Đề tài Khái quát chung về bảo hiểm xã hội tỉnh Yên Bái

mục lục lời mở đầu Bảo hiểm xã hội ( BHXH) là một phát kiến văn minh nhân loại về khoa học xã hội kết hợp với khoa học tự nhiên để giữ gìn, bảo vệ cuộc sống, sức khoẻ cho con người và có lẽ không có chính sách xã hội nào mang nhiều ý nghĩa cao đẹp, lo cho con người, vì con người như chính sách BHXH, Bảo hiểm y tế (BHYT).Với bản chất nhân văn, nhân đạo sâu sắc, chăm lo nâng đỡ bảo vệ cả vòng quay khép kín một đời người đã khiến bản thân em đã rất quan tâm đến BHXH. Cùng với những bài giảng về môn Bảo hiểm và qua thời gian thực tập tại BHXH Tỉnh Yên Bái em đã thu nhận được nhiều kiến thức về BHXH và sau một thời gian nghiên cứu, học hỏi, em đã hoàn thành báo cáo thực tập này. Mặc dù đã cố gắng rất nhiều nhưng do kiến thức và sự nhìn nhận của em còn hạn chế nên không tránh khỏi những khiếm khuyết và sai sót nhất định, em kính mong nhận được sự đóng góp ý kiến bổ khuyết của thầy cô giáo; cùng tập thể các Bác, cô, chú, anh chị cán bộ phòng Kế hoạch – Tài chính để bài viết được hoàn thiện hơn. Em xin cảm ơn Thầy giáo Nguyễn Như Hạnh, cùng tập thể cán bộ phòng Kế hoạch – Tài chính nói riêng, tập thể cán bộ BHXH Tỉnh Yên Bái nói chung đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành báo cáo thực tập này. phần i: khái quát chung về Bhxh tỉnh yên bái. 1.Lịch sử hình thành BHXH Tỉnh Yên Bái. Bảo hiểm xã hội Tỉnh Yên Bái được thành lập theo quyết định số 128/ QĐ - BHXH ngày 22/81995 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam. Ra mắt và bước vào hoạt động ngày 01/10/1995, Bảo hiểm xã hội Tỉnh Yên Bái được thành lập trên cơ sở tiếp nhận nhiệm vụ từ Sở Lao động thương binh và Xã hội Tỉnh Yên Bái, Liên đoàn lao động tỉnh và ngành Tài chính tỉnh. Thực hiện Quyết định số 20/ 2002/ QĐ- TTG của Thủ tướng Chính phủ, Nghị định số 100/ 2002/ QĐ- TTG của Chính phủ và Quyết định số 1602/ 2002/ QĐ- BHXH- TCCB ngày 17/ 12/ 2002 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam, BHXH Tỉnh Yên Bái đã tiếp nhận tổ chức bộ máy, con người và chức năng nhiệm vụ của BHYT Tỉnh Yên Bái sang BHXH. Mười năm qua dưới sự lãnh đạo của BHXH Việt Nam, của Tỉnh Uỷ, hội HĐND, UBND Tỉnh Yên Bái, sự phối hợp, giúp đỡ của các ban ngành cấp tỉnh, các cấp uỷ và Chính quyền địa phương, BHXH Tỉnh Yên Bái đã không ngừng phát triển vững mạnh. Hơn thế nữa, sau khi có Chỉ thị 15/ CP - TW ngày 26/05/1997 của Bộ Chính trị Trung ương Đảng với nội dung tăng cường công tác lãnh đạo của Đảng đối với ngành BHXH thì BHXH Tỉnh Yên Bái đã thực sự đi vào cuộc sống, người sử dụng lao động và người lao động ngày càng thực sự quan tâm đến sự nghiệp BHXH, coi sự nghiệp BHXH là một trong những nhiệm vụ quan trọng thúc đẩy sản xuất ổn định đời sống cho người lao động. 2.Vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức bộ máy. Căn cứ vào Quyết định số 1620/ 2002/ QĐ- BHXH- TCCB, ngày 17/12/2002 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức bộ máy của BHXH Tỉnh Yên Bái được quy định như sau: 2.1.Vị trí và chức năng. Bảo hiểm xã hội Tỉnh Yên Bái là cơ quan trực thuộc BHXH Việt Nam đặt tại tỉnh Yên Bái nằm trong hệ thống tổ chức của BHXH Việt Nam, có chức năng giúp Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam thu, chi và quản lý quỹ BHXH, thực hiện các chính sách, chế độ BHXH tại địa phương Tỉnh Yên Bái theo Pháp luật đồng thời quản lý, thực hiện chế độ BHYT cho cán bộ công chức, người lao động, học sinh, sinh viên, đối tượng chính sách xã hội và các đối tượng xã hội khác trên địa bàn Tỉnh Yên Bái. BHXH Tỉnh Yên Bái chịu sự quản lý trực tiếp toàn diện của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam, chịu sự quản lý hành chính trên địa bàn lãnh thổ của Uỷ ban nhân dân Tỉnh Yên Bái. BHXH Tỉnh Yên Bái có tư cách pháp nhân, có trụ sở đặt tại trung tâm Tỉnh Yên Bái, có dấu, có tài khoản riêng. 2.2. Nhiệm vụ và quyền hạn. - Xây dựng chương trình, kế hoạch năm trình Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam phê duyệt và tổ chức thực hiện. - Tổ chức xét duyệt hồ sơ, giải quyết các chính sách, chế độ BHXH; Cấp các loại sổ, thẻ BHXH. - Tổ chức thực hiện thu các khoản đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện. - Tổ chức quản lý và phát triển đối tượng tham gia BHXH. - Tổ chức quản lý, lưu trữ hồ sơ các đối tượng BHXH. - Tổ chức hợp đồng với cơ sở khám, chữa bệnh hợp pháp để phục vụ người có sổ, thẻ BHXH theo quy định. - Tổ chức thực hiện công tác giám định chi, khám chữa bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh, đảm bảo khám chữa bệnh cho người có sổ, thẻ BHXH, chống lạm dụng quỹ khám chữa bệnh và hướng dẫn nghiệp vụ giám định đối với BHXH cấp huyện. - Tổ chức thực hiện chi trả các chế độ BHXH cho đối tượng đúng quy định. - Thực hiện quản lý, sử dụng các nguồn kinh phí; chế độ kế toán; thống kê theo quy định của Nhà nước của BHXH Việt Nam và hướng dẫn BHXH cấp huyện thực hiện. - Kiểm tra việc thực hiện các chế độ thu, chi BHXH đối với cơ quan, đơn vị, tổ chức sử dụng lao động, cá nhân, cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn Tỉnh Yên Bái; kiến nghị với các cơ quan pháp luật; Cơ quan quản lý hà nước và cơ quan cấp trên của đơn vị sử dụng lao động hoặc cơ sở khám bệnh để xử lý những hành vi vi phạm pháp luật về các chế độ BHXH. - Giải quyết khiếu nại, tố cáo của tổ chức và các cá nhân theo thẩm quyền; Tổ chức bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ BHXH trên địa bàn Tỉnh Yên Bái. - Tổ chức ứng dụng khoa học; ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành hoạt động BHXH Tỉnh Yên Bái. - Quản lý tổ chức, biên chế, cán bộ, công chức, viên chức; quản lý tài chính và tài sản thuộc BHXH Tỉnh Yên Bái theo phân cấp của BHXH Việt Nam. - Thực hiện chế độ báo cáo với BHXH Việt Nam và UBND Tỉnh Yên Bái theo quy định. - Thực hiện nhiệm vụ do Tổng giám đốc BHXH Việt Nam giao. 2.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy của BHXH Tỉnh Yên Bái. Theo Quyết định số 1620/2002/QĐ - BHXH - TCCB thì cơ cấu tổ chức của BHXH Tỉnh Yên Bái gồm có các phòng ban sau: Phòng chế độ, chính sách. Phòng Kế hoạch- Tài chính. Phòng Thu Phòng Giám định Chi Phòng Bảo hiểm tự nguyện Phòng Công nghệ thông tin Phòng Tổ chức- Hành chính Phòng Kiểm tra Cơ cấu tổ chức bộ máy trên thể hiện cụ thể ở sơ đồ sau: Biểu 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy của BHXH Tỉnh Yên Bái GIáM ĐốC Phó GĐ Phó GĐ Phó GĐ Phòng Chế độ chính sách Phòng Công nghệ thông tin Phòng Giám định chi Phòng Bảo hiểm tự nguyện Phòng Thu Phòng Kiểm Tra Phòng Kế hoạch – Tài chính Phòng Tổ chức - Hành chính BHXH huyện, thành phố, thị xã. 3.Tình hình hoạt động và phát triển của BHXH Tỉnh Yên Bái. 3.1. Những kết quả đã đạt được của BHXH Tỉnh Yên Bái. Mười năm qua, BHXH Tỉnh Yên Bái đã đạt được những kết quả rất to lớn sau đây: Một là, Đã từng bước mở rộng và tăng nhanh đối tượng tham gia BHXH, BHYT ở tất cả các thành phần kinh tế theo pháp luật quy định đặc biệt là lao động ở khối ngoài quốc doanh, đối tượng tham gia BHYT tự nguyện. Đã từng bước thực hiện mục tiêu BHXH cho mọi người lao động, BHYT toàn dân. Hai là, giải quyết tốt các chế độ chính sách BHXH, BHYT cho người tham gia BHXH, BHYT, đảm bảo sự bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ cho người tham gia. Ngoài ra BHXH tỉnh đã tổ chức chi trả lương hưu kịp thời, đầy đủ, đúng kỳ, đủ số, tận tay và thuận tiện. Trong 10 năm qua tổng số tiền chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH trên địa bàn tỉnh là gần 1,4 ngàn tỷ đồng trong đó thuộc nguồn ngân sách nhà nước đảm bảo là 1,15 ngàn tỷ đồng, từ nguồn quỹ đảm bảo là 250 tỷ đồng. Cứ từ ngày 05 đến ngày 10 hàng tháng có gần 3 vạn người hưởng chế độ hưởng BHXH thường xuyên nhận được lương hưu, trợ cấp BHXH. Công tác chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH được tổ chức thực hiện rất tốt đã góp phần từng bước cải thiện lương hưu, trợ cấp BHXH cho người được hưởng các chế độ BHXH và nâng cao quyền lợi cho người tham gia BHYT. Ba là, tổ chức tốt công tác thu BHXH, BHYT góp phần hình thành quỹ BHXH tập trung, thống nhất trong cả nước và hạch toán độc lập với ngân sách nhà nước; đảm bảo đủ nguồn chi trả các chế độ BHXH, BHYT cho người tham gia và người thụ hưởng BHXH, BHYT. Bốn là, vừa thực hiện nhiệm vụ vừa xây dựng, kiện toàn tổ chức bộ máy chuyên trách của ngành, không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn, trình độ lý luận chính trị, ý thức và tinh thần trách nhiệm phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành BHXH. Hiện nay, BHXH Tỉnh Yên Bái đã có trên 150 cán bộ, công chức, viên chức trong đó phần lớn đã được đào tạo có hệ thống và chuyên sâu về các lĩnh vực nghiệp vụ có liên quan đến công tác BHXH, BHYT đã đáp ứng được cơ bản nhu cầu nhiệm vụ đề ra trong tình hình mới. Đẩy mạnh cải cách hành chính đặc biệt là thủ tục hành chính, chuyển đổi nhanh từ tác phong làm việc hành chính sang tác phong phục vụ lành mạnh; từng bước hiện đại hoá phương tiện làm việc nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng tăng. Năm là, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các ngành, nhất là: Lao động TBXH, Liên đoàn lao động tỉnh, Tài chính vật giá, y tế, Giáo dục đào tạo, Liên minh các HTX,...và UBND các huyện, thành phố, thị xã để làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật BHXH, đường lối chính sách của Đảng nhằm ngày càng có nhiều người tham gia BHXH, BHYT theo chính sách của Đảng và Nhà nước. 3.2. Những khó khăn của BHXH Tỉnh Yên Bái. Bên cạnh những thành tựu lớn đã nêu trên, BHXH tỉnh Yên Bái cũng còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, vấn đề quản lý hồ sơ người lao động của các đơn vị sử dụng lao động cũng không đầy đủ còn để xảy ra thất lạc, mất hồ sơ, không đủ cơ sở để giải quyết cho hưởng các chế độ BHXH theo pháp luật, về nhận thức của nhiều người cũng chưa đầy đủ về việc lãnh đạo thực hiện các chế độ BHXH. Bên cạnh đó, việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT của BHXH Tỉnh Yên Bái là một nhiệm vụ hết sức khó khăn đối với địa bàn tỉnh Yên Bái bởi lẽ: - Yên Bái là tỉnh miền núi có nền kinh tế còn chậm phát triển, đời sống, việc làm không ổn định, thu nhập của người lao động còn thấp và không ổn định đã ảnh hưởng rất lớn đến việc tạo ra nguồn tài chính ổn định để tham gia BHXH, BHYT. - Vẫn còn một số không nhỏ người lao động, người sử dụng lao động còn có nhận thức chưa đầy đủ nên đã chưa tự giác, tích cực tham gia nhất là đối với khu vực sản xuất ngoài quốc doanh. - Cơ chế thu BHXH, BHYT từ người lao động và người sử dụng lao động trực tiếp tại các đơn vị sử dụng lao động mới chưa được thực hiện là một khó khăn lớn đối với ngành BHXH tỉnh. 3.3. Phương hướng hoạt động của BHXH Tỉnh Yên Bái trong thời gian tới. Tình hình trên đặt ra cho BHXH Tỉnh Yên Bái những nhiệm vụ lớn cần phải tập trung sức giải quyết như sau: - Trên cơ sở đổi mới nhận thức, đổi mới về lề lối tác phong làm việc, tích cực mở rộng đồi tượng tham gia BHXH, BHYT nhất là lao động ở các đơn vị ngoài quốc doanh. - Tích cực đẩy mạnh cải cách hành chính nhất là cải cách thủ tục hành chính theo chỉ đạo của BHXH Việt Nam cải cách lề lối, tác phong làm việc để phục vụ đối tượng được tốt nhất, mặt khác không ngừng nâng cao năng lực quản lý bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ vừa có phẩm chất đạo đức cách mạng, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ lý luận chính trị, có tinh thần thái độ tận tụy, phục vụ đối tượng. - Phối hợp chặt chẽ với các sở, ban ngành, đoàn thể tỉnh, cấp uỷ và chính quyền các huyện, thành phố, thị xã các đơn vị sử dụng lao động, các cơ sở có hợp đồng khám chữa bệnh BHYT để thực hiện tốt hơn nữa các chế độ BHXH- BHYT theo pháp luật tại địa phương. phần ii. tình hình quản lý và thực hiện các chế độ của bhxh tỉnh yên bái. 1. Tình hình quản lý thu, chi của BHXH Tỉnh Yên Bái. 1.1. Kết quả thu BHXH, BHYT trong 3 năm gần đây. Biểu 2: Bảng tổng hợp số liệu thu BHXH Đơn vị: Đồng (Theo số liệu Báo cáo quyết toán các năm của BHXH Tỉnh Yên Bái) Trong 3 năm trở lại đây, BHXH Tỉnh Yên Bái đã nỗ lực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ một cách xuất sắc, mức tăng trưởng của năm sau luôn luôn cao hơn năm trước, nhất là năm 2005 số thu của BHXH tăng vọt. Nếu như số thu BHXH năm 2004 là: 83,5 tỷ đồng thì năm 2006 đạt 158,1 tỷ đồng ( tăng 74,6 tỷ đồng). BHXH Tỉnh Yên Bái luôn bám sát mục tiêu để thực hiện xuất sắc công tác BHXH thu BHXH, BHYT. Trong năm 2005 và năm 2006 số nợ đọng vẫn còn nhưng số thu của BHXH Tỉnh Yên Bái mỗi năm đã thể hiện sự phát triển không ngừng và cố gắng của cán bộ, viên chức BHXH Tỉnh Yên Bái. Số thu BHXH, BHYT của BHXH Tỉnh Yên Bái tăng liên tục trong ba năm qua chính là sự thể hiện của sự gia tăng số đơn vị và số lao động tham gia đóng BHXH, BHYT mỗi năm. Nếu năm 2004 có 1.015 đơn vị thì đến năm 2006 có 1.251 đơn vị tham gia đóng BHXH, BHYT (tăng 236 đơn vị) số lao động tham gia đóng BHXH, BHYT năm 2004 là 40.399 người, năm 2006 là 41,797 người (tăng 1.398 người). Mặc dù số đơn vị và số lao động tăng lên trong 2 năm chưa nhiều nhưng đã đóng góp rất lớn để tăng nguồn thu BHXH của BHXH Tỉnh Yên Bái. Vấn đề đặt ra bây giờ là cần nâng cao công tác tuyên truyền vận động đồng thời làm tốt các công tác mà BHXH Việt Nam giao để tăng cường mở rộng số đơn vị và số lao động tham gia BHXH, BHYT trong những năm tới. Trên đây là những kết quả và nhận xét về vấn đề thu BHXH, BHYT mà BHXH Tỉnh Yên Bái đã đạt được trong 3 năm trở lại đây. Những kết quả trên đây có một ý nghĩa hết sức quan trọng, nó chứng minh và khẳng định việc thực hiện tốt chế độ chính sách BHXH theo cơ chế mới của BHXH Tỉnh Yên Bái; Nó thể hiện tư duy đúng đắn và bản chất nhân văn xuyên suốt mọi chính sách chế độ BHXH của Đảng và Nhà nước ta đã đặt ra nhằm đem lại lợi ích cho người lao động và cho xã hội. 1.2 Kết quả chi BHXH. BHYT trong 3 năm gần đây. Biểu 3: Bảng tổng hợp số liệu chi 3 năm (2004 – 2006) Đơn vị: Nghìn đồng (Theo số liệu Báo cáo quyết toán các năm của BHXH Tỉnh Yên Bái) Biểu 4: Bảng phần nguồn kinh phí 3 năm (2004 – 2006) (Theo số liệu Báo cáo quyết toán các năm của BHXH Tỉnh Yên Bái) Qua biểu 2 và 3 ta thấy: Trong năm 2004, chi BHXH vẫn chủ yếu do NSNN cấp, chiếm tỷ lệ lớn trong tổng chi là 75,7% quỹ chi trả của BHXH chỉ chiếm 24,2%. Nhưng trong hai năm trở lại đây sự chênh lệch này đã thu hẹp lại, mức chi trả do NSNN cấp có xu hướng giảm dần đồng thời mức chi trả do quỹ BHXH tăng dần. Năm 2005 chi BHXH do NSNN cấp giảm còn 71,70% (giảm 4% so với năm 2004), năm 2006 là 65,10% ( so với năm 2004 đã giảm 10,6%), ngược lại Quỹ BHXH chi tăng đáng kể. Nếu năm 2004 là 24,20% thì năm 2005 là 28,20% (tăng 4% so với năm 2004) và năm 2006 là 34,80% (tăng 6,6% so với năm 2005). Điều này thể hiện sự đảm bảo trong việc điều tiết chi tiêu của BHXH Tỉnh Yên Bái ngày càng tốt hơn. Năm 2006, chi BHXH cho năm chế độ là 369,371 tỷ đồng. Trong đó do NSNN cấp là 240,657 tỷ đồng, do quỹ BHXH là 128,731 tỷ đồng. Với số tiền hơn 369.3 tỷ đồng (tăng so với năm 2005 là hơn 107,8 tỷ đồng) đã chi trả cho trên 2,8 vạn người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH thường xuyên trên 2,9 vạn lượt người hưởng trợ cấp ngắn hạn (ốm đau, thai sản và dưỡng sức) và trợ cấp 1 lần, đảm bảo đúng kỳ, đủ số, đến tay đối tượng và đảm bảo an toàn quỹ. Mức tiền chi trả cho lương hưu là 275,3 tỷ đồng chiếm một tỷ lệ lớn nhất trong tổng chi là 74,5%, đứng thứ hai là chi cho chế độ mất sức lao động là 34,971 tỷ đồng chiếm 9,46%, tiếp đó chi cho các chế độ khác chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ hơn: Khám chữa bệnh chiếm 9,38%, thai sản chiếm 1,73%, ốm đau 1,53%, tử tuất 1,02% và nhỏ nhất là chi cho trang cấp dụng cụ chỉnh hình là 0,0002% (theo dự đoán tỷ lệ này sẽ tăng dần vào những năm tới). Nhìn chung, khoản chi trả lương hưu chiếm một tỉ lệ lớn nhất trong tổng chi nhưng tỷ lệ này cũng đã giảm dần qua các năm. Nếu năm 2004 là 76,9% thì đến năm 2006 chỉ còn chiếm 74,5%, tiếp đó tỷ lệ chi trả chi chế độ mất sức lao động ở năm 2004 là 11,03% thì năm 2006 giảm còn 9,46%. Ngược lại là sự tăng vọt về chi trả cho khám chữa bệnh, năm 2004 chiếm 5,54% thì đến năm 2006 tỷ lệ này tăng là 9,38%. Công tác thanh, quyết toán chi khám chữa bệnh BHYT cho các cơ sở KCB và chi trả trực tiếp cho các đối tượng tham gia BHYT năm 2006 đã được thực hiện rất tốt, số tiền chi cho chế độ khám chữa bệnh là 34,6 tỷ đồng tăng so với năm 2005 là 17,7 tỷ đồng. Trong quá trình thực hiện đã phối hợp tốt với phòng Giám định chi thẩm định xét duyệt chứng từ chi phí khám chữa bệnh hàng tháng, hàng quý kịp thời và thanh, quyết toán đúng quy định của BHXH Việt Nam. 1.3. Các chế độ hiện hành của BHXH. a). Chế độ trợ cấp ốm đau. Chế độ trợ cấp ốm đau là nhằm đảm bảo ổn định đời sống cho người lao động và gia đình họ trong lúc tạm thời không có thu nhập theo lao động khi nghỉ việc. Người lao động nghỉ việc vì ốm đau, tai nạn rủi ro mà có xác nhận của tổ chức y tế do Bộ Y tế quy định, được hưởng chế độ trợ cấp ốm đau. Người lao động nghỉ việc do tự huỷ hoại sức khỏe, do say rượu hoặc dùng chất ma tuý thì không được hưởng trợ cấp ốm đau. Trợ cấp ốm đau được thể hiện không chỉ khi người lao động bị ốm đau mà cả khi người lao động nghỉ việc để chăm sóc con ốm đau hoặc thực hiện các biện pháp kế hoạch hoá gia đình trợ cấp ốm đau được tính = 75% mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của tháng trước khi nghỉ hưu. b). Chế độ trợ cấp thai sản. Thực hiện chế độ trợ cấp thai sản chính là thể hiện sự quan tâm chăm sóc bảo vệ bà mẹ, trẻ em của Nhà nước và cộng đồng đối với lao động nữ. Đồng thời còn góp phần thực hiện tốt chính sách dân số kế hoạch hoá gia đình. Người lao động nghỉ hưởng trợ cấp thai sản (bao gồm khám thai, sảy thai, sinh con, nuôi con, nuôi con nuôi hưởng nguyên lương khi nghỉ) 100% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của tháng trước khi nghỉ sinh con. c). Chế độ trợ cấp Tai nạn lao động – Bệnh nghề nghiệp. Chế độ chi trả trợ cấp TNLĐ - BNN được quy định bởi mức trợ cấp rõ ràng dựa trên cơ sở tỷ lệ suy giảm khả năng lao động. Chế độ này đảm bảo thu nhập ổn định cuộc sống cho người lao động không may do họ bị tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp, đồng thời chế độ này còn quy định rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động đối với các trường hợp xảy ra tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp d). Chế độ hưu trí. Thực hiện chế độ hưu trí là nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp của công dân sau khi hoàn thành xong nghĩa vụ lao động với xã hội. Nó đảm bảo ổn định cuộc sống của người lao động khi hết tuổi lao động về nghỉ hưu an dưỡng tuổi già. e). Chế độ tử tuất. BHXH tử tuất là khâu cuối cùng trong các chế độ BHXH đối với người lao động. BHXH tử tuất vừa áp dụng với người đang làm việc, vừa áp dụng với người đang hưởng lương hưu trợ cấp hàng tháng khi chết, nó vừa liên quan đến thân nhân, gia đình họ. Do đó, để hưởng chế độ tử tuất thì người hưởng tử tuất phải đủ các điều kiện theo luật định. 2. Quản lý việc thực hiện BHXH cho người lao động. 2.1.Công tác cấp sổ. a).Quy định cấp sổ BHXH. Căn cứ vào Điều 111 Luật số: 71/2006/QH11 quy định về cấp sổ BHXH như sau: - Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng, người sử dụng lao động, nộp hồ sơ tham gia BHXH cho tổ chức BHXH theo quy định: + Tờ khai cá nhân của người lao động theo mẫu do tổ chức BHXH quy định. + Danh sách người lao động tham gia BHXH bắt buộc do người sử dụng lao động lập. - Trong thời hạn hai mươi ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ của người tham gia BHXH tự nguyện tổ chức BHXH phải cấp sổ BHXH; trường hợp không cấp thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do. b).Trình tự cấp sổ BHXH Cơ quan BHXH kiểm tra danh sách lao động đề nghị cấp sổ BHXH, đối chiếu với danh sách lao động đã nộp BHXH hàng tháng trong từng giai đoạn.Sau khi kiểm tra thấy khớp đúng, cơ quan BHXH tiến hành cấp sổ BHXH. + Người sử dụng lao động sau khi đã được nhận sổ BHXH tiến hành ghi sổ cho từng người lao động trên cơ sở danh sách lao động được cơ quan BHXH xét duyệt cấp sổ BHXH và tờ khai được xét duyệt của từng người lao động. + Người lao động được cấp sổ BHXH phải ký ghi rõ họ tên vào chỗ quy định trên sổ BHXH, không được uỷ quyền ký thay trường hợp bị tàn tật hoặc không biết chữ người lao động phải điểm chỉ vào chỗ chữ ký và người sử dụng lao động ghi rõ họ tên vào chỗ quy định thay người lao động. 2.2. Tình hình cấp phát sổ BHXH của BHXH Tỉnh Yên Bái. Công tác cấp sổ, ghi sổ và thẩm định sổ BHXH được thực hiện đúng theo quy định của BHXH Việt Nam. Công tác cấp quản lý sổ BHXH trên toàn tỉnh đến năm 2004 là 39.600 sổ chiếm tỷ lệ 98,2%; Sổ cấp hoàn chỉnh 34.480 đạt 87,1%; số sổ không hoàn chỉnh 5.120 trên tổng số đối tượng tham gia BHXH trên địa bàn toàn tỉnh đang quản lý chiếm 12,9%. Thực hiện cấp phát phiếu KCB cho 100% số lao động đăng ký tham gia đóng BHXH và trên 100% số đối tượng tham gia BHYT tự nguyện đầy đủ kịp thời. Tuy nhiên việc lập danh sách đề nghị cấp sổ BHXH chưa thực hiện tốt việc ghi chép đầy đủ các nội dung yêu cầu biểu mẫu đã quy định và chưa thực hiện đầy đủ quy trình cấp sổ theo yêu cầu của BHXH Việt Nam. Qua kiểm tra 22 sổ BHXH tại các đơn vị sử dụng lao động, có 8 sổ là chưa đạt yêu cầu. Sổ BHXH cấp chưa hoàn chỉnh trên toàn địa bàn tỉnh Yên Bái, còn tồn đọng lớn nhưng đơn vị chưa có kế hoạch cụ thể để khắc phục giải quyết số tồn đọng trên, một số đơn vị lao động chưa lưu đầy đủ biên bản giao nhận sổ BHXH. Bên cạnh đó, nhận thức của người lao động còn hạn chế trong việc kê khai rõ ràng quá trình tham gia BHXH, người sử dụng lao động cũng thiếu sự quan tâm chỉ đạo để cấp sổ. Công tác tổ chức cán bộ thiếu đồng bộ cũng gây nên rất khó khăn trong công việc cấp phát sổ cho người lao động. 3. Công tác giám định chi tại BHXH Tỉnh Yên Bái. Năm 2006, BHXH Tỉnh Yên Bái thực hiện giám định kịp thời, đúng chế độ được 866,950 hồ sơ khám chữa bệnh, với chi phí : 44 tỷ đồng tăng 19 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2005 và thẩm định 31,834 hồ sơ chi ốm đau, thai sản, dưỡng sức, với số tiền chi trên 15,6 tỷ đồng. Trong tỉnh: 860,304 người, với chi phí : 36,5 tỷ đồng. Đa tuyến: 6,645 người, với chi phí : 7,6 tỷ đồng ốm đau: 22,630 người, với chi phí: 5,916,703,700 đồng Thai sản: 1,294 người, với chi phí: 6,375,007,600 đồng Dưỡng sức: 7,910 người, với chi phí: 3,347,710,000 đồng Đã tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện chế độ khám chữa bệnh và cấp phát thuốc BHYT ở các cơ sở khám chữa bệnh. Trong năm đã tổ chức kiểm tra 12 phòng khám khu vực và các trạm y tế xã, qua kiểm tra đã phát hiện một số đơn vị quản lý lao động tính công nghỉ ốm chưa đúng quy định đã xuất toán số tiền 7.468.300 đồng. Thường xuyên mở lớp tập huấn nghiệp vụ giám định y tế cho cán bộ giám định trong tỉnh, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được phân công. 4. Phương thức chi trả của BHXH Tỉnh Yên Bái. Hàng tháng, BHXH Tỉnh Yên Bái đã tổ chức cấp phát cho BHXH các huyện hơn 30 tỷ đồng dùng để chi trả cho các loại đối tượng hưởng BHXH. Việc tổ chức chi trả được BHXH Việt Nam qui định theo hai phương thức chính sau: - Chi trả trực tiếp: Cơ quan BHXH các cấp trực tiếp chi trả đến từng đối tượng hưởng BHXH. - Chi trả gián tiếp: Thông qua các đơn vị đại lý và thanh toán chi trả các khoản trợ cấp BHXH cho đối tượng. Chi trả trực tiếp hay gián tiếp, cơ quan BHXH cần phải đạt được mục đích là chi trả nhanh, thanh quyết toán kịp thời tiền chi trả đảm bảo đúng, đủ đến tận tay đối tượng. phần iii: phương hướng và một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thu chi của bhxh tỉnh yên bái. 1.Phương hướng hoạt động công tác thu chi của BHXH Tỉnh Yên Bái. BHXH là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước mang tính xã hội và nhân đạo sâu sắc thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước ta đối với người lao động. Song sự phát triển BHXH còn phụ thuộc rất nhiều vào trình độ phát triển của nền kinh tế, do vậy việc xây dựng chương trình phát triển ngành BHXH Việt Nam phải được xây dựng trên cơ sở chương trình phát triển kinh tế của đất nước cũng như mỗi địa phương. Do vậy phương hướng được đề ra cho chương trình phát triển ngành BHXH tỉnh Yên Bái đến năm 2010 là: 1.Tích cực mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT diện bắt buộc trọng tâm là lao động đang làm việc ở cơ sở sản xuất kinh doanh ngoài quốc doanh, hộ kinh doanh cá thể, từng bước thực hiện BHXH cho mọi người lao động, BHYT toàn dân theo chủ trương của Đảng; hạn chế mức thấp nhất tình trạng bỏ lao động ra ngoài danh sách tham gia BHXH. Phấn đấu thực hiện cấp sổ BHXH cho mọi người tham gia đóng BHXH. 2. Nâng cao vai trò của quỹ BHXH trong việc đảm bảo chi lương hưu và các chế độ trợ cấp. Đồng thời tham gia tích cực vào các hoạt động đầu tư nhằm phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. 3. Từng bước hiện đại hoá và tăng cường công tác và phương tiện quản lý của ngành hòa nhập với xu thế quản lý BHXH ở các nước tiên tiến trên thế giới như là quản lý cán bộ, công chức, viên chức, quản lý tài chính, tài sản, quản lý các nguồn kinh phí, quản lý các nguồn chi BHXH, đặc biệt là chi phí khám chữa bệnh BHYT. Một mặt công khai minh bạch các nguồn chi, các chế độ chính sách, mặt khác tăng cường công tác giám định, kiểm tra, kiểm soát để đảm bảo chi đúng theo quy định của nhà nước. 4. Khai thác tối đa các đối tượng thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH, góp phần hạn chế tính rủi ro trong hoạt động BHXH bởi lẽ hoạt động BHXH trên nguyên tắc lấy số đông bù số ít các đối tượng tham gia. 5. Không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ làm công tác quản lý tài chính BHXH nói chung và công tác thu chi nói riêng từ cấp cơ sở đến cấp tỉnh. Tăng cường các phương tiện và biện pháp quản lý nhằm đạt các mục tiêu thu, chi đúng, đủ, kịp thời. 2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thu chi của BHXH Tỉnh Yên Bái. 2.1. Giải pháp cho công tác thu BHXH, BHYT. 1.Tăng cường công tác phân công cán bộ chuyên quản lý trực tiếp đối với các đơn vị sử dụng lao động, nắm chắc tình hình quản lý lao động tại các đơn vị, tình hình biến động lao động, biến động quỹ lương, nắm bắt kịp thời thời điểm nâng lương của từng người lao động, thời hạn nâng lương của người lao động. Có như vậy mới đảm bảo quỹ lương trích nộp BHXH. 2. Thực hiện các biện pháp nghiệp vụ quản lý đối tượng tham gia BHXH, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của từng người lao động tại các thời điểm kết thúc và mở đầu năm tài chính. Hàng năm người sử dụng lao động lập danh sách lao động và quỹ lương trích nộp BHXH. Đẩy mạnh tiến độ thực hiện chương trình ứng dụng công nghệ – thông tin trong quản lý lao động, quỹ lương làm căn cứ trích nộp BHXH. 3. Thường xuyên tuyên truyền, vận động các đơn vị sử dụng lao động thực hiện đóng BHXH cho người lao động theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền chế độ chính sách BHXH cho người sử dụng lao động và người lao động. Dựa vào tổ chức công đoàn tại các đơn vị sử dụng lao động để làm tốt công tác tuyên truyền, trên cơ sở đó sẽ tạo nên sức ép đối với người sử dụng lao động. 4. Phối hợp với thanh tra lao động tại các đơn vị, Liên đoàn các cấp, tổ chức kiểm tra việc thực hiện Bộ luật Lao động tại các đơn vị người sử dụng lao động. Thực hiện xử lý nghiêm minh đối với những người sử dụng lao động cố ý trốn tránh việc khai báo đầy đủ lao động và quỹ lương. Trong công tác xử lý cần thiết phân định rõ trách nhiệm của từng người và xử lý theo luật định đối với người sử dụng lao động, chú trọng các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Quản lý chặt chẽ đối tượng thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH và quỹ lương trích nộp BHXH để đẩy mạnh các biện pháp đôn đốc thực hiện trích nộp BHXH và quản lý tiền thu BHXH. 5. Tăng cường công tác phân công cán bộ chuyên quản lý trực tiếp đối với các đơn vị sử dụng lao động, thường xuyên bám sát các đơn vị sử dụng lao động để đôn đốc tiến hành thực hiện nộp BHXH. 6. Coi trọng việc phối hợp với các cấp chính quyền, đoàn thể trong việc thực hiện các chế độ chính sách BHXH và đặc biệt tranh thủ sự quan tâm của các cấp chính quyền vì đó là nền tảng cho việc thực hiện và trích nộp BHXH đầy đủ. 7. Tăng cường công tác kiểm tra thanh tra liên ngành để có xử lý nghiêm túc đối với những đơn vị, cá nhân không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trích nộp BHXH. Xây dựng hệ thống luật pháp liên quan đến việc tổ chức thực hiện BHXH, BHYT đồng bộ, các chế tài xử phạt nghiêm minh để giảm thiểu tình trạng trây ỳ, nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHYT cho người lao động. Đồng thời động viên biểu dương, khen thưởng những doanh nghiệp và người chủ sử dụng lao động tích cực tham gia BHXH. Đối với các đơn vị còn nợ đọng BHXH cần phải có kế hoạch thanh toán và thanh toán dứt điểm không để kéo dài. 8. Cương quyết gắn việc thu nộp BHXH với việc xét duyệt các chế độ BHXH. BHXH từ tỉnh đến huyện tham mưu cho lãnh đạo ngành và cấp uỷ địa phương tăng cường công tác thu BHXH, chịu trách nhiệm đầy đủ về quyền lợi, nghĩa vụ của người lao động tham gia BHXH. 9. Phối hợp các cấp, các ngành tổ chức kiểm tra định kỳ, chuyên đề để các đơn vị thực hiện đúng quy định thu nộp BHXH. 10. Hướng dẫn cho các đơn vị lập danh sách đăng ký đóng BHXH và tham gia BHYT tự nguyện. Thực hiện ký kết hợp đồng với các đại lý cấp thẻ khám chữa bệnh kịp thời, đồng thời theo dõi các đối tượng chuyển đi, nghỉ việc phải thu hồi phiếu khám chữa bệnh bắt buộc bởi lẽ hiện nay vẫn còn một số đơn vị thực hiện công tác thu BHXH tự nguyện nhưng BHXH chưa ký hợp đồng và thanh lý hợp đồng. 2.2. Giải pháp cho công tác chi trả BHXH, BHYT. Để tạo niềm tin tưởng của đối tượng và của người lao động khi họ tham gia BHXH, cơ quan BHXH đã xác định công tác chi trả các chế độ BHXH là một trong những nhiệm vụ trọng tâm với mục tiêu “ Chi đúng, chi đủ và chi kịp thời cho đối tượng”. Công tác chi trả cho đối tượng hưởng BHXH không những có ý nghĩa về mặt xã hội mà còn có ý nghĩa kinh tế và chính trị rất lớn, không những đảm bảo cuộc sống hàng ngày của hàng triệu đối tượng mà còn góp phần tích cực vào việc ổn định trật tự và an toàn xã hội. Nhưng bên cạnh đó còn rất nhiều khó khăn được đặt ra cho công tác chi trả BHXH, BHYT cho người lao động. Dưới đây là một số những giải pháp phần nào giải quyết những vấn đề nan giải đó: 1. Tổ chức, giải quyết, thực hiện tốt nhiệm vụ chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp hàng tháng đúng, đầy đủ, kịp thời và an toàn đến tận tay đối tượng được hưởng số tiền chi trả trước 10 ngày hàng tháng, đảm bảo an toàn, chính xác. Đồng thời phải có sự cộng tác chặt chẽ của các đại diện chi trả ở xã, phường, thị trấn, các đơn vị sử dụng lao động và đối tượng hưởng BHXH để tạo điều kiện tốt trong công tác chi trả 2. Tỉnh Yên Bái là một tỉnh miền núi, có rất nhiều xã ở vùng sâu vùng xa mà đối tượng hưởng chế độ hưởng BHXH ít, do vậy tổ chức chi trả cho đối tượng hưởng chế độ ở những địa phương này gặp nhiều khó khăn. Vì thế, BHXH tỉnh cần thực hiện tốt mô hình chi trả gián tiếp. Với mô hình này yêu cầu số tiền chi trả được chi trả kịp thời và tận tay đối tượng nhưng BHXH tỉnh Yên Bái cần phải tăng cường kiểm tra, giám sát các quy định về quản lý tài chính, quản lý đối tượng và đồng thời tuyên truyền, tập huấn nghiệp vụ các chế độ chính sách mới của Đảng và Nhà nước về BHXH cho các xã, phường, thị trấn để triển khai kịp thời cho đối tượng và người lao động hiểu và nhận thức đúng về chính sách BHXH. 3. Thông qua công tác chi trả cần phải kiểm tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ từng loại đối tượng, cắt giảm kịp thời đối tượng chết, hết hạn hưởng và tạm dừng (không chi trả) những đối tượng dùng hồ sơ giả để hưởng chế độ BHXH. 4. Cần quy định thời gian tham gia BHXH bao lâu mới được hưởng chế độ trợ cấp thai sản và bệnh dài ngày để tránh tình trạng lạm dụng quỹ BHXH như hiện nay. 5. Tại các điểm chi trả thường xuyên có cán bộ BHXH của thành phố, huyện thực hiện, kiểm tra, giám sát và giải đáp những vướng mắc của đối tượng tham gia BHXH, BHYT. 6. Công tác quản lý đối tượng luôn gắn liền với hoạt động chi trả, phục vụ cho việc chi trả đảm bảo kịp thời, đầy đủ. Do vậy, BHXH Tỉnh Yên Bái cần chỉ đạo BHXH các huyện thực hiện quản lý đối tượng tại xã phường theo tổ dân phố đảm bảo cho việc khai thác và phục vụ kịp thời công tác chi trả, đồng thời xác lập mối liên hệ nghiệp vụ từ tỉnh đến huyện đảm bảo hồ sơ được quản lý và khai thác đúng với mục đích yêu cầu của ngành. 2.3. Một số ý kiến, đề xuất khác:. 1. ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động nghiệp vụ thu, chi, giải quyết chế độ chính sách, quản lý hồ sơ, thanh toán chi phí khám chữa bệnh ngoại trú tại các bệnh viện được tốt và đồng bộ hơn giúp cho công tác quản lý từng bước hiện đại và đạt hiệu quả cao hơn. 2. Để thu hút và khuyến khích người lao động tham gia BHYT thì vấn đề đặt ra là phải nâng cao chất lượng phục vụ thật tốt đối tượng tham gia BHYT. Do vậy BHXH tỉnh, huyện, thành phố cần có mối quan hệ thật tốt với các cơ sở khám chữa bệnh để nâng cao thái độ tận tình, công bằng của các bác sỹ, y tá trong công tác khám chữa bệnh, tạo niềm tin và công bằng cho người tham gia BHYT. 3. BHXH tỉnh nên thường xuyên tổ chức các cuộc thi cán bộ giỏi theo các chuyên đề cho các cán bộ công chức đang đảm nhiệm công tác thu, chi BHXH, BHYT từ tỉnh đến huyện để không ngừng nâng cao nghiệp vụ và tinh thần thi đua trong công tác. Đó chính là động lực giúp BHXH Tỉnh Yên Bái hoàn thành tốt nhiệm vụ do BHXH Việt Nam giao. phần kết luận Có thể nói rằng, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn trong công tác BHXH nhưng những kết quả mà BHXH Tỉnh Yên Bái đã đạt được trong ba năm 2004 – 2006 là rất lớn. Cùng với sự chỉ đạo trực tiếp, toàn diện của BHXH Việt Nam, của Tỉnh uỷ – UBND Tỉnh Yên Bái và sự nỗ lực phấn đấu không biết mệt mỏi của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức toàn ngành nên trong 3 năm, đặc biệt là năm 2006 đã hoàn thành toàn diện và xuất sắc các nhiệm vụ, chỉ tiêu, kế hoạch được giao. Nhiều mặt công tác đã đạt những thành tựu đáng khích lệ, thu BHXH, BHYT bắt buộc đạt 110% kế hoạch, mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT; Thực hiện BHYT tự nguyện đạt 135% kế hoạch giao với 74,525 đối tượng tham gia và số tiền thu được trên 4 tỷ đồng; Chi BHXH, BHYT gần 600 tỷ đồng đảm bảo kịp thời, đầy đủ, thuận tiện, đúng quy định và an toàn quỹ; Giải quyết cho hàng vạn lượt người hưởng các chế độ BHXH dài hạn và ngắn hạn kịp thời, đúng chế độ chính sách và không sai sót; Tổ chức tốt công tác khám chữa bệnh cho trên 45 vạn đối tượng đảm bảo quyền lợi và cân đối được quỹ KCB – BHYT; Tổ chức tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân theo pháp luật và theo quy định của ngành; Đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, quản lý tài chính, thực hành tiết kiệm và phòng chống tham nhũng; Đẩy mạnh phong trào thi thua yêu nước,...Tiếp tục phát huy truyền thống là đơn vị được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng III và 2 lần được Chỉnh phủ tặng cờ thi đua xuất sắc. Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đạt được như trên, BHXH Tỉnh Yên Bái cần có sự chuyển mình vững chắc và sâu sắc hơn trong thời gian tới để có thể phát huy cao hơn sức mạnh nội lực của mình. Đó là những nội dung mà em thấy BHXH Tỉnh Yên Bái cần quan tâm ở trong công tác thu và chi của mình. Và đó là những nội dung gợi ý cho em đi sâu hình thành luận văn của mình sau này. Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của các Bác, các anh chị cán bộ, chuyên viên phòng Kế hoạch – Tài chính BHXH Tỉnh Yên Bái, cùng cám ơn thầy Nguyễn Như Hạnh đã có sự chỉ bảo tận tình em trong quá trình thực tập và lập báo cáo thực tập này.