Đề tài Kết quả trị liệu viêm gan siêu vi B mạn tính bằng vắc xin thế hệ thứ ba đơn trị liệu hay phối hợp lamivudine – Phạm Thị Lệ Hoa

KEÁT QUAÛ TRÒ LIEÄU VIEÂM GAN SIEÂU VI B MAÏN TÍNH BAÈNG VAÉC XIN THEÁ HEÄ THÖÙ BA ÑÔN TRÒ LIEÄU HAY PHOÁI HÔÏP LAMIVUDINE Phaïm Thò Leä Hoa*, Leâ Theá Thöï** TOÙM TAÉT Thöû nghieäm laâm saøng tieán haønh töø thaùng 10/02 ñeán thaùng 10/04 taïi BV Beänh Nhieät Ñôùi nhaèm ñaùnh giaù hieäu quaû trò lieäu vieâm gan B maïn baèng vaéc xin theá heä thöù ba (Sci-B-Vac) 8 lieàu 20μg moãi thaùng trong hai phaùc ñoà ñôn trò lieäu vaø phoái hôïp vôùi Lamivudin treân 63 tröôøng hôïp. Keát quaû ñaùp öùng ñöôïc ñaùnh giaù baèng tieâu chí maát HBeAg, coù antiHBe, coù antiHBs vaø bình thöôøng hoùa ALT. Keát quaû: Ñaùp öùng hoaøn toaøn sau 16 thaùng laø 39.7% (47.8% ôû nhoùm ñôn trò lieäu vaø 35% ôû nhoùm phoái hôïp), Chöa coù söï khaùc bieät tyû leä ñaùp öùng cuûa hai phaùc ñoà coù hay khoâng phoái hôïp vôùi Lamivudin, Phaùc ñoà coù phoái hôïp Lamivudin ñaït ñöôïc bình thöôøng hoùa ALT sôùm vaø tyû leä cao hôïn phaùc ñoà ñôn trò lieäu vaéc xin. Tyû leä coù khaùng theå antiHBs laø 53.3%. Coù söï lieân heä giöõa ñaùp öùng chuyeån ñoåi HBeAg vaø xuaát hieän antiHBs. Keát luaän: Vaéc xin ñôn trò hay phoái hôïp Lamivudin coù theå ñöôïc xem laø moät trong caùc phaùc ñoà ñieàu trò vieâm gan B maïn. Hieäu quaû chuyeån ñoåi HBe vaø HBsAg cuûa hai trò lieäu ñôn ñoäc vaø phoái hôïp khoâng khaùc nhau. Do ñaït tyû leä ñaùp öùng sinh hoùa sôùm vaø nhieàu hôn, phaùc ñoà phoái hôïp neân choïn cho tröôøng hôïp coù ALT taêng cao hay dao ñoäng nhieàu. Lieân quan giöõa ñaùp öùng antiHBs vaø chuyeån ñoåi HBeAg chöùng minh hieäu quaû maát HBeAg ñöôïc mang laïi do taùc duïng trò lieäu cuûa vaéc xin.. SUMMARY THE RESULT OF THERAPY USING 3RD GENERATION HBV VACCINE MONOTHERAPY OR LAMIVUDINE COMBINATION FOR CHRONIC HEPATITIS B Pham Thi Le Hoa, Le The Thu * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 153 – 157 The clinical trial was done at the Hospital for Tropical Diseases from Nov-02 to Nov-04 on 63 cases of chronic hepatitis B divided on 2 groups of treatment. We aimed to compare the viral, biologic, and antiHBs response to the third generation HBV vaccin (Sci-B-Vac) 8 double dose (20μg) monotherapy or Lamivudine combination. Results: After 16 months, the complete response rate was 39.7% (47.8% among monotherapy and 35% among combination group). No difference was found on the response rates between 2 groups except the biologic response was achieved earlier and higher in the combination group. There was relation between the antiBHs response and the HBeAg seroconversion (p=0.003). Conclusion: Vaccin monotherapy or Lamivudine combination could be used as therapy to chronic HB. There was no difference in the response rates between the monotherapy and the combination groups. Due to the earlier and higher rate of biologic response, combination treatment should be chosen in patient with high and fluctuating ALT. The relation between HBeAg seroconversion and antiHBs response proved that the HBe response was brought by the vaccin treatment. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Taïi VN, ñieàu trò Vieâm Gan B maïn vôùi Lamivudin ñaùp öùng chöa cao vaø hay taùi phaùt. Interferon coù gía thaønh cao khoâng ñöôïc xem laø trò lieäu khôûi ñaàu cho ngöôøi Chaâu AÙ. Caùc thuoác dieät viruùt môùi vaãn coøn chöa * Boä Moân Nhieãm, ÑHYD ** Khoa YTCC - ÑHYDR R R R Nhieãm 153 khaû thi cho ña soá ngöôøi VN. Do vaäy, caàn nghieân cöùu moät hay vaøi lieäu phaùp môùi ñôn ñoäc hoaëc phoái hôïp vôùi caùc trò lieäu coå ñieån nhaèm laøm taêng taùc duïng trò lieäu, haïn cheá thaáp nhaát taùi phaùt cho caùc tröôøng hôïp môùi trò lieäu hay thaát baïi vôùi caùc trò lieäu cuõ. Nhôø caùc hieåu bieát môùi gaàn ñaây veà söï thieáu huït ñaùp öùng mieãn dòch teá baøo trong nhieãm truøng HBV maïn tính, caùc nghieân cöùu trò lieäu baèng vaéc xin theá heä ba trong vaø ngoaøi nöôùc gaàn ñaây cho thaáy trieån voïng cuûa lieäu phaùp mieãn dòch naøy trong trò lieäu phoái hôïp vôùi Lamivudin ñeå khaéc phuïc caùc khieám khuyeát treân(2). Trong nghieân cöùu naøy, chuùng toâi muoán böôùc ñaàu ñaùnh giaù vai troø cuûa phaùc ñoà ñôn trò lieäu hay phoái hôïp cuûa vaéc xin theá heä thöù ba trong ñieàu trò vieâm gan B maïn tính, laøm khôûi ñaàu cho thöû nghieäm môû roäng hôn coù kieåm chöùng keá tieáp. MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU Muïc tieâu toång quaùt Khaûo saùt ñaùp öùng trò lieäu vieâm gan B maïn tính duøng vaéc xin theá heä thöù ba phaùc ñoà ñôn trò lieäu vaø phoái hôïp vôùi Lamivudin. Muïc tieâu chuyeân bieät 1. Ñaùnh giaù tyû leä chuyeån ñoåi huyeát thanh HBeAg sau 16 thaùng trò lieäu. 2. Ñaùnh giaù tyû leä xuaát hieän AntiHBs vaø maát HBsAg sau 16 thaùng trò lieäu. 3. Khaûo saùt töông quan giöõa chuyeån ñoåi huyeát thanh HBeAg vaø ñaùp öùng AntiHBs do trò lieäu. Baûng 1: Ñaëc tính cuûa nhoùm nghieân cöùu Ñaëc ñieåm Toaøn maãu N =63 Soá ca (%) Vaéc xin N1=23 Vaéc xin +Lamivudin N2=40 p Phaùi Nam Nöõ 43 (68.0) 20 (31.0) 14 (60.9) 9 (39.1) 29 (72.5) 11 (27.5) NS Nhoùm tuoåi <20 20- 40 >40 12 (19.0) 45 (71.4) 6 (9.0) 4 (17.4) 16 (69.6) 3 (13.0) 8 (20.0) 29 (72.5) 3 (7.5) Tuoåi (tb ± ñlc) 11.3 ± 7.5 (3 – 24) 11.8 ± 7.9 (12-47) 11.1 ± 7.6 (8-47) NS ALT luùc vaøo > 2 laàn 2-5 laàn > 5 laàn 9 (14.3) 35 (55.6) 19 (30.2) 5 (21.7) 12 (52.2) 6 (26.1) 4 (10.0) 23 (57.5) 13 (32.5) Ñaëc ñieåm Toaøn maãu N =63 Soá ca (%) Vaéc xin Vaéc xin +Lamivudin p N1=23 N2=40 (UI/l) (tb±ñlc) 178 ±121 (80 – 717) 146 ±83 (80- 380) 196 ±137 (81-717) NS Ñieàu trò 3TC tröôùc Coù Chöa 18 (28.6) 6 (26.1) 12 (30.0) 45 (71.4) 17 (73.9) 28 (70.0) NS Thôøi gian 3TC (thaùng) 11.33 ± 7.5 (3 – 24) 11.83 ± 7.9 11.08 ± 7.6 NS HBeAg vaøo (S/CO) 266 ± 278 (10-1622) 256 ± 326 (10-1622) 272 ± 251 (10-1597) NS HBVDNA (log copies) <=6 24 (46.2) 4 (20.0) 20 (62.5) NS 6.1- 7 15 (28.8) 9 (45.0) 6 (18.8) 13 (25.0) 7 (35.0) 6 (18.8) (N=52) >7 *NS: p>0.05 ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP Thieát keá Nghieân cöùu can thieäp goàm hai nhoùm trò lieäu, phaân phoái ngaãu nhieân. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian thöïc hieän Khoa khaùm beänh Beänh vieän Beänh Nhieät Ñôùi töø thaùng 10/2002 ñeán thaùng 10/2004. Phaùc ñoà can thieäp Vaéc xin ñôn ñoäc: vaéc xin theá heä thöù ba Sci-B-Vac chöùa 3 ñònh toá khaùng nguyeân: preS1, preS2, vaø S. tieâm vaøo cô Delta 20 g, moãi thaùng, 8 lieàu lieân tieáp. μ Vaéc xin phoái hôïp Lamivudin: vaéc xin theá heä thöù ba Sci-B-Vac lieàu nhö treân keát hôïp Lamivudin Stada 100mg moãi ngaøy troïng 12 thaùng. Tieâu chuaån choïn beänh Beänh nhaân ñeán khaùm taïi Beänh vieän Beänh Nhieät Ñôùi, töï nguyeän tham gia nghieân cöùu, vaø coù ñuû caùc ñieàu kieän sau: • Ngöôøi coù HBsAg (+) > 6 thaùng. • ALT gaáp 2 laàn trò soá bình thöôøng trong 3 laàn khaûo saùt trong voøng 3-6 thaùng tröôùc. • Coù HBeAg (+), khoâng coù Anti Hbe, AntiHBs vaø IgMantiHBc trong maùu. Tieâu chuaån loaïi tröø: khi coù moät trong caùc tình traïng: Ngöôøi ñang coù giaûm mieãn dòch (AIDS, giaûm baïch 154 Coù 28/63 ca (44.4%) chuyeån ñoåi huyeát thanh HBeAg hoaøn toaøn sau 16 thaùng theo doõi, trong ñoù nhoùm vaéc xin ñôn ñoäc laø 28 ca (56.5%) vaø nhoùm phoái hôïp laø 21/40 (37.5%). caàu maùu, beänh maïn tính, coù thai, ñang duøng öùc cheá mieãn dòch, xô gan maát buø...), Ñoàng nhieãm HCV, HIV. Theo doõi keát quaû vaø thu thaäp bieán soá: ALT ghi nhaän moãi thaùng trong 12 thaùng ñaàu, sau ñoù moãi 3 thaùng trong 6 thaùng keá. Trò soá HBeAg (S/CO), antiHBe (S/N) vaø keát quaû ñònh tính (döông- aâm) töông öùng ñöôïc ghi nhaän luùc vaøo, sau 3 thaùng, 8 thaùng, 9 thaùng, 12 thaùng vaø 16 thaùng. AntiHBs sau 9 thaùng, 16 thaùng. Xuaát hieän antiHBs ghi nhaän ñöôïc trong 32/60 (53.3%) tröôøng hôïp duøng vaéc xin (baûng 2). Ñaùp öùng hoaøn toaøn veà viruùt vaø sinh hoaù sau 16 thaùng laø 25/63 ca (39.7%). Khoâng coù khaùc bieät yù nghóa veà tyû leä caùc ñaùp öùng sinh hoùa, viruùt vaø antiHBs giöõa hai phaùc ñoà trò lieäu. Dieããn tieán ñaùp öùng theo thôøi gian Caùc xeùt nghieäm ñöôïc thöïc hieän taïi khoa Xeùt nghieäm Beänh vieän beänh Nhieät ñôùi. Xeùt nghieäm huyeát thanh ELISA chaån ñoaùn caùc daáu aán huyeát thahnh HBV thöïc hieän treân maùy AXSYM vôùi boä kít thöû cuûa ABBOTT. HBVDNA thöïc hieän vôùi kyõ thuaät Realtime PCR söû duïng Tagman probe thöïc hieän taïi ñôn vò di truyeàn phaân töû phoøng xeùt nghieäm chuyeân saâu ÑHYD. Tyû leä maát HBeAg taêng daàn töø 20.6% ñeán 33.3%, 42.9%, 46% ôû thôøi ñieåm 3 thaùng, 9 thaùng, 13 thaùng vaø 16 thaùng sau trò lieäu. Khoâng coù söï khaùc bieät ñuû yù nghóa thoáng keâ giöõa hai phaùc ñoà veà tyû leä ñaùp öùng maát HBeAg vaø coù antiHBe ôû caùc thôøi ñieåm khaûo saùt (baûng 3). Baûng 2: Keát quaû ñieàu trò Khoâng ñaùp öùng ñöôïc ghi nhaän khi vaãn coøn mang HBeAg. Coù chuyeån ñoåi huyeát thanh HBeAg hoaøn toaøn khi coù maát HBeAg keøm xuaát hieän antiHBe trong maùu. Coù antiHBs khi hieäu giaù döông tính > 10mUI/l. Nhoùm can thieäpToaøn maãu N =63 Keát quaû Vaéc xin N1 Phoái hôïp Phaân tích soá lieäu Söû duïng phaàn meàm SPSS 10.0, Pheùp kieåm Chi bình phöông ñöôïc duøng ñeå so saùnh caùc tyû leä giöõa 2 nhoùm. AÛnh höôûng cuûa caùc yeáu toá ngoaøi tri lieäu nhö tuoåi, giôùi, möùc ALT, HBeAg luùc vaøo, HBVDNA treân keát quaû ñieàu trò cuõng ñöôïc phaân tích. Möùc yù nghóa ñöôïc tính khi p<0,05. KEÁT QUAÛ soá ca (%) =23 N2=40 Chuyeån ñoåiHBe hoaøntoaøn 28 (44.4) 13 (56.5) 15 (37.5) Maât HBeAg, chöa coù antiHBe 1 (1.6) 1 (2.5) Coøn HBeAg & Coù AntiHBe 7 (11.1) 7(17.5) Khoâng ñaùp öùng 27 (42.9) 10 (43.5) 17(42.5) Coù antiHBs (N=60, N1=22, N2= 30) 32 (53.3) 11 (50.0) 21 (55.3) Maát HBsAg & coù antiHBs 2 (3.3) 2 (9.1) 0 (0.0) Coùn HBsAg & coù AntiHBs 30 (50.0) 9 (40.9) 21 (55.3) Khoâng ñaùp öùng 28 (46.7) 11 (50.0) 17 (44.7) Ñaùp öùng sinh hoùa 42 (66.7) 9 (39.0) 33 (82.5)* ALT < 60/ 3 thaùng ñaàu 21 (33.3) 5 (21.7) 19 (40.0) ALT <60/ thaùng 4-6 31 (49.2) 3 (13.0) 28 (70.0) ALT <60/ thaùng 7-9 42 (66.7) 9 (39.1) 33 (82.5) Ñaùp öùng hoaøn toaøn (Viruùt & Sinh hoùa) 25 (39.7) 11 (47.8) 14 (35.0) Ñaëc ñieåm maãu nghieân cöùu 63 ca ñuû tieâu chuaån ñöôïc phaân ngaãu nhieân vaøo hai nhoùm can thieäp coù ñaëc ñieåm veà tuoåi, giôùi, trò soá HBeAg, HBVDNA vaø ALT, tieàn söû ñieàu trò Lamivudin nhö baûng 1. Khoâng coù khaùc bieät veà caùc ñaëc tính naøy giöõa hai nhoùm. * p=0.00 Baûng 3: Ñaùp öùng HBeAg theo thôøi gian Thôøi gian theo doõi (thaùng) Toaøn maãu N=63 Vaéc xin N1=23 Vaéc xin + Lamivudin p Maát HBeAg 13 (20.6) 5 (21.7) 8 (20.0) 0.87 3 thaùng Coù antiHBe 11 (17.5) 4 (17.4) 7 (17.5) 0.99 Maát HBeAg 21 (33.3) 9 (39.1) 12 (30.0) 0.46 8 thaùng Coù antiHBe 25 (40.3) 9 (39.1) 16 (41.0) 0.88 Maát HBeAg 27 (42.9) 11 (47.8) 16 (40.0) 0.55 13 thaùng Coù antiHBe 35 (55.6) 13 (56.5) 22 (55.5) 0.91 Ñaùp öùng hoaøn toaøn 23 (36,5) 11 (47.8) 12 (30.0) 0.16 Keát quaû ñieàu trò chung Coù 60 ca theo doõi ñeán 16 thaùng. 3 ca khoâng laøm ñöôïc AntiHBs (2 ca coù chuyeån ñoåi HBe hoaøn toaøn, 1 ca boû theo doõi töø thaùng 9, chöa maát HBeAg neân ñöôïc xem laø khoâng ñaùp öùng). Nhieãm 155 Thôøi gian theo doõi (thaùng) Toaøn maãu N=63 Vaéc xin N1=23 Vaéc xin + Lamivudin p Maát HBeAg 29 (46.0) 13 (56.5) 16 (40.0) 0.21 16 thaùng Coù antiHBe 36 (57.1) 13 (56.5) 23 (57.5) 0.94 Ñaùp öùng hoaøn toaøn 26 (41.3) 11 (47.8) 15 (37.5) 0.42 AÛnh höởøng cuûa caùc ñaëc tính caù nhaân ñoái vôùi ñaùp öùng trò lòeâu Khoâng coù söï khaùc bieät veà tyû leä chuyeån ñoåi HBeAg giöõa hai phaùi, tieàn söû ñieàu trò Lamivudin, noàng ñoä HBVDNA (log soá baûn sao). Giaù trò trung bình veà thôøi gian duøng Lamivudin tröôùc, noàng ñoä ALT luùc vaøo, cuõng khoâng khaùc nhau ôû nhoùm coù vaø khoâng chuyeån ñoåi HBeAg. Tuy nhieân, chæ soá HBeAg trung bình (maãu/giaù trò ngöôõng) ôû nhoùm coù ñaùp öùng thaáp hôn(p=0.02). (baûng 4). Lieân heä giöõa ñaùp öùng vôùi hai heä thoáng khaùng nguyeân S vaø khaùng nguyeân E Gaàn 3/5 tröôøng hôïp (19/32, 59.4%) coù antiHBs ñaït ñöôïc bình thöôøng hoùa ALT vaø chuyeån ñoåi hoaøn toaøn HBeAg (maát HBeAg, coù antiHBe) so vôùi chæ 1/5 tröôøng hôïp (6/28, 21.4%) khoâng ñaùp öùng antiHBs coù ñöôïc chuyeån ñoåi HBeAg, Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoáng keâ (p=0.003)(baûng 5). Baûng 4: Yeáu toá aûnh höôûng trò lieäu Chuyeån ñoåi hoaøn toaøn HBeAg Ñaëc tính caù nhaân Coù khoâng p Nam 18 (41.9) 25 (58.1) NS Phaùi Nöõ 10 (50.0) 10 (50.0) Coù 7 (38.9) 11 (61.1) NS Duøng tröôùc Lamivudine: Khoâng 21 (46.7) 24 (53.3) Thôøi gian Lamivudin (thaùng) 12.14 ± 8.76 10.82 ± 7.01 NS Tuoåi (naêm)(tb ±ñlc) 28.14 ± 9.6 27.60 ± 8.78 NS ALT > 2 laàn 3-5 laàn > 5 laàn (33.3) (57.1) 6 (31.6) (66.7) (42.9) 13 (68.4) NS ALT (UI/l)(tb± ñlc) 155.18 ± 99.11 196.8 ± 135.9 NS HBeAg(S/CO)(tb±ñlc) 150.96 ± 125.66 359.77 ± 330.10 0.02 <=6 9 (37.5) 15 (62.5) 6.1-7 9 (60.0) 6 (40.0) NS HBVDNA (log copies) >7 7 (53.8) 6 (46.2) Baûng 5: Töông quan giöõa chuyeån ñoåi hbeag vaø antihbs Chuyeån ñoåi HBeAg & Ñ/öùng sinh hoaù p Toång soá n=63 Coù khoâng Coù AntiHBs Coù 32 19 (59.4) 13 (40.6) khoâng 28 6 (21.4) 22 (78.6) 0.003 OR= 5.36 (1.7-16.8) BAØN LUAÄN Toång soá ca cuûa caû 2 nhoùm can thieäp laø 63, thôøi gian theo doõi laø 16 thaùng. Tyû leä boû nghieân cöùu khoâng ñaùng keå (3 tröôøng hôïp). Chuùng toâi chöa ghi nhaän ñöôïc söï khaùc bieät veà ñaùp öùng ñieàu trò giöõa hai phaùi, tuoåi treân ngöôøi môùi trò lieäu so vôùi ngöôøi ñaõ duøng Lamivudine. Ñeå xaùc ñònh öu theá cuûa vaéc xin trò lieäu cho ngöôøi ñaõ thaát baïi trò lieäu Lamivudine tröôùc, caàn coù ñaùnh giaù tieáp vôùi soá tröôøng hôïp nhieàu hôn ñeå xaùc ñònh hieäu quaû cuûa vaéc xin treân ñaëc tính trò lieäu naøy. Maät ñoä viruùt vaø möùc ñoä taêng ALT cuõng chöa thaáy coù gaây khaùc bieät treân tyû leä ñaùp öùng. Caùc coâng trình trò lieäu baèng thuoác öùc cheá viruùt coù nhaän xeùt ALT taêng > 5 laàn(6,7,8,9), maät ñoä viruùt thaáp coù ñaùp öùng toát hôn(10). Treân laâm saøng, hieäu giaù HBeAg thöôøng ít ñöôïc quan taâm, HBVDNA ñöôïc xem laø ñaùng tin caäy hôn nhaát laø treân ngöôøi nghi ngôø coù ñoät bieán precore. Tuy nhieân trong nghieân cöùu naøy chuùng toâi khoâng thaáy coù khaùc bieät veà tyû leä ñaùp öùng ôû caùc nhoùm log baûn sao cuûa HBV khaùc nhau (baûng 4). Nhöng hieäu giaù trung bình HBeAg ñaàu vaøo ôû nhoùm coù chuyeån ñoåi HBeAg thaáp ñaùng keå so vôùi nhoùm khoâng ñaùp öùng (150.96 so vôùi 359.77, p= 0.02). Treân thöïc nghieâm, moät soá taùc giaû ñeà caäp ñeán aûnh höôûng cuûa maät ñoä viruùt cao vaø suy giaûm mieãn dòch teá baøo(10) vaø chöùng minh raèng söï giaûm suùt naøy phuïc hoài ñöôïc khi maät ñoä viruùt giaûm ñi döôùi taùc duïng trò lieäu cuûa Lamivudin. Tröôùc maét, caàn coù theâm soá lieäu ñeå keát luaän chính xaùc hôn veà aûnh höôûng cuûa maät ñoä viruùt tröôùc trò lieäu treân ñaùp öùng trò lieäu vôùi vaéc xin caên cöù treân HBeAg, HBVDNA. Neáu ñieàu naøy ñuùng coù leõ caùc phaùc ñoà veà thôøi ñieåm phoái hôïp Lamivudin tröôùc khi duøng vaéc xin raát caàn ñöôïc nghieân cöùu. 156 Veà ñaùp öùng vôùi trò lieäu vaéc xin Trong nghieân cöùu cuûa Michel ML(5)ñaït ñöôïc keát quaû maát HBeAg 13.3%, coù antiHBe laø 15% sau 6 thaùng duøng vaéc xin theá heä 3 khoâng chöùa preS1 (Genhevac B). Taïi VN, caùc nghieân cöùu vaéc xin trò lieäu ñôn ñoäc duøng vaéc xin theá heä 2 hoaëc 3 cuûa nhoùm nghieân cöùu PH Phieät coâng boá môùi ñaây(11) laø 33.3% (sau 9 thaùng) vaø 41.7% (12 thaùng). Keát quaû ghi nhaän cuûa chuùng toâi, tyû leä chuyeån ñoåi HBeAg laø 42.9% vaø 44.4% sau 12 thaùng vaø 16 thaùng (ôû nhoùm vaéc xin ñôn trò lieäu laø 47.8% vaø 56.5%), Trong coâng trình phoái hôïp vaéc xin vaø Lamivudin cuûa NTMP(12) cho keát quaû chuyeån ñoåi HBeAg laø 62%, coù HBVDNA < 105 copies/ml laø 100% vaøo thaùng 12. cao hôn keát quaû cuûa chuùng toâi. Coù theå söï khaùc nhau lieân quan ñeán phaùc ñoà can thieäp, thaønh phaàn cuûa vaéc xin hoaëc chæ do ñoä nhaäy cuûa kyõ thuaät xeùt nghieäm HBeAg vaø HBVDNA ôû hai thôøi ñieåm khaùc nhau. So vôùi caùc phaùc ñoà dieät viruùt coå ñieån sau 1 naêm laø 35-40%(6,7,8) cho thaáy vaéùc xin coù theå ñöôïc xem laø phöông phaùp trò lieäu coù theå söû duïng nhaát laø cho nhöõng tröôøng hôïp khoâng ñaùp öùng vôùi Lamivudine. Veà tyû leä ñaùp öùng ôû 2 nhoùm can thieäp, tyû leä coù cao hôn ôû nhoùm vaéc xin ñôn trò lieäu so vôùi nhoùm phoái hôïp nhöng khoâng ñuû yù nghóa (56.5%, 37.5%). Chöa coù tröôøng hôïp naøo döông tính trôû laïi vôùi HBeAg sau khi coù antiHBs vaø antiHBe trong thôøi gian theo doõi. KEÁT LUAÄN Vaéc xin theá heä ba chöùa ba ñònh toá khaùng nguyeân coù theå duøng nhö lieäu phaùp trò lieäu vieâm gan B maïn tính, nhaát laø trong caùc tröôøng hôïp thaát baïi vôùi trò lieäu coå ñieån. Ñaùp öùng chuyeån ñoåi HBeAg khoâng khaùc nhau giöõa 2 phaùc ñoà ñôn trò hay phoái hôïp Lamivudine. Ñaùp öùng trò lieäu coù antiHBs laø thöôøng gaëp trong trò lieäu vôùi vaéc xin HBV vaø coù lieân quan yù nghóa vôùi ñaùp öùng chuyeån ñoåi HBeAg Æ antiHBe. Tyû leä vaø thôøi gian ñeå coù ñaùp öùng HBeAg, antiHBs khoâng khaùc nhau nhöng ñaùp öùng sinh hoaù sôùm vaø tyû leä cao hôn khi coù phoái hôïp Lamivudine. Vì vaäy phaùc ñoà phoái hôïp neân duøng cho caùc tröôøng hôïp coù nhieàu côn taêng ALT hay coù möùc ALT quaù cao. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Song BC, Suh DJ, Lee HC. Hepatitis B e antigen seroconversion is not durable in patients with chronic hepatitis in Korea. 2. Dienstag JL, Perrilo RP, Schiff E et al. A Lamivudine as initial treatment for chronic hepatitis B in the US. N Engl J Med 1999;341:1256-1263. 3. Ñoã Ñaïi Haûi, Huyønh Thanh Bình, Phaïm Hoaøng Phieät. Soá löôïng teá baøo T CD8+ vaø teá baøo T CD4+ ôû beänh nhaân nhieãm sieâu vi vieâm gan B maïn. Y hoïc TPHCM, taäp 7, phuï baûn cuûa soá 1, 2003. 4. Ferrari C, Penna A, Bertoletti A et al. The preS1 antigen of HBV is highly immunogenic at the T cell level in man. J Clin Invest, 1989;84:1314-1319. Michel ML vaø cs, immunotherapy of chronic hepatitis B by anti HBV vaccine: from present to future. Vaccine 19 (2001) 2395-2399 5. 6. Lai CL, Chien RN, Leung NWY et al. Asia Hepatitis Lamivudin study group. A one year trial of Lamivudin for chronic hepatitis B. N Engl J Med 1998;339:61-68 7. Höông DDL. Keát quaû ñieàu trò zeffix 1 naêm treân 30 beänh nhaân vieâm gan B maïn tính. Kyû yeáu coâng trình NCKH-Hoäi Tieâu Hoaù VN T6/01:32-34. 8. Höông DDL. Hieäu quaû cuûa Lamivudin trong ñieàu trò vieâm gan sieâu vi B maïn tính. Y hoïc TP HCM, taäp 7, pb cuûa soá 1, 2003, tr145-148 9. Bang MH. Ñieàu trò vieâm gan B maïn tính baèng Zeffix. Keát quaû 2 naêm ñieàu tri. Taïp chí thoâng tin Y Döôïc; soá chuyeân ñeà beänh gan maät haø Noäi 2002:tr77-82. 10. Boni vaø cs. Lamivudine treatment can restore T cell responsiveness in chronic hepatitis B. Hepatology 1996; 24:991-995. 11. Phieät PH, Trung TB. Ñieàu trò mieãn dòch ñaëc hieäu nhieãm viruùt vieâm gan B maïn: vaéc xin trò lieäu. Taïp chí thoâng tin Y Döôïc, soá chuyeân ñeà gan maät 2004, tr 11-15. 12. Phöông NTM, Ñaïi B, Chính NT, Ñaùnh giaù hieäu quaû ñieàu trò cuûa Lamivudin ñôn thuaàn vaø Lamivudin keát hôïp vôùi Hepavac B ôû beänh nhaân vieâm gan B maïn hoaït ñoäng. Taïp chí thoâng tin Y Döôïc, soá chuyeân ñeà gan maät 2004. tr 57-61. Nhieãm 157