¶n I. QU¸ tr×nh h×nh thµnh - PH¸t triÓn vµ ®Æc ®iÓm cña c«ng ty. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: XÝ nghiÖp liªn doanh bao b× thñy s¶n ®­îc thµnh lËp vµo cuèi n¨m 1989, lµ xÝ nghiÖp liªn doanh gi÷a tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n miÒn trung (Seprodex §N) víi mét doanh nghiÖp t­ nh©n. NhiÖm vô chñ yÕu cña c«ng ty lµ s¶n xuÊt bao b× carton vµ phô kiÖn ®ãng gãi phôc vô cho viÖc xuÊt khÈu thñy s¶n cña nh÷ng doanh nghiÖp trùc thuéc Seprodex §µ N½ng. §Õn n¨m 1993 do chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc lµ cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp. Ngµy 01 th¸ng 8 n¨m 1993 ®­îc sù cho phÐp cña Uû ban nh©n dan tØnh Qu¶ng Nam- §µ N½ng c«ng ty liªn doanh bao b× thñy s¶n ®­îc cæ phÇn ho¸ vµ ®æi tªn thµnh C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu bao b× thñy s¶n theo quyÕt ®Þnh sè 386/Q§-UB ngµy 27/3/1993 víi sè vèn ban ®Çu lµ 300.000.000 VN§ vµ sè c«ng nh©n ban ®Çu lµ 30 ng­êi víi mét ph©n x­ëng s¶n xuÊt chuyªn s¶n xuÊt thïng giÊy carton. Do nhu cÇu ngµy cµng nhiÒu theo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, do viÖc lµm ¨n ngµy cµng cã l·i, ®Õn n¨m 1997 C«ng ty quyÕt ®Þnh ®Çu t­ míi mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ, më thªm mét ph©n x­ëng ®Ó s¶n xuÊt PP & PE, ®Õn thêi ®iÓm nµy sè c«ng nh©n cña C«ng ty ®· t¨ng lªn 80 ng­êi. Ngµy nay, víi sù c¹nh tranh khèc liÖt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, sù ®ßi hái ngµy cµng cao nh÷ng s¶n phÈm ph¶i cã mÉu m· ®Ñp, chÊt l­îng tèt nªn C«ng ty gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n, thªm vµo ®ã mét sè m¸y mãc, thiÕt bÞ cña C«ng ty ®· cò nªn s¶n phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu kh¸ch hµng, VL§ ch­a ®¸p øng kÞp nhu cÇu... Tuy vËy, ®èi víi tõng tr­êng hîp cô thÓ C«ng ty ®· cã nh÷ng chØ ®¹o cô thÓ, tÝch cùc t×m kiÕm nguån hµng, kh¸ch hµng nh»m b¶o toµn vèn vµ x©y dùng C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty: CHI TI£U N¡M 2001 N¡M 2002 N¡M 2003 1. Vèn kinh doanh 2. Doanh thu 3. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 4. Sè thuÕ ®· nép nhµ n­íc 1.000.000.000 9.047.374.598 30.355.065 161.534.464 1.000.000.000 9.530.115.716 51.533.685 169.966.565 1.000.000.000 10.407.371.331 83.754.363 263.138.766 2. §Æc ®iÓm s¶n phÈm vµ mÆt hµng kinh doanh cña C«ng ty: Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i nªn C«ng ty kinh doanh ba mÆt hµng: a. Kinh doanh bao b× carton: Lµ mét c«ng ty ®­îc thµnh lËp tõ nhu cÇu thùc tÕ cña Seprodex §N, còng nh­ nhu cÇu thiÕt yÕu cña thÞ tr­êng nªn mÆt hµng nµy ®¹t doanh thu kh¸ æn ®Þnh. Tuy nhiªn, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, víi sù c¹nh tranh khèc liÖt cña c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i ®ßi hái C«ng ty ph¶i cã nh÷ng chiÕn l­îc kinh doanh phï hîp. b. Kinh doanh bao b× nhùa (PP, PE): ë thÞ tr­êng miÒn trung, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh mÆt hµng nµy t­¬ng ®èi Ýt nªn doanh nghiÖp cã lîi thÕ c¹nh tranh v× vËy thÞ tr­êng tiªu thô cña C«ng ty ngµy cµng më réng vµ æn ®Þnh. c. Kinh doanh phô kiÖn ®ãng gãi: Víi dÞch vô nµy ®i kÌm ®· gióp cho C«ng ty cã lîi thÕ khi chµo b¸n c¸c mÆt hµng bao b× cña m×nh, còng nh­ cung cÊp cho mét sè kh¸ch hµng cã nhu cÇu, gãp phÇn lµm t¨ng thu nhËp cña C«ng ty. 3. §Æc ®iÓm m«i tr­êng kinh doanh: a. ThÞ tr­êng tiªu thô: Tr­íc ®©y thÞ tr­êng tiªu thô cña C«ng ty lµ c¸c doanh nghiÖp trùc thuéc C«ng ty XNK thñy s¶n miÒn trung nh­ng vÒ sau C«ng ty ®· dÇn mÊt ®i thÞ tr­êng nµy. Tuy vËy, víi chÝnh s¸ch më cöa cña Nµ n­íc C«ng ty më réng thÞ tr­êng tiªu thô sang c¸c mÆt hµng kh¸c nh­: l©m s¶n, b¸nh kÑo, bia r­îu, thuèc l¸... §©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó C«ng ty ph¸t huy tiÒm lùc cña m×nh n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Song song víi nh÷ng thuËn lîi lµ nh÷ng khã kh¨n mµ C«ng ty ®ang gÆp ph¶i ®ã lµ sù c¹nh tranh khèc liÖt cña nh÷ng doanh nghiÖp cïng ngµnh trªn thÞ tr­êng, ®iÒu nµy ®ßi hái C«ng ty ph¶i n¨ng ®éng trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng míi còng nh­ cñng cè ®­îc sè b¹n hµng quen thuéc. b. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty: Lµ mét C«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh ®i kÌm víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i dÞch vô, do ®ã ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ c«ng viÖc kinh doanh vµ ®¸p øng hÇu hÕt nhu cÇu cña kh¸ch hµng, C«ng ty cÇn tæ chøc mét m¹ng l­íi kinh doanh cã hiÖu qu¶. II. tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thñy s¶n. 1. C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý: Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ®­îc tæ chøc theo c¬ cÊu trùc tuyÕn chøc n¨ng, th«ng qua ®ã Gi¸m ®èc cã thÓ khuyÕn khÝch vµ tËn dông ®­îc n¨ng lùc cña c¸n bé cÊp d­íi nh­ng quyÒn quyÕt ®Þnh sau cïng thuéc vÒ chñ tÞch H§QT. ViÖc tæ chøc qu¶n lý nh­ vËy lµ xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu c¬ b¶n cña viÖc tæ chøc kinh doanh cña C«ng ty nh»m ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ vµ thèng nhÊt trong C«ng ty. §øng ®Çu chñ tÞch H§QT, ng­êi tham m­u vµ trùc tiÕp ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty lµ Gi¸m ®èc, gióp viÖc cho Gi¸m ®èc lµ hai phã Gi¸m ®èc, d­íi n÷a lµ c¸c phßng ban tham m­u cho Gi¸m ®èc, mçi phßng ban cã tr­ëng phßng vµ phã tr­ëng phßng. Cã 4 phßng ban, d­íi phßng lµ c¸c tæ chÞu sù chØ ®¹o cña c¸c tæ tr­ëng, qu¶n ®èc... M« h×nh tæ chøc cña C«ng ty: Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Gi¸m ®èc Phã Gi¸m ®èc H§QT Phßng kÕ to¸n Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh Phßng kü thuËt Ph©n x­ëng SX Carton Ph©n x­ëng SX PP & PE 2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña bé m¸y qu¶n lý: - H§QT lµ c¬ quan qu¶n lý cña C«ng ty, nh©n danh C«ng ty ®Ó quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn môc ®Ých, quyÒn lîi cña C«ng ty, trõ nh÷ng viÖc thuéc thÈm quyÒn cña §¹i héi cæ ®«ng. -Gi¸m ®èc: Lµ ng­êi ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc H§QT cña C«ng ty vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n ®­îc giao. Gi¸m ®èc cã thÓ bÞ H§QT miÔn nhiÖm trong tr­êng hîp kh«ng hoµn thµnh tr¸ch nhiÖm hoÆc vi ph¹m nghiªm träng ph¸p luËt. - D­íi quyÒn Gi¸m ®èc lµ phã Gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban, ph©n x­ëng. - Phã Gi¸m ®èc lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc vÒ viÖc qu¶n lý còng nh­ theo dâi viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô cña c¸c phßng ban trong C«ng ty. - V¨n phßng C«ng ty: + Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: phô tr¸ch c«ng t¸c hµnh chÝnh qu¶n trÞ nh­ v¨n th­, tµi vô, b¶o vÖ vµ c¸c phong trµo thi ®ua kh¸c trong toµn C«ng ty. + Phßng kÕ ho¹ch: ChÞu sù l·nh ®¹o cña phã Gi¸m ®èc vµ Gi¸m ®èc, lµm c«ng t¸c nghiªn cøu c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh, x©y dùng c¸c chØ tiªu kho¸n, theo dâi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh cña hai qu¶n ®èc ph©n x­ëng... + Phßng kÕ to¸n tµi vô: Tæ chøc h¹ch to¸n toµn bé qu¸ tr×nh kinh doanh cña C«ng ty, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Þnh kú lËp c¸c b¸o c¸o, tham m­u cho Gi¸m ®èc c¸c th«ng tin khi cÇn thiÕt. + Phßng kü thuËt: Chia thµnh 2 tæ, mét tæ chuyªn t¹o mÉu ®Ó phôc vô viÖc in Ên trªn bao b× carton, mét tæ chuyªn theo dâi söa ch÷a m¸y mãc còng nh­ b¶o tr×, thay míi c¸c lo¹i m¸y mãc. + Ph©n x­ëng carton chia thµnh 6 tæ: Tæ lµm sãng carton; tæ c¾t bÕ bÎ hép; tæ in; tæ tr¸ng Parafin; tæ ®ãng ghim; tæ vÖ sinh c«ng nghiÖp. Chuyªn s¶n xuÊt thïng giÊy carton 5 líp vµ 3 líp, chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña qu¶n ®èc ph©n x­ëng. + Ph©n x­ëng s¶n xuÊt PP & PE gåm 5 tæ: Tæ chØ; tæ dÖt; tæ may - in vµ tæ PE chuyªn s¶n xuÊt bao b× PP & PE. §øng ®Çu ph©n x­ëng nµy lµ qu¶n ®èc ph©n x­ëng. III. tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i c«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thñy s¶n. 1. S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty: KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tæng hîp kiªm phã tr­ëng phßng KÕ to¸n tiÒn mÆt kiªm thèng kª KÕ to¸n doanh thu kiªm c«ng nî KÕ to¸n chi phÝ kiªm thñ quü 2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña bé m¸y kÕ to¸n: - KÕ to¸n tr­ëng: Phô tr¸ch chung c«ng t¸c kÐ to¸n cña C«ng ty, gióp Gi¸m ®èc chØ ®¹o tæ chøc thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n, lµm nhiÖm vô kiÓm so¸t tµi chÝnh t¹i C«ng ty ®ång thêi lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. - KÕ to¸n tæng hîp: NhiÖm vô cña kÕ to¸n tæng hîp lµ tæ chøc h¹ch to¸n tæng hîp, vµo sæ c¸i, lËp b¶ng tæng kÕt tµi s¶n, c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n, qu¶n lý theo dâi nguån vèn, c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch, b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶. Theo dâi c¸c quü, tæng hîp chi phÝ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh tõng th¸ng, quý. - KÕ to¸n tiÒn mÆt kiªm thèng kª: LËp chøng tõ thu, chi, thanh to¸n c¸c kho¶n mua b¸n víi kh¸ch hµng, c¸c kho¶n thanh to¸n víi c¸n bé c«ng nh©n viªn. Cuèi th¸ng cïng víi nh©n viªn phßng kÕ ho¹ch vµ thñ kho kiÓm kª c©n ®èi gi÷a sè l­îng hµng nhËp- xuÊt- tån trong quý. - KÕ to¸n doanh thu kiªm c«ng nî: Theo dâi ph¶n ¸nh doanh thu cña C«ng ty, c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng,ph¶i tr¶ ng­êi b¸n... - KÕ to¸n chi phÝ kiªm thñ quü: Cã nhiÖm vô thu, chi tiÒn mÆt cho kh¸ch hµng, nép tiÒn vµo ng©n hµng, ghi chÐp sæ quü vµ rót sè d­ cuèi ngµy. 3. H×nh thøc kÕ to¸n t¹i C«ng ty: H×nh thøc Õ to¸n mµ C«ng ty ¸p dông lµ h×nh thøc NhËt ký- Chøng tõ. a. S¬ ®å h×nh thøc NhËt ký- Chøng tõ: Chøng tõ gèc vµ c¸c b¶ng ph©n bæ B¶ng kª C¸c sæ chi tiÕt NhËt ký- Chøng tõ Sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¸o c¸o kÕ to¸n Ghi chó: Ghi cuèi ngµy. Ghi cuèi th¸ng. §èi chiÕu. b. Tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ: Khi cã nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, kÕ to¸n viªn tiÕn hµnh lËp chøng tõ ban ®Çu sau ®ã chuyÓn sang kÕ to¸n tæng hîp kiÓm tra l¹i vµ tiÕn hµnh lËp ®Þnh kho¶n, h¹ch to¸n theo ®óng phÇn hµnh cña m×nh. c. Tr×nh tù h¹ch to¸n: Hµng ngµy cã c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, kÕ to¸n kiÓm tra tÝnh hîp lÖ, hîp lý cña chøng tõ, tiÕn hµnh ®Þnh kho¶n vµ ghi vµo sæ chi tiÕt, c¸c b¶ng kª. §Þnh kú cuèi th¸ng trªn c¬ së sæ chi tiÕt vµ b¶ng kª, kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp NhËt ký- Chøng tõ, ®ång thêi lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt. C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n lËp sæ c¸i vµ tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ C¸i vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt. Cuèi quÝ, cuèi n¨m kÕ to¸n c¨n cø vµo NhËt ký- Chøng tõ vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt lËp b¸o c¸o kÕ to¸n vµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c. B. ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn vµ tµi s¶n cña c«ng ty. I. ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c«ng ty. 1. C¸c quan hÖ tµi chÝnh cña C«ng ty: - Quan hÖ tµi chÝnh cña C«ng ty: lµ mét doanh nghiÖp liªn doanh sau ®ã chuyÓn sang C«ng ty cæ phÇn nªn vèn lµ do c¸c bªn ®ãng gãp. Tuy nhiªn. cæ ®«ng lín nhÊt vµ cã quyÒn quyÕt ®Þnh vÉn lµ Nhµ n­íc (chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ- ng­êi ®¹i diÖn cho cæ phÇn cña Nhµ n­íc t¹i C«ng ty). Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp ph¶i cã tr¸ch nhiÖm sö dông vèn ®óng môc ®Ých, cã hiÖu qu¶, ®ång thêi cã nghÜa vô b¶o toµn, ph¸t triÓn vµ më réng thªm, ph¶i nép c¸c kho¶n thuÕ b¾t buéc cho Nhµ n­íc. - Quan hÖ tµi chÝnh víi ng©n hµng: HiÖn nay C«ng ty cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng §µ N½ng. - Quan hÖ víi kh¸ch hµng: Kh¸ch hµng cña C«ng ty hiÖn nay rÊt ®a d¹ng, lµ c¸c C«ng ty cã kinh doanh s¶n phÈm ®ãng gãi bao b× trªn kh¾p c¶ n­íc, trªn nhiÒu lÜnh vùc nh­: C«ng ty l©m ®Æc s¶n xuÊt khÈu Qu¶ng Nam, C«ng ty C«ng nghiÖp thùc phÈm HuÕ, Nhµ m¸y bia Dung QuÊt.... - Quan hÖ víi nhµ cung cÊp: Nhµ cung cÊp cña C«ng ty lµ c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau phô thuéc vµo ngµnh kinh doanh cña C«ng ty nh­: C«ng ty giÊy Môc S¬n Thanh Ho¸, C«ng ty cæ phÇn giÊy R¹ng §«ng.... 2. Nguån sè liÖu ph©n tÝch: -B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n n¨m 2002, n¨m 2003. -B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2001, 2002 vµ n¨m 2003. -Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n vµ sæ chi tiÕt. -Mét sè nguån th«ng tin kh¸c liªn quan ®Õn viÖc ph©n tÝch. II. PH¢N TÝCH KH¸I QU¸T T×NH H×NH QU¶N Lý Vµ Sö DôNG VèN L¦U §éNG T¹I C¤NG TY. 1. Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng: B¶ng 2: B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n l­u ®éng. ChØ tiªu §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 Chªnh lÖch Sè tiÒn % Sè tiÒn % Møc % TSL§ & §TNH 1.TiÒn 2. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng 3. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c 4. Hµng tån kho 5. TSL§ kh¸c 6. Tæng tµi s¶n 7.% TSL§/ tæng tµi s¶n 2.504.748.301 127.003.466 1.243.694.054 100.102.000 1.031.848.781 2.100.000 3.229.710.451 100 5,07 49,65 4 41,2 0,08 77,55 2.189.120.570 83.593.752 1.132.378.178 67.000.000 904.048.640 2.100.000 2.803.103.244 100 3,81 51,73 3,06 41,30 0,09 78,09 315.627.731 43.409.714 111.315.896 33.102.000 127.800.141 12.6 34.17 8,95 33,06 12,39 Qua b¶ng ph©n tÝch sè liÖu trªn ta thÊy: - TSL§ cuèi n¨m 2003 gi¶m so víi ®Çu n¨m lµ: 315.627.731® la do: + TiÒn (tiÒn mÆt vµ tiÒn göi ng©n hµng) gi¶m ®i vÒ tû träng còng nh­ vÒ sè l­îng. Tû träng tiÒn ®Çu n¨m 2003 lµ: 5,07%, cuèi n¨m lµ: 3,81%, vÒ sè l­îng gi¶m ®i: 43.409.714®. + Kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng cuèi n¨m gi¶m so víi ®Çu n¨m: 11.315.896® nh­ng vÒ tû träng l¹i cã xu h­íng t¨ng, sè ®Çu n¨m lµ: 46,65%, sè cuèi n¨m lµ: 51,73%. §iÒu nµy cho thÊy viÖc qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty ch­a ®­îc tèt, tû lÖ kho¶n ph¶i thu chiÕm h¬n 50% so víi TSL§. + C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c: vÒ sè l­îng cã xu h­íng gi¶m nh­ng vÒ tû träng l¹i cã xu h­íng t¨ng. + Hµng tån kho: vÒ mÆt tû träng gi­êng nh­ kh«ng cã sù biÕn ®éng nh­ng vÒ mÆt sè l­îng cã xu h­íng gi¶m, ®iÒu nµy cho thÊy nç lùc cña C«ng ty trong viÖc gi¶i phãng hµng tån kho lµm t¨ng hiÖu qu¶ thu håi vèn l­u ®éng. - TSL§ chiÕm 77,55% tæng tµi s¶n vµo ®Çu n¨m vµ 78,09% vµo cuèi n¨m. Nguyªn nh©n lµm gia t¨ng TSL§ lµ do C«ng ty thanh to¸n bít mét sè thiÕt bÞ m¸y mãc. §Ó cã c¸i nh×n chi tiÕt h¬n vÒ t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña TSL§ ta cã thÓ ®i s©u ph©n tÝch tõng kho¶n môc: a. T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn b»ng tiÒn: Khi ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña tiÒn mÆt vµ göi ng©n hµng ta sÏ nhËn xÐt ®­îc kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu thanh to¸n trong n¨m cña C«ng ty. B¶ng 3: ChØ tiªu §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 Chªnh lÖch Gi¸ trÞ % Gi¸ trÞ % % 1. TiÒn t¹i quÜ 2.TiÒn göi ng©n hµng 3. Tæng tiÒn mÆt 40.034.992 86.968.471 127.003.466 32 68 100 4.089.412 79.504.340 83.593.752 5 95 100 35.945.580 7.164.131 43.409.714 89,97 8,58 34,18 Nh×n vµo b¶ng ph©n tÝch ta thÊy vµo cuèi n¨m tiÒn mÆt t¹i quü gi¶m m¹nh (89,97%), l­îng tiÒn göi ng©n hµng cuèi n¨m còng gi¶m so víi ®Çu n¨m lµ 8,58%, l­îng tiÒn cña C«ng ty vµo cuèi n¨m so víi ®Çu n¨m lµ 43.409.701® lµ do c¸c nh©n tè sau: Nh©n tè lµm t¨ng tiÒn mÆt - Gi¶m kho¶n ph¶i thu: 111.315.876® - Gi¶m hµng tån kho : 127.800.141® - T¨ng NVCSH : 32.116.017® - Gi¶m TSC§ : 110.979.476® - Gi¶m ph¶i thu kh¸c : 33.033.982® Tæng céng t¨ng : 415.245.492® Nh©n tè lµm gi¶m tiÒn mÆt - Gi¶m nî ng¾n h¹n : 458.655.193® Tæng céng gi¶m : 458.655.193® Sè tiÒn bÞ gi¶m ®i: 415.245.492 - 458.655.193 = 43.409.701® b. T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông hµng tån kho: B¶ng 4: ChØ tiªu §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 Chªnh lÖch Sè tiÒn % Sè tiÒn % Møc % Hµng tån kho 1. Nguyªn vËt liÖu tån kho 2. C«ng cô, dông cô 3. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang 4. Hµng ho¸ 1.031.848.781 564.477.821 x 454.502.350 12.868.610 100 54,7 44 1,3 904.048.640 417.682.265 38.219.485 439.874.350 8.272.540 100 46,2 4,23 48,6 0,92 127.800.141 146.795.556 38.219.485 14.628.000 4.596.070 12 26 3 36 - L­îng hµng tån kho vµo cuèi n¨m gi¶m so víi ®Çu n¨m 12% t­¬ng øng víi 127.800.141®. So víi ®Çu n¨m nguyªn vËt liÖu tån kho gi¶m ®i mét l­îng ®¸ng kÓ 26% víi gi¸ trÞ 146.795.556®. Nguyªn vËt liÖu vµo ®Çu n¨m chiÕm 54,7% nh­ng vµo cuèi n¨m chØ cßn 46,2%. Tuy nhiªn, c«ng cô dông cô vµo cuèi n¨m t¨ng so víi ®Çu n¨m lµ: 38.219.485® chiÕm 4,23%, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang biÕn ®éng kh«ng ®¸ng kÓ, hµng ho¸ tån kho vµo cuèi n¨m gi¶m: 4.596.070® (gi¶m 36%). Nh×n chung C«ng ty ®· cè g¾ng gi¶m mét l­îng ®¸ng kÓ hµng tån kho vµo cuèi n¨m. Tuy nhiªn, C«ng ty cÇn tÝnh to¸n l­îng c«ng cô dông cô nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ë C«ng ty. c. T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông c¸c kho¶n ph¶i thu: B¶ng 5: ChØ tiªu §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 Chªnh lÖch Gi¸ trÞ % Gi¸ trÞ % Møc % C¸c kho¶n ph¶i thu + Ph¶i thu kh¸ch hµng + Ph¶i thu kh¸c 1.343.796.054 1.243.694.054 100.102.000 100 93 7 1.199.378.178 1.132.378.178 67.000.000 100 94 6 111.315.876 33.102.000 9 33 Kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty tuy cã gi¶m dÇn vÒ cuèi n¨m nh­ng vÉn ë møc cao. C«ng ty nªn cã biÖn ph¸p ®Èy nhanh tèc ®é thu håi nî, tr¸nh bÞ chiÕm dông vèn qu¸ l©u lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng, ®ång thêi cÇn lËp dù phßng kho¶n ph¶i thu khã ®ßi ®Ó gi¶m tèi ­u rñi ro trong kinh doanh. Tãm l¹i, kÕt cÊu c¸c kho¶n vèn l­u ®éng trong tæng TSL§ & DDTNH cña C«ng ty lµ ch­a hîp lý. T×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c kho¶n nµy thÓ hiÖn sù cè g¾ng cña C«ng ty. Tuy vËy, C«ng ty cÇn ph¶i thu håi nhanh h¬n n÷a c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng ®ång thêi ph¶i lËp dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi. Ngoµi ra, nªn t¨ng møc tån quü tiÒn mÆt ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu chi tiªu th­êng xuyªn t¹i C«ng ty. Trªn sæ s¸ch th× hµng tån kho cßn qu¸ nhiÒu nh­ng do ®Æc ®iÓm kinh doanh cña C«ng ty trong 6 th¸ng cuèi n¨m 2003 s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng kÞp nhu cÇu kh¸ch hµng nªn mÆc dï hµng tån kho nhiÒu nh­ng tèc ®é quay vßng cña hµng tån kho nhanh. §©y lµ nh©n tè quan träng lµm t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn VL§. 2. Ph©n tÝch vèn l­u ®äng rßng t¹i c«ng ty. Lµ mét C«ng ty cæ phÇn thuéc lo¹i doanh nghiÖp võa vµ nhá nªn vèn l­u ®éng cña C«ng ty toµn bé lµ nguån vèn vay ng¾n h¹n tõ ng©n hµng hoÆc tõ néi bé doanh nghiÖp. V× lµ nguån vèn vay, chi phÝ sö dông vèn lín nªn vèn l­u ®éng sö dông cho tµi s¶n dù tr÷ lµ rÊt Ýt. Cã nh÷ng lóc nhËn ®Þnh ®­îc lµ gi¸ c¶ thÞ tr­êng sÏ biÕn ®éng t¨ng nh­ng v× thiÕu vèn nªn doanh nghiÖp còng kh«ng tÝch tr÷ ®­îc nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo, ®©y lµ ®iÒu rÊt bÊt lîi trong kinh doanh vµ lµ ®iÒu th­êng gÆp ë c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n­íc ta hiÖn nay. III. ph©n tÝch vèn l­u ®éng rßng vµ nhu cÇu vèn l­u ®éng rßng t¹i c«ng ty 1. Vèn l­u ®éng rßng: Dùa vµo sè liÖu trªn BC§KT 1998 & 1999 vµ c«ng thøc ë phÇn I ta lËp b¶ng sau: B¶ng 6: B¶ng ph©n tÝch vèn l­u ®éng rßng. ChØ tiªu Sè tiÒn Chªnh lÖch §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 Sè tiÒn +/-% 1. TSL§ & §TNH 2. Nî ng¾n h¹n 3. VL§R 2.504.748.301 2.177.314.192 327.434.109 2.189.120.570 1.718.658.999 470.461.571 315.627.731 458.655.193 143.027.462 12,6 21,06 43,73 Vèn l­u ®éng rßng vµo cuèi n¨m t¨ng so víi ®Çu n¨m lµ 143.027.462® (43,73%) chøng tá nguån vèn th­êng xuyªn cßn thõa sau khi ®Çu t­ cho TSC§ & DDTNH, phÇn thõa nµy ®Çu t­ cho TSC§ & §TNH. MÆc dï TSC§ & §TNH cuèi n¨m cã gi¶m so víi ®Çu n¨m nh­ng do nî ng¾n h¹n gi¶m mét kho¶ng ®¸ng kÓ nªn VL§ rßng t¨ng lªn. §ång thêi TSC§ & §TNH lín h¬n nî ng¾n h¹n nªn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty lµ tèt. 2. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn vèn l­u ®éng rßng: B¶ng ph©n tÝch c¸c yÕu tè lµm biÕn ®éng vèn l­u ®éng rßng. Nguån vèn t¹m thêi gi¶m: 458.655.193® + Vay ng¾n h¹n gi¶m: 9.000.000® +Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n gi¶m: 481.342.454® +ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc t¨ng: 31.583.261® + C¸c kho¶n ph¶i tr¶ ng¾n h¹n kh¸c t¨ng: 104.000® TSC§ & §TNH gi¶m: 315.627.731® +TiÒn t¹i ng©n hµng gi¶m: 7.464.134® +TiÒn t¹i quü gi¶m: 35.945.580® +Ph¶i thu kh¸ch hµng gi¶m: 111.315.876® +Ph¶i thu kh¸c gi¶m: 33.102.000® +Hµng tån kho gi¶m: 127.800.171® Vèn l­u ®éng rßng t¨ng lªn = 458.655.193 - 315.627.731 = 143.027.462® + Vèn l­u ®éng rßng cña C«ng ty vµo cuèi n¨m t¨ng so víi ®Çu n¨m lµ do nî ng¾n h¹n gi¶m m¹nh chñ yÕu lµ do kho¶n ph¶i tr¶ ng­êi b¸n. + TSC§ & §TNH vµo cuèi n¨m còng gi¶m do kho¶n ph¶i thu vµ hµng tån kho gi¶m nh­ng v× TSC§ & §TNH gi¶m Ýt h¬n phÇn nî ng¾n h¹n nªn ®· lµm cho VL§ rßng cña C«ng ty t¨ng lªn: 143.027.462®. IV. ph©n tÝch t×nh h×nh kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹i c«ng ty. 1. Ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n: §Ó xem xÐt viÖc ®i chiÕm dông vµ bÞ chiÕm dông trong n¨m 2003 ta lËp b¶ng ph©n tÝch sau: B¶ng 8: ChØ tiªu Sè tiÒn Chªnh lÖch §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 Sè tiÒn +/-% 1. C¸c kho¶n bÞ chiÕm dông +Ph¶i thu kh¸ch hµng. +Ph¶i thu kh¸c. +Ph¶i thu t¹m øng. 2. C¸c kho¶n ®i chiÕm dông +Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n. +Ph¶i nép cho Nhµ n­íc. +Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. +Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c. 3. % vèn bÞ chiÕm dông/ vèn ®i chiÕm dông. 1.345.896.054 1.243.694.054 100.102.000 2.100.000 1.679.314.192 1.654.906.335 24.397.857 10.000 80,14 1.200.378.178 1.132.378.178 67.000.000 1.000.000 1.229.658.999 1.173.563.881 55.981.118 114.000 97,61 145.517.876 111.315.876 33.102.000 1.100.000 449.682.193 481.342.454 31.583.243 104.000 17,17 10,81 8,95 33,06 0,25 26,78 29,1 129,5 104,0 x Trong n¨m C«ng ty ®· ®i chiÕm dông mét kho¶n lín, tuy nhiªn vµo cuèi n¨m con sè nµy ®· gi¶m ®i 449.682.193® (26,78%) ®ång thêi c¸c kho¶n bÞ chiÕm dông cña C«ng ty cuèi n¨m còng gi¶m mét kho¶ng so víi ®Çu n¨m lµ 145.517.876® (10,81%). §Çu n¨m tû lÖ vèn bÞ chiÕm dông trªn vèn ®i chiÕm dông lµ 80,14%. Tuy nhiªn, tû lÖ nµy l¹i t¨ng nªn ë cuèi n¨m 97,61%. C«ng ty cÇn cè g¾ng ®Èy nhanh viÖc thu håi nî ®Ó phôc vô cho c¸c môc ®Ých kinh doanh t¹i C«ng ty. §Ó lµm râ h¬n viÖc thu håi nî cña kh¸ch hµng vµ t×nh h×nh thanh to¸n cho nhµ cung cÊp ë C«ng ty ta lËp b¶ng sau: B¶ng 9: B¶ng ph©n tÝch chi tiÕt t×nh h×nh thanh to¸n: ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÖch 1.Doanh thu thuÇn. 2.Kho¶n ph¶i thu b×nh qu©n. 3.Kho¶n ph¶i tr¶ b×nh qu©n. 4.Sè vßng quay kho¶n ph¶i thu. 5.Sè vßng quay kho¶n ph¶i tr¶. 6.Kú thu tiÒn b×nh qu©n. 7.Kú tr¶ tiÒn b×nh qu©n 9.530.115.716 1.108.761.629 1.947.986.595,5 8,6 4,89 41,86 73,62 10.407.371.331 1.188.063.116 1.856.720.129,5 8,76 5,61 41,1 64,17 877.255.615 79.274.487 91.266.466 0,16 0,72 0,76 9,45 NhËn xÐt: Kú thu tiÒn b×nh qu©n cña C«ng ty n¨m 2002 lµ 41,86 ngµy, n¨m 2003 gi¶m cßn 41,1 ngµy. Tuy nhiªn, møc gi¶m cña kú thu tiÒn b×nh qu©n nhá h¬n nhiÒu so víi møc gi¶m cña kú tr¶ tiÒn b×nh qu©n. §iÒu nµy cho thÊy C«ng ty bÞ chiÕm dông mét kho¶n lín vµo n¨m 2003. Nh×n chung trong n¨m 2003 c¸c kho¶n ph¶i thu vµ ph¶i tr¶ ®Òu gi¶m vµo cuèi n¨m. §©y lµ mét lîi thÕ cña C«ng ty. Tuy nhiªn, C«ng ty cÇn ®Èy nhanh h¬n n÷a viÖc thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i thu còng nh­ viÖc thanh to¸n cho kh¸ch hµng nh»m lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông VL§ ë C«ng ty. 2. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty. Cïng víi viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n ta ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty ®èi víi c¸c kho¶n nî nh­ thÕ nµo. §©y lµ c¬ së quan träng gióp c¸c nhµ ph©n tÝch biÕt ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn t¹i cña C«ng ty. B¶ng 10: B¶ng ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n: ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 1.Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh. 2.Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh. 3.Kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi. 1,14 0,68 0,5 1,2 0,71 0,05 Dùa vµo b¶ng trªn ta thÊy: + Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh cña C«ng ty lµ t­¬ng ®èi tèt, n¨m 2003 ®· t¨ng 0,06 so víi n¨m 2002. + Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cña C«ng ty lµ yÕu mÆc dï ®· t¨ng nªn 0,03 vµo n¨m 2003. + Kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi cña C«ng ty gi¶m rÊt m¹nh vµo n¨m 2003. Qua nh÷ng chØ sè trªn cho thÊy C«ng ty ®· gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n trong thanh to¸n ng¾n h¹n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®i chiÕm dông vèn cña kh¸ch hµng. Do vËy cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy. V. hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng t¹i c«ng ty. 1. Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng: B¶ng 11: B¶ng ph©n tÝch tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng. ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÖch 1.Sè vßng quay VL§. 2.Sè ngµy mét vßng quay VL§. 3.Sè vßng quay nî ph¶i thu. 4.Sè ngµy mét vßng quay nî ph¶i thu. 5.Sè vßng quay hµng tån kho. 6.Sè ngµy mét vßng quay hµng tån kho. 7. Sè VL§ tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ. 4,5 80 8,6 41,86 10,1 35,46 4,43 8,26 8,76 41,1 9,8 36,73 0,07 1,26 0,16 0,76 0,3 1,09 421.429,85 NhËn xÐt: - Sè vßng quay VL§ n¨m 2003 gi¶m 0,07 so víi n¨m 2002 lµm cho sè ngµy mét vßng quay VL§ t¨ng lªn 1,26 ngµy. Tuy nhiªn, C«ng ty còng ®· tiÕt kiÖm ®­îc 421.429,85® so víi n¨m 2002. - Nguyªn nh©n lµm gi¶m sè vßng quay VL§ lµ do doanh thu thuÇn n¨m 2003 t¨ng nh­ng Ýt h¬n phÇn t¨ng lªn cña VL§ b×nh qu©n. + Doanh thu thuÇn n¨m 2003 t¨ng 482.741.642® so víi n¨m 2002 lµm cho sè vßng quay cña VL§ t¨ng: = 0,23 vßng + Vèn l­u ®éng b×nh qu©n n¨m 2003 t¨ng 230.736.642® so víi n¨m 2002 lµm cho sè vßng quay cña VL§ gi¶m: - = - 0,49 vßng Nh­ vËy viÖc sö dông VL§ ë C«ng ty n¨m 2003 kÐm hiÖu qu¶ h¬n so víi n¨m 2002 do: + Sè vßng quay nî ph¶i thu t¨ng 0,16 vßng lµm cho sè ngµy mét vßng quay nî ph¶i thu gi¶m 0,76 ngµy. §iÒu nµy chøng tá C«ng ty ®· cè g¾ng ®Èy nhanh tèc ®é thu hßi c¸c kho¶n nî. + Sè vßng quay hµng tån kho n¨m 2003 gi¶m 0,3 so víi n¨m 2002 dÉn ®Õn sè ngµy mét vßng quay hµng tån kho t¨ng lªn 1,09 ngµy. Nh­ vËy C«ng ty ch­a lµm tèt viÖc gi¶i phãng hµng tån kho. 2. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn l­u ®éng: B¶ng ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lêi cña VL§ ChØ tiªu Sè tiÒn Chªnh lÖch N¨m 2002 N¨m 2003 Sè tiÒn % 1. Lîi nhuËn sau thuÕ. 2. VL§ b×nh qu©n. 3. Kh¶ n¨ng sinh lêi cña VL§ 41.625.308 2.116.197.793,5 0,02 60.777.207 2.346.934.435,5 0,03 19.151.899 230.736.642 0,01 46 11 50 Ta thÊy kh¶ n¨ng sinh lêi cña VL§ n¨m 2002 lµ 0,02 nh­ng n¨m 2003 ®· t¨ng lªn 0,03 lµ do tèc ®é t¨ng cña lîi nhuËn lín h¬n tèc ®é t¨ng cña VL§. §iÒu nµy cho thÊy sù cè g¾ng cña C«ng ty trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. VI. ph©n tÝch rñi ro vµ t×nh h×nh b¶o toµn vèn l­u ®éng t¹i c«ng ty. Trong nh÷ng phÇn ph©n tÝch trªn ta thÊy ®­îc phÇn nµo nh÷ng rñi ro mµ C«ng ty gÆp ph¶i, chñ yÕu lµ do nh÷ng nguyªn nh©n sau: + ThÞ tr­êng tiªu thô cña C«ng ty bÞ thu hÑp do sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t do sù c¹ch tranh cña c¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh. + Nh÷ng kho¶n nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan. ViÖc kÐo dµi c¸c kho¶n nî ph¶i thu còng lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông VL§ t¹i C«ng ty. + ViÖc b¶o toµn VL§ t¹i C«ng ty ch­a ®­îc chó träng, C«ng ty ®· kh«ng lËp dù phßng hµng tån kho còng nh­ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi. + Víi t×nh h×nh hiÖn nay C«ng ty cÇn tÝnh to¸n chÝnh x¸c l­îng VL§ cÇn thiÕt trong thêi gian ®Õn ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t­ khi VL§ d­ thõa còng nh­ t×m nguån tµi trî khi VL§ thiÕu hôt, n©ng cao tÝnh tù chñ trong kinh doanh. Trªn ®©y lµ phÇn ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thñy s¶n trong n¨m qua. Qua ®ã cã thÓ nhËn thÊy ®­îc nh÷ng mÆt m¹nh còng nh­ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty, tõ ®ã rót ra nh÷ng biÖn ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng mÆt tån t¹i vµ ph¸t huy h¬n n÷a nh÷ng mÆt m¹nh cña C«ng ty. A. c¨n cø ®Ó x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p I. C¨n cø vµo t×nh h×nh vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh t¹i c«ng ty C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thñy s¶n ®· tr¶i qua mét qu¸ tr×nh ho¹t ®éng l©u dµi víi kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi. Tuy nhiªn, khi ®èi mÆt ví nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· t¹o cho C«ng ty ph¸t huy ®­îc nh÷ng thÕ m¹nh s½n cã, ®ång thêi còng lµ nh÷ng th¸ch thøc lín ®ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng æn ®Þnh vµ cã hiÖu qu¶. Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh danh cã mét thÞ tr­êng t­¬ng ®èi réng, ®iÒu nµy ®ßi hái mét l­îng vèn nhÊt lµ vèn l­u ®éng ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ®­îc liªn tôc vµ ®iÒu quan träng h¬n lµ ph¶i biÕt sö dông nã mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶. Qua néi dung ph©n tÝch ë phÇn II ta nhËn thÊy: nh­ kho¶n ph¶i tr¶ cña c«ng ty chiÕm trªn 50% nguyªn vËt liÖu tån kho cßn nhiÒu, nguån tµi trî cho vèn l­u ®éng cã chi phÝ cao, kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi chiÕm tû lÖ cao. T×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty ®ang gÆp ph¶i mét sè v­íng m¾c trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng. §iÒu nµy lµm c¬ së cho viÖc ®Ì ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty. II. C¨n cø vµo môc tiªu kinh doanh cña c«ng ty Còng nh­ bao nhiªu doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c, nhiÖm vô chÝnh cña C«ng ty lµ ho¹t ®éng æn ®Þnh vµ cã hiÖu qu¶ víi hai môc tiªu chÝnh: - Môc tiªu kinh tÕ: lµm thÕ nµo ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn ngµy cµng cao ®Ó bæ sung nguån vèn kinh doanh, ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ tÝch luü ®Ó ph¸t triÓn l©u dµi. - Môc tiªu x· héi: t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn. III. C¨n cø vµo tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng Theo quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã c¹nh tranh th× míi tån t¹i. v× vËy c«ng ty ph¶i n¨ng ®éng, nh¹y bÐn trong kinh doanh, ph¶i v÷ng ch¾c vÒ mÆt tµi chÝnh vµ chÆt chÏ trong kh©u qu¶n lý doanh nghiÖp... th× míi ph¸t triÓn ®­îc trong xu thÕ hiÖn nay. Trong sù c¹nh tranh gay g¾t nh­ hiÖn nay ®ßi hái C«ng ty ph¶i c¶i thiÖn m¹nh mÏ h¬n n÷a trong mäi lÜnh vùc nhÊt lµ t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng sao cho cã hiÖu qu¶. B. Mét sè biÖn ph¸p nh»m n¨ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty I. BiÖn ph¸p sö dông tiÒn t¹i c«ng ty §Ó sö dông cã hiÖu qu¶ l­îng tiÒn cña m×nh c¸c doanh nghiÖp ph¶i rót ng¾n chu kú cña tiÒn mÆt b»ng c¸ch t¨ng tèc ®é thu håi tiÒn mÆt vµ gi¶m bít nh÷ng kho¶n chi tiªu kh«ng cÇn thiÕt. Cã nhiÒu c¸ch ®Ó lµm t¨ng tèc ®é thu håi tiÒn mÆt ngoµi viÖc ®em l¹i cho kh¸ch hµng lîi thÕ ®Ó khuyÕn khÝch hä sím tr¶ nî b»ng c¸ch ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch chiÕt khÊu ®èi víi nh÷ng kho¶n nî ®­îc thanh to¸n tr­íc hay ®óng h¹n. §èi víi C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thñy s¶n h×nh thøc thanh to¸n víi kh¸ch hµng chñ yÕu b»ng chuyÓn kho¶n vµ tiÒn mÆt. Ngµy nay, cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p chuyÓn tiÒn mµ nhµ qu¶n trÞ cã thÓ chän cho m×nh mét ph­¬ng ph¸p thÝch hîp, C«ng ty cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn, ph­¬ng thøc nµy ®­a vµo xem xÐt l­îng thêi gian tiÕt kiÖm bít tõ ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn chËm sang ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn nhanh h¬n. Gäi i: lµ tû lÖ sinh lêi co thÓ thu ®­îc mçi ngµy nÕu l­îng tiÒn ®­îc ®­a vµo ®Çu t­. Gäi s: lµ ®é lín cña kho¶n tiÒn cÇn chuyÓn. Gäi t th«i gian tiÕt kiÖm do chuyÓn tiÔn nhanh h¬n (ngµy) Gäi c lµ chªnh lÖch vÒ chi phÝ gi÷a c¸c c«ng cô chuyÓn tiÒn. Gäi B lµ lîi nhuËn thuÇn do lùa chän c«ng cô chuyÓn tiÒn nhanh h¬n ®em l¹i. B= S.i.t - c Ta cã: S.i.t: lµ kho¶n tiÒn thu ®­îc khi sè tiÒn S ®­îc chuyÓn sím h¬n t ngµy (lîi nhuËn thu ®­îc lµ S.i mçi ngµy). VËy tæng sè lµ S.i.t Gi¸ trÞ t¹i ®iÓm hoµ vèn cña S ký hiÖu lµ S*, khi ®ã B = 0 ta cã: S*.t.i = 0 S* = Sè tiÒn nµy sÏ ®­îc ng©n hµng ®Çu t­ vµo c¸c chøng kho¸n thanh kho¶n cao cho C«ng ty, ®­îc h­ëng møc sinh lêi lµ 0,002% mçi ngµy (kho¶ng 1,002360-1=0,085 hay 85%). Gi¶ sö c¶ hai c«ng cô chuyÓn tiÒn ®­îc xem xÐt lµ chØ b»ng sÐc cã chi phÝ 30.000 VN§ vµ chuyÓn b»ng hÖ thèng chuyÓn tiÒn ®iÖn tö cña ng©n hµng (chuyÓn kho¶n) víi chi phÝ lµ 90.000VN§ mét lÇn chuyÓn. Thêi gian chuyÓn tiÒn b»ng chuyÓn kho¶n nhanh h¬n 3 ngµy. Chóng ta cã thÓ tÝnh sè tiÒn cÇn chuyÓn ®Ó bï ®¾p c¸c chi phÝ chuyÓn tiÒn lµ: i = 0,0002 - S*=- VN§. NÕu sè tiÒn cÇn chuyÓn lín h¬n hoÆc b»ng 100.000.000VN§ th× chuyÓn b»ng chuyÓn kho¶n sÏ hîp lý h¬n, v× lîi nhuËn thu ®­îc trong ba ngµy sÏ cao h¬n chi phÝ chuyÓn tiÒn, ch¼ng h¹n nÕu sè tiÒn ®­îc chuyÓn lµ 150.000.000 th× lîi nhuËn thu ®­îc sÏ lµ 0,0002 x 150.000.000 x 3 =90.000®, sè tiÒn nµy lín h¬n kho¶ng chªnh lÖch vÒ chi phÝ. Ng­îc l¹i, nÕu sè tiÒn ®­îc chuyÓn lµ 90.000.000® th× lîi nhuËn thu ®­îc lµ 0,0002x3x90.000.000 = 54.000®, kho¶n tiÒn nµy nhá h¬n kho¶ng chªnh lÖch do chuyÓn tiÒn b»ng sÐc sinh ra. Do ®ã, nÕu trÞ gi¸ cña nh÷ng kho¶n tiÒn cÇn chuyÓn nhá h¬n 100.000.000® th× C«ng ty nªn chuyÓn b»ng sÐc. Ngoµi viÖc tr× ho·n c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ (trong thêi h¹n tÝn dông cho phÐp) còng nh­ t¨ng tèc ®é thu håi tiÒn mÆt C«ng ty cßn cã thÓ thu ®­îc lîi nhuËn b»ng c¸ch gi¶m tèc ®é chi tiªu, hai chiÕn thuËt næi tiÕng th­êng ®­îc sö dông lµ tËn dông sù chªnh lÖch vÒ thêi gian cña c¸c kho¶n thu, chi vµ chËm tr¶ l­¬ng. Ngoµi ra, C«ng ty nªn khuyÕn khÝch mçi c¸n bé c«ng nh©n viªn cã ý thøc tiÕt kiÖm xem tµi s¶n chung cña C«ng ty nh­ tµi s¶n riªng cña m×nh nh»m h¹ thÊp h¬n n÷a nh÷ng chi phÝ cã thÓ. II. biÖn ph¸p qu¶n lý kho¶n ph¶i thu C¸c kho¶n ph¶i thu lµ mét bé ph¹n cña vèn l­u ®éng cã ý nghÜa rÊt quan träng gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng nãi riªng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung. Qu¶n lý kho¶n ph¶i thu tèt sÏ lµm t¨ng ®­îc sè vßng quay vèn. ë C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thñy s¶n mÆc dï c«ng t¸c thu håi nî ®­îc xem lµ ch­a tèt. Tuy nhiªn, ë ®©y chóng ta chØ xÐt ®Õn viÖc thu håi nî cña kh¸ch hµng dùa vµo kú thu tiÒn b×nh qu©n, viÖc dùa vµo chØ tiªu nµy ®Ó nhËn xÐt t×nh h×nh thu håi nî cña C«ng ty lµ ch­a chÝnh x¸c lµ do khi tÝnh nã ®· cã sù b×nh qu©n gi÷a viÖc thanh to¸n cña kh¸ch hµng tèt vµ xÊu v× thÕ kh«ng nh×n thÊy ®­îc nh÷ng kh¸ch hµng cßn d©y d­a trong thanh to¸n. §Ó qu¶n lý tèt kho¶n ph¶i thu, kÕ to¸n C«ng ty cÇn s¾p xÕp c¸c kho¶n nî ph¶i thu theo tr×nh tù thêi gian tõ ®ã cã thÓ nhËn thÊy ®­îc kho¶n nî nµo ®Õn h¹n, qu¸ h¹n ®Ó cã biÖn ph¸p thu håi. C«ng ty cã thÓ ¸p dông m« h×nh sè d­ kho¶n ph¶i thu, m« h×nh nµy hoµn toµn kh«ng chÞu ¶nh h­ëng bëi yÕu tè thay ®æi theo mïa vô cña doanh sè b¸n. Ph­¬ng ph¸p theo dâi kho¶n ph¶i thu nµy ®o l­êng phÇn doanh sè b¸n chÞu cña mçi th¸ng vÉn ch­a thu håi ®­îc tiÒn vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng ®ã vµ t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc cña th¸ng tiÕp theo. C¨n cø vµo sæ chi tiÕt c«ng nî, ta x©y dùng m« h×nh sè d­ kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty nh­ sau: Th¸ng b¸n hµng Tû lÖ phÇn tr¨m cña c¸c kho¶n ph¶i thu cßn tån ®äng ë cuèi th¸ng. 1/2004 2/2004 3/2004 - Th¸ng hiÖn t¹i. - Tr­íc th¸ng 1 - Tr­íc th¸ng 2 - Tr­íc th¸ng 3 80% 32% 12% 4% 92% 34% 15% 2% 86% 31% 10% 1% Mçi cét trong b¶ng cho thÊy c¸c kho¶n ph¶i thu cßn tån ®äng ë thêi ®iÓm cuèi th¸ng, nh÷ng tån ®äng nµy bao gåm nh÷ng kho¶n ph¶i thu cña th¸ng ®ã vµ cña nh÷ng th¸ng tr­íc chuyÓn sang. VÝ dô 80% doanh sè b¸n chÞu cña th¸ng 1 vèn ch­a thu ®­îc tiÒn khi kÕt thóc th¸ng. §ång thêi t¹i thêi ®iÓm nµy doanh sè b¸n chÞu cña th¸ng tr­íc cßn tån ®äng lµ th¸ng 12: 32%, th¸ng 11: 12%, th¸ng 10: 4%. Ph©n tÝch t­¬ng tù ®èi víi c¸c kho¶n ph¶i thu cßn tån ®äng t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc th¸ng 2 vµ th¸ng 3. Ngoµi ra ®Ó t¨ng nhanh kho¶n ph¶i thu, C«ng ty nªn øng dông chÝnh s¸ch chiÕt khÊu ®Ó gia t¨ng doanh sè b¸n hµng vµ thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn. Tuy nhiªn, C«ng ty ph¶i c©n nh¾c gi÷a ph­¬ng ¸n chÊp nhËn chiÕt khÊu cho kh¸ch hµng hay ph­¬ng ¸n kh«ng chiÕt khÊu cho kh¸ch hµng nh»m lùa chon mét ph­¬ng ¸n nµo cã lîi cho C«ng ty nhÊt. Ch¼ng h¹n, c«ng ty xem xÐt ®Ò nghÞ cña mét kh¸ch hµng lín muèn ®­îc h­ëng tû lÖ chiÕt khÊu lµ 2%, thanh to¸n trong vßng 10 ngµy nép hîp ®ång mua hµng trÞ gi¸ 2 tû VN§. Th«ng th­êng thêi h¹n tÝn dông cua r C«ng ty lµ 30 ngµy vµ kh«ng cã chiÕt khÊu. Gi¶ sö l·i suÊt chiÕt khÊu lµ 10% trªn n¨m, ta tiÕn hµnh so s¸nh gi÷a hai ph­¬ng ¸n nh­ sau: * Ph­¬ng ¸n 1: C«ng ty kh«ng ¸p dông chÝnh s¸ch chiÕu khÊu, ®iÒu kiÖn net 30. Giao hµng 2 Tû vn® O 10 20 30 Ngµy - Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña ph­¬ng ¸n 1 ®­îc tÝnh: tû VN§. * Ph­¬ng ¸n 2: ¸p dông chÝnh s¸ch chiÕt khÊu 3/10 net 30: Giao hµng 2 Tû vn® O 10 20 30 Ngµy ta cã: tû VN§ Nh÷ng tÝnh to¸n nµy cho thÊy nÕu C«ng ty chÊp nhËn cÊp tÝn dông theo thÓ thøc chiÕt khÊu th× gi¸ trÞ hiÖn gi¸ cña chi phÝ cÊp tÝn dông lµ 0,03 tû VN§. Nh­ vËy C«ng ty nªn ¸p dông ®iÒu kiÖn cÊp tÝn dông nh­ hiÖn nay lµ net 30. Bªn c¹nh viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch chiÕt khÊu, C«ng ty cÇn tÝnh to¸n gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng mua hµng víi sè l­îng lín. §i kÌm víi biÖn ph¸p kÝch thÝch kh¸ch hµng tr¶ tiÒn, C«ng ty cã thÓ göi thu th«ng bao hoÆc cö ®¹i diÖn ®Õn gÆp trùc tiÕp... ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng tr¶ nî kh«ng ®óng h¹n C«ng ty cÇn ngõng cung cÊp tÝn dông cho ®Õn khi hä thanh to¸n song nî cò. C«ng ty còng sÏ ¸p dông h×nh thøc mua nî ®Ó tr¸nh nh÷ng mãn nî khã ®ßi vµ chuyÓn rñi ro sang c«ng ty mua nî. Ngoµi ra ®Ó h¹n chÕ rñi ro ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý nî ph¶ thu C«ng ty nªn lËp dù phßng kho¶n ph¶i thu khã ®ßi. III. nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cÇn thiÕt cña c«ng ty. 1. X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cÇn thiÕt: §Ó qu¶n lý tèt vèn l­u ®éng th× ta ph¶i x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. NÕu sè vèn l­u ®éng dù tr÷ qu¸ thÊp so víi nhu cÇu th× C«ng ty sÏ gÆp khã kh¨n, qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt kinh doanh sÏ kh«ng liªn tôc, ng­îc l¹i nÕu qu¸ cao sÏ kh«ng khuyÕn khÝch doanh nghiÖp khai th¸c c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng, g©y ra t×nh tr¹ng ø ®äng l·ng phÝ vèn... lµm cho vèn l­u ®éng chËm lu©n chuyÓn. ChÝnh v× vËy, viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng cho kú kÕ ho¹ch lµ cÇn thiÕt ®èi mçi víi doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ë C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thñy s¶n viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Trong ®ã: Vnc: nhu cÇu vèn l­u ®éng n¨m kÕ ho¹ch. Mo , M1: Tæng møc lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng n¨m kÕ ho¹ch vµ n¨m b¸o c¸o. VLDo : Sè d­ b×nh qu©n vèn l­u ®éng n¨m b¸o c¸o. t%: Tû lÖ t¨ng hoÆc gi¶m sè ngµy lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng n¨m kÕ ho¹ch so víi n¨m b¸o c¸o. t% Víi k: kú lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng n¨m kÕ ho¹ch. k: kú lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng n¨m b¸o c¸o. §Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng trong n¨m kÕ ho¹ch ta lËp kÕ ho¹ch doanh thu. §å thÞ biÓu diÔn doanh thu: Qua ®å thÞ ta thÊy doanh thu cña C«ng ty cã xu h­íng gia t¨ng theo ®­êng th¼ng d¹ng: . Tuy nhiªn ®©y chØ lµ sù ­íc ®o¸n dùa trªn ®å thÞ, ta kiÓm ®Þnh c¸c tham sè , lµ nghiÖm cña hÖ ph­¬ng tr×nh: (1) Quý I II III IV N¨m 2002 2003 2516496603 2617663002 2000000000 2502059382 2206089184 2561350843 2507528929 2726298104 B¶ng x¸c ®Þnh tham sè: t t2 -4 -3 -2 -1 1 2 3 4 2561496603 2300000000 2206089184 2507528929 2617663002 2502095382 2561350843 2726298104 19937486047 -10065986412 -6900000000 -4412178368 -2507528929 2617663002 5004118764 7684052529 10905192416 2325333002 60 2337163556 2375919106 2414674566 2453430206 2530941306 2569696856 2608452406 2647207956 19937486047 179333047'3 -75919105,78 -208585471.8 54098723,16 86721696,09 -67637743,94 -47101562,97 79090147,99 3216034183.107 5763710621.106 4350789904.107 2926671847.106 7520652573.106 4574827881.106 2218557234.106 6255251509.106 10492791125.106 ThÕ sè liÖu trªn b¶ng x¸c ®Þnh tham sè vµo (1) Ta ®­îc:==2494185756 = Hµm doanh thu: =2.492.185.756 +38.755.550'03.t §Ó kiÓm ®Þnh xem hµm cã ®­îc chÊp nhËn kh«ng ta kiÓm ®Þnh ®é tin cËy cña c¸c tham sè. ë tr­êng hîp nµy ta chØ cÇn kiÓm ®Þnh xem nh©n tè Y (doanh thu) cã phô thuéc vµo nh©n tè thêi gian t hay kh«ng. * KiÓm ®Þnh : Gi¶ thiÕt H: . §èi chiÕu . Víi = 0 cã nghÜa lµ biÕn t kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn y trong th­êng hîp nµy lµ chØ sè thêi gian kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn doanh thu cña C«ng ty. * TÝnh t = + NÕu > : b¸c bá gi¶ thiÕt + NÕu < : chÊp nhËn . Se() Th«ng th­êng hÖ sè tin cËy tõ 95-98% ®­îc chÊp nhËn. Ta chän , tøc lµ hÖ sè tin cËy b»ng 1-5% = 95%. Khi ®ã tra b¶ng ph©n phèi T víi møc ý nghÜa vµ bËc tù do n-2 ta ®­îc: t(n-2) = t.0,025(8-2) = 2,447. ta cã: t= = . Ta thÊy > nªn gi¶ thiÕt Ho bÞ b¸c bá vµ H1 ®­îc chÊp nhËn. Cã nghÜa lµ chØ sè thêi gian cã ¶nh h­ëng ®Õn doanh thu cña C«ng ty. * Dïng hÖ sè biÕn ph©n ®Ó kiÓm ®Þnh hµm cã ®­îc chÊp nhËn kh«ng. Sai sè: Syt = Trong ®ã: n: sè quan s¸t, n = 8 p: tham sè, p = 2 : gi¸ trÞ lý thuyÕt. : gi¸ trÞ thùc tÕ. thÕ vµo ph­¬ng tr×nh trªn ta cã: Syt= St vËy ®­îc chÊp nhËn. VËy doanh thu cña c«ng ty n¨m 2004 x¸c ®Þnh theo hµm: Yt=2492185756+38755550,03.t B¶ng dù ®o¸n doanh thu n¨m 2004: Quý I II III IV N¨m 2004 t 5 6 7 8 10976387324 Doanh thu 2685963506 2724719056 2763474606 2802230156 Dùa vµo b¶ng dù ®o¸n doanh thu n¨m 2003 ,ta kh«ng quan t©m ®Õn doanh thu quý lý do lµ ta ®· qui ph­¬ng tr×nh vÒ d¹ng Y=a+b.t, nh­ng trong thùc tÕ doanh thu tõng quÝ l¹i biÕn ®éng lóc t¨ng lóc gi¶m.Do ®ã ta chØ xem xÐt doanh thu n¨m ®Ó tÝnh nhu cÇu vèn l­u ®éng. Trong ®ã: V1: lµ nhu cÇu vèn l­u ®éng b×nh qu©n cÇn thiÕt n¨m kÕ ho¹ch M1: doanh thu thuÇn n¨m kÕ ho¹ch L1: sè vßng quay vèn l­u ®éng n¨m kÒ ho¹ch Theo kÕ ho¹ch doanh thu,doanh thu dù b¸o n¨m 2004lµ 10976387324® .Tû lÖ gi¶m trõ n¨m 2004 so víi n¨m 2003 lµ nh­ nhau: = VËy tû lÖ gi¶m trõ c«ng ty xem lµ kh«ng ®¸ng kÓ Nhu cÇu vèn l­u ®éng n¨m 2004 V1=® §Ó n¨m 2004 doanh thu ®¹t 10976387324®,víi tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng lµ 4 vßng .C«ng ty ph¶i cã sè vèn l­u ®äng b×nh qu©n cÇn thiÕt lµ2744069831® 2.Tæ chøc ®¶m b¶o nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn vµ dù ®o¸n nguån tµi trî Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc tæng nhu cÇu vèn l­u ®éng cÇn thiÕt cña c«ng ty trong n¨m ®Õn,ta t×m nguån tµi trî µ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cho nhu cÇu ®ã.Nguån tµi trî cho nhu cÇu nµy lµ nguån vèn huy ®éng trong néi bé doanh nghiÖp hoÆc tõ bªn ngoµi,sè vèn c«ng ty cÇn huy ®éng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Vtt=V1-(Vtc+V bs) Vtt: sè vèn thõa hoÆc thiÕu so víi nhu cÇu Vtc: vèn l­u ®äng thùc cã cña doanh ngiÖp ë ®Çu kú kÕ ho¹ch Vtc: vèn l­u ®éng thùc cã cña doanh ngiÖp ë ®Çu kú kÕ ho¹ch Vbs: Vèn do doanh nghiÖp tù bæ sung tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng trong n¨m kÕ ho¹ch Nh­ ®· ph©n tÝch ë phÇn II vèn l­u ®éng rßng cña c«ng ty vµo cuèi n¨m lµ:470.461.571®, vèn bæ sung tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ:20.000.000®, vËy l­îng vèn thiÕu hôt trong n¨m ®Õn sÏ lµ: 2.744.096.831-(470.461.571+20.000.000)=2.253.680.260® §©y lµ l­îng vèn l­u ®éng thiÕu hôt mµ c«ng ty cÇn ph¶i t×m mäi nguån tµi trî ®Ó ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña qu¸ tr×nh kinh doanh. ë C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thuû s¶n nguån tµi trî chñ yÕu lµ vay ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶. Tuy nhiªn c«ng ty còng cã thÓ t×m nguån tµi trî b»ng c¸ch huy ®éng vèn tõ c¸c cæ ®«ng. BiÖn ph¸p b¶o toµn vèn l­u ®éng vµ xö lý tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn: a. BiÖn ph¸p b¶o toµn vèn l­u ®éng: Mçi doanh nghiÖp tuú theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh mµ x©y dùng ph­¬ng ph¸p b¶o toµn vèn l­u ®éng cho hîp lÝ , cô thÓ c«ng ty cã thÓ thùc hiÖn c«ng viÖc sau: - §Þnh kú th¸ng , quÝ, n¨m tiÕn hµnh kiÓm kª, ®¸nh gi¸ l¹i toµn bé vËt t­ hµng ho¸, vèn b»ng tiÒn, vèn trong thanh to¸n ®Ó x¸c ®Þnh sè vèn l­u ®éng hiÖn cã cña C«ng ty theo gi¸ trÞ hiÖn t¹i. Trªn c¬ së kiÓm kª ®¸nh gi¸ vËt t­ hµng ho¸ mµ ®èi chiÕu víi sæ s¸ch kÕ to¸n ®Ó ®iÒu chØnh cho hîp lý. - C«ng ty ph¶i tù ®iÒu chØnh, b¶o toµn vèn l­u ®éng ngay trong qu¸ tr×nh kinh doanh trªn c¬ së møc t¨ng hoÆc gi¶m gi¸ trÞ thùc tÕ tån kho ë c¸c thêi ®iÓm cã thay ®æi vÒ gi¸ do nhµ n­íc quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh gi¸ vËt t­ hµng ho¸ hoÆc do sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m gi¸ tµi s¶n l­u ®éng trªn thÞ tr­êng. - Nh÷ng vËt t­ hµng ho¸ tån ®äng l©u ngµy kh«ng sö dông ®­îc do kÐm phÈm chÊt hoÆc kh«ng phï hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt ph¶i chñ ®éng gi¶i quyÕt phÇn chªnh lÖch thiÕu, ph¶i sö lý vµ kÞp thêi bï ®¾p l¹i. - Nh÷ng kho¶n vèn trong thanh to¸n, vèn bÞ chiÕm dông cÇn cã biÖn ph¸p tÝch cùc ®«n ®èc thu håi kÞp thêi vµ ®­a vµo kinh doanh nh»m t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng. - Trong ®iÒu kiÖn cã l¹m ph¸t, ®Ó b¶o toµn vèn l­u ®éng C«ng ty ph¶i rµnh mét phÇn lîi nhuËn h×nh thµnh quü dù tr÷ ®Ó bï ®¾p sè vèn hao hôt v× l¹m ph¸t do ®ång tiÒn mÊt gi¸. Nguån b¶o toµn lµ chªnh lÖch gi¸ kiÓm kª tån kho cuèi kú cña vËt t­ hµng ho¸ khi ®iÒu chØnh t¨ng gi¸. Th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp lÊy tõ nguån lîi nhuËn ch­a ph©n phèi hoÆc quÜ dù phßng ®Ó bï ®¾p sè thiÕu hôt nµy. Xö lý tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn. ViÖc sö lý tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch nghiªm tóc theo tinh thÇn mäi doanh nghiÖp ®Òu tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®äng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tr¸ch nhiÖm bï ®¾p toµn bé sè vèn thiÕu hôt trong khu«n khæ ph¸p luËt cho phÐp. Khi sö lý tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn C«ng ty cÇn ph©n biÖt tuú theo tõng tr­êng hîp. NÕu thiÕu hôt vèn do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan th× sè thiÕu hôt cßn l¹i ®­îc trõ vµo sè l·i thùc hiÖn tr­íc khi nép thuÕ. Tr­êng hîp tµi s¶n bÞ mÊt m¸t, h­ háng lµm gi¶m vèn do tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n th× ph¶i truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ sö lý theo ph¸p luËt. Tr­êng hîp do nguyªn nh©n chñ quan th× sè thiÕu hôt ph¶i trõ vµo phÇn lîi nhuËn ®Ó l¹i tr­íc khi trÝch lËp c¸c quü. C¸ch xö lý nµy võa g¾n ®­îc chÆt chÏ h¬n n÷a lîi Ých cña Doanh nghiÖp víi tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn võa kÕt hîp ®­îc hµi hßa c¸c lîi Ých: Lîi Ých cña ng­êi lao ®éng, lîi Ých cña Doanh nghiÖp vµ lîi Ých cña nhµ n­íc. b. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra tµi chÝnh: Ngoµi viÖc kÕt hîp gi÷a c¸c biÖn ph¸p trªn, C«ng ty nªn cã mét bé phËn chuyªn nghiªn cøu ph©n tÝch cã hÖ thèng khoa häc vÒ c«ng t¸c tµi chÝnh ë ®¬n vÞ, cã thÓ ®­îc thùc hiÖn bëi phßng kÕ to¸n vµ phßng kÕ ho¹ch. - Phßng kÕ ho¹ch: Tæ chøc bé phËn lËp kÕ ho¹ch ®Ó ph©n tÝch, cã nhiÖm vô chØ râ môc tiªu cÇn ph©n tÝch, thêi gian mµ c¸c chØ tiªu ph¸t sinh, thêi h¹n b¾t ®Çu vµ kÕt thóc, sau ®ã sÏ chØ ®Þnh c«ng viÖc cô thÓ cho mçi ng­êi. Mét bé phËn kh¸c chuyªn vÒ s­u tÇm, lùa chän vµ kiÓm tra sè liÖu, tµi liÖu phï hîp víi môc tiªu cÇn ph©n tÝch. - Phßng kÕ to¸n: Cã tr¸ch nhiÖm xö lý sè liÖu vµ ®Þnh kú lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, c¸c b¸o c¸o nµy ph¶i nªu râ ­u, khuyÕt ®iÓm trong c«ng t¸c qu¶n lý, nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n vµ biÖn ph¸p c¶i thiÖn. Bªn c¹nh ®ã C«ng ty cÇn cã mét hÖ thèng kiÓm to¸n néi bé th­êng xuyªn kiÓm tra viÖc qu¶n lý, sö dông vèn l­u ®éng trªn c¬ së phßng kÕ to¸n lËp c¸c b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn cña C«ng ty. KÕT LUËN §Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ VÖt Nam ph¸t triÓn vµ ®uæi kÞp c¸c n­íc trong khu vùc, chóng ta cÇn rÊt nhiÒu vèn ®Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. VÊn ®Ò tµi chÝnh trë thµnh vÊn ®Ò hµng ®Çu cña mçi tæ chøc còng nh­ mçi c¸ nh©n trong céng ®ång. Qu¶n trÞ tµi chÝnh nãi chung vµ qu¶n trÞ vèn l­u ®éng nãi riªng lµ rÊt quan träng, rÊt h÷u Ých vµ còng ®Çy th¸ch thøc khã kh¨n. VÒ c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vèn ngµy h«m nay cã ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong 10,20 n¨m hoÆc l©u h¬n n÷a trong t­¬ng lai, sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét C«ng ty phô thuéc phÇn lín vµo c¸c quyÕt ®Þnh vµ kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña nã. Sau mét thêi gian thùc tËp kÕt hîp gi÷a lý thuyÕt ®­îc häc ë tr­êng vËn dông vµo thùc tÕ ë C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× xuÊt khÈu thñy s¶n em ®· ®i s©u t×m hiÓu vµ hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o Hoµng Tïng còng nh­ c¸c anh chÞ phßng kÕ to¸n C«ng ty . Trong chuyªn ®Ò nµy ®Ò cËp ®Õn t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty vµ mét sè gi¶i ph¸p ®­îc rót ra tõ thùc tÕ nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sr dông vèn l­u ®éng. Tuy nhiªn víi kh¶ n¨ng kiÕn thøc cã h¹n nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. KÝnh mong thÇy c« gi¸o cïng c¸c anh chÞ phßng kÕ to¸n gãp ý ®Ó chuyªn ®Ò cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Môc lôc Trang PhÇn i BAÍNG CÁN ÂÄÚI KÃÚ TOAÏN Taûi ngaìy 31 thaïng 12 nàm 2001 Âån vë tênh: Âäöng CHÈ TIÃU Maî säú Säú âáöu nàm Säú cuäúi nàm 1 2 3 4 PHÁÖN TAÌI SAÍN A- TAÌI SAÍN LÆU ÂÄÜNG VAÌ ÂÁÖU TÆ NGÀÕN HAÛN 100 2.199.803.018 1.746.078.986 I. Tiãön 110 168.000.093 55.284.692 1. Tiãön màût täön quyî ( kãø caí ngán phiãúu) 111 4.806.163 14.600.341 2. Tiãön gæíi ngán haìng 112 163.139.876 40.684.351 3. Tiãön âang chuyãøn 113 0 0 II. Caïc khoaín âáöu tæ taìi chênh ngàõn haûn 120 0 0 III. Caïc khoaín phaíi thu 130 1.403.974.670 993.829.204 1. Phaíi thu cuía khaïch haìng 131 1.358.974.670 973.829.204 2. Caïc khoaín phaíi thu khaïc 138 45.000.000 20.000.000 IV. Haìng täön kho 140 607.796.609 675.933.390 1. Váût liãûu, cäng cuû 142 318.909.756 470.815.774 2. Saín pháøm dåí dang 144 245.862.850 138.490.000 3. Thaình pháøm haìng hoaï 145 43.024.003 21.627.616 V. Taìi saín læu âäüng khaïc 150 20.031.700 21.031.700 1.Taûm æïng 151 1.600.000 2.600.000 2. Chi phê traí træåïc 152 18.431.700 18.431.700 VI . Chi sæû nghiãûp 160 0 0 B- TAÌI SAÍN LÆU ÂÄÜNG VAÌ ÂÁÖU TÆ DAÌI HAÛN 200 1.050.478.203 839.846.245 I. Taìi saín cäú âënh 210 1.050.478.203 839.846.245 1. Taìi saín cäú âënh hæîu hçnh 211 1.050.478.203 839.846.245 - Nguyãn giaï 212 1.866.179.627 1.866.179.627 - Giaï trë hao moìn luyî kãú 213 (815.701.424) (1.026.333.382) II. Caïc khoaín âáöu tæ taìi chênh daìi haûn 220 0 0 III. Chi phê XDCB dåî dang 230 0 0 IV. Caïc khoaín kyï quyî haûn kyï cæåüc daìi 240 0 0 TÄØNG CÄÜNG TAÌI SAÍN 205 3.250.281.221 2.585.925.231 1 2 3 4 PHÁÖN NGUÄÖN VÄÚN Maî säú Säú âáöu nàm Säú cuäúi nàm A- NÅÜ PHAÍI TRAÍ 300 2.202.925.829 1.536.126.067 I. Nåü ngàõn haûn 310 2.202.925.829 1.536.126.067 1.Vay ngàõn haûn 311 611.000.000 411.000.000 2. Phaíi traí cho ngæåìi baïn 313 1.464.271.628 1.118.814.822 3. Thuãú vaì caïc khoaín phaíi näüp nhaì næåïc 315 3.548.084 6.311.245 Taûm näüp thuãú låüi tæïc + thuãú khaïc (5.893.883) 0 4. Phaíi traí cäng nhán viãn 316 0 0 5. Caïc khoaín phaíi traí, phaíi näüp khaïc 318 130.000.000 0 B- NGUÄÖN VÄÚN CHUÍ SÅÍ HÆÎU 400 1.047.355.392 1.049.799.164 I. Nguäön väún, quyî 410 1.047..55.392 1.049.799.164 1. Nguäön väún kinh doanh 411 1.000.000.000 1.000.000.000 2. Caïc quyî 415 3.592.629 13.416 3. Laîi chæa phán phäúi 421 43.762.763 49.785.748 - Nàm træåïc 43.762.763 0 - Nàm sau 0 49.785.748 II. Nguäön kinh phê, quyî khaïc 420 0 0 TÄØNG CÄÜNG NGUÄÖN VÄÚN 500 3.250.281.221 2.585.925.231 BAÍNG CÁN ÂÄÚI KÃÚ TOAÏN Taûi ngaìy 31 thaïng 12 nàm 2002 Âån vë tênh: Âäöng CHÈ TIÃU Maî säú Säú âáöu nàm Säú cuäúi kyì 1 2 3 4 PHÁÖN TAÌI SAÍN A- TAÌI SAÍN LÆU ÂÄÜNG VAÌ ÂÁÖU TÆ NGÀÕN HAÛN 100 1.727.647.286 2.504.748.301 1. Tiãön màût taûi quyî 110 14.600.341 40.034.992 2. Tiãön gæíi ngán haìng 111 40.684.351 86.968.474 3. Âáöu tæ taìi chênh ngàõn haûn 112 4.Dæû phoìng giaím giaï CK âáöu tæ ngàõn haûn 113 5. Phaíi thu cuía khaïch haìng 114 973.829.204 1.243.694.054 6. Caïc khoaín phaíi thu khaïc 115 20.000.000 100.102.000 7. Dæû phoaìng pghaíi thu khoï âoìi (*) 116 8. Thuãú giaï trë gia tàng âæåüc kháúu træì 117 0 0 9. Haìng täön kho 118 675.933.390 1.031.848.781 10. Dæû phoìng giaím giaï haìng täön kho (*) 119 11. Taìi saín læu âäüng khaïc 120 2.600.000 2.100.000 B- TAÌI SAÍN CÄÚ ÂËNH, ÂÁÖU TÆ DAÌI HAÛN 200 858.277.945 724.962.150 1. Taìi saín cäú âënh hæîu hçnh 210 839.846.245 712.045.125 - Nguyãn giaï 211 1.866.179.627 1.944.233.428 - Giaï trë hao moìn luyî kãú (*) 212 (1.026.333.382) (1.232.188.303) 2. Caïc khoaín âáöu tæ taìi chênh daìi haûn 213 3. Dæû phoìng giaím giaï CK âáöu tæ daìi haûn 214 4. Chi phê xáy dæûng cå baín dåí dang 215 5. Chi phê traí træåïc daìi haûn 216 18.431.700 12.917.025 CÄÜNG TAÌI SAÍN 250 2.585.925.231 3.229.710.451 CHÈ TIÃU Maî säú Säú âáöu nàm Säú cuäúi kyì NGUÄÖN VÄÚN A-NÅÜ PHAÍI TRAÍ 300 1.536.126.067 2.177.314.192 1. Nåü ngàõn haûn 310 1.536.126.067 2.177.314.192 + Vay ngàõn haûn 311 411.000.000 498.000.000 + Phaíi traí cho ngæoìi baïn 312 1.118.814.822 1.654.906.335 + Thuãú vaì caïc khaíon phaíi näüp cho nhaì næåïc 313 6.311.245 24.397.857 + Phaíi traí ngæåìi lao âäüng 314 0 0 + Caïc khoaín phaíi traí ngàõn haûn khaïc 315 0 10.000 2. Nåü daìi haûn 316 0 0 + Vay daìi haûn 317 + Nåü daìi haûn 318 1 2 3 4 B-NGUÄÖN VÄÚN CHUÍ SOÍ HÆÎU 400 1.049.799.164 1.052.396.259 1. Nguäön väún kinh doanh 410 1.000.000.000 1.000.000.000 + Väún goïp 411 1.000.000.000 1.000.000.000 + Thàûng dæ väún 412 + Väún khaïc 413 2. Låüi nhuáûn têch luyî 414 3. Cäø phiãúu mua laûi (*) 415 4. Chãnh lãûch tyí gaï 416 5. Caïc quyî cuía doanh nghiãûp 417 13.416 812.574 - Trong âoï : Quyí khen thæåíng phuïc låüi 418 13.416 812.574 6. Låüi nhuáûn chæa phán phäúi 419 49.785.748 51.583.685 TÄØNG CÄÜNG NGUÄÖN VÄÚN 430 2.585.925.231 3.229.710.451 BAÍNG CÁN ÂÄÚI KÃÚ TOAÏN Taûi ngaìy 31 thaïng 12 nàm 2003 Âån vë tênh: Âäöng CHÈ TIÃU Maî säú Säú âáöu nàm Säú cuäúi kyì 1 2 3 4 PHÁÖN TAÌI SAÍN A- TAÌI SAÍN LÆU ÂÄÜNG VAÌ ÂÁÖU TÆ NGÀÕN HAÛN 100 2.504.748.301 2.189.120.570 1. Tiãön màût taûi quyî 110 40.034.992 4.089.412 2. Tiãön gæíi ngán haìng 111 86.968.474 79.504.340 3. Âáöu tæ taìi chênh ngàõn haûn 112 4.Dæû phoìng giaím giaï CK âáöu tæ ngàõn haûn 113 5. Phaíi thu cuía khaïch haìng 114 1.243.694.054 1.132.378.178 6. Caïc khoaín phaíi thu khaïc 115 100.102.000 67.000.000 7. Dæû phoaìng pghaíi thu khoï âoìi (*) 116 8. Thuãú giaï trë gia tàng âæåüc kháúu træì 117 0 0 9. Haìng täön kho 118 1.031.848.781 904.048.640 10. Dæû phoìng giaím giaï haìng täön kho (*) 119 11. Taìi saín læu âäüng khaïc 120 2.100.000 2.100.000 B- TAÌI SAÍN CÄÚ ÂËNH, ÂÁÖU TÆ DAÌI HAÛN 200 724.962.150 613.982.674 1. Taìi saín cäú âënh hæîu hçnh 210 712.045.125 601.065.649 - Nguyãn giaï 211 1.944.2330.428 1.843.493.548 - Giaï trë hao moìn luyî kãú (*) 212 (1.232.188.303) (1.242.427.899) 2. Caïc khoaín âáöu tæ taìi chênh daìi haûn 213 3. Dæû phoìng giaím giaï CK âáöu tæ daìi haûn 214 4. Chi phê xáy dæûng cå baín dåí dang 215 5. Chi phê traí træåïc daìi haûn 216 12.917.025 12.917.025 CÄÜNG TAÌI SAÍN 250 3.229.710.451 2.803.103.244 CHÈ TIÃU Maî säú NGUÄÖN VÄÚN A-NÅÜ PHAÍI TRAÍ 300 2.177.314.192 1.718.658.999 1. Nåü ngàõn haûn 310 2.177.314.192 1.718.658.999 + Vay ngàõn haûn 311 498.000.000 489.000.000 + Phaíi traí cho ngæoìi baïn 312 1.654.906.335 1.173.563.881 + Thuãú vaì caïc khaíon phaíi näüp cho nhaì næåïc 313 24.397.857 55.981.118 + Phaíi traí ngæåìi lao âäüng 314 0 0 + Caïc khoaín phaíi traí ngàõn haûn khaïc 315 10.000 2.114.000 2. Nåü daìi haûn 316 0 0 + Vay daìi haûn 317 + Nåü daìi haûn 318 1 2 3 4 B-NGUÄÖN VÄÚN CHUÍ SÅÍ HÆÎU 400 1. Nguäön väún kinh doanh 410 1.052.396.259 1.084.444.215 + Väún goïp 411 1.000.000.000 1.000.000.000 + Thàûng dæ väún 412 1.000.000.000 1.000.000.000 + Väún khaïc 413 2. Låüi nhuáûn têch luyî 414 3. Cäø phiãúu mua laûi (*) 415 4. Chãnh lãûch tyí gaï 416 5. Caïc quyî cuía doanh nghiãûp 417 812.574 689.882 - Trong âoï : Quyí khen thæåíng phuïc låüi 418 812.574 689.882 6. Låüi nhuáûn chæa phán phäúi 419 51.583.685 83.754.363 TÄØNG CÄÜNG NGUÄÖN VÄÚN 430 3.229.710.451 2.803.103.244 KÃÚT QUAÍ HOAÛT ÂÄÜNG SAÍN XUÁÚT KINH DOANH Chè tiãu Maî säú Nàm 2003 Nàm 2002 1. Doanh thu thuáön 11 10.407.371.331 9.530.115.716 2. Giaï väún haìng baïn 12 (9.485.725.143) (8.624.213.191) 3. Chi phê quaín lyï kinh doanh 13 (793.967.907) (814.512.538) 4. Chi phê taìi chênh 14 (46.087.000) (41.605.538) 5. Låüi nhuáûn thuáön tæì HÂKD 20 81.591.281 50.284.987 6. Laîi khaïc 21 2.163.082 1.268.698 7. Täøng låüi nhuáûn kãú toaïn 30 8. Caïc khoaín âiãöu chènh tàng hoàûc giaím 40 83.754.363 51.583.685 9. LN âãø xaïc âënh låüi nhuáûn chëu thuãú TNDN 10. Täøng thuáûn låüi chëu thuãú TNDN 50 83.754.363 51.583.685 11. Thuãú TNDN phaíi näüp 60 (22.977.156) (9.958.377) 12. Låüi nhuáûn sau thuãú 70 60.777.207 41.625.308 Låìi noïi âáöu Âáút næåïc ta âang trong quaï trçnh xáy dæûng nãön kinh tãú thë træåìng theo âënh hæåïng xaî häüi chuí nghéa, nhu cáöu vãö väún cho nãön kinh tãú vaì cho tæìng doanh nghiãûp laì váún âãö ráút bæïc xuïc... Hån thãú næîa, trong nãön kinh tãú thë træåìng sæïc caûnh tranh cuía nãön kinh tãú cuîng nhæ tæìng doanh nghiãûp phuû thuäüc pháön låïn vaìo hiãûu quaí hoaût âäüng kinh doanh. Nháút laì trong âiãöu kiãûn hiãûn nay khi maì chuïng ta âaî tråí thaình mäüt thaình viãn cuía ASEAN cuîng nhæ âang vaì seî gia nháûp WTO trong tæång lai gáön do âoï laìm thãú naìo âãø huy âäüng âæåüc caïc nguäön väún coï chi phê tháúp nhàòm náng cao hiãûu quaí saín xuáút kinh doanh, náng cao tênh caûnh tranh cuía doanh nghiãûp... Quaín lyï vaì sæí duûng caïc nguäön väún noïi chung, väún læu âäüng noïi riãng âang laì váún âãö quan tám haìng âáöu åí caïc doanh nghiãûp khi tiãún haình hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh. Viãûc quaín lyï vaì sæí duûng väún læu âäüng coï hiãûu quaí laì goïp pháön thuïc âáøy hiãûu quaí kinh doanh, goïp pháön laình maûnh hoaï cäng taïc taìi chênh cuía doanh nghiãûp. Ngæåüc laûi hoaût âäüng taìi chênh cuía cäng ty seî gàûp khoï khàn nháút laì caïc khoaín nåü ngàõn haûn bë chiãúm duûng, âiãöu naìy táút yãúu seî dáùn âãún tçnh traûng phaï saín cuía doanh nghiãûp. Xuáút phaït tæì táöm quan troüng cuía cäng taïc quaín lyï vaì sæí duûng väún, cuîng nhæ âãø nàõm roî hån vãö hiãûu quaí hoaût âäüng kinh doanh cuía cäng ty Cäø pháön Saín xuáút Bao Bç Xuáút kháøu Thuyí saín nãn em choün âãö taìi “PHÁN TÊCH TÇNH HÇNH QUAÍN LYÏ VAÌ SÆÍ DUÛNG VÄÚN LÆU ÂÄÜNG TAÛI CÄNG TY CÄØ PHÁÖN SAÍN XUÁÚT BAO BÇ XUÁÚT KHÁØU THUYÍ SAÍN” Âãö taìi naìy gäöm 3 pháön: Pháön I. Lyï luáûn chung vãö phán têch tçnh hçnh quaín lyï vaì sæí duûng väún læu âäüng trong caïc doanh nghiãûp. Pháön II. Phán têch tçnh hçnh quaín lyï vaì sæí duûng väún læu âäüng taûi cäng ty Cäø pháön Saín xuáút Bao Bç Xuáút kháøu Thuyí saín . Pháön III. Mäüt säú biãûn phaïp nhàòm náng cao hån næîa hiãûu quaí quaín lyï vaì sæí duûng väún læu âäüng taûi Cäng ty Cäø pháön Saín xuáút Bao Bç Xuáút kháøu Thuyí saín. TAÌI LIÃÛU THAM KHAÍO 1. Quaín trë Taìi chênh Doanh nghiãûp Nguyãùn Haíi Saín NXB Treí - 2001 2. Quaín trë Taìi chênh Doanh nghiãûp væìa vaì nhoí - ÂHKTQD PTS. Vuî Duy Haìo NXB Thäúng kã , Haì Näüi 1998. 3. Taìi chênh Doanh nghiãûp 0- ÂHKTQD TS. Læu Thë Hæång NXB Giaïo duûc 4. Phán têch Taìi chênh Doanh nghiãûp Josette Peyrard NXB Thäúng kã 5. Giaïo trçnh phán têch hoaût âäüng kinh doanh - ÂHKTÂN TS. Træång Baï Thanh 6. Phán têch Kinh tãú Hoaût âäüng kinh doanh cuía Doanh nghiãûp - ÂHKTQD NXB Thäúng kã